Średniowieczni ludzie z żelaza Wzór rycerza średniowiecznego
1. Tematyka: Średniowieczni ludzie z żelaza. 2. Cele operacyjne: Uczeń: " Czyta ze zrozumieniem i gromadzi słownictwo na określony temat; " Dokonuje selekcji materiału słownikowego; " Rozumie pojęcia: kodeks rycerski, pareneza, wzorzec osobowy; " Buduje pola semantyczne związane ze słowem "rycerz" w odniesieniu do epoki średniowiecza, rozumie powiązania ze współczesnością. 3. Metody: " Analizy dokumentacyjnej; " Zajęć warsztatowych; " Dramy. 4. Przebieg lekcji: " Gromadzenie materiału słownikowego. Jako pracę domowa uczniowie mieli za zadanie przypomnieć sobie wszystkie znane sobie baśnie, filmy, opowiadania..., w których bohaterem był rycerz. Na pytanie nauczyciela uczniowie przedstawiają pracę domową przypominając różne gatunkowo utwory, w których bohaterami byli rycerze. Wymieniają, na przykład: bohaterów "Krzyżaków", Rolanda, rycerzy Króla Artura, rycerzy z bajek "O królewnie Śnieżce", " Co łączy te wszystkie postacie? Uczniowie odpowiadają, że tak samo wyglądali, mieli podobne zasady, przestrzegali kodeksu honorowego.... " Praca z tekstem; Zapoznają się z tekstem pt. "Ludzie z żelaza" z podręcznika "Do Itaki"; " Budowanie pól semantycznych wokół pojęcia "rycerz"; Uczniowie pracują w grupach, potem przedstawiciele grup prezentują efekty pracy zespołu, wpisując do schematu na tablicy swoje skojarzenia. " Uczniowie dochodzą do wniosku, że mimo tylu różnych zródeł można stworzyć jeden wzorzec osobowy średniowiecznego rycerza. Rycerz to mężczyzna, ubrany w zbroję. Jezdzi na koniu, który często ma imię, walczy przy pomocy miecza, temu też nadaje imię, bo jak przyjaciel, często ratuje go z opresji. Rycerz służy wiernie królowi i swojej damie serca, broni ubogich. Jest chrześcijaninem. Nauczyciel wyjaśnia, że wzorzec osobowy, to ideał (często o charakterze stereotypu). Jest zależny od czasów, w których został stworzony. Czasy rycerzy, to czasy WYPRAW KRZYŻOWYCH. Uczniowie sprawdzają w podręcznikach do historii dlaczego wyprawy krzyżowe były organizowane i kto w nich uczestniczył. Wyciągają wniosek: Rycerze w średniowieczu byli bardzo potrzebni jako obrońcy granic państwa i chrześcijaństwa. " Nauczyciel pyta w jaki sposób ludzie żyjący w średniowieczu mogli kształtować model osoby - rycerza? Uczniowie odpowiadają, że poprzez legendy, opowiadania, teksty pisane. Nauczyciel tłumaczy, że funkcjonowała literatura parenetyczna (pareneza - rada, pouczenie), która pokazywała porządne zachowania, postacie. Miała na celu wychowywanie czytelników. " Ćwiczenia redakcyjne związane z interpretowaniem znaczenia związków frazeologicznych, związanych z rycerstwem, np. zakuty łeb, wyzwać na ubitą ziemię, okrągły stół... " Praca domowa: przeczytać z podręcznika "Pieśni o Rolandzie", wyjaśnić znaczenie dosłowne i przenośne trzech związków frazeologicznych. Grażyna Wichorowska Zespół Szkół w Żdanowie