MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Anna Gorobika
Organizowanie obsługi konsumentów 341[07].Z3.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr Maria Bobek
mgr inż. Małgorzata Zysnarska
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Małgorzata Pruszyńska
Konsultacja:
dr Justyna Bluszcz
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 341[07].Z3.01,
 Organizowanie obsługi konsumenta , zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu technik organizacji usług gastronomicznych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Ogólna charakterystyka systemów obsługi konsumentów 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Sylwetka i obowiÄ…zki kelnera 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Karty menu 15
5.3.1. Ćwiczenia 15
5.4. Wyposażenie i wystrój sal konsumenckich 17
5.4.1. Ćwiczenia 17
5.5. Bielizna stołowa 20
5.5.1. Ćwiczenia 20
5.6. Zastawa stołowa 22
5.6.1. Ćwiczenia 22
5.7. Zasady i techniki przenoszenia zastawy stołowej 24
5.7.1. Ćwiczenia 24
5.8. Przygotowanie sali konsumenckiej do przyjęcia gości 26
5.8.1. Ćwiczenia 26
5.9. Przygotowanie stołów do podawania potraw i prostych posiłków 28
5.9.1. Ćwiczenia 28
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 30
7. Literatura 41
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik organizacji usług
gastronomicznych.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne - wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia - wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas realizacji jednostki
modułowej,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji,
- zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™,
- ewaluację osiągnięć ucznia - przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,
- wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami
ze szczególnym uwzględnieniem metod nauczania takich jak:
- pogadanka,
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne,
- prezentacja.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy
od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie zajęć w pracowni obsługi konsumenta należy bezwzględnie zwrócić uwagę
na przestrzeganie:
 regulaminu pracowni,
 przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
 instrukcji przeciwpożarowej,
 przepisów ochrony środowiska,
które wynikają z rodzaju wykonywanych prac. Z przepisami tymi należy zapoznawać
uczniów od początku trwania nauki i należy je bezwzględnie stosować.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
341[07].Z3
Obsługa konsumenta
341[07].Z3.01
Organizowanie obsługi konsumentów
341[07].Z3.02
Podawanie potraw i napojów
341[07].Z3.03
Organizowanie pracy w bufecie
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- posługiwać się komputerem,
- charakteryzować strukturę organizacyjną zakładu gastronomicznego,
- organizować działalność gastronomiczną,
- planować żywienie,
- określać usługi świadczone przez zakłady gastronomiczne,
- oceniać jakość świadczonych usług,
- planować działania marketingowe,
- przestrzegać ogólnych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz wymagań ergonomii,
- rozpoznawać potrzeby i oczekiwania klienta,
- komunikować się z klientem,
- stosować zasady etyki zawodowej,
- określać rodzaje stanowisk pracy w poszczególnych działach zakładu gastronomicznego,
- charakteryzować zakres prac na poszczególnych stanowiskach w zakładzie
gastronomicznym,
- określać wymagania dotyczące zachowań i wyglądu pracowników zakładu
gastronomicznego,
- charakteryzować prawa konsumenta,
- respektować uzasadnione roszczenia konsumenta dotyczące świadczonych usług.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- scharakteryzować systemy obsługi kelnerskiej,
- scharakteryzować systemy samoobsługi,
- określić zakres zadań realizowanych przez kelnera,
- zaplanować wystrój i wyposażenie sal konsumenckich,
- scharakteryzować rodzaje kart menu,
- przygotować sale konsumenckie na przyjęcie gości,
- dobrać i ułożyć sprzęt do obsługi konsumenta na pomocniku kelnerskim,
- dobrać bieliznę stołową do wielkości i kształtu stołu,
- rozłożyć, złożyć i wymienić obrus,
- złożyć serwety płócienne i uformować papierowe,
- zastosować różne techniki przenoszenia zastawy stołowej,
- przygotować stoły do podawania potraw i prostych posiłków,
- wykonać dekorację stołu konsumenckiego,
- wyłożyć sztućce na stole do wskazanych potraw i prostych posiłków,
- przygotować i ustawić drobną zastawę stołową na stole konsumenckim,
- zebrać naczynia po konsumpcji,
- zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, sanitarno-epidemiologiczne,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,
- zastosować zasady współpracy z uczestnikami procesu pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca: & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Technik organizacji usług gastronomicznych 341[07]
Moduł: Obsługa konsumenta 341[07].Z3
Jednostka modułowa: Organizowanie obsługi konsumentów 341[07].Z3.01
Temat: Przygotowanie sali konsumenckiej do przyjęcia gości.
Cel ogólny: uczeń umie przygotować salę konsumencką do przyjęcia gości
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- określić, jakie czynności musi wykonać kelner na sali konsumenckiej przed przyjściem
gości,
- przygotować odpowiedni asortyment bielizny i zastawy stołowej,
- przygotować rewir,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
- ocenić prawidłowość przygotowania sali do przyjęcia gości.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z instruktażem,
 dyskusja,
 praca z tekstem,
 ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 praca w zespołach 3-osobowych.
Czas: 3 godziny dydaktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 literatura,
 bielizna i drobna zastawa stołowa,
 arkusze papieru formatu A4, zeszyt,
 materiały piśmiennicze.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Podanie tematu zajęć i omówienie celów kształcenia.
3. Dyskusja dotyczÄ…ca tematu lekcji.
4. Instruktarz i przygotowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
5. Realizacja tematu:
- uczniowie w grupach zapoznajÄ… siÄ™ z literaturÄ…, ustalajÄ… i omawiajÄ… etapy
przygotowania sali konsumenckiej do przyjęcia gości,
- uczniowie sporzÄ…dzajÄ… notatkÄ™ do zeszytu na temat przygotowania sali
konsumenckiej do przyjęcia gości,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
- nauczyciel przeprowadza pokaz ustawiania stołów w rewirze i krzeseł przed, podczas
i po przygotowaniu stołu oraz prezentuje zasady postępowania z bielizną stołową,
- uczniowie ustawiają stoły i krzesła w rewirach,
- uczniowie przygotowują bieliznę i drobną zastawę stołową dla określonego rewiru,
- uczniowie nakrywają stoły bielizną stołową i drobną zastawą stołową,
- uczniowie przygotowujÄ… stolik pomocniczy,
- nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w realizacji zadań,
- każdy zespół prezentuje wyniki pracy na forum grupy,
- grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny realizacji zadań.
Zakończenie zajęć
Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć wskazując na zaangażowanie uczniów w ich
realizacjÄ™ i uzyskane efekty. Uczniowie wypowiadajÄ… siÄ™ na temat znaczenia przygotowania
sali konsumenckiej w aspekcie aranżacji wnętrz.
Praca domowa
Utrwalenie opanowanego materiału (praktyczne i teoretyczne).
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- indywidualna ocena swojego zaangażowania w przebieg zajęć za pomocą kolorowych
kartek:
zielony  uczestniczyłem aktywnie,
żółty  nie we wszystkim uczestniczyłem,
czerwony  nie byłem aktywny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca: & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Technik organizacji usług gastronomicznych 341[07]
Moduł: Obsługa konsumenta 341[07].Z3
Jednostka modułowa: Organizowanie obsługi konsumentów 341[07].Z3.01
Temat: Przygotowanie stołów do podawania potraw.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności przygotowania stołów do podawania potraw
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- określić, jaki sprzęt jest potrzebny kelnerowi do przygotowania stołu do podawania
potraw i prostych posiłków,
- wykonać dekoracje stołu konsumenckiego,
- ocenić prawidłowość przygotowania stołu do podawania wskazanych potraw i prostych
posiłków.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z instruktażem,
 praca z tekstem,
 ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 praca indywidualna,
 praca w zespołach 3-osobowych.
Czas: 3 godziny dydaktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 literatura,
 bielizna i zastawa stołowa,
 elementy dekoracyjne.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Podanie tematu zajęć i omówienie celów kształcenia.
3. Przygotowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja tematu:
- uczniowie indywidualnie zapoznają się z materiałem nauczania z poradnika dla
ucznia i poszerzają go korzystając z literatury uzupełniającej,
- nauczyciel przeprowadza pokaz nakrycia podstawowego i rozszerzonego,
- uczniowie rysują odpowiednie schematy nakryć stołów w zeszytach,
- uczniowie w zespołach przygotowują stoły do podawania określonych potraw
i prostych posiłków,
- uczniowie zwracają uwagę na estetykę stołów i przygotowują elementy dekoracyjne,
- nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w realizacji zadań,
- uczniowie prezentujÄ… wykonane zadania na forum grupy,
- grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny realizacji zadań.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Zakończenie zajęć
Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć wskazując na zaangażowanie uczniów w ich
realizacjÄ™ i uzyskane efekty. Uczniowie wypowiadajÄ… siÄ™ na temat znaczenia przygotowania
stołów, biorąc pod uwagę prawidłową obsługę konsumentów.
Praca domowa
Utrwalenie opanowanego materiału (praktyczne i teoretyczne).
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- wypowiedzi uczniów na temat stopnia trudności zadań,
- ewaluacja: walizka  co zabieram z zajęć.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Ogólna charakterystyka systemów obsługi konsumentów
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Opracuj pisemnie system obsługi kelnerskiej w pracowni obsługi konsumenta,
a następnie zaprezentuj opracowanie na forum grupy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w grupach podzielili się zadaniami,
a następnie zaprezentowali sposoby obsługi konsumenta.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pracy,
2) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
3) przeanalizować charakterystykę różnych systemów obsługi kelnerskiej,
4) przeanalizować etapy prac związanych z obsługą,
5) opracować pisemnie system obsługi gościa,
6) zaprezentować wyniki swojej pracy i omówić najważniejsze etapy obsługi gościa na
forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- praca z materiałem drukowanym,
- pogadanka.
Åšrodki dydaktyczne:
 poradnik dla ucznia, literatura,
 arkusze papieru formatu A4,
 pisaki kolorowe.
Ćwiczenie 2
Przedstaw zasady organizacji systemów samoobsługi.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w grupach 3-osobowych przygotowali
schematy funkcjonowania systemów samoobsługi.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) przeanalizować zasady organizacji i wyposażenie różnych barów,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
3) opracować schematy organizacji samoobsługi,
4) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka,
- praca z tekstem.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura,
- arkusze papieru formatu A4,
- kolorowe pisaki.
Ćwiczenie 3
Oceń znane Ci systemy samoobsługi, wykazując ich zalety i wady. Wyniki przedstaw
w postaci tabelarycznej, a następnie zaprezentuj je na forum grupy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach przeprowadzili analizę systemów
samoobsługi i ustalili ich zalety i wady, a wyniki opracowali w postaci tabeli.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) przeanalizować zasady organizacji i wyposażenie różnych typów barów,
3) ocenić proponowane rozwiązania samoobsługi, wykazując ich zalety i wady,
4) zapisać wnioski w tabeli,
5) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka,
- praca z tekstem.
Åšrodki dydaktyczne:
- materiały piśmiennicze,
- zeszyt,
- poradnik dla ucznia, literatura.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.2. Sylwetka i obowiÄ…zki kelnera
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz elementy stroju dla pracowników sali konsumenckiej w dowolnie wybranym
typie zakładu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach przygotowali projekty zestawu
ubiorów dla kelnera i kierownika zakładu gastronomicznego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) wyszukać w Internecie informacje na temat ubioru pracowników sali konsumenckiej,
3) określić wymagania estetyczne,
4) przeanalizować tendencje w modzie i wymagania klasyczne ubioru,
5) przygotować szczegółowy opis elementów ubioru,
6) dokonać prezentacji prawidłowego stroju dla pracowników na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka,
- praca z tekstem.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- katalogi ubiorów służbowych,
- katalogi mody,
- arkusze papieru formatu A1,
- pisaki kolorowe,
- komputer z przyłączem do Internetem.
Ćwiczenie 2
Porównaj zakres obowiązków i zadań zawodowych kelnera i kierownika sali.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach przeanalizowali obowiązki
zawodowe kelnera i kierownika sali, a wyniki opracowali w postaci tabeli.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) wyszukać podobieństwa i różnice w zakresach obowiązków i zadań zawodowych kelnera
i kierownika sali,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
3) wykonać zestawienie wyników w formie tabelarycznej,
4) dokonać prezentacji na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 praca z tekstem,
 dyskusja dydaktyczna.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- arkusze papieru formatu A1,
- kolorowe pisaki.
Ćwiczenie 3
Opisz zawodową sylwetkę kierownika zakładu gastronomicznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach przeanalizowali, jakie
wymagania powinien spełniać i jaką rolę w zakładzie gastronomicznym odgrywa kierownik,
wyniki opracowali w postaci plakatu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) scharakteryzować wygląd i predyspozycje osobowe kierownika zakładu,
3) określić zakres obowiązków i zadań zawodowych kierownika zakładu,
4) ukazać rolę kierownika w pracy zakładu gastronomicznego,
5) przedstawić wyniki pracy w formie plakatu,
6) dokonać prezentacji na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 praca z tekstem,
 dyskusja dydaktyczna.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- katalogi ubiorów służbowych,
- arkusze papieru format A1,
- pisaki kolorowe,
- komputer z przyłączem do Internetu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5.3. Karty menu
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oceń kartę menu dowolnego zakładu gastronomicznego pod względem wymagań
praktycznych, estetycznych i żywieniowych. Dla każdego kryterium sporządz
zestawienie
błędów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w zespołach 3-osobowych przeanalizowali
karty różnego typu zakładów gastronomicznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) przeanalizować kartę menu pod względem wymagań praktycznych i estetycznych,
3) przeanalizować kartę menu pod względem wymagań żywieniowych,
4) wykazać błędy w karcie menu,
5) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 praca z tekstem,
 dyskusja dydaktyczna.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- karty menu różnych zakładów gastronomicznych,
- materiały piśmiennicze,
- arkusze papieru formatu A4,
- komputer z przyłączem do Internetu.
Ćwiczenie 2
SporzÄ…dz
kartę okolicznościową do wybranej okazji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali indywidualnie, zwracając
szczególną uwagę na estetykę karty.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) wybrać okazję,
3) określić liczbę uczestników uroczystości,
4) zaproponować jadłospis w oparciu o kartę menu wybranego zakładu gastronomicznego,
5) opracować graficznie okładkę karty,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
6) zaproponować układ karty,
7) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne,
 prezentacja.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- materiały piśmiennicze,
- arkusze papieru formatu A4,
- komputer z przyłączem do Internetu.
Ćwiczenie 3
Opracuj kartÄ™ menu dla wybranego typu restauracji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w zespołach 3-osobowych przeanalizowali
wymagania pod względem menu dla wybranego typu restauracji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) dokonać charakterystyki działalności restauracji,
3) zaproponować jadłospis,
4) przeanalizować kartę menu pod względem wymagań żywieniowych,
5) przeanalizować kartę menu pod względem wymagań praktycznych i estetycznych,
6) ułożyć menu w odpowiedniej sekwencji,
7) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 praca z tekstem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- foldery zakładów gastronomicznych,
- przykładowa karta restauracyjna,
- materiały piśmiennicze,
- arkusze papieru formatu A4,
- komputer z drukarkÄ….
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
5.4. Wyposażenie i wystrój sal konsumenckich
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaplanuj wyposażenie sali konsumenckiej dowolnego zakładu gastronomicznego sieci
otwartej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach i określili dokładne
zapotrzebowanie zakładu na sprzęt i urządzenia dla sali konsumenckiej wybranego zakładu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) określić rodzaj zakładu gastronomicznego,
3) przeprowadzić analizę działalności zakładu,
4) zapoznać się z katalogami mebli, maszyn i urządzeń gastronomicznych,
5) przygotować asortymentowy wykaz wyposażenia,
6) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 praca z tekstem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 poradnik dla ucznia, literatura,
 katalog mebli, maszyn i urządzeń gastronomicznych,
- materiały piśmiennicze,
- arkusze papieru formatu A4,
- komputer z drukarkÄ….
Ćwiczenie 2
Zaprojektuj rozmieszczenie zaplanowanego w poprzednim ćwiczeniu wyposażenia sali
konsumenckiej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach i za pomocą
umownych znaków rozmieścili na planie wyposażenie sali.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) sporządzić w odpowiedniej skali szkic sali zakładu gastronomicznego,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
3) zaprojektować rozmieszczenie zaplanowanego wyposażenia,
4) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- katalog mebli, maszyn i urządzeń gastronomicznych,
- materiały piśmiennicze: papier milimetrowy, linijka, ołówek, gumka do mazania,
- możesz wykorzystać komputer.
Ćwiczenie 3
Określ przejścia i kierunki obsługi gości w sali konsumenckiej. Wykorzystaj opracowany
w ćwiczeniu 2 szkic sali.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach i sporządzili schemat
rozmieszczenia stolików, krzeseł i stolików pomocniczych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) na sporządzonym w ćwiczeniu 2 szkicu sali konsumenckiej określić przejścia,
3) zaznaczyć drogę konsumentów,
4) zaznaczyć kierunek obsługi gości,
5) przeanalizować funkcjonalność sali konsumenckiej,
6) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- szkic sali konsumenckiej z poprzedniego ćwiczenia,
- arkusze papieru A1,
- kolorowe pisaki,
- komputer z drukarkÄ….
Ćwiczenie 4
Zaprojektuj wystrój wnętrza sali konsumenckiej z poprzednich ćwiczeń.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach i przeanalizowali
wpływ barw na psychikę człowieka.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) zaproponować styl i sposób wykończenia wnętrza sali,
3) określić kolory wnętrza sali,
4) dobrać meble, firanki, zasłony,
5) zaproponować sztuczne oświetlenie,
6) podać wymagania odnośnie zastawy i bielizny stołowej,
7) zaproponować elementy dekoracyjne, w tym rozmieszczenie zieleni,
8) wyniki pracy zaprezentować na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja,
- ćwiczenia praktyczne,
- prezentacja projektu.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- szkic i schemat sali konsumenckiej z poprzedniego ćwiczenia,
- katalogi mebli, zastawy, bielizny stołowej, lamp, tkanin,
- arkusze papieru A1,
- kolorowe pisaki,
- komputer z przyłączem do Internetu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
5.5. Bielizna stołowa
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj wykaz bielizny stołowej niezbędnej do przygotowania sali konsumenckiej
na przyjęcie gości.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w 3-osobowych grupach
i określili zapotrzebowanie na bieliznę stołową dla sali konsumenckiej wybranego zakładu
gastronomicznego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) określić rodzaj zakładu gastronomicznego,
3) przeprowadzić analizę działalności zakładu,
4) zapoznać się z katalogami bielizny stołowej,
5) przygotować asortymentowy wykaz bielizny,
6) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne,
- prezentacja projektu.
Åšrodki dydaktyczne:
 poradnik dla ucznia, literatura,
 katalog bielizny stołowej,
- arkusze papieru A4,
- przybory do pisania,
 komputer z przyłączem do Internetu.
Ćwiczenie 2
Dokonaj złożenia obrusa prostokątnego, nakryj stół obrusem i wymień zaplamiony
obrus.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach i ćwiczyli
poszczególne chwyty, nadzorowani przez nauczyciela.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
2) przeanalizować etapy pracy,
3) przećwiczyć sposoby złożenia obrusa prostokątnego,
4) zapoznać się z techniką nakrywania stołu obrusem,
5) opanować chwyty przy wymianie zaplamionego obrusa,
6) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- metoda tekstu przewodniego,
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne,
- prezentacja projektu.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- karty ćwiczeniowe z opisami i rysunkami składania, rozkładania i wymiany obrusów,
- obrusy stołowe.
Ćwiczenie 3
Uformuj serwetki płócienne w 3 dowolnie wybrane formy płaskie i 3 wysokie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali indywidualnie i ćwiczyli
składanie różnych form serwetek nadzorowani przez nauczyciela.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) przeanalizować etapy pracy,
3) przećwiczyć sposoby składania niskich i wysokich form serwetek płóciennych,
4) wybrać jeden ze sposobów formowania i zastosować w nakrywaniu czteroosobowego
stolika wykorzystując powtarzalność nadanych form,
5) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- metoda tekstu przewodniego,
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura,
- karty ćwiczeniowe z opisami i rysunkami formowania serwetek,
- serwetki płócienne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.6. Zastawa stołowa
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj wykaz zastawy stołowej potrzebnej w dowolnie wybranym zakładzie
gastronomicznym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w 3-osobowych grupach
i określili zapotrzebowanie na zastawę stołową dla sali konsumenckiej wybranego zakładu
gastronomicznego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) określić rodzaj zakładu gastronomicznego,
3) przeprowadzić analizę działalności zakładu, tj. określić charakter zakładu oraz poziom
i zakres świadczonych usług,
4) zapoznać się z katalogami zastawy stołowej,
5) przygotować asortymentowy wykaz potrzebnej zastawy stołowej,
6) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- katalog zastawy stołowej,
- materiały piśmiennicze,
- arkusze papieru formatu A4,
- komputer z przyłączem do Internetu.
Ćwiczenie 2
Określ przeznaczenie zastawy stołowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w zespołach 3-osobowych,
zgromadzili i posegregowali zastawę na szklaną, ceramiczną i metalową. Należy zwrócić
uwagę na organizację stanowiska pracy, efektywne wykorzystanie czasu realizacji ćwiczenia
i zachowanie bezpieczeństwa pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) zgromadzić szeroki asortyment zastawy stołowej,
3) posegregować zastawę ze względu na materiał, z którego została wykonana,
4) w oparciu o zgromadzoną literaturę określić przeznaczenie poszczególnych rodzajów
zastawy,
5) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- katalogi zastawy stołowej,
- zastawa stołowa z pracowni obsługi konsumenta,
- komputer z przyłączem do Internetu.
Ćwiczenie 3
Wypoleruj zastaw talerzy, kieliszków i sztućców do podania zupy  kremu, II dania
z surówką i wody dla 4 osób.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w zespołach 3-osobowych
i wypolerowali zgromadzoną zastawę szklaną, ceramiczną i metalową. Należy zwrócić uwagę
na organizację stanowiska pracy, efektywne wykorzystanie czasu realizacji ćwiczenia
oraz zachowanie higieny i bezpieczeństwa pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) przeanalizować etapy pracy,
3) zgromadzić zestaw talerzy, półmisków, kieliszków i sztućców,
4) wypolerować zastawę,
5) ocenić wyniki pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- zastawa stołowa, ściereczki bawełniane.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
5.7. Zasady i techniki przenoszenia zastawy stołowej
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przenieś w ręku do stołu talerze z zawartością i bez.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracując w parach zachowali prawidłową
postawę, ćwiczyli prawidłowe chwyty przy przenoszeniu talerzy i uwzględniali przepisy
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) przygotować niezbędny sprzęt,
3) przenosić jeden talerz płaski w lewej ręce i podawać na stół prawą ręką,
4) podawać talerz głęboki ustawiony na płaskim,
5) przenosić dwa talerze chwytem dolnym i chwytem górnym,
6) przenosić trzy talerze w jednej ręce i jeden w drugiej ręce,
7) przenosić dwa talerze do zupy,
8) przenosić większą liczbę czystych talerzy chwytem górnym i przy użyciu serwetki,
9) zaprezentować swoje umiejętności na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- zestaw talerzy,
- woda, ziemniaki, sól,
- serwetka kelnerska.
Ćwiczenie 2
Opanuj zasady przenoszenia naczyń i sztućców na tacy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie, pracując w parach, zachowali prawidłową
postawę i uwzględniali przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) zgromadzić naczynia i sztućce według wykazu,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
3) przygotować tace różnej wielkości,
4) przenosić obciążone tace różnymi technikami,
5) przenosić ułożone sztućce na tacy,
6) przenosić naczynia na tacy do stołu pomocniczego,
7) poddawać naczynia i sztućce z tacy na stół konsumencki,
8) zaprezentować swoje umiejętności na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- zestaw naczyń i sztućców,
- tacce kelnerskie,
- serwetka kelnerska.
Ćwiczenie 3
Zbierz naczynia po konsumpcji z użyciem tacy i bez.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracując w parach zachowali prawidłową
postawę i chwyty przy zbieraniu naczyń z zastosowaniem tacy i bez tacy oraz uwzględniali
przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) zgromadzić naczynia i sztućce według wykazu,
3) przeanalizować technikę pracy przy zbieraniu zastawy po konsumpcji z zastosowaniem
tacy oraz bez użycia tacy,
4) opanować sposób trzymania talerzy i układania sztućców po konsumpcji,
5) opanować przekładanie resztek podczas zbierania brudnych naczyń,
6) zaprezentować swoje umiejętności na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura
- wykaz naczyń i sztućców,
- zastawa stołowa,
- imitacja resztek talerzowych,
- taca kelnerska, serwetka kelnerska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
5.8. Przygotowanie sali konsumenckiej do przyjęcia gości
5.8.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie1
Wykonaj prace wstępne na sali konsumenckiej i nakryj stół drobną zastawą stołową.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w zespołach 3-osobowych
uwzględniając przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) wykonać prace wstępne na sali konsumenckiej,
3) ustawić stoły w rewirach,
4) pobrać odpowiednią bieliznę i drobną zastawę stołową,
5) sprawdzić jakość pobranego sprzętu,
6) przygotować drobną zastawę stołową,
7) nakryć stoły bielizną stołową,
8) ustawić drobną zastawę stołową,
9) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- środki czystości i sprzęt porządkowy,
- bielizna i drobna zastawa stołowa.
Ćwiczenie 2
Przygotuj kelnerski stół pomocniczy do wybranej okazji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach uwzględniając
przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) określić okazję, do której przygotowywany będzie stół pomocniczy,
3) wybrać odpowiednią kartę menu,
4) zgromadzić naczynia, sztućce i pozostałe elementy nakrycia,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
5) doczyścić i wypolerować sprzęt,
6) uzupełnić i wyczyścić menaże do przypraw,
7) posegregować i rozmieścić sprzęt na pomocniku kelnerskim,
8) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- karty menu,
- bielizna i zastawa stołowa,
- materiały piśmiennicze.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
5.9. Przygotowanie stołów do podawania potraw i prostych
posiłków
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie1
Przygotuj nakrycie podstawowe.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracując w zespołach 3-osobowych
przygotowali nakrycie podstawowe, uwzględniając przy tym przepisy bezpieczeństwa
i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) sprawdzić czystość dobranych naczyń porcelanowych i szklanych oraz sztućców,
3) dobrać i uformować serwetki,
4) nakryć stół rozpoczynając od porcelany,
5) ułożyć sztućce, ustawić szkło i uformowane serwetki,
6) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- bielizna i zastawa stołowa.
Ćwiczenie 2
Przygotuj nakrycie w wersji rozszerzonej do posiłku, w skład którego wchodzi: galaretka
drobiowa, zupa pomidorowa z makaronem, kotlet schabowy z ziemniakami puree, zestaw
surówek i czerwone wino.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracując w zespołach 3-osobowych
przygotowali nakrycie rozszerzone, uwzględniając przy tym przepisy bezpieczeństwa
i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) wypolerować odpowiednio dobrane naczynia porcelanowe i szklane oraz sztućce,
3) dobrać i uformować serwetki,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
4) nakryć stół rozpoczynając od porcelany,
5) ułożyć sztućce, ustawić szkło i uformowane serwetki,
6) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura,
- bielizna i zastawa stołowa.
Ćwiczenie 3
Zaplanuj i wykonaj dekorację stołu do posiłku z ćwiczenia 2.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób
realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w zespołach 3-osobowych,
mając na uwadze estetykę stołu i przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania z poradnika dla ucznia i literaturą uzupełniającą,
2) zaplanować dekorację wcześniej nakrytych stołów,
3) dobrać i wykonać elementy dekoracyjne,
4) ułożyć kwiaty w wazonach,
5) udekorować stoły elementami dekoracyjnymi,
6) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- artykuły papiernicze,
- elementy dekoracyjne,
- komputer z przyłączem do Internetu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Organizowanie obsługi
konsumentów
Test składa się z 24 zadań wielokrotnego wyboru, z których
- zadania 1, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 20, 22, 21, 23 sÄ… z poziomu
podstawowego,
- zadania 2, 5, 11, 13, 19, 24 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów. Suma punktów możliwych do uzyskania wynosi 24.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań,
- dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 21 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego,
- celujący  za rozwiązanie wszystkich zadań.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. c, 4. c, 5. c, 6. d, 7. a, 8. b, 9. c, 10. d, 11. b,
12. c, 13. c, 14. c, 15. a, 16. c, 17. b, 18. d, 19. c, 20. a, 21. b, 22. c, 23. d, 24. d.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Zdefiniować systemy obsługi kelnerskiej A P b
2 Ocenić systemy samoobsługi C PP d
Określić zakres zadań realizowanych przez
3 A P c
kelnera
4 Rozróżnić elementy bielizny stołowej B P c
5 Ocenić przydatność bielizny stołowej C PP c
6 Wymienić elementy drobnej zastawy stołowej A P d
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
7 Określić miejsce nakrycia talerza do pieczywa A P a
8 Rozróżnić podstawowy sprzęt kelnerski B P b
9 Rozróżnić elementy nakrycia podstawowego B P c
10 Scharakteryzować rodzaje kart menu B P d
11 Dobrać sposób przenoszenia czystych talerzy B PP b
12 Określić zastosowanie stołów pomocniczych B P c
13 Wyjaśnić zasady przenoszenia talerzy C PP c
14 Określić zastosowanie tac B P c
Odczytać sygnały gości na podstawie ułożenia
15 B P a
sztućców
Określić moment przystąpienia do całkowitego
16 C P c
uprzątnięcia stołu konsumenckiego
17 Sformułować zasady zbierania brudnych naczyń B P b
18 Określić zakres obowiązków kelnera C P d
19 Rozróżnić formy serwetek na podstawie nazwy B PP c
Rozróżnić obowiązki kelnera w zakresie
20 B P a
bezpieczeństwa pracy
Dobrać miejsce wykonywania czynności
21 C P b
przygotowawczych
22 Dobrać ubiór kelnera C P c
23 Rozpoznać zastosowanie sztućców A P d
24 Zastosować fachowe nazewnictwo naczyń C PP d
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę rozwiązywania zadań takiego typu jak w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 24 zadania dotyczące organizowania obsługi konsumentów. Wszystkie
zadania sÄ… wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedz
jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, zaznaczając prawidłową
odpowiedz
znakiem X (w przypadku pomyłki zaznacz błędną odpowiedz
kółkiem,
a następnie ponownie zakreśl odpowiedz
prawidłową).
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Najczęściej stosowaną indywidualną formą obsługi gości jest system
a) brygadowy.
b) rewirowy.
c) zespołów specjalistycznych.
d) zespołowo-kompleksowym.
2. Najwygodniejszy dla klienta jest samoobsługowy system
a) typu polskiego.
b) typu czeskiego.
c) typu francuskiego.
d) typu szwedzkiego.
3. Pełen zakres zadań realizowanych przez kelnera obejmuje
a) podawanie potraw różnymi metodami, zbieranie naczyń.
b) czynności przygotowawcze, doradzanie, podawanie potraw.
c) czynności przygotowawcze, właściwą obsługę, czynności porządkowe.
d) podawanie potraw, doradzanie konsumentom, inkasowanie, sprzątanie ze stołu.
4. Do wyciszenia, wyrównania i ochrony płyty stołu służy
a) napperon.
b) skitring.
c) molton.
d) laufer.
5. Uformowana i ustawiona na stole serwetka płócienna służy do
a) dekoracji stołu.
b) oprawy serwetnika.
c) wycierania ust i ochrony ubrania gościa.
d) polerowania naczyń i sztućców.
6. W skład drobnej zastawy stołowej wchodzą
a) sztućce specjalne.
b) wszystkie naczynia i sztućce.
c) naczynia porcelanowe, metalowe i szklane.
d) menaże do przypraw, wazoniki, serwetniki, popielniczki.
7. Talerzyk do pieczywa kładzie się
a) z lewej strony nakrycia.
b) z prawej strony nakrycia.
c) na talerzyku zakÄ…skowym.
d) ponad talerzem podstawowym.
8. Trybuszon to
a) nóż do trybowania kości.
b) scyzoryk kelnerski.
c) naczynie do ochładzania napojów.
d) element bielizny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
9. W skład nakrycia podstawowego wchodzą
a) talerz i serwetka.
b) talerz, serwetka i komplet sztućców do obiadu.
c) talerz, serwetka, nóż i widelec oraz nakrycie do napoju.
d) talerz, serwetka, sztućce, nakrycie do napoju gorącego.
10. Karta dzienna (dnia) zawiera ofertÄ™ potraw podawanych
a) cały dzień przez długi okres.
b) tylko w dzień bez pory nocnej.
c) tylko podczas śniadań i obiadów.
d) w danym dniu.
11. Przenoszenie większej liczby czystych talerzy w jednym ręku należy wykonać
a) chwytem dolnym.
b) chwytem górnym.
c) przy użyciu tacy.
d) przy użyciu serwetki.
12. Stoły pomocnicze służą do
a) ustawiania stołów bankietowych.
b) przetrzymywania napojów gorących.
c) przechowywania zapasu zastawy stołowej.
d) uzupełnienia brakujących miejsc przy stole konsumenckim.
13. Liczba przenoszonych jednorazowo talerzy płaskich nie powinna przekraczać
a) jednego talerza w lewej ręce i jednego w prawej.
b) dwóch talerzy w lewej ręce i jednego w prawej.
c) trzech talerzy w lewej ręce i jednego w prawej.
d) trzech talerzy w lewej ręce i dwóch w prawej.
14. Duże tace kelnerskie służą do
a) podawania rachunków.
b) podawania potraw gorÄ…cych konsumentom.
c) przenoszenia potraw z ekspedycji do pomocnika kelnerskiego.
d) przenoszenia napojów gorących z ekspedycji do stołu konsumenta.
15. Sposobem informowania kelnera o zakończonej konsumpcji jest ułożenie sztućców
a) ukośnie na talerzu i równolegle do siebie.
b) opartych o talerz z dwóch stron.
c) z boku talerza na serwetce.
d) na krzyż na talerzu.
16. Kelner przystępuje do całkowitego uprzątnięcia ze stołu
a) przed podaniem deseru.
b) przed podaniem drugiego dania.
c) kiedy konsumenci wstaną do wyjścia.
d) robi to wielokrotnie podczas podawania potraw.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
17. Brudne naczynia kelner powinien
a) okładać na pomocnik kelnerski.
b) odnosić bezpośrednio do zmywalni.
c) składać na dużą tacę, którą ustawia na stole.
d) składać na średnią tacę, którą ustawia na stole.
18. Za ostateczną czystość naczyń do podawania potraw i napojów odpowiedzialny jest
a) pracownik zmywalni.
b) kierownik sali.
c) kucharz.
d) kelner.
19. Do płaskich form serwetek należą
a) czapka biskupia, schodki, stożek prosty.
b) łódka, kwadrat ze złożonym rogiem, korona.
c) schodki, kwadrat ze złożonym rogiem, koperta.
d) czapka jakobińska, czapka biskupia, stożek złożony.
20. W celu uniknięcia wypadków przy pracy kelner jest zobowiązany
a) odbyć szkolenie w zakresie bhp.
b) posiadać aktualną książeczkę zdrowia.
c) wypełniać polecenia kierownika zakładu.
d) współpracować z uczestnikami procesu pracy.
21. Doczyszczanie zastawy stołowej najlepiej wykonywać
a) w zmywalni naczyń stołowych.
b) w rozdzielni kelnerskiej.
c) w sali konsumenckiej.
d) w kuchni właściwej.
22. Kelner, pracując w pomieszczeniu z kamienną posadzką, powinien nosić buty
a) wygodne, sportowe ze skóry.
b) lakierowane z tworzyw sztucznych.
c) pełne skórzane na podgumowanej podeszwie.
d) pełne z tworzyw sztucznych na wzmocnionej podeszwie.
23. Na rysunku przedstawiono sztućce do
a) owoców morza.
b) deserów.
c) zakÄ…sek.
d) ryb.
24. Kieliszek przedstawiony na zdjęciu to
a) kłos.
b) pokal.
c) tumbler.
d) goblet.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko & & ..............................& & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Organizowanie obsługi konsumentów
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
22 a b c d
23 a b c d
24 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Organizowanie obsługi
konsumentów , przykład zadania praktycznego.
Próba pracy sprawdza opanowanie przez ucznia 14 umiejętności, z których:
- umiejętności 2, 5, 9, 10, 11, 12 ,13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 22 są z poziomu
podstawowego,
- umiejętności 1, 3, 4, 6, 7, 8, 21, 23, 24 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań:
- za prawidłowo wykonaną czynność uczeń otrzymuje 1 punkt,
- za niewykonaną czynność lub wykonanie nieprawidłowe uczeń otrzymuje 0 punktów,
- maksymalnie uczeń może otrzymać 24 punkty.
Proponuje się następujące wymagania na poszczególne oceny:
- dopuszczający  za poprawne wykonanie co najmniej 9 czynności,
- dostateczny  za poprawne wykonanie co najmniej 12 czynności,
- dobry  za poprawne wykonanie co najmniej 18 czynności, tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  wykonanie co najmniej 21 czynności, w tym 6 z poziomu
ponadpodstawowego,
- celujący  za wykonanie co najmniej 23 czynności.
Plan testu  kryteria oceniania próby pracy:
Cel operacyjny Kategoria Poziom Liczba
Lp.
(sprawdzana umiejętność) celu wymagań punktów
Dobrać zestaw potraw wg zasad układania
1. D PP
jadłospisów
2. Obliczyć koszt menu na jedną osobę C P
3. Zastosować limit pieniężny D PP
Ocenić poprawność zestawu potraw i napojów
4. D PP
pod względem żywieniowym
Przeprowadzić czynności wstępne na sali
5. C P
konsumenckiej
6. Sporządzić kompletny wykaz bielizny C PP
7. Sporządzić kompletny wykaz zastawy C PP
8. Sporządzić kompletny wykaz sprzętu C PP
9. Wypolerować zastawę stołową C P
10. Nakryć stół obrusem C P
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
11. Uformować serwetki płócienne C P
12. Przygotować menaże do przypraw C P
13. Ustawić drobną zastawę stołową na stole C P
14. Przygotować stół pomocniczy C P
15. Nakryć stół zgodnie z zasadami bezpieczeństwa C P
16. Zastosować zasady higieny C P
Zastosować tace do przenoszenia zastawy
17. C P
stołowej i sztućców
18. Posługiwać się serwetką kelnerską C P
Zastosować prawidłowe chwyty przy
19. C P
przenoszeniu talerzy
20. Zachować prawidłową postawę C P
Wykonać prawidłowy projekt pierwszego
21. C PP
nakrycia
22. Nakryć do posiłku zgodnie z projektem C P
23. Zaplanować dekorację D PP
24. Zastosować elementy dekoracyjne C PP
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia próby pracy z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów ze sposobem oceniania próby pracy.
4. Omów z uczniami etapy wykonania próby pracy.
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom treść zadania wraz z potrzebnymi do jego wykonania materiałami.
7. Poproś uczniów o zapoznanie się z otrzymanymi materiałami i podaj czas zakończenia
pracy.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem próby pracy przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia opracowania projektu.
10. Zbierz od uczniów projekty oraz treść zadania.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz punkty do tabeli kryteriów.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników próby pracy i wybierz kryteria, które sprawiły
uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj dokładnie treść zadania sprawdzającego oraz zapoznaj się z materiałami
załączonymi do zadania, a następnie przystąp do jego wykonywania.
2. RozwiÄ…zanie zadania obejmuje opracowanie projektu realizacji i wykonania prac
określonych w jego treści.
3. Do opracowania projektu wykorzystaj arkusze papieru i materiały, które otrzymasz przed
rozpoczęciem zadania. Arkusze papieru, które wykorzystasz na dodatkowe notatki lub
obliczenia oznacz zapisem BRUDNOPIS.
4. Do obliczeń możesz wykorzystać kalkulator.
5. Czas na wykonanie zadania wynosi 180 minut.
6. Opracowany projekt wraz z materiałami stanowiącymi jego ilustrację to Twoja próba
pracy, której powinieneś nadać tytuł.
7. Podpisany projekt wraz z otrzymaną treścią zadania oddajesz prowadzącemu.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 treść zadania,
 materiały i sprzęt do wykonania zadania,
 arkusze czystego papieru formatu A4,
 kalkulator.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
ZADANIE  PRÓBA PRACY
Zaplanuj kolację we dwoje z wybranej okazji. Limit pieniężny na zestaw menu na jedną
osobę wynosi 70 zł. Zaproponuj w oparciu o kartę menu zestaw potraw i napojów, nakryj stół
i przygotuj stanowisko pracy do przyjęcia gości.
Etapy realizacji zadania:
25. Określenie okazji i terminu imprezy:
- ogólna koncepcja przyjęcia gości.
26. Planowanie kolacji:
- przegląd karty menu pod kątem doboru potraw i napojów z uwzględnieniem
zaproponowanej ceny,
- wybór zakąski, dania zasadniczego i deseru zgodnie zasadami układania jadłospisów,
- dobór napojów do potraw,
- obliczenie ceny zestawu według karty menu,
- ocena menu pod względem żywieniowym,
- opracowanie projektu pierwszego nakrycia,
- opracowanie projektu dekoracji stołu.
27. Przygotowanie do obsługi gości:
- prace wstępne,
- ustawienie stołów i krzeseł w rewirach,
- sporządzenie wykazu potrzebnej bielizny, zastawy stołowej i sprzętu do obsługi,
- pobranie bielizny i zastawy stołowej,
- wypolerowanie zastawy stołowej,
- nakrycie stołu bielizną stołową,
- przygotowanie i ustawienie drobnej zastawy stołowej,
- przygotowanie stołu pomocniczego,
- nakrycie stołu konsumenckiego do zaplanowanego menu,
- ustawienie elementów dekoracyjnych,
- przygotowanie sprzętu pomocniczego do obsługi gości.
28. Prezentacja nakrytego stołu na forum grupy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
7. LITERATURA
1. Arens  Azavędo U. i inni: Technologia gastronomiczna z obsługą gości. cz. III, REA,
Warszawa 1999
2. Arkuszyński Cz.: Gastronomia hotelowa. Ministerstwo Gospodarki, Polskie Zrzeszenie
Hoteli, Warszawa 2001
3. Biller E. i inni: Kucharz & Gastronom: vademecum. Rea, Warszawa 2001
4. Czasopisma specjalistyczne: PrzeglÄ…d gastronomiczny, Food service
5. Flis K. Procner A.: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem cz. III, WSiP,
Warszawa 2000
6. Górecka D., Limanówka H., Superczyńska E., Żylińska-Kaczmarek M.: Technologia
gastronomiczna z obsługą konsumenta cz. III,. FORMAT  AB, Warszawa 2006
7. Jargoń R.: Obsługa konsumenta cz. I, WSiP, Warszawa 2000
8. Jastrzębski W.: Wyposażenie techniczne zakładów gastronomicznych. WSiP,
Warszawa 2005
9. Leitner H. Poradnik dla kelnera. WSiP, Warszawa 1993
10. Materialy szkoleniowe Polskiego Zrzeszenia Hoteli: Obsługa konsumenta- podnoszenie
jakości świadczonych usług, Warszawa 2006
11. Mikuta B.: Technologia gastronomiczna z obsługą konsumenta. FORMAT - AB,
Warszawa 1998
12. Müller M.: SkÅ‚adanie serwetek. WDW, Warszawa 1991
13. Schnitzer H-G.: Poradnik współczesnego savoir-vivre u. DELTA, Warszawa
14. Sondra J. Dahmer, Kurt W. Kahl: Podręcznik dla kelnerów. Wydawnictwo Wiedza
i Życie S.A., Warszawa 1999
15. Taper H.: Stół pięknie nakryty. Kaliope, Warszawa 1997
Literatura metodyczna
1. Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym,
Wyd. ITEE, Radom 2001
2. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wydawnictwo Akademickie  Żak ,
Warszawa 2003
3. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych, cz. I i II,
Wyd. ITEE, Radom 1999
4. Symela K. (red.): Skuteczność kształcenia modułowego w Polsce w systemie szkolnej
i pozaszkolnej edukacji zawodowej, Wyd. ITE, Radom 2003
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41