V
UKRAICSKO-POLSKI SAOWNIK SYNTAKTYCZNY
fj J
1
Orest Śpiwak, Marian Jurkowski
UKRAICSKO-POLSKI SAOWNIK SYNTAKTYCZNY
(różnice w łączliwości syntaktycznej
około 1700 słów i wyrażeń z ilustracjami
z klasycznej i współczesnej literatury
ukraińskiej oraz prasy)
Warszawa 2003
Redakcja naukowa: Iryna Kononenko
Współpraca przy redakcji części polskiej: Weronika Korzeniowska
Projekt okładki: Teresa Oleszczuk
Korekta: Weronika Korzeniowska, Katarzyna Seń
Pracę wykonano w ramach projektu badawczego finansowanego przez Komitet Badań
Naukowych (Nr 1805/H01/2001/21).
Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Warszawski.
Publikacja wydana z okazji jubileuszu 50-lecia
Katedry Filologii Ukraińskiej Uniwersytetu Warszawskiego
1 Copyright by Tyrsa" Sp. z o.o., Warszawa 2003
Wydawca:
Tyrsa" Sp. z o.o.
ul. Kościeliska 7, 03-614 Warszawa
tel. (22) 679-95-47, faks (22) 679-96-95
e-mail: tyrsa@home.pl
Wydawnictwo prowadzi sprzedaż wysyłkową książek za zaliczeniem pocztowym
ISBN 83-89085-04-6
Druk i oprawa: Drukarnia AZ
Spis treści
Przedmowa.................................................................................................................. VII
Bibliografia..................................................................................................................XXI
Słownik......................................................................................................................... 1
Hasła ogólne..................................................................................................................311
Indeks...........................................................................................................................329
<VAB
5@54<>20................................................................................................................... VII
V1;V>3@0DVO................................................................................................................XXI
!;>2=8:....................................................................................................................... 1
030;L=V AB0BBV..............................................................................................................311
>:06G8:.....................................................................................................................329
.VH(. .H/(
Przedmowa
Ukraińsko-polski słownik syntaktyczny zawiera około 1700 haseł, na które w większości składają się ukraińskie słowa i wyrażenia różniące się łączliwością syntaktyczną od swych polskich odpowiedników. Oczywiście, zamieszczone w słowniku hasła odzwiercierdłają jedynie część istniejących między językiem ukraińskim i polskim różnic w sferze łączli-wości syntaktycznej oraz składni w ogóle. Opracowanie obszerniejszego słownika wymagałoby zaangażowania większego zespołu.
Słownik przeznaczony jest przede wszystkim dla Polaków uczących się języka ukraińskiego. Może być też z powodzeniem wykorzystywany w nauce języka polskiego przez osoby ukraińskojęzyczne.
Nie jest to publikacja stricte naukowa. Podstawowym celem tego wydania jest opis i popularyzacja norm syntaktyczny eh języka ukraińskiego w zestawieniu z normami języka polskiego. Aby przedstawić materiał w przystępny i zrozumiały sposób, w wielu wypadkach zrezygnowano z operowania specjalistyczną terminologią lingwistyczną, choć zastosowany opis nie został też uproszczony do stylu poradnika językowego w gazecie.
Na aktualność tego wydania składa się kilka czynników. Język ukraiński jest w stanie dalekim od stabilizacji. Normy obowiązujące za czasów radzieckich zostały częściowo odrzucone, nowe jeszcze się nie ukształtowały. Istnieją ogromne różnice w ocenie poszczególnych form przez ukraińskich językoznawców oraz - co ważniejsze - między językiem literackim a językiem potocznym, w większym stopniu narażonym na wpływ języka rosyjskiego. W takiej sytuacji przy nauce języka ukraińskiego pojawia się problem wyrazniejszej niż w polszczyznie rozbieżności form wzorcowych i używanych. Ciągle nie wiadomo, które rusycyzmy należałoby już dopuścić, zalegalizować" jako powszechnie używane, a które mimo wszystko należy odrzucić. Kodyfikacja norm języka ukraińskiego jest tym bardziej utrudniona, że wiele form uznawanych dzisiaj za rosyjskie można z diachronicz-nego punktu widzenia, jak czynią to niektórzy językoznawcy, ocenić jako przestarzałe, gdyż były używane w dziewiętnastowiecznej ukraińszczyznie. Jako przykład może służyć słowo 2G8B8AO. W latach dwudziestych ugruntował się pogląd, że wyraz ten łączy się z rzeczownikiem w formie dopełniacza, a forma celownika jest błędną formą zapożyczoną z języka rosyjskiego. Ówcześni językoznawcy nie wahali się stwierdzić, że ukraiński wieszcz Taras Szewczenko, pozostając pod wpływem składni rosyjskiej, użył nieprawidłowej konstrukcji GC6><C =0CG09B5AL... W niektórych współczesnych wydaniach forma celownika j est uznawana za przestarzałą, choć współczesne teksty świadczą o tym, że j est używana równolegle z formą dopełniacza, a może nawet przeważa. Można znalezć więcej przykładów takich kodyfikacyjnych niedoskonałości.
W ostatnim czasie daje się zaobserwować umiarkowane zwiększenie zainteresowania językiem ukraińskim w Polsce. Po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości stał
vin
się on językiem urzędowym. Prestiż i znaczenie ukraińskiego powoli rosną, co przekłada się na zwiększenie zainteresowania nim za granicą. Nauczanie ukraińskiego w Polsce ma swoją specyfikę wynikającą z podobieństwa obu języków. Wiele słów i form gramatycznych jest identycznych, co niewątpliwie ułatwia naukę. Jednak w sferze składni zarówno Ukraińcy uczący się języka polskiego, jak i Polacy uczący się ukraińskiego częstokroć tworzą kalki. W wypadku języka ukraińskiego sytuację komplikuje dodatkowo używanie w nim wielu błędnych konstrukcji rosyjskich, których osoba ucząca się języka nie jest w stanie prawidłowo ocenić i często uważa je za oryginalne ukraińskie, bo inne niż w języku polskim. W Ukraińsko-polskim słowniku syn-taktycznym dokonano - na podstawie licznych ukraińskich prac językoznawczych i słowników - próby weryfikacji ocen poprawnościowych poszczególnych form, co powinno ułatwić naukę języka ukraińskiego.
Słownik ma także wypełnić lukę, która od wielu lat istnieje wśród tego typu opracowań. Na rynku ostatnimi czasy pojawia się mało nowych słowników polsko-ukraińskich i ukraińsko-polskich, a ich zróżnicowanie tematyczne jest niewielkie. Wynika to z szeregu czynników, przede wszystkim z braku opracowanego od podstaw, uwzględniającego kolosalne zmiany zachodzące w języku ukraińskim, nowego dużego słownika języka ukraińskiego.
Wybór zawartych w słowniku słów i wyrażeń opiera się na dwóch podstawowych kryteriach: 1) odpowiednie ukraińskie i polskie słowa i wyrażenia zazwyczaj różnią się łączliwością; 2) słowa zawarte w słowniku w większości są używane we współczesnym języku literackim (ograniczone zostały do niezbędnego minimum wyrazy przestarzałe i dialektalne). Nie da się jednak zaprzeczyć, że temu słownikowi, tak jak większości innych, właściwa jest pewna doza subiektywizmu. Niektóre ukraińskie słowa są podane wyłącznie po to, by przestrzec przed pojawiającymi się przy nich nieprawidłowymi formami, np.: /#" - :><C-G><C (=5 - @>A. :>3>-I>) 70 I>, mimo że prawidłowe formy w języku ukraińskim i polskim są identyczne.
Specyfika słownika, skupienie uwagi na różnicach syntaktycznych oraz decyzja o przedstawieniu w nim szerokiego materiału ilustracyjnego wymusiły konieczność ograniczenia opisu leksykalnego. Przy słowach wieloznacznych dokonano selekcji, a w niektórych wypadkach także rozczłonkowania znaczeń, tak aby w sposób możliwie wyrazisty i zrozumiały wyjaśnić różnice w użyciu poszczególnych form. Czasami zrezygnowano też z rozgraniczania znaczeń, jeżeli dane słowo w obu językach ma te same znaczenia, np. czekać ('oczekiwać' i 'spodziewać się'). Opisywanie wszystkich znaczeń zamieszczonych w słowniku wyrazów spowodowałoby zwiększenie objętości opracowania, utrudniając jednocześnie odnalezienie różnic syntaktycznych.
Niektóre problemy, mające bądz to charakter ogólniejszy, bądz to wymagające dokładniejszego omówienia, zostały ujęte w hasłach ogólnych na końcu słownika.
Podawane przy wyrazach hasłowych formy dotyczą zdania pojedynczego. Zamieszczone są w miarę możliwości wszystkie wymagania składniowe słów, bez ich rozróżniania na obowiązkowe i fakultatywne. Rekompensują to przykłady własne, a także ilustracje z literatury i prasy, w których pokazano ich użycie.
W związku z dużą liczbą polskich odpowiedników poszczególnych słów ukraińskich występujących w słowniku w polskiej części umieszczane są wyłącznie formy podstawowe, bez charakterystyki morfologicznej. Wynika to również z wcześniej określonego
IX
zamysłu słownika, który jest przeznaczony przede wszystkim dla Polaków uczących się języka ukraińskiego.
Funkcjonalność przyjętej zasady widoczna jest najpełniej przy czasownikach, przy których często jednemu ukraińskiemu słowu odpowiada kilka polskich. Podanie pełnej charakterystyki morfologicznej po stronie polskiej w takich wypadkach doprowadziłoby do jej nadmiernego poszerzenia.
Struktura hasła
1. Wyraz hasłowy
2. Akcent
3. Numer homonimu
4. Formy fleksyjne
5. Aączliwość
6. Kwalifikatory
7. Numery znaczeń
8. Definicja
9. Przykłady użycia 10. Ilustracje
1. Wyraz hasłowy podawany jest drukiem wytłuszczonym, wielkimi literami. Po wyrazie hasłowym podawane są jego ewentualne warianty. Jeżeli są one nacechowane stylistycznie lub rzadziej używane, jest to sygnalizowane stosownymi kwalifikatorami, np. " ( " ); "#/" V@>7<. #."; /"!/ V @V4:> .-"!/. Kwalifikatory podawane po wyrazie hasłowym w nawiasie charakteryzują go ze stylistycznego punktu widzenia: !" /" (#!" /"), 2AB@ON, 2AB@OTH, =54>:., !" /" (#!" /") V !" / #" (#!" / #"), -=C, -=5?V, 4>:. V@>7<.); lub wskazują na częstotliwość użycia słowa.
Wyrazy hasłowe, w których dochodzi do wymiany przedrostków C-2, ?@. C:@0AB8 - 2:@0AB8, 2:8=CB8 - C:8=CB8 rozmieszczone zostały w słowniku zgodnie z układem przyjętym w Słowniku języka ukraińskiego (dalej: SUM).
Związki frazeologiczne w słowniku podzielone zostały na stałe (oznaczone kwalifikatorem 0, np. 0 1CB8 =0 AL><><C =51V, 0 mocny w gębie, 0 bez grosza przy duszy) oraz łączliwe i luzne (bez kwalifikatora).
Część ukraińska
W wypadku czasowników (które stanowią większość wyrazów hasłowych zawartych w słowniku) podstawową formą jest bezokolicznik w formie niedokonanej. Czasowników dwuaspektowych w słowniku należy szukać właśnie pod formą niedokonaną, np. 2V44OGC20B8 - 2V44OG8B8, AB@8<C20B8AO - AB@8<0B8AO, C<8@0B8 - C<5@B8. 35-fiksalne czasowniki dokonane podawane są osobno jako oddzielne jednostki leksykalne, np. "#", #"!/ itp.
X
Formą podstawową dla rzeczowników jest mianownik liczby pojedynczej, a dla rzeczowników nie mających liczby pojedynczej mianownik liczby mnogiej.
Formą podstawową dla przymiotników jest mianownik liczby pojedynczej rodzaju męskiego.
Część polska
W części polskiej w hasłach czasownikowych jako podstawowa zazwyczaj podawana jest forma niedokonana, chyba że czasownik w danym znaczeniu ma wyłącznie aspekt dokonany, np.: "!/ - "!/ - 1) DOMAGAĆ SI - czego od kogo; 2) WYMÓC - co na kim. Przy prefiksalnych czasownikach dokonanych podawana jest po stronie polskiej wyłącznie forma dokonana, np. "#" - ZAŻARTOWAĆ.
W wypadku rzeczowników i przymiotników zastosowano identyczne zasady jak w części ukraińskiej.
2. Akcenty w słowniku zaznaczone zostały na podstawie jedenastotomowego SUM-u.
3. Każdy homonim jest opatrzony małą cyfrą arabską umieszczoną po wyrazie hasłowym w indeksie górnym, np.: 60;L1, 60;L2.
4. Formy fleksyjne wyrazów hasłowych podawane są zgodnie z SUM-em i tylko w części ukraińskiej.
Przy czasownikach (oprócz czasowników bezosobowych) podawane są formy 1. i 2. osoby liczby pojedynczej czasu terazniejszego (przy aspekcie niedokonanym) lub czasu przyszłego (przy aspekcie dokonanym), a niekiedy też inne formy koniugacyjne nastręczające tradności (3. osoba liczby pojedynczej czasu przeszłego, np. <8=. G. A>E V A>E=C2, -;0, -;>; 3. osoba liczby mnogiej, np. <=. :C?;OBL). Skróty 4>:. V =54>:. wskazują na aspekt dokonany lub niedokonany czasownika. Jeśli dany czasownik w obu aspektach występuje w identycznej formie, wówczas skróty informujące o tym podawane są łącznie, np. "!/, 65=NAO, 65=8HAO, =54>:. V 4>:.
Przy czasownikach występujących w określonych znaczeniach tylko w jednym aspekcie podawana jest stosowna informacja: BV;L:8 =54>:. lub BV;L:8 4>:.
Przy czasownikach używanych tylko w formie bezosobowej podawana jest jedynie forma 3. osoby czasu terazniejszego lub przyszłego.
Przy rzeczownikach podawana jest skrócona lub pełna forma dopełniacza liczby pojedynczej (zawsze zaznaczane są też wymiany samogłoskowe występujące w tym przypadku) oraz rodzaj. Wyjątek stanowią rzeczowniki występujące wyłącznie w liczbie mnogiej. Przy nich podawana jest forma dopełniacza liczby mnogiej oraz skrót <=. Nieodmienność rzeczownika oznaczana jest skrótem =52V4<.
Przymiotnikom towarzyszą zakończenia mianownika liczby pojedynczej rodzaju żeńskiego i nijakiego, np. #, -0, -e.
5. Następujące po sobie formy wypełniające kolejne miejsca schematu składniowego danego słowa nie są oddzielane przecinkami, np.: WYRZUCAĆ - komu co; DZIKOWAĆ
XI
- komu za co, OSKARŻAĆ - kogo o co. Podawane są one drukiem wytłuszczonym kursywą. Wyjątek stanowią formy typu: na widok kogo-czego, w obecności kogo-czego, z powodu czego, w stosunku do kogo, co do kogo, łączące się z określonym słowem w sposób bardziej luzny. Jedynie kursywą zaznaczone są też formy błędne (z poprzedzającym =5), np.: " - =5 - :8<-G8<, '" - =5 - @>A. :>3> (3.), !" " - =5 70E. ?5@54 :8<-G8<.
Przecinkami oddzielane są formy wariantowe, np.: ODRADZAĆ - komu co, przestarz. czego; WTPIĆ - w co, rzadko o czym.
W wypadkach gdy forma opatrzona kwalifikatorem znajduje się między formami bez kwalifikatorów, w celu uzyskania większej przejrzystości jest ona brana w nawias, np.: " - :>3>-I> (70AB. :>3>-G>3>) 2V4 :>3>-G>3>.
Średnik rozdziela wykluczające się formy, np.: PRZYSIGAĆ - komu co; na co, por.: Przysiągł jej wierność (komu co); Przysięgała na wszystko co najświętsze (na co), że nic o tym nie wiedziała.
W słowniku zazwyczaj na pierwszym miejscu podawane są formy odnoszące się do osób. W nielicznych wypadkach ze względów praktycznych na początku podawane są formy I> lub G>3>, np.: " - G>3>, I> (?5@52. 7 :>=:@. V<.) 2 :>3>-G>3>, 2V4 :>3>-G>3>; !" - I> 2 :>3> (w przeciwnym razie należałoby zapisać te słowa w taki mało przejrzysty sposób: " - 2 :>3>-G>3>, 2V4 :>3>-G>3> G>3>, I> (?5@52. 7 :>=:@. V<.); !" - 2 :>3> I>). Bez względu na to, czy pytania przypadków są poprzedzone przyimkiem, czy nie, między nimi znajduje się łącznik. Jeśli przy danym słowie jest tylko zaimek wskazujący na osobę, konstrukcja używana jest wyłącznie lub przeważnie z rzeczownikami określającymi osoby, np. UKRAŚĆ - komu co. Warto podkreślić, że dokładne określenie, czy dane słowo może być używane także z innymi kategoriami rzeczowników, często j est bardzo trudne, zwłaszcza przy rzeczownikach typu towarzystwo - do którego zadamy pytanie co, choć nazywa on grupę osób. Problem ten związany jest też z użyciem przenośnym niektórych słów. Należy więc mieć na względzie, że zastosowany podział na formy odnoszące się wyłącznie do osób, typu: kogo, z kim, komu, oraz formy, które dotyczą też innych kategorii rzeczowników, np. kogo-czego, z kim-czym, komu-czemu, ma w pewnej mierze charakter umowny, mimo to bez wątpienia jest potrzebny. W niektórych wypadkach pojawiła się potrzeba dodania odpowiedniego skrótu wskazującego na przypadek, np. SPYTAĆ - kogo (B.), rzadziej kogo (D.) o kogo-co.
Przy wyrazach polskich zazwyczaj podawane są formy zbieżne z ukraińskim zakresem znaczeniowym danego słowa, np. !"!/ - 2. =0 I> (4;O >1ę@C=BC20==O A2>WE 4V9 01> 2G8=:V2 =07820B8 ?@8G8=C, I> WE 28:;8:0;0) >A8;0B8AO =0 E2>@>1C - TAUMACZYĆ SI - czym. Tłumaczyć się chorobą. (Przy słowie tłumaczyć się możliwe są też formy przed kim z czego, lecz wykraczają one poza zakres znaczeniowy słowa ?>A8;0B8AO, dlatego też nie zostały podane).
Na koniec małe wyjaśnienie terminologiczne. Użyte w słowniku pojęcie łączliwości syntaktycznej jest szersze i bardziej pojemne od rekcji. Z punktu widzenia użytkownika słownika sprawą drugorzędną jest siła związku między słowem nadrzędnym a słowem podrzędnym wyrażająca się w konkretnej konstrukcji. Ważniejsze są różnice i wynikające stąd trudności. Ograniczenie się wyłącznie do rekcji, zwłaszcza w jej węższym rozumieniu, znacząco zubożyłoby słownik.
XII
6. Zastosowane kwalifikatory wskazują na ograniczenia stylistyczne dotyczące poszczególnych form: 70AB. (70AB0@V;5), @>7<. (@>7<>2=5), 4V0;. (4V0;5:B=5), a także na zasięg występowania lub pochodzenie danej formy, słowa lub znaczenia: 70E. (70EV4=>C:@0W=AL:5), @>A. (@>AV9AL:5), :0;L:. (:0;L:>20=5 7 @>AV9AL:>W <>28). Kwalifikator występujący przed daną formą dotyczy wyłącznie jej.
Oto kilka przykładów obrazujących zasady użycia konkretnych kwalifikatorów w słowniku:
l)poc: =5-@>A.
/" - :>3> ?@> I>; @>A. :><C @>A. I>, ?@> I>
Zaznaczone słowo łączyło się kiedyś, tak samo jak w języku polskim, tylko z biernikiem, np. >2V4><;OB8 10BL:0 ?@> A2V9 ?@8W74. Obecnie pod wpływem rosyjskiego czasownika A>>1I8BL - :><C GB>, > G5< używana jest także forma celownika. W niektórych opracowaniach z kultury języka ukraińskiego nadal kwalifikuje się ją jako nienorma-tywną, w innych zaś stwierdza się, że we współczesnym języku ukraińskim pierwszeństwo w użyciu przy wspomnianym słowie ma właśnie forma celownika. Ponieważ forma celownika jest dosyć popularna we współczesnych tekstach i zdobyła akceptację części językoznawców ukraińskich, w słowniku została ona podana z kwalifikatorem @>A. Oznacza to, że jest to forma rosyjska, którą ze względu na frekwencję użycia można uznać za normatywną. W ten sposób użytkownik słownika jest poinformany o rosyjskim pochodzeniu danej konstrukcji. Ma możliwość wyboru: albo jej unikać, tym samym przestrzegając bar-
A. lesi on stosowany przy formach rosyjskich, które mimo że często używane, nadal są uznawane za błędne. Użycie kwalifikatora/wc. zostało w miarę możliwości zobiektywizowane poprzez ograniczenie go do form uznanych za rosyjskie w tzw. słowniku Hołoskewycza, ostatnim słowniku ortograficznym języka ukraińskiego wydanym przed rusyfikacyjnymi zmianami w 1933 roku (umieszczenie w słowniku ortograficznym form rekcji świadczy, jaką wagę w tamtym okresie przywiązywano do poprawności składniowej). Stąd też brak tego kwalifikatora przy formach rosyjskich, które w latach dwudziestych zostały dopuszczone jako formy normatywne (typu !"#"!/ - G8<; !""!/ - :><C) mimo protestów wielu ówczesnych językoznawców.
2) 70E.: =5 - 70E.
#"!/ - G8<, @V4:> 70E. 4> G>3>, 70AB. =0 G><C
Kwalifikator 70E. wskazuje, że dana forma używana jest wyłącznie lub przeważnie na zachodniej Ukrainie. W większości są to konstrukcje identyczne z używanymi w języku polskim, choć nie zawsze (por. HC:0B8 70 :8<-G8<). Wiele z nich występowało dawniej również w innych regionach Ukrainy, dlatego nie można jednoznacznie określić ich mianem polonizmów. Status tego typu form jest inny od form zakwalifikowanych w słowniku jako rusycyzmy. Co prawda konstrukcje typu 4O:C20B8 :>3> były kiedyś używane w języku ukraińskim, ale od lat dwudziestych znalazły się poza granicami normy. W wypadku wielu form zachodnioukraińskich można stwierdzić, że są to dawne ogólnoukraińskie konstrukcje (bardzo często wspólne z językiem polskim), które zachowały się wyłącznie na zachodzie kraju.
XIII
Oprócz tego warto zwrócić uwagę na dwa pozaj ęzykowe aspekty używania i oceny tego typu konstrukcji. Po pierwsze, wraz z odzyskaniem niepodległości ukraiński język literacki w dużym stopniu odświeżył się" dzięki dopuszczeniu wielu zachodnioukraińskich form uznawanych dotąd za dialektalne (chodzi tu o wszystkie płaszczyzny językowe). Można nazwać to modą na język zachodnioukraiński. Po drugie, język ukraiński częstokroć rozwija się poprzez odrzucanie form wspólnych z językiem rosyjskim. W niektórych wypadkach nabiera to karykaturalnego charakteru. Przykładem może być unikanie przez wielu współczesnych użytkowników języka ukraińskiego rosyjskiego" w ich przekonaniu przyimka no (stąd błędne konstrukcje typu 70 G5@3>N zamiast prawidłowego ?> G5@7V). Wpływa to także na umiarkowany wzrost używania zachodnioukraińskich konstrukcji składniowych we współczesnym języku literackim.
W słowniku konstrukcje tego typu zostały w większości potraktowane dość ostro, tylko nieliczne, np. #"!/ - G8<, @V4:> 70E. 4> G>3>, 70AB. =0 G><C, uznano za dopuszczalne, jeśli przykłady potwierdzały ich użycie przez kilku różnych współczesnych autorów lub występowanie w kilku różnych zródłach.
'i) @>6.
#" - ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I>
Kwalifikator oznacza, że dana forma jest formą używaną w języku potocznym. W żadnym razie nie jest to równoznaczne zjej niepoprawnością, wskazuje jedynie, że forma ta może być używana w swobodnej codziennej komunikacji językowej.
Użycie kwalifikatora @>7<. zobrazujemy na przykładzie słowa #". W latach dwudziestych w grupie obejmującej czasowniki deliberatywne oraz nazywające procesy myślowe konkurowały z sobą dwie konstrukcje: ?@> :>3>-I> V 70 :>3>-I>. Językoznawcy, którzy obstawali przy poglądzie, że prawidłową i lepszą konstrukcją jest 70 :>3>-I>, wskazywali na popularność tej formy w mowie ludu na terenie całej Ukrainy oraz na używanie przyimka ?@> w znaczeniu 4;O, np. A2VB;8FO ?@> 3>AB59, co miało dyskwalifikować tę formę. W końcu w języku literackim zwyciężyła konstrukcja ?@> :>3>-I>. Tymczasem konstrukcja 70 :>3>-I> przeniknęła z języka ukraińskiego do rosyjskiego (jest to pośredni dowód jej żywotności w języku ukraińskim, gdyż jego wpływ na rosyjski jest ogólnie niewielki), gdzie jest uznawana za rażący błąd językowy. Duża część ukraińskich językoznawców bez przeprowadzenia głębszej analizy dzisiejszego użycia i tradycji wykorzystania tej formy w języku ukraińskim przy wspomni? -<W słowniku formę 70 :>3>-I> uznano za potoczną, a r pierwsze, jest to konstrukcja, która była powszechnie uż lat trzydziestych zarówno w języku ludowym, jak i lite
" Ł
nalna (nie występuje ani w języku polskim, ani literac S S /G
D
samej funkcji 70 :>3>-I> występuje w języku bułgarst ? 'S. $ # * Ł ,<
dzać hipotezę dawnej styczności języka ukraińskiego ż, ż 0 ^ .wy-
mi. Po drugie, wspomniana konstrukcja jest szerok ^ ^ ^ a? .ją, użyt-
ków języka ukraińskiego w stylu potocznym, a w r u w'^
i*
Dlatego należy ją uznać za potoczną, a nie błędną.
Konieczne jest też wyjaśnienie, że kwalifikato pinej literatury ukra-
formach w SUM-ie częstokroć poprzedzały po p -en zastosowanych skro-
XIV
tach siedemdziesiątych nie było możliwości stosowania kwalifiktora/NA, obecnie nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zmienić odpowiednio te kwalifikatory, por.: ", -0N, -0TH, =54>:., ", -5GC, -5G5H; <8=. G. 4>?V:, 4>?5:;0, -;>; 4>:. (@>7<.) -1. :><C (@>A. :>3>) G8<, 70 I>, @V4:> :8<-G8<.
;; V-
4) 4V0;.
Kwalifikator 4V0;. zazwyczaj jest stosowany przy formach dialektalnych z innych niż zachodni regionów Ukrainy, np. #" - 7 :8<, (?>)<V6 A>1>N, 4V0;. =0 :>3>, 4V0;. ?@>B8 :>3>, @V4:> 7 G8<.
Zachodnia Ukraina została w słowniku potraktowana w sposób szczególny i formy używane w Galicji oznaczane są osobnym kwalifikatorem 70E. Użycie tego kwalifikatora zostało już omówione wcześniej. W tym miejscu pragnęlibyśmy jedynie zwrócić uwagę na zasadniczą różnicę między dialektyzmami zachodnioukraińskimi a tymi, które pochodzą z innych regionów. Przede wszystkim należy jeszcze raz podkreślić, że współczesny język literacki odradza się w dużej mierze na bazie języka zachodnioukraińskiego. Wpływ Galicji na rozwój języka literackiego jest coraz większy. Nie powinno to nikogo dziwić w sytuacji, kiedy zachodnia Ukraina jest jedynym regionem, w którym - zgodnie z badaniami socjologicznymi - liczba osób posługujących się na co dzień językiem ukraińskim przewyższa liczbę etnicznych Ukraińców. Stąd zachodnioukraińskie dialektyzmy mają większą szansę przeniknięcia do języka literackiego niż dialektyzmy z innych regionów.
Warto też zwrócić uwagę na to, że formy zaznaczone w słowniku jako dialektalne zazwyczaj zilustrowane są przykładami z XIX wieku. W ich wypadku nie jest więc do końca jasne, czy są one dialektalne, czy może przestarzałe.
5) 70AB.
Kwalifikator 70AB. dotyczy form przestarzałych, np. .", -NN, -NTH, =54>:. - 7 :8<-G8<, ?@>B8 :>3>-G>3> (70AB. :>3>-I>) 70 I>. Nie oznacza on bynajmniej, że dana forma nie jest w ogóle używana we współczesnym języku. Czasami wykorzystywane są one w ściśle określonym celu stylistycznym, na przykład w literaturze, by osiągnąć patos wypowiedzi lub odwrotnie - dla uzyskania efektu komicznego, nadania odcienia ironicznego itp.
7. Znaczenia po stronie ukraińskiej są numerowane wytłuszczonymi cyframi arabskimi. Na tym samym poziomie po stronie polskiej podawane są wyrazy lub wyrażenia odpowiadające danemu ukraińskiemu znaczeniu. Jeżeli kolejnemu znaczeniu odpowiada to samo słowo, to nie jest ono powtarzane, podawane sąjedynie formy łączliwości charakterystyczne dla tego znaczenia, np.:
^!"", -6C, -68H, =54>:. - 1. 70 ŚLEDZIĆ - kogo-co
tov"'-4um (C206=> A?>AB5@V30B8 70 :8<-,
0.(2V^CC4L, =5 2V4@820NG8 ?>3;O4C)
rusycyzmy. @C%0 AB@V;:8 3>48==8:0. Śledzić ruch wskazówki zegarka.
inskim, ale od 1V*,I02;5==O< B0 C203>N cno- co
zachodnioukraińskibio^ @>728B:><, AB0=><
dzo często wspólne z jęz,
XV
@8B8: 7 70FV:02;5==O< AB5682 70 @>728B:>< B0;0=BC <>;>4>3> ?@>70W:0.
3. 70 G8< (FV:028B8AO 2AV<, I> 2V41C20TBLAO 2 O:V9AL 30;C7V)
!B568B8 70 :><?'NB5@=8<8 =>28=:0<8.
4. 70 G8< (?@8A;CE0NG8AL, ?@83;O40NG8AL 4> G>3>AL =0<030B8AO 2A5 2;>28B8, =VG>3> =5 ?@>?CAB8B8)
!B568B8 70 48A:CAVTN 2 ?0@;0<5=BV.
5. 70 :8<-G8< (74V9A=N20B8 :>=B@>;L, =03;O40B8 70 :8<-, G8<-=51C4L, 4>3;O40B8, ?8;L=C20B8 :>3>AL 01> I>AL) !B568B8 70 E2>@8<.
6. 70 :8<-G8< (CAB0=>2;N20B8 ?>ABV9=89 =03;O4, I>1 C?V9<0B8 :>3>-=51C4L 01> 28:@8B8, 728=C20B8B8 :>3>-, I>-=51C4L 2 G><CAL)
>;VFVO AB568;0 70 ?V4>7@N20=8< C A:>T==V B@L>E ?V4?0;V2.
!B568B8 70 4VO;L=VABN D0H8ABAL:>W >@30=V70FVW.
Krytyk z zaciekawieniem śledził rozwój talentu młodego prozaika. co
Śledzić nowinki komputerowe. co
Śledzić dyskusję w parlamencie.
DBAĆ - o kogo-co, OPIEKOWAĆ SI
- kim-czym
Opiekować się chorym. ŚLEDZIĆ - kogo-co
Policja śledziła podejrzanego o dokonanie trzech podpaleń.
Śledzić działalność organizacji faszystowskiej.
Znakiem // wydzielany jest odcień znaczeniowy danego słowa niezależnie od tego, czy wpływa on na zmianę łączliwości, czy nie; np. "#", -CN, -CTH, =54>:.
- :><C I> (4020B8 30@0=BVN 2 G><C-=51C4L) // :>3>-I> 2V4 G>3> (70E8I0B8).
8. Definicje słów lub odcienie znaczeniowe podawane są po formach łączliwości, np.: (", -C, G. - =0 I> (AC4>20 701>@>=0 2V;L=> @>7?>@O460B8AO 2;0A=8< <09=><). W wypadkach kiedy znaczenia słów w języku ukraińskim i polskim się pokrywają, definicje nie są podawane. Niekiedy zamiast definicji w nawiasie podawane są informacje, z jakimi wyrazami lub grupami wyrazów używana jest dana forma, np. ", -0N, -0TH, =54>:., @V4:> ", ->6C, ->65H, <8=. G. 28<V3, -<>3;0, -;>; 4>:.
- 2 :>3>-G>3>, 2V4 :>3>-G>3>, G>3>, I> ?5@52. 7 :>=:@. V<.
Należy jeszcze raz podkreślić, że w opracowaniu nie przy wszystkich słowach są podawane wszystkie znaczenia. Z tego też względu słownik tylko w ograniczonym zakresie może być stosowany do ustalenia znaczeń poszczególnych wyrazów. Selekcja przy podawaniu znaczeń wynika z opisanych na samym początku przyczyn.
9. Pod wyrazem hasłowym znajdują się przykłady użycia. Są to wymyślone ukraińskie zdania - proste lub złożone - a także równoważniki zdań przetłumaczone na język polski. Tłumaczenie koncentruje się na ukazaniu różnic syntaktycznych oraz oddaniu sensu wypowiedzi. W przekładzie tym użyte słowa nie zawsze dokładnie sobie odpowiadają, użytkownik słownika powinien o tym pamiętać.
10. Przy większości haseł podawane są ilustracje z klasycznej i współczesnej literatury ukraińskiej, przekładów literatury pięknej i naukowej oraz prasy. Objaśnień zastosowanych skro-
XIII
Oprócz tego warto zwrócić uwagę na dwa pozajęzykowe aspekty używania i oceny tego typu konstrukcji. Po pierwsze, wraz z odzyskaniem niepodległości ukraiński język literacki w dużym stopniu odświeżył się" dzięki dopuszczeniu wielu zachodnioukraińskich form uznawanych dotąd za dialektalne (chodzi tu o wszystkie płaszczyzny językowe). Można nazwać to modą na język zachodnioukraiński. Po drugie, język ukraiński częstokroć rozwija się poprzez odrzucanie form wspólnych z językiem rosyjskim. W niektórych wypadkach nabiera to karykaturalnego charakteru. Przykładem może być unikanie przez wielu współczesnych użytkowników języka ukraińskiego rosyjskiego" w ich przekonaniu przyimka no (stąd błędne konstrukcje typu 70 G5@3>N zamiast prawidłowego ?> G5@7V). Wpływa to także na umiarkowany wzrost używania zachodnioukraińskich konstrukcji składniowych we współczesnym języku literackim.
W słowniku konstrukcje tego typu zostały w większości potraktowane dość ostro, tylko nieliczne, np. #"!/ - G8<, @V4:> 70E. 4> G>3>, 70AB. =0 G><C, uznano za dopuszczalne, jeśli przykłady potwierdzały ich użycie przez kilku różnych współczesnych autorów lub występowanie w kilku różnych zródłach.
3)@>7<.
#" - ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I>
Kwalifikator oznacza, że dana forma jest formą używaną w języku potocznym. W żadnym razie nie jest to równoznaczne z jej niepoprawnością, wskazuje jedynie, że forma ta może być używana w swobodnej codziennej komunikacji językowej.
Użycie kwalifikatora @>7<. zobrazujemy na przykładzie słowa #". W latach dwudziestych w grupie obejmującej czasowniki deliberatywne oraz nazywające procesy myślowe konkurowały z sobą dwie konstrukcje: ?@> :>3>-I> V 70 :>3>-I>. Językoznawcy, którzy obstawali przy poglądzie, że prawidłową i lepszą konstrukcją jest 70 :>3>-I>, wskazywali na popularność tej formy w mowie ludu na terenie całej Ukrainy oraz na używanie przyimka ?@> w znaczeniu 4;O, np. A2VB;8FO ?@> 3>AB59, co miało dyskwalifikować tę formę. W końcu w języku literackim zwyciężyła konstrukcja ?@> :>3>-I>. Tymczasem konstrukcja 70 :>3>-I> przeniknęła z języka ukraińskiego do rosyjskiego (jest to pośredni dowód jej żywotności w języku ukraińskim, gdyż jego wpływ na rosyjski jest ogólnie niewielki), gdzie jest uznawana za rażący błąd językowy. Duża część ukraińskich językoznawców bez przeprowadzenia głębszej analizy dzisiejszego użycia i tradycji wykorzystania tej formy w języku ukraińskim przy wspomnianych czasownikach uznaje ją także, mechanicznie odwzorowując zalecenia językoznawców rosyjskich, za rażący błąd językowy.
W słowniku formę 70 :>3>-I> uznano za potoczną, a nie błędną z dwóch powodów. Po pierwsze, jest to konstrukcja, która była powszechnie używana do rusyfikacyjnych zmian lat trzydziestych zarówno w języku ludowym, jak i literackim, przy czym jest ona oryginalna (nie występuje ani w języku polskim, ani literackim rosyjskim). Co ciekawe, w tej samej funkcji 70 :>3>-I> występuje w języku bułgarskim i serbskim, co mogłoby potwierdzać hipotezę dawnej styczności języka ukraińskiego z językami południowosłowiański-mi. Po drugie, wspomniana konstrukcja jest szeroko wykorzystywana przez użytkowników języka ukraińskiego w stylu potocznym, a w niektórych regionach nawet przeważa. Dlatego należy ją uznać za potoczną, a nie błędną.
Konieczne jest też wyjaśnienie, że kwalifikatory @>7<. zamieszczone przy niektórych formach w SUM-ie częstokroć poprzedzały po prostu formy rosyjskie. Oczywiście w la-
XIV
tach siedemdziesiątych nie było możliwości stosowania kwalifiktorapoc, obecnie nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zmienić odpowiednio te kwalifikatory, por.: ", -0N, -0TH, =54>:., ", -5GC, -5G5H; <8=. G. 4>?V:, 4>?5:;0, -;>; 4>:. (@>7<.)
- 1. :><C (@>A. :>3>) G8<, 70 I>, @V4:> :8<-G8<.
4) 4V0;.
Kwalifikator 4V0;. zazwyczaj jest stosowany przy formach dialektalnych z innych niż zachodni regionów Ukrainy, np. #" - 7 :8<, (?>)<V6 A>1>N, 4V0;. =0 :>3>, 4V0;. ?@>B8 :>3>, @V4:> 7 G8<.
Zachodnia Ukraina została w słowniku potraktowana w sposób szczególny i formy używane w Galicji oznaczane są osobnym kwalifikatorem 70E. Użycie tego kwalifikatora zostało już omówione wcześniej. W tym miejscu pragnęlibyśmy jedynie zwrócić uwagę na zasadniczą różnicę między dialektyzmami zachodnioukraińskimi a tymi, które pochodzą z innych regionów. Przede wszystkim należy jeszcze raz podkreślić, że współczesny język literacki odradza się w dużej mierze na bazie języka zachodnioukraińskiego. Wpływ Galicji na rozwój języka literackiego jest coraz większy. Nie powinno to nikogo dziwić w sytuacji, kiedy zachodnia Ukraina jest jedynym regionem, w którym - zgodnie z badaniami socjologicznymi - liczba osób posługujących się na co dzień językiem ukraińskim przewyższa liczbę etnicznych Ukraińców. Stąd zachodnioukraińskie dialektyzmy mają większą szansę przeniknięcia do języka literackiego niż dialektyzmy z innych regionów.
Warto też zwrócić uwagę na to, że formy zaznaczone w słowniku jako dialektalne zazwyczaj zilustrowane są przykładami z XIX wieku. W ich wypadku nie jest więc do końca jasne, czy są one dialektalne, czy może przestarzałe.
5) 70AB.
Kwalifikator 70AB. dotyczy form przestarzałych, np. .", -NN, -NTH, =54>:.
- 7 :8<-G8<, ?@>B8 :>3>-G>3> (70AB. :>3>-I>) 70 I>. Nie oznacza on bynajmniej, że dana forma nie jest w ogóle używana we współczesnym języku. Czasami wykorzystywane są one w ściśle określonym celu stylistycznym, na przykład w literaturze, by osiągnąć patos wypowiedzi lub odwrotnie - dla uzyskania efektu komicznego, nadania odcienia ironicznego itp.
7. Znaczenia po stronie ukraińskiej są numerowane wytłuszczonymi cyframi arabskimi. Na tym samym poziomie po stronie polskiej podawane są wyrazy lub wyrażenia odpowiadające danemu ukraińskiemu znaczeniu. Jeżeli kolejnemu znaczeniu odpowiada to samo słowo, to nie jest ono powtarzane, podawane sąjedynie formy łączliwości charakterystyczne dla tego znaczenia, np.:
!"", -6C, -68H, =54>:. - 1. 70 :8<-G8< (C206=> A?>AB5@V30B8 70 :8<-, G8<-=51C4L, =5 2V4@820NG8 ?>3;O4C) !B568B8 70 @CE>< AB@V;:8 3>48==8:0. 2. 70 G8< (V7 70FV:02;5==O< B0 C203>N A?>AB5@V30B8 70 7<V=>N, @>728B:><, AB0=>< G>3>-=51C4L)
ŚLEDZIĆ - kogo-co
Śledzić ruch wskazówki zegarka. co
t
XV
@8B8: 7 70FV:02;5==O< AB5682 70 @>728B:>< B0;0=BC <>;>4>3> ?@>70W:0.
3. 70 G8< (FV:028B8AO 2AV<, I> 2V41C20TBLAO 2 O:V9AL 30;C7V)
!B568B8 70 :><?'NB5@=8<8 =>28=:0<8.
4. 70 G8< (?@8A;CE0NG8AL, ?@83;O40NG8AL 4> G>3>AL =0<030B8AO 2A5 2;>28B8, =VG>3> =5 ?@>?CAB8B8)
!B568B8 70 48A:CAVTN 2 ?0@;0<5=BV.
5. 70 :8<-G8< (74V9A=N20B8 :>=B@>;L, =03;O40B8 70 :8<-, G8<-=51C4L, 4>3;O40B8, ?8;L=C20B8 :>3>AL 01> I>AL) !B568B8 70 E2>@8<.
6. 70 :8<-G8< (CAB0=>2;N20B8 ?>ABV9=89 =03;O4, I>1 C?V9<0B8 :>3>-=51C4L 01> 28:@8B8, 728=C20B8B8 :>3>-, I>-=51C4L 2 G><CAL)
>;VFVO AB568;0 70 ?V4>7@N20=8< C A:>T==V B@L>E ?V4?0;V2.
!B568B8 70 4VO;L=VABN D0H8ABAL:>W >@30=V70FVW.
Krytyk z zaciekawieniem śledził rozwój talentu młodego prozaika. co
Śledzić nowinki komputerowe. co
Śledzić dyskusję w parlamencie.
DBAĆ - o kogo-co; OPIEKOWAĆ SI
- kim-czym
Opiekować się chorym. ŚLEDZIĆ kogo-co
Policja śledziła podejrzanego o dokonanie trzech podpaleń.
Śledzić działalność organizacji faszystowskiej.
Znakiem // wydzielany jest odcień znaczeniowy danego słowa niezależnie od tego, czy wpływa on na zmianę łączliwości, czy nie; np. "#", -CN, -CTH, =54>:.
- :><C I> (4020B8 30@0=BVN 2 G><C-=51C4L) // :>3>-I> 2V4 G>3> (70E8I0B8).
8. Definicje słów lub odcienie znaczeniowe podawane są po formach łączliwości, np.: (", -C, G. - =0 I> (AC4>20 701>@>=0 2V;L=> @>7?>@O460B8AO 2;0A=8< <09=><). W wypadkach kiedy znaczenia słów w języku ukraińskim i polskim się pokrywają, definicje nie są podawane. Niekiedy zamiast definicji w nawiasie podawane są informacje, z jakimi wyrazami lub grupami wyrazów używana jest dana forma, np. ", -0N, -0TH, =54>:., @V4:> ", ->6C, ->65H, <8=. G. 28<V3, -<>3;0, -;>; 4>:.
- 2 :>3>-G>3>, 2V4 :>3>-G>3>, G>3>, I> (?5@52. 7 :>=:@. V<.).
Należy jeszcze raz podkreślić, że w opracowaniu nie przy wszystkich słowach są podawane wszystkie znaczenia. Z tego też względu słownik tylko w ograniczonym zakresie może być stosowany do ustalenia znaczeń poszczególnych wyrazów. Selekcja przy podawaniu znaczeń wynika z opisanych na samym początku przyczyn.
9. Pod wyrazem hasłowym znajdują się przykłady użycia. Są to wymyślone ukraińskie zdania - proste lub złożone - a także równoważniki zdań przetłumaczone na język polski. Tłumaczenie koncentruje się na ukazaniu różnic syntaktycznych oraz oddaniu sensu wypowiedzi. W przekładzie tym użyte słowa nie zawsze dokładnie sobie odpowiadają, użytkownik słownika powinien o tym pamiętać.
10. Przy większości haseł podawane są ilustracje z klasycznej i współczesnej literatury ukraińskiej, przekładów literatury pięknej i naukowej oraz prasy. Objaśnień zastosowanych skro-
XVI
tów wskazujących na autora lub zródło, skąd zaczerpnięto dany przykład, należy szukać w spisie autorów ukraińskich na stronach XVII i XXII. Przykłady z SUM-u oraz kartoteki Instytutu Językoznawstwa w Kijowie opatrzone są jedynie skrótem dotyczącym autora. Utwory, skąd zostały one zaczerpnięte, pominięto ze względu na ich mnogość w spisie wykorzystanych zródeł. Pełny spis zawierający informacje bibliograficzne o ww. utworach znajduje się w pierwszym tomie SUM-u.
Uwagi dodatkowe
W opracowaniu wprowadzono niektóre elementy zasad pisowni ukraińskiej z 1928 roku:
1. Wprowadzono zgodnie z oryginalną wymową literę r w obcojęzycznych nazwach własnych i geograficznych, np. >@10G>2, 40=AL:.
W przeciwieństwie jednak do norm z 1928 roku w nazwach ogólnych litera r używana jest wyłącznie w ograniczonej liczbie słów, zgodnie z obowiązującą obecnie pisownią, np.: ę@C=B, ę@5G=89, ę0=46 itp. (ale 0@3C<5=B, 03VBC20B8 itp.).
2. Angielskie h oddawane jest ukraińską literą 3, np. 3VB. Istnienie w języku ukraińskim trzech liter na oznaczenie trzech różnych dzwięków: 3, E, ę, umożliwia dokładne oddanie dzwięków występujących w wyrazach obcych. Naśladowanie w tym względzie rosyjskich zasad ortograficznych jest niczym nieuzasadnione.
3. Oddzielnie zapisywane jest słowo nie w znaczeniu połowy czegoś np. nie ?>42V@'O.
4. Powrócono do dawnego zapisu słów ?@>5:B (zgodnie z obowiązuj ącą pisownią ?@>5:B, choć @5TAB@, 0 B5 @5TAB@), ;02@50B (por. ;02@).
XVII
Spis zastosowanych w słowniku skrótów:
C:@0W=AL:V
01AB@. - 01AB@0:B=89 V<5==8:
. - 4020;L=89 2V4<V=>:
482. - 482VBLAO
4V0;. - 4V0;5:B=0 D>@<0, A;>2>, 28@07
4>:. - 4>:>=0=89 284
6. ~ 6V=>G89 @V4
7. - 7=0EV4=89 2V4<V=>:
70AB. - 70AB0@V;0 D>@<0, A;>2>, 28@07 70E. - 70EV4=>C:@0W=AL:0 D>@<0, A;>2>,
28@07 V<. - V<5==8: V=DV=. - V=DV=VB82
V@>=. - V@>=VG=0 D>@<0, A;>2>, 28@07 :0;L:. :0;L:>20=0 D>@<0 :>=:@. - :>=:@5B=89 V<5==8: . - <VAF5289 2V4<V=>: <8=. G. - <8=C;89 G0A <=. - <=>68=0 =0:07, A?. - =0:07>289 A?>AV1 =52V4<. - =52V4<V=N20=5 A;>2> =54>:. - =54>:>=0=89 284 . >@C4=89 2V4<V=>:
>4=. - >4=8=0
?5@5:;. - ?5@5:;04=0 ;VB5@0BC@0
?5@5=. ?5@5=>A=5 7=0G5==O
?@>AB. - ?@>AB>@VG=0 D>@<0, A;>2>, 28@07
. - @>4>289 2V4<V=>:
@>7<. - @>7<>2=0 D>@<0, A;>2>, 28@07
@>A. - @>AV9AL:5 70 ?>E>465==O< A;>2>
01> D>@<0 A. - A5@54=V9 @V4 A;. A;>2>
A;>2>A?>;. - A;>2>A?>;CG5==O men. G. B5?5@VH=V9 G0A G. - G>;>2VG89 @V4
polskie
. - biernik
D. - dopełniacz
Im - liczba mnoga
M. - mianownik
Mc. miejscownik
N. - narzędnik
pot. - potoczna forma lub słowo
przen. - przenośna forma lub słowo
przestarz. - przestarzała forma lub słowo
XVIII
yródła materiału ilustracyjnego*
1. =4VT2AL:0 ., 5@>AB@0B8 - N=E5=: !CG0A=VABL, 1970.
2. =4VT2AL:0 ., ><0= ?@> 4>1@C ;N48=C - 8W2: 1@V9, 1993.
3. =4VT2AL:0 ., ><0= ?@> ;N4AL:5 ?@87=0G5==O - N=E5=: !CG0A=VABL, 1982.
4. =4@CE>28G .., 5@25@7VO II !CG0A=VABL 96/1, 96/2.
5. =B>=5=:>-0284>28G ., "2>@8 C 42>E B><0E - : =V?@>, 1991.
6. 5@;V= ., '>B8@8 5A5 ?@> A2>1>4C, ?5@5:;02 ;5:A0=4@ >20;5=:> - : A=>28, 1990.
7. !. 45 >2C0@, @C30 AB0BL, ?5@5:;0;8 0B0;VO >@>19>20, 02;> >@>19>2, /@>A;020 !>1:> - .: A=>28, 1994.
8. >@>?09 ., 28G0W =0H>3> =0@>4C - N=E5=: #:@0W=AL:5 28402=8FB2>, 1958--1966.
9. 8==8G5=:> ., !>=OG=0 <0H8=0 - .: =V?@>, 1989.
10. 8==8GC: ..,V28 =>GV - L2V2: 0@28, 1994.
11. A5A2VB1-1985;6,9-1988;2,5-1989;5-6,9,10,11-1994; 10-11,12-1995;8-9-19%.
12. 5;L25FV9 . ., @> ;N48=C, WW @>7C<>2V 74V1=>ABV B0 WW 28E>20==O, ?5@5:;02 0;5@'O= V4<>38;L=89 - : A=>28, 1994.
13. C47L .., >25;8 II !CG0A=VABL 94/10.
14. CFC;O: ., H:V;T2 ., 45?B II !CG0A=VABL 95/1, 95/2.
15. . 0@40, >3> :>E0=0. - .: 04O=AL:89 ?8AL<5==8:, 1964.
16. 7N10 ., # 2AO:>3> A2>O 4>;O - .: 04. ?8AL<5==8:, 1989.
17. V1@>20 ., 5=B0<5@>= II !CG0A=VABL 94/1, 94/2.
18. . @>74, N1;N A8=V 7>@V .: 04. ?8AL<5==8:, 1962.
19. . @>74, >48E GC45A=>3> - .: =V?@>, 1988.
20. H:V;T2 ., CFC;O: ., 45?B II !CG0A=VABL 95/1.
21. D@5<>2 !, AB>@VO C:@0W=AL:>3> ?8AL<5=AB20 - 8W2-O9?7Vę, 1919.
22. >2=0 ., 0@B8BC@0 =0 <>38;L=><C :0<5=V - .: >AL, 1991.
23. >;40: ., /;>28G8=0 - .: >AL, 1991.
24. C;8=AL:89 ., 7 701CBBO 2 157A<5@BO - .: =V?@>, 1990.
25. 01C6:> ., 2B>AB>? - .: #:@0W=AL:89 ?8AL<5==8:, 1994.
26. 01C6:> ., %@>=V:8 2V4 $>@BV=1@0A0-.: $0:B, 1999.
27. 01C6:> ., >;L>2V 4>A;V465==O 7 C:@0W=AL:>3> A5:AC - .: 3>40, 1996.
28. 20=8GC: ., 5=530B II !CG0A=VABL 94/4.
29. . I5=:>, !>=OG=V <56V - .: =V?@>, 1986.
30. 0;8=5FL ., >;V<AO 7>@O< 40;L=V< II !CG0A=VABL 94/6.
31. 0<N ., 81@0=V B2>@8, ?5@5:;0;8 . 5@5?04O, . "NBN==8:, . '5@=V9, . "0@0IC:-: =V?@>, 1991.
32. 0H:0 ., 8B;> II !CG0A=VABL 95/6,95/7-8.
33. 8W2AL:V 2V4><>ABV - 29.09.94, 06.10.94, 10.10.94, 20.10.94, 22.12.94, 11.01.95, 17.02.95,06.12.96,31.01.97,07.02.97,14.03.97,21.03.97,28.03.97,09.05.97,23.05.97.
* # A?8A>: =5 2<VI5=> B2>@V2, O:V AB0;8 465@5;>< 4;O C:;040GV2 !# -C. >2=0 1V1;V>3@0DVG=0 V=D>@<0FVO ?@> FV B2>@8 =02>48BLAO C ?5@H><C B><V !# -C.
XIX
34. >2BC= ., 8;0O 0@CAO II !CG0A=VABL 93/8, 93/9.
35. >=>=>28G ., / 7><1V II !CG0A=VABL 93/4.
36. >?8;5=:> ., C9=89 E<V;L - .: =V?@>, 1990.
37. . 0:0@>2, >@>B0@ - .: 04. ?8AL<5==8:, 1962.
38. . 8=:>, 81@0=V B2>@8 - .: 5@6;VB28402, 1962.
39. >A:0;5FL ., >A2V4 :>@>=0FVW'II !CG0A=VABL 93/10.
40. >A:0;5FL ., VA=V AB0@>3> ?V;V3@8<0 - .: ! #, 1994.
41. 51>@0: ., 0= 07L> B0 V=HV II !CG0A=VABL 94/5.
42. 51>@0: ., # ?>HC:0E 078;52A0 II !CG0A=VABL 95/9.
43. 5G5@40 ., 204@> II !CG0A=VABL 95/11, 95/12.
44. ><8A, #:@0W=AL:V ?@8:07:8, ?@8A;V2 'O, V B0:5 V=H5 - .: 81V4L, 1993.
45. A04G89 ., V;L<> - L2V2: 0<5=O@, 1993.
46. 03CBO: ., =830 A=V2 V ?@>1C465=L II !CG0A=VABL 95/10.
47. V4<>38;L=89 ., VAB> - .: >;>4L, 1989.
48. V4<>38;L=89 ., 525;8G:0 4@0<0 - =V?@>?5B@>2AL:: @><V=L, 1990.
49. -8,9, 10,13,14,27,30,31,37,43,44,45,51,59,61,63,65,67,70,73,74,76, 83, 88, 89, 91, 92, 93, 94, 99, 113, 115, 116, 118, 119, 150.
50. >3@V1=89 . ., >@8A @V=G5=:> - .: =V?@>, 1988.
51. >AB >ABC? - 145, 146, 147, 163.
52. ". @>E0AL:>, >2:>;0 >75@0 II !CG0A=VABL 94/12.
53. 0=A<09@ ., AB0==V9 A2VB, ?5@5:;02 . >328=5=:> - .: A=>28, 1994.
54. !0@B@ . , C4>B0. C@. !;>20, ?5@5:;0;8 . >@AC: B0 . C?0=AL:89 - .: A=>28, 1993.
55. . 45 !5@20=B5A, @5<C4@89 3V40;Lę> >= VE>B 7 0<0=GV, ?5@5:;0;8 . C:0H V . 5@5?04O - .: =V?@> 1995.
56. . !875=:>, ;O G>3> 6825H C A2VBV? - .: =V?@>, 1961.
57. !:0;VF:V ., <V=L II !CG0A=VABL 93/7.
58. !;VA0@5=:> ., '>@=89 0=35; - .: =V?@>, 1990.
59. !CG0A=VABL 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 - 1993; 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7-8, 9, 10, 11, 12 - 1994; 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7-8, 9, 10, 11, 12 - 1995.
60. "NBN==8: ., 8@ - .: =V?@>, 1984.
61. "@0:0;> ., >;>=VO II !CG0A=VABL 94/12.
62. #<15@B> ., 0OB=8: $C:>, ?5@5:;0;0 0@'O=0 @>:>?>28G L2V2: VB>?8A, 1998.
63. %28;L>289 ., "2>@8 C 42>E B><0E .: =V?@>, 1990.
64. '0?5: ., ?>2V40==O 7 >1>E :8H5=L, ?5@5:;02 ;8< 010@8;> - : =V?@>.
65. '5=4;5@ , >AB@V;8 2 @5AB>@0=V !V@0=> - .: A5A2VB, 1992.
66. (52GC: ., >G0B>: 60EC II !CG0A=VABL 93/3.
67. (52GC: ., B0E8 7 =52848<>3> >AB@>20 - .: 04. ?8AL<5==8:, 1990.
68. (52GC: ., # ?0IC @0:>=0 II !CG0A=VABL 94/3.
69. .. (5@5E, "@5BO AB>@>60 - .: =V?@>, 1993.
70. (B>=L ., 0@B0 II !CG0A=VABL 95/5.
71. (:C@C?V9 , 25@V 2 45=L - .: 04. ?8AL<5==8:, 1968.
72. /=>2AL:89 .., '>B8@8 H01;V -.: =V?@>, 1990.
73. /F:V2 ., C70 =0 G>@=><C :>=V - .: =V?@>, 1989.
XX
Spis zastosowanych w słowniku skrótów zródeł materiału ilustracyjnego
7 307. 7 3075B8
7 6C@=. - 7 6C@=0;C
7 ?V4@CG=. 7 ?V4@CG=8:0
=0@. B2>@. - =0@>4=0 B2>@GVABL
# - C;LBC@0 C:@0W=AL:>W <>28
!;. @. - !;>2=8: @V=G5=:0
!"- !;>2=8: B@C4=>IV2 C:@0W=AL:>W <>28
!# - !;>2=8: C:@0W=AL:>W <>28 (V45BLAO ?@> ?@8:;048, ?><VI5=V
C:;040G0<8) # ! - #:@0W=AL:>-@>AV9AL:89 A;>2=8:
XXI
Bibliografia
Ukraińska i rosyjska literatura językoznawcza
1. =B8AC@68:, 70 @540:FVTN . !5@15=AL:>W - L2V2: !2VB, 1994.
2. =B>=5=:>-0284>28G ., /: <8 3>2>@8<> - .: 81V4L, 1991.
3. 57?>OA:> . ., <5==V 3@0<0B8G=V :0B53>@VW- .: 0C:>20 4C<:0, 1991.
4. C;0E>2AL:89 ., !8=B0:A8A (72'O7:8) 4@C3>@O4=8E G;5=V2 @5G5==O. V4<V=:>20 70;56=VABL (:5@C20==O) . - .: 04O=AL:0 H:>;0, 1959.
5. 8E>20=5FL . ., !8=B0:A8A 7=0EV4=>3> 2V4<V=:0 2 ACG0A=V9 C:@0W=AL:V9 ;VB5@0BC@=V9 <>2V - .: 0C:>20 4C<:0, 1971.
6. 8E>20=5FL . , @89<5==8:>20 A8AB5<0 C:@0W=AL:>W <>28 - .: 0C:>20 4C<:0, 1980.
7. ;04:89 ., 0H0 3075B=0 <>20 - %.-.: 5@628402 #:@0W=8, 1928.
8. ;04:89 ., >20 ACG0A=>3> C:@0W=AL:>3> ?8AL<5=AB20 - %.-.: 5@628402 #:@0W=8, 1930.
9. >@5FL:89 ., (0;O ., #:@0W=AL:0 <>20 - .: =83>A?V;:0, 1927.
10. >@>45=AL:0 . , 5@820FVO A8=B0:A8G=8E >48=8FL - .: 0C:>20 4C<:0, 1991.
11. @8=G8H8= . , >B@8<C9B5AL A8=B0:A8G=8E =>@< II C;LBC@0 A;>20 - 1973 -7.
12. C<>2A:0O. ., !5<0=B8:>-A8=B0:A8G5A:0O AB@C:BC@0 ?@54;>65=89 A3;03>;0<8 <8A;8: 2B>@5D. 48A. ... :0=4. D8;>;. =0C:. -., 1988.
13. >1@845=L . ., !8=B0:A8G5A:0O A8=>=8<8:0 u 20@80=B=>ABL :>=AB@C:F89 A ?@54;>3>< =0 2 A>2@5<5==>< C:@08=A:>< O7LV:5: 2B>@5D. 48A. ... :0=4. D8;>;. =0C:.-., 1986.
14. >@>H5=:> !, @0<0B8G=0 AB8;VAB8:0 C:@0W=AL:>W <>28 - .: 04O=AL:0 H:>;0, 1985.
15. 8;:> $., 0@8A8 7 4V0;5:B>;>3VW C:@0W=AL:>W <>28 - .: 04O=AL:0 H:>;0, 1966.
16. 0@020=AL:89 !, >HC: C:@0W=AL:>3> A;>20 01> 1>@>BL10 70 =0FV>=0;L=5 / -.: :045<VO, 2001.
17. 0@020=AL:89 !, !5:@5B8 C:@0W=AL:>W<>28 -.: >170, 1994.
18. 2G5=:> ., ";C<0G=89 A;>2=8: C:@0W=AL:>W <>28 -%0@:V2: $>;V>, 2001.
19. 8H5=L:> . , !?5F8DVG=V :>=AB@C:FVW 7 ?@84VTA;V2=8< :5@C20==O< 2 ACG0A=V9 C:@0W=AL:V9 ;VB5@0BC@=V9 <>2V 2 7VAB02;5==V 7 @>AV9AL:>N: 8A5@B0FVO ... :0=4. DV;>;. =0C:-., 1962.
20. >18;O=A:0O . $., ;03>;L=>5 C?@02;5=85 2 C:@08=A:>< O7LV:5. ( 0 <0B5@80;5 ?@>872545=89C:@08=A:8E ?8A0B5;59 ?5@2>9 ?>;>28=8 u 60-70-33. 2B>@>9 ?>;>28=8 XIX 2.): 2B>@5D. 48A. ... :0=4. D8;>;. =0C:. -'5@=>2FLV, 1976.
XXII
21. >18;O=AL:0 . $., VTA;V2=5 :5@C20==O 2 C:@0W=AL:V9 <>2V ( 02G0;L=89 ?>AV1=8:). -'5@=V2FV, 1975.
22. >20;5=:> . ., @54;>6=>-?0456=0O A8=>=8<8O 2 A>2@5<5==>< C:@08=A:>< ;8B5@0BC@=>< O7LV:5 (5;815@0B82=LW5 u 04@5A0B=LW5 :>=AB@C:F88): 2B>@5D. 48A. ... :0=4. D8;8;. =0C:. -, 1987.
23. >;>4O6=89 ., @89<5==8: - X.: 84-2> %0@:. C=-BC, 1960.
24. >=>=5=:> . ., !>?>AB028B5;L=0O AB8;8AB8:0@CAA:>3> uC:@08=A:>3> O7LW:>2 - : 8I0 H:>;0, 1980.
25. >=>=5=:> . ., 0@80=B=>ABL A8=B0:A8G5A:>9 =>@<8 2 CA;>28OE 1;87:>@>4-AB25==>3> 42CO78G8O 11 @0<<0B8G5A:0O 8=B5@D5@5I8O 2 CA;>28OE =0F8>=0;L=>--@CAA:>3> 42CO78G8O - .: 0C:0, 1988.
26. C;LBC@0 C:@0W=AL:>W <>28 70 @540:FVTN . . CA0=V2AL:>3> - : 81V4L, 1990.
27. C@8;> ., #2038 4> ACG0A=>WC:@0W=AL:>W;VB5@0BC@=>W<>28-.: =83>A?V;:0, 1925.
28. 8B28= . II., 0@80=B=>ABL A8=B0:A8G5A:8E A@54AB2 2 AB@C:BC@5 ?@>AB>3> ?@54-;>65=8O A>2@5<5==>3> C:@08=A:>3> O78:0 (?0456=LW5 u ?@54;>6=>-?0456=LW5 D>@<8): 2B>@5D. 48A. ... :0=4. D8;>;. =0C:. -, 1984.
29. 0B2VT=:> ., !B8;VAB8G=V ?0@0;5;V (?@>B8 ?C@87<C) -X.: 04O=AL:0 H:>;0, 1932.
30. 8;8=AL:89 . ., >2=0 =>@<0 V AB8;L - .: 0C:>20 4C<:0, 1976.
31. >=><0@V2 ., C;LBC@0 A;>20 - : 81V4L, 1999.
32. >?>203. ., @>AB>@5G=>5C?>B@51;5=85?0456=8ED>@<8;8B5@0BC@=0O=>@<0 II !8=B0:A8A u =>@<0 - .: 0C:0, 1974.
33. @02>?8A=89 A;>2=8: 70 @540:FVTN . >;>A:528G0, 1929.
34. >75=B0;L ., #?@02;5=85 2 @CAA:>< O78:T (A;>20@L A?@02>G=8: 4;O @01>B=8:>2 ?5G0B8) - .: =830, 1986.
35. >AV9AL:>-C:@0W=AL:89 A;>2=8: - !0=:B- 5B5@1C@3: @5>;, 1994.
36. !8=O2AL:89 ., >@<8 C:@0W=AL:>W ;VB5@0BC@=>W <>28 - L2V2: #:@0W=AL:5 28402=8FB2>, 1941.
37. !;8=L:> 1., AB>@8G=89 A8=B0:A8A C:@0W=AL:>W<>28 -: 8I0 H:>;0, 1973.
38. !;>20@L C:@0W=AL:>W <>28 2 G>B8@L>E B><0E, 70 @540:FVTN . @V=G5=:0 - , 1907-1909.
39. !;>2=8: <VAF528E A;V2 C ;VB5@0BC@=V9 <>2V =5 26820=8E, 70 @540:FVTN . 3VT=:0 ->2:20: @C:0@=O >>. 0A8;VO=, 1934.
40. !;>2=8: B@C4=>IV2 C:@0W=AL:>W <>28, 70 @540:FVTN !. /. @<>;5=:> -.: 04O=AL:0 H:>;0, 1989.
41. !;>2=8: C:@0W=AL:>W <>28 2 >48=04FOB8 B><0E - : 0C:>20 4C<:0, 1971-1980.
42. !<5@5G8=AL:89 !, 0@8A8 7 C:@0W=AL:>W A8=B0:A8 (C 72 'O7:C 7 D@075>;>3VTN B0 AB8;VAB8:>N) - X.: 04O=AL:0 H:>;0, 1932.
43. !C48<0 ., #:@0W=AL:0 D@070 - %0@:V2: CE, 1928.
44. !CG0A=0 C:@0W=AL:0 ;VB5@0BC@=0 <>20: !8=B0:A8A II 70 @540:FVTN . V;>4V40 -: 0C:>20 4C<:0, 1972.
45. "5@;0: 3. ., !?>AB5@565==O =04 48=0<V:>N A8=B0:A8G=8E =>@< 11 C;LBC@0 <>28 V :C;LBC@0 2 <>2V - : , 1991.
46. #4>28G5=:> . ., !8=B0:A8G=V >A>1;82>ABV 45O:8E 4VTA;V2=8E A;>2>A?>;CG5=L II 8B0==O <>2=>W :C;LBC@8 - 1967 - ! 1.
XXIII
47. #4>28G5=:> . ., !;>2>A?>;CG5==O 2 C:@0W=AL:V9 ;VB5@0BC@=V9 <>2V .: 0C:>20 4C<:0, 1968.
48. #:@0W=AL:>-@>AV9AL:89 A;>2=8: C H5AB8 B><0E, 3>;>2=89 @540:B>@ . . 8@8-G5=:>, - .: #! , 1953-1963.
49. (5@5E .., 0@8A ACG0A=>W C:@0W=AL:>W <>28 - N=E5=: >;>45 68BBO, 1951.
Polska literatura językoznawcza
1. . Czyrko, Czasowniki rosyjskie, WSIP, Warszawa 1975.
2. Encyklopedia kultury połskiej XXwieku, tom II: Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Wrocław 1993.
3. R. Grzegorczykowa, Wykłady z polskiej składni, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
4. W. Kochański, B. Klebanowska, A. Markowski, O dobrej i złejpołszczyznie, Wiedza Powszechna, Warszawa 1989.
5. H. Kurkowska, S. Skorupka, Stylistyka polska. Zarys, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1959.
6. Nowy słownik poprawnej polszczyzny pod red. A. Markowskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
7. Z. Saloni, Cechy składniowe polskiego czasownika, Ossolineum, Wrocław 1976.
8. S. Skorupka, Słownik frazeologiczny języka polskiego, Wiedza Powszechna, Warszawa 1967.
9. Słownik języka polskiego pod red. M. Szymczaka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
10. Słownik poprawnej polszczyzny pod red. W. Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
11. Słownik współczesnego języka polskiego pod red. B. Dunaja, Przegląd Reader's Digest sp. z o.o., Warszawa 1998.
Spis skrótów nazwisk autorów ukraińskich
Literatura piękna, naukowa i popularnonaukowa:
=4. - =4VT2AL:0 .
=4@CE>28G - =4@CE>28G ..
=B.-02. - =B>=5=:>-0284>28G .
01;O: - 01;O: .
03<CB - 03<CB .
0@2. - 0@2V=>: .
0H - 0H /.
. 5478: - 5478: .
.. 5478: - 5478: ..
8G:> - 8G:> .
>9:> - >9:> .
>9G. - >9G5=:> .
CG<0 - CG<0 .
0A. - 0A8;LG5=:> !.
8==8G5=:> 8==8G5=:> .
8==8GC: - 8==8GC: ..
8H=O - AB0? 8H=O
V;L45 - V;L45 .
>2G>: - 0@:> >2G>:
>;. - >;>H8= .
>@>=L:> - >@>=L:> .
>@>?09 - >@>?09 .
0;0= - 0;0= /.
.-@B. - C;0:-@B5<>2AL:89 .
68FL:89 - 68FL:89 .
V@=8: - V@=8: .
;. - ;V1>2 .
>;>2. - >;>20=V2AL:89 !.
>;>2:> - >;>2:> .
>=G0@ - >=G0@ .
>@4. - >@4VT=:> .
@. - @V=G5=:> .
@01. - @01>2AL:89 .
@51. - @51V=:0 .
@83. - @8FL:> @83>@5=:>
@8<. - @8<09;> /.
C47L - C47L ..
C@. - C@5W2 .
CF0;> - CF0;> .
CFC;O: - CFC;O: .
0@40-0@40.
5A=O: - 5A=O: .
V1@>20 - V1@>20 .
V<0@>2 - V<0@>2 .
7N10 - 7N10 .
<8B. - <8B5@:> .
=. '09:0 - =V?@>20 '09:0
>1@. - >1@>2>;LAL:89 !.
>26. - >265=:> .
>=G. ->=G5=:> .
>@. - >@>H:> .
>A2. - ;5AL >A2VB=V9
@>74 - @>74 .
.-%. - 8E09;> @09-%<0@0
;;0= - ;;0= ;0:8B=89
?V: - ?V: .
D@. - D@5<>2 !.
>2=0 - >2=0 .
>;40: - >;40: .
C;. - C;8=AL:89 .
C@. - C@0E>28G !.
01C6:> - 01C6:> .
03@51. - 03@515;L=89 .
0@. - 0@C4=89 .
10=. - .@V9 10=0FL:89
5<;O: - 5<;O: .
5@>2 - 5@>2 .
W2. - 20=5=:> .
20=8GC: - 20=8GC: .
;LG5=:> - ;LG5=:> .
@G. - @G0= .
I5=:> - I5=:> .
IC: - IC: .
0;8=5FL - 0;8=5FL .
0=V2. - 0=V2AL:89 .
0G. - 0GC@0 /.
0H:0 - 0H:0 .
2.- A=. - 2VB:0- A=>2'O=5=:> .
.-0@89 - 0@?5=:>-0@89 .
>1. - >18;O=AL:0 .
>1@. - >1@8=AL:0 .
>20;V2 - >20;V2 !.
>2V=L:0 - >2V=L:0 .
>2BC= - >2BC= .
>7. - >70G5=:> .
>7;. - >7;0=N: .
>;. - >;5A=8: .
>=8AL:. - >=8AL:89 .
>=>=>28G - >=>=>28G .
>?. - >?8;5=:> .
>@=. - >@=V9GC: .
Koc. - >A8=:0 .
>AB. - >AB5=:> .
>B;. - >B;O@52AL:89 .
>FN1. - >FN18=AL:89 .
>FN10 - >FN10 .
>G. - >G5@30 .
. @02G. - @02G5=:> .
#. @02G5=:> - #;O=0 @02G5=:>
@860=V2AL:89 - @860=V2AL:89 !.
@8<. - @8<AL:89 .
@>?. - @>?82=8FL:89 .
@>B. - @>B528G .
@CH. - @CH5;L=8FL:89 .
C;VH - C;VH .
CG5@ - CG5@ .
5 - 20= 5
52. - 528FL:89 .
>32. - >328=5=:> .
0:0@>2 - 0:0@>2 .
0;. - 0;8H:> .
0@B. - 0@B>28G .
0A. - 0A5=:> ".
5B;. - 5B;8=AL:89 .
8:. - 8:8B5=:> .
8=:> - 8=:> .
VI5=:> - VI5=:> .
>:@. - >:@VT2 ..
>@>7 - >@>7 3.
>A:. - >A:0;5FL .
C@. - C@0B>2 .
CH:. - CH:5B8: ..
5E>40 - 5E>40 .
5G5@40 - 5G5@40 .
.-52. - 5GC9-528FL:89 .
><8A - ><8A .
. ;. - ;V9=8: .
A04. - A04GC: .
02;. - 02;8G:> .
03CBO: - 03CBO: .
0=G 0=G .
5@2. - 5@2><09AL:89 .
V4<>3. - V4<>38;L=89 .
>3@. - >3@V1=89 .
>;B. - >;B>@0FL:89 .
@>E0AL:> - @>E0AL:> ".
5G<. - 5G<54V= .
810: - 810: .
8;LAL:89 - 8;LAL:89 .
C4. - C45=:> .
C4=. - C4=8FL:89 .
C4L - C4L .
!0<. - !0<V9;5=:> .
!284=. - !284=8FL:89 .
!5=G. - !5=G5=:> .
!875=:> - !875=:> .
!:0;VF:V - !:0;VF:V .
!:;. - !:;O@5=:> !.
!;VA. - !;VA0@5=:> .
!<V;. - !<V;O=AL:89 .
!<>;8G - !<>;8G ..
!>1:>-!>1:>.
Coc. - !>AN@0 .
!B0@. - !B0@8FL:89 .
!B5;L<0E - !B5;L<0E .
!B5D. - !B5D0=8: .
!B5F5=:> - !B5F5=:> .
!B>@. - !B>@>65=:> .
"0@=. - "0@=>2AL:89 .
"5A;. - "5A;5=:> .
XXVI
"8G. - "8G8=0 .
":0G - ":0G .
"><G. - "><G0=V9 .
"@0:0;> - "@0:0;> .
"@8?. - "@8?V;LAL:89 .
"@C1;. - "@C1;0W=V .
"C;C1 - "C;C1 3.
"C@G. - "C@G8=AL:0 .
"NB. - "NBN==8: @83>@V9
. #:@. - 5AO #:@0W=:0
#?. - #?5=8: .
$@. - $@0=:> .
%2. - HB0%2B0L>26
%86=O: - %86=O: .
%>@. - %>@C=689 .
%>B:. - %>B:528G .
&N?0 - &N?0 .
'01. - '010=V2AL:89 .
'5=459 - '5=459 .
'5@5<H. - 0@:> '5@5<H8=0
'>@=. - '>@=>1@825FL !.
'C1. - 'C18=AL:89 .
(0<>B0 - (0<>B0 .
(52G. - (52G5=:> ".
(52GC: - (52GC: 0;5@V9
(5@. - (5@5<5B .
(5@5E - .@V9 (5@5E
(8O= - (8O= .
(>2:. - (>2:>?;OA ..
(?0: - (?0: .
(B>=L - (B>=L .
)CE. - )CE528G . \
),>3. - )>3>;C2 /.
.E2V4 - .E2V4 .
/2. - /2>@>2AL:89 .
. /=>2. - /=>2AL:0 .
.. /=>2. - /=>2AL:89 ..
/F:V2 - /F:V2 .
XXVI
"8G. - "8G8=0 .
":0G - ":0G .
"><G. - "><G0=V9 .
"@0:0;> - "@0:0;> .
"@8?. - "@8?V;LAL:89 .
"@C1;. - "@C1;0W=V .
"C;C1 - "C;C1 3.
"C@G. - "C@G8=AL:0 .
"NB. "NBN==8: @83>@V9
. #:@. - 5AO #:@0W=:0
#?. - #?5=8: .
$@. - $@0=:> .
%2. - 8:>;0 %28;L>289
%86=O: - %86=O: .
%>@. - %>@C=689 .
%>B:. - %>B:528G .
&N?0 - &N?0 .
'01. - '010=V2AL:89 .
'5=459 - '5=459 .
'5@5<H. - 0@:> '5@5<H8=0 '>@=. - '>@=>1@825FL !. 'C1. - 'C18=AL:89 . (0<>B0 - (0<>B0 . (52G. - (52G5=:> ". (52GC: (52GC: 0;5@V9 (5@. - (5@5<5B . (5@5E .@V9 (5@5E (8O= - (8O= . (>2:. - (>2:>?;OA .. (?0: - (?0: . (B>=L - (B>=L . (CE. - (CE528G . )>3. - )>3>;V2 /. .E2V4 - .E2V4 . /2. - /2>@>2AL:89 . . /=>2. - /=>2AL:0 . .. /=>2. - /=>2AL:89 .. /F:V2 - /F:V2 .
UKRAICSKO-POLSKI SAOWNIK SYNTAKTYCZNY
!, -C, G. - =0 I> 20=A =0 A;C61>2C ?>W74:C.
"&/, -W, 6. - :>3>; 70 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3>
3VB0FVO 281>@FV2 25;0AO =02VBL C ?8210-
@0E.
3VB0FVO 70 2ABC? >;LIV 4> !.
/:VAL <>;>4V ;N48 25;8 03VB0FVN ?@>B8
2V9=8 7 @0:><.
ZALICZKA -na co
Zaliczka na wyjazd służbowy.
AGITACJA - kogo; za kim-czym, rzadko przeciwko komu-czemu
Agitacja wyborców była prowadzona nawet w piwiarniach.
Agitacja za przystąpieniem Polski do UE. Jacyś młodzi ludzie prowadzili agitację przeciwko wojnie z Irakiem.
3VB0FVO 9H;0 BV;L:8 70 ?@57845=B0... (7 307); > B0:>W 03VB0FVW ?@>B8 ?V43>B>2:8 4> AB2>@5==O ><VA=>W &5@:28, O: >AB0==V<8 B86=O<8 2V2 #"-1, C:@0W=AL:89 V=D>@<0FV9=89 ?@>ABV@ I5 =5 7=02 (7 6C@=.).
"#", -CN, -CTH, =54>:. - :>3> 7 V=DV=.; 70 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3>
3VBC20B8 281>@FV2.
3VBC20B8 70 =570;56=>3> :0=4840B0.
3VBC20B8 ?@>B8 2E>4C #:@0W=8 4> " .
!BC45=B8 03VBC20;8 ;N459 3>;>AC20B8 ?@>B8 :0=4840BV2 :><?0@BVW.
AGITOWAĆ - kogo; za kim-czym, rzadko przeciwko komu-czemu
Agitować wyborców. Agitować za kandydatem niezależnym. Agitować przeciwko wstąpieniu Ukrainy do NATO.
Studenci agitowali ludzi, by głosowali przeciwko kandydatom partii komunistycznej. 5=L C 45=L 2V= ?V4?8ACT A>B=V ?@>:;0<0FV9, O:V 03VBCNBL 70 VA;0<, V @>7A8;0T WE C1>;V20;L=8:0< 1>:AC (7 6C@=); !0<5 F5 A?>=C:0;> ?@57845=B0 03VBC20B8 70 45<>:@0BV2 <0;> =5 2 :>6=><C :CB>G:C :@0W=8 (7 307); BV, 9 V=HV 4> E@8?>B8 03VBC20;8 70 =570;56=8FL:89 281V@ C:@0W=AL:>3> =0@>4C (7 307); C;> 1 @0=VH @>7AB@V;N20BL ?04;N:, I> ?@>B8 =0A, 1V9FV2, 03VBC20;8 {Coc); # 1991 @>FV 2V= 03VBC202 ;N459 27OB8 CG0ABL C @5D5@5=4C<V 70 =570;56=VABL #:@0W=8 (7 307).
! , -0, -T. - 4> :>3>-G>3>
0B@8<0=89 1C2 03@5A82=89 4> ?>;VF59AL:8E.
AGRESYWNY - wobec kogo-czego, w stosunku do kogo-czego
Zatrzymany był agresywny wobec policjantów.
5V=45 =0 H?0;LB0E ?@5A8 7'O2;ONBLAO ?C1;V:0FVW ?@> <V:@>>@30=V7<8, I> 682CBL ?>@CG
7 =0<8 402=>, 0;5 AB0NBL 4540;V 03@5A82=VH8<8 4> ;N48=8 (7 307).
"
", -0, G. 042>:0B 70 ?@87=0G5==O<
# =L>3> =5 1C;> 3@>H59, B><C 70E8I02 9>3> 042>:0B 70 ?@87=0G5==O<.
ADWOKAT adwokat z urzędu
Nie miał pieniędzy, dlatego bronił go adwokat z urzędu.
@> 042>:0BV2 27030;V, 042>:0BV2 70 ?@87=0G5==O< V AB0= A?@02 V7 70E8AB>< ?@02 V=B5@5AV2
=570<>6=8E - C :>@5A?>=45=FVW 0;5@VW '5?C@:> (7 307).
!, -8, 6.
=0 04@5AC (70 04@5A>N) (=0?@O<>: 4VW) > 4>:;04=VHC V=D>@<0FVN 725@B09B5AO =0 04@5AC: 1C;L20@ ". (52G5=:0, 1. 70 04@5A>N (<VAF5 4VW) $V;VO =0H>W DV@<8 @>7B0H>20=0 70 04@5A>N: 2C;. 5AV #:@0W=:8, 4. 5>1EV4=V <0B5@V0;8 28 >B@8<0TB5 70 =86-G5=02545=>N 04@5A>N. 0 =0 04@5AC G8N 70:848 (4>:>@8, =0BO:8, 728=C20G5==O V B. V=.) 0:848 =0 <>N 04@5AC 22060N 70 =5>13@C=B>20=V.
ADRES
na adres, pod adresem
Po szczegółowe informacje prosimy zwracać się na adres: bulwar T. Szewczenki 1. pod adresem
Filia naszej firmy mieści się pod adresem: ul. Aesi Ukrainki 4.
Niezbędne materiały otrzymają państwo pod niżej podanym adresem. 0 pod adresem czyim zarzuty (pretensje, aluzje, oskarżenia itp.) Zarzuty pod moim adresem uważam za bezpodstawne.
... 8AC20B8 7CAB@VG=V 728=C20G5==O =0 04@5AC @83>@VO <5;LG5=:0 O =5 1C4C (7 307.); :@5<V 3>;>28 >1;0A=8E >@30=V70FV9 ?@O<> 24020;8AO 4> ?>3@>7 =0 04@5AC 45;530BV2 (7 6C@=.); '8 (52G5=:> ;8H5 70AV1 ?><AB8B8AO 70 W4:V A5=B5=FVW =0 2;0A=C 04@5AC? (7 6C@=.).
!#", -CN, -CTH, =54>:. V 4>:. - I> :><C, @V4H5 4> :>3>, @V4:> =0 :>3> ><C 04@5AC20B8 FL>3> ;8AB0? 8@5:B>@>2V G8 702V4C20GC?
%0\V04B^6\6B/
ADRESOWAĆ - co do kogo; KIEROWAĆ - co do kogo
Do kogo zaadresować ten list? Do dyrektora czy kierownika?
!2>N A:0@3C 2V= 04@5AC202 70@07 1V;LH5 V@C=LFV, O:0, 740TBLAO, A;CE0;0 9>3> AB02-GCB;82> {>=G0@); V@H 04@5ACN 4> B515 (.. /=>2.); 3>A?VB0;N, 04@5ACNG8 =0 AB0@H8=C, ?8A02 235= '5@=8H (>=G0@); 0 ?5@H89 ?>3;O4 <>65 284020B8AO, I> FV 70?8B0==O ;>3VG=> 1C;> 1 04@5AC20B8 4> A0<>3> :0=4840B0 G8 4> :><0=48 9>3> V<V46-<59:5@V2 (7 6C@=).
& ", -C, G. - =0 I> (AB028B8, :;0AB8 V B. V=.), =0 G><C (@>18B8, 7@>18B8) (?V4:@5A;5==O)
# 72VBV A;V4 7@>18B8 0:F5=B =0 CA?VE0E, 70<>2G0B8 =5240GV.
# ?@><>2V >?>78FV9=89 ?>;VB8: ?>AB0282 0:F5=B =0 :>@C<?>20=VABL =8=VH=L>W 2;048.
& "#",
V 4>:. - 1. I>
-CN, -CEH, =54>:.
AKCENT - ?0 co (kłaść, położyć itp), na czym (spoczywa)
W sprawozdaniu należy położyć akcent na sukcesy, przemilczeć niepowodzenia. W przemówieniu opozycyjny polityk położył akcent na skorumpowanie obecnej władzy.
AKCENTOWAĆ - co
4
# "
>;8 3>2>@82 7 =5N, 2V= 28@07=> 0:F5=BC202 A;>2> <8.
2. =0 G><C (28AC20B8 =0 ?5@H89 ?;0=, ?V4:@5A;N20B8 I>-=51C4L) # =09=>2VH><C 4>:C<5=B0;L=><C DV;L<V 02B>@ 0:F5=BC202 =0 =5>1EV4=>ABV ACA?V;L=>W A>;V40@=>ABV.
%>GC I5 @07 GVB:> 0:F5=BC20B8 =0 B><C, I> O =V:>;8 =5 A?>2V4C202 :><C=VAB8G=>W V45>;>3VW.
#:@0W=0 2 <V6=0@>4=8E 2V4=>A8=0E 7 CAV<
(7 6C@=.).
$", -C, G. 70 0;D02VB><
@>18 A?8A>: CG0A=8:V2 70 0;D02VB><.
," ", -8, 6. - G><C
;LB5@=0B82>N @>AV9AL:><C 307C <>65 AB0B8 =>@257L:89 7 V2=VG=>3> <>@O.
V3VT=0 - ?@>AB> 0;LB5@=0B820 BV9 A:25@=V
!"/, -W, 6. :><C, @V4H5 4;O :>3> =03>48 =O 570;56=>ABV #:@0W=8 ?@>3>;>H5=> 0<=VABVN 2AV< 70AC465=8<. @54AB02=8:8 >?>78FVW AB0;8 28<030B8 0<=VABVW 4;O ?>;VB8G=8E 2'O7=V2. ?>B@0?8B8 ?V4 0<=VABVN >3> 4O4L:> ?>B@0?82 ?V4 0<=VABVN, ?@>3>;>H5=C 7 =03>48 45AOB>W @VG=8FV =570;56=>ABV. 70 0<=VABVTN 2V;L=5=89 70 0<=VABVTN.
... 8=C;>3> @>:C 7=>2C A:>W;8 7;>G8= ;8H5
, -C, G.
4020B8, ?>A8;0B8 I>-=51C4L =0 0=0;V7
>A8;0B8 A5GC =0 0=0;V7.
Gdy z nią rozmawiał, wyraznie akcentował
słowo my".
AKCENTOWAĆ, PODKREŚLAĆ - co
W najnowszym filmie dokumentalnym autor podkreślił konieczność solidaryzmu społecznego.
Chcę jeszcze raz wyraznie podkreślić, że nigdy nie byłem zwolennikiem ideologii komunistycznej, ?>3>46CTBLAO V ?>ABV9=> =0 FL><C 0:F5=BCT
ALFABET
według alfabetu
Zrób listę uczestników według alfabetu.
ALTERNATYWA - dla czego (pot.) Alternatywą dla rosyjskiego gazu może być gaz norweski z Morza Północnego, :>B@0 VA=CT (7 6C@=.).
AMNESTIA - dla kogo
Z okazji Dnia Niepodległości Ukrainy ogłoszono amnestię dla wszystkich skazanych. Przedstawiciele opozycji zaczęli żądać amnestii dla więzniów politycznych. zostać objętym amnestią Jego wujka objęła amnestia ogłoszona z okazji dziesiątej rocznicy niepodległości.
' , -0, -T. - G><C, @V4H5
7 G8<, @V4H5 4> G>3>
8?04>: 0=0;>3VG=89 ?>?5@54=L><C.
# ", -C, G. - 4;O G>3>, =0 I>, 70 I>, ?@>B8 G>3>
@3C<5=B 4;O ?V4B25@465==O FVTW B578. !C<=V28, O:V 28A;>282 2 >AB0==L><C V=B5@2'N ?>A>; >;LIV 2 #:@0W=V, =5 <>-
na podstawie (na mocy) amnestii
Zwolniony na podstawie amnestii. 0,09% 72V;L=5=8E 70 0<=VABVTN (7 6C@=.).
ANALIZA
dawać, wysyłać coś do analizy
Wysyłać mocz do analizy.
ANALOGICZNY - do czego
Wypadek analogiczny do poprzedniego.
ARGUMENT -na co, za czym, przeciwko czemu
Argument na potwierdzenie tej tezy. Wątpliwości, które wyraził w ostatnim wywiadzie ambasador Polski na Ukrainie, nie
5
("
6CBL @>7B;C<0GC20B8AO O: 0@3C<5=B ?@>B8 =0H>W A?V2?@0FV.
(", -C, G. - =0 I> (AC4>20 701>@>=0 2V;L=> @>7?>@O460B8AO 2;0A=8< <09=><) 0 1>@38 =0 :>@015;L =0:;045=> 0@5HB.
! #", -CN, -CTH, =54>:. V 4>:. - I> =0 I>, @V4:> 4;O G>3> A83=C20B8 3@>HV =0 ?>B>G=V 28B@0B8. A83=C20B8 :>HB8 4;O ?>B@51 0@<VW.
mogą być interpretowane jako argument przeciwko naszej współpracy.
ARESZT - na co
Na statek nałożono areszt za długi. ASYGNOWAĆ - co na co
Asygnować pieniądze na bieżące wydatki. Asygnować środki na potrzeby armii.
0 ?@>2545==O V<<V3@0FV9=>W @5D>@<8 0A83=CTBLAO ?>=04 3 <;@4. 4>;0@V2 (7 307.).
", -8, 6. - 1. :>3>-G>3> =0 :>3>--I>, ?@>B8 :>3>-G>3> (=0ABC?) V4G094CH=0 0B0:0 =0 2>@>6V ?>78FVW. 2. =0 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3>, =0 04@5AC :>3> (@VHCG0 4VO, A?@O<>20=0 ?@>B8 :>3>, G>3>-=51C4L)
B0:0 ?@>B8 @568A5@0, I> <0;0 <VAF5 2 :2VB=V, 1C;0 ;8H5 ?>G0B:>< 4>23>B@820;>W :0<?0=VW =0:;5?V2. VW 45O:8E ?0@;0<5=B0@VW2 <>6=0 A?@89<0B8 O: 0B0:C =0 =0FV>=0;L=V FV==>ABV.
2 0B0:C (VB8, :840B8AO, @CH0B8 V B. V=)
V9FV :8=C;8AO 2 0B0:C.
$(#", -CN, -CTH, =54>:. V 4>:. -I>
DVHC20B8 A2>W ?>GCBBO, A2>T AB02;5==O 4> :>3>AL.
V= =5 E>BV2 0DVHC20B8 A2>N >?>78FV9=VABL.
" - kogo-czego na kogo-co
Desperacki atak na pozycje wroga. 2. (najczęściej w lmn) na kogo-co,przeciwko komu-czemu, pod adresem kogo
Atak na reżysera, który zdarzył się w kwietniu, był tylko początkiem długotrwałej kampanii oszczerstw.
Działania niektórych parlamentarzystów można odbierać jako ataki na wartości narodowe.
do ataku (iść, rzucać się, ruszać itp.) Żołnierze rzucili się do ataku.
AFISZOWAĆ - co, AFISZOWAĆ SI
-z czym
Afiszować swoje uczucia, swój stosunek do
kogoś.
Nie chciał afiszować się ze swą opozycyjną
działalnością.
6
("
6CBL @>7B;C<0GC20B8AO O: 0@3C<5=B ?@>B8 =0H>W A?V2?@0FV.
(", -C, G. - =0 I> (AC4>20 701>@>=0 2V;L=> @>7?>@O460B8AO 2;0A=8< <09=><) 0 1>@38 =0 :>@015;L =0:;045=> 0@5HB.
! #", -CN, -CTH, =54>:. V 4>:. - I> =0 I>, @V4:> 4;O G>3> A83=C20B8 3@>HV =0 ?>B>G=V 28B@0B8. A83=C20B8 :>HB8 4;O ?>B@51 0@<VW. 0 ?@>2545==O V<<V3@0FV9=>W @5D>@<8 0AV
", -8, 6. - . :>3>-G>3> =0 :>3>--I>, ?@>B8 :>3>-G>3> (=0ABC?) V4G094CH=0 0B0:0 =0 2>@>6V ?>78FVW. 2. =0 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3>, =0 04@5AC :>3> (@VHCG0 4VO, A?@O<>20=0 ?@>B8 :>3>, G>3>-=51C4L)
B0:0 ?@>B8 @568A5@0, I> <0;0 <VAF5 2 :2VB=V, 1C;0 ;8H5 ?>G0B:>< 4>23>B@820;>W :0<?0=VW =0:;5?V2. VW 45O:8E ?0@;0<5=B0@VW2 <>6=0 A?@89<0B8 O: 0B0:C =0 =0FV>=0;L=V FV==>ABV.
2 0B0:C (VB8, :840B8AO, @CH0B8 V B. V=.) V9FV :8=C;8AO 2 0B0:C.
$(#", -CN, -CTH, =54>:. V 4>:. -I>
DVHC20B8 A2>W ?>GCBBO, A2>T AB02;5==O 4> :>3>AL.
V= =5 E>BV2 0DVHC20B8 A2>N >?>78FV9=VABL.
mogą być interpretowane jako argument przeciwko naszej współpracy.
ARESZT - na co
Na statek nałożono areszt za długi. ASYGNOWAĆ - co na co
Asygnować pieniądze na bieżące wydatki. Asygnować środki na potrzeby armii, CTBLAO ?>=04 3 <;@4. 4>;0@V2 (7 307).
" kogo-czego na kogo-co
Desperacki atak na pozycje wroga. 2. (najczęściej w lmn) na kogo-co,przeciwko komu-czemu, pod adresem kogo
Atak na reżysera, który zdarzył się w kwietniu, był tylko początkiem długotrwałej kampanii oszczerstw.
Działania niektórych parlamentarzystów można odbierać jako ataki na wartości narodowe.
do ataku (iść, rzucać się, ruszać itp.) Żołnierze rzucili się do ataku.
AFISZOWAĆ - co, AFISZOWAĆ SI
-Z czym
Afiszować swoje uczucia, swój stosunek do
kogoś.
Nie chciał afiszować się ze swą opozycyjną
działalnością.
6
1
", -0, -T. =0 I>, @>A. G8< &59 ?@5?0@0B 1030B89 =0 2VB0<V=8. "2V@ 1030B89 =0 F8B0B8 7 VFH5. @0W=0 1030B0 :>@8A=8<8 :>?0;8=0<8. N48=0 1030B0 7=0==O< B0 4>A2V4><.
BOGATY, OBFITUJCY - w co
Ten preparat jest bogaty w witaminy. Utwór obfitujący w cytaty z Nietzschego. Kraj bogaty w surowce naturalne. Człowiek o dużej wiedzy i doświadczeniu.
>2VABV 8:0=L:8 1030BV =0 ?>A8;0==O 9 0;N7VW I>4> :>70FL:>3> <8=C;>3>... (7 6C@=.); ... "8 HC:0B8<5H 70 0;LB5@=0B82=8<8 @VH5==O<8, B8 68B8<5H 1030B8< =0 ?>4VW G8B0FL:8< 68BBO<... { 51>@0:); 82C20;> >4=5 - 2V4ACB=VABL =0 :0@B8=0E 8==8G5=:0 A:;04=VH8E :><?>78FV9 V7 ;N4L<8, E0@0:B5@0<8 O:8E B0:V 1030BV 9>3> ;VB5@0BC@=V B2>@8 (7 6C@=.).
/, -O, A. -1. 7 V=DV=. (?@03=5==O)
060==O ?>4828B8AO 284>28I5 1C;> A8;L=VH8< 70 AB@0E.
2. G>3> (?>1060==O)
%>GC A:;0AB8 20< 1060==O 2AL>3> =09:@0I>3>.
3. 4> :>3> (;N1>2=89 ?>BO3) 060==O 4> 6V=>:, ?>?@8 ?>E8;89 2V:, =5 ?>;8H0;> 4V4CAO.
CHĆ, PRAGNIENIE - czego
Chęć obejrzenia widowiska była silniejsza
od strachu.
ŻYCZENIE - czego
Pragnę złożyć panu życzenia wszystkiego
najlepszego.
POCIG -do kogo
Pociąg do kobiet mimo podeszłego wieku
nie opuszczał dziadka.
1. B><;5=8E FV;>4>1>28< <0@H5< ?VE>B8=FV2 >E>?8;> 1060==O H284H5 ?5@5AVAB8 =0 :>=59 (>=G0@). 2. @89<VBL =0930@OGVHV 1060==O 0< CAL>3> =09:@0I>3> (>FN1.). 3.... 060==O 4> 1V;>W 6V=:8 ?0;0E:>BV;> =5 BV;L:8 2 3@C4OE 5A0W10... (?5@5:;.).
:0;L:. 70 1060==O< (=0 1060==O)
5B@> 72V;L=82AO 7 @>1>B8 70 2;0A=8< 1060==O<.
0 1060==O =0H8E 3>AB59 <8 2;0HBC20;8 5:A:C@AVN 2 3>@8.
!B@02C A;V4 ?@8A<0G8B8 70 1060==O<, :0;L:. 70 1060==O (?@8 1060==V) 0 1060==O <>65<> >3;O=CB8 BCB5H=V9 :>AB5; B0 V=HV :C;LBC@=>-VAB>@8G=V ?0<'OB:8. @8 1060==V B8 <V3 =0< 4>?><>3B8.
na życzenie (na prośbę)
Piotr zwolnił się z pracy na własną prośbę.
Na życzenie naszych gości urządziliśmy wycieczkę w góry. Potrawę należy doprawić do smaku. jeśli ktoś ma życzenie (ochotę, chęć)
Jeśli będzie pan miał ochotę, to możemy zwiedzić tutejszy kościół oraz inne zabytki.
Mogłeś nam pomóc, gdybyś tylko zechciał.
7
"
z chęci
Nie opowiedziałem tego panu z chęci zniesławienia Dymitra, ale po prostu, aby pana przestrzec. Włodzimierz nie zrobił tego z chęci zysku.
7 1060==O (2V4 1060==O)
/ =5 @>7?>2V2 20< FL>3> 7 1060==O 7=5A;028B8 <8B@0, 0 ?@>AB>, I>1 70AB5@53B8 20A.
>;>48<8@ =5 7@>182 FL>3> 2V4 1060==O 70@>18B8.
>A8;8 =0 9>3> 1060==O 4>@>3V AB@028; 2AN E0BC ?@81@0;8 C :8;8<8, 1C@G0;8, =870;8 ?;5G8<0, 0 A;CE0;8AL 40;V (>FN1.); &L>3> @07C O <V3 2V4B2>@8B8 9>3> @8A8 70 A2>W< 1060==O<, <>65, ;53H5, =V6 @0=VH (?5@5:;.); ... ">@V: 72V;L=8;>AO 70 2;0A=8< 1060==O< ?>=04 400 H0EB0@V2, O:V 2V440;8 ?5@5203C G>2=8:>2V9 B>@3V2;V (7 307.); "0 B8 ?@8 1060==V 2 >DVF5@8 <>65H 289B8 (>=G0@); 02@O4 G8 45AL ?> V=H8E :@0W=0E A?V20NBL B0: 30@=> 9 3>;>A8AB>, O: C =0A =0 #:@0W=V. 8H5BLAO F5 =5 7 1060==O 28AB028B8 A2V9 @V4 ?5@54 A2VB>< C ?5@51V;LH5=><C 283V4=><C A2VB;V, 0 2 V<'O @50;V7<C (>26.).
", -0N, -0TH, =54>:. - 1. :><C G>3>, 7 V=DV=. (A:;040B8 ?>1060==O) 060N 20< 74>@>2'O B0 B2>@G>W =0A=038. 060N B>1V H284:> 70:V=G8B8 48A5@B0FVN.
2. :><C G>3>, 7 V=DV=. (?@03=CB8, E>BVB8) V <=>N B@0?8;0AO ?@83>40, O:>W O 0=VA:V;L:8 =5 10602.
!0<5 B0:>W 4>;V 1060;0 2>=0 A2>W< 4VBO<.
3. :>3> (3.) (2V4GC20B8 ;N1>2=89 ?>BO3) 02;> 10602 0;8=C.
0 70;8H0B8 1060B8 :@0I>3>
>B@8<0==O 45@602=>N 2;04>N 1030BL>E :@0W= <V6=0@>4=8E AB0=40@BV2, I> AB>ACNBLAO A2>1>48 A;>20 70;8H0T 1060B8 :@0I>3>.
0;8H0T 1060B8 :@0I>3> O:VABL 72'O7:C...
", -0N, -0TH, =54>:. - I>, ?@>
:>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I>
07V:0B8 =VA5=VB=8FV.
20 A82V 4V4CAV A84V;8 =0 ;02FV B0 107V:0;8
?@> ?>;VB8:C.
#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. -=0 G><C (A?8@0B8AO =0 I>-=51C4L 2 A2>WE AC465==OE 01> 4VOE)
;O A?@026=L>3> 70<8@5==O ?>B@V1=0 4>1@0 2>;O >1>E AB>@V=, O:0 107C20B8<5BLAO =0 >4=0:>28E :@8B5@VOE >FV=:8 2;0A=>3> V GC6>3> H>2V=V7<C.
ZYCZYC - komu czego
Życzę panu zdrowia i weny twórczej. Życzę ci, żebyś szybko skończył dysertację.
PRAGNĆ - czego dla kogo
Spotkała mnie przygoda, której wcale nie pragnąłem.
Właśnie takiego losu pragnęła dla swoich dzieci.
POŻDAĆ - kogo (D.) Paweł pożądał Haliny. 0 pozostawiać wiele do życzenia Przestrzeganie przez władze państwowe wielu krajów międzynarodowych standardów dotyczących wolności słowa pozostawia wiele do życzenia. (7 6C@=.).
PAPLAĆ - o kim-czym, PLEŚĆ - co, GADAĆ -co, o kim-czym
Pleść bzdury.
Dwóch siwych dziadków siedziało na ławce i gadało o polityce.
BAZOWAĆ, OPIERAĆ SI - na czym
Do prawdziwego pojednania potrzebna jest dobra wola obydwu stron, która będzie bazować na jednakowych kryteriach oceny własnego i cudzego szowinizmu.
8
#
1094C65 :><C 4> :>3>-G>3>, @V4H5 ?@> :>3>-I>
>18, O: 7=0TH, <5=V 1094C65. 57010@>< O ?5@5A2V4G82AO 2 B><C, I> 2AV< 4> <5=5 1094C65.
OBOJTNIE
cos jest obojętne komuś, ktoś jest obojętny komuś; ktoś, coś nie obchodzi kogoś
Rób, jak uważasz, jest mi to obojętne. Wkrótce przekonałem się, że nikogo nie obchodzę.
>7B>2ABV2 =0H :>B8: 4C65 - 4> <8H59 9><C 1094C65 {>9:>); @> 2A5 9><C 1094C65, 568BL B0 ;0ACT <54:>< {;.); !8;0 B2>O =VG>3> 7> <=>N =5 24VT, ?@> B2>T 1030BAB2> <5=V 1094C65... {?5@5:;).
#, -0, -T. - 1. 4> :>3>-G>3>
(O:89 =5 725@B0T C2038 =0 :>3>-, I>-=5-
1C4L, =5 28O2;OT 70FV:02;5==O)
094C689 4> <0B5@8=8E ?@>E0=L.
2. :><C, @V4:> 4;O :>3> (O:89 =5 28:;8:0T
4> A515 V=B5@5AC, =5FV:0289)
"2>O 4C<:0 =0 FN B5<C <5=V 1094C60.
OBOJTNY - wobec kogo, względem kogo, w stosunku do kogo, na co, rzadko wobec czego
Obojętny na prośby matki. OBOJTNY - komu
Twoje zdanie na ten temat jest mi obojętne.
1. =0B>;V9 WW 2I5=B A?;NI8BL, 7V<=5, @>7B@>I8BL V 7@>18BL 1094C6>N 4> 2AL>3>, B>4V -DV=VH, 682>BV==O {>2BC=);... WE=L><C <VABV ?@525;51=89 >B5FL BVH8BLAO ?>H0=>N =02VBL A5@54 ;N459 1094C68E 4> 2V@8 {?5@5:;). 2.1 F59 25GV@=V9 E>;>4>: 1094C689 =0< {(?0:); !?>3048 ?@> 0@V AB0;8 4;O <5=5 1094C6V {?5@5:;.).
#!",, -6>ABV, 6. -G>3>
4> :>3>-
5=5 4@0BCT B2>O 1094C6VABL 4> <5=5. 094C6VABL 4> GC6>3> ;8E0.
OBOJTNOŚĆ - dla kogo, na co, wobec kogo-czego, rzadko względem czego, rzadko dla czego
Irytuje mnie twoja obojętność wobec mnie. Obojętność na cudze nieszczęście.
&5 AB02;5==O G8 >@VT=B0FVO... 2:;NG0T B0:V >A=>2=V 5;5<5=B8: 5<?V@8G=89, ?V7=020;L=89 (B>1B> 7=0==O ?@> ?>;VB8G=V >1'T:B8), GCBBT2C =0AB0=>2C (B>1B> ?@8E8;L=VABL, 3>@4VABL 7V A2>WE CAB0=>2, 2>@>6VABL 01> 1094C6VABL 4> 40=>W ?>;VB8G=>W A8AB5<8) V >FV=:>289... (7 6C@=.); ... / =V:>;8 =5 AC<=V20;0AO =V 2 B2>W9 <>@0;L=>ABV, 0=V 2 B2>W9 1094C6>ABV 4> A?>:CA 68BBO {?5@5:;.).
", -0N, -0TH, =54>:. - ?@> :> 3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> 5@5AB0=L 10;0:0B8 ?@> =L>3>.
GADAĆ - co, o kim-czym
Przestań o nim gadać. E0BV AB0@V 10;0:0;8 ?@> A2>W A?@028 { .-52.); 09<0N 4> >A5=V. %0@GV <>W, 0 70 3@>HV 9 =5 10;0:09B5 {"NB.).
"#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. - 2 :>3> (3.) (C <=.); 4> G>3>, 2 I> 0;>BC20B8AO 2 ?@57845=B8. 0;>BC20B8AO 4> 5@E>2=>W 048 #:@0W=8.
KANDYDOWAĆ - na kogo; do czego
Kandydować na prezydenta.
Kandydować do Rady Najwyższej Ukrainy. 1919 p. . C. $54>@>2 402 73>4C 10;>BC20B8AO 2 4V9A=V G;5=8 0:045<VW =0C: (7 ?V4@CG=.); >;>20 # C !;020 !B5FL:> >3>;>A8;0, I> 10;>BC20B8<5BLAO 4> 5@E>2=>W 048... (7 307.).
, -8, 6. - G>3> (7 2<VAB><); 7-?V4 G>3>, @V4:> 2V4 G>3> (?>@>6=O)
SAOIK - czego (z zawartością); po czym (pusty); PUSZKA - czego (z zawartością); po czym (pusta)
9
"
C?8B8 B@8 10=:8 :>:0-:>;8. 0=:0 7-?V4 A>;5=8E >3V@:V2. 0=:0 7-?V4 ?820.
", -=N, -=8H, =54>:. 2 I>, >1 I>, ?> G><C (ABC:0B8) 0@010=8B8 ?0;LFO<8 ?> AB>;V.
Kupić trzy puszki coca-coli. Słoik po kiszonych ogórkach. Puszka po piwie.
BBNIĆ - w co, o co, po czym
Bębnić palcami po stole.
# H81:8 10@010=82 4>I (68FL:89); '>;>2V: ?>E8B02 3>;>2>N, ?>4C<02, 10@010=ONG8 ?0;LFO<8 >1 ABV; (5); ... 0;5=L:V ?0;LFV =5@2>2> 10@010=8;8 ?> ;CBFV (?V:).
, -8, 6. 0 (AB>OB8, 1CB8 V B. V=.) ?> @V7=V 1>:8 10@8:048
>;8H=V 4@C7V AB0;8 ?> @V7=V 1>:8 10@8:048.
BARYKADA
0 (stać, być itp.) po różnych stronach barykady
Dawni przyjaciele stanęli po różnych stronach barykady.
OJCZYZNA
(żyć, pracować itp.) w ojczyznie (gdzie)
",) , -8, 6.
(68B8, ?@0FN20B8 V B. V=.) =0 10BL:V2I8=V (45)
0 10BL:V2I8=V 70;8H8;8AO 9>3> <0B8 9 <>;>4H89 1@0B.
(?>25@=CB8AO, ?@8WE0B8 V B. V=.) =0 10BL:V2I8=C (:C48)
8E09;> <@VO2 ?>25@=CB8AO =0 10BL:V2I8=C.
)>1 >B@8<0B8 3@><04O=AB2>, ?>B@V1=> 4>25AB8, I> =0 10BL:V2I8=V B515 >GV:CT A<5@B5;L=0
=5157?5:0... (7 6C@=.).
W ojczyznie pozostali jego matka i młodszy brat.
(wrócić, przyjechać itp.) do ojczyzny (dokąd) Michał marzył o powrocie do ojczyzny.
'"-4<5. A. 314
, -0, -T. - ?5@54 :8<--G8<, @V4H5 (AC)?@>B8 :>3>-G>3>
V= ?>GC202 A515 35BL 1571>@>==8< ?5@54 A8;>N WW 0@3C<5=BV2.
WIDZIEĆ
BEZBRONNY - wobec kogo-czego
Czuł się całkowicie bezbronny wobec siły jej argumentów.
... 5@54 25;V==O< 1>3V2 1571>@>==89... (5@>2).
BEZBRONNOŚĆ - wobec kogo-czego
!",, -=>ABV, 6. - ?5@54 :8<-G8<, @V4H5 (AC)?@>B8 :>3>-G>3>
571>@>==VABL ?5@54 G8=>2=8FL:8< A202V;;O<.
'>@=>18;L O: <5B0AB070 A<5@B5;L=>W V<?5@AL:>W E2>@>18; FV;:>28B0 1571>@>==VABL =0FVW
?5@54 7>2=VH=L>N B0 2=CB@VH=L>N 03@5AVTN (7 6C@=.).
Bezbronność wobec urzędniczej swawoli.
%! , -0, -T. - ?5@54 :8<--G8<, @V4H5 (AC)?@>B8 :>3>-G>3>
V2G8=0 1C;0 7>2AV< 15770E8A=>N ?5@54 4540;V G0ABVH8<8 =0?040<8 3=V2C AB0@>3> 2G8B5;O.
BEZBRONNY - wobec kogo-czego
Dziewczyna była zupełnie bezbronna wobec coraz częstszych napadów gniewu starego nauczyciela.
10
""!/
@>B8 B0:8E 0@3C<5=BV2 2V= 1C2 35BL 157- Wobec takich argumentów był całkowicie
70E8A=8<. bezbronny.
I> B0:5 =5I0ABO - 2V4><>. 5@54 =8< CAV 15770E8A=V (?5@5:;.);... 502B>EB>==V <5=H8==V :C;LBC@8 #:@0W=8 28O28;8AO ?@0:B8G=> 15770E8A=V ?5@54 A>2'TB870FVTN (01C6:>); =87L:V H284:VA=V 40=V... @>18;8 AC1<0@8=C 15770E8A=>N =02VBL ?@>B8 70A>1V2 ?@>B8G>2=>2>W >1>@>=8 G0AV2 <8=C;>W 2V9=8 (7 6C@=.); ;5 O 15770E8A=89 AC?@>B8 <0@=>A;02AB20 B8E, V7 :>3> O 3;C7C202 V A<VO2AO (?5@5:;.).
%! !",, -=>ABV, 6. - ?5@54 :8<-G8<, @V4H5 (AC)?@>B8 :>3>-G>3>
5770E8A=VABL >@30=V7<C ?5@54 A<5@B5;L=8< 2V@CA><.
BEZBRONNOŚĆ wobec kogo-czego
Bezbronność organizmu wobec śmiertelnego wirusa.
, -0, -T. - ?5@54 :8<--G8<, @V4H5 (AC)?@>B8 :>3>-G>3>
5B@> ?>GC202 A515 157?>@04=8< ?5@54 =5A?>4V20=8<8 B@C4=>I0<8.
BEZRADNY - wobec kogo-czego
Piotr czuł się bezradny wobec nieoczekiwanych trudności.
... V= =5 74>1C2 :>E0==O ;5AV, V A2V4><VABL A2>TW 157?>@04=>ABV ?5@54 4V2G8=>N G0A><
;NB8;0 9>3> ("0@=.).
!, -0, -T. - ?5@54 :8<-G8<, @V4:> (AC)?@>B8 :>3>-G>3>
/ FV;:>< 157A8;0 ?5@54 9>3> =0E01=VABN.
57A8;89 ?@>B8 C40@V2 ?@8<E;82>W 4>;V.
BEZSILNY - wobec kogo-czego
Jestem całkiem bezsilna wobec jego bezczelności. Bezsilny wobec ciosów kapryśnego losu.
30409<>: 2 5;;V=V2 =02VBL 1>38 1C;8 157A8;V ?5@54 <8=C;8< (7 6C@=.); >=8 =0ABV;L:8 <0;V, I> <V:@>A:>? ?5@54 =8<8 157A8;89 (7 6C@=.); N48=0 28O28;0AO 157A8;>N ?5@54 D0E>2>N A>;V40@=VABN <548:V2 (7 307.); @>B8 B0:>W 71@>W C:@0W=AL:5 ACA?V;LAB2> 28O28;>AO 157A8;8< (7 6C@=.); ;5 >G5284=VABL FVTW VAB8=8 157A8;0 ?@>B8 BC38, 7@>465=>W ?52=>N =04VTN... (?5@5:;.).
!/, -O, A. - ?5@54 :8<-G8<, @V4H5 (AC)?@>B8 :>3>-G>3>
!2V4><VABL A2>3> 157A8;;O ?5@54 >:C?0=B0<8 3=VB8;0 9>3>.
BEZSILNOŚĆ - wobec kogo-czego
Świadomość swej bezsilności wobec okupantów przygnębiała go. /:I> EB>AL E>G @07 C B2>T<C 68BBV ?@8<CA82 B515 2V4GCB8 157A8;;O ?5@54 A202V;;O< G>;>2VG>W 2A54>72>;5=>ABV, @>73=C740=>ABV 9>3> <>28 B0 @>715I5=>ABV AB0B52>3> ?>BO3C - =5 728=C20GC9 A515 70 A2>N ?>254V=:C: B8 T 65@B2>N C ?@O<><C @>7C<V==V FL>3> A;>20... (7 6C@=).
""!/, -6CAO, -68HAO, =5-4>:. - ?5@54 :8<; 2V4 G>3>, G8<
<8B@> =V:>;8 =5 15=B5682AO ?5@54 =57=09><8<8 ;N4L<8 V <02 F5 70 A2>N 25;8:C ?5@5203C. 5B@> 15=B5682AO 2V4 H5D>28E ?>E20;.
PESZYĆ SI, MIESZAĆ SI przy kim,
w czyjejś obecności, na czyjś widok, w jakiejś sytuacji
Dymitr nigdy się nie peszył w obecności obcych ludzi i uważał to za swą wielką letę. Piotr peszył się słuchając pochwał szefa.
za-
li
"
", -56C, -565H; <8=. G. 15@V3, 15@53;0, -;>; =54>:. -1. :>3>-I> (70AB. :>3>--G>3>) 2V4 :>3>-G>3> (AB5@53B8) V;VFV>=5@8 <0;8 15@53B8 1C48=>: 2V4 =04B> 4>?8B;828E 6C@=0;VABV2.
2. I> (>I04=> 28B@0G0B8, 715@V30B8) 5@568 ?0B@>=8, =0< I5 4>2545BLAO 4>23> 70E8I0B8AO, ?>:8 ?@8945 ?V4<>30.
&V 4>;0@8, O:V 2 <5=5 2:@045=>, O 15@53;0 ?@> G>@=C 3>48=C - 70@840;0 101CAO.
3. :>3>-I> (4>3;O40B8)
5 E28;N9AO, O 15@53B8<C B2>N 48B8=C O: A2>N 2;0A=C.
STRZEC - kogo-czego przed kim-czym; CHRONIĆ - kogo-co przed kim-czym
Milicjanci mieli strzec budynku przed wścib-skimi dziennikarzami. OSZCZDZAĆ-co Oszczędzaj naboje, przyjdzie nam sięjesz-cze długo bronić, zanim nadejdą posiłki. Te dolary, które mi ukradziono, trzymałam na czarną godziną - załkała babcia. PILNOWAĆ - kogo-czego; DBAĆ - o kogo-co; OPIEKOWAĆ SI - kim-czym Nie martw się, będę dbała o twoje dziecko jak o swoje własne.
1. !;01:0 AB0BL 15@565 A2>W B0T<=8FV 2V4 A8;L=>W (7 307.); @>609 B@510 15@53B8 2V4 <8H59 (?5@5:;.).
", -8, 6. - 70 I>
8B20 70 8W2 B@820;0 ;8H5 :V;L:0 4=V2.
BITWA - > A>
Bitwa o Kijów trwała zaledwie kilka dni.
# 5@E>2=V9 04V @>7?>G0;0AO 18B20 70 :@VA;> ;5:A0=4@0 ":0G5=:0 (7 6C@=.).
BIĆ SI -i. z kim o kogo-co
"!/, 1'NAO, 1'THAO, =0:07, A?. 189AO; =54>:. ~1.7 :8< 70 :>3>-I> (18B8 >48= >4=>3>) V;O :>@G<8 420 3CFC;8 18;8AO 70 4V2G8=C.
2. 7 :8<-G8< 70 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3> (1>@>B8AO // 1>@>=8B8) 8B8AO 70 45<>:@0BVN.
"- 4<5. A. 310, 312, 313
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. - 1.
?5@54 :8<-G8< ?@> I>, @V4H5 =0 I>,
7 ?@82>4C G>3> (60;VB8AO)
#G0A=8:8 :>=D5@5=FVW =5 A;CE0;8 >48=
>4=>3>, :>65= 1V4:02AO ?@> A2>N 4>;N,
=0<0302AO ?5@5:@8G0B8 V=H8E.
2. ?@> :>3>-I>, G8< (BC@1C20B8AO)
Koło karczmy bili się dwaj Huculi o dziewczynę.
2. z kim-czym o kogo-co, przeciwko komu--czemu, za kogo-co (ojczyznę, kraj) Bić się o demokrację.
BIEGAĆ
BIADOLIĆ, NARZEKAĆ, ŻALIĆ SI -
na kogo-co, z powodu czego, UŻALAĆ SI - na kogo-co
Uczestnicy konferencji nie słuchali się nawzajem, każdy użalał się na swój los, starał się przekrzyczeć innych. MARTWIĆ SI - o kogo-co (o przyszłości), kim-czym (o stanie obecnym lub o przeszłości)
Dlaczego martwisz sięjej problemami, mało ci własnych trosk?
1. ... V= 1V4:02AO ?@> A2>T ;8E> ?5@54 B8<8 A0<8<8 HC@O:0<8, O:V :>;8AL ?>2AB020;8 ?@>B8 =L>3>... (?5@5:;.); !CAV48 >ABC?8;8 0@0A:C, I> 1V4:0;0AO ?5@54 =8<8 =0 =5240;C =52VAB:C (>@4.). 2. 0B8 1V4:0TBLAO 1@0B>28< 74>@>2'O<: =5B@82:5 2>=> 2 =L>3> (>7.); !?@024V: B0: 1V4:0NBLAO :;>?>B0<8 40;5:8E 1@0BV2... =0G5 2 A515 =5<0T :;>?>BV2 (7N10).
'><C B8 1V4:0THAO WW ?@>1;5<0<8, B>1V B2>WE BC@1>B =5 28AB0G0T?
12
! /"
, -0, -T. =0 I>, @V4:>, @>A. G8< VI0=V ę@C=B8 1V4=V =0 1>@. >3> =>20 :=86:0 1V4=0 =0 ?A8E>;>3VG=V E0@0:B5@8AB8:8 35@>W2 - 2>=8 7>1@065=V O: <0=5:5=8.
UBOGI - w co, jeśli chodzi o co Piaszczyste grunty są ubogie w bor. Jego nowa książka jest uboga, jeśli chodzi o psychologiczne charakterystyki bohaterów - są oni przedstawieni jak manekiny.
"5<=V, 1V4=V =0 V=B5;5:BC0;L=V A8;8, 4@V1'O7:>28<8 =573>40<8 ?>4V;5=V 9 @>745@BV, 2>=8 =5 74C60;8 ?>AB028B8 =0FV>=0;L=C @>1>BC =0 ?>B@V1=C 28A>GV=L (D@.); 5@E>2VBBO #@0;C 1V4=5 =0 2>4C ("C;C1); !?0A0;8AL 1V4=V =0 >4203C V4 AC?>AB0BV2, 2>@>3V2 (>B;.).
, 1>:C, G.
0 AB0B8 (?5@59B8 V B. V=.) =0 1V: :>3>, G89
!B0B8 =0 1V: A:@82465=8E.
0 1CB8 (1>@>B8AO, 2>N20B8 V B. V=.) =0
1>FV :>3>, G8T<C
>@>B8AO =0 1>FV 1V;LH>28:V2.
STRONA
0 stanąć po stronie kogo, czyjej; 0 przejść na stronę kogo, czyją
Stanąć po stronie pokrzywdzonych.
0 być (walczyć, wojować itp.) po stronie
kogo, czyjej
Walczyć po stronie bolszewików. AV CG0A=8:8 :>=D;V:BC, =570;56=> =0 G8T<C 1>FV 2>=8 2>N20;8, B0: G8 V=0:H5 :>W;8 7;>G8=8 (7 307.).
", -0N, -0TH, =54>:. - 1. 2 :>3> ( .), :>3> (3.) ?@> I>, G>3>, 7 V=DV=.
;030N B515, 1C4L 7V <=>N I8@89, A:068
?@024C.
;030B8 C 20@B>28E 2>48.
;0302 9>3> ?>WE0B8 ?> ;V:0@O.
2. 70 :>3> (70ABC?0B8AO, :;>?>B0B8AO 70
:>3>AL)
!?5@HC 2V= ;8H5 ?@>A82, 0 ?>BV< AB02
1;030B8 70 8E09;0. ;0302, I>1 9>3> =5
C2'O7=N20;8, I> 2V= I5 <>;>489, 4C@=89,
I> 28?@028BLAO.
BAAGAĆ - kogo (.) > co, czego (litości,
przebaczenia, zmiłowania)
Błagam cię, bądz ze mną szczery, powiedz
prawdę.
Błagać strażników o wodę.
Błagał go, żeby pojechał po lekarza.
UJMOWAĆ SI - za kim
Najpierw prosił, a potem zaczął błagać w sprawie Michała. Błagał, żeby go nie wsadzać do więzienia, że jest jeszcze młody, głupi, że się poprawi.
1. 8 1 ?>10G8;8, O: 2>=8 ?;07C20;8 1 =0 :>;V=0E V 1;030;8 ?@> ?><8;C20==O (?5@5:;.); ... ;030B8<5< =>GV, ?>3815;V, 701CBBO, O: 1;030;8 ?><8;C20==O 218BV =0<8 ( >A:0;5FL); 0@C ;VB B5@?V;8 1>9:8, 1;030;8 V 60=40@<V2, V @52V7>@V2, I>1 C2V;L=8;8 WE 2V4 =0?0ABV ($@.); ... ;030N C 20H>W OA=>25;L<>6=>ABV 4>72>;C V 73>48 =0 B5, I>1 O 2 :V<=0BV A2>W9 A0< A>1V CA;C3>2C202 (?5@5:;.); >B@O >1V9<0;0 F5E<VAB@>2V G>1>B8, 1;030NG8 =5 ?>7102;OB8 AB0@>3> H<0B:0 E;V10 ("C;C1); > (5@;>:0 >;<A0 ?@8E>48BL <>;>40 6V=:0, :>B@0 1;030T 2@OBC20B8 WW G5ABL V 3V4=VABL (?5@5:;). 2. 4=0G5 =5 70 A515, ?@>?0I>3>, 1;030N O, >A?>48 ( 5G5@40).
! /", -ON, -OTH, =54>:., ! ", -2;N, -20H; <=. 1;03>A;>2;OBL; 4>:. - :>3> (3.) =0 I> ;03>A;>2;ON B515, E09 B>1V I0AB8BL C 68BBV, 4>@>30 <>O 48B8=>. ;03>A;>2;ON B515 =0 =>2V ?5@5<>38 - A:0702 B@5=5@ 1>:A5@>2V ?5@54 28E>4>< =0 @8=3.
BAOGOSAAWIĆ - kogo (.)
Błogosławię cię, niech ci się szczęści w życiu, moje drogie dziecko. Zwyciężaj, masz moje błogosławieństwo - rzekł trener do boksera przed wyjściem na ring.
!?0;5=> F5@:28, 2 O:8E A2OI5=8:8 1;03>A;>28;8 ?>2AB0=FV2 =0 18B28... (7 6C@=.).
13
,
,, -0, -T. - 1. :><C-G><C (4>@>389 :><CAL) ;87L:0 <5=V ;N48=0.
2. 4> :>3>-G>3> (O:89 <0T 4>ABC? 4> G>3>AL)
@> F59 ?@>5:B <8 4V7=0;8AO 7 1;87L:8E 4> C@O4C 465@5;.
3. 4> :>3>-G>3>, :><C-G><C (?>4V1=89 4> G>3>AL)
>65 F5 9 =5 :A5=>D>1VO, 0;5 I>AL 4C65 1;87L:5 4> =5W.
. A. 312
BLISKI - komu-czemu
Bliska mi osoba.
ZBLIŻONY (pot.) - do kogo-czego
O tym projekcie dowiedzieliśmy się ze zródeł zbliżonych do rządu. ZBLIŻONY - do kogo-czego
Może nie jest to jeszcze ksenofobia, ale coś bardzo do niej zbliżonego.
BAKAĆ SI
PUSZKA (opakowanie konserwy) - czego (z zawartością); po czym (pusta) Puszka po szprotach.
PRZYSIGAĆ - komu co; na co
Nie mam zamiaru przysięgać, że to prawda, nie wierzysz - twoja sprawa. Natala przysięgała na wszystko co najświętsze, że to szczera prawda. /:89-=51C4L 70?8A=89 ?>;C<'O=89 >@0B>@ :;O2AO 9 1>682AO ?5@54 =8<8, I> =524>27V WE=V A?@028 ?5@53;O40B8<CBLAO (7 6C@=.); 24><0 25A5;0, A2V60, @>652>I>:0 ;8=C;0 4> 7<>@5=>3> G>;>2V:0, ;0I8;0AO 4> 9>3> E>;>4=>3> 2V4 CB><8 BV;0, 1>68;0AO 2 9>3> =57@V2=O==>ABV (5); N1;N, ;N1;N, 1>6CAL :;VI0<8, >204;><, <>;>B:><, <VE0<8, A5 @04 @>18B8 4;O B515 (>B;.).
#"
/( , -8, 6. - G>3> (7 2<VAB><); 7-?V4 G>3>, @V4:> 2V4 G>3> (?>@>6=O) ;OH0=:0 7-?V4 H?@>BV2.
"!/, 1>68AO, 1>68HAO, =54>:. (@>7<.) - ?5@54 :8< 2 G><C; G8<
5 <0N =0<V@C 1>68B8AO 2 B><C, =5 2V@8H - =5 B@510.
0B0;O 1>68;0AO 2AV< =09A2OBVH8<, I> F5 G8ABVAV=L:0 ?@0240.
", -;8BL, =54>:. - 1. 2 :>3> ( .), :><C, =5 - 70E. :>3> (3.) (4020B8 2V4GCBBO DV78G=>3> 1>;N)
# 0;8=8 AL>3>4=V AB@0H5==> 1>;8BL 3>;>20.
2. :><C, @V4H5 :>3> (3.) (70240B8 AB@0640==O, <CG8B8)
>;VB8:>2V 1>;V;0 :@8240 >14C@5=8E ;N459.
5=V 1>;8BL, I> B8 =5 I8@89 7V <=>N, I> =5 4>2V@OTH <5=V.
BOLEC - kogo (.)
Halinę dzisiaj strasznie boli głowa.
BOLEĆ - kogo (B.); BOLEĆ - nad czym
Polityk bolał nad krzywdą oszukanych ludzi.
Boli mnie, że nie jesteś ze mną szczery, że mi nie ufasz.
1. C:@5AVO... ?>WE0;0 4> 0=0<8 ;V:C20B8 2CE0, 2>=8 2 =5W 4C65 1>;V;8, V 2V4 FL>3> 1>;N =VG>3> =5 4>?><030;> (?5@5:;.); 0E8:02, CA5 9><C 1>;V;> (?5@5:;.); 0A8;L:>, AB>OG8 =0 ;02V, 2 48BOG><C G8AB><C ?>482V ?>78@02 =0 <0BV@, =5 @>7C<VNG8, I> W9 1>;8BL (>=G0@); ;5 6 B> <5=5 3>;>20 1>;8BL (/F:V2). 2. 0< 1>;8BL ?@>1;5<0 C:@0W=AB20 C >AVW, 45 ?@>6820T, 70 >DVFV9=8<8 40=8<8, ?'OBL <V;L9>=V2 =0H8E 1@0BV2 V A5AB5@... (7 6C@=); 5=5 =5 1>;V;>, I> FO 1V4=>B0 9 702B@0 68B8<5 2 7;84=OE (?5@5:;).
14
"!/
/'
:><CAL 1>;OG5 70 :>3>-I>
><C 1C;> 1>;OG5 70 1573;C74C ?>254V=:C.
BOLEŚNIE
komuś jest przykro z powodu kogo-czego; BOLEĆ, UBOLEWAĆ - nad czym
Było mu przykro z powodu głupiego zachowania.
V= 4C<02, I> "0@0A>2V 1C;> B56 1>;OG5 70 2G>@0H=N ?>4VN, 70 ?'O=89 7;>G8= (Kon.).
DAUG - wobec kogo-czego
Ukraina już częściowo spłaciła swój dług
wobec Rosji.
075B8 G0AB> ?8HCBL ?@> 1>@38 7;>G8=FV2 ?5@54 ACA?V;LAB2><, ?@> B5, I> :0@0 =0 3>@;> -F5 A?;0B0 1>@3C (?5@5:;.); ">4V 6 ?@57845=B8 CG<0 B0 VO7>2 >13>2>@8;8 ?@>1;5<C ?>30H5==O 45@602=>3> 1>@3C #:@0W=8 ?5@54 "C@:<5=VAB0=><... (7 6C@=.).
, -C, G. - ?5@54 :8<-G8<
#:@0W=0 265 G0AB:>2> ?>30A8;0 A2V9 1>@3
?5@54 >AVTN.
C 1>@3
@>4025FL ?5@5AB02 4020B8 B>20@ C 1>@3.
&,, -@FO, G. - 70 I> > ?0<'OB=8:0 ?>:;045=> :2VB8 4;O 2H0=C20==O 1>@FV2 70 2>;N #:@0W=8.
na kredyt
Sprzedawca przestał dawać towar na kredyt.
BOJOWNIK-o co
Pod pomnikiem złożono kwiaty na cześć bojowników o wolność Ukrainy.
/: ?>459:CNBL, 1>@FO 70 A?@0254;82VABL BC48 720182, >:@V< V=H>3>, >48= 1N465B=89 @O4>:. (7 6C@=?).
", ->=N, -A=8H, =54>:. - BRONIĆ - kogo-czego przed kim-czym
1. :>3>-I> 2V4 :>3>-G>3>, =5 - 70E. ?5@54 :8<-G8< (70E8I0B8 :>3>-, I>-=51C4L 2V4 =0?04C, =5157?5:8 B>I>) >@>=8B8 10BL:V2I8=C 2V4 03@5A>@V2.
2. :>3>-I> (70E8I0B8 ?@020, V=B5@5A8, ?>3;O48, G5ABL :>3>-=51C4L) V= ?@5:@0A=> 2<V2 1>@>=8B8 A2>W V=B5@5A8.
3. :><C 7 V=DV=. (701>@>=OB8) >@>=8B8 :><CAL A;CE0B8 3>;>A=> <C78:C.
1. $C=40<5=B0;L=V ?>3;O48, 28G5@?=V CO2;5==O ?@> 68BBO AE>6V =0 F8B045;V, O:V B@510 1>@>=8B8 2V4 2>@>30 (?5@5:;.); V= :8=C2AO 1 =0 2C;8FV 1>@>=8B8 48B8=C 2V4 A:065=>3> ?A0 (>=G0@); ... >;8 =0@>4 CAV< A2>W< 68BBO< @8AO3AO 4V;> ?@025 1>@>=8B8, 9>3> =VO:8< =5 @>718BL 3@><0<... ( 8;LAL:89). 2. "><C 2>=8 B0: ?@8AB@0A=> 9 D0=0B8G=> 1>@>=OBL A2>N 2V@C (7 6C@=.); / ?><AB82AO V 70 A515, V 70 0:A8<>28E, 70 <V;L9>=8 0:A8<>28E, I> 7038=C;8 2 G030@=8:0E V :><8H0E, 1>@>=OG8 A2>T ?@02> =0 A>=OG=5 A2VB;> (!;VA.). 3. VEB> =V:>;8 =5 1>@>=82 @81C BC ;>28B8 ( 8@=89).
Bronić ojczyzny przed agresorami. kogo-czego
Świetnie potrafił bronić swoich interesów.
komu czego, z bezokol.
Bronić komuś głośnego słuchania muzyki.
"!/, ->=NAO, -A=8HAO, =54>:. - 2V4 :>3>-G>3>, =5 70E. ?5@54 :8<--G8< (70E8I0B8 :>3>-, I>-=51C4L 2V4 =0?04C, =5157?5:8 B>I>) >@>=8B8AO 2V4 =0?04=8:V2.
BRONIĆ SI - przed kim-czym
Bronić się przed napastnikami.
15
"!/
"!/, 1>@NAO, 1>@5HAO, =54>:. -1. 7 :8<-G8<, ?@>B8 :>3>-G>3> (=0<030B8AO ?>4C60B8 AC?@>B82=8:0) ;04V0B>@ <CA82 1>@>B8AO 7 ?>;>=5=8<, O:89 ?>2V;L=>N E>4>N 709H>2 =0 0@5=C.
2. 7 :8<-G8< 70 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3> (2>N20B8 // 1>@>=8B8)
'5G5=FV 1>@NBLAO 7 @>AVO=0<8.
5 70 B0:C >;LIC <8 1>@>;8AO - A:0702
:>;8H=V9 ?@5<'T@-<V=VAB@.
>@>B8AO ?@>B8 B8@0=VW.
3. 70 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3> (=0?>;53;82> 7<030B8AO 70 01> ?@>B8 :>3>-, G>3>--=51C4L)
1VFON 20< 1>@>B8AO 70 71V;LH5==O @>7<V@C 0A83=C20=L 4;O =0H>3> <VAB0 - 70O282 <5@. >@>B8AO ?@>B8 71V;LH5==O AB02:8 .
4. 7 G8< (=0<030B8AO ?>4>;0B8, 7=8I8B8 I>-=51C4L) >@>B8AO 7 ?>2V==N. >@>B8AO 7 A0<>2182G8<8 4C<:0<8.
WALCZYĆ
mu-czemu
Z kim-czym, przeciwko ko-
Gladiator musiał walczyć z jeńcem, który wolnym krokiem wszedł na arenę. z kim-czym o kogo-co, za kogo-co (ojczyznę, kraj); przeciwko komu-czemu Czeczeńcy walczą z Rosjanami. Nie o taką Polską walczyliśmy - powiedział były premier.
Walczyć przeciwko tyranii. "Walczyć B0 o^czyz^. o kogo-co, przeciwko komu-czemu
Obiecuj ę wam, że będę walczył o zwiększenie wysokości dotacji dla naszego miasta -oświadczył burmistrz. Walczyć przeciwko podniesieniu stawki VAT. z czym
Walczyć z powodzią. I Walczyć z myślami samobójczymi. 1. 5 1>@8AL 7V <=>N. ... !0<0 10G8H - 1>@>B8AO ?@>B8 <5=5 - A>1V =0 H:>4C (>2BC=). 3. #A5 ?5@568B5 V ?5@54C<0=5 28;8;>AL C =L>3> 2 >4=5, @VHCG5: 1>@>B8AO 70 0HC (C@); ... >@>B8AO 70 A2VB V ?@024C ?@>B8 B5<@O28 9 :@8248... ( >3@); 0728G09 1C4V2=8:0<8 =>28E =0FV>=0;L=8E 45@602 1C;8 ;N48, O:V 1>@>;8AO 70 WE CB2>@5==O (7 6C@=.); >@NBLAO 2>=8 ;8H5 70 A515 G8 I5 9 70 ?@5AB86 ?@0?>@0 A2>TW 45@6028? (7 6C@=.).
",, -9, 6. - 1. 7 :8<-G8< 70 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3> (ACB8G:0, 1V9:0 // 18B20, 1V9) >@>BL10 7 D0H8AB0<8.
2. 7 :8<-G8< (4VO;L=VABL, I> <0T =0 <5BV ?>4>;0B8 01> 7=8I8B8 :>3>-, I>-=51C4L) >@>BL10 7 ?>30=8<8 728G:0<8 - F5 A?@020 =5 7 ;53:8E.
>@>BL10 7 157@>1VBBO<.
3. 7 :8<-G8< 70 :>3>-I> (4VO;L=VABL A:5@>20=0 =0 AB2>@5==O, 4>AO3=5==O G>3>-=51C4L)
>@>BL10 7 :>=:C@5=FVTN 70 2VBG87=O=89
@8=>:.
>@>BL10 70 2>;N, A0<>ABV9=VABL.
WALKA - z kim-czym o kogo-co;przeciwko komu-czemu
Walka z faszystami. z kim-czym
Walka z nałogami to niełatwa sprawa.
Walka z bezrobociem. z kim-czym o kogo-co
Walka z konkurencją o rynek krajowy.
Walka o wolność, niezależność. 1. 0 D@>=B0E 1>@>BL18 ?@>B8 3VB;5@V2AL:>3> D0H87<C <8 18;8AO 70 <8@ =0@>4V2 (7 307.). 2. >HC:8 5D5:B82=8E 70A>1V2 1>@>BL18 7 3@04>< ?>G0;8AO ?>@V2=O=> =5402=>
16
"!/
"!/, 1>@NAO, 1>@5HAO, =54>:. -1. 7 :8<-G8<, ?@>B8 :>3>-G>3> (=0<030B8AO ?>4C60B8 AC?@>B82=8:0) ;04V0B>@ <CA82 1>@>B8AO 7 ?>;>=5=8<, O:89 ?>2V;L=>N E>4>N 709H>2 =0 0@5=C.
2. 7 :8<-G8< 70 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3> (2>N20B8 // 1>@>=8B8)
'5G5=FV 1>@NBLAO 7 @>AVO=0<8.
5 70 B0:C >;LIC <8 1>@>;8AO - A:0702
:>;8H=V9 ?@5<'T@-<V=VAB@.
>@>B8AO ?@>B8 B8@0=VW.
>@>B8AO 70 10BL:V2I8=C.
3. 70 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3> (=0?>;53;82> 7<030B8AO 70 01> ?@>B8 :>3>-, G>3>--=51C4L)
1VFON 20< 1>@>B8AO 70 71V;LH5==O @>7<V@C 0A83=C20=L 4;O =0H>3> <VAB0 - 70O282 <5@. >@>B8AO ?@>B8 71V;LH5==O AB02:8 .
4. 7 G8< (=0<030B8AO ?>4>;0B8, 7=8I8B8 I>-=51C4L) >@>B8AO 7 ?>2V==N. >@>B8AO 7 A0<>2182G8<8 4C<:0<8.
WALCZYĆ - z kim-czym, przeciwko ko-mu-czemu
Gladiator musiał walczyć z jeńcem, który wolnym krokiem wszedł na arenę. z kim-czym o kogo-co, za kogo-co (ojczyzną, kraj); przeciwko komu-czemu Czeczeńcy walczą z Rosjanami. Nie o taką Polskę walczyliśmy - powiedział były premier.
Walczyć przeciwko tyranii. Walczyć za ojczyznę. o kogo-co, przeciwko komu-czemu
Obiecuję wam, że będę walczył o zwiększenie wysokości dotacji dla naszego miasta -oświadczył burmistrz. Walczyć przeciwko podniesieniu stawki VAT. z czym
Walczyć z powodzią.
Walczyć z myślami samobójczymi. 1. 5 1>@8AL 7V <=>N. ... !0<0 10G8H - 1>@>B8AO ?@>B8 <5=5 - A>1V =0 H:>4C (>2BC=). 3. #A5 ?5@568B5 V ?5@54C<0=5 28;8;>AL C =L>3> 2 >4=5, @VHCG5: 1>@>B8AO 70 0HC (C@.); ... >@>B8AO 70 A2VB V ?@024C ?@>B8 B5<@O28 9 :@8248... ( >3@.); 0728G09 1C4V2=8:0<8 =>28E =0FV>=0;L=8E 45@602 1C;8 ;N48, O:V 1>@>;8AO 70 WE CB2>@5==O (7 6C@=.); >@NBLAO 2>=8 ;8H5 70 A515 G8 I5 9 70 ?@5AB86 ?@0?>@0 A2>TW 45@6028? (7 6C@=.).
",, -9, 6. - 1. 7 :8<-G8< 70 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3> (ACB8G:0, 1V9:0 // 18B20, 1V9) >@>BL10 7 D0H8AB0<8.
2. 7 :8<-G8< (4VO;L=VABL, I> <0T =0 <5BV ?>4>;0B8 01> 7=8I8B8 :>3>-, I>-=51C4L) >@>BL10 7 ?>30=8<8 728G:0<8 - F5 A?@020 =5 7 ;53:8E.
>@>BL10 7 157@>1VBBO<.
3. 7 :8<-G8< 70 :>3>-I> (4VO;L=VABL A:5@>20=0 =0 AB2>@5==O, 4>AO3=5==O G>3>-=51C4L)
>@>BL10 7 :>=:C@5=FVTN 70 2VBG87=O=89
@8=>:.
>@>BL10 70 2>;N, A0<>ABV9=VABL.
WALKA - z kim-czym o kogo-co;przeciwko komu-czemu
Walka z faszystami. Z kim-czym
Walka z nałogami to niełatwa sprawa.
Walka z bezrobociem. z kim-czym o kogo-co
Walka z konkurencją o rynek krajowy.
Walka o wolność, niezależność.
1. 0 D@>=B0E 1>@>BL18 ?@>B8 3VB;5@V2AL:>3> D0H87<C <8 18;8AO 70 <8@ =0@>4V2 (7 307.). 2. >HC:8 5D5:B82=8E 70A>1V2 1>@>BL18 7 3@04>< ?>G0;8AO ?>@V2=O=> =5402=>
16
%"
(7 307.); V= 2545 1>@>BL1C 7 B5<=>B>N, 7 701>1>=0<8, 7 2>@>3C20==O< A5;O=8=0 4> V=B5;V35=B0 (>FN1.). 3. ... !?5FV0;VAB0< AV;LAL:>3> 3>A?>40@AB20 B@510 ?@>4>26C20B8 =0?>;53;82C 1>@>BL1C 70 B5, I>1 V 40;V ?>;V?HC20B8 E;V1>@>1AL:V O:>ABV 75@=0 (7 6C@=); >65, 2>=8 9 =5 ?><8;O;8AO C 9>3> <>3CB=>ABV - A0<5 ?VA=O 4>238<8 @>:0<8 6828;0 =0H 4CE C 1>@>BL1V 70 2>;N (7 6C@=.); :@V< B>3>, ?5@5<>30 @5A?C1;V:0=FV2 7<VF=8BL ?>78FVW ;V45@0 ?0@BVW >15@B0 >C;0 - FV;:>< V<>2V@=>3> :>=:C@5=B0 2 1>@>BL1V 70 ?@57845=BAL:5 :@VA;> (7 307.); >BV< @>7?>G0;0AO 1>@>BL10 DC=:FV>=5@V2 >4 A?>@BC 70 2A5A>N7=89 A?>@B82=89 A?04>: (7 6C@=.).
BAĆ SI - kogo-czego
/"!/, 1>NAO, 1>WHAO, =54>:. -
1. :>3>-G>3> (;O:0B8AO) "V;L:8 =5 4C<09, I> B8 <5=5 =0;O:02. / B515 =5 1>NAO.
2. 70 :>3>-I> (BC@1C20B8AO) > <>3> A8=0 ?@8E>4OBL O:VAL :@5<57=V E;>?FV, O:VAL 74>@>28;0 2 A?>@B82=8E :>ABN<0E. 0=5 ;59B5=0=B5, O A?@024V 1>NAO 70 =L>3>.
1. - 2C9:0 A2>3> O 1>O2AO 2V4<0;C, >2 =09AB@0H=VH>3> 7 AB@0H=8E 72V@V2 ($@.). 2. 8 1>WB5AO BV;L:8 70 A2>T 68BBO, O 6 1>NAO 70 A2V9 2?;82 (?5@5:;.); #:@0W=FV V 40;V 1>OBLAO 70 A2>N <>2C... B0: <0B8 1>WBLAO 70 A2>N E2>@C 48B8=C (7 6C@=.).
Nie myśl tylko, że mnie przestraszyłeś. Nie boję się ciebie. o kogo-co
Do mojego syna przychodzą jacyś barczyści chłopcy, jakieś osiłki w dresach. Panie poruczniku, naprawdę boję się o niego.
", 15@C, 15@5H, =54>:. -1. I> 2 :>3>, @V4:> 2V4 :>3>, 7 :>3> (>B@8<C20B8 // ABO3C20B8)
@0B8 2 :>3>AL 04@5AC. @0B8 7 :>3>AL <8B>. 2. :>3> 2 :>3> (3.) (C <=.) (70;CG0B8 :>3>--=51C4L C O:V9AL DC=:FVW) / =5 E>GC, I>1 B8 1@02 <5=5 C A2V4:8, O BCB =V ?@8 G><C.
BRAĆ - co od kogo, rzadko u kogo
Brać od kogoś adres. Pobierać od kogoś cło. kogo na kogo
Nie chcę, żebyś brał mnie na świadka, ja nie mam z tym nic wspólnego.
1. @8G><C, O:I> 7 <VAF528E 15@CBL 10 @C?V9, B> 7 V=>75<FV2 10 4>;0@V2 !( (7 6C@=.).
2. 0= 0@510 @>74@0B>20=> 3;O=C2 =0 2C, =V18 15@CG8 WW 2 A2V4:8 (?5@5:;.).
0 1@0B8 4> C2038 (@V4:> =0 C203C, @V4:>
70E. ?V4 C203C)
"@510 1@0B8 4> C2038 H8@H89 :>=B5:AB.
"!/, 15@CAO, 15@5HAO, =54>:. - 4> G>3>, @>A. 70 I>, 7 V=DV=.
@0B8AO 4> 28?@02;O==O @>1VB. @0B8AO 282G0B8 ?@>1;5<C.
0 brać pod uwagę
Trzeba brać pod uwagę szerszy kontekst. BRAĆ SI, ZABIERAĆ SI - do czego
Brać się do poprawiania prac.
Zabierać się do zgłębienia problemu. 09<09B5AO 4> =0A A;C6=8:><. <>65B5 1@0B8AO 4> @>1>B8 =5309=> (?5@5:;.); %B> 15@5BLAO 4> ?>;VB8G=>W 1>@>BL18, <0T 1CB8 3>B>28< 4> 2'O7=8FV (7 6C@=.); >;>45 BV;> 682CG5 -@0=0 ?V4 FV;NI8< ?>4>@>6=8:>< ?>G0;0 706820B8, V O 265, :C;L30NG8, <V3 1@0B8AO 70 O:CAL 3>A?>40@AL:C @>1>BC (7 6C@=.).
%", 1@5HC, 1@5H5H, =54>:. (@>7<.) -1. :><C @V4:> ?@> I> (3>2>@8B8 =5?@024C) /: A<VTH <5=V 1@5E0B8!
KAAMAĆ -komu
Jak śmiesz mi kłamać!
17
"!/
2. =0 :>3> (72>48B8 =0 :>3>-=51C4L =0:;5?)
!CAV4:8 V7 7074@>IV2 AB0;8 1@5E0B8 =0 =5W, 28304C20B8 =09=59<>2V@=VHV VAB>@VW.
OBMAWIAC-A^o
Sąsiadki z zazdrości zaczęły ją obmawiać, wymyślać najbardziej nieprawdopodobne historie.
1. - V= :065, - >E>G5 ?5@5:;0;8 2>=8 '5@=8H52V - I> 3>A?>40@ 9><C 702648 1@5E02 (>=G0@); >;8 ?5@5AB0=5H 1@5E0B8 1>409 A>1V A0<><C (>FN1.);... @5E0BL ?@> A2>W =5<>6;82V ?@83>48 ( 8;LAL:89). 2. - "0 G>3> B8, >B@5, B0: A515 <CG8H? - >1V720;0AO 1010. - >65 B> I5 1@5E=O. 0;> =0 :>3> =5 1@5HCBL ( 8@=89).
"!/, -46CAO, -48HAO, =54>:. -:8<-G8<, 7 V=DV=.
5B@> 1@8482AO ?>;VB8:0<8, 2>=8 1C;8 9><C >384=V.
8E09;> 1V;LH 70 2A5 1@8482AO ;8F5<V@AB2><.
V2G8=:0 1@848;0AO 601>N. 541@0B 1@8482AO 4>B>@:=CB8AO 4> ?@>:065=>3>.
BRZYDZIĆ SI - kim-czym (gardzić);
kogo-czego (odczuwać fizyczny wstręt),
z bezokol.
Piotr brzydził się politykami, czuł do nich
odrazę.
Michał najbardziej brzydził się hipokryzją.
Dziewczyna brzydziła się żaby. Pielęgniarz brzydził się dotknąć trędowatego.
5 "5@578= B>20@8H>: ?>B@V1=89 B5?5@ ?0=V N?>@, 0 B>9 A0<89 !V<>= N15@, O:8< 2V= AB02, B>9, :8< O B0: 1@8482AO (?5@5:;.); @848BLAO, O: :VB A0;>< ( ><8A).
" -482. A. 312
BAKAĆ SI
7 :8<, 4> :>3>,
#", , -0, -T 70E. (AC)?@>B8 :>3>
><0=48@ 1C2 1@CB0;L=89 7 1V9FO<8.
BRUTALNY - wobec kogo-czego, w stosunku do kogo-czego Dowódca był brutalny wobec żołnierzy.
V= 1C2 1@CB0;L=8< 7V <=>N, 2?5@H5 2 68BBV (?5@5:;.); V= 1C2 1@CB0;L=89 AC?@>B8 =L>3>
($@.).
# "#", -CN, -CTH, =54>:. - :>3> (3.) ?@>B8 :>3>-G>3>, 70AB. =0 :>3> >4@C30-D5<V=VAB:0 1C=BC20;0 4@C68=C ?@>B8 =L>3>.
BUNTOWAĆ - kogo (.) przeciwko ko-mu-czemu
Koleżanka feministka buntowała żonę przeciwko niemu.
;0GCG8 B0 ?@>:;8=0NG8, ?>1V3;0 /F8E0 4> 1@0B=VE E0B, I>1 1C=BC20B8 1@0B>28E ?@>B8 G>;>2V:V2 ($@); !><:> 7 A2>W<8 ?V4@CG=8:0<8 =0 F0@O :>70FB2> 1C=BCT (C;VH).
#", men. G. T; <8=. G. 1C2, 1C;8, 1C;>, <=. 1C;8; =54>:. -1. :8<-G8<, @V4:> EB>--I>, @V4:> 70 :>3>-I> (C DC=:FVW 72'O7:8 2 A:;045=><C ?@8AC4:C) 1978 @>:C V:B>@ 1C2 702V4C20G5< :0D54@8.
=4@V9 1C2 ?@54AB02=8: 402=L>3> H;OE5BAL:>3> @>4C. >:8 I> 1C45B5 70 1@83048@0.
BYĆ - kim-czym, ekspr. kto-co (w wyrażeniach typu świnia jesteś)
Od 1978 roku Wiktor był kierownikiem katedry.
Andrzej był przedstawicielem starego szlacheckiego rodu. Na razie będzie pan brygadzistą.
18
#"
2. 70 I> (28ABC?0B8 70 I>AL; 70E8I0B8 O:CAL 4C<:C, ?@8=F8?, V45N V B. V=.) @57845=B 1C2 70 H284:5 CE20;5==O :>=AB8BCFVW.
OPOWIADAĆ SI - za czym
Prezydent opowiadał się za szybkim uchwaleniem konstytucji.
1. - 5 =0<8 A:070=>: B5@?8, :>70G5 - >B0<0=>< 1C45H {>;>2:>); V=-1> AB>@>6 V 2A5-B0:8 1C2 =0G0;L=8: =04 =8<8 (?5@5:;); 3 V@=8< 0<? B>20@8HC202 I5 2 V=AB8BCBV, :>;8 >18420 1C;8 ABC45=B8 (!;VA); ... 5=5 ?>2>;>:;8 4> A0=G0AB8=8: =525;8G:>3> 10@0:0, I> 1C2 C B01>@V 70 ?>;V:;V=V:C 9 70 ;V:0@=N ( 5G5@40); V= 1C2 <5=V 70 1@0B0, <8 ?@>9H;8 7 =8< CAN 4>@>3C (>=>=>28G); ><0, 2 0;8G8=V, 2V= 70 2G8B5;O 1C2, 0 ?>BV< =0 2V9=C 9>3> 701@0;8, B0 2V= ?5@5402AO 4> ?>;>=C (>;>2:>); >A;V4=0 ;C3V2=8G0 AB0=FVO, I> 70 WW 48@5:B>@0 1C2 . . 2G0@5=:>, <VAB8;0AO =0 C7;VAAV 2V:>2VG=>3> 1>@C (!;VA). 2. %28;L>289 1C2 70 2V;L=89 @>728B>: =0FV>=0;L=>3> <8AB5FB20 (C;.).
'
19
.,
, -9, 6. 203>N (2) I>
0@<0B0 203>N (2) 1,5 B>==8.
WAGA
> wadze czego
Armata o wadze 1,5 tony.
C;O 203>N C 4204FOBL 2VAV< :V;>3@0<V2 (?5@5:;).
" , -0, -T. - BV;L:8 6.@. 2V4 :>3> (?@8 2:07V2FV, EB> 10BL:> 48B8=8); :8< (?@8 2:07V2FV =0 A0<C 48B8=C) 0@8A0 203VB=0 2V4 =4@VO. >;8 O 1C;0 203VB=0 ?5@H>N 4>=5G:>N, <5=V AB@0E O: E>BV;>AO A>;5=8E >3V@:V2.
CIŻARNA, w ciąży - z kim; z kim
Larysa jest w ciąży z Andrzejem.
Kiedy byłam w ciąży z pierwszą córeczką,
miałam straszną ochotę na kiszone ogórki.
206;82> :><C, 4;O :>3>
5=V 4C65 206;82> ?>GCB8 B2>N 4C<:C.
WAZNE
coś jest ważne dla kogo
Twoje zdanie jest dla mnie bardzo ważne. 465 ?5@5410G0NG8 25;8G8=C E28;L 4;O <>@O:V2 B0: A0<> 206;82>, O: 4;O ;L>BG8:V2 <0B8 40=V ?@> 2VB5@ 01> 3@>7C (7 6C@=.).
STRZEC, PILNOWAĆ - kogo-czego przed kim-czym II stać na warcie
Budynku przed złodziejami strzegą żołnierze.
Petrenko będzie stał na warcie przy schodach.
CZUWAĆ przy kim Czuwać przy chorym. 1. ... 0@BCNBL 9>3> 2V4 ;8E>3> >:0, 1@C4=>W 4C<:8, 2?040NBL C <0@=>B@0BAB2> V <VAB8:C (0H:0); #=>GV .;40H 20@BC202 7 10BL:>< 109AL:89 B01C= ($@.). 2. V= A?8BL. 8 >1842V 20@BCT<> 1V;O =L>3> (>G.).
"#", -CN, -CTH, =54>:. -1. :>3>--I> 2V4 :>3>-G>3> (AB5@53B8, >E>@>=OB8) // (AB>OB8 =0 20@BV) C48=>: 2V4 7;>4VW2 20@BCNBL A>;40B8.
5B@5=:> 20@BC20B8<5 1V;O AE>4V2.
2. 1V;O (:>;>) :>3> 0@BC20B8 1V;O E2>@>3>.
' (#'), -0, -T. 4> :>3>, 7 :8<
20= 702648 4C65 22VG;8289 4> ACAV4V2.
UPRZEJMY - dla kogo
Jan jest zawsze bardzo uprzejmy dla sąsiadów.
20
'"
>=0 28@>AB8;0 A8=0: 2V= 4> AB0@H8E 22VG;8289, 4> <>;>48E ?@82VB=89 ('>@=.); V= 1C2 B8E89, A:@><=89 V =0?@>GC4 22VG;8289 7 CAV<0 (!<>;8<).
" (# "), -46C, -48H, =54>:. 1. 482. A. 316
2. I> 2 I> (70AB>A>2C20B8, C2>48B8 2 4VN, ?@0:B8:C V B. V=.)
28=C20G5=89 C2V2 2 >1V3 D0;LH82V 10=:=>B8.
22>48B8 2 5:A?;C0B0FVN >;8 =>2C :>B5;L=N 2254CBL 2 5:A?;C0B0FVN?
0 22>48B8 2 ><0=C
810GB5 <5=V, O FV;:>< =5E>BOG8 22V2 20A 2 ><0=C.
3. I> 2 I>, 4> G>3> (2:;NG0B8 2 I>--=51C4L)
# ?@>3@0<C B@510 225AB8 1V;LH5 A>FV0;L=8E <><5=BV2, 70@CG8B8AO ?V4B@8<:>N <0;>70157?5G5=8E.
4. :>3>-I> 2 I> (>7=09><;N20B8 7 G8<) 5B@> 22V2 9>3> 2 B>=:>IV A2>3> D0EC.
', -V, 6.
=0 240GC (:0;L:. 70 240G5N)
N48=0 ;03V4=0 =0 240GC. =C: =0 240GC =0304C202 4V40.
WPROWADZAĆ
co do czego
Oskarżony wprowadził do obiegu fałszywe
banknoty.
oddawać do użytku
Kiedy oddadzą do użytku nową kotłownię?
0 wprowadzać w błąd
Proszę mi wybaczyć, zupełnie niechcący wprowadziłem pana w błąd. co do czego
Do programu trzeba wprowadzić więcej elementów społecznych, zdobyć poparcie biedniej szych warstw społeczeństwa. kogo-co w co Piotr wprowadził go w arkana swego fachu.
USPOSOBIENIE
o (jakimś) usposobieniu (charakterze);
z usposobienia (charakteru)
Człowiek o łagodnym usposobieniu. Wnuk z usposobienia przypominał dziadka.
!5@54 =0A 1C2 >48= <>;>489 D@0=FC7, ;N48=0 2V@CNG0. "0:, ?@>AB>, O: C :07FV. 0 240GC -28:0?0=89 ;8F0@ Nę5A:;5= (?5@5:;.).
"!/ - 482. A. 316, 320 "-482.A. 316-320
' , -9, 6.
25;8G8=>N 7 I> (?@8 2:07V2FV =0 ?@54<5B, 4> O:>3> ?@8@V2=NTBLAO 70 @>7<V@0<8 V=H89 ?@54<5B) 'OG 25;8G8=>N 7 :C;0:. 25;8G8=>N 2 I> (?@8 28@065==V 2 >48=8FOE 28<V@C) V;O=:0 25;8G8=>N 2 B@8 35:B0@8.
WDZIERAĆ SI WIEyĆ
WIELKOŚĆ
wielkości czego
Piłka wielkości pięści, (o) wielkości czego
Działka o powierzchni trzech hektarów.
>=04 @V:>N ?>27 ?0@>2>78: 25;8G8=>N 7 6C:0... ('>@=.).
'", -ŁN, -0TH, =54>:. - :>3> :8<
0= !84>@5=:> AB02 =0< C ?@83>4V 2 A:@CB-
TYTUAOWAC, NAZYWAĆ - kogo kim
Pan Sydorenko pomógł nam w trudnym
21
"
okresie, za co ojciec zwykł nazywać go naszym wybawcą.
48= >4=>3> 728:;8 4>1@>4VO<8 25;8G0B8 (!;. @); 0 WW 3>@;0ABVABL 25AL 203>= C65 25;8G02
101C :><5=40=B>< (>=G0@).
=89 G0A, 70 I> 10BL:> 728: 25;8G0B8 9>3> =0H8< @OBV2=8:><.
", -7C, -75B8, =54>:. - I>, ?@> :>3>-
-I>, @>7<. 70 :>3>-I>
5@5AB0=L 25@7B8 4C@=8FV.
8@8;> =V AV;> =V 2?0;> ?>G02 25@7B8 ?@>
A2>W 40;5:>AO6=V ?;0=8.
GADAĆ - co, o kim-czym, PLESC - co
Przestań pleść głupstwa.
Cyryl ni z gruszki, ni z pietruszki zaczął
gadać o swych dalekosiężnych planach.
>;8 <5=V 740TBLAO, I> <>W A?V215AV4=8:8 25@7CBL T@5AL, O :06C W< F5 2 >GV ((>2:); !2>;>G! 5@75 70 F0@O B0 2VBG87=C, 0 ?@> :C;>=0 =VG8G8@:... (!;VA).
% ", -46C, -48H, =54>:. -:8<-G8<, @V4:> =04 :8<-G8< %;>?FO<8 7 =0H>3> <V:@>@09>=C 25@E>2>482 "0@0A.
PRZEWODZIĆ - komu-czemu, KIEROWAĆ - kim-czym
Chłopcom z naszego osiedla przewodził
Taras.
(.@:>) =57010@>< ?>G02 25@E>2>48B8 2AV<0 ?0@C1:0<8 2 A5;V; 2AV 2>=8 B0=FN20;8 ?V4 9>3> 4C4:C (C;VH); 0<, ?0=0<, B@510 71V;LH8B8 A2>T 42V@AL:5 2V9AL:>. ">4V :>@>;L =0A 1>OB8<5BLAO 9 =5 1C45 25@E>2>48B8 =04 =0<8 ( .-52.).
!" - 4<5. A. 313-316
' /, -V, 6. 70 25G5@5N
0 25G5@5N O @>7:06C B>1V ?@> 2A5 45B0;L=VH5.
PROWADZIĆ
KOLACJA przy kolacji
Przy kolacji opowiem ci o wszystkim dokładniej.
8BL:>< V7>=>< 2V= B0: V =5 2AB83 ?>3>2>@8B8 70 25G5@5N... (!;VA).
' /", -ON, -OTH, =54>:. ' /" - G8<
'8< B8 1C45H 25G5@OB8?
8@>= ;N182 25G5@OB8 A0;>< 7 G0A=8:><.
(""!/ - 482. A. 315 , -0, -T. - 4> G>3>
8B8=0 1C;0 25@54;820 V 4C65 28103;820 4> W6V.
jeść kolację jeść na kolację co
Co będziesz jadł na kolację? Miron lubił jadać na kolację słoninę z czosnkiem.
WAASAĆ SI WYBREDNY
jeśli chodzi o co, rzadko w czym
Dziecko było kapryśne i bardzo wybredne, jeśli chodzi o jedzenie.
>=V FL>3> B8?C 4>A8BL 28B@820;V 2 @>1>BV, 5=5@3V9=V, 0;5 1V;LH 28103;82V 4> C<>2 CB@8<0==O
(7 6C@=); >A;8=0 4C65 28103;820 4> A2VB;0 (7 6C@=).
'", -&N, -ŁTH, =54>:. - :><C I>, @V4:> 70 I>, =5 - @>A. :>3> (3.) 810G <5=V <>N ?><8;:C, 1C4L ;0A:0.
WYBACZAĆ, PRZEBACZAĆ - komu co
Wybacz mi mój błąd, proszę cię. 8 <5=V, 728G09=>, 2810G09B5 <>N FV:02VABL, 0;5 <>6=0 20A A?8B0B8? (!:0;VF:V); "8 <5=V 2810G, - A:0702 ">;V:. - 0 I>? - A?8B02 0;LBV2. >=8 >1>T 7=0;8 70 I> - 70 <V;VFVN, 70 B5, I> ">;V: >48= 28:@CB82AO (!:0;VF:V); "5I0 2 B@C=C ;O3;0, 0 9><C B0: V =5 2810G8;0 (@>74); 810G0N B>1V, 1> B8 7 4C@=>B8 A5 7@>182, 0 =5 V7 7;>W 2>;V ($@).
22
283;O4
2810G(B5) =0 (FL><C, FV<) A;>2V
!?>@BA<5=, 2810GB5 =0 FV< A;>2V, B0: A<5@4V2, I> 2AV< 06 4CE ?5@5E>?8;>.
przepraszam za wyrażenie, za przeproszeniem
Sportowiec, za przeproszeniem, tak cuchnął, że wszystkim aż dech zaparło. "0 28 6 =5 ?>2VO O:0, 2810G09B5 =0 A;>2V, 0465 20< =5 ?CAB5 2 3>;>2V, =5 @>7?CAB0 (>FN1.).
'"!/, -AVNAO, -0THAO, =54>:. -?5@54 :8<-G8< 70 I>
/ E>GC 2810G8B8AO ?5@54 B>1>N 70 A2>N 2G>@0H=N ?>254V=:C.
PRZEPRASZAĆ - kogo za co
Chciałbym cię przeprosić za swoje wczorajsze zachowanie.
2 A5@?=V ?>WE0;0 =0 B8645=L 4> .@<0;8. 57 6>4=>3> 472>=8:0 4>4><C, 70 I> ?5@54
4>=L:>N 2810G0;0AO... ((B>=L); ;VEB0 70H0@V2AO V ECB:> 2810G82AO ?5@54 BVTN 40<>N...
(?5@5:;.); 5=5@0;-<09>@C C48=:>2C =02VBL =5 A?0;> =0 4C<:C 2810G8B8AO ?5@54 ;N4L<8
(7 307.).
#", -CN, -CTH, =54>:. - 2 :>3> ( .) I>; ?@> :>3>-I>
)>1 282V40B8 2 =L>3> I>AL ?@> @>7B0HC20==O 2>@>68E 703>=V2, 0:A8< ?V4;8202 9><C 3>@V;:8.
WYWIEDZIEĆ SI, DOWIEDZIEĆ
SI - czego, o czym od kogo; o kogo-co
Aby wywiedzieć się od niego czegoś o rozmieszczeniu oddziałów nieprzyjaciela, Maksym dolewał mu wódki.
>;L=5@ =542>7=0G=> ?>G02 70;8FOB8AO 4> ?>;:>2=8:>2>W 4>=L:8 ?VA;O B>3>, O: ?5@5:>=02AO, I> 2 ?>;:>2=8:0 =VG>3> =5 282V40TH (!;VA).
'", -0N, -0TH, =54>:., '", -GC, -G8H, 4>:. - 1. I> 82G0B8 C:@0W=AL:C <>2C. 82G0B8 <0=CA:@8?B8. 2. :>3>-I>
>=8 :V;L:0 A5:C=4 C206=> 282G0;8 >48= >4=>3>.
4;O :>3>-G>3>, :>-
, -0, -T <C-G><C
&O C3>40 283V4=0 4;O >1>E AB>@V=
UCZYĆ SI - czego; STUDIOWAĆ, ZGABIAĆ, BADAĆ - co
Uczyć się języka ukraińskiego. Studiować manuskrypty. OBSERWOWAĆ - kogo-co; PRZYGLDAĆ SI komu-czemu
Przez kilka sekund uważnie się sobie przyglądali.
KORZYSTNY dla kogo-czego
Ta umowa jest korzystna dla obu stron. 0AB0=>2V< A>1V B0:5 ?@02>, I> 1C45 283V4=5 4;O =0A ( 0@H.); 1>@V2AL:0 C3>40 1C;0 283V4=VH>N >;LIV (7 6C@=.).
/, -C, G. =0 283;O4
0 283;O4 2V= =0304C202 35BL<0=0 075?C. ?V4 283;O4><
V4 283;O4>< 1>@>BL18 7 :>@C?FVTN 2;040 7=8ICT ?>;VB8G=8E ?@>B82=8:V2.
WYGLD z wyglądu
Z wyglądu przypominał hetmana Mazepę. pod pozorem
Pod pozorem walki z korupcją władza niszczy przeciwników politycznych.
>;:>2=8:, O:><C =0 283;O4 1C;> @>:V2 A>@>:, 28?;83=C2 7 203>=C ( C4.); > 4V2G8=8 -=09<>;>4H>W ?0FVT=B:8, =0 283;O4 I5 7>2AV< H:>;O@:8 - E>4OBL 1@0B8 7 =>2>W F5@:28 (7 6C@=.); 5@H0 7CAB@VG 7 V;OT28< 2V41C;0AO 2 EV@C@3VG=><C :01V=5BV @09>==>W ;V:0@=V, :C48 /@5<G5=:> 709H>2 ?V4 283;O4>< E2>@>3> (. 5478:).
23
/"
/"1, -0N, -3VTH, =54>:. - :>3> (3.), :>3>-G>3> (G5:0B8, A?>4V20B8AO), 482. A. 317
0B8 283;O40;0 4>=L:C, O:0 2A5 =5 ?@8E>48;0. 0@VO 283;O40;0 A2>3> I0ABO.
WYGLDAĆ - kogo-czego
Matka wyglądała córki, która ciągle nie
przychodziła.
Maria wyglądała swego szczęścia.
8 =04B> 265 ?0;:> 283;O40B8<5<> ?@8H5ABO !8=0 >6>3> (0;8=5FL).
WYGLDAĆ - ?0 kogo-cojak kto-co
Wira wyglądała na zmartwioną.
Ojciec Piotra z długą siwą brodą wyglądał
jak prorok. 5BCB@V9 283;O402 O:>NAL 7018B>N, =5I0A=>N ;N48=>N... {(:C@C?V9); ><C 265 70 30-BL, 0;5 283;O40T N=0:><, 604V1=8< 4> =02G0==O B0 A?@03;8< 4> 2@065=L (7 6C@=.); 25@V 283;O40NBL 45@52'O=8<8 (?5@5:;.).
/"2, -0N, -:. - :8<-
-G8< (<0B8 ?52=89 283;O4)
V@0 283;O40;0 706C@5=>N.
5B@V2 10BL:> 7 4>23>N A82>N 1>@>4>N
283;O402 ?@>@>:><.
, -8, 6. - 2V4 G>3>, 7 G>3>
83>40 2V4 FL>3> <>65 1CB8 >1>?V;L=>N.
KORZYŚĆ-z czego
Korzyść z tego może być obopólna.
... 8 @>7C<VT<> B2>T AB0=>28I5, 2>=> ?>30=5, 0;5 V 7 FL>3> <>6=0 <0B8 283>48 {(:C@C?V9).
", 283@0N, 283@0TH, =54>:. ", -0N, -0TH, 4>:. - 2 :>3>-G>3>
(?5@5<030B8)
8=0<> 283@0;> 2 !?0@B0:0.
WYGRYWAĆ - z kim-czym
Dynamo wygrało ze Spartakiem.
>;C<1VO 283@0;0 2 @35=B8=8 7 @0EC=:>< 5:0 C 2V41V@:>2><C DCB1>;L=><C <0BGV =0 :C1>: A2VBC (7 6C@=.); 0<V;;0, AE>65, 283@0;0 2 V0=8 2 4C5;V :>E0==O (7 307.); )> =5 :06VBL, 0 2 ;8B>2AL:>W 71V@=>W <8 7>1>2'O70=V 1C;8 283@0B8 70 1C4L-O:8E >1AB028= (7 307.).
", -40N, -40TH, =54>:., ", -40<, -40A8, 4>:. - :>3>-I> 70 :>-3>-I> (C4020B8 7 A515 :>3>-=51C4L) 84020B8 A515 70 2V4><>3> 0:B>@0. 84020B8 A515 70 7=02FO ACG0A=>W ;VB5@0BC@8.
V4 G0A 7CAB@VG59 7 1V7=5A<5=0<8 5B@> 2840202 A515 70 2;0A=8:0 @04V>AB0=FVW. 284020B8 1060=5 70 4V9A=5 02VI> ?@8E>2C20B8 ?@024C, =02VI> 284020B8 1060=5 70 4V9A=5?
UDAWAĆ kogo; PODSZYWAĆ SI pod kogo; PODAWAĆ SI - za kogo; PRZEDSTAWIAĆ SI -jako kto Podszywać się pod znanego aktora. Udawać znawcę współczesnej literatury.
Podczas spotkań z biznesmenami Piotr podawał się za właściciela stacji radiowej. AUDZIĆ SI, żyć złudzeniami
Po co ukrywać prawdę, po co żyć złudzeniami?
- ?> :><C-G><C, 7 G>3>
9>3> ?>254V=:8 284=>, I> <V6 =8<8 =5 2A5 30@074.
> >G0E 284=>, I> 28 35BL A?'O=V;V. 894VBL, 1C4L ;0A:0, 7 <0H8=8.
WIDAĆ po kim-czym, z czego
Z jego zachowania widać, że między nimi nie wszystko jest w porządku. Po oczach widać, że jest pan całkiem pijany. Proszę wysiąść z samochodu. /:>W =0?@C38 4>AO3;> F5 >GV:C20==O ?5@5@>465==O >@B8 2 ?@02>A;02=C :@0W=C, 284=> E>G0 1 V7 B>3>, I> 1833 @>:C, 70 A;>20<8 . . C@029>20, 8:>;0 I8@> 2V@82 C =0<V@
24
"
AC;B0=0 ?@89=OB8 ?@02>A;02'O (7 6C@=.); ... :A5=N: =5 ;048BL 7 :8W2AL:8<8 ?>;VB8:0<8. - G>3> F5 284=>? (!;VA).
" - 482. A. 317
", -=0N, -=0TH, =54>:., ", -0N, -0TH, 4>:. - 1. :>3>-I> 70 :>3>-I>, @>A. :8<-G8< (22060B8) @8B8:8 287=0;8 :=86:C <5;LG5=:0 70 =09:@0I89 451NB <8=C;>3> @>:C. 2. 70 :8< I> (287=020B8, I> EB>-=51C4L =04V;5=89 ?52=8<8 @8A0<8, 2;0AB82>ABO<8 V B. V=. 01> 28=5= C A:>T==V G>3>-=51C4L) @8B8:8 287=0;8 70 =8< B0;0=B.
WYZIERAĆ
UZNAWAĆ - kogo-co za kogo-co
Krytycy uznali książkę Omelczenki za najlepszy debiut ubiegłego roku. PRZYZNAWAĆ
Krytycy przyznali, że ma talent.
1. 5:FVW 265 ?>G0;8AL, 0;5 2V= 701C2 24><0 >;V2FO V ?0?V@, B><C 287=02 70 =54>FV;L=5 FL>3> 4=O =0 =8E 7'O2;OB8AL ( V4<>3.); 0ABV= >DD<0= 287=02 70 ?>B@V1=5 ?>OA=8B8, G><C 2V= ?>7820TBLAO 4> 6C@=0;C >A =465;5A (7 307.); - "> 28 287=0TB5 @59DCA0 70 =528==>3>? (?5@5:;.). 2. 5 E>BV;8 287=0B8 70 A>1>N 28I573040=8E ?><8;>: (?5@5:;.).
" - 482. A. 317
" 482. A. 317
, -C, G. =0 28:;8:
'5@57 45AOBL E28;8= H284:0 4>?><>30
?@8WE0;0 =0 28:;8:.
70 28:;8:><
04VO ?@8WE0;0 4> (259F0@VW 70 28:;8:><
2V4 A2>3> 4O4L:0.
WYJEŻDŻAĆ WYRZUCAĆ
WEZWANIE
na wezwanie
Po dziesięciu minutach pogotowie przyjechało na wezwanie. na zaproszenie
Nadija przyjechała do Szwajcarii na zaproszenie swego wujka.
... # 40;5:V9 (259F0@VW WE=V :>;538 28W6460NBL =0 28:;8: V7 A=09?5@AL:>N 328=BV2:>N (7 6C@=.).
", -0N, -0TH, =54>:., ", -8GC, -8G5H, 4>:. -. 2 :>3> ( .), @V4:> 2 :><C I> (71C46C20B8 O:5--=51C4L ?>GCBBO)
&V :0@B8=8 =52V4><> G><C 28:;8:0;8 2 =L>3> AB@0E.
2. :>3> =0 I> (:0B53>@8G=>, @V7:> ?@>?>=C20B8 2ABC?8B8 C 1>@>BL1C, ?>T48=>:) 8:;8:0N 20A =0 ?>T48=>: =0 ?VAB>;5B0E.
3. 482. A. 313
WYWOAYWAĆ, WZBUDZAĆ - w kim
co
Te obrazy nie wiedzieć czemu wzbudziły w nim strach. WYZYWAĆ - kogo na co
Wyzywam pana na pojedynek na pistolety. WZYWAĆ
1. &5 3V@:5 CA2V4><;5==O 28:;8:0;> 2 =L>3> =>289 A?0;0E 3=V2C (?5@5:;.); !<5@BL 28:;8:0;0 C <5=5 <;VABL, >A:V;L:8 O =5 ;N182 68BBO (?5@5:;.); "0 9 @V7=V FV 287=0G5==O ?@> 2<VAB @04V>=C:;V4V2 V @50;L=> >B@8<0=C 4>7C >?@><V=5==O 28:;8:0NBL C ;N459 =5018O:C ?V4>7@C 2 WE=V9 4>AB>2V@=>ABV (7 307.). 2. "@510 ?><AB8B8AO 70 @0=C, 70 >1@07C, 70 2A5. - ;5 O:? >;8? >7820B8AO? 8:;8:0B8 =0 42>1V9? ("C;C1).
25
!" #"
0 28:;8:0B8 =0 2V425@BVABL
prowokować do szczerej odpowiedzi, skłaniać do szczerości
Dyrektor jawnie prowokował go do szczerej odpowiedzi, chciał usłyszeć jego zdanie.
8 ?@>AB> 28:;8:0TB5 <5=5 =0 >425@BVABL, 70 O:C ?>BV< <5=V, <>6;82>, 4>25;>AL 18 G5@2>=VB8
(>;>2.).
8@5:B>@ O2=> 28:;8:02 9>3> =0 2V425@ BVABL, E>BV2 ?>GCB8 9>3> 4C<:C.
!" #", -CN, -CTH, =54>:., !"", -0N, -0TH, 4>:. -I> 4;O G>3>, @V4:> =0 I> 8:>@8AB>2C20B8 4;O >3@V20==O.
WYKORZYSTYWAĆ - co do czego, na co
Wykorzystywać do ogrzewania. 8:>@8AB>2CNG8 9>3> 4;O 7030@1=8FL:>W <5B8, =V<5FL:V D0H8AB8 =5 2V@8;8 6>4=><C 9>3> A;>2C (>26.); @5<'T@ 28@VH82 ?>4@0BC20B8 <V=VAB@0 G5@57 V 28:>@8AB02 4;O FL>3> ?>?C;O@=V V4><>ABV, O:V ?0B@>=C202 1;87L:89 4> =L>3> ?V4?@8T<5FL 8E09;> @>4AL:89 (7 6C@=.); O10 3;8=0 ?>45:C48 CB2>@NT 7=0G=V @>4>28I0, 45 WW 28:>@8AB>2CNBL =0 283>B>2;5==O 2>3=5B@82:8E 28@>1V2 B0 1C4V25;L=>W F53;8 (7 ?V4@CG=.).
# #", -CN, -CTH V # /", -ON, -OTH V # ", -0N, -VTH, =54>:., # ", -?;N, -?8H; <=. 28:C?;OBL; 4>:. - :>3>-I> 2 :>3> ( .), @V4:> 2V4 :>3> !5@ 6>= 59=>;47 28:C?82 C A2>3> ACAV40 B0;0=>28B>3> =53@8BO=AL:>3> E;>?FO, O:89 73>4>< AB02 ?5@H8< G>@=>H:V@8< ?@>D5A>@>< C !(.
" -482.A. 317
/", -0N, -0TH, 4>:. - :>3> :8< 5?CB0B 28;0O2 <V=VAB@0 7@04=8:><.
WYKUPYWAĆ - kogo-co od kogo
Sir John Raynolds wykupił od swego sąsiada zdolnego murzyńskiego chłopca, który z czasem został pierwszym czarnoskórym profesorem w USA.
WYAAZIĆ
ZWYMYŚLAĆ -kogo od kogo (tylko w Im) Poseł zwymyślał ministra od zdrajców.
40;>AL - F5 =5 <8 ?5@54CG>@0 I5 A20@;82> 7CAB@V;8AL. 5 WW O 28;0O2 4C@5?>N (>A2.).
#", -CN, -CTH, =54>:., WYLECZYĆ - kogo z czego
#", -CN, -CTH, 4>:. - :>3> 2V4
G>3>
8;V:C20B8 .@C 2V4 45?@5AVW. Wyleczyć Jerzego z depresji.
28G09=>, B5;5D>= 4>2V@8 =5 28;V:CT ACA?V;LAB2> 2V4 ACWF840;L=>W ?>254V=:8... (7 6C@=.).
#'", -0V>, -0TH, =54>:., #'", -GC, -G8H, 4>:. - 2 :>3> ( .) I> (:>=DVA:C20B8)
V4 G0A >1HC:C 2 ?>5B0 28;CG5=> =09=>2VHV 2V@HV.
", -ŁN, -0TH, =54>:., @V4:> ", ->6C, ->65H, 4>:. - G>3>, I> (?5@52. 7 :>=:@. V<.) 2 :>3>-G>3>, 2V4 :>3>--G>3>; 7 V=DV=.
KONFISKOWAĆ komu co
Podczas przeszukania poecie skonfiskowano najnowsze wiersze.
ŻDAĆ, WYMAGAĆ czego od kogo--czego
26
28=8B8
&O A?@020 28<030T @>72'O70==O =0 45@- "0 sprawa wymaga rozwiązania na szcze-
602=><C @V2=V. blu ogólnokrajowym.
8<030B8 2 H5D0 A2>W 3@>HV. Żądać od szefa swych pieniędzy.
/ 28<030N 27OB8 4> C2038 <>N 4C<:C. Żądam uwzględnienia mojej opinii.
0=B06=8:8 =02VBL 28<030;8 C 70<>2=8:0 4>?;0B8 70 @878: (7 307.); / 28<030N 2V4 20A B>3> 4>45@60==O ?@028; ?@8AB>9=>ABV, O:>3> 28 B0: 4><030;8AO 2V4 <>WE ABC45=BV2 (>26.); "0 9 G8 <0T 2>=0 ?@02> 28<030B8 2V4 $54>@0 >DV@8? (>?.); "VB:0 ?>G0;0 28<030B8 ?;0B=N 70 :CB>: (>=G.); ... >71V9=8: AB>218G8BL 1V;O 2>@VB, =0E01=> 28<030NG8 40=8=C 7 3>AB59 ;0G8=48 (!B5;L<0E); V;O 2E>4C 4> 2>:70;C, >101VG 425@59 B56 AB>O;8 42>T >71@>T=8E 30940<0:V2 V G0A 2V4 G0AC, =0 281V@, 28<030;8 4>:C<5=B8 (>;>2:>).
WYMÓG, ŻDANIE
na żądanie
Na żądanie prezydenta Rosji rząd Danii postanowił zaaresztować czeczeńskiego polityka.
WINA - wobec kogo-czego; za co
Moja wina polega jedynie na tym, że zapomniałem ci o tym powiedzieć. Piotr miał poczucie winy wobec Jaryny. Wszystkiemu winna twoja niecierpliwość. Wezmę na siebie winę za to, co się stało. '8 =5 7 ?>GCBBO 28=8 ?5@54 =5N 9 A8=><, 2V= E0?;82> @>7?>2V402, O:C @V7=>1VG=C 4VO;L=VABL @>72820T 70 ?;0=>< V 3@0DV:><... (>2BC=); 3VT=:>, 284=>, O:>AL ?>GC202 A2>N 28=C ?5@54 <>;>48< /@5AL:>< (>=G0@); >5B C65 7;03V4=V2 V ?>GC202AO =5<>2 4> O:>WAL 28=8 AC?@>B8 =5W (. #:@.); #AO-CAO 28=0 WW, V 0A8;8=8, V 9>3>, V 2AVE ;N459 BV;L:8 2 B><C, I> 2>=8 =0@>48;8AO E;V1>@>10<8 (!B5;L<0E); !B0@89 042>:0B, O:89 =5A?>4V20=> AB02 48:B0B>@><, C<V;> 720;82H8 28=C 70 ?V4?8A0==O C3>48 =0 "0@=02AL:>3>, =02VBL 4;O ?@>D>@<8 700@5HBC202H8 9>3>, A?@>1C202 H8@>:8< 65AB>< 2B8E><8@8B8 AC?5@5G:8 (!B5;L<0E); ... 48 2V4A>B:V2 >?8BC20=8E A:;040;8 28=C 70 A5:AC0;L=5 ?5@5A;V4C20==O =0 A0<8E 9>3> 65@B2 (7 6C@=.).
, -8, 6. =0 28<>3C
0 28<>3C ?@57845=B0 >AVW C@O4 0=VW 28@VH82 0@5HBC20B8 G5G5=AL:>3> ?>;VB8:0.
, -9, 6. - ?5@54 :8<-G8<, @V4H5 (AC)?@>B8 :>3>-G>3>; 2 G><C, 70 I>
>O 28=0 ;8H5 2 B><C, I> 701C2 B>1V ?@>
F5 A:070B8.
5B@> ?>GC202 A2>N 28=C ?5@54 /@8=>N.
8=>N 2AL><C B2>O =5B5@?;OGVABL.
/ 2V7L<C =0 A515 28=C 70 B5, I> B@0?8;>AO.
7 28=8
&5 B@0?8;>AO 7 9>3> 28=8. <0B8 (2V4GC20B8) 70 A>1>N 28=C
0A8;L =5 2V4GC202 70 A>1>N 6>4=>W 28=8, =5 <02 4>:>@V2 AC<;V==O.
z winy
Stało się to z jego winy. czuć się winnym
Wasyl nie czuł się winny, nie miał wyrzutów sumienia.
@V< B>3>, 7 28=8 A;V4G>3> 10BL:8 @VO B>4V =5 1C;8 287=0=V ?>B5@?V;8<8... (7 6C@=.); "8E>=, =5 <02H8 70 A>1>N =VO:>W 28=8, =5 1>OG8AL, 289H>2 4> =L>3>... (2.- A=.).
", -=N, -=9H, =54>:. - :>3>-I> 2 G><C, @V4H5 70 I>
28G09=>, O =5 <>6C 28=8B8 B515 2 B><C, I> B8 ;540@.
WINIĆ - kogo-co o co, za co
Oczywiście, nie mogę cię winić za to, że jesteś leniem.
AB>@VO ?@8:@0, 0;5 :>3> 2 BV< 28=8B8? (7 6C@=); 5 9>3> B@510 70 @>7;C:C 28=8B8 (>=G0@).
27
28==89
( ), -0, -T. ?5@54 :8<--G8<, @V4H5 (AC)?@>B8 :>3>-G>3>; 2 G><C, 70AB. G>3> (O:89 2G8=82 I>-=51C4L ?>30=5, 7@>182 7;>G8=, ?@>28=82AO 2 G><CAL) / 28==89 ?5@54 B>1>N, =5 <CA8H <5=V ?@> F5 =0304C20B8.
8==89 C DV=0=A>28E 7;>26820==OE 48@5:B>@ DV@<8 " 2G>@0 225G5@V =0:;02 =0 A515 @C:8.
WINNY - wobec kogo-czego, w stosunku do kogo-czego; czego, czemu
Jestem winien wobec ciebie, nie musisz mi o tym przypominać.
Winny nadużyć finansowych dyrektor firmy TRR wczoraj wieczorem popełnił samobójstwo.
C2 G0A, :>;8 O 1C;0 28==0 ?5@54 B>1>N (.. /=>2); @>ABVBL, 1@0B8 - B>20@8HV! >65 O 2 G><C ?5@54 20<8, 28=5= ( .-52.); 5E09 2>=0 AC?@>B8 B515 9 28==0, 5=V 6 2>=0 =VG8< =5 7028=8;0 (. #:@.); 5 O 28==0 AC?@>B8 B515, 28==V ACAV48 (@>?.); '><C 28 =5 287=0TB5 A515 28==8< C 2182AB2V 42>E B>20@8HV2 (>26:.); >ABV9=C 3V@:>BC A2V4><>ABV, I> 2>=0 A0<0 28==0 2 A2>W9 7;>I0A=V9 4>;V, I5 <>6=0 1C;> 1 ?5@5=5AB8, O:18 2 ?5@HV @>:8 70<V66O =0 =5W =5 >1@CH8;0AO =570A;C65=0 30=L10... (?5@5:;.); !C4 287=02 . O1F520 28==8< C :>@C?FV9=8E 4VOE (7 6C@=.); "> =5 O... / =VG>3> =5 28=5= (>FN1.).
#"", -0GC, -0B8H, =54>:. - :>-
3>-I> T G><C, @V4H5 70 I>
>3> <>6=0 28=C20B8B8 1030B> 2 G><C,
0;5 =5 C 2V4ACB=>ABV 4>1@8E =0<V@V2.
1>;V20;L=8:8 28=C20B8;8 70 ?>@07:C
2>@>B0@O.
8B5;V 28<030;8 268B8 @VHCG8E 70E>4V2, 28=C20B8;8 2;04C 2 CAVE A<5@B=8E 3@VE0E... (?5@5:;.); 0 B5, I> 28 7 ;V2VTN AE>6V, 28=C20B8B8 WW =5 <>6=0 (?5@5:;.); 8:>;0 0A8;L>28G V ?VA;O @>7AB0==O... =5 28=C20B82 WW ?@8;N4=> 70 @>7V@20==O H;N1=>3> 72'O7:C (. #:@.).
OBWINIAĆ - kogo-co o co WINIĆ - kogo-co o co, za co
Można go winić o wiele rzeczy, ale nie
o brak dobrych chęci.
Kibice obwiniali o porażkę bramkarza.
/" , -B:C, G.
70 28=OB:><, 70AB. 7 28=OB:>< :>3>-G>3>
01>@>=0 AB>ACTBLAO 2AVE, 70 28=OB:>< ?@0FV2=8:V2 B5;510G5==O. 28=OB>: 7 ?@028;0
/ 3040N, I> >48= 28=OB>: 7 ?@028;0 - F5 =54>AB0B=V9 0@3C<5=B 4;O 9>3> FV;:>28B>3> 70?5@5G5==O.
WYJTEK
z wyjątkiem kogo-czego
Zakaz dotyczy wszystkich z wyjątkiem pracowników telewizji. wyjątek od zasady (reguły)
Sądzę, że jeden wyjątek od zasady nie jest wystarczającym argumentem, by ją całkowicie zanegować.
AV, 70 28=OB:>< >9GC:0, 7482>20=> 4828;8AO =0 A2>3> H:V?5@0 ("@C1;.); G5284OG:8, O 73>46CNAO =0 2AV ?@>?>78FVW !?V;:8, 7 28=OB:>< B>W, I>1 ?5@H89 B><8: A:;0402AO 7 A0-<8E-9=> =>28E =>25;... (>FN1V); 3 FL>3> ?@028;0 T, 728G09=>, B8AOGV 28=OB:V2 (!;VA.).
, -4:C, G. ?@> (=0) 2AO: 28?04>:
@> 2AO: 28?04>: ?5@52V@, G8 ?@0A:0 28<:=5=0.
WYPADEK
na wszelki wypadek
Na wszelki wypadek sprawdz, czy żelazko jest wyłączone.
@> 2AO: 28?04>: =5 @>728209B5 FL>3> 4=O 1C@E;82>W 4VO;L=>ABV... (7 307.).
"#", -CN, -CTH, =54>:. - 2 :>3> ( .), :>3> (3.) ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>-3>-I>
WYPYTYWAĆ - kogo (.) > kogo-co
28
!""
Przestań mnie wypytywać o plany na przyszłość.
5 28?8BC9 65 2 <5=5, G8 ;N1;N O B515 (2.- A=.); - 0I> :@CB8B5, 20=5 !5<5=>28GC? '8
=5 28 6 >B> 28?8BCTB5 9>3> I>45==> ?@> <>W 4>A;V48? (.. /=>2.).
5@5AB0=L 28?8BC20B8 (2) <5=5 ?@> ?;0=8 =0 <091CB=T.
#"!/, #"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., "!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - ?5@54 :8<-G8<
#G5=L =5240;> 28?@024>2C202AO ?5@54 AB0@8<, AC2>@8< 2G8B5;5<.
USPRAWIEDLIWIAĆ SI -przed kim--czym
Uczeń nieumiejętnie usprawiedliwiał się przed starym, surowym nauczycielem.
5 B@510 <5=V =VG>3> ?>OA=N20B8. 0<, 2@5HBV, V =5 A;V4 ?5@54V <=>N 28?@024>2C20B8AL (?5@5:;.); ... 5@54 20<8 O =5 1C4C 28?@024>2C20B8AO... (!;VA).
", -0N, -0TH, =54>:., ", -@2C, -@25H, 4>:. - 2 :>3> ( .) I> (28E>?;N20B8 2 :>3>AL) ;>4V9 28@202 C ?5@5;O:0=>W 6V=:8 AC<>G:C.
WYRYWAĆ - komu co
Złodziej wyrwał przestraszonej kobiecie
torebkę.
%B>AL =0<0302AO 28@20B8 C =L>3> A;CE02:C (?5@5:;.); /: E860:8 =0;5BV;8 2>=8 =0 74>18G V, 28@820NG8 WW >48= 2 >4=>3>, BCB 65 2AB83;8 ?5@5A20@8B8AO <V6 A>1>N ((8O=).
WYRASTAĆ - na kogo-co; PRZEISTACZAĆ SI - w kogo-co
!"", -0N, -AVTH, =54>:., !", -ABC, -AB5H, <8=. G. 28@VA, -@>A;0, -;>; 4>:. - :8<-G8<, 2 :>3>-I>, 70E. =0 :>3>-I> (AB020B8, :8<-, G8<-=51C4L, ?5@5B2>@N20B8AO 2 :>3>-, I>-=51C4L) 02;>, =5A<V;8289 =0 240GC E;>?5FL, ?>- Paweł, nieśmiały z natury chłopiec, stopnio-ABC?>2> 28@VA C ;V45@0. wo wyrósł na przywódcę.
0;8=0 28@>A;0 30@=>N 4V2G8=>N. Halina wyrosła na piękną dziewczynę.
B5?5@ E>BV;>AO 1 O:>AL 2?;8=CB8 =0 28E>20==O 8:8B8, 018 2V= 28@VA 4>1@>N ;N48=>N (7 307.); 0@:0 8@>A;0 7 =O=L:8 B0 ?V4?0A:0 2 4V2G8=C-@>1VB=8FN (. #:@.); 5 ;53:> F5, 28@20B8 7 A5@FO A2>3> ">9 >1@07, I> 28@VA C <@VN 9>3> (&5E.); 8 ;568B5, 1V;O 20A :V=L, V 28 28@>AB0TB5 2 :>;>A0;L=89 A8<2>; (.. /=>2.); 8@VA 2 9>3> CO2V $>:0 =0 25;5B=O (6IL:89); "8<G0A>< A8= 9>3>, @>7C<VTBLAO, 28@VA =0 74>@>25==>3> <>;>4FO (01.).
#(" - 482. A. 313
!"", -0N, -0TH, 4>:. - :>3> 70 :>3>; :>3> :><C
/:I> E>G5H, B> 28A20B0N B515 70 0=8-
;5=:0.
><C B515 28A20B0B8, :0?@87=0 =524OG=0
4V2G8=>?
WYRUSZAĆ
WYSWATAĆ - kogo komu; kogo z kim
Jeżeli chcesz, to wyswatam cię z Danyłen-ką.
Komu cię wyswatać, kapryśna niewdzięczna dziewczyno?
%;>?G8AL:> =V 4> G>3>, B0: 40209 9>3> 70 <5=5 28A20B0B8, =02'O70B8 <5=V 1V4C =0 3>;>2C!
($@.); 0 :>3> 7<>65 2>=0 2 =0H G0A 28A20B0B8 4V2G8=C 7 >A2VB>N, 0;5 157 3@>H59? (V;L45).
!", -0N, -0TH, =54>:., !", 28H;N, 28H;5H, 4>:. - I> :><C,
WYSYAAĆ - co komu, do kogo
29
!#"
@V4:> 4> :>3> (2V4?@02;OB8 I>-=51C4L ?>HB>N, ?5@54020B8 G5@57 :>3>AL V B. V=.) 8H;8 <5=V, 1C4L ;0A:0, A2VB;8=8 7 :0=V:C;.
8H;8 9><C FN C3>4C @5:><5=4>20=8< ;8AB><.
0HV ?@>?>78FVW 28H;VBL =0< D0:A>< 01> ?5@5409B5 :C@'T@><.
!#", -CN, -CTH, =54>:., ! '", -GC, -G8H, 4>:. - 1. 482. A. 317
2. 2 :>3> (3.) (C <=.) (@>7<., ?5@5=. - H284:> 4>AO30B8 O:>3>-=51C4L 720==O, H284:> 709=OB8 O:CAL ?>A04C) !B04=8FL:89 4C65 E8B@89 ?>;VB8:, 70 A?@8OB;828E >1AB028= <>65 28A:>G8B8 =02VBL C ?@5<'T@8.
=:5B=V 40=V: <>;>489, B0;0=>28B89, 2V4?A C <V=VAB@8 28A:>G8B8 {!B5;L<0E).
!##"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. !#"!/, -6CAO, -68HAO,
Wyślij mi, proszę, zdjęcia z wakacji.
Wyślij mu tę umowę listem poleconym.
Państwa propozycje prosimy wysłać do nas faksem albo przekazać kurierem.
WYSKAKIWAĆ
DOCHRAPAĆ SI (pot.) - czego
Stadnicki jest bardzo przebiegłym politykiem, w sprzyjających okolicznościach może nawet dochrapać się premierostwa, (0;L=89! <V=VAB@0<8 @CG:0TBLAO, <>65 9 A0<
WYSAUGIWAĆ SI - komu-czemu
! ."!/, -NNAO, -NTHAO, =54>:., ! "!/, -2;NAO, -28H-AO, <=. 28A;>2;OBLAO; 4>:. 1. ?@> :>3>--I>, I>4> :>3>-G>3> (28:;040B8, ?5@54020B8 A;>20<8 A2>W 4C<:8, ?>3;O48, A2>T AB02;5==O 4> :>3>-, G>3>-=51C4L) / =5 E>BV2 18 28A;>2;N20B8AO ?@> =L>3>. !2>3> G0AC <8 4@C68;8. 2. 70 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3> (28:;040B8 A2>W <V@:C20==O, ?V4B@8<CNG8, ?>78B82=> >FV=NNG8 01> 2V4E8;ONG8, =530B82=> >FV=NNG8 :>3>-, I>-=51C4L) @57845=B 28A;>282AO 70 A:0AC20==O A<5@B=>W :0@8.
?8A:>? 28A;>282AO ?@>B8 ;530;V70FVW 3><>A5:AC0;L=8E H;N1V2.
WYPOWIADAĆ SI o kim-czym, na temat kogo-czego
Nie chciałbym się o nim wypowiadać. Swego czasu byliśmy przyjaciółmi. OPOWIADAĆ SI - za kim-czym, przeciwko komu-czemu
Prezydent opowiedział się za zniesieniem kary śmierci.
Biskup opowiedział się przeciwko legalizacji małżeństw homoseksualnych. 1. $@0=:> A?5FV0;L=> =5 28A;>2;N202AO ?@> '5@=8H52AL:>3> O: ?@> ;VB5@0BC@=>3> :@8B8:0 (7 6C@=.). 2. 0?@8:V=FV 6>2B=O 1961 @>:C 45;530B8 XXII 7'W74C ! >4=>3>;>A=> 28A;>28;8AO 70 B5, I>1 28=5AB8 A0@:>D03 V7 B@C=>N !B0;V=0 7 027>;5N =0 @0A=V9 ?;>IV (7 6C@=.); 02VBL C @8<C 54 2V4A>B:8 3@><04O= 28A;>28;8AO 70 =570;56=VABL #:@0W=8 (7 307.); :@V< B>3>, . >@>7 28A;>282AO 70 =5?5@5@2=VABL ?5@53>2>@=>3> ?@>F5AC ?@>DA?V;>: 7 C@O4><... (7 307.); 0@GC: 28A;>2;NTBLAO 70 <>6;82VABL @>7?;0B8B8AO 7 @>AVO=0<8 70 307>2V 1>@38 0:FVO<8 307>- B0 =0DB>B@0=A?>@B=>W AB@C:BC@8... (7 6C@=.).
% ."
4>:. - ?5@54 :8<-G8< (@5B5;L=> 28:>=CNG8 G8WAL =0:078, 70?>1V30B8 G8TWAL ;0A:8) N48 =V:>;8 =5 ?@>AB8;8 9><C B>3>, I> Ludzie nigdy nie wybaczyli mu tego, że wy-2V= 28A;C6C202AO ?5@54 >:C?0=B0<8. sługiwał się okupantom.
... >2AB0=FV 40;8 :V;L:0 H><?>;V2 3>;>2V AV;L@048, I>1 B0: @52=> =5 28A;C6C202AO ?5@54 >:C?0=B0<8, A:>G8;8 =0 A0=8 9 ?>WE0;8 (7 6C@=.); 8A;C6CTBLAO ?5@54 E07OW=><, ?@> 2A5 9><C @>7:07CT ((8O=).
!#% #", -CN, -CTH V @V4:> !#%", -0N, -0TH, =54>:, !#%", -0N, -0TH, 4>:. - I> 8A;CE0B8 ?@><>2C.
WYSAUCHIWAĆ - czego, rzadko co
Wysłuchać przemówienia.
8A;CECNG8 <>W 48BOGV A:0@38, 2>=0 702648 1;87L:> ?@89<0;0 WE 4> A2>3> A5@FO ( 8@=89).
! #", -CN, -CTH, =54>:. ! ", -0N, -0TH, 4>:. - G>3>, I> 8A?V2C20B8 25A5;8E ?VA5=L.
WYŚPIEWYWAĆ - co
Wyśpiewywać wesołe piosenki. %B>, 94CG8 ?> 2C;8FV, ?VA5=L 28A?V2CT? (2.- A=.); # A5;> ?>25@B0;8AO, 70E>202H8 71@>N B0 28A?V2CNG8 60@BV2;828E ?VA5=L (!;VA).
!"/" - 482. A. 317
!"# ", -0N, -0TH, =54>:. -.70 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3>
8ABC?0B8 70 ?@8A:>@5=V 281>@8.
2. 70 I>
&59 DCB1>;VAB 28ABC?0T 265 420 @>:8 70 8=0<> 8W2.
WYSTAWIAĆ
OPOWIADAĆ SI za kim-czym, przeciwko komu-czemu
Opowiadać się za przyspieszonymi wyborami. występować w czyichś barwach
Ten piłkarz już od dwóch lat występuje w barwach Dynama Kijów.
1. .@V9 CF5=:> 28ABC?02 ?@>B8 ?@820B870FVW G5@57 0C:FV>=8... (7 6C@=.); 0?@8:;04, 28ABC?0T 70 A2>1>4C ?5@5AC20==O V 2>4=>G0A 70 6>@AB:VH89 @568< ?@>?8A:8 (7 6C@=.); 5@5:>=;82C ?5@5<>3C A2OB:C20;0 2515:AL:0 ?0@BVO 0:0 0@87>, O:0 28ABC?0T 70 28EV4 7V A:;04C :0=04AL:>W D545@0FVW (7 6C@=.).
"/", -9N, -0TH, =54>:., "/", -3=C, -3=5H, 4>:. - 2 :>3> ( .) I> V4?>;:>2=8: C3;54V2 :8H5=L:>2>3> 7;>4VO, I> 28BO3 C 6V=:8 30<0=5FL.
%/"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:. %"!/, -;NAO, -;8HAO, 4>:. -:8<-G8< ?5@54 :8<-G8<
.@V9 28E20;O2AO ?5@54 4@C7O<8 A2>W< 2<V==O< AB@V;OB8.
% " - 482. A. 313, 315, 316
% .", -NN, -NTH, =54>:., % ", -?;N, -?8H, 4>:. - 2 :>3> ( .) I>
WYCIGAĆ - komu co
Podpułkownik ujrzał kieszonkowca, który wyciągnął kobiecie portfel.
PRZECHWALAĆ SI - kim-czym przed kim-czym
Jerzy przechwalał się przed kolegami swoimi umiejętnościami strzeleckimi.
WYCHODZIĆ
WYRYWAĆ - komu co
31
( ."!/
0@5HBV :><CAL ?>I0AB8;> 28E>?8B8 W końcu komuś udało się wyrwać mu nóż. 2 =L>3> =>60.
52V4><>, A:V;L:>E I5 ;N459 C182 !0;V20=>2, O:18 02;>2AL:89 =5 28E>?82 C =L>3> ?VAB>;5B
(7 307.).
( ."!/, -NNAO, -NTHAO, ( /"!/, -ONAO, -OTHAO =54>:., ( "!/, -@NAO, -@8HAO, 4>:.
1. =0 :>3>, 4> :>3> (AB020B8 284=8<, >3>;5=8< ?@8 @>7AC=CB8E, @>7BC;5=8E 3C10E (?@> 7C18))
>2: 28H:V@82AO =0 =L>3>.
2. =0 :>3>, 4> :>3> (?5@5=. - 3>2>@8B8, 2V4?>2V40B8 3>AB@>, ?@>O2;ONG8 7;VABL, @>74@0BC20==O)
!;C61>25FL 28H:V@82AO 4> 20=0: - 018@09B5AO 72V4A8 ?V4 B@8 G>@B8!
wyszczerzać zęby (kły) na kogo
Wilk wyszczerzył na niego kły. WYDZIERAĆ SI (pot.) - na kogo
Urzędnik wydarł się na Iwana: się pan stąd w diabły!
Zabieraj
1. 4>@>25==V 420 @O48 7C1V2 28H:V@8;8AO =0 =L>3>, >AL->AL 4VAB0=CBLAO 4> 3>@;0 (. 5478:).
2. >;8 A0=VB0@ ?V4V9H>2 4> ;L>HV, I>1 >425AB8 2 ?0;0BC, 2V= @0?B>< 28H:V@82AO 4> ;V:0@O: - 5 ?V4C! "0< AB@0H=>... ( 8:.).
", -0N, -0TH, =54>:., ", 2V4V1'N, 2V4V1'TH; <8=. G. 2V4182, -18;0, -18;>; =0:. A?. 2V4189; 4>:. - 1. 2 :>3> ( .) :>3>-I> (2872>;OB8) // 2 :>3> ( .) I> (?>25@B0B8 =0704) V;VFV>=5@8 2V418;8 2 B5@>@8ABV2 ?'OBL>E 70@CG=8:V2.
2. 2 :>3> ( .), @V4:> :><C I> (?>7102;OB8 1060==O @>18B8 I>AL)
5240GV =5 2V418;8 2 =L>3> 1060==O <0;N20B8.
3. 2 :>3> ( .) :>3> (28:;8:0B8 2 :>3>AL :>E0==O 4> A515, AE8;ONG8 @>7;N18B8 V=H>3>)
0@B0 2V418;0 2 V48 E;>?FO.
ODBIJAĆ - z czyichś rąk kogo-co II ODZYSKIWAĆ - co od kogo
Milicjanci odbili z rąk terrorystów pięciu
zakładników.
odbierać komu chęć do czego
Niepowodzenia nie odebrały mu chęci do
malowania.
ODBIJAĆ - komu kogo
Marta odbiła Lidce chłopaka. 1. @>E02 4>?><>3B8 2V418B8 :>=V 2 10=48BV2 (!B5;L<0E). 3. 0A 1'NBL ?>>48=FV, C =0A 4V2G0B >41820NBL, 0 <8 1C45<> <>2G0B8? (0A); 0;> B>1V A2>3> <5;L:0, I5 9 E;>?FV2 C =0A >41820TH! (>;.).
"!/, -VVNAO, -3VTHAO, =54>:. "!/, 2V4V1'NAO, 2V4V1'THAO; <8=. G. 2V4182AO, -18;0AO, -;>AO; =0:07, A?. 2V4189AO; 4>:. - 2V4 :>3>-G>3> (2V440;OB8AO 2V4 B>20@8AB20, 3C@BC, AB040, <VAFO) V=L 2V4182AO 2V4 B01C=0 V ?><G02 C AB5?.
ODBIJAĆ, ODDALAĆ SI
-czego
od kogo-
Koń odbił od stada i pomknął w step.
"5;8FO >418;0AL 2V4 G5@548 (Kon.); Ce O <V3 18 60;C20B8AO, I> G5@57 B515 2V4182AO 2V4 CAO:>3> ?>@O4=>3> B>20@8AB20 ($@.); >=0 I5 =V:>;8 =5 >41820;0AO B0: 40;5:> 2V4 A2>3> !82F520... ( 5@5).
32
( ."!/
0@5HBV :><CAL ?>I0AB8;> 28E>?8B8 W końcu komuś udało się wyrwać mu nóż. 2 =L>3> =>60.
52V4><>, A:V;L:>E I5 ;N459 C182 !0;V20=>2, O:18 02;>2AL:89 =5 28E>?82 C =L>3> ?VAB>;5B
(7 307.).
( ."!/, -NNAO, -NTHAO, ( /"!/, -ONAO, -OTHAO =54>:., ( "!/, -@NAO, -@8HAO, 4>:. -
1. =0 :>3>, 4> :>3> (AB020B8 284=8<, >3>;5=8< ?@8 @>7AC=CB8E, @>7BC;5=8E 3C10E (?@> 7C18))
>2: 28H:V@82AO =0 =L>3>.
2. =0 :>3>, 4> :>3> (?5@5=. - 3>2>@8B8, 2V4?>2V40B8 3>AB@>, ?@>O2;ONG8 7;VABL, @>74@0BC20==O)
!;C61>25FL 28H:V@82AO 4> 20=0: - 018@09B5AO 72V4A8 ?V4 B@8 G>@B8!
wyszczerzać zęby (kły) na kogo
Wilk wyszczerzył na niego kły. WYDZIERAĆ SI (pot.) - na kogo
Urzędnik wydarł się na Iwana: - Zabieraj się pan stąd w diabły!
1. 4>@>25==V 420 @O48 7C1V2 28H:V@8;8AO =0 =L>3>, >AL->AL 4VAB0=CBLAO 4> 3>@;0 (. 5478:).
2. >;8 A0=VB0@ ?V4V9H>2 4> ;L>HV, I>1 >425AB8 2 ?0;0BC, 2V= @0?B>< 28H:V@82AO 4> ;V:0@O: - 5 ?V4C! "0< AB@0H=>... ( 8:.).
", -0N, -0TH, =54>:., ", 2V4V1'N, 2V4V1'TH; <8=. G. 2V4182, -18;0, -18;>; =0:. A?. 2V4189; 4>:. - 1. 2 :>3> ( .) :>3>-I> (2872>;OB8) // 2 :>3> ( .) I> (?>25@B0B8 =0704) V;VFV>=5@8 2V418;8 2 B5@>@8ABV2 ?'OBL>E 70@CG=8:V2.
2. 2 :>3> ( .), @V4:> :><C I> (?>7102;OB8 1060==O @>18B8 I>AL)
5240GV =5 2V418;8 2 =L>3> 1060==O <0;N20B8.
3. 2 :>3> ( .) :>3> (28:;8:0B8 2 :>3>AL :>E0==O 4> A515, AE8;ONG8 @>7;N18B8 V=H>3>)
0@B0 2V418;0 2 V48 E;>?FO.
ODBIJAĆ - z czyichś rąk kogo-co II ODZYSKIWAĆ - co od kogo
Milicjanci odbili z rąk terrorystów pięciu
zakładników.
odbierać komu chęć do czego
Niepowodzenia nie odebrały mu chęci do
malowania.
ODBIJAĆ - komu kogo
Marta odbiła Lidce chłopaka. 1. @>E02 4>?><>3B8 2V418B8 :>=V 2 10=48BV2 (!B5;L<0E). 3. 0A 1'NBL ?>>48=FV, C =0A 4V2G0B >41820NBL, 0 <8 1C45<> <>2G0B8? (0A); 0;> B>1V A2>3> <5;L:0, I5 9 E;>?FV2 C =0A >41820TH! (>;.).
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. "!/, 2V4V1'NAO, 2V4V1'THAO; <8=. G. 2V4182AO, -18;0AO, -;>AO; =0:07, A?. 2V4189AO; 4>:. - 2V4 :>3>-G>3> (2V440;OB8AO 2V4 B>20@8AB20, 3C@BC, AB040, <VAFO) V=L 2V4182AO 2V4 B01C=0 V ?><G02 C AB5?.
ODBIJAĆ, ODDALAĆ SI - od kogo--czego
Koń odbił od stada i pomknął w step.
"5;8FO >418;0AL 2V4 G5@548 (Kon.); Ce O <V3 18 60;C20B8AO, I> G5@57 B515 2V4182AO 2V4 CAO:>3> ?>@O4=>3> B>20@8AB20 ($@.); >=0 I5 =V:>;8 =5 >41820;0AO B0: 40;5:> 2V4 A2>3> !82F520... ( 5@5.).
32
"
2V418B8AO 2V4 AV<'W (4><C V B. V=.), 70AB.
2V418B8AO AV<'W (4><C V B. V=.)
AB0? ?>G02 ?8B8, 3C;OB8, 35BL 2V4 4><C
2V4182AO.
zaniedbać rodzinę (dom itp.), być w domu rzadkim gościem
Ostap zaczął pić, hulać, całkiem zaniedbał
dom.
- 0 @>1>B>N V B>20@8AB2>< 7>2AV<, 20=5, 2V4182AO B8 2V4 AV<'W (!B5;L<0E); '09G5=:> 7>2AV< 4><C >4182AO A2>3> (>2G>:).
", -0N, -TH, =54>:., ", 2V415@C, -15@5H; <8=. G. 2V4V1@02, -1@0;0, -;>; 4>:. -. 2 :>3> ( .), @V4:> 2V4 :>3> (=5 - 70E. :><C) I> @01V6=8: 2V4V1@02 C =5W 3@>HV V ?@8:@0A8 V7 7>;>B0.
2. 2 :>3> ( .), :><C I> (?5@5=. - ?>7102;OB8 :>3>AL O:8E-=51C4L O:>AB59, 2;0AB82>AB59, ?>GCBBV2 V B. V=.). WW A;>20 2V4V1@0;8 2 5B@0 2AN =04VN.
ODBIERAĆ komu co
Rabuś odebrał jej pieniądze i ozdoby ze
złota.
komu co
Jej słowa odebrały Piotrowi wszelką nadzieję.
1. / 2V4V1@02 C E;>?FV2 B@8 3@0=0B8 (.. /=>2.); 5 709<09 <>TW 75<;V! ... 5 >418@09 WW 2 <5=5... ( 8@=89); >;8 O ?>B@0?82 4> 2'O7=8FV, 2 <5=5 2V4V1@0;8 ?0A:0... (?5@5:;.); "@>T =0?04=8:V2, ?>3@>6CNG8 A2>W< 65@B20<, 2V4V1@0;8 2 =8E <0H8=C... (7 307.); 0 AL>3>4=V O =5 ?5@5:>=0=89, I> ?0@BVO <5;LG5=:0 2V418@0B8<5 3>;>A8 A0<5 2 .I5=:0 (7 6C@=.);
- B 3@><040 V ?@8AC48;0... C45<> >418@0B8 75<;N >4 ?0=0 (>FN1.); 0B5@8=0 2V40;0 V B5
- =5 BV;L:8 70@048 ;N1>IV2 =0?C20;0 @CBL:>20 0@:0 @8FO. %>BV;0 ?@825@=CB8 4> A515, E>BV;0 >4V1@0B8 10BL:0 >4 4VB59 ( CH:.); "8 7=0TH, I> 5ę0=0 E>G5 2V4V1@0B8 4<C=40 2V4 <5=5? (?5@5:;.); >1@5 70?0<'OB02 ?>A>; C<>28, I> 2V418@0;8 2 :>70:V2 WE 2>;L=>ABV 9 ?@020 ("C;C1). 2. V418@0;0 ( 0EV@0) 9><C 25AL @>7C< V 2AN A2V4><VABL 9>3> TAB20 (>1.); "8 >4V1@0;0 5:B>@C >4203C, 7;0<0;0 4CE 7;>2VA=8<8 @5G0<8 (. #:@.).
0 2V418@0B8 68BBO :><C
8@8;> >?8=82AO 2 15728EV4=><C AB0=>28IV, :@548B>@8 ?@8E>48;8 <0;> =5 I>4=O. V72V4:8 =5 <V3 A?>4V20B8AO =0 4>?><>3C. @5HB>N, 4C<:0 2V4V1@0B8 A>1V 68BBO 70?>;>=8;0 9>3> CO2C. 0 2V418@0B8 <>2C (40@ A;>20 V B. V=.) :><C
?>482C 9><C 2V4V1@0;> <>2C. %28;N20==O 2V4V1@0;> W9 3>;>A. 0 2V418@0B8 @C:8 (=>38 V B. V=.) :><C, @V4:> 2 :>3> ( .)
0B5@V 2V4V1@0;> =>38 ?VA;O B>3>, O: 2?0;0 7 4@018=8.
0 odbierać życie komu
Cyryl znalazł się w sytuacji bez wyjścia, wierzyciele przychodzili prawie codziennie. Znikąd nie mógł spodziewać się pomocy. Wreszcie myśl, żeby odebrać sobie życie, owładnęła jego wyobraznią. 0 odbierać mowę (glos) komu
Ze zdziwienia odebrało mu mowę.
Wzruszenie odebrało jej głos.
0 tracić władzę (czucie) w czym (rękach,
nogach itp.)
Matka po upadku z drabiny straciła władzę
w nogach.
5 7=0N, I> 28 10G8B5 2 B><C 30@=>3>, :>;8 42>T <>;>48E ;N459 2V418@0NBL >4=5 >4=><C 68BBO (?5@5:;?); )>AL <8<@82, 15;L:>BV2, 70B8=02AO, =C 35BL B>1V G>;>2V:>2V >4V1@0;> <>2C (0H:0); >;8 ?@>:8=C;8AO 2@0=FV, B> AB@0E 2V4V1@02 W< <>2C, ?5@54>20 2V4V9H;0 =0 =>289 @C1V6, V E;>?FV >?8=8;8AO C 2>@>6><C B8;C (CG5@); V4V1@0;> W9 40@ A;>20 2V4 F8E A8=>28E A;V2 (5); >482 >4V1@02 W9 <>2C (?5@5:;.); - 9 >65 <V9! &5 6 <5=V @C:8 >4V1@0;> ( .--52.); 0BL:>2V =03;> 2V4V1@0;> =>38 (>2V=L:0).
33
#"!/
#"!/, -0NAO, -ŁTHAO, =54>:., #"!/, -1C4CAO, -1C45HAO; <8=. G. 2V41C2AO, -;0AO, -;>AO; <=. 2V41C;8AO; 4>:. - 1. G8< (=5 1060NG8 @>18B8 I>-=51C4L =0;56=8< G8=><, >1<56C20B8AO =57=0G=8<)
0;8=0 2V41C;0AO :V;L:><0 :>@>B:8<8 @5G5==O<8, W9 =5 E>BV;>AO 45B0;L=> @>7?>2V40B8 ?@> B5, I> B@0?8;>AO 7 =5N 2 <VABV. 2. G8< (707=0B8 G>3>-=51C4L, ?5@5B5@?VB8 I>-=51C4L <5=H5, =V6 <>6=0 1C;> G5:0B8)
09>@ 8@O9;> 7038=C2 ?V4 G0A 18B28 70 8W2. 5=5@0; C@:> 2V41C2AO ;53:8< ?>@0=5==O< @C:8.
070@ 7V !B5?0=>< ?VH;8 :C?0B8AO 2 ;NB><C 2 >?>;>=FV. 070@ 70E2>@V2 =0 70?0;5==O ;535=V2. !B5?0= 2V41C2AO ?@>ABC4>N.
Halina zbyła go kilkoma krótkimi zdaniami, nie chciało jej się szczegółowo opowiadać o tym, co spotkało ją w mieście. KOCCZYĆ SI - na czym; WYKPIĆ SI -czym
Major Nyriajło zginął w czasie bitwy o Kijów. Generał Durko miał więcej szczęścia -wykpił się lekką raną ręki. Nazar ze Stefanem poszli się kąpać w lutym w przeręblu. Nazar zachorował na zapalenie płuc. Dla Stefana skończyło się to na przeziębieniu.
1. >;8 70E>48;0 <>20 ?@> 28W74 7 <VAB0, 4@C68=0 2V41C20;0AO 60@B0<8 (10=.). 2. >4=V< <VAFV O <0;> =5 2A:>G82 C 157>4=N B@OA>28=8, 0;5 ?@8B@8<02AO 70 4@C68=C. / 2V41C2AO B8<, I> ?@020 <>O =>30 35BL 28I5 :>;V= >1;8?;0 3@O7N:>N (>A2.); 2>4VW 2V41C;8AO 4>30=0<8 9 CB@8<0==O< V7 70@?;0B8 (7 307.).
", -0, -T. - 7 :8<
ZBYWAĆ
czym
kogo czym; KWITOWAĆ
0GC, I> B8 =5 E>G5H 1CB8 2V425@B8< 7 =0<8 - A:0702 4>?8BC20G.
SZCZERY - z kim, wobec kogo, w stosunku do kogo
Widzę, że nie chcesz być z nami szczery - powiedział prowadzący przesłuchanie.
/ 2V425@B89 7 B>1>N. "8 10=48B, V <8 ?>A;0;8 B515 =0 10=48BV2 ( V4<>3.); >;51>= 1C2 40;5:>
=5 2V425@B89 7V A2>W< =51>65< (?5@5:;.).
"-482. A. 313-316
", -0N, -0TH, =54>:., ", ->GC, ->G5H V -
", -VGC, -VG5H; <8=. G. 2V42>;V:, -;>:;9,
-;>; 4>:. :>3> 2V4 G>3> (2V4@820B8 2V4
O:>WAL 4VW, 702060B8 I>AL @>18B8)
09 <5=V A?>:V9, =5 2V42>;V:09 <5=5 2V4
@>1>B8.
;VT=B5;V7< <0T 9 V=H89 H:V4;8289 2?;82 =0 V@;0=4AL:C ?>;VB8:C: F5 4C65 7010@=0 ?@0:B8:0, O:0 2V42>;V:0T ?>;VB8:V2 2V4 282G5==O ?@>1;5< B0 V459 (7 6C@=); 0;5=5 7018@02 C =5W 4>@>3>FV==89 G0A, 2V42>;V:02 2V4 >A=>2=>W @>1>B8 (!>1:>).
ODWOZIĆ
ODRYWAĆ - kogo od czego
Daj mi spokój, nie odrywaj mnie od pracy.
", -8BL, =54>:. -1. G8< (<0B8 70?0E 01> ?@8A<0: G>3>-=51C4L) A5;54FV 2V43>=8;8 A>;>=>-?@O=8< 70?0E><.
ZALATYWAĆ (pot.), TRCIĆ - czym; wydawać zapach, mieć posmak
Śledzie wydawały słono-korzenny zapach.
34
"
TRCIĆ - czym
Jego poglądy trąciły banalnością. Wystrój wnętrza tego pokoju trącił myszką.
2. G8< (E0@0:B5@87C20B8AO G8<>AL ?52=>N <V@>N)
>3> ?>3;O48 2V43>=8;8 10=0;L=VABN. 1;0HBC20==O FVTW :V<=0B8 2V43>=8;> AB0@>28=>N.
1. 4 AB@02 =04B> >43>=8;> 20@5=8< 7V;;O<... (!;VA). 2. (C:0==O =>28E D>@< 68BBO, ?5@5FV=N20==O AB0@8E 20@B>AB59 G0AB> =018@0T C 8==8G5=:0 B0:8E D>@<, >4 O:8E 70=04B> HBCG=VABN >43>=8BL (D@.); !L>3>4=V 2V425@B8< 1;N7=V@AB2>< 2V43>=8BL 2V4 ?0B@V>B8G=8E 7>9:V2 7 ?@82>4C 5:A?0=AVW @>AV9AL:8E - G8 1C4L-O:8E V=H8E - :0?VB0;V2 (7 6C@=).
ODWDZICZAĆ SI - komu za co
/'#", -CN, -CTH, =54>:., /'", -GC, -G8H, 4>:. -1. :><C 70 I>
(=0 G89AL 4>1@89 2G8=>:, ?>40@C=>: V B.
V=. 2V4?>2V40B8 B8< A0<8<)
02VBL =5 7=0N, O: <5=V 2V44OG8B8 20< 70 Nawet nie wiem, jak mam się panu odwdzię-
I54@89 ?>40@C=>:. czyć za szczodry prezent.
2. :><C 70 I> (?5@5=. - <AB8B8AO) ODPAACAĆ (SI) - komu za co czym
5 6C@8AO, I5 B@0?8BLAO =03>40 2V44O- Nie martw się, jeszcze nadarzy się okazja
G8B8 W< 70 FN 7=5203C. odpłacić im za tę zniewagę.
1. 0B5@8=0 ;CIC: =5 7=0;0, G8< 2V4?;0GC20B8 V O: 2V44OGC20B8 /2>@AL:8< 70 B0:5 4>1@5 27CBBO ('>@=.). 2. %@8ABO B>4V, ?@0240, >1@078;0 9>3>... B5?5@ ?>4C<0, I> 2V= W9 2V44OGCT ( 8@=89).
"#", -CN, -CTH, 4>:. - :><C--G><C, ?5@54 :8<-G8< ?@> I>
><C <0N 2V472VBC20B8 ?@> A2>N 4VO;L=VABL?
ZAMELDOWAĆ - :>B8 > czym; złożyć raport :>B8 z czego
Komu mam złożyć raport ze swej działalności?
C20NBL <8BV, :>;8 7=0TH A515 =091V;LH5. V1@02H8 2 ?0<'OBV ?5@568B5, ;N48=0 2V472VBCT =8< ?5@54CAV< A>1V (I5=:>); 0B0;G8=0 ;0=:0 4>:>?0;0 :0@B>?;N V 2V472VBC20;0 ?5@54 ?@02;V==O< (>32.).
'" -482. A. 313-316
ODJEŻDŻAĆ
!#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., !"!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. (@>7<.) - 2V4 :>3>-G>3> &59 70=C40 25AL G0A ?@8E>48BL, 107V:0T O:VAL =VA5=VB=8FV, 265 =5 7=0N, O: 2V4 =L>3> 2V4:0@0A:0B8AO.
B 4>1@5, I> 2AB83 AE>20B8AO 2V4 @V:0, 1> 2V= 18 ?@8G5?82AO, 0 2V4 =L>3> =5 B0: ;53:> 2V4:0@0A:0B8AO (%86=O:); C<:0 ?@> =5W =030=O;0 E<0@C =0 =0B>25 G>;>; 2V= 60E02AO B>W 4C<:8... A8;C202AO >4:0@0A:0B8AO 2V4 =5W (>FN1.).
POZBYWAĆ SI - kogo-czego; UWALNIAĆ SI - od kogo-czego
Ten nudziarz ciągle przychodzi, plecie jakieś bzdury, już nie wiem, jak się go pozbyć.
", -0N, -0TH, =54>:., ", -9N, -9TH, 4>:. - 2 :>3> ( .), 2 :><C I> (28O2;OB8, ?><VG0B8 ?52=V @8A8, 74V1=>ABV V B. V=.) V4:@8B8 2 A515 =>2V 74V1=>ABV.
ODKRYWAĆ w kim co
Odkryć w sobie nowe umiejętności.
35
"!/
"!/ - :><C, ?5@54 :8<
{?5@5=.)
0==V10; 5:B5@ 2V4:@82AO 035=BFV $ .
OTWIERAĆ SI przed kim
Hannibal Lecter otworzył się przed agentką FBI. @024828< 1C4L - 0;5 =5 2AV< B8 >4:@8209AO {"8G.).
ODKUPYWAĆ - co od kogo
# #", -CN, -CTH, =54>:., # ", -C?;N, -C?8=V; <=. 2V4:C?;OBL; 4>:. - I> 2 :>3> ( .), @V4:> 2V4 :>3> @0D5, 4>72>;LB5 <5=V 2V4:C?8B8 C 20A FL>3> GC4>2>3> ;>H0:0. ">20@8AB2> <0T ?@02> 2V4:C?8B8 2 :FV>=5@0 =0;56=V 9><C 0:FVW.
Hrabio, pozwoli pan, że odkupię od pana tego wspaniałego zrebaka. Spółka ma prawo odkupić od akcjonariusza należące do niego akcje.
0;5=B8= >45AB>28G 2V4:C?82 C =L>3> 3@0<>D>= {(>2:.); 5@5=>H5=C >456C, I> 402=> A0<0 2V4 ?0=V2 :C?C20;0, 2V4:C?>2C20;0 B5?5@ 2V4 D0:B>@V2 (?>A5@54=8:V2) {>1@.).
, -8, 6.
=0 2V4<V=C 2V4 :>3>-G>3>
0 2V4<V=C 2V4 1030BL>E 2V= =5 70AC46C202 WW.
ODMIANA
w przeciwieństwie do kogo-czego
W przeciwieństwie do innych nie potępiał jej-
- 2 G><C, 2V4 G>3>, 7 V=DV=.
(2V4?>2V4L ?@> =51060==O 01> =5<>6;82VABL 28:>=0B8, =040B8 I>-=51C4L) // 2V4 G>3> (2V4?>2V4L ?@> =51060==O >B@8<0B8 I>-=51C4L) V4<>20 2 4>?><>7V. V4<>20 4020B8 ?>:070==O. V4<>20 2V4 @>73;O4C A?@028. V4<>20 2V4 4>?><>38. V4<>20 2V4 ?>40@C=:0.
/", -ON, -OTH, =54>:., ", -2;N, -28H; <=. 2V4<>2;OBL; 4>:. 1. :><C 2 G><C, 7 V=DV=. (4020B8 2V4?>2V4L ?@> =51060==O 01> =5<>6;82VABL 28:>=0B8 ?@>E0==O, =0:07 B>I>) / 4C<0N, I> <8 =5 <>65<> 2V4<>28B8 9><C 2 4>?><>7V. V4<>28B8 2 ?><8;C20==V. 2. :><C 2 G><C (70?5@5GC20B8 =0O2=VABL 2 :>3>-=51C4L ?52=8E @8A, O:>AB59, 74V1=>AB59 B>I>)
8@8;>2V =5 <>6=0 2V4<>28B8 C 2V4207V, 2V= =5 ?@8E>202 2V4 =0A =VG>3>. / 3040N, I> F5 =5<0;> 2068BL.
ODMOWA - czego II REZYGNACJA z czego, odmowa przyjęcia czego
Odmowa pomocy. Odmowa składania zeznań. Odmowa rozpatrzenia sprawy. Rezygnacja z pomocy. Odmowa przyjęcia prezentu.
ODMAWIAĆ - komu czego
Myślę, że nie możemy odmówić mu pomocy.
Odrzucić prośbę o ułaskawienie. komu czego
Cyrylowi nie można odmówić odwagi, niczego przed nami nie zataił. Sądzę, że nie jest to bez znaczenia.
36
)"
3. :>3> 2V4 G>3>, 7 V=DV=. (2V4@046C20B8)
">1V =5 240ABLAO 2V4<>28B8 <5=5 2V4 <>3>
=0<V@C.
@C3 2V4<>2;O2 9>3> WE0B8 BC48 A0<8<.
ODWODZIĆ kogo od czego; ODRADZAĆ - komu co, przestarz. czego Nie uda ci się odwieść mnie od tego zamiaru.
Kolega odradzał mu jazdę tam w pojedynkę. 1. >3> 45;V:0B=VABL 702060T 9><C @VHCG5 2V4<>28B8 ;N4O< C A2>WE ?>A;C30E (!<V;.); 0 ?@>B8;56=><C :V=FV <VAB0 68;0 5>=0 0AAV0=V... V 2>=0, 728G09=>, =5 2V4<>28;0 1 C A?V2GCBBV, O:>3> 2V= B0: ?>B@51C202... (?5@5:;.); >2545BLAO ?5@51>@>B8 A2>N =5A<V;82VABL, ?VB8 4> 2G8B5;O V I5 @07 725@=CB8AO 4> =L>3> 7 ?@>E0==O<, 2 O:><C 2V= 2V4<>282 AB0@V9 10@>=5AV (?5@5:;.); ... / <CHC ?@8<8@8B8AO 7 B8<, I> <5=V 2V4<>2;OBL C ?><8;C20==V (?5@5:;.); ... >3> <0B8 2V4<>2;O;0 A>1V C 2AL><C 704;O =L>3> (?5@5:;.). 2. "V, 4;O :>3> 0@:A 1C2 ;8H5 V450;V7>20=8< V<'O<, 2V4<>2;O;8 5@>2C 2 ?@>3@5A82=>ABV (7 6C@=.); 06:> 2V4<>28B8 W9 C I8@>ABV... (V1@>20). 3.1 =02VBL BV, EB> <5=5 2V4<>2;O2 2V4 FVTW V45W, ?>BV< ?5@HV ?>B8A:0;8 <5=V @C:C (7 6C@=).
/"!/, -ONAO, -OTHAO, =5-4>:., "!/, -2;NAO, -28HAO; <=. 2V4<>2;OBLAO; 4>:. - 2V4 :>3>-G>3>, 7 V=DV=.
0BL:> 2V4<>282AO 2V4 ?>A048 ?@57845=B0 ?@02;V==O.
O4L:> =5 E>BV2 2V4<>28B8AO 2V4 A2>WE =0<V@V2.
0 45AOBL E28;8= 4> ?>G0B:C 7<030=L 5B-@8: 2V4<>282AO 1V3B8.
REZYGNOWAĆ - z kogo-czego; ZRZEKAĆ SI czego
Ojciec zrezygnował z posady prezesa zarządu.
Wujek nie chciał zrezygnować ze swych planów.
Na dziesięć minut przed rozpoczęciem zawodów Piotruś zrezygnował z biegu. 1945 @>:C ?>;LAL:89 C@O4 2V4<>282AO 2V4 1C4L-O:8E B5@8B>@V0;L=8E ?@5B5=7V9 4> 8B28 (7 6C@=.); 7=0TB5, I> 2;040 B0:0 @VG, >4 O:>W @V4:> EB> 2V4<>2;OTBLAO 4>1@>2V;L=>? (!;VA).
, -0, -T. - :><C G8<, @V4:> :0;L:. 70 G8<
V4><89 A2>W< 30@OG8< B5<?5@0<5=B>< ?>;VB8: AE>?82 6C@=0;VAB:C 70 AB53=>. V4><89 2AV< (70) A2>W<8 ?>?5@54=V<8 DV;L<0<8 @568A5@ AB2>@82 60;N3V4=C :0@B8=C, =C4=C 9 4>23C.
ZNANY - :>B8 z czego
Znany ze swego gorącego temperamentu polityk złapał dziennikarkę za udo. Znany wszystkim ze swoich poprzednich filmów reżyser stworzył żałosny obraz, nudny i długi.
09AB5@=> 9 ?>5B8G=> >?>2V402 2V= CAV< 2V4><V 9 CAV< 4>@>3V ;535=48 ;N4C (>FN1.); 0 :>=D5@5=FVN =5 70?@>H5=> :8W2AL:8E 4>A;V4=8:V2, 2V4><8E A2>W<8 ?@0FO<8 7 VAB>@VW CEC... (7 6C@=.); &V 3@C?V7 1C;8 2V4><V B8<, I> @>18;8 3V?A>2V 7;V?:8 G;5=V2 @>:-<C78:0=BV2 C =0BC@0;L=C 25;8G8=C (7 6C@=.).
)", )", -0N,
-0TH, =54>:., !"", !"", -<IC, -<AB8H, 4>:. :><C 70 I> V= B25@4> 28@VH82 2V4><AB8B8 2AV<: H5D>2V, I> 7=CI02AO 7 =L>3> =0 @>1>BV, 6V=FV, O:0 W;0 ?>W4><, A>10FV, I> 302:02 ;8H5 =0 =L>3>, 2>4VO< 02B>1CAV2, O:V 70G8=O;8
MSCIC SI - na kim za co, ODPAACAĆ - komu za co; POMŚCIĆ - kogo
Twardo postanowił zemścić się na wszystkich: na szefie wyżywającym się na nim w pracy, na żonie, która wierciła mu dziurę w brzuchu, na psie, który szczekał tylko na
,
?5@54 9>3> =>A>< 425@V. V4><AB8B8 70 2AV >1@078. "V;L:8 O:?
!5AB@0 28@VH8;0 2V4><AB8B8 70 70381;>3> =0 2V9=V 1@0B0.
402 A>1V :;OB2C E;>?5FL 2V4><AB8B8 2>@>30< 70 10BL:0 (&N?0)
niego, na kierowcach autobusów zamykających mu drzwi przed nosem. Odpłacić za wszystkie upokorzenia. Tylko jak? Siostra postanowiła pomścić poległego na wojnie brata.
2V4?>2V40;L=89, -0, -T. - ?5@54
:8<-G8< 70 :>3>-I>
V4?>2V40;L=89 70 CA?VE 5:A?5@8<5=BC. V4?>2V40;L=89 ?5@54 ;N4L<8, O:V 4>2V@8;8AL 9><C.
, !",, -=>ABV, 6. - ?5@54 :8<-G8< 70 :>3>-I>
!E28;L>20=8< 3>;>A>< ?@57845=B ?@>@V:: V4GC20NG8 A2>N 2V4?>2V40;L=VABL ?5@54 =0@>4>< B0 VAB>@VTN..., ?VA;O G>3> 7><;V2.
?@8BO3B8 4> 2V4?>2V40;L=>ABV :>3> 70 I>
0 DV=0=A>2V 7;>26820==O WE ?@8BO3=5=> 4> :@8<V=0;L=>W 2V4?>2V40;L=>ABV.
ODPOWIEDZIALNY -przed kim-czym, wobec kogo-czego za kogo-co
Odpowiedzialny za sukces eksperymentu. Odpowiedzialny przed ludzmi, którzy mu zaufali.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ - przed kim--czym, wobec kogo-czego za kogo-co
Głosem pełnym wzruszenia prezydent rzekł: Czując swą odpowiedzialność przed narodem i historią...", po czym zemdlał.
pociągnąć do odpowiedzialności kogo za co
Za nadużycia finansowe pociągnięto ich do odpowiedzialności karnej.
8=C20BFV2 =54>1@>O:VA=>3> @5<>=BC ?@8BO30;8 4> 2V4?>2V40;L=>ABV (>=G!).
- 4> G>3>, @V4:> G><C
2V4?>2V4=> 4> G>3>
V4?>2V4=> 4> AB. !B0BCBC ">20@8AB20 @>7<V@ !B0BCB=>3> D>=4C AB0=>28BL 000 3@825=L.
,, -V, 6.
C 2V4?>2V4L
# 2V4?>2V4L =0 20H>3> ;8AB0 =04A8;0T<>
FV==8:.
#!", -8, 6.
(?5@51C20B8, 1CB8 V B. V=.) C 2V4?CABFV
()
>3> 70@07 =5<0T, 2V= C 2V4?CABFV. (?VB8, ?>WE0B8 V B. V=.) C 2V4?CAB:C (:C48) >;8 945H C 2V4?CAB:C?
ODPOWIEDNIO, STOSOWNIE - do
czego zgodnie z czym
Zgodnie z art. 3 statutu spółki wysokość kapitału założycielskiego wynosi 30 000 hrywien.
ODPOWIEDy w odpowiedzi
W odpowiedzi na państwa pismo przesyłamy cennik.
URLOP
(przebywać, być itp.) na urlopie
Nie ma go teraz, jest na urlopie. (pójść, pojechać itp) na urlop
Kiedy idziesz na urlop?
465, =0 ?@0:B8FV B0:V D0:B8 >7=0G0NBL, I> ?V4?@8T<AB2>, ?>B5@?0NG8 2V4 =04;8H:C @>1>G>W A8;8, 7<CH5=5 ?>A8;0B8 ?@0FV2=8:V2 C B@820;V 2V4?CAB:8 70 2;0A=89 @0EC=>: (7 6C@=.); 5@H89 28O282AO C 2V4?CABFV, 0 4@C30 =0 1N;5B5=V (7 307.).
38
"!/
#", -CN, -CTH V - ODRADZAĆ - :>B8 co, przestarz. czego ", -0N, -0TI, =54>:., ", -46C, -48H, 4>:. - :>3> 2V4 G>3>, 7 V=-DV=.; @V4:> :><C @V4:> I>, 7 V=DV=. V4@046CN B515 2V4 2:;040==O 3@>H59 Odradzam ci inwestowanie pieniędzy w te 2 FV 0:FVW. akcje.
V= 4V9H>2 4> B>3>, I> 2V4:@8B> ?>G02 2V4@046C20B8 75<;O:V2 2V4 2ABC?C 2 :>;3>A?8 (7 6C@=.); 5 2V4@046CN B515 >4 B2>3> 704C<C, 0;5 ?>4C<09 ((52GC:); 0B5 >5<V =0G5 >68;0. >=0 27O;0 A>1V 70 I>45==89 >1>2'O7>: 2V4@046C20B8 0=0 2V4 =0<VG5=>W ?>W74:8 (?5@5:;.); 8:>;0 ?VA;O =VG=8E @>74C<V2 B25@4> 28@VH82 289B8 C L2>2V V 4>1@>2V;L=> 2ABC?8B8 4> 0@<VW, 0;5 9><C 2V4@048;8 <VAF52V 70;V7=8G=8:8 (68FL:89); / 2V4@0482 18 9><C @>18B8 ?>4V1=V @5GV ?>B09 ((>2:.).
"#", -CN, -CTH, 4>:. :><C, @V4:> 4> :>3> ?@> I>
@0?>@I8: 2V4@0?>@BC202 :><0=48@>2V ?@> G8A5;L=89 AB0= 703>=C. V4@0?>@BC20B8 ?@> 70:V=G5=89 :>=B@>;L. V4@0?>@BC20B8 :><0=48@>2V ?@> ?@8W74 <V=VAB@0 >1>@>=8.
zdać raport komu o czym, z czego; ZAMELDOWAĆ - komu co, o czym
Chorąży zdał dowódcy raport o stanie liczebnym oddziału. Zdać raport z zakończonej kontroli. Zameldować dowódcy przybycie ministra obrony.
!BL>?0 4>:;04=> 2V4@0?>@BC202 0@>2V ?@> @>72V4:C ("@C1;.); - 0=8G 28WE0;8 :C48AL, - >4@0?>@BC20;0 <5=V C:5@E0 (. /=>2.); =4@V9 28AB@C=G82AO ?5@54 =8< V 2V4@0?>@BC202 ?@> A2>N 3>B>2=VABL 28@CH8B8 2 4>@>3C (.. 5478:); V4'WE02 >@48=0@5FL V 2V4@0?>@BC202 4> :><0=48@0 ( 0=G).
", -0N, -0TH, =54>:., " -V@2C, -V@25H, 4>:. - :>3> 2V4 G>3>
(2V42>;V:0B8 2V4 G>3>-=51C4L, A?@8G8=OB8AO 4> ?5@5@28 C 28:>=0==V O:>W-=51C4L 4VW)
5 2V4@8209 <5=5 2V4 <>WE A?@02, O <CHC 7>A5@548B8AO.
ODRYWAĆ - kogo od czego
Nie odrywaj mnie od moich spraw, muszę się skoncentrować.
>=0 =5 702060;0 4O4V >ABV V 2V4 @>1>B8 =5 2V4@820;0 (>7.).
"!/, -ŁNAO, -9THAO, =54>:., "!/, -5GCAO, -5G5HAO, =54>:. -2V4 :>3>-G>3>, @V4H5 :>3>-G>3> (A2V4><> ?>7102;OB8 A515 G>3>AL // ?>@820B8 @>48==V G8 V=HV 72'O7:8 // 2V4<>2;OB8AO ?@02 =0 ?@5AB>; // 2V4<>2;OB8AO 2V4 A2>WE ?>?5@54=VE ?>3;O4V2, 2V@8 B>I>) N48 482C20;8AO, I> A0<0 2V4 A2>3> I0ABO 2V4@5:;0AO.
0 B>@BC@0E CG5=89 2V4@V:AO 2V4 A2>WE ?>3;O4V2.
)>1 >B@8<0B8 ?0@B:28B>:, 2V= 2V4@V:AO 10BL:0.
WYRZEKAĆ SI czego; REZYGNOWAĆ z czego II WYRZEKAĆ SI -kogo-czego II ZRZEKAĆ SI czego; WYPIERAĆ SI - kogo-czego
Ludzie dziwili się, że sama wyrzekła się własnego szczęścia.
Na torturach uczony wyparł się swych poglądów.
Aby dostać legitymację partyjną, wyrzekł się ojca.
39
! "
! " , -B:0, G. - G>3>, 2V4 G>3>
V4A>B>: ?>3@01C20=L 2A5 7@>AB0T.
&5 =525;8:89 2V4A>B>: 2V4 7030;L=>3>
G8A;0.
VB8 2V4 7 4> 14 @>:V2... AB0=>2;OBL 72 2V4A>B:8 2V4 CAVE E2>@8E =0 3@8?... (7 307.)
PROCENT czego
Procent rabunków ciągle rośnie. To niewielki procent ogólnej liczby.
=0 {A:V;L:8AL) 2V4A>B:V2
"@820;VABL 68BBO =0 50% 70;568BL 2V4
=02:>;8H=L>3> A5@54>28I0.
=0 {A:V;L:8AL) 2V4A>B:V2 (7<5=H8B8,
71V;LH8B8 V B. V=.)
1V;LH8B8 1N465B=89 45DVF8B =0 420
2V4A>B:8.
!", -8, 6.
0 VB8, ?VB8 (?>40B8) C 2V4AB02:C
VA;O =5240;8E A?@>1 AB2>@8B8 ?0@;0<5=BAL:C 1V;LHVABL, ?@5<'T@ ?VH>2 C 2V4AB02:C. 0 ?>A;0B8 (2V4?@028B8) C 2V4AB02:C :>3>
@57845=B ?>A;02 C 2V4AB02:C ?@5<'T@0.
w {iluś) procentach
Długość życia w 50 procentach zależy od
środowiska naturalnego.
o {ileś) procent (zmniejszyć, zwiększyć
itp.)
Zwiększyć deficyt budżetowy o dwa procent.
DYMISJA
0 podać się do dymisji, złożyć dymisję
Po nieudanych próbach stworzenia większości parlamentarnej premier złożył dymisję.
ZDYMISJONOWAĆ kogo
Prezydent zdymisjonował premiera.
"0< B56 45<>:@0B8G=8< H;OE>< ?@57845=B 1C2 7<CH5=89 ?VB8 C 2V4AB02:C (7 6C@=.); # AVG=V-;NB><C 1996 @. 0E<C4 7G8=82 70:>;>B C C@30=-"N15, 28AC=C2H8 28<>38 ?>A;0B8 C 2VAB02:C @O4 28A>:>?>AB02;5=8E G8=>2=8:V2 =091;86G>3> >B>G5==O 0E<>=>20 (7 6C@=.).
ODLEGAOŚĆ
w odległości od kogo-czego
Piotr zatrzymał się w pewnej odległości od budynku i zaczął się uważnie wpatrywać w okna.
BRONIĆ, występować w obronie kogo--czego
!" ,, -V, 6.
=0 2V4AB0=V 2V4 :>3>-G>3>
5B@> 70B@8<02AO =0 ?52=V9 2V4AB0=V 2V4 1C48=:C V AB02 C206=> 4828B8AO C 2V:=0.
!" ." -NN, -NTH, =54>:., !" /", ->N, ->WH, 4>:. - :>3>-I> (>1>@>=OB8 // 1>@>B8AO 70 715@565==O G>3>-=51C4L // 4>2>48B8 ?@028;L=VABL G>3>--=51C4L)
/ 1C4C =0<030B8AO 2V4AB>N20B8 B2>W V=B5- Będę się starał bronić twych interesów, @5A8.
VG>3> 9 :070B8, 5DVAB> 2<VT 2V4AB>N- Nie ma co gadać, Mefisto potrafi bronić 20B8 2 48A:CAVW A2>N ?>78FVN. w dyskusji swego stanowiska.
V4AB>N20B8 A2>1>4C A;>20. Występować w obronie wolności słowa.
>=0 V7 71@>TN 2 @C:0E 2V4AB>N20B8<5 G5ABL V =570;56=VABL A2>TW 0BL:V2I8=8 {CG5@);
N48=0, O:0 2V4AB>NT A<5@B=C :0@C... C?>4V1=NTBLAO <0;V9 48B8=V, O:0 E>20NG8AL, 70?;NICT
>GV: 70E>48 268BV (7 6C@=.).
!"# " .7 G>3> (72V4:8)
V9AL:> 2V4ABC?8;> 7 <VAB0.
2. 2V4 :>3>-G>3> (2V4<>2;OB8AO)
5 <0N =0<V@C 2V4ABC?0B8 2V4 A2>3>
?;0=C.
WYCOFYWAĆ SI - z czego (skąd) Wojsko wycofało się z miasta. ODSTPOWAĆ - od czego
Nie mam zamiaru odstępować od swego planu.
40
&# "!/
3. ?5@54 :8<-G8< (AB020B8 <5=H 206;828<, 7=0GCI8<; 7=8:0B8)
060==O @>72068B8AO 2V4ABC?8;> ?5@54 ?>B@51>N =5309=> =040B8 4>?><>3C 4@C3>2V.
4. :><C I>
!CAV4 2V4ABC?82 9><C H<0B>: 75<;V.
ustępować (miejsca) - komu-czemu
Chęć rozerwania się ustąpiła miej sca potrzebie udzielenia natychmiastowej pomocy przyjacielowi.
ODSTPOWAĆ - komu co Sąsiad odstąpił mu kawałek ziemi.
2. 5<0T @048 V=H>W, EV10 I> 2V= >4 70<V@C A2>3> 2V4ABC?8BL (. #:@.). 3. 0;528G-020=30@48AB 2V4ABC?0T ?5@54 0;528G5<-;N48=>N 7 ?0<'OBBN A5@FO... (7 6C@=.); >7?;NI5=5 >:> 6V=:8 1C;> 2V:>=F5< 4> ?5:;0 - /: <>6=0 A?0B8 2 B0:C =VG. FV?5=V==O A=C V A>;>4:>W 7=5<>38 2V4ABC?0;8 ?5@54 603>N (0;8=5FL); (284:>?;8==V ACBV=:8 - V=H8E C =0H><C :@0N =5 1C20T - C65 2V4ABC?0;8 ?5@54 =VG=>N ?VBL<>N... (?5@5:;.). 4. V= >4ABC?82 W< ;V2C ?>;>28=C A2>TW 3>A?>48 (@8<.).
!#" !",, -ABV, 6. 70 2V4ACB=>ABV
0 9>3> 2V4ACB=>ABV 6V=:0 ?><V=O;0 <51;V. 0 2V4ACB=>ABV G5A=8E ?>;VB8:V2, 2>=8 AB0NBL 4C65 4>@>38< B>20@><.
NIEOBECNOŚĆ
pod nieobecność; w związku z brakiem
Pod jego nieobecność żona zmieniła meble. Z powodu braku uczciwych polityków stają się oni bardzo drogim towarem.
9>3> B0< 2A5 6 B0:8 AC48B8<CBL G8 70 9>3> ?@8ACB=>ABV, G8 70 9>3> 2V4ACB=>ABV (7 6C@=.).
#'#", -CN, -CTH, =54>:., #'", -CGC, -CG8H, 4>:. - :>3> 2V4 G>3>, 7 V=DV=.
/ B515 2V4CGC 1@5E0B8. @5A8@C20;L=8: 2V4CG82 ?0?C3C 2V4 ;09:8.
ODUCZAĆ - kogo z bezokol., czego
Oduczę cię kłamać.
Treser oduczył papugę przeklinania. .@V9 7@>182 3@8<0AC, =5=0G5 ?@>:>2B=C2 <CEC; 2V= G0AB> @>182 B0:V 3@8<0A8, 2>=8 ;O:0;8 <0BV@, V 2>=0 40@5<=> =0<030;0AO 2V4CG8B8 9>3> 2V4 FL>3> (68FL:89).
% )#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., % !""!/, -5ICAO, -5AB8HAO, 4>:. - 2V4 G>3> V4>7@N20=89 2V4E@5IC202AO 2V4 ?@8G5B=>ABV 4> FL>3> 7;>G8=C.
ODŻEGNYWAĆ SI - od czego
Podejrzany odżegnywał się od związku z tym przestępstwem. $54>@>2V 9 AL>3>4=V 240;>AO 2AV;O:8<8 70A>10<8 2V4E@5AB8B8AO 2V4 7CAB@VGV 7 V:B>@>< ( C4.).
&# "!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. -:>3>-G>3>, @V4H5 2V4 :>3>-G>3> (2V4@5:B8AO // ?@8?8=8B8 4@C6=V AB>AC=:8; 2V425@=CB8AO // 2V4<>28B8AO) AO @>48=0 2V4FC@0;0AO 9>3>, 7@04=8:0. >;8 ;N48 4V7=0;8AO, I> 0;5@V9 1C2 ABC:0G5<, 35BL CAV 2V4FC@0;8AO 2V4 =L>3>.
!0H:> 2V4FC@02AO 402=VE 4@C7V2. )>1 AEC4=CB8, 2V4FC@02AO <'OA0.
WYRZEC SI - kogo-czego; ODWRÓCIĆ SI - od kogo-czego; WZGARDZIĆ - kim-czym; ZREZYGNOWAĆ - z czego
Cała rodzina wyrzekła się go, zdrajcy.
Gdy ludzie dowiedzieli się, że Walery był
kapusiem, wszyscy bez wyjątku odwrócili
się od niego.
Saszko wzgardził starymi przyjaciółmi.
Żeby schudnąć, zrezygnował z mięsa. >?040;8AO 9 ?>206=VHV, ;04=V 704;O =5W 2V4FC@0B8AO AV<59AB20 45AL C 3;818=V T2@>?59AL:>W G0AB8=8 10BL:V2I8=8... (>2BC=); VB5@0BC@0 B>4VH=O >4FC@0;0AL :>@V==O 9 465@5;0 2AO:>W 682>W B2>@G>ABV... (D@.); ;L:> =0 ?>482 CAL>3> B01>@C 2V4FC@02AO 2V4 3>@V;:8 (=4.).
41
"
"-4<5. A. 313
, -9, 6. - 7 :8<-G8<, @V4:> ?@>B8 :>3>-G>3> 70 I>
V9=0 ?@>B8 7030@1=8:V2.
@CAAVO 25;0 2V9=C 7 2AB@>-#3>@I8=>N
70 !V;57VN.
WIZYTA
WOJNA -przeciwko komu-czemu; z kim--czynt o co
Wojna przeciw najezdzcom.
Prusy prowadziły z Austro-Węgrami wojną
o Śląsk.
>A2V4 V 7=0==O, 74>1CBV 2 @04O=AL:V9 0@<VW, W< ?@8404CBLAO 2 <091CB=V9 2V9=V 7 <>A:0;O<8 70 2872>;5==O @V4=>W #:@0W=8 (7 6C@=.); 0=VH5 G8 ?V7=VH5 <V6 =0<8 V 5@AVTN <>65 281CE=CB8 2V9=0 70 ę59AL:5 <>@5... (?5@5:;.).
, -0, A.
(4828B8AO, A?>AB5@V30B8 V B. V=.) G5@57
(:@V7L, C) 2V:=>
'5@57 2V:=> 2V= 48282AO =0 AV@V E<0@8. 2878@=CB8 G5@57 (:@V7L, C) 2V:=> 878@=8 G5@57 2V:=>, G8 265 94CBL. 703;O40B8 G5@57 (:@V7L, C) 2V:=> "VB:0 ;N18;0 703;O40B8 ACAV40< C 2V:=0. (28A:>G8B8, 28:8=CB8 V B. V=.) G5@57 (:@V7L, C) 2V:=> (482. B0:>6 A. 317) 8E09;> 28:8=C2 ?;OH:C G5@57 2V:=>.
", -@N, -@8H, =54>:. - 1. 2 :>3>--I> (<0B8 B25@4C 2?52=5=VABL, 1CB8 ?5@5:>=0=8< C :><C-, G><C-=51C4L) V@N 2 B2>T I0A;825 ?>25@=5==O. V@N 2 CA?VE =0H>W A?@028. 2. :><C-G><C, 70AB. =0 :>3>-I> (4>2V@OB8) / 2V@82 B>1V, 0 B8 >HC:02 <5=5.
OKNO
(patrzeć, obserwować itp.) przez okno
Przez okno patrzył na szare chmury. wyjrzeć oknem, przez (za) okno, z okna Wyjrzyj przez okno, czy już idą. zaglądać do okna, w okno, przez okno Ciotka lubiła zaglądać sąsiadom do okien. (wyskoczyć, wyrzucić itp.) przez okno (oknem) Michał wyrzucił butelkę przez okno.
WIERZYĆ - w kogo-co
Wierzę w twój szczęśliwy powrót.
Wierzę w sukces naszej sprawy.
komu-czemu
Wierzyłem ci, a ty mnie oszukałeś.
1. 5 4C65 O 2V@N 2 A8;C =>2>@VG=8E ?>1060=L (. #:@.). 2. >TFL 2V@8BL =0<, 1>TFL 2AB0=5 70 =0<8 2 0B0:C (>=G0@); O: A;C68;0 O 2 0A5=:>28E, B> 0A5=G8E0 2V@8;0 =0 <5=5, O: =0 A515, :;NGV 157 CAO:>3> >?0AC 4020;0 (@VB.).
" /, -O, A.-7 G8<
VB0==O 7 ?V428I5==O< =0 @>1>BV ?@8T<=> ;>A:>B0;8 9>3> G5AB>;N1AB2>.
ŻYCZENIA, GRATULACJE dla kogo
z okazji czego
Gratulacje z okazji awansu przyjemnie łech-
tały jego próżność.
>2>@VG=V ?@82VB0==O, 2VB0==O 7 4=5< =0@>465==O, 2V=HC20==O 7 25AV;;O<, 2V@H>20=V ?@><>28 2 45=L A2OB>3> 0@;0 (?5@5:;.).
"", -0N, -9TH, =54>:. - :>3> 7 G8<
VB0B8 7 >28< @>:><. VB0B8 7 CA?VE><.
składać życzenia, powinszowania - komu
z okazji czego, GRATULOWAĆ - komu czego
Składać życzenia noworoczne. Gratulować sukcesu.
!>;40B0 A>;40B >1=V<02, FV;C202, VB02 7 ?5@5<>3>N ( 5E>40); "@510 6 G8<>AL 7482C20B8 3>AB59, I> 702B@0 1C4CBL 2VB0B8 9>3> 7 A>@>:0@VG=8< N2V;5T< (!;VA.); VB0NG8 VE=>2AL:>B>
42
.'"
7 ?C1;V:0FVTN ?@><>28, $@0=:> 40@CT 9><C =0 7304:C A2V9 ?>@B@5B (7 6C@=.); @0=FV 17 ;8AB>?040 ":0G5=:> @07>< V7 42><0 70ABC?=8:0<8 ?> ?@8WE02 2VB0B8 5>=V40 CG<C 7 ?5@5<>3>N (7 6C@=.).
""!/, -ŁNAO, -9THAO, =54>:. -7 :8<, @V4H5 4> :>3> >;8 ACAV4 :V;L:0 @07V2 =5 2V4?>2V2 =0 9>3> 4>1@845=L, 2V= 28@VH82 =5 2VB0B8AO 4> =L>3>.
WITAĆ SI - z kim
Gdy sąsiad kilka razy nie odpowiedział na jego dzień dobry", postanowił się z nim nie witać.
=87C ;L>:0W, 7=0NG8 0:A0, ?>HB82> 9 70=04B> ;0A:02>, O: 4> C;N1;5=8E 72V@OB ?0=0, 2VB0NBLAO 4> =L>3> (8==8G5=:>); CAB@VG=V 2VB0;8AO 4> =0A (0H:0); !0<0 4C<:0, I> 4>2545BLAO 4> :>3>AL 2VB0B8AL 9 ;V?8B8 ?>A<VH:C, A:>;8E=C;0 2 =V9 =5?>30<>2=C >384C (0;8=5FL); VB0;8AO 7V <=>N 70 G5@=5G8< ?@8?8A>< ((52GC:).
" , -B@C, G.
2VB5@ (A:V;L:8AL) <5B@V2 70 A5:C=4C (A:V;L:8AL :V;><5B@V2 70 3>48=C) (@V4:> =0 A5:C=4C, =0 3>48=C)
VB5@ ?V2=VG=>-AEV4=89, 60 <5B@V2 70 A5:C=4C.
("-4<5. A. 317
'-4<5. A. 313
" (#"), -0N, -0TH, =54>:., #" (# #"), -=C, -=5H, 4>:. - :>3>-I> 2 I>, @V4H5 4> G>3> (:840B8 2 A5@548=C G>3>-=51C4L) :8=L ?0?5@8 2 HCE;O4C.
WIATR
wiatr (ileś) metrów na sekundę (ileś kilometrów na godzinę)
Wiatr północno-wschodni, 60 metrów na sekundę.
WIESZAĆ
WJAZD
WRZUCAĆ - kogo-co do czego
Wrzuć papiery do szuflady.
:8=LB5 <5=V 2 B>@18=C H<0B>: E;V10 ( .-52.); =0B - B> 2>48 2:8=5 C 4V6:C, B> 4@>2 C=5A5 4> E0B8, B> B0: C G><C 4>?><>65 0ABV (>FN1.); V= A?>G0B:C 2:8=C2 4> 203>=0 A2>N 20;V7:C ( 0=G); V= 4> @>7<>28 2:8=5 A;>2>, )>1 ?>BV< 7@048B8 CAVE ( 0;.).
" (#"), -0N, -0TH, =54>:., !" (#!"), 2:;04C, 2:;045H, 4>:. - :>3>-I>, 2 I>, @V4H5 4> G>3> (?><VI0B8 2 A5@548=C G>3>-=51C4L) :;0AB8 ;8AB0 2 :>=25@B. # FN @>1>BC 2>=0 2:;0;0 2AN A2>N 4CHC.
:A0=0 ?VH;0 2 A04, 7@820;0 =09:@0IV 3@>=0
?VE28 2:;02 :;8=>: (Coc).
.'", -0N, -0TH, =54>:., .'", 2:;NGC, 2:;NG8H, 4>:. -1. :>3>-I> 4> G>3> (C2>48B8 4> A:;04C, ?@8T4=C20B8 4> :>3>-, G>3>-=51C4L) >5B 2:;NG82 4> =09=>2VH>W 71V@:8 B0:>6 402=VHV B2>@8.
WKAADAĆ - kogo-co do czego, w co (przy znaczeniach przen.)
Włożyć list do koperty. W tę pracę włożyła całą swą duszę, 4109;82> 2:;040;0 WE C OI8: ((8O=); / 4>
WACZAĆ - kogo-co do czego
Poeta włączył do najnowszego zbiorku również starsze utwory.
43
"
<VAL::><V ?0@BVW @04> 7CAB@V;8 ?@>D5A>@0 @03C V >4@07C 2:;NG8;8 4> ;5:B>@AL:>W 3@C?8 {CG5@).
" - 482. A. 313, 317
! !", - =0 I>
;0A=VABL =0 70A>18 28@>1=8FB20.
!", -0, -T. - :><C-G><C, @V4:> 4;O :>3>-G>3>
;0AB8289 9><C A?>:V9 @0?B>2> 45AL
7=8:.
V15@0;0< 2;0AB820 V450;V70FVO 2V;L=>3>
@8=:C.
WAAZIĆ
WAASNOŚĆ - czego
Własność środków produkcji.
WAAŚCIWY - komu-czemu, CHARAKTERYSTYCZNY - dla kogo-czego
Właściwy mu spokój nagle gdzieś zniknął.
Dla liberałów charakterystyczne jest idealizowanie wolnego rynku.
0CFV... 2;0AB82V >1'T:B82=VABL V =5C?5@5465=VABL 2 >FV=:0E, WW 28A=>2:8 V D>@<C;N20==O =5 3@VH0BL 5<>FVO<8 (7 6C@=.); >=0 7 2;0AB82>N W9 <C6=VABN A0<0 27O;0AO 4> @>1>B8, 0;5 =57010@>< ?>10G8;0, I> =5 2?>@0TBLAO (?5@5:;.); >4=>G0A ?52=0 V450;V70FVO A5;0 V A5;O= ;8H8;0AO 2;0AB82>N 4;O =L>3> =0 G0A =0?8A0==O 48;>3VW ( >3@.).
("#"!/ - :8<
:A0=0 2;0HBC20;0AO :CE0@:>N 2 @5AB>@0=. >A8? 2;0HBC202AO <C;O@5<.
ZATRUDNIĆ SI -jako kto, w charakterze kogo
Oksana zatrudniła się jako kucharka w restauracji. Józef zatrudnił się jako murarz.
V=:0< @>1>BC 7=09B8 206G5, 0 O:I> V ?>I0AB8BL, B> 2;0HBCNBLAO 4><>@>1VB=8F5N 01> 4>3;O40;L=8F5N 70 ;VB=V<8 ;N4L<8 (7 6C@=).
" (#"), -0N, -0TH, =54>:., " V /" (#",
#/"), C2V;;N, C2V;;TH V C;;N, C;;TH, 4>:. - I> 2 I>, @V4H5 4> G>3> ;89 4> :0AB@C;V B@>E8 2>48. V:0@ 2;82 9><C 2 @>B A:;O=:C :>=LO:C.
WLEWAĆ - co do czego, rzadko w co
Wlej do garnka trochę wody.
Lekarz wlał mu do ust szklankę koniaku.
5 2;820NBL <>;>45 28=> 2 <VE8 AB0@V (7 6C@=).
"!/ (#"!/), -9NAO,
-0THAO, =54>:., "!/ V /"!/ (#"!/, #/"!/),
C2V;;NAO, C2V;;THAO V C;;NAO, C;;THAO, 4>:. - 1. 2 I>, @V4H5 4> G>3> (;8B8AO 2 I>-=51C4L, :C48-=51C4L) V25=L 2>48 25AL G0A ?V4=V<02AO. >=0 AB0;0 2;820B8AO 2 ?V420;8.
2. 2 I>, @V4:> 4> G>3> (?@>=8:0B8, 2A5;OB8AO)
04VABL 2;8;0AO 2 WW A5@F5.
3. 4> G>3>, @V4:> 2 I> (?@8T4=C20B8AO)
WLEWAĆ SI, WPADAĆ - do czego
Poziom wody cały czas się podnosił. Woda zaczęła wlewać się do piwnic. WLEWAĆ SI w co
Radość wlała się w jej serce. DOACZAĆ - do czego
44
> ?0@B870=BAL:8E 703>=V2 2;820;8AO 4>- Do partyzanckich oddziałów dołączali 1@>2>;LFV 7 =02:>;8H=VE AV; V 4575@B8@8 ochotnicy z okolicznych wsi i dezerterzy 7 '5@2>=>W 0@<VW. z Armii Czerwonej.
1. @>48BL AV@89 V 3CAB89 BC<0=, 5 =V?@> 2;820TBLAO C <>@5 (<8B.); !5@54 B8HV =>GV GCB8 1C;> 4C65 28@07=>, O: 3>@V;:0 AB8E0 1C;L:>BV;0 7 10@8;LFO, 2;820NG8AL C ?;OH:C V H5;5ABOG8 ?> 1>:0E A:;0 ( .-52.); V;O =0H>W 8H=V B5G5 @VG:0 8H5=:0, O:0 2;820TBLAO 4> !O=C (V;L45). 2. )>AL A2V65, O: G8AB0 B5GVO, 2;820;>AL C 3@C48 7 B8<8 A?V20<8 (0A). 3. ;5 2 =0HC C:@0W=AL:C ?>57VN 70 >AB0==V @>:8 2;8;>AO V A?@024V <>;>45 =5 BV;L:8 70 ;VB5@0BC@=8< AB065<, 0;5 9 70 2V:>< ?>?>2=5==O ( 0;.).
!" (# !"), 2=>HC, 2=>A8H, =54>:., !" (# !"),
2=5AC, 2=5A5H, 4>:. - 1. :>3>-I> 4> G>3>,
2 I> (70=>A8B8 2 A5@548=C G>3>-=51C4L) >6=0 265 2=>A8B8 4> :V<=0B8 <51;V? 2. I> 4> G>3>, @V4:> 2 I> (2:;NG0B8 4> A?8A:C, ?;0=C V B. V=.) =>A8B8 4> ?@>5:BC ?>?@02:C.
WNOSIĆ - kogo-co do czego
Można już wnosić meble do pokoju? co do czego
Wnosić do projektu poprawkę.
1. /:>AL =57@CG=> <0965 2=>A8BL WW 4> :V<=0B8 (!B5;L<0E); >;8 ?>@0=5=>3> 2=>A8;8 2 AV=8, EB>AL V7 1V9FV2 7@>182 =5>15@56=89 @CE, V 2V= 70AB>3=02 ("NB.); @8WE0;0 4V2G8=0 4>4><C ?>2=0 =04V9, 2>=0 =V18 A>=F5 2=5A;0 4> E0B8 (>7;.). 2. %0TFL:89 <02 3>AB@89 7V@, 2V= CA5 >:<VB>2C202, 4> 2AL>3> E>BV2 2=>A8B8 A2>W :>@5:B8 (>=G0@); "5;5D>=C =5 2=5A;8 4> ?;0=C, V 1V30T<> 6828< ?0@>< G5@57 E@515B (5); /: ?>2V4><;OT AA>HV59B54 @5A5, 35=5@0;0 @><>20 =5 1C;> 2=5A5=> 4> A?8A:C =0928I8E G8=V2... (7 307.).
"#"!/, -C6CAO, -C78HAO, =54>:. - 1V;O (:>;>) :>3>-G>3>, 7 :8<-G8<
(709<0B8AO A?@020<8, I> ?>B@51CNBL 1030B> ?@0FV 9 :;>?>BC)
!B5?0= 265 ?>=04 4204FOBL E28;8= 2>2BC782AO 1V;O 70<:0, ?@>B5 =VO: =5 <V3 9>3> 2V4:@8B8. 5=V =V:>;8 7 B>1>N 2>2BC78B8AO.
KRZTAĆ SI - przy czym, kolo czego; GRZEBAĆ, MAJSTROWAĆ (pot.) -przy czym, w czym; MOZOLIĆ SI, MCZYĆ SI- z czym, nadczym; BAWIĆ SI (pot) z kim-czym
Stefan już ponad dwadzieścia minut grzebał w zamku, lecz w żaden sposób nie mógł go otworzyć.
Nie mam czasu się z tobą bawić. ><0=48@... 2>2BC782AO 7 :V;L:><0 1V9FO<8 2 :CB:C 1V;O =5402=> >45@60=8E :C;5<5BV2 (>=G0@); ... V= AB5682 ;N1>2=8<8 >G8<0 70 ?B0H:>N, I> 2>2BC78;0AO :>;> A2>3> 3=V740 (!;VA); V= I5 4>23> 2>2BC782AO :>;> AVG:0@=V... (!;VA); /24>E0 1V;LH5 7 >=C:>< 2>2BC78;0AO ( 8@=89); - 5@B28E... <8 7 A>1>N =5 2V7L<5<>, 1> =5<0 G0AC 7 =8<8 2>2BC78B8AO... (!B0@.).
, -9, 6. 0 ?VB8 70 2>4>N
@>HV, :0@'T@0, 2A5 ?VH;> 70 2>4>N. 0 28;0<8 ?> 2>4V ?8A0=> )5 =VG>3> =5 2V4><> =0 AB> 2V4A>B:V2, F5 2A5 I5 28;0<8 ?> 2>4V ?8A0=5. (?;8AB8, ?CA:0B8 V B. V=.) 70 2>4>N (73V4=> 7 B5GVTN 2>48)
WODA PRZEPAŚĆ
Pieniądze, kariera, wszystko przepadło. 0 palcem na wodzie pisane Jeszcze nic nie wiadomo, to wszystko jest jeszcze pisane palcem na wodzie. (płynąć, puszczać itp.) z prądem
45
2>78B8AO
'>25= ?;82 70 2>4>N. Aódka płynęła z prądem.
9 I5 7V;;O ?V4=5A5BLAO 2@0=FV ?V4 @>A>N, - B0 B2>TW 4>=V 4>;O ?VH;0 70 2>4>N (#. @02G); / 20682 =5 1V;LH5, =V6 28@V70=V 7 A>A=>2>W :>@8 :>@01;8:8, I> WE <8 7 >@0=>< ?CA:0;8 70 2>4>N... (?5@5:;.).
"!/, 2>6CAO, 2>78HAO, =54>:. -7 :8<-G8<, :>;> (1V;O) :>3>-G>3> (1030B>, 4>23> 709<0B8AO 1C4L-O:>N A?@02>N)
!0=B5E=V: AB@0H5==> 4>23> 2>782AO 1V;O
B@C18, 284=> 1C;>, I> BV;L:8 70:V=G82
?@>DH:>;C.
"0 70:V=GC9 H284H5, I> B0: 4>23> 7 B8<
2>78HAO?
MCZYĆ SI, MORDOWAĆ SI, MOZOLIĆ SI - z czym, nad czym, GRZEBAĆ SI (pot.) - z czym, GRZEBAĆ, MAJSTROWAĆ (pot.) przy czym, w czym; KRZTAĆ SI -przy czym, koło czego; BAWIĆ SI (pot.) - z kim-czym Hydraulik strasznie długo męczył się z rurą, widać było, że zupełnie niedawno ukończył zawodówkę.
No, kończ szybciej, co tak długo się z tym grzebiesz?
'8@:0NG8 AV@=8:0<8, !B0@V2 4>23> 2>782AO 7 70<:>< (;LG5=:>); "@0:B>@ 7=>2 ?>?AC202AO. >78;0AO 7 =8< FV;C =VG, 0 40B8 9><C ;04 =5 <>6C ( >@>7); >:8 0@?> @>7?@O302 H:0?C B0 2>782AO :>;> 2>70, %@8ABO A:V=G8;0 @>1>BC ( 8@=89); 7O2 =0 AB>;V ?V4 A:0B5@B8=>N E;V18=C 68B=N 9 4>23> 2>782AO 1V;O =5W, 0 B0:8 >4;><82 4>1@C H<0BC@O:C, V =C WW 2<8=0B8 (>;>2:>); C489 4>23> 2>782AO 1V;O @C: - =5 <V3 =VO: @>72'O70B8 (>;>2:>).
", -VN, -VTH, =54>:. - 1. G8< (<0B8 I>-=51C4L C A2>W9 2;0A=>ABV) 0<:>< 2>;>4V2 AB0@89 3@0D.
2. G8< (<0B8 ?52=C >140@>20=VABL) >;>4VB8 40@>< G5@52><>2;5==O. >;>4VB8 GC4>28< 3>;>A><.
3. :8<-G8< (2>;>40@N20B8)
>289 :>@>;L 2>;>4V2 ;8H5 420 @>:8.
4. :8<-G8< (>?0=>2C20B8, >E>?;N20B8 :>3>AL)
5B@>< 25AL G0A 2>;>4V;0 FO A0<0 <@VO.
5. G8< (C<VB8 :>@8ABC20B8AO G8<-=51C4L) >;>4VB8 H01;5N.
>;>4VB8 AV<><0 <>20<8.
6. G8< (1CB8 A?@><>6=8< @CE0B8 G0AB8=0<8 BV;0)
>@0=5=89 =5 <V3 2>;>4VB8 =>30<8.
być właścicielem czego
Właścicielem zamku był stary hrabia. mieć dar czego, być obdarzonym czym Mieć dar brzuchomówstwa. Być obdarzonym pięknym głosem. WAADAĆ czym; PANOWAĆ - nadkim--czym
Nowy król władał jedynie dwa lata. trzymać kogoś w swej władzy, OWAADNĆ kim
To marzenie przez cały czas trzymało Piotra w swej władzy. WAADAĆ - czym Władać szablą. Władać siedmioma językami. WAADAĆ - czym; mieć władzę w czym (z nazwami kończyn) Ranny stracił władzę w nogach.
1. ... AV< 2>;>4VB8<5 =0@>4 ((8O=). 2. =0B>;V9 2V47=0G82, I> 2>=0 2>;>4VT 40@>< 2V;L=> ?V4B@8<C20B8 1C4L-O:C @>7<>2C (C@.). 3. 40TBLAO, I> ?>;5< 1>N 2>;>4VNBL =5 45AOB:8 70;V7=8E AB@0E>28AL:, 0 FV 420 N=0:8 ( 810:). 4. >=0 B56 2V4GC;0 B5 ?V4=5A5==O, O:5 2>;>4V;> 2AV<0 @>1VB=8:0<8 F5EC (!>1:>). 5. 8E09;> 2>;>4V2 ?>;LAL:>N <>2>N, O: C@>465=89 ?>;O: (>A2.). 6. C:8 C =5W B@5<BV;8. >=0 =0A8;C 2>;>4V;0 A2>W<8 @C:0<8 (Kon).
46
."
0 2>;>4VB8 A>1>N
5B@> =5 2<V2 2>;>4VB8 A>1>N, 1C2 70?0;L=89 V 7;>?0<'OB=89.
! , -8, 6. 0 70 2>;>A8=C 2V4 G>3>
8 >?8=8;8AO 70 2>;>A8=C 2V4 :0B0AB@>D8. V= 1C2 70 2>;>A8=C 2V4 :0@8 A<5@BV (?5@5:;.).
'"!/ - 482. A. 315
0 panować nad sobą
Piotr nie potrafił panować nad sobą, był porywczy i pamiętliwy.
WAOS
0 o włos od czego
Znalezliśmy się o włos od katastrofy.
/, -V, 6.
7 2;0A=>W 2>;V (:0;L:. 70 2;0A=>N 2>;5N)
>=0 E>BV;0, I>1 2V= ?>?@>A82 WW @C:8
7 2;0A=>W 2>;V, 157 B8A:C 7 1>:C 10BL:V2.
0 2>;5N 4>;V
82=>N 2>;5N 4>;V 0@:> 2 A2>W 25 @>:V2
AB02 H5D>< 25;8:>W D0@<0F52B8G=>W
DV@<8.
WAÓCZYĆ SI
WOLA
z własnej woli
Chciała, żeby poprosił ją o rękę z własnej woli, bez presji ze strony rodziców. 0 zrządzeniem losu
Dziwnym zrządzeniem losu Marek w wieku 25 lat został szefem dużej firmy farmaceutycznej.
V 2;0A=>W 2>;V G8 7 ?@8=C:8 - ?V4:840NBL =0H8< AC?@>B82=8:0< :>78@V (7 6C@=.); 8E09;> .@V9>28G 70 A2>TN 2>;5N, G8 ?>70 =5N, AB02 ?5@A>=065< <0AHB01=8E ?>;VB8G=8E ?@>F5AV2 (7 6C@=.); V4?>2V40;L=VABL 70 CA?VE 01> =5240GC @5D>@< ;O30T =0A0<?5@54 =0 =8E, 0 =5 =0 B8E, EB> 2>;5N 4>;V G8 28?04:C 709=O2 ?52=V ?>A048 V :@VA;0 2 =0H><C ?0@;0<5=BV (7 307.).
#", -CN, -CTH, =54>:. -7 :8<, @V4:> 7 G8<, (?>)<V6 A>1>N, 4V0;. =0 :>3> (3.), 4V0;. ?@>B8 :>3>
!CAV48 2>@>3C20;8 >48= 7 >4=8< ?>=04 40 @>:V2. VEB> 265 =5 ?0<'OB02 B>G=> G5@57 I>.
NIENAWIDZIĆ - kogo-czego; żywić wrogość do kogo; GNIEWAĆ SI - z kim
Sąsiedzi żywili do siebie wzajemną wrogość od ponad 40 lat. Nikt już nie pamiętał dokładnie dlaczego.
5@H89 G>;>2V: C A5;V >E0=... %>G B0< V 2>@>3CTH 7 =8<, 0 H0?:C =5E>BO 7=V<5H {>2G>:); V=, >=, V @04=VH89 18 ?>A20B0B8 0HVFC, B0: I> 6, :>;8 10BL:8 2>@>3CNBL ?><V6 A>1>N V =V70I> =5 ?@8AB0=CBL =0 F5 (>FN1.); >G0;0 9 =0 0A8;O 9 =0 AV<'N 9>3> 2>@>3C20B8 B0 7;8BLAO 0;06:0 ("5A;.); - 0A0<?5@54, 2>@>3CT<> <8 7 <03VAB@0B><, - <5B>48G=> ?>G02 %><0 ("C;C1);... @018 =0 =0A 2>@>3CNBL... (?5@5:;.); >=8 >48= ?@>B82 4@C3>3> 2>@>3CNBL (. -0@89).
", ->6C, ->68H, =54>:. - =0 G><C (2304C20B8 <091CB=T G8 <8=C;5 =0 :0@B0E V B. V=.) >@>68B8 =0 @CFV, =0 :02>2V9 3CIV.
WROZYC - z czego
Wróżyć z ręki, z fusów. @0D>2V BVTW =>GV ?@8A=82AO AB@0H=89 A>= V 2V= 2V4@07C 6 ?VA;O A=V40=:C AV2 A0< A>1V 2>@>68B8 =0 :0@B0E (>=G.).
.", -NN, -NTH, =54>:. - 70AB. :>3>-I>; 7 :8<-G8<, ?@>B8 :>3>-G>3> 70 I>
WOJOWAĆ z kim-czym o co
47
"
0< =5 B@510 1C;> 7 A>1>N 2>N20B8. | Nie powinniśmy byli z sobą wojować.
V= ?>7=V<02 7V ABV= 1;O:;V E@><>;VB>3@0DVW, :@V< BVTW, 45 ;V:0@ 2>N202 7V A<5@BN 1V;O ;V6:0 3>;>W, E2>@>W 6V=:8... (?5@5:;.); >=0 28<030;0, I>1 2V= 2>N202 7 4@C68=>N 70 ?@02> >?V:8 =04 4VBL<8 (7 6C@=.); >N20B8 ?@>B8 B8@0=V2 ( 51>@0:); 5 6 2>=8 <0@H8@CNBL? :>3> A0<5 718@0NBLAO 2>N20B8? (V1@>20).
WPADAĆ - do czego, w co
Aódka raptownie się przechyliła i pasażerowie wpadli do wody.
WPISYWAĆ - kogo-co do czego
" (# "), -0N, -0TH, =54>:., !" (# !"), 2?04C, 2?045H, 4>:. - 2 I>, @V4:> 4> G>3> (?040B8 2 A5@548=C G>3>-=51C4L) '>25= @0?B>2> ?5@5E8;82AO V ?0A068@8 2?0;8 C 2>4C.
!#" (# !#"), -CN, -CHV, =54>:., !" (# !"), 2?8HC, 2?8H5H, 4>:. -1. :>3>-I> 4> G>3>, @V4H5 2 I> (2AB02;OB8 ?52=V A;>20 V B. V=. 2 =0?8A0=89 B5:AB // 2=>A8B8 4> A?8A:C, @5TAB@C B>I> // @>18B8 ?52=89 70?8A 2 7>H8BV, 1;>:=>BV V B. V=.) ?8H8 FV 40=V 4> @5TAB@C. Wpisz te dane do rejestru.
>3810 2?8ACT 2 ?>A2V4G5==O ?@V728I5 0;8;N;L:8 (!B5;L<0E); II ?8HC 20A 4> @5TAB@C F5E>28E <09AB@V2 ($@.); II W4CG8, 2V= >1<V@:>2C202, I> :070B8 =0 AC4V, I> 2?8A0B8 4> 3@>4-AL:8E :=83 ("C;C1); 8W2AL:89 B50B@ >?5@8 B0 10;5BC 2?8A02 =5 >4=C OA:@02C AB>@V=:C 4> VAB>@VW C:@0W=AL:>W :C;LBC@8 (7 6C@=.); 0@>4=0 <C4@VABL! - A:@8:=C2 ?0=, >AV4;02 =>A0 >:C;O@0<8 V I>AL ?>E0?F5< 2?8A02 4> :=86:8 (!B5;L<0E).
!#" (# !#"),
-CN, -CTH, =54>:., ! #" (# ! #"), -=5, -=5H, 4>:. - I> 2 I> ?>@A:C20B8 <>@DV9 C 25=C.
, -8, 6.-7 G>3>, =5-@>A. ?> G><C ?@020 7 C:@0W=AL:>W <>28.
/ 7 >4=8< D0:C;LB5B>< ?@>2>46C ?@0:B8G=V
/"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:.
- 2 G><C, 7 G>3>
?@02;OB8AO 2 AB@81:0E 7 ?0@0HCB><.
#" (# #"), -CN, -CTH, =54>:., " (# ") -46C, -48H, 4>:. -
1. 482. A. 313, 315
2. I> 2 I> (C2>48B8 I>-=51C4L C 4VN, C ?@0:B8:C V B. V=.) ?@>2046C20B8 C 28@>1=8FB2>.
WSTRZYKIWAĆ -co w co
Wstrzykiwać morfinę w żyłę.
ZADANIE, ĆWICZENIE - z czego
Ćwiczenie z języka ukraińskiego, 2?@028 7 1C4V2=8FB20... (!;VA).
TRENOWAĆ - co
Trenować skoki ze spadochronem. WPROWADZAĆ
WDRAŻAĆ, WPROWADZAĆ - co do
czego
Wdrażać do produkcji.
48
!"/"
?@>2046C20B8 =0 ?V4?@8T<AB20E =>289 Wprowadzać w przedsiębiorstwach nowy A?>AV1 @>7@0EC=:V2 7 45@61N465B><. sposób rozliczeń z budżetem państwa.
/ ?>?;0B82AO 70 B5, I> 2 ACG0A=5 =0H5 68BBO A;V?<0 2?@>2046C202 AB0@V, 2V468;V 70A>18 (5); (52G5=:>, 157 AC<=V2C, <02 =0<V@ H8@>:> 2?@>2048B8 2 =02G0;L=C ?@0:B8:C :@0IV =0410==O C:@0W=AL:>3> D>;L:;>@C (7 ?V4@CG=.).
2V4 G>3>, @V4:> ?@>
/, -O, A I>
/:V 20HV 2@065==O 2V4 :>=F5@BC?
WRAŻENIE z czego
Jakie są pani wrażenia z koncertu? =0;V7CNG8 2@065==O 2V4 ?5@D>@<0=A0, <>6=0 2V47=0G8B8 420 @V2=V 9>3> ?@>G8B0==O (7 6C@=.); 5@H5 2@065==O 2V4 >7=09><;5==O 7 :=86:>N - @>7G0@C20==O (7 6C@=.); @065==O 2V4 B>4VH=L>3> ?5@51C20==O 2 <VABV A2>3> @0==L>3> 48B8=AB20 2V= >?8A02 2 ?@5:@0A=><C 5A5 >2:>;0 V6=0@>4=>3> VAB>@8G=>3> :>=3@5AC C V4=V (7 6C@=.); >=F5@B 2V= A;CE02 =5C206=>, ?@83=>1;5=89 2@065==O< 2V4 =0B>2?C ( V4<>3.).
A?@02;OB8 2@065==O =0 :>3>-I>
8AB020 A?@028;0 =0 3;O40GV2 ?@83>;><H;825 2@065==O.
wywierać wrażenie ?0 kim-czym
Przedstawienie wywarło na widzach piorunujące wrażenie.
# C2@V :0@B8=0 =5 A?@028;0 =0 !2VB;0=C =VO:>3> 2@065==O (>2BC=); &V >AB0==V A;>20 A?@028;8 G8<0;5 2@065==O =0 A;CE0GV2... (?5@5:;.); 5;8G=VABN A2>TW 0@EVB5:BC@8 V9AL:>289 !>1>@ A?@02;O2 =573;048<5 2@065==O V =0 ACG0A=8:V2, V =0 ?V7=VHV ?>:>;V==O :C10=AL:8E :>70:V2 (7 6C@=.).
!/" (#!/"), -ON, -?0?, =5-4>:., !" (#!"), 2A5;N, 2A5;8H, 4>:. - 2 :>3>-I>, :><C I> (28:;8:0B8 ?52=V ?>GCBBO, 4C<:8) "2>W A;>20 2A5;ONBL 2 <5=5 =04VN.
ROZBUDZAĆ
w kim co
Twe słowa rozbudzają we mnie nadzieję.
8AB5FB2> 70 =0H8< ?5@5:>=0==O<, ?>28==> 2A5;OB8 ;N4O< ?52=VABL C A2>WE A8;0E, 2V@C 2 <091CB=T ((0<>B0); 5A=0 2A5;O;0 2 WE A5@FO V @04VABL V BC3C (68FL:89).
! " (#! "), -0N, -0TH, =5-4>:., ! " (#! "), -?;N, -?;5H; <=. 2A8?;NBL; 4>:. - I> 2 I>, 4> G>3>
A8? 2 1>@I B@VH:8 A>;V.
!#" - 482. A. 313, 317
!"/" (#!"/"), -ON, -OTH, =54>:., !"" (#!""), -2;N, -28H; <=. 2AB02;OBL, 4>:. - 1. I> 2 I>, @V4:> 4> G>3> (2:;040B8 I>AL C A5@548=C G>3>AL 2 3>@87>=B0;L=V9 ?>78FVW) AB028B8 :2VB:C C 207C. 2. I> 2 I> (2?@02;OB8 2 I>AL) AB028B8 H81:C C 2V:=>. AB028B8 A:5;LF5 2 3>48==8:0.
WSYPYWAĆ - co do czego
Wsyp do barszczu trochę soli. WSKAKIWAĆ
WSTAWIAĆ - co do czego, rzadko w co
Wstawić kwiatek do wazonu. co w co, do czego
Wstawić szybę w okno. Wstawić szkiełko do zegarka.
1. !0< :>@>;L 7;0<02 BCB 65 ACEC 3V;>G:C 7 O1;C=V, 2AB0282 C 2>4C ((8O=). 2. 5 6C@8AL, 0@'O=5, 2AB02;N 2 A2>W ?0;0B8 2V:=0 V 425@V (!B5;L<0E).
49
!" /"
!" /" (#!" /"), 2AB@ON,
2AB@OTH, =54>:., !" /" (#!" /") V !" / #" (#!" / #"), -=C, -=5H, 4>:. (@>7<.) - 2 I>, 4> G>3> AB@O20B8 4> @>7<>28, AC?5@5G:8. AB@O20B8 4> GC68E A?@02, V=B5@5AV2. 5 2AB@O209 2 WE=V A20@:8, 2>=8 ?><8@OBLAO, 0 B8 AB0=5H WE=V< A?V;L=8< 2>@>3><. 8:>;0 =5 ;N182 =V 7 :8< 2AB@O20B8 2 48A:CAVN.
WTRCAĆ SI, MIESZAĆ SI - do czego, w co; WDAWAĆ SI -w co {spór, dyskusję, kłótnię) z kim
Wtrącać się do rozmowy, sprzeczki. Wtrącać się w cudze sprawy, interesy. Nie mieszaj się do ich kłótni, oni się pogodzą, a ty zostaniesz ich wspólnym wrogiem. Mikołaj nie lubił z nikim wdawać się w dyskusję.
0;8209:> =5 2AB@O202 C AC?5@5G:8 AB0@H8= (5); 0=>25, :>;8 2V= =VG>3> =5 2G8=82, B> <8 =5 <0T<> ?@020 2AB@O20B8 4> 9>3> A?@02... (?5@5:;.); FO <5BCH=O20 68BBO, 28?04:>20 V 1573;C740, =094C6G5 >41820TBLAO 2 >?>2V40==OE C V4<>38;L=>3>. @>2048BLAO =0?@. 1>@>BL10 =0 A<5@BL, V FV:02>, G><C ;N45 4> BVTW 1>@>BL18 2AB@O;8... (D@.); 20= ?>E=N?82AO, =5 2V4?>2V2, B09 =5 E>BV;>AO 2AB@O20B8 4> @>7<>28... (CG5@).
!"# " (#!"# "), -0N, -0TH, =54>:., !"# " (#!"# "),
2ABC?;N, 2ABC?8H; <=. 2ABC?;OBL; 4>:.
1. 482. A. 313
2. 4> G>3>, @V4:> 2 I>, =0 I> (7V A;>20<8 :C@A8, D0:C;LB5B) (AB020B8 G;5=>< ?0@BVW, >@30=V70FVW V B. V=.)
/ E>GC 2ABC?8B8 4> C=V25@A8B5BC, 0;5 =5 7=0N, G8 A:;04C VA?8B8. >?@8 B8A: 7 1>:C 2V= 28@VH82 =5 2ABC?0B8 4> ?0@BVW.
6>@46 2ABC?82 =0 D0:C;LB5B 6C@=0;VAB8:8.
3. 2 I> (?>G8=0B8 O:CAL 4VN) 0ABC?=V 703>=8 2ABC?8;8 2 1V9 >?V24=V.
WSTPOWAĆ (przestarz.), WCHODZIĆ
WSTPOWAĆ - do czego, na co
Chcę wstąpić na uniwersytet, ale nie wiem, czy zdam egzaminy.
Mimo presji ze strony KGB postanowił nie wstępować do partii.
George zaczął studia na wydziale dziennikarstwa.
WACZAĆ SI - do czego Następne oddziały włączyły się do walki
w południe.
1. >72V4=8:8 2 A5;> 2ABC?8;8 ?5@HV ( 5E>40). 2. 8:>;0 ?VA;O =VG=8E @>74C<V2 B25@4> 28@VH82 289B8 C L2>2V V 4>1@>2V;L=> 2ABC?8B8 4> 0@<VW (68FL:89); 02;CAL 2ABC?82 =0 1V1;V>B5G=V :C@A8 (>=G.); /: F5 ?>T4=CTBLAO 7 ?@03=5==O< >;LIV 2ABC?8B8 4> " , =0?@8:;04? (7 307.).
!#" (#!#"), -0N, -0TH V ! #" (#! #"), -CN, -CTH, =54>:., !# #" (#!# #"),
-=C, -=5H, 4>:. -1. I> 2 I>, @V4:> 4> G>3>
(C2>48B8 I>-=51C4L C A5@548=C G>3>-
-=51C4L; 2?8E0B8)
AC20B8 :;NG0 2 70<>:.
2. I> 2 I>, @V4:> 4> G>3> (=5?><VB=> 01>
=0A8;L=> 40B8 :><CAL I>-=51C4L C @C:8;
2B8A:0B8)
WSUWAĆ - co do czego
Wsuwać klucz do zamka. co do czego, w co
50
2E>48B8
AC20B8 :><CAL 2 @C:C 6<CB 10=:=>BV2. 3. I> 2 I> (@>7<. - 27C20B8) AC20B8 =>38 2 B5?;V :0?FV.
!# ' (#!# ') - G><C
AC?5@5G ?>1>N20==O< 6C@=0;VABV2, =VG>3> AB@0H=>3> =5 B@0?8;>AO.
Wsuwać komuś do ręki zwitek banknotów.
co w co
Wsuwać nogi w ciepłe kapcie.
WBREW czemu
Wbrew obawom dziennikarzy nic strasznego się nie wydarzyło.
AC?5@5G 7>2=VH=V9 ;53:>206=>ABV, N10 =0?@>GC4 G5A=> C<V;0 715@V30B8 B0T<=8FV (>=G0@).
WCIERAĆ -co w co
" " (#" "), -0N, -<ŁTH, =5-4>:., " " (#" "), 2B@C, 2B@5H, 4>:. - I> 2 I> B5@B8 <07L 2 E2>@5 :>;V=>.
"!" (#"!"), -AVN, -<TH V "!#" (#"!#"), -CN,
-CTH, =54>:., "! #" (#"! #"), 2B8A=C, 2B8A=5H; <8=. G. 2B8A=C2, 2B8A=C;0, -;> V 2B8A, 2B9A;0, -;>, 4>:. -1. I> 2 I>, @V4:> 4> G>3> G8< (2402;N20B8, 2?8E0B8)
B8A:0B8 :>;V=>< @5GV C 20;V7C. 2. 2 I>, @V4:> 4> G>3> (2AC20B8) 01CAO 2B8A=C;0 9><C 2 @C:C 10 4>;0@V2.
" #'"!/ (#" #'"!/), -0NAO,
-9THAO, =54>:., " #""!/ (#" #""!/), 2B@CGCAO, 2B@CB8HAO, 4>:. - 2 I>, @V4H5 4> G>3> B@CG0B8AO C 2=CB@VH=V A?@028 ACAV4=L>W 45@6028. > =0H>W 48A:CAVW 2B@CB82AO 48@5:B>@.
Wetrzeć maść w chore kolano. WCISKAĆ - co w co, do czego czym
Wciskać kolanem rzeczy do walizki.
do czego
Babcia wcisnęła mu do ręki 10 dolarów.
WTRCAĆ SI - do czego (rozmowy, zabawy), w co (czyjeś sprawy); INGEROWAĆ -w co
Ingerować w wewnętrzne sprawy sąsiedniego państwa. Do naszej dyskusji wtrącił się dyrektor.
/ ?@>HC 20A =5 2B@CG0B8AO 2 <>W 2;0A=V A?@028 (5); $@59;59= 7=>2C 2B@CB8;0AO 2 @>7<>2C (?5@5:;.); @8:;04, 3V4=89 =0A;V4C20==O, 0 ?@>B5 2 <VABV BV;L:8 9 @>7<>2, I> ?@> IC@V2. 02VBL 3075B8 2B@CB8;8AL C FN A?@02C (?5@5:;.); > ;N4AL:8E @>7<>2 2B@CG0;0AO 7@V4:0 B0 9 B> ;8H5 :V;L:><0 A:C?8<8 A;>20<8 (>7.); 28G0W G5<=>ABV =5 4>72>;O;8 W9 2B@CG0B8AO 4> @>7<>2 AB0@H8E (>=G0@).
#&/, -V, 6.
@>A. ?> 2C;8FV (@V4H5 =0 2C;8FV)
"8 B0:>6 <5H:0TH =0 2C;8FV (52G5=:0?
=830@=O @>7B0H>20=0 ?> 2C;8FV 075?8.
ULICA
przy ulicy (pot. na ulicy)
Ty też mieszkasz przy ulicy Szewczenki?
Księgarnia znajduje się przy ulicy Mazepy.
# 1C48=:C ?> 2C;8FV >;>@5A 10@@C@V 7=0945=> B@C? ?>3>@V;LFO (7 307.).
%-482. A. 313 % "-4<5. A. 313, 315
WEJŚCIE WCHODZIĆ
'
51
", -8, 6.
3075B0 2V4 (7 40B>N)
# 3075BV 2V4 6 3@C4=O 2V= 7=09H>2 :>@>B:C
V=D>@<0FVN ?@> ?>E>@>= A2>3> 402=L>3>
4@C30.
"#", -CN, -CTH, =54>:. - :><C I> (4020B8 30@0=BVN 2 G><C-=51C4L) // :>3>-I> 2V4 G>3> (70E8I0B8) 5@6020 =5 A?@><>6=0 30@0=BC20B8 2AV< 3@><04O=0< 157:>HB>2=5 ;V:C20==O.
40B=VABL C206=> A;CE0B8 G0AB> 30@0=BCT 2V4 70928E ?@8:@>IV2.
GAZETA
gazeta z (z datą)
W gazecie z 6 grudnia znalazł krótką informację o pogrzebie swego starego przyjaciela.
GWARANTOWAĆ, ZAPEWNIAĆ - komu co II CHRONIĆ - kogo-co przed czym
Państwo nie jest w stanie zagwarantować wszystkim obywatelom bezpłatnego leczenia.
Umiejętność uważnego słuchania często chroni przed niepotrzebnymi przykrościami.
/:8< A?>A>1>< 30@0=BC20B8 AB25@465==O C:@0W=AL:>W 45@602=>ABV, I>1... 2V4?>2V40;0 ?@03=5==O< V ?>B@510< =0FV>=0;L=>W 5;VB8? (!<>;8G); 8=5 :V;L:0 4=V2, V 28 ?5@5AB0=5B5 @04VB8. / 20< F5 30@0=BCN ((>2:.); II VG=89 70?0A A8;>AC 30@0=BC20B8<5 =0A 2V4 1C4L-O:8E 28?04:>2>AB59 (7 6C@=.).
, -0, -T. - :><C
&O ;N48=0 1C;0 9><C 384:0.
0@;N7V 1C2 384:89 F59 A5;O=8= (!;VA).
#", -CN, -CTH, =54>:. -G8< (?5@52. AB>ACTBLAO W6V)
:8<-
0?VB0= 384C202 >2>G0<8 <>@O. V440202 ?5@5203C 2V4182=V9 01> :@>2'O=FV.
WSTRTNY dla kogo; budzący wstręt - w kim
Ten człowiek budził w nim wstręt.
BRZYDZIĆ SI - kim-czym (gardzić), kogo-czego (odczuwać fizyczny wstręt); GARDZIĆ - kim-czym
Kapitan brzydził się owoców morza. Wolał schabowego lub kaszankę.
8 G0AB:0 FVTW A2VB>A?>@C48, I> 9 75<;O. 5 384C9B5 WW ?>682>N (!<>;8G); - )> B8, 10BL:C, ?>BC@=0:, G8 I>? 1> 384CTH =0H8< G0ABC20==O<? ("C;C1); =0N, ?04;> 7025;>AO B5?5@ =0 75<;V =0HV9. C<0NBL BV;L:8 ?@> <54 C A2>WE ;L>E0E. 5@59<0NBL G>@B7=0-O:V 728G0W. 84CNBL A2>TN <>2>N (>26.); #AV =5N 384C20;8, 60E0;8AO ( 8@=89).
52
#%
, -9, 6. 3;818=>N (2) I>
/<0 3;818=>N (2) 420 <5B@8.
## /, -O, A. - 7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8<
?5@V>4 C:@0W=V70FVW 20-E @>:V2 3;C7C20==O 7 C:@0W=AL:>W <>28 AB0;> 70E8A=>N @50:FVTN 7@CA8DV:>20=8E <VI0=.
GABOKOŚĆ
(>) głębokości
Dół o głębokości dwóch metrów.
WYSZYDZANIE, WYŚMIEWANIE -
kogo-czego; SZYDZENIE - z kogo-czego
W okresie ukrainizacji lat 20. szydzenie z języka ukraińskiego stało się reakcją obronną zrusyfikowanych mieszczan.
>B;O@52I8=0B0:>6, 0B> 9 ?5@54CAV<, 28:>=C20;0 206;82C ?A8E>;>3VG=C @>;L, @>;L <0A:8-I8B0, I> C<>6;82;NT 02B>@>2V ?V4@82=>-?0@>4V9=C =0AB0=>2C, 3;C7C20==O 7 GC6>3> V ?V4:@5A;5==O A2>TW >:@5<VH=>ABV (7 6C@=.); &5 :>;>@8B=5 >?>2V40==O 7 9>3> 4>1@>4CH=8< 3;C7C20==O< 7 GC68E 728G0W2 ?>:07CT, 4> O:>W 402=8=8 4>E>4OBL B5?5@VH=V ?>1CB>2V >4<V=8 #:@0W=8 >4 5;8:>@>AVW (D@.).
##", -CN, -CTH, =54>:. -7:>3>--G>3>, @>A. =04 :8<-G8< !>;40B 3;C7C202 7 1571>@>==8E ?>;>=5=8E. 5 3;C7C9 7 =L>3>.
SZYDZIĆ, DRWIĆ, NATRZSAĆ SI, NAIGRYWAĆ SI - z kogo-czego
Żołnierz szydził z bezbronnych jeńców. Nie drwij z niego.
N10H0 4>72>;O;0 A>1V 157:0@=> 3;C7C20B8 7V AB0@>3> (>2=0); =L><C @>1VB=8: 3;C7CT 7 >T2@>?5T=8E ?0=V2 (7 6C@=); C;8 B0:V E28;8=8, :>;8 O 9 A0<0 3;C7C20;0 7 A515 (%2.); - "0 28 7 <5=5 3;C7CTB5 (?5@5:;.); 5 ?>@8=0 B0 9 =5 ?>@8=0, B0 I5 9 3;C7CT =04 CAV<0 (2.- A=).
# , -C, G.-7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<--G8<
=5206;825 AB02;5==O 4> A515 A?@89=O2 O: 3;C< 7 CAVTW A2>TW =0FVW.
DRWINA, SZYDZENIE, SZYDERSTWO - z kogo-czego; OBRAZA - kogo--czego; SZARGANIE - czego
Lekceważący stosunek do siebie odebrał jako obrazę całego swego narodu.
!0<5 <0;>@>AVO=>2V =09G0ABVH5 =0;568BL ?0;L<0 ?5@H>ABV C 28304C20==V >1@07;828E ?@V728AL: V 0=5:4>BV2, C 3;C<V 7 C:@0W=AL:8E =0FV>=0;L=8E FV==>AB59 (7 6C@=.); &5 28:;8: =0HV9 157?>@04=>ABV 9 3;C< 7 =0H>W 157?>@04=>ABV (7 307.); >5B H:V;L=>W ?@>D0=0FVW B0 3;C<C @04O=AL:>W >A2VB8 =04 A?V2CG8< E>E;>< (7 6C@=.); 0B8 I>@07C, :>;8 ?>25@B0;0AO 4>4><C, @>7?>2V40;0 =0< ?@> B>9 3;C< =04 =5N, 70;820;0AO A;L>70<8 9 <>;8;0AO (7 6C@=.).
SZYDZIĆ, WYŚMIEWAĆ SI, DRWIĆ, NATRZSAĆ SI, NAIGRYWAĆ SI -
z kogo-czego
Sąsiad szydził z nich, wyzywał od nędzarzy. =>2C FV H>2V=VAB8 3;C<;OBLAO 7 =0H>W <>28, 7 =0H>W :C;LBC@8! (7 6C@=.); %B> W< 402 ?@02> ?>@CHC20B8 :>=AB8BCFVN, =0HV 4>1@V, 3C<0==V 70:>=8, 3;C<8B8AO 7 =8E? (V<0@>2);... 5265 B0: 7<V75@=V;8 =0I04:8 5;;V=V2, I> 4>72>;ONBL 2V4ABC?=8:0< 3;C<8B8AO =04 <>W<8 B@0354VO<8? (20=8GC:).
# "!/, -<;NAO, -<9HAO, <=. 3;C<;OBLAO; =54>:. -7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8<
!CAV4 3;C<82AO 7 =8E, >178202 =C640@O<8.
#%, -&., -T. - 4> G>3> (1094C689) !8= 1C2 3;CE89 4> <0B5@8=8E =0?CGC20=L
GAUCHY - ?0 A>
Syn był głuchy na matczyne rady. 0@>:> AC48;>AO @>7<>2;OB8 7 <091CB=V<8 ?>:>;V==O<8 G5@57 3>;>28 157?>A5@54=VE V 3;CE8E 4> 9>3> <C4@>ABV A?04:>T<FV2 (7 6C@=.); 8E>48BL B8 ?><8;O2AO? 0402, I> BV;L:8 B>1V 4>ABC?=0 :@0A0 FL>3> 0@EVB5:BC@=>3> H5452@C, 0 V=HV 4> B0:8E @5G59 3;CEV? (>=G0@).
53
/"
/", -46C, -49H, =54>:. - :>3> (3.), DOGLDAĆ, PILNOWAĆ - kogo-czego
@V4H5 @>A. 70 :8<-G8<, 70AB. :>3> ( .)
(@>7<. - 4>3;O40B8)
0B0;V =5 E>BV;>AO 3;O4VB8 4>G:C. Natali nie chciało się pilnować córki.
>6=0 ?>4C<0B8, - H5?>G5 !2VB;0=0, - I> B8 70 A2>W< A8=>< 4>1@5 3;O4V;0 (V1@>20); '5@57 B8645=L >;VA=8: ?>WE02 ?> A;C61V, =0:07CNG8 @8HFV 3;O4VB8 ?0==>G:8 ( 8@=89).
"!/, 65=CAO, 65=8HAO V "!/, 3>=V1AO, 3>=8HAO, =54>:. 70 :8<--G8<
0 =0<8 EB>AL 65=5BLAO, 2BV:09<> <5@IV9.
GONIĆ - kogo-co
Ktoś nas goni, uciekajmy czym prędzej.
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. - =0 GNIEWAĆ SI - ?0 kogo za co :>3> 70 I>
@C68=0 3=V20;0AO =0 G>;>2V:0 70 B5, I> Żona gniewała się na męża za to, że nie ku-2V= =5 :C?82 W9 =0<8AB0 7 ?5@;V2. p>ił jej naszyjnika z pereł.
5<>:@0B8 3=V20NBLAO =0 0:045<V:0 ;V9=8:0 70 B5, I> 2V= =5 ?CA:02 . C45=:0 C ?>G5A=V G;5=8 #:@0W=8 (7 6C@=?}; C, B0: 289H;>... 8 =5 A5@4LB5AO =0 =5W 9 =0 <5=5 =5 3=V209B5AO {CF0;>).
#", 3=C, 3=5H, =54>:. - 4> G>3>, :C48
(@>7<. - A?@O<>2C20B8 @>7<>2C, 4VN V B. V=. 4> ?52=>W <5B8)
0A8;52>W @>7?>2V4V ><0= =VG>3> =5 <V3 4>1@0B8 - ?@> I> 9><C V45BLAO, 4> G>3> 2V= 3=5?
", -2>@N, -2>@8H, =54>:. - 1. (2>;>4VB8 <>2>N; 7V A;. <>20, 4V0;5:B, 3>2V@:0 B>I>)
3>2>@8B8 C:@0W=AL:>N (?>;LAL:>N V B. V=.) <>2>N; ?>-C:@0W=AL:8 (?>;L-AL:8 V B. V=.); ?>-C:@0W=AL:><C (?>--?>;LAL:><C V B. V=.); =5 - @>A. =0 C:@0W=AL:V9 {?>;LAL:V9 V B. V=.) <>2V 8@5:B>@ 2V;L=> 3>2>@82 0=3;V9AL:>N <>2>N.
3>2>@8B8 3>2V@:>N "8 2<VTH 3>2>@8B8 <VAF52>N 3>2V@:>N? 3>2>@8B8 <>2>N
"C@8AB 3>2>@82 I>AL 8E09;>2V =57@>7C<V;>N <>2>N.
2. I>, ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> (28A;>2;N20B8 4C<:8, @>7?>2V40B8) 5 3>2>@8 4C@=8FL.
0=4@V2=8: 3>2>@82 ?@> A2>N ?>4>@>6 4> =4VW.
ZMIERZAĆ - do czego
Z opowieści Bazylego Roman niczego nie mógł zrozumieć - o co mu chodzi, do czego zmierza?
MÓWIĆ
mówić po ukraińsku (po polsku itp.)
Dyrektor biegle mówił po angielsku.
mówić gwarą
Umiesz mówić miejscową gwarą? mówić w języku, językiem
Turysta mówił coś do Michała w niezrozumiałym języku. co, o kim-czym
Nie mów głupot.
Podróżnik mówił o swej podróży do Indii.
54
3>48B8AO
3. ?@> I>, @V4H5 70 I> (1CB8 4>:07><,
A2V4G8B8)
>3> =5@2>2V @CE8 3>2>@8;8 ?@> B5, I>
2V= :C48AL ?>A?VH0T.
A5 3>2>@8BL ?@> B5, I> 2V= ?@> F5 7=02.
ŚWIADCZYĆ - > czym; PRZEMAWIAĆ - za czym
Jego nerwowe ruchy świadczyły o tym, że
gdzieś się spieszy.
Wszystko przemawia za tym, że on o tym
wiedział. 1. ... >2>@8B8 @V4=>N <>2>N, 3>2>@8B8 G5AL:>N <>2>N (# ). 2. ">20@8H 3>2>@82 I>AL =5@2>2> (>FN1.); >2>@8B8 BV;L:8 ?@> A2>W ;L>B=V A?@028 =5 2<V2 V =5 E>BV2 ("@8?.); "0, EB>, 4C@5?>, 3>2>@8BL B>1V 70 @C7V;;C? (?5@5:;.). 3. ?;0A:V ?>:@V2;V 1C4V25;L 3>2>@OBL ?@> B5, I> <0;N=>:, <>6;82>, 28:>=C202AO =0 ?V24=V (7 6C@=.); ;5 ?>:8 I> 2A5 3>2>@8BL 70 B5, I> 9>3> 27030;V =5 VA=CT (7 6C@=.).
, -8, 6.
:>B@V9 3>48=V 7CAB@VG0T<>AO?
/ ?@894C G5@57 42V 3>48=8.
0 A:V;L:8 3>48= ?>25@=5HAO?
>25@=C2AO 70 3>48=C 7 ;VEB0@5< ?V4 >:><.
5B@> 7@>182 ?>?5@54=V9 :>HB>@8A 70 42V
3>48=8.
8 ?@8WE0;8 =0 2>:70; 70 3>48=C 4>
2V4'W74C ?>BO30.
@>BO3>< 42>E 3>48= CG5=L <CG82AO =04
206:8< <0B5<0B8G=8< 70240==O<.
!:068 9><C I>AL, 2V= 265 HVABL 3>48=
157 ?5@5@28 4828BLAO B5;52V7>@.
/ 10G82 9>3> B@8 3>48=8 B><C.
V4 B@8 3>48=8 @5<>=BC202 3>48==8:.
"!/, 3>46CAO, 3>48HAO, =54>:. - 4;O G>3>, =0 I>, 4> G>3>, 2 :>3> (3.) (C <=.) // ?V4 I> (7451V;LH>3> 4;O 2:070==O =0 ?@87=0G5==O 75<5;L=>W 4V;O=:8, 1C48=:C, ?@8<VI5==O B>I>) &O B:0=8=0 =5 3>48BLAO 4;O AC:=V. / 265 AB0@0, =5<VG=0, =5 3>46CAO 4> 6>4=>W @>1>B8.
0?VB0= A:0702 W9, I> 2>=0 =5 3>48BLAO 2 >DVF5@8, I> 0@<VO =5 <VAF5 4;O 6V=>:. &O 4V;O=:0 3>48BLAO ?V4 3>B5;L.
GODZINA
której godzinie się spotykamy? Przyjdę za dwie godziny. Za ile godzin wrócisz? Wrócił po godzinie ze śliwką pod okiem. Piotr zrobił wstępny kosztorys w ciągu dwóch godzin.
Przyjechaliśmy na dworzec (na) godzinę przed odjazdem pociągu. Przez dwie godziny uczeń męczył się nad trudnym zadaniem matematycznym. Powiedz mu coś, już od sześciu godzin bez przerwy ogląda telewizję. Widziałem go przed trzema godzinami. Dziadek przez trzy godziny naprawiał zegarek.
NADAWAĆ SI - do czego, na kogo IIpod co
Ten materiał nie nadaje się na suknię.
Jestem już stara, niedołężna, nie nadaję się
do żadnej pracy.
Kapitan powiedział jej, że nie nadaje się na
oficera, że armia to nie miejsce dla kobiet.
Ta działka nadaje się pod hotel. VB>< A?5:0 B0: <5=5 @>720@NT, I> 4> @>1>B8 O 7>2AV< =5 3>6CAO (3>46CAO) ( 8@=89); >30=5, 4C@=5, ;540I> =5 3>48BLAO =V =0 I> (=0@. B2>@V); ... 4C@8B8 <>A:0;O, >4C@8B8 02AB@VO:0 (=V<FO), >4C@8B8 ?>;O:0, I>1 2>=8 =0< A0<8 A2>W<8 @C:0<8 60@ 703@51;8, 0 ?>BV< WE =0 B><C 60@C ?@8A<068B8 (B0: =0G5 1 9 >BV B@8 =0@>48 A?@024V BV;L:8 =0 H0H;8: 3>48;8AO) (. #:@.); V 2 ?8AL<5==8:8 2V= =5 3>48BLAO ( V4<>3.); II VAF5, :C48 A?5FH:>;0 28E>48;0 B01>@>< C <8=C;V @>:8, B5?5@ 1C;> 2B@0G5=5, @09>==89 75<;52?>@O4=8: 725;V2 9>3> @>7>@0B8, E>G ?V4 ?>AV28 2>=> 9 =5 3>48BLAO {>=G0@).
55
0 3>48B8AO 2 10BL:8, <0B5@V, A8=8, 4>=L:8, =O=L:8 / B. V=.
>289 70;8FO;L=8: "0<0@8 3>48BLAO W9 2 A8=8, 0;5 F5 W9 =5 702060T.
0 móc być czyimś ojcem, matką, synem, córką, niańką itp.
Nowy adorator Tamary mógłby być jej synem, ale jej to nie przeszkadza.
- 8 <5=V 2 10BL:8 3>48B5AO, V =5 A>@>< 20<? - ?5@518;0 0@B0 (0@.); 8 <5=V G8 =5 2 A8=8 3>48B5AL! ( V4<>3.); "CB V =57<V==5 B8:0==O =0G0;L=8:0 ?V4;53;8<, E>G 18 B>9 ?V4;53;89 70 2V:>< C 4V4CAV =0G0;L=8:>2V 3>482AO (01C6:>).
, -9, 6. 0 7 3>;>28 4> =V3
>:@89 7 3>;>28 4> =V3.
0 7 3>;>2>N (2:@820B8AO, E>20B8AO V B.
V=.)
8;8? 7 3>;>2>N 2:@82AO :>24@>N, I>1
70BC;8B8AO 2V4 A2VB;0.
GAOWA
0 od stóp do głów
Mokry od stóp do głów.
0 po czubek głowy (nakrywać się, chować
się itp.)
Filip nakrył się po czubek głowy kołdrą,
żeby zasłonić się przed światłem.
01>;>G5=89, >1@>H5=89 7 3>;>28 4> =V3, 7@5HB>N, 28E>48BL =0 B25@489 15@53 (!B5;L<0E); !?0B8 ;V3H8, 2:@82AO @O4=>< 7 3>;>2>N (>;>2:>).
# /, -O, 6.
70 3>;>2C20==O< (?V4 3>;>2C20==O<)
1>@8 70 3>;>2C20==O< 35=5@0;L=>3> 48@5:B>@0.
PRZEWODNICTWO pod przewodnictwem
Zebranie pod przewodnictwem dyrektora generalnego.
03V= '5@2>=V 146V;:8 157?>A5@54=L> ?V4 <>W< 3>;>2C20==O< 74V9A=82 4>23>>1VFO=C 0:FVN ?@>B5ABC (7 6C@=.).
, -C, G. - =0 I> (3>AB@0 =5AB0G0 GAÓD - czego
G>3>-=51C4L)
>;>4 =0 V=D>@<0FVN. Głód informacji.
81>@8 ?>:070;8: C :@0W=V 3>;>4 =0 5D5:B82=8E V 2V4?>2V40;L=8E ?>;VB8:V2 (7 6C@=.).
!, -C, G.
2V440B8 3>;>A 70 :>3>-I>
>@8A5=:> 725@=C2AO 4> A2>WE 281>@FV2, I>1 C 4@C3><C BC@V 2>=8 2V440;8 A2>W 3>;>A8 70 20=5=:0. 0 2 >48= 3>;>A (70O2;OB8, AB25@46C20B8
V B. V=.)
#AV A5@9>7=V 5:A?5@B8 2 >48= 3>;>A AB25@46CNBL, I> FO V=25AB8FVO =5?@81CB:>20.
GAOS
oddać głos na kogo-co
Borysenko zwrócił się do swoich wyborców,
żeby w drugiej turze oddali swe głosy na
Iwanenkę.
0 jednym głosem (mówić itp.)
Wszyscy poważni eksperci jednym głosem stwierdzają, że ta inwestycja jest nieopłacalna.
>=AC;LB0=B8 B5;5D>=V2 4>2V@8 2 >48= 3>;>A AB25@46CNBL, I> B5;5D>==0 :@87>20 4>?><>30
- =5 <>40 ?5@5EV4=>3> G0AC... (7 6C@=?).
!", ->HC, ->A8=V, =54>:. :8<, =04 :8<, 70AB. ?> :><C
70
>1@0 7 =L>3> 1C;0 ;N48=0, 2AV 101FV 7 A5;0 70 =8< 3>;>A8;8.
LAMENTOWAĆ - nad kim-czym; PAAKAĆ - za kim-czym, po kim-czym, nad kim-czym
Dobry z niego był człowiek, wszystkie staruszki ze wsi za nim płakały.
%B>AL 3>;>A82 70 ?><5@;8< (?5@5:;); B ?>:;8:0;8 0ABN, 0 70<VABL WW ?>AB028;8 4@C3C 6V=:C, I>1 3>;>A8;0 =04 ?>:V9=>N (2.- A=.); '><C =5 3>;>A8BL ?> ?>:V9=8:C? ($@.).
56
)
!#", -CN, -CTH, =54>:. - 70 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3>; I> (157 2:07V2:8 =0 B5, G8 EB>AL 3>;>ACT 70 G8 ?@>B8 ?@>?>78FVW, ?>?@02:8 B>I>) >;>AC20B8 70 :0=4840B0 ;V28E. >;>AC20B8 70 ?@>?>78FVN 71V;LH5==O 1N465B=8E 28B@0B. >;>AC20B8 ?>?@02:8 4> 70:>=C.
GAOSOWAĆ - ?0 kogo, rzadko za kim, za czym,przeciwko :>B8-czemu; nad czym
Głosować na kandydata lewicy. Głosować za propozycją zwiększenia wydatków budżetowych. Głosować nad poprawkami do ustawy. A?@020 7>2AV< =5 2 BV<, I> =5 B@510 1C;> 3>;>AC20B8 70 =570;56=VABL, C7OBC 7 @C: :><C=VABV2 (7 6C@=.); >;>AC9B5 70 A84>@0, 2V= :07:>2> ?5AB8BL 6V=>: (7 6C@=.); >25;>AO ?V4@0EC20B8 3>;>A8. ?>BV< 3>;>AC20B8 - V EB> ?@>B8 (>;>2:>); @>?>78FVW 9 =5 3>;>AC20;8 {5).
", -=N, -=9H, =54>:. - ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> 0 ;02FV 420 A825=L:V, O: 3>;C18, 4V48 3><>=V;8 ?@> A2>W E2>@>18.
, -0, -T. - :8<-G8<, 70 :>3>-I>, @V4H5 7 G>3>, @V4:> 7 :>3> 0BL:> 1C2 3>@489 A2>W< A8=><.
GAWDZIĆ - > kim-czym
Na ławce dwóch siwych jak gołębie staruszków gawędziło o swych chorobach.
DUMNY - z kogo-czego
Ojciec był dumny ze swego syna. CFC;:0, 3>@40 B8<, I> 2>=0 <0B8, ?>@O4=0 6V=:0, ę0748=O (%>B:.); V= I5 3>@489 A2>TN 70?>@>7L:>N ;8F0@AL:>N :@>2'N, 0;5 4;O =0@5G5=>3> A2>TW 4>G:8 F8< =5 704>2>;L=OTBLAO ((5@5E); C=48@ B8?>2>3> C:@0W=AL:>3> >DVF5@0, ?@8:@0H5=89 @04O=AL:8<8 <540;O<8, =0>G=> 2:07CT, I> 2V9AL:>28:8 3>@4V 70 A2>N A;C61C 4;O ! ! (7 6C@=.); V>15O 3>@40 70 A2>WE 4VB59 (<0;0 AV< A8=V2 V AV< 4>G>:) V 70 A2>T ?@><5B5W2AL:5 ?>E>465==O (7 6C@=.); >@489 70 A2>N VBG87=C, 2?52=5=89 C 702B@0H=L><C 4=V... (7 6C@=.); "CB 20@B> 725@=CB8 C203C =0 7<0;L>20=8E =8< ?>5BV2-=52V3;0AV2, O:V 3>@4V 7V A2>TW =5>A2VG5=>ABV, FV=CNBL ;8H5 =0BE=5==O (7 6C@=.); >=0 3>@40 7 A2>TW B2>@G>ABV... (!;VA); ?@8 FL><C 2>=8 4C65 3>@4V 7 A2>3> 1;03>@>4AB20: >B, <>2;O2, O: C<VT<> 2>740B8 H0=C =0@>4>2V (7 6C@=.); 2>=0 3>@40 7 4>2V@'O 1@83048@>2>3>, AB0;0 28G8BC20B8 ?@V728I0 7 BVTW :=865G:8 (>;>2:>).
DUMA - z kogo-czego
Duma z brata wypełniła serce Michała. Ich twarze promieniały dumą z sukcesów.
!",, -4>ABV, 6. -70 :>3>-I>, @V4H5 7 :>3>-G>3>; 2V4 G>3> (7 ?@8G8=>28< 7=0G5==O<)
>@4VABL 70 1@0B0 =0?>2=8;0 8E09;>25 A5@F5, WE=V >1;8GGO AOO;8 2V4 3>@4>ABV CA?VE0<8.
>@4VABL 70 =L>3> (G>;>2V:0) =0?>2=8;0 4CHC V A5@F5 /@8=V (5A=O:); / 2V4GC2 I0ABO, O 2V4GC2 3>@4VABL 70 A2V9 =0@>4 ( 8;LAL:89); !0<5 F5 2V4GCBBO 72'O7:C 7 :>@V==O< A?>2=NT G>;>2V:0 3>@4VABN 70 ?>4>;0==O <56 A2>3> O (?5@5:;.); ... >@4VABL 7V A2>WE CAB0=>2... (7 6C@=.); 04V9:0... 2V4GC;0 =02VBL 3>@4VABL 2V4 B>3>, I> 2>=0 <0T B0:>3> A?@024V 6 =5728G09=>3> B0 @>7C<=>3> G>;>2V:0 (>7.).
), -W2, <=. - 70 :>3>-I>, @V4H5 7 :>3>-G>3>
>@4>IV 70 4>=L:C A?>2=N20;8 WW A5@F5. >@4>IV 7 ?5@5<>38.
DUMA - z kogo-czego
Duma z córki przepełniała jej serce.
Duma ze zwycięstwa. - 3>-3>! 0H !C;B0= FV;>3> B@0:B>@0 7 1>;>B0 282575! - 7 3>@4>I0<8 70 :>=O ?@8B8A=C2 8<0@5=:> (Kpom.).
57
, -0, A.
0 7 3>@;0 (?@>AB.) 8B8 7 3>@;0 28=>.
GARDAO
0 z gwinta (pot.) Pić z gwinta wino.
V= 28ABC?02 ?V4 ;53:8< H>D5 V 5:A?@><B>< 70?@>?>=C202 2VF5-?@5<'T@C 20=C 0@0AC, O:89 A84V2 C ;>6V, 28?8B8 7 =8< 7 3>@;0 ?>@B259= (7 307.).
!" , -0, -T.
0 3>AB@89 =0 O78: (A;>2> V B. V=.)
V4 1C2 AB@0H5==> 3>AB@89 =0 O78:.
OSTRY
0 mieć ostry (cięty) język; 0 być mocnym w gębie
Dziadek miał strasznie cięty język. 04B> 3>AB@89 2V= =0 O78:, =5 7<>2G8BL, =5 AB5@?8BL =5?@0248 (>@4.); >AB@89 B8 =0 A;>2>, B0 O:89 B> 7 B515 =0 4V;V :>70:? (0A).
" , " , -0, -T. - 1. 4> G>3>
(?V43>B>2;5=89) "8 3>B>289 4> VA?8BC? / =5 1C2 4> FL>3> 3>B>289. &5 4;O <5=5 25;8:89 AN@?@87.
2. 4> G>3>, @V4H5 =0 I>, 7 V=DV=. (AE8;L=89 I>AL 7@>18B8, 73>4=89 =0 I>AL) >B>289 4> 40;LH>W ?8OB8:8. ;O 2BV;5==O 2 68BBO A2>WE V450;V2 2V= 3>B>289 =0 A<5@BL.
GOTOWY - do czego, ?0 co
Jesteś gotowy do egzaminu?
Nie byłem na to przygotowany. To dla mnie
wielka niespodzianka.
do czego, na co, z bezokol.
Gotowy do dalszej pijatyki. Aby wcielić w życie swoje ideały, jest gotowy na śmierć.
1. - 8=5 ?H5=8FO, 0 <8 9 4>AV =5 3>B>2V 4> 6=82 (>=G.). 2. 568BL C 72828AB8E 15@530E ?VE>B0, A?>:V9=0, ?52=0 A515, 3>B>20 4> 2AL>3> (>=G0@); %B> 15@5BLAO 4> ?>;VB8G=>W 1>@>BL18, <0T 1CB8 3>B>28< 4> 2'O7=8FV (7 6C@=,); !BC4VO... 70?@>HCT 0:B>@>: 3>B>28E =0 2A5 (7 6C@=.); AO :@>2 71V30TBLAO 4> WW A5@FO, V BV;L:8 >4=> 2>=> 6825 9 3>B>25 =0 1>@>BL1C (>FN1.); '>25= 70E8B0;>, V 2V= 70B0=FN202 =0 <5@B28E E28;OE, >B->B 3>B>289 ?5@5:8=CB8AO (!<>;8G).
"#", -CN, -CTH, =54>:. ~ 1. I> 4> G>3>, 4;O G>3>, =0 I> (@>18B8 ?@840B=8<, 3>B>28< 4;O 28:>@8AB0==O) >BC20B8 A;>2=8: 4> 4@C:C. >BC20B8 0@3C<5=B8 4;O 48A:CAVW. >BC20B8 ?>AC4 =0 15=:5B. 2. :>3> 4> G>3> (=02G0B8 7 ?52=>N <5B>N) >BC20B8 CG=O 4> VA?8BV2.
PRZYGOTOWYWAĆ - co do czego, na co
Przygotowywać słownik do druku. Przygotowywać argumenty do dyskusji. Przygotowywać naczynia na bankiet. PRZYGOTOWYWAĆ - kogo do czego
Przygotowywać ucznia do egzaminów.
1. >BC20;0 <54A5AB@0 V=AB@C<5=B8 4;O G5@3>2>W >?5@0FVW (. 5478:). 2. 5=5 3>BC20;8 4> V=AB8BCBC, 0 1@0B0 4> :>@?CAC ( 8@=89).
"#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. -
1. 4> G>3>, 7 V=DV=., @V4:> =0 I> (74V9A=N20B8 ?V43>B>2:C 4> G>3>-=51C4L) >BC20B8AO 4> 7CAB@VGV.
2. 7 V=DV=. (<0B8 =0<V@ 7@>18B8 I>-=5-1C4L) // 2 :>3> (3.) (C <=.) (<0B8 =0<V@ AB0B8 :8<>AL)
C48 B8 3>BCTHAO WE0B8? 02;> 3>BC202AO 2 EC4>6=8:8.
PRZYGOTOWYWAĆ SI do czego
Przygotowywać się do spotkania. ZAMIERZAĆ, mieć zamiar z bezokol. II zamierzać zostać - kim
Dokąd zamierzasz jechać? Paweł miał zamiar zostać artystą.
58
#"!/
1. B@N<0E V :C1@8:0E 702>@CH8;0AO ?VE>B0, 3>BCNG8AL 4> 28A04:8 (CG5@); #25G5@V, 2AV 1C;8 4C65 70:;>?>B0=V, 1> 3>BC20;8AO 4> 702B@0H=L>3> A2OB0 - A2OB0 ?5@H>3> E;V10 (20=5=:>); !?V20G:0 1030B> ?@0FN20;0, 3>BCNG8AL 4> :>=F5@BC (!<V;.); .@0 A?>:V9=> ;O30T, 70;078BL ?V4 70B8H=C :>24@C V 3>BCTBLAO <8@=> 70A=CB8 (!<>;8G); ... 0=8 3>BC20;8AL =0 18B2C 7 2>@>30<8 ( .-52.). 2. $0;0;V9 3>BC202AO 2 EC4>6=V :@8B8:8 (!;VA).
", 3@0N, 3@0TH, =54>:. -1. I>, G>3>
(28:>=C20B8 =0 V=AB@C<5=BV <C78G=89
B2V@) =0 G><C, @V4:> =0 I> (?@8 2:07V2FV
=0 V=AB@C<5=B)
A?0=5FL 3@02 =0 3VB0@V AC<=C <5;>4VN.
2. 2 I>, =0 I> (1@0B8 CG0ABL 2 3@V)
@0B8 2 :0@B8.
@0B8 =0 3@0;L=8E 02B><0B0E.
GRAĆ - co na czym
Hiszpan grał na gitarze smutną melodią. w co, na czym Grać w karty. Grać na automatach.
1. #45=L 2V= A?02, 2=>GV 9H>2 4> 8309;>2>W ?82=8FV 3@0B8 =0 3VB0@V ((8O=); VB5@ 4<5 2 >G5@5B8=C - =0 A>?V;>G:C 3@0T ("NB.); =0 A:@8?:C B8 =5 3@0TH? (Kon.); &5 1C;8 <>;>4V E;>?FV, 7 O:8E >48= 3@02 =0 30@<>=VN, 0 4@C389 =0 1C1>=0 (.-%.); >=0 ?>G0;0 3@0B8 5B3>25=0 !>=OG=C A>=0BC (>1.); )5 <0;8< E;>?F5< 2V= 7@>182 <0;5=L:C A:@8?>G:C 9 A0< 282G82AO 3@0B8 :>70G:0 ( .-52.); 8 71C4CT<> <VAB0... 45 3@0B8<CBL GC4>28E A8<D>=V9 ((:C@C?V9).
2. 0;89 7@VAB 1C2 =09C@07;82VH8< <VAF5< C 3>@O =0A0<?5@54 B><C, I> G5@57 F5 9>3> =5>E>G5 ?@89<0;8 3@0B8 2 DCB1>; (03<CB).
#", -CN, -CTH, =54>:. - :8<--G8<
5 3@51C9 F8< =0?>T<. &5 4C65 4>1@0 ?5@FV2:0.
;O 4>AO3=5==O A2>TW <5B8 2V= =5 3@51C202 =VG8<.
GARDZIĆ - kim-czym; COFAĆ SI -przed czym
Nie gardz tym trunkiem. To bardzo dobra
perciwka.
Aby osiągnąć swój cel, nie cofał się przed
niczym.
5@H 28 3@51C20;8 =0<8, 0 B5?5@ =0H0 G5@30 (@>=); &5 A0<5 AB>ACTBLAO 2AVE @CEV2 G8 ?>;VB8G=8E A8AB5<, O:V =0<030NBLAO 74V9A=N20B8 A2>N 2A5>E>?=C 9 =57<V==C V45>;>3VN, =5 3@51CNG8 =VO:8<8 70A>10<8 B5@>@C, I>1 C2V130B8 4V9A=VABL C A2>N V45>;>3VN (7 6C@=.); >;VA=8:, O:89, 4> @5GV, V A0< =5 3@51CT ?5@><, 7C<V2 3;81>:> ?@>=8:=CB8 2 ?>5B8G=C B2>@GVABL >1842>E ?8AL<5==8:V2... (7 6C@=).
"!/, -7CAO, -75W=AO.; <8=. G. 3@87AO, 3@87;0AO, -;>AO, =54>:. -1. 70 I> (:CA0B8 >48= >4=>3>) >2:8 3@87;8AO 70 >;5=OGC =>3C. 2. 70 I> (@>7<. - A20@8B8AO, A?5@5G0B8AO) N48 3@87;8AO <V6 A>1>N 70 <VAF5 2 G5@7V.
GRYyĆ SI ->A>
Wilki gryzły się o nogę jelenia.
o co
Ludzie gryzli się między sobą o miejsce
w kolejce.
1. ... 0 ;N4AL:5 <'OA> 3@87;8AO <V6 A>1>N 1574><=V 30;0BAL:V A>10:8... (CFC;O:); !>10:8 B0: 3@87CBLAO 70 =54>W45=C :VAB:C ( 8@=89). 2. /:18 2AV 68;8, O: 2>=0, A2VB =5 :>B82AO 1 C ?@V@2C, ;N48 =5 3@87;8AO 70 <VAF5 ?V4 A>=F5<... ( 51>@0:).
#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. - ?V4 :>3> (7<V=N20B8 A2V9 283;O4 70 4>?><>3>N 3@8<C) @8<C20B8AO ?V4 AB0@>3> 4V40.
CHARAKTERYZOWAĆ SI - na kogo; UDAWAĆ - kogo
Charakteryzować się na starego dziadka.
59
@8<C20B8AO ?V4 70E8A=8:0 1V4=8E V 7=54>;5=8E.
Udawać obrońcę biednych i pokrzywdzonych przez los.
;5 2V= =5 3@8<C202AO ?V4 4>=5FL:>3> H0EB0@O... (7 307.).
, 3@><C, G.
0 O: 3@V< A5@54 OA=>3> =510
&O 2VAB:0 1C;0 4;O =L>3> O: 3@V< A5@54 OA=>3> =510.
GROM
0 jak grom z jasnego nieba
Ta wiadomość była dla niego jak grom z jasnego nieba.
... V7:0 :@8B8:0 =0 04@5AC !0E=0 7 CAB 0;5@VO CAB>2>9B5=:0 ?@>;C=0;0 O: 3@V< A5@54
OA=>3> =510 (7 6C@=.).
%, -0, G. - ?5@54 :8<-G8<, (AC)?@>B8 :>3>-G>3> (?@>28=0)
01@C45==O =02:>;8H=L>3> A5@54>28I0 F5 3@VE ?5@54 ?@8945H=V<8 ?>:>;V==O<8.
GRZECH, WINA - wobec kogo-czego
Zanieczyszczenie środowiska naturalnego to grzech przeciwko przyszłym pokoleniom. CB8 =5G5A=8< ?0AB8@5< G8 ?>?@>ABC ?0ABCE>< - F5 3@VE ?5@54 2;0A=>N A>2VABN (%>B:.); 030B> @>:V2 C:@0W=AL:V C@O4>2FV 2?5@B> 2V4E@5IC20;8AO 2V4 307>28E 3@VEV2 ?5@54 >AVTN (7 6C@=.); ... 0N =04VN A:>@> ?>10G8B8AO 7 0<8 V B>4V 265 A?>:CBCN 2AV 3@VE8 A2>W ?5@54 0<8 70 4>235 <>2G0==O (>FN1.); V9 3@VE ?@>B8 0A - =5 >48= 3@VE, O =5 <V3 70 F59 G0A >4V720B8AO =5 ;8H 4> 0A, 28 <>W 7=09><V <0;8 =03>4C =0@V:0B8 =0 <5=5 (>FN1.).
(", -HC, -H9H, =54>:. - ?@>B8 G>3>; G8< (?>@CHC20B8 O:VAL ?@028;0, =>@<8, ?@8?CA:0B8AO ?><8;>:) @VH8B8 ?@>B8 4>1@>?@8AB>9=>ABV. >3> ?>3;O48 3@VH0BL =04<V@=8< A:5?B8F87<><.
GRZESZYĆ -przeciwko czemu; czym
Grzeszyć przeciwko dobrym obyczajom. Jego poglądy grzeszą nadmiernym sceptycyzmem.
... &V ?5@HV >3;O48 C:@0W=AL:>3> ?8AL<5=AB20 2A5 6 3@VH0BL ?@>B8 A0<8E >A=>2 VAB>@8G=>3> @>728B:C 2 ?8AL<5=AB2V (D@.); !?>:CA0 25;8:0 - ?>3>2>@8B8, ?>1CB8 7 FV:028<8 ;N4L<8... 0 G5@57 B5 G0A0<8 3@VH8B8 ?@>B8 @>1>B8 (>FN1.); 4=0: 28EV4 V7 AB0=>28I0, I> 9>3> 70?@>?>=C20;8 @048:0;8, 3@VH82 70=04B> 25;8:>N 5<>FV9=>N @5D;5:B>@=VABN (7 6C@=.); 0CFV... 2;0AB82V >1'T:B82=VABL V =5C?5@5465=VABL 2 >FV=:0E, WW 28A=>2:8 V D>@<C;N20==O =5 3@VH0BL 5<>FVO<8 (7 6C@=.).
#", -46C, -48H, =54>:. - :>3>-I> 70 I>; I>
C48B8 G8NAL V=5@B=VABL.
5 <0N =0<V@C 3C48B8 9>3> 70 F5.
GANIĆ - kogo-co za co; POTPIAĆ - kogo-co za co; co
Potępiać czyjąś pasywność. Nie mam zamiaru ganić go za to.
... !CAV48 ?> :20@B0;C 3C4OBL <5=5 70 B5, I> O 2V4402 <0BV@ 4> ?@8BC;:C... (?5@5:;). #/" - <)H. A. 318 SPACEROWAĆ
60
WW
' , -0, -T. - 4> :>3>, @V4H5 7 :8< '8 B8 =5 <>65H 1CB8 ę@5G=VH0 4> =L>3>?
GRZECZNY - dla kogo, wobec kogo,
w stosunku do kogo
Czy ty nie możesz być dla niego grzeczniej -
sza?
!BV9B5, 1C4LB5 4> <5=5 ę@5G=VHV V 409B5 2V4?>2V4L =0 2AV <>W ?8B0==O, 0 =V, B> 28:;8:0N 20A CAVE =0 1V9 (?5@5:;.); VEB> =5 1C45 ę@5G=89 4> 3@C1VO=>: (77. #:@.); C1;VT< ę@5G=VH0 1C4L, B0 BV;L:8 B0:, I>1 0@VW =5 3=V20BL (. #:@.); E, O:89 O 1C202 <8;89 V ę@5G=89 7 6V=:>N, O:I> 4>?V@C ?>1C202 C ;V6:C V=H>W... (?5@5:;.).
# "#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. - =0 G><C
>W 28A=>2:8 ę@C=BCNBLAO =0 A?>AB5@5 65==OE.
- =0 G><C B>9 @>7@0EC=>: ę@C=BCTBLAO? (!;VA.)
OPIERAĆ SI - ?0 czym (bazować) Moje wnioski opierają się na obserwacjach.
61
,-C,G.
C40@
&V <548:0<5=B8 <8 >B@8<0;8 2 40@ 2V4
1;03>4V9=8E >@30=V70FV9 V7 @5FVW.
", 410N, 410"TH, =54>:. - ?@> :>3>--I>, @V4H5 70 :>3>-I> 5B@> 2<V2 410B8 ?@> A2>W V=B5@5A8. 5@602=5 B5;510G5==O 4C65 410T ?@> A2>WE 3;O40GV2.
@5;V3V9=V >@30=V70FVW 410NBL ?@> <>@0;L
DAR
w darze
"5 medykamenty otrzymaliśmy w darze od organizacji charytatywnych z Grecji.
DBAĆ o kogo-co
Piotr potrafił dbać o swoje interesy. Państwowa telewizja bardzo dba o swoich widzów. - I> 4>1@5, I> ?>30=> { 51>@0:); ... >4V9
?5@H, =V6 40B8 4@0;0, >3>;>HCT, I> <0H8=0 7;0<0;0AO 9 40;V E09 :>65= 410T ?@> A515 {V1@>20); >60 B20@8=0 ;N18BL, I>1 410;8 70 =5W {>FN1); 2B>@ 702206CT: 7V 72VBC >=@VE0 =5 284=>, I> 2V= >A>1;82> 4102 70 ?>;V?H5==O 4>;V ?>@0=5=8E (7 6C@=.); !03094C - >A>1;82> ?V4 G0A 1>N - >15@V30;8 ?8;L=VH5, 410;8 70 =L>3> @5B5;L=VH5, =V6 70 0@<078=0 {>=G0@).
DRZWI - do czego, rzadko od czego Zamknij drzwi do piwnicy. Drzwi do garażu.
... 8 7C?8=8;8AO 1V;O 425@59 4> :CE=V {.. /=>2); 0965 I>AL 7;>2VA=5 T 2 FV9 E>;>4=V9 :V<=0BV 7 =5?@8G8=5=8<8 425@8<0 4> 20==>W {?5@5:;); &V A;>20 70:V=G82 !020 265 1V;O 425@59 C A2>N :V<=0BC {Kon); 25@V 2 2@>?C 4;O C:@0W=FV2 265 <0965 70G8=5=V (7 6C@=).
, -18, <=. - 4> G>3>, 2 I>
0G8=8 425@V 4> ?V420;C. 25@V 2 30@06.
, -1>N, G. - =0 G><C 2>1V9 =0 H01;OE, H?030E.
POJEDYNEK - na co (walka) Pojedynek na szable, szpady.
5@>9 7VA:0:C202 7 :>=O, 30A82 3=VB, 7@04=8: =0:8402AO =0 =L>3>, ?>G8=02AO 42>1V9 =0 =>60E. {?5@5:;).
I>,
"#", -CN, -CTH, =54>: 7 ?@82>4C G>3>
0@;0<5=B0@VW =5>4=>@07>2> 4510BC20;8 F5 ?8B0==O.
510BC20B8 7 ?@82>4C 0:BC0;L=8E ?@>1;5<.
... &5=B@0;L=0 040 4510BC20;0 ?8B0==O... (7 6C@=).
DEBATOWAĆ - nad czym
Parlamentarzyści niejednokrotnie debatowali nad tą kwestią. Debatować nad aktualnymi problemami.
62
#"!/
,, 4=O, G.
0ABC?=>3> 4=O 8E09;> 28@VH82 ?@>2V40B8 10BL:V2.
# F59 45=L <8, O: 702648, 7CAB@V;8AO 7V A2>W<8 =09:@0I8<8 4@C7O<8. 0 45=L 4> FVTW B@03VG=>W ?>4VW O 10G82 9>3> 25A5;8< V 157BC@1>B=8< 2 <VAL:V9 30;5@5W =0 28AB02FV @>1VB D@0=FC7L:8E V<?@5AV>=VABV2.
5AL 45=L 2V= ?@>A84V2, 4C<0NG8, I> 40;V @>18B8.
048< =0?>;53;82> ?@0FN202 25AL 45=L. &8<8 4=O<8 2 #:@0W=C ?@81C;8 42V 70:>@4>==V 45;530FVW.
'5@57 420 4=V ?VA;O FL>3> 2V= 1C2 C65 2!(.
0 :V;L:0 4=V2 <8B@> ?>25@=C2AO 4> =5W. ;8< E2>@VT 265 ?'OBL 4=V2. 0 A5@54 1V;>3> 4=O ;>4V9 A5@54 1V;>3> 4=O 28@202 C =5W
DZIEN
Następnego dnia Michał postanowił odwiedzić rodziców.
W tym dniu jak zawsze spotkaliśmy się ze swoimi najlepszymi przyjaciółmi. Dzień przed tym tragicznym wydarzeniem widziałem go wesołego i beztroskiego w miejskiej galerii na wystawie prac francuskich impresjonistów. Cały dzień przesiedział, myśląc, co dalej robić.
Wadym pracował wytrwale przez cały dzień. W tych dniach na Ukrainę przybyły dwie zagraniczne delegacje. Dwa dni pózniej był już w USA.
Po kilku dniach Dymitr do niej wrócił.
Kłym choruje już od pięciu dni.
0 w biały dzień
Złodziej w biały dzień wyrwał jej torebkę.
AC<:C.
&5 =0304CT... ?>3@01C20==O 2AVTW :@0W=8 A5@54 1V;>3> 4=O (7 6C@=).
PATRZEĆ
"!/, 482;NAO, 4828HAO; <=. 482;OBLAO, =54>:. - 1. 482. A. 317 2. 70 :8<-G8< (=03;O40B8; 4>3;O40B8) 828AO 70 =8< 4>1@5, 2V= AB@0H=89 15H:5B=8:.
2. - @0B5, /:>25! 2>=0 BCB 1C45... ?@8 10BL:>2V, ?@8 B>1V. 828AO B8 70 =5N... 3;O48 WW...
( 8@=89); 0<FO ?>28==0 4828B8AO 70 A2>TN 4>=5G:>N V =5 2V4?CA:0B8 A0<C 7 4><C
( 51>@0:).
PILNOWAĆ, DOGLDAĆ - kogo-czego
Pilnuj go dobrze, straszny z niego urwis.
0 4828B8AO :@V7L ?0;LFV
5 <>6=0 4>2H5 4828B8AO :@V7L ?0;LFV =0 :>@C<?>20=VABL V 7;>26820==O 2;048.
0 patrzeć przez palce
Nie można dłużej patrzeć przez palce na skorumpowanie i nadużycia władzy.
8E>48BL, =0H0 45@6020 4828BLAO :@V7L ?0;LFV =0 <>6;82VABL B0:>3> ;8E0 (7 307.).
DZIWIĆ SI - komu-czemu
#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. -:><C-G><C, 7 G>3>, @V4H5 7 :>3>, 70AB. =0 :>3>-I>
!?@024V, 482CNAO B>1V. >@>A;0 ;N48=0,
0 ?>2>48HAO O: H<0@:0G.
#AV ?@8ACB=V 482C20;8AO 7 9>3> 2V42038.
Naprawdę, dziwię ci się. Dorosły człowiek, a zachowujesz się jak smarkacz. Wszyscy obecni dziwili sięjego odwadze. )> 265 1C;> 482C20B8AL 0@010H52V, :>B@89 7=02 <5=5 O: >1;C?;5=>3>, 0 2A5 6 28A:>G82 7-70 1N@:0, <>2 AB@82>65=89 ?5A... (>=>=>28G); >1V6=> 3>@B0N 0HV 70?8A:8 V =5 ?5@5AB0N 482C20B8AO 7 0H>3> ?>G5@:C... (0H:0); /:89AL G0A O 1;C:02 2C;8FO<8 F0@AL:>3> <VAB0, 482CNG8AL 7 28A>:8E 3;8=O=8E ?0@:0=V2... (CFC;O:); ... 82C202AO 7 <VAL:8E, ACI8E C =09=5A?>4V20=VH8E <VAFOE 1>O7:8E A>10:... ( 5G5@40); >A;CE0NG8 9>3> A;V2, 482C20;0AO
63
! "&/
7 A0<>W A515... (>2BC=); ... V= C65 BV;L:8 482C202AO 7 E>@>H>W A2>TW 0<V;;8, O:0 B> 2>=0 <C4@0, 70210G;820 V 18AB@>C<=0 (?5@5:;.);... 5@5E>6V 482C20;8AO 7 N=0:0 2 B>=:><C 3C<>2><C ?;0IV (Kon.); 82CNAO B2>W9 A<V;82>ABV... ((52GC:); / BV;L:8 7=0N, I> O =0?@C65=> 4C<02 V >4=>G0A=> 482C202AO A2>W< 4C<:0< (?5@5:;.); V;L:0 @07V2 2V= ?5@5G8B02 F59 CB2V@, 482CNG8AL =0 ;53:VABL A2>WE :04@V2... ( V4<>3); B><C 28, @048 >30, =5 482C9B5AO =0 <5=5 (8==8G5=:>).
! "&/, V, 6. - 7 G>3>, =5 - @>A. ?> G><C
0@8A0 =0?8A0;0 48A5@B0FVN 7 C:@0W=AL:>W D@075>;>3VW.
DYSERTACJA - z czego
Larysa napisała dysertację z ukraińskiej frazeologii.
?5@H5 70E8I0;0AO 48A5@B0FVO 7 C:@0W=V:8 (C;.).
" , -8, A. <0B8 48B8=C 2V4 :>3>
04VO 4C65 E>BV;0 <0B8 48B8=C 2V4 35=VO, =09:@0I5 ;02@50B0 >15;V2AL:>W ?@5<VW.
DZIECKO
mieć dziecko z kim
Nadija bardzo chciała mieć dziecko z geniuszem, najlepiej laureatem Nagrody Nobla.
... ;0A=8E 4VB59 - A?04:>T<FV2 4>1@>3> V<5=V V O:>3>AL <09=0 <>6=0 <0B8 BV;L:8 2V4 A2>TW
4@C68=8 (7 6C@=).
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., "!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - 1. I>, ?@> :>3>-I> (@>7<. 70 :>3>-I>) 2V4 :>3> (>B@8<C20B8 2V4 :>3>AL ?52=C V=D>@<0FVN)
/ E>GC 4V7=0B8AO ?@024C. /:I> 28 E>G5B5 4V7=0B8AO FV:02V ?>4@>18FV 7 68BBO 7V@>:, G8B09B5 =0HC 3075BC.
V4 =L>3> 2>=0 4V7=0;0AO ?@> A2>3> 1@0B0 B0 9>3> =5728G09=V ?@83>48. 57=09><5FL 28O282AO =0?@>GC4 3>2V@:>N ;N48=>N. V4 =L>3>, =VG>3> =5 ?8B0NG8, O 4V7=02AO ?@> 2A5, I> O E>BV2 7=0B8.
2. 2 :>3> ( .) ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-
-I> (>B@8<C20B8 V=D>@<0FVN, ?8B0NG8
:>3>AL)
@> FV=C :28B:0, 28 <>65B5 4V7=0B8AO
2 :0A8@0.
DOWIADYWAĆ SI - czego, o czym od kogo
Chcę dowiedzieć się prawdy. Jeżeli chcecie dowiedzieć się interesujących szczegółów z życia gwiazd - czytajcie naszą gazetę.
Od niego dowiedziała się o niezwykłych przygodach swojego brata. Nieznajomy okazał się nad podziw rozmowną osobą. Od niego dowiedziałem się wszystkiego, co chciałem wiedzieć, o nic nie pytając. u kogo o kogo-co
O cenę biletu może się pan dowiedzieć
u kasjera.
1. >=8, 6V=:8, 702648 @0=VH5 70 G>;>2V:V2 4V7=020;8AO ?@> 2AV;O:V FV:02V =>28=8 ('>@=); 0BO 1>WBLAO 9B8 =0 1V@6C ?@0FV, I>1 4V7=0B8AO 70 A2>3> 1@0B0, O:89 28WE02 4> V<5GG8=8 4>1@>2V;L=> 7 ?5@H8< B@0=A?>@B><... (7 6C@=); "8<G0A>< 45AOFL:V, =VG>3> =5 4V6402H8AL V =V 70 I> =5 4V7=02H8AL, ?>WE0;8 4>4><C ( .-52); @8T<=> 7482C202AO 03@>=><, :>;8 4V7=02AO 2V4 ;V:0@O V;OT20 ?@> 4VO;L=VABL 8@>=V2AL:>3> ?0@B870=AL:>3> 703>=C (. 5478:); ... #G=V 4V7=0;8AO 2V4 5:A:C@A>2>40, I> A5@54 45A0=B=8:V2-G>@=><>@FV2... 1C2 WE=V9 75<;O: (>=G0@). 2. $54V@ 4V7=02AO 2 G5@3>2>3> ?@> ?>W74 =0 ><>40= (>;>2:>).
64
, -8, 6.
G5@57 (:@V7L, 2) 4V@:C (?V43;O40B8, A?>AB5@V30B8, 10G8B8 V B. V=.) {482. B0:>6 A. 317)
>A8? ?V43;O402 G5@57 4V@:C 2 425@OE ACAV4:C ?V4 4CH5<, G8 =5 :>@8ABCTBLAO 1C20 9>3> <8;><?
!""!/, -AB0NAO, -AB0THAO; =0:07, A?. 4VAB0209AO, =54>:., !""!/, -0=CAO, -0=5HAO; =0:07, A?. 4VAB0=LAO, 4>:. - 4> G>3>, @V4H5 G>3> '5@57 3>48=C 2>=8 4VAB0;8AO 4> ?>@BC. 8 4VAB0;8AO <VAB0 I>9=> =0ABC?=>3> 4=O.
DZIURKA
przez dziurkę (podglądać, obserwować, widzieć itp.)
Józef przez dziurkę podglądał sąsiadkę pod prysznicem - czy nie używa przypadkiem jego mydła?
DOSTAWAĆ SI, DOCIERAĆ - do czego {dokąd)
Po godzinie dotarli do portu.
Dotarliśmy do miasta dopiero następnego
dnia.
=>2C 9H;8 B8<8 A0<8<8 :>@84>@0<8, I> =8<8 ?V4 ?@>2>4>< !0?@>=0 4VAB0;8AO 4> :V<=0B8... {!;VA); ... / 289H>2 7 3>B5;N @5=B0=VO 7 =0<V@>< 4VAB0B8AO :=83>71V@=V... {?5@5:;.); 0 42V 4>18 <>6=0 4VAB0B8AO @8<C... {7 6C@=.).
"!/, -ŁNAO, -0THAO, =54>:., "!/, -1'NAO, -1'THAO, 4>:. - 1. G>3> II G>3> 2 :>3> (/*.), 2V4 :>3> (4><030B8AO G>3>-=51C4L 2V4 :>3>AL) >18B8AO ?>AB02;5=>W <5B8. VA;O ?V2@VG=>3> B@5=C20==O 2V= B0:8 4>182AO >GV:C20=>3> @57C;LB0BC. / 4>18;0AO 2 =L>3> >1VFO=:8, I> 2;VB:C ?>W45<> =0 V?@.
2. 2 I>, 4> G>3> (ABC:0B8 2 425@V) {BV;L:8 =54>:?) %B>AL 3>;>A=> 4>18202AO 2 425@V.
, -0, -T. - 4> :>3>, 7 :8<
V4 1C2 4C65 B5@?;OG89 V 4>1@89 4> >=C:V2. CAV<0 1C2 4>1@89.
OSIGAĆ - co, UZYSKIWAĆ co od kogo II DOMAGAĆ SI - czego od kogo, WYMÓC na kim co
Osiągnąć zamierzony cel. Po półrocznym treningu uzyskał spodziewany efekt.
Wymogłam na nim obietnicę, że latem pojedziemy na Cypr. DOBIJAĆ SI - do czego
Ktoś głośno dobijał się do drzwi.
DOBRY, PRZYJAZNY - dla kogo
Dziadek był bardzo cierpliwy i dobry dla
wnuków.
Był przyjazny dla wszystkich.
/ <0B5@V V 10BL:>2V :>@8;0AL, >=8 6 1C;8 4> <5=5 702648 4>1@V {. #:@.).
, -9, 6.
4>268=>N 7 I>, @V4:> 2 I> (?@8 2:07V2FV =0 ?@54<5B, I> 4> =L>3> ?>@V2=NNBL 70 @>7<V@>< V=H89 ?@54<5B) 0 682>BV 2 =L>3> 1;87=0 4>268=>N 7 420 ?0;LFV.
4>268=>N {2) I> (?@8 28@065==V 2 >48=8FOE 28<V@C) >H:0 4>268=>N ?'OBL <5B@V2.
DAUGOSC
długości czego
Na brzuchu ma bliznę długości dwóch palców, (o) długości czego
Deska długości pięciu metrów.
65
#"!/
#"!/, -CNAO, -CTHAO, =5-
4>:., "!/, -0NAO, -0THAO, 4>:.
- 1. I>, ?@> :>3>-I> (@>7<. 70 :>3>-I>)
2V4 :>3> (>B@8<C20B8 2V4 :>3>AL ?52=C
V=D>@<0FVN)
V= 4>2V402AO ?@> 2A5 F5 2V4 >A>18, I>
?>1060;0 70;8H8B8AO =52V4><>N.
2. 2 :>3> ( .) ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-
-I> (4>2V4C20B8AO, ?8B0NG8 :>3>AL)
>2V409AO 2 FL>3> G>;>2V:0, :>B@0 3>48=0.
, -8, A. - 4> :>3>-G>3> / =5 <0N 4> =L>3> 4>2V@8.
/", -ON, -OTH, =54>:., ", -@N, -@8H, 4>:. -1. :><C-G><C (2V@8B8) // :><C 2 G><C (?>:;040B8AO) >2V@OB8 A2>W9 V=BCWFVW. >2V@OB8 4@C3>2V C DV=0=A>28E ?8B0==OE.
2. :><C I> (28O2;OB8 4>2V@'O, 4>@CG0B8, ?5@54020B8 :><C-=51C4L :>3>AL, I>AL) DVF5@ 1>O2AO 4>2V@8B8 A>;40B0< 71@>N. >2V@8B8 :><CAL ?>A04C 48@5:B>@0.
3. :><C I> (4V;8B8AO 7 :8<-=51C4L A2>W<8 4C<:0<8, B0T<=8FO<8 V B. V=.) >2V@8B8 A5:@5B ?>4@C7V.
/"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:., "!/, -@NAO, -@8HAO, 4>:. -1. :><C 7 G8< (4V;8B8AO 7 :8<-=51C4L A2>W<8 4C<:0<8, B0T<=8FO<8 V B. V=.) 0;5=B8=0 4>2V@O;0AO A5AB@V 7V 2AV<0 A2>W<8 ?;0=0<8 9 <@VO<8. 2. :><C 2 G><C (?>:;040B8AO =0 :>3>--=51C4L 2 G><CAL)
# ?8B0==OE, ?>2'O70=8E 7 >@30=V70FVTN 28AB02:8, 28 <>65B5 FV;:>< 4>2V@8B8AO 9><C.
DOWIADYWAĆ SI - czego, o czym od kogo
Dowiedział się o tym wszystkim od osoby pragnącej zachować anonimowość. od kogo, u kogo o kogo-co
Dowiedz się od tego mężczyzny, która jest godzina.
ZAUFANIE - do kogo-czego
Nie mam do niego zaufania.
UFAĆ, ZAUFAĆ - komu-czemu; POLEGAĆ na kim w czym
Ufać swej intuicji.
Polegać na przyjacielu w kwestiach finansowych. POWIERZAĆ - komu co
Oficer bał się powierzyć żołnierzom broń. Powierzyć komuś posadę dyrektora. POWIERZAĆ - komu co
Powierzyć sekret przyjaciółce ZWIERZAĆ SI
komu z czego
Walentyna zwierzała się siostrze ze wszystkich swoich planów i marzeń. UFAĆ, ZAUFAĆ - komu, POLEGAĆ - na kim w czym
W kwestiach związanych z organizacją ekspozycji może pan całkowicie na nim polegać.
1. N10 =0?@>GC4 G5A=> C<V;0 715@V30B8 B0T<=8FV V !5@L>6:0 1030B> 7 G8< W9 4>2V@O2AO (>;>2:>). 2. ><C V<?>=C20;> B5, I> $V;V?GC: C 3@>H>28E A?@020E 4>2V@O2AO A0<5 9>3> A8=>2V (V;L45).
#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., "!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - ?@> I>, 7 V=DV=.
DOMYŚLAĆ SI - czego
66
/"!/
'8 2V= ?@> F5 4>30402AO, G8 7=02 @0=VH5, I> B@0?8;>AO?
"8 =5 4>30402AO A?8B0B8, G8 9><C =5 ?>B@V1=0 4>?><>30?
/, -C, G. - 70 :8<-G8<
>3;O4 70 4>G:>N.
@5< 4;O 4>3;O4C 70 ACE>N H:V@>N.
Czy domyślił się tego, czy wiedział wcześniej, co się wydarzyło? Nie domyśliłeś się, żeby zapytać, czy nie jest mu potrzebna pomoc?
PIELGNACJA - kogo-czego; OPIEKA - nad kim-czym
Opieka nad córką.
Krem do pielęgnacji suchej skóry.
>3;O4 70 4VBL<8, E0B=V :;>?>B8 9 4>AV <0965 ?>2=VABN ;560BL =0 6V=FV (?5@5:;.).
/", -0N, -0TH, =54>:., / #", -=C, -=5H, 4>:. - :>3>-I>, @>A. 70 :8<-G8<, 70AB. :>3>-G>3> (?8;L=C20B8 // 410B8 // ?V:;C20B8AO) >3;O40B8 4>G:C.
# <5=5 4> B515 ?@>E0==O. '8 <>65H 4>3;O=CB8 <>W :2VB8, :>;8 O 28W4C C 2V4?CAB:C?
>3;O40B8 H:V@C >1;8GGO. >1>B0 9>3> 1C;0 =5 A:;04=0. 02 ;8H5 4>3;O40B8 ?0=AL:V :>=V.
DOGLDAĆ, PILNOWAĆ - kogo-czego; PIELGNOWAĆ - kogo-co; OPIEKOWAĆ SI - kim-czym
Opiekować się córką.
Mam do ciebie prośbę. Czy możesz doglądać moich kwiatów, gdy wyjadę na urlop?
Pielęgnować cerę.
Jego praca nie była skomplikowana. Miał
jedynie doglądać pańskich koni.
>=0 4>3;O40;0 E2>@C... (?5@5:;); ... >3;O40NG8 48B8=C, 28H820NG8 @CH=8:8, 3>BCNG8 W6C, 2>=0 28:>=CT A2>W >1>2'O7:8, V F5 A?@8OT 30@<>=VW 9 ;04C... (C47L); ... >7>?0A8 4>3;O40NBL A2>W AB040, O: F5 @>18;8 WE=V ?@54:8 A>B=V @>:V2 B><C (0;8=5FL); # G0A8 4>VAB>@8G=V /H:0 4>3;O402 5=F5;L<0=>2C A;V?C :>18;C... (!;VA.); 0 ?>@04>N 4O4L:0 520 20=04FOB>3> 2V= 7=09H>2 >4=C AB0@C 6V=:C, I>1 4>3;O40;0 70 <0BV@'N... (?5@5:;.); 28G09=> G>;>2V: VH>2 4> ?@0FV, 0 4@C68=0 70;8H0;0AO 24><0 25AB8 3>A?>40@AB2> B0 4>3;O40B8 70 4VBL<8 (7 6C@=.); >:8 4VB8 1C;8 <0;V, 1V;O =8E ?V:;C20;0AO <0B8, 2>=0 6 V E0B=L>3> 3>A?>40@AB20 4>3;O40;0 ( 8@=89).
, 4>3>2>@C, G. - ?@> I>, =0 I>
!B>@>=8 C:;0;8 4>3>2V@ =0 ?>AB02:C 307C. >3>2V@ ?@> =5@>7?>2AN465==O O45@=>W 71@>W.
UMOWA - czego, na co; UKAAD - > czym
Strony zawarły umowę na dostawę gazu. Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej.
... >3>2V@ A:;0;8 265 7 >?VH=O=AL:8<8 3>=G0@O<8 =0 <0;L>2=8GV 3>=G0@AL:V 28@>18 B0 @><5=AL:8<8 :CAB0@O<8 - =0 ?;0EB8 V :8;8<8 (>;>2:>); !B>;8G=0 <VAL:04<V=VAB@0FVO ?V4?8A0;0 4>3>2V@ 7 0<5@8:0=AL:>N DV@<>N =0 1C4V2=8FB2> ?'OB87V@:>2>3> 3>B5;N... (7 307); ... V41C;>AO >13>2>@5==O ?8B0==O I>4> ?@8T4=0==O #:@0W=8 4> >3>2>@C ?@> =5@>7?>2AN465==O O45@=>W 71@>W... (7 307.).
/"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:., "!/, -2>@NAO, -2>@8HAO, 4>:. - 1. ?@> I>, @>7<. 70 I>, 7 V=DV=. (4>E>48B8 73>48 7 O:>3>AL ?8B0==O H;OE>< ?5@53>2>@V2) // ?@> I>, @>7<. 70 I>, 7 V=DV=. (4><>2;OB8AO ?@> I>-=51C4L) >3>2>@8B8AO ?@> C<>28 ?>30H5==O 701>@3>20=>ABV.
UMAWIAĆ SI, POROZUMIEWAĆ SI, DOGADYWAĆ SI - co do czego, w sprawie czego // UMAWIAĆ SI - co
do czego, w sprawie czego
Umówić się co do warunków spłaty zadłużenia.
67
"
/ 4>3>2>@82AO 7CAB@VB8AO 7 =8< 1V;O :=830@=V.
Umówiłem się, że spotkam się z nim koło księgarni.
#@0=FV 02@V= ?VH>2 4> >BFO !84>@0 4>3>2>@8B8AO ?@> ?>E>@>= (>=G.).
", -AVN, -0TH, =54>:., ", -82C, -8253VW, 4>:. - 4> G>3>, @V4:> G>3>
060N 20< 4>68B8 4> AB0 @>:V2. V:0@ A:0702, I> 101CAO 4C65 E2>@0. 52V4><>, G8 4>6825 4> 25A=8. / =04VNAL, I> 4>682C I5 BVTW E28;8=8.
BOZYWAC-czego
Życzę, żeby dożył pan stu lat. Lekarz powiedział, że babcia jest bardzo chora. Nie wiadomo, czy dożyje wiosny. Mam nadzieję, że dożyję tej chwili.
/ B0:>6, O: 4>682C 4> ?>E8;>3> 2V:C, 2;0HBCNAO O:8<AL 20EB5@>< C 1V1;V>B5:C (7 6C@=).
4>6820B8 2V:C, >AB0==V 4=V
/ ;8H5 E>GC 4>68B8 2V:C C A2>W9 E0BV.
dożywać swych dni
Chcę tylko dożyć swych dni we własnym domu.
", -0N, -0TH, =54>:., - OCZEKIWAĆ - kogo-czego, ?0 kogo-co;
", 4V64C, 4V645H, 4>:. - :>3>-G>3>, @V4:> :>3> (3.) (G5:0B8) 5B@> 265 42V 3>48=8 4>68402 0;8=8. #G=V =5B5@?;OG5 4>6840;8 ?5@5@28.
DOCZEKAĆ SI - kogo-czego, na kogo--A>
Piotr już od dwóch godzin oczekiwał Haliny. Uczniowie z niecierpliwością oczekiwali przerwy.
/: =V:>;8, AL>3>4=V =5B5@?5;82> 2VB@>10;G0=8 4>6840;8 =>GV (>;>2:>).
"!/, -ŁVNAO, -0THAO, =54>:., "!/, 4V64CAO, 4V645HAO, 4>:. - :>3>-G>3>, @V4:> :>3> (3.) (G5:0B8) 5B@> A>@>: E28;8= 4>68402AO 0@VW. ><0= 4V6402AO ?>25@=5==O <0B5@V.
OCZEKIWAĆ - kogo-czego, na kogo-co; DOCZEKAĆ SI - kogo-czego, na kogo--co
Piotr od czterdziestu minut oczekiwał Marii. Roman doczekał się powrotu matki.
6 ?5@54 <5;0=:0<8 265 A<5@:>< 2V= B0:8 4V6402AO 0ABV ( .-52.); "0: 2>=8 A84OG8 4V640;8AO =5=L:8 (>2G>:).
, -2>;C, G.
7 4>72>;C (70 4>72>;><)
V= 65 7@>182 F5 70 4>72>;>< 48@5:B>@0. 7 4>72>;C
20H>3> 4>72>;C, O E>BV2 18 45I> CB>G=8B8.
POZWOLENIE za zgodą
Przecież zrobił to za zgodą dyrektora. za pozwoleniem
Za pozwoleniem, chciałbym co nieco uściślić.
>65B5 2>;>4VB8 =02VBL 0@10;5B><, 0;5, 7=>2C 6 B0:8, 7 4>72>;C <V;VFVW (7 307.).
/", -ON, -OTH, =54>:., ", -;N, -;8H, 4>:. - 1. I>, 7 V=-DV=., =5 - 70E. =0 I> (4020B8 73>4C, 4>72V; =0 74V9A=5==O G>3>-=51C4L) / FL>3> =5 <>6C 4>72>;8B8, F5 6 701>@>=5=5 70:>=><.
8@5:B>@ =5 4>72>;O2 :5?:C20B8 7 ?@5<'T@-<V=VAB@0.
POZWALAĆ - ?0 co, z bezokol.
Nie mogę na to pozwolić, przecież to jest
zabronione przez prawo.
Dyrektor nie pozwalał kpić z premiera.
68
2. I>, 7 V=DV=., =5 - 70E. =0 I> (C A?>;CG5==V 7 A>1V; ?>2>48B8 A515 =5?@8AB>9=>, =5G5<=>, 7CE20;>)
# @>7<>2V 2V= 4>72>;O2 A>1V :5?:C20B8 7 20A.
3. I>, 7 V=DV=., =5 - 70E. =0 I> (C A?>;CG5==V 7 A>1V; 2G8=8B8 I>-=51C4L, =5 AB@8<C20B8 A515 2V4 G>3>-=51C4L)
>;>45 ?>4@C66O =5 <>3;> 4>72>;8B8 A>1V ?>W74:C 70 :>@4>=.
4. 7 V=DV=. (4020B8 7<>3C I>-=51C4L @>18B8) ;820 =5 4>72>;8;0 W< WE0B8 40;V.
5. 7 V=DV=. (C2VG;820 D>@<0 725@B0==O, ?>2V4><;5==O ?@> I>-=51C4L) >72>;LB5 <5=V 28A;>28B8 I8@C ?>4O:C 70 20HC 3>AB8==VABL.
/ 4>72>;82 A>1V 28?@028B8 :V;L:0 @5G5=L.
POZWALAĆ SOBIE - ?0 co, z bezokol.
W rozmowie pozwalał sobie na kpiny z pana. POZWALAĆ SOBIE - na co, z bezokol.
Młode małżeństwo nie mogło pozwolić sobie na wyjazd za granicę. POZWALAĆ - na co, z bezokol. Ulewa nie pozwoliła im na dalszą jazdę. z bezokol.
Pozwolą państwo, że wyrażę szczere podziękowania za państwa gościnność. Pozwoliłem sobie poprawić kilka zdań.
1. V4 =5 4>72>;O2 =VO:8E D0<V;LO@=>AB59 I>4> 0B@81CBV2 2;048... (>2BC=); V= 4>72>;O2 2>@>6:0< @>18B8 7 6V=:>N, I> W< 70103=5BLAO, 018 725AB8 WW =0 =>38 (>FN1.). 2. 2AB@VOG:0 V=>4V 4>72>;O;0 A>1V 7CE20;V 28@078... (?5@5:;.). 4. V? ę@5G=>, =0A:V;L:8 4>72>;8;0 9>3> ?>2=>B0, 2:;>=82AO 0@20@V (!B5;L<0E). 5. / BV;L:8 4>72>;8;0 A>1V 28:@5A;8B8 >;V2F5< >4=C D@07C (. #:@.).
, -C, G. - G>3>, G><C (>AB0==O D>@<0 BV;L:8 7 2:07V2=8<8 709<5==8:0<8), =0 I> >:07 9>3> 157BC@1>B=>ABV. >:07>< B>3> <>65 A;C3C20B8 F8B0B0 7 >AB0==L>3> B2>@C %28;L>2>3>. >:07 FL><C <8 ?>481CT<> 2 9>3> ;8AB0E.
DOWÓD - czego, na co
Dowód jego beztroski. Dowodem na to może być cytat z ostatniego utworu Chwylowego. Dowód na to znajdujemy w jego listach. &5 4>:07 B>3>, - ?>OA=82 2V=, - I> ?V4 75<;5N T 1030B> @5G>28=, O:V <0NBL 2C3;52>45=L (>=G.); 8, A?0A81V 0< A5@45G=5, B0:8 G0AB5=L:> 7304C20;8 ?@> <5=5, G><C 4>:07>< FV;0 1V1;V>B5:0, O:C O 4VAB02 >4 0A... (>FN1.); >A2V4 10@B5@=>-?;0BV6=8E AE5< :>@?>@0FVW !# - FL><C 4>:07 (7 6C@=.); >:07 B><C, I> EB>AL =5 7A>E V =5 7V2'O2, A5 B5, I> EB>AL ?>206G02 70 A59 <VAOFL =0 2 :V;>... (. #:@.); ... VO:8E 4>:07V2 =0 ?V4B25@465==O 9>3> ?@>28=8 5=?@>:C@0BC@0 =5 ?>40;0 (7 307.).
C 4>:07
# 4>:07 A2>TW ?>2038 4> 3>ABO 3>A?>40@
?>G0ABC202 9>3> GC4>28<, =094>@>6G8<
28=><.
#", -CN, -CTH, =54>:., ", -06C, -965H, 4>:. - I> %>GC 4>:070B8 A2>N =528==VABL. >:070B8 ?@028;L=VABL A2>WE @>7@0EC=:V2.
, -:>@C, G. I>
- @>A. 2 G><C, @V4H5 70
na dowód, w dowód
Na dowód szacunku dla gościa gospodarz poczęstował go wspaniałym, najdroższym winem.
DOWODZIĆ czego, UDOWADNIAĆ co
Chcę udowodnić swą niewinność. Dowieść słuszności swych kalkulacji.
ZARZUT czego, o co; WYRZUT - za
co, rzadziej o co (zwykle w Im); PRETENSJA - o co (zwykle w Im)
69
/"
>:V@ C 1>O3C7B2V A8;L=> 70G5?82 9>3>. >:>@8 70 G5@AB2VABL, E>;>4=5 AB02;5==O 4> ;N459 220602 =5>13@C=B>20=8<8.
Zarzut tchórzostwa mocno go dotknął. Pretensje o oschłość, oziębły stosunek do ludzi uważał za nieuzasadnione.
>:V@ CAV< B@L>< ?>;VB8G=8< 1;>:0< C =54>AB0B=V9 E@8AB8O=AL:>ABV =5 T A?@>1>N 70<V=8B8 ?>;VB8:C <>@0;;N (7 6C@=.); '8B0NG8 =>2V 9 =>2V ;8AB8 A2>TW 4@C68=8, 2 O:8E <VAB8;8AO, ?><V6 V=H8<, V 4>:>@8 70 2?5@BC <>2G0=:C, 2V= C?0402 C 2V4G09... (7 6C@=.); ;53 ?>4C<02 ?@> G5@3>2V 4>:>@8 70 =0?V2?>@>6=V9 :;C1=89 70;... (!875=:>).
/", -ON, -OTH, =54>:., ", -@N, -@9H, 4>:. - :><C (=5 - @>A. :>3>) 70 I>, @V4H5 G8<, @V4H5, @>A. 2 G><C
"8 74C@V;0? >:>@OTH <5=V E>;>4=>N :02>N?
8@5:B>@ BV;L:8 9 4C<02, 70 I> 4>:>@8B8 I5 =>2><C ?@0FV2=8:>2V. >:>@O2 A>1V 70 =5@VHCGVABL.
robić wyrzuty komu za co; STROFOWAĆ - kogo za co; mieć pretensje do kogo o co; WYTYKAĆ - komu co
Zwariowałaś? Robisz mi wyrzuty z powodu zimnej kawy?
Dyrektor myślał tylko o tym, co jeszcze wytknąć nowemu pracownikowi. Wyrzucał sobie brak zdecydowania. @02GC:>2V B0 9>3> >B>G5==N 4>:>@O;8 70 B5, I> 2>=8 2?5@B> 2V4<>2;ONBLAO ?@8T4=0B8AO 4> C3>4 ?@> 5:>=><VG=89 A>N7 C <560E ! ... (7 6C@=.); >@>;L 4>:>@OT H:>2V !:0;VFL-:><C 70 9>3> 70?0;L=VABL (?5@5:;); V, O ?5@5AB@0H82AO, I> 7CAB@V=CAO 7 9>3> ?@8284><, O:89 4>:>@OB8<5 70 =5C203C ( 51>@0:); >;5<V:0 7 @>AV9AL:8<8 ?8AL<5==8:0<8 25;8:>N <V@>N 287=0G0T BV @CA87<8, O:8<8 4>:>@O;8 %28;L>2><C (7 6C@=.); ><C 4>:>@ONBL A;0A=VABN, 0;5 O:89 65 ?>@O4=89 B0=5FL =5 A;0A=89? ( V4<>3.); ... BV 2V4G094CE8 C 2'O7=8G=8E :0<5@0E, =V 2 G><C A>1V =5 4>:>@ONBL... (?5@5:;.); '8 =5 4;O B>3> B8 ?>1@82AO, I>1 4>:>@8B8 ?@8@>4V 2 B><C, I> 2>=0 AB2>@8;0 B515 =5 6V=:>N, 0 <C65<? (>@>?09).
# ", -0, G.
4>:C<5=B 2V4 (7 40B>N) ;O ?V4B25@465==O A2>WE A;V2 C <5=5 T 4>:C<5=B 2V4 10 B@02=O 70 20H8< ?V4?8A><.
/, -V, 6.
0 28?0;> =0 4>;N :>3> (:><C)
0 WW 4>;N 28?0;> 1030B> ;8E0.
W9 28?0;> =0 4>;N 10G8B8 @52>;NFVN
V 42V A2VB>2V 2V9=8.
"!/, -0V>AO, -0THAO, =54>:.,
"!/, ->6CAO, ->65HAO; <8= G.
4><V3AO, 4><>3;0AO, -;>AO; 4>:. - 1. G>3>
(4>1820B8AO, 4>AO30B8)
><>3B8AO G8TWAL 73>48.
2. G>3>, 7 V=DV=. 2V4 :>3>, 2 :>3> ( .)
(28<030B8)
>=0 4><030;0AO 2V4 =L>3> ?>25@=5==O
3@>H59.
DOKUMENT
dokument z (z datą)
Na potwierdzenie swoich słów mam dokument z 10 maja z pańskim podpisem.
LOS
ktoś doświadczył czegoś; coś spotkało kogoś; coś było komuś dane
W życiu spotkało ją wiele nieszczęść. Było jej dane widzieć w życiu rewolucję i dwie wojny światowe.
OSIGAĆ, UZYSKIWAĆ - co
Uzyskać czyjąś zgodę. DOMAGAĆ SI - czego od kogo
Domagała się od niego zwrotu pieniędzy.
70
"
/"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:., "!/, -2;NAO, -28HAO; <=. 4><>2;OBLAO; 4>:. - ?@> I>, @>7<. 70 I>, 7 V=DV=. (4>E>48B8 73>48 7 O:>3>AL ?8B0==O H;OE>< ?5@53>2>@V2) // ?@> I>, @>7<. 70 I>, 7 V=DV=. (4>3>2>@N20B8AO ?@> I>-=51C4L)
8 4><>28;8AO 7 =8< ?@> @>7?>4V; ?@81CB:C.
V:B>@ 4><>282AO ?>25@=CB8 3@>HV, ?>78G5=V 2 10=:C, @0=VH5 287=0G5=>3> 4>3>2>@>< B5@<V=C. 8 6 4><>28;8AO ?>4828B8AO F59 DV;L<.
UMAWIAĆ SI, POROZUMIEWAĆ SI, DOGADYWAĆ SI co do czego, w sprawie czego II UMAWIAĆ SI - co
do czego, w sprawie czego
Porozumieliśmy się z nim w sprawie podziału zysku.
Wiktor umówił się, że odda pieniądze pożyczone w banku przed określonym w umowie terminem.
Umówiliśmy się przecież, że obejrzymy ten film.
5 @>7V1@0;0 ;V<?V040, ?@> O:V A?@028 4><>2;O;8AO 10BL:> 7 A8=>< ((8O=); ;5 2AV FV ?8B0==O ?>AB0=CBL ?>BV<... (1> 289H;> B0:, I> 70 307 4><>28;8AO, 0 70 B@0=78B - =V) (7 6C@=.).
"#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., ""!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - 2 :>3> ( .), @V4H5 2V4 :>3>, @V4H5 :>3> ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> !?@>1C9 4>?8B0B8AO 2 =5W ?@> O:VAL 45B0;V. >;8 6 28, "0<0@>, ?5@5AB0=5B5 <5=5 4>?8BC20B8AO ?@> =5W.
DOPYTYWAĆ - kogo (.) > kogo-co, DOPYTYWAĆ SI - kogo (D.), u kogo o kogo-co, WYPYTYWAĆ - kogo (B.) o kogo-co
Spróbuj dopytać się jej o jakieś szczegóły. Kiedy pani, Tamaro, przestanie wypytywać mnie o nią.
... >=0 I>AL 3>2>@8;0, @>7?>2V40;0, ?@> I>AL 4>?8BC20;0AO 2 <5=5... (7 6C@=.); - 0 O:V 6 28 3>@8 AE>48;8? - 70FV:02;5=> 4>?8BC202AO >@>=F>2 TD@59B>@0, I> 7 4>?><>3>N B>20@8HV2 BC3> 70BO3C202AO :0=0B>< (>=G0@); '8<0;> G0AC <8=C;>, ?>:8 2>=0 4>?8B0;0AL 2V4 ?0==>G:8, I> 2;0A=5 B@0?8;>AL (. #:@.).
", -0N, -9AH, =54>:., ", -5GC, -5G5H; <8=. G. 4>?V:, 4>?5:;0, -;>; 4>:. (@>7<.) - 1. :><C (@>A. :>3>) G8< 70 I>, @V4:> :8<-G8< (420 >AB0==V 4;O 2:070==O ?@8G8=8) (A;>20<8, 4VO<8 282>48B8 :>3>AL 7 B5@?V==O, @V2=>2038; 4>H:C;OB8)
8@5:B>@ 4>?V:02 0A8;52V =5>13@C=B>20=8<8 728=C20G5==O<8. "5?5@ 2V= 28@VH82 4>?5:B8 W9 70 2AV >1@078.
!CAV4 ?> :C?5 4>?V:02 9><C A2>W< 157=0AB0==8< 107V:0==O<. 2. :><C (A8;L=> 4VNG8, AB2>@N20B8 DV78G=C =5?@8T<=VABL)
59<>2V@=0 A?5:0 V 4CE>B0 4>?V:0;8 <0=4@V2=8:0<.
DOPIEKAĆ - komu czym za co; DOCI-NAĆ, DOGRYZAĆ, DOKUCZAĆ - komu czym za co; DRAŻNIĆ - kogo; NKAĆ, DENERWOWAĆ kogo czym
Dyrektor dopiekał Wasylowi nieuzasadnionymi oskarżeniami.
Teraz postanowił dopiec jej za wszystkie upokorzenia.
Sąsiad z przedziału denerwował go swym nieustannym ględzeniem. DOKUCZAĆ - komu
Nieprawdopodobny upał i duchota dokuczały wędrowcom.
1. 48=0 ;N48=0 C H:>;V, :>B@0 =V:>;8 =5 7=CI0;0AO 7 =L>3>, =5 4>?V:0;0 9><C =0A<VH:0<8 V 4>:>@0<8 (7 6C@=.); >;8 6 9>3> 4>?V:0;8 70?8B0==O<8, 2V= 2V4?>2V402, I> ?@89H>2
71
"
C A5;> ?>?@028B8 A2>T 74>@>2'O ("NB.); =0A 1030B> A<VO;8AL, 4>?V:0;8 <VI0=AL:8<8 4>B5?0<8... (0A); ;5:A0 0309G8:, O:><C @>=:> =5 ?5@5AB0202 4>B:0B8 1>O3C7B2><, <V3 B5?5@ 2V4?>2VAB8: V:0@N, 28;V:C9 A515 A0<>3> (V;L45); 63-@VG=0 =O=O C40@8;0 28E>20=FO ?@0A:>N, :>;8 2V= 4>?V: WW A2>W< ?;0G5< (7 6C@=.); )> 1 9><C =5 :070;8, G8< 18 9>3> =5 4>?V:0;8 70 =5410;C @>1>BC... 2V= 70;8H02AO 1094C68< (. 5478:). 2. !848BL ;8A C O<V, V 7=>2 9><C 3>;>4 4>?V:0T ($@.); ... %>;>4 B0: 4>?V:02 A>;40B0<, I> 2>=8, B0<CNG8 2 A>1V AB@0E V >384C, 2A5 6 >4O3;8 =528?@0=C 1V;87=C ((8O=).
", -0N, -0TH, =54>:., !", -2V<, -2VA9, 4>:. - :><C ?@> I>
>?>2VAB8 ?@> ?5@51V3 ?5@53>2>@V2.
", -0N, -0TH, =54>:., ", -<>6C\ -<>65H, 4>:. -
1. :><C 7 V=DV=.; G8<
>?><>68 <5=V 3@VH<8.
2. :><C 2V4 G>3>
&V ;V:8 >1>2'O7:>2> 4>?><>6CBL 2V4 0;5@3VW.
REFEROWAĆ - komu co
Zreferować przebieg negocjacji.
POMAGAĆ - komu z bezokol., WSPOMAGAĆ - kogo czym
Pomóż mi finansowo. POMAGAĆ - komu na co
To lekarstwo z pewnością pomoże na alergię.
1. @8FL ?@>2V2 =0A 06 4> O:>3>AL ?>@>6=L>3> 203>=0 9 4>?><V3 28;V7B8 CA5@548=C (>A2.).
2. ">1V, A5@453>, B@510 ?8B8 3>@V;:C 7 ?>@>E><, F5 2V4 ?@>?0A=8FV 4>?><030T (?5@5:;.); / 25AL 25@5A5=L V ?>;>28=C 6>2B=O 718@0;0 :0HB0=8. =0TB5, O: F5 2V4 <>;V 4>?><030T (V1@>20).
, -8, 6.
7 4>?><>3>N (:>@8ABCNG8AL 7 G8WEAL ?>A;C3, <0NG8 :>3>-=51C4L 70 ?><VG=8:0), 70 4>?><>3>N (:>@8ABCNG8AL G8<-=5-1C4L), @V4:> ?@8 4>?><>7V 0 4>?><>3>N :><?0A0 287=0G8;8 =0?@O<>: ?>40;LH>W <0=4@V2:8. =4@VT2>N 4>?><>3>N <8 GC4>2> 2?>@0T<>AO 7 F8< 70240==O<.
POMOC
za pomocą (posługując się czymś, używając czegoś), przy pomocy, z pomocą (korzystając z czyichś usług, mając kogoś za pomocnika)
Za pomocą kompasu określili kierunek dalszej wędrówki.
Z pomocą Andrzeja wspaniale poradzimy sobie z tym zadaniem.
- 0 O:V 6 28 3>@8 AE>48;8? - 70FV:02;5=> 4>?8BC202AO >@>=F>2 TD@59B>@0, I> 7 4>?><>3>N B>20@8HV2 BC3> 70BO3C202AO :0=0B>< (>=G0@); @0240, <>6=0 1C;> 28:;8:0B8 ?>;:>28E A0?5@V2 V 7 WE=L>N 4>?><>3>N, ?V4:@02H8AL C B5<@O2V, 28A048B8 1C48=>: 2 ?>2VB@O... (>=G0@); V4682;N20B8 >78<8=C @V4:8<8 4>1@820<8 =09:@0I5 70 4>?><>3>N 02V0FVW (7 307.); 5@CA 1C2 AB@V;O=>N ?B8F5N, 9>3> 265 @07 AC482 @52>;NFV9=89 B@81C=0;, 0;5 2A5 O:>AL ?@8 4>?><>7V 4@C7V2 >1V9H;>AO (!B5;L<0E).
DOPRASZAĆ SI - czego, rzadko o co
od kogo, u kogo
(#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., !"!/, ->HCAO, ->A8H-AO, 4>:. - G>3> 2 :>3>, @V4H5 2V4 :>3> (4>AO30B8 G>3>AL 7024O:8 =0?>;53;828< ?@>E0==O<)
VG>3> =5 28945, =5 4>?@>A8HAO 2 =L>3> Nic z tego, nie doprosisz się od niego za-020=AC liczki.
)>4=O 2>=0 7 =8< 1'TBLAO, :8?8BL O: :8?'OB>: C 3>@H:C - B0 =V 4>?@>A8BLAO, =V 4>30@8:0TBLAO =VG>3> ( 8@=89); 8@>= ?V4E>48BL 4> ;V6:0... ?@8:@820T 1>AV =>65=OB0 A5<8;VB=L>3>
72
25@E>;070 =0B:0, O:89, =5 4>?@>A82H8AL C 10BL:0 G>1VB... G0A>< 281V302 =0 :>270=:C 1>A>=V6
(!B5;L<0E).
DOPUSZCZAĆ SI NIAĆ - co
czego; POPEA-
#!"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:.,
#!""!/, -CICAO, -CAB8HAO,
4>:. - G>3> (@>18B8 I>-=51C4L =530B82=5;
?@8?CA:0B8AO)
"8 4>?CAB82AO 25;8:>W ?><8;:8, ?@8E>-
4OG8 AN48.
>?CA:0B8AO ?><8;:8 (# !); >1@5 7=0NG8 <>2C, 4>?CA:0TBLAO V=>4V 4820FB2 ;5:AV9 C=478G ( 8;LAL:89); 0 4>23V @>:8 A2>TW ;VB5@0BC@=>W 4VO;L=>ABV .@V9 /=>2AL:89 4>?CA:02AO ?><8;>:... ("8G.); / E>GC ?>?@>A8B8 ?@>10G5==O 70 =5G5<=VABL, O:>W O 4>?CAB82AO 70 >1V4><, A:0702 B8E> 20= (>;.).
Popełniłeś wielki błąd, przychodząc tutaj.
", -0N, -0TH, =54>:., -", -5GC, -5G53I <8=. G. 4>@V:, 4>@5:;9, -;>; 4>:. - :><C (=5 - @>A. :>3>) 70 I>, @V4H5 G8<, @V4:>, @>A. 2 G><C
5@5AB0=L <5=V 2@5HBV 70 2A5 4>@V:0B8.
0C:>289 :5@V2=8: 4>@V:02 9><C 70 ?><8;:8, I> AB>AC20;8AO ACBV @>1>B8. '>;>2V: 4>@V:02 6V=FV E>;>4=8< 1>@I5<, 0 2>=0 9><C =5C206=VABN 7 9>3> 1>:C. 5 4>@V:09 A>1V, B8 =VO: =5 <V3 70?>1V3B8 ;8E>2V.
WYRZUCAĆ, WYTYKAĆ, ZARZUCAĆ
- komu co; robić wyrzuty komu za co; KARCIĆ - kogo za co; co; STROFOWAĆ kogo za co; mieć pretensje do kogo o co; PRZYGADYWAĆ, DOGRYZAĆ, DOCINAĆ - komu czym Przestań wreszcie mieć do mnie o wszystko pretensje. Promotor wytykał mu błędy merytoryczne.
Mąż skarcił żonę za zimny barszcz, a ona wytknęła mu, że poświęca jej za mało uwagi. Nie rób sobie wyrzutów, nie mogłeś w żaden sposób zapobiec nieszczęściu. V7=VH5 2>=0 4>@V:=C;0 9><C 70 2?5@B5 =51060==O ?V4:>@8B8AO ?@8@>4V 9 40B8 A>1V A?>:V9=> ?>AB0@VB8 (?5@5:;.); 5=V 740;>AO - 2V= 70 I>AL <5=V 4>@V:0T, V O 70E>482AO 9><C ?>OA=N20B8 (?5@5:;.); "8 4>@V:0;0 <5=V, I> O =522VG;82> >1V9H>2AO 7 AB0@>N 10@>=5A>N, 0 B5?5@ A5@48HAO, I> O =04B> ;N1'O7=> ?@89=O2 WW =52VAB:C... (?5@5:;.); B, @5?'OE0<8 4>@V:0TH! -!:0702 @>2:> (;.); ... 5 28B@8<02, 018 3>;>A=> =5 4>@V:=CB8 8:>;V 2 E0<AB2V AC?@>B8 6V=:8... (=4.).
, -8, 6. - 482. A. 313 4>@>3>N (?> 4>@>7V)
>@>3>N B0:A8AB @>7?>2V2 =0< =09=>2VHV 2VABV.
DROGA po drodze
Po drodze taksówkarz opowiedział nam najnowsze wiadomości.
>@>3>N 709H;8 2 70; V3@>28E 02B><0BV2 (7 307.); >@>3>N 4> F5@:28 <5=5 7=>2 >E>?8;0 ;NBL... (?5@5:;.).
, -0, -T. - :><C, 4;O :>3>
(1;87L:89 G8T<CAL A5@FN)
&O :=86:0 4>@>30 <5=V. &5 ?>40@C=>: 2V4
<>3> 10BL:0.
DROGI - komu
"0 książka jest mi droga. To podarunek od
mego ojca.
/: 5;0HFV 4>@>35 1>@>H=>, B0: =4@VT2V A=8;0AL D01@8:0 (>FN1.); >=0 206:> 7VBE=C;0 9 ?@8<VB8;0, I> 5=8A AB02 4;O =5W 4>@>38< B0 ;N18< ( .-52.); "0:, CDV=5... 4;O <5=5 F5@:20 4>@>30, O: <0B8, O: @V4=0 <0B8 (. #:@).
73
"
", -6C, -69H, =54>:. - :8<--G8< (H0=C20B8, 28A>:> FV=C20B8) V4:>;8 2V= >4C602 2V4, 74020;>AO, =528;V:>2=>W E2>@>18, 2V= AB02 4>@>68B8 :>6=>N E28;8=>N.
5B@> =04B> 4>@>682 A2>TN G5ABN, I>1 1@5E0B8, >HC:C20B8 G8 ?CA:0B8AO =0 E8B@>IV.
CENIĆ - kogo-co
Od kiedy wyzdrowiał z -jak się wydawało -nieuleczalnej choroby, zaczął cenić każdą chwilę.
Piotr za bardzo cenił swój honor, żeby kłamać, oszukiwać lub uciekać się do podstępów.
@O=AL:89 4>@>682 A2>W< AB0@H8=>N V ?8H02AO =8< ?5@54 V=H8<8 :><0=48@0<8
(>=G0@).
#' /, -O, 6.
70 4>@CG5==O< (7 4>@CG5==O)
VOB8 70 4>@CG5==O< H5D0. 70 4>@CG5==O<
8?;0B8B8 3@>HV 70 4>@CG5==O<.
! '", -GC, -G8H, 4>:. - G>3> (@>7<. - 4><>3B8AO)
0= 0=0A5=:> 4>A:>G82 ?@5<'T@AL:>3> ?>@BD5;O.
0 4>A:>G8B8 1V48 (E0;5?8 V B. V=.) (>?8=8B8AO 2 A:@CB=><C AB0=>28IV, <0B8 =5?@8T<=>ABV B>I>)
)>1 =5 4>A:>G8B8 1V48, =5 2B@CGC9AO 2 FN A?@02C.
POLECENIE
z polecenia, na polecenie
Działać z polecenia szefa. na podstawie pełnomocnictwa (upoważnienia)
Wypłacić pieniądze na podstawie pełnomocnictwa.
DOCHRAPAĆ SI (pot.) czego
Pan Panasenko dochrapał się teki premiera.
0 napytać sobie biedy
Nie wtrącaj się w tę sprawę, bo napytasz sobie biedy.
V 74>1CBBO< =570;56=>ABV FV ?0@BVW, B0: 18 <>28B8, 74@V1=V;8, @>7G8=82H8AL C ?>;VB8FV 9 4>A:>G82H8 (45EB>) 2;048, @>7:>;>;8AL =0 4@V1=V 1;>:8... (7 6C@=.).
! /, -O, A. 1. G>3>, 7 G>3>
(=0C:>25 282G5==O)
>A;V465==O 0@EVB5:BC@=8E ?0<'OB>: 8W2AL:>W CAV. >A;V465==O 7 DV78:8. 2. ?@> I> (=0C:>289 B2V@) 09=>2VH0 :=86:0 8E09;8G5=:0 - F5 ę@C=B>2=5 4>A;V465==O ?@> AB0= C:@0W=AL:>W <>28 2 XIX AB.
!#%"!/, -0NAO, -0THAO V !#%#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., !#%"!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. -4> G>3>, @V4:> G>3>
72V=:0 4>A;CE0;0AO 4> :>6=>3> 5B@>2>3> A;>20.
BADANIE - czego, z czego
Badanie zabytków Rusi Kijowskiej.
Badania z fizyki. STUDIUM - czego
Najnowsza książka Mychajłyczenki to gruntowne studium stanu języka ukraińskiego w XIX w.
WSAUCHIWAĆ SI - w co; PRZYSAUCHIWAĆ SI - czemu
Dzwinka wsłuchiwała się w każde słowo Piotra.
74
4>E>48B8
/ =5 E>GC, I>1 1C4L-EB> AB>@>==V9 4>A;CE02AO 4> =0H>W @>7<>28.
Nie chcę, żeby ktoś postronny przysłuchiwał się naszej rozmowie. 0A8;L V 0B0;:0 AB>OBL 1V;O ?5@5;07C. >A;CE0NG8AL C =528@07=V< 70E20BV 4> 2AL>3>, I> 2V41C20;>AO 2 =8E, <;VNG8 7 60@C... (!>1:>); W;8 <>2G:8, 4>A;CE0NG8AL 3C4:V2 C ?>@BC (CG5@).
!, - =0 :>3>-I>, @V4:> :>3>-G>3> >ALT =0 ?@5<'T@-<V=VAB@0 2<VI0;> 1030B> 283040=8E, 1@5E;828E V=D>@<0FV9. ... >ALT =0 3>;>2C 8W2AL:>W <VAL:@048.
!/", -0N, -0TH, =54>:., !/" V !/ #", -AO3=C; -AO3=5H; <8=. G. 4>AO3, -;0, -;> V 4>AO3=C2, -;0, -;>; 4>:. - 1. G>3> (4>E>48B8 4> O:>3>-=51C4L @V2=O, <56V)
"5<?5@0BC@0 4>AO3=C;0 ?>B@V1=>3> @V2=O. 2. G>3> (4VAB020B8, >B@8<C20B8 1060=5) @C68=0 4>AO3;0 ?>AB02;5=>W <5B8. '>;>2V: :C?82 W9 AC:=N.
DOSSIER - kogo-czego
Dossier premiera zawierało wiele zmyślonych, kłamliwych informacji. (7 307.).
OSIGAĆ - co
Temperatura osiągnęła właściwy poziom.
co
Żona osiągnęła zamierzony cel. Mąż kupił
jej suknię.
"&/, -W, 6. - =0 I> DOTACJA - ?0 co
>B0FVW ! =0 @>728B>: V=D@0AB@C:BC@8. Dotacje z UE na rozwój infrastruktury. 5I> 28@CG0NBL ;8H5 4>B0FVW =0 E0@GC20==O 2 AC<V 1;87L:> 3@825=L... (7 307.).
", -C, G. =0 4>B8:
":0=8=0 1C;0 3;04:0 =0 4>B8:.
DOTYK w dotyku
Materiał był gładki w dotyku. "8?>20 V3@0H:0, I>18 1CB8 <'O:>N =0 4>B8: V <0B8 30@=C D>@<C, <VAB8BL 4> 40% DB0;0BV2 (7 6C@=.).
DOTYKAĆ - kogo-czego czym
" "!/, -0NAO, -0THAO V " #"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. - 4> :>3>-G>3>, :>3>-G>3> (4>B8:0B8AO) >B>@:C20B8AO 1@C4=8<8 @C:0<8 4> >1;8GGO.
0@07 4V2G8=0 2V4GC;0, I> 4> WW @C:8 ;5425 GCB=> 4>B>@:CNBLAO 9>3> 3C18 ((>2:);
=5 E>BV2 4>B>@:=CB8AO WW... (Kon.).
% ", -46C, -48H, =54>:., ", 4V94C, 4V945H, 4>:. 0 4>E>48B8 4C<:8, ?52=>ABV, (4>) 28A=>2:C
V9B8 28A=>2:C.
0 4>E>48B8 73>48
>=8 =VO: =5 <>3;8 4V9B8 73>48.
Dotykać twarzy brudnymi rękami.
DOCHODZIĆ
0 dochodzić do przekonania, wniosku
V=
Dojsc do wniosku.
0 dochodzić do porozumienia
W żaden sposób nie mogli dojść do porozumienia.
/ 4V9H>2 ?52=>ABV, I> A?@020 28@VH5=0 (?5@5:;.); (?>= V >?0B:0 2@5HBV 4V9H;8 4C<:8, I> 5B@5=:> - 035=B O:>WAL ?0@BVW, <>65 =02VBL G5:VAB... (!;VA); V=5FL :V=F5< 2>=8 4>E>48;8 73>48... (?5@5:;.).
75
'"!/
'"!/, -0NAO, -<ŁTHAO, 4>:. -:>3>-G>3>, @V4:> :>3> (3.) VA;O 42>E 3>48= >GV:C20==O 02;> B0:8 4>G5:02AO 0;8=8.
DOCZEKAĆ SI kogo-czego, pot. na kogo-co
Po dwóch godzinach oczekiwania Paweł jednak doczekał się Haliny. %>G5BLAO H284H5 4>G5:0B8AO ;VB0 (>FN1.); B V 4>G5:02AO 2V= B>3> G0AC, :>;8 =02VBL 2=>GV <CA8BL :@8B8AO =0 A2>W9 #:@0W=V 2V4 ;N459 (!B5;L<0E); - 0;89B5, - >E>G5 ?>3>482AO ?0@C1>:, I>1 4>2H5 ?>A84VB8; <>65, 9 4>G5:0TBLAO %@8AB8=8 (!B5;L<0E); 0@5HBV 4>G5:0;8AO /3>4C, ?>28E>48;8 7 @09:><C, @>778@=C;8AO... ( 5G5@40).
(#/", -ON, -OTH V (#.", -NN, -NTH, =54>:., (#", -;N, -;8H, 4>:. - 1. :><C (=5 -@>A. :>3>) G8< (282>48B8 7 B5@?V==O, 7 @V2=>2038, 4>A0460NG8 A;>20<8, 4VO<8) >H:C;8B8 AC?@>B82=8:>2V W4:8< 60@B><.
573;C74V 8E09;>2V 728=C20G5==O 4C65 9><C 4>H:C;8;8.
2. :><C, =5 - @>A. :>3> (A8;L=> 4VNG8, A?@8G8=OB8 DV78G=C =5?@8T<=VABL). 091V;LH5 4>H:C;O2 =0< A8;L=89 E>;>4=89 2VB5@.
DOKUCZAĆ, DOGRYZAĆ, DOCINAC, DOPIEKAĆ - komu czym; NKAĆ, DENERWOWAĆ, DOTYKAĆ - kogo czym
Dopiec przeciwnikowi zjadliwym żartem.
Bezsensowne oskarżenia ze strony Michała bardzo go dotknęły. DOKUCZAĆ -komu
Najbardziej nam dokuczał silny, chłodny
wiatr.
1. 8A<VOB8 A2>3> ?@>B82=8:0, 4>H:C;8B8 9><C CI8?;828< 60@B><... ?@8=040 25;L<8 A?>:CA;820 (7 6C@=.); ;5 >A>1;82> 4>H:C;O2 20=>2V @03><0=>2 A2>W<8 728=C20G5==O<8 ( >3@); >=8 >7;>1;O;8 C@VO =4@VO=>28G0 V G0AB> 2V= =0?8202AO, I>1 ?@>AB> 4>H:C;8B8 6V=FV (!5=G.). 2. "V;L:8 AB0@89 ?0FVT=B ;V:0@O VT B@VC<DC202 - C B0:C ?>3>4C O4CE0 9><C =5 4>H:C;O;0 (?5@5:;.); ... 2V@V E>20NBLAO =078<C 2 B5?;V =>@8 V 24O30NBLAO 2 B5?;V HC1:8, I>1 W< =5 4>H:C;O2 <>@>7O:0 (Kon.).
DESZCZ na deszczu
Nie było gdzie się schować, przyszło im przez dwie godziny moknąć na deszczu.
... "@5=C20;8AO ?V4 <VF=8< 4>I5< (7 307.); @8B0=AL:V B><<V =0 =0H8E >G0E AB>WG=> <>:;8
?V4 4>I5<... (7 6C@=.).
), -C, G. ?V4 4>I5<
V45 1C;> 70E>20B8AO, 4>25;>AO W< 42V 3> 48=8 <>:=CB8 ?V4 4>I5<.
", -6C, -69H, =54>:. 1. 70
:>3>-I> (?5@5=. - 1>OB8AO, ;O:0B8AO)
@860B8 70 A2>N @>1>BC.
2. =04 :8<-G8< (?5@5=. -410B8, >15@V30B8)
@860B8 =04 4VBL<8.
@860B8 =04 :>6=>N 3@82=5N.
#,, -V, 6. - =0 G><C
C5;L =0 H?030E, H01;OE, @52>;L25@0E.
# ", -0N, -0TH, =54>:. ~ 1. ?@> :>3>--I>, =04 G8< (A?@O<>20=VABL =0 28@VH5==O), @>7<. 70 :>3>-I>, 70AB. >1 (>) :><C-
TRZSC SI - > kogo-co
Trząść się o swoją pracę. nad kim-czym
Trząść się nad dziećmi. Trząść się nad każdą hrywną.
POJEDYNEK - na co (walka) Pojedynek na szpady, szable, rewolwery.
MYŚLEĆ - o kim-czym, nad czym II PODEJRZEWAĆ - kogo
76
# "
-G><C (A?@O<>2C20B8 A2>W 4C<:8 =0 :>3>-, I>-=51C4L) // =0 :>3> (@>7<. - 70?V4>7@N20B8 :>3>-=51C4L C G><C-=51C4L) 5=5465@ =0?>;53;82> 4C<02 =04 B8<, O: 7<5=H8B8 718B:8 ?V4?@8T<AB20. 0B8 4C<0;0 ?@> <091CB=T, @>18;0 40;5:>3;O4=V ?;0=8 9 CA<VE0;0AO A2>W< 4C<:0<.
#AV, 728G09=>, 4C<0NBL =0 =L>3>. 465 BV;L:8 2V= A84V2 C 2'O7=8FV, >B>6 BV;L:8 2V= <V3 C:@0AB8 H5D>2C <>1V;:C.
2. ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I>, 70AB. > (>1) :><C-G><C (BC@1C20B8AO ?@> :>3>-, I>-=51C4L).
C<09 :@0I5 ?@> A515, O A>1V 40< @04C.
3. 7 V=DV=. (<0B8 =0<V@) C<02 ?>WE0B8 AN48 ?VA;O702B@0.
Menedżer wytrwale myślał nad tym, jak zmniejszyć straty przedsiębiorstwa. Matka myślała o przyszłości, robiła dalekosiężne plany i uśmiechała się do swych myśli.
Wszyscy oczywiście podejrzewają jego. Przecież tylko on siedział w więzieniu, a więc tylko on mógł ukraść komórkę szefa. MYŚLEĆ - o kim-czym
Myśl lepiej o sobie, ja sobie dam radę. ZAMIERZAĆ - z bezokol.
Zamierzał pojechać tam pojutrze. 1. C<09<> =5 ?@> A515, 0 >48= ?@> >4=>3> ((52GC:); V4=5402=0 O ?>G0;0 4C<0B8 =04 B8<, G8< @0=VH5 =5 BC@1C20;0AO: G8 =5 945 <>T 68BBO =0<0@=>? ( 03CBO:); "8 7@>7C<V9, I> 2AV ?@8E>48;8 BV;L:8 28:>@8AB0B8 B515 - 4V2G8=C 30@=C, 2@>4;82C, 4V2G8=C A?>:CA;82C, :>;8 E>G5H. =VEB> =5 4C<02 70 B515, O: 70 ;N48=C ( V4<>3); 01C2 ?@> H:>;C (52G5=:>, 4C<02 70 =>25: O:0 B> 4>;O 1C45 2 <0;O@0E! (0A); H>2 O B0: ECB:>, I> =02VBL =V >1 GV< V =5 4C<02 (>2G>:); II... )> 9 40;> ?@82V4 =5BO<CIV9 V 7;>2V;L=V9 G5@=V 3>2>@8B8 9 4C<0B8 =0 =5W, =V18 2>=0 1C;0 9><C :>E0=:>N (?5@5:;.); C<0NBL =0 V7>=0, 0;5 B> =5 2V=... V= =0 B0:5 ?>1>O2AO 1 ?VB8... (!;VA). 2. 5E09 CDV= ?@> A515 4C<0T B0 ?@> 4@C68=C... (. #:@.). 3. 4C@V2 O, BO6:> AB0;> # 25@B5?0E 68B8. C<02 A0< A515 70@V70BL, I>1 =5 =C48BL A2VB>< ((52G.).
MYSL
(czyimś) zdaniem
Moim zdaniem, wszystko będzie dobrze.
Nie martw się.
"5, I> >B515=L:> 3>2>@82 =5?@024C ?5@54 45?CB0B0<8, =0 4C<:C 042>:0B0, =VG>3> =5 >7=0G0T (7 6C@=.).
# , -8, 6.
=0 (G8NAL) 4C<:C
0 <>N 4C<:C, 2A5 1C45 30@074. 5 6C@8AO.
# ,, -@=O, G. 0 ?>H8B8 2 4C@=V
><C 1C;> A>@><, I> H0E@0W B0: ;53:> ?>H8;8 9>3> 2 4C@=V. 0 ?>H8B8AO 2 4C@=V
<8B@> =5 E>BV2 ?>H8B8AO 2 4C@=V, B><C
BV;L:8 <>2G02 V A;CE02.
5 I0AB8BL A5@45H=><C 18H5:C AL>3>4=V 70<>2:=CB8, I>1 =5 ?>H8B8AL C 4C@=V 9 =5
DUREN
0 zrobić z kogoś idiotę, 0 nabić kogoś w butelkę, 0 wystrychnąć kogoś na dudka
Było mu wstyd, że oszuści tak łatwo nabili
go w butelkę.
0 wyjść na idiotę, 0 zrobić z siebie idiotę
Dymitr nie chciał wyjść na idiotę, dlatego
milczał i słuchał. 4C@=V ?>H8;8 (. 5478:); 3>@... E>BV2 1C2 AB0B8 ?>A<VE>28I5< (>26.).
# ", -VN, -VTH, =54>:.-70:8< (@>7<., ?5@5=. -~ 4C65 C?040B8 70 :8<>AL, >1>6=N20B8 :>3>AL)
SZALEĆ - za kim-czym
77
#(
>;8AL 70 ><0=>< 4C@V;8 2AV 4V2G0B0.
#AV <8, ?0@C1:8 2 A5;V, 4C@V;8 70 =5N ($@.).
#(,-V, 6.
0 157 :>?V9:8 70 4CH5N
!BC45=B ?@>?82 AB8?5=4VN V 70;8H82AO 157 :>?V9:8 70 4CH5N.
... 825 157 :>?V9:8 70 4CH5N... (7 307.).
Kiedyś za Romanem szalały wszystkie dziewczęta.
DUSZA
0 bez grosza przy duszy
Student przepił stypendium i został bez grosza przy duszy.
/#", -CN, -CTH, =54>:. - :><C--G><C {=5 @>A. :>3>-I>) 70 I> O:CN 20< 70 4>?><>3C
DZIKOWAĆ - komu-czemu za co
Dziękuję wam za pomoc.
>=0 4O:CT 20< 70 @>1>BC (7 6C@=.); #G8B5;V 4O:C20;8 <5=V 70 ;5:FVN... (.-%.).
78
! ", -C, G. - =04 :8<-G8<,
7 :8<-G8<, @V4:> 70E. =0 :><C-G><C
II 7 G>3> (?@8 2:070==V =0 4V;O=:C =0C:8)
:A?5@8<5=B 7V IC@0<8 70:V=G82AO B@03VG=>.
"CB ?@>2>4OBLAO 5:A?5@8<5=B8 7 DV78:8,
0 ?>25@E>< 28I5 - 7 EV<VW.
> B>B0;L=>3> 5:A?5@8<5=BC =04 ;N48=>N 1C;> ?@8BO3=5=> 2A5 D0:B8G=> ?@>2>48<> 5:A?5@8<5=B =0 =0H8E 4VBOE... (7 6C@=).
EKSPERYMENT - ?0 kim-czym, z czym II z czego
Eksperyment na szczurach zakończył się tragicznie.
Tutaj przeprowadzane są eksperymenty z fizyki, a piętro wyżej - z chemii.
(7 6C@=.); B65, <8
! "#", -CN, -CTH, =54>:. - =04 :8<-G8<, 7 :8<-G8<, @V4:> 70E. =0 :><C-G><C
:A?5@8<5=BC20B8 =04 <>@AL:8<8 A28=:0<8.
EKSPERYMENTOWAĆ - na kim-czym, z kim-czym
Eksperymentować na świnkach morskich.
#" - 482. A. 313
EMIGROWAĆ
79
PRAGNC -r czego, z bezokol.
Jego dusza pragnęła spokoju. Krystyna pragnęła opuścić to miejsce, czym prędzej uciec stąd. ŻDAĆ - czego Żądam szybkiej odpowiedzi. PRAGNĆ, POŻDAĆ - kogo (D.) Pożądał tej kobiety, mimo że była córkąjego najlepszego przyjaciela, 4@C30.
1. /: ACE0 75<;O :>=0T 2V4 A?@038 V 6040T 682>B2>@=>W 2>48, B0: ;N4AL:V 4CHV 6040NBL 7=0==O (W2.); '5@57 B5, I> O 60402 2VG=>3> 68BBO, O 9 A?02 7 ?>2VO<8, V ?82 =>G0<8 (?5@5:;.).
2. >AB0282 =0 4>@>7V 25;8G57=C @>30G:C V 60402 2V4 ?@>W6468E 4;O A515 <8B0 ($@).
", -ŁN, -95H, =54>:. - 1. G>3>, 7 V=DV=. (1060B8, ?@03=CB8) >3> 4CH0 6040;0 A?>:>N. %@8AB8=0 6040;0 70;8H8B8 F5 <VAF5, <5@IV9 72V4A8 CB5:B8.
2. G>3>, 7 V=DV=. (4><030B8AO, 28<030B8) / 6040N H284:>W 2V4?>2V4V.
3. :>3> (3.) (2V4GC20B8 ;N1>2=89 ?>BO3) V= 60402 FN 6V=:C, =572060NG8 =0 B5, I> 2>=0 1C;0 4>G:>N 9>3> =09:@0I>3>
, -0, -T I>, @V4:> =0 :>3> 04V1=89 A;028. N48=0 604V1=0 =0 3@>HV.
G>3>, 4> G>3>, =0
ŻDNY - czego, SPRAGNIONY - czego, rzadko kogo; CHCIWY - czego, na co
Żądny sławy.
Człowiek chciwy na pieniądze. %;>?5FL, 604V1=89 2A51VG=8E 7=0=L, @0?B>< 2V4:@82, I> 4>AV 2V= 7>2AV< =5 <02 ?@020 =07820B8 A515 >A2VG5=>N ;N48=>N (20=8GC:); 04V1=89 2BVE8. 04V1=89 A2VB;0. 04V1=89 4> B5?;0. 04V1=89 4> 7=0=L (!"); ... 45 4> <5B8, 604V1=89 4> 68BBO, =5 4> 018O:>3>, 0 >B>3>, O:5 A>1V AB2>@8;8 A8;L=V, E8B@V B0 <5B8:>20=V (>2BC=); 025@HCNG8 @>7<>2C, O 283>;>A82 B0:C A5=B5=FVN: =0 2A5, =0 2A5 =0 A2VBV ;N48 7074@VA=V 9 604V1=V, 0 O 604V1=89 BV;L:8 =0 B@8 @5GV 2 A2VBV: =0 :=838, =0 6V=>: V =0 75<;N (0;8=5FL); 40202AO 6 2V= =0 3@>HV =5 604V1=89 (. #:@.).
ŻDZA - czego
, -8, 6. - G>3>, 7 V=DV=., @V4:> 4> G>3>
04>10 2;048.
04>10 1030BAB20 =5 4020;0 9><C A?>:>N.
!?'O=V;V 2V4 604>18 @C9=C20B8... ("C;C1); 04>10 ?><AB8. 04>10 =06828 (!");
N=0FL:C 604>1C 4> 68BBO (@8<.).
Żądza władzy.
Żądza bogactwa nie dawała mu spokoju.
15@V3
", -VN, -VTH, =54>:. - 1. :>3>-I> (2V4GC20B8 60;VABL, A?V2GCBBO 4> :>3>--=51C4L)
80
ŻAAOWAĆ - kogo-czego; WSPÓACZUĆ - komu-czemu
,
Serhij żałował Marty, ale jednocześnie pojmował absurdalność jej postępku. ŻAAOWAĆ, SKPIĆ - czego
Czy kiedykolwiek żałowałem ci czegoś? ŻAAOWAĆ - czego; UBOLEWAĆ nad czym
Chłopiec żałował młodych lat straconych
w wojsku.
Bardzo ubolewam nad tym, że spotkała pana
taka nieprzyjemna przygoda. 1. 4820:8, :>B@8E E>G5H =5 E>G5H 60;VB8 4>2>48BLAO (@>74); V= =5 BV;L:8 60;V2 B5?5@ 0@VN, 0 9 ?8H02AO =5N... {CG5@). 2. %;V10 =V:>;8 =V:><C =5 B@510 60;VB8 (=0@. B2>@.); 5 60;V2 =V A515, =V :>=O, =V A2>WE E;>?FV2 (>=G0@); CAB82AO 2 1V9:C - GC10 =5 60;V9! (=0@. B2>@.). 3. / =5 728:;0 60;VB8 70 B8<, I> 2B@0G5=5 ( 03CBO:); "5?5@ 1V;LH =V6 :>;8 60;VN, I> =5<0 2 <5=5 ?C1;VF8AB8G=>3> B0;0=C (. #:@.).
!5@3V9 60;V2 0@BC, 0;5 2>4=>G0A CA2V4><;N202 1573;C74VABL WW 2G8=:C.
2. G>3> (=5>E>G5 28B@0G0B8 I>-=51C4L, 15@53B8) '8 O 1C4L-:>;8 G>3>AL B>1V 60;V2?
3. 70 G8<, ?@> I> (C1>;V20B8 70 G8<>AL, 70 I>AL, H:>4C20B8) %;>?5FL 60;V2 70 <>;>48<8 @>:0<8, CB@0G5=8<8 2 0@<VW.
/ 4C65 60;VN, I> 7 20<8 B@0?8;0AO B0:0 =5?@8T<=0 ?@83>40.
#", -CN, -CTH, =54>:. - 70 G8<, ?@> I>, 7 ?@82>4C G>3>, 70AB. >1 GV< (2V4GC20B8 :0OBBO, C1>;V20B8 70 G8<>AL, 70 I>AL)
>4V 60;:C20B8 70 B8<. )> 7 2>70 2?0;>, B> ?@>?0;>.
ŻAAOWAĆ czego; UBOLEWAĆ nad czym
Nie ma już czego żałować. Co się stało, to
się nie odstanie.
'><C G0AB> <8 =5 @>18<> B>3>, 70 G8< 60;:C20B8<5<> 2A5 68BBO (.. /=>2.); WW A5@F5 ?><'O:H0;>, V 2>=0 4C65 60;:C20;0 70 B8<, I> =54>1@5 >1E>48;0AO 7 A2>TN =52VAB:>N ( .--52.); 465 2V4><>, I> @>AV9AL:V 2V9AL:0 7C?8=8;8AO 1878 @. ?5@54 >=AB0=B8=>?>;5< BV;L:8 G5@57 =5A?@8OB;82V >1AB028=8 (?@> I> 73>4>< B0: 60;:C202 >;. !>;>29>2) (7 6C@=.); /:8<8 :C<54=8<8 2840NBLAO <5=V AL>3>4=V BV, :>B@V 60;:CNBL ?@> 2?;82 $0=B><0A0 01> =4@5 V40: =5265 2>=8 3040NBL, I> 4VB8 A0<V =5 7=094CBL 4;O A515 >B@CB8? (?5@5:;.); - 8 I5 ?@> F5 ?>60;:CTB5. - >6;82>. @> I> BV;L:8 O =5 60;:C202 (7 6C@=.).
0 =5 60;:C20B8 (A2>WE) =V3
V3 =5 60;:CNG8 =V3.
0 biec ile sił w nogach
Biegł ile sił w nogach.
>?5@54C 2'TBLAO 4>@>30, O:>N AC48;>AO 9B8, =5 60;:CNG8 =V3 (#?.).
, -8, 6. - ?> :><C, @V4H5 70 :8< 01CAO 7>4O30;0AO 2 G>@=5. >=0 =>A8;0 60;>1C ?> ?>:V9=><C G>;>2V:>2V.
> ?>:V9=8:C =>A8;8 60;>1C (7 ?V4@CG=>
,1, 60;N, G. - 1. 70 :8<-G8<, 70AB. ?> :><C-G><C (AC<)
!L>3>4=V 2V= 2?5@H5 2V4GC2 A515 AB0@8<. 0;L 70 <>;>4VABN B01C=>< AE0@0?C465=8E :>=59 245@AO 2 9>3> 4CHC. 2. 4> :>3> (A?V2GCBBO) 0;L 4> 1@0B0.
ŻAAOBA -po kim
Staruszka ubierała się na czarno. Nosiła żałobę po zmarłym mężu.
ŻAL - za kim-czym,po kim-czym; TSKNOTA - za kim-czym,po kim-czym
Dzisiaj po raz pierwszy poczuł się stary. Żal za młodością niczym tabun spłoszonych koni wdarł się do jego duszy. WSPÓACZUCIE dla kogo Współczucie dla brata.
1. >;8 O 284C602 2V4 30@OG:8, O 284C602 V 2V4 60;N 70 2B@0G5=8<8 <0@:0<8 (?5@5:;.); # 7VBE0==V B><C ?>GC2AO @52=89 60;L 70 <>3CB=V< :>;8AL :@0T<, C1>;V20==O =04 70=5?04><
,
>4=>2V@=>3> =0@>4C (>FN1.); #?5@H5 7@>4C 2>=0 72V40;0 B0:89 @V7CG89, B0:89 BO6:89 60;L ?> <0B5@V ( 8@=89). 2. "V;L:8 2 A5@FV 718@0;0AL =5=028ABL 4> 5B@0 B0 60;L 4> 0ABV (>FN1.); 5<0 265 2 <5=V =V AB@0EC, =V 60;N 4> A515 (>26.).
,2, ?@8AC4:. A;.-l. :>3>-G>3>, @V4H5
:>3>-I> (?@> A?V2GCBBO 4> :>3>-=51C4L;
H:>40)
5=V AB0;> 60;L FVTW =5I0A=>W 6V=:8.
2. :><C :>3>-G>3>, @V4H5 :>3>-I>, 7 V=DV=. (?@> ?>GCBBO A<CB:C, ?>2'O70=>3> 7 2B@0B>N :>3>-, G>3>-=51C4L, ?@>I0==O< B>I>) 5=V 60;L 2B@0G5=>3> G0AC. 0;L F8E ;N459, I> 7038=C;8 2 =5@V2=V9 1>@>BL1V. 0;L 1C;> @>7;CG0B8AO 7 4@C7O<8.
3. :><C G>3>, 7 V=DV=. (?@> =51060==O 28B@0G0B8 I>-=51C4L, ?>71C20B8AO G>3>AL) ><C 60;L 1C;> 3@>H59. 0;L 1C;> ?>71C20B8AO ?@0;L=>W <0H8=8.
ŻAL - kogo-czego
Zrobiło mi się żal tej nieszczęsnej kobiety. komu kogo-czego, z bezokol.
Żal mi straconego czasu.
Żal tych ludzi, którzy zginęli w nierównej
walce.
Żal było rozstawać się z przyjaciółmi.
komu czego, z bezokol.
Żal mu było pieniędzy.
Żal było pozbywać się pralki. 1. 0B5@V :>6=>W 48B8=8 60;L, 1> :>B@>3> ?0;LFO =5 2@V6, B> 2A5 1>;8BL (C:@. ?@8A;.); >@0;L? 5=V ACG0A=C 109:C 60;L, > 5?V3>=AB2> 2V4:840 <>@0;L (@860=V2AL:89); ;5 O =5 2AB>O2 ?5@54 A?>:CA>N >AB0B>G=> 718B8 7 ?0=B5;8:C <>N 1V4=C <0BV@, O:C <5=V BVTW <8BV =02VBL AB0;> 60;L (?5@5:;.). 2. !C<=> AB0;> 0:A8<>2V A5@54 ;VAC; 60;L 9><C AB0;> A2>WE AB5?V2 157:@0WE ( 8@=89). 3. ... ><C 4C65 60;L 1C;> A>?V;:8 (>FN1.).
"#", -CN, -CTH, =54>:. -1. 7 :>3>-G>3>, @V4:> ?@> :>3>-I>, @>A. =04 :8<--G8< (?V4A<VN20B8AO) >9:>2V =5 ?>4>10;>AO, I> 3VABL 60@BCT 7 ?0?8.
2. 7 :8< (A<VH8B8 :>3>AL) 540:B>@ ;N182 60@BC20B8 7 4@C:0@:0<8.
ŻARTOWAĆ - z kogo-czego
Bojkowi nie podobało się, że gość żartuje
z papieża.
ŻARTOWAĆ, DOWCIPKOWAĆ
Redaktor lubił żartować z maszynistkami.
1. V9FV 60@BC20;8 7 =L>3>, I> 2V= B0: A>@><8BLAO A2>3> 3>A?VB0;L=>3> =53;V65... (>=G0@); 0@BC202 7 =525;8G:>3> ?;0B>G:0, :>B@8< 1C;0 3>;>20 C 0;V ?@8:@8B0 ( 8@=89); >BV< <>;>489 G>;>2V:, ?52=> ?@> I>AL 60@BC202 B><C, I> ?>A<VE02AO V G0A 2V4 G0AC 7078@02 01FV 2 >GV... (>2=0); %;>?FV 7 G8A;0 # !->2FV2 60@BC20;8 =04 A2>W< <091CB=V< (7 6C@=.).
2. >@>389 0@?5 >@=V9>28GC, A:06VBL, G><C 28 7 CAV<0 60@BCTB5, 25A5;V, 0 7V <=>N AB@8<0=V? (>@=.); 0@?> =5 70GV?02 4V2G0B, =5 60@BC202 7 =8<8 ( .-52); (0E09 ?>G02 60@BC20B8 7 <0;>N (.. /=>2.); ... "V;L:8 @046C 20< =040;V =5 60@BC20B8 7 ?@02>AC44O<, 1> BV 60@B8 :>;8AL 1>:>< 20< 28;V7CBL (?5@5:;.).
%, -C, G. - 70 :>3>-I> (25;8:5 E28;N20==O 70 G8TAL 68BBO, 4>;N V B. V=.) %@>?>20B>3> >E>?82 60E 70 4>;N 4@C30, O:89 >?8=82AO 2 A:@CB=><C AB0=>28IV.
STRACH - > kogo-co
Chropowatego ogarnął strach o los przyjaciela, który znalazł się w trudnym położeniu.
0E 70 ;N459, I> =5 2 A8;V 1>@>=8B8AO 2 E28;8=C A<5@B5;L=>W =5157?5:8, 1>;OG5 ?@>9=O2
CAN 9>3> VAB>BC (!;VA.).
82
"!/
%"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. -1.
:>3>-G>3> (4C65 ;O:0B8AO)
8:>;0 =0 283;O4 =0304C202 $@0=:5=-
HB09=0. N48 60E0;8AO 9>3>.
2. 70 :>3>-I> (E28;N20B8AO 70 :>3>-, I>-
-=51C4L)
><0=48@ 60E02AO 70 4>;N A>;40B, O:V
>?8=8;8AO 2 >B>G5==V.
! SI, LKAĆ SI - kogo-czego
Mikołaj z wyglądu przypominał Frankensteina. Ludzie się go bali. 2. o kogo-co
Dowódca bał się o los żołnierzy, którzy zostali okrążeni.
1. 0H @>:V? 20=>28G, =54C@=> 9>3> ?0==>N 725B5, 60E0TBLAO 4V2G0B (!B>@.); CFC; ;O:02AO =5 BV;L:8 ?0=0 V 60=40@<0, 2V= 60E02AO =0 :>6=><C :@>FV 2V4L<8, C?8@O, <>;LD0@B0 V 2AO:>3> V=H>3> G>@B>28==O (>7;.). 2. V4GC20NG8, O: 1'NBL E28;V C 1>@B ?0@>?;020, 0@ 60E02AO 70 4>;N <0;5=L:>W H;N?:8 ("@C1;.).
# /", -ON, -OTH,@V4H5 # ", -@N, -@8H, =54>:. - I>, G8< 1C@;OB8 :0<V=L. 1C@;OB8 F53;8=>N.
CISKAĆ, RZUCAĆ - co, czym
Rzucać kamień.
Rzucać cegłą.
2CG:89 2VB5@ :@CB8BL, 61C@;OT 2 H81:8 28E@8 4>I>28E 1@87>: (10=.); 5 @07 20= <5B02 A>:8@>N 2 =5W, 61C@;O2 28;0<8 B0 ?@>30=O2 (>FN1.).
", 64C, 645H, =54>:. - :>3>-I> (?5@52. 7 682. V<.), 70AB. :>3> ( .), G>3> (?5-@52. 7 01AB@. V<.), @V4:> 70E. =0 :>3>-I> 5B@> 265 42V 3>48=8 6402 "0<0@C. >=0 70?V7=N20;0AO. ;5 2V= =5 740202AO. >=0 640;0 A;CH=>3> <><5=BC, I>1 A:070B8 9><C ?@> F5.
CZEKAĆ - na kogo-co, rzadko kogo-czego
Piotr już od dwóch godzin czekał na Tamarę.
Spózniała się, ale on nie dawał za wygraną.
Czekała na odpowiedni moment, żeby mu
o tym powiedzieć.
&L>3> @07C 0@AV9 =0?82AO 7 $V=5T<, 0 B>4V FV;VAV=L:C =VG <0@=> 6402 T48=C 6V=:C, O:0 2V4 =L>3> =5 2BV:0;0 (?5@5:;.); V= A:0702 A>1V: >=0 1C45 <>O!. A<VO2AO, 1> <02 B5@?;OGVABL 68B5;O ;0=4, ?@82G5=>3> 640B8 48G8=C 2 70AV4FV (?5@5:;.); 48 0@8=8! ( 8@=89); ... )>4=O =5B5@?;OG5 640;0 BVTW 3>48=8, :>;8 ?>G=CBL G8B0B8 G5@3>289 @>74V; (?5@5:;.); > :;5?A84@8 ?V4E>48BL >E>@>=5FL, 645 72C:C 3>=30... (20=8GC:); ... "5@?;OG5 6402 AC1>B8, I>1 AB8A:0B8 2 >1V9<0E 0@V (?5@5:;.); B>6 O B5@?;OG5 640B8<C ?@8T<=>W 7CAB@VGV 7 20<8 2 5EV:>-!VB8 (?5@5:;.); ... 5 648 =0 ;52V2 B0 254<54V2 ( >A:0;5FL).
", -0N, -0TH, =54>:. - 1. (?@>A8B8 <8;>AB8=N) /:VAL 101CAV 651@0;8 1V;O F5@:28. 2. G>3>, I>, ?@> I> (28?@>HC20B8 I>--=51C4L, 1;030B8 ?@> I>AL) @8:@> 1C;> A?>AB5@V30B8, O: FO 3>@40 ;N48=0 651@0T G8TWAL ;0A:8.
ZEBRAĆ
Jakieś babcie żebrały pod cerkwią. czego, o co
Przykro było patrzeć, jak ten dumny człowiek żebrze czyjejś łaski. V@:89 A>@>< 3=02 :@>2 7 <>3> ;8FO, O 7 BV;0 A?02, O: 651@02 W< B>3> 28=0 B0 E;V10 (. #:@.); O I5 <0N 651@0B8 >456V >BV9 A2>W9 7 1V48 3C;OIV9 6V=FV (. #:@.);... VG>3> =5 70;8H0TBLAO, O: 7078@0B8 2 >GV, 651@0B8 B5, I> V=HV 4>AB>9=8FV <0NBL C 40@C=>: 704C@=>... (>2BC=).
"!/, 65=NAO, 65=8HAO, =54>:. V 4>:. (@>7<.) - @>A. =0 :><C, @V4H5 7 :8<
ŻENIĆ SI - z kim
83
"
0TH =0<V@ 65=8B8AO =0 =V9? Masz zamiar się z nią ożenić?
5 65=8AO =0 1030BV9, > 2865=5 7 E0B8... ((52G.); 4>;LD 28<030T, I>1 CH=5@ @>72V2AO V7 A2>TN 6V=:>N 9 65=82AO 7V <=>N (8==8G5=:>).
65=8B8AO 7 ;N1>2V
!>FV>;>3 4>A;V46C202 ?@>1;5<C, A:V;L:8 G>;>2V:V2 65=8BLAO 7 ;N1>2V, 0 A:V;L:8 4;O 3@>H59.
", -8, 6.
0 2 65@B2C (?@8=>A8B8, 4020B8 V B. V=.)
@8=5AB8 2 65@B2C A2>T 68BBO.
"#", -CN, -CTH, =54>:. -1. :><C I> (?@8=>A8B8 2 40@ <0B5@V0;L=V FV==>ABV)
N48 65@B2C20;8 1V65=FO< CA5: 3@>HV, E0@GV, >4O3, ?>ABV;L. 2. G8< (=VG>3> =5 H:>4C20B8) 5@B2C20B8 A2>W< 68BBBO<, 74>@>2'O<.
żenić się z miłości
Socjolog badał problem, ilu mężczyzn żeni się z miłości, a ilu dla pieniędzy.
OFIARA
0 w ofierze (przynosić, dawać itp.) Złożyć w ofierze swoje życie.
DAROWAĆ - komu co
Ludzie darowali uchodzcom wszystko: pieniądze, żywność, odzież, pościel. POŚWICAĆ - co
Poświęcać swe życie, zdrowie.
1. 4=V ?V4AB5;N20;8 9><C A2>T AV=>, V=HV 65@B2C20;8 =02VBL 2;0A=V =0:@820;0 (@G.).
2. 5@B2C20B8 2;0A=8< 68BBO< 4;O V45W. 5@B2C20B8 :>@V==8<8 V=B5@5A0<8 (!"); ">9, EB> 28A8BL =0 E@5ABV, 65@B2CT A2>W< 68BBO< 70 25;8:C A?@02C... (?5@5:;.); ... >4=0 @VG C A2VBV =5 20@B0 B>3>, I>1 65@B2C20B8 70@048 =5W ;N1>2'N @V4=8E V 1;87L:8E (7 307.).
", 682C, 6828H, =54>:. - =0 I>, @V4H5 7 G>3>, @V4H5 70 I> (<0B8 70 465@5;> A2>3> VA=C20==O) 01CAO 68;0 =0 <V75@=C ?5=AVN. @>40<> <0H8=C, V =0 3@>HV 2V4 WW ?@>406C 1C45<> 68B8.
><C =5 1C;> 45 ?V4@>18B8, 2V= 682 ;8H5 =0 70@?;0BC.
ŻYĆ - z czego
Staruszka żyła z mizernej emerytury. Sprzedamy samochód i będziemy żyć z pieniędzy z jego sprzedaży. Nie miał gdzie sobie dorobić, żył wyłącznie z pensji.
0 F59 :0?VB0; V 4>2545BLAO <5=V 68B8 (?5@5:;.); 5=V 9 70@07 740TBLAO, I> :>;8 1 O 1C2 @O4>28< @>1VB=8:>< =0C:8 V 682 =0 A:@><=V 70A>18, B> =VG>3> 1 ?>4V1=>3> =5 B@0?8;>AO (!;VA.); !:>B8=C ?>?@>40;0 V AB0;0 A>1V 7 :>?V9:8 68B8 (Ke.- A=.); # 14 @>:V2 O 28:@0402 02B><>1V;V, 70 I> 9 68;8 (7 6C@=.).
!" , -0, -T. 4> :>3>, 7 :8<, @V4H5 (AC)?@>B8 :>3>
0 <V9 ?>3;O4, B8 1C2 =04B> 6>@AB>:89 4> =5W.
OKRUTNY - dla kogo, wobec kogo, w stosunku do kogo
Moim zdaniem byłeś wobec niej zbyt okrutny.
>7C< 1C20T 6>@AB>:89 4> ;N48=8, 0;5 A?@0254;8289 I>4> =0<V@V2... (?5@5:;); !L>3>4=V /= 1C2 6>@AB>:89 7 4@C68=>N... (5).
!" !",, -:>ABV, 6. - 7 :8<, 4> :>3>, (AC)?@>B8 :>3>
V6=0@>4=0 :><VAVO =03>;>A8;0 2 A2>T<C 72VBV =0 =04728G09=V9 6>@AB>:>ABV A>;40BV2 4> ?>;>=5=8E.
OKRUCIECSTWO - wobec kogo-czego
Komisja międzynarodowa w swym raporcie podkreśliła wyjątkowe okrucieństwo żołnierzy wobec jeńców.
A5 2V= 4C<02 ?@> 10BL:0, BO6:> ?5@568202 A2>N 7 =8< 6>@AB>:VABL (>=G0@); &5 0:B =524OG=>ABV 9 6>@AB>:>ABV AC?@>B8 02B>@0 (7 6C@=.).
84
# "!/
# "!/, 6C@NAO, 6C@8HAO,, =54>:. - 1. 70 :8<-G8<, 70AB. ?> :><C-G><C
(AC<C20B8)
@C68=0 6C@8;0AO 70 G>;>2V:><, O:89 28WE02 =0 <VAOFL C 2V4@O465==O. V2G8=:0 6C@8;0AO 70 10BL:0<8. 2. ?@> :>3>-I>, @V4:> 70 :>3>-I>, 70AB. :8<, @V4H5 G8<, @V4:> 7 G>3>, 7 ?@82>4C G>3> (BC@1C20B8AO, B@82>68B8AO) 5 6C@8AO ?@> <5=5, 30@074? ">1V =5<0 G8< 6C@8B8AO? 1;8H <5=5.
TSKNIĆ - za kim-czym (smucić się z powodu braku kontaktu z kimś, braku czegoś), do kogo-czego (pragnąć, by coś się urzeczywistniło, chcieć zobaczyć kogoś) Żona tęskniła za mężem, który wyjechał na miesiąc w delegację. Dziewczynka tęskniła do rodziców. MARTWIĆ SI - o kogo-co (o przyszłości), kim-czym (o stanie obecnym lub o przeszłości)
Nie martw się o mnie, dobrze? Nie masz się czym martwić? Daj mi spokój.
1. / 4C<0;0 ?@> ?0=0 (><0=0 C A020=V, 1> 2V= C65 =0 4>@>7V 4> A2>3> "2>@FO, V O 6C@NAO 70 AC?CB=8:>< <>TW N=>ABV {?5@5:;?); 0@?> @>7:0702, I> 70 =5N 6C@OBLAO 4V2G0B0 { 8@=89).
2. ><C :V=5FL :V=F5<, 1094C65 ?@> I> 6C@8B8AL, 018 6C@8B8AL! {=B.-02.); '8 EB> 70 <>WE 4VB59 6C@8B8AL 1C45? {8==8G5=:>); 5 6C@VBLAO <=>N, O A>1V 40< @04C {!B5D.); 0;8 1 G8< 6C@8B8AO {0;8=5FL); B0:8<8 >B> 4C<:0<8 WE02 O =0 AC4 C :>=A8AB>@AL:><C ?V42>4V V 482C202 <0HB0;V@0 B8<, I> B8E5=L:> =0A?V2CN A>1V ?V4 =VA V =VG8< =5 6C@NAO... {(52GC:?); 5 6C@8AL <>W< ;8E><, 0465 B>1V A0<><C =VG>3> =5 AB0;>AO {?5@5:;?); 4=0: <8 2<V;8 =V:>;8 =5 6C@8B8AO ?@8O2=8< AB0=>< @5G59 {=4@CE>28G); %><O:>2 B56 6C@82AO V 45O:8<8 <><5=B0<8 @>AV9AL:>W VAB>@VW, V ACG0A=VABN, V <091CB=V< (7N10); ?@>2>:0FVW 6C@8B8AO? {8==8G5=:>).
85
'#", -CN, -CTH, =54>:., '", -GC, -G8H; =0:07, A?. 70157?5G; 4>:. -1. :>3>-I> G8< (?>AB0G0B8 24>AB0;L) 0157?5GC20B8 D01@8:C 2C3V;;O<.
2. :><C-G><C I> (30@0=BC20B8) // 70 :8< I> (70:@V?;N20B8 70 :8<>AL ?@02> =0 I>--=51C4L)
8 70157?5G8<> 20H8< ABC45=B0< <VAFO 2 3C@B>68B:C B0 E0@GC20==O. / E>BV2 18 70157?5G8B8 70 A>1>N ?@02> 2=>A8B8 7<V=8.
3. :>3>-I> 2V4 :>3>-G>3> (70AB@0E>2C20B8, >E>@>=OB8)
">1V =5>1EV4=> 70157?5G8B8 A515 2V4 =51060=8E =0A;V4:V2.
ZAOPATRYWAĆ - kogo-co w co
Zaopatrywać fabrykę w węgiel. ZAPEWNIAĆ, GWARANTOWAĆ - ko-mu-czemu co
Zapewnimy waszym studentom miejsca
w akademiku oraz wyżywienie.
Chciałbym zagwarantować sobie prawo do
wnoszenia zmian.
ZABEZPIECZAĆ, CHRONIĆ -kogo-co
przed kim-czym
Musisz koniecznie zabezpieczyć się przed
niepożądanymi skutkami.
1. @>AB0==O AV;LAL:>3> 3>A?>40@AB20 40;> <>6;82VABL :@0I5 70157?5G8B8 ;53:C B0 E0@G>2C ?@><8A;>2VABL A8@>28=>N, I> =5 <>3;> =5 ?>7=0G8B8AO =0 28?CA:C B>20@V2 H8@>:>3> 268B:C... (7 6C@=.); 8 70157?5G8<> 28=>< 2AN >AVN (>26.). 2. =0B>;V9 70157?5GC202 28A>:>?>AB02;5=><C 7=09><F52V 157?@>1;5<=89 70E8AB 4>:B>@AL:>W 48A5@B0FVW {>2BC=); V;LO@48 D@0=:V2, ?>78G5=V C $@0=FVW, 7=>2C 70157?5G0BL ABV9:VABL 7>;>B>W 20;NB8 {!B5;L<0E); / 2V4?>2V2, I> =5 <02 :>HBV2, 018 70157?5G8B8 W9 4>3;O4 V ;V:C20==O {?5@5:;.); II A=>2=8< 70240==O< # ?@>3>;>H5=> 28?>2=5==O 74>1CB>W 45@6028 =0FV>=0;L=8< 7<VAB><, 70<V=0 70;8H:V2 A8AB5<8 ?>=52>;5==O 45<>:@0B8G=>-2;04=8<8 AB@C:BC@0<8, O:V 70157?5G8;8 1 2;04C 2 45@602V 70 C:@0W=AL:8< =0@>4>< (7 6C@=.). 3.... "0:89 =0FV>=0;V7< 0=V B@>E8 =5 70157?5GCT >4 157=04V9=>3> 70:8A0==O {D@).
", -0N, -0TH, =54>:., ", -15@C, -15@5H, 4>:. - 1. 2 :>3> ( .), @V4H5 2V4 :>3> {=5 - 70E. :><C) I> (2V418@0B8 2 :>3>-=51C4L I>-=51C4L // ?>7102;OB8 G>3>AL)
;>4V9 701@02 2 ?5@5;O:0=>W 6V=:8 3@>HV V :8=C2AO 2BV:0B8.
ZABIERAĆ, ODBIERAĆ -komu co
Złodziej zabrał przestraszonej kobiecie pieniądze i rzucił się do ucieczki.
86
Odebrać komuś ostatnią nadzieją. komu co
Ta praca zabierała mu wszystkie weekendy.
2. 2 :>3> (P.) (@V4:> 70E. :><C) I> (?5@5=. komu co - ?>7102;OB8 :>3>AL O:8E-=51C4L O:>AB59, 2;0AB82>AB59, ?>GCBBV2 V B. V=.) 01@0B8 2 :>3>AL >AB0==N =04VN.
3. 2 :>3> ( .) (@V4:> 70E. :><C) I> (2V4=V<0B8 G0A, 5=5@3VN V B. V=.) &O ?@0FO 7018@0;0 2 =L>3> 2AV 2V:-5=48. 482. B0:>6 A. 313
1. ... !V<>= 1C45 702648 ?>@CG V 9>3> =VEB> 2 =5W =5 7015@5... (?5@5:;.); "0 B>9 ?VH>2 B>3> 3@01C20B8, 0 B>9 B>3>. 01@0;8 >48= C >4=>3> I> 40;>AO (%>B:.); >7C;O 701@02 2V4 ?>@0=5=8E ?0B@>=8, 71@>N V ?5@5=VA B8<, I> 25;8 1V9 ("NB.); !;CE09B5, <5=V 265 ?5@59H;0 >E>B0 BV :0:BCA8 9><C 7018@0B8 (?5@5:;.). 2. - )> B>1V 40;> 1030BAB2>? 5<;N V 3@>HV! I> 2>=> 701@0;> C B515? (!B5;L<0E); ... /:I> G>;>2V: ?>710282 :>3>AL 68BBO, <8 7018@0T<> 68BBO 2 =L>3> (7 6C@=.);... ( 0<0) ?>W45 V =0G5 7015@5 2V4 <5=5 2A5 <>T :>;8H=T 68BBO, 48B8=AB2>, A5;>... (CF0;>). 3. 0;5=5 7018@02 C =5W 4>@>3>FV==89 G0A, 2V42>;V:02 2V4 >A=>2=>W @>1>B8 (!>1:>); "0 2@5HBV 2>=0 A?;5A:CT 2 4>;>=V, 2>=0 1V4:0TBLAO, I> 701@0;0 =0< G0A, I> <8 ?52=> 73>;>4=V;8 (0;8=5FL).
" - ><5. A. 313
WPADAĆ
", -;8BL, 4>:. - 2 :>3> ( .), @V4 H5 :><C, =5 - 70E. :>3> # =L>3> 701>;V;> :>;V=>.
ZABOLEĆ - kogo
Zabolało go kolano.
# 48B8=8 701>;8BL ?0;LG8:, 0 C <0B5@V A5@F5 ( ><8A); 0ABC?=>3> 4=O, :>;8 O 289H>2 ?5@5?>G8B8 ?VA;O ?8A0==O, - <5=V 701>;V;8 >GV... ((52GC:).
#", -CN, -CTH, 4>:. - 1. 2 :>3> ( .) I> (C7OB8 2 1>@3 C :>3>-=51C4L, ?>78G8B8 2 :>3>-=51C4L) '><C B0: A>;>4:> CA<VE0THAO? 01CBL, I>AL E>G5H C <5=5 701>@3C20B8. 2. :><C-G><C, ?5@54 :8<-G8< I> (>?8=8B8AO 2 1>@3C ?5@54 :8<>AL) 5H:0=FV 0;VAAO 701>@3C20;8 5;5:B@>AB0=FVW ?'OBL <V;L9>=V2 3@825=L 70 5;5:B@>5=5@3VN.
"8 =VG>3> ?5@54V <=>N =5 701>@3C202. / 702648 @0489 B>1V 4>?><>3B8.
POŻYCZYĆ - co od kogo
Dlaczego tak słodko się uśmiechasz? Pewnie chcesz coś ode mnie pożyczyć. być dłużnym, winnym komu-czemu co; być zobowiązanym komu za co
Mieszkańcy Zalesia są winni elektrowni pięć milionów hrywien za energię elektryczną.
Nie jesteś mi nic dłużny. Zawsze chętnie ci
pomogę.
1. 0AV==O =0 ?>AV2 E>GC 701>@3C20B8 C 20A, ?0=5 02@8;5 (&N?0). 2. !CAV4:0 4828;0AL =0 8;8=C B0:, =0G5 B0 W9 701>@3C20;0 9 =5 E>G5 ?>25@B0B8 1>@3 (CF0;>); 0@:> @BL><>2 AV2 ?8A0B8 ;8AB0 4@C68=V #;O=V, 1> 265 1030B> 701>@3C202 W9 ;8ABV2 ('>@=.); ... ><?0=VO #:@A?5F5A:>@B 701>@3C20;0 702>4>2V 12 <;=. 3@=. 70 1@>=5B@0=A?>@B5@8... (7 6C@=.); - !?0A81V, ;0B>=5 02;>28GC, 25;8:5 A?0A81V 70 4>?><>3C. "5?5@ O ?5@54 20<8 42VGV 701>@3C202 (":0G).
, -8, 6. @V4H5 G>3>
7 V=DV=., =0 I>, ZAKAZ - czego
87
/"
01>@>=0 4@C:C20B8 C:@0W=AL:V :=86:8
4VO;0 <0965 @>:V2.
01>@>=0 =0 22V7 =0@:>B8:V2 =0 B5@8B>@VN
#:@0W=8.
Zakaz druku ukraińskich książek obowiązywał prawie 30 lat.
Zakaz wwożenia narkotyków na terytorium Ukrainy.
01>@>=0 A?V;:C20B8AO. 5 <5=H VAB>B=>N T :0B53>@8G=0 701>@>=0 4020B8 4VBO< 0;:>3>;L=V =0?>W, =02VBL C ?><V@=8E 4>70E... (7 ?V4@CG=.); ">B0;L=0 701>@>=0 =0 1C4L-O:C V=D>@<0FVN ?@> ;8E> 3>;>4><>@C ?@825;0 4> =04728G09=>W 2C7L:>ABV 465@5;L=>W 1078 7 FVTW B5<8 (7 6C@=.); &59 C:07 ?>710282 :@8<AL:8E B0B0@ @568<C A?5F?>A5;5==O, ?@>B5 =5 7=O2 7 =8E 728=C20G5==O 2 7@04V 0BL:V2I8=8, 70;8H82 C A8;V 701>@>=C =0 ?>25@=5==O 4> @8<C (7 6C@=.); 01>@>=0 40;LH>3> 2840==O 3075B8 (V;L45); >AV9AL:V :C?FV 4>18;8AL 2V4 C@O4C 701>@>=8 157<8B=>W B>@3V2;V V=>75<FO<8 (7 ?V4@CG=.).
?V4 701>@>=>N 1CB8 (?5@51C20B8, 7=0E>48B8AO V B. V=.)
572060NG8 =0 @501V;VB0FVN 02B>@0, 9>3> B2>@8 70;8H8;8AO ?V4 701>@>=>N. ... =830 1C;0 ?V4 701>@>=>N {>=G0@).
/", -ON, -OTH, =54>:., ", ->=N, ->=8H, 4>:. - I>, 7 V=DV=.
>AV9AL:0 >:C?0FV9=0 2;040 701>@>=8;0 4VO;L=VABL @>A2VB8 2 0;8G8=V. 0BL:8 701>@>=8;8 "5BO=V 4828B8AO 0<5@8:0=AL:V DV;L<8.
0 (być) na indeksie (pot.), O być na cenzurowanym (pot.)
Mimo rehabilitacji autora jego utwory pozostały na indeksie.
ZABRANIAĆ, ZAKAZYWAĆ
Z bezokol.
czego,
Rosyjskie władze okupacyjne zakazały działalności Proswity w Galicji. Rodzice zabronili Tatianie oglądać amerykańskie filmy. 0 ;02V ?V4AC4=8E - 1@8B0=AL:89 C@O4, O:89 4>AV =5 701>@>=82 BV;5A=V ?>:0@0==O C ?@820B=8E H:>;0E (7 6C@=?); / 701>@>=ON <VB8=3 (>@=.); !0=45=C 701>@>=8;8 2'W74 157?>A5@54=L> ?5@54 2V78B0<8 4> 8T20... >1V=0 C:0 (7 6C@=.);... @5:;0<V 701>@>=OB8<5BLAO ?>2V4><;OB8 ?@> ?5@5410GC20=V @>7<V@8 482V45=4V2, 4>E>4V2, ?@>F5=B=8E =0@0EC20=L 70 2:;040<8 (7 307).
#", -0N, -0TH, =54>:., #", -C4C, -C45H, 4>:. - 1. :>3>-I>, ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> (?5@5AB020B8 ?0<'OB0B8, =5 715@V30B8 2 ?0<'OBV) 810GB5, 0;5 O 701C2 20HC 04@5AC.
>2>;V AB02 701C20B8 WW ;8F5. "8 =V ?@> I> =5 701C2? /: BV;L:8 2V= 28WE02 7 4><C, 2V= 701C2 ?@> =5W.
2. I> (70;8H0B8 I>-=51C4L) // 7 V=DV=. (=5 @>18B8 G>3>AL G5@57 =5C206=VABL, 701C4L:C20BVABL) / 701C2 24><0 ?0@0A>;L:C. 0 60;L, O 701C2 9><C A:070B8 ?@> F5.
ZAPOMINAĆ - kogo-co, rzadziej kogo--czego, o kim-czym
Przepraszam, ale zapomniałem pański
adres.
Powoli zaczął zapominać jej twarz.
O niczym nie zapomniałeś?
Ledwie wyjechawszy z domu, zapomniał
o niej.
czego II z bezokol.
Zapomniałem z domu parasola.
Niestety zapomniałem powiedzieć mu o tym.
1. O:I> O 701C2 I>-=51C4L, B> F5 =0?52=5, O:VAL 4@V1=8FV, V 3>A?>4L <5=V WE ?@>AB8BL 7V A2>TW ;0A:8 (?5@5:;); )5 @07 ?>2B>@NN: 28 ?>28==V 7=8I8B8 20H 28=0EV4, 2V4<>28B8AL >4 =L>3>, =02V:8 701CB8 70 =L>3> (8==8G5=:>). 2. @O=AL:89 C206=> 28A;CECT @0?>@B, ?8B0T.
88
I
"
G8 =5 701C;8 G0A>< ;>?0B =0 <VAFV @>1>B8 (>=G0@); II /: BV;L:8 701C20;8 70G8=8BL 425@V, :@V7L =8E 2;VB0;0 7 AV=59 7>7C;OAB5=L:0 :C@:0 (>FN1).
,(
7021V;LH:8 7 I>, @V4:> 2 I> (?@8 2:07V2FV =0 ?@54<5B, I> 4> =L>3> ?>@V2=NNBL 70 @>7<V@>< V=H89 ?@54<5B) 'OG 7021V;LH:8 7 25;8:C :0?CABC. 7021V;LH:8 (2) I> (?@8 28@065==V 2 >48=8FOE 28<V@C)
>A?>40@AB20 7021V;LH:8 2 1 35:B0@ =5 >B@8<0NBL 4>B0FV9.
WIELKOŚCI
wielkości czego
Piłka wielkości dużej kapusty, (o) wielkości czego
Gospodarstwa o wielkości 1 hektara nie dostaną dotacji.
&O 1>9>20 10;VAB0 <>3;0 :8=CB8 :0<V=L 7021V;LH:8 7 ;N4AL:C 3>;>2C =0 2V440;L 45AOB8 AB04V9 (CFC;O:); ... >G8=0TBLAO 70?0;5==O ;V<D0B8G=8E 70;>7 1@86V, ?@8G><C 2>=8 @>1;OBLAO 7021V;LH:8 7 ?><0@0=GC... (?5@5:;); C9=V 3@048=8 7 4@V1=C A;82C 7021V;LH:8 18;8 <>@O:V2, 7<>:;8E V 7<5@7;8E 4> :VAB>:... ("C;C1); # FL><C AB>;VBBV 28=8:=5 B5E=>-D5=><5= - 5;5:B@>==V A:;040;L=8:8, 7021V;LH:8 7 2V@CA... (7 6C@=.); ?> 4>@>7V <0;5=L:8< 0?0@0B>< 7021V;LH:8 2 AV@=8:>2C :>@>1:C :>?VNT 40=V 7 :0@B:8 (7 6C@=); &59 28=0EV4 4>72>;8BL @>18B8 :><?'NB5@8 7021V;LH:8 2 =0@CG=89 3>48==8: (7 6C@=); O;L:C 7021V;LH:8 20 A< =0720;8 "0=-G0= (7 307).
(
70228H:8 7 I> (?@8 2:07V2FV =0 ?@54<5B, I> 4> =L>3> ?>@V2=NNBL 70 @>7<V@>< V=H89 ?@54<5B)
5@52> 70228H:8 7 B@8?>25@E>289 1C48=>:.
70228H:8 (2) I> (?@8 28@065==V 2 >48=8FOE 28<V@C) ><8= 70228H:8 50 <5B@V2.
WYSOKOŚCI
wysokości czego
Drzewo wysokości dwupiętrowego budynku, (o) wysokości czego
Komin o wysokości 50 metrów.
... :AB@02030=B=89 B2>@5FL 6825 2A5@548=V 20-B>==>W 3>;>W 6V=:8 70228H:8 ?'OBL ?>25@EV2... (7 307).
", -40N, -40TH, =54>:., ", -4Ł<, -40A8, 4>:. ~ :><C G>3> (@>18B8, G8=8B8 :><C-=51C4L I>AL =5?@8T<=5)
"8 702402 <5=V 25;8:>W ?@8:@>ABV. !CH0 70240;0 25;8:8E 718B:V2. 7024020B8 1>;N (<C:8) (28:;8:0B8 206:V ?5@56820==O)
!2>W<8 A;>20<8 2V= E>BV2 70240B8 B>1V 1>;N.
7024020B8 2B@0B
0@B870=8 70240;8 >:C?0=B0< 25;8:8E 2B@0B.
7024020B8 :;>?>BC 0GC, I> O 702402 20< :;>?>BC.
SPRAWIAĆ komu co; POWODOWAĆ - co; ZADAWAĆ - komu co
Sprawiłeś mi dużą przykrość. Susza spowodowała duże szkody. sprawiać ból
Swoimi słowami chciał sprawić ci ból.
zadawać straty
Partyzanci zadali okupantom duże straty.
sprawiać kłopot
Widzę, że sprawiłem panu kłopot.
89
/
7024020B8 ?>@07:8
5B;N@V2FV 70240;8 1V;LH>28:0< =8IV2=>W ?>@07:8. 7024020B8 C40@C
@01V6=8: 702402 =>6>2>3> C40@C. (52G5=:> 702402 C40@C ?> 2>@>B0E.
zadać klęskę
Petlurowcy zadali bolszewikom druzgocącą klęskę.
zadać cios // STRZELIĆ (w piłce nożnej) Rabuś zadał cios nożem. Szewczenko strzelił na bramkę.
/ I5 =5 ?@>1C;0 9 ?V2 <VAOFO 2 10@>=5A8, 0 A:V;L:8 ?@8:@>ABV 70240;0 2>=0 <5=V! (. #:@.); '8<0;>W H:>48 70240;8 2>=8 9 VGC@V=AL:><C A04C (>26.); - V9=0 70240;0 ABV;L:8 3>@O, A;V7... (<8B.); /@5AL:> 73>@O2 2V4 A>@><C. V= 10G82, I> A2>W< 70?V7=5==O< 702402 >1@078 :><0=48@52V (>=G0@).
/ - :><C-G><C
024O:8 B2>W9 4>?><>7V O 2?>@02AO 2G0A=> 7 CAV<.
DZIKI - komu-czemu
Dzięki twej pomocy uporałem się ze wszystkim na czas.
024O:8 70E>40< >BFO ;L>97VO 281@0;8 3@><04O=8 281>@F5< 8:>;C V4?0;5=>3> ( 0@B).
/'#", -CN, -CTH, =54>:., ZAWDZICZAĆ komu co
/'", -GC, -G8H, 4>:. - :><C @>A.
G8<, @V4H5 I>
024OGC20B8 A2>W<8 CA?VE0<8 4@C7O<. Zawdzięczać swe sukcesy przyjaciołom.
... V=:0-?5@5<>6=8FO. "0 I5 9 B0:0, :>B@0 7024OGCT ?5@5<>3>N BV;L:8 A0<V9 A>1V (>2BC=); V4><>, I> A2>W< 283;O4>< 1C4L-O:0 :=86:0 7024OGCT =5 02B>@>2V V =02VBL =5 28402=8FB2C (7 6C@=.); &8< <VAF5< O 7024OGCN <040< VO= (?5@5:;.); !0<>7@>7C<V;>, O 7024OGCN 3>@52V 1030B> 70E>?;5=L B0 V459 (7 6C@=); ;5 FV 28AB02:8... 1C;8 725@=5=V 4> C:@0W=AL:>3> 3;O40G0, O:><C >@>7 7024OGC202 ?@8O7=L V @>73>;>A... (7 6C@=.); ... >=O 9 @8AO 7024OGC20;8 28:;NG=> 9><C A2>T I0ABO (>20;V2); 8 A0<V AB2>@8;8 A2>N 4>;N V =V:><C =5 7024OGCTB5 WW (. #:@.).
", -=N, -=9H, 4>:. - ?5@54 :8<-G8<, @V4H5 (AC)?@>B8 :>3>-G>3>, @V4:> :><C G8< 028=8B8 ?5@54 <0BV@'N. '8< O ?5@54 B>1>N 7028=82?
ZAWINIĆ - wobec kogo, rzadziej wzglądem kogo, rzadkoprzeciw(ko) komu czym; komu w czym
Zawinić wobec matki. W czym ja ci zawiniłem?
"0 ?5@5206=0 1V;LHVABL V7 =8E (45?>@B>20=8E) 1C;8 728G09=8<8 ;N4L<8, O:V =VG8< =5 7028=8;8 ?5@54 10BL:V2I8=>N... (7 6C@=.); ... '8< 7028=8;8 V=HV ?@>B8 =0A... (?5@5:;.); 5E09 2>=0 AC?@>B8 B515 9 28==0, 5=V 6 2>=0 =VG8< =5 7028=8;0 (. #:@.).
#', -0, G. - G>3>
02V4C20G :0D54@8, ;01>@0B>@VW.
#.' (@V4:>) - G8< 02V4CNG89 2V44V;5==O< 10=:C.
, -C, G.
=0 702>4V (?@0FN20B8, ?5@51C20B8 B>I>) (45)
)> B0< GC20B8 =0 702>4V? =0 702>4 (WE0B8, VB8, ?>A?VH0B8 B>I>) (:C48) :>B@V9 V45H =0 702>4?
KIEROWNIK - czego
Kierownik katedry, laboratorium.
KIEROWNIK -czego
Kierownik oddziału banku.
FABRYKA
w fabryce (pracować, przebywać itp.)
(gdzie)
Co tam słychać w fabryce?
do fabryki (jechać, iść, spieszyć się itp.)
(dokąd)
O której idziesz do fabryki?
90
/"
"-4<5. A. 313, 314
ZAWOZIĆ
", -0N, -0TH, =54>:., ", -VN, -VTH, 4>:. - :8<-G8<, =5 :>3>-I>
V@0B8 28@VH8;8 702>;>4VB8 :>@01;5<. &O E8<5@=0 4V2G8=0 702>;>4V;0 9>3> CO2>N.
OPANOWYWAĆ - kogo-co; ZAWAADNĆ - kim-czym {dok.)
Piraci postanowili opanować statek. Ta chimeryczna dziewczyna zawładnęła jego wyobraznią.
&O <0;5=L:0 4V2G8=:0 7C<V;0 :V;L:><0 F8D@0<8 9 FV:028<8 D0:B0<8 702>;>4VB8 C203>N A2>TW 0248B>@VW ("@C1;.); WW 702>;>4V20;0 <@VO ?@> <>;>48:0 V7 75;5=C20B>-7>;>B028<8 >G8<0 (?5@5:;.).
" (
702B>2H:8 7 I>, @V4:> 2 I> (?@8 2:07V2FV =0 ?@54<5B, I> 4> =L>3> ?>@V2=NNBL 70 @>7<V@>< V=H89 ?@54<5B) >1VB=8:8 =5A;8 25;8:C B@C1C 702B>2H:8 7 AB>21C@ AB>;VB=L>3> 4C10. 702B>2H:8 (2) I> (?@8 28@065==V 2 >48=8FOE 28<V@C) !BV=0 702B>2H:8 2 20 A0=B8<5B@V2.
GRUBOŚCI
grubości czego
Robotnicy nieśli wielką rurę, grubości pnia stuletniego dębu. (o) grubości czego
Ściana o grubości 20 centymetrów. ... @V1=89 ?>@>E 2:@8202 2C;8FV H0@>< 702B>2H:8 7 B@8 ?0;LFV (CFC;O:); A:@>2 A:@CB82 :>7OGC =V6:C 702B>2H:8 7 ?0;5FL (>9G.); / ?5@5E8;82AO G5@57 2V:=> 9 ?>10G82, O: 7 VH:>2>3> ;8FO G5@2>=8< D>=B0=>< 1'T AB@C<V=L :@>2V, 702B>2H:8 2 <V78==89 ?0;5FL (7 6C@=.); # H0?FV :C4;0BV9, C @C:0E FV?>: AC:C20B89, C @C:C 702B>2H:8 (>;>2:>); (0@ 702B>2H:8 2 26 :V;><5B@V2 35>EV<V:8 2AL>3> A2VBC 28@VH8;8 - 01A>;NB=> C<>2=> - 22060B8 75<=>N :>@>N (7 ?V4@CG=.).
( (
702H8@H:8 7 I>, @V4:> 2 I> (?@8 2:07V2FV =0 ?@54<5B, I> 4> =L>3> ?>@V2=NNBL 70 @>7<V@>< V=H89 ?@54<5B) 57> =>60 702H8@H:8 7 ?0;5FL B>@:=C;>AO 9>3> H8W.
702H8@H:8 (2) I> (?@8 28@065==V 2 >48=8FOE 28<V@C) >H:0 702H8@H:8 2 10 4N9<V2.
SZEROKOŚCI
szerokości czego
Ostrze noża szerokości palca dotknęło jego
szyi.
(o) szerokości czego
Deska o szerokości 10 cali. V4 2V:>=F5< C?>?5@5: :V<=0B:8 1C2 ?V;>:-;560=:0, 702H8@H:8 7 ?>42V9=5 ;V6:> (>A2.); 5B@> :8=C2AO 4> ?>AB5;V, CE>?82 ?@>AB8=N C @C:8... 5-5-@-@! B0: V @>7?0=0E02 C?@>4>26, 284@02H8 ABL>6:C 702H8@H:8 7 4>;>=N ( 8@=89); &5 ?@>2C;>: 702H8@H:8 7 :>@84>@ ?>BO3C (?5@5:;.); ... # V@>2>3@04V 7482>20=> A?>3;O40TH ?>206=C :@0AC=N-@V:C <5B@V2 AB> 702H8@H:8. .. (7 6C@=.).
/" - ><5. A. 313
/", -0N, -0TH, =54>:., / #", -=C, -=5H, 4>:. - 2 I>, 4> G>3>
(G8B0B8, ?@>2V@OB8 I>AL 2 A;>2=8:C, :=86FV, A?8A:C B>I>)
ZAGANIAĆ, ZAPDZAĆ, WPDZAĆ ZAGLDAĆ do czego
91
"
030O=L 4> A;>2=8:0. 5@52V@ F5 A;>2>. 482. B0:>6 A. 313 0 703;O40B8 2 G0@:C V4:>;8 2V= 2B@0B82 @>1>BC, AB02 703;O40B8 2 G0@:C.
0 A<5@BL 703;O40T :><CAL 2 >GV (C 2VGV) 0 2V9=V A<5@BL 703;O40;0 9><C 2 >GV, 0;5 2V= =V:>;8 =5 ?0=V:C202.
Zajrzyj do słownika. Sprawdz to słowo.
0 zaglądać do kieliszka
Od kiedy stracił pracę, zaczął zaglądać do
kieliszka.
0 śmierć zagląda komuś w oczy
Na wojnie śmierć zaglądała mu w oczy, ale on nigdy nie panikował.
5 1V9B5AL 703;O40B8 2 A;>2=8: ( 8;LAL:89); 0< =V:>;8 =5 A?040;> =0 4C<:C 703;O=CB8 4> BC@8AB8G=>3> ?CBV2=8:0? (?5@5:;.).
", 703@0N, 703@0TH V @V4:> 703@020N, 703@020TH, =54>:.-7:8<, @V4:> 4> :>3> (70;8FOB8AO // ?5@5=. ?V4;5IC20B8AO 7 <5B>N >B@8<0B8 G8NAL ?V4B@8<:C, 74>1CB8 G8NAL ?@8E8;L=VABL) 0@<0 I> 70@CG5=0, =0AB07VO 40;V 157A>@><=> 703@020;0 7 E;>?FO<8.
FLIRTOWAĆ - z kim; KOKIETOWAĆ - kogo; ZALECAĆ SI - do kogo; WDZICZYĆ SI - do kogo II PRZY-MILAĆ SI - do kogo
Mimo że Anastazja była już zaręczona, dalej bezwstydnie wdzięczyła się do chłopców.
!B0@HV ?>206=> @>7<>2;O;8, <>;>4HV 60@BC20;8, 703@020;8 7 4V2G0B0<8 ( C4.); 0B0;O ?@>1C20;0 703@020B8 4> ;530, 0;5 B>9 C65 1C2 <0965 70:>E0=89 C !2VB;0=C (>2BC=).
GROyBA - czego
Grozba podjęcia zdecydowanych kroków w celu obrony państwa wywarła na obecnych zagranicznych dziennikarzach odpowiednie wrażenie.
GROyBA, NIEBEZPIECZECSTWO -czego
Grozba wybuchu reaktora.
Grozba redukcji etatów w przedsiębiorstwie.
ZAGROŻENIE - dla kogo-czego
Wskutek działań niedoświadczonego lekarza wyniknęło zagrożenie dla życia pacjenta.
1. 03@>70 ?>A:0@68B8AL >7>2><C 2A5 6 B0:8 2?;8=C;0... ;VB0:8 ?@81C;8 ?> >1V4V ( C4.).
2. ... 03@>70 =0A8;LAB20 B0 71@>9=8E ACB8G>:... (7 6C@=.); !B2>@8;0AO O2=0 703@>70 >B>G5==O... (CG5@). 3. ... V7=8FO 2 ;VB0E <>65 1CB8 703@>7>N =0H><C I0ABN... (?5@5:;.); 50;V70FVO B0:>3> AF5=0@VN 2 <560E #:@0W=8 703@>6CT... 2:@09 =51060=8<8 A>FV0;L=8<8 =0A;V4:0<8, V, 7@5HB>N, 703@>7>N ?>40;LH><C VA=C20==N A0<>ABV9=>W #:@0W=AL:>W 45@6028 (7 6C@=.); &5=B@0;V7>20=5 ?;0=>25 3>A?>40@N20==O 7 >A>1;82>N =5I04=VABN @C9=C20;> ?@8@>4=5 4>2:V;;O, AB2>@NNG8 703@>7C 74>@>2'N 28@>1=8:V2 V 2AL>3> =0A5;5==O (7 6C@=.).
, -8, 6. - 1. 7 V=DV=. (?>3@>70) 03@>70 268B8 @VHCG8E 70E>4V2 4;O 70E8ABC 45@6028 A?@028;0 =0 ?@8ACB=VE 70:>@4>==8E 6C@=0;VABV2 =0;56=5 2@065==O.
2. G>3> (<>6;82VABL 01> =5<8=CGVABL 28=8:=5==O G>3>AL =5157?5G=>3>, ?@8:@>3> 4;O :>3>-, G>3>-=51C4L) 03@>70 281CEC @50:B>@0. 03@>70 A:>@>G5==O HB0BV2 =0 ?V4?@8T<AB2V.
3. :><C-G><C (?@8 2:07C20==V =0 >1'T:B, O:><C I>-=51C4L 703@>6CT) =0A;V4>: 4V9 =54>A2V4G5=>3> ;V:0@O 28=8:;0 703@>70 68BBN ?0FVT=B0.
, -0, -5.-:8<-G8<, @V4H5 7:>3>-G>3>
8@5:B>@ 1C2 704>2>;5=89 =>28< ?@0FV2=8:><.
ZADOWOLONY z kogo-czego
Dyrektor był zadowolony z nowego pracownika.
92
"
04>2>;5=89 68BBO<. Zadowolony z życia.
@O=AL:89 1C2 FV;:>< 704>2>;5=89 A2>W<8 2CA0B8<8 28E>20=FO<8 {>=G0@); V= A0<5 2G82AO 3@0B8 =0 A2>T<C =>2><C AB@C<5=BV <C78G=><C V 704>2>;5=89 1C2 V7 A2>WE CA?VEV2 {Kon.).
/, -O, A. - 1. 2V4 G>3>, @V4:> 7 G>3> (?>GCBBO V AB0= 704>2>;5==O G8<-=51C4L)
04>2>;5==O 2V4 4>1@5 28:>=0=>3> >1>2'O7:C ?5@5?>2=N20;> 9>3> A5@F5. 5B@> >B@8<C202 A?@026=T 704>2>;5==O 2V4 =>2>W @>1>B8.
2. I> (4VO 70 7=0G5==O< 28:>=0B8 G8W--=51C4L ?>B@518, 28<>38, ?@5B5=7VW B>I>) 04>2>;5==O ?>B@51 A?>6820GV2.
ZADOWOLENIE - z kogo-czego; SATYSFAKCJA - z czego
Satysfakcja z dobrze spełnionego obowiązku przepełniała jego serce. Nowa praca dawała Piotrowi prawdziwą satysfakcję. ZASPOKOJENIE - czego
Zaspokojenie potrzeb konsumentów.
1. V45@;0=4AL:89 EC4>6=8: =5 ?@8E>2CT, I> 9>3> ?5@A>=06 709<0TBLAO ?V4@0EC=:0<8, 7206C20==O< <>6;828E 28B@0B V ?@81CB:V2 V I> 2V4 FL>3> 2V= <0T A?@026=T 704>2>;5==O {7 6C@=.); "0 O 9 =5 6040N 704>2>;5==O 7 B>W @>1>B8 9 =5 B0< HC:0B8<C 9>3> {>FN1).
2. 04>2>;5==O ?>7>2=8E 70?8BV2 {!# ).
, /"!/, -O'NAO, -OTHAO, =54>:., , "!/, -=NAO, -=9HAO, 4>:. - G8<, 70AB. 7 G>3> !;V4G89 704>2>;L=82AO WW ?>OA=5==O<8.
ZADOWALAĆ SI czym
Oficer śledczy zadowolił się jej wyjaśnieniami.
... >G:0 28<030B8<5 ?>OA=5=L, 2>=0 ?V2?@024>N =5 704>2>;L=8BLAO {V;L45); V= I5 3>@489 A2>TN 70?>@>7L:>N ;8F0@AL:>N :@>2'N, 0;5 4;O =0@5G5=>3> A2>TW 4>G:8 F8< =5 704>2>;L=OTBLAO {(5@5E); 848<>, 2V= 704>2>;L=82AO 7 @>7<>28, 28@VH82H8, I> 9>3> 15AV4=8: 4C@5=L... {!;VA).
# #"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., # "!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - ?@> :>3>-I>, =04 :8<-G8<, 70AB. >1(>) :V<-GV< II =04 G8< (A?@O<>20=VABL =0 28@VH5==O, @>72'O70==O G>3>AL) %@8AB8=0 704C<0;0AO ?@> A2>N 4>;N. !;V4 704C<0B8AO =04 <>6;828<8 =0A;V4:0<8 =0H8E 4V9.
0< B@510 A5@9>7=> 704C<0B8AO =04 FVTN ?@>1;5<>N.
- @> I> B8 704C<0;0AO, 6V=:>? {>=G0@);
ZAMYŚLAĆ SI - nad kim-czym, rzadko o kim-czym; ZASTANAWIAĆ SI -nad czym
Krystyna zamyśliła się nad swoim losem.
Należy zastanowić się nad ewentualnymi
skutkami naszych działań.
Musimy poważnie zastanowić się nad tym
problemem.
. 5=8A 0@01>;O 2?5@H5 A5@9>7=> 704C<02AO =04 A;>20<8 =0I04:0 AB0@>28==>3> C:@0W=AL:>3> @>4C {!B5;L<0E); 0@CAO <>2 ?@>:8=C;0AO. 04C<0;0AO > GV<>AL, 1C;0 40;5:> {%>B:).
", -@N, -@8H, =54>:. - :><C, 70AB. =0 :>3>; G><C, @V4:> =0 I>; :><C @V4:> 70 I>, @V4:> 2 G><C (2V4GC20B8 @>74@0BC20==O, 7;VABL 01> 60;L C 72'O7:C 7 O:>NAL ?5@5203>N, 4>1@>1CB>< :>3>-=51C4L)
ZAZDROŚCIĆ - komu czego
93
!",
074@N B>1V, I> 2 B515 :20@B8@0, <5=V I5 Zazdroszczę ci mieszkania, ja jeszcze przez ?'OBL @>:V2 4>2545BLAO <5H:0B8 2 3>B5;V. pięć lat będę musiał mieszkać w hotelu. 074@N B2>W< CA?VE0< V A;02V, <V9 4@C65. Zazdroszczę ci sukcesów i sławy, mój przyjacielu. 8 7074@8<>... F8< 70EV4=8< ;N4O<, F8< <5H:0=FO< 1;065==8E =0425GV@=8E A04V2, WE=L><C W4;>2V, 70@>1VB:0<, @>72030<, 02B><>1V;O<... (=4@CE>28G); B8< G0A>< FV V4V>B8 7074@OBL 9>3> A;02V, 1030BAB2C, <>3CB=>ABV (8==8G5=:>); 7 70ę@0B>20=8E 2V:>= 283;O40;8 6V=:8. >=8, =0?52=>, 7074@8;8 <>W9 A2>1>4V... ( 03CBO:); 'CBBO< 6V=:8 @8AO 7103=C;0, I> 2>=0 7074@8BL WW <0B5@8=AB2C ("NB.); ... ?8A FL>3> 25G>@0, FVTW =>GV A:8402AO =0 BV B2>@8, O:8< 7074@82 =4@5 >=70: C =0HV H:V;L=V @>:8 (?5@5:;); V= E>BV2 =5 BV;L:8 G8B0B8 :=86:C, 0;5 9 2V4GC20B8 WW :>;> A515, B><C 7074@82 =0 2AVE, EB> 1V1;V>B5:C <0T... { V4<>3); "2>O :=830 3>2>@8BL 9><C 2A5, 45 B8 ;V=C202AO, 45 B8 ?>A?VH02, 45 E>202 C1>3VABL 4C<:8 70 7;82>N A;V2, 45 G>@=> 7074@82 =0 GC6C @>1>BC (.. /=>2); !V;L25AB@ V Capa, I> AB0;0 ?>BV< <VAVA $5;;, 1C;8 42V9=OB0 V 702648 9 C 2AL><C >4=5 >4=><C 7074@8;8 (?5@5:;.); "0: ?>3@><8 1988-1989 @@. 2 #715:8AB0=V, A?@O<>20=V ?@>B8... BC@:V2-<5AE5B8=FV2, O:8E <VAF525 =0A5;5==O 22060;> 70 GC68=FV2 V O:8< 7074@8;> 70 WE=V9 1CFV<B> 28I89 @V25=L 68BBBO, 7<CA8;8 <>A:>2AL:89 C@O4 7>@30=V7C20B8 H284:C 520:C0FVN <5AE5B8=FV2 7 #715:8AB0=C (7 6C@=.).
!",, -@>ABV, 6. - 4> :>3>, 70AB. =0 I> (?>GCBBO @>74@0BC20==O, 7;>ABV 01> 60;N C 72'O7:C 7 O:>NAL ?5@5203>N, 4>1@>1CB>< :>3>-=51C4L) 074@VABL 4> 0@?0, I> >B@8<02 C A?04>: 2V4 10BL:0 <V;L9>= 3@825=L, =5 ?>;8H0;0 20=0.
ZAWISC; ZAZDROŚĆ ->A>
Uczucie zawiści, które żywił w stosunku do Karpa za to, że dostał w spadku po ojcu milion hrywien, nie opuszczało Iwana.
&5 1C;0 >A>1;820, =V6=0 7074@VABL 4> N=>3> ?>:>;V==O... (>==); >A040 =0 A2>N 7;845==VABL
V 7074@VABL =0 ;0A>25 1030BAB2> <CG8;8 9>3> { 8@=89).
" - 482. A. 313,317 ZAGLDAĆ
%", -0N, -0TH, =54>:., % #", -=C, -=5H, 4>:. =0 I> (?@8AB@0A=> 1060B8, =0<030B8AO 70E>?8B8, ?@82;0A=8B8 I>-=51C4L // =0<030B8AO ?>71028B8 G>3>-=51C4L, 70240B8 H:>48) 07VE0B8 =0 GC65 <09=>. #@O4 40;5:>W 07V9AL:>W 45@6028 707VE=C2 =0 A2>1>4C A;>20. 07VE0B8 =0 G8TAL I0ABO.
mieć zakusy na co; TARGNĆ SI - ?0 co
Mieć zakusy na cudzy majątek. Rząd dalekiego azjatyckiego państwa targnął się na wolność słowa. Pragnąć zniszczyć czyjeś szczęście.
<5@8:0=AL:V 5:A?5@B8 @>7@>18;8 =87:C AE5< ?5@52V@:8, O:V 40NBL 4>A8BL =04V9=V 30@0=BVW 7=8I5==O 1>T3>;>2>:, =5 707VE0NG8 =0 A5:@5B8 WE=L>W :>=AB@C:FVW (7 6C@=); 2B>@ @>7?>2V40T ?@>... 7=8I5==O 3VB;5@V2AL:>3> ;V=:>@0 H0@=3>@AB, O:89 707VE02 =0 ?>;O@=V A>N7=8FL:V :>=2>W (7 6C@=); II ><VA0@ =5 230202 V A?8B02, G8 =5 74C<0T >B30@ 7=>2C 707VE=CB8 =0 A2>T 74>@>2'O {?5@5:;); 0 B2>T AV<59=5 I0ABO O =5 707VE02 (>;>2:>).
", -0N, -0TH, =54>:., ", -9N, -0TH, 4>:. - G>3> (?V7=020B8 =0 2;0A=><C 4>A2V4V, ?5@56820B8 I>-=51C4L
DOŚWIADCZAĆ, ZAZNAWAĆ, DOZNAWAĆ - czego
94
%
// 2V4GC20B8, ?>GC20B8 I>-=51C4L // ?V4 4VTN G>3>-=51C4L <0B8 ?52=V 7<V=8 C A2>T<C A:;04V)
07=0B8 AB@0640=L, 1>;N. 5 707=0;0 2>=0 7 =8< I0ABO. !2>3> G0AC 8==8G5=:> 707=02 A8;L=>3> 2?;82C @F810H520. 8W2AL:0 45@6020 707=020;0 ?>ABV9=8E =0?04V2 :>G>28:V2.
/ B56 707=0;0 25;8:>3> @>7G0@C20==O 2 68BBV. / I5 =V:>;8 =5 707=02 B0:>W 7=52038.
Doznać cierpień, bólu.
Nie zaznała z nim szczęścia.
Swego czasu Wynnyczenko uległ silnemu
wpływowi Arcybaszewa.
Państwo kijowskie nękały ciągłe najazdy
koczowników.
Ja też doznałam wielkiego rozczarowania
w życiu.
Nigdy mnie jeszcze nikt tak nie obraził.
- 5E09 O >4=0 707=0N 3>@O. >;8 1 E>G B8 1C;0 I0A;82VH0 >4 <5=5 ( .-52.); II V4><>, I> >@30=VG=V @5G>28=8..., 707=0NG8 157?5@5@2=>3> @>7?04C, 284V;ONBL 5=5@3VN, ?>B@V1=C 4;O 68BBT4VO;L=>ABV (7 6C@=.).
707=020B8 718B:V2
$V@<0 707=0;0 G5@57 B5 25;8:8E 718B:V2.
707=020B8 ?>@07:8
0 @>1>BV 2V= 707=02 G5@3>2>W ?>@07:8.
ponosić straty
Firma poniosła przez to duże straty. doznawać porażki, ponosić klęskę
W pracy doznał kolejnej porażki.
0=VH5, :>;8 1C20;> ?>;: I5 707=0202 ?>@07>:, ?@>3@0NG8 >:@5<V 1>W, >70:>2 728=C20GC202 C FL><C =5 :>3>AL V=H>3>, 0 2 ?5@HC G5@3C A515 (>=G0@).
", -0N, -0TH, =54>:., ", -9GC, -9G5H, 4>:. - 4> G>3>, 7 V=DV=. (0?5;N20B8) 0:;8:0B8 4> 1>@>BL18.
NAWOAYWAĆ - do czego
Nawoływać do walki. ... 02;N: ?@81C2 4> C15= V 28402 72V4BV;L A2V9 C=V25@A0;, 70:;8:0NG8 CAVE :>70:V2 V A5;O= 4> ?>2AB0==O ?@>B8 >;LIV ( .-52.); "CB, =0 FV9 75<;V, E>482 <8B@V9, BCB 70:;8:02 :8O= 1>@>=8B8 8W2 (%86=O:).
#", -CN, -CTH, =54>:., ", -0V>, -0TH, 4>:. - I> 2 I> (:C48), I> 2 G><C (45)
1@>N 70:>?0;8 2 A=V3 V 28@CH8;8 2 ?>40;LHC 4>@>3C. !:0@1 70:>?02 2 A04C.
ZAKOPYWAĆ - co w czym (gdzieś)
Broń zakopali w śniegu i wyruszyli w dalszą drogę. Skarb zakopał w sadzie.
N48 :8=C;8AO E>20B8 A2>T 4>1@>: 70:>?C20B8 2 75<;N =0<8AB0, ?>;>B=0, @CH=8:8, E>20;8 2 >65@540E A28B:8 B0 :>6CE8 ( .-52).
"", -B9BL, 4>:. - :><C (70AB. :>3>) 7 V=DV=.
5=V 70:>@BV;> ?>4828B8AO, I> B0< :>WBLAO.
ZAKORCIC->^>
Zakorciło mnie, żeby popatrzeć, co się tam wyrabia.
%;>?F52V 70:>@BV;> 9 A>1V ?>;0AC20B8 3>@VE0<8 ("@C1;.); 5=V ?@>AB> 70:>@BV;> 74>1CB8 =5<>6;825 (?5@5:;.); >15@=CB8AL 2 4VB;0EV2 1>E =0A 70:>@BV;>... ( 8;LAL:89).
% , -0, -T. - 2 :>3>-I>, 70AB. 2 :><C-G><C
ZAKOCHANY - w kim-czym
95
% !",
#AV 7=0;8, I> ;8< 70:>E0=89 2 0;8=C. Wszyscy wiedzieli, że Kłym jest zakochany w Halinie. 0B0;O ?@>1C20;0 703@020B8 4> ;530, 0;5 B>9 C65 1C2 <0965 70:>E0=89 C !2VB;0=C (7 6C@=.); !?>270T :0@:0A>< ?V@0<V48 C<15@B, 3>;>2=89 35@>9... 157BO<=> 70:>E0=89 C N=C >;VBC... (7 6C@=.).
% !",, -=>ABV, 6. - 2 :>3>-I>
V4 <0B5@V CA?04:C20;0 70:>E0=VABL 2 C: @0W=AL:V 28H82:8.
ZAMIAOWANIE - do czego, FASCYNACJA - czym
Po matce odziedziczyła zamiłowanie do ukraińskich wyszywanek.
... 1V@:0 V=L (1934) 28@060T 70:>E0=VABL C <C6=N G8AB>BC 70;V7=>3> 2V:C... (7 6C@=);
@> 70:>E0=VABL 8E09;0 $54>@>28G0 2 :=838 7=0;8 2AV ( . ;.).
%#"!/, -CNAO, -CTHAO, =5-4>:., %"!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - 2 :>3>-I>, 70AB. 2 :><C-G><C >O ;N10, O A0<5 4V7=02AO, I> =0H A8= 70:>E02AO 2 4>G:C 0A8;5=:V2.
ZAKOCHIWAĆ SI - w kim-czym
Moja droga, właśnie dowiedziałem się, że nasz syn zakochał się w córce Wasyłenków.
0=BCW 2V= 70:>E02AO 2 4>G:C O:>3>AL <0@:V70... (?5@5:;.); V2G8=0 70:>E0;0AO 2 B515, 0 B8 =5 E>G5H FL>3> ?><VG0B8 (Kon.); >;8 >2G>: A?8B02 ?@8OB5;O, I> 7 =8<, B>9 >425@B> 70O282 9><C, I> 70:>E02AO 2 3;0N (%5.); / AB0202 CA5 I54@VH89 =0 >1VFO=:8, 70:>EC202AO >4@07C 2 :V;L:>E 6V=>:... (?5@5:;.); B>GCNBL A515 70928<8 @5G0<8, 70:>ECNBLAO 2 @5GV (Kon.); ... (0B@O) B0:8 C 9><C 70:>E0;0AO (>2G>:); ... !5@54 <@V9 V 701CBBO 2 @>7:>H0E 70:>E09AO ( ;5AL).
", -0N, -0TH, =54>:., ", -9N, -9TH, 4>:. - :>3>-I> 2V4 :>3>-G>3>
0:@820B8 >1;8GGO 2V4 C40@C.
ZASAANIAĆ - kogo-co przed kim-czym
Zasłaniać twarz przed ciosem.
%>BV;0 1 O B515, <>2 ?;NI, >1=OB8, "0: <VF=>, IV;L=> V 70:@8BL >4 A2VB0 (. #:@.).
&/"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:. -4> :>3>, 70AB. 1V;O (:>;>) :>3>, 70AB. 7 :8<, 70AB. =0 :>3>
<8B@> 70;8FO2AO 4> 2AVE 4V2G0B, =5 72060NG8 =0 WE=N 2@>4C.
ZALECAĆ SI - do kogo
Dymitr zalecał się do wszystkich dziewcząt, bez względu na ich urodę. >;L=5@ =542>7=0G=> ?>G02 70;8FOB8AO 4> ?>;:>2=8:>2>W 4>=L:8... (!;VA.); V= 65 :>;8AL 4> =5W 70;8FO2AO, =0 25G>@=8FOE 7 =5N 1C202 ((8O=); - / =5 E>GC, I>1 B8 :>E0;0AL B0 70;8FO;0AL 7 O:8<AL ?@>948A2VB><... ( .-52.); - )> G>@=O2CN 7 4CHV ;N1;N, 0 1V;O2C 70;8FONAO... (=0@. B2>@.).
(", -9N, -9TH, =54>:., (", -8HC, -9H8H, 4>:. - I> =0 :>3> (4>@CG0B8 :><CAL ?V:;C20B8AO ?@> :>3>, I>-=51C4L, 4>3;O40B8 :>3>-, I>-=51C4L) 20@B8@C 70;8H82 =0 ACAV4V2, 0 A0< ?>402AO 2 <0=4@8.
70;8H0B8 70 A>1>N ?@02> =0 I> ><?0=VO 70;8H0T 70 A>1>N ?@02> @>7V@-
96
zostawiać coś pod czyjąś opieką
Mieszkanie pozostawił pod opieką sąsiadów, a sam udał się na wędrówkę. zastrzegać sobie prawo do czego Kompania zastrzega sobie prawo do rozwią-
#'"
zania umowy w razie obniżenia o ponad 50 procent cen oferowanych towarów.
zostawiać w spadku
Co ojciec zostawił panu w spadku? / A846C =0 :;C=:0E, C O:8E <V9 A:0@1 (>4O3, 1V;87=0, 27CBBO, ?>ABV;L). 0 :>3> V 45 F5 2A5 BCB 70;8H8B8? (7 6C@=.); ... 0;8H82H8 <0;C 4>=5G:C =0 4>1@8E ;N459, 2>=8 ?5@5ABC?8;8 70304:>289 ?>@V3 ?0;0FC... (0;8=5FL); ... 0:@V?;5=V ?>78FVW 2 4<V=VAB@0FVW @57845=B0 2V= ?;0=CT 70;8H8B8 =0 4>2V@5=8E >AV1, 0 A0< 709<5BLAO 7<VF=5==O< D@0:FVW B0 ?0@BVW (7 6C@=.); / 70;8H0N 70 A>1>N ?@02> >AB0B>G=> ?@54AB028B8 A2V9 @C:>?8A 4> 4@C:C (?5@5:;.).
20B8 C3>4C 2 @07V 7=865==O 1V;LH =V6 =0 50 2V4A>B:V2 FV= =0 ?@>?>=>20=C ?@>4C:FVN. 70;8H0B8 2 A?04I8=C (A?04>:)
)> 10BL:> 70;8H82 20< C A?04>:?
("!/, -0NAO, -9THAO, =54>:., ("!/, -8HCAO, -9H8HAO, 4>:. -.70 :8<-G8< (70;8H0B8AO 2;0A=8:>< G>3>-=51C4L)
0 0A8;5< 70;8H82AO A04 V 3>@>4, @5HBC 75<;V 701@0;8 :@548B>@8. 2. 2V4 G>3> (AB0=>28B8 @5HBC 2V4 B>3>, I> 1C;> 7=8I5=5, ?5@5AB0;> VA=C20B8, 7=8:;>) 51030B> 70;8H8;>AO 2V4 402=L>W <>3CB=>ABV FL>3> @>4C.
pozostawać czyjąś własnością; ZATRZYMAĆ - co
Sad i ogród zatrzymał Wasyl, resztę ziemi zabrali wierzyciele. POZOSTAWAĆ -po czym, z czego
Niewiele pozostało z dawnej potęgi tego rodu.
1. %0B0 70;8H0TBLAO 70 B>1>N. 2A5, I> 2 E0BV. >38 <>TW BCB 1V;LH5 =5 1C45 (0H:0); 5HB0 B5@8B>@VW... 70;8H8;0AL 70 B@L><0 @V7=8<8 75<;5:>@8ABC20G0<8 (7 6C@=.). 0 70;8H8B8AO 2 6828E 0 pozostać przy życiu
VA;O 0B0:8 2V9AL:0 =51030B> 70@CG=8:V2 Po ataku wojska niewielu zakładników po-70;8H8;>AO 2 6828E. zostało przy życiu.
#@0=FV 25 ;8AB>?040, B>1B> G5@57 4>1C ?VA;O 157?@5F545=B=>W ?>2VB@O=>W , AB0;> 4>AB5<5==> 2V4><>: B@>T 70;8H8;8AO 2 6828E... (7 307.).
#'", -0N, -90?, =54>:., #'", -CGC, -CG8H, =54>:. - 1. :>3>-I> 4> G>3> (70>E>GC20B8, A?>=C:0B8 1@0B8 CG0ABL C G><CAL, 2:;NG0B8 2 O:CAL @>1>BC) 0< B@510 =5309=> 70;CG8B8 4> ?@0FV =04 F8< ?@>5:B>< 28?CA:=8:V2 =0H>3> V=AB8BCBC.
2. :>3>-I> 4> G>3>, 2 I> (@>18B8 G;5=>< G>3>-=51C4L, 74>1C20B8 ?@8E8;L=8:V2) CA8<> 70;CG8B8 9>3> 2 A2>W ;028. &O 28A>:>V459=0 ;N48=0 <>65 AB0B8 =0< C ?@83>4V ?V4 G0A ?5@54281>@=>W :0<?0=VW.
WACZAĆ - kogo-co do czego
Musimy niezwłocznie włączyć do pracy nad tym projektem absolwentów naszego instytutu.
WCIGNĆ kogo-co do czego, w co; ZJEDNAĆ SOBIE - kogo Musimy wciągnąć go do naszych szeregów. Ten ideowiec może być nam pomocny podczas kampanii wyborczej.
1. >;>2=89 V=65=5@ =02<8A=> =5 70;CG02 4> CG0ABV 2 F8E 4>A;V40E :>=B@>;L=C ;01>@0B>@VN ((>2:.); 0;CG0B8 CG=V2 4> ACA?V;L=> :>@8A=>W ?@0FV (!"). 2. ... 5;LA>= 0=45;0 22060T 70 =5>1EV4=5 70;CG8B8 4> ?>;VB8:8 1V;LH <>;>48E ?>;VB8:V2 (7 307.); 0<VABL A?@>1 70;CG8B8 2 A2>W A>N7=8:8 4V0A?>@C, 2V= C 3@C1V9 D>@<V A?@>1C202 ?@8AV:B8 70:>@4>==C :@8B8:C C:@0W=AL:>W 2;048... (7 6C@=.).
97
"
", -0N, -9TH, =54>:., #", -=C, -=5?V, 4>:. -1. I> =0 I>, G8<
(70G8=OB8 I>-=51C4L, 1@0B8 =0 :;NG, 70<>:, 70AC2 V B. V=.) 0<:=CB8 425@V =0 :;NG.
2. :>3>-I> 2 I> (:C48) (70;8H0B8 01> E>20B8 :>3>AL, I>AL, I>-=51C4L C 70G8=5=5 =0 70<>:, :;NG V B. V=.), 482. A. 313 0<:=CB8 7>;>BV 7;82:8 2 A59D. 0<:=CB8 ;8AB8 2 A:@8=L:C.
3. :>3> 2 I> (:C48) (C2'O7=N20B8) 0<:=CB8 C 2'O7=8FN.
ZAMYKAĆ - 1. co ?0 co
Zamknąć drzwi na klucz. 2. kogo-co w czym (gdzieś)
Zamknąć złote sztaby w sejfie. Zamknąć listy w skrzynce. 3. kogo w czym (gdzieś) Zamknąć w więzieniu.
2. / WW (H8=5;N) BVB>=L:>, 2 A:@8=N 70<:=C (>26.). 3. N48 @>18;8 ?0=0< 7040@<0, 0 ?0=8 I5 =04 =8<8 718B:C20;8AO, 70<8:0;8 2 B5<=V ;L>E8 B0 9 18;8 (>1@.).
/", -ON, -OTH V .", -NN, -NTH, =54>:., ", -<V=N, -<V=8H, 4>:. - :>3>-I> :8<-G8< "@510 70<V=8B8 ?@>3=8;V 4>H:8 =>28<8. @8FL E2>@89? ;5 <5=V =5<0T :8< 9>3> 70<V=8B8.
ZAMIENIAĆ, WYMIENIAĆ - kogo-co ?0 kogo-co, ZASTPOWAĆ - kogo-co kim-czym
Trzeba wymienić przegniłe deski na nowe. Grześ jest chory? Ale ja nie mam go kim zastąpić.
!;>2> 3@>70 O 70<V=82 A;>2>< 1C@O (>FN1.).
/, -O, A.
=0 70<>2;5==O (=5 - @>A. ?> 70<>2;5==V, =5 - :0;L:. 70 70<>2;5==O<) V:B>@VO H8;0 A>1V >4O3 BV;L:8 =0 70<>2;5==O.
ZAMÓWIENIE na zamówienie
Wiktoria szyła sobie ubrania wyłącznie na
zamówienie.
51;V ?>@O4=V, 7 ?5@H>3> ?>3;O4C 284=>, I> @>1;5=V =0 70<>2;5==O (V;L45); VAOFL A2VB82, O: =0 70<>2;5==O... (7 6C@=.); 5=5 >4O30=> 2 :>ABN<8, H8BV =0 70<>2;5==O <>TW 4@C68=8 (!;VA); "0:V @CH=8FV 283>B>2;O;8AO =0 V=482V4C0;L=5 70<>2;5==O 4C65 70<>6=8E ;N459 (7 307.); C<0N, F5 :@04V6:0 =0 70<>2;5==O - 4;O O:>WAL 1030B>W ;N48=8, 01> 7 V=>75<FV2, 01> 7 =0H8E (7 307.).
#", -CN, -CTH, =54>:., ", -ŁN, -9TH, 4>:. - :>3>-I> 8 70=5410;8 A2>W >1>2'O7:8, =5<0 4;O 20A 6>4=>3> 28?@0240==O.
ZANIEDBYWAĆ - kogo-co, czego (z
rzecz, odsłownym)
Pan zaniedbał swoje obowiązki, nie ma dla
pana żadnego usprawiedliwienia.
V= 70=54102 =5 ;8H5 >30, 0 9 A2>WE ?0FVT=BV2 (?5@5:;.); %>G >=O G0AB> ?5@51C20;0 2 0;V, 2A5 6 0=V =0 E28;L:C =5 70=541C20;0 A2>WE 4><0H=VE >1>2'O7:V2 (>2V=L:0).
%.", -NN, -NTH, =54>:., %/", -0N, -0TH, 4>:. - :>3>-I> 0=5E0OB8 206;82C A?@02C. <8B@> 70 @>1>B>N 7>2AV< 70=5E0O2 =02G0==O.
ZANIEDBYWAĆ - kogo-co, czego (z rzecz, odsłownym)
Zaniedbać ważną sprawę. Dymitr przez pracę całkiem zaniedbał naukę.
... <8B@8: 70 1@0:>< 2V4?>2V40;L=>ABV ?5@54 2;0A=8< AC<;V==O< 30=51=> 70=5E0O2 F59 1V: A?@028... (=4.); C65 H:>4CN, I> 4>G:0 70=5E0O;0 2 70@>4:C A2V9 ?>BO3 4> EC4>6=L>W
98
'#"
B2>@G>ABV... (7 6C@=.); / :V;L:0 @07V2 70=5E0O;0 ;8ABC20==O 7 =8<... (7 6C@=.); !B@0H=>, I> B0:89 B0;0=>28B89 G>;>2V: O: >21=O, B0 >B0: A515 70=5E0O2 ( 8@=89); / 70=5E0O2 A2>N @>1>BC... (!;VA).
)#", -CN, -CTH, =54>:., )", -4>:C, -48H, 4>:. - I>; =0 G><C
0>I046C20B8 =0 W6V, 5;5:B@8FV.
OSZCZDZAĆ - co; ?0 czym
Oszczędzać najedzeniu, prądzie.
568A5@ 70>I046CT =0 =094@V1=VH8E 45B0;OE... (7 6C@=.).
70>I046C20B8 2V4 70@>1VB:C (?5=AVW V B.
V=.)
V4 9>3> =C645==>W 70@?;0B8 =VG>3> =5
40TBLAO 70>I048B8.
odkładać z zarobków (emerytury itp.)
Z jego nędznej pensji niczego nie daje się odłożyć.
.. ">AO I5 ?V4@>AB5, 0 0=8;> 70>I048BL B@>E8 2V4 A2>3> A;NA0@AL:>3> 70@>1VB:C (!<>;8G).
ZAOPATRYWAĆ SI w co
!"!/, -ŁNAO, -0THAO, =54>:., !"!/, -ACAO, -A5HAO, 4>:. - G8< "@510 70?0AB8AO E0@G0<8, ?5@54 =0<8 40;5:0 4>@>30.
Musimy zaopatrzyć się w żywność, przed
nami daleka droga.
V9FV =>A8;8 OI8:8 7 <V=0<8, @>7?0:>2C20;8 3@0=0B8 9 4V;8;8AO =8<8, 70?0A0;8AL ?0B@>=0<8 (>=G0@).
0 uzbrajać się w cierpliwość
Powinieneś uzbroić się w cierpliwość. Jeżeli powiedział że przyjdzie, to na pewno przyjdzie.
4>@>3C @83>@V9 C7O2 G8<0;> 2AO:>3> E0@GC... B0 G8 =5 =091V;LH5, <01CBL, 70?0AAO B5@?V==O< (>26.).
0 70?0A0B8AO B5@?V==O<
"8 ?>28=5= 70?0AB8AO B5@?V==O<. /:I> 2V= A:0702, I> ?@8945, B> =5>4<V==> ?@8945.
/", -ON, -OTH V @V4:> - .", -NN, -NTH, =54>:., ", -=N, -=8=V, 4>:. - :>3> 2 G><C (?5@5:>=C20B8 2 G><CAL) 0?52=OB8 C A2>W9 ;>O;L=>ABV.
ZAPEWNIAĆ - kogo o czym
Zapewniać o swej lojalności.
... ":0G5=:> >A>18AB> 70?52=82 5>=V40 0=8;>28G0 C ?>2=V9 2V440=>ABV (7 6C@=.).
'#", -CN, -CTH, =54>:., '", -GC, -G8H, 4>:. -1. :><C (=5 ?>3>46C20B8AO 7 :8<>AL) 5 70?5@5GC9 <5=V.
2. ?@>B8 G>3> (70O2;OB8 ?@> A2>N =573>4C)
@01AL:V :@0W=8 70?5@5G8;8 ?@>B8 CG0ABV 2 70AV40==V ?@54AB02=8:V2 7@0W;N.
3. I> (2V4:840B8 VA=C20==O, =5>1EV4=VABL, >1>2'O7:>2VABL G>3>AL // 70O2;OB8 ?@> =5?@028;L=VABL G>3>AL, A?@>AB>2C20B8 O:89AL D0:B)
0?5@5GC20B8 >G5284=V D0:B8.
ZAPRZECZAĆ, SPRZECIWIAĆ SI
komu
Nie sprzeciwiaj mi się. PROTESTOWAĆ -przeciwko czemu; SPRZECIWIAĆ SI - czemu Kraje arabskie sprzeciwiły się udziałowi w posiedzeniu przedstawicieli Izraela. KWESTIONOWAĆ, NEGOWAĆ - co; ZAPRZECZAĆ - czemu
Kwestionować oczywiste fakty.
99
!#"
V4>7@N20=89 70?5@5GC202 A2>N ?@8G5B=VABL 4> A?@028.
0ABC?=V ?>:>;V==O =0C:>2FV2 =0<030;8AO 70?5@5G8B8 FN :>=F5?FVN.
Podejrzany zaprzeczał, że ma coś wspólnego z tą sprawą.
Kolejne pokolenia naukowców starały się obalić tę koncepcję.
1. V= =5 2 A8;0E 70?5@5GC20B8 A2>W9 4@C68=V (>A2.). 2. ... 8B>2AL:V =0FV>=0;VAB8 70?5@5GCNBL ?@>B8 1C4L-O:>3> ?@8<8@5==O <V6 ;8B>2FO<8 B0 ?>;LAL:>N <5=H8=>N (7 6C@=.); ... 030B> ;N459 70?5@5GC20;8 ?@>B8 <V=5@0;L=>3> 71030G5==O 2>48 2 ?V475<=8E AE>28I0E (7 6C@=.). 3. '0A>< 0H0 ?5@51820;0 C:5@VN !B5?0=V2=C O:8<AL 70?8B0==O<, V=>4V 70?5@5GC20;0 BC G8 V=HC 4C<:C {C@.); &L>3> D0:BC V A0<V =5 AB0=5B5 70?5@5GC20B8 {Kon).
!#", -CN, -CTH, =54>:., !", -8HC, -9H5H, 4>:. - 1. I> 2 G><C, =0 G><C (<VAF5 4VW) // I> 2 I>, =0
I> (=0?@O<>: 4VW)
0?8A0B8 2 7>H8BV, =0 :;0?B8:C ?0?5@C.
0?8A0B8 =><5@ B5;5D>=C 2 1;>:=>B.
2. I> =0 I> (DV:AC20B8 =0 ?;0BV2FV, 48A:C, ?;V2FV B>I>)
0?8A0B8 =0 48A:5BC, 6>@AB:89 48A:. 0?8A0B8 =0 2V45>?;V2:C.
3. :>3>-I> 4> G>3>, 2 I> (2=>A8B8 4> A?8A:C, @5TAB@C B>I>)
0?8A0B8 2 @5TAB@, ?0@0DVO;L=C :=83C.
4. :>3>-I> 4> G>3>, =0 I> (2=>A8B8 :>3>--=51C4L 4> A?8A:C, 70@0E>2CNG8, ?@89<0NG8 01> 2;0HB>2CNG8, 2V440NG8 :C48AL) 0?8A0B8 4> H:>;8.
0?8A0B8 =0 =02G0==O 7 ?A8E>;>3VW 4V;>28E :>=B0:BV2.
!#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., !"!/, -8HCAO, -9H5HAO, 4>:. - 4> G>3>, 2 I>, =0 I> (7V A;. :C@A8, =02G0==O V B. V=.) =4@V9 70?8A02AO 4> 1V1;V>B5:8. 0 ?@89>< 4> FL>3> ;V:0@O 70?8AC20;8AO CAV BCB5H=V 101CAV. 0?8A0B8AO =0 :C@A8. 8:8B0 70?8A02AO 4> :><C=VAB8G=>W ?0@BVW.
"#", -CN, -CTH, =54>:., "", -ŁVN, -9.TH, 4>:. - :>3> (3.), 2 :>3> ( ) ?@> :>3>-H^A>7<. 70 :>3>-I>
0?8B09 9>3> ?@> 4>@>3C.
0?8B09 2 <0B5@V, 45 ?>:;0;0 3@>HV.
0?8B09 FN >DVFV0=B:C, :>;8 70:V=GCT @>1>BC.
ZAPISYWAĆ co w czym, na czym
Zapisać w zeszycie, na świstku. Zapisać numer telefonu w notesie. ZAPISYWAĆ - co na czym, NAGRYWAĆ - na co
Zapisać na dyskietce, twardym dysku. Nagrać na taśmę wideo. ZAPISYWAĆ - w czym
Zapisać w rejestrze, księdze parafialnej. kogo-co do czego, na co
Zapisać do szkoły.
Zapisać na szkolenie dotyczące psychologii kontaktów biznesowych.
ZAPISYWAĆ SI - do czego, na co
Andrzej zapisał się do biblioteki.
Na wizytę do tego lekarza zapisywały się
wszystkie tutejsze babcie.
Zapisać się na kursy.
Mykyta zapisał się do partii komunistycznej.
ZAPYTYWAĆ - kogo (Ł.), rzadziej kogo (D.) o co
Zapytaj go o drogę.
Zapytaj matkę, gdzie położyła pieniądze.
Zapytaj tę kelnerkę, kiedy kończy pracę. / 70?8B0;0 0=B8:20@VO ?@> FV=C :=86:8 (. #:@.);... V= HC:02 :>3> 1 ?@> I>AL 70?8B0B8 =0 FV9 157;N4=V9 ?;>IV (?5@5:;.); VT 70?8B02 C @0=0, G8 2V= 25G>@0<8 ?@0FNT 4;O <5@VW (?5@5:;.).
100
!
.", -NN, -NTH, =54>:., ", -@N, -@8H, 4>:. - :>3> 2 G><C
!0<5 9>3> 70?V4>7@NT<> 2 A:>T==V 7;>G8=C.
PODEJRZEWAĆ - kogo o co
Właśnie jego podejrzewamy o popełnienie
przestępstwa.
7@04V 0;8209:> 70?V4>7@N202 A0<5 01;C4>2AL:>3> V ?@> F5 <02 3>2>@8B8 7 35BL<0=><... (5); ... 0?V4>7@NNBL 20=0 2 ?>@0=5==V :><5=40=B0 (0;0=); 0?V4>7@8B8 $54>@0 2 7;>26820==OE, 70 O:V 2V= <V3 18 1>OB8AO 2V4?>2V40;L=>ABV ?5@54 70:>=><, 0;5=B8=0 =5 <>3;0 ( C4.).
", -0N, -0TH, =54>:., ", -V6C, -V69H, 4>:. - 1. G><C (70740;53V4L 2V425@B0B8 I>-=51C4L =51060=5)
0?>1V30B8 10=:@CBAB2C. 2. ?5@54 :8< (?V4;5IC20B8AO 4> :>3>AL)
0?>1V30B8 ?5@54 48@5:B>@><.
ZAPOBIEGAĆ - czemu
Zapobiegać bankructwu. PODLIZYWAĆ SI - komu, PRZYMI-LAĆ SI - do kogo, NADSKAKIWAĆ komu
Podlizywać się dyrektorowi.
1. 0?>1V30B8 2B@0B0<. 0?>1V30B8 @C9=C20==N. 0?>1V30B8 ;8E>2V (!"). 2. >=0 ?5@54 B>1>N 70?>1V30T, 0;5, 730409 <>T A;>2>, >AB5@V309AO WW! (?5@5:;.); @0= ?><VB82, O: 70?>1V30NBL ?5@54 >BB0@>< :5;L=5@8, V 7@>7C<V2 ?@8G8=C - :><VAV>=5@ @>740202 =59<>2V@=> I54@V G09>2V
(?5@5:;.). 0 70?>1V30B8 ;0A:8 2 :>3>
5@5AB0=L 70?>1V30B8 2 =L>3> ;0A:8. /:>AL 40<> A>1V @04C 157 =L>3>.
PAASZCZYĆ SI -przed kim
Przestań się przed nim płaszczyć. Jakoś damy sobie radę bez niego.
... 48= 7 <5H:0=FV2 70<:C 70?>1V30T ;0A:8 2 =8E, 1;030T WE ?@> ?>A;C3C, <0;> B>3>, 70E>?;NTBLAO =8<8, 7074@8BL W< (?5@5:;.); .@:> 2A5 70?>1V302 ;0A:8 2 10BL:0 B0 2 <0B5@V, B0 ?V4;01C7=N202AL 4> WE ( .-52.).
( /, -O, A.
=0 70?@>H5==O (=5 - @>A. ?> 70?@>H5==V, =5 - :0;L:. 70 70?@>H5==O<) %>@5>3@0DVG=89 0=A0<1;L 7 %0@:>20 ?@8WE02 =0 70?@>H5==O <V=VAB@0 :C;LBC@8.
#'"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., #'"!/, -CGCAO, -CG8HAO, 4>:. -
1. 7 :8< (AB020B8 =0@5G5=>N 01> =0@5G5=8<)
8E09;8=0 70@CG8;0AO 7 659<A><.
2. G8< (=0?5@54 70157?5G8B8 A>1V G8N--=51C4L ?V4B@8<:C, 73>4C V B. V=.)
0< B@510 70@CG8B8AO 9>3> ?V4B@8<:>N. 1. "8 1C;0 3V4=0 4@C68=0 B><C, 7 :8< =02V: <>2G0=:>N @N4>=0 (?5@5:;^).
!, -A>1C, G.-.7 V=DV=. (A?>AV1) &5 T48=89 70AV1 A?>=C:0B8 9>3> 4> FL>3>.
ZAPROSZENIE
na zaproszenie
Zespół choreograficzny z Charkowa przyjechał na zaproszenie ministra kultury.
ZARCZAĆ SI - z kim
Michalina zaręczyła się z Jamesem. ZAPEWNIAĆ SOBIE - co (zagwarantować sobie czyjeś poparcie, zgodę itp.) Musimy zapewnić sobie jego poparcie, 70@CG8;0AL (. #:@.). 2. !;V4 B0:>6 70@CG8B8AO
SPOSÓB
"> jedyny sposób, żeby go do tego nakłonić.
101
!"
2. G>3> (7=0@O44O G>3>AL, <5E0=V7<) 0AV1 B@0=A?>@BC.
3. ?@>B8 G>3>, 2V4 G>3>; 4;O G>3> (?@5?0@0B)
0AV1 ?@>B8 B0@30=V2.
0AV1 2V4 :0H;N.
0AV1 4;O 7<VF=5==O 2>;>AAO.
ŚRODEK - czego
Środek transportu. przeciwko czemu, na co; na co
Środek przeciwko karaluchom.
Środek na kaszel.
Środek na wzmocnienie włosów.
1. &5 1C2 70AV1 74>1CB8 28IC >A2VBC 27030;V (>26.). 2. '5:0T<> 7 40;5G5=L:>3> @043>A?C 70A>1V2 ?5@5AC20==O... (>2V=L:0). 3. V42V4C20G0< @04OBL >4O30B8 A?>@B82=5 27CBBO V <0B8 7 A>1>N ?;OH:C 7 2>4>N, 70A>18 2V4 :><0E B0 0;5@3VW (7 6C@=.); BVC@0<... F5 =5 B5, I> :8O=8 70AB>A>2CNBL O: 5D5:B82=89 70AV1 ?@>B8 B0@30=V2? (7 307.).
0 70A>18 =0 (4>) VA=C20==O, 4> 68BBO
><C 1@0:C20;> 70A>1V2 =0 VA=C20==O.
0 środki do życia
Brakowało mu środków do życia. 545BLAO A;V4AB2>, 7 =L>3> 284=>, I> O =5 28=C20B89, 0 4><0 E07O9AB2> @>720;NTBLAO V AV<'O 157 CAO:8E 70A>1V2 =0 VA=C20==O (>;>2:>); /, ?@024C <>28B8, BV;L:8 9 7=02, I> 1C2 :>;8AL =0 A2VBV B0:89 DV;>A>D !?V=>70, 0 ?@> I> 2V= B0< CG82, 0 B8< 1V;LH, G8< 74>1C202 A>1V 70A>18 4> 68BBO, - B>3> O I5 =5 4>2G82AO (%>B:.).
ZASIADAĆ - do czego
!", -0N, -0TH, =54>:., !!", -AO4C, -AO45H, 4>:. - 70 I>, 4> G>3>
(AV40B8 =04>23>, ?@8ABC?0NG8 4> O:>W-
-=51C4L @>1>B8, A?@028 V B. V=.)
)>9=> :>;> 420=04FOB>W 3>48=8 =>GV Dopiero koło dwunastej w nocy zasiadłem
O 70AV2 4> 28?@02;O==O ?@0FL ?5@H>:C@- do poprawiania prac studentów pierwszego
A=8:V2). roku.
:>=B>@V 7=>2 70AV2 70 @>1>BC, A5@54 A?5:8, 704CE8 (?5@5:;.); >=O ?@8E>48;0 ?@028;L=> 2 >4=V9 3>48=V 7 C@O4C, ?> 25G5@V 70AV40;0 4> :=86:8, B>G=> >1 >48=04FOBV9 VH;0 A?0B8 (>20;V2); (20=) AB0@0==> ?@>4<CEC202 <VAF5 =0 ;02V, I>1 =5 ?@820;8B8 O:C 4CHC, V 70AV402 4> 25G5@V (>FN1).
!#, -8, 6. - ?5@54 :8<-G8< #4>AB>T=89 7>;>B>W <540;V 70 70A;C38 ?5 @54 45@602>N.
ZASAUGA dla kogo-czego
Nagrodzony złotym medalem za zasługi dla kraju.
O G>;>2V:, V <=V, GB> G5;>2VG5A:>5, B> =5 GC64> - 2 F8E GC4>28E A;>20E =5 BV;L:8 :@8TBLAO C25AL 7<VAB ?@0:B8G=>W =0C:8 !:>2>@>48 B0 9>3> >A>18AB0 70A;C30 ?5@54 @V4=8< :@0T<, 0;5 9 A8=B57 A?V;L=>W @>1>B8 1030BL>E ?>?5@54=VE ?>:>;V==V2... (D@.); >6=0 =5?@8T<=VABL, 70?>4VO=0 >@6>2C, 22060;0AO 70 35@>9AB2>, 70 70A;C3C ?5@54 B>20@8AB2>< (!;VA). ?> 70A;C7V (?> 70A;C30E) według zasług, odpowiednio do zasług
5 @>74V;O9 3@>H59 @V2=>, 0 ?> 70A;C7V. Nie rozdzielaj pieniędzy równo, ale odpowiednio do zasług. %09 9><C 3@5FL - 2V4H<030;8 ?> 70A;C7V, =5E09 4@C389 @07 =5 ;V75 4> G5A=8E ;N459 (!<>-;8G); 0@07 ?@02>AC44O 28@VH8;> 40B8 60E;828< C182FO< - A2VB>2>W 2V9=8 ?> 70A;C30E (7 6C@=.).
!# #", -CN, -CTH V @V4:> !##", -CN, -CTH, =54>:., !#", -A;C6C, -A;C68H, 4>:. - =0 I>, G>3> G8<, 70 I>
'8< 2V= 70A;C682 =0 FN =03>@>4C?
ZASAUGIWAĆ - na co czym, za co
Czym zasłużył sobie na tę nagrodę?
102
!" "
0 B0:89 ?>4283 2V=, 157?5@5G=>, 70A;C- Za taki czyn niewątpliwie zasługuje na na-
3>2CT =03>@>48. grodę.
&59 0170F 70A;C3>2CT =0 B2>N >A>1;82C Ten akapit zasługuje na twoją szczególną
C203C, G8B0GC. uwagę, czytelniku.
;O (52G5=:0 BCB B@0354VO V 7<030==O 70 ;N48=C 2 ;N48=V, 4;O >;LH0:>20 - ?>25@E>25 O28I5, I> ;5425 G8 70A;C3>2CT =0 7304:C (7 6C@=.); !<5@BL - F5 T48=5, =0 I> O 70A;C3>2CN (!;VA.); 0 B0:89 2G8=>: 1@0B 9>3>, ><0=, 70A;C3>2CT =03>@>48 (>=G0@).
! ."!/, -NNAO, -NTHAO, =54>:., ! "!/, ->NAO, ->WHAO, 4>:. -1. G8< (?5@5AB020B8 E28;N20B8AO, AC<C20B8)
V@0 B@>E8 70A?>:>W;0AO ?>GCB8< V 28@VH8;0, I> =5 20@B> B0: E28;N20B8AO.
2. =0 G><C (>1<56C20B8AO)
V= =5 728: 70A?>:>N20B8AO =0 4>AO3=C B><C.
USPOKAJAĆ SI
Na skutek usłyszanych informacji Wira trochę się uspokoiła i stwierdziła, że nie warto się tak denerwować.
POPRZESTAWAĆ - na czym, ZADOWALAĆ SI - czym, OGRANICZAĆ SI -do czego
Nie miał w zwyczaju zadowalać się tym, co już osiągnął.
1. 0A?>:>W2H8AL B@>E8 B8<8 72VAB:0<8, 0<DV@ ?> 25G5@V ?>2V2 :>=V =0 =VG;V3 C A2V9 28=>3@04=8: {>FN1). 2. 5 =0@>48;0AO I5 B0:0 ;N48=0, :>B@0, ?>B@0?82H8 4> <0;>3010@8B:8 =0 <0A82V, =0 FL><C 70A?>:>WBLAO... (?5@5:;.).
ZASTAWAĆ - kogo przy czym
!"", -B0N, -B0T=V, =54>:., !"", -0=C, -0=5H, 4>:. - :>3> 70 G8< (?@89H>2H8 :C48AL, ?>10G8B8 70 O:8<>AL 70=OBBO<)
4><0 O 70AB02 WW 70 @>1>B>N. !0<5 1@0- W domu zastałem ją przy pracy. Właśnie ;0AO 20@8B8 1C;L9>=. zabierała się do gotowania rosołu.
1842V 4V2G8=8, <0;0 V 25;8:0, 1C;8 ?><V6 A>1>N C I8@V9 ?@8O7=V, O G0AB> 70AB020;0 WE 70
@>7<>2>N 01> O:>N 48BOG>N 3@>N (. #:@.).
PRZESTRZEGAĆ, OSTRZEGAĆ - kogo przed kim-czym
!" ", -0N, -0TH, =54>:., !" ", -56C, -565H, 4>:. - :>3> 2V4 :>3>-G>3>, @V4H5 ?@>B8 :>3>-G>3>,
@V4H5 I>4> :>3>-G>3>, =5 ?@> :>3>-I>,
=5 70E. ?5@54 :8<-G8<
0AB5@V30B8 2V4 =5157?5:8. Ostrzegać przed niebezpieczeństwem.
0AB5@V30B8 ?@>B8 7;>26820==O 0=3;VF8- Przestrzegać przed nadużywaniem anglicy-
7<0<8. zmów.
!;V4 >4@07C 6 70AB5@53B8 2V4 =5?>B@V1=8E ?0@0;5;59 (7 6C@=); 09<0@AL:89 4>A2V4, B0:8< G8=><, 70AB5@V30T 2V4 =5EBC20==O C@>:V2 VAB>@VW (7 6C@=.); &5 <>65 AB0B8 D0:B>@>< ?>3;81;5==O @>7:>;C, ?@>B8 O:>3> 70AB5@V30T . >@>7 (7 6C@=.); "2>O <0B8, B2>W =0AB02=8:8, A0< O, 2AV <8 2AV;O:> 70AB5@V30;8 B515 ?@>B8 =09<5=H>3> 2V4E8;C 2V4 A2OB>W G5A=>B8... (?5@5:;.); 8;L=89 . >28G5=:> 70AB5@V3 V I>4> =5>:;0A8:V2 (7 6C@=.).
103
!" % #"
!" % #", -CN, -CTH, =54>:., !" %#", -CN, -CTH, 4>:. - 1. :>3>-I> 2V4 G>3> (?V44020B8 AB@0EC20==N :>3>-, I>-=51C4L) 0AB@0EC20B8 4V< 2V4 ?>656V. 2. :>3>-I> 2V4 :>3>-G>3> (>15@V30B8 2V4 G>3>-=51C4L ?>30=>3>, =5?@8T<=>3>) 0AB@0EC20B8 2V4 =51060=8E =0A;V4:V2.
0@:> E>BV2 O:>AL 70AB@0EC20B8 WW 2V4 @>7G0@C20==O.
UBEZPIECZAĆ
wypadek czego
kogo-co od czego, na
Ubezpieczyć dom od pożaru. ZABEZPIECZAĆ, OCHRANIAĆ - kogo-co przed kim-czym
Zabezpieczyć przed niepożądanymi skutkami.
Marek chciał jakoś ochronić ją przed rozczarowaniem. 2. 4020;>AO E>BV2 A2>W<8 A;>20<8 4V9A=> 70AB@0EC20B8 0N 2V4 E2>@>18 G8 2V4 A<5@BV (Kon.).
!"# "!/, -9NAO, -0THAO, =54>:., !"# "!/, -ABC?;NAO, -ABC?8HAO, 4>:. - 70 :>3>-I>
0 60;L, =0H ;N189 6C@=0;VAB - =54>B>@:0=89, 70 =L>3> 70ABC?82AO A0< 3>;>2=89 @540:B>@.
UJMOWAĆ SI -35 kim; stawać w obronie kogo-czego
Niestety, nasz drogi dziennikarz jest nietykalny, ujął się za nim sam redaktor naczelny.
5 6 <0B8 1C;0, I> 70 20A =5 70ABC?8;0AO? ( 8@=89); V= ?>10602 7=0B8, G8 28?04:>2> O =5 70ABC?82AO 70 :>E0=:C 09<>=0, :>;8 B>9 ;C?FN202 WW... (?5@5:;.); !0< .I5=:>, O: <V3, 48-AB0=FVN202AO 2V4 1C=BV2=8:V2, =078202 WE 45AB@C:B82=8<8 5;5<5=B0<8 V 6>4=8< G8=>< =5 70ABC?82AO 70 >?>78FVN (7 6C@=.); - )> E>G5B5 :06VBL B0 ?8HVBL, 0 FV 1070@8 - A0<5 ?> =0H8E 3@>H0E, - 0:B82=> 70ABC?8;0AO 70 AB8EV9=C B>@3V2;N ?5=AV>=5@:0 ;;0 ;5:AVW2=0 (7 307.).
!#", -0N, -0TH V ! #",
-CN, -CTH, =54>:., !# #", -=C, -=5H, 4>:. - 1. I> 2 I>, 4> G>3> (C2>48B8 I>--=51C4L C A5@548=C G>3>-=51C4L; 2?8E0B8) 0AC=CB8 30<0=5FL 2 :8H5=N.
2. I> 2 I>, @V4:> 4> G>3> (=5?><VB=> 01> =0A8;L=> 40B8 :><CAL I>-=51C4L C @C:8; 2B8A:0B8)
0AC=C2 9><C 2 @C:C ;8AB>: 7 04@5A>N 0-4V9:8.
3. I> 2 I> (@>7<. - 27C20B8) AC20B8 =>38 2 BCD;V.
WSUWAĆ, WSADZAĆ - co do czego
Wsadzić portfel do kieszeni. co do czego
Wsunął mu do ręki kartkę z adresem Na-
dijki.
co w co
Wsuwać nogi w pantofle.
1. >25@=C2H8AL =0704, 2V= :8=C2 >:>< =0 4>@>389 :8=460; 7 7>;>B8< 45@60;=><, 2E>?82 9>3> 9 70AC=C2 BC48 6 B0:8 2 :8H5=N ( .-52.); 'C15=:> ?><0;C 27O2 V7 AB>;0 A2>W ?0?5@8, 9 ?;0=H5B:C, 70AC=C2 4> :>1C@8 @52>;L25@ (.. /=>2.).
!##", -CN, -CTH, =54>:., !#", -AC46C, -AC48H, 4>:. - 1. :>3> 4> G>3>, @V4H5 =0 I> 70 I> (:0@0B8) "@81C=0; 70AC482 9>3> 4> AB@0B8. 2. I> (>AC46C20B8)
0 ;N4OE 70AC46C202 :>@C?FVN, 0 A0< 1@02 E010@V.
SKAZYWAĆ - kogo na co za co
Trybunał skazał go na śmierć. POTPIAĆ - co
Publicznie potępiał korupcję, a sam brał łapówki.
104
%!"
3. :>3> =0 I> (?@8@V:0B8)
!2>TN ?>254V=:>N VB0;V9 A0< 70AC482
A515 =0 A0<>B=VABL.
SKAZYWAĆ - kogo ?0 co
Swym zachowaniem Witalij sam skazał się
na samotność.
1. '5@57 420 B86=V AC4 70AC482 !5@3VO... 4> 42>E @>:V2 C2'O7=5==O (!>1:>); %>G D0:B8G=> $@0=:> =5 1C2 G;5=>< 6>4=>W A>FV0;VAB8G=>W >@30=V70FVW, ?@>B5 9>3> 70AC46CNBL =0 9 <VAOFV2 BN@<8 (>7.). 2. 0@BVO 28:@8;0 V 70AC48;0 :C;LB >A>18... (7 6C@=.). 3. >;8 >A:065=V;89 <VI0=8= 945 ?@>B8 =0A, B8< A0<8< 2V= 70AC46CT A515 =0 =5I04=C :0@C (;;0=).
!# "!/, -0NAO, -0THAO, 4>:
- 2 G><C
0;5@V9 70AC<=V202AO 2 9>3> I8@>ABV.
zacząć wątpić, ZWTPIĆ - w co
Walery zaczął wątpić w jego szczerość. >65=, 7=09><89 V7 ?>AB<>45@=V7<>< =0 0E>4V, A:>@VH 70 2A5 <CA8BL 70AC<=V20B8AL C ?@02><V@=>ABV 268BBO FL>3> B5@<V=0 I>4> :C;LBC@=8E O28I 2 #:@0W=V (7 6C@=); %>G O: I5 ;0O2 WW >B5FL 8:>;09, 0;5 2>=0 70AC<=V20;0AO 2 ?@02482>ABV 9>3> >AB0==VE A;V2 (!B5;L<0E).
".", -NN, -NTH, =54>:., "", -0N, -0WH, 4>:. - I> 2V4 :>3>-G>-3>, ?5@54 :8<-G8<
/ =VG>3> 2V4 B515 =5 70B0N, ?8B09 ?@> I> 7023>4=>.
TAIĆ - co przed kim-czym
Niczego przed tobą nie zataję, pytaj, o co
chcesz.
0;5=5 7=02 CA5, V 2V4 =L>3> =VG>3> =5 <>6=0 1C;> 70B0WB8 (!>1:>); ... (0BL:>) 30=51=> 70B0W2 ?5@54 45@602>N A2>W ?@81CB:8 (0G.); ... (>AO) 70B0W;0 ?5@54 %@8AB8=>N A2>N =5I0A;82C ;N1>2 (!B5;L<0E).
"#", -BC6C, -BC68H, 4>:. :8<-G8<, 70AB. ?> :><C-G><C
70
65 ?VA;O 42>E B86=V2 @>7;C:8 0@:> 70BC682 70 6V=:>N.
ZATSKNIĆ - za kim-czym (smucić się z powodu braku kontaktu z kimś, braku czegoś), do kogo-czego (pragnąć, by coś się urzeczywistniło, chcieć zobaczyć kogoś) Już po dwóch tygodniach rozłąki Marek zatęsknił za żoną.
VA;O AE>?;5==O A2VBC 70 3>@;> 2 10@>:>, ><5@B2V==O :;0A8F87<C, ?@8<0@=>ABV V<?@5AV>=V7<C B0 <5E0=VG=>ABV :C1V7<V2 ;N48=0 70BC68;0 70 @5G0<8 3;81H8<8 (7 6C@=.).
"#/", -ON, -OTH V@>7<. #.", -NN, -NTH, =54>:., "#", -BC;N, -BC;8H, 4>:. - :>3>-I> 2V4 :>3>-G>3> 0BC;8B8 >GV 2V4 OA:@02>3> A2VB;0.
%!", -C, G. - 2V4 :>3>-G>3>, @V4:> ?@>B8 :>3>-G>3>
0;:>3>;V HC:02 @>7@048 V 70E8ABC 2V4
=02'O7;828E 4C<>:.
&V ;V:8 - =04V9=89 70E8AB 2V4 ?@>ABC48.
(:V@0 ?>B@51CT 70E8ABC 2V4 A>=FO.
ZASAANIAĆ - kogo-co przed kim-czym
Zasłonić oczy przed ostrym światłem.
OBRONA - przed kim-czym, przeciwko komu-czemu; OCHRONA - przed kim--czym
W alkoholu szukał pocieszenia i obrony przed natrętnymi myślami. Ten lek to pewna obrona przed przeziębieniem.
Skóra potrzebuje ochrony przed słońcem. VF=V ?0E>IV T 4>1@8< 70E8AB>< 2V4 F2V;L>28E 3@81:V2 10:B5@V9 45O:8E :><0E (7 ?V4@CG=.); ">1B> 4> ?@V>@8B5B=8E ?@>5:BV2 :><?;5:A @>1VB, ?>2'O70=8E 7 70E8AB>< =V?@0 2V4 @04V>0:B82=>3> 701@C4=5==O, ?@>AB> =5 ?>B@0?82 (7 307.).
105
%)"
stawać w obronie kogoś, czegoś
Cała klasa stanęła w jego obronie. brać w obronę kogo-co
Nie mam zamiaru brać ich w obronę. >;V=0 @>=>20 <8BBN ?V425;0AO V 2V4HB>2E=C;0 5A5AV2:C, AB02H8 =0 70E8AB 157A8;>W 6V=:8 (%86=O:); 5AL C:@0W=AL:89 =0@>4 AB02 =0 70E8AB A2>WE 7=52065=8E ?@02 (>26.); @45=, 4> O:>3> =0;568BL ?0=>B5FL X., AB02 =0 9>3> 70E8AB... (?5@5:;.); ~ '5:09, L>H:>; 0 I> :>;8 <8 ?>?@>A8<> 4V40 %0@8B>=0, I>1 2V= C7O2 =0A ?V4 70E8AB ( >:@.).
AB020B8 =0 70E8AB :>3>AL, G>3>AL
5AL :;0A AB02 =0 9>3> 70E8AB. 1@0B8 ?V4 70E8AB :>3>-I>
5 <0N =0<V@C 1@0B8 WE ?V4 70E8AB.
%)", -9N, -&TH, =54>:., %!"", -8IC, -8AB9H, 4>:. -1. :>3>-I> 2V4 :>3>-G>3>, @V4:> ?@>B8 :>3>-G>3>, =5
- 70E. ?5@54 :8<-G8< (>1>@>=OB8 :>3>-, I>-=51C4L 2V4 =0?04C, C40@C B>I> // >15@V30B8, C:@820B8 :>3>-, I>-=51C4L 2V4 G>3>AL H:V4;82>3>, =5157?5G=>3>) 0E8I0B8 10BL:V2I8=C 2V4 2>@>3V2. 8A>:V <C@8 70E8I0;8 <VAB> 2V4 =0?04C 7 ?V2=>GV.
2. :>3>-I> 2V4 G>3> (1>@>=8B8, 2V4AB>N20B8 ?>3;O48, ?@020, V=B5@5A8, G5ABL :>3>--=51C4L) // :>3>-I> ?5@54 :8<-G8< (?@8 2:07V2FV I> 4VO 2V41C20TBLAO 2 ?@8ACB=>ABV :>3>-=51C4L, G>3>-=51C4L) 0E8I0B8 0@VN 2V4 =5A?@0254;828E 728=C20G5=L.
@57845=B 70E8I02 ?5@54 CG0A=8:0<8 030;L=8E 71>@V2 0:FV>=5@V2 A2>N :>=F5?FVN @>728B:C DV@<8.
3. I> ?5@54 G8< (?@8;N4=> 1>@>=8B8 B25@465==O, AC465==O B>I>, 28AC=CBV C 48?;><=V9 ?@0FV, ?@>5:BV, 48A5@B0FVW V B. V=.)
0E8I0B8 48?;><=C ?@0FN ?5@54 :><VAVTN.
4. :>3> (3.) ?5@54 G8< (1@0B8 CG0ABL C AC4>2><C ?@>F5AV, 2V4AB>NNG8 ?@020 728=C20G5=>3>)
;>G8=FO 70E8I0B8<5 ?5@54 @09>==8< AC4>< 2V4><89 042>:0B.
BRONIĆ - kogo-czego przed kim-czym (odpierać atak); BRONIĆ - kogo-co przed kim-czym (chronić przed kimś, przed czymś); CHRONIĆ - kogo-co przed kim--czym
Bronić ojczyzny przed nieprzyjaciółmi. Wysokie mury chroniły miasto przed atakiem z północy.
BRONIĆ - kogo-czego przed czym // kogo--czegoprzed kim-czym, rzadziej wobec kogo
Bronić Marii przed niesprawiedliwymi oskarżeniami.
Prezes bronił przed uczestnikami walnego zgromadzenia akcjonariuszy swojej koncepcji rozwoju firmy.
3. czego przed czym
Bronić pracy dyplomowej przed komisją.
4. kogo (B.) przed czym
Przestępcę przed sądem rejonowym bronić będzie znany adwokat. 1. # 206:C V B@82>6=C 3>48=C 010... ?@83>@=C;0 4> A515 2=CG0B, <>2 70E8I0NG8 2V4 :>3> (>FN1.); II (8@>:0 E28;OAB0 4>;8=0 AB5;8;0AO ?>=04 ;VA><, 0 7 42>E 1>:V2 WW 70E8I02 2V4 2VB@C 3CAB89 <>;>4=O: ( C@). 2. / 0:B82=> 70E8I0N A?>@B82=C G5ABL =0H>3> @043>A?C (>=G0@); II $@0=:>2V 4>2>48;>AO 70E8I0B8 D545@0B82=89 ?@8=F8? =5 ;8H5 ?5@54 ?>;LAL:8<8 A>FV0;VAB0<8, 0;5 9 ?5@54 <>;>48<8 @048:0;0<8... (7 6C@=.); V= 70E8I02 FV B5<8 9 <>B828 =5 ?5@54 5A8=8<8 ACG0A=8:0<8, 0 ?5@54 A2>W<8... (7 6C@=.). 3. VA;O @52>;NFVW
106
% #"!/
70E8AB82 48A5@B0FVN... (CG5@). 4. / 40202 :;OB2C 70E8I0B8 WE ?5@54 ?@02>AC44O< V B><C I5 @07 AB25@464CN: 5=530B =5 28=5= (20=8GC:).
%, -E>4C, G., ?5@52. <=. - 4;O G>3>, 7 G>3>, I>4> G>3>, ?@>B8 G>3>, =5 - @>A. ?> G><C (AC:C?=VABL 4V9 01> 70A>1V2 4;O 4>AO3=5==O, 74V9A=5==O G>3>-=51C4L) 5@54 281>@0<8 C@O4 28@VH82 268B8 @VHCG8E 70E>4V2 4;O ?>;V?H5==O <0B5@V0;L=>3> AB0=>28I0 ?5=AV>=5@V2, O:V AB0=>2;OBL 25;8:C G0AB8=C 5;5:B>@0BC. 0E>48 7 ?@>B8?>656=>W 157?5:8. 68B8 70E>4V2 ?@>B8 ?>H8@5==O =5157?5G=>3> 2V@CA0.
% #", -CN, -CTH, =54>:., % ", -0N, -0TH, 4>:. -1. I> 4> G>3>,
2 I> (:C48), 2 G><C (45) (:;0AB8, ?><VI0B8
:C48-=51C4L)
N10 70E>20;0 ?5@AB5=L 4> H:0BC;:8.
1@>N 2V= 70E>202 2 ;VAV.
2. :>3>-I> 2V4 :>3>-G>3> (?><VI0B8 :>3>AL C ?>B0T<=><C <VAFV, 70E8I0NG8 2V4 :>3>-, G>3>-=51C4L // 70:@820B8, 70BC;OB8, @>1;OG8 =52848<8<)
0@B0 =5 7=0;0, :C48 70E>20B8 2V4 G>;>2V:0 3@>HV.
3. I> 2V4 :>3>-G>3> (B0WB8, ?@8E>2C20B8) ><0= =5 7=02, O: 70E>20B8 2V4 ?@8ACB=VE A2>T E28;N20==O.
ŚRODEK - czego
częściej w lmn)
KROK - w celu (naj-
Przed wyborami rząd postanowił poczynić zdecydowane kroki w celu poprawy sytuacji materialnej emerytów, stanowiących dużą część elektoratu.
Środki ochrony przeciwpożarowej. Poczynić kroki mające na celu zapobieżenie rozprzestrzenianiu się niebezpiecznego wirusa.
CHOWAĆ - co do czego, w czym (gdzie)
Luba schowała pierścień do szkatułki.
Broń schował w lesie.
UKRYWAĆ - kogo-co przed kim-czym
Marta nie wiedziała, gdzie ma ukryć przed mężem pieniądze. UKRYWAĆ - co przed kim
Roman nie wiedział, jak ukryć przed obecnymi wzruszenie.
1. "8<:> 28E>?82 WW V 70E>202 4> :8H5=V ("NB.); V;>B:C O 70E>202 C :8H5=N (>=G0@).
2. VG V ;VA =04V9=> 70E>20;8 52:0 2V4 ?>3>=V (&N?0); 5=V E>BV;>AL 70BC;8B8 >1;8GGO @C:0<8, I>1 70E>20B8 9>3> 2V4 ?>3;O4V2 (.. /=>2.). 3. C<:C 40;L=N, 4C<:C >48=>:C 70E>202 "@OA8;> >4 CAVE... (Coc).
% #"!/, -CNAO, -CTHAO V % "!/, -46CAO, -48HAO, =54>:., % "!/, ->46CAO, ->48HAO, 4>:. -1.3 V=DV=. II 1V;O (:>;>) G>3> (?>G8=0B8 I>-=51C4L @>18B8 // ?@8ABC?0B8 4> O:>WAL @>1>B8, 709<0B8AO G8<>AL, ?>G8=0B8 ?>@0B8AO 1V;O G>3>AL)
=A?5:B>@ A?V4;>10 3;O=C2 =0 =0A V 70E>482AO I>AL 70?8AC20B8 2 A2V9 1;>:=>B. 0@VO 4C65 7@04V;0 V 2V4@07C 70E>48;0AO 20@8B8 >1V4.
ZACZYNAĆ - co II ZABIERAĆ SI, PRZYSTPOWAĆ - do czego, KRZTAĆ SI - koło czego
Inspektor spode łba spojrzał na nas i zaczął coś zapisywać w notesie. Maria bardzo się ucieszyła i zabrała się od razu do gotowania obiadu.
107
% "
Matka zabrała się do mycia okien. Wzięła mokrą szmatkę i zaczęła czyścić szyby. Sadownik krzątał się koło młodych jabłoni.
STARAĆ SI - o co; CZYNIĆ STARANIA - o co, w jakiejś sprawie, CZYNIĆ WYSIAKI - w jakiejś sprawie Czynić starania w sprawie wydania słownika. URABIAĆ - kogo (pot.)
Trzeba go trochę urobić, na pewno w końcu
się zgodzi.
1. 202>, 7 N=0FL:>N 5=5@3VTN 70E>482AO !5<5= AB028B8 E0BC (>FN1); - @5:@0A=5 4=8I5 4;O 3@51;V, - 70C20682 "><0A, - "@510 9>3> ?@>F5<5=BC20B8 9 <>6=0 70E>46C20B8AO :>;> 15B>=C (>FN10). 2. @5<VO ?@82VB02 WE ?@82VB=>, 0;5 ?>10;0:02 7 =8<8 E>;>4=> 9 701>@>=82 W< 70E>46C20B8AL :>;> :0B>;8FL:>W ?@>?030=48 =0 C15=I8=V ( .-52); 8 1 =5 70?5@5GC20;8, O:18 O, FV;:>< ?@820B=>... 70E>482AO :>;> FVTW A?@028 (?5@5:;);... 5B;8=AL:89, >AB><0@>2 B0 V=., 70E>46C20;8AL :>;> B>3>, I>1 71030B8B8 @V4=5 ?8AL<5=AB2> =0 ?5@5:;048, ?5@5206=> 7 A;>2'O=AL:8E ?>5BV2... (D@.). 3. 07 ?>4>10;0AL >B>FL:><C O:0AL 4C65 30@=0 <>;>48FO, B0 =5 ?V440;0AL: G>3> 265 W9 =5 40202, O: 1V;O =5W =5 70E>46C202AO (!B>@.).
0B8 70E>48;0AO :>;> 2V:>=. 7O;0 <>:@C 30=GV@:C V AB0;0 G8AB8B8 H81:8. !04V2=8: 70E>46C202AO 1V;O <>;>48E O1;C=L.
2. 1V;O (:>;>) G>3> (4>:;040B8 7CA8;L 4;O 74V9A=5==O, 4>AO3=5==O G>3>-=51C4L)
0E>46C20B8AO :>;> 2840==O A;>2=8:0.
3. 1V;O (:>;>) :>3> (@>7<. - ?>G8=0B8 26820B8 70E>4V2 I>4> 2?;82C =0 :>3>-=51C4L) !;V4 B@>E8 :>;> =L>3> 70E>48B8AO, =0?52=5 2@5HBV ?>3>48BLAO.
% "-4<5. A. 313
WCHODZIĆ
ZACHWYT
być zachwyconym czymś
Jestem zachwycony twoim kunsztem. (52G5=:> 1C2 C >A>1;82><C 70E>?;5==V 2V4 52V7>@0 V 5@B28E 4CH (7 6C@=.); NALT= 1C2 C 70E>?;5==V 2V4 9>3> 5;530=B=>ABV V <0=5@... (?5@5:;.); /: 28O28;>AO, V ACAV4:8 1C;8 =5 2 70E>?;5==V 7 B0:8E ?>A;C3 @04V>DV:0B>@V2 (0H).
% /, -O, A.
1CB8 2 70E>?;5==V 2V4 G>3>, @V4H5 7 G>3>
/ 2 70E>?;5==V 2V4 B2>TW <09AB5@=>ABV.
ZACHWYCAĆ SI - kim-czym
% ."!/, -NNAO, -NTHAO, =54>:., % "!/, ->?;NAO, ->?8HAO; <=. 70E>?;OBLAO; 4>:. - :8<-G8<, 70AB. 7 :>3>-G>3>
0E>?;N20B8AO 3@>N 0:B>@V2. Zachwycać się grą aktorów.
<>;>48E ;VB0E 70E>?;N202AO O (5:A?V@><... (>FN1.); '5E>2 V ">;AB>9 70E>?;N20;8AO ?@>=8:;82> ?@>AB>N 3@>N 35=V0;L=>W 0=L:>25FL:>W ( 8;LAL:89); <8 >3;CE;V V >A;V?;V, 28:>=C20;8 =0:078 H0EB0@O 'C18=0, 70E>?;N20;8AO 7 9>3> @>7C<=>3> E8ABC... (.. /=>2.); %09 ?>:06CBL <5=V 2 VAB>@VW 01> 2 B50B@V 25;8:>3> 3@5:0, @8<;O=8=0, 1@5B>=FO, G8 A:0=48=020 - O 7 =L>3> 70E>?;N20B8<CAL ( V4<>3).
&."!/, -CNAO, -NTHAO, =54>:., &"!/, -;NAO, -;8HAO, 4>:. (@>7<.) - =0 G><C O:>3>AL G0AC 5B@> FV;:>< 70F8:;82AO =0 ?>;VB8FV.
N4O< 2;0AB82> 70F8:;N20B8AO =0 G><CAL.
BZIKOWAĆ (pot.) - na punkcie czego
Od jakiegoś czasu Piotr zupełnie zbzikował na punkcie polityki.
(7 6C@=).
108
#"
& , -0, -T. -1. G8< (O:89 28O2;OT FV:02VABL)
0FV:02;5=V 28AB02>N ;N48 =5 725@B0;8 C2038 =0 4>I.
2. 2 G><C (72'O70=89 O:8<8AL V=B5@5A0<8) <5@8:0 1C;0 70FV:02;5=0 2 B><C, I>1 :C@A 4>;0@0 70;8H02AO =0 O:><>30 =87L:><C @V2=V.
5B5:B82 A?>G0B:C 70?8B02 ?@8ACB=VE, EB> <V3 1CB8 70FV:02;5=89 C A<5@BV A0<>B=L>3> <V;L9>=5@0.
ZAINTERESOWANY -1. czym
Zainteresowani przedstawieniem ludzie nie zwracali uwagi na deszcz. 2. czym
Ameryka była zainteresowana tym, aby kurs dolara pozostawał na możliwie najniższym poziomie.
Detektyw na początku zapytał obecnych, kto mógł być zainteresowany śmiercią samotnego milionera.
1. / ?V4V9H>2 4> <0H8=8, 4C65 70FV:02;5=89 ?>O2>N BCB A2>TW 0A?V@0=B:8 {@8<). 2. "0 :@V< B>3>, 2>=8 {@>1VB=8:8) <CAOBL 1CB8 70FV:02;5=V 2 @57C;LB0B0E ?@0FV (7 6C@=.); 0@B> 1C;> 1 ?>4C<0B8, EB> <V3 1CB8 70FV:02;5=89 C... 3<, C B><C, I>1 9>3> ?>71CB8AO {?5@5:;.); '><C 2 >1'T4=0==V ?@02>A;02'O B0: 70FV:02;5=V G8=>2=8:8 (7 6C@=.).
/, -8, 6. - ?@> I>, =0 I>
V=VAB@ 7@>182 70O2C ?@> A2>N =5?@8G5B=VABL 4> ;>1VN20==O 70:>=C ?@> 75<;N.
<8B@> 2AB83 A0< ?>40B8 70O2C =0 72V;L=5==O.
//", -ON, -OTH, =54>:., /", -O2;N, -O28H, 4>:. - :><C I>, ?@> I>
0 ;5B>28IV ?@57845=B 70O282 6C@=0;VAB0<, I> <0T =0<V@ 10;>BC20B8AO 2 =0ABC?=8E 281>@0E.
V=VAB@ >1>@>=8 70O282 ?@> =51060==O DV>?VW 1@0B8 CG0ABL C 1C4L-O:8E 2V9AL:>28E AB@C:BC@0E. 0O28B8 ?@>B5AB. 0O28B8 ?@5B5=7VW 4> :>3>AL.
OŚWIADCZENIE - > czym; PODANIE -> co
Minister złożył oświadczenie, w którym zaprzeczył, że ma coś wspólnego z lobbingiem na rzecz ustawy o obrocie ziemią. Dymitr zdążył sam złożyć podanie z prośbą o zwolnienie.
OŚWIADCZAĆ - komu co; ZGAASZAĆ
- komu-czemu co
Na lotnisku prezydent oświadczył dziennikarzom, że zamierza startować w następnych wyborach.
Minister obrony oświadczył, że Etiopia nie zamierza uczestniczyć w żadnych strukturach wojskowych. Zgłosić protest.
Zgłosić roszczenia wobec kogoś. V= ?VH>2 A0< 4> AB0@>AB8, I>1 70O28B8 9><C ?@> A2>T 1060==O ?@>4>268B8 2 @83>@V2FV, >1V@20=V 2V9=>N, 4>A;V48 =04 AB2>@5==O< =>2>3> A>@BC ?H5=8FV {. 5478:); 0EV4=0 2@>?0 7=>2C 70O28;0 ?@> =0<V@ AB2>@8B8 2;0A=V >1'T4=0=V 2V9AL:>2V D>@<C20==O (7 6C@=.).
#", -VN, -VTH, 4>:. -1. 4> :>-3>-G>3>
541@0B H284:> 71094C6V2 4> :@8:V2
V AB@0640==O E2>@8E.
2. :><C (?5@5AB020B8 28:;8:0B8 V=B5@5A,
AB0B8 =5FV:028<, =5206;828<)
"8 <5=V 71094C6V2, ?@>I09.
ZOBOJTNIEĆ - ?0 A>
Sanitariusz szybko zobojętniał na krzyki
i cierpienia chorych.
komu
Stałeś mi się obojętny, żegnaj.
1. V= I5 =5 71094C6V2 4> FVTW ?>BV?0E8, 06 4>A040 15@5. ;5 2V= =5>4<V==> WW ?>:0@0T {?5@5:;.); > =52?V7=0==O 7<V=8;0AO ;L30 >AB0==V<8 @>:0<8. 02VBL >4 G>;>2V:0 W9 =VG>3>
109
"
=5 B@510: 7>2AV< 71094C6V;0 4> 2AL>3>, I> 4VTBLAO 7 =8< V 4>2:>;0 =L>3> ((>2:). 2. - >;8 O ?V7=0;0 =0 A>1V, 2 682><C 68BBV, I> B> T 3>@5 V O: ?@8=>AOBLAO ;N4AL:V 65@B28, <5=V O:>AL >4@07C 71094C6V;8 <>W @>;V (. #:@.).
", -V2, <8. - 2V4 G>3>
18B:8 2V4 20H>W 4VO;L=>ABV 2848<V.
SZKODY
Szkody spowodowane pańską działalnością są widoczne.
"#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. - 7 :>3>-G>3>, @V4:> =04 :8<-G8< @8:>@4>==8:V2, I> 718B:C20;8AO 7 ;N459, O:V ?5@5B8=0;8 :>@4>=, H284:> 72V;L=5=>.
PASTWIĆ SI, ZNCAĆ SI - nadkim--czym
Pograniczników pastwiących się nad ludzmi przekraczającymi granicę szybko zwolniono.
>O @V4=0 101CAO B0: @V7=8;0AO 2V4 10BL:>2>W @V4=V, I> 2AV 718B:C20;8AO 7 =5W 9 4>H:C;O;8 W9... (?T@5:;.); 8 35BL 70=5410;8 4V;>2>4AB2>, D0;LA8DV:CT<> 2V4><>ABV, 718B:CT<>AO 7 1V4=8E ?@>E0GV2 (V1@>20); N48 @>18;8 ?0=0< 7040@<>, 0 ?0=8 I5 =04 =8<8 718B:C20;8AO, 70<8:0;8 C B5<=V ;L>E8 B0 9 18;8 (>1@.).
"-><5. A. 316
POBIEC, SKOCZYĆ
", -VN, -VT=V. >:. 4> 1>652>;VB8, =0 G><C
!CG0A=0 <>;>4L 71>652>;V;0 =0 3V? 3>?V.
ZWARIOWAĆ, OSZALEĆ - na punkcie kogo-czego
Współczesna młodzież zwariowała na punkcie hip hopu.
48= ?5@54 >4=>3>, 70E;8=0NG8AL, CA;O2;O;8 7>;>BV ?>:;048 =0@>4=>3> <5;>AC, =0 O:89 B0: <0;> C2038 725@B0NBL ACG0A=V 4VOGV :C;LBC@8, 71>652>;V2H8 =0 020=30@487<V... (7 6C@=).
##", -CN, -CTH, =54>:., #", 71C46C, 71C48H, 4>:. - 2 :>3>, @V4H5 2 :><C I> (28:;8:0B8, @>71C@EC20B8 I>-=51C4L)
5:;0<0 BC@8AB8G=8E 1N@> 71C48;0 2 =L>3> ?@8A?0=5 1060==O ?>4>@>6C20B8.
ROZBUDZAĆ - w kim co
Reklamy biur turystycznych rozbudziły w nim uśpione pragnienie podróżowania. 1C48B8 1>409 C G0AB8=8 C:@0W=FV2 ?>B@51C C ?@024V 7030;><, ?>B@51C 2 =570;56=V9 V=D>@<0FVW (7 6C@=).
""!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., #"!/, 725@=CAO, 725@=5HAO, 4>:. - 4> :>3> ?> I>, @>A. 70 G8<, 7 G8< (C4020B8AO 4> :>3>-=51C4L ?> ?>@04C, 4>?><>3C V B. V=.)
25@=CB8AO 4> :>3>AL ?> ?>@04C, ?> 4>?><>3C, 7 ?@>E0==O<.
ZWRACAĆ SI - do kogo o co, z czym
Zwrócić się do kogoś o radę, o pomoc,
z prośbą.
V=:0 <0T 725@B0B8AO ?> 4>?><>3C 9 4> :>;53 =0 @>1>BV (7 6C@=); 25@B0NAO >F5 4> 0A 7 ?@>E0==O< V 70 ?>@04>N (>FN1).
OSKARŻAĆ - kogo-co o co przed kim, wobec kogo, OBWINIAĆ - kogo-co o co przed kim, wobec kogo
#'#", -CN, -CTH, =54>:., #"", -0GC, -0B8H, 4>:. - :>-3>-I> 2 G><C, @V4H5 70 I> ?5@54 :8<
110
/"!/
28=C20GC20B8 2 A:>T==V 7;>G8=C. Oskarżać o popełnienie przestępstwa.
5@5AB0=L 728=C20GC20B8 <5=5 70 2AV A2>W Przestań mnie obwiniać o wszystkie swe nie-=5240GV, powodzenia.
#:@0W=AL:0 ?>57VO 27030;V V AL>3>4=VH=O 7>:@5<0-O28I5 A2VB>2>3> <0AHB01C, 728=C20GC20B8 O:5 2 157'O78:>ABV =5 20@B> =02VBL C ?>;5<VG=><C 70?0;V (7 6C@=.); @0:B8G=> 2AVE 15 :0=4840BV2 C @57845=B8 <>6=0 728=C20B8B8 2 ?>?C;V7<V (7 6C@=.); ... C4L-O:89 157@>1VB=89 G5E 28<030T 4>?><>38 ?> 157@>1VBBN, 728=C20GCT C:@0W=FV2 C 2AVE 1V40E (7 6C@=.); 70 2AVE ?@><0EV2 2;0AB59 WE =5 728=C20B8H 2 >4=><C - 2>=8 =5 AB2>@8;8 =574>;0==8E ?5@5H:>4 4;O 286820==O :>6=>3> A0<>BC6:8 (7 6C@=.); 28=C20GCNG8 5=V=0 70 B5, I> 2V= 2V4402 =V<FO< ?>;>28=C T2@>?59AL:>W >AVW, 2V= G><CAL =5 ?8H5, I> B0 ?>;>28=0 =07820;0AO #:@0W=>N (7 6C@=.); >6=0 7 B8E V459 =5 4>AO3;0 ?@>3>;>H5=>W <5B8, 70 I> 728=C20GC20;0 A2>WE AC?5@=8FL... (7 6C@=.); /:I> EB>AL E>G @07 C B2>T<C 68BBV ?@8<CA82 B515 2V4GCB8 157A8;;O ?5@54 A202V;;O< G>;>2VG>W 2A54>72>;5=>ABV... =5 728=C20GC9 A515 70 A2>N ?>254V=:C: B8 T 65@B2>N C ?@O<><C @>7C<V==V FL>3> A;>20 V B8 ?>28==0 ?@>B8AB>OB8 FL><C (7 6C@=).
' - 7 V=DV=.
5 <V3 ?>71CB8AO 728G:8 G20=8B8AO A2>W<8 CA?VE0<8.
01CAO <0;0 728G:C ?@83>I0B8 4VB59 FC:5@:0<8. 70 (A2>TN) 728G:>N
=4@V9, ?@89H>2H8 4>4><C, 70 728G:>N, C2V<:=C2 B5;52V7>@ V 28BO3=C2 7 B>@18 3075B8.
8E09;> ?>E>4602 ?> =0HV9 <0;NAV=L:V9 :V<=0BFV
<5;>4VN (>A2.).
ZWYCZAJ - czego, rzadko z bezokol. (przyzwyczajenie)
Nie mógł pozbyć się zwyczaju przechwalania się swoimi sukcesami. Staruszka miała zwyczaj częstować dzieci cukierkami.
swoim zwyczajem; jak to ktoś ma w zwyczaju
Andrzej po przyjściu do domu swoim zwyczajem włączył telewizor i wyciągnął z torby gazety.
70 A2>TN 728G:>N, <C38:02 O:CAL
/"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:., "!/, -@NAO, -@8HAO, 4>:. - 1. :><C 2 G><C, 7 G8<, 70AB. 7 G>3> (28O2;ONG8 4>2V@'O, ?>2V@OB8 :><C-=51C4L A2>W 4C<:8, B0T<=8FV, @>7:@820B8 ?>GCBBO V B. V=.) 2V@OB8AO :><CAL C A2>WE =0<V@0E. 2V@OB8AO ?>4@C7V 7V A2>W<8 AC<=V20<8.
2. =0 :>3>-I> (4>2V@OB8 :><C-, G><C--=51C4L)
V2G8=0 FV;:>< 72V@8;0AO =0 A2>N V=BCWFVN, O:0 2 A5@45G=8E A?@020E WW =V:>;8 =5 ?V42>48;0.
ZWIERZAĆ SI
kim, z czego
komu, rzadko przed
Zwierzać się komuś ze swoich zamiarów. Zwierzyć się koleżance ze swych wątpliwości.
UFAĆ - komu-czemu; POLEGAĆ na kim-czym
Dziewczyna całkowicie zaufała swej intuicji, która w sprawach sercowych nigdy jej nie zawodziła.
1. /@8=:0 G0AB> 72V@O;0AO W9 C A2>WE @04>I0E V 2 3>@V (>=G.); ... 0 O:89AL 45=L 4> 2182AB20 BVB:0 !>DVO 72V@8;0AO W9 C 45G><C: <>2;O2, 1C2 C =5W =51V6 $@0=: V ?@>A82 ?>78G8B8 9><C ?0@C A>B... (?5@5:;.); %>BV;>AO 1CB8 7 =8< C42>E, 72V@OB8AO 9><C 2 A2>WE <@VOE, ?>GC20B8 4> =L>3> 157<56=5 4>2V@ 'O (>=G.);... 0 4C<:C 2AVE !V<>= 72V@OTBLAO <5=V 7V A2>W<8 B0T<=8FO<8
111
!"
{?5@5:;.); 20= =V:><C =5 72V@O2AO 7V A2>W<8 4C<:0<8 {$@.); !5<5= <V@:C202, O: 18 9><C 72V@8B8AL 3@><04V 7 A2>WE 4C<>: {>FN1.). 2. 094CG5=:> 2V4GC2 <C6=N ?V4B@8<:C ;N48=8, =0 O:C <>6=0 FV;:>< 72V@8B8AL {!;VA.); 02@8;5=:> 265 4>:>@O2 A>1V, I> B0: 7>?0;C ?>B@82>682 7>>B5E=V:0, 72V@82H8AL =0 ?5@H5 2@065==O 2V4 ?@>G8B0=>3> 4>?8A0 (>1@.).
?@> :>3>-I>, @>7<.,
!", -6, 6.
@V4:> 70 :>3>-I>
2VAB:8 ?@> 8E09;0, I> WE 2>=0 ?>GC;0
2V4 ;N459, A:>;8E=C;8 WW 4CHC.
WIADOMOŚĆ - > kim-czym
Usłyszane od ludzi wiadomości o Michale
wzburzyły jej duszę.
#65 G5B25@B89 <VAOFL, 0 ?@> 02;CAO =VO:>W 72VAB:8 {0@2.); %@8ABO ?@8:@> ?>4828;0AO =0 <0BV@, ?> >1;8GGN ?V7=020;0, G8 4>1@C 72VAB:C <0B8 ?@8=5A;0 70 BC 75<;N, G8 ;8EC { 8@=89).
", -C, G. - ?@> I>
2VB ?@> ?>B>G=C 4VO;L=VABL.
2VB ?@> 2AV ?V4?@8T<AB20 <8 >B@8<0;8
?>702G>@0.
"#", -CN, -CTH, =54>:. - ?5@54 :8<-G8<, @V4H5 :><C-G><C ?@> I>
2VBC20B8 ?@> A2>N 4VO;L=VABL ?5@54 @52V7V9=>N :><VAVTN.
2VBC20B8 48@5:B>@>2V ?@> 718B:8, O:8E 70240;0 ?>2V=L.
SPRAWOZDANIE - z czego
Sprawozdanie z bieżącej działalności. Sprawozdanie dotyczące wszystkich przedsiębiorstw dostaliśmy przedwczoraj.
składać sprawozdanie komu-czemu z czego
Składać sprawozdanie ze swej działalności komisji rewizyjnej.
Składać dyrektorowi sprawozdanie dotyczące strat spowodowanych przez powódz. ... %V10 60@B ?5@54 FV;>N >1;0ABN 72VBC20B8 9 G5@2>=VB8... {.. /=>2^); V= G5@57 <VAOFL 72VBC20B8 ?5@54 %C4>6=L>N @04>N 718@0TBLAO (7 6C@=.); ;V2:8 5;L=8G5=:0 E20;LH82:0 - ?@81;87=> B0: 28A;>282AO 5=5@0;L=89 ?@>:C@>@ #:@0W=8 8E09;> >B515=L:>, 72VBCNG8 ?5@54 I>4> A?@028 >=ę0475 {7 6C@=.); 5 A;>20<8, 0 4V;0<8 1C4C 20< O 72VBC20B8 {"8G.); >@4> - <VAB> 25;8:5, V O =V:><C =5 ?>28==0 72VBC20B8, :C48 O E>46C {?5@5:;.).
'/ , -7:C, G. 289B8 =0 72'O7>: 7 :8<
0< B@510 289B8 =0 72'O7>: 7 :><0=4C20==O<.
, -8, 6. -1. ?@> :>3>-I>, @>7<., @V4:> 70 :>3>-I> (2V4B2>@5==O 2 ?0<'OBV, A2V4><>ABV ?>4V9, >1AB028=, >1@07V2 V B. V=. <8=C;>3>; 2V4B2>@N20B8 CO2;5==O ?@> :>3>-, I>-=51C4L)
304:0 ?@> FV GC4>2V E28;8=8 70;8H8BLAO =0702648 2 <>W9 ?0<'OBV. 304:8 ?@> 0@VN =5 4020;8 9><C A?>:>N.
2. :>3>-G>3>, ?@> :>3>-I>, @>7<., @V4:> 70 :>3>-I> (?>1V6=5 =07820==O :>3>-, G>3>--=51C4L, :>@>B:5 ?>2V4><;5==O, 70C2065==O ?@> :>3>AL, I>AL) >6=0 7304:0 ?@> 1V@6C 4>2>48;0 9>3> 4> A:07C.
ACZNOŚĆ
nawiązać łączność z kim
Musimy nawiązać łączność z dowództwem.
WSPOMNIENIE - kogo-czego, o kim--czynt
Wspomnienie tych cudownych chwil pozostanie na zawsze w mej pamięci. Wspomnienia o Marii nie dawały mu spokoju.
WZMIANKA, UWAGA, NAPOMKNICIE - o kim-czym
Każda uwaga na temat giełdy doprowadzała go do furii.
112
/ #"!/
# FV9 :=86FV ?>481CT<> 1030B> 7304>: W tej książce znajdujemy wiele wzmianek
?@> ;5<:V2. o Aemkach.
1. 304:0 ?@> =0B>;VO ?>25@=C;0 2AV 4C<:8 0@VW =0 A8=0 ( C4.). 2. !2VB :07:8 V <@V9 =0 ?>G0B:C B2>@C ( 0@8=8=V <@VW, ;L:>2V 7304:8 ?@> 5B@0@:C) 4540;V 1V;LH5 >15@B0NBLAO =0 V@>=VG=C ?0@>4VN (7 6C@=.).
#", -CN, -CTH, =54>:., ", -04>, -0TH, 4>:. -1. :>3>-I>, ?@> :>-3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> (2V4B2>@N20B8 2 ?0<'OBV, A2V4><>ABV ?>4VW, >1AB028=8, >1@078 V B. V=. <8=C;>3>; 2V4B2>@N20B8 CO2;5==O ?@> :>3>-, I>-=51C4L) V= =5 <V3 73040B8 =><5@0 1C48=:C, 2 O:><C 682 ?@>D5A>@ CE0. # 206:V E28;8=8 2V= =5@V4:> 7304C202 ?@> A2>N ?5@HC 4V2G8=C. 2. :>3>-I>, ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>--I> (?>1V6=> =07820B8 :>3>-, G>3>-=51C4L, :>@>B:5 ?>2V4><;5==O, 70C2065==O ?@> :>3>AL, I>AL)
# 4>?>2V4V 35=5@0; G0AB> 7304C202 ?@> =0H8E 4@C7V2 7V !E>4C.
WSPOMINAĆ - kogo-co, o kim-czym; przypominać sobie kogo-co, o kim-czym
Nie mógł sobie przypomnieć numeru budynku, w którym mieszkał profesor Mucha. W trudnych chwilach często wspominał swą pierwszą dziewczynę. WSPOMINAĆ - kogo-co, o kim-czym; NAPOMYKAĆ - o kim-czym
W referacie generał często wspominał o naszych przyjaciołach ze Wschodu.
1. %V10 B8 7304CTH CB>?;5=>3> 10BL:0, EV10 B>1V 1>;8BL <>O BC30? ( V4<>3); 5 1C45<> ?@> B5 7304C20B8, I> 265 ?@><09=C;>-<8=C;> ( 8@=89); 01CBL, 7304C202 70 !2VB;0=C, 0 1V;LH5 :C@82 (!:0;VF:V). 2. 0@'O=0 =V:>;8 70928< A;>2>< =5 7304C20;0 70 9>3> @>48=C V =5 @52=C20;0 4> <8=C;>3> (Kon.).
/", -ON, -OTH, =54>:., " V @>7<. ", 765=C, 765=5H, 4>:. 0 730=OB8 7;VABL (7;>, A5@F5, 4>A04C V B.
V=.) =0 :><C (@>7<.)
5 730=O9 7;>ABV =0 <5=V.
ZGANIAĆ
0 wyładowywać złość (frustrację itp.) na kim
Nie wyładowuj złości na mnie. =B>=>25 A5@F5 AB8A:0;0 7;VABL, O:C 2V= 702648 730=O2 =0 0B5@8=V ('>@=); V= 1C2 =0 B>9 G0A 4C65 A5@48B89, V =0A ?>A;02 9><C >3 4;O B>3>, I>1 2V= <02 =0 :><C 7;VABL 7V3=0B8 ("0@=.); V= 28@VH82 70G5?8B8 !5@3VO, I>1 7V3=0B8 =0 =L><C A2>T 7;> ("NB.); '><C 2>=0 28@VH8;0 7V3=0B8 =0 <5=V A2>N >1@07C 70 B5, I> <0<0 27O;0 =04 =5N 3>@C... (?5@5:;).
73V4=> 7 G8<; =5 - @>A. G>3> A5 2V41C20TBLAO 73V4=> 7 ?;0=><
ZGODNIE
zgodnie z czym
Wszystko odbywa się zgodnie z planem. 3V4=> 7 ?;0=><. 3V4=> 7 CAB02><. 3V4=> 7 ?>AB0=>2>N (!"); >O 3>A?>48=O 2V440;0 <5=V... AN E0BC 70 15 @., E>G O A0<0 10GC, I> 73V4=> 7 BCB5H=V<8 728G0O<8 2>=0 20@B0 20 @. (. #:@.).
/ #"!/, -=CAO, -=5HAO, 4>:. - =04
:8<, =0 :>3> (7<8;C20B8AO =04 :8<-=5-
1C4L) // =04 G8<, =0 I> (C7OB8 4> C2038,
2@0EC20B8)
VAL:0 2;040 73;O=C;0AO =04 =5I0A=>N
ZLITOWAĆ SI, ULITOWAĆ SI, ZMIAOWAĆ SI - nad kim-czym II UWZGLDNIĆ - co; wziąć pod uwagę co; mieć wzgląd na co
Władze miasta zlitowały się nad nieszczęs-
113
6V=:>N V 40;0 W9 <0;5=L:C :20@B8@C =0 >:>;8FV <VAB0.
">1V A;V4 73;O=CB8AO =0 WW AB0@VABL, W9 65 =5 ?@0FN20B8 45AOBL 3>48= 157 ?5@5@28.
!C4 73;O=C2AO =0 WW A:0@38.
ną kobietą i dały jej małe mieszkanie na peryferiach miasta.
Powinieneś mieć wzgląd na jej wiek, przecież nie może pracować przez dziesięć godzin bez przerwy. Sąd uwzględnił jej skargi.
5E09 73;O=5BLAO 20H5FL =0 <>N A8@VB:C, =0 :@0AC WW B0 =0 2V: <>;>489... (?5@5:;); !0;82>=, I> 7=02 WW G>;>2V:0, 73;O=C2AO =0 24>2C V 27O2 WW =0 ?;>B8 70 :CE>20@:C ( 810:); 09B5 A8@>B8=V :>?VTG:C... 73;O=LB5AO =04 3>;>4=8< (>FN1.); "0< O HB015;N202 4>H:8 V H0;V2:8, 06 4>:8 <09AB5@ =5 73;O=C2AO =04V <=>N B0 =5 ?5@52V2 CG=5< AB>;O@0 (0H:0); II ... 3;O=C2AO =0 9>3> =52V4ABC?=V 1;030==O B0 9 2V4402 9>3> C =0C:C... (7 ?V4@CG=>; @>ABVBL <5=5, 20H0 <8;>ABL, V 73;O=LB5AO =0 <>N 3;C?>BC, 0465 O I> B5 =5<>2;O... (?5@5:;); >;8 =5 H:>40 A515, B> E>G 73;O=LAO =04 <>TN AB0@VABN... (@>=.); #AB0;5=V A?>;CG5==O: 73;O=CB8AO =0 AB0@VABL, 73;O=CB8AO =0 1V4=VABL, 73;O=CB8AO =0 E2>@>1C, 73;O=CB8AO =0 <0BV@ (# ).
, -8, 6. 70 73>4>N (@V4:> 7V 73>48) =5A5==O 7<V= 4> 4>3>2>@C <>6;825 ;8H5 70 73>4>N >1>E AB>@V=.
ZGODA za zgodą
Wniesienie zmian do umowy jest możliwe wyłącznie za zgodą obydwu stron.
82V7VO A?@024V <0;0 =0 >71@>T==V G8<0;> 1@>=L>28:V2, 0;5 WE, O: V 0@B8;5@VN, :>@=V;>2AL:V :><0=48@8 70 73>4>N 3>;>2=>:><0=4C20G0 28@VH8;8 =02<8A=5 =0 ?0@04 =5 282>48B8 (>=G0@);... !0<5 7 9>3> <>2G07=>W 73>48 ?0@;0<5=B ?@>2V2 3;>10;L=5 A:>@>G5==O HB0BV2... (7 6C@=.).
#"!/, -CNAO, -CTHAO, =5-4>:., "!/, -46CAO; -49HAO, 4>:. -1. =0 I>, 7 V=DV=. (4020B8 73>4C) / 4C65 @0489 7 B>3>, I> B8 73>482AO ?>WE0B8 7V <=>N 2 @8<. 3>48B8AO =0 70?@>?>=>20=V C<>28. 2. 7 :8<-G8< I>4> G>3> (287=020B8, I> EB>AL <0T @0FVN)
5 <>6C 73>48B8AO 7 20H>N 4C<:>N. 3>46CNAO 7 B>1>N I>4> =5>1EV4=>ABV O:><>30 H284H5 28@VH8B8 F5 ?8B0==O.
ZGADZAĆ SI - ?0 co, z bezokol.
Jestem bardzo rad, że zgodziłeś się pojechać ze mną na Krym.
Zgodzić się na zaproponowane warunki. z kim-czym co do czego, w czym
Nie mogę się zgodzić z pani zdaniem. Zgadzam się z tobą co do konieczności możliwie szybkiego rozwiązania tej sprawy. 1. "8 @048H B5@?VB8, 0 O =5 <>6C, O =0 B5 =5 73>46CNAL (@>?); %;>?'OB0 =5 ?>2V@8;8, ?@>B5 73>48;8AL ?VB8 7V <=>N =0 702>4 @>74828B8AL (!<V;). 2. 3>46CNAL 7 0<8, I> =0< A;V4 18 <0B8 A2>N 3075BC ?>?C;O@=C (. #:@.); G5284OG:8, O 73>46CNAO =0 2AV ?@>?>78FVW !?V;:8, 7 28=OB:>< B>W, I>1 ?5@H89 B><8: A:;0402AO 7 A0<8E-9=> =>28E =>25;... (>FN1); >6=0 73>48B8AO 7 . 03V@=L>N I>4> 287=0G5==O 7<VABC 4VO;L=>ABV 3@><048 ( >3@).
"!/, -46CAO, -49HAO, 4>:.-:><C 4;O G>3>, =0 I>
5 28:8409 FVTW F53;8, 2>=0 I5 <>65 =0< 4;O G>3>AL 73>48B8AO.
PRZYDAĆ SI - komu do czego, na co
Nie wyrzucaj tych cegieł, mogą nam się jeszcze do czegoś przydać.
0@0A:0 =>A8;0 A>;><C =0 3>@>4, A:;040NG8 WW 2 ABV6>:. 3>48BLAO =0 ?0;82> ( C4).
114
%#"!/
", 740N, 740TH, =54>:., ", 740<, 740A8, 4>:. 74020B8 2 4@C:
4020B8 :=86:C 2 4@C:. 74020B8 2 @5<>=B
4020B8 ?@0;L=C <0H8=C 2 @5<>=B.
ODDAWAĆ (przekazywać komuś coś w jakimś celu) oddawać do druku Oddawać książkę do druku. oddawać do naprawy Oddawać pralkę do naprawy.
>;8 F5 G8A;> VC 74020;8 2 4@C:, 2V9=0 70 <VAF5 BV;L:8 @>73>@B0;0AO (7 6C@=.).
ZDOLNY - do czego, z bezokol.
" , -0, -T. - 7 V=DV=., =0 I>, 4> G>3>
V= 740B=89 C?>@0B8AO 7 F8< 70240==O<. 40B=89 =0 =093V@HC ?V4;VABL. 40B=89 =0 ?>4283. 40B=89 4> ?>65@B28.
On może sprostać temu zadaniu. Zdolny do najgorszej podłości. Zdolny do wielkiego czynu. Zdolny do poświęcenia.
... ((52G5=:>) =5 <V3 V 7304C20B8 ?@> =0@>4=C =52>;N 157 CAVTW 3;818=8 >1C@5==O, =0 O:5 BV;L:8 740B=0 1C;0 9>3> 25;8:0 4CH0 (D@.); '>;>2V:8 V :>E0=FV, :>B@V A2OB> 2V@8;8 A2>W< ?>4@C30<, @0?B>< 28O28;8, I> 740B=V =0 @52=>IV (?5@5:;.); !C4OG8 7 B5?5@VH=L>W ?>254V=:8 ?@028E, 2>=8 =5 740B=V =0 >1'T4=0==O (7 6C@=.); "0 B8 9 A0< @>7C<VTH, E;>?5FL C B0:><C AB0=V 740B=89 =0 2A5 (?5@5:;.); >3>2V 2V440NBL B>3>, EB> =5 740B=89 =V 4> G>3> V=H>3>... (?5@5:;.).
" !",, -=>ABV, 6. - 7 V=DV=., 4> G>3>
02;> 1C2 B8?>289 :>='N=:BC@=8:, <02 =59<>2V@=C 740B=VABL 040?BC20B8AO 4> =>28E C<>2. 40B=VABL H284:> <=>68B8 25;8:V G8A;0.
#"!/, -CNAO, -CTHAO. >:. 4> 482C20B8AO. - G><C, 7 G>3>, 70AB. =0 I> II 2V4 G>3> (?@8 28@065==V ?@8G8=8) #AV 7482C20;8AO 7V A?>:>N, 7 O:8< 2>4V9 >1V3=02 =0 ?>2>@>BV 4>23C 20=B06V2:C.
UMIEJTNOŚĆ - czego; ZDOLNOŚĆ - czego, do czego
Paweł był typowym koniunkturalistą, miał nieprawdopodobną zdolność przystosowywania się do nowych warunków. Zdolność szybkiego mnożenia dużych liczb.
ZDZIWIĆ SI - czym
Wszyscy zdziwili się spokojem, z jakim kierowca wyprzedził na zakręcie długą ciężarówkę.
/3>40... 7482C202AO 7 9>3> =54>C<:C20B>ABV... ( 5G5@40); 0@B0 7=>2C, O: V ?@8 7CAB@VGV, 7482C20;0AO 7 %@8AB8=8=>3> 3>;>AC... ((B>=L); 0==CAO 9 =B>AL 7482C20;8AO 7 WW A<VEC, 1> 245=L =VEB> =5 A<VO2AO ( V4<>3.); !0=G> B0: 7@04V2 V7 FVTW >1VFO=:8, 06 ?0@>E 7482C202AO 7 46C@8=>W ?@>AB>B8... (?5@5:;?); $5@<V=0 0A0 A0<0 7482C20;0AO A2>W9 A;CE=O=>ABV (?5@5:;.); %;>?5FL B0: 7482C202AO =0 A2>T ?@8<VI5==O, I> =02VBL ?5@5?8B02: - F5 BCB? ( V4<>3.); 482C202AO O >4 B>3> 2AL>3> V =5<0;> 2@0782AO... ((52GC:).
%#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. %"!/, 748E0NAO, 748E0THAO, V 749HCAO, 749H5HAO, 4>:. (@>7<V) - :>3>--G>3>, =5 @>A. 2V4 :>3>-G>3> V= 265 =5 7=02, O:>3> A?>A>1C 268B8, I>1 748E0B8AO =5?@>E0=>3> 3>ABO.
POZBYWAĆ SI - kogo-czego; SPAAWIĆ - kogo (pot.)
Nie wiedział już, jakiego sposobu użyć, żeby spławić nieproszonego gościa. >@G<0@, 018 B0:>3> 3>ABO H284H5 748E0B8AO, 2V4?>2V2 9><C B0: A0<> 70:@CB8AB>, E>G0 9 :>@>BH8<8 A;>20<8 (?5@5:;.); - '><C B8 AC?8HAO? 8 748E0;8AO 48B8=8. %V10 B>1V =5 FL>3> E>BV;>AO? (?5@5:;).
115
"!/
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. (@>7<.) - 7 :8<, 4> :>3> 4>@>2:0B8AO 7V 7=09><8<.
WITACSI-3H
Witać się ze znajomym. &5 V7 ;C=:>3> :>@84>@=>3> <>@>:C 7 =5N 74>@>2:0TBLAO 5@5I0: >9:0 (7 6C@=.); V= WE02 A5;><, O: <5@B289: A:;5?82H8 >GV, =5 ?V42>482 3>;>28, =5 74>@>2:02AO 4> ;N459... (Koc).
PRZYZNAWAĆ SI - do czego
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:.,
"!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - 1.
2 G><C, @V4H5 ?@> I> (3>2>@8B8 2V425@B>
?@> A2V9 AB0=, A2>W 2G8=:8 V B. V=.; ?@87=020B8AO 2 G><C-=51C4L)
V7=020B8AO 2 A2>WE AC<=V20E. Przyznawać się do swych wątpliwości.
2. 2 G><C (A2V4G8B8 ?V4 G0A 4>?8BV2 01> do czego
=0 AC4V)
;>G8=5FL 7V7=02AO 2 A:>T==V :@04V6:8. Przestępca przyznał się do popełnienia kradzieży. 1. / B56 ?@> 70<V66O 4C<0N - 265 9 <0<V ?@> F5 7V7=0;0AO (7 6C@=); '8 <>65H B8 7V7=0B8AO ?@> A2>W :><?;5:A8, AB@0E8? (7 6C@=.); 8H5 1985 @>:C, 1C4CG8 ?@8 A<5@BV, 2V= 7V7=02AO A2>W9 4@C68=V C A:>T=V9 <0965 ?V2 AB>;VBBO B><C :@04V6FV (7 6C@=.); 0A?@024V <5=5 ?5@5A;V4C202 1573;C7489 AB@0E: 0 I>, O: O ?><@C, B0: V =5 7V7=02H8AL C 2AVE A2>WE >HC:0=AB20E V 1@5E=V? (?5@5:;.). 2. 8 <>65B5 >45@60B8 2V4 =0A 28=03>@>4C, :>;8 G5A=> C 2AL><C 7V7=0TB5AL (&N?0).
/, -O, A. - 1. 2 G><C, @V4:> ?@>
I> (?@87=0==O 2 G><C-=51C4L)
/ =5 A?>4V202AO 2V4 B515 B0:>3> 7V7=0==O
C 2;0A=><C ;540@AB2V.
2. 2 G><C (A2V4G5==O ?@> :>3>-, I>-=51C4L
?V4 G0A 4>?8BV2, =0 AC4V)
V7=0==O C 28=V.
1. A0;><=V @8A8 2V@H0 2AB0=>2;NNBLAO
PRZYZNANIE SI - do czego
Nie sądziłem, że będziesz umiał przyznać się do własnego lenistwa. do czego
Przyznanie się do winy. C 7V7=0==V ?@> A2>N A;01:VABL V <V75@=VABL... (7 6C@=.). 2. 0ABC?=V 4>?8B8 72>48;8AO 4> =0H8E AB>AC=:V2: A;V4G89 4><0302AO <>3> 7V7=0==O 2 B><C, I> O 1C2 7 0A8;5< 72'O70=89... (7 6C@=.).
"%", -0N, -9TH, =54>:. -l.no :><C-
-G><C (?5@5=. - AC<C20B8, 6C@8B8AO 70 :8<-,
G8<-=51C4L)
VBE0B8 ?> =0@5G5=><C, I> 28WE02 4>
!(.
2. ?> :><C (@>7<. - 1CB8 70:>E0=8< 2 :>3>-
-=51C4L)
5 >48= E;>?5FL ?> =V9 7VBE02.
WZDYCHAĆ - za kim-czym
Wzdychać za narzeczonym, który wyjechał
do USA.
do kogo-czego
Niejeden chłopiec do niej wzdychał.
1. > :V< A5 B0: 206:> 7VBE0TH? '8 =5 70 3C15@=VTN 70AC<C20;0? ( 8@=89). 2. $5@<V=0 0A0 ?>ABC?>2> 728:;0 4828B8AO =0 =L>3> V=H8<8 >G8<0 V 7@5HB>N ?5@5AB0;0 >B>B>6=N20B8 9>3> 7 B><;828< N=0:><, O:89 7VBE02 ?> =V9... (?5@5:;.).
", -6C, -68H, 4>:. -:>-3>-I>, @>A. :8<-G8<
ZLEKCEWAŻYĆ - kogo-co
116
7;>G8=
><0=48@ 7;53:>20682 =5157?5:C >B>- Dowódca zlekceważył niebezpieczeństwo
G5==O. okrążenia.
V4 =5 4>72>;O2 =VO:8E D0<V;LO@=>AB59 I>4> 0B@81CBV2 2;048... V :>6=>3>, EB> 7;53:>20682 18 =09A2OBVH5, =5 ?@8AV:, 0 2V4AV: 18 2<8BL V 15760;L=> (>2BC=); !VG>28:8 B@>E8 7;53:>2068;8 C40@ 8H=525FL:>3>, =5 @>7@0EC20;8 A?V;L=8E 4V9 7 :V;L:>E 1>:V2 V 2 ?5@HV9 65 ACB8GFV 1C;8 7;><;5=V (5); &5 =5 >7=0G0T, I> O 7;53:>20682 20H8<8 ?>@040<8 - 4C<:0<8 (0G.); ;53:>2068B8 4>@CG5=>N A?@02>N O =5 <V3... (7 6C@=.).
ZAOŚĆ - ?0 kogo-co
Ogarnęła go złość na samego siebie. Młodszy syn odczuwał straszną złość na ojca, który cały majątek zapisał jego starszemu bratu.
Ogarnęła go złość na bezdusznego urzędnika.
>3> 27O;0 4>A040 V 7;VABL =0 A2>WE ?@54:V2... ( .-52.); ;5 ?>2>;V 7;VABL ?@>B8 ?0=V, I> B0T<=> =0:>?8GC20;0AO 2 =L><C 7 @0==L>3> 48B8=AB20, ?>G0;0 ?@>@820B8AO 2 :>6=><C 9>3> A;>2V (?5@5:;.); AV <8 70B0W;8 7;VABL ?@>B8 !5@4N:V2 (!B5;L<0E); <CG8;8 WW 60;L, 2V4@070 V 7;VABL 4> >=V (. #:@.).
!",, 7;>ABV, 6. - =0 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3>, 4> :>3>
>3> 27O;0 7;VABL =0 A0<>3> A515. >;>4H89 A8= 2V4GC202 AB@0H5==C 7;VABL ?@>B8 10BL:0, O:89 2A5 <09=> 70?>2V2 9>3> AB0@H><C 1@0B>2V.
>3> >E>?8;0 7;VABL 4> 1574CH=>3> A;C61>2FO.
/, -O, A. - G8< ;>26820==O A;C61>28< AB0=>28I5<, E010@=8FB2>, :C<V2AB2> - F5 >A=>2=V 70:848 =0 04@5AC <5@0.
NADUŻYWANIE - czego
Nadużywanie stanowiska służbowego, łapówkarstwo, kumoterstwo - to podstawowe zarzuty pod adresem burmistrza. 0@>=5A0 22060;0 70 A2V9 >1>2'O7>: ?>?5@548B8 ;N1C 4>=L:C, 2:0702H8 W9 =0 =5157?5:C 7;>26820==O <VF=8<8 =0?>O<8... (?5@5:;.); ;>26820==O 0;:>3>;5< =5 BV;L:8 28:;8:0T 7092V 7<>@H:8 =0 >1;8GGV B0 7<V=C :>;L>@C =>A0, 0;5 9 A?@8OT 3;81>:8< 7<V=0< C ?A8EVFV (7 ?V4@CG=.); ... @>B82=8:8 7;>2BVH=> =0BO:0NBL =0 7;>26820==O =0@:>B8:0<8 (7 6C@=).
NADUŻYWAĆ - czego
", -0N, -0TH, =54>:. ", -82C, -825H, 4>:. - G8< 5=V 740TBLAO, I> B8 7;>26820TH A?8@B=8<.
"8 BCB A>@>: E28;8= 7;>268202 =0H8< B5@?V==O< ( C4.); V= 7;>268202 20H8< 4>2V@'O<
V 20H>N ;N1>2'N, B0:? (0;8=).
Wydaje mi się, że nadużywasz alkoholu.
' , -C, G. -1. ?@>B8 :>3>-G>3>, @V4:> ?5@54 :8<-G8< (206:5 ?@02>?>@CH5==O)
0AC465=89 70 7;>G8=8 ?@>B8 ;N4AB20. 2. ?5@54 :8<-G8<, @V4H5 ?@>B8 :>3>-G>3> (30=51=89 2G8=>:)
573;C745 28@C1C20==O ;VAV2 - F5 7;>G8= ?5@54 ?@8945H=V<8 ?>:>;V==O<8.
ZBRODNIA -przeciwko komu-czemu
Skazany za zbrodnie przeciwko ludzkości. wobec kogo-czego
Bezmyślny wyrąb lasów to zbrodnia wobec
przyszłych pokoleń.
1. # FV9 :@0W=V B0: :0@0NBL ę20;BV2=8:V2, C182FL, B>@3>2FV2 =0@:>B8:0<8 9 ;N459, O:V A:>W;8 7;>G8=8 ?@>B8 ACA?V;LAB20 (7 307.); 0= A;V4G89 3;81>:> ?5@5:>=0=89, I> 2>=8, <>;>4V E;>?8, =5 <0;8 7;>3> =0<V@C 2G8=8B8 ?5@54 45@602>N 7;>G8= ('>@=.). 2. ;5 6 A?>B2>@5=0 @>AV9AL:0 <>20 ?@>4>26CT 1CB8 >A=>2=>N 4;O :0;L:C20==O C:@0W=AL:8E A;V2! &5 7;>G8=
117
/"!/
?5@54 =0@>4><, ?5@54 =0H8<8 =0I04:0<8 (7 6C@=.); ... &5 7;>G8= ?5@54 A0<8< A>1>N 68B8 B0:, I>1 ?>71028B8 A515 ?@020 =0 F59 A2VB (CF0;>).
/"!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - 1.
:>3>-G>3> (2V4GCB8 ;O:, AB@0E)
5O:V 4VB8 O: I>@>:C 7;O:0;8AO A2OB>3>
8:>;0O.
2. 70 :>3>-I> (2V4GCB8 E28;N20==O 70
:>3>-, I>-=51C4L)
>;8 2V= 4>2V402AO, I> DV@<0 10=:@CBCT,
=5 =0 60@B 7;O:02AO 70 A2>W 3@>HV.
PRZESTRASZYĆ SI kogo-czego
Niektóre dzieci jak co roku przestraszyły się Świętego Mikołaja. ZANIEPOKOIĆ SI - o kogo-co
Kiedy się dowiedział, że firma bankrutuje, nie na żarty zaniepokoił się o swe pieniądze.
1. C<0TH, O: C ?5@H89 @07 <5=5 A?>;>E0;0, B> O 9 B5?5@ B515 7;O:0NAL? (@>=); !0<0 !0=L:0, <01CBL, 4> A<5@BV 7;O:0;0AO A2>3> 2G8=:C (>=G.). 2. 810GB5, O =5 1@02 B>4V 4> @C: A830@5B8, 1> A?@024V 7;O:02AO 70 20A V <5=V 1C;> =5 4> B>3>... (7 6C@=.); "0: B8 7;O:02AO 70 A2>N 704@8?0=C :@0AC=N? (!;VA).
/, -O, A. -1. 70 I> (>1'T:B 7<030==O); 7 G>3>, 2 G><C (7CAB@VG 4;O 74>1CBBO ?5@H>ABV 7 O:>3>-=51C4L 284C A?>@BC)
<030==O 70 1>G:C ?820 70:V=G8;>AO =0H>N ?5@5<>3>N.
<030==O 7 ;53:>W 0B;5B8:8, ?;020==O, HB>2E0==O O4@0. <030==O 2 ?>W40==V A>A8A>:. 2. 70 I> (ACB8G:0 01> 1>@>BL10 42>E ?@>B8;56=8E 01> 2>@>68E A8;) <030==O <V6 D@0:FVO<8 70 ?@02> 28AC20B8 A2>WE :0=4840BV2 ?@8725;> 4> @>7:>;C 2 ?0@BVW.
ZAWODY -o co, w czym
Zawody o beczkę piwa zakończyły się naszym zwycięstwem.
Zawody lekkoatletyczne, pływackie, w pchnięciu kulą. Zawody w jedzeniu parówek. WALKA o co
Walka między frakcjami o prawo do wysuwania własnych kandydatów doprowadziła do rozłamu w partii.
5;8:>N ?>?C;O@=VABN :>@8ABC20;8AL 3V<=0AB8G=V 7<030==O 7 1V3C, AB@81:V2, :840==O 48A:0,
A?8A0, :V==V 7<030==O (7 ?V4@CG=.).
"!/, -0NAO, -9THAO, =54>:. -70 I> (>1'T:B 7<030==O), 7 G>3>, 2 G><C
(AD5@0 7<030==O)
0 3>;>2=89 ?@87 7<030B8<CBLAO B@8 :>=:C@5=B8.
<030B8AO 7 2>;591>;C. <030B8AO 2 :@0A=><>2AB2V.
RYWALIZOWAĆ, WSPÓAZAWODNICZYĆ -> co, w czym
O główną nagrodę rywalizować będą trzej konkurenci.
Rywalizować w siatkówce. Rywalizować w krasomówstwie.
&5 <>65 =01@0B8 D>@<8 ?5@A>=0;L=8E 0B0: =0 G;5=V2 V=H>W ?0@BVW G8 =0?@C65=>W 2>@>6=5GV <V6 G;5=0<8 >4=VTW ?0@BVW, O:V 7<030NBLAO <V6 A>1>N 70 <VAFO 2 >:@C30E V7 :V;L:><0 45?CB0BAL:8<8 <VAFO<8 (7 6C@=.); <030B8AO 7 ?@5B5=45=B>< 70 720==O G5<?V>=0 ( #!).
ZMIAOWAĆ SI, ZLITOWAĆ SI -
nad kim-czym
Niech Bóg zlituje się nad tobą, grzeszniku.
! "!/, -46CAO, -48HAO,
4>:. - =04 :8<
5E09 >3 7<8;>A5@48BLAO =04 B>1>N,
3@VH=8:C.
"0B>G:C! 7<8;>A5@4VBLAO =04 5B@CA5<. 5 6 9><C, 1V4=><C, 4VB8AL? C48 ?@8B:=CB8AO?
( 8@=89); <8;>A5@48B8AO =04 A8@>B>N (!").
118
#"!/, -CNAO, -CTHAO, 4>:. =04 :8<
<8;C9B5AO =04 1V4=8< :0;V:>N.
ZMIAOWAĆ SI, ZLITOWAĆ SI -
nad kim-czym
Zmiłujcie się nad biednym kaleką. 48 V ?>?@>A8 C >A?>40, I>1 7<8;C202AO =04 =8<8 (?5@5:;); 59, @810G:> G>@=>>:0, 7<8;C9AL, 7<8;C9AL =04> <=>N ($@).
, -8, 6.-7V=DV=. (<>6;82VABL 4;O
74V9A=5==O G>3>-=51C4L)
/ =5 <02 7<>38 ?>4828B8AO F59 DV;L<.
MOŻLIWOŚĆ - czego
Nie miałem możliwości obejrzenia tego
filmu.
8 1C;8 >4=V, 157 AB>@>==VE A2V4:V2, 2V;L=V 9 <0;8 7<>3C A?>:V9=> >1<V@:C20B8 40;LH89 ?;0= 4VO;L=>ABV (>A2.).
> 7<>7V, O =0<030B8<CAO ?><030B8 9><C.
#(#", -CN, -CTH, =54>:., #!", 7<CHC, 7<CA8H, 4>:. - :>3> 7 V=DV=., 4> G>3>
"8 =5 <>65H 7<CA8B8 <5=5 7@>18B8 F5, O B>1V =5 @01.
/ 7=094C A?>AV1, I>1 7<CA8B8 B515 4> ?>A;CEC.
, -0, -T. -1. (O:89 ?V4B@8<CT
7=09><AB2>, A?V;:CTBLAO 7 :8<-=51C4L //
>1V7=0=89)
1CB8 7=09><8< 7 :8<-G8<
"8 I5 7 =8< =5 7=09><89? ">4V, E>4V<>, O B515 2V4@5:><5=4CN. "8 7=09><89 7 9>3> GC45@=0FL:8<8 ?>3;O40<8?
2. :><C, @V4H5 4;O :>3> (2V4><89) V= ?>25@=C2AO 4> 7=09><8E 9><C <VAFL.
w miarę możliwości
W miarę możliwości będę się starał mu pomagać.
ZMUSZAĆ - kogo do czego
Nie możesz mnie zmusić do zrobienia tego, nie jestem twoim niewolnikiem. Znajdę sposób, żeby cię zmusić do posłuszeństwa.
ZNAJOMY
znać kogo-co
Jeszcze go nie znasz? To chodz, przedstawię cię. Znasz jego cudaczne poglądy?
ZNANY komu, ZNAJOMY
Powrócił do znanych mu miejsc. 1. ;5:A0=45@ (5AL:>) '>@=5=L:89 - B>20@8H =4@VO, 7=09><89 7 @>48=>N 060W2 7<0;:C (. #:@.); II 02;> 1C2 B@>E8 7=09><89 7 4@C:0@AL:>N A?@02>N (CG5@). 2. ... V= 604V1=> ;>282 =V74@O<8 ?0E>IV, 7=09><V 9><C 7 G0AV2 AC<=8E ?>E>4V2 C 6>2B=528E ACBV=:0E (?5@5:;); / B@>E8 AE28;N202AO. !:0702, I> 265 1030B> <VAOFV2 482;NAO =0 FV ABV=8. =5<0 =VG>3> 9 =V:>3> =0 A2VBV 7=09><VH>3> 4;O <5=5 (?5@5:;).
!" , -0, A. ?> 7=09><AB2C
&N :=86:C O >B@8<02 ?> 7=09><AB2C. # :=830@=OE 265 WW =5<0T.
, -0, G. =0 7=0: G>3>
5B@> =0 7=0: ?@>B5ABC ?@>B8 A:>@>G5==O HB0BV2 A0< 2V4<>282AO 2V4 @>1>B8.
ZNAJOMOŚĆ
po znajomości
Tę książkę dostałem po znajomości. W księgarniach już jej nie ma.
ZNAK
na znak czego
Piotr na znak protestu przeciwko redukcji etatów sam zrezygnował z pracy.
119
"
", 7=0N, 7=0TH, =54>:. - 1. :>3>--I>, ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> (<0B8 O:VAL 40=V, 2V4><>ABV ?@> :>3>-, I>-=5-1C4L) // I> 70 :8< (22060B8 I>AL 2;0AB828< :><C-=51C4L) / 7=0N B2>T A?@026=T >1;8GGO. 5402=> 2V= :C48AL 28WE02. VEB> =VG>3> ?@> =L>3> =5 7=0T.
02;> AB02 @52=8289. &5 9>3> AB@82>68;>. V= =V:>;8 =5 7=02 70 A>1>N FVTW @8A8. #AV <0;8 9>3> 70 A8;L=C >A>18ABVABL, 0;5 2V= A0< 7=02 70 A>1>N G8<0;> A;018=>:.
>65B5 728=C20GC20B8 <5=5, :@8B8:C20B8, 0;5 O =5 7=0N =VO:>W ?@>28=8 70 A>1>N.
ZNAC - kogo-co; WIEDZIEĆ - co o kim--ABCB
Znam twoją prawdziwą twarz. Niedawno dokądś wyjechał. Nikt niczego o nim nie wie.
Paweł zrobił się zazdrosny. To go zaniepokoiło. Ta cecha dotąd była mu obca. Wszyscy mieli go za silną osobowość, ale on sam zdawał sobie sprawę z wielu swych słabostek.
Możecie mnie oskarżać, krytykować, aleja nie czuję się winny.
%V10 B8 7=0TH 70<V@8 GC68=FO, I> B0: 9>3> @V2=OTH 4> 3VT=8 (/. #:@.); 0 @8FL:0 @8B8:C =VEB> =VG>3> =5 7=02: 9>3> =5 284=> V7 A=V3C, 0;5 4C;> =0 B><C <VAFV 28:840;>AO ("NB.); II 0 A>1>N 28=8 =5 7=0N (0H:0); 5 2AV< C A>1V 704>2>;5=0, !2VB;0=0 7=0;0 70 A>1>N >4=C, 1030B> G>3> 20@BC G5A=>BC (>2BC=); ;5 ?5@H =V6 30@OG:C20B8 (7=0T 2V= 70 A>1>N B0:C O:VABL!) 3>48;>AO 1 >AB0B>G=>, 1>409 4;O A515, 287=0G8B8 ABC?V=L 2;0A=>W B0;0=>28B>ABV (V1@>20).
0 7=0B8 2 (@V4:> =0) >1;8GGO (;8F5) :>3>
/ 7=0N 9>3> 2 >1;8GGO, 0;5 <5=V =5 2V4><5 9>3> V<'O.
0 znać z widzenia kogo
Znam go z widzenia, ale nie wiem, jak się
nazywa.
>704C - >3@O4=0 <0B8 2 1@C=0B=V9 H>2:>2V9 AC:=V B0 <0;5=L:89 <8@H0289 10BL:>, O 9>3> 7=0N 2 ;8F5 (?5@5:;.); 01CBL, :>65= 20@H02'O=8= V7 F8E <0@H@CBV2 7=0T WE 2 >1;8GGO (7 6C@=.); - @0I5 ?>A;CE09<>, I> A:065 B>20@8H, I> O 9>3> =5 7=0N =V =0 >1;8GGO, =V =0 V<'O (!;VA).
"!/, 7=0NAO, 7=0THAO, =54>:. - =0 G><C, @V4:> =0 :><C, =5 - @>A. 2 G><C (1CB8 >1V7=0=8< 7 G8<-=51C4L, @>7C<VB8AO =0 :><CAL, G><CAL) 3>@V2 10BL:> 7=0TBLAO =0 2V45>B5E=VFV.
ZNAĆ SI - ?0 czym, rzadko na kim
Ojciec Igora zna się na sprzęcie wideo.
... V= A0< ?0;8BL - B0:V ;N48, O: ?@028;>, V ?'NBL, V ?0;OBL, V =0 6V=:0E 7=0NBLAO (0H:0); =0TB5 ?>W7=89 45B5:B82 ?>28=5= 7=0B8AO =0 ?>W740E (?5@5:;.).
, -8, 6. - 4> :>3>-G>3> 9>3> 3>;>AV 72CG0;0 7=52030 4> 1V4=VH8E 70 =L>3>, 4> B8E, :><C, =0 9>3> 4C<:C, 2 68BBV =5 ?>B0;0=8;>.
POGARDA - dla kogo-czego
W jego głosie brzmiała pogarda dla tych, którzy byli biedniejsi od niego, dla tych, którym jego zdaniem w życiu nie wyszło.
=L><C 7@>48;8AO D0=0B87< V =5B>;5@0=B=VABL, 7=52030 4> 1V4=VH8E, B8@0=AB2> AC?@>B8 2;0A=>W AV<'W ((B>=L).
", -0N, -0TH V @V4:> -#", -CN, -CTH, =54>:. ", -6C, -68H, 4>:. - :>3>-I> ?5@54 :8<-G8<
ZNIEWAŻAĆ - kogo-co
120
%"#"
5 4>72>;N 7=52060B8 =0H>3> 3>ABO ?5@54 =V:G5<=>N N@1>N.
Nie pozwolą znieważać naszego gościa w obecności nikczemnej gawiedzi.
010 @8F8E0 7=52060;0 BV;L:8 7;8E, =V:G5<=8E V A0<5 B><C =5;N4AL:> ;NB8E... (=4.);
/ 2V4GC2, I> AB>@VO I5 @07 7=52068;0 <>W ?@03=5==O 9 7<CA8;0 <5=5 4> ?@83>48, O:>W O =5
10602 (7 6C@=.); - V= 4C<0T, I> O: <0T 2VB@O:, 0 O =V, B> <>6=0 <5=5 7=52060B8 ?5@54
<8@><... (>FN1.).
, -8, 6. - 2 :><C-G><C, @V4H5 2 :>3>-I> (2B@0B0 2V@8) =52V@0 2 >3>2V, 2 9>3> <8;>ABV - F5 =09AB@0H=VH0 @VG, O:0 <>65 B@0?8B8AO 7 2V@CNG>N ;N48=>N.
ZWTPIENIE - w kogo-co
Zwątpienie w Boga, w jego łaskę - to najgorsza rzecz, jaka może się przytrafić osobie wierzącej.
>97V:>20 7@040 1C;0 4;O <5=5 <0965 A<5@B5;L=8< C40@><; B> 1C;0 <>O ?5@H0 9 =091V;LH0 7=52V@0 2 ;N48=V (?5@5:;); # ACA?V;LAB2V =510G5=8<8 10@20<8 701CO;8 :>@C?FVO, F8=V7< V 7=52V@0 2 :@0I><C <091CB=L><C (7 6C@=:); &5 <0965 B5 A0<5, I> 7=52V@0 2 @04O=AL:C 2;04C (7 6C@=); >65, 7=52V@0 2 >30 (?5@5:;).
/"!/, -ONAO, -OTHAO V @V4:> WTPIĆ - w kogo-co ."!/, -NNAO, -NTHAO, =5-4>:., "!/, -@NAO, -@8HAO, 4>:. - 2 :><C-G><C, @V4:> 2 :>3>-I> (2B@0G0B8 2V@C, @>7G0@>2C20B8AO 2 :><CAL, G><CAL)
030B> EB> 7=52V@82AO 2 A2>WE 402=VE V450;0E.
0@>4 7=52V@82AO 2 A8;V 4>1@0... (7 6C@=); 2VA=>, 2 45G><C O 7=52V@82AO. @5HB>N, 7@>7C<V2, I> 9 4> G>3> (?5@5:;); / A0< =5 7=52V@NNAO 2 C:@0W=FOE, 0 =04B> 2 <>;>48E... (C;).
Wielu zwątpiło w swe dawne ideały.
%"#", -CN, -CTH, 4>:. -1. :>3>--I>, :8<-G8< (?>AB028B8AO 4> :>3>-, G>3>--=51C4L 7 ?>3>@4>N, 157 =0;56=>W ?>2038) >@8A 2V4GC2 A515 >1@065=8<. @8ACB=T =0 71>@0E :5@V2=8FB2> DV@<8 7=5EBC20;> =8<.
/:I> 2V= 7=5EBC202 =0HC 4>?><>3C, B> E09 A0< A>1V 40T @04C. 2. I>, G8< (70;8H8B8 157 C2038, 7;53:>2068B8) 8@>= 7038=C2, 1> 7=5EBC202 =5157?5:C.
WZGARDZIĆ - kim-ccym; ZIGNOROWAĆ, ZLEKCEWAŻYĆ - kogo-co
Borys poczuł się urażony. Obecne na zebraniu kierownictwo firmy zlekceważyło go.
Jeżeli wzgardził naszą pomocą to niech sam
sobie daje radę.
ZLEKCEWAŻYĆ, ZIGNOROWAĆ - co
Miron zginął, bo zlekceważył niebezpieczeństwo.
1. "0 ?>BV< 3;O40GV AE8;8;8AO =0 1V: ;:V>=8 - 2>=8 ?@>AB> =5 2 7<>7V 1C;8 7103=CB8, I> EB>AL <>65 7=5EBC20B8 A2>T :>E0==O (?5@5:;). 2. ... V4?>2V4=89 AC4 ?@>AB> 7=5EBC202 0?5;OFVN ?0=0 02;5=8 I>4> 28?@024C20;L=>3> ?@8AC4C (?5@5:;); 4=> BV;L:8 E>GC, I>1 28 7=0;8: O =5 7;>G8==8FO O:0AL V =5 157G5A=8FO, 0 157B0;0==0 4V28FO, O:C @52=>IV ?@8A8;C20;8 7=5EBC20B8 25;V==O 4>1@>3> 728G0N (?5@5:;); /:I> 7=5EBC20B8 BO6V==O< ?;0=5B, B> <>6=0 A:070B8, I> BV;0, >45@602H8 ?>HB>2E, @CE0B8<CBLAO =5A:V=G5==> 4>23> (4> =0ABC?=>3> 7VB:=5==O) (7 ?V4@CG=).
121
, -8, 6.
- =0 I> (7<5=H5==O, 7=865==O 28<>3 4> :>3>-, G>3>-=51C4L) 5 @>7@0E>2C9 =0 6>4=V 7=86:8 =0 <>;>489 2V:.
@8B8:>2V =5 <>65 1CB8 =VO:8E 7=86>: =0 4>A2V4C - V 68BBT2>3> V B2>@G>3> (7 307.); ?@0FNNBL =0 ?>2=C A8;C (7 307.); ;O 4VB59 1C4L-O:8E 7=86>: =0 2V: (7 307.).
'#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., ""!/, 7=VGCAO, 7=VB8HAO, 4>:. -?5@54 :8<-G8<, 2V4 G>3>, G8<
V4 F8E A;V2 70;8FO;L=8: 35BL 7=VB82AO V 28@VH82 70 1C4L-O:C FV=C 72V4A8 2B5:B8. V:B>@ =5 7=VB82AO F8< :5?:C20==O<, =02?0:8, 2V= AB02 I5 @VHCGVH8<.
ZNIŻKA
0 taryfa ulgowa ze wzglądu ?0 coś, z powodu czegoś
Nie licz na żadną taryfę ulgową ze względu
na młody wiek.
2V:, =VO:8E 28?@0240=L 2V4ACB=>ABV =0;56=>3>
CH0=18=FV... 7=86:8 =0 A?5:C =5 @>1;OBL,
B@510 ?8A0B8 4C65 FV:02>, 4C65 <09AB5@=>, 157
PESZYĆ SI -przy kim-czym, w czyjejś
obecności, ?0 czyjś widok; czym; MIESZAĆ SI -przy kim-czym, w czyjejś obecności, ?0 czyjś widok
Te słowa zupełnie speszyły zalotnika, który postanowił za wszelką cenę stąd uciec. Wiktor nie speszył się tym dowcipkowaniem, wręcz przeciwnie - stał się jeszcze bardziej zdecydowany.
Halina była zła na siebie. Mimo że znali się już pół roku, nadal peszyła się w obecności tego przystojnego mężczyzny.
0;8=0 A5@48;0AO =0 A515. >?@8 F5, I>
2>=8 7=0;8 >4=5 >4=>3> 265 ?V2 @>:C, 2>=0
V 40;V 7=VGC20;0AO ?5@54 F8< :@0A828<
G>;>2V:><.
... >=>?0B89, 702648 7CE20;89 7 <09AB@0<8, B5?5@ 7=VB82AO ?5@54 25;51=8< :>=48B5@>< (!;VA); !>;CE0, 7=VGCNG8AL 2V4 304NG>W ?>A<VH:8 >BFO 8:>;0O, =0;82 9><C :5;8E (!B5;L<0E).
SPESZYĆ SI, ZMIESZAĆ SI -przy
kim-czym, w czyjejś obecności, rzadko czym
Dziewczynka zmieszała się w obecności
nauczycielki.
Piotr speszył się oklaskami.
ZNCANIE SI, PASTWIENIE SI
nad kim-czym
Znęcanie się nad zwierzętami. SZYDZENIE - z kogo-czego
Za szydzenie z tryzuba zagraniczni kibice zmuszeni będą zapłacić grzywnę w wysokości 8000 hrywien.
1. /: V ?>?5@54=V 6V=>GV >@30=V70FVW, #! A?@O<C202 A2>N 5=5@3VN =0 ACA?V;L=5 ;8E> -7=CI0==O 7 @04O=AL:8E 2>O:V2 (7 6C@=);... 0@'O=0 G5:0;0, 4>:8 7@>7C<VT 2V=, O:5 AB@0H=5 7=CI0==O 7 ;N48=8 T 01>@B... (Kon.); !:0@38 ?@> 7=CI0==O 7 C:@0W=FV2, I> A;C60BL ?>70 <560<8 #:@0W=8, 70?8ACNBLAO 9 ?5@540NBLAO 2 V=VAB5@AB2> 1>@>=8 (7 6C@=); >@AB>:8< A048AB>< ;N48=C @>18BL 7=CI0==O =04 =5N, B><C I> @520=H - >AB0==O A>;><8=:0, O:0 =5 40T 65@B2V 4>18B8 A515 A0<V9 (>2BC=). 2. 01>@>=0 C:@0W=AL:>3> A;>20, 7=CI0==O 7 =0FV>=0;L=8E A8<2>;V2, B@048FV9, :C;LBC@8 >1C@N20;> 9>3>... (C;).
/ ", 7=VO:>2VN, 7=VO:>2VTH, 4>:. - ?5@54 :8<-G8<, 2V4 G>3>
V2G8=:0 7=VO:>2V;0 ?5@54 2G8B5;L:>N.
5B@> 7=VO:>2V2 2V4 >?;5A:V2.
#) /, -O, A.-.7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8< (4VO 70 7=0G, 7=CI0B8AO) =CI0==O 7 B20@8=.
2. 7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8< (3;C7C20==O)
0 7=CI0==O 7 B@87C10 70:>@4>==8< 21>;V20;L=8:0< 4>2545BLAO A?;0B8B8 HB@0D C @>7<V@V 8000 3@825=L.
122
&VF8
"#"!/
ZNCAĆ SI, PASTWIĆ SI-nad kim--czym
Ojciec alkoholik znęcał się nad rodziną. SZYDZIĆ, DRWIĆ - z kogo-czego
Drwi pan sobie ze mnie?!
1. (;O: 18 20A CAVE B@0D82! !>245?VO A@0=0! =CI0NBLAO 7 ;N48=8! >1;OBL ;N48=C 72V@><! 53>GCBL 7 ;N48=8! >@4CNBL ;N48=C! 5=02846C! 5=02846C! 5=02846C! ( 51>@0:); 8A;C3>2CNG8AL ?5@54 =0G0;LAB2><, 2>=8 B0: 7=CI0;8AO =04 2'O7=O<8, 7>:@5<0 ?>;VB8G=8<8, I> =02VBL G5:VAB8 74020;8AO =0< 1V;LH ;N4O=8<8 9 =5 B0:8<8 6>@AB>:8<8 (7 6C@=.).
2. >2V@;82V G8B0GV ?>G8=0NBL 74>304C20B8AO, I> ?>5B ?@>AB> 7=CI0TBLAO 7 =8E, ;8H5 B>4V, :>;8 9>3> @>7?>2V4L ?@> @09 28E>48BL 70 <56V 1C4L-O:>W ?@024>?>4V1=>ABV (7 6C@=.); >=0 7=CI0;0AO 7 =L>3> - 7 9>3> =5@VHCG>ABV... ((>2:.).
#)"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. -.7:>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8< (<CG8B8, 718B:C20B8AO)
0BL:>-0;:>3>;V: 7=CI02AO V7 AV<'W. 2. 7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8< (3;C7C20B8) 8 7=CI0TB5AO 7 <5=5?!
'/ , -0, -T. 1. (O:89 ?>28=5= 28:>=C20B8 ?52=V >1>2'O7:8) 1CB8 7>1>2'O70=8< 7 V=DV=.
"8 7>1>2'O70=89 ?@8E>48B8 @0=VH5 70
2AVE, 0465 C B515 :;NGV.
2. (O:89 >B@8<02, 4>AO3 G>3>AL 7024O:8
:><C-G><C)
1CB8 7>1>2'O70=8< :><C-G><C G8<, @V4:>
70 I>
!2>W<8 CA?VE0<8 O 7>1>2'O70=89 10BL:>2V.
ZOBOWIZANY
mieć obowiązek z bezokol.
Masz obowiązek przychodzić wcześniej niż inni, przecież masz klucze.
ZAWDZICZAĆ komu co
Swe sukcesy zawdzięczam ojcu.
1. / 7>1>2'O70=89 4>?><>3B8 AB0@><C (!B5;L<0E). 2. 465 V =0C:>28<8 A2>W<8 2V4:@8BBO<8 9=HB09= 7>1>2'O70=89 A2>T<C... 4>=:VE>BAB2C (7 6C@=); #:@0W=AL:0 =0FVO 7>1>2'O70=0 :>70G:0< V B8<, I> 28@>182AO OA:@0289 =0FV>=0;L=89 6V=>G89 E0@0:B5@ C:@0W=>:, A?>2=5=89 3C<0=VAB8G=>W B5?;>B8, ?0B@V>B87<C, ;N4AL:>W 3V4=>ABV B0 A8;8 (7 6C@=.); ><C 2>=0 7>1>2'O70=0 A2>W< V=B5@5A>< 4> 01AB@0:B=8E V459, A2>TN =5A?>4V20=>N 4;O <>;>4>W ?@>2V=FV0;:8 >A2VG5=VABN... (?5@5:;.); ... >= $5@=0=4>, V<5=8B89 :020;LT@>, >140@>20=89 A2VB;8< @>7C<><, 7>1>2'O70=89 <5=V =5 70 >4=C A;C61C... (?5@5:;.).
'/ / ?5@54 :8<-G8<
# B515 6 T 7>1>2'O70==O ?5@54 281>@FO<8.
ZOBOWIZANIE - wobec kogo-czego
Masz przecież zobowiązania wobec wyborców.
>=0 70AC46C20;0 10BL:0 ;8H5 70 B5, I> 2V= =5 4> :V=FO 28:>=02 A2>W 7>1>2'O70==O ?5@54
@V4=8<8 V 1;87L:8<8 (7 307.).
"#"!/, -CNAO, -CTHAO. >:. 4> >@VT=BC20B8AO. -. 70 G8< (287=0G8B8 <VAF5 A2>3> ?5@51C20==O 2 ?@>AB>@V 01> =0?@O< A2>3> @CEC) 8H5 70 :><?0A>< 3>4V 1C;> 2AB0=>28B8, :C48 <8 A0<5 ?>B@0?8;8. 2. ?> G><C (@>718@0B8AO 2 O:8E>AL >1AB028=0E, A8BC0FVW)
ZORIENTOWAĆ SI - według czego
Wyłącznie według kompasu trudno było ustalić, gdzie właściwie się znalezliśmy. ZORIENTOWAĆ SI -po czym
123
Po napiętej ciszy, która panowała w pokoju, zorientował się, że rodzice się pokłócili.
> =0?@C65=V9 <>2G0=FV, O:0 ?0=C20;0 2 :V<=0BV, 2V= 7>@VT=BC202AO, I> 10BL:8 ?>A20@8;8AO.
1. - 5?>40;V: ?@>E>48;> H>A5, O 7>@VT=BC202AO 70 :><?0A>< V @CH82 BC48... (.. /=>2).
2. "V;L:8 2<VNG8... 7>@VT=BC20B8AO 2 >1AB028=0E ?> >4=V9 D@07V, <>6=0 1C;> 7 G5ABN 28:>=C20B8 =5157?5G=C @>1>BC @52>;NFVW 2 B8;C C 2>@>30 (!;VA).
, -8, 6. - 1. :>3>-G>3>, =5 - @>A. :><C-G><C (?5@5EV4 =0 1V: 2>@>30) ><0= ><0=>28G =C@5FL 4>1@5 >1<V@:C202 A8BC0FVN. @040 10BL:V2I8=8 >384=0 @VG. (BV@;VF =0 B0:5 =5 A?@><>6=89. 2. :>3>-G>3>, :><C (C 28?04:0E :>;8 @>4>289 2V4<V=>:-42>7=0G=89) (?>@CH5==O 2V@=>ABV 2 :>E0==V, 4@C61V) >=0 =5 <>3;0 ?>2V@8B8 2 7@04C G>;>2V:0. @040 4@C68=V.
568BL @>7AB@V;O=89 70 7@04C 10BL:V2I8=8
#", -CN, -CTH, =54>:., ", -46C, -48H, 4>:. 1. :>3>-I>, =5 -@>A. :><C-G><C (4VOB8 ?V4ABC?=>, 2V@>;><=> I>4> :>3>-, G>3>-=51C4L) @048B8 10BL:V2I8=C, 2V@C, =0@>4.
2. :>3>, =5 - @>A. :><C (?>@CHC20B8 2V@=VABL C :>E0==V, 4@C61V) 0@VO =5 <>3;0 ?>2V@8B8 2 B5, I> =4@V9 7@046C202 WW 7 0@8A>N, WW =09:@0I>N ?>4@C3>N.
3. I>, =5 - @>A. G><C (7@V:0B8AO ?>?5@54=VE 728G>:, ?5@5:>=0=L, ?>3;O4V2 V B. V=.) V4CAL 4> A0<>W A<5@BV =5 7@0482 A2>WE 728G>:. )>4=O 28?8202 AB> 3@0<V2 A0<>3>=:8 B0 7'W402 :CA5=L A0;0 7V A:81:>N G>@=>3> E;V10.
4. :>3>, =5 - @>A. :><C (?V42>48B8) AB0==V< G0A>< ?0<'OBL ?>G0;0 7@046C-
Zdradzić ojczyznę, wiarę, naród. kogo
Maria nie mogła uwierzyć w to, że Andrzej zdradzał ją z Larysą, jej najlepszą przyjaciółką.
WYRZEKAĆ SI - czego, zmieniać przekonania, poglądy, przyzwyczajenia Dziadek do samej śmierci nie zmienił swych przyzwyczajeń. Każdego dnia wypijał 100 gramów bimbru i zjadał kawał słoniny z pajdą czarnego chleba. ZAWODZIĆ - kogo (B.) Ostatnio pamięć zaczęła go zawodzić, 20B8 9>3>.
1. =O7V V 1>O@8... 7@046CNBL A2V9 :@09 >G5284OG:8 ($@.). 2. #AV, :@V< AB>@>6V, A?0;8 V O ;V3 =0 BC ?>2AB8=C, =0 O:V9 C <>N 2V4ACB=VABL =530@=0 1C;30@:0 7@046C20;0 <5=5 7 1030BL<0 <C60<8 A0@:5;LAL:8<8 (CFC;O:). 3. /:18 O =048;0 9>3>, B> 1C;0 1 =5I8@0, O:18 22>;8;0 9>3> 2>;N, B> 7@048;0 1 A2>W =09:@0IV <@VW 9 ?>@820==O (?5@5:;.). 4. BCB A<0: <8BFO (52G5=:0 =5 7@046CT... (7 6C@=); "5@?V==O 7@046C20;> AB0@C, 0;5 2>=0 =5 28:07C20;0 FL>3>... ("NB). 0 =5 7@046C20B8 A2>TW =0BC@8, A2>TW pozostawać wiernym swojej naturze 240GV
A5 68BBO 2V= 1C2 A:C?5@4OT< V, =02VBL Przez całe życie był skąpcem i, nawet gdy :>;8 73>4>< @>71030BV2, =5 7@0482 A2>TW z czasem dorobił się majątku, pozostał wier-
ZDRADA - kogo-czego
Roman Romanowycz Knureć dobrze przemyślał sytuację. Zdrada ojczyzny jest ohydną rzeczą. Stirlitz nie jest do tego zdolny. kogo-czego
Nie mogła uwierzyć w zdradę męża. Zdrada żony (przez męża), V B>20@8AB20 =4@V9 (>26.).
ZDRADZAĆ - kogo-co
124
"!/
=0BC@8, 40;V 4C65 =5>E>G5 28B@0G02
3@>HV.
0 A8;8 7@046CNBL :>3>
>?><>68 <5=V B@8<0B8 :0=0B, O 265 4>23> =5 28B@8<0N, A8;8 7@046CNBL <5=5.
ny swej naturze, dalej bardzo niechętnie wydawał pieniądze. 0 siły opuszczają kogo Pomóż mi trzymać linę, długo już nie wytrzymam, siły mnie opuszczają.
0BL:> AV;L:>@0 0A8;O... 1C2 ;N48=>N =5:20?;82>N. V @07C =0 A2>W< 2V:C =V:C48 2V= =5 ?>A?VH02 V =5 7@0482 A2>TW 240GV 9 ?> F59 45=L (>26.). 5=5 7@046CNBL A8;8, V O B8E> ?@8AV40N =0 75<;N ( 8:.).
", -VN, -VTH, 4>:. - :><C-G><C UCIESZYĆ SI-z czego
(?5@52. ?>10G82H8, 7=09H>2H8 :>3>-,
I>-=51C4L), 7 G>3>, @V4:> 7 :>3> II 70 :>3>-
-I> (2V4GC20B8 @04VABL 7 ?@82>4C G8WE>AL
CA?VEV2, ?@8T<=8E, @04VA=8E ?>4V9 2 G8T<CAL 68BBV V B. V=.)
O4L:> 7@04V2 3>AB52V. Wujek ucieszył się na widok gościa.
@04VB8 7 ?V428I5==O =0 @>1>BV. Ucieszyć się z awansu w pracy.
>;8 O 4V7=02AO, I> 8:>;0 AB02 ?5@5- Kiedy dowiedziałem się, że Mikołaj został
<>6F5< :>=:C@AC, B> 4C65 7@04V2 70 =L>3>. zwycięzcą konkursu, bardzo się ucieszyłem.
@04V2 7 FVTW =5A?>4V20=>W 2V4?CAB:8. Ucieszył się z tego niespodziewanego urlo-
pu.
82=>, 0;5 2 A5;V =VEB> <5=V =5 7@04V2 (>=>=>28G); !VO2AO 4>I, V O 7@04V2 9><C, O: 402=> >GV:C20=><C 4@C3>2V (0;8=5FL); - / ?@8WE02 =5 70 @>7?>4V;><, 0 70 2;0A=8< 1060==O<, B0:8< 1C;> <>T ?@02>, - 7@04V2H8 28?04:C @VHCG5 2V4?>2V2 O... (>2=0); 0@'O=0 ?@5:@0A=> @>7C<V;0 9 7=0;0 0:>25FL:>3> 9 =5 4C65 7@04V;0 7 9>3> ?5@5W74C (Kon.); !0=G> B0: 7@04V2 V7 FVTW >1VFO=:8, 06 ?0@>E 7482C202AO 7 46C@8=>W ?@>AB>B8... (?5@5:;.); - C, >B V ?@5:@0A=>, I> B8 7=09H>2 @>1>BC - 7@04V;0 ?0=V ;V=0 70 <5=5 (8==8GC:).
, -7:0, G.
70 7@07:><
?@02C A;V4 28:>=0B8 70 ?>40=8< 7@07:><.
WZOR według wzoru
Ćwiczenie należy wykonać według podanego wzoru.
' /, -O, A. - G>3>, =5 - @>A. 2V4
G>3>
"0 6 F5 - 7@5G5==O 402=VE <@V9, ?@>AB>
7@040.
ZRZECZENIE SI, WYRZECZENIE SI - czego; REZYGNACJA - z czego
Przecież to jest wyrzeczenie się dawnych marzeń, po prostu zdrada. >A2V4 ?5@5EV4=8E ACA?V;LAB2 40T =0< 42V 0;LB5@=0B828 281>@C: 01> ?@>4C:B82=5 ?@8AB>AC20==O H;OE>< 7<V= C AB0@V9 A8AB5<V, 01> FV;:>28B5 7@5G5==O F8E 7<V=... (7 6C@=.); V4 2?;82>< =>28E O28I 68BBO =0@>4-B2>@5FL 7=0E>482 V D>@<8 4;O 7<0;N20==O F8E O28I. &5 =5 1C;> 7@5G5==O< B@048FVW ( 8;LAL:89).
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., "!/, 7@5GCAO, 7@5G5V?AO, 4>:. - :>3>-G>3>, =5 - @>A. 2V4 :>3>-G>3> >?@8 B8A: 7 1>:C 2;048, 2V= =5 7@V:AO A2>WE ?>3;O4V2.
>@>;L 7 >3;O4C =0 ?>E8;89 2V: 7@V:AO B@>=C =0 :>@8ABL A2>3> >=C:0.
- kogo-czego; ZRZE-REZYGNOWAĆ -
WYRZEKAĆ SI
! SI - czego;
z kogo-czego
Mimo nacisku ze strony władz nie wyrzekł
się swych poglądów.
Król ze względu na podeszły wiek zrzekł
się tronu na rzecz swego wnuka.
125
!"
V9 4@C3 A0<>EVBL 7@V:AO :>E0==O V ?>- Mój przyjaciel z własnej woli zrezygnował AB@83AO 2 G5=FV. I z miłości i został mnichem.
>3 7@V:AO 20A V 2V4402 4> @C: 2>@>30< (?5@5:;.); >1AB028=0E @5?@5AV9 :>=A?V@0FVO T T48=>N D>@<>N ?>;VB8G=>W 4VO;L=>ABV =0@>4C, I> =5 E>G5 7@5:B8AO ?@020 =0 68BBO C A2>W9 45@602V (7 6C@=.); !?>2V4L-:0OBBO 35@>W=V, O:0 70@048 :>E0==O 7@5:;0AO A2>3> @>4C 9 =0@>4C (7 6C@=.); 048 FVTW 60;N3V4=>W VAB>B8 A02'T7@V:AO A2>3> 75<=>3> I0ABO... (?5@5:;.);... 4=VABL =0@>4C, O:89 4>1@>2V;L=> 7@V:AO 2;048 =0 :>@8ABL <>=0@E0 (7N10).
!", 7@>ABC, G.
=0 7@VAB (7@>AB><, :0;L:. 70 7@>AB><)
0 7@VAB ?5@520602 @>25A=8:V2.
70 7@>AB><
%;>?FV 28H8:C20;8AO 70 7@>AB><.
O:>3>AL (A5@54=L>3>, 28A>:>3> V B. V=.)
7@>ABC,O:89AL (A5@54=V9, 28A>:89 V B. V=.)
=0 7@VAB
V2G8=0 1C;0 30@=0, A5@54=L>3> 7@>ABC.
WZROST wzrostem
Wzrostem przewyższał rówieśników. według wzrostu
Chłopcy ustawili się według wzrostu. jakiegoś (średniego, wysokiego itp.) wzrostu
Dziewczyna była ładna, średniego wzrostu.
@5HBV 2>=0 73>48;0AO 289B8 70 =L>3>, E>G0 2V= 1C2, ;81>=L, B@>E8 70<0;89 =0 7@VAB.. {?5@5:;.); V2G8=0 1C;0 =525;8:0 =0 7@VAB, 0;5 @V2=0, O: AB@C=0... ( .-52.).
# , -0, -T. - 4;O :>3>, :><C
>?>2V40G 3>2>@82 AC@68:><, =5 4;O 2AVE 7@>7C<V;8<, C 72'O7:C 7 G8< @07-C-@07 ;N48 ?5@51820;8 9>3>, 70?8BCNG8, ?@> I>, 2;0A=5, 945BLAO.
ZROZUMIAAY - dla kogo
Prelegent mówił surżykiem, nie dla wszystkich zrozumiałym, w związku z czym co jakiś czas ludzie przerywali mu, pytając, o co właściwie chodzi.
V18 I>AL 06 =0A<VH:C20B5 9 3;C<;825 1C;> 2 FV9 :@C3;V9 <>45;V, 2 B0T<=8G8E 7=0:0E @V2=O==O, 7@>7C<V;8E BV;L:8 4;O >1@0=8E... (>=G0@); %><0 2?5@H5 A5@9>7=> =0AB>@>682AO, =0<030NG8AL 7103=CB8 =5 7>2AV< 7@>7C<V;V 9><C 4VW ;5BNG>W D>@B5FV (>=G0@).
#' , -0, -T. - 4;O :>3>, 4;O G>3>
(4>1@5 ?@8AB>A>20=89 4;O G>3>-=51C4L,
?@8T<=89 C :>@8ABC20==V)
&O :20@B8@0 7@CG=0 4;O >4=VTW >A>18, 4;O
42>E <VAFO B@>E8 <0;C20B>.
&5 :@VA;> 4C65 7@CG=5 4;O A84V==O.
WYGODNY - dla kogo, do czego
To mieszkanie jest wygodne dla jednej osoby, dla dwóch trochę brakuje miejsca. Ten fotel jest bardzo wygodny do siedzenia.
0H0 <0;5=L:0 10940@:0 1C;0 7@CG=0 BV;L:8 4;O >4=>3> ?;02FO ("@C1;.).
#, -0, G.
0 >71@>T=89 4> 7C1V2
> :V<=0B8 709H;8 >71@>T=V 4> 7C1V2 ;N48 2 G>@=8E D>@<0E.
# /"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:., # "!/, -8=NAO, -9=8HAO, 4>:. =5 7C?8=OB8AO =V ?5@54 G8<
;O 4>AO3=5==O ?>AB02;5=>W <5B8 2>=0 =5 7C?8=O;0AO =V ?5@54 G8<.
ZB
0 uzbrojony po zęby
Do pokoju weszli uzbrojeni po zęby ludzie w czarnych uniformach.
COFAĆ SI
nie cofać się przed niczym
Aby osiągnąć wyznaczony cel, nie cofała się przed niczym.
&0@87< =5 7C?8=O2AO V ?5@54 B8<, I>1 @5;V3V9=V @8BC0;8 V A;>2> >65, A0<5 V<'O >65 28:>@8AB>2C20B8 4;O 28?@0240==O V 1;03>A;>25==O :@8202>W 2V9=8 (7 6C@=.); /:I> B@510 1C45 2825AB8 H0E@0W2 =0 G8ABC 2>4C, - 2V= =5 7C?8=8BLAO =V ?5@54 G8< (>=G0@).
126
# / - :>3>-G>3>, =5 - :8<-
-G8<
5 <>6=0 4>72>;8B8 V3=>@C20==O ?@8G8=,
O:V ?@8725;8 4> FVTW A8BC0FVW.
#", -CN, -CTH, =54>:. - :>3>-
-I>, =5 - :8<-G8<
&8E D0:BV2 =5 <>6=0 V3=>@C20B8.
><C 74020;>AO, I> 2AV ?@8ACB=V 9>3>
V3=>@CNBL.
IGNOROWANIE - kogo-czego
Nie można pozwolić sobie na ignorowanie przyczyn, które doprowadziły do tej sytuacji-
IGNOROWAĆ kogo-co
Tych faktów nie można ignorować. Wydawało mu się, że wszyscy obecni go ignorują.
87=02H8 =0@5HBV :><C=VAB8G=89 H;OE E81=8<, <8 AE8;L=V B5?5@ V3=>@C20B8 ?@8G8=8, O:V 4> =L>3> ?@825;8 (7 6C@=V); ... VAF520 2;040 G0AB> V3=>@CT V=B5@5A8 C:@0W=FV2 (7 6C@=.); 3=>@C20B8 728G0W. 3=>@C20B8 70:>=8 (!").
G><C, 7 G8<, 4>
"' , -0, -T. G>3>
0?8A V45=B8G=89 FL><C O 7=09H>2 2 >4 =><C @C:>?8AV 7 XIX AB.
IDENTYCZNY - z czym
Napis identyczny z tym znalazłem w pewnym rękopisie z XIX w. =B835= =5 V45=B8G=89 0=B8BV;C, 0;5 ?>4V1=89 4> =L>3> (7 ?V4@CG=.); V:@>D;>@0 3@O7L>28E 2C;:0=V2 V45=B8G=0 7 <V:@>D;>@>N =0DB>28E @>4>28I 2V4?>2V4=8E >1;0AB59 (7 ?V4@CG=); >=8 I>A8;8 =0<030NBLAO 7>2=V 1CB8 V45=B8G=8<8 4> =8E (7 6C@=.).
#,!, -C, G. - 4> G>3>, 4;O G>3>
040N, I> =0H0 7CAB@VG AB0=5 V<?C;LA>< 4> 6202VH>3> @>728B:C 270T<>283V4=>W A?V2?@0FV.
IMPULS do czego
Sądzę, że nasze spotkanie stanie się impulsem do szybszego rozwoju korzystnej dla obu stron współpracy. V9=0 O: ?>ABV9=0 V A5@9>7=0 ?>3@>70 68BBN, 728G09=>, T =08?@8@>4=VH8< V<?C;LA>< 4> AB@0EC (7 ?V4@CG=.); '8==8: ?@57845=BAL:8E 281>@V2 T V<?C;LA>< 4> B>3>, I>18 2V4:@8B> 70AB>AC20B8 =08?>B2>@=VHV <5B>48 70E>?;5==O 2;048 (7 6C@=.); 5@2>20 A8AB5<0 ?>40T V<?C;LA8 4;O A:>@>G5==O <'O7V2 (7 ?V4@CG=.).
# "", -C, G. - ?@>B8 G>3>, 4> G>3>
(=5A?@89=OB;82VABL >@30=V7<C 4> 71C4=8:V2 70@07=8E E2>@>1, 4> >B@CT==O; ABV9:VABL >@30=V7<C ?@>B8 70@065==O, >B@CT==O)
ODPORNOŚĆ - ?0 A>
127
'/
024O:8 20:F8=V 9>3> >@30=V7< =01C2 V<C =VB5BC ?@>B8 3@8?C. <C=VB5B 4> 2VA?8.
Dzięki szczepionce jego organizm uodpornił się na grypę. Odporność na ospę.
W60: <0T V<C=VB5B ?@>B8 7<VW=>W >B@CB8 (7 6C@=.); ... =65=5@ 28@>182 A>1V ?@5:@0A=89 V<C=VB5B ?@>B8 B8E 4C@=8FL, I> 72CBLAO 3@><04AL:8<8, ACA?V;L=8<8 >1>2'O7:0<8... (Kon.); 0@>4 =542>7=0G=> ?@>45<>=AB@C202 V<C=VB5B 4> 7V@>: V ?>3>=V2... (7 6C@=.); 0284=89 V<C=VB5B 4> >B@CB8 =091V;LH A<5@B>=>A=8E 7<V9 <0T 20@0= - <5H:0=5FL A5@54=L>07V0BAL:8E ?CAB8=L (7 307.).
'/, V<5=V, A. 2 V<'O
V<'O =0H>W 4@C618, O E>BV2 18 ?>?@>A8B8 B515 ?@> <0;5=L:C ?>A;C3C. 2V4 V<5=V (V<5=5<)
%>GC 2V4 A2>3> V<5=V A5@45G=> ?@82VB0B8 4>@>38E 3>AB59.
=0 V<'O G8T (70O20, ;8AB, :;>?>B0==O V B. V=.) ">1V B@510 ?>40B8 70O2C =0 V<'O 48@5:B>@0.
=0 V<'O
# =02G0==V <5=V 4>?><030;0 4V2G8=0, =0 V<'O >@O=0.
IMI w imię
W imię naszej przyjazni chciałbym poprosić cię o maleńką przysługę. w imieniu
Pragnę w swoim imieniu serdecznie powitać drogich gości.
(wniosek, list, podanie itp.) skierowany do kogo
Musisz złożyć podanie skierowane do dyrektora. o imieniu
W nauce pomagała mi dziewczyna o imieniu Zoriana.
>=0 2V4 V<5=V 45@6028 4><>2;O;0AO ?@> 70:C?V2;N FL>3> 307C, G8 2V4 V<5=V :><5@FV9=>W
AB@C:BC@8? (7 6C@=.); ... V2G8=0 =0 V<5==O >;>@5A (?5@5:;.).
&", -8, 6.
7 V=VFV0B828 (:0;L:. 70 V=VFV0B82>N)
;C1 70A=>20=> 7 V=VFV0B828 <5H:0=FV2.
INICJATYWA
z inicjatywy
Klub założono z inicjatywy mieszkańców. C@=0; @C610 =0@>4>2, AB2>@5=89 7 V=VFV0B828 . >@L:>3>, VA=CT 265 4204FOBL 2>AL<89 @V: (7 307); ">4V 7 V=VFV0B828 =0AB>OB5;O :0D54@0;L=>3> A>1>@C !2OB>3> >A:@5AV==O 8:>;8 !V<:09;0 C :@0W 1C;> AB2>@5=> 1;03>4V9=C A;C61C 3@5:>-:0B>;8FL:>W F5@:28 N1>2 V <8;>A5@4O. .. (7 307); 0 V=VFV0B82>N <>;>4V 2 <VABV 2V4:@82AO BC@8AB8G=89 :;C1 (7 307.); >=0 =02VBL 9>3> ?V4?@8T<AB2> ?5@52V@O;0 =0 28<>3C AC4C, 0 =5 70 2;0A=>N V=VFV0B82>N (7 6C@=).
INFORMOWAĆ - kogo-co o kim-czym
Informować o najnowszych wydarzeniach. "CB, C :;V=VFV, 9>3> V=D>@<CNBL ?@> 3@><04AL:5 68BBO H284H5 9 ?>2=VH5, =V6 45 (!<V;).
$ #", -CN, -CTH, =54>:. V 4>:. - :>3>-I> ?@> :>3>-I> =D>@<C20B8 ?@> =09=>2VHV ?>4VW.
#", -CN, -CTH, =54>:. 7:>-3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8<, 7 ?@82>4C G>3>, I>4> G>3>
0BL:> I>4=O V@>=V7C202 7 9>3> 70E>?;5==O @>: <C78:>N.
IRONIZOWAĆ - ?0 temat kogo-czego
Ojciec codziennie ironizował na temat jego fascynacji muzyką rockową. 02VBL I>45==0 =03>40 V@>=V7C20B8 7 ;8F54V9AB20 AB0@>3> C65 =5 BVH8;0 4CHC (@>74); V= =V:>;8 =5 V@>=V7CT =02VBL 7 B>3>, EB> FL>3> 70A;C3>2CT, =5 3>2>@8BL @V7:>AB59 (0=V2); ... $@0=:> V@>=V7CT 7 >;;0@>28E <V@:C20=L ?@> 2B><C 0E>4C V A2V6VABL A;>2'O=AL:8E
128
E0B8
A8; (7N10); >6=0, 728G09=>, V@>=V7C20B8 =04 A8BC0FVTN, :>;8 A0<5 ;8A8FV 3>;>AOBL, I> >3>@>60 2 :C@=8:C ?>H0@?0=0 (7 6C@=).
! " - 7 G>3>, =5 - @>A. ?> G><C A?8B 7 <0B5<0B8:8.
EGZAMIN -z czego Egzamin z matematyki.
"-482. c. 313, 315, 316 I ISC
)B-482.A. 313-316 I JEyDZIĆ
%" - 4<5. c. 313-316 I JECHAĆ
129
, -8, 6. 70 :02>N
0 :02>N @8FL @>7?>2V2 7=09><8< ?@> A2>W ?@>1;5<8 7 ?>40B:>2>N V=A?5:FVTN.
", :06C, :065H, =54>:. - I>, ?@>
:>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> (?5@54020B8
A;>20<8)
5 :068 4C@=8FL!
G>@0 20= :0702 =0< ?@> A2>W ?;0=8.
KAWA
przy kawie
Przy kawie Grześ opowiedział znajomym o swych problemach z urzędem skarbowym.
MÓWIĆ - co; co o kim-czym; o kim-czym
Nie mów głupstw!
Wczoraj Jan mówił nam o swoich planach.
>10G8<>, G8 ?@024C :06CBL ;N48, )> =V18B> 2V42030 A;L>78 ;;T... (7;.); / =5 ?@> ;>B5@5N :06C, 2>=0 <5=5 <0;> ?>@820T, A59 @8A: =5 70E>?;NT <5=5 (. #:@.); %@8AB5! 5 A?><8=09 <5=V ?@> 4V<, =5 :068 =VG>3> 70 10BL:0 ( 8@=89).
, -8, 6.
C :0<5@C (A<VOB8AO, 3>2>@8B8 V B. V=.)
8 <>65B5 F5 A:070B8 2 :0<5@C?
/, -V, 6.-70 I>, ?@>B8 G>3>
(AC:C?=VABL 70E>4V2 4;O 74V9A=5==O, 4>AO3=5==O G>3>-=51C4L 01> ?>4>;0==O, 7<V=8 G>3>AL) 0<?0=VO 70 7C?8=5==O 3>=:8 71@>T=L.
# 45@602V @>73>@=CB> H8@>:C :0<?0=VN ?@>B8 ?0;V==O.
KAMERA
do kamery (śmiać się, mówić itp.)
Może powiedzieć pan to do kamery?
KAMPANIA
Kampania na rzecz zahamowania wyścigu zbrojeń.
W państwie zainicjowano szeroką kampanię przeciwko paleniu.
)>@VG=> 2 BV =54>1@V G0A8 ?@>2>48;0AO ?> 2AV9 :@0W=V 7030;L=>45@602=0 :0<?0=VO 70 >4=>AB09=C ?V4?8A:C =0 ?>78:C (7 6C@=.).
", -0, G. - 2 :>3> (3.) (C <=.), =0 :>3>-I>; 4> G>3>, 2 I>
0=4840B C ?@57845=B8.
# <5=5 T 4>1@89 :0=4840B =0 FN ?>A04C.
0=4840B 4> ?0@;0<5=BC.
KANDYDAT - na kogo-co; do czego
Kandydat na prezydenta.
Mam dobrego kandydata na tę posadę.
Kandydat do parlamentu.
... 0=4840B0<8 C 10=:@CB8 AB0;8 28@>1=8GV >1'T4=0==O... (7 6C@=.); @0:B8G=> 2AVE 15 :0=4840BV2 C @57845=B8 <>6=0 728=C20B8B8 2 ?>?C;V7<V (7 6C@=?).
130
"
"#.", -NN, -NTH, =54>:.
- ?5@54 :8<-G8<
0HV E;>?FV 7<CH5=V 1C;8 :0?VBC;N20B8
?5@54 =01030B> G8A5;L=VH8<8 703>=0<8
2>@>30.
0?VBC;N20B8 ?5@54 B@C4=>I0<8 (!# ).
=0 :>3>-I>,
"# , -8, 6
@V4:> :>3>-G>3>
&5, I> :>WBLAO 2 FV9 :@0W=V - ?@>AB> :0
@8:0BC@0 =0 45<>:@0BVN.
KAPITULOWAĆ -przed kim-czym
Nasi chłopcy byli zmuszeni skapitulować przed o wiele silniejszymi oddziałami wroga.
KARYKATURA - kogo-czego
To, co dzieje się w tym kraju, jest po prostu karykaturą demokracji. %C;V30=AL:0 :0@8:0BC@0 =0 O=3>;0! (7 6C@=.); N7V= =8H:>< <0;N202 :0@8:0BC@C =0 =4@VO... (10=.); ">3> 4=O =0 ?0@:0=0E B0 ABV=0E 01>;>B>20 7'O28;8AO 4>B5?=V :0@8:0BC@8 =0 >:C?0=BV2.. . (V;L=89); >;>45=L:89 B@0:B>@8AB 52:> 7 1C9=8< GC1>< 48282AO =0 :0@8:0BC@C V=8 2 1>9>2><C ;8AB:C (. @02G); - "2V9 2V: 4>E>48BL 4> @>74>@V66O V <0T 281@0B8: 01> AB0B5G=VABL AB0@>ABV, 01> :0@8:0BC@C A?V7=5=>W <>;>4>ABV! (V;L45).
"", -0N, -0TH, =54>:. -1. :>3> 70 I> (4>@V:0B8 :><C-=51C4L 70 I>AL) G8B5;L :0@B02 CG=O 70 9>3> =5?@8AB>9=C ?>254V=:C.
0@B0B8 A515 70 =5@VHCGVABL. 2. I> (>AC46C20B8, :@8B8:C20B8) 8=C;>W =54V;V A2OI5=8: 7 0<2>=0 3>AB@> :0@B02 3@VE ?8OFB20.
KARCIĆ, STROFOWAĆ - kogo za co; WYRZUCAĆ komu co
Nauczyciel strofował ucznia za jego nieprzyzwoite zachowanie. Wyrzucać sobie niezdecydowanie. KRYTYKOWAĆ, OSDZAĆ - kogo-co
Minionej niedzieli ksiądz z ambony krytykował ostro grzech pijaństwa.
1. ... 0@B02 :5;L=5@0 70 B5, I> B>9 ?>402 W9 :02C 7 ?V=>N (?5@5:;); / :0@B02 A515 70 B5, I> 4>AV =5 720602 =0 @>7?>2V4V ?@> AB@0B8 (?5@5:;). 2. - @8A;CE09AO, 282G09 68BBO. 0A:02> ?V4B@8<C9 =>25 V =5I04=> :0@B09 AB0@5 (>2V=L:0).
/"!/, :0NAO, :0THAO; =0:07, A?. :09AO; =54>:. - ?5@54 :8<-G8< 2 G><C, @V4H5 70 I>
0O2AO ?5@54 <0BV@'N 70 A2>N 1094C6VABL 4> =5W.
KAJAĆ SI -przed kim-czym za co
Kajał się przed matką za swą obojętność wobec niej.
5 <V3 65 2V=, 10BL:> V ?>;VF59AL:89, G8=>2=8:, O:>3> 1>O;8AO =02VBL 4>@>A;V, A:>@OB8AL B0 :0OB8AL ?5@54 O:8<AL H<0@:0G5< (>FN1); V= (A;V4G89) BV;L:8 70?8B02 <5=5 7=C465=>, G8 O :0NAO C A2>T<C 2G8=:>2V (?5@5:;); # 45AB@C:B82=><C :C;LBV :0OB8AO C A2>WE 3@VE0E =5>1EV4=> ?@8 2AVE (7 6C@=); - )5 :>;8AL, 4O4L:C, 1C45B5 :0OB8AL 70 FV A;>20 (!B5;L<0E); 70 I> 6 <5=V, 4>1@0 ;N48=>, :0OB8AO (!B5;L<0E); ... ( . %28;L>289) :0TBLAO 70 B5, I> 2V4=>282 AB0@C B5>@VN 1>@>BL18 42>E :C;LBC@... (C;).
/""/, -O, A. - 2 G><C, @V4H5 70 I> SKRUCHA - za co
0OBBO 70 AB@0H=89 7;>G8=. Skrucha za straszliwą zbrodnię.
... !<CB>: <5=5 W2 V :0OBBO. 0OBBO 70 B5, I> =5 7=09H>2 C A>1V A8;8 =5G8AB><C >?5@B8AO... (7 6C@=).
" , -8, 6.
=0 :20@B8@V (C :20@B8@V) (1CB8, ?5@51C20B8 V B. V=.) (45)
MIESZKANIE
w mieszkaniu (być, przebywać itp.) (gdzie)
131
#"
# :20@B8@V ?@>2545=> >1HC:. 0 9>3> :20@B8@V G0AB> 2V41C20;8AO 7CAB@VGV ?>5BV2, EC4>6=8:V2, @568A5@V2. =0 :20@B8@C (4> :20@B8@8, C :20@B8@C) (VB8, ?>25@B0B8AO V B. V=.) (:C48) >;8 A2V4>: ?>25@=C2AO =0 :20@B8@C?
W mieszkaniu przeprowadzono rewizję. W jego mieszkaniu często odbywały się spotkania poetów, artystów, reżyserów. do mieszkania (iść, wracać itp.) (dokąd)
Kiedy świadek wrócił do mieszkania?
=V<0B8 <8 1C45<> 01> 2 3>B5;OE, 01> =0 >@5=4>20=8E :20@B8@0E-;N:A (7 6C@=); 0?@>A8;0 WE =0 ?@820B=C :20@B8@C... (7 6C@=);... 8H82AO C GC6V9 :20@B8@V A0<, :>;8 =5 22060B8 70 682C 4CHC 101C, :>B@0 =V18B> 68;0 C 2;0A=V9 :V<=0BV... (7 6C@=)
#", -CN, -C T=V, =54>:.-7:>3>--G>3>, @>A. =04 :8<-G8< @8 @0EC=:C 0:3 21>;V20;L=8:8 ?>G0;8 :5?:C20B8 7 =0FV>=0;L=>W 71V@=>W.
! - z kogo-czego
Przy wyniku 0:3 kibice zaczęli kpić sobie z drużyny narodowej.
V2G0B0 9 <>;>48FV 70284C20;8 0A8;8=V 9 ?>G0;8 :5?:C20B8 7 =5W { .-52); >B5@?0NG8, 018 7 4@C30 =5 :5?:C20;8, =BV= ?V4?5@ 9>3> B0:>6 A2>W< 02B>@8B5B>< {(B>=L); >G8=0NG8 7 0=B8G=>W 4>18, A0B8@8:8 B0 <>@0;VAB8 2AV;O:> :5?:C20;8 =04 6V=>G8<8 2040<8 {?5@5:;).
KIEROWNICA
, -0, A. 70 :5@<>
!V409 70 :5@<>! 70 :5@<><
%B> ?V4 G0A 020@VW A84V2 70 :5@<><?
", -0N, -0TH, =54>:. #", -=C, -=5?V, 4>:. - 1. I>, G8< 2 :>3>-I>
(<0E=C2H8 @C:>N (@C:0<8) ?@8<CHC20B8 ;5BVB8 B5, I> T 2 @CFV (@C:0E)) 8E09;> :8=C2 2 A>10:C :0<5=5<.
2. :><C I> {?>40B8 :><CAL :84:><) 8=L <5=V <'OG0.
8=L <5=V O1;C:>.
3. I> 2 I>, 4> G>3> (:840B8 2 A5@548=C G>3>-=51C4L)
840B8 ?>G8I5=C :0@B>?;N 2 :0AB@C;N.
4. V=DV=. (?5@5AB020B8 @>18B8 I>-=51C4L, 2V4<>2;OB8AO 2V4 G>3>AL)
8=CB8 :C@8B8.
5. :>3> 2 I>, 4> G>3> (C2'O7=N20B8) 840B8 4> 2'O7=8FV.
za kierownicą
Siadaj za kierownicą! za kierownicą
Kto podczas wypadku siedział za kierownicą?
RZUCAĆ - co, czym w kogo-co
Michał rzucił w psa kamieniem. do kogo, komu co Rzuć do mnie piłkę. Rzuć mi jabłko. WRZUCAĆ - co do czego
Wrzucać obrane ziemniaki do garnka. RZUCAĆ - co
Rzucić palenie.
WTRCAĆ kogo do czego (dokąd)
Wtrącać do więzienia.
5. $C;0= 157 AC4C V A;V4AB20 :8=C;8 4> 2'O7=8FV (7 307).
"!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - 2 I>, @V4:> 4> G>3> (?;830B8 :C48-=51C4L) >;>48<8@ :8=C2AO 2 <>@5 @OBC20B8 <>;>4C =53@8BO=:C
RZUCAĆ SI - do czego
Włodzimierz rzucił się do morza na ratunek młodej Murzynce.
5<0 G>3> @>18B8, :840NAL C 2>4C, 70 <V9 68;5B 2G5?8;8AO G>B8@8 6V=>G:8 (7 6C@=).
132
#"
# :20@B8@V ?@>2545=> >1HC:. 0 9>3> :20@B8@V G0AB> 2V41C20;8AO 7CAB@VGV ?>5BV2, EC4>6=8:V2, @568A5@V2. =0 :20@B8@C (4> :20@B8@8, C :20@B8@C) (VB8, ?>25@B0B8AO V B. V=.) (:C48) >;8 A2V4>: ?>25@=C2AO =0 :20@B8@C?
W mieszkaniu przeprowadzono rewizję. W jego mieszkaniu często odbywały się spotkania poetów, artystów, reżyserów. do mieszkania (iść, wracać itp.) (dokąd)
Kiedy świadek wrócił do mieszkania?
=V<0B8 <8 1C45<> 01> 2 3>B5;OE, 01> =0 >@5=4>20=8E :20@B8@0E-;N:A (7 6C@=); 0?@>A8;0 WE =0 ?@820B=C :20@B8@C... (7 6C@=.);... 8H82AO C GC6V9 :20@B8@V A0<, :>;8 =5 22060B8 70 682C 4CHC 101C, :>B@0 =V18B> 68;0 C 2;0A=V9 :V<=0BV... (7 6C@=.)
#", -CN, -CTH, =54>:.-7:>3>--G>3>, @>A. =04 :8<-G8< @8 @0EC=:C 0:3 21>;V20;L=8:8 ?>G0;8 :5?:C20B8 7 =0FV>=0;L=>W 71V@=>W.
KPIĆ - z kogo-czego
Przy wyniku 0:3 kibice zaczęli kpić sobie z drużyny narodowej.
V2G0B0 9 <>;>48FV 70284C20;8 0A8;8=V 9 ?>G0;8 :5?:C20B8 7 =5W ( .-52); >B5@?0NG8, 018 7 4@C30 =5 :5?:C20;8, =BV= ?V4?5@ 9>3> B0:>6 A2>W< 02B>@8B5B>< ((B>=L); >G8=0NG8 7 0=B8G=>W 4>18, A0B8@8:8 B0 <>@0;VAB8 2AV;O:> :5?:C20;8 =04 6V=>G8<8 2040<8 (?5@5:;.).
, -0, A. 70 :5@<>
!V409 70 :5@<>! 70 :5@<><
%B> ?V4 G0A 020@VW A84V2 70 :5@<><?
", -0N, -0TH, =54>:. #", -=C, -=5?V, 4>:. - 1. I>, G8< 2 :>3>-I>
(<0E=C2H8 @C:>N (@C:0<8) ?@8<CHC20B8 ;5BVB8 B5, I> T 2 @CFV (@C:0E)) 8E09;> :8=C2 2 A>10:C :0<5=5<.
2. :><C I> (?>40B8 :><CAL :84:><) 8=L <5=V <'OG0.
8=L <5=V O1;C:>.
3. I> 2 I>, 4> G>3> (:840B8 2 A5@548=C G>3>-=51C4L)
840B8 ?>G8I5=C :0@B>?;N 2 :0AB@C;N.
4. V=DV=. (?5@5AB020B8 @>18B8 I>-=51C4L, 2V4<>2;OB8AO 2V4 G>3>AL)
8=CB8 :C@8B8.
5. :>3> 2 I>, 4> G>3> (C2'O7=N20B8) 840B8 4> 2'O7=8FV.
KIEROWNICA
za kierownicą
Siadaj za kierownicą! za kierownicą
Kto podczas wypadku siedział za kierownicą?
RZUCAĆ - co, czym w kogo-co
Michał rzucił w psa kamieniem. do kogo, komu co Rzuć do mnie piłkę. Rzuć mi jabłko. WRZUCAĆ - co do czego
Wrzucać obrane ziemniaki do garnka. RZUCAĆ - co
Rzucić palenie.
WTRCAĆ - kogo do czego (dokąd)
Wtrącać do więzienia.
5. $C;0= 157 AC4C V A;V4AB20 :8=C;8 4> 2'O7=8FV (7 307).
"!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - 2 I>, @V4:> 4> G>3> (?;830B8 :C48-=51C4L) >;>48<8@ :8=C2AO 2 <>@5 @OBC20B8 <>;>4C =53@8BO=:C.
RZUCAĆ SI - do czego
Włodzimierz rzucił się do morza na ratunek młodej Murzynce.
5<0 G>3> @>18B8, :840NAL C 2>4C, 70 <V9 68;5B 2G5?8;8AO G>B8@8 6V=>G:8 (7 6C@=).
132
""!/
( /, -V, 6.
0 =5 ?> :8H5=V :><CAL
&5 <5=V =5 ?> :8H5=V. >65 7=0945B5 V=H>3> ?>:C?FO.
" , -0, G.
I>AL @>7B0H>20=5 ja A:V;L:8AL :V;><5B@V2 (=5 - @>A. 2 A:V;L:>EAL :V;><5B@0E) 2V4 G>3>AL
!5;> >@V2:0 @>7B0H>20=5 70 ?'OBL :V;><5B@V2 2V4 >;B028.
!" - I> 4> G>3>, 2 I> (:C48) ;0AB8 >2>GV 4> AC?C. 482. A. 317
" /, -O, A.-\. ?@> :>3>-I>
;>?>B0==O <5H:0=FV2 ?@> =0:;045==O
701>@>=8 =0 ?@>406 0;:>3>;N ?>1;87C
F5@:>2 7025@H8;8AO CA?VE><.
2. ?@> I>
;>?>B0==O ?@> ?><8;C20==O.
;>?>B0==O ?@> 2V7C, ;VF5=7VN.
KIESZEC
0 nie ?0 czyjąś kieszeń
"> nie ?0 moją kieszeń. Może znajdzie pan innego kupca.
KILOMETR
coś leży ileś kilometrów od czegoś
Wieś Koriwka leży pięć kilometrów od Poł-tawy.
KAAŚĆ - co do czego
Wrzucać warzywa do zupy.
STARANIA, ZABIEGI >A>
Starania mieszkańców o wprowadzenie zakazu sprzedaży alkoholu w pobliżu cerkwi zakończyły się sukcesem. PODANIE, PROŚBA - o co Prośba o ułaskawienie. Podanie o wizę, licencję.
1. VO:V :;>?>B0==O ?@> .@G8:0 =5 2@OBC20;8 9>3> (!<V;.). 2. ... ;>?>B0==O ?@> 28W74 70 :>@4>= =0 ?>ABV9=5 <VAF5 ?@>6820==O (7 6C@=V); / =5 <V3 2V4V3=0B8 4C<>: ?@> A2VB0=>: V :;>?>B0==O ?@> ?><8;C20==O (?5@5:;).
""!/, ->GCAO, ->G5HAO, =5-4>:. -1. ?@> I>, @V4:> 70 I> (4>:;040B8 7CA8;L, AB0@0=L, I>1 74V9A=8B8 I>-=5-1C4L, 4><>3B8AO G>3>AL V B. V=.) ;>?>B0B8AO ?@> ?V428I5==O 70@?;0B8. ;>?>B0B8AO ?@> ?V428I5==O =0 @>1>BV.
2. 70 :>3> (A?@8OB8 :><C-=51C4L C G><CAL, ?@>A8B8 70 :>3>AL) ;>?>B0B8AO 70 A8=0.
3. 1V;O (:>;>) :>3>-G>3> (?>@0B8AO)
%><0 :;>?>B02AO 1V;O <C78G=>3> F5=B@C. 102 ?@> B5, I>1 7 :>;>=>: ;8=C;0 BV;L:8 25A5;0 <C78:0, I>1 =VEB> AL>3>4=V =5 AC<C202.
4. ?@> :>3>-I>, @V4H5 :8<-G8< (BC@1C20B8AO)
;>?>B0B8AO ?@> AV<'N.
STARAĆ SI, ZABIEGAĆ, UBIEGAĆ SI ->A>
Starać się o podwyżkę pensji. Ubiegać się o awans w pracy. WSTAWIAĆ SI - za kim
Wstawiać się za synem.
KRZTAĆ SI - przy czym, koło czego;
UWIJAĆ SI -przy czym, z czym
Tomasz uwijał się przy wieży. Dbał o to, żeby z kolumn płynęła wyłącznie wesoła muzyka, aby nikt się dzisiaj nie smucił.
OPIEKOWAĆ SI - kim-czym; DBAĆ - o kogo-co; PRZEJMOWAĆ SI - kim--czym
Dbać o swoją rodzinę. 1. 0O2=8: :;>?>G5BLAO V ?@> ?>25@=5==O 42>E :>=DVA:>20=8E 2 =L>3> 4@C:0@AL:8E <0H8=>: (7 6C@=V); V= ?>1V3 4> :070@<8 :;>?>B0B8AL ?@> 2V4?CAB:C =0 25GV@ A>1V 9 !5<5=>2V (!<V;.);
133
:;NG
0G0;L=8: 1N@0 ;>:><>B82=>W D01@8:8 :;>?>B02AO 70 ;V?H89 E0@G 4;O ?>;>=5=8E (7 6C@=). 3. !030940... A0<5 :;>?>B02AO 7 ;59B5=0=B>< !V25@F528< 1V;O @0FVW (>=G0@). 4. ?@> 4VB59 =5 :;>?>G8AO: =5 B8 WE 3>4C20B8<5H... ( C@); /:0 6 28 4>1@0, 0@BVG:>. 8 B0: <=>N :;>?>G5B5AO - =02VBL =5 7=0N, O: 20< 2V44OG8B8AO (?5@5:;.); @>AB> 2>=0 =5 7CAB@V;0 157:>@8A;828E =0<V@V2 V ?>@820=L, =5 C74@V;0 ;N459, :>B@V 1 A2V4><> G8 =5A2V4><> ?5@59<0;8AO O:8<8AL 7030;L=>7=0GCI8<8 A?@020<8, :;>?>B0;8AO G8TNAL 4>;5N, 1@0;8 4> A5@FO G8NAL BC@1>BC (>2BC=).
.', -9, G. -1. 2V4 G>3> (7=0@O44O 4;O 70<8:0==O B0 2V4<8:0==O 70<:0, 70AC20 B0 V=.)
/:I> <5=5 =5 1C45, B> :;NGV 2V4 :20@B8@8 ;560B8<CBL ?V4 :8;8<:><. 2. 4> G>3>, 4;O G>3> (?5@5=. - 70AV1 4;O @>7C<V==O, @>7304C20==O :>3>AL, G>3>AL, 4;O >2>;>4V==O G8<>AL) # 206:><C 48B8=AB2V A;V4 HC:0B8 :;NG 4> @>7C<V==O B2>@G>ABV FL>3> =5>@48=0@=>3> EC4>6=8:0.
KLUCZ - od czego
Jeżeli mnie nie będzie, to klucze od mieszkania będą leżały pod wycieraczką. do czego
Klucza do zrozumienia twórczości tego nietuzinkowego artysty należy szukać w ciężkim dzieciństwie.
1.... >HB>20 A:@8=L:0 402=> =5 2V4G8=O;0AL V :;NG >4 =5W 702V7 V7 A>1>N =0G0;L=8: AB0=FVW (!;VA). 2. >=8 <>6CBL 40B8 2 @C:8 =0C:>28E V=AB8BCBV2... :;NG 4> B8E 1030BAB2, O:V E>20NBL C A>1V 75<=V =04@0 (>=G.); ... >;>65==O ?@> 42V :C;LBC@8 T :;NG5< 4;O ?@028;L=>3> @>7C<V==O ACBV =09A:;04=VH8E 72'O7:V2 C @>728B:C <8AB5FB20 (7 307).
/!"!/, :;O=CAO, :;O=5HAO, =54>:. - :><C 2 G><C; :8<-G8< 7 V=DV=.
;OAB8AO :><CAL C 2V@=>ABV. ;O=CAO 68BBO< <>WE 4VB59, I> =5 7@046C 20A.
V9FV :;O;8AO 1>@>B8AO 4> :V=FO, 4> ?5@5<>38.
PRZYSIGAĆ komu co; ?0 kogo-co;
KLĆ SI - na co, rzadko na kogo, czym,
rzadko kim
Przysięgać komuś wierność.
Klnę się na życie moich dzieci, że was nie
zdradzę.
Żołnierze przysięgali, że będą walczyć do
końca, do zwycięstwa. ... ><C ?@83040;0AO E8B@0 ?@8AO30 2 >4=V9 T2@>?59AL:V9 45@602V, 45 B@510 1C;> :;OAB8AO C B><C, I> 1C45H 3>2>@8B8 ?@024C, BV;L:8 ?@024C V 2AN ?@024C (!;VA); @57845=B =5 <>65 :;OAB8AO C 2V@=>ABV =0@>4C 2 <VAFV, 45 28ABC?0NBL <>A:>2AL:V :;>C=8 (7 6C@=); - ;O=CAO A2>TN G5ABN! - 704725=V2 3>;>A )>@A0 C 28A>:><C =5701CB=L><C E28;N20==V (>26).
"#", -CN, -CTH, =54>:. -
:8<-G8< =5 - 70E. :>3>-I>
0@VO ;N18;0 :>:5BC20B8 7 E;>?FO<8.
KOKIETOWAĆ - kogo
Maria lubiła kokietować chłopców.
- >4V B>1V B0: :>:5BC20B8 7 C:8G5< (>=G0@); 0@>652V;0 ?VA;O ?5@H8E G0@>: 0@VO :>:5BC20;0 7 4>F5=B><... (>;); 5<VA=8:, ?5@51C20NG8 =0 AF5=V, G0AB> :>:5BCT 7 ?C1;V:>N, =0<030NG8AL ?V4@>18B8 ?V4 =091V;LH ?>30=V A<0:8... (CG<0).
# /, -O, A. -1. G>3> (>A>18, I> AB>OBL =0 G>;V 2V9AL:0, 2V9AL:>28E ?V4@>74V;V2 V B. V=.)
><0=4C20==O 482V7VW 28@VH8;> @>7?>G0B8 0B0:C > ?'OBV9 @0=:C.
DOWÓDZTWO czego
Dowództwo dywizji postanowiło rozpocząć atak o piątej rano.
134
!#,"&/
2. G8< (4VO 70 7=0G, :><0=4C20B8) ><0=4C20==O ?>;:>< - A?@020 =5 7 ;53:8E.
#", -CN, -CTH, =54>:. -1. G8< (1CB8 :><0=48@>< G>3>-=51C4L) 03>=>< :><0=4C202 ;59B5=0=B 20=5=:>. 2. :8<, @V4H5 =04 :8< (?5@5=.,@>7<.-@>7-?>@O460B8AO)
><C ?>B@V1=0 6V=:0, O:0 1C45 =8< :><0=4C20B8. V= A0< =5 2 A8;V ?@89=OB8 1C4L--O:5 @VH5==O.
DOWODZENIE czym
Dowodzenie pułkiem nie jest łatwą rzeczą.
DOWODZIĆ -czym
Oddziałem dowodził porucznik Iwanenko. KOMENDEROWAĆ - kim-czym
Potrzebuje kobiety, która będzie nim komenderować. Sam nie jest w stanie podjąć żadnej decyzji.
1. >B>N B5?5@ :><0=4C202 320@4VW AB0@H89 ;59B5=0=B 0@<078=, ?@8A;0=89 7 @575@2C {>=G0@). 2. 010-?>28BCE0... :><0=4C20;0 <>;>48FO<8, =5=0G5 35=5@0; <>A:0;O<8 ( .-52.); >=0 1>WBLAO A0<0 7VAB0B8AL 2 E0BV, 1>WBLAO, I> =5 1C45 =04 :8< :><0=4C20B8 ( .-52.).
#', -0, G.
><0=4C20G 0@<VW.
G>3>
#.', -G>3>, G. ><0=4CNG89 1@8304>N.
G8<
" , -O, G. - :>3>-G>3>, 4> G>3>
><5=B0@ D0EV2FO.
><5=B0@ 4> &82V;L=>3> :>45:AC #:@0W=8.
!( - 7 G>3>, 4;O G>3>, @V4:> G>3>, 7 ?8B0=L G>3>, =5 - @>A. ?> G><C ><VAVO 7 1>@>BL18 7 >@30=V7>20=>N 7;>G8==VABN.
><VAVO 7 ?8B0=L BC@87<C. ><VAVO 4;O ?@8AC4C ?@5<V9.
DOWÓDCA - czego
Dowódca armii.
DOWÓDCA -czego
Dowódca brygady.
KOMENTARZ - kogo-czego, do czego
Komentarz fachowca.
Komentarz do kodeksu cywilnego Ukrainy.
KOMISJA - do spraw
Komisja do spraw walki ze zorganizowaną
przestępczością.
Komisja do spraw turystyki.
Komisja do spraw przyznawania nagród.
"0: 5>=V4 0=8;>28G @>7?>G02 G5@3>25 70AV40==O ><VAVW 7 :>>@48=0FVW 70E>4V2 ?> 2?@>20465==N =>2>W >=AB8BCFVW (7 307.).
!&/, -W, 6. - G>3>, 70 I>
><?5=A0FVO 70 730O=89 G0A. ><?5=A0FVO 718B:V2.
# #", -CN, -CTH, =54>:. -7 :8< 70 I>
>=:C@C20B8 7 :8<>AL 70 7>;>BC <540;L.
ODSZKODOWANIE - za co; REKOM PENSATA - za co, rzadziej czego Odszkodowanie za stracony czas. Rekompensata za poniesione straty.
KONKUROWAĆ - z kim o co
Konkurować z kimś o złoty medal.
>=:C@CNG8 70 ;N1>2 B0 A?@8O==O ?5@H8E >AV1 28:>=02G>W 2;048, FV ?0@BV9FV AB02;OBLAO 7 >G5284=> <5=H8< ?VTB5B>< 4> @5HB8 27 <V;L9>=V2 281>@FV2 (7 6C@=.).
!#,"&/, -W, 6. - :>3> 7 :8<, @>7<. 2 :>3>
>=AC;LB0FVO ;V:0@O >1V9H;0AL 9><C 2 42VABV 3@825=L.
KONSULTACJA - kogo z kim
Konsultacja lekarza kosztowała go dwieście hrywien.
135
!#,"#"!/
Konsultacja z prawnikiem w tej sytuacji -jest konieczna.
KONSULTOWAĆ SI - z kim w sprawie
czego
Konsultować się ze specjalistą.
KONTROLA - kogo-czego, nadkim-czym
Kontrola dokumentów. Kontrolę nad bezpieczeństwem badań sprawuj e Wiktor Hłucheńkyj. Kontrola nad wykonaniem uchwały. !( =5<0T <V=VAB5@AB20 >A2VB8, O: 2 T2@>?59AL:8E :@0W=0E, 0 :>=B@>;L =04 O:VABN =02G0==O, =0C:>28<8 4>A;V40<8 T 2 @C:0E D0E>28E A?V2?@0FV2=8:V2 (7 6C@=); C45 22545=> 6>@AB:VH89 :>=B@>;L 70 A8BC0FVTN =0 =075<=8E 4V;O=:0E :>@4>=C (7 307); >=B@>;L 70 A2>TG0A=8< 28:>=0==O< ?>AB0=>28 71>@V2. >=B@>;L =04 CG=O<8 (!7).
>=AC;LB0FVO 7 N@8AB>< C FV9 A8BC0FVW -=5>1EV4=0.
!#,"#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. 7 :8<, @>7<. 2 :>3> >=AC;LBC20B8AO 7V A?5FV0;VAB><.
" ,, -N, G. G>3>, =04 :8<-G8<, 70 :8<-G8<
>=B@>;L 4>:C<5=BV2. >=B@>;L 70 157?5:>N 4>A;V465=L 74V9A=NT V:B>@ ;CE5=L:89. >=B@>;L =04 28:>=0==O< CE20;8.
$!#", -CN, -CTH, =54>:. V 4>:. - 2 :>3> ( .) I> >=DVA:C20B8 2 0D5@8AB0 =068B5 =5;530;L=8<8 >1>@C4:0<8 <09=>.
$", -C, G.-70 I>
>=D;V:B 70 3@>HV.
KONFISKOWAĆ - komu co
Skonfiskować aferzyście zdobyte w wyniku nielegalnych transakcji mienie.
KONFLIKT-o co
Konflikt o pieniądze.
... #:@0W=0 2ABC?8;0 C A<C3C ?5@<0=5=B=8E :>=D;V:BV2 <V6 @V7=8<8 :;0=0<8 70 2;04C B0 2;0A=VABL (7 6C@=).
, -0, G.
2 :>@84>@V (AB>OB8, :C@8B8 B>I>) (45)
:>@84>@V AB>O;8 O:VAL =52V4><V <5=V ;N48.
2 :>@84>@ (289B8, 281V3B8 B>I>) (:C48) 02;> 289H>2 2 :>@84>@.
KORYTARZ
na korytarzu, w korytarzu (stać, palić itp.)
(gdzie)
Na korytarzu stali jacyś nieznani mi ludzie.
na korytarz (wyjść, wybiec itp.) (dokąd)
Paweł wyszedł na korytarz.
... V= >1;0O2 <5=5 <0BN:0<8-?@5<0BN:0<8 V 28A:>G82 C :>@84>@ (7 6C@=).
! , -0, -T. - 1. :><C, 4;O :>3>
(?@840B=89)
&59 A;>2=8: <>65 1CB8 :>@8A=8< 4;O
:>6=>3>, EB> E>G5 24>A:>=0;8B8 A2>T
7=0==O C:@0W=AL:>W <>28.
2. :><C, 4;O :>3> (O:89 40T, ?@8=>A8BL
4>1@V =0A;V4:8 4;O 74>@>2'O)
V2AO=V ?;0ABV2FV :>@8A=V O: 4VBO<, B0:
V 4>@>A;8<.
1. >@8A=0 4;O A?5FV0;VABV2 :=830 (!"). 2.,
PRZYDATNY - dla kogo, komu; UŻYTECZNY - dla kogo, rzadko komu Ten słownik może być użyteczny dla każdego, kto pragnie udoskonalić swojąznajo-mość języka ukraińskiego. ZDROWY -dla kogo
Płatki owsiane są zdrowe zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. VBO< <54 4C65 :>@8A=89 (!").
136
!",
!"#"!/, -9ABCNAO, -9ABC-THAO V !""!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. - 1. G8<, @V4:> 7 G>3> (C6820B8
// 70AB>A>2C20B8)
>@8ABC20B8AO <0B5@V0;0<8 42>;VB=L>W 402=>ABV.
3>4>< 2AV AB0;8 :>@8ABC20B8AO 9>3> 28=0E>4><.
2. G8<, @V4H5 7 G>3> (28:>@8AB>2C20B8 I>-=51C4L C A2>WE V=B5@5A0E) >@8ABC20B8AO 7 G8TWAL 4>?><>38.
KORZYSTAĆ - 3 czego
Korzystać z materiałów sprzed dwóch lat.
Z czasem wszyscy zaczęli korzystać z jego
wynalazku.
KORZYSTAĆ - z czego
Korzystać z czyjejś pomocy.
1. >25;>AO W< :>@8ABC20B8AL BVTN E0B>N { 8@=89); 5:V@ :>@8ABC202AO 7 :>6=>W 2V;L=>W E28;8=8 V ?@8=>A82 A;01><C A2V6V 2VABV 7 2C;8FV (>FN1.); "V ?>A;CH=8:8 :>@8ABCNG8AL V7 <>=0AB8@AL:>W 20@BV2=V, ?>=0?820;8AO 9 ?>257;8 8E09;0 >2G8=AL:>3> ?V4 =VG ((52GC:).
2. 0;0B... 28:;02 D0=B0AB8G=89 ?;0=: ?>A;0B8 2=>GV 2AV :C;5<5B8 2 A5@54=T A5;>, 45 AB>WBL HB01... :>@8ABCNG8AL ?0=V:>N, 457>@30=V7C20B8 2>@>30 V ?@>9B8 :@V7L =L>3> (.. /=>2); 65 ?5@H0 9>3> ?'TA0 09 A5@FN 2>;N, 702545 2 =52>;N, 2AO 70A=>20=0 =0 D0:BV =0A8;LAB20 4C6G8E 5;5<5=BV2 =0H>3> A5;0, I> :>@8ABCNBLAO 7 A2>3> AB0=>28I0, I>1 3=VB8B8 15770E8A=8E ;N459 (D@.); 0@=89 ?8AL<5==8: :>@8ABCTBLAO =5 BV;L:8 7 2;0A=8E 4C<>:, 0;5 9 4C<>: A2>WE 4>1@8E 7=09><8E ( V4<>3.); >@8ABCNAO 7 0H>3> ?@8E8;L=>3> 4>72>;C 725@B0B8AO 4> 0A, :>;8 C <5=5 28=8:=5 ?>B@510 ( >;B.).
!",, -V, 6.-7 :>3>-G>3>, 2V4 :>3>--G>3>
>@8ABL 7 FVTW >?5@0FVW <>65 1CB8 G8<0;0.
KORZYSC - z kogo-czego
Korzyści z tej transakcji mogą być znaczące. 0;L <5=V, I> O <CHC B0:8< 2V4;N4L:>< 68B8, I> 7 <5=5 =5<0 :>@8ABV =V ;N4O<, =V A>1V (. #:@.); !BV;L:8 7 9>3> :>@8ABV, O: 7 G>@B0 A<0;LFN (=0@. B2>@.); 02VI> 45@B8AO =0 ABV=:C, :>;8 =V:><C 7 =0A =VO:>W 7 FL>3> :>@8ABV ((>2:.); ?0=8G L>;L>? /:0 :>@8ABL >4 =L>3>? /: AA02 =0@>4=C :@>2, B0: 1C45 V 40;V AA0B8 (>FN1.); !0<5 B0:8< A?>A>1>< B8AOGV ?@><8A;>28E @>1VB=8:V2 >45@60;8 25;8:C :>@8ABL 2V4 @>7?>2AN465==O =>28E 7=0=L V =028G>: C 30;C7V ?V428I5==O ?@>4C:B82=>ABV ?@0FV (7 6C@=.).
0 VB8 =0 :>@8ABL :><C-G><C
&O ?@83>40 1030B> G>3> =02G8BL 9>3>,
157AC<=V2=>, ?V45 9><C =0 :>@8ABL.
=0 :>@8ABL G8N, :>3>-G>3> (:><C-G><C)
#AO:V AC<=V28 A;V4 28@VHC20B8 =0 WE=N :>@8ABL.
5@540B8 AB> B8AOG 4>;0@V2 =0 :>@8ABL 1;03>4V9=>3> D>=4C.
0 :>@8ABL FVTW B578 <>6=0 =025AB8 1030B> 0@3C<5=BV2.
0 3>2>@8B8 =0 :>@8ABL :>3>-G>3> 030B> 3>2>@8BL =0 9>3> :>@8ABL.
0 wyjść na dobre komu-czemu
"0 przygoda wiele go nauczy, bez wątpienia wyjdzie mu na dobre. na korzyść czyją, kogo-czego; na rzecz czyją, kogo-czego; dla dobra czyjego, kogo--czego; na poparcie czego Wszelkie wątpliwości należy rozstrzygać na ich korzyść.
Przekazać sto tysięcy dolarów na rzecz funduszu dobroczynnego. Na poparcie tej tezy można przytoczyć wiele argumentów.
0 przemawiać na korzyść kogo-czego Wiele przemawia na jego korzyść.
&5 ?V45 9><C =0 :>@8ABL (>=G0@); >AL C65 @0EC=>: (2 <0BGV) 2:1 =0 =0HC :>@8ABL ( 0:0@>2); ... 4=VABL =0@>4C, O:89 4>1@>2V;L=> 7@V:AO 2;048 =0 :>@8ABL <>=0@E0 (7N10).
137
"!/
"!/, -@NAO, -@9HAO, =54>:.-:>-<C-G><C
>@8B8AO A2>W9 4>;V. >@8B8AO 1@CB0;L=V9 A8;V.
KORZYĆ SI -przed kim-czym, PODPORZDKOWYWAĆ SI, PODDAWAĆ SI, ULEGAĆ - komu-czemu
Pogodzić się z losem.
Ulegać brutalnej sile.
>;5;N1=89 C:@0W=AL:89 =0@>4 =5 :>@82AO GC68=FO< (&N?0); / =5 718@0NAO, ?8HCG8 <5<C0@8, :>@8B8AO ?@0:B8FV ?8A0==O @><0=V2 (.. /=>2.).
czego (z zawartością), po
, -8, 6. - G>3> (7 2<VAB><), 7-?V4 G>3>, @V4:> 2V4 G>3> (?>@>6=O) >@>1:0 7-?V4 H?8;L>:.
... >@>1:0 7-?V4 FC:5@>: ((:C@C?V9); =4V @>182 ?>@B@5B 1;OH0=>:.
Heinz :5BGC?C... (7 6C@=.).
PUDEAKO
czym (puste) Pudełko po szpilkach
:>@>1>: 2V4
"", -B9BL, =54>:. :><C (70AB. :>3>) 7 V=DV=.
5=V AB@0E :>@BV;> A?8B0B8 9>3>, G8 F5 ?@0240, I> 9>3> ?@87=0G8;8 =0 ?>A04C ?@5A-A5:@5B0@O <V=VAB@0 >A2VB8.
KORCIĆ - kogo
Strasznie mnie korciło, żeby go zapytać, czy to prawda, że został mianowany na stanowisko rzecznika prasowego ministra edukacji.
2VA=0 @VG, I> 9><C 9 4>4><C :>@BV;>, 018 <5@IV9 ?>E20;8B8AO 4@C68=V, >4=0G5 9 BCB, =0 @>1>BV, I>AL B@8<0;>... (7 6C@=.); 5=V :>@BV;> 2V4:@8B8 2V:=> V 2878@=CB8 =07>2=V (7 6C@=.); ... 0=>2V :>@BV;> 289B8 =042V@... (?5@5:;.); >@BV;> A5@45H=>3> 7010;0:0BL 4> 4V2G8=8, B0 7 G>3> ?>G0B8? (!284=).
| TOCZYĆ SI
""!/ - 482. A. 315
%"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. - 1. 7 :8< (?>GC20B8, 28O2;OB8 >48= 4> >4=>3> 3;81>:C A5@45G=C ?@8E8;L=VABL) >G:0 70O28;0, I> 2>=0 :>E0TBLAO 7 5B@>< V I>1 10BL:8 =5 AB020;8 =0 70204V WE=L><C I0ABN.
2. 2 G><C, 70AB. G8<, 70AB. =0 G><C (28O2;OB8 70<8;C20==O 4> G>3>-=51C4L)
>E0B8AO 2 C:@0W=AL:><C D>;L:;>@V. >E0B8AO 2 1>@IC B0 V=H8E AB@020E C:@0W=AL:>W :CE=V.
KOCHAĆ SI
Córka oświadczyła, że ona i Piotr się kochają i żeby rodzice nie stawali im na drodze do szczęścia.
KOCHAĆ SI, być rozmiłowanym, LUBOWAĆ SI - w czym; PRZEPADAĆ - za czym
Być rozmiłowanym w ukraińskim folklorze. Przepadać za barszczem i innymi potrawami ukraińskiej kuchni.
1. !B@0H=>... #25AL A2V9 2V: 4V2C20B8, V 7 :8< =5 :>E0B8AL ((52G.);... >:>W2:0 =5 :@8;0AL C65 ?5@54 ?0=5N V @>7:070;0 W9, I> :>E0TBLAO 7 >4=8< ?0=8G5<, B0:8 D;>@5=BV9F5< (?5@5:;.).
2. >G59 =5 A?;N, 2A5 4C<0N: G8 B> ?@0240, I> 2AV C:@0W=FV - 451V;8, 184;>, @V7C=8? O 6 B0: :>E0NAO 2 WE=VE 28H82:0E, 20@5=8:0E B0 ?VA=OE! (7 6C@=.); 568A5@ @>A:C@=O I8@> :>E02AO C @>7<0WB8E D5AB820;OE (7 6C@=.); / 702648 :>E02AO 2 VAB>@VW, A0< B>3> =5 7=0NG8 (?5@5:;.); !B0@VABL :>E0TBLAO 2 A?>3040E ?@> <8=C;5... (!;VA); %;>?5FL =04<V@C :>E02AO 2 ;VB5@0BC@V (?5@5:;.); 81V68<>, 1C20;>, =0 O:C-=51C4L <>38;C V :>E0T<>AL ?@>AB>@8< :@C3>284>< (@>=.); V:>;8 C4>2V 21>3V9 :>E0B8AO =0 @>60E (>;>2:>).
("#", -CN, -CTH, =54>:. -1. :><C, 70AB. :>3> A:V;L:8AL (28<030B8 ?52=8E 3@>H>28E 28B@0B)
KOSZTOWAĆ - kogo ileś
138
"
Będzie cię to drogo kosztować, sto złotych albo nawet więcej. KOSZTOWAĆ - kogo wiele czegoś
Wiele wysiłku kosztowało go przyznanie się
do błędu.
1. !0481C ?>;VB5E=V:8 2?>@O460NBL, V 45@602V F5 =V :>?V9:8 =5 :>HBCT (!;VA); / 2V440;0 W9 FV 3@>HV, 1> A0<5 ABV;L:8 <5=V :>HBC202 01>@B ( 51>@0:). 2. =0NG8 =V<5FL:C <>2C, O 7<V3 AB0B8 ?5@5:;040G5<, 0;5 ?VA;O A?@>18 2B5:B8, O:0 <0;> =5 :>HBC20;0 <5=V 68BBO, <5=5 ?5@52545=> 4> %0@:>20 =0 %>;>4=C 3>@C (7 6C@=.); ... ><0=48@0< :>HBC20;> 7CA8;L AB@8<C20B8 1V9FV2 2V4 ?5@54G0A=>3> 28ABC?C, 2V4 =5309=>W 0B0:8 =0 5@5:>? (>=G0@).
&5 B>1V 4>@>3> :>HBC20B8<5, AB> 7;>B8E 01> 9 1V;LH5.
2. :><C 1030B> G>3>AL (28<030B8 ?52=8E 7CA8;L, CB@0B 4;O A2>3> 74V9A=5==O) 030B> 7CA8;L :>HBC20;> 9><C 7V7=0B8AO 2 ?><8;FV.
, :?8=, <=.-7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8<
&5 @>7A;V4C20==O - ?@>AB> :?8=8 7 ?@02>AC44O.
KPINY - z kogo-czego
Ten proces to po prostu kpina z wymiaru
sprawiedliwości.
5 28?04:>2> C B2>@0E 9=HB09=0 1030B> :?8=V2 7 B0: 720=>3> 74>@>2>3> 3;C74C... (7 6C@=); ?8=8 7 =V<FO... 40;8 ?@82V4 70:840B8 (52G5=:>2V O:I> =5 :A5=>D>1VN, B> I>AL 1;87L:5 4> =5W (7N10);... VA;O ?>ABV9=> GCB8E C H:>;V :?8=V2 =04 B8<8 7 >4=>;VB:V2, I> 1C;8 2V4 ?@8@>48 H;OE5B=VH8<8, 1V;LH5 2V4 V=H8E G8B0;8, 1V;LH5 10G8;8 C =V9, ?@868;0AO 2V@0 C ;8F0@AB2>... ((B>=L).
", :?;N, :?8H;;*=. :?;OBL; =54>:. - 7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8< ?8B8 7 G8TWAL 4C@=>B8.
KPIĆ - z kogo-czego
Kpić sobie z czyjejś głupoty. G>@=0 A>B=O B0 :045B=O :?8;8 2AO:8< G8=>< V7 E0E;0FL:>W <>28, I> =5 7@>7C<V;0 =V:><C (7 6C@=); .@:> 1V302 :@82C;L:>N, <>2 ?@C68=0, V ?@>AB> :?82 A>1V 7 E>@B0 (>7;.).
", -C, G. 2 :@548B
>;>45 ?>4@C66O :C?8;> <51;V 2 :@548B.
KREDYT
na kredyt
Młode małżeństwo kupiło meble na kredyt.
;5 O ?5@52V@N A2>W 70?8A:8, :><C V I> O ?@>4020;0 2 :@548B (7 6C@=.).
, -C, G.
2 @8<C (2V4?>G820B8, ?5@51C20B8 B>I>) (45)
=4@V9 ?@>2V2 2V4?CAB:C C @8<C. 2 @8<, @V4:> 4> @8<C (WE0B8, 28W6460B8 B>I>) (:C48) 02B@0 W4C 2 @8<.
", :@8N, :@8TH, =54>:. - 2V4 :>3>--G>3>, @V4H5 ?5@54 :8<-G8< I> (?@8E>2C20B8 2 G8W9AL ?@8ACB=>ABV A2>W A?@026=V ?;0=8, =0<V@8, ?>GCBBO, 4C<:8, B0T<=8FV V B. V=.)
V4 =L>3> =5 20@B> FL>3> :@8B8, 2V= V B0: =5 AL>3>4=V, B> 702B@0 ?@> 2A5 4V7=0TBLAO.
">20@8HV 7 FC:@>20@=V... 2A5 I>AL :@8NBL >4 <5=5... (!;VA);
:@8T A2>TW 0=B8?0BVW 4> G>;>2V:0 (. #:@.).
KRYM
na Krymie (odpoczywać, przebywać itp.)
(gdzie)
Andrzej spędził urlop na Krymie.
na Krym (jechać, wyjeżdżać itp.) (dokąd)
Jutro jadę na Krym.
KRYĆ, UKRYWAĆ - przed kim-czym co
Nie warto przed nim tego kryć, i tak jeśli
nie dzisiaj, to jutro o wszystkim się dowie.
02VBL ?5@54 6V=:>N =5
139
"!/
"!/, :@8NAO, :@8THAO, =54>:. -
1. 2V4 :>3>-G>3> (@V4H5 ?5@54 :8<-G8<) 7 G8< (482. 28I5)
@8B8AO 2V4 48@5:B>@0 7V A2>W<8 ?;0=0<8.
2. 2V4 :>3>-G>3>, =5 - 70E. ?5@54 :8<-G8< (E>20B8AO)
@8B8AO 2V4 ?>3>=V.
KRYĆ SI -przed kim-czym z czym
Kryć się przed dyrektorem ze swoimi planami. przed kim-czym
Kryć się przed pogonią.
i. ... 091V;LH5 1V9AO A2>WE, :@89AO >4 =8E V7 A2>W<8 4C<:0<8, O:V 1 2>=8 E>@>HV =5 1C;8 (!;VA); V4 <VAB5@0 09=0:0 =0< :@8B8AO =VG>3> (?5@5:;.); @>D:><, :@8NG8AL 2V4 48@5:FVW, 4><>282AO 7 DV;0@<>=VTN 9 70?@>A82 4> =0A ;5=V=3@04AL:C 2>:0;L=>-V=AB@C<5=B0;L=C 3@C?C (7 6C@=.); >A;CE09, ">=V:C, O ?5@54 B>1>N =V 7 G8< =5 :@8NAO; <8 6 B>20@8HV I5 7 48B8=AB20... (?5@5:;?); @5HB>N, ?5@54 :8< :@8B8AO: O:18 =5 F5, =VG>3> 1 40;V =5 AB0;>AO ((B>=L); ... >:>W2:0 =5 :@8;0AL C65 ?5@54 ?0=5N V @>7:070;0 W9, I> :>E0TBLAO 7 >4=8< ?0=8G5<, B0:8 D;>@5=BV9F5< (?5@5:;.). 2. B V 4>G5:02AO 2V= B>3> G0AC, :>;8 =02VBL 2=>GV <CA8BL :@8B8AO =0 A2>W9 #:@0W=V 2V4 ;N459 (!B5;L<0E).
# #", -CN, -CTH, =54>:., # ", :C?;N, :C?8H; <=. :C?;OBL; 4>:. -I> 2 :>3> (@V4:> 2V4 :>3>) 70 I> (2:07CT =0 287=0G5=C AC<C), =0 I> (2:07CT =0 :V;L:VABL ?@8410=8E ?@54<5BV2 (<>6;82> V 157 2:07V2:8 AC<8))
C?8B8 02B><>1V;L C 7=09><>3>. /1;C:0 702648 :C?CN 2 4V4CAO, O:89 A848BL 1V;O <03078=C.
0 AB> 3@825=L <8 <>65<> :C?8B8 ?'OB45AOB ?;OH>: ?820. C?8 <>@>7820 =0 ?'OBL 3@825=L.
KUPOWAĆ - co od kogo, u kogo za co
Kupić samochód od znajomego. Jabłka zawsze kupuję u dziadka, który siedzi koło sklepu.
Za sto hrywien możemy kupić pięćdziesiąt butelek piwa. Kup lodów za pięć hrywien.
/: V ?0= 0=8;> C AB@0H=V9 ?><ABV, O:89 B>G8BL BC@5FL:C H01;N, 20= 8:8D>@>28G, O: =0< AB0T 2V4><>, :C?82 A2>N @CH=8FN C BC@:0 (7 6C@=.); C?82 G5@528:8 70 A>@>: :0@1>20=FV2 (!"); II C?82 7>H8BV2 =0 B@8 :0@1>20=FV. 0 FV 3@>HV <>6=0 :C?8B8 B5;52V7>@ 01> E>;>48;L=8: (!"); 0 O:V 3@>HV FV ;N48 :C?C20B8<CBL 4>@>3V ;V:8 V B0:V 6 4>@>3V ?@>4C:B8 (7 307).
#% /, -V, 6.
2 :CE=V V =0 :CE=V (A84VB8, ?5@51C20B8
B>I>) (45)
:CE=V 1C;> =09B5?;VH5. 2 :CE=N (4> :CE=V) V =0 :CE=N (?VB8 B>I>) (:C48) V4CAL ?VH>2 =0 :CE=N 7020@8B8 G09.
KUCHNIA
w kuchni (siedzieć, przebywać itp.) (gdzie)
W kuchni było najcieplej.
do kuchni (pójść itp.) (dokąd)
Dziadek poszedł do kuchni zaparzyć herbatę.
0 748G02V;V9 :CE=V - V<?>@B=89 30@=VBC@ B0 E>;>48;L=8: (7 6C@=.).
KSZTAAT
coś w rodzaju, pot. na kształt czego
Odczuwać coś w rodzaju satysfakcji. ... 5@6020 74020;0AO... V<C==>N I>4> B8A:C 7 1>:C 7>2=VH=VE A8; =0 :HB0;B ?>;VB8G=8E ?0@BV9 B0 ACA?V;L=8E @CEV2... (7 6C@=.).
("", -C, G. I>AL =0 :HB0;B G>3>
V4GC20B8 I>AL =0 :HB0;B 704>2>;5==O
140
, -0, -T. - 4> :>3>, 7 :8<
#G8B5;L:0 ;03V4=0 4> A2>WE CG=V2.
AAGODNY - dla kogo, wobec kogo, w stosunku do kogo
Nauczycielka jest łagodna dla swoich ucz-I niów.
;5=0 7@>18;0AO 4> G>;>2V:0 I5 ;03V4=VH>N, I5 A;CE=O=VH>N, 1030B> 2 G><C ?>BC@0;0 V <0965 >1>6=N20;0 9>3> ("NB.); ... "0:0 A>1V ?@>AB0 >:VO 5B@V2=0, 7 ;N4L<8 =5 3>@40 V 7 4VBL<8 ;03V4=0 (>;>2:>).
", -46C, -48H, =54>:. - 7 :8< V4 C<V2 ;048B8 7 ACAV40<8.
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. -4> G>3>, 7 V=DV=. (3>BC20B8AO) VB0;V9 A0<5 ;04=02AO ;O30B8 A?0B8, :>;8 ?@89H>2 4O4L:> 8;8? 7V A2>W<8 ?@>1;5<0<8. 04=0B8AO 4> 1>N.
0 żyć w zgodzie z kim
Dziadek potrafił żyć w zgodzie z sąsiadami.
PRZYGOTOWYWAĆ SI - do czego
Witalij właśnie miał zamiar położyć się spać, gdy przyszedł wujek Filip ze swoimi problemami. Przygotowywać się do boju.
%><5=:> ?>402AO 2 A04>:, 45 70 :;C=5N :C;5<5B=89 272>4 ;04=02AO 4> 28ABC?C ("@C1;.); .@0 ;04=02AO 265 >1@078B8AO B0 70@52B8 (!<>;8G).
!, -0, -T. - 4> G>3>, =0 I>, 7 V=DV=., @V4:> G>3>, @V4:> =0 :>3> 0A89 4> ?>E20;.
AASY - ?0 co; ŻDNY - czego
Aasy na pochwały.
8 2AV B0:V. #AV >4=0:>2V. 0 GC65 O: A>10:8 BV ;0AV ( 8@=89); I> >= VE>B 1C2 4C65 4> 2AL>3> FV:0289 V 4> =>28= ;0A89, 2V= =0:0702 O: ABV9 @CH0B8 9 70=>GC20B8 2 70W74V... (?5@5:;.); > 3@>H59 O =5 4C65 ;0A89 ((52G.); %20;8B8 >30, B8 =V:>;8 =5 720602 =0 B0:V @5GV, 4> O:8E B0:0 ;0A0 1V;LHVABL B2>WE @>25A=8:V2 (?5@5:;.); V4=048B8 ;0A8E =0 ;53:V 3@>HV :><5@A0=BV2... (7 307.); AV 28, <>;>4V, ;0AV ?>3;O40B8 =0 3>;V =>38 4V2G0B ((:C@C?V9); )>?@0240, 2>=8 7 0==CA5N =5 4C65 ;0AV E;V10... ("@0:0;>); C65 28 :@0A=V =0 >1;8GGO, ?0=>BG5, =0 6V=>G>:, ?52=5, ;0AV? ((52GC:); ... AV 1C;8 ;0AV =0 V=D>@<0FVN (?5@5:;?).
!, @V4:> !, -0, -T. 4> :>3>, 7 :8<
!;C61>25FL 1C2 >A>1;82> ;0A:028< 4> <>;>48E 70O2=8FL.
AASKAWY (AASKAW - tylko jako orzecznik) - dla kogo Urzędnik był szczególnie łaskawy dla młodych petentek.
141
!#"
@>@>: >E0<54 A:0702, I> :>6=89, EB> 28E>2CT B@8 4>G:8, 48AF8?;V=CT 9 2840T WE 70<V6 B0 ;0A:0289 4> =8E, ?V45 2 09 (0H:0).
!#", ;0ACN, ;0ACTH, =54>: G8<
54<548: ;0AC202 <54><.
ZAJADAĆ SI, RACZYĆ SI - czym
Niedzwiadek zajadał się miodem. V=:8 ?@8<>AB8;8AL :@09 AB>;C, 27O;8 ?> H<0B>G:C H8=:8 V ;0AC20;8 =5N ( . ;.); VAVA 0AB>@A... ;0AC20;0 =0 25@0=4V H>AB8< H<0B:>< ?8@>30... (7 6C@=.).
("#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:
- 4> G>3>, @V4:> =0 I>
VAB> ?>G0;> ;0HBC20B8AO 4> >1>@>=8.
PRZYGOTOWYWAĆ SI, SPOSOBIĆ
SI do czego
Miasto zaczęło sposobić się do obrony. !5@54 =VG=>W B8HV B0 B5<=>B8 4> =0A 4>=5A;>AO, O: /:8< ?>G02 ;0HBC20B8AO 4> 2V4?>G8=:C ( 8@=89); V=:8 ?>G0;8 ;0HBC20B8AO =0 =>GV2;N (%86=O:); 0==0 02@8;V2=0 A0<5 ;0HBC20;0AO >1V40B8 (;LG.).
/"!/, ;0NAO, ;0THAO, =54>:. - (<V6
A>1>N) 7 :8< 70 I>
!CAV48 ;0O;8AO <V6 A>1>N 70 :@8=8FN.
KAÓCIĆ SI - (między sobą), z kim o co
Sąsiedzi kłócili się między sobą o studnię. %>482 (10BL:>) 4> 3>;>28, ;0O2AO 7 =8< 70 O:VAL-B> 3@>HV, I> =5 25@B0NBL 9><C (2.- A=.); 5@5:C?:8 FV;8<8 73@0O<8 1V3;8 AB@V20B8 WE ?>?5@5460NG8 >4=0 >4=C, ;0NG8AL <V6 A>1>N ( 8@=89).
", -6C, -68H, =54>:. :>3>-I>, @>A. :8<-G8< 53:>2068B8 >1>2'O7:8, 728G0W. 53:>2068B8 =5157?5:>N.
LEKCEWAŻYĆ kogo-co
Lekceważyć obowiązki, obyczaje.
Lekceważyć niebezpieczeństwo. ( >=B0=LO@:) 5265 B8 B0: A2V9 @>7C< ;53:>2068H, B0;0= A2V9 7=52060TH, 2AV< 2V4><89... ? (. #:@.); - "> B8 ;53:>2068H <>W A;>20 A8=C? (>1); I> 20H A8=, :065B5, ;53:>2068BL @V4=5 ?8AL<5=AB2>, B> 2V=, =0 <V9 AC4, ?><8;OTBLAO... (?5@5:;.); ... (!>FV0;-45<>:@0B8) 287=0NBL ;8H5 ?>;VB8G=C B0 5:>=><VG=C 03VB0FVN V 7>2AV<, <>2;O2, ;53:>2060BL :C;LBC@=C @>1>BC ( >3@); >65, BV;L:8 N@:309< CA2V4><;N202 B5, G8< ;53:>2068;8 V=HV... (7 6C@=); 5 ;53:>206 =5157?5:>N, 5B@51>, 7=0==O-1> =5 <>6CBL 4>AO3B8 :@09=L>W <56V ( 5G5@40); >;VB8G=V A8;8 F8E =0@>4V2, 1C4CNG8 A2>W 45@6028 2 ?>4V1=8E 4> C:@0W=FV2 C<>20E, =5 ;53:>2068;8 B@048FVO<8... (7 6C@=).
&/, -W, 6. - ?@> :>3>-I>, 7 G>3>
5:FVO ?@> D@0=FC7L:8E V<?@5AV>=VABV2. &8:; ;5:FV9 7 VAB>@VW #:@0W=8.
WYKAAD - > kim-czym, z czego, na temat czego
Wykład o francuskich impresjonistach. Cykl wykładów z historii Ukrainy.
!"", ;5IC, ;5AB8H, =54>:. - 1. :><C (=5I8@> 28E20;OB8) )>1 4>AO3B8 A2>TW <5B8, 0A8;L 28@VH82 E20;8B8 9>3> =0 2AV 70AB02:8, ;5AB8B8 9><C, 70?52=OB8 2 9>3>, 5B@0 <8B@>28G0, 35=V0;L=>ABV.
2. :><C-G><C (4020B8 =0A>;>4C, 1CB8 ?@8T<=8<)
142
POCHLEBIAĆ - komu
Aby osiągnąć swój cel, Wasyl postanowił ile wlezie chwalić go, pochlebiać mu, zapewniać o jego, Piotra Dmytrowycza, ge-nialności. POCHLEBIAĆ komu
%^H^H^H^MH
r
#"
><C ;5AB8;8 70E>?;5=V 283C:8, I> 4>- Pochlebiały mu pełne zachwytu okrzyki
;8=0;8 7 70;8. dobiegające z sali.
1. >ABV C<V;> ;5AB8;8 3>A?>40@O<, >A>1;82> >47V=AL:89 ( 0=G). 2. 5AB8;> WW 4V2>G><C G5AB>;N1AB2C 2V4GC20B8, I> 45AOB:8 >G59 AB560BL 70 =5N (. 5478:).
!", -0, G. - :><C, @V4H5 4> :>3> 0?8H8 <5=V ;8AB0.
LIST - do kogo
Napisz do mnie list.
)>=09<5=H5 42VGV =0 45=L ?8A0;0 (=B>=V=0) 4> =L>3> B0:V ;8AB8, AB@><;O;0 9><C 2 @C:C, ?5@54020;0 G5@57 N4C (>FN1.).
&,-O, 6. ?5@54 ;8F5<
5@54 ;8F5< =5157?5:8 9><C 240;>AO 715@53B8 E>;>4=>:@>2=VABL.
OBLICZE
w obliczu
W obliczu niebezpieczeństwa udało mu się zachować zimną krew.
;03>@>4=5 A0<>2;04=0==O ?5@54 ;8F5< =5157?5:8 9 =02VBL A<5@BV - F5 4;O =L>3> =0928I0 70?>2V4L (?5@5:;.).
& ", -@N, -@8H, =54>:. - ?5@54 :8<-G8<
@BC@ 7103=C2, I> 20= ;8F5<V@82 ?5@54 =8<, 240202 V7 A515 9>3> ?@8OB5;O, 0 ?>70 >GV 72>482 =0 =L>3> =0:;5?8.
OSZUKIWAĆ - kogo-co, być nieszczerym z kim-czym; być obłudnym w stosunku do kogo
Artur zrozumiał, że Iwan był z nim nieszczery, udawał jego przyjaciela, a za plecami oczerniał.
/:I> ;N48=0 ;8H0TBLAO =0>48=FV 7 ?@8@>4>N, 2>=0 @>18BL BV;L:8 =094>FV;L=VH5. >=0 =5 <>65 ;8F5<V@8B8 ?5@54 =5N ( CH:.).
, -V2, <=. - 2V4 G>3>, ?@>B8 G>3> LEKARSTWO, LEK - na co (leczące
określony narząd lub chorobę), od czego, na co (usuwające jakieś dolegliwości),/-zecm> czemu (zapobiegające chorobie, leczące ją) Poproszę jakieś lekarstwo na grypę.
Lek na kaszel.
Lekarstwo przeciw gruzlicy.
LECZYĆ SI-?5A>
Leczyć się na zapalenie płuc, raka. L>H0 28<0302, I>18 2V= 4>?><V3 9><C @>74CH8B8 D;0:>= <VF=>3> @>652>3> V 2V4G5?82AO BV;L:8 B>4V, O: EC4>6=8: 71@5E02 9><C, =V18 ;V:CTBLAO 2V4 3>=>@5W (7 6C@=.).
09B5 <5=V, 1C4L ;0A:0, O:VAL ;V:8 2V4
3@8?C.
V:8 ?@>B8 :0H;N.
V:8 ?@>B8 BC15@:C;L>7C.
#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. -2V4 G>3>
V:C20B8AO 2V4 70?0;5==O ;535=V2, @0:C.
KONCESJA, LICENCJA na co
Koncesja na sprzedaż alkoholu.
& /, -V, 6. - =0 I>
VF5=7VO =0 ?@>406 3>@V;G0=>-;V:5@=8E 28@>1V2.
"0 6 !0?A0= <0T ;VF5=7VN V =0 B>@3V2;N 71@>TN, V =0 WW 283>B>2;5==O... (7 307).
OSZUKIWAĆ kogo-co, być nieszcze-
#", -2;N, -28H; <=. ;C:02;OBL; =54>:. - 7 :8<-G8<
rym z kim; być obłudnym w stosunku do kogo
/ =5 <0N =0<V@C ;C:028B8 7 B>1>N. Nie mam zamiaru cię oszukiwać.
= I> 7=0G8BL G5A=> 4C<0B8, G5A=> 68B8, =5 ;C:028B8 7 A>1>N ( 8@=89).
143
.#"!/
.#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:.
- :8<-G8<, @V4:> =0 :>3>-I>, @V4:> 7 :>-
3>-G>3> (<8;C20B8AO)
0:>E0=V ?0@>G:8 ;N1C20;8AO ?@870EV4=8< A>=F5<.
0;O@ 2V4:;02 ?5=7;O V AB02 ;N1C20B8AO
=0 A2>N :0@B8=C.
828AL, ;N1C9AO 75<;O:0<8 (>=G0@); V2G0B0 =0 A515 (. #:@.); '8< 40;V 6 2V= ;N1CTBLAO 1V;LH 2>=0 ?>G8=0 9><C 70 F5 =@028BLAO. 2 CO2V 70<@VO=0 N=VABL, V @>7<>2;OT /@5<5FL
.'/ , -0, -T. -7 :8<, 4> :>3>
!;C61>25FL 1C2 4C65 ;N1'O7=89 7 =0<8.
ROZKOSZOWAĆ SI - czym; ZACHWYCAĆ SI - kim-czym; PODZIWIAĆ - kogo-co
Zakochane pary rozkoszowały się widokiem
zachodzącego słońca.
Malarz odłożył pędzel i zaczął podziwiać
swój obraz. ... AB0NBL 3C@B:>< ?5@54 475@:0;>< V ;N1CNBLAO =0 F5 :@V7L A8;L=89 ?>;L>289 1V=>:;L, B> B8< .. (>;40:); 57A>==8<8 =>G0<8 ?@>E>48BL 7 =5N 9 ;N1CTBLAO 7 WW 1576C@=>ABV (!;VA).
MIAY, UPRZEJMY - dla kogo, w stosunku do kogo, wobec kogo Urzędnik był dla nas bardzo uprzejmy.
V= 1C2 7V <=>N 4C65 ;N1'O7=89, V O ?>4C<02 A>1V: <8 A;02=> 730O;8 25GV@ (?5@5:;.).
., -59, <=. (>4=. ;N48=0, -8, 6.) =0 ;N48
8AL<5==8: 682 ?CAB5;L=8:><, @V4:>
7'O2;O2AO =0 ;N48.
=0 ;N4OE
>2>4LAO :>@5:B=VH5 7V <=>N =0 ;N4OE.
LUDZIE między ludzmi
Pisarz żył jak pustelnik, rzadko pojawiał się
między ludzmi.
przy ludziach
Odnoś się do mnie lepiej przy ludziach.
!0< E07OW= 7'O282AO =0 ;N48 2 O:><CAL 0@5HB0=BAL:><C AV@O:C (>=G0@); 5 <V3 70@07 1CB8 =0 ;N4OE, ?VH>2 4> <>@O (10=.).
.",, -V, 6. - =0 :>3>, 4> :>3>, ?@>B8 :>3>
WW 4CHV :8?V;0 ;NBL =0 =L>3>.
ZAOSC, WŚCIEKAOŚĆ - na kogo
Kipiała ze złości na niego. # B0:V E28;8=8 70=5?04C 9 @>73C1;5=>ABV 2 4CHV 9>3> I5 7 1V;LH>N A8;>N 1CHC20;0 ;NBL =0 (C<59:0 ((8O=); 0=L:> ?>GC202, O: ?@>:840TBLAO 2 =L><C ;NBL 4> ?@8H5;LFV2 (>=G0@); ... 5=5 >E>?8;0 E>;>4=0 ;NBL =5 BV;L:8 ?@>B8 =5W, 0;5 9 ?@>B8 0@V... (?5@5:;.).
/"-482. A. 317
KAASC SI
144
- 482. A. 313-315
WDRÓWKA, PODROŻ
#" - 482. A. 313-315
, -8, 6. -1. 7 V=DV=., G>3> (A?>AV1 28:>=0==O 4VW)
>3> <0=5@0 3>2>@8B8 4@0BC20;0 <5=5. 0=5@0 @>7?>2V4V.
2. G>3> (AC:C?=VABL B2>@G8E ?@89><V2, >A>1;82>AB59 <8BFO, AB8;N, B2>@C) 0=5@0 ?8AL<0 2:07CT =0 02B>@0 7-70 :>@4>=C.
WDROWAĆ, PODRÓŻOWAĆ SPOSÓB -czego
Jego sposób mówienia mnie drażnił. Sposób opowiadania. MANIERA, STYL
Styl wskazuje na autora zagranicznego.
ciągle myśleć o kim-czym
", -@N, -@8?V, =54>:. - :8<-G8<
(25AL G0A 4C<0B8 9 3>2>@8B8 ?@> :>3>AL,
I>AL)
!2OB>A;02 =5 <V3 ?5@5AB0B8 <0@8B8 Bi- Światosław nie mógł przestać myśleć o Wi-
@>N. rze.
@>B5 2AV ?5AB8;8 A2>N 71@>N: >4@V70=0, :0@01V=0 G8 3>AB@C :>AC - <0@8;8 ?@8945H=V<8 @04>ABO<8 =52V4><>W 75<;V (.. /=>2.); 5B@> 4C65 ;N182 4V40 9 <0@82 =8< (<8B.);... V= <0@82 48B8=AB2>< A2>3> ?@04V40, V ?> 9>3> I>:0E B5:;8 A;L>78... (?5@5:;.).
#"!/, -46CAO, -48HAO, =54>:. - 7 :8<-G8<, =04 :8<-G8<, 1V;O (:>;>) :>3>-G>3>
0@C48B8AO 1V;O 7V?A>20=>3> 70<:0.
KRZTAĆ SI -przy czym, koło czego, MAJSTROWAĆ - (pot.) przy czym, w czym, MOZOLIĆ SI, MCZYĆ SI
- z czym, nad czym; BAWIĆ SI (pot.) -z kim-czym, WOZIĆ SI - (pot.) z czym Męczyć się z zepsutym zamkiem.
@C68=V= 28182 ;N;L:C, :;>?VB=> <0@C482AO 7 =5N, 28G8ICNG8 70;8H:8 ?>?5;C (5); > B5<=>B8 ?>@0;8AO 2 A0@0W, B> <0@C4OG8AL =04 :@8H:>N, B> ?8;L=> ?5@52V@ONG8 35@<5B8G=VABL G0=0 ((>2:.); >;8 6 '09G8E0 ?>G8=0;0 <0@C48B8AL 1V;O 6>@5=, 4VB8 702648 4>?><030;8 W9 @>745@B8 <8A>G:C 68B0 (!B5;L<0E).
!#", -CN, -CTH, =54>:. - :>3> ?V4 :>3>-I>
>TFL, O:89 <02 VB8 2 @>72V4:C, 3;O=C2H8
PRZEBIERAĆ - kogo za kogo
Żołnierz, który miał iść na zwiady, gdy spoj-
145
"
2 475@:0;>, B0: V =5 7103=C2, G8 9>3> <0A:CNBL ?V4 <VAF52>3> A5;O=8=0, G8 ?V4 <02?C.
rżał w lustro nie wiedział, czy przebierają go za miejscowego wieśniaka, czy za mał-
"5?5@ AB0@H8=8, 4>1C2H8 45AL G5@2>=V :C10=:8, A0<5 <0A:C20;8 A2>WE W74>28E ?V4 :>70:V2 {>=G0@).
" - 70 :>3> (@>7<. - 22060B8)
0 :>3> B8 <5=5 <0TH? "8 3040TH, I> O
4>=>A8B8<C =0 A2>3> =09:@0I>3> 4@C30?
#G8B5;V2 =5 <0NBL 70 ;N459! (7 307.) 0 <0B8 2 A>1V I>AL 2V4 :>3>-G>3> V4 <02 2 A>1V I>AL 2V4 ?@>@>:0.
", -9, 6. 7 <5B>N
O:>N <5B>N 28 AL>3>4=V 7V1@0;8AO BCB? 5@5A8;0T<> 20< 4>:C<5=B8 7 <5B>N ?5@5:;04C WE C:@0W=AL:>N <>2>N. <0B8 =0 <5BV (<5B>N) >2AB0=FV <0;8 =0 <5BV 2872>;8B8 2AN :@0W=C 2V4 1V;LH>28:V2.
MIEĆ - za kogo
Za kogo ty mnie masz? Myślisz, że będę donosił na swego najlepszego przyjaciela?
0 mieć w sobie coś z kogo-czego Dziadek miał w sobie coś z proroka.
CEL
w celu, celem
W jakim celu się tutaj zgromadziliście? Przesyłamy panu dokumenty celem przetłumaczenia ich na język ukraiński. mieć na celu
Powstańcy mieli na celu wyzwolenie całego kraju spod władzy bolszewików.
"#", -CN, -CTH, =54>:. - =0 G><C, @V4:> 2 G><C (@>7<. - @>7C<VB8AO) 0A8;N, G8 B8 <5B8:CTH B@VH:8 =0 :><?'NB5@0E?
V= B@>H:8 <5B8:CT =0 ?>;VB8FV... (>G.); - "8 4C<0TH O 2 FL><C 4V;V =5 <5B8:CN (&N?0).
ZNAĆ SI - na czym
Wasylu, znasz się trochę na komputerach?
METR
(stać, przebywać itp.) ileś metrów odkogo--czego
Kilka metrów od niego stała wysoka, smukła dziewczyna.
KRZTAĆ SI -przy kim-czym, koło czego, UWIJAĆ SI -przy kim-czym
Przy rannym żołnierzu uwijały się sanitariuszki.
... >;5< V B@82>3>N =0;8BV >GV ($5AN:0) =5 <>3;8 4828B8AO =0 ?>AB0BV, O:V <5BCH8;8AO 1V;O =L>3> (!B5;L<0E); V;O ;VB0:0 <5BCH8;8AL ;N48, ?5@52V@O;8 <>B>@, 2AV 28<V@N20;L=V ?@8;048 (!>1:>); 0E0@>20 <0B8 7 28;0<8 <5BCH8;0AO 1V;O ABV6:0 (5); '>3> B> V A59 @V: 2;0A=5 V;O 27O;0 =0 A515 BCN 1V30=8=C: ... <8=C;89 @07 2>=0 6 <5BCH8;0AO 7 :>=F5@B>< ( #:@.).
" , -0, G.
(AB>OB8, ?5@51C20B8 B>I>) 70 A:V;L:8AL
<5B@V2 (=5 - @>A. 2 A:V;L:>EAL <5B@0E) 2V4 :>3>-G>3>
0 :V;L:0 <5B@V2 2V4 =L>3> AB>O;0 28A>:0 AB@C=:0 4V2G8=0.
"#("!/, -HCAO, -H9HAO, =54>:. - 1V;O (:>;>) :>3>-G>3>, @V4:> 7 :8<-G8< (?>@0B8AO)
V;O ?>@0=5=>3> 1V9FO <5BCH8;8AO A0=VB0@:8.
! , -0, -T. - 4> :>3>
>@>;L 28O282AO <8;>A5@4=8< 4> ?5@5-
MIAOSIERNY, LITOŚCIWY - dla kogo
Król okazał się miłosierny dla pokonanych.
146
<8B8
<>65=8E. 060402 ;8H5 5 B>== 7>;>B0 2 42>:V;>3@0<>28E 7;82:0E.
Zażądał jedynie pięciu ton złota w dwu-kilogramowych sztabach. /, ?0=V, G>;>2V: <8;>A5@4=89 V 4> A:>B8=8, V 4> ;N48=8... (0@2.); #:@0W=AL:89 =0@>4, C:@0W=AL:0 45@6020 ?>28==V 1CB8 <8;>A5@4=8<8 4> A2>3> A8=0... (C;.).
!", -0, -T. - 4> :>3> MIAOSIERNY, LITOŚCIWY - dla kogo
=0=89 10=:V@ AB02 <8;>AB828< 4> A2>WE Znany bankier stał się litościwy dla swych 1>@6=8:V2, 2V4:>;8 ;V:0@V 4V03=>ABC20;8 dłużników, od kiedy lekarze zdiagnozowali 2 =L>3> @0:. u niego raka.
... >;8 7@>18H 4>1@5 4V;>, B> 9 4> B515 <8;>AB82>N 1C45 4>;O (!B5;L<0E); >65, 1C4L
<8;>AB8289 4> =L>3>! (!>1:>).
#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. - :8<-G8<, @V4H5 =0 :>3>-I>, @V4:> 7 :>-3>-G>3>
8;C20B8AO ?@870EV4=8< A>=F5<.
8;C20B8AO :@0A>N ACAV4:8 ?> :C?5. 8;C20B8AO =0 7>;>B8ABV ?>;O.
ROZKOSZOWAĆ SI - czym; ZACHWYCAĆ SI kim-czym; PODZIWIAĆ - kogo-co
Rozkoszować się widokiem zachodzącego słońca.
Rozkoszować się urodą sąsiadki z przedziału.
Rozkoszować się widokiem złocistych pól. ... BB;0 ;N18;0 <8;C20B8AO 2@0=VH=V< ?@><V==O< V 9>3> H;OE5B=8< 2V41;8A:>< =0 <0<8=8E :=86:0E ( >A:0;5FL); 2>AL<V9 2V= <8;C202AO =51><, I> 2V41820;>AL C 2>4>9<8I0E "NW;L@V... (?5@5:;.); '8 =5 <8;CTHAO B8 =0 <0BV@ <>;>4C, O:0 :>;8H5 48B8=C... ((52GC:); "8E> AE8;82AO 2V= =04 8;8?:><, ?>48282AL, <>2 <8;C202AO =0 9>3> ;8G5=L:> 1V;5 ( 8@=89); ;5 <0TB5 7=>2: :>;8 VFV... AB>WBL ?5@54 475@:0;>< V 06 A0<0 <8;CTBLAO 7 A515, ?0= 4>:B>@ 7=>2 C65 :>;> A2>TW ?@>:;OB>W 20;V7:8 (8==8G5=:>); 8;C20;0AO V7 A2>3> A8=0 V ?><VB8;0, I> 2V= ?><C6=V2... (Kon); >2>;V :@>:CT 3@51;5N, <8;CTBLAO 7 1V;>W ?0<>@>7V =0 45@520E (.. /=>2.); 1>:C =0 ;02V A848BL ?5@5<>6F5< CA0B89 4V;>2>4, <8;CTBLAO 7 =0A;V4:V2 A2>WE CA>2VI0=L (=B.-02.); /:89AL G0A 2V= AB>O2 <>2G:8, <8;C202AO 7 WW @>1>B8 (":0G).
!&,, -2FO, G. - 70 :8<-G8<
(?5@5=. - B>9, EB> ?5@5A;V4CT :>3>-, I>--=51C4L, HC:0T :>3>AL, I>AL) 0 1070@ I>=54V;V ?@81C20;8 <8A;82FV 70 @0@8B5B=8<8 2840==O<8 7 CAVE-CAN4.
POSZUKIWACZ - czego; TROPICIEL
- kogo-czego
Na bazar w każdą niedzielę przybywali zewsząd poszukiwacze rzadkich wydań.
"CB ?>2=> <8A;82FV2 70 30@=5=L:8<8 ;8G:0<8... (?5@5:;.); ?CAB>B;82>3> H815=8:0 >;>48<8@ >15@=C2AO 2 A5@9>7=>3> <8A;82FO 70 =V<5FL:8<8 02B><0H8=0<8 (. 5478:); 04 2C;8F5N 45AL 1V;O 1C;L20@V2, ;O:0NG8 ?>>48=>:8E <8A;82FV2 70 ;N1>2'N, ?@>E>48BL ?VA=O (.. /=>2).
", <8N, <8TH, =54>:.
<8B8 <8;>< (7 <8;><) :>3>-I>
8B8 @C:8 <8;><.
<8B8 70 :8< (?>AC4, B0@V;:C, A:;O=:C
V B. V=.)
V:>;8 1V;LH5 =5 <8B8<C ?>AC4 70 B>1>N,
B@CB=N!
MYC
myć mydłem kogo-co
Myć ręce mydłem.
myć po kim (naczynia, talerz, szklankę
itp.)
Nigdy więcej nie będę myć po tobie naczyń,
trutniu!
V=V0BN@=V :@0?5;L=8FV =>2>3> ?>:>;V==O 4>72>;ONBL ?0FVT=B0< 2V;L=> ?5@5AC20B8AO, <8B8 ?>AC4 70 A>1>N, 2V4GC20B8 A515 ?>2=>FV==8<8 ;N4L<8 (7 6C@=.).
147
- 1. 7 . (C6820TBLAO =5>1<565=> ?@8 >7=0G5==V ?@>AB>@>2>3> @>7B0HC20==O ?@54<5B0 G8 28O2C 4VW ?>A5@548=V G>3>--=51C4L) // 7 . (2:07CT =0 @>7B0HC20==O A5@54 >4=>@V4=8E ?@54<5BV2) ">20@>>1<V= <V6 #:@0W=>N B0 >;LI5N =5 4>AO3 I5 =0;56=>3> @V2=O.
!;8<0G>: 682 <V6 75;5=8E 3V;>G>:.
2. 7V 3. (C6820TBLAO ?@8 >7=0G5==V <VAFO, :C48 A?@O<>20=0 4VO) >3> :8=C;8 <V6 ;52V2. VG>3> 482=>3>, 0465 2V= =07202 A515 4@5A8@C20;L=8:><. 5 2AB83 ;8H5 A:070B8, I> 1;VE.
MIDZY -z N.
Wymiana towarowa między Ukrainą a Polską nie osiągnęła jeszcze należytego poziomu.
Ślimaczek mieszkał między zielonymi gałązkami. zB.
Rzucono go między lwy. Nic dziwnego, przecież przedstawił sięjako treser. Nie zdążył tylko dodać, że pcheł.
1. V6 :><>@>N B0 1C48=>G:>< 2>@>B0 9 E2V@B:0 (>26:); >@>20 ?8;L=> ?>4828;0AL =0 4V2G8=C V 206:> 7VBE=C;0, 0 B0 WW ?>GCE0;0 <V6 @>30<8 (!B5;L<0E); II V4>7@V;8289 2>3=8: A?0;0E=C2 <V6 @>6528E, 1572VWE ?>2V: 02AB@VOG:8 (?5@5:;.); >;8 =0 H8@>:V9 4>;8=V <V6 3V@ V1@0;0AL 25;8:0O @040, >15@B B>4V 289H>2 4> ;N4C (. #:@.); 0A8;L V A0< =5 ?><VB82, O: 70:C@V2 H;OE 2V4 3>?0:0 9 ?8; 707>;>BV2 <V6 B8=V2 G5@57 2AN 2C;8G:C (>26.); V= 2V4GC202 A515 <V6 42>E >3=V2... (!;VA.). 2. > A04:0E 70;>?>BV;8 75=VB:8... V9FV 70<5B0;8AL... =5ABO<V 45@;8AO :C48AL <V6 AB@V<:5 :0<V==O V 7=>2C A:>GC20;8AL 2=87 (>=G0@).
#", -CN, -CTH, =54>:. (@>7<.) - =04 G8<, ?@> I>
>65= 7 =0A ?>28=5= B5?5@ <V7:C20B8 =04 B8<, O: =0< 289B8 7 FL>3> 3;CE>3> :CB0, 0 =5 @>18B8 A>1V A<VH:8.
GAOWIĆ SI - nad czym
Każdy z nas powinien teraz głowić się nad tym, jak możemy wyjść ze ślepej uliczki, a nie stroić sobie żarty.
57?5@5G=>, :>65= 7 =0A ?>28=5= <V7:C20B8 =04 B8<, I> 9><C ?>B@V1=> 4;O =>@<0;L=>3> 68BBO, O: FL>3> 4>AO3B8? (7 6C@=.).
$ , -0, G.
C <V:@>D>= (3>2>@8B8, :@8G0B8, A?V20B8 V B. V=.)
/:89AL =02V65=89 ?>;VB8: :@8G02 C <V:@>D>= 1573;C74V 30A;0.
, -8, 6.
?52=>N (25;8:>N V B. V=.) <V@>N (@V4H5
2 ?52=V9, C 25;8:V9 <V@V)
/:>NAL <V@>N B8 <0TH @0FVN.
MIKROFON
do mikrofonu (mówić, krzyczeć, śpiewać
itp.)
Jakiś nawiedzony polityk krzyczał do mikrofonu bezsensowne hasła.
MIARA
w pewnej (dużej itp.) mierze
W pewnej mierze masz rację.
>728B>: =0H8E AB>AC=:V2 25;8:>N <V@>N 70;568BL 2V4 ?@>AC20==O @5D>@< 2 #:@0W=V (7 307.); =0G=>N <V@>N F5 70;560B8<5 2V4 =0A A0<8E (7 6C@=.); ... ;O 6C@V ?52=>N <V@>N F5 1C2 <>@0;L=89 281V@... (7 307.).
# /, -O, A.
7 (O:8E>AL) <V@:C20=L
ROZMYŚLANIA
z (jakichś) względów
148
Norweski przedsiębiorca postanowił ze względów finansowych zamknąć zakupione w Kijowie zakłady cukiernicze, =0A0<?5@54 7 5B8G=8E <V@:C20=L - 2V4?@028B8
ZASTANAWIAĆ SI - nad kim-czym; ROZMYŚLAĆ - o kim-czym, nad czym; MYŚLEĆ - o kim-czym, nad czym
Wielu poborowych zastanawia się nad tym,
jak uniknąć służby wojskowej.
Gdy się nad tym zastanawiał, ogarniała go
rozpacz.
'8:0;5=:> 2AN 4>@>3C =04 G8<AL <V@:C202 {!<V;.); V= CA5 @>7C<VT, 2V= ?@028;L=> <V@:CT ?@> 2A5, I> =04@C:>20=> 2 6C@=0;V... (?5@5:;.); %>4V< ;8H5=L : <>W9 3>A?>4V "0< ?>3>2>@8< =0 A2>1>4V 0 B515 1C45< <V@:C20BL (>B;.).
DV=0=A>28E <V@:C20=L =>@257L:89 ?V4?@8T<5FL 28@VH82 70:@8B8 ?@8410=C 2 8T2V :>=48B5@AL:C D01@8:C.
>@8A ;LF8=, 728G09=>, =5 =020682AO -
9>3> =0 2V4?>G8=>: {7 307.).
#", -CN, -CTH, =54>:. - =04 :8<-G8< (?V4:@5A;NT A?@O<>20=VABL =0 28@VH5==O), ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>--I>
030B> ?@87>2=8:V2 <V@:CT =04 B8<, O:
C=8:=CB8 2V9AL:>2>W A;C618.
>;8 2V= <V@:C202 ?@> F5, 9>3> >E>?;N202
@>7?0G.
", -6C, -68H, =54>:. - I> =0 I>
=>68B8 ?'OBL =0 420.
#", -CN, -CTH, =54>:. V 4>:. - 1. :>3>-I> ?@>B8 :>3>-G>3>
(?@>2048B8 <>1V;V70FVN :>3>-, G>3>-=51C4L) >1V;V7C20B8 ACA?V;LAB2> ?@>B8 03@5A>@0.
2. :>3>-I> =0 I>, 4;O G>3> (?5@5=.) 0BL:>20 ?>E20;0 <>1V;V7C20;0 9>3> =0 ?>40;LHC =0?>;53;82C @>1>BC. >1V;V7C20B8 A2>WE ?@8E8;L=8:V2 =0 1>@>BL1C 7 ?0=V2=8< @568<><.
MNOZYC - co przez co
Mnożyć pięć przez dwa.
MOBILIZOWAĆ - kogo-co przeciwko czemu
Mobilizować społeczeństwo przeciwko agresorowi. kogo-co do czego
Ojcowska pochwała zmobilizowała go do dalszej wytrwałej pracy. Mobilizować swoich zwolenników do walki z panującym reżimem. 1. #@O4 FVTW =091V;LH>W 45@6028 B>3>G0A=>3> A2VBC <>1V;V7C202 <0965 2AV A2>W 71@>9=V A8;8 ?@>B8 :>70:V2... (7 6C@=.). 2. 5 <>6=0 AB25@46C20B8, I> F5 >AB0B>G=> =01;878BL 9>3> 4> V459=>W ACBV B2>@C, 0;5, 157AC<=V2=>, <>1V;V7CT 2=CB@VH=V9 ?>B5=FV0; =0 ?>HC:8 2;0A=8E =572V40=8E 75<5;L (7 6C@=.); ... "5<?5@0BC@0 - B> T >7=0:0 B>3>, I> 48BOG89 >@30=V7< A515 <>1V;V7CT =0 1>@>BL1C 7 3@8?>7=8<8 0=B8BV;0<8 (7 6C@=.).
, -8, 6. (3>2>@8B8, ?8A0B8 V B. V=.) C:@0W=AL:>N (?>;LAL:>N V B. V=.) <>2>N; (?>-C:@0-W=-AL:8, ?>;LAL:8 V B. V=.); (?>-C:@0W=AL:><C, ?>-?>;LAL:><C V B. V=.); =5 - @>A. =0 C:@0W=AL:V9 {?>;LAL:V9 V B. V=.) <>2V
>7<>2;O2 7 =0<8 28:;NG=> @>AV9AL:>N <>2>N.
JZYK
(mówić, pisać itp.) w jakimś języku (po ukraińsku, po polsku itp.)
Rozmawiał z nami wyłącznie po rosyjsku.
149
'"
tłumaczyć na (jakiś) język
Przethimacz to, proszę, na język ukraiński.
?5@5:;040B8 (O:>NAL) <>2>N
5@5:;04VBL F5, 1C4L ;0A:0, C:@0W=AL:>N
<>2>N.
?@81;87=> G5@57 ?V2 3>48=8 ?VA;O 7;L>BC 7 28:@8:0<8 =57@>7C<V;>N <>2>N... ?@81V3;8 ?> ?5@H><C ?@>E>4C 4> :01V=8 ?V;>B0 420 =53@8... (7 307.); V0;>3 @>73>@B02AO D@0=FC7L:>N <>2>N (?5@5:;.);... > 10@C 709H;8 B@>T =57=09><8E G>;>2V:V2, O:V @>7<>2;O;8 @>AV9AL:>N <>2>N (7 307.).
'", -GC, -G9H, =54>:.-?@> :>3>-
-I>, @>7<. 70 :>3>-I> (=5 @>7?>2V40B8,
715@V30B8 2 B0T<=8FV)
0< ?>:8 I> B@510 <>2G0B8 ?@> F5.
5 <0N =0<V@C 4>2H5 <>2G0B8 ?@> B2>W
7;>26820==O.
, -8, 6. 4> <>38;8
><0= ?>:;O2AO :>E0B8 WW 4> <>38;8, 1CB8 2V@=8< V 4>1@8< 4> =5W.
, -8, 6.
70 >AB0==L>N <>4>N
> 70;8 709H;8 420 <>;>48:8, 24O3=CBV 70 >AB0==L>N <>4>N 2 68;5B:8 B0 A>@>G:8 7V A@V1=8<8 ęC478:0<8.
!",, -2>ABV, 6. - 1. G>3>, 7 V=DV=. (74V9A=5==VABL, 4>?CAB8<VABL G>3>-=51C4L)
>6;82VABL 283@0HC. >6;82VABL >B@8<0B8 AB8?5=4VN 4C65 9>3> 2BVH8;0.
2. 4;O G>3>, 7 V=DV=. (=0O2=VABL C<>2 A?@8OB;828E 4;O G>3>-=51C4L) 0O2=0 ?>40B:>20 A8AB5<0 =5 40T <>6;82>AB59 4;O @>728B:C <0;8E DV@<. 7>>?0@:C 5B@CAL 2?5@H5 <02 <>6;82VABL ?>GCB8 ;52'OG89 @52.
"!/, <>;NAO, <>;8HAO, =54>:. - 1. :><C, 4> :>3> 70 :>3>-I>, ?@> I>, @V4:> ?@> :>3> (725@B0B8AO 4> >30, 4> A2OB8E 7 ?@>E0==O<, ?>4O:>N; ?@>:07C20B8 A;>20 <>;8B28) // =0 :>3>-I>, 4> G>3> (?@>:07C20B8 A;>20 <>;8B28, ?>25@=C2H8AL >1;8GGO< 4> :>3>, G>3>-=51C4L) >;8AO >3>2V, A8=C. 0B8 <>;8;0AO 70 A8=0, O:89 ?VH>2 =0 2V9=C.
150
MILCZEĆ - > kim-czym, ?0 temat czego, w sprawie czego
Musimy na razie milczeć na ten temat. Nie mam zamiaru dłużej milczeć o twoich nadużyciach.
GRÓB
po grób
Roman przysiągł jej miłość aż po grób oraz że będzie wierny i dobry.
MODA
według najnowszej mody
Do sali weszli dwaj młodzieńcy ubrani według najnowszej mody w kamizelki i koszule ze srebrnymi guzikami.
MOŻLIWOŚĆ - czego
Możliwość wygranej.
Możliwość uzyskania stypendium bardzo go
ucieszyła.
czego
Istniejący system podatkowy nie daje możliwości rozwoju małych firm. W zoo Piotrek po raz pierwszy miał okazję usłyszeć ryk lwa.
MODLIĆ SI - do kogo, rzadziej do czego, za kogo-co, o co, rzadziej o kogo
Módl się do Boga, synu.
Matka modliła się za syna, który poszedł na
wojnę.
"
>;8B8AO 70 C?>:V9 4CHV 4V40. >;8B8AO ?@> I0A;825 ?>25@=5==O. >;8B8AO 4> V:>=8. 2. =0 :>3>-I> (?5@5=. - >1>6=N20B8) 0@VO ?@O<> <>;8;0AO =0 =L>3>, 74V9A=N20;0 2AV 9>3> 701030=:8.
Modlić się za spokój duszy dziadka. Modlić się o szczęśliwy powrót. Modlić się do ikony. UBÓSTWIAĆ - kogo-co
Daria wprost ubóstwiała go, spełniała wszystkie jego zachcianki.
1. >3C <>;8BLAO, 0 G>@BC 2V@CT ( ><8A); "@510 <>;8B8AO 4> 28?04:>2>ABV (0;8=5FL); ... V= 70:;8:02 2V@=8E <>;8B8AO 70 1@0BV2, I> 707=0;8 ;8E0 (7 6C@=.); - >;8B8<CAL 70 A515 V 70 20HC <8;VABL, - A:0702 O, 2:;>=ONG8AL {(52GC:); V4... E>482 4> G5@=8FL:>W F5@:28, 70 2AVE B0<, 6828E V ?><5@;8E, <>;82AO (C47L); ... >;8;8AO 70 9>3> 4CHC... (7 6C@=.); 0 72V;L=5==O =5E@5I5=>3> C:@0W=FO 7 1V;>@CAL:>W 2'O7=8FV <>;82AO A0< 0?0 8<AL:89 (7 307.); / <>;82AO 70 B2>T 74>@>2'O (?5@5:;.); !:V;L:8 O <>;8;0AO ?@> 40@C20==O W9 A?>:>N, 0;5 =02VBL C A2VBV 1;065==8E WW <>@4C20;8 75<=V 1V48 (?5@5:;.); @> I> <8 <>65<> <>;8B8AO, E>BV2 18 O 20A 70?8B0B8, <>W 4>@>3V :>;538? (8==8G5=:>); / 2?5@H5 2 68BBV >?CAB82AO =0 :>;V=0 V AB02 <>;8B8AO >3C. @> I> O <>;82AO? >6;82>, ?@> .@G8:0, O ?@>A82 >30, I>1 .@G8:C 1C;> 4>1@5 =0 B><C A2VBV ( 51>@0:); II... 01CAV B0 BVB:8 >3C <>;OBLAO =0 701@C4=5=V <>38;8 B0 E@5AB8 (Kon.); ><0= ?8H02AO <0BV@'N =5 <5=H 70 10BL:0 V 2 A2OB0, :>;8 2>=0 >4O30;0 >@45=, ;045= 1C2 <>;8B8AO =0 =5W ( 8=:>); = 265 9 7V@>G:0 25GV@=O 7V9H;0 V 70AO;0... "> <>O 7V@>G:0! > =5W O I>25G>@0 <>;82AO (@>?.). 2. %;>?5FL 1C2 70:>E0=89 ?5@H>N ;N1>2'N, <>;82AO =0 =5W... ("NB.); >=8 <0;8 7@07:>2C 70 O:VABN 03VB0FV9=C ;VB5@0BC@C B0 <>;8;8AO =0 T48=>3> C:@0W=AL:>3> ?@5AB>;>=0A;V4=8:0 :>@>;O ;5;L:0 II... (7 6C@=.); - V4=89 <V9 ?5@H89 G>;>2V:, O: 2V= WW ;N182, - =V, 2V= ;5425 A<V2 ;N18B8 WW, 2V= <>;82AO =0 =5W (77. #:@.).
/, -W, 6. - =0 I>, @V4H5 G>3>
>=>?>;VO =0 V=D>@<0FVN.
>=>?>;VO =0 ?@>406 0;:>3>;L=8E B0
BNBN=>28E 28@>1V2.
MONOPOL - ?0 A>
Monopol na informacje. Monopol na sprzedaż wyrobów alkoholowych i tytoniowych.
">B0;VB0@87< >7=0G0NBL O: A8AB5<C ?>;VB8G=>3> ?0=C20==O, 2 O:V9 25@EV2:0 CB@8<CT =5?>4V;L=C <>=>?>;VN =0 2;04C... (7 6C@=.); ;5 I> =093V@H5 - =0AB0;0 =51C20;0 9 =5GC20=0 <01CBL C ?8AL<5=AB2V @VG - <>=>?>;VO =0 4@C:>20=5 A;>2> 45O:8E 3C@B:V2, :0=>=V70FVO ?52=8E D>@<C;>:, ?V4<V=N20==O ;VB5@0BC@8 A?5:C;OFVTN... (D@.); # 5@AVW 2V= 70?@>20482 <>=>?>;VN B>@3V2;V H>2:><, =09:>HB>2=VH8< :@0<>< A2>TW :@0W=8 ("C;C1); ... 5@602=0 <>=>?>;VO B>@3V2;V B0 FV=>CB2>@5==O (7 6C@=.).
" , -N, G. - =0 I>
>@0B>@V9 =0 @>7?>2AN465==O O45@=>W 71@>W.
MORATORIUM - ?0 A>
Moratorium na rozpowszechnianie broni jądrowej.
>@0B>@V9 =0 ?5@53;O4 :>@4>=V2 C <560E :>;8H=L>3> ! ! ... (7 307.).
", -0N, -0TH, =54>:. - :><C, =0 :>3>, 4> :>3> (?>4020B8 7=0: @CE>< ?>2V:8) 5AO <>@30;0 4> !B5?0=0.
MRUGAĆ - do kogo, na kogo
Lesia mrugała do Stefana. "0AO AB>O;0 71>:C, 7=87C20;0 ?;5G8<0 V <>@30;0 G>;>2V:>2V (C@.); 5 H5?G8 3;CE><C, =5 <>@309 A;V?><C (=0@. B2>@.); V=:0 G>;>2V:0 E>20T, 0 =0 4@C3>3> <>@30T (=0@. B2>@.); 02;5=:> <>@30T =0 0;N, I>1 B0 289H;0, 0;5 0;O =V18B> =5 ?><VG0T 9>3>... (Kpom).
151
#"!/
#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. 7 :8<-G8<, =04 G8<
%;>?FV <>@4C20;8AO 7 =0<5B0<8. VO: =5
<>3;8 WE ?>AB028B8.
'>3> 2>=0 B0: <>@4CTBLAO 7 A8< 25AV;;O< 7 4@>B><, >1;0<CNG8 =V3BV (@>74).
, -O, A.
(WE0B8, 28@CH0B8 V B. V=.) =0 <>@5 (4> <>@O) (C 4@C3><C 28?04:C ?V4:@5A;NTBLAO :V=F5289 ?C=:B @CEC) (:C48) !8<>=5=:8 28WE0;8 =0 <>@5.
W4C 4> <>@O. "@510 B@VH:8 2V4?>G8B8. =0 <>@V (2V4?>G820B8, ?@>2>48B8 2V4?CAB:C V B. V=.)
">@VH=N 2V4?CAB:C O ?@>2V2 =0 <>@V. 7 <>@O (?>25@B0B8AO B>I>) >;8 B8 ?>25@=5HAO 7 <>@O? (5D A:065=VT, I> @>1>B0 =5 7@>1;5=0.
MORDOWAĆ SI - z kim-czym
Chłopcy mordowali się z namiotami. W żaden sposób nie mogli ich rozbić, :>;8 <>;>4>3> =5<0 (2.- A=.); >@4CTBLAO
MORZE
(jechać, wyruszać itp.) nad morze
Rodzina Symonenków wyjechała nad morze.
Jadę nad morze.Trzeba trochę odpocząć. nad morzem (odpoczywać, spędzać urlop
itp)
Zeszłoroczny urlop spędziłem nad morzem. znad morza (wracać itp.) Kiedy wracasz znad morza? Szef się wścieka, że robota niezrobiona. 5=V 1V;LH5 =5 4>2545BLAO 70>I046C20B8 3@>HV, 018 2;VB:C ?>A;0B8 4VB59 =0 <>@5 (?5@5:;.).
KRZTAĆ SI -przy czym, koło czego; GRZEBAĆ, MAJSTROWAĆ (pot.) -przy czym, w czym, MCZYĆ SI - z kim--czym, GAOWIĆ SI - nad czym
Mąż Lidy czterdzieści minut męczył się przy samochodzie.
'"!/, -GCAO, -G8HAO, =54>:. - 7 :8<-G8<, 1V;O {:>;>) :>3>-G>3>, =04 :8<-G8<
V48= G>;>2V: A>@>: E28;8= <>@>G82AO 1V;O 02B>.
'8<0;> CG=V2 <>@>G8;>AO =04 F8< 70240==O< 1V;LH5 3>48=8.
Wielu uczniów głowiło się nad tym zadaniem ponad godzinę.
... /:V9 4V2G8=V 70E>BV;>AO 1 <>@>G8B8AO 7 F8< 45@602=8< <C65<, :>B@><C ?5@5A:>G8;> 70 ?'OB45AOB, 0 2V= I5 25@54C202, O: <0;0 48B8=0? (?5@5:;); >10G82 0@010H, I> B@0:B>@8AB 1V;O B@0:B>@0 <>@>G8BLAO, ?V4V9H>2, A?8B02, I> B@0?8;>AL (>;>2:>).
!"", <IC, <AB8H, =54>:. - :><C 70 :>3>-I>
>=0 =5 E>BV;0 9><C <AB8B8, E>BV;0 ;8H5, I>1 2V= 7103=C2, O: A8;L=> WW A:@82482.
MŚCIĆ SI - ?0 kim za kogo-co
Nie chciała mścić się na nim, chciała jedynie, żeby pojął, jak mocno ją skrzywdził.
AB82 CAV< 70 48A30@<>=VN A2>3> 68BBO (%>B:.).
!""!/, <ICAO, <AB9HAO, =54>:. -:><C, @V4:> =0 :><C, @V4:> =04 :8< 70 :>3>-I>
5B@> 28@VH82 =5 <AB8B8AO 02;>2V, ?@>10G8B8 9><C 2A5.
MŚCIĆ SI - na kim za kogo-co
Piotr postanowił nie mścić się na Pawle, wybaczyć mu wszystko. ... VH>2 <AB8B8AO 2>@>3>2V, I> A?;N=4@C202 @V4=89 :@09 (>1@.); B0: <AB8;8AO E07OW A2>W< =09<8G:0< (5); :>;8 B0 :@>2 V BV B@C?8 ?>G8=0NBL 70=04B> A<5@4VB8, N@10 A:840T V4>;0, B>?G5 9>3>, ?;NT =0 =L>3> 9 <AB8BLAO =0 =L><C 70 :@>2, 70 2A5 B5, G>3> A0<0 2V4 =L>3>
152
#'"!/
28<030;0 (8==8G5=:>); #AV 28=C20BOBL @VAL:C: B> 2>=0 <AB8BLAO =0 %254>@>2V 70 4>G:C ( 8@=89); ... / <AB82AO =0 B8E, I> =5 =>A8;8 70 A2>W<8 ?;5G8<0 ?@>:;OBBO, I> O 9>3> =>A82 7 2>AL<8 @>:V2 68BBO! (!;VA); "0: =04 =8<8 <AB8BLAO ?@83=>1;5=0 2>;O #:@0W=8 (7 6C@=.); 04 B8<8, EB> :@82482 1V4=8E ;N459, >21CH <AB82AO G0A>< 6>@AB>:> (%>B:.).
#", <C38:0N, <C38:0TH V <C 39GC, <CB9G5H, =54>:. - :><C G>3>, I> C38:0B8 48B8=V :>;8A:>2>W.
NUCIĆ - komu co
Nucić dziecku kołysankę. >=0 =5 701C20;0 ?@> <0;>3> =02VBL B>4V, :>;8 4@V<0;0, ?>3>94CNG8 :;VB:C 9 <C38:0NG8 :@V7L 7C18 25AV;L=8E ?VA5=L (7 6C@=.).
#'"!/, -GCAO, -G8HAO, =54>:. -=04 G8<, 7 :8<-G8<, 1V;O (:>;>) G>3>
V:B>@ B@8 3>48=8 <CG82AO =04 72VB><.
>;8 O 709H>2 =0 :20@B8@C, ?>10G82 !5@3VO, I> <CG82AO 1V;O :><?'NB5@0. @8FL 20 E28;8= <CG82AO 7 :@020B:>N, ?>:8 WW 702'O702.
MCZYĆ SI - z kim-czym, nad czym, przy czym
Wiktor trzy godziny męczył się nad sprawozdaniem.
Gdy wszedłem do mieszkania, zobaczyłem Serhija, który męczył się przy komputerze. Grzesiek 20 minut męczył się z krawatem, zanim go zawiązał.
042>@V B0: 30@=>, 0 O <0N <CG8B8AO =04 O:>NAL ?@><>2>N... ( 0@H.);... '>;>2V: 2V7 <VH:8 2V4 2VB@O:0, B0 2VAL 9><C C;><8;0AL. '>;>2V: B>9 E>G5, I>1 ?V42'O70B8 O:-=51C4L, B0: H:0?0 =5 AB>WBL, G>;>2V: <CG8BLAO 7 =5N (2.- A=);... (0A8;N) B2>W 4@C7V 265 ?>65=8;8AO, @>1;OBL V <CG0BLAO 1V;O 75<;V, B> ?>@0 V B>1V >4@C68B8AO (!B5;L<0E).
153
", -0N, -0TH, =54>:., ", -15@C, -15@5H, 4>:. -1. G>3>, @V4:> I> G8< (1@0B8 ?52=C :V;L:VABL G>3>AL) CE0@ =01@02 G5@?0:>< :><?>BC V =0;82 C A:;O=:8.
2. G>3>, @V4:> I> (?@8 71V;LH5==V V=B5=A82=>ABV @CEC, A8;8 V B. V=.) 3>4>< FV <>=5B8 =015@CBL 25;8:>W 20@B>ABV.
5;V:>?B5@ ?>ABC?>2> =018@02 28A>BC. Helikopter stopniowo nabierał wysokości.
1. 01@02 7 4V6:8 4>I>2>W 2>48 (4>I>2C 2>4C) (!"). 2. 018@0B8 H284:>ABV (H284:VABL) (!").
NABIERAĆ - czego czym
Kucharz nabrał chochlą kompotu i nalał do
szklanek.
czego
Z czasem te monety nabiorą dużej wartości.
#", -0N, -0TH, =54>:., #", -C4C, -C45H, 4>:. - G>3> (?5@52. 7 01AB@. V<.) 01C20B8 4>A2V4C.
NABYWAĆ czego
Nabywać doświadczenia.
01C20B8 =>28E O:>AB59. 1@07 =01C202 3;81>:>3> V459=>3> 7=0G5==O (!").
NAUCZANIE, NAUKA - czego
Naukajęzyka ukraińskiego w tej szkole rozpoczęła się w połowie 2001 roku.
07>< V7 1030BL<0 V=H8<8 A>;40B0<8 2V=... ?@>9H>2 ?@8A:>@5=89 :C@A =02G0==O B>=:>I0<
=>2>3> D0EC... (7 6C@=.).
' /, -O, A. - G>3>, @>A. G><C 02G0==O C:@0W=AL:>W <>28 2 FV9 H:>;V ?>G0;>AO 7 A5@548=8 2001 @>:C.
'", -VN, -0TH, =54>:., '", -GC, -G9H, 4>:. - :>3>-I> G>3>, 7 V=DV=., @>A. G><C 02G0B8 ABC45=BV2 C:@0W=AL:>W <>28. !B0@89 1CE30;B5@ =02G02 <>;>4>3> @V7=8E B@N:V2. 01CAO =02G0;0 2=CG:C 28H820B8.
UCZYĆ, NAUCZAĆ
z bezokol.
kogo-co czego,
Uczyć studentów języka ukraińskiego. Stary księgowy uczył młodego różnych sztuczek. Babcia uczyła wnuczkę wyszywać.
>2V402AO, I> C 8H=V2FV, 2 70<:C, T @5<VA=8G>-?@><8A;>25 CG8;8I5, 45, :@V< A;NA0@AB20 9 AB>;O@AB20, =02G0NBL 7030;L=>->A2VB=L>W 3@0<>B8... (7 6C@=); ... (!:>2>@>40) 2<5@B8 10602 BV;L:8 B0<, 45 682 B0 4>1@0 =02G02 (D@.); >=0 45G>3> =02G8;0 20A, 0;5, 10GC, =5
154
/"
=02G8;0 3>;>2=>3>: 2<V==N FV=C20B8 @50;L=VABL 28I5 =04 V;N7VW ( 5G5@40); 2VA=> "0@B0@ 1C2 DV@<>N, 45 =02G0;8 =5 BV;L:8 =028:0< @C:>?0H=>3> 1>N, - 0;5 9 C<V==N ?@0FN20B8 7 2V4<8G:0<8, 28<8:0B8 1C4L-O:C A83=0;V70FVN V 2V4:@820B8 ?0=F5@=V :0A8 (>=>=>28G); 0B5 B8 28E>2C202AO C =092V;L=VHV9, =09?5@54>2VHV9 :@0W=V, 45 ;N48=0 2A5 <>65, 2A5 265 7=0T V E>G5 =02G8B8 CAL><C FL><C ;09=C @5HBC 2V4AB0;>3> ;N4AB20 { 51>@0:).
'"!/, -0NAO, -9THAO, =54>:., '"!/, -GCAO, -G9HAO, 4>:. - 2V4 :>3>, 2 :>3> G>3>, 7 V=DV=., @>A. G><C 5 7=0N, G>3> O <V3 18 2 =L>3> =02G8B8AO.
# 2V9AL:C 5B@CAL =02G82AO ;0OB8AO.
UCZYĆ SI
z bezokol.
od kogo, u kogo czego,
Nie wiem, czego mógłbym się od niego nauczyć.
W wojsku Piotrek nauczył się przeklinać. O:I> =0< 40=> G>3>AL =02G8B8AO 2V4 =8E, B> E>BV;>AO 1, I>1 F5 1C;0 B0 I8@VABL, 7 O:>N 2>=8 3>2>@8;8 ?@> 4CE>2=5 68BBO (7 6C@=.); %;>?5FL... H284:> =02G82AO 2AL><C B><C, I> 7=02 V 9>3> CG8B5;L ( 8@=89).
#", -CN, -CTH, =54>:., ", -0N, -0TH, 4>:. -1. :><C-G><C :>3>-I>, ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> (?@8<CHC20B8 73040B8 ?@> :>3>-, I>-=5-1C4L)
5=V =01@84;> 25AL G0A =0304C20B8 B>1V ?@> 2A5!
#@82>: FVTW AB0@>W ?VA=V =030402 9><C <8=C;V 4=V.
2. BV;L:8 =54>:., :>3>-I> (1CB8, 74020B8AO AE>68< =0 :>3>-, I>-=51C4L) V=:0, I> A84V;0 ?@>B8 =L>3> =0304C20;0 CA;0=C 8A0=:C.
PRZYPOMINAĆ
-czym, kogo-co
komu-czemu o kim-
Sprzykrzyło mi się ciągle przypominać ci
o wszystkim!
Urywek tej starej pieśni przypomniał mu
minione dni.
kogo-co
Kobieta siedząca naprzeciwko niego przypominała Rusłanę Pysankę. 1. 070@<0 =03040;0 9><C 9>3> 2;0A=C A;C61C 2 0@<VW (!<V;.); ... "@510 1C;> =03040B8 B><C 5<15@ę>2V 70 B5;OGV H:C@8... (?5@5:;.); "CB =0 <8BL :>6=><C 2>A:@5A0;> ?5@2VA=5 3>;5 68BBO, V BV;L:8 ;53:V :C?0;L=V :>ABN<8 =0304C20;8 70 B8AOG>;VBBO ( V4<>3.); 0@5HBV :@8:8 =0 ;5204V 70B8E;8, V B5?5@ BV;L:8 B8E0 3>2V@:0 =0304C20;0 70 ;N459 (!;VA.). 2. A5 ?>E<C@5 ?>42V@'O =0304C20;> 2>@>=OG5 3=V74> ('>@=.).
/", -0N, -0TH, =54>:., / #", -=C, -=5=V, 4>:. -70 :8<-G8<, =04 G8<
03;O40B8 70 02B><>1V;5<. VA;O 72V;L=5==O =0G0;L=8:0 =03;O40B8 70 @>1>B>N 2V44V;C B8<G0A>2> 1C;> 4>@CG5=> O1GC:C.
03;O40B8 70 2'O7=O<8, 48AF8?;V=>N, ?>@O4:><.
03;O40B8 70 FV;L>28< 28B@0G0==O< :>HBV2.
/ B2V9 1@83048@, ?@87=0G5=89 =03;O40B8 70 B2>TN @>1>B>N.
NADZOROWAĆ, KONTROLOWAĆ - kogo-co; PILNOWAĆ - kogo-czego; CZUWAĆ - nad kim-czym
Pilnować samochodu.
Po zwolnieniu kierownika nadzorowanie
pracy wydziału tymczasowo powierzono
Riabczukowi.
Pilnować więzniów, dyscypliny, porządku.
Kontrolować, czy środki wydawane są zgodnie z przeznaczeniem. Jestem twoim brygadzistą, powołano mnie, abym nadzorował twoją pracę.
155
/'
0 2V4><8< >?>78FV>=5@>< ?>ABV9=> =0
3;O40;0 ?>;VFVO.
03;O40B8 70 28:>=0==O< ?;0=C.
Znany opozycjonista był pod stałym nadzorem policji.
Czuwać nad wykonaniem planu. 0B8 ?@>A8;0 101CAN, I>1 B0 =03;O40;0 70 <=>N... (!<V;.); >BV< 2V= 7<V=82 ?>3>=8 =0 :@VA;> =0G0;L=8:0 68B;>2>3> 2V44V;C @0928:>=:><C... 45 =03;O40T 70 :>?VN20;L=>N B5E=V:>N (V1@>20); V4 G0A >1V4C 2V= 2V4GC202, =V18 2AV =8H:>< 70 =8< =03;O40NBL (?5@5:;.); ... %B> 6 <0T 74V9A=N20B8 =03;O4 =04 5=5@0;L=>N ?@>:C@0BC@>N... (7 6C@=); 04 CAVTN FVTN @>1>B>N =03;O402 4>7>@G89 8:8B0 04:V2AL:89... ((52GC:); V4 G0A >1V4C 2V= 2V4GC202, =V18 2AV =8H:>< 70 =8< =03;O40NBL (?5@5:;.).
/', =03;O40G0, G.-70 :8<-G8<
NADZORCA, STRAŻNIK, STROZ -
kogo-czego
Ambitny polityk zaczął aspirować do roli stróża moralności publicznej. ">4V 2 <5=5 7=>2C 4V9H;> - G5@57 <V9 G0A>< 704>2389 O78: - 4> A2>T@V4=>3> :>=D;V:BC 7 :><0=48@0<8, I> 28:>=C20;8 @>;L =03;O40GV2 70 BVTN <0A>N (7 6C@=.).
<1VB=89 ?>;VB8: ?>G02 ?@5B5=4C20B8 =0 @>;L =03;O40G0 70 3@><04AL:>N <>@0;;N.
, -8, 6. - 4;O G>3>, 7 V=DV=.
&59 :>=F5@B - GC4>20 =03>40 >7=09><8B8AO 7 B2>@GVABN 3@C?8 0=4@8. 03>40 4;O 74V9A=5==O 704C<C. 7 =03>48 G>3>
=03>48 4=O =0@>465==O 4V4CAO, <8 ?>40@C20;8 9><C ?;OH:C 9>3> C;N1;5=>3> :>=LO:C.
?@8 =03>4V (:0;L:. 70 =03>48) >W4L<> 702B@0 4> 8T20. @>18<> ?>:C?:8, 0 ?@8 =03>4V ?@>2V40T<> 7=09><8E. %<5;L=8FL:89 CA2V4><;N202, I> B0B0@8 ;04=V 7@048B8 9>3> ?@8 ?5@HV9 =03>4V.
OKAZJA - do czego
Ten koncert jest wspaniałą okazją do zapoznania się z twórczością grupy Mandry. Okazja do zrealizowania pomysłu. z okazji czego
Z okazji urodzin daliśmy dziadkowi butelkę jego ulubionego koniaku.
przy okazji
Pojedzmy jutro do Kijowa. Zrobimy zakupy, a przy okazji odwiedzimy znajomych. Chmielnicki zdawał sobie sprawę, że Tatarzy gotowi są zdradzić go przy pierwszej okazji.
;5:AV9 402 >?@028B8 ?>@B@5B C @0<:8 70 A:;> V ?>A;02 ?@8 =03>4V 4> <0B5@V (C;VH); ;L30
<0;0 45O:V 40=V ?V4>7@V20B8, I> 0204:0 HC:0T =03>48 703>2>@8B8 4> =5W (V;L45);
<8 4><>28;8AO, I> 0@30@5B 2;0A=>N ?5@A>=>N ?5@540ABL <5=V H5452@ 70 ?5@H>W =03>48
(?5@5:;.).
(#", ^CN, -CTH, =54>:.,
!", ->HC, ->A8H, 4>:. -1. I>
(A8;>N 3>;>AC 284V;OB8 72C:, A:;04, A;>2>)
03>;>AVBL, 1C4L ;0A:0, 4@C389 A:;04 7
:V=FO.
2. =0 G><C (?V4:@5A;N20B8, 284V;OB8
O:CAL 4C<:C)
@57845=B C A2>T<C 725@=5==V 4> =0@>4C
=03>;>A82 =0 =5>1EV4=>ABV 71V;LH5==O
5D5:B82=>ABV ?@0FV O: 70?>@C:8 H284:>3>
@>728B:C =0@>4=>3> 3>A?>40@AB20.
AKCENTOWAĆ - co
Zaakcentujcie, proszę, drugą sylabę od końca. AKCENTOWAĆ, PODKREŚLAĆ - co
Prezydent w swoim orędziu do narodu podkreślił konieczność zwiększenia wydajności pracy jako rękojmi szybkiego rozwoju gospodarki narodowej. 1. 03>;>HC202 B> F5, B> B5 A;>2> (!"). 2. 03>;>HC20B8 =0 @>;V ;N4AL:>3> D0:B>@0 (!").
156
/
", -40N, -40TH, =54>:., ", -40<, -40A8, 4>:. - :><C-G><C I> (4020B8 <>6;82VABL <0B8 I>AL, :>@8ABC20B8AO G8<AL)
04020B8 :@548B, V=D>@<0FVN, ?@8BC;>:. 04020B8 ?@02>. 04020B8 <>6;82VABL. =04020B8 ?>A;C38 :><C 04020B8 BC@8AB8G=V ?>A;C38. =04020B8 V<'O :><C /:5 V<'O =040<> 48B8=V? =04020B8 7=0G5==O (203C)
04020B8 25;8:>3> 7=0G5==O @>728B:>2V 5:>=><VG=8E :>=B0:BV2. 0 =04020B8 A;>2> :><C 04020B8 A;>2> 3>AB52V 7 0=048.
2. :><C G>3> (4>4020B8 O:C-=51C4L O:VABL, 2;0AB82VABL V B. V=.) 04020B8 A=038, A8;8, A<V;82>ABV.
3. :><C-G><C I>, G>3> '>@=0 H:V@O=0 :C@B:0 =04020;0 9><C 283;O4 G5:VAB0.
'>@=0 3CAB0 1>@>40 =04020;0 9>3> >1;8GGN ?>E<C@>3> 28@07C.
NADAWAĆ - komu-czemu co, UDZIELAĆ - komu czego; DAWAĆ komu co
Udzielać kredytu, informacji, azylu. Nadawać prawo. Dawać możliwość. świadczyć usługi komu Świadczyć usługi turystyczne. nadawać imię komu Jakie imię nadamy dziecku? przypisywać znaczenie czemu, 0 przywiązywać (przykładać) wagę do czegoś Przypisywać duże znaczenie rozwojowi kontaktów ekonomicznych. 0 udzielać głosu komu Udzielać głosu gościowi z Kanady. DODAWAĆ - komu czego
Dodawać energii, siły, śmiałości. NADAWAĆ - komu-czemu co
Czarna skórzana kurtka nadawała mu wygląd czekisty.
Czarna gęsta broda nadawała jego twarzy pochmurny wyraz.
1. 8@VH5=> 1C;> B0:>6 =040B8 4>?><>3C 1V4=>BV '0?;8=:8, 0;0=G0:0 B0 V=H8E AV; (>=G0@).
2. 0@OGV ?@><>28 B>20@8HV2 =04020;8 C?52=5=>ABV 2 A8;0E (>=G.). 3. 87L:> ?>AB02;5=V 1@>28 V B>=:> >:@5A;5=89 @>B =04020;8 WW >1;8GGN 28@07C 7>A5@5465=>ABV V =02VBL AC2>@>ABV (>;>2:>).
%", -0N, -&TH V %#", -CN, -CTH, =54>:., "% #" V % #", -=C, -=5?V, 4>:. - :>3> =0 I>
&O :=86:0 =048E=C;0 <5=5 =0 A0<>ABV9=V ?>HC:8 =>28E A?>A>1V2 @>72'O70==O FVTW A:;04=>W ?@>1;5<8.
INSPIROWAĆ, SKAANIAĆ, NATCHNĆ - kogo do czego
Ta książka zainspirowała mnie do samodzielnych poszukiwań nowych sposobów rozwiązania owego skomplikowanego problemu. 4=8< AB02 2V= 70 2G8B5;O 9 ?@>2>48@O 2 =5B@OE 1C45=I8=8, =048E0NG8 =0 ?@>B5AB ?@>B8 =5W; 7 4@C38<8 ?@0FN202 ?>@CG =0 =82V 3@><04AL:>W 4VO;L=>ABV... (D@.); /:I> 2 <C78FV C OA:@02V9 EC4>6=V9 D>@<V 2BV;5=V 28A>:V ?@03=5==O V ?>GCBBO ;N459 - 2>=0 7=0945 30@OG89 2V43C: 2 A5@FOE =0H8E ACG0A=8:V2, =048E=5 WE =0 =>2V ?>42838 (7 307.); ">9, EB> =048E0T B515 =0 A<5@BL, <0T 1CB8 ?>@O4 7 B>1>N... (7 6C@=.); "0:V AC<8 =048E=C;8 HB01A-:0?VB0=0 =0 @>7H8@5==O A?@028, =0 25;8:V ?@>5:B8 (7 307.); :>=><VG=0 AB0B8AB8:0 =048E0T >DVFV9=8E @5G=8:V2 =0 >?B8<V7< (7 6C@=.).
/, -W, 6. - =0 I>, 7 V=DV=. (A?>4V20==O) 04VO =0 ?>30H5==O G0AB8=8 1>@3V2.
NADZIEJA - na co, czego
Nadzieja na umorzenie części długów.
/"!/
04VO ?>10G8B8 C;N1;5=>3> 0:B>@0 ?@83=0;0 AN48 F59 30<V@=89 =0B>2?.
/"!/, -VNAO, -VTHAO, =54>:. - 1. =0 I>, 7 V=DV=. (<0B8 =04VN) <8B@> =04VO2AO =0 71V;LH5==O ?@81CB:C DV@<8 C 4@C3V9 ?>;>28=V @>:C. ><0= =04VO2AO 28WE0B8 72V4A8 I5 AL>3>4=V.
2. =0 :>3>-I> (?>:;040B8AO =0 :>3>-, I>--=51C4L)
/ =0 B515 =04VO2AO, 0 B8 7>2AV< =5 28?@02402 <>3> 4>2V@'O.
5 7=0N, G8 <>6=0 =0 =L>3> =04VOB8AO. V= 4C65 E8<5@=0 ;N48=0. V4 =L>3> <>6=0 A?>4V20B8AO 1C4L-G>3>.
Nadzieja ujrzenia ulubionego aktora przygnała tutaj ten hałaśliwy tłum.
LICZYĆ - na co
Dymitr liczył na zwiększenie zysku firmy w drugiej połowie roku. Roman liczył, że wyjedzie stąd jeszcze dzisiaj.
LICZYĆ - na kogo-co; POLEGAĆ na kim-czym; pokładać nadzieję w kim Liczyłem na ciebie, a ty całkowicie zawiodłeś moje zaufanie.
Nie wiem, czy można na nim polegać. To bardzo chimeryczny człowiek. Można się po nim wszystkiego spodziewać.
1. 0240;0 BV;L:8 60;N A>1V 0==0, =04VNG8AL =0 ?><VG ( .-52.). 2. >70:>2 =5 4>@CG82 FVTW A?@028 =V:><C 7 A2>WE 1V9FV2, 0 28@VH82 CA5 7@>18B8 A0<. &5 =5 B><C, I> 2V= =5 =04VO2AO =0 A2>WE E;>?FV2 (>=G0@).
% /, -O, A. - 4> G>3>, @V4H5 2 I>
04E>465==O 4> 1N465BC.
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., "!/, -82CAO, -825HAO, 4>:. - =0 G><C
!5<5= =0682AO =0 1V@6>28E A?5:C;OFVOE.
WPAYWY - do czego (środki finansowe)
Wpływy do budżetu.
DORABIAĆ SI, OBAAWIAĆ SI - na
czym
Szymon dorobił się na spekulacjach giełdowych.
#A5 68BBO 10BL:> 9>3>, O: ?02C:, :@>2 V7 =0A ?82. 70@07 A8= 9>3> =0 =0H><C 3>@V =06820TBLAO
(>;>2:>).
", -0N, -0TH, =54>:., ", -2C, -25=V, 4>:. 0 =07820B8 A2>W<8 V<5=0<8 I>
5 1C4L ;8F5<V@><, =078209 @5GV A2>W<8 V<5=0<8.
NAZYWAĆ
0 nazywać po imieniu co
Nie bądz hipokrytą nazywaj rzeczy po imieniu.
&V;:>< A?@0254;82> 1C;> 1 =0720B8 @5GV A2>W<8 V<5=0<8... (7 6C@=); C@=0;VAB ?>28=5= 2A5 =07820B8 A2>W<8 V<5=0<8 (7 6C@=.).
, -C, G.
7 =0:07C (:0;L:. 70 =0:07><)
G89>3> =0:07C 20=B068B5 @>O;L =0 20=-
B06V2:C /
?
ROZKAZ
z rozkazu, z polecenia
Z czyjego polecenia ładujecie fortepian na
ciężarówkę?
-1 >B O, - ?>G02 >?>2V40B8 :>20;L, :>;8 B0G0=:0 @CH8;0, - 7 =0:07C @B5<0 ?>25@=C2AO 4> C;O9- >;O (.. /=>2.); "8;8 2V4AB0;8, :CE>=L =5 1C;>, V 1V9FV E0@GC20;8AO <V75@=8< ACE8< ?09:><, O:>3> =5 28AB0G0;>, 1> 482V7VN O2=> >3@01C20;8 70 =0:07>< HB01C D@>=BC ("NB.); ... $C;0= 1C;> 4>AB@>:>2> 72V;L=5=> 7 2'O7=8FV 70 =0:07>< 3;028 04<V=VAB@0FVW... (7 307.).
158
"
, -C, G.
72>48B8 =0:;5? (G0ABVH5 =0:;5?8) =0
:>3>-I>
@52=>IV2 0@B0 ?>G0;0 72>48B8 =0:;5?8 =0 0B5@8=C.
OSZCZERSTWO
rzucać oszczerstwa ?0 kogo
Z zazdrości Marta zaczęła rzucać na Katarzynę oszczerstwa.
C:0289 >1@>A;02 V BCB E>BV2 2V4V3@0B8AO =0 V=H><C, E>BV2 >14C@8B8 0=8;0, 30402 725AB8 =0:;5? =0 @83>@VO, I>1 =0 =L>3> 2?0;0 2AO :0@0 (%86=O:).
(" #"!/, -CNAO, -CTHAO,
=54>:., ("#"!/, -CB>AO,
-CTHAO, 4>:. - =0 I>
8ABC?;OBL , :50= ;L78 B0 !:@O-
1V=. 0;0HBC9B5AO =0 E>@>HC <C78:C.
2. 7 V=DV=.
V9 ACAV4 =0;0HBC202AO WE0B8 2 V<0;0W.
", -6C, -68H, =54>:. - 1. :>-<C-G><C, 70AB. 4> :>3>-G>3> (1CB8 G8TN--=51C4L 2;0A=VABN) ><C =0;568BL F59 ?0;0F?
2. 4> G>3> (2E>48B8 4> A:;04C, 1CB8 G;5=><)
. >265=:> =0;568BL 4> =092840B=VH8E :V=><8BFV2 XX AB>;VBBO.
3. :><C-G><C (<0B8 ?52=5 7=0G5==O, @>;L V B. V=.)
&L><C ?8AL<5==8:>2V =0;568BL ?0;L<0 ?5@H>ABV 2 4V;O=FV VAB>@8G=>3> @><0=C.
4. :><C-G><C (1CB8 2;0AB828<) 8O2;5=89 =0 <VAFV 7;>G8=C 2V418B>: G5@528:0 =0;568BL B>2ABV9 ;N48=V 28A>:>3> 7@>ABC.
5. :><C-G><C (=5>1EV4=> >45@60B8) 5=V =0;568BL I5 5000 3@825=L.
1. 04 AB02><, I> :>;8AL =0;5602 5:>=><VW
NASTAWIAĆ SI - na co (spodziewać się jakiegoś zdarzenia)
Wystąpią WW, Okean Elzy oraz Skriabin. Nastawcie się na dobrą muzykę. ZAMIERZAĆ - z bezokol.
Mój sąsiad zamierza wyjechać w Himalaje.
NALEŻEĆ - do kogo-czego
Do kogo należy ten pałac? do czego
O. Dowżenko należy do najwybitniejszych twórców filmowych XX wieku. do kogo-czego
Ten pisarz ma palmę pierwszeństwa w dziedzinie powieści historycznej. do kogo-czego
Odkryty na miejscu przestępstwa odcisk buta zostawił gruby, wysoki człowiek.
NALEŻEĆ SI - komu-czemu
Należy mi się jeszcze 5000 hrywien.
HC<V;8 25@18 (>;>2:>); 0:>= B0:89 A?@024V T, I>1 75<;V :>70GV BV;L:8 4> :>70:V2 =0;560;8 ( 8@=89). 2. @45=, 4> O:>3> =0;568BL ?0=>B5FL X., AB02 =0 9>3> 70E8AB... (?5@5:;.). 5. # 1950 @>FV 2 V<5GG8=V 1C;> ?@89=OB> 70:>=, 70 O:8< ?5=AVW =0;560BL CAV< 25B5@0=0< 2V9=8 (7 307).
", -0N, -0TH, =54>:., ", -;;N, -;;TH V @V4:> /", =0;;N, =0;;TH, 4>:. - I>, G>3> 2 I>, @V4H5 4> G>3>
0;8B8 2 :5;8E8 28=0.
NALEWAĆ - co, czego do czego, w co
Nalać do kieliszków wina. 8 10G8;8, - 4VB8 =0;820;8 2 1>G:C 2>4C (>@=); 010 0;06:0 =0;8;0 2 <8A:C 7 :CE;O 2>48 ( .-52.); 0;8202 W9 G>3>AL 4> :CE;8:0 (?5@5:;).
159
/
/, -O, A.-7V=DV=.
USIAOWANIE, STARANIE, PRÓBA
- czego
Próby odgadnięcia tej tajemnicy spełzły na
niczym.
... V4 C2038 0@;N68=>W =5 70E>20;>AO =0<030==O 4V2G8=8 I>AL CB0WB8 01> =5 4>3>2>@8B8 ?>G0B>3> (!;VA).
0<030==O @>73040B8 FN B0T<=8FN 725;8AO =V=0I>.
!", -8HC, -9H5H. >:. 4> ?8A0B8. - I> :><C, 4> :>3>
0?8A0B8 4> <0B5@V ;8AB0.
0?8H8 <5=V 9>3> ?@V728I5 =0 FL><C
:;0?B8:C ?0?5@C.
/", -0N, -0TH, =54>:., /", -O6C, -O65H, 4>:.-7V=DV=., =0 G><C
V:B>@ =0?>;O302 =5309=> 28@CH0B8 2 4>@>3C.
5H:0=FV =0?>;O30;8 =0 CE20;5==V 701>@>=8 @CEC <VAB>< 20=B06V2>:. 0?>;O30B8 =0 A2>W9 V45W.
NAPISAĆ - co do kogo, rzadziej komu
Napisać do matki list.
Napisz mi jego nazwisko na tym świstku.
NALEGAĆ na co, OBSTAWAĆ, UPIERAĆ SI -przy czym
Wiktor nalegał, by niezwłocznie wyruszać w drogę.
Mieszkańcy nalegali na wydanie zakazu poruszania się po mieście ciężarówek. Upierać się przy swoim pomyśle. /:89AL >A02C; 7 <V;VFVW AB0@>3> :=O7O 30@OG5 =0?>;O302 =5309=> 6 =0?0AB8 =0 B01V@ >AV=AL:>3> (5); ... A>1;82> ?@54AB02=8:8 ;V28E, =0?>;O30NBL 27030;V ?@8?8=8B8 A?V2?@0FN 7 <V6=0@>4=8<8 DV=0=A>28<8 V=AB8BCB0<8... (7 6C@=.); 5EB> =0?>;O30T =0 2V4<>2V 2V4 7<VH0=>W 281>@G>W A8AB5<8 =0 :>@8ABL <06>@8B0@=>W (7 6C@=.); =5 WE0;0 1, O:18 A5AB@0 =5 =0?>;O30;0 =0 ?>10G5==V ?5@54 A<5@BN (7 307).
(#"!/, -CNAO, -CTHAO, DOPRASZAĆ SI - czego, o co =54>:., !"!/, ->HCAO, -1A8HAO, 4>:. - =0 I> (A2>TN ?>254V=:>N 28:;8:0B8 O:5-=51C4L AB02;5==O 4> A515, ?@8<CA8B8 28A;>28B8 O:C-=51C4L 4C<:C ?@> A515)
5@5AB0=L =0?@>HC20B8AO =0 :><?;V<5=B8.
"0 G>3> B8 <>2G8H? !0< =0 >1@07C =0?@>HCTHAO ("C;C1)
Przestań dopraszać się o komplementy.
", -0N, -0TH, =54>:. V @>7<. #", -CN, -CTH, =54>:., ", -06C, -079H, 4>:. - :>3>-I> =0 I>
0@060B8 ;N459 =0 A<5@BL.
"!/, -0NAO, -0THAO V @>7<. #"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., "!/, -06CAO, -079HAO, 4>:. -1. =0 I> (AB028B8 A515 ?V4 703@>7C, C =5157?5G=5, A:@CB=5 AB0=>28I5)
NARAŻAĆ - kogo-co na co
Narażać ludzi na śmierć. NARAŻAĆ SI - na co
160
!,!"
5 <>65H 157 ?>B@518 =0@060B8AO =0
=5157?5:C.
2. =0 :>3>-I> (=0HB>2EC20B8AO)
>@>6V 703>=8 =0@078;8AO =0 A8;L=89
>?V@ >1>@>=FV2 <VAB0 V ?>G0;8 2V4ABC?0B8.
Nie możesz bez potrzeby narażać się na niebezpieczeństwo. NATYKAĆ SI - na kogo-co
Oddziały nieprzyjacielskie, natknąwszy się na silny opór obrońców miasta, zaczęły się wycofywać.
1. .@V9 ?>B@0?82 ?V4 >1AB@V;: 18;8 7 30@<0B8 V @CH=8FL. V= 7@>7C<V2, I> 1573;C74> =0@060B8AO =0 =5157?5:C (>G.). 2. )>1 =5 1CB8 2 E0BV, 45 <8 I>E28;8=8 =0@060;8AL =0 3>A?>40@O, <8 A:>@8AB0;8AO 7 9>3> ?@>?>78FVW ?@>3C;OB8AL 2 9>3> A04>G:C (>A2.).
NARAŻAĆ SI - ?0 A>
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., "!/, -2CAO, -253=AO, 4>:. (@>7<.) - 1. =0 I> (AB028B8 A515 ?V4 703@>7C, C =5157?5G=5, A:@CB=5 AB0=>28I5) /:I> =5 E>G5H =0@20B8AO =0 A5@9>7=V =5- Jeśli nie chcesz narazić się na poważne nie-?@8T<=>ABV, B> >1;8H FN A?@02C. przyjemności, to zostaw tę sprawę.
2. =0 :>3>-I> (=0HB>2EC20B8AO) NATYKAĆ SI - na kogo-co
5@5=>GC9B5 2 =0A, =5 28E>4LB5 70@07, I5 Niech pan przenocuje u nas, proszę teraz nie =0@25B5AO =0 O:8E>AL 10=4N3. wychodzić, jeszcze natknie się pan na ja-
kichś bandziorów. 1. )5 =5 @07 2 B>9 45=L =0@8202AO 8:>;0 =0 =5?@8T<=>ABV (10=). 2. C4L, !>=N, 4C65, 4C65 >15@56=0. :20@B8@C 9 =0 E28;8=C =5 70E>4L, 1> <>6=0 =0 70AV4:C =0@20B8AO (>;>2.).
", -9N, -0TH, =54>:. - =0 :>3>--I>
01CAO ;N18;0 =0@V:0B8 =0 A2>WE ACAV4V2.
NARZEKAĆ - na kogo-co
Babcia lubiła narzekać na swoich sąsiadów. >3> 70?8B0;8, G8 =0@V:0;0 =0 <5=5 <0<0, V 2V= 2V4?>2V2, I> B0:, =0@V:0;0, 0;5 2AV 9>3> ?V4>?VG=V AB@0640NBL =0 FN <0=VN, 2>=8 702648 =0@V:0NBL =0 A2>N @V4=N (?5@5:;.); %@8ABO ?>G0;0 ?;0:0B8 V =0@V:0B8 =0 A2>N 4>;N ( 8@=89).
#, -8, 6. - 1. =04 :8<-G8< (7=CI0==O)
5=5@0; =5 4>?CA:02 =0@C38 =04 ?>;>=5=8<8. 2. =04 :8<-G8< (3;C<)
=86:C 0<5@8:0=AL:>3> 4>A;V4=8:0 2 #:@0W=V A?@89=O;8 O: =0@C3C =04 ?0<'OBBN =5402=> ?><5@;>3> ?8AL<5==8:0.
PASTWIENIE SI, ZNCANIE SI
- nad kim-czym
Generał nie pozwalał znęcać się nad jeńcami. SZYDERSTWO, SZYDZENIE, DRWINA
- z kogo-czego; OBRAZA - kogo-czego
Książka amerykańskiego badacza odebrana została na Ukrainie jako obraza pamięci niedawno zmarłego pisarza.
2. %V10 6 B> =5 3;C<, =5 =0@C30 =04 <8AB5FB2><, :>;8 2 ?5@HV9 O2V ?5@54 =0<8 48B8=0 2 A?>28BBV, 0 2 4@C3V9 C65 1>@>40B89 G>;>2'O30? (?5@5:;.); 8<>2>;V >;:T2AL:89 >78@=C2AO =0 ?0=V 0@10@C, HC:0NG8 2 =V9 A?V;L=8:0 A2>T<C >1C@5==N 70 B0:C =0@C3C =04 G5ABN <C=48@0 (5); 2G8=82H8 =04 =8< =0@C3C, =5 <0;0 265 =0 I> A?>4V20B8AO (7 6C@=.).
!,!" , -0, A. =04 :8<-G8<
PRZEMOC - nad kim-czym, wobec kogo; GWAAT - na kim-czym
Brzuchaty wujek Mikołaj wegetarianizm uważał za gwałt na ludzkim organizmie.
'5@520B89 4O4L:> 8:>;0 2535B0@V0=AB2> 220602 70 =0A8;LAB2> =04 ;N4AL:8< >@30=V7<><.
... :>=><VG=5 9 =0FV>=0;L=5 =0A8;LAB2> =04 B@C4V2=8:0<8, O:V @>73;O40;8AL O: <0;>7=0GCIV
161
! %"!/
328=B8:8 2 3@><V74:><C =0@>4=><C 3>A?>40@AB2V... (7 6C@=.); ... %0@0:B5@ @8<C20==O B@510 2 ?5@5:;04V ?> 7<>7V 2V44020B8 - 157 =0A8;LAB20 =04 @V4=>N <>2>N { 8;LAL:89).
! %"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. - 7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8< 4=>:C@A=8:8 =0A<VE0;8AO 7 =L>3>. 5265 =5 284=> 1C;>, I> O - <5@;5FL...
WYŚMIEWAĆ SI, DRWIC, SZYDZIĆ
- z kogo-czego
Koledzy z roku wyśmiewali się z niego, <5@;5FL 7 ?>@>6=V<8 >G8<0, :>B@89 A848BL
C A;V4G><C :01V=5BV 2V9AL:>2>W :>=B@@>72V4:8 - V 2V425@B> 7 =8E =0A<VE0TBLAO (>=>=>28G); /:I> ;>28;8 1V4=>3> 7;>4VO, B> 18;8, G0A>< - 4> A<5@BV, 0 7 >;8=AL:>3> <8B@0, 1030G0, ;8H5 =0A<VE0;8AO - B0:0 265 ;N4AL:0 =0BC@0 (7 6C@=); ... V= =0A<VE02AO =04 >14C@5=8< =0@>4><, V B@VC<DC20;0 2 =L><C 9>3>, O=8G0@AL:0, ?@0240... (20=8GC:).
! (, -8, 6.-7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8<
57=0AB0==V =0A<VH:8 7 =>2>W 70GVA:8 4>2>48;8 8E09;8=C 4> A:07C.
DRWINA, KPINA - z kogo-czego
Nieustające drwiny z nowej fryzury doprowadzały Mychajłynę do furii. 5 28?04:>2> ?VA;O 3=V2=8E V=25:B82 V 3;C7;828E =0A<VH>: V7 75<;O:V2 A2>WE 2 #:@0W=V V =0 #:@0W=V (52G5=:> A2>T ?>A;0==O <5@B28<, V 6828<, V =5=0@>465=8<... 7025@HCT 70:;8:>< 1@0B0==O (C;.); 0A<VH:0 BCB =5<8=CG0 - =0A<VH:0 =5 B0: =04 40=8< D5=><5=>< 01> <5B>N (=0?@8:;04, =04 :>;5:B82V70FVTN), O: =04 1574C<=8<8 <0AHB010<8 9>3> @>7?>2AN465==O (7 6C@=.).
! /"!/, -VNAO, -VTHAO, 4>:. - 7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8< V2G8=0 7=>2C =0A<VO;0AO 7 =L>3>. 5 ?@89H;0 =0 ?>10G5==O.
ZAKPIĆ, ZADRWIĆ - z kogo-czego
Dziewczyna znowu zadrwiła sobie z niego.
Nie przyszła na randkę. "><C, I> =04728G09=> 74V1=89 G0@V2=8: 7@>182 7V <=>N D>:CA V =0A<VO2AO 7 <5=5 (?5@5:;.); 3C<5= =0?52=5 B5 7=02, >B>6, O 9 4>AV =5 2V40N, G8 A?@024V 2V= <5=V ?>A?V2GC202, G8 =04V <=>N ;C:02> =0A<VO2AO, ?>30=O2H8 78<=L>W ?>@8 ?> B><C :@0T2V ((52GC:).
! #", -CN, -CTH, =54>:., ! ", -6C, -68H, 4>:. - :>3>--I> =0 I> (=048E0B8) >3> A;>20 =0A=06C20;8 ;N459 =0 1>@>BL1C.
"/, -C, G. -1. =0 :>3>-I>, @V4H5 ?@> :>3>-I> (A;>2> 01> 28A;V2, I> =5 ?>2=VABN I>AL @>7:@820T, 0 ;8H5 AB2>@NT C<>28 4;O 4>304C20==O) 0BO: =0 3040=C A?V2?@0FN 7 282V2 9>3> 7 @V2=>2038.
0BO: ?@> =5A?;0G5=V 1>@38 FV;:>< 7V?AC202 0B<>AD5@C 7CAB@VGV. 8E09;> ?CA:02 ?>27 2CE0 =0BO:8 =0 A2>N 04@5AC.
2. =0 I> (?5@5=. - B5, I> =0304CT A>1>N ?@> :>3>-, I>-=51C4L 01> ?>4V1=5 4> :>3>AL, G>3>AL)
dodawać sił komu-czemu do czego
Jego słowa dodawały ludziom sił do walki.
ALUZJA - do kogo-czego, NAPOMKNIENIE - o kim-czym
Aluzja do rzekomej współpracy z KGB wyprowadziła go z równowagi. Napomknienie o niezapłaconych długach całkowicie zepsuło nastrój spotkania. Michał puszczał mimo uszu aluzje pod swoim adresem. KRZTA, KRZTYNA, ŚLAD czego
162
@>406=0 H:C@0 157 =0BO:C =0 AC<;V==O. 9>3> ?>254V=FV =5 1C;> =02VBL =0BO:C =0 402=N A5@45G=VABL.
Sprzedawczyk bez krzty sumienia.
W jego zachowaniu nie było nawet śladu
dawnej serdeczności.
1. / A:0702 A2>W9 A?V2@>1VB=8FV, I> =5 ?>B5@?;N 1@C4=8E =0BO:V2 =0 G;5=V2 <>TW AV<'W... (!;VA); ... 0@B0 O:>AL 7;O:0=> 70<=O;0 =0BO: ?@> EV<VN, I> 2 =V9, 2848<>, :>E0TBLAO 094CG5=:> (!;VA). 2. %28;O 70 E28;5N ?@>E>48;8 F8< :@0T< >71@>T=V 20B038, @C9=CNG8 BV =0BO:8 =0 45@602=C 2;04C, I> 2AB0=>28;8... ?>?5@54=8:8 (!;VA); >6=>3> @0=:C ?@>1C46C20;0AO 7 =04VTN, I> ?>10G8BL =0 =51V 1>409 =0BO: =0 4>I (V;L45).
"/", -0N, -0TH V "/#-", -CN, -CTH, =54>:. - =0 :>3>-I>, ?@> I>, @>7<., @V4:> 70 I> (3>2>@OG8 =0BO:0<8, <0B8 =0 C207V :>3>-, I>-=51C4L) 0 I> 28 =0BO:0TB5? 5265 28 ?V4>7@NTB5 <5=5 2 :@04V6FV?
5 >B@8<02H8 ;VF5=7VW =0 ?@>406 0;:>3>;L=8E 28@>1V2, 2V42V4C20G AB02 =0BO:0B8 =0 A2>W 72'O7:8 2 V=VAB5@AB2V .AB8FVW.
0BO:0B8 ?@> 4540;V 1;86G89 B5@<V= A?;0B8.
robić aluzje do czego; SUGEROWAĆ co; NAPOMYKAĆ o kim-czym
Co pan sugeruje? Czyżby podejrzewał mnie pan o kradzież?
Po odmowie uzyskania koncesji na sprzedaż wyrobów alkoholowych petent zaczął robić aluzje do swoich kontaktów w Ministerstwie Sprawiedliwości. Napomykać o zbliżającym się terminie spłaty. - / 7=0N, I> 28 =0BO:0TB5 =0 =0B>;O... (. #:@.);... 574CH=V B8;>2V >DVF5@8 2V4?>2V40;8 W9 F8=VG=8<8 60@B0<8, =0BO:0NG8 =0 B5, I> 2>=0 I5 <>;>40 V <>65 7=09B8 A>1V 4@C3>3> G>;>2V:0 (7 6C@=.); ... @>B82=8:8 7;>2BVH=> =0BO:0NBL =0 7;>26820==O =0@:>B8:0<8 (7 6C@=); 0B><VABL 2 >4=V9 7 :8W2AL:8E 3075B =542>7=0G=> =0BO:=C;8 =0 >A>18ABC ?@8O7=L <V6 .I5=:>< B0 !BC?:>N... (7 6C@=.); 5AL B>4V O =0BO:=C2 9><C ?@> A2>N ?V4?V;L=C @>1>BC, =5 @>7?>2V40NG8 =VG>3> :>=:@5B=>3> ?@> =5W... (7 6C@=); %@8ABO =5 7=0;0, I> :070B8 <0B5@V, ?@> I> F5 2>=0 =0BO:0T W9 ( 8@=89); - 0@074, 4>1@5! #AL>3> =0257C! - A<VTBLAO 3V@:> 8;8?, 4C<0NG8 1V;LH5 ?@> ?>4CH=5, 70 :>B@5 265 =5 @07 =0BO:02 @8FL:> !C?@C=5=:>, =V6 ?@> 4>GG8=5 1060==O ( 8@=89).
/, -O, A. - :>3> 7 V=DV=.
51060==O ?V4:>@OB8AO 1573;C748< =0:070<.
NIECHĆ - kogo do czego
Niechęć do podporządkowywania się bezsensownym rozkazom. 2V4A8 9 =51060==O 4828B8AO 70 A>1>N 01> ?@0FN20B8 (7 6C@=.); $>@<0;L=> C:@0W=AL:89 C@O4 ?>OA=NT A2V9 =0<V@ =51060==O< @>AVO= 71V;LHC20B8 >1AO38 ?>AB02>: 307C (7 6C@=.).
' , -0, -T.-4;O :>3>-G>3>, @V4H5 :><C-G><C
!B0@89 ;V45@ @>74C<C202 =04 B8<, G8 <>;>489 ?>;VB8:, O:>3> =0 >AB0==L><C 7'W74V ?0@BVW >1@0;8 A5:@5B0@5<, <>65 1CB8 =5157?5G=89 4;O =L>3>.
, -0, A.
0 1CB8 =0 AL><><C =51V
CB8 =0 AL><><C =51V 2V4 I0ABO. 0 ?@>AB> =510 !?0B8 ?@>AB> =510.
NIEBEZPIECZNY - dla kogo-czego
Stary lider zastanawiał się nad tym, czy młody polityk, który na ostatnim zjezdzie partii został wybrany na sekretarza, może być dla niego niebezpieczny.
NIEBO
0 być w siódmym niebie
Być w siódmym niebie ze szczęścia. 0 pod gołym niebem
Spać pod gołym niebem. > <0;8E 0@EVB5:BC@=8E D>@< =0;560BL: :V>A:8, ;>B:8, =02VA8..., I> 2AB0=>2;NNBLAO ?@>AB> =510 (7 6C@=.).
163
, -'a, -T. I>, 2 G><C
528103;8289 4> W6V. 0H8=0 =528103;820 4> ?0;820
4> G>3>, =0 NIEWYBREDNY - rzadko w czym, jeśli
chodzi o co; NIEWYMAGAJCY -jeśli
chodzi o co
Niewybredny, jeśli chodzi o jedzenie.
Samochód niewymagający, jeśli chodzi
o paliwo.
... 50:B82=V 4283C=8 =528103;82V 4> ?0;L=>3> - 2>=8 ?@0FNNBL =0 ?@>AB><C 30AV (7 6C@=.); 528103;8289 4> >4O3C, 2V= ?>G02 @0?B>< I>4=O ?@0AC20B8 A>1V HB0=8 (?5@5:;.); # @>1>BV ( 02;>) G>;>2V: =04V9=89, =0 ?;0BC =528103;8289 ("NB.);... 87L:>@>A;V :>H;0BV 0;B09AL:V :>=8:8, =528103;82V =0 :>@<, ;53:V V =52B><=V (>=G0@); V= 1C2 7 B8E, EB> =528103;8289 2 W6V (10=.).
, -0, -T. - 4;O :>3>
&O C3>40 =5283V4=0 4;O =0A.
NIEKORZYSTNY - dla kogo
"0 runowa jest niekorzystna dla nas.
/:89AL G0A ?0=C20;0 2:@09 =5283V4=0 4;O '>@=>3> B8H0 ( VI5=:>).
, -0, -T. - :><C
/:0AL =52V4><0 9><C ;N48=0 A?8B0;0 9>3>, O: 4>1@0B8AO 4> =091;86G>W AB0=FVW <5B@>.
V;O AB>;C A84V2 A82C20B89 G>;>2V:, B@8<02 3075BC V B56 48282AO 7 FV:02VABN =0 =52V4><C
9><C 3>ABN ((8O=).
NIEZNANY -komu
Jakiś nieznany mu człowiek zapytał, jak
dotrzeć do najbliższej stacji metra.
, -0, -T. - 4;O :>3>
02;>, 28:C@82H8 <0@8EC0=8, A?@89<02 @V7:V 72C:8, =52;>28<V 4;O V=H8E ?5@5E>68E.
NIEUCHWYTNY - dla kogo
Paweł po wypaleniu marihuany słyszał ostre dzwięki, nieuchwytne dla innych przechodniów.
;O =5W AB0T =52;>28<8< B5, G8< A8= 6825, I> 4C<0T, I> 70<8H;OT... (>=G0@); 02;CH0 7@07C 6, 70 O:>NAL =52;>28<>N 4;O A515 0A>FV0FVTN, 730402 @0?B>< ?@83>4C >BC 2G>@0H=N (!B5;L<0E).
, -0, -T. - 2 :><C-G><C
(O:89 =5 <0T 2?52=5=>ABV C :><C-, G><C-
-=51C4L)
%;>?5FL 1C2 =52?52=5=89 C A2>W9 4V2G8=V.
V4>7@N202, I> 2V= =5 T48=89, 7 :8< 2>=0
7CAB@VG0TBLAO.
52?52=5=89 2 702B@0H=L><C 4=V.
, -8, 6. - 4> :>3>-G>3>
# WW A;>20E 2V= 2V4GC2 =54>2V@C 4> A515.
@>AB0;> =54>2V@'O 4> =L>3> (!"). 0 28A;>28B8 =54>2V@C :><C-G><C
NIEPEWNY - czego
Chłopiec nie ufał swej dziewczynie. Podejrzewał, że nie jest jedynym, z kim się spotyka. Niepewny jutra.
NIEUFNOŚĆ - do kogo-czego
W jej słowach wyczuł nieufność do siebie.
0 uchwalić wotum nieufności dla kogo--czego
Parlament uchwalił wotum nieufności dla
rządu.
... 0?@>?>=>20=> 28A;>28B8 =54>2V@C 3;02V 5@6:><VB5BC ?> B5;510G5==N V @04V><>2;5==N V=>2VN C;8:C... (7 307.).
0@;0<5=B 28A;>282 =54>2V@C C@O4>2V.
164
^^^(^^/^(
#
nie lubić kogo-czego; nie przepadać za kim-czym; nie darzyć sympatią kogo
..", -NN, -NTH V ./", -ON, -OTH, =54>:. - :>3>--I> (?5@52. 7 V<. =0720<8 >AV1), :>3>-G>3> =09><V =54>;N1;N20;8 9>3>. Znajomi za nim nie przepadali.
1B@CA82H8 A=V3, >4@07C 6 AB0;0 AE>60 =0 BC 0@VN, O:C 2V= =54>;N1;N202 70 3>@4>28BVABL...
( C4.); 5=H>W 4>G:8 35=5@0;LH0 =54>;N1;N20;0 ( 8@=89); <0<0 3=V20NBLAO =0 <5=5,
I> O 3>@>4AL:>W >456V =54>;N1;NN (@>?.).
& .", -NN, -NTH, =54>:. nie doceniać kogo-czego & ", -FV=N, -FV=8H, 4>:. -:>3>-I>, :>3>-G>3>
>A;V4=8:8 =54>>FV=8;8 203C FVTW >1AB028=8.
&59 D0:B G0AB> =54>>FV=NNBL V @V7=8FN 2 7@V;>ABV ?>4@C66O A?@89<0NBL 70 @V7=VABL AB0B59 (?5@5:;.); E0BV =5 O: 1C;> 9 ?>2=> I5. "> 4O4L:> >@4V9 ?@>AB> =54>>FV=82 WW <VAB:>ABV (>;>2:>).
Badacze nie docenili wagi tej okoliczności.
NIEZAPOMNIANY - dla kogo
W tym niezapomnianym dla wielu Ukraińców dniu proklamowano niezależność Ukrainy. "V AB@0H=V V =5701CB=V 4;O <5=5 G0A8, I> <8 2:C?V 7 =8< ?5@568;8 2 V=AL:C, 7@>18;8 9>3> <5=V I5 @V4=VH8< (. #:@.); - / 2A5 718@02AO ?>4O:C20B8 0< 70 BV ?@8T<=V V =5701CB=V 4;O <5=5 4=V, :>;8 <8 @07>< ?@>1C20;8 C L2>2V V =0 A5;V (>FN1.).
#" , -0, -T. - 4;O :>3>
# F59 =5701CB=V9 4;O 1030BL>E C:@0W=FV2 45=L ?@>3>;>H5=> =570;56=VABL #:@0W=8.
- ?5@54 G8<, 4> G>3>
5704>23> 4> A<5@BV 4V4CAL ?><V=O2 70?>2VB.
tui przed czym
Tuż przed śmiercią dziadek zmienił testament.
5704>23> ?5@54 F8< ?@>9H>2 F8:;>=, :V;L:0 4=V2 ;NBC202 HB>@< C@030==>W A8;8 V B0:>3> >F5 =0:>W2 (>=G0@); 5704>23> 4> ?@8W74C (52G5=:>2>3> 2 >@AC=L B0< A?0;0E=C;> ?>2AB0==O, ?@>720=5 8W2AL:0 :>70GG8=0 (0@40).
%) !", - ?5@54 :8<-G8<, @V4H5 (AC)?@>B8 :>3>-G>3>
&O AC<=0 VAB>@VO ?V4B25@46CT =570E8I5=VABL >A>18 ?5@54 2;04>N.
" , -0, -T. - =0 I>, 4> G>3>, 7 V=DV=.
5740B=89 =0 @VHCG5 70?5@5G5==O. 5740B=89 G8=8B8 >?V@.
8 =5740B=V =0 A<V;8289 CG8=>: (?5@5:;.).
-0, -T.
4;O :>3>,
BEZBRONNOŚĆ - wobec kogo-czego
"0 smutna historia potwierdza bezbronność jednostki wobec władzy.
NIEZDOLNY - do czego, z bezokol.
Niezdolny do zdecydowanego sprzeciwu. Niezdolny do stawiania oporu.
NIEZROZUMIAAY - dla kogo
# ,
@V4H5 :><C
!?V2@>7<>2=8: @0?B>< AB02 H284:> 3>2>@8B8 O:>NAL =57@>7C<V;>N 4;O =L>3> <>2>N.
"0:V A;>20, O: ?>B5@G0B0 V :CFL 7CAB@V20=V 2 B5:ABV G8 >A>1;82> A;CE0=V 7V AF5=8 <>6CBL 70;8H0B8AO =57@>7C<V;8<8 4;O G8B0G0 V A;CE0G0 ( 8;LAL:89); ... 0 A2V9 ?>482 O ?>GC2 O:CAL =57@>7C<V;C <5=V <>2C (!<V;.).
Rozmówca nagle zaczął szybko mówić w jakimś niezrozumiałym dla niego języku.
165
#
# , -0, -T. (@V4:>) - 4> G>3>, NIEZDOLNY - do czego, z bezokol. 7 V=DV=.
V4CAL 1C2 AB0@89, E2>@89, 35BL =57C30@- Dziadek był stary, chory, całkowicie niezdol-=89 4> ?@0FV. ny do pracy.
5;0H:0 1C;0 <>;>40, =57C30@=0 4> 206:>W @>1>B8 ( .-52.).
", -46C, -48H, =54>:. - :>-3>-I>
5=02846C ?@>I0==O.
!2VB;0=0 =5=0284V;0 0;8=C, O:C 22060;0
70 AC?5@=8FN.
NIENAWIDZIĆ - kogo-czego
Nienawidzę pożegnań.
Switłana nienawidziła Haliny, którą uważała
za rywalkę.
/ =5=02846C ?>;VB8:C... (7 6C@=.); >=8 =5 B5, I> =5=0284OBL BC A8AB5<C - 2>=8 WW ?@>AB> =5 287=0NBL V 7=52060NBL (7 307.); ... "VB:0 !>DVO =5=0284V;0 A2>N A5AB@C... (?5@5:;.); / =5=02846C 6>@AB>:VABL AB>A>2=> 4VB59 V B20@8= (7 307.).
! , -0, -T. - :><C
&O @>1>B0 1C;0 9><C =5=028A=>N.
NIENAWISTNY - komu
"0 praca była mu nienawistna.
5=028A=89 <5=V, B>9 H;N1, <>2 A<5@BL... (. #:@.).
!",, -V, 6. - 4> :>3>-G>3> 5 2V4GC202 4> =L>3> =5=028ABV, A:>@VH5 ;NBL.
A5@FV C =0B0 =0:8?0;0 =5=028ABL 4> =5;N1>W 6V=:8, =5EVBL 4> A2>TW E0B8 (>FN1)
NIENAWIŚĆ - do kogo-czego
Nie czuł do niego nienawiści, raczej złość.
% !",, -=>ABV, 6. - 1. 7 V=DV=., 2 G><C
5>1EV4=VABL =025AB8 ?>@O4>:. 5<0T =5>1EV4=>ABV C B2>W9 CG0ABV 2 :>=D5@5=FVW.
, -8, 6. - 4> :>3>-G>3> 8AL<5==8: A?@89<02 :@8B8:C O: 28O2 =5?>2038 4> A515.
KONIECZNOŚĆ - czego
Konieczność wprowadzenia porządku. Nie ma konieczności, żebyś uczestniczył w konferencji.
brak szacunku dla kogo-czego
Pisarz odbierał krytykę jako przejaw braku szacunku dla swojej osoby.
65 2 B><C, O: !02:0 2=VA 2>4C V 7 3@N:>< ?>AB0282 =0 C<820;L=8:... 2V= ?>GC2 =5?>203C 4>
A515 (>FN1).
, -0, -T. - 4> :>3>-G>3>, NIEPODOBNY - do kogo-czego
@V4:> :><C-G><C, @V4:> =0 :>3>-I>
!8= 1C2 FV;:>< =5?>4V1=89 4> 10BL:0. | Syn był całkiem niepodobny do ojca.
AV 1C;8 4C65 @04V, I> <0NBL B0:>3> <C4@>3>, <>3CB=L>3> V ;0A:02>3> F0@O, 0 =04B> B0: =5?>4V1=>3> 4> 2AVE V=H8E 72V@V2 ($@.); ><VB8;8 2>=8 >48= >4=>3> =5 2V4@07C 9, =02VBL ?>10G82H8, =5 7@07C :8=C;8AL =07CAB@VG, B0:8< =5?>4V1=8< 1C;> 2A5 =0 BC 402=> <8=C;C 4V9A=VABL (>26.).
"!/, ->NAO, ->WHAO, =54>:.
- ?@> :>3>-I>, @V4H5 70 :>3>-I>, @V4:>
G8<; G8< (?@8 28@065==V ?@8G8=>28E
2V4=>H5=L)
5?>:>WB8AO 70 74>@>2'O 48B8=8.
5?>:>WB8AO ?@> <091CB=T.
NIEPOKOIĆ SI - > kogo-co, kim-czym
Niepokoić się zdrowiem dziecka. Niepokoić się o przyszłość.
166
5?>:>WB8AO 7@>AB>< 7;>G8==>ABV. Niepokoić się wzrostem przestępczości.
V= ;8H5 =5?>:>W2AO ?@> B8E, I> 7038=C;8... ("NB.); - 045<C075;L ><V=V:0 =5?>:>WBLAO 70 B515 (?5@5:;); %>G :@870 265 <8=C;0, 0;5 A;015 A5@F5 4020;> ?V4AB028 =5?>:>WB8AO 70 =5W (>;>2:>); '0A VH>2, 0 C7L<0 7 @>72V4:8 =5 ?>25@B02AO. # HB01V ?>;:C ?>G0;8 =5?>:>WB8AO 70 9>3> 4>;N ( 0=G); ... 8 =04B> 7=52060TB5 <5=5, I>1 =5?>:>WB8AO B8<, I> AB0=5BLAO 7 <>W< A5@F5< (?5@5:;); II >;3>@C:89 =5?>:>W2AO ;8E8<8 2VABO<8 ?@> 7OA;020... (03@51.); >;>20... =5?>:>WBLAO :>6=>N, 1>409 =09<5=H>N, =5240G5N (0@40).
, -8, 6. - :><C-G><C, @V4H5 ?5@54 :8<-G8<, @V4H5 ?@>B8 :>3>-G>3>
0 ?>30=C ?>254V=:C B0 =5?>:>@C 2G8B5;O< 9>3> ?5@525;8 4> V=H>W H:>;8.
NIEPOKORA - wobec kogo-czego
Za złe zachowanie oraz niepokorę wobec nauczycieli został przeniesiony do innej szkoły.
5?>:>@0 10BL:>2V. 5?>:>@0 ?5@54 AB0@H8<8. 5?>:>@0 ?@>B8 3=>18B5;V2 (!"); 0G0;L=8:0 AB0=FVW, O:89 28O282 =5?>:>@C 10=48B0<, @>7AB@V;O=> 2 2V;LH0=8:C ?>704 AB0=FV9=>3> 1C48=:C (03@51.); VG=89 4CE =5?>:>@8 ?@>B8 3=>18B5;V2 682 C A5@FOE 7=54>;5=8E (&N?0).
" , -0, -T. 4;O :>3>, :><C, 4;O G>3>, 4> G>3>, =0 I>
&59 ?@8;04 =5?@840B=89 4;O =0H>3> 5:A?5@8<5=BC.
>;>20 :>;3>A?C =0 71>@0E 70O282, I> :=C@FV2 =5?@840B=8E =0 @>7?;V4, A;V4 :0AB@C20B8.
V= 01A>;NB=> =5?@840B=89 4> FVTW @>1>B8, 0 :@V< FL>3> AB@0H=89 ;540@.
NIEPRZYDATNY komu, dla kogo do czego, w czym
Ten przyrząd jest nieprzydatny do naszego
eksperymentu.
Przewodniczący kołchozu na zebraniu
oświadczył, że warchlaki nie nadające się
do rozpłodu należy kastrować.
On absolutnie nie nadaje się do tej pracy,
a oprócz tego straszny z niego leń.
... 0B@>A8 70E>48;8AO :>?0B8 :>;>4O7V, 0;5 2>40 =0 >1>E >AB@>20E 1C;0 3V@:>-A>;>=>N =5?@840B=>N 4;O ?8BBO ("C;C1); !0H0 C;5H>2 @>74>1C2 45AL 3;5G8: =5?@840B=>W 4> ?8BBO 2>48 (!<>;8G); - 0@<0 I> :C:A0 =0 >4=C =>3C V 4> 2V9AL:0 =5?@840B=89, 0 182 AB0@89 4>1@5 :;OB8E >:C?0=BV2 (.. 5478:); 402AO #;0A 4> AV;LAL:>3> 3>A?>40@AB20 7>2AV< =5?@840B=89 ("NB); 8A>:>2@>609=89 :>=F5=B@>20=89 :>@< 40T =CB, 0;5 =0 75;5=89 :>@< =CB =5?@840B=89... (7 307).
, -0, -T. - :><C
0;0A =02:>;> 9>3> >A>18 1C2 9><C =5?@8T<=89.
NIEPRZYJEMNY - dla kogo
Hałas wokół jego osoby był dla niego nieprzyjemny.
>3> ?@8ACB=VABL 1C;0 <5=V =5?@8T<=0, 4@0BC20;0 <5=5 (?5@5:;).
/" , -0, -T. - 4;O :>3>
&V C<>28 =5?@89=OB=V 4;O =0A.
nie do przyjęcia dla kogo
Te warunki są dla nas nie do przyjęcia.
-/ E>BV2 70?@>?>=C20B8 28EV4, O:89 I5 B8645=L B><C 1C2 18 4;O ?0=0 =5?@89=OB=89 ("C;C1).
, -0, -T. - 4> :>3>--G>3> (157:><?@><VA=89, ?@8=F8?>289) 5@ 1C2 =5?@8<8@5==89 4> @>7B@8=L:C20==O 45@602=8E 3@>H59. 5?@8<8@5==89 4> A2>WE ?>;VB8G=8E 2>@>3V2.
NIEPRZEJEDNANY, BEZKOMPROMISOWY, NIEUSTPLIWY
Burmistrz był nieprzejednanym wrogiem trwonienia publicznych pieniędzy. Nieustępliwy w kontaktach ze swoimi wrogami politycznymi.
02648 B0:89 =5?@8<8@5==89 4> 1@5E=V 9 :@CBV9AB20, 2V= A0< B5?5@ 28:@CGCTBLAO 1@5E=5N, =0G5 E;>?G0: (V;L45).
167
'"
'" , -0, -T. - 4> G>3>
>@8A =5?@8G5B=89 4> FVTW :@04V6:8.
niemający związku, niemający nic wspólnego z czym Borys nie ma nic wspólnego z tą kradzieżą.
=0G8BL 2V= 4> 2182AB20 =5?@8G5B=89 (. #:@.); N48, =5?@8G5B=V 4> =0C:8, 28O2;O;8 4>
=5W 2A5 7@>AB0NG89 V=B5@5A ( 810:).
'" !", - 4> G>3>
>3> =5?@8G5B=VABL 4> FVTW A?@028 =5 ?V4;O30T AC<=V2C.
<8B@> 4>:0702 A2>N =5?@8G5B=VABL 4> A:>T=>3> ?>702G>@0 ?>3@01C20==O.
brak związku z czym
Brak jego związku z tą sprawą nie ulega wątpliwości.
Dymitr udowodnił, że nie ma nic wspólnego z dokonanym przedwczoraj rabunkiem.
V= ?@8B8A 4>;>=V 4> 3@C459, O: F5 @>18BL 48B8=0, :>;8 E>G5 4>25AB8 A2>N =5?@8G5B=VABL 4> 28O2;5=>3> 15H:5B=8FB20 (!<>;8G).
, -0, -T. - 4;O G>3>
&59 <0B5@V0; =5?@>=8:=89 4;O A>=OG=>3> ?@><V==O.
NIEPRZEPUSZCZALNY
Ten materiał nie przepuszcza promieni słonecznych.
!8;>A=V A?>@C48 ?>28==V 1CB8 =5?@>=8:=V 4;O ?>2VB@O V 2>48 (7 ?V4@CG=.).
) , -0, -T. - 4;O :>3>
# 45O:8E A8BC0FVOE =52<V==O 1@5E0B8 =5?@>I5==5 O: 4;O ?>;VB8:0, B0: V 4;O 6C@=0;VAB0.
NIEWYBACZALNY
W pewnych sytuacjach nieumiejętność kłamania jest niewybaczalna, i to zarówno jeśli chodzi o polityka, jak i dziennikarza.
4=0:>2> =5?@>I5==V V 4;O ;VB5@0B>@0 V 4;O ?5403>30 =528103;82VABL, :075==VABL C @>1>BV, =54>AB0B=T GCBBO 2V4?>2V40;L=>ABV (7 307.).
! , -:>N, G. - 70 :>3>-I> 0BL:> 2V4GC202 =5A?>:V9 70 4>G:C, O:0 AB0;0 FV:028B8AO A0B0=V7<><.
NIEPOKÓJ - > kogo-co
Ojciec czuł niepokój o córkę, która zaczęła interesować się satanizmem.
>=8 (4C<8) >B@CN20;8 4CHC, A?>2=N20;8 WW B@82>3>N V =5A?>:>T< 70 AV<'N, 2>=8 6828;8
WW =5?@>I5==>N ?><AB>N ((8O=).
! , -0, -T. - 4> :>3>, 7 :8<
8 =5A?@0254;82V 4> <5=5: O 0=VA:V;L:8 =5 28=5= 2 FL><C.
NIESPRAWIEDLIWY - dla kogo, w stosunku do kogo
Jest pan dla mnie niesprawiedliwy: ani trochę nie jestem temu winien.
>2V@B5, >;L, O 7>2AV< =5 B0:0 =5A?@0254;820 4> 20A, O: 28, >G5284=>, 22060TB5 (?5@5:;.). !# ! , -0, -T. - 7 G8<
nie dający się pogodzić, SPRZECZNY -
z czym
Twój indywidualizm nie da się pogodzić z koniecznością bezmyślnego wykonywania rozkazów.
- "8 A0< =5 @>7C<VTH, >;ęV=, I> B2>W ?>3;O48 =5AC<VA=V 7 @>1>B>N 2 =0C:>2V9 V=AB8BCFVW...
( 810:).
"2V9 V=482V4C0;V7< =5AC<VA=89 7 =5>1EV4 =VABN 1574C<=> 28:>=C20B8 =0:078.
NIETOLERANCYJNY dla kogo-czego
Nietolerancyjny dla cudzych poglądów. B>6, 28 <>65B5 22060B8 A515 >G8I5=8< >4 1C4L-O:8E ?V4>7@ V B><C ?>GC20TB5 ?@02> 1CB8 =5B5@?8<8< 4> GC68E 3@VEV2 (7 6C@=.).
" , -0, -T. - 4> :>3>-G>3>
5B5@?8<89 4> GC68E ?>3;O4V2.
168
( "
%"# /, -O, A. :8<-G8<, :>3>--G>3>
!?>G0B:C 2>=0 1C;0 2 =L>3> 157BO<=> 70:>E0=>N V =0 2A5 4828;0AO :@V7L @>652V >:C;O@8, 0;5 73>4>< W9 =01@84;> ?>ABV9=5 =5EBC20==O =8< WW 1060=L V <@V9.
LEKCEWAŻENIE, IGNOROWANIE
- kogo-czego
Na początku była w nim zakochana bez pamięci i na wszystko patrzyła przez różowe okulary, ale z czasem zaczęła mieć dość ciągłego lekceważenia jej pragnień i marzeń.
/ ?5@5:>=0=89, I> B0:5 ?@8@V2=N20==O #:@0W=8 4> 0E>4C <>65 74V9A=N20B8AL ;8H5 :>HB>< =5EBC20==O A:;04=VABN, 28B>=G5=VABN 9 AC?5@5G;82VABN ?>AB<>45@=V7<C (7 6C@=.); '8 =5 ?@>O28;>AL C =5EBC20==V 7>1@065=L ;N459 9>3> @>7G0@C20==O 2 =8E... (7 6C@=.); >A:>2AL:89 70:>;>B =030402 =0FV>=0;-45<>:@0B0< 4@C389 45@602>B2>@G89 V<?5@0B82, =5EBC20==O O:>3> VAB>B=> A?@8G8=8;>AO 4> ?>@07:8 872>;L=8E 7<030=L 1917-1920 @@.: 28:>@8AB0==O VAB>@8G=>3> <><5=BC (7 6C@=.); 0G8<> 2 FL><C 7030;L=><C B>4V ?>3;O4V =0 ?5@H89 B2V@ 2V4@>465=>3> ?8AL<5=AB20 =0H>3> =0A0<?5@54, =5EBC20==O VAB>@8G=>W ?5@A?5:B828... (D@.); &5 1C;> 1 =5EBC20==O< VAB>@8G=>W ?@0248, =5?>203>N 4> ?0<'OBV B8E, EB> AB02 =528==>N 65@B2>N 15770:>==O B0 A202>;V (C;.).
%"#", -CN, -CTH, =54>:. ~\.:>-3>-I> :8<-G8< (AB028B8AO 4> :>3>-, G>3>--=51C4L 7 ?>3>@4>N, 725@E=L>, 157 =0;56=>W ?>2038)
V4:>;8 ><0= @>71030BV2, AB02 =5EBC20B8 402=VE 4@C7V2.
2. I>, G8< (=5 =04020B8 G><C-=51C4L 7=0G5==O, =5 725@B0B8 C2038 =0 I>AL) 5EBC20B8 G8W<8AL ?>GCBBO<8.
LEKCEWAŻYĆ, IGNOROWAĆ kogo--A>; POMIATAĆ kim-czym
Od czasu gdy się wzbogacił, Roman zaczął pomiatać dawnymi przyjaciółmi. LEKCEWAŻYĆ - co
Lekceważyć czyjeś uczucia. 1. ;5 G0A =5EBCT 1C4L-O:8<8 ;V=V9=8<8 CO2;5==O<8 ?@> A515 (7 6C@=.); >;OG5, I> 1030B> C =0A B0: 720=8E =0?V2V=B5;V35=BV2... ?C1;V:8, :>B@0 =5EBCT 7=0==O 9 :C;LBC@C... (!5=G.); NALT= 7@07C >FV=82 3@C1C 2V425@BVABL B0 =04V9=VABL A2>WE 4@C7V2 V ?>H:>4C202, I> @0=VH5 =5EBC202 WE (?5@5:;.);... BV, I> 7>AB0;8AL, V BV, I> 7 =8< V4CBL, =5EBCNBL 9>3> V 7=52060NBL, :5?:CNBL V7 =L>3> V 7=CI0NBLAO 70 B5, I> ?@87=02AO, =5 <02 A8;8 4> :V=FO >4<030B8AL (?5@5:;.). 2. 5 =5EBC9B5 :>@8A=8<8 ?>@040<8 70 1C4L-O:8E C<>2... (7 6C@=.); 0=5?>:>T=0 0@20@0 =0AB02;O;0 4>G:C, I> 702648 =5EBC20;0 402=V 728G0W (>@4.).
) , -0, -T. - 4> :>3>-G>3> BEZWZGLDNY - dla kogo-czego, wo-
bec kogo-czego, w stosunku do kogo-czego; BEZLITOSNY - dla kogo-czego, wobec kogo-czego
Bezwzględny dla wrogów. >=0 1C;0 0:B82=0 9 =0?>;53;820, =0AB8@;820 9 =5I04=0 4> B8E, EB> AB0202 W9 =0 4>@>7V (.. /=>2.); A>1;82> =5I04=0 4> ?>@CH=8:V2 ?@028; 4>@>6=L>3> @CEC, 70 A?>AB5@565==O<8 2>4VW2, =V<5FL:0 ?>;VFVO... (7 6C@=.).
5I04=89 4> 2>@>3V2.
( ", -@N, -@8H, =54>:. - 70 :8<-G8<
!?5FV0;L=V 2V9AL:>2V ?0B@C;V =8H?>@8;8 ?> A5;0E 70 4575@B8@0<8.
MYSZKOWAĆ
Specjalne wojskowe patrole myszkowały po wsiach w poszukiwaniu dezerterów.
;5 ?>2AB0=FV2 38=C;> I5 1V;LH5: 1030B>G8A;5==V :0@0;L=V 703>=8 >?5@0B82=8:V2 45=L
V =VG =8H?>@8;8 70 =8<8... (7 6C@=.).
169
=V6=89
, -0, -T. 4> :>3>, 7 :8<
0@8A0 73040;0, O:8< 4>1@8< B0 =V6=8< 4> =5W 1C2 2G>@0 3>@.
CZUAY dla kogo
Larysa przypomniała sobie, jaki dobry i czuły był dla niej wczoraj Igor.
przy
/ ", =VO:>2VN, =VO:>2VTH, =54>:. - ?5@54 :8<-G8<
VG>3> =5 <V3 24VOB8: ?5@54 FVTN 4V2G8=>N 2V= =VO:>2V2, @C:8 2 =L>3> ?VB=V;8, 3>;>A B@5<BV2.
C, 74@0ABC9, @8H>! AE28;L>20=> V B@>E8 =VO:>2VNG8 ?5@54 ?@8ACB=V<8 70 52>A E28;N20==O, ?@82VB02AO @B5<, O: BV;L:8 <V3 AB@8<0=> (>;>2:>); 5B@> =VO:>2V2 ?5@54 EC4>6=8F5N (@8<).
czuć się nieswojo, PESZYĆ SI kim-czym, w czyjejś obecności Nic nie mógł poradzić, ta dziewczyna onie śmiclała go, ręce mu się pociły, głos drżał.
, -0, G.
70 =><5@><, @V4H5 ?V4 =><5@><
!2V4>FB2> ?@> =0@>465==O 70 =><5@>< 76
2840=> 7 :2VB=O 1990 @>:C.
>:C<5=B 70@5TAB@>20=> 70 =><5@>< 341.
#,, -9, 6. - 70 :8<-G8< (AC<, BC30)
0?B>< A>;40B0 >E>?8;0 =C4L30 70 ;N1>N 4V2G8=>N.
NUMER pod numerem
Akt urodzenia numer 76 wydano 7 kwietnia 1990 roku.
Dokument zarejestrowano pod numerem 341.
TSKNOTA - za kim-czym (smutek z powodu braku kogoś, czegoś), do kogo-czego
(pragnienie ujrzenia kogoś) Nagle żołnierza ogarnęła tęsknota za ukochaną dziewczyną.
... >3> B56 ?>W4>< WABL =C4L30 70 157A<5@BO<, 0 G8 70 7<>3>N 1>409 A?>2V;L=8B8 ?;8= G0AC (0H:0); "@510 20< A:070B8, I> O V=>4V E2>@VN =0 =>AB0;L3VN, F51B> - C <5=5 7'O2;OTBLAO =C4L30 70 10BL:V2I8=>N (.. /=>2.).
#,#", -CN, -CAH, =54>:. :8<-G8< (AC<C20B8, BC68B8)
70 | TSKNIĆ - za kim-czym (cierpieć, być nieszczęśliwym z powodu braku kogoś, czegoś), do kogo-czego (bardzo chcieć czegoś, pragnąć zobaczyć kogoś) Marysia siedziała i drżąc z zimna, tęskniła do lata i gorącego piasku plaży.
0@V9:0 A84V;0 9, B@5<BOG8 2V4 E>;>4C,
=C4L3C20;0 70 ;VB>< B0 30@OG8< ?VA:><
?;O6C.
;5 2 0@86V O =C4L3C20;0 =02VBL 70 AB5?><, 70 G010=AL:>N :0H5N (>=G0@); ... 'OAC20 ;>AO, I> =0 @5HBV B5@8B>@VW #:@0W=8 =VEB> 70 45<>=AB@0FVO<8 =5 =C4L3C202... (V 6C@=).
170
Oo
#' , -0, -T. 2 G><C
@V4H5 70 I> (728=C20G5=89) ;>G8=5FL, >128=C20G5=89 C 2182AB2V ?@5-<'T@0, 2BV: 70 :>@4>=.
OSKARŻONY ->A>
Złoczyńca, oskarżony o zabójstwo premiera, zbiegł za granicę.
AB0209, A5@F5, B0 2VB09 3>AB59! - B8E> A:0702 0;01CE0, =5=0G5 >128=C20G5=89 2 O:><CAL ?@>ABC?AB2V ( .-52.); "0 G8 =5 >4=0:>2>, O:I> >128=C20G5=>3> 70 2182AB2> AB@0BOBL 70 B5, I> 2V= =5 ?;0:02 =0 ?>E>@>=V <0B5@V (?5@5:;).
OSKARŻAĆ - kogo-co o co przed kim, wobec kogo; OBWINIAĆ - kogo o co przed kim, wobec kogo
Nie zamierzam pana o nic oskarżać.
#'#", -CN, -CTH, =5-4>:., #"", -9GC, -0B8H, 4>:. - :>3>-I> 2 G><C, @V4H5 70 I> (?5@54 :8< 728=C20GC20B8)
/ =5 718@0NAO 20A =V 2 G><C >128=C20GC20B8.
@>2:> E>G V =5 >128=C20GC202 !030940:0 C ?5@528I5==V A2>WE ?>2=>2065=L, 0;5 B0:5, E>G V 157:>@8A;825, A0<>G8=AB2> 3>;>2V =5 A?>4>10;>AO (>1@.); . A0C;5=:0 >128=C20GCNBL 2 >45@60==V E010@V2 70 =040==O V=>DV@<0< :2>B V ;VF5=7V9 =0 282575==O <5B0;C 7 #:@0W=8 (7 307.); 8... >128=C20GCT<> :0?VB0;V7< 70 B5, I> 2V= 2545 4> 25;8:>3> 28@>1=8FB20 G5@57 @>7>@5==O A5;O=8=0 (?5@5:;.).
# " #", -CN, -CTH, =54>:., # "#", -CN, -CTH, 4>:. - I> G8<
!2>N 2V4<>2C AB0B8 <V=VAB@>< 2V= >13@C=BC202 ?>30=8< AB0=>< 74>@>2'O.
UZASADNIAĆ - co czym
Swą odmowę przyjęcia teki ministra uzasadnił złym stanem zdrowia.
# =0A T :V;L:0 0@3C<5=BV2, O:8<8 E>BV;8 1 >1ę@C=BC20B8 ?@>B8;56=C B>G:C 7>@C (>26).
", -0N, -0TH, =54>:., ", -56C, -565H, 4>:. - :>3>-I> 2V4 :>3>-G>3>, =5 70E. ?5@54 :8<-G8<
15@V30B8 2V4 ?>H:>465==O.
CHRONIĆ, OCHRANIAĆ - kogo-co przed kim-czym; STRZEC - kogo-czego przed kim-czym, od czego (chronić kogoś przed złym, niepożądanym działaniem, wpływem czegoś) Chronić przed uszkodzeniem. 5>1EV4=> 410B8 ?@> G8AB>BC V 715@565==O AB0=8=, B>1B> >15@V30B8 WE 2V4 701>W=, ?>4@O?8=, :>@>7VW (7 ?V4@CG=); 0< A;V4 >15@V30B8 48B8=C 2V4 B0:8E AF5= (?5@5:;); - 0H0 25;8G=VABL,
171
""!/
4>72>;LB5 <5=V 702V4C20B8 :C@=8:>< V >15@V30BL :C@59 >4 2>@>3V2 (=0@. B2>@.); ... CAVE ACA?V;LAB20E 157;VG B01C >15@V30NBL G>;>2V:0 2V4 703@>78, I> B0WBLAO 2 6V=>G><C AB0B52><C >@30=V (?5@5:;.).
""!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., #"!/, >15@=CAO, >15@=5HAO, 4>:. - 1. =0 :>3>-I>, 2 :>3>-I>, @V4H5 :8<-G8< (?5@5B2>@N20B8AO) 5A?>4V20=> 4;O 2AVE :>@>;520 >15@=C;0AO 2 601C.
2. G8< (1CB8 ?@8G8=>N, >A=>2>N V B. V=. ?52=8E 4V9, O28I, ?5@5B2>@5=L B>I>) VH5==O <5@0 >15@=C;>AO <V;L9>==8<8 718B:0<8.
PRZEMIENIAĆ SI, PRZEISTACZAĆ
SI - w kogo-co
Niespodziewanie dla wszystkich królowa przemieniła się w żabę. POWODOWAĆ - co
Decyzja burmistrza spowodowała milionowe straty.
1. V4 =>30<8 ?5@5A>E;0 75<;O >15@B0;0AO =0 ?>@>E ( 0=G); ?>A8?0;8AL VA:@8 OA=V, 2 472V=:V >15@=C;8AL ?VA=V ( ;5AL); ... AV FV E;>?FV, B0:V <8@=V 7 283;O4C, >4@07C 1 >15@=C;8AO 2 9>3> <CG8B5;V2, O:18 9><C 4>25;>AO A84VB8 @07>< 7 =8<8 2 :;0AV... (?5@5:;.); 65 >DVF5@ AB02 5;5:B@8:><, A5@60=B >15@=C2AO B5A;O@5<... (>=G0@). 2. >@>=F>2 7=02 V B5, I> :>65= 9>3> =5?@>4C<0=89 =0:07, :>65= 9>3> E81=89 :@>:, =02VBL E81=89 65AB >15@=5BLAO G8TNAL :@>2'N (>=G0@); 20-30-BV @>:8 2 C:@0W=AL:V9 :C;LBC@V - >G5284=>, 70 2AV 2V:8 =09?0@04>:A0;L=VH89 WW ?5@V>4... '0A >AB0==L>W V;N7VW, O:0 =524>27V >15@=C;0AL >AB0B>G=>N B@0354VTN (7 6C@=.).
", -0N, -0TH, =54>:., ", -2C, -25H, 4>:. - :>3> :8<
17820B8 :>3>AL 1>O3C7><.
0 3CAB5 2>;>AAO =0 3@C4OE >4=>:;0A=8:8
>17820;8 9>3> 3>@8;>N.
# H:>;V WW >17820;8 G0?;5N.
- 5 6 F5 2840=> - 4C@=5< >1V720B8 E07OW=0
", -0N, -0TH, =54>:., ", >15@C, >15@5H, 4>:. - :8<, 2 :>3> (3.) (C <=.), =0 :>3> 18@0B8 2 45?CB0B8.
WYZYWAĆ - kogo od kogo (tylko w Im); WYMYŚLAĆ - komu od kogo (tylko w Im) // PRZEZYWAĆ - kogo jak (N. albo M.) (wymyślać komuś, nadając złośliwe, ośmieszające przezwiska) Wyzywać kogoś od tchórzy. Z powodu gęstych włosów na piersiach koledzy z klasy przezywali go Gorylem". W szkole przezywali ją Czapla", 2 9>3> E0BV? (03<CB).
WYBIERAĆ - kogo na kogo
Wybierać na posła.
20=0 =B>=>28G0 728G09=> >18@0;8 AC445N (>=G0@); >170@ @>7?>2V2 ?@> B5, O: 2>;V;8 :>70:8 =5 >1@0B8 2 35BL<0=8 46C@C %<5;L=8FL:>3> (;LG5=:>); !0< "0@0A "@OA8;>, :>B@>3> 70?>@>6FV >1@0;8 =0 35BL<0=0, 2 20-E @@. XVII AB. 1C2 :>@AC=AL:8< ?>;:>2=8:>< @5TAB@>2>3> 2V9AL:0 (7 6C@=.).
, -C, G. 70 >1V4><
!?8B0N 9>3> ?@> F5 70 >1V4><.
, -0, -T. - 7 G8<, 2 G><C
OBIAD przy obiedzie
Spytam go o to przy obiedzie.
OBEZNANY
abstr.)
z czym, w czym (z rzecz.
172
."!/
V9 4O4L:> >1V7=0=89 7 2V45>B5E=V:>N =>2>3> ?>:>;V==O.
Mój wujek jest obeznany ze sprzętem wideo najnowszej generacji.
1V7=0=89 7V AB0=>< ?>4V9. 1V7=0=89 C <>WE A?@020E (!").
WYPOSAŻAĆ - kogo-co w co
Biuro wyposażono w nowe komputery oraz drukarki.
OGRANICZAĆ SI - do czego w czym
#", -CN, -CTH, =54>:., ", -0N, -0TH, 4>:. - I> G8< N@> >1;04=0;8 =>28<8 :><?'NB5@0<8 B0 ?@8=B5@0<8.
#"!/ -CNAO, -CTHAO, =54>:., "!/, -6CAO, -68HAO, 4>:. - G8< (@V4:>, 70E. 4> G>3>, 70AB. =0 G><C) 2 G><C
1<56C20B8AO 2 A2>WE 4>A;V465==OE 4>- Ograniczać się w swych badaniach do do-
ABC?=8< <0B5@V0;><. stępnego materiału.
0@V9:0 =V:>;8 B5?5@ =5 >1<56C20;0AO 70A2>T==O< <0B5@V0;C 70 ?V4@CG=8:>< (>=G.); VO:>3> :>=:@5B=>3> 28A=>2:C B0: V =5 4V9H;8, >1<5682H8AL @>7?;82G0AB8<8 D>@<C;N20==O<8 (7 307.); "><C 9 =5 >1<56CTBLAO E@V<>28G ?>5B87<0<8, =5 FC@0TBLAO 3@C1>3> A;>20 (7 6C@=.); 8AB5FL:0 4VO;L=VABL >1<56C20;0AL 4> ?5@5A5;5=FV2, B8<G0A>2> 73C@B>20=8E C B01>@0E (7 6C@=.); / >1<56CAO BCB =0 :V;L:>E 1V;LH-<5=H 28?04:>28E ?@8:;040E ((5@5E).
, -C, G. - :8<-G8< 7 :8<-G8<, <V6
:8<-G8< (B8< A0<8<) // :>3>-G>3> (70<V=0 G>3>AL =0 I>AL V=H5) (4VO 70 7=0G5==O< <V=OB8AO G8<>AL 7 :8<-=51C4L; 2V440NG8, >45@6C20B8 =0B><VABL :>3>-, I>-=5-1C4L)
1<V= ?>;>=5=8<8, H?83C=0<8. 1<V= 4>A2V4><, 4C<:0<8, 2@065==O<8. C=:B >1<V=C 20;NB8. 2 >1<V= =0 I>
>1<V= =0 A?8@B A>;40B8 40;8 ?0@B870=0< A:@8=L:C 3@0=0B.
WYMIANA - kogo-czego z kim-czym, między kim-czym
Wymiana jeńców, szpiegów. Wymiana doświadczeń, poglądów, wrażeń. Kantor wymiany walut. w zamian za co
W zamian za spirytus żołnierze dali partyzantom skrzynkę granatów.
;V=0, 040 9 >;O 2?5@H5 ?VA;O 8T20 7>AB0;8AO =0 A0<>BV 4;O >1<V=C 4C<:0<8 (.. /=>2.); 5@6020 2 >1<V= =0 A?;0BC ?>40B:V2 ?@>?>=CT 1030B> =5?>B@V1=8E B0 4>@>38E ?>A;C3 (7 6C@=.).
."!/, -NNAO, -NTHAO, =54>:., /"!/, -ONAO, -OTHAO, 4>:. - :8<-G8< 7 :8<-G8< (<V=OB8AO G8<>AL 7 :8<-=51C4L)
1<V=N20B8AO ?>40@C=:0<8, D>B>3@0DVO<8. 1<V=N20B8AO 4>A2V4><, V=D>@<0FVTN.
WYMIENIAĆ - kogo-co z kim-czym
Wymieniać podarunki, fotografie. Wymieniać doświadczenia, informacje.
"8 @>7C<VTH, 0465 <8 I5 9 =5 10G8;8 >4=5 >4=>3>. >7=09><8;8AO ;8AB>2=>, ?>BV< >1<V=O;8AO D>B>:0@B:0<8 ( >@>7).
173
""
OMIATAĆ - kogo-co z czego
"", -0N, -0TH, =54>:., !", -BC, -B5H, 4>:. - :>3>-I> 2V4 G>3>
V@>H=8:C, >1<5B8 2V4 1>@>H=0 A2>W G5@528:8.
"@020 ;0A:028<8 75;5=8<8 2CA8:0<8 >1<VB0;0 2V4 ?8;N:8 9>3> ?>@C4V;V G>1>B8 (V<0@>2).
Młynarzu, obmieć swe buty z mąki.
'/ , -7:C, G. - 7 V=DV=.; ?5@54 :8<-G8<, @V4:> (AC)?@>B8 :>3>-G>3>,
I>4> :>3>-G>3>
1>2'O7>: 70E8I0B8 10BL:V2I8=C.
1>2'O7>: ?5@54 <0BV@'N.
OBOWIZEK - czego, wobec kogo-cze-
go, wzglądem kogo, w stosunku do kogo
Obowiązek obrony ojczyzny.
Obowiązek wobec matki. / 7=0N, 101CAN, G8< O 9><C 7>1>2'O70=0, 0;5 O: 6V=:0 O <0N B0:>6 >1>2'O7:8 ?5@54 A2>W< 4><><... {?5@5:;.); !8<?B><0B8G=>, I> ?>5B =5 BVH8BLAO <0B5@8=AL:8<8 BC@1>B0<8 ?@> A8=0, 0, =02?0:8, ?0<'OB0T ?@> A2V9 A8=V2AL:89 >1>2'O7>: ?5@54 <0BV@'N (7 6C@=.); @8G8=>N 2?5@B>W 2V4<>28 1C2 B>9 D0:B, I> 65=52AL:V ?>AB0=>28 4>:;04=VH5 287=0G0NBL >1>2'O7:8 AC?@>B8 ?>;>=5=8E, 7>:@5<0 ?5@5410G0NBL ?5@52V@:8 =59B@0;L=8E G8==8:V2 C B01>@0E ?>;>=5=8E (7 6C@=.); ... /:I> 2V= ?>-4>1@><C =5 70E>G5 28:>=0B8 A2>3> AC?@>B8 20A >1>2'O7:C, B>, :>@8AB0NG8 7 2>;L=>ABV A2>TW H;OE5BAL:>W, O 28:;8GC 9>3> =0 ?>T48=>:... (?5@5:;.); ... # G;5=V2 :><VB5BC A:;0;>AO 2@065==O, I> 2V= =5 28:>=CT A2>WE >1>2'O7:V2 I>4> VAB>@8G=>3> D0:C;LB5BC (7 6C@=.).
, -8, 6. - :>3>-G>3> 2V4 :>3>-
-G>3>, =5 - 70E. ?5@54 :8<-G8< 1>@>=0 1>:A5@0 2V4 A8;L=8E C40@V2 ?@>B82=8:0 28O28;0AO =54>AB0B=L>N.
OBRONA - kogo-czego przed kim-czym
Obrona boksera przed silnymi ciosami przeciwnika okazała się niewystarczająca.
... =86:0 0@@5A0 V4 ?>3;O4>< 20@20@V2 4020;0 <5=V 2V4?>2V4L =0 2A5, ?>AB0G0;0 <5=5 D>@<C;0<8 4;O >1>@>=8 2V4 B>20@8HV2 7 CI8?;828< @>7:>B8AB8< A<VE>< (?5@5:;).
AB020B8 2 >1>@>=C :>3>-G>3>
'><C =VEB> =5 AB02 2 9>3> >1>@>=C?
stawać w obronie kogo-czego
Dlaczego nikt nie stanął w jego obronie?
@>B5AB ?@>B8 V=>75<=>3> =0A8;LAB20, ?@>B5AB 2 >1>@>=C V=H8E =0FV>=0;L=>AB59 C 20=0 $@0=:0 =5 T G8<AL 28?04:>28< ("8G.); @C=O AB0;0 2 >1>@>=C G>;>2V:0, I> =5 2<VT :@828BL 4CH5N (>@4).
/", -ON, -OTH, =54>:., ", -@>=N, -@>=8H, 4>:. -1. :>3>--I> 2V4 :>3>-G>3>, =5 - 70E. ?5@54 :8<-G8< (1>@>=8B8 :>3>-, I>-=51C4L 2V4 =0?04C, 70<0EC, C40@C // >15@V30B8, C:@820B8 :>3>-, I>-=51C4L 2V4 G>3>AL H:V4;82>3>, =5157?5G=>3>) 1>@>=OB8 <VAB.
>6CE 70E8I02 48B8=C 2V4 <>@>7C. 2. :>3>-I> 2V4 G>3> (1>@>=8B8, 2V4AB>N20B8 ?>3;O48, ?@020, V=B5@5A8, G5ABL :>3>--=51C4L) 1>@>=OB8 G5ABL 4@C30.
BRONIĆ - kogo-czego przed kim-czym (odpierać atak); BRONIĆ - kogo-co przed kim-czym (chronić przed kimś, przed czymś); CHRONIĆ - kogo-co przed kim--czym
Bronić mostu.
Kożuch chronił dziecko przed mrozem.
kogo-czego przed czym
Bronić honoru przyjaciela. 1.... )>1 >1>@>=8B8 =>2V 2>;>4V==O 2V4 <>6;828E =0A:>:V2 7 ?V2=>GV, B@510 1C;> 28ABC?8B8 2 3>@8 ?@>B8 <V4O= B0 3V@:0=FV2 (?5@5:;). 2. E, 4>==> ==>, B0 =5265 ?>B@V1=V V 20< >BV
174
" #"!/
<V75@=V >3>@>6V, I> =V18B> >1>@>=OB8 <0NBL 6V=>GC 3V4=VABL? (. #:@); CE F8E 48:8E, O;>28E, 3>;8E A:5;L... >1=O2 4CHV ?>:@82465=8E, V 2>=8 9H;8 >1>@>=OB8 A2>N G5ABL V A2>T ?@02> {>FN1); B@02=V 2V= 45@520< V4 3CA5=V >1>@>=O2 ;8AB:8 { 8;LAL:89).
/"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:., "!/, -@>=8AO, -@>=8HAO, 4>:. - 2V4 :>3>-G>3> (70E8I0B8AO 2V4 =0?04C, =5157?5:8 B>I>) '5<?V>= 7 :0@0B5 >1>@>=O2AO A0< 2V4 ?'OBL>E =0?04=8:V2.
"!/, -0NAO, -0THAO V @V4:> #"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., "!/, -96CAO, -078HAO, 4>:. - =0 :>3>-I>, 70 :>3>-I>, @V4:> 7 G>3> 0@:> >1@0782AO =0 4@C30 70 :@8B8:C =0 A2>N 04@5AC. 5 20@B> >1@060B8AO 7 B>3>.
BRONIĆ SI przed kim-czym
Mistrz karate bronił się sam przed pięcioma napastnikami.
OBRAŻAĆ SI - na kogo za co, o kogo--co, z powodu kogo-czego
Marek obraził się na przyjaciela za krytykę
pod swoim adresem.
Nie warto się o to obrażać. 8 =5 >1@0609B5AO =0 <5=5, AB0@>3>, <>65, O B@>E8 :@CBC20B> A:0702 {'01); AL I> :06CBL E;>?FV 7 :><0=48 0B;5BV2, O:V =5 >1@060NBLAO =0 A2>3> B>20@8H0 0@0;L40 'C40O, I> H?83C202 70 =8<8: 7=0NG8 A8AB5<C, 2 O:V9 <8 68;8, <8 4>2V@OT<> 0@0;L4>2V (7 6C@=.); ... 0BL:> >1@060TBLAO =0 <>T =51060==O 1@0B8 A?V2CG0ABL C B><C ?@8304C20==V... (7 6C@=.); - 8 >1@060TB5AO =0 :>6=5 <>T A;>2> {?5@5:;.); C<0N, 28 =5 >1@078B5AL 70 <>N I8@VABL {. #:@.); ;5=0, O: VAB8==0 ?>;B02G0=:0, >1@078;0AO 7 B>3>, I> 3VABL =5 A:>@8AB02AO V7 WW 3>AB8==>ABV... {"NB).
!" , -8, 6. 70 (482=8E, =57'OA>20=8E VB. V=.) >1AB028=
/ ?>7=09><82AO 7 =8< 70 482=8E >1AB028=.
OKOLICZNOŚĆ
w (dziwnych, niewyjaśnionych itp.) okolicznościach
Poznałem go w dziwnych okolicznościach. !B2>@N20;8 WE =5?5@5AVG=V >A>18AB>ABV: 2>4>;078, 0;L?V=VAB8, A:5;5>;>38, - CAV BV, EB> <02 2@>465=C ?>B@51C V E8AB ?@8E>48B8 =0 4>?><>3C 70 A:@CB=8E >1AB028= (7 6C@=).
!" .", -NN, -NTH, =54>:., !" /", -<5N, ->"H, 4>:. - :>3>-I> (70E8I0B8 A2>W V=B5@5A8, ?>3;O48 B>I>) 1AB>N20B8 A2>N ?>78FVN.
BRONIĆ - kogo-czego
Bronić swego stanowiska.
... V= =5 40202 =0?;N20B8 A>1V 2 :0HC, A0< A515 >1AB>N202 {>FN1).
" #", -CN, -CTH, =54>:., " ", -0N, -0TH, 4>:. - :>3>-I> 2V4 G>3>, 70AB. 7 G>3> 1B@V?C20B8 :>6CE 2V4 A=V3C.
OTRZEPYWAĆ - kogo-co z czego
Otrzepywać kożuch ze śniegu.
1B@V?0;0 <0B8 4>G:C 2V4 ?8;C, 0 4>G:0 <0BV@ {!284=).
OTRZEPYWAĆ SI - z czego
" #"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., " "!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. {@>7<.) - 2V4 G>3>, 70AB. 7 G>3> >4>@>6=V >1B@V?C20;8AO 2V4 ?8;C.
Podróżni otrzepywali się z kurzu.
0A8;L:> ?V42V2AO, >1B@V?CNG8AL 7 A=V3C, ?V41V3 4> A0=59 {>FN1).
175
" #(#"
" #(#", -CN, -CTH, =54>:., " #!", -B@CHC, -CB@CA8H, 4>:. -:>3>-I> 2V4 G>3>, 70AB. 7 G>3> 1B@CHC20B8 :><V@ 2V4 ;C?8.
OTRZSAĆ - kogo-co z czego
Otrząsać kołnierz z łupieżu.
5 :20?;OG8AL, >G8AB8;0 3@51V=L 2V4 2>;>AAO, ... >1B@CA8;0 ?;5GV 2V4 2>;>A8=>: (V;L45); - "5?5@ :8@:>N >1B@CA8 7 75<;V B>=5=L:V :>@V=FV, >1@V6 WE =>65< (>FN1.).
" #(#"!/, -CNAO, -CTHAO, =5 4>:., " #!"!/, -B@CHCAO, -B@C A8HAO, 4>:. - 2V4 G>3>, 70AB. 7 G>3> !06>B@CA >1B@CA82AO 2V4 A06V.
OTRZSAĆ SI - z czego
Kominiarz otrząsnął się z sadzy. !>410 >1B@CA82AO >4 4>IC, O: ?5A, I> 4>?V@C 28@8=C2 V7 @VG:8... ((:C@C?V9); 0?B>< 425@V 2V4G8=8;8AO, V =0 ?>@>7V AB02 >1B@CHCNG8AL 2V4 A=V3C, I5 >48= 2V42V4C20G (>=G0@); 'C309AB8@ AV2 =0 ?5=L>:, >1B@CA82AO 7 ACE>3> ;8ABC (>FN1).
# ."!/, -NNAO, -NTHAO, =54>:., # "!/, -@NAO, -@8HAO, 4>:. =0 :>3>-I>, G8<, ?@>B8 G>3>, 70 I>,
@V4:> 7 G>3>
1C@N20B8AO =0 4@C68=C 70 =5>13@C=B>20=V 4>:>@8.
1C@N20B8AO G8TNAL =5?@8AB>9=>N ?>254V=:>N.
1C@N20B8AO =0 =5A?@0254;82VABL, O:0 A?VB:0;0 7=09><>3>.
5B@> >1C@82AO 7 B>3>, I> <8B=8: 703>2>@82 4> =L>3> V=>75<=>N <>2>N.
OBURZAĆ SI - ?0 kogo-co za co, z jakiegoś powodu
Oburzać się na żonę za nieuzasadnione pretensje.
Oburzać się z powodu czyjegoś nieprzyzwoitego zachowania.
Oburzać się na niesprawiedliwość, która spotkała znajomego.
Piotr oburzył się, że celnik zwrócił się do niego w obcym języku.
4CHV 8E09;> G0AB> >1C@N202AO =0 10BL:0... ("><G.); V=... >1C@N202AO =0 :>6=C A?@>1C A0<>ABV9=>W 4C<:8 (7 6C@=.);... (!B5?0=) >1C@N202AO =0 A<VH=V ?@5B5=7VW =5740@ ?8A0B8 A2>W 1573;C74V >?>2V40==O V I5 1573;C74VHV 2V@HV ( V4<>3.); >5B >1C@NTBLAO ?C1;V:0FVTN 28<CG5=8E V7 E2>@>3> !BCA0 2V4@5G5=L 2V4 10=45@V2AL:8E =54>18B:V2 V7 6>2B>-1;0:8B=8E :C@5=V2... (7 6C@=.); 5 ?@89<0NG8 A8=L>-6>2B>3> ?@0?>@0 V B@87C10, 02B>@ >1C@NTBLAO 02B>@8B0@87<>< V ?>@CH5==O< 70:>=C, 1CFV<B> 28O2;5=8<8 2 ?0@;0<5=BV ?@8 CE20;5==V 2V4?>2V4=8E @VH5=L (7 6C@=.); 030B> ?>;VB8:V2 I8@> >1C@N20;8AO D0;LH828<8 28?CA:0<8 3075B8 !V;LAL:V 2VABV... (7 6C@=.); 1C@N20B8AO <0=V?C;N20==O< VAB>@8G=8<8 D0:B0<8 (7 6C@=.); <8B@V9 =5 BV;L:8 =5 >1C@82AO 70 B5, I> 8@8;> ?@><>282 C >23>@>4V, 0 =02?0:8, 27O2 9>3> =0 3;C< (%86=O:); / =5 482CN, I> ;N48 G0AB> >1C@NNBLAO ?@>B8 FL>3> (?5@5:;.); V=:8 2 >48= 3>;>A >1C@N20;8AO 7 B>3>, I> C;8: >4<>282AO :>A8B8 9 7060402 A>1V ;53H>W @>1>B8 (C@).
')", -0N, -0TH, =54>:., '!"", -9IC, -9AB8H, 4>:. - 1. I> 2V4 G>3>, 70AB. 7 G>3> (7=V<0B8 7 G>3>-=51C4L 25@E=V9 H0@ G>3>-=51C4L, ?>:@8BBO) 1G8AB8B8 O9F5 2V4 H:0@0;C?8. 2. I>, 2V4 G>3>, 70AB. 7 G>3> (7=V<0B8 7 ?>25@E=V G>3>-=51C4L @V7=V AB>@>==V =0H0@C20==O) 1G8AB8B8 G>1>B8 2V4 3@O7N:8.
OBIERAĆ - co z czego
Obrać jajko ze skorupki. OCZYSZCZAĆ - co z czego
Oczyścić buty z błota.
176
(#"
", -0N, -0TH, =54>:., ", -VN, -VTH, 4>:. - :8<-G8< 2>;>4VB8 B0T<=>N @5F5?BC@>N. AV<0 ?@8ACB=V<8 >2>;>4V2 25A5;89 =0AB@V9.
OPANOWYWAĆ - kogo-co; ZAWAADNĆ - kim-czym
Zawładnąć tajemną recepturą. Wszystkich obecnych opanował wesoły nastrój.
2>;>4VB8 AB0=FVTN >;>:>; - F5 7=0G8BL ?@8<CA8B8 =V<FV2 =5309=> 2V4:>B8B8AO 70 @VG:C
(>@=.); /:89AL ?@8T<=89 A?>:V9 >2>;>4V2 =8< ((8O=).
, -8, 6. - 4> :>3>-G>3>
>;>40 <54A5AB@0 =5 <>3;0 ?>1>@>B8 >3848 4> ?0FVT=B0 7V A?>B2>@5=8< >1;8GGO<.
OBRZYDZENIE, WSTRT - do kogo--czego
Młoda pielęgniarka nic mogła przezwyciężyć wstrętu do pacjenta ze zniekształconą twarzą.
... >5<V =5 <>3;0 ?@8E>20B8 A2>TW >3848 4> =L>3>... {?5@5:;).
, -0, -T. - :><C
&O ;N48=0 1C;0 W9 >384=0. ... V= 1C2 W9 DV78G=> >384=89.
(?5@5:;).
"#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., ""!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - 2V4 G>3> (?>25@B0B8AO 4> =>@<0;L=>3> AB0=C)
5 2AB83 I5 >3>2B0B8AO 2V4 ?5@H>W =5A?>4V20=:8, O: AB0;0AO =0ABC?=0.
0B8 =5 <>3;0 >3>2B0B8AO 2V4 @>7?0GC ?VA;O A<5@BV A8=0.
OBRZYDLIWY - dla kogo; WSTRTNY - dla kogo, rzadziej komu Ten człowiek budził w niej wstręt.
OCHAONĆ, OTRZSNĆ SI - z czego, po czym; 0 dojść do siebie po czym
Nie zdążył jeszcze dobrze ochłonąć po
pierwszej niespodziance, kiedy zdarzyła się
następna.
Matka nie mogła otrząsnąć się z rozpaczy
po śmierci syna.
3>2B02H8AL 2V4 AB@0H=>W =5A?>4V20=:8, O ?@8AV2 :>;> =8E =0 =0@0E... (7 6C@=.); 4=0G5 AB0@0 10@>=5A0 H284:> >3>2B0;0AO 2V4 AB@0EC, V, :@82> ?>A<VE0NG8AL, 703>2>@8;0 7 =52VAB:>N 7 ?V4:@5A;5=>N, A>;>4:02>N ;N1'O7=VABN... (?5@5:;.); ... / 1C2 1@84:89 =0A?@024V. V4 FL>3> O B0: =V:>;8 9 =5 >3>2B02AO (?5@5:;.); 5 2AB83;> <VAB> >3>2B0B8AO 2V4 73040=>3> 2182AB20, O: AB0;> 2V4><>, I> 2 >4=><C 7 @09F5=B@V2 >1;0ABV 7=0945=> B@C? >4=>3> 7 :5@V2=8:V2 !?CB=8: (7 307.).
(#", -CN, -CTH, =54>:., !", ->HC, -1A8H, 4>:. - 1. :><C I> (@>7:@820B8, @>73>;>HC20B8) 5 <0N =0<V@C >3>;>HC20B8 A2>WE ?;0=V2.
2. :><C I>, ?@> I> (?C1;VG=> ?>2V4><;OB8) 3>;>A8B8 28@>:.
3>;>A8B8 ?@> ?>G0B>: 70=OBL.
3. :>3>-I> :8<-G8< (287=020B8) 3>;>A8B8 ?5@5<>6F5< :>=:C@AC. >3>;>A8B8 4>30=C :><C 3>;>A8B8 AC2>@C 4>30=C.
ROZGAASZAĆ - komu co
Nie mam zamiaru rozgłaszać swoich planów.
OGAASZAĆ - komu co Ogłosić wyrok. Ogłosić początek zajęć. OGAASZAĆ - kogo-co kim-czym Ogłosić zwycięzcą konkursu. udzielić nagany komu Udzielić surowej nagany.
177
# /
>3>;>A8B8 ?>4O:C :><C
3>;>A8B8 ?>4O:C 1;03>4V9=8:>2V
wyrazić podziękowanie komu
Wyrazić podziękowanie dobroczyńcy. 1. - >40;LH89 H;OE <V9 V <>WE 2V9AL: >3>;>HC20B8 =5 AB0=C, - C@>G8AB> 48:BC202 35=5@0; {>=G0@), 2. @VH5=5FL ?52=5 =0< >3>;>AOBL =5 ?V7=VH, O: 702B@0 (. #:@.); # HB0BV 0;VD>@=VO >3>;>H5=> ?@> 70?@>20465==O =04728G09=>3> AB0=C 2=0A;V4>: ?>25=V... (7 307.); 3>@ (0@>2 >3>;>A82 ?@> ?>G0B>: :>=AC;LB0FV9 A5@54 ;V45@V2 D@0:FV9 V7 ?@82>4C 2V4AB02:8 ":0G5=:0 (7 6C@=.); @54AB02=8:8 D>=4C !>FV0;L=89 70E8AB C65 =02VBL >3>;>A8;8 E@5AB>289 ?>EV4 70 ?@>2545==O F8E @5D5@5=4C<V2 (7 6C@=.). 3. V<FV >3>;>A8;8 8W2 2>T==>N 7>=>N (.. /=>2.); - 3>;>HCN 9>3> ?@>D5A>@>< (>26.). WE=L>W @>7<>28 =0B>;V9 7@>7C<V2, I> 10BL:>2V >3>;>A8;8 AC2>@C 4>30=C 7 ?>?5@5465==O< ( C4.).
:>3> 7 :8<, =5
# /, -O, A
@>A. =0 :><C
4@C65==O 8E09;0 7 V@>N AE20;N20;8
10BL:8 B0 2AO @>48=0.
OŻENEK, MAAŻECSTWO - kogo z kim
Małżeństwo Michała z Wirą spotkało się z akceptacją rodziców oraz całej rodziny. V4B>4V, O: 571>@>4L:> AB02 1C20B8 C VG8=AL:8E =0 ?@020E =0@5G5=>3>, 2A5 68BBO 2 4><V ?V4?>@O4:C20;>AO >4=V9 <5BV: 9>3> >4@C65==N 7 0B5@8=>N (V;L45).
##", -CN, -CTH, =54>:., #", >4@C6C, >4@C68H, 4>:.-:>3> 7 :8<, =5 - @>A. =0 :><C >;8 8:>;V 1C;> 70 A>@>:, <0B8 28@VH8;0, I> 265 ?>@0 >4@C68B8 ?5ABC=G8:0 7 O:>NAL B8E>N, A:@><=>N 4V2G8=>N, O:0 1 C 2AL><C A;CE0;0AO A25:@CE8.
ZENIC kogo z kim
Kiedy Mikołajowi stuknęła czterdziestka, matka stwierdziła, że już pora ożenić jej pieszczoszka z jakąś cichą skromną dziewczyną która we wszystkim byłaby posłuszna teściowej.
0@V, ?@8=09<=V ?>?5@20E, =5 <0;0 =VO:8E @>7@0EC=:V2, =VO:>3> =0<V@C >4@C6C20B8 <5=5
7 A>1>N... (?5@5:;.); 4@C68;8 0;06:C 7 ?0@C1:><... (!B>@.).
##"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., #"!/, >4@C6CAO, >4@C68HAO, 4>:. - 7 :8<, =5 - @>A. =0 :><C 5B@CAL A?@024V :>E02 WW, 0;5 >4@C6C20B8AO 7 =5N =0@07V =5 <02 =0<V@C.
ZENICSI-zfa/8
Piotrek naprawdę ją kochał, ale żenić się z nią na razie nie zamierzał. ... >;VB1N@> 4>1@>2V;L=>-?@8<CA>2> 7>1>2'O70;> >4@C6C20B8AO V7 B8<8, 7 :8< 2>=8 70@07 B0=FNNBL (7 6C@=.); !8BC0FVO 7<V=8;0AO 1949 @>:C, :>;8 2V= >4@C682AO 7 <>;>4>N 0<5@8:0=:>N 5@V 6>0= 5=B>= (7 6C@=.); 8H5 WW 203VB=VABL ?@8<CA8;0 =0B>;VO >4@C68B8AO 7 =5N (>2BC=); >W ?;0=8 =0 <091CB=T: 70E8AB8B8AO, ;8H8B8AO C L2>2V, >B@8<0B8 B0:C--AO:C :20@B8@C, AB0B8 ?@>D5A>@>< C=V25@C, >4@C68B8AO =0 A2>W9 =094C@=VHV9 ABC45=BFV, =0?8A0B8 :V;L:0 451V;L=8E <>=>3@0DV9, 28E>20B8 A?04:>T<FV2, ?><5@B8 ( 51>@0:).
/"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., /"!/ V / #"!/, >4O3=CAO, >4O3=5HAO; <8=. G. >4O3AO, -;0AO, -;>AO, V >4O3=C2AO, -=C;0AO, -=C;>AO; 4>:. -2 I>
4O3=CB8AO 2 AC:=N. >4O30B8AO 2 F82V;L=5 5=5@0; =8=V >4O3=C2AO 2 F82V;L=5.
UBIERAĆ SI -w co
Ubrać się w suknię. ubrać się po cywilnemu
Generał dzisiaj ubrał się po cywilnemu.
178
>:>
>4O30B8AO 2 G>@=5 (1V;5 V B. V=.) 4O3=CB8AO 2 G>@=5.
", >65=N, >65=8H, 4>:. - :>3>, @>A. =0 :><C, @V4:> 7 :8< =09><89 >1VFO2 20=>2V, ?@>?0I><C AB0@><C ?0@C1:>2V, >65=8B8 9>3> =0 A2>W9 =51>7V.
>A5=8 10BL:> >65=82 ?0@C1:0 =0 @O1V9 4V2FV
?0=O=:>N, BVTN A0<>N, 728G09=>, I> 1C;0 ?>A5@54=8F5N <V6 =8< V ?@8=F5A>N... (?5@5:;.).
"!/, >65=NAO, >65=8HAO, OŻENIĆ SI-z kim
4>:. - @>A. =0 :><C, @V4H5 7 :8<
5B@> E>BV2 >65=8B8AO =0 5AV. Piotr chciał ożenić się z Aesią.
>ABL E>G5 =0 =V9 >65=8B8AO? (>2BC=); ... I5 >4=0 ?VA=O >?>2V40T ?@> =52V4><C 6V=:C--<0BV@, I> 4VAB0;0AO 2 =52>;N B0B0@8=>2V, O:89 I5 ?5@H5 27O2 C ?>;>= WW 4>G:C 9 >65=82AO 7 =5N (D@); ... "8 >65=8HAO 7 9>3> 4>G:>N (?5@5:;.); ... )> A0<5 <>3;> A?>=C:0B8 9>3> >65=8B8AL 7 B0:>N ?0@0DVO=>G:>N, O: ;5=0 048:V2 (V;L45).
ubrać się na czarno (na biało itp.) Ubrać się na czarno.
OŻENIĆ - kogo (B.) z kim
Znajomy obiecał Iwanowi, zatwardziałemu staremu kawalerowi, że ożeni go ze swą siostrzenicą. .. (!B5;L<0E); 6C@C 2V= >65=8BL V7 42V@AL:>N
.", -NN, -NTH, =54>:., ", -<5N, ->WH, 4>:. - 1. :>3>-I> G8< (70157?5GC20B8 71@>TN, 2V9AL:>28< A?>@O465==O<) 71@>N20B8 0@<VN =>28<8 :C;5<5B0<8.
2. :>3>-I> G8< (70157?5GC20B8 70A>10<8, 7=0==O< B>I>, ?>B@V1=8<8 4;O ?52=>W @>1>B8, 4VO;L=>ABV)
01>@0B>@VN >71@>T=> =>2>N B5E=V:>N. 0H8E ?>;VB8:V2, O:V 25AB8<CBL ?5@53>2>@8 7 ?@54AB02=8:0<8 @NAA5;O, A;V4 >71@>WB8 =09=>2VH>N V=D>@<0FVTN ?@> AC?5@5G=>ABV <V6 G;5=0<8 !.
."!/, -NNAO, -NTHAO, =54>:., "!/, ->NAO, ->WHAO, 4>:. -1. G8< (70157?5GC20B8 A515 71@>TN, 2V9AL:>28< A?>@O465==O<) 59B5=0=B >71@>W2AO AB0@8< =V<5FL:8< ?VAB>;5B><.
2. G8< (70157?5GC20B8 A515 70A>10<8, 7=0==O< B>I>, ?>B@V1=8<8 4;O ?52=>W @>1>B8, 4VO;L=>ABV) 71@>N20B8AO ?>B@V1=8<8 7=0==O<8.
, -0, A.
0 2?040B8 2 >:> (C 2VGV) :><C
;V4VABL 9>3> ;8FO 2V4@07C 2?040;0 2 >:>.
UZBRAJAĆ - w co
Uzbrajać armię w nowe karabiny maszynowe.
WYPOSAŻAĆ - w co kogo-co; DOSTARCZAĆ - co, czego komu-czemu
Laboratorium wyposażono w nowy sprzęt. Naszym politykom, którzy prowadzić będą negocjacje z przedstawicielami Brukseli, należy dostarczyć najnowszych informacji o rozdzwiękach między członkami UE.
UZBRAJAĆ SI w co
Porucznik uzbroił się w stary niemiecki pistolet.
WYPOSAŻAĆ kogo w co; ZDOBYWAĆ - co
Zdobywać potrzebną wiedzę.
OKO
0 rzucać się w oczy komu
Bladość jego twarzy od razu rzucała się w oczy.
179
#"
0 2 >GV =5 10G8B8 :>3>
/ 9>3> 2 >GV =5 10G82.
#", -CN, -CTH, =54>:., #", -CN, -CTH, 4>:. - 1. I>, =5 - G8< (ę@C=B>2=> 70A2>N20B8 I>AL // =02G0B8AO :>@8ABC20B8AO G8<-=51C4L) 'OB8@VG=8< E;>?G0:>< 2V= ?@8AB>9=> >?0=C202 0=3;V9AL:C <>2C. ?0=C20B8 :><?'NB5@.
2. :>3>-I>, =5 - :8<-G8< (>E>?;N20B8) @8ACB=VE >?0=C202 AC<=89 =0AB@V9.
3. I>, =5 G8< (702>;>4V20B8 G8<-=51C4L) 0@B870=8 >?0=C20;8 2>:70;. >?0=>2C20B8 A515 8:>;0 7=02, I> <CA8BL >?0=C20B8 A515.
0 nie widzieć kogoś na oczy
Nie widziałem go na oczy.
OPANOWYWAĆ - co
W wieku pięciu lat przyzwoicie opanował
język angielski.
Nauczyć się obsługiwać komputer.
kogo-co
Obecnych opanował smutny nastrój.
co
Partyzanci opanowali dworzec.
OPANOWYWAĆ SI
Mikołaj wiedział, że musi się opanować. 1. ;5 I5 1V;LH5 AL>3>4=VH=V9 @>1VB=8: G8 V=65=5@ 1>OBLAO, I> <>6CBL 2B@0B8B8 @>1>BC, I> 4>2545BLAO >?0=>2C20B8 V=H89 D0E (7 6C@=.); 02;> 74>1C2 <>6;82VABL >?0=C20B8 10BL:V2ALC <>2C... (7 6C@=); 024O:8 FV9 A8AB5<V O >?0=>2CN =028G:8 4C65 206;82>W A?@028, O:0 =07820TBLAO: O: B@510 2<VB8 @>18B8 3@>HV (7 6C@=.). 2. 0;VABL =5 <>65 703;CH8B8 @04VA=>3>, E28;NNG>3> ?>GCBBO, I> >?0=>2CT 2AN 9>3> VAB>BC (>=G.); 59<>2V@=8< 7CA8;;O< 9><C <0965 240;>AO >4@07C 6 >?0=C20B8 A515 (?5@5:;).
&/, -W, 6. - 1. G>3> (EV@C@3VG=5 2B@CG0==O 7 ;V:C20;L=>N <5B>N) ?5@0FVO A5@FO.
2. G>3>, :0;L:. 7 G>3>, =5 @>A. - ?> G><C (2V9AL:>2V 01> ?>;VFV9=V 4VW, A?@O<>20=V =0 4>AO3=5==O ?52=>W <5B8) ?5@0FVO 72V;L=5==O ?>;>=5=8E, 70@CG=8:V2, 28:@045=>3> 1V7=5A<5=0.
3. G>3> (28@>1=8G0 01> <0B5<0B8G=0 4VO) ?5@0FVO <=>65==O.
4. G>3> (DV=0=A>20 01> B>@3>25;L=0 4VO) ?5@0FVO >1<V=C 20;NB8.
", -0N, -0TH, =54>:., ",
>?@C, >?@5H; <8=. G. >?5@, -;0, -;>; 4>:. -
=0 I>, 70AB. =0 G><C (3@C=BC20B8 =0 G><C-
-=51C4L)
!2>W 4>A;V465==O >?5@ =0 =0C:>2V ?V4- Swóje badania oparł na naukowych podsta-
AB028. wach.
=0;V7 WW (?@>1;5<8 5B=V7<C :C;LBC@8) >?5@B8 1 =0 3;81HC V @5B5;L=C @>7@>1:C 5B=>;>3VG=>W ?@>1;5<0B8:8 (7 6C@=.); / A2>3> C?>4>10==O 7>2AV< V =5 ?@>1CN >?8@0B8 =0 ?@8=F8?0E, 1> B0:8 V =5 =0 ?@8=F8?0E 2>=> AB>WBL, 0 ?@>AB> ;568BL 2 =0BC@V (. #:@.).
OPERACJA - czego
Operacja serca. czego
Operacja uwolnienia jeńców, zakładników,
porwanego biznesmena.
czego
Operacja mnożenia.
czego
Operacja wymiany dewiz.
OPIERAĆ - na czym
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., "!/, >?@CAO, >?@5HAO; <8=. G.
OPIERAĆ SI - na czym
180
"#"!/
>?DAO, -;0AO, -;>AO; 4>:. -1. =0 I>, 70AB.
=0 G><C (@V4:> - ę@C=BC20B8AO, A?8@0B8AO)
>3> 28A=>2:8 >?8@0NBLAO =0 4>23>;VB=V
A?>AB5@565==O.
2. =0 :>3>-I> (<0B8 ?V4B@8<:C 2 :><C-,
G><C-=51C4L)
&O ?0@BVO C A2>W9 4VO;L=>ABV >?8@0;0AO
=0 B. 72. A5@54=V9 :;0A.
Jego wnioski opierają się na długoletnich
obserwacjach.
OPIERAĆ SI - na kim-czym
Ta partia w swej działalności opierała się na
tzw. klasie średniej.
1. ?8@0NG8AL =0 A2>N DV;>A>DVN, >;>A =5 ?5@5AB0202 ?>B8E5=L:C A:C?>2C20B8 75<;N 4>2:>;0 A2>3> ECB>@0 ( 0=G); >6=0 @>1>B0, O: :>6=0 1C4>20, 1C45 ;8H5 B>4V B@82:>N, :>;8 >?8@0TBLAO =0 3@C=BV 9 A8;L=V< DC=40<5=BV (>1@.). 2. 0 :>3> >?5@B8AO? ><C 2 <0@<87C ?;N=CB8? (>=>=>28G); ?5@B8AO =0 0=B8:><C=VABV2, O: 1030B> EB> E>BV2, ;LF8= =5 <V3 G5@57 ?@>ABC ?@8G8=C - WE=N 2V4ACB=VABL (7 6C@=.).
#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:
- :8<-G8<
?V:C20B8AO AB0@>N <0BV@'N.
OPIEKOWAĆ SI - kim-czym
Opiekować się starą matką. G0A 9>3> 2V4'W74V2 =5N >?V:C20;0AO V@0 (7 6C@=.); 0;8H0TBLAO A?>4V20B8AO =0 4>1@>78G;82VABL V I54@VABL 0<5@8:0=AL:8E :>;53, O:V >?V:CNBLAO 0@EV2>< . 8==8G5=:0 (C;.).
OPOWIADAĆ - komu co, o kim-czym
", -0N, -0TH, =54>:., !", -V<, -VA9; <8=. G. >?>2V2, -2V;0, -;>; 4>:. - :><C I>, ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I>
?>2V40B8 FV:02C VAB>@VN. Opowiadać ciekawą historię.
?>2V40B8 ?@> A2>W ?@83>48. Opowiadać o swych przygodach.
/: ?>G0;8 ?@>A8B8 AB0@>3>... B0 9 2@5HBV C?@>A8;8, 018 >?>2V2 W<... O:C FV:02C VAB>@VN 7 A5;O=AL:>3> 68BBO (!B5D); - /: 65 725BLAO >B0 =09482=VH0 AB>@>=0, ?@> O:C B8 <5=V B5?5@ >?>2V40TH? (. #:@.).
, -0, G. -1. =0 I> (@>7?>@O465==O)
@45@ =0 0@5HB.
2. =0 I> (4>:C<5=B =0 2840GC, >B@8<0==O
G>3>-=51C4L)
@45@ =0 :20@B8@C.
NAKAZ - czego
Nakaz aresztowania. PRZYDZIAA - na co
Przydział na mieszkanie.
1. - 0B@8<C20B8 <8, D0:B8G=>, =5 <0T<> ?@020. 0 F5 T ?@>:C@0BC@0, I> 2840T >@45@8 =0 0@5HB ("NB.). 2. - # =0A >@45@ =0 FN :V<=0BC... (!;VA).
"#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. -l.no G><C, @V4:> 70 G8< (287=0G8B8 <VAF5 A2>3> ?5@51C20==O 2 ?@>AB>@V 01> =0?@O< @CEC) @VT=BC20B8AO 70 :><?0A><.
2. 2 G><C (@>718@0B8AO) @VT=BC20B8AO 2 A8BC0FVW.
3. =0 :>3>-I> (A?@O<>2C20B8 A2>N 4VO;L=VABL C ?52=89 1V:, 287=0G0B8 =0?@O<, <5BC A2>TW 4VO;L=>ABV)
ORIENTOWAĆ SI według czego
Orientować się według kompasu. w czym, co do czego Orientować się w sytuacji. ADRESOWAĆ, KIEROWAĆ - co do kogo-czego, ORIENTOWAĆ SI - na kogo-co
181
!"
# A2>W9 4VO;L=>ABV =0H 10=: >@VT=BCTBLAO =0 1030B8E :;VT=BV2 7 25;8:8E <VAB. 0H0 ?0@BVO >@VT=BCTBLAO =0 A?V2?@0FN 7 V=H8<8 F5=B@8ABAL:8<8 ?0@BVO<8.
Oferta naszego banku skierowana jest na pozyskanie bogatych klientów z dużych miast. Nasza partia orientuje się na współpracę z innymi partiami centrowymi. 1. 5=BA5=, >@VT=BCNG8AL ?> :><?0AC, =0:@5A;82 C A2>T<C 1;>:=>BV ?;0= 1CEB8 ("@C1;.); 09409 VH>2 15@53><, >@VT=BCNG8AL ?> G8A;5==8E ;VEB0@OE (>=G.). 2. !5@54 B8HV O =5 <V3 >@VT=BC20B8AO 2 A:;04=><C AB0BCBV 9 ?><VB8B8 9>3> E818 ("C;C1). 3. ;5 2V= >@VT=BC202AO =0 B0:8E <09AB@V2 A;>20, O: >B;O@52AL:89 V (52G5=:> ( 8;LAL:89); 2B>@8 =0C:>2>-D0=B0AB8G=8E @><0=V2 7451V;LH>3> >@VT=BCNBLAO =0 B5, I> G8B0G5< WE :=83 1C45 ?V4;VB>: V H:>;O@ (!<>;8G); ... !04>2AL:89 1906 @>:C =01@02 =>2C B@C?C, >@VT=BCNG8AL ?5@5206=> =0 <>;>4V 0:B>@AL:V A8;8 (7 ?V4@CG=.).
!", -8, 6. 70 >A2VB>N
5B@> 70 >A2VB>N DV;>;>3.
!" ", -0N, -0TH, =54>:., !" ", -56C, -565H; <8=. G. >AB5@V3, -@53;0, -;<5; =0:07, A?. >AB5@568; 4>:. - :>-3>-I> 2V4 :>3>-G>3>, @V4H5 ?@>B8 G>3>, =5 70E. ?5@54 :8<-G8< AB5@V30B8 2V4 =5157?5:8. N48 >AB5@V30;8 9>3> 2V4 =51060=8E =0A;V4:V2 @50;V70FVW FL>3> ?;0=C, 0;5 2V= =5 720602 =0 F5.
WYKSZTAACENIE
z wykształcenia
Piotr z wykształcenia jest filologiem.
OSTRZEGAĆ - kogo-coprzed kim-czym, o czym
Ostrzegać przed niebezpieczeństwem. Ludzie ostrzegali go przed niepożądanymi skutkami realizacji tego planu, lecz on na to nie zważał.
- = V 0@'O A:V;L:8 B> 3>@O 707=0;0 G5@57 B5 :>E0==O. 2>=0 WW >AB5@V30;0 2V4 =L>3>... ( 8@=89); 2V= @0?B>< FV;:>< 2V4402AO B><C ?>GCBBN I0ABO, O:5 ?5@5?>2=N20;> 9>3>, ?@>B8 O:>3> @07 C @07 >AB5@V302 9>3> A?>2V4=8: (?5@5:;.).
WYSTRZEGAĆ SI - kogo-czego
!" "!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., !" "!/, -56CAO, -565W;AO, 4>:.
- :>3>-G>3>, 7 V=DV=. AB5@V309AO =04B> ;N1'O7=8E ;N459. Wystrzegaj się przesadnie uprzejmych ludzi.
... %>48;0 4> ;V:0@O, 402 G>3>AL, 725;V2 70ABC48 >AB5@V30B8AO (. /=>2.); !?@024V, C H:V;L=><C 2VFV @>A:C@=O ?>30=> 282G02 VAB>@VN, V B><C =5 ?0<'OB02, G><C A;V4 >AB5@V30B8AO @V7=>-AB>@>==VE ACAV4V2 (7 6C@=.); >=0 ?5@54 B>1>N 70?>1V30T, 0;5, 730409 <>T A;>2>, >AB5@V309AO WW! (?5@5:;.).
" /!"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., OTRZSAĆ SI - z czego " /!"!/, -ACAO, -A5"HAO, 4>:. (@V4:>)
- 2V4 G>3>, 70AB. 7 G>3> ><0=48@ >B@OAAO 2V4 ?>@>EC V 2<82 >1;8GGO.
0<030NAO >B@OAB8AO 2V4 A=C, 0 2V= =04 @0=>: 1C2 O:89AL GC4=89, =V @04VA=89, =V AC<=89 (7 6C@=.); /: BV;L:8 73040T ?@> H:>;C, =5 <>65 >B@OAB8AO 2V4 3V@:8E ?5@56820=L... (@CH.); >=0 A8;C20;0AO 2V425@=CB8 4C<:8 2V4 9>3> V 2V4 FV;>W B>W A?@028, E>BV;0 >B@OAB8AO 7 =8E, <>2 2V4 G>3>AL C;07;82>3> (>1).
% #", -=C, -=5H; <8=. G. >E>- stracić entuzjazm - dla czego ;>=C2 V >E>;>2, -;0, -;>; 4>:. - 4> G>3>
Dowódca otrząsnął się z kurzu i umył twarz.
182
')"
#G0A=8:8 :>=D5@5=FVW H284:> >E>;>;8 4> 70?@>?>=>20=>W 3>;>2>N V=VFV0B828, :>;8 7'OAC20;>AO, I> ?>2'O7CTBLAO 2>=0 7 =5>1EV4=VABN A?;0B8 :>6=8< 7 =8E 50 4>;0@V2.
Uczestnicy konferencji szybko stracili entuzjazm dla zgłoszonej przez przewodniczącego inicjatywy, gdy okazało się, że wiąże się ona z koniecznością opłacenia przez każdego z nich 50 dolarów.
... {(52G5=:>) >E>;>2 4> FVTW V45W {A;>2 'O=>DV;LAB20) {7N10); 0 B@5BV9, =0 G5B25@B89 45=L 45EB> 7>2AV< >E>;>;8 4> A?@028 {0A); =0B C65 402=> ?><VB82, I> 9>3> AB0@89 >E>;>2 4> =06828 {!B5;L<0E).
% /", -ON, -OTH, =54>:., % ", -@>=N, -@>=8H, 4>:. - :>3>--I> 2V4 :>3>-G>3>, =5 - 70E. ?5@54 :8<-G8< 03V= A?5FV0;L=>3> ?@87=0G5==O >E>@>=OB8<5 :>@>;52C 2V4 <>6;828E B5@0:BV2.
OCHRANIAĆ - kogo-co przed kim-czym
Oddział specjalny będzie ochraniać królową przed ewentualnymi atakami terrorystycznymi.
8B> A?>G0B:C 28@>AB0;> 28I8< 70 4C1>G:8 V >E>@>=O;> WE A2>TN BV==N 2V4 A?5:8 {W2.);
0;5=B8= A848BL ?>@CG >@8A0 =0 :0=0?V, ?>:;02H8 9><C 206:C @C:C =0 ?;5G5, <>2
>E>@>=ONG8 4@C30 2V4 2AV;O:8E =0?0AB59 {>=G0@); @:0 7 1V;>W 15@578 >E>@>=OT 2'W74 4>
A5;0 {>=G.).
% ', -0, -T. - 4> G>3>, 7 V=DV=., @V4:> =0 I>
(C:0T<> ;N459 >E>G8E 1030B> 70@>18B8. %;>?5FL 1C2 4C65 >E>G89 4> A?V2C. !L>3>4=V @>AV9AL:0 45;530FVO =5 1C;0 265 B0:0 >E>G0 @>7<>2;OB8. E>G89 4> 60@BV2.
OCHOCZY, CHTNY, SKORY - do czego
Szukamy ludzi pragnących dużo zarobić. Chłopiec był bardzo chętny do śpiewu. Dzisiaj delegacja rosyjska nie była już taka skora do rozmów. Skory do żartów.
E>GV 4> @>7<>2 40;5:>1V9=8:8 <>6CBL 20A =03>4C20B8, =0?>WB8, ?>:;0AB8 A?0B8 V =02VBL @>72068B8 2;0A=8<8 VAB>@VO<8... (7 6C@=.); / ?@> >E>G8E 4> <0=4@V2:8 02=> A:070BL E>BV2... {;.); ... {0AL:0) >E>G89 =0 2AO:V 60@B8, =0 F59 @07 =5 ?>60@BC202 {!;VA).
& .", -NN, -NTH, =54>:., & ", >FV=N, >FV=8H, 4>:. - I> 2 I> (287=0G0B8 20@BVABL G>3>AL) :A?5@B >FV=82 :0@B8=C 2 20 B8A.
')", -0N, -3WTH V@V4:> ')#", -CN, -CTH, =54>:., '!"", -9IC, -9AB8H, 4>:. - 1. :>3>-I> 2V4 G>3>
(CAC20B8 1@C4, A<VBBO V B. V=) G8AB8B8 ?;0I 2V4 3@O7V.
2. I> 2V4 G>3> (72V;L=OB8 2V4 G>3>AL =5?>B@V1=>3>, 7092>3>)
G8I0B8 <0940= 2V4 ;8ABO.
3. I> 2V4 :>3>-G>3> (72V;L=OB8 2V4 ?@8ACB=>ABV :>3>-, G>3>-=51C4L 2>@>6>3>, =51060=>3>)
WYCENIAĆ - co na ile
Ekspert wycenił obraz na 20 tys. OCZYSZCZAĆ - kogo-co z czego
Oczyścić płaszcz z błota. co z czego
Oczyszczać plac z liści. co od kogo-czego
183
'#"
G8AB8B8 2V4><AB2> 2V4 ;N459, ?>2'O- Oczyścić resort z ludzi związanych z po-
70=8E 7 ?>?5@54=V< C@O4><. przednim rządem.
4. :>3>-I> 2V4 G>3> (72V;L=OB8 2V4 G>3>AL kogo-co z czego
=5?@8T<=>3>, 3@VE>2=>3> B>I>)
G8AB8B8 A515 2V4 ?V4>7@. Oczyścić się z podejrzeń.
1. 5 :20?;OG8AL, >G8AB8;0 3@51V=L 2V4 2>;>AAO... >1B@CA8;0 ?;5GV 2V4 2>;>A8=>: (V;L45).
2. 40;8=V, B0<, 45 >G8I0;8 ?>;O 2V4 :0@B>?;8==O, 48<V;> 1030BBO ("><G). 3. >I >G8I0T 0B<>AD5@C 2V4 <V:@>>@30=V7<V2 (7 6C@=.). 4. 5402=V9 A?0;0E 3=V2C >G8AB82 <5=5 2V4 1>;N (?5@5:;.); 4>@>2'O, =02?0:8, <>65 70240B8 ?@8:@>IV2, O:I> 28 A2>TG0A=> =5 >G8AB8B5 4CHC 2V4 3@VE>2=8E ?>@820=L (7 307.).
'#", -CN, -CTH, =54>:. -1. :>3>--G>3>, :>3>-I> (?5@52. 7 V<. =0720<8 >AV1), @V4H5 =0 :>3>-I> (G5:0B8) 0A8;L >GV:C202 4>G:C, O:0 <0;0 ?>25@=CB8AO AL>3>4=V @0=:>28< ?>BO3>< V7 :0=V:C;.
2. :>3>-G>3> (A?>4V20B8AO) # 4@C3V9 ?>;>28=V @>:C A;V4 >GV:C20B8 ?V428I5==O @V2=O V=D;OFVW.
OCZEKIWAĆ - kogo-czego, rzadziej ?0 kogo-co
Wasyl oczekiwał córki, która miała wrócić dzisiaj porannym pociągiem z wakacji.
kogo-czego
W drugiej połowie roku należy oczekiwać podwyższenia poziomu inflacji.
1. 0A;V?;5=89 FV;8< A=>?>< 1;8A:02>:, >BB0 AB>O2 1V;O 2V:=0, 70FV?5=V;> >GV:C202 C40@C 3@><C (?5@5:;.); 018 B56 283;O40;8 7 2>48, A?>AB5@V30NG8 70 2V=>G:><, ?@8;V3 =0 15@57V <>;>489 2C6, >GV:CNG8 A2>N =0@5G5=C... (7 6C@=.); >=0 AB>O;0, >G5284=>, >GV:CNG8 A2>N 74>18G (?5@5:;.); !8= 2V42>78BL <0BV@ 40;5:> 2 3V@AL:V ;VA8 V ;8H0T B0< >GV:C20B8 A<5@BL (7 6C@=.); '8 =5 =0 <5=5 B8 >GV:CTH? ((52GC:); (B010@<V2AL:V >DVF5@8 ?>E>20;8AL V =0 I>AL >GV:CNBL... (!;VA.). 2. VA;O ?@>2>:0FV9 C @8<C 9 @84=VAB@>2I8=V ;>3VG=> >GV:C20B8 <V6=0@>4=>W :0<?0=VW 48A:@548B0FVW C:@0W=AL:>W A0<>ABV9=>ABV... (7 6C@=.).
' .", -NN, -NTH, =54>:., ' ", -;N, -;8H, 4>:. - I> G>;N20B8 45;530FVN.
(# , -0, -T. - 2 G><C
@8B8: 2V4GC2 A515 >HC:0=8< C A2>WE A?>4V20==OE I>4> @V2=O D5AB820;N.
0 stać na czele czego
Stać na czele delegacji.
ZAWIEDZIONY; ROZCZAROWANY
-czym
Krytyk poczuł się rozczarowany poziomem festiwalu.
... N48=0 >HC:0=0 2 A2>WE <@VOE... (?5@5:;.); HC:0=89 C A2>W9 >42VG=V9 =04VW, 2V= 2V425@B0T A2V9 ?>3;O4 2V4 =0A (?5@5:;.).
(##"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., (#"!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - 2 :><C-G><C
<8B@> >HC:02AO C A2>WE <@VOE I>4> A?V;L=>3> 68BBO 7 0;8=>N. / >HC:02AO 2 B>1V.
ZAWODZIĆ SI - ?0 kim-czym; w czym; ROZCZAROWYWAĆ SD? - do kogo-czego, czym
Dymitr rozczarował się wspólnym życiem
z Haliną.
Zawiodłem się na tobie.
'C68=FV 9 @0=VH5 >HC:C20;8AO C A2>WE A?>4V20==OE I>4> 0B8=AL:>W <5@8:8 (7 6C@=.).
184
&,, -;LFO, G.
4828B8AO :@V7L ?0;LFV =0 I>
8@5:B>@ 4C65 4>23> 48282AO :@V7L ?0;LFV =0 9>3> 70?V7=5==O =0 @>1>BC.
'/"", -9N, -0TH, =54>:. -1. :>-3>-I> (2<VB8 2V4B2>@8B8 2 ?0<'OBV :>3>-, I>-=51C4L)
>@8A ;54L ?0<'OB0T A2>N <0BV@. 2. ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> (=5 701C20B8, <0B8 =0 C207V, 715@V30B8 ?0<'OBL ?@> :>3>-, I>-=51C4L) 0<'OB09 ?@> <8B@V2 45=L =0@>465==O, :C?8 9><C O:89AL ?>40@C=>:.
PALEC
0 patrzeć przez palce na co
Dyrektor bardzo długo patrzył przez palce na jego spóznienia do pracy.
PAMITAĆ -1. kogo-co
Borys ledwie pamięta swoją matkę. o kim-czym
Pamiętaj o urodzinach Dymitra, kup mu jakiś prezent.
1. V7V =5 ?0<'OB0T A2>WE 10BL:V2... {!;VA). 2. 48= ?@>6825 68BBO B8E>, A?>:V9=>...
4@C389 B0:89 ?VA;O A515 A;V4 70;8H8BL, I> FV;V ?>:>;V==O ?@> =L>3> ?0<'OB0NBL ("NB.).
'/" , -0, -T. - :><C, 4;O :>3>
&5 B@0?8;>AO C F59 ?0<'OB=89 =0< CAV< 2000 @V:.
PAMITNY - dla kogo
Wydarzyło się to w tym pamiętnym dla nas wszystkich 2000 roku.
/: <5=V ?0<'OB=5 BCB CA5. =45 <8 E>20;8AO 7 0;5N 2V4 1C@E;82>W 7;828... (C@.).
'/" , -0, G. - :><C-G><C 0<'OB=8: 2840B=><C C:@0W=AL:><C ?>5B>2V "0@0AC (52G5=:>2V.
'/",, -V, 6. - =0 I> (740B=VABL 715@V30B8 V 2V4B2>@N20B8 2 A2V4><>ABV I>-=51C4L) # =L>3> GC4>20 ?0<'OBL =0 F8D@8.
POMNIK - kogo-czego
Pomnik wybitnego ukraińskiego poety Ta-rasa Szewczenki.
PAMIĆ - do czego
Ma świetną pamięć do cyfr.
( @57845=B) <0T =0 >1@078 4C65 4>1@C ?0<'OBL (7 6C@=.).
nabożeństwo żałobne za kogo
Nabożeństwo żałobne za górników, którzy zginęli w ubiegłym tygodniu wskutek wybuchu metanu.
V18 2A5 74V9A=8BLAO, 0 <5=5, B>3> EB> ?0<'OB0T ;LDC, 70?@>AOBL =0 3@><04AL:C ?0=0E84C ?> =L><C (0H:0); @>2>48B8 3@><04O=AL:V ?0=0E848 70 70381;8<8 701>@>=O;>AO (7 6C@=.).
%, -8, 6. ~ ?> :><C, 70 :8<
0=0E840 70 3V@=8:0<8, I> 7038=C;8 <8 =C;>3> B86=O 2V4 281CEC <5B0=C.
&/
&/, -W, 6. - 2V4 G>3>
>@V;:0 =5 ?0=0F5O 2V4 68BBT28E ?@>1;5<.
0=0F5O 2V4 CAO:>3> ;8E0 (!7).
" #", -CN, -CTH, =54>:. - :>-3>-I>, 70 :8<-G8< (@>7<. - AB568B8 70 :8<-, G8<-=51C4L, A?>AB5@V30B8 I>AL) !CAV48 70 4>@CG5==O< 4V;L=8G=>3> :@04L:><0 ?0=B@C20;8 :>6=89 9>3> :@>:.
PANACEUM - ?0 A>
Wódka nie jest panaceum na życiowe kłopoty.
ŚLEDZIĆ, OBSERWOWAĆ - kogo-co
Sąsiedzi na polecenie dzielnicowego ukradkiem śledzili każdy jego krok. ... >=0 728:;0, I> <0965 :>65= WW :@>: 70 <560<8 E0B8 ?0=B@CNBL ((B>=L); =0B ?0=B@C202 8:>;C, I>1 B>9 C65 9 @>B0 =5 2V4:@82 ?@> BC =02V65=C 9>3> 1@0B>2C, O78:0BC 8;8=C (CG5@);... ;8E><0=5=V, 265 =VG>3> =5 284NIV >GV BV;L:8-=> ?0=B@C20;8 70 3@51:0<8 A8;L=8E @C: - @V4H5 2;0A=8E, 0=V6 ACAV4>28E... (7 6C@=.); ... 18420 0@018 ?0=B@C20;8 70 :>6=8< 09<>=>28< @CE>< (?5@5:;.).
, -1. G><C, 7 G8<, 4> G>3>
(O:89 T ?0@0;5;;N, CB2>@NT 7 G8<-=51C4L ?0@0;5;L)
0;V7=8G=0 :>;VO =0 ?@>BO7V A>@>:0 :V;><5B@V2 9H;0 ?0@0;5;L=> 02B>AB@04V. 2. 7 G8< (>4=>G0A=>) 0@0;5;L=> 7 F8<8 4VO<8 <8 26820B8<5<> B0:>6 V=H8E 70E>4V2 4;O 71V;LH5==O 5D5:B82=>ABV ?@0FV.
RÓWNOLEGLE - do czego
Linia kolejowa na odcinku czterdziestu kilometrów biegła równolegle do autostrady. z czym
Równolegle z tymi działaniami przedsiębrać będziemy także inne środki dla zwiększenia wydajności pracy. 1. 0@0;5;L=> =0A8?C ?@>;O30;0 4>@>30, O:>N 2V= G0AB> W7482 42>:>;:>N (?5@5:;.); !5;8I5 <0;> ;8H5 >4=C 2C;8FN. >=0 ?@>;O30;0 ?0@0;5;L=> 7 70;V7=8G=>N :>;VTN ((>2:.); C;8FV 9H;8 274>26 ;8<0=C - 42V :@09=V ?0@0;5;L=> 4> =L>3> (# ). 2. 57C<>2=>, @>728B>: ?VA5==>3> D>;L:;>@C 2V41C20TBLAO 2 FV;><C ?0@0;5;L=> 7 @>728B:>< ACA?V;L=>W A2V4><>ABV (# ).
/, -V, 6. - 1. =0 I>, @V4:> G>3> PARODIA - czego
(A0B8@8G=89 B2V@, I> 28:>@8AB>2CT @8A8 V=H>3> B2>@C // V@>=VG=5 =0A;V4C20==O :>3>-, G>3>-=51C4L)
0 D5AB820;V ;O 28ABC?8;0 7 ?0@>4VTN =0 2V4><C ?VA=N @8=8 V;8:. 2. =0 :>3>-I> (:0@8:0BC@0, A?>B2>@5==O :>3>-, G>3>-=51C4L)
&5 1C;0 ?0@>4VO =0 281>@8: 1@0: A?>AB5@V30GV2 2V4 >?>78FV9=8E ?0@BV9, 4>4@C:>20=V 1N;5B5=V, D0;LHC20==O @57C;LB0BV2 B>I>.
1. 06:> 1C;> 7@>7C<VB8, G8 F5 A?@026=O @>7<>20, G8 57@C:89 45:;0<C202 ?0@>4VN =0 O:CAL ?@><>2C (Kon.); '8 ?>B@51CT 6 >A>1;82>3> @>7'OA=5==O, I> A202V;L=0 V 60@BV2;820 ?0@>4VO >4=>3> $@59;V3@0B>20 2V@H0, 7@>1;5=0 :><VG=>N >A=>2>N BB0 "@>;O, 7>2AV< =5 <0T =5 <5BV 7=52038 ?>5B0? (. #:@.). 2. - E, A02'T, A02'T, O:0 ?0@>4VO =0 >30... (?5@5:;.); 5D5@5=4C< C V;>@CAVW - ?0@>4VO =0 4>B@8<0==O 70:>=V2 (7 307.).
Na festiwalu Ola wystąpiła z parodią znanej piosenki Iryny Biłyk. czego
To była parodia wyborów: brak obserwatorów z ramienia partii opozycyjnych, dodrukowane karty, fałszowanie wyników itd.
186
!",
PARTNER- w czym partner w interesach
Partnerzy w interesach powinni mieć do siebie zaufanie.
PASOWAĆ - do kogo-czego
Te spodnie nie pasują do zielonej marynarki.
Piotr odczuwał, że nie pasuje do tego towarzystwa.
!0<0 W230 =5 ?0AC20;0 4> FL>3> B5<=>3> 70:CB:C 21>7B20 9 ?@83=VG5=>ABV (@.); 0 =V9 1C2 G5@2>=89 B@8:>B06=89 :>ABN<, O:89 ?0AC202 4> WW =5402=L>W A<038... (!:0;VF:V); >72'O7=0 <0=5@0 B@8<0B8AO, 2C;L30@=V A;>20 O:>AL =5 ?0AC20;8 W9 (?5@5:;.).
" , -0, G. ?0@B=5@ ?> 1V7=5AC
0@B=5@8 ?> 1V7=5AC ?>28==V 4>2V@OB8 >48= >4=><C.
!#", -CT, =54>:. - 4> :>3>-G>3>,
@V4H5 :><C
&V HB0=8 =5 ?0ACNBL 4> 75;5=>3> ?V460:0.
5B@> 2V4GC202, I> =5 ?0ACT 4> FL>3> 3C@BC.
" #", -CN, -CTH, =54>:. :>-3>-I>
&59 =02G0;L=89 70:;04 ?0B@>=CT A0< <5@.
PATRONOWAĆ - czemu
Tej placówce oświatowej patronuje sam burmistrz.
/: V 2AO @>B0, %><0 ?0B@>=C202 <0;>3> B5;53@0DVAB0 V 45 BV;L:8 <V3 - ?@>B53C202 9><C (>=G0@); %V10 <>3;0 2>=0 4>?CAB8B8, I>1 3075B8 ?>G0;8 ?8A0B8 ?@> F59 28?04>: C ?@8BC;:C, O:89 2>=0 ?0B@>=CT (>=G.); @5<'T@ 28@VH82 ?>4@0BC20B8 <V=VAB@0 G5@57 V 28:>@8AB02 4;O FL>3> ?>?C;O@=V V4><>ABV, O:V ?0B@>=C202 1;87L:89 4> =L>3> ?V4?@8T<5FL 8E09;> @>4AL:89 (7 6C@=.).
, -0, -T. - 2 G><C, @V4H5 G>3>, =5 - 70 I> (C?52=5=89) // 2 :><C (O:89 4>2V@OT :><CAL) // 70 I> (A?>:V9=89) "8 ?52=89 2 9>3> ;>O;L=>ABV? V@0 =5 1C;0 ?52=0 2 =L><C. V4>7@N20;0, I> 2V= 7@046CT WW 7 ?@8201;82>N 24>28G:>N, I> 68;0 ?>25@E>< =86G5. B@0B82H8 @>1>BC, ?5@5AB02 1CB8 ?52=8< 70 A2>T <091CB=T. ?52=89 2 A>1V (A515) '8 B8, 1C20, =5 =04B> ?52=89 2 A>1V?
PEWNY - czego II kogo II czego
Jesteś pewny jego lojalności? Wira nie była go pewna. Podejrzewała, że zdradza ją z atrakcyjną wdową, która mieszkała piętro niżej.
Po stracie pracy przestał być pewny swej przyszłości. pewny siebie Czy ty przypadkiem nie jesteś zbyt pewny
siebie?
8 ?52=V 2 BV<, I> A5 9>3> 4><V2:0? (. #:@.); / 7=0N, I> <5=5 70G0@>20=>, O 2 B><C ?525=, V AC<;V==O <>T A?>:V9=5 (?5@5:;.); / ?52=89 B>3>, I> .@V9 =5 4C<02 B>4V ?@> ACA?V;L=89 @57>=0=A, ?@> A;02C... (7 6C@=.); 8O2;OTBLAO, <>O <0B8 =5 B0: C65 1C;0 ?52=0 <>TW ?>:V@=>ABV V A2>TW :V=F52>W ?5@5<>38 (?5@5:;.); 0@B0 @52=C20;0 =BV=0... >=0 =5 1C;0 ?52=0 C =L><C (>FN1.); II =V C 28?04:C =0?04C =0 >;LIC, 0=V 2 =0ABC?V =0 $@0=FVN =5 1C;8 VB;5@ V 2V9AL:>25 :><0=4C20==O B0:V ?52=V 70 <091CB=T, O: 1C;8 ?52=V C 28?04:C =0ABC?C =0 04O=AL:89 !>N7 (7 6C@=.); ;5AL 0A8;L>28G =V:>;8 =5 1C2 ?52=89 C A>1V (>=G.); 568BL C 72828AB8E 15@530E ?VE>B0, A?>:V9=0, ?52=0 A515, 3>B>20 4> 2AL>3> (>=G0@).
!",, -=>ABV, 6. G>3>
2 G><C, @V4H5 PEWNOŚĆ - czego
187
"
52=VABL C ?5@5<>7V. ! Pewność zwycięstwa.
8AB5FB2> 70 =0H8< ?5@5:>=0==O<, ?>28==> 2A5;OB8 ;N4O< ?52=VABL C A2>WE A8;0E, 2V@C 2 <091CB=T {(0<>B0); V:0@ ?>A<VE=C2AO ?@8T<=>N B5?;>N ?>A<VH:>N, I> 2V41820;0 9>3> 4CH52=C 2@V2=>2065=VABL V ?52=VABL A2>WE A8; (. 5478:); 52=VABL ?5@5<>38 2 =V<5FL:><C :5@V2=8FB2V ?@825;0 4> B>3>, I> VB;5@ 2V4:8=C2 ?@>?>78FVW B@5BVE AB>@V= =0;04=0B8 A?@02C ?>;>=5=8E V7 04O=AL:8< !>N7><... (7 6C@=.).
", -0N, -0TH, =54>:., ", -1'N, -1'TH, 4>:.-:>3> (?5@5@820B8, =5 4020B8 28A;>28B8AO) 5 A<V9 <5=5 ?5@51820B8, 4>72>;L <5=V A:070B8 2A5, I> O E>GC.
PRZERYWAĆ - komu
Nie waż mi się przerywać, daj mi powiedzieć wszystko, co chcę.
'0A>< 0B0 ?5@51820;0 C:5@VN !B5?0=V2=C O:8<AL 70?8B0==O<, V=>4V 70?5@5GC20;0 BC G8 V=HC 4C<:C (C@.); >23> 1 I5 28;820;0 A2>W 60;V ?>?04O, :>;8 1 ?V?, ?><VB82H8, I> 3>ABV :C=ONBL, =5 ?5@5182 WW (!;VA).
, -8, 6. - 1. =04 :8<-G8<, @V4H5 ?5@54 :8<-G8<
"2>O ?5@52030 =04 =8< C B><C, I> :@V<
0=3;V9AL:>W, 2>;>4VTH I5 =V<5FL:>N B0
@>AV9AL:>N <>20<8.
2V44020B8 ?5@5203C :><C-G><C =04 :8<-
-G8<
V= =5 ;N182 4@0<, 2V440202 ?5@5203C :><54VO<.
2. =04 :8<-G8<, @V4H5 ?5@54 :8<-G8< &5 @>72'O70==O <0T A2>W 157?5@5G=V ?5@52038.
?5@52030 2 (A:V;L:8AL) 3>;>AV2 0@;0<5=BAL:0 1V;LHVABL <0T ?5@5203C 2 B@8 3>;>A8.
PRZEWAGA - nad kim-czym; ZALETA
Twoja przewaga nad nim polega na tym, że oprócz angielskiego władasz jeszcze językiem niemieckim i rosyjskim. WOLEĆ - kogo-co od kogo-czego; PRZEDKAADAĆ - kogo-co nad kogo-co, PREFEROWAĆ - kogo-co Nie lubił dramatów, wolał komedie.
ZALETA
To rozwiązanie ma swe niewątpliwe zalety.
przewaga (iluś) głosów Parlamentarna większość dysponuje przewagą trzech głosów.
1. '><C 6 =5 28:>@8AB0B8 FN ?5@5203C, I>1 2;0HBC20B8 A2>T 68BBO? { C4C, &59 B8? <8A;5==O 2V440T ?5@5203C ?@>F5A>2V =04 AB0=><, VAB>@VW =04 B5>@VTN, ACB=>ABV =04 O28I5<, ?@8G8=V =04 =0A;V4:><, G0A>2V =04 ?@>AB>@>< B>I> (7 6C@=.); 0BL:> <V9 =5 4O:C202 ?>5B0<, B>G=VH5 2V= WE =5 G8B02, 5@5203C 2V440202 3075B0< (>@.);... ">@V: 72V;L=8;>AO 70 2;0A=8< 1060==O< ?>=04 400 H0EB0@V2, O:V 2V440;8 ?5@5203C G>2=8:>2V9 B>@3V2;V (7 307.). 2. ;81>:0 >@0=:0 <0T ?5@52038 ?5@54 <V;:>N (# ); 0B5 7 ?5@5203>N 2 >48= 3>;>A ?@>9H;> @VH5==O I>4> ?V4B@8<:8 70:>=>?@>5:BC ?@> <VAF52V 048 (7 307.).
, -8, 6. ?5@52V@:0 =0 I>
5@52V@:0 =0 ABV9:VABL 4> A?>:CA.
KONTROLA
SPRAWDZIAN czego; BADANIE na
co, pod kątem czego Sprawdzian odporności na pokusy. /:I> =>289 ACA?V;L=89 ;04 28B@8<02 ?V4 G0A 2V9=8 ?5@52V@:C =0 <VF=VABL, B> =5 2 >AB0==N G5@3C 7024O:8 70:;8:>2V 4> @>AV9AL:>3> =0FV>=0;V7<C... (7 6C@=.); 5@52V@:0 =0 2>H82VABL? ( 5G5@40).
/", -ON, -OTH, =54>:., - KONTROLOWAĆ
", -@N, -@8H, 4>:.
188
"
?5@52V@OB8 =0 I> (?V44020B8 0=0;V7>2V 4;O 28O2;5==O =0O2=>ABV O:>3>-=51C4L A:;04=8:0, 5;5<5=B0 V B. V=.) 5@52V@OB8 =0 2<VAB H:V4;828E @5G>28=.
BADAĆ - co, pod kątem czego
Badać zawartość szkodliwych substancji. 5@V2=8: 5:A?548FVW C7O2 B@>E8 ?VA:C, I>1 ?>BV< C4><0 ?5@52V@8B8 9>3> =0 7>;>B>=>A=VABL {>=G.).
", -40N, -40TH, =54>:., ", -40<, -40A8, 4>:. - I> G5@57 :>3>, @V4:> :8< =86:C ?5@540< G5@57 40<0. ?5@54020B8 ?>HB>N, D0:A><, ;8AB>< 0EC=>: ?5@540< B>1V ?>HB>N, D0:A><, ;8AB><.
?5@54020B8 ?> B5;5D>=C, ?> V=B5@=5BC (@V4:> B5;5D>=><, V=B5@=5B><) 4@5AC 2V= ?5@5402 <5=V ?> B5;5D>=C, ?> V=B5@=5BC.
?5@54020B8 ?> @04V>, ?> B5;510G5==V, ?> :0=0;V
&N V=D>@<0FVN ?5@540=> ?> ?5@H><C :0=0;V B5;510G5==O.
PRZEKAZYWAĆ - co przez kogo
Książkę przekażę przez Adama. przekazywać pocztą, faksem, listem Rachunek przekażę ci pocztą, faksem, listem.
przekazywać przez telefon, przez internet
Adres przekazał mi przez telefon, przez internet.
podawać w radiu, w telewizji, w programie
Tę informację podano w pierwszym programie telewizji.
)>=09<5=H5 42VGV =0 45=L ?8A0;0 4> =L>3> B0:V ;8AB8, AB@><;O;0 9><C 2 @C:C, ?5@54020;0 G5@57 N4C {>FN1.); !2VB;8G=89 ?5@5402 >4=8< E;>?F5< 20< 7 8T20 70?8A:C ( A04GC:).
#", -CN, -CTH, =54>:. - G><C &L><C 28?04:C ?5@54C20;8 FV:02V ?>4VW.
POPRZEDZAĆ - co
Ten wypadek poprzedzały ciekawe wydarzenia.
AO:><C D0H87<C ?5@54CT :C;LBC@=5 =5:@>DV;LAB2>... (7 6C@=.).
/, -O, A. - 1. G>3> (4VO V AB0= 70 7=0G, ?5@56820B8 - 707=020B8 O:>3>-=51C4L ?>GCBBO, <0B8 O:89AL =0AB@V9)
0BL:> 1C2 ?@8@5G5=89 =0 ?5@56820==O A2>3> 3>@O 2 A0<>BV. 2. 70 :>3>-I> (E28;N20==O)
PRZEZYWANIE - czego
Ojciec był skazany na przeżywanie swego nieszczęścia w samotności. ZAMARTWIANIE SI - kim-czym, TROSKA - o kogo-co
Z troski o córkę matka nie mogła usnąć.
V4 ?5@56820=L 70 4>G:C <0BV@ =5 <>3;0
70A=CB8.
2. >3> ?5@C =0;568BL 1030B> A>FV0;L=>-?A8E>;>3VG=8E =>25; V >?>2V40=L, C O:8E =0@>4=5 68BBO 2V4:@820TBLAO C BV9 3;818==V9 28@07=>ABV ?5@56820=L 70 4>;N A5;O=8=0... (C;.).
", -0N, -0TH, =54>:., ", ?5@5682C, ?5@56825H, 4>:. -1. I> (707=020B8 O:>3>-=51C4L ?>GCBBO, <0B8 O:89AL =0AB@V9) 030B> @04>IV2 ?5@568;8 2>=8 @07><.
PRZEZYWAĆ - co
Przeżyli razem wiele radości.
189
"
2. 70 :>3>-I> (E28;N20B8AO)
5 ?5@568209B5 70 <5=5. # <5=5 2A5 30@074.
MARTWIC SI, ZAMARTWIAĆ SI
- o kogo-co (o przyszłości), kim-czym (o stanie obecnym lub o przeszłości) Nie martwcie się o mnie. Wszystko jest w porządku.
1. ">3> 4=O ?VA;O 157A>==>W =>GV (52G5=:> ?5@568202 ?@8?;82 =093=VBNGVH>3> AC<C ((52G.).
2. '5A=>, ?5@54C<0;0, =0?8A0;0, I> 2A5 =>@<0;L=>, I> 6820 - 74>@>20, I>1 =5 ?5@56820;8 70 <5=5 (!:0;VF:V); - C-=C, ?@>ABC48HAO, 0 B>4V ?5@568209 70 B515 (>=G.); / ?5@568202 70 >4=>4C<FV2 B0 ?>1@0B8<V2, 4>;O O:8E =52V4><0 (7 6C@=.).
", -0VN, -0TH V ", -W646C, -W748H, =54>:., %", -W4C, -W45H, 4>:. - I>, G5@57 I>;
482. A. 313-315 5@5W748B8 G5@57 <VAB.
PRZEJEŻDŻAĆ - co, przez co; PRZENIEŚĆ SI, WYJECHAĆ
Przejechać przez most. >:8 ?5@5W748;8 ?;>IC, 1C;> B8E> (>;>2:>); @89H;>AL W< ?5@5W6460BL G5@57 @VG:C =0 ?>@><V ( 8@=89).
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., /"!/, ?5@59<CAO, ?5@59<5HAO, 4>:. -1. G8< (A?>2=N20B8AO O:8<--=51C4L ?>GCBBO<, =0AB@>T<) ;O40GV ?5@59=O;8AO AC<=8< =0AB@>T< 28AB028.
2. G8< (?5@56820B8, 6C@8B8AO) 5 ?5@59<09AO F8<8 ?@>1;5<0<8, O 2A5 A0< 28@VHC.
UDZIELAĆ SI - komu-czemu
Widzom udzielił się smutny nastrój przedstawienia. PRZEJMOWAĆ SI - czym
Nie przejmuj się tymi problemami, ja wszystko sam rozwiążę.
1. 0B8, O: BV=L, 1C;0 =52V4ABC?=> 7 =8<, ?5@59<0NG8AL 9>3> B@82>30<8 9 1>;O<8 (C@.).
2. 5 20@B> ?5@59<0B8AO 4@V1=8FO<8 (8==8GC:); W< 4>25;>AO 4C65 H284:> ?5@5:>=0B8AO 2 B><C, I> WE=V<8 A:0@30<8 =VEB> =5 ?5@59<0TBLAO (7 6C@=.).
#", -CN, -CTH, =54>:., ", -06C, -065H, 4>:. - I> G5@57 :>3>, @V4:> :8< :><C, 4V0;. 4> :>3> =86:C ?5@540< G5@57 40<0. ?5@5:07C20B8 ?> B5;5D>=C, ?> V=B5@=5-BC (@V4H5 B5;5D>=><, V=B5@=5B><) I> >B@V1=V V=D>@<0FVW ?5@5:070;8 <5=V ?> B5;5D>=C.
PRZEKAZYWAĆ
komu, dla kogo
co przez kogo-co
Książkę przekażę przez Adama. przekazywać przez telefon, przez internet (internetem) co
Potrzebne informacje przekazali mi przez telefon.
5@5:07CT ?V? G5@57 ;N459 4> 20=0, I>18 9H>2 4>68=0B8 ( 0@H.); /: C@048;8, B0: V 2G8=8;8. @C3>3> 6 B0:8 4=O 2G8B5;52V =5 40;8 4@>2 V AB>@>65< ?5@5:070;8: - F5 I>1 H0=C202AO! (@.); "8E>, <0965 ?>H5?:8, ?5@5:07C202 0@:> B5;5D>=>< =0 HEC=C 72VAB:8 ("@C1;.).
", -0N, -0TH, =54>:., !", -04C, -045H, 4>:. - I> G8<; I> 7 G>3> =0 I> (?@8 2:07C20==V =0 <>2C 7 O:>W ?5@5:;040TBLAO)
TAUMACZYĆ, PRZEKAADAĆ - co
z czego na co
190
/"!/
5@5:;040B8 C:@0W=AL:>N <>2>N. 5@5:;040B8 B5:AB 7 @>AV9AL:>W <>28 =0 ?>;LAL:C.
Tłumaczyć na język ukraiński. Tłumaczyć tekst z języka rosyjskiego na język polski.
>3> 2V@HV ?5@5:;040NBL 1030BL<0 <>20<8 (7 6C@=.); 4CE>2=8E A5<V=0@VOE =5 28:;040NBL 1V;>@CAL:>W <>28; =5 7@>1;5=> 6>4=>3> 7CA8;;O, I>1 4>?><>3B8 1V;>@CA0<, ?5@5:;040NG8 =09=5>1EV4=VHV B5:AB8 WE=L>N <>2>N... (7 6C@=.); )>1 ?5@5:;040B8 7 >4=VTW <>28 =0 V=HC, B@510 ?5@H 70 2A5 4>1@5 7=0B8 A2>N @V4=C <>2C (# ).
PRZEKONANIE - > czym
Ideologia komunistyczna opierała się na przekonaniu o konieczności wyniszczenia burżuazji.
/, -O, A.-2 G><C, @V4H5 I>4> G>3>
><C=VAB8G=0 V45>;>3VO A?8@0;0AO =0 ?5@5:>=0==O 2 =5>1EV4=>ABV 7=8I8B8 1C@6C07VN.
>3> V45O 28@>1;5==O 28A>:>3> AB8;N =0 >A=>2V A8=B57C AB0@>W C:@0W=AL:>W :=86=>W <>28 B0 <>28 =0@>4=>W :C;LBC@8 1C;8 A2V4G5==O< B0:>6 V45>;>3VG=>3> ?5@5:>=0==O I>4> =5?5@5@2=>ABV :C;LBC@=>W B@048FVW #:@0W=8 2V4 :=O68E G0AV2 (7 6C@=).
#", -CN, -CTH, =54>:., PRZEKONYWAĆ - kogo o czym
", -0N, -9TH, 4>:. 1. :>3>
2 G><C (4>2>48B8)
5@5:>=C20B8 2 ?@028;L=>ABV A2>WE 28A=>2:V2.
2. :>3> 7 V=DV=. (C<>2;OB8) kogo do czego
V= ?5@5:>=C202 WW 70;8H8B8AO 2 <VABV. Przekonywał ją do pozostania w mieście. 1. 8H5 A0<>2V440=0 4VO;L=VABL ?0=0 .@VO... ?5@5:>=0;0 ?@>:C@0BC@C 2 157?V4AB02=>ABV 728=C20G5=L =0 04@5AC <091CB=L>3> ?5@H>3> 2VF5-?@5<'T@0 (7 6C@=.). 2.1 O ?5@5:>=0N WW =5 WE0B8 (<8B.).
Przekonywać o słuszności swych wniosków.
#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., "!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - 2 G><C (4>E>48B8 28A=>2:C // C?52=OB8AO)
0 A2>W9 H:V@V O ?5@5:>=0;0AO 2 GC4>4V9=8E 2;0AB82>ABOE FL>3> :@5<C.
PRZEKONYWAĆ SI - > czym
Na własnej skórze przekonałam się o cudownych właściwościach tego kremu.
540;V A:C;L?B>@ 2A5 1V;LH5 ?5@5:>=C202AO 2 B><C, I> <CA8BL =5309=> 28WE0B8 72V4A8 (>=G0@); 65 =02G8;0AO =5 ?>B@0?;OB8 2 70;56=VABL 2V4 GC68E, 28?04:>28E G>;>2V:V2 V ?5@5:>=0;0AO C ?5@52030E B0:>W ?>78FVW (>2BC=); 18 ?5@5:>=0B8AL C 35=V0;L=>ABV 28B2>@C, 2V= @V7:> ?>25@=C2 :0@B8=C 4> A515, ;54L =5 A:8=C2H8 ?@8 FL><C ;0<?C 7V AB>;C (7 6C@=.).
PRZEAAZIĆ -przez co
", -06C, -078H V @V4H5 ", -0N, -0TH, =54>:., ", -7C, -75H; <8=. G. ?5@5;V7, -;0, -;>; 4>:. - I>, G5@57 I> 5@5;V7B8 G5@57 ?0@:0=. Przelezć przez parkan.
(2845=L:> ?5@5;V7 ?0@:0=0, I>1 =5 9B8 2C;8F5N... (!;VA); 0@?> ?5@5;0782 G5@57 B8= 4>
20AO 3@0B8AO ( 8@=89).
/"!/ V @V4:> "/"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., -
PRZEBIERAC SI - za kogo
191
"
/ #"!/ V @V4:> / #-"!/, -4O3=CAO, -4O3=5HAO, 4>:. - :8<, @V4:> 70 :>3>
)>1 4>1@5 28:>=0B8 70240==O, (BV@;VF ?5@5>4O3=C2AO 651@0G:>N.
Aby dobrze wykonać zadanie, Stirlitz przebrał się za żebraczkę.
5@5?;8;0 1010 @V:C, AE>20;0 G>2=0 2 >G5@5BV, 0 A0<0 ?5@54O3;0AL AB0@G8E>N B0 9 ?VH;0 4> 1C48=:C (0A).
", -0N, -0TH, =54>:., !" V ", -2C, -25H, 4>:. I>, G5@57 I>
0< =5 1C;> G8< ?5@5?;8AB8 @VG:C.
PRZEPAYWAĆ - co, przez co
Nie mieliśmy czym przepłynąć rzeki.
5@5?;8;0 1010 @V:C, AE>20;0 G>2=0 2 >G5@5BV, 0 A0<0 ?5@54O3;0AL AB0@G8E>N B0 9 ?VH;0 4> 1C48=:C (0A); "@510 1C45 ?5@5?;82B8 G5@57 @VG:C (03<CB).
, #", -CN, -CTH, =54>:., . #", -=C, -=5?V, 4>:. (?@>AB.) - :>3>-I> 2 G><C 0<030B8AO ?5@5?;N=CB8 :>3>AL 2 ?>?C;O@=>ABV.
", -0N, -9TH, =54>:., ", -7C, -75H, 4>:. - I>, G5@57 I>
/: BV;L:8 ?>@0=5=89 A>;40B ?5@5?>27 G5@57 ?>@V3, 2V4@07C 6 7=5?@8B><=V2.
PRZEŚCIGAĆ - kogo-co w czym
Starać się prześcignąć kogoś w popularności.
PRZEPEAZAĆ -przez co
Ranny żołnierz jak tylko przepełznął przez próg, od razu stracił przytomność.
$5;V:A V >;O 7 4V2G8=:>N ?5@5?>27;8 @>@V7=C 2C;8FN... (.. /=>2.); - "0: 70 45=L =0B><8BLAO, =028E0TBLAO, I> G5@57 ?5@5;07 =5 <>65 ?5@5?>27B8 (!B5;L<0E).
, -0, -T. (@V4:>) -G8<, @V4:> G>3> (A?>2=5=89) "2V@ ?5@5?>2=5=89 30@OG8< ?0B@V>B87<><.
>3> 3>;>20... 1C;0 ?5@5?>2=5=0 4C<:0<8 ?@> 281>@8 ( 0@H.); 48= B8 10G8H <>T A5@F5,
?5@5?>2=5=5 :@82028E A;V7 (@>?.).
PRZEPEANIONY - czym
Utwór przepełniony gorącym patriotyzmem.
!"", -0N, -0TH, =54>:., !", -BC, -B8?; <8=. G. ?5@5@VA, -@>A;0, -;1; 4>:. - 2 I>, @V4:> =0 I> (C ?@>F5AV @>728B:C ?5@5E>48B8 2 I>-=5-1C4L V=H5)
8?04:>25 7=09><AB2> <>65 ?5@5@>AB8 2 BVA=VHV AB>AC=:8.
PRZERADZAĆ SI - w co
Przypadkowa znajomość może przerodzić się w bliższą zażyłość.
@8O7=L ?5@5@>AB0;0 2 E>@>HC <VF=C 4@C61C, O:>W =5 @>718;8 =VO:V 28?@>1C20==O G0AC (>=G.); !:@V7L >2G0;8 A:5;V V 3C;8 ?@>20;;O. A<VE ;C=02, 0 A<VE 7@>AB02 4540;V 265 =0 48:89 @53VB ?5@5@VA ( C@.).
!'#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., !'"!/, -GCAO,
PRZEKONYWAĆ SI - > czym
192
% "
-G8HAO, 4>:. - 2 G><C, 70AB. G>3>, 70AB. =0
G><C (=0 >A=>2V D0:BV2 ?5@5:>=C20B8AO
2 G><CAL)
5@5A2V4G8B8AO 2 ;8F5<V@AB2V ?>;VB8:V2. Przekonać się o hipokryzji polityków. 75@:0;0, 2 O:8E B0: G0AB> ?5@5A2V4GC202AO 2 A2>W9 =5?@8201;82>ABV 0= 5;C59@, ?>70?8=0;8 1V;>N <0B5@VTN {?5@5:;);... {!0=4@>) ;045= 1C2 AB@81=CB8 2=87, =074>3=0B8 ;V=V9:C 9 =0 2;0A=V >GV ?5@5A2V4G8B8AL 2AL>3>, 0;5 H284:> >BO<82AO {!;VA); - / =0 2;0A=><C 68BBV ?5@5A2V4G82AO =0 FL><C {!;VA).
!#", -CN, -CTH, =54>:., ! '", -GC, -G8H, 4>:. - I>, G5@57 I>
5@5A:>G8B8 ?>BV:.
PRZESKAKIWAĆ - co, przez co
Przeskoczyć potok.
... { >@3C;O) ?5@H89 ?5@5A:>G82 B8=0 {!;VA); 0@C1:8 ?5@5A:0:C20;8 G5@57 ?5@5;078 { .-52.).
PRZESTRZEGAĆ - kogo-co przed kim--czym
!" ", -0N, -9TH, =54>:.,
!" ", -56C, -565'H; <8=. G.
?5@5AB5@V3, -@53;0, -;>; 4>:. - :>3>-I> 2V4
:>3>-G>3>, @V4H5 ?@>B8 :>3>-G>3>, =5 -
70E. ?5@54 :8<-G8<
5@5AB5@V30B8 :>3>AL 2V4 =5157?5:8. Przestrzegać kogoś przed niebezpieczeń-
stwem. '0A>< BC30 70 ;N4L<8 B0 V=H8< CICE0T; B>4V 282VB@NTBLAO ?>B@510 ?@> I>AL 3>2>@8B8 7 =8<8 =0 ?8AL<V, C G><CAL ?5@5:>=C20B8 WE, 2V4 G>3>AL ?5@5AB5@V30B8... (7 6C@=.).
!"# ", -0N, -0TH, =54>:., - PRZESTPOWAĆ - co, przez co
!"# ", -ABC?;N, -ABC?8H; <=.
?5@5ABC?;OBL; 4>:. - I>, G5@57 I>
5@5ABC?8B8 G5@57 ?>@V3. Przestąpić próg.
.;O ?>:;0;0 3@01;V. 53:> 70=5A;0 =>3C, I>1 ?5@5ABC?8B8 ?>:VA {"NB);
G5@57 :0;N6V, ?> AB56FV 2V4E>48;0 0@'O=0 (!5OG.).
5@5ABC?0NG8
" ."!/, -NNAO, -NTHAO, =54>:., " "!/, -B2>@NAO, -B2>@8HAO, 4>:. - =0 :>3>-I>, 2 :>3>-I> 3>4>< FO <@VO ?5@5B2>@8;0AO =0 =02'O7;82C V45N.
PRZEKSZTAACAĆ SI, PRZEMIENIAĆ SI, PRZEISTACZAĆ SI
- w kogo-co
Z czasem to marzenie przekształciło się w ideefixe.
/A:@0289 A>=OG=89 45=L ?5@5B2>@NTBLAO H284:> =0 ACBV=:8 {.. /=>2); /:I> >3> =5<0, B> ;N48=0 ?5@5B2>@NTBLAO =0 VAB>BC, FV;:>< 70;56=C 2V4 ACA?V;LAB20 9 45@6028, 2V4 ?@8@>48 9 A2VBC... {C47L); <0;V2 :204@0B 2V:=0, ?5@5B2>@82H8AL =0 ;54L ?><VB=C :@0?:C (7 6C@=.); / E>BV2 18 ?>10G8B8, O: 2>=8 ?5@5B2>@OBLAO =0 601 {?5@5:;.); 7O2AO 70 3>;>2C - GC1 <>:@89, V=V9 ?5@5B2>@82AO 2 @>AC {'>@=.); "0:0 482=VABL 1CBBO ?5@5B2>@NTBLAO 2 5AB5B8G=C :0B53>@VN, 0 G5@57 B5 AB0T >1>2'O7:>2>N @8A>N EC4>6=L>3> B2>@C (7 6C@=.); ;O40G <>65 ?5@5B2>@8B8AO 2 ?5@A>=060 V ?5@59B8, B0:8< G8=><, 2 V=H89 AB0= 1CBBO (7 6C@=); ><0H=V9 <VD ?>;O302 C =0ABC?=><C: 2 ?>@C 4>7@V20==O 6V=>: 4><C 2V42V4CT 468ęC= 7V 740B=VABN ?5@5B2>@N20B8AO C ?B0E0 (7 6C@=).
% ", -4>:C, -48H, =54>:., - PRZECHODZIĆ - co,przez co
", ?5@594C, ?5@5945H, 4>:. -
193
#/
I>, G5@57 I> (94CG8, ?5@5?@02;OB8AO G5@57 I>-=51C4L 01> =0 4@C389 1V: G>3>--=51C4L) 5@5E>48B8 :0;N6C
Przechodzić przez kałużę.
5@5E>4OG8 <>AB>< 18AB@C @VG:C, O:>AL 3;O=C;0 2 G8ABC 2>4C B0 9 =5 ?V7=0;0 A0<>W A515 (>2G>:); 5 E>G5BLAO ?8A0@52V G>1>B8 70:0;OB8, ?V4V9H>2 4> :0;N6V B0 9 =5 7=0T, O: G5@57 =5W 9><C ?5@59B8 (6C@=.).
#/ - G><C, 4> G>3>
C48=>: AB>O2 ?5@?5=48:C;O@=> 4>@>7V.
PROSTOPADLE - do czego
Budynek stał prostopadle do drogi. ... >3> @86V 2CA0, O: C 9>@60, AB020;8 <0965 ?5@?5=48:C;O@=> 25@E=V9 3C1V (!;VA); 0BO... ?>AB028;0 ;86V ?5@?5=48:C;O@=> 4> ;V=VW @CEC V <0965 =0 <VAFV 7030;L<C20;0, BV;L:8 A=V3>20 :C@O20 1@87=C;0 (Kon.).
, -0, A. 70 ?82><
0 ?82>< 4@C3 @>7:0702 <5=V ?@> A2>W ?@>1;5<8.
, #", -CN, -CTH, =54>:. - 1.
I> (AB5@53B8) 8;L=C20B8 :>@4>=8.
2. I>, 70 G8< (C206=> ?@8482;OB8AO 01> ?@8A;CE>2C20B8AO 4> G>3>-=51C4L) 0@V9:0 ?8;L=C20;0 :>65= 9>3> @CE.
3. I>, G>3>, 70 G8< (=03;O40B8, AB568B8 70 G8<-=51C4L)
8;L=C20B8 70 ?>@O4:>< C :V<=0BV.
4. :>3> (3.), 70AB. :>3> ( .), @>A. 70 :8< (4>3;O40B8 :>3>AL)
01CAO ?8;L=C20;0 2=CG5G:C.
PIWO przy piwie
Przy piwie przyjaciel opowiedział mi o swoich problemach.
STRZEC - czego
Strzec granic. ŚLEDZIĆ - co
Marysia śledziła każdy jego ruch. PILNOWAĆ czego; DBAĆ ->A>
Pilnować porządku w pokoju. PILNOWAĆ - kogo (D.)
Babcia pilnowała wnuczki.
1.... / ?8;L=C202 <@VN ?@> 68B;>, 0 2>=0 AB5@53;0 <5=5, 018 =5 A?>:CA82AO, =5 @>7<V=O2AO, =5 C2V9H>2 C A?V;:C 7 B8<8, :>3> ?@>B8 =>GV 7304C20B8 =5 3>48BLAO (0H:0). 2. >;8 O @>7?>2V40;0 <0;8< ?@> 2AV FV 4820, 2>=8 ?8;L=C20;8 :>6=5 <>T A;>2> (7 6C@=.). 3. 0;V 3@><04O=0< @5:><5=4C20;>AO ?8;L=C20B8 7@07:>2>W G8AB>B8... (?5@5:;.). 4. 01CAO ?8;L=CT... <0;>W (>2G>:);... 0@V =0<030;0AO ?>OA=8B8 <0<V, I> 70 <=>N B@510 ?8;L=C20B8 (?5@5:;.).
!", ?8HC, ?8H5H, =54>:. -1. I>
:><C, 4> :>3> (725@B0B8AO ?8AL<>2> 4>
:>3>AL)
8A0B8 4> <0B5@V ;8AB0.
2. I> 7 :>3>-G>3> (<0;N20B8)
8A0B8 ?>@B@5B 7 D>B>3@0DVW.
PISAĆ - co do kogo
Pisać do matki list.
MALOWAĆ - co na podstawie czego
Malować portret na podstawie fotografii.
1. C<0;0 ?@> =L>3> V 245=L, V 2=>GV, @52=82> E>20;0 2V4 @V4=8E 9>3> ?>E0?;82V ;8ABV2:8 V <0965 I>4=O ?8A0;0 9><C C >;B02C, 2 <548G=5 CG8;8I5, 4>265;57=V ;8AB8 (V<0@>2); / :V;L:0 @07V2 ?8A0;0 4> =8E, 0;5 2V4?>2V4V =5 >45@60;0 ((:C@C?V9).
" /, -O, A.
7 (O:>3>AL) ?8B0==O, @V4H5 2 (O:><CAL) ?8B0==V
KWESTIA
w (jakiejś) kwestii
194
"
=86G5=0720=8E ?8B0=L @VH5==O ?@89<0TBLAO ?@>AB>N 1V;LHVABN 3>;>AV2.
W niżej wymienionych kwestiach uchwały podejmowane są zwykłą większością głosów.
;5 7 1030BL>E ?8B0=L ?@02V =5 <>6CBL <V6 A>1>N 4><>28B8AO... (7 6C@=.); ... ?8B0==OE
28E>20==O V9><0 >AB0==T A;>2> 702648 70 =5N (?5@5:;.).
"", -0N, -&TH, =54>:. - :>3> (3.),
2 :>3> ( .) ?@> :>3>-I>, G>3> (7V A;. 73>40,
4>72V; V B. V=.), @>7<. 70 :>3>-I>, =5 - 70E.
70 :8<-G8< (AB028B8 ?8B0==O)
5 ?8B09 <5=5 ?@> =L>3>. / ?>@202 7 =8<
2AO:V AB>AC=:8.
8B0B8 ?@> B>G=C 3>48=C 2V4'W74C ?>BO30
4> >;B028.
8B0B8 73>48, 4>72>;C, ?>@048.
PYTAĆ - kogo (.), rzadziej kogo (D.) > kogo-co
Nie pytaj mnie o niego. Zerwałem z nim
wszelkie kontakty.
Pytać o dokładną godzinę odjazdu pociągu
do Połtawy.
Pytać o zgodę, o pozwolenie, o radę. >;OG8AL, O ?8B02 A515, I> 9>3> @>18B8, V =04C<02 ?VB8 :C?0B8AL (?5@5:;.); >;8 EB> ?8B0B8<5 ?@> <5=5, A:065B5, I> O =0 =0@04V ( >@>7); - "0 28 G>3> <5=5 70 :C;LBC@C ?8B0TB5? -?>AC2>@VH02 !5@3V9 V =0AC?82 1@>28 ("NB); 0928I0 040 =5 1C45 ?8B0B8 2 0E<C40 73>48 (7 6C@=); V= AE>?82, =5 ?8B0NG8 4>72>;C, 20;V7:C A02'T (?5@5:;).
("!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. -:8<-G8<, @V4:> 7 :>3>-G>3> (2V4GC20B8 3>@4VABL 70 :>3>-, I@-=51C4L) 0BL:> ?8H02AO A2>W< A8=><. 8H0B8AO A2>W<8 4>AO3=5==O<8.
być dumnym z kogo-czego
Ojciec był dumny ze swego syna. Być dumnym ze swych osiągnięć.
"CB 3@V;>AO ?0=AB2> ?V4 G0A >1;>38, ?8;> 2>;>AL:V 28=0, ?8H0;>AL A2>W< 70?>27OBBO< (=B.--02.); >E<C@89 !BL>?0 (5<HC@0 <V3 ?8H0B8AO A2>TN :>;8H=L>N CG5=8F5N (>=G.); ><482 9>3> 28:;8:02 =54C@=>, V 1@83040 <>65 ?8H0B8AO 7 =L>3> (.. /=>2); ... 3V@:8 AB5;8;8AO 75;5=8< ECB@><, 0 ?><V6 =8<8 28AB028;0 A2>W A?8A8 F81C;O, 9 ?8H0;8AO 7 A2>3> 1048;;O A5@48BV 1C@O:8 ( V4<>3); - / ;N1;N <>N @>1>BC... O ?8H0NAO 7 <>TW ?@>D5AVW (.. /=>2); 5 <>3;0 =5 ?8H0B8AO 7 B>3>, O: A2>TG0A=> WW =5?><8;L=V 2=CB@VH=V ;>:0B>@8 2;>2;NNBL FV;L, I>9=> B0 7'O2;OTBLAO =0 >1@VW G0AC... (>2BC=).
, .", -NN, -NTH, =54>:., , ", -@N, -@8H, 4>:. - :>3> =0 I>, 7 V=DV=. (70>E>GC20B8 4> G>3>-=51C4L) %B> B515 ?V4104L>@82 =0 F59 2G8=>:?
ZACHCAĆ - kogo do czego
Kto cię zachęcił do tego czynu?
=BV= ;8H5 V=:>;8 2AB02;O2 A;>2>, ?V4104L>@NNG8 =0 =>2V AC?5@5G:8 (Kon).
", -0N, -0TH, =54>:., - NAMAWIAĆ - kogo do czego, na co ", ?V4V1'N, ?V4V1'TH, 4>:. - :>3> =0 I>, 7 V=DV=. (@>7<. ?V4<>2;OB8, AE8;OB8, A?>=C:0B8 01> ?V4'N46C20B8 4> G>3>-=51C4L)
=09><89 ?V4182 9>3> =0 :C?V2;N AB0@>W <0H8=8, O:0 25AL G0A ?AC20;0AO.
Znajomy namówił go do kupna starego samochodu, który cały czas się psuł.
195
# ."
@C3 ?V4182 9>3> 2:@0AB8 7 >DVAC AB0@89 ?@8=B5@.
Kolega namówił go do kradzieży z biura starej drukarki.
5;8:5 4V;>, I> 6V=:0 4>1@0, - 1> =VEB> =0 ;8E5 WW =5 ?V41820T! (?5@5:;.); #A?VE A?V;L=>3> ?V4?@8T<AB20 ?V4182 B0=45< =0 =>2V 725@H5==O (7 307.).
# .", -NN, -NTH, =54>:., # ", -@N, -@8H, 4>:. - :>3>-I> ?@>B8 :>3>-G>3> (28:;8:0NG8 ?@>B5AB, =5704>2>;5==O, =0AB@>N20B8 :>3>AL ?@>B8 :>3>-, G>3>-=51C4L) V;LH>28FL:V 03VB0B>@8 ?V41C@N20;8 A5;O=AL:V <0A8 ?@>B8 6>@AB>:8E 5:A?;C0B0B>@V2.
PODBURZAĆ - kogo-coprzeciwko komu--czemu
Bolszewiccy agitatorzy podburzali masy chłopskie przeciwko okrutnym wyzyskiwaczom".
"8 6 7=0TH, O: 2V= ?V41C@N202 A2>N G5;O4L ?@>B8 B515 {?5@5:;).
PODGLDAĆ - kogo-co
/", -0N, -0TH, =54>:., " -46C, -48H, 4>:. -1. 70 :8<--G8< (AB568B8); 482. A. 317 .=0: ?V43;O402 70 A2>TN 42>N@V4=>N A5AB@>N G5@57 70<:>2C IV;8=C.
Młodzieniec podglądał swą kuzynkę przez dziurkę od klucza.
VEB> =5 A<VT 70 =8<8 ?V43;O40B8 (7 6C@=.); VB8 =5 ;N1;OBL, :>;8 4>@>A;V ?V43;O40NBL 70 WE=V<8 V3@0<8 (?5@5:;.).
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., "!/, -0<AO, -0A9AO, 4>:. - G><C, =0 I> (9B8 =0 ?>ABC?:8 ?V4 2?;82>< G8WE--=51C4L ?@>E0=L, C<>2;O=L V B. V=.) '>;>2V: =5 ?V4402AO =0 6V=G8=V 2<>2;O==O. V44020B8AO <>4V.
ULEGAĆ - czemu
Mąż nie uległ namowom żony.
Ulegać modzie.
@8IC=O: =5 73>;>HC202AO 4> A;>20... 28;V7 2V= =0 ABV;, I> 70ABC?02 <VAF5 B@81C=8, 28;V7 O:>AL =5@04> V, >G5284=>, ?V440NG8AL =0<>20< 7=09><8E ($@.); 5=V B5<=8FO >GV 70A;V?8;0, <5=V =52>;O @>7C< ?>BL<0@8;0, I> O B>1V ?V4402AO =0 ?V4<>2C (. #:@.); "5?5@ 2V= B25@4> 7=02: ><0= =5 ?V4402AO =0 9>3> C<>2;O==O, =5 A?>:CA82AO 0B0<C20==O< (":0G).
."!/, -NNAO, -NTHAO PODLIZYWAĆ SI - komu
V /"!/, -O'NAO, -OTHAO, =54>:., "!/, -4>1@NAO, -4>1@8HAO, 4>:. (@>7<.) 4> :>3> G8< '>;>2V: 2V4GC202 70 A>1>N ?@>28=C, B8<--B> 9 ?V44>1@N202AO 4> 6V=:8 2A5 =>28<8 ?>40@C=:0<8.
@89H>2 V ?>G02 ?V44>1@N20B8AO FC:5@:0<8 4> 3>;>4=8E 4VB59 (!B5;L<0E); @> 70:>E0=VABL 8E09;0 $54>@>28G0 2 :=838 7=0;8 2AV. , :>;8 EB>AL E>BV2 ?V44>1@8B8AO 4> =L>3>, :=830 1C;0 =09:@0I8< 4;O FL>3> 70A>1>< ( . ;).
PODJEŻDŻAĆ - do kogo-czego, pod co,
Mąż czuł się winny, dlatego też podlizywał się żonie, kupując coraz to nowe prezenty.
'", -0N, -0TH, =54>:. - 4> :>3>-G>3>
> 5B@0 ?V4'WE02 <5@A545A.
prz.ed co
Do Piotra podjecriai mercedes.
196
# ."
Kolega namówił go do kradzieży z biura starej drukarki.
5;8:5 4V;>, I> 6V=:0 4>1@0, - 1> =VEB> =0 ;8E5 WW =5 ?V41820T! (?5@5:;.); #A?VE A?V;L=>3>
?V4?@8T<AB20 ?V4182 B0=45< =0 =>2V 725@H5==O (7 307.).
@C3 ?V4182 9>3> 2:@0AB8 7 >DVAC AB0@89 ?@8=B5@.
# .", -NN, -NTH, =54>:., # ", -@N, -@8H, 4>:. - :>3>-I> ?@>B8 :>3>-G>3> (28:;8:0NG8 ?@>B5AB, =5704>2>;5==O, =0AB@>N20B8 :>3>AL ?@>B8 :>3>-, G>3>-=51C4L) V;LH>28FL:V 03VB0B>@8 ?V41C@N20;8 A5;O=AL:V <0A8 ?@>B8 6>@AB>:8E 5:A?;C0B0B>@V2.
PODBURZAĆ - kogo-coprzeciwko komu--czemu
Bolszewiccy agitatorzy podburzali masy chłopskie przeciwko okrutnym wyzyskiwaczom".
"8 6 7=0TH, O: 2V= ?V41C@N202 A2>N G5;O4L ?@>B8 B515 {?5@5:;).
/", -0"N, -0TH, =54>:., " -46C, -48H, 4>:. - 1. 70 :8<--G8< (AB568B8); 482. A. 317 .=0: ?V43;O402 70 A2>TN 42>N@V4=>N A5AB@>N G5@57 70<:>2C IV;8=C.
PODGLDAĆ - kogo-co
Młodzieniec podglądał swą kuzynkę przez
dziurkę od klucza.
VEB> =5 A<VT 70 =8<8 ?V43;O40B8 (7 6C@=.); VB8 =5 ;N1;OBL, :>;8 4>@>A;V ?V43;O40NBL 70 WE=V<8 V3@0<8 (?5@5:;.).
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., "!/, -0<AO, -0A9AO, 4>:. - G><C, =0 I> (9B8 =0 ?>ABC?:8 ?V4 2?;82>< G8WE--=51C4L ?@>E0=L, C<>2;O=L V B. V=.) '>;>2V: =5 ?V4402AO =0 6V=G8=V 2<>2;O==O. V44020B8AO <>4V.
ULEGAĆ - czemu
Mąż nie uległ namowom żony.
Ulegać modzie.
@8IC=O: =5 73>;>HC202AO 4> A;>20... 28;V7 2V= =0 ABV;, I> 70ABC?02 <VAF5 B@81C=8, 28;V7 O:>AL =5@04> V, >G5284=>, ?V440NG8AL =0<>20< 7=09><8E ($@.); 5=V B5<=8FO >GV 70A;V?8;0, <5=V =52>;O @>7C< ?>BL<0@8;0, I> O B>1V ?V4402AO =0 ?V4<>2C (. #:@.); "5?5@ 2V= B25@4> 7=02: ><0= =5 ?V4402AO =0 9>3> C<>2;O==O, =5 A?>:CA82AO 0B0<C20==O< (":0G).
."!/, -NNAO, -NTHAO PODLIZYWAĆ SI - komu
V /"!/, -ONAO, -O'THAO, =54>:., "!/, -4>1@NAO, -4>1@8HAO, 4>:. (@>7<.) - 4> :>3> G8< '>;>2V: 2V4GC202 70 A>1>N ?@>28=C, B8<--B> 9 ?V44>1@N202AO 4> 6V=:8 2A5 =>28<8 ?>40@C=:0<8.
@89H>2 V ?>G02 ?V44>1@N20B8AO FC:5@:0<8 4> 3>;>4=8E 4VB59 (!B5;L<0E); @> 70:>E0=VABL 8E09;0 $54>@>28G0 2 :=838 7=0;8 2AV. , :>;8 EB>AL E>BV2 ?V44>1@8B8AO 4> =L>3>, :=830 1C;0 =09:@0I8< 4;O FL>3> 70A>1>< ( . ;.).
Mąż czuł się winny, dlatego też podlizywał się żonie, kupując coraz to nowe prezenty.
'", -0N, -0TH, =54>:. :>3>-G>3>
> 5B@0 ?V4'WE02 <5@A545A.
196
4>
PODJEŻDŻAĆ - do kogo-czego, pod co, przed co
Do Piotra podjechał mercedes.
'-
>BO3 ?V4'W64602 4> AB0=FVW. %09 B0:AV ?V4'W45 4> A0<>W ;V:0@=V. 0=B06V2:0 ?V4'WE0;0 4> 1C48=:C.
"!/, -0NAO, -0THAO, =5-4>:., !"!/, -04CAO, -045HAO, 4>:. - 4> :>3>-G>3>, @V4:> ?V4 I> "0B0@8 2=>GV ?V4:@0;8AO 4> 70<:C.
Pociąg podjeżdżał do stacji.
Niech taksówka podjedzie pod sam szpital.
Ciężarówka podjechała przed budynek.
PODKRADAĆ SI - do kogo-czego,pod co
Tatarzy w nocy podkradli się pod zamek. /:>AL C=>GV, :>;8 ?VA;O 2V4;838 7=O;0AO 702V@NE0, 4> A0@09G8:0 ?V4:@02AO AB0@89 2>2: (>=G.); 5@59H;8 2C;8FN, ?V4:@0;8AO ?V4 E0BC (>2G>:).
# ."!/, -NNAO, -NTHAO, =54>:., # "!/,
-=NAO, -=8HAO, 4>:. - 4> :>3> 0 =>2V9 @>1>BV 70@07 65 ?5@H>3> 4=O 9><C =0BO:=C;8, I>1 2V= =5 =04B> ?V4;01C7=N202AO 4> H5D0.
PODLIZYWAĆ SI - komu
W nowej pracy już pierwszego dnia napomknięto mu, żeby się zbytnio nie podlizywał szefowi.
>6=0 1C;> =02VBL ?>4C<0B8, I> 8E09;> 8E09;>28G ?V4;01C7=NTBLAO 4> 4C68E A2VBC FL>3> (.-%.); .@:> 2A5 70?>1V302 ;0A:8 2 10BL:0 B0 2 <0B5@V, B0 ?V4;01C7=N202AL 4> WE ( .-52.).
)#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., !""!/, -5ICAO, -5"AB8H-AO, 4>:. - 4> :>3>
%;>?5FL 2<V2 B0: 30@=> ?V4;5AB8B8AO 4> <0B5@V, I> 2>=0 4>72>;O;0 9><C @>18B8 2A5, I> 9><C 70<0=5BLAO.
PODLIZYWAĆ SI - komu
Chłopiec potrafił tak ładnie podlizać się matce, że pozwalała mu na robienie wszystkiego, co mu się żywnie podobało. 8:>;0... =091V;LH5 4> 10BL:0 2<VT ?V4;5AB8B8AO. "0: 2V= :>;> 9>3> 2?040T, B0: 9><C 4>3>460T, I> 265 40;V 9 =V:C48... (@.); "0:8< G8=><, 1C4L-O:0 45@6020, =0?@8:;04, 2 >A>1V E0<0 >B@8<CT V450;L=>3> G8=>2=8:0, O:89 ?>-@01AL:8 ?V4;5ICTBLAO 4> =0G0;LAB20 V 2>4=>G0A =5<8;>A5@489 4> ?V4;53;8E (7 6C@=.).
WCHODZIĆ; WSPINAĆ SI; WJEŻDŻAĆ
PODEJRZENIE >A>
"!/ - 482. A. 313
, -8, 6. - 2 G><C (4C<:0 ?@> G8N-=51C4L ?@8G5B=VABL 4> G>3>AL =530B82=>3>)
V4>7@0 2 :@04V6FV, O:C 28AC=C;8 ?@>B8 =L>3> >4=>:C@A=8:8, 1C;0 4;O =L>3> O: 3@V< A5@54 OA=>3> =510. V4>7@0 2 1@5E=V >1@060;0 9>3>. 2. =0 I> (74>304, ?@8?CI5==O ?@> I>--=51C4L)
V:0@AL:89 :>=A8;VC< ?V4B25@482 ?V4>7@C =0 @0: 3>@B0=V.
Podejrzenie o kradzież, które rzucili na niego koledzy z roku, spadło na niego jak grom z jasnego nieba.
Podejrzenie o kłamstwo obrażało go. czego
Konsylium lekarskie potwierdziło podejrzenie raka krtani.
1. 30@:>2V =0?0@=8:8 74@C6=0 70:820;8, <>218 2 B0:V9 >4=>AB09=>ABV 1C2 H0=A >425@=CB8 2V4 A515 ?V4>7@C 2 =5;>O;L=>ABV... ( 5G5@40). 2. - 5=V ?5@5:070;8, I>1 O VBN 27O;0 4>4><C, 1> 2 =L>3> ?V428I5=0 B5<?5@0BC@0. >:8 I> =525;8:0, 0;5 T ?V4>7@0 =0 A28=:C ("><G.).
197
."
70 ?V4>7@>N
>;8H=L>3> 48@5:B>@0 70B@8<0;8 2G>@0 70 ?V4>7@>N C DV=0=A>28E 7;>26820==OE.
pod zarzutem
Byłego dyrektora zatrzymano wczoraj pod zarzutem malwersacji finansowych.
>3> 700@5HBC20;8 70 ?V4>7@>N C 2182ABV =528;V:>2=> E2>@>3> =0 @0: (7 6C@=.).
.", -NN, -NTH V - PODEJRZEWAĆ - kogo o co
", -0N, -9TH, =54>:. - 1. :>3>
T G><C (4>?CA:0B8 ?@8G5B=VABL :>3>-=5-
1C4L 4> G>3>AL =530B82=>3>)
@>D5A>@0 @CEB0 1030B> EB> ?V4>7@N202
C ?;03V0BV, 0;5 =VEB> =5 ?>A<V2 703>2>@8B8
?@> F5 2V4:@8B8< B5:AB><.
2. ?@> I>, @V4:> I> (?5@54GC20B8 I>-=5-
1C4L 01> 4>304C20B8AO ?@> I>AL)
V ?@> I> =5 ?V4>7@NNG8, 8:>;0 ?V4?8A02 4>:C<5=B, O:89 9><C ?V4AC=C;8, =5
G8B02H8.
1. >3>, 740TBLAO, ?V4>7@N20;8 C 7@04V (!<>;8G); ... 0; 28<0302 ?5@53>;>AC20==O V 28A;>2;N202 =54>2V@C ;VG8;L=V9 :><VAVW, ?V4>7@NNG8 WW C D0;LA8DV:0FVW 3>;>AC20==O (7 6C@=). 2. ... 82CBL, =5 ?V4>7@NNG8 ?@> <>T VA=C20==O... (C47L); BB;0 7=09H;0 A2V9 ?0A?>@B, V I5 >48=, B56 A2V9, ?@> VA=C20==O O:>3> 2>=0 =5 ?V4>7@N20;0, E>G0 4C65 G0AB> <@VO;0 ( >A:0;5FL); V= 1C45 9B8, =VG>3> =5 ?V4>7@V20NG8, 25A5;89, 157?5G=89 (%>B:.).
Profesora Bruchta wiele osób podejrzewało o plagiat, ale nikt nie odważył się powiedzieć tego otwarcie. co
Nic nie podejrzewając, Mikołaj bez czytania podpisał dokument, który mu podsunięto.
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., "!/, ?V4V?@CAO, ?V4V?@5HAO, 4>:. - G8<, @V4:> =0 I> (A?8@0B8AO =0 I>--=51C4L, AB>OG8 01> ?5@5AC20NG8AL) V4 VH>2, ?V4?8@0NG8AL :8T<.
PODPIERAĆ SI - czym, ?0 czym
Dziadek szedł, podpierając się kijem.
>2=V@8, :>270NG8AL, ?V4?8@0;8AL <CH:5B0<8 V A?8A0<8... {0G); - 0G8;0, O: 2>=0 :C;L30T, =0 ?0B5@8FN ?V4?8@0NG8AL? {0A).
!, -C, G. 70 ?V4?8A><
# <5=5 4>:C<5=B 70 ?V4?8A>< 48@5:B>@0. =0 ?V4?8A (4020B8, ?5@54020B8 B>I>) 5@54020B8 =0 ?V4?8A.
PODPIS z podpisem
Mam dokument z podpisem dyrektora. do podpisu (dawać, przekazywać itp.) Przekazywać do podpisu.
8B><8@0 =04V9H;0 45?5H0 70 ?V4?8A>< ?5@H>3> 70ABC?=8:0 =0G0;L=8:0 # .. (7 307); C65 C206=> G8B09B5 2A5, I> 20< 40NBL =0 ?V4?8A (7 6C@=).
!" , -0, A. =0 ?V4?@8T<AB2V (?@0FN20B8, ?5@51C20B8 V B. V=.) (45)
!:V;L:8 @>1VB=8:V2 ?@0FNT =0 20H><C ?V4?@8T<AB2V?
=0 ?V4?@8T<AB2> (WE0B8, VB8, ?>A?VH0B8 V B. V=.) (:C48) :>B@V9 W45H =0 ?V4?@8T<AB2>?
PRZEDSIBIORSTWO
w przedsiębiorstwie (pracować, przebywać itp.) (gdzie)
Ilu robotników pracuje w waszym przedsiębiorstwie?
do przedsiębiorstwa (jechać, iść, spieszyć się itp.) (dokąd) O której jedziesz do przedsiębiorstwa?
198
"
" /, -O, A. - G>3>, G><C
(>AB0==O D>@<0 BV;L:8 7 2:07V2=8< 709<5==8:><)
0HV B>20@8 ?@>40NBLAO 4540;V :@0I5. V4B25@465==O< B><C 71V;LH5==O ?@>406C =0 40 2V4A>B:V2 2 ?>B>G=><C :20@B0;V.
POTWIERDZENIE - czego
Nasze towary sprzedaj ą się coraz lepiej. Potwierdzeniem tego jest zwiększenie sprzedaży o 40 procent w bieżącym kwartale.
... VO:8E 4>:07V2 =0 ?V4B25@465==O 9>3> ?@>28=8 5=?@>:C@0BC@0 =5 ?>40;0 (7 307.).
" , -8, 6. 70 ?V4B@8<:8
0:>= CE20;5=> 70 ?V4B@8<:8 :>=A5@20B82=>W ?0@BVW.
% ", -46C, -48H, =54>:., ", -4V94C, -4V945H, 4>:. 4> :>3>--G>3>
>;8 2V= ?V4V9H>2 4> 1C48=:C, B> 2V4@07C ?>10G82 WW C 2V:=V.
'.#", -CN, -CTH, =54>:.,
'.", -46C- 48H, 4>:. (@>7<.)-
:>3> ?@>B8 :>3> (?V41C@N20B8) // :>3> 4>
G>3>, 7 V=DV=. (?V4<>2;OB8)
V=:0 ?V4'N46C20;0 G>;>2V:0 ?@>B8 9>3>
1@0B0, 7 O:8< 2>=8 @07>< B>@3C20;8 =0
1070@V.
V4'N46C20B8 4> A20@:8.
POPARCIE przy poparciu
Ustawę uchwalono przy poparciu partii konserwatywnej.
PODCHODZIĆ - do kogo-czego,pod co
Gdy podszedł pod dom, od razu zobaczył ją w oknie.
PODJUDZAĆ - kogo przeciwko komu II kogo do czego
Żona. podjudzała męża przeciwko jego bratu, z którym razem handlowali na bazarze.
Podjudzać do kłótni.
">20@8H:8 ?> 203>=C-@5AB>@0=C V 1018=V9 :20@B8@V ?V4'N46C20;8 !2VB;0=C ?@>B8 =0B>;VO... (>2BC=); =0N O, EB> ?V4'N482 ?@>B8 <5=5 <C68:V2 B0 <V@>H=8:V2 (. #:@.).
PIETYZM - wobec kogo-czego; KULT -kogo-czego
Kult języka ojczystego wyłania się z każdej strony utworów pisarza.
"", -C G. - 4> :>3>-G>3>, ?5@54 :8<--G8< (3;81>:0 ?>2030, H0=>1;825 AB02;5==O 4> :>3>-, G>3>-=51C4L) A>1;8289 ?VTB5B ?8AL<5==8:0 4> @V4=>W <>28 ?@>3;O40TBLAO 7 :>6=>W AB>@V=:8 9>3> B2>@V2.
VTB5B 4> E0B8 B0 A?>@V4=5=8E 7 =5N ACB=>AB59 ę@C=BCTBLAO =0 35=5B8G=><C <8A;5==V... (7 6C@=.); 'C4>2> ?>:0702 (". (52G5=:>) 25;8G57=89 ?VTB5B 70?>@>6FV2 4> :>70FL:>3> B>20@8AB20-?>1@0B8<AB20 (7 6C@=.);... !B0@5G89 ?VTB5B 4> 35@>W:8 <8=C;8E G0AV2 (7 6C@=.); :@5<>3> >13>2>@5==O 70A;C3>2CT, O: (V G><C) 7 =5CE8;L=>N ?5@V>48G=VABN 2 #:@0W=V =0ABC?=8E AB>;VBL... 7=>2C V 7=>2C A?0;0EC202 >A>1;8289 ?VTB5B ?5@54 <>=C<5=B0;L=>N ?>AB0BBN 35BL<0=0, =01C20NG8 >7=0: A2>T@V4=>3> :C;LBC (7 6C@=.).
", -=0N, -=0TH, =54>:., ", -0N, -0TH, 4>:. - :>3> ?> G><C, @V4:> :0;L:. 70 G8< (@>7?V7=020B8) > 3>;>AV 2V= ?V7=02, I> 2>=0 4C65 AE28;L>20=0.
POZNAWAĆ - kogo po czym
Po głosie poznał, że jest bardzo zdenerwowana.
%@8ABO ?@8:@> ?>4828;0AO =0 <0BV@; ?> >1;8GGN ?V7=020;0, G8 4>1@C 72VAB:C <0B8 ?@8=5A;0 70 BC 75<;N, G8 ;8EC ( 8@=89); V7=02 >= 0HVFC ?> G>@=8E :>A0E, I> 2818;8AL 7-?V4
199
# /
@O4=0 V ;O3;8 =0 =L><C O: 42V 3@C1V 304N:8 (>FN1.); '8B0G ?>28=5= ?> <>2V ?V7=020B8 :>6=C 4V9>2C >A>1C (!<>;8G).
# /, -O, A. - ?@> :>3>-I>
V:;C20==O ?@> =528;V:>2=> E2>@>3> 10BL:0 7018@0;> 2 =5W 2AV A8;8. 0 ?V:;C20==O< ?@> 48B8=C 2>=0 701C;0 ?VB8 :C?8B8 O:VAL E0@GV.
TROSKA - > kogo-co; OPIEKA - nad kim-czym
Opieka nad nieuleczalnie chorym ojcem
odbierała jej wszystkie siły.
Zajęta dzieckiem, zapomniała pójść kupić
coś do jedzenia.
... C4@0 ?>;VB8:0 <CA8BL ?>A8;8B8 10BL:V2AL:5 ?V:;C20==O ?@> <8BFV2, =02VBL =>@>28AB8E (7 6C@=.); !525@ 45;V:0B=> AB@CHCT V=V9 7 <>3> 2>;>AAO. /: 2V= C<VT B0: =5?><VB=> 30@=> 28O2;OB8 A2>T ?V:;C20==O ?@> <5=5! (V;L45).
#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. - ?@> :>3>-I>, @V4H5 :8<-G8<, @V4:> 70 :>3>-I> (28O2;OB8 C203C, BC@1>BC ?@> ?>B@518 :>3>-, G>3>-=51C4L) V:;C20B8AO ?@> 48B8=C. @> 70157?5G5==O =0H>3> >DVAC :0=FB>20@0<8 ?V:;CTBLAO ?0=V "0<0@0, 725@B09B5AO 157?>A5@54=L> 4> =5W.
TROSZCZYĆ SI, DBAĆ - > kogo-co; OPIEKOWAĆ SI - kim-czym
Opiekować się dzieckiem. O zaopatrywanie naszego biura w materiały piśmienne dba pani Tamara, proszę zwracać się bezpośrednio do niej. B><C 70?8AV 10BL:>2>3> ?@V728I0 =5 1C;>, E>G0 2V= B0T<=> ?V:;C202AO ?@> CB@8<0==O A8=0 4> >AB0==VE 4=V2 A2>3> 68BBO (7 6C@=.); ... # :>;8H=L><C ! ! =5 VA=C20;> 3@><04AL:8E >@30=V70FV9 G8 =0FV>=0;L=>W F5@:28, I> ?V:;C20;8AO 1 28E>20==O< =0FV>=0;L=>W A2V4><>ABV C:@0W=FV2 (7 6C@=); >;8 2V= A?@024V 2A5 7=0T, 2AV< ?V:;CTBLAO, 4> 2AL>3> 2B@CG0TBLAO, B> E09 65 2V= W9 A:065, G8 3@0D 10BL:> W9, G8 =V (8==8G5=:>); !?0A81V 20<, I> 28 B0: ?V:;CTB5AO 70 9>3> ( 8@=89); @> =5W 410;8, 70 =5W ?V:;C20;8AO 7 B0:>N 72>@CH;82>N =V6=>N =573@01=VABN! (>=G0@).
", ?V4C, ?V45H; <8=. G. ?VH>2, -H;0,
-BO>, <=. ?VH;8, =0:07, A?. ?V48; 4>:.; 482.
A. 313, 315, 316
?VB8 ?> 3@818 (O3>48, <0;8=C B>I>)
VB8 ?VH;8 ?> 3@818.
?VB8 =0 @81>;>2;N
'>;>2V:8 ?VA;O 1>3>A;C6V==O ?VH;8 =0
@81>;>2;N.
#", -CN, -CTH, =54>:. - ?5@54 :8<
5=5 =C48BL, :>;8 10GC, O: B8 ?;07CTH ?5@54 =8<.
POJSC
pójść na grzyby (jagody, maliny itp.) Dzieci poszły na grzyby. pójść na ryby
Mężczyzni po mszy poszli na ryby.
PAASZCZYĆ SI przed kim
Niedobrze mi się robi, gdy widzę, jak się przed nim płaszczysz. . ?5@H5 ?>B@0?82 2V= 4> =54>AO6=>3> :>;0 B8E, ?5@54 O:8<8 ?;07C202 2 <8=C;><C (10=.).
", -0GC, -0G5H; =0:07, A?. ?;0G; =54>:. - 70 :8<-G8<, 70AB. ?> :><C-G><C
(?>1820B8AO, BC68B8 70 :8<-, G8<-=51C4L) // =04 :8<-G8< (H:>4C20B8 70 :8<-, G8<--=51C4L)
PAAKAĆ - za kim-czym, po kim-czym II nad kim-czym
200
@C3 70A?>:>N202 8E09;0, :0702, I> =5 20@B> ?;0:0B8 70 20=:>N, I> 4V2G0B =0 A2VBV, E>G 3@51;N 30B8. ;0:0B8 =04 !0@8=>N 4>;5N.
Przyjaciel pocieszał Michała, mówił, że nie
warto płakać za Joanną, że tego kwiata jest
pół świata.
Płakać nad losem Sary. >WE02, ?;0GCG8 70 4V2G8=:>N, O: =078202 $5@<V=C, 2V4:>;8 2>=0 289H;0 70<V6, ?;0GCG8 70 2=C:><, 70 :@0W=>N, 45 74>1C2 1030BAB2> 9 A2>1>4C V 45 7024O:8 A2>W< B5<=8< >1>@C4:0< 7C<V2 7@>18B8 7 4>G:8 A2VBAL:C 40<C (?5@5:;.); II ><C 70E>BV;>AO ?;0:0B8 =04 A2>W< ?5@54G0A=> @>718B8< 68BBO<, =04 A0<8< A>1>N, I> =5>10G=>N :;OBL1>N ?>?AC202 CA5 V B5?5@ ?@>B8 2>;V <CA82 =5 68B8 ( V4<>3).
, -C, G. 70 ?;0=><
#A5 945 70 ?;0=><.
/ , -8, 6. - 2V4 G>3> ;O<0 2V4 G5@2>=>3> 28=0.
PLAN
według planu
Wszystko idzie według planu.
PLAMA -po czym, z czego
Plama po czerwonym winie.
0 H?0;5@0E 284=V;8AO ?;O<8 2V4 @>7G02;5=8E :><0@V2 (?5@5:;.).
/(, -8, 6. - G>3> (7 2<VAB><), 7-?V4 G>3>, @V4:> 2V4 G>3> (?>@>6=O) ;OH:0 7-?V4 ?820.
BUTELKA - czego (z zawartością), po czym (pusta) Butelka po piwie.
C <8 V ?@>?>=CT<> D0ABV2AL:89 A0<>3>= C ?;OHFV 7-?V4 2VA:0@O (7 6C@=.). '" - ><5. A. 317 ZOBACZYĆ
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. -
70 :8<-G8< (4C65 BC68B8) // =04 :8<-
-G8< (?;0:0B8, ?@8:07C20B8, ?@8?040NG8
4> BV;0 ?>:V9=8:0)
V=:0'BO6:> ?>1820;0AO 70 G>;>2V:><.
0B8 ?>1820;0AO =04 BV;>< 70381;>3>
A8=0.
O 74C@C 70E>48;0AO WW 2<>2;OB8, I> =5 20@B> B0: ?>1820B8AO 70 ;N48=>N, O:0 I5 =5 2<5@;0... (?5@5:;.); %V10 =5 284=>, 0@8=>, O: 9><C 60;:> B515, O: 2V= ?>1820TBLAO 70 B>1>N? ( 8@=89) II 465 2V= GC2 =>G0<8 3>;>A 0EV;V, I> ?>1820;0AO =04 =56828<8 A2>W<8 4VBL<8... (?5@5:;).
" -482. A. 313 POBIEC
ROZPACZAĆ - nad kim-czym, po kim--czym, za kim-czym (nie łączy się z rzeczownikami abstrakcyjnymi)
Żona ogromnie rozpaczała za mężem. Matka rozpaczała nad ciałem zmarłego syna.
' - :>3>-G>3>, 7 :8<-G8<
>1VG <5=5 A84V;0 <>;>40 6V=:0.
OBOK - kogo-czego
Obok mnie siedziała młoda kobieta. 0H0 ?V42>40 A?8=8;0AL ?>1VG :V;L:>E V=H8E (>A2); @0<=8G:0 9>3> 1C;0 ?>1VG 7 :V<=0B:>N, 45 <8 2G8;8AL (%>B:).
, -0, -T - 4> :>3>, 7 :8<
POBAAŻLIWY, WYROZUMIAAY - dla
kogo
Na początku nauczyciel był wyrozumiały dla swoich uczniów, ale z czasem stał się bardziej wymagający. - >1@5, O 1C4C 4> 20A ?>1;06;82>N V >FV=>: =5 AB028B8<C... (Kon); 0= 5@>< 1C2 70?>1V3;8289 V ?>1;06;8289 7 2>@>3><, 0 2 4CHV ;045= 1C2 :CA0B8 9>3> ?'OB8 (?5@5:;).
!?5@HC 2G8B5;L 1C2 ?>1;06;8289 4> A2>WE CG=V2, 0;5 73>4>< AB02 28<>3;82VH8<.
201
."!/
."!/, -NNAO, -NTHAO, =54>:. -1. :>3>-G>3> (1>OB8AO) >1>N20B8AO 28:@8BBO. 2. 70 :>3>-I> (E28;N20B8AO) ><0= B0: =0?>;53;82> ?@0FN202, I> 9>3> 6V=:0 AB0;0 ?>1>N20B8AO 70 9>3> 74>@>2'O. >1>N20B8AO 70 A2>T 68BBO.
OBAWIAĆ SI - kogo-czego
Obawiać się dekonspiracji. o kogo-co
Roman tak wytrwale pracował, że jego żona zaczęła się obawiać o jego zdrowie.
Obawiać się o swoje życie.
1. ?'OB=04FOBL @>:V2 2V= 1C2 A8;L=8<, A?@8B=8<, E8B@8< V 15760;L=8<, V <8A;82FV ?>1>N20;8AO 9>3> ("NB.). 2. V, A?@024V, O A5@9>7=> ?>1>NNAL 70 B2V9 @>7C< {?5@5:;.); '5:0B8 4>25;>AO 4>235=L:>, V O 265 ?>1>N202AO 70 B515 (0;0=).
SZACUNEK - dla kogo-czego, rzadziej do kogo-czego
Szacunek dla starszych. @04>ABV AB0@0 O: >?'O=V;0. W9 C?5@H5 =0 2V:C 4>25;>AO ?>10G8B8 B0:C ?>203C 4> A515 2V4 ;N459 ( 8@=89).
, -8, 6. - 4> :>3>-G>3> >2030 4> AB0@H8E.
""!/ - 482. A. 313-316
WRACAĆ
POWIADAMIAĆ, ZAWIADAMIAĆ
kogo-co, o czym
O zwolnieniu powiadomiono go listem poleconym. O tej kradzieży należy powiadomić policję.
/", -ON, -OTH, =54>:., ", -<;N, -<8B; <=. ?>2V4><;OBL; 4>:. - :>3>-I>, ?@> I>; @>A. :><C-G><C, @>A. I>, ?@> I> @> 72V;L=5==O 9>3> ?>2V4><;5=> @5:><5=4>20=8< ;8AB><. @> FN :@04V6:C A;V4 ?>2V4><8B8 2 ?>;VFVN.
/=:5;L =0 2V4?>2V4L 7@>182 7=0: >1><0 @C:0<8, =5<>2 1060NG8 ?>2V4><8B8 O:CAL B0T<=8FN (>26.); 5@:>25FL 5B@, - ?>G02 ?@8304C20B8 4-@ 597;V:, =0A:V;L:8 <5=V 2V4><>, =0A BCB I5 =VEB> =5 ?>2V4><;O2 ?@> 9>3> A<5@BL (?5@5:;.); ... >2830=O9B5 =03;O40GV2, =09<VBL =>28E, ?>2V4><B5 ?>;VFVN V @V7=V <03078=8 (?5@5:;.); 0H0 3>A?>48=O 2AB83;0 WE ?>2V4><8B8 ?@> 0@5HB B0B0 (7 6C@=.); > A5:@5BC W< ?>2V4><8;8, I> A0< F0@ ?5@HV 420 4=V 7 F0@8F5N =VG>3> =5 W4OBL... ((52GC:).
!"-4<5. A. 317 POWIESIĆ
"!/, -46CAO, -48HAO, =54>:., OBCHODZIĆ SI - z kim
!"!/, -54CAO, -545HAO; <8=. G. ?>2V2AO, -25;0AO, -;>AO; 4>:. -1. 7 :8<, @V4H5 I>4> :>3> (AB028B8AO 4> :>3>-=51C4L) "8 7 =8< 4C65 ?>30=> ?>2V2AO. 2. 7 G8< (70AB>A>2C20B8 I>-=51C4L, :>@8ABC20B8AO G8<AL O:8<-=51C4L G8=><) '8 B8 2<VTH ?>2>48B8AO 7 2>3=5?0;L=>N 71@>TN?
1. ">4V 9 8E09;> 7103=C2, I> =5 4>A8BL 3>AB8==> ?>2V2AO 7 $54>@>28< ?>A;0=F5<, ?>G02 ABO3C20B8 7 =L>3> :5@5N, 70?@>HC202 AV40B8 (10=.); ... ( >15@) 2>;V2 70 :@0I5 B@8<0B8AO =0AB>@>6V. !0<5 B0: 2V= V ?>2>482AO I>4> 6V=>: =02VBL C <>;>4V ;VB0 (?5@5:;.). 2. - "@510
Bardzo zle się z nim obszedłeś. z czym
Czy potrafisz obchodzić się z bronią palną?
202
#"!/
6 >15@56=VH5 ?>2>48B8AO 7 A;>2><... ( 8@=89); V@82 V =5 2V@82 A2>T<C =5A?>4V20=><C I0ABN, =5 7=0NG8 I5, O: 9><C ?>25AB8AO 40;V 7 A2>W< 283@0H5< (>=G0@).
##", -CN, -CTH, 4>:.-7:>-
3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8<
V2G8=0 6>@AB>:> ?>3;C7C20;0 7 =L>3>.
ZADRWIĆ, ZAKPIĆ - z kogo-czego
Dziewczyna okrutnie zadrwiła z niego.
/: 4>1@5, I> 2V= 68289 V I> <>65 ?>3;C7C20B8 7 F8E ?8:0B8E 4C@=V2 ((:C@C?V9).
# "!/, -<;NAO, -<9HAO; <=. ?>3;C<;OBLAO; 4>:. -1. 7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8<
>3;C<8B8AO 7 G8WE>AL 204. 2. 7 :>3>-G>3>, =04 :8<-G8<
ZADRWIĆ, ZAKPIĆ - z kogo-czego
Zadrwić z czyichś wad. ZNIEWAŻYĆ - kogo-co; ZBEZCZEŚCIĆ - kogo-co; pozbawić czci kogo
Sataniści zbezcześcili groby na cmentarzu.
!0B0=VAB8 ?>3;C<8;8AO 7 <>38; =0 F28=B0@V.
1. V=:8 =0<030;8AO 4>H:C;L=> ?>3;C<8B8AO 7 0BL:8 (!<V;.). 2. "CB 157 G8A;0 "C@= >A;V?82AO, "C48 6 2 10940: V A0< AB@81=C2, )>1 B0< 7 =5O ?>3;C<8BLAO, #18BL 9>3>, <>7:8 =0?8BLAO (>B;.); B>6 2V= 70E>482AO :@8G0B8 W9 =0 2CE>, =0G5 3;CEV9, 4>?8BCNG8AL V<'O B>3>, EB> B0: =04 =5N ?>3;C<82AO (?5@5:;.).
/, -C, G.
7 ?>3;O4C G>3> (O:>3>)
5B8G=>3> ?>3;O4C 9>3> <>6=0 28?@0240B8.
?>3;O4C @>728B:C :C;LBC@8 CAL =5 ?>ABC?0;0AO B>3>G0A=V9 >;LIV, 0 =02VBL ?5@52060;0 WW.
SPOJRZENIE
z punktu widzenia czego (jakiego); pod
względem czego
Z etycznego punktu widzenia można go usprawiedliwić.
Pod względem rozwoju kultury Ruś nie ustępowała ówczesnej Polsce, a nawet ją przewyższała.
N@848G=>3> ?>3;O4C 0=>=A>20=8E 65@B2 C :><0=4V ! #(>) =5 1C;>... (7 6C@=.).
ZGADZAĆ SI - ?0 co
#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., "!/, -46CAO, -48HAO, 4>:. 1. =0 I> (4020B8 73>4C) V=VAB@ DV=0=AV2 =5 ?>3>482AO =0 71V;LH5==O 1N465B=>3> 45DVF8BC.
2. 7 :8<-G8< I>4> G>3> (?>@>7C<V20B8AO) 20= =5 <V3 ?>3>48B8AO 7 2;0A=8:>< 1C48=:C I>4> @>7<V@C :20@B?;0B8. ?>3>48B8AO =0 B><C
@0B8 A?5@5G0;8AO 7 ?V2 3>48=8. @5HBV ?>3>48;8AO =0 B><C, I> 4><0 70;8H8BLAO 5B@>.
3. 7 :8<-G8< (1CB8 73>4=8< 7 :8<-, G8<--=51C4L; 287=020B8 I>-=51C4L ?@028;L=8<, 4>@5G=8<)
5B5@0= =5 <V3 ?>3>48B8AO 7 ?><VI5=8< C :=86FV B;C<0G5==O< 45O:8E ?>4V9 II !2VB>2>W 2V9=8.
Minister finansów nie zgodził się na zwiększenie deficytu budżetowego. Z kim-czytn co do czego Jan nie mógł zgodzić się z właścicielem budynku co do wysokości czynszu. stanęło na tym
Bracia kłócili się z pół godziny. Wreszcie stanęło na tym, że w domu zostanie Piotr.
z kim-czym
Weteran nie mógł zgodzić się z zawartą w książce interpretacją niektórych wydarzeń II wojny światowej.
203
#"
4. 7 G8< (?@8<8@OB8AO) POGODZIĆ SI - z czym
8@5:B>@ ?>3>482AO 7V 72V;L=5==O< 7 ?>- Dyrektor pogodził się ze zwolnieniem ze A048. stanowiska.
1. 5=5 :>@>;L D@0=FC7L:89 A20B0. O: =0 F5 ?>3>48BLAO =0H B0B>, "> 4>2545BLAO WE0B8 2 0@86 (>G.); / <CA82 ?>3>48B8AO =0 C<>2;O==O B>20@8HV2 2V440B8AO =0CFV... (!;VA).
2. C65 <5=V ?@8:@>, I> =5 240;>AO C<>28B8 8@=>3> ?>3>48B8AO 7 !?V;:>N 2 A?@02V 2840==O >2VW 9 4@C38E, =>28E, =54@C:>20=8E ?@0FL (>FN1.); - > =0B0 /2>@AL:>3> 240B8AO <CA8<>. V= 40ABL ?>@04C, O: V I>, - 7=09H>2 28EV4 =BV=... 0 B><C 9 ?>3>48;8AL ('>@=). 3. V= ?V4B0:C202 V ?>3>46C202AO 7 CAV<, I> :0702 %20BL:> (!;VA); @B5< =0 F5 =VG>3> =5 A:0702 <0B5@V, =0G5 9 =5 GC2 WW <>28, 0 G8, <>65, <>2G:8 ?>3>46C202AO 7 =5N (>;>2:>). 4. >3>48;0AO 265 7 B>N 4C<:>N, I> W9 2V;L=> <0B8 A2>3> ?@8OB5;O ( 0@B.).
#", -CN, -CTH, =54>:., ", -46C, -49H, 4>:. - :8<--G8<
V4 ?>3>@46C202- :><C=VAB0<8 V D0H8AB0<8.
... '5@57 F5 O ?>G02 ?>3>@46C20B8 1V4=>N 3>;>B>N; G5@57 F5 O ?>2>482AO ?8E0B> (?5@5:;);
... @8B8:8 G><CAL ?>3>@46CNBL A5=B8<5=B0<8, =0G5 B> O:VAL =5;N4AL:V ?>GCBBO... (7 6C@=.).
GARDZIĆ - kim-czym
Dziadek gardził komunistami i faszystami.
", -0N, -0TH. >:. 4> 410B8. -?@> :>3>-I>, @V4:> 70 :>3>-I> !N65B 4>25@H5=89, AF5=0@8AB 4>1@5 ?>4102 ?@> 45B0;V.
ZADBAĆ - > kogo-co
Fabuła jest dopracowana, scenarzysta dobrze zadbał o szczegóły. V=... 4VAB0T 7 48?;><0B0 ?;OH:C :>=LO:C, A?>;>A:CT C 20==V9 42V A:;O=:8, =0;820T 4> ?>;>28=8 V ?5@5?@>HCT, I> =5 ?>4102 ?@> FC:5@:8 (0H:0); V= 70 F5 ?>410T, ?5@5:;040G0 7=0945<> (7 6C@=.); 0H8E ;N459 45AOB8;VBBO<8 ?@82G0;8 4> 4C<:8, I> 45@6020 70 =8E ?>410T: 40ABL >A2VBC, 284V;8BL :20@B8@C, 2V4?@028BL C A0=0B>@V9... (7 6C@=.).
, -C, G. - :8<-G8<, 2V4 :>3>-G>3>, @V4H5 7 :>3>-G>3>
>3> >GV AB0;8 :@C3;8<8 7 ?>482C 2V4 ?> 10G5=>3>.
ZDZIWIENIE - z powodu czego
Gdy to zobaczył, oczy mu się zrobiły okrągłe
ze zdziwienia.
1<8B89 ?>;C<'O< G>;>2VG>: =5 :@82 A2>3> ?>482C =5A?>4V20=8<8 3VABL<8 (0;8=5FL); AB>B=8< 1C;> =5 B5, EB> ?5@56820T, 0 O: ?5@56820T ?>482 2V4 7>@O=>W =>GV (0;8=5FL); "CB 1C2 V 157<56=89 ?>482 7 GC45A=>3> 7FV;5==O :0;V:8, I> AC4OG8 7 283;O4C, FV;:>< =0 F5 70A;C3>2C202... (7 6C@=).
, -0, -T. - 4> :>3>-G>3>, @V4H5 :><C-G><C, <V6 A>1>N, @V4:> =0 :>3>-I> G>@0 2 02B>1CAV ><0= ?>10G82 ;N48=C ?>4V1=C 4> ?@57845=B0 CH0.
PODOBNY - do kogo-czego
Wczoraj w autobusie Roman zobaczył człowieka podobnego do prezydenta Busha. 0@5HBV 28@8=C;> A>=F5, ?>4V1=5 4> 25;8G57=>3> 7>;>B>3> 3@810 (68FL:89); >5B V EC4>6=8: ?>4V1=V 146>;V ( 8;LAL:89); =0?@8:V=FV BVTW 4>23>W =87:8 25G>@V2, B0:8E ?>4V1=8E <V6 A>1>N, VT 7103=C2, I> 9>3> G5:0T B0 A0<0 =87:0 >4=0:>28E AF5=, O:V ?>2B>@N20;8AO 7=>2 V 7=>2... (?5@5:;.); B0E0 I5 <>;>40 V 4C65 30@=0, 2>=0 ?>4V1=0 =0 ?VI0=89 15@53 >75@0 C A>A=>2><C ;VAV ( @>E0AL:>).
-482. A. 313-315 #" -482. A. 313-315
PODROŻ PODRÓŻOWAĆ
204
"
/#", -CN, -CTH, 4>:. - :><C
(=5 - @>A. :>3> (3.)) 70 I>
%>GC ?>4O:C20B8 20< 70 CG0ABL 2 =0HV9
:>=D5@5=FVW.
PODZIKOWAĆ komu za co
Chcę podziękować panu za udział w naszej
konferencji.
/ 2A5 718@02AO ?>4O:C20B8 0< 70 BV ?@8T<=V V =5701CB=V 4;O <5=5 4=V, :>;8 <8 @07>< ?@>1C20;8 C L2>2V V =0 A5;V (>FN1).
, -=:C, G. - =0 G><C (1V9 A0<
=0 A0<)
>T48=>: =0 ?VAB>;OE, H01;OE, H?030E,
@52>;L25@0E.
"#", -CN, -CTH, 4>:. - 7 :>3>-G>3>, @V4:> ?@> :>3>-I>, @>A. =04 :8<-G8<
0B0;O ?>60@BC20;0 7 =L>3>: 40;0 9><C =><5@ B5;5D>=C 7>>?0@:C, 0 =5 A2V9.
POJEDYNEK -na co
Pojedynek na pistolety, szable, szpady, rewolwery.
ZAŻARTOWAĆ - z kogo-czego
Natala zażartowała sobie z niego: dała mu numer telefonu zoo, a nie swój.
... 52V3;0A8 4V9H;8 4> B>3>, I> 265 <5=V =0 :0?CA=8:>2V 2 B50B@V @>A4@0<8 =5 40;8 ?>60@BC20B8 7 ?545@0ABV2 - I> F5 70 A;>20 B0:V 28 26820TB5? 5F5=7C@I8=0! (>;40:); '8 =5 4C<0TH B8 ?>60@BC20B8 7 <5=5? (?5@5:;.); 4>AV =5 2V40N: G8 EB>AL =04V <=>N C F5@:2V ?>60@BC202, G8 B> O:0AL =52848<0 A8;0 1C;0, G8 >B0 >A>10 2 @>7@V465=V9 ?;>BV ((52GC:.).
OFIAROWAĆ - co komu-czemu, dla kogo-czego na co
Bogaci parafianie chętnie ofiarowali pieniądze na budowę nowej świątyni. POŚWICAĆ - co komu-czemu, dla kogo-czego
Poświęcili swoje życie dla ojczyzny.
"#", -CN, -CTH. >:. 4> 65@B2C20B8. -1. I> :><C-G><C, 4;O G>3>,
=0 I> (?@8=>A8B8 2 40@ <0B5@V0;L=V FV==>ABV)
030BV ?0@0DVO=8 >E>G5 ?>65@B2C20;8
3@>HV 4;O 1C4V2=8FB20 =>2>3> E@0<C.
2. 4;O :>3>-G>3>, 70@048 :>3>-G>3> G8<
(=VG>3> =5 H:>4C20B8)
>=8 ?>65@B2C20;8 A2>W< 68BBO< 70@048
10BL:V2I8=8.
1. &V:020 45B0;L: =0 B;V ?>@B@5B0 =0?8A0=> A;02=>72VA=89 >1@07 ;5FL:>W >3><0B5@V, O:89 A2>3> G0AC =51V6G8: 4C65 H0=C202 V =02VBL ?>65@B2C202 G8<0;V 3@>HV =0 :>HB>2=89 >:;04 4;O =L>3> (7 6C@=.); - >65@B2C9B5 =0< H<0B>: 75<;V V 1C48=>:, 45 2>=0 <>3;0 1 =09B8 A>1V ?5@H89 ?@8BC;>: ("C;C1). 2. V= ?>65@B2C202 =0C:>N, I>1 4>3>48B8 10BL:>2V (?5@5:;); N182H8 ?@8@>4C, 68BBO V ;N459, CAV< 2V= ?>65@B2C202, I8@> 2V4402 157 >AB0B:C - 70@048 ;N1>2V 4> 2>;V (#?.).
", -@N, -@8H. >:. 4> 70- POZAZDROŚCIĆ - komu kogo-czego 74@8B8. - :><C-G><C, @V4:> =0 I> >7074@8B8 G8W9AL A;02V, 2V4207V, 7=0==N, G8T<CAL CA?VE>2V, G8W<AL 3@>H0<. 20= ?>7074@82 =4@VT2V, O:89 :C?82 =>2>3> 02B><>1V;O, V A>1V :C?82 B0:>3> 6. 20= ?>7074@82 =0 =>289 =4@VT289 02B><>1V;L V 28@VH82 2=>GV 7@>18B8 =0 =L><C ?>4@O?8=8.
01CBL, :>65= ?>7074@82 18 7 =0A <V==N ?;V4=>, =52B><=> @>18B8 (>@>=L:>); '8 10G8B5 45@602C, ?>;VB8G=V9 <C4@>ABV, ;>3VFV, @57C;LB0B82=>ABV 4V9, O:>W <8 <>3;8 1 ?>7074@8B8?
Pozazdrościć komuś sławy, odwagi, wiedzy, sukcesu, pieniędzy.
Jan pozazdrościł Andrzejowi nowego samochodu i kupił sobie taki sam. Jan pozazdrościł Andrzejowi nowego samochodu i postanowił w nocy go porysować.
zna
/"
(7 6C@=.); / I8@> ?>7074@82 9>3> A<V;82>ABV V G5@57 420 4=V 28ABC?82 7 ?>4V1=>N 70O2>N =0 B0:8E 65 71>@0E C =0H><C ?54CG8;8IV (7 6C@=.); %V10 28 =5 ?5@56820TB5 B@0354V9, :><54V9, I> =0 WE ?>7074@82 18 (5:A?V@ B0 :;0A8G=89 @VAB>D0=? ((:C@C?V9); 8A>:> 2 =51V ?;0202 >@5;, V 0@VO ?>7074@8;0 =0 9>3> H8@>:V :@8;0 (CG5@).
/", -ON, -OTH, =54>:., ", -2;N, -28H; <=. ?>7102;OBL; 4>:. - 1. :>3> (3.) G>3> (7018@0B8 I>AL C :>3>-=51C4L)
0 =5EBC20==O =0:07V2 48@5:B>@0 9>3> ?>71028;8 ?@5<VW. 0 ?>7102;OB8 A;>20 :>3> !?V:5@ ?0@;0<5=BC ?>710282 3>;>AC 45?CB0B0 20=5=:0.
2. :>3> (3.) G>3>, =5-@>A. 2V4 G>3> (72V;L=OB8 :>3>-=51C4L 2V4 G>3>AL =51060=>3>) 'O20 ?@>D5A>@0 028 ?>71028;0 20=0 =5>1EV4=>ABV 7'OA>2C20B8 I>-=51C4L.
POZBAWIAĆ - kogo (.) czego
Za lekceważenie rozporządzeń dyrektora
pozbawiono go premii.
0 odbierać głos komu
Przewodniczący parlamentu odebrał głos
posłowi Iwanence.
UWALNIAĆ - kogo od czego
Pojawienie się profesora Kawy uwolniło Jana od konieczności wyjaśniania czegokolwiek.
1. >B@O >1V9<0;0 F5E<VAB@>2V G>1>B8, 1;030NG8 =5 ?>7102;OB8 AB0@>3> H<0B:0 E;V10 ("C;C1);
0 ?>G0B:C 1884 @>:C >ABC %5B03C@>20 ?>71028;8 AB8?5=4VW... ("8G.). 2. / ?>710282 WE
CAO:8E :;>?>BV2, 1> A0<>EVBL ?>?@>A82AO =0 2V9=C (?5@5:;.).
/"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:., "!/, -2;NAO, -28HAO; <=. ?>7102;OBLAO; 4>:. - :>3>-G>3>, @V4:> 2V4 :>3>-G>3>
>3> ?@8ACB=VABL 1C;0 9><C >1BO6;82>N. 02;> <@VO2, I>1 O:><>30 H284H5 ?>71028B8AO 7=09><>3>, ?>1CB8 =0 A0<>BV.
POZBYWAĆ SI - kogo-czego
Jego obecność ciążyła mu. Paweł marzył, żeby możliwie jak najszybciej pozbyć się znajomego, pobyć w samotności.
"@510 >4=>3>: V@>H=8G5=:0 ?>71028B8AL (!B5;L<0E); V4 F8E @>7<>2 0= 70=5?0402 4CE>< V 265 E>BV2 ?>71028B8AL WW B>20@8AB20... (?5@5:;.).
#"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., #"!/, -C4CAO, -C45HAO, 4>:. -:>3>-G>3>, =5 - @>A. 2V4 :>3>-G>3> 5@54 >4@C65==O< !B5?0= 70210G;82> ?>71C2AO A2VB;8= A2>WE :>;8H=VE ?>4@C3. 02;> =5 7=02 265, I> 9><C @>18B8, I>1 ?>71CB8AO =5?@>E0=>3> 3>ABO.
POZBYWAĆ SI - kogo-czego
Przed ślubem Stefan przezornie pozbył się zdjęć swoich byłych dziewczyn. Paweł nie wiedział już, co ma robić, aby pozbyć się nieproszonego gościa. "5<=>-75;5=V ;VA8, ?>71C2H8AL A2>3> ?8H=>3> >4O3C,... ?>7048@0;8 C3>@C ?>A8=V;V ?0@>ABV ( 8@=89); 3 3V@:>N 4CH5N 0@20@0 ?5@5A2V4G8;0AO - ?>71C20TBLAO E0B=L>W ?>:>@8 4>G:0 (>@4.); ... 5<>:@0B8G=89 A>N7 <>65 ?>71CB8AO A8;L=>3> ?0@B=5@0 ?> :>0;VFVW 2 >A>1V !##(>)? (7 6C@=.).
'", -0N, -0TH, =54>:., '", -GC, -G8H, 4>:. - I>, G>3> 2 :>3> ( .) >78G 2 =4@VO A>B=N 4> 2V2B>@:0.
POŻYCZYĆ - co, czego od kogo
Pożycz od Andrzeja stówę do wtorku.
206
#"
>78G8B8 FC:@C, A>;V, G0N, 1>@>H=0. Pożyczyć cukru, soli, herbaty, mąki. C<02 2V= A>1V, 2 :>3>-B> E;V10 ?>78G0B8 (>2G>:); >78G <5=V =0 G0A>: A2>N 4@0=C >456C. ( .-52.); - / 4> 20A 701V3;0 ;>?0B8 ?>78G8B8 (8H=O).
"!/, -<;NAO, -<8HAO; <=. ?>7=09><;OBLAO. >:. 4> 7=09><8B8AO. - 7 :8<
0 15=:5BV 0@20@0 ?>7=09><8;0AO 7 ?>A;>< #3>@I8=8.
POZNAĆ - kogo (zaznajamiać się z kimś)
Na bankiecie Barbara poznała ambasadora
Węgier.
> 4>@>7V... 7> <=>N ?>7=09><82AO <>;>489 70;V7=8G=89 V=65=5@, I> WE02 4> @:CBAL:0 ($@.).
'"!/, -0TBLAO, =54>:., '"!/, -0G9BLAO, 4>:. =0 :><C-G><C (2?;820B8 =0 :>3>-, I>-=5-1C4L)
0;V==O <0@8EC0=8 ?>30=> ?>7=0G8;>AO =0 ?A8EVFV E;>?FO.
ODBIĆ SI - ?0 kim-czym
coś na kim-czym
Palenie marihuany zle odbiło się na psychice chłopca.
>A2V4 2872>;L=8E 7<030=L 1917-1920 @@. ?>:0702, I> =5EBC20==O G8 =5@>7C<V==O A>FV0;L=8E ?8B0=L, =52<V==O WE 28@VHC20B8 73C1=> ?>7=0G0TBLAO =0 4>;V F8E 7<030=L (7 6C@=.).
%"
%482.A. 313-316 -482. A. 313-316
/"!/, -0NAO, -0THAO; =0:07, A?. ?>:09AO; 4>:. - ?5@54 :8< 2 G><C, 70 I>
>:0OB8AO ?5@54 :>;530<8 ?> @>1>BV 2 =5;>O;L=>ABV.
WYJAZD
POJECHAĆ
POKAJAĆ SI -przed kim za co
Pokajać się przed kolegami z pracy za nielojalność.
>A8BL 1C;> ?>:0OB8AO 2 3@VE0E A2>WE, V 2A5 AB020;> =0< 4>72>;5=8< (?5@5:;.).
"!/, -?;NAO, -?8HAO; <=. ?>:20?;OBLAO; 4>:. - 7 V=DV=., 7 G8< (?>A?VH8B8 7@>18B8 I>-=51C4L // ?>A?VH8B8 7@>18B8 I>AL ?5@54G0A=>) >:20?8B8AO 7 2V4?>2V44N. @5A-A5:@5B0@ <01CBL ?>:20?82AO @>73>;>A8B8 FN V=D>@<0FVN.
POSPIESZYĆ SI z czym
Pośpieszyć się z odpowiedzią.
Rzecznik prasowy chyba pośpieszył się
z ujawnieniem tej informacji.
... (284H5 70 2A5, #:@0W=0 AB0;0 65@B2>N B0:>W 59D>@VW, ?>:20?82H8AL ?@>3>;>A8B8 A515
157'O45@=>N 45@602>N (7 6C@=.).
#", -CN, -CTH, 4>:.-7:>-3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8< >;>489 =0C:>25FL 7 <5@8:8 C A2>W9 4>?>2V4V =5>10G=> ?>:5?:C202 7 @04O=AL:>3> ;VB5@0BC@>7=02AB20, 701C2H8, I> ?5@54 =8< A84OBL 9>3> B2>@FV.
ZADRWIĆ, ZAKPIĆ, ZAŻARTOWAĆ
z kogo-czego Młody naukowiec z Ameryki w swym referacie nieopatrznie zażartował sobie z radzieckiego literaturoznawstwa, zapominając, że siedzą przed nim jego twórcy.
... 20 ?@8OB5;V ;N18;8 ?>60@BC20B8, ?>:5?:C20B8 >48= 7 4@C3>3> (Kon.); "V;L:8 B5?5@, ?>10G82H8, I> ><0= ?>20;82AO 2V4 A<VEC =0 75<;N, 0340 7@>7C<V;0, I> =04 =5N ?>:5?:C20;8 (10=.).
207
"
", -ix,, -0TH, =54>:., #", -=C, -=5H, 4>:. - :>3>-I> =0 :>3>
(70;8H0NG8 :>3>-, G>3>-=51C4L, 4>@CG8B8 :><CAL 4>3;O4 70 :8<-, G8<-=51C4L) 0 420 B86=V W45<> =0 :0=V:C;8, 0 4>AV =5 ?>4C<0;8, =0 :>3> ?>:8=CB8 A>10:C.
zostawiać pod (czyjąś) opieką kogo-co
Za dwa tygodnie jedziemy na wakacje, a dotychczas nie pomyśleliśmy, pod czyją opieką zostawić psa.
4C<:0 3>2>@8BL: C48 B8 945H, =5 A?8B02H8AL? 0 :>3> ?>:8=C2 0BL:0, =5=L:C
AB0@5=L:CN...? ((52G.).
", -0N, -0TH, =54>:., !", -04C, -045W=, 4>:. - I> =0 :>3>--I> (4>@CG0B8 :><CAL, G><CAL 28:>=0==O ?52=>3> 70240==O), 482. A. 317 # 72'O7:C V7 @>1>B>N =04 =>28< ?@>5:B>< 0@:> ?@>A82, I>1 =5 ?>:;040B8 =0 =L>3> 4>40B:>28E >1>2'O7:V2.
POWIERZAĆ - co komu-czemu, OBCIŻAĆ - kogo czym
W związku z pracą nad nowym projektem Marek prosił, by nie obciążano go dodatkowymi obowiązkami.
;>?>BC 1C;> 9 157 FL>3>, 0 5;5<15B ?>:;0402 =0 =8E =>2V 70240==O (.. /=>2.).
?>:;0AB8 :2VB8 (2V=>: B>I>) 4> ?0<'OB=8:0 (>15;VA:0 B>I>) >:;0AB8 :2VB8 4> ?0<'OB=8:0.
składać kwiaty (wieniec itp.) pod pomnikiem (obeliskiem itp.)
Złożyć kwiaty pod pomnikiem. !:06V<>, O:I> @57845=B>2V #:@0W=8 G8 O:>WAL V=H>W 45@6028 B@510 ?>:;0AB8 :2VB8 4> O:>3>AL <>=C<5=B0, 1V9FV =CB@VH=VE 2V9AL: >B>GCNBL F5 <VAF5 (7 6C@=.).
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., !"!/, -04CAO, -045HAO, 4>:. -=0 :>3>-I> (B25@4> =04VOB8AO) # DV=0=A>28E ?8B0==OE B8 <>65H FV;:>< ?>:;0AB8AO =0 =L>3>.
POLEGAĆ - ?0 kim-czym
W kwestiach finansowych możesz całkowicie na nim polegać.
"8 T48=89 <V9 :@8B8:, O:><C O 2V@N V =0 A<0: O:>3> O ?>:;040NAL (>FN1.); 0 4@C7V2 <>6=0 ?>:;0AB8AO (7 307.).
""!/, ->GCAO, ->G5HAO, 4>:. - 1. ?@> :>3>-I>, @V4H5 70 :>3>-I> (?>410B8 ?@> :>3>-, I>-=51C4L) 02B@0 ?@8W6460T 4> 8T20 <>O A5AB@0. CAB@V=L WW =0 2>:70;V, ?>:068 <VAB>. 4=8< A;>2><, ?>:;>?>G8AO ?@> =5W.
2. ?@> I> ?5@54 :8< (4>:;0AB8 7CA8;L, 4><>3B8AO 2;0HBC20==O O:>WAL A?@028) 0B8 6825 =0 <V75@=C ?5=AVN. >:;>?>G8AO ?@> 68B;>2C AC1A84VN 4;O =5W.
3. 70 :>3> ?5@54 :8< (?>?@>A8B8 70 :>3>--=51C4L)
0N ?@>E0==O: ?>:;>?>G8AO 70 <>N E@5I5=8FN ?5@54 :5@V2=8:><, I>1 WW 27O;8 =0 @>1>BC.
ZAOPIEKOWAĆ SI - kim-czym
Jutro do Kijowa przyjeżdża moja siostra. Odbierz ją z dworca, pokaż miasto. Jednym słowem - zaopiekuj się nią. POSTARAĆ SI o co u kogo; dołożyć starań, poczynić zabiegi >A> u kogo Matka żyje z mizernej emerytury. Postaraj się dla niej o dopłatę mieszkaniową. WSTAWIAĆ SI - za kim u kogo
Mam prośbę, wstaw się za moją chrześnicą u kierownika, żeby przyjęli ją do pracy.
208
. /
1. - / ?V4C 7@07C 2 5:>=><VN, - <>282 0=8;>, - 0 B8 265 ?>:;>?>G8AO ?@> @VAL:C (. /=>2.); >=8 =5 ?>:;>?>GCBLAO 70 B5, I>1 CAV< 1C;> 4>1@5... AO: 70 A515 ( 8@=89);
2. >1@V ;N48... ?>:;>?>B0;8AO 70 1V4=C A8@>BC, I>1 C7OB> WW 4> A8@VBAL:>3> 4><C (@.).
3. >>1VFO;0 ?>:;>?>B0B8AO ?5@54 48@5:B>@><, I>1 2V= C7O2. 0==C ?><VG=8F5N W9, V4V, 2 ;8<>=0@V9 (>7.).
/!"!/, -O=CAO, -O=5HAO, 4>:. -:8<-G8<, =5 - 70E. =0 :>3>-I>; 2 G><C ;>4V9 ?>:;O2AO A2>W< 68BBO<, I> =V:>;8 =VG>3> =5 2:@02.
20= ?>:;O2AO C A2>W9 =528==>ABV. >:;OAB8AO C 2V@=>ABV.
?>;: ?>:;O2AO G5ABN (>26.).
# &,, -?FO, G. - G>3>, =0 I>
>:C?5FL :20@B8@8 4>72>;82 W< ?@>6820B8 2 =V9 4> :2VB=O. (C:0N ?>:C?FO =0 <V9 02B><>1V;L.
PRZYSIGNĆ - ?0 kogo-co; co
Złodziej przysiągł na swe życie, że nigdy w życiu niczego nie ukradł. Jan przysiągł, że jest niewinny. Przysiąc wierność.
NABYWCA - czego; KUPIEC na co
(pot.)
Nabywca mieszkania pozwolił im mieszkać
w nim do kwietnia.
Szukam kupca na mój samochód.
"0< ;8H @07 =0 @V:, O: =0W748;8 ?>:C?FV 28=>3@04C, B@C4=> 1C;> 74>1CB8 <VAF5 (>FN1.); "0B> 9 <0<0 >4@07C 28@VH8;8, I> B5?5@, O:I> 7=0945BLAO ?>:C?5FL =0 1<V==C, <>6=0 1C45 :C?8B8 :>@V2:C (!B5;L<0E).
!#", -0ACN, -0ACTH. >:. 4> ;0AC20B8. - G8<
>;0AC202H8 H8=:>N, =4@V9 =5 70E>BV2 265 WAB8 20@5=8:8.
URACZYĆ SI - czym
Uraczywszy się szynką, Andrzej nie chciał już jeść pierogów.
%B> 1 =5 E>BV2 ?>;0AC20B8 O3>40<8... (!B5;L<0E).
"" - 482. A. 313, 314, 316
(", -0N, -0TH, =54>:., (", -;8HC, -;8H8H, 4>:. (@>7<.) -:>3>-I>, =0 :>3> (70;8H0NG8 :>3>-, G>3>--=51C4L, 4>@CG8B8 :><CAL 4>3;O4 70 :8<-, G8<-=51C4L)
0BL:> 28WE02 ?@0FN20B8 4> 0=048, 0 3>A?>40@AB2> ?>;8H82 =0 =09AB0@H>3> A8=0.
POLECIEĆ
zostawiać pod (czyjąś) opieką kogo-co
Ojciec wyjechał do pracy do Kanady, a gospodarstwo zostawił pod opieką najstarszego syna. - 5=V =5 728:0B8, 2 =54V;L=V9 H:>;V =0 <5=5 G0AB> ?>;8H0;8 ?> ?'OB45AOB 4VB59 (?5@5:;).
, -C, G. ?>B@0?8B8 2 ?>;>=
V4 G0A 18B28 70 8W2 0@:> ?>B@0?82 2 ?>;>=.
. /, -O, A. 1. =0 I>, =5
@>A. 70 G8< (4VO 70 7=0G5==O< ?>;N20B81) >;N20==O =0 254<54O 70:V=G8;>AO 2V4G094CH=>N 2B5G5N <8A;82FV2.
NIEWOLA trafić do niewoli
Podczas bitwy o Kijów Marek trafił do niewoli.
POLOWANIE - na co
Polowanie na niedzwiedzia zakończyło się desperacką ucieczką myśliwych.
209
."
0 ?>;N20==O =0 2V4L><
&5 A2>T@V4=5 ?>;N20==O =0 2V4L>< B@820;> 25AL 1937 @V:.
2. =0 :>3>, =5 - @>A. 70 :8< (4VO 70 7=0G5==O< ?>;N20B82)
! ?@>2>48;> ?>;N20==O =0 ?0@B870=V2.
0 polowanie na czarownice
"> swoiste polowanie na czarownice trwało przez cały 1937 rok. na kogo
NKWD prowadziło polowanie na partyzantów.
1. 0T<> 4>1@C V=D>@<0FVN ?@> E>;5@C 2 @5=1C@7V, E>G (52G5=:> B>4V B0< =5 682, ?@> ?>;N20==O =0 B83@0, ?@> 1C@V 9 HB8;V =0 @0;LAL:><C <>@V, 45=L ?>?@8 45=L (7 6C@=.); 5@5;L>B8 ?@8?CB=V2 2VIC20;8 @0==N 78<C: A:>@> ?>G=5BLAO ?>;N20==O =0 ?V4A04=C ?B8FN (?5@5:;.); &5 265 A2>T@V4=89 A?>@B, O:, ?@8<V@><, ?>;N20==O 70 3V@AL:8<8 A0@=0<8 (?5@5:;.). >=8 I5 =5 7=0NBL, I> =5 <8=5 ?'OB8 @>:V2 - V 7=>2C @>7?>G=5BLAO 70:@CGC20==O 309>:, ?>;N20==O =0 2V4L><, 70A28AB8BL =04 ;VB5@0BC@>N ?0@BV9=89 =0309... (7 6C@=).
.", -NN, -NTH, =54>:. -1. =0 I>, @V4H5 I>, =5 @>A. 70 G8< (HC:0B8 V ?5@5A;V4C20B8 48:8E 72V@V2, ?B0EV2 V @81 7 <5B>N C18B8 G8 7;>28B8 WE) // =0 :>3>--I>, @V4H5 :>3>-I>, =5 - @>A. 70 :8<-G8< (?5@5=.)
V4 ;N182 ?>;N20B8 =0 709FV2. 040=89 FV;8B5;L ?>;N202 =0 =0W2=8E ;N459.
2. =0 :>3>, @>A. 70 :8< (=0<030B8AO =0?0AB8 =0 G89-=51C4L A;V4, 28O2;OB8 <VAF5 ?5@51C20==O :>3>AL)
>;VFVO 265 B@8 <VAOFV ?>;NT =0 <0=VO:0, O:89 A:>W2 4>AV 5 2182AB2.
3. =0 :>3>-I>, :>3>-I>, =5 - 70 :8<-G8< (?5@5=. - =0<030B8AO 74>1CB8 I>-=51C4L) $V;0B5;VAB 420 @>:8 ?>;N202 =0 FN <0@:C.
POLOWAĆ - ?0 A>
Dziadek lubił polować na zające. Rzekomy uzdrowiciel polował na naiwnych ludzi. na kogo
Policja już od trzech miesięcy poluje na maniaka, który dokonał dotychczas pięciu morderstw. na kogo-co
Filatelista przez dwa lata polował na ten
znaczek.
1. 0?5@54>4=V :V;L:0 A>;40B V :>70:V2 ?>;N20;8 =0 48:8E A28=59 ("C;C1); / 2V4<>282AO ?VB8 7 >@0=>< ?>;N20B8 6092>@>=:V2 C ?>;O C0=> (?5@5:;.); N48=0 - VAB>B0 V=B5;5:BC0;L=0, B><C ?>;NT A8<2>;VG=8E <0<CBV2 7451V;LH>3> 3>;>2>N (7 6C@=.). 2. ... 0-4O=I8:8 ?>;N20;8 =0 2AVE... (=4.); 0 ?@>B5AB =V<FV 2V4?@028;8 WE =0 ?V2=VG 8B><8@I8=8 ?>;N20B8 =0 B0<B5H=VE ?0@B870=V2... (7 6C@=.); ;5 6 O I5 ?5@5E>2C20;0 2 A515 :V;L:>E E;>?FV2, 70 O:8<8 35AB0?> ?>;N20;> (8==8GC:). 3. "0<, 70 425@8<0, 70G0W;8AO E;>?FV 7 2V9AL:>2>W :><5=40=BC@8, 2>=8 B56 ?>;NNBL A2>N ?09:C V 45I8F5N =5 24>2>;L=OBLAO (>2BC=); !B><82AO O. 8B8 AB><82AO, 0 I> 265 :070B8 ?@> ?>HC:8 B>3> 0@EV2C, O:>3> ?>;N20;8 4C6GV 70 <5=5, B0 70AL (0H:0).
/", -0T, =54>:. - 2 G><C, 70E. =0 G><C
"0:B8:0 <V=VAB@0 DV=0=AV2 ?>;O30;0 2 B>-
=0;VABV2, V3=>@C20B8 WE.
POLEGAĆ - ?0 czym
Taktyka ministra finansów polegała na tym, 1 rzy, ignorować ich.
210
?><8=:8
465 V=482V4C0;L=VABL ?8AL<5==8:0 V ?>;O30T 2 B><C 3>;>2=8< G8=><, I> A2>W 2048 :>65= ?@8E>2CT A2>TN =5?>2B>@=>N <0=5@>N (7 6C@=.); >3> B0:B8:0, 28O2;OTBLAO, ?>;O30;0 2 B><C, I>1 =5 =0:840B8 ?@8AO6=8< 70AV40B5;O< ?52=8E 28A=>2:V2 V B8< A0<8< =5 3=V28B8 WE (?5@5:;.); ... C;LBC@0 ?>;O30T =0 2V4<V==>ABV ;N4AL:8E @V2=V2 ((5@5E).
#"!/, -CNAO, -CTHAO, 4>:. - :8<-G8<, @V4:> =0 :>3>-I>, @V4:> 7 :>3>-G>3>
<8B@> ?><8;C202AO E28;8=C :@0A>N 7CAB@VG=>W 4V2G8=8, 2V4B0: 206:> 7VBE=C2 V ?VH>2 A2>W< H;OE><, 1C2-1> 265 70@CG5=89.
POZACHWYCAĆ SI - kim-czym, PO-ROZKOSZOWAĆ SI czym
Dymitr chwilę pozachwycał się urodą napotkanej dziewczyny, po czym ciężko westchnął i poszedł w swoją stronę, był bowiem już zaręczony.
AV, EB> <0T E>G E28;8=>G:C 7092C, <5@IV9 AC=CBL =0 C;8FN 48E=CB8 ?>2VB@O< 2V;L=8<, ?><8;C20B8AO A2VB>< OA=8< ( 8@=89); / 40< W9 7<>3C I5 ?>48E0B8 V ?><8;C20B8AO =0 472V=:C 1;0:8BL >AV==L>3> =510 (0H:0); V4:> EB> ?@>945 BCB ?><8;C20B8AO 7 >AV==L>3> <>@O, I> FV;89 G0A HC<8BL =5?@82VB=> 9 >4=><0=VB=> ( 8:.).
/"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:., "!/, -<8;NAO, -<8;8HAO, 4>:. -1. 2 :><C-G><C, @V4H5 I>4> :>3>--G>3> (AB2>@N20B8 =5?@028;L=C 4C<:C ?@> :>3>AL, I>AL)
/ ?><8;82AO 2 B>1V. / 30402, I> B8 <V9 2V@=89 4@C3, 0 B8 28O282AO 728G09=>N ?04;N:>N.
2. :8<-G8< (?5@5?;CBC20B8 :>3>-, I>-=5-1C4L 7 G8<AL >4=>@V4=8< 01> ?>4V1=8<) !?'O=C 2V= ?><8;82AO 425@8<0 V >?8=82AO 2 :CE=V.
MYLIĆ SI - co do kogo-czego; ZAWIEŚĆ SI - na kim-czym
Pomyliłem się co do ciebie. Myślałem, że
jesteś moim przyjacielem, a tyś się okazał
łajdakiem.
MYLIĆ - co; kogo z kim
Po pijanemu pomylił drzwi i znalazł się w kuchni.
1. >65 ;N48=0 ?><8;8B8AO 2 ;N48=V, 0;5 =5 <>6CBL =0@>48 ?><8;OB8AO 2 =0@>40E (>26.); /:89AL G0A AC<=V20;0AO, G8 =5 ?><8;OTBLAO, 1C20, 2 G>;>2V:>2V, :>B@89 =5 4C65 3>AB@89 =0 @>7C< V 15AV4C V A?8ACT A2>W ;5:FVW 7 @V7=8E :=865G>: B0 =C4=> 1C1>=8BL WE... (>2BC=); ... >;8 =0AB02=8: B0: BO6:> ?><8;OTBLAO C A2>T<C CG=52V, B> 9>3> >1>2'O7>: A0<>CAC=CB8AO, 7=8:=CB8 (?5@5:;.); >65, 2>=8 9 =5 ?><8;O;8AO C 9>3> <>3CB=>ABV - A0<5 ?VA=O 4>238<8 @>:0<8 6828;0 =0H 4CE C 1>@>BL1V 70 2>;N (7 6C@=.); - @5HB>N O <>6C ?><8;OB8AO I>4> 20A (?5@5:;.); 5 ;8H5 =04VO @501V;VBC20B8AO 2 >G0E <>6=>2;04FV2->4=>4C<FV2, 4>25AB8, I> 2>=8 ?><8;8;8AO I>4> =L>3>, 0 9 =>@<0;L=5, 71>;5=5 1060==O ?@>E0@GC 70A2VB8;8AO 2 9>3> >G8FOE (>2BC=); / =V:>;8 =5 ?><8;O2AO I>4> GC68E 1060=L (?5@5:;.). 2. C20T B0:5 =5 @07, I> ?>?C;O@=VABL ?><8;8BLAO 425@8<0... (D@.); 0?B>< V=H0 4C<:0 ?5@5AV:;0 ?5@HC. >65, 2V= ?><8;82AO 04@5A>N? (!;VA).
, -=>:, <=. - ?> :><C, @V4:> 70 :8<
><8=:8 ?> 10BL:>2V 2V41C;8AO 2 ACAV4=L><C A5;V.
"5?5@ 2>=0 ?52=0 1C;0, I> 0:0@, I>AL ?@8@>7C<V2, I> ?><8=:8 ?> "5BO=V 1C4CBL 4> 4V;0
(. /=>2.).
STYPA -po kim
Stypa po ojcu odbyła się w sąsiedniej wsi.
211
"
", -0N, -0TH, =54>:., ", -<@C, -<@5"H, 4>:. - 2V4 G>3> (7 =0720<8 E2>@>1, 70E2>@N20=L); 2V4 G>3> (?@8 2:070==V DV78G=>W ?@8G8=8); 2V4 G>3>, 7 G>3> (?@8 2:07V2FV =0 ?A8EVG=C ?@8G8=C) 01CAO ?><5@;0 2V4 @0:C. ><5@B8 2V4 ?>AB@V;C. ><5@B8 7 60;N.
UMIERAĆ ?0 co; od czego, wskutek czego; z czego
Babcia umarła na raka. Umrzeć od postrzału. Umrzeć z żalu.
=>4V 0= 5;C59@ AC<=V202AO =02VBL C <0B5@8=AL:V9 ;N1>2V 4> =L>3>, 0465 <0B8 @0=> ?><5@;0 2V4 ACE>B, V 2V= WW =5 7=02 (?5@5:;.); >=0 ?><5@;0, ?5@518@0NG8 1C@O:8 =0 3>@>4V, 2V4 V=AC;LBC (7 307.); # 3@C4=V E>@20B8 ?>?@>I0;8AO 7V A2>W< ?5@H8< ?@57845=B>< $@0=L> "C46<0=><, O:89 ?><5@ 2V4 @0:C (7 6C@=.).
'", -0N, -0TH, =54>:., "", -VGC, -VB8H, 4>:. - I> 70 :8< (28O2;OB8 2 :>3>AL ?52=V @8A8 E0@0:B5@C, 2;0AB82>ABV V B. V=.)
3>4>< @BC@ AB02 ?><VG0B8 70 V@>N AE8;L=VABL 4@0BC20B8AO 7 1C4L-G>3>.
!", -8, 6. -@>A. :><C, @V4H5 =04 :8< 70 :>3>-I>
!84OG8 C 2'O7=8FV, @52>;NFV>=5@ <@VO2 ?@> ?><ABC B>20@8H0<, O:V 4>=5A;8 =0 =L>3>.
DOSTRZEGAĆ, ZAUWAŻAĆ - co u kogo
Z czasem Artur zaczął dotrzegać u Wiry skłonność do irytacji z byle powodu.
ZEMSTA - na kim za kogo-co
Siedząc w więzieniu, rewolucjonista marzył o zemście na towarzyszach, którzy na niego donieśli.
=0@EV7< 2>=8 @>7C<V;8 BV;L:8 O: @C9=0FVN CAL>3> =5=028A=>3>, O: ?><ABC 3=>18B5;O< (.. /=>2); ... (52G5=:> >A2OB82 A2>W< 2>3=5==8< A;>2>< 25;8:5 ?@02> =0@>4C =0 ?><ABC A2>W< ;NB8< :0B0< (7N10); ... >=0 FV;89 B8645=L E>48;0 O: E<0@0, =5 @>7<>2;O;0 7 :A5=>< V =8H:>< 28=O=LGC20;0 A?>A>18 ?><AB8 =04 0==>N ("NB.).
)"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., !""!/, -<ICAO, -<AB9HAO, 4>:. - :><C, @V4:> =0 :><C, @V4:> =04 :8< 70 :>3>-I>
><AB8B8AO 2>@>30<.
MŚCIĆ SI - na kim-czym za kogo-co
Zemścić się na wrogach.
%>G5H ?><AB8B8AO $@0=:>2V? (8==8GC:); 3>4>< 7@04=8:0< <>6=0 ?><AB8B8AO, 0;5 N@848G=> 9 ?C1;VG=>, V, 3>;>2=5, DV=0=A>2>, 2>=8 1C4CBL <VF=> ?>GC20B8AO 2 AV4;0E (7 6C@=); "0:V A<V;82FV C A2>WE ;8AB0E 2V425@B> 70:;8:0;8 4> 1>@>BL18 7 @04O=AL:>N 2;04>N, 7 :><C=VAB0<8, :;O;8AO ?><AB8B8AO A2>W< <CG8B5;O< (7 6C@=); 3 A2>TW :>@8ABCNG8AL 157AC4-=>ABV, V>:B8B I5 9 ?><AB82AO =0 A2>T<C AC?@>B82=8:>2V... (D@); >@6>2 B5?5@ <0T =03>4C ?><AB8B8AO =0 A2>WE 2>@>30E, I> >B C65 420 @>:8 >140@>2CNBL 9>3> A2>W< ?@578@AB2>< (!;VA); 8:89 =4@V9, G5@57 O:>3> ?>2AB0=FV ?><AB8;8AO =04 B8<8 AB@81:0<8, =>GC202 C O:>WAL <>;>48FV V 70;8H82AO 68B8 V 40;V :>WB8 A2>W 7;>G8=8 (7 6C@=); ;5 O V 2 3>;>2C =5 ?>:;04C, G><C 1 F5 EB>AL E>BV2 =04V <=>N ?><I0B8AO... (?5@5:;).
", -0N, -0TH V #", -CN, -CTH, =54>:., ", -46C, -48H, 4>:. - 1. :>3>
UPRZEDZAĆ -1. kogo o czym
212
"
?@> I> (=0?5@54 ?>2V4><;OB8 :>3>-=51C4L ?@> I>AL; 70AB5@V30B8; ?>3@>6C20B8) !8= ?>?5@5482 <0BV@ ?@> A2V9 ?@8W74. 2. I> (A2>TG0A=8<8 70E>40<8 70?>1V30B8 74V9A=5==N 01> 28=8:=5==N G>3>-=51C4L, ?5@52. =51060=>3>) 0< B@510 ?>?5@548B8 F5 ;8E>.
Syn uprzedził matkę o swoim przyjezdzie. ZAPOBIEGAĆ czemu
Musimy zapobiec temu nieszczęściu. 1. ;5 2 =0H G0A A?>AB5@V30NBLAO B5=45=FVW, 72>@>B=V =0?@O<:0< AB2>@5==O 3@><04O=AL:>3> ACA?V;LAB20. @> F5 =0A ?>?5@5460NBL 02B>@8B5B=V 70EV4=V 465@5;0 (7 6C@=.); -/, 728G09=>, E>GC I>4> 20A 1CB8 ?>30=8< ?@>@>:><, B0 2A5-B0:8 22060N 70 A2V9 >1>2'O7>: ?>?5@548B8 ?@> <>6;82V @>7G0@C20==O... (!;VA). 2. >7C<=5 ?>T4=0==O ?@0FV 7 0:B82=8< 2V4?>G8=:>< =0 >A=>2V 3V3VT=VG=8E 28<>3 ?>?5@5460T 28=8:=5==O 2B><;N20=>ABV (7 6C@=.).
", -C, G. =0 I>
>?8B =0 :20@B8@8 7<5=H82AO.
!", ->HC, ->A8H, 4>:. - 2 :>3> ( .), :>3> (3.) 7 V=DV=., ?@> I>, @>7<. 70 I>, I> (?5@52. 7 :>=:@. V<.), G>3> (?5@52. 7 01AB@. V<.)
8B8=0 ?>?@>A8;0 101CAN ?@> FC:5@:C. / 7<CH5=89 ?>?@>A8B8 B2>TW 4>?><>38 2 FV9 A?@02V.
51@0: ?>?@>A82 C =L>3> <8;>AB8=N. V:B>@ ?>?@>A82 <5=5 ?>WE0B8 7 =8< ?> ?82>.
POPYT - ?0 A>
Popyt na mieszkania się zmniejszył.
POPROSIĆ - kogo (.) > co, czego (w połączeniu z rzeczownikami abstrakcyjnymi)
Dziecko poprosiło babcię o cukierek.
Jestem zmuszony poprosić cię o pomoc
w tej sprawie.
Żebrak poprosił go o jałmużnę.
Wiktor poprosił, abym pojechał z nim po
piwo.
V=>G:0 ?>?@>A8;0 C 0;LBV20 A830@5BC 9 70:C@8;0 B56 (!:0;VF:V); V4C O 4> ;N459 AB0@8E ?>?@>HC WE @>7:070B8, )> GC;8 >4 4V4V2 A2>WE (>W3V;.); V4VBL ?>?@>AVBL BCN ?0=V, I>1 ?5@5AB0;0 3@0B8, O =5 <>6C AL>3> GCB8!... (. #:@.); / <V3 18 ?>?@>A8B8 =V<5FL:>3> 3@><04O=AB20, O: 1030B> <>WE :>;53 V7 !CG028 (7 6C@=.).
%", -0N, -0TH, 4>:. (@>7<.) -2 :>3> (/*.), :>3> (3.) 7 V=DV=. ?@> I>, I>
(?5@52. 7 :>=:@. V<.), G>3> (7451V;LH>3> 7 01AB@. V<.).
%;>?5FL ?>?@>E02 <0BV@ =5 :@8G0B8 B0: 3>;>A=>, 1> 2 =L>3> 3>;>20 ;>?0TBLAO. :A0=0 ?>?@>E0;0 2 10BL:0 3@>H59 =0 ?>W74:C 4> L2>20.
POPROSIĆ - kogo (.) > co; czego (w połączeniu z rzeczownikami abstrakcyjnymi)
Chłopiec poprosił, by matka nie krzyczała tak głośno, bo głowa mu pęka. Oksana poprosiła ojca o pieniądze na wyjazd do Lwowa.
/ ?>?@>E02 C E07OW=0 420 4=V 2V4?CAB:8... (?5@5:;.);... >1V3 4> ACAV48, @>71C482, ?>?@>E02
WW, I>1 9H;0 H284H5 =0 ?><VG 4> 0ABV (2.- A=.).
PORADZIĆ - komu z bezokol.
", -46C, -48H, 4>:. - :><C (70AB. :>3>) 7 V=DV=.
=09><89 ?>@0482 <5=V :C?8B8 FL>3> A;>2=8:0.
/... =VG>3> B>1V ?>@048B8 =5 <>3;0, 1> O =5 2<VN @048B8... (. #:@.); ><>68, ?>@04L <5=5,
O: ?>1>@>B8 AB@0640==O (>26.); '8< 65 O 20A ?>@046C? (!;VA).
Znajomy poradził mi kupić ten słownik.
213
"!/
"!/, -46CAO, -48HAO, 4>:. -7 :8<, <V<5 A>1>N (70AB. 2 :>3>, 70AB. :>3>) ?@> I>, C A?@02V G>3> CHC ?>@048B8AO 7 B>1>N ?@> :C?V2;N =>2>W :20@B8@8.
PORADZIĆ SI - kogo, w sprawie czego
Muszę poradzić się ciebie w sprawie kupna nowego mieszkania.
!;02:> A:0702, I>... 9><C B@510 ?>@048B8AL 7 8@>=>< I5 ?@> 45O:V A?@028 (Kon.); ">4V !5=B5A 70O282, I> A0<5 E>BV2 7V <=>N ?>@048B8AO 2 FV9 A?@02V... (?5@5:;.); >@0482H8AL <V6 A>1>N, 1@0B8 ?@8BO309 72V4:8AL I5 9 70?0A=5 :>;5A> V 9>3> B56 ?>:;0;8 =0 2>70 (>=G0@); 5=V =5<0 2 :>3> ?>@048B8AL ?@> AV @5GV (. #:@.); >= <CA82 ?>@048B8AL =09?>206=VH8E 6V=>: (>FN1.).
", -VN, -VTH, 4>:. - :><C-G><C (?5@52. ?>10G82H8, 7=09H>2H8 :>3>-, I>-=51C4L), 7 G>3>, @V4:> 7 :>3> II 70 :>3>--I> (2V4GCB8 @04VABL 7 ?@82>4C G8WE>AL CA?VEV2, ?@8T<=8E, @04VA=8E ?>4V9 2 G8T<CAL 68BBV V B. V=.) #G=V ?>@04V;8 7 V=D>@<0FVW, I> 70=OBL =5
1C45.
20= ?>@04V2 7CAB@VGV 7 402=V< 4@C3><.
UCIESZYĆ SI - z czego
U czniowie ucieszyli się z informacji, że lekcje sienie odbędą,
Jan ucieszył się ze spotkania ze starym przyjacielem.
Rodzice się ucieszyli, dowiedziawszy się, że najlepiej zdał egzaminy państwowe. (>26.); "@510 1C;> 10G8B8, O: @>7:2VB=C2, O: ?>@04V2 B8< A;>20< >B>?0;LAL:89 (10=.); / 2?5@H5 B>4V ?>10G82 <0;5=L:8E ;>H0B>:. E, O: O W< ?>@04V2, E>G =02VBL =5 7=02, O: WE =0720B8 (10=.); II 8 I0A;82V - <>65H ?>@04VB8 0 A2V9 @V4 B8 ?5@54 2AV< A5;>< (V@=8:); <>65, <5=V 1>409 ?>@04VB8 70 04C B0 @07>< V7 04>N 7 ?@82>4C WW ?>25@=5==O 4> A0<>W A515. ?@82>4C B>3>, I> >AL 2>=0, ?VA;O :@878, 7=>2 C7O;0AO 70 ?5@>? (7 6C@=.).
0BL:8 ?>@04V;8 70 =L>3>, 4V7=02H8AO, I> 2V= =09:@0I5 A:;02 45@602=V VA?8B8. ... >@04VB8 7 A2>3> 30=51=>3> 7;>G8=C..
, -8, 6. - 2V4 :>3>
"C@:8 707=0;8 ?>@07:8 2V4 :>70:V2.
PORAŻKA Turcy ponieśli porażkę w starciu z Koza-
I kami.
!?>4V20NG8AL GC40, 0@>;L 402 >1VB=8FN 7<V=8B8 >1@O4 ?V4 G0A ?>;>=C 9 C2'O7=5==O 2 !B>:3>;L<V 1608-1613 @@., 0 !0<V9;> - C AB0<1C;LAL:V9 D>@B5FV, :C48 9>3> ?@8257;8 O: 1@0=FO ?VA;O ?>@07:8 2V4 B0B0@ 1616 @. (7 6C@=.); >=8 @04V, :>;8 =0H5 E@5AB>=>A=5 2V9AL:> B5@?8BL ?>@07:8 >4 O78G=8:V2... (!;VA).
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. - 1. 1V;O (:>;>) G>3>, @V4:> 7 G8< (28:>=C20B8 O:C-=51C4L E0B=N @>1>BC, 709<0B8AO 3>A?>40@AL:8<8 A?@020<8) 0B8 ?>@0;0AO 1V;O ?;8B:8. CE0@ ?>@02AO 1V;O A:>2>@V4>:. 2. :>;> (1V;O) G>3> (;03>48B8 <0H8=8, <5E0=V7<8 V B. V=.)
0BL:> 7 A8=>< 2V4 A2VB0=:C ?>@0;8AO 1V;O ?>?A>20=>3> 03@530BC.
KRZTAĆ SI -przy czym, koło czego UWIJAĆ SI -przy czym, z czym
Matka krzątała się przy kuchence. Kucharz uwijał się przy patelniach. GRZEBAĆ, MAJSTROWAĆ (pot.) -przy czym, w czym
Ojciec z synem od świtu grzebali przy zepsutym agregacie.
214
"!/
"!/, -46CAO, -48HAO, 4>:. -7 :8<, <V6 A>1>N (70AB. 2 :>3>, 70AB. :>3>) ?@> I>, C A?@02V G>3> CHC ?>@048B8AO 7 B>1>N ?@> :C?V2;N =>2>W :20@B8@8.
PORADZIĆ SI - kogo, w sprawie czego
Muszę poradzić się ciebie w sprawie kupna
nowego mieszkania.
!;02:> A:0702, I>... 9><C B@510 ?>@048B8AL 7 8@>=>< I5 ?@> 45O:V A?@028 {Kon); ">4V !5=B5A 70O282, I> A0<5 E>BV2 7V <=>N ?>@048B8AO 2 FV9 A?@02V... (?5@5:;.); >@0482H8AL <V6 A>1>N, 1@0B8 ?@8BO309 72V4:8AL I5 9 70?0A=5 :>;5A> V 9>3> B56 ?>:;0;8 =0 2>70 (>=G0@); 5=V =5<0 2 :>3> ?>@048B8AL ?@> AV @5GV (. #:@.); >= <CA82 ?>@048B8AL =09?>206=VH8E 6V=>: (>FN1.).
UCIESZYĆ SI - z czego
", -VN, -VTH, 4>:. - :><C-G><C (?5@52. ?>10G82H8, 7=09H>2H8 :>3>-, I>-=51C4L), 7 G>3>, @V4:> 7 :>3> II 70 :>3>-
-I> (2V4GCB8 @04VABL 7 ?@82>4C G8WE>AL CA?VEV2, ?@8T<=8E, @04VA=8E ?>4V9 2 G8T<CAL 68BBV V B. V=.)
#G=V ?>@04V;8 7 V=D>@<0FVW, I> 70=OBL =5 Uczniowie ucieszyli się z informacji, że lek-1C45, cje się nie odbędą. 20= ?>@04V2 7CAB@VGV 7 402=V< 4@C3><. Jan ucieszył się ze spotkania ze starym przyjacielem.
0BL:8 ?>@04V;8 70 =L>3>, 4V7=02H8AO, I> Rodzice się ucieszyli, dowiedziawszy się, 2V= =09:@0I5 A:;02 45@602=V VA?8B8. że najlepiej zdał egzaminy państwowe.
... >@04VB8 7 A2>3> 30=51=>3> 7;>G8=C... (>26.); "@510 1C;> 10G8B8, O: @>7:2VB=C2, O: ?>@04V2 B8< A;>20< >B>?0;LAL:89 (10=.); / 2?5@H5 B>4V ?>10G82 <0;5=L:8E ;>H0B>:. E, O: O W< ?>@04V2, E>G =02VBL =5 7=02, O: WE =0720B8 (10=.); II 8 I0A;82V - <>65H ?>@04VB8 0 A2V9 @V4 B8 ?5@54 2AV< A5;>< (V@=8:); <>65, <5=V 1>409 ?>@04VB8 70 04C B0 @07>< V7 04>N 7 ?@82>4C WW ?>25@=5==O 4> A0<>W A515. ?@82>4C B>3>, I> >AL 2>=0, ?VA;O :@878, 7=>2 C7O;0AO 70 ?5@>? (7 6C@=.).
, -8, 6. - 2V4 :>3>
"C@:8 707=0;8 ?>@07:8 2V4 :>70:V2.
PORAŻKA
Turcy ponieśli porażkę w starciu z Kozakami.
!?>4V20NG8AL GC40, 0@>;L 402 >1VB=8FN 7<V=8B8 >1@O4 ?V4 G0A ?>;>=C 9 C2'O7=5==O 2 !B>:3>;L<V 1608-1613 @@., 0 !0<V9;> - C AB0<1C;LAL:V9 D>@B5FV, :C48 9>3> ?@8257;8 O: 1@0=FO ?VA;O ?>@07:8 2V4 B0B0@ 1616 @. (7 6C@=); >=8 @04V, :>;8 =0H5 E@5AB>=>A=5 2V9AL:> B5@?8BL ?>@07:8 >4 O78G=8:V2... (!;VA).
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. - 1. 1V;O (:>;>) G>3>, @V4:> 7 G8< (28:>=C20B8 O:C-=51C4L E0B=N @>1>BC, 709<0B8AO 3>A?>40@AL:8<8 A?@020<8) 0B8 ?>@0;0AO 1V;O ?;8B:8. CE0@ ?>@02AO 1V;O A:>2>@V4>:. 2. :>;> (1V;O) G>3> (;03>48B8 <0H8=8, <5E0=V7<8 V B. V=.)
0BL:> 7 A8=>< 2V4 A2VB0=:C ?>@0;8AO 1V;O ?>?A>20=>3> 03@530BC.
KRZTAĆ SI - przy czym, koło czego UWIJAĆ SI -przy czym, z czym
Matka krzątała się przy kuchence. Kucharz uwijał się przy patelniach. GRZEBAĆ, MAJSTROWAĆ (pot.)-przy czym, w czym
Ojciec z synem od świta grzebali przy zepsutym agregacie.
214
! "!/
3. :>;> (1V;O) :>3>-G>3>, 7 :8<-G8<
(4>3;O40B8 :>3>-, I>-=51C4L, E>48B8 :>;>
:>3>-, G>3>-=51C4L)
%;>?5FL FV;5 ;VB> ?>@02AO :>;> AB@0CAV2.
DOGLDAĆ - kogo-czego, ZAJMOWAĆ SI - kim-czym; KRZTAĆ SI -przy kim-czym, kolo czego
Chłopiec przez całe lato zajmował się strusiami.
1. 0C<8E0 ?>@0;0AO 1V;O ?5GV, 3>BCNG8 25G5@N (>FN1.); 045BB0 ?>@0;0AO 7 :0AB@C;O<8, 72060NG8 =0 3>A?>40@O =5 1V;LH5, =V6 =0 ?V42VH5=V 4> A2>;>:V2 >:>AB8 (?5@5:;.); %254520 6V=:0 =0 ?>42V@'W ?>@0;0AO V7 H<0BBO<... (!;VA). 2. 5=54L> B8< G0A>< 7 =0=OB8<8 @>1VB=8:0<8 ?>@02AO =0 ?>42V@'N :>;> <0H8=8 ($@.). 3. >=0 70@07 65 70E>48;0AL :>;> >= VE>B0 ?>@0B8AL, I5 9 4>=L:C A2>N, <>;>45=L:C B0 30@=5=L:C 4V2G8=C, =0 ?><VG 3C:=C;0... (?5@5:;); >@CG8;8 9><C ?0AB8 :><C=0@AL:V :>@>28 B0 AB5@53B8 :>=V, V 4V4 ?>@02AO :>;> =8E V 245=L V 2=>GV (!;VA.).
/", -0N, -0TH, 4>:. (70AB.) - :><C (70AB. :>3>) 7 V=DV=.
!CAV4 ?>@0O2 <5=V ?>WE0B8 =0 :0=V:C;8 2 @8<.
PORADZIĆ - komu z bezokol.
Sąsiad poradził mi pojechać na wakacje na
Krym.
... >;8 1 O 1C2 ?>1>6=89, O ?>@0O2 18 20<: 2V41C4LB5 ?>:0@C, I>1 20< >3 ?@>AB82 (?5@5:;); B8 1V;>;8F89... >@09 <5=V I5 @07, 45 4VB8AL 7 6C@1>N? ((52G.); >@09B5 <5=5, 4O4L:C, I> BCB @>18B8, :C48 >15@=CB8AO... (>FN1.).
#' - 7 :8<-G8<, :>3>-G>3>
0<'OB=8: "0@0A>2V (52G5=:C AB>O2 ?> @CG 7 F5@:2>N A2. >;>48<8@0.
OBOK - kogo-czego; PRZY - kim-czym
Pomnik Tarasa Szewczenki stał obok cerkwi św. Włodzimierza.
0;5=B8= A848BL ?>@CG >@8A0 =0 :0=0?V (>=G0@); V7;8: C<>AB82AO ?>@CG =L>3> (!;VA);
0 28A>:8E >1>G8=0E, ?>@CG 7 ;8?0<8, ?>28@>AB0;8 2V:>2V 4C18... (!B5;L<0E).
RATUNEK -przed kim-czym
/"# , -=:C, G. - 2V4 :>3>-G>3>,
=5 - 70E. ?5@54 :8<-G8< (C=8:=5==O =5157?5:8, 72V;L=5==O 2V4 G>3>AL 703@>7;82>3>, =5?@8T<=>3>)
>@OBC=:C 2V4 =02'O7;828E 4C<>: HC:02 C ?@0FV.
... $;>@8AB8:0 1C;0 4;O =L>3> H284H5 =5 ?>@OBC=:>< 2V4 E2>@>18, 0 A8AB5<>N >@VT=B8@V2...
( @>E0AL:>).
!" - 482. A. 313, 317 POSADZIĆ
Ratunku przed natrętnymi myślami szukał w pracy.
! ", -20@N, -29@8H, 4>:. - :> 3> 7 :8<
&59 V=B@830= ?>A20@82 <5=5 7 B>1>N.
SKAÓCIĆ - kogo z kim
Ten intrygant skłócił mnie z tobą. 0< EB>AL =01@5E02, I>1 =0A ?>A20@8B8, I>1 =0A @>725AB8 ( .-52.); - /: =5 <5=5 7 B5AB5< ?>A20@8BL, B> B5ABO 7V <=>N (10=.).
! "!/, -20@NAO, -29@8HAO,
4>:. - 1. 7 :8< G5@57 I> (1CB8 C A20@FV
7 :8<-=51C4L)
'>;>2V: ?>A20@82AO 7 4@C68=>N G5@57
@>7E>465==O 2 ?>3;O40E =0 28E>20==O
4VB59.
POKAÓCIĆ SI - z kim o co, z powodu czego, przez co
Mąż pokłócił się z żoną przez różnice w poglądach na wychowanie dzieci.
215
!""
2. =0 :>3> G8< (7@>18B8 ?>3@>7;8289 65AB) !B>@>6 ?>A20@82AO ?0;LF5< =0 ?A0, O:89 7'W2 9>3> :@>2'O=:C.
POGROZIĆ - komu czym
Stróż pogroził palcem psu, który zjadł jego kaszankę.
1. - '>3> 70A<CB82AO, .@:C? 10BL:>< ?>A20@8;8AO? ("><G.). 2. - C-=C! / B>1V 40<! ?>A20@8;0AL =0 9>3> A2>W< A:@NG5=8< ?0;LF5< 1010 ( 8@=89).
!"", -0N, -0TH, 4>:. - :>3> (3.)
70 :>3>; @V4H5 :><C :>3> (3.) (7=09B8 4;O
:>3>-=51C4L =0@5G5=C 01> =0@5G5=>3>)
'><C 28 E>G5B5 ?>A20B0B8 <5=5 70 FL>3>
?@84C@:0?
5 6C@8AO, ?>A20B0T<> B>1V A?@026=N
:@0;N.
WYSWATAĆ - kogo (.) z kim; kogo (.) komu
Dlaczego chcecie wyswatać mnie z tym
przygłupem?
Nie martw się, wyswatamy ci prawdziwą
ślicznotkę.
'8 2AV 28 E>G5B5 ?>A20B0B8 <5=5 70 FL>3> /@GC:0? ( 8:.).
!""!/, -0NAO, -0TIAO, 4>:. -4> :>3> (A0<><C 70?@>?>=C20B8 A515 2 G>;>2V:8 4V2G8=V, 6V=FV) 8=C;>W >A5=V 8@8;> ?>A20B02AO 4> <V@>H=8:>2>W 4>=L:8.
V= ?>A20B02AO 4> %@8ABV !B>4>;L=>W (5).
!/)", -0N, -0TH, =54>:., !/"", -OIC, -OB8H, 4>:. - :>3> 2 I> (?5@5=. CB0T<=8GC20B8) 8E09;> =5 E>BV2 ?>A2OI0B8 >A8?0 C A2>W A5:@5B8.
OŚWIADCZAĆ SI > rękę kogo
komu; 0 prosić
Ubiegłej jesieni Cyryl oświadczył się córce młynarza.
WTAJEMNICZAĆ - kogo w co
Michał nie chciał wtajemniczać Józefa w swoje sekrety. V4V9H>2 E;>?G8=0 @>:V2 B@8=04FOB8, O:>3> CG8B5;L ?>A2OI02 C B09=8 1V>;>3VW (.. /=>2.).
WYSYAAĆ - co komu przez kogo, czym; do kogo co
!", -0N, -0TH, =54>:., !", ?>H;N, ?>H;5H, 4>:. - 1. I> :><C, @V4:> 4> :>3> :8<-G8<, G5@57 :>3>
(2V4?@02;OB8 I>-=51C4L ?>HB>N, ?5@54020B8 G5@57 ?>A8;L=>3>; =04A8;0B8) '8 B8 ?>A;02 265 <0B5@V ;8ABV2:C 7 :0- Czy wysłałeś już matce widokówkę z wa-=V:C;? kacji?
=86:C ?>H;N B>1V G5@57 ?>A8;L=>3>. Książkę wyślę ci przez posłańca. >A;0B8 ?>HB>N. Wysłać pocztą.
2. 482. A. 313 WYSYAAĆ
1. >A8;0N 0< @5:><5=4>20=>N 10=45@>;;N A2>T >?>2V40==O 5:>?BL>@ (>FN1.);
;5:AV9 402 >?@028B8 ?>@B@5B C @0<:8 70 A:;> V ?>A;02 ?@8 =03>4V 4> <0B5@V (C;VH); /
H0;VN V H0;VB8<C 4>B8, 4>:8 B8 =5 25@=5HAO 7 2V4?>2V44N =0 ;8AB0, I> O 3040N ?>A;0B8
B>1>N 4> 2>;>40@:8 <>TW C;LAV=5W (?5@5:;.).
!"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., !"!/, ?>H;NAO, ?>H;5HAO, 4>:. -.=0 :>3>-I> (F8BC20B8, 0@3C<5=BC20B8, 2:07CNG8 =0 >A>1C, 465@5;>, ?@8G8=C)
POWOAYWAĆ SI - ?0 kogo-co
216
! ."!/
# A2>WE B2>@0E 02B>@ G0AB> ?>A8;0TBLAO =0 402=L>3@5FL:8E DV;>A>DV2. 2. =0 I> (4;O >1ę@C=BC20==O A2>WE 4V9 01> 2G8=:V2 =07820B8 ?@8G8=C, I> WE 28:;8:0;0)
>A8;0NG8AL =0 =568BL, ?@>D5A>@ 2V4<>282AO 28ABC?0B8 7 4>?>2V44N.
1. 20=, O: 702648 @>7206;8289, ?>A8;02AO 10BL:>< @52>;NFVW T @>1VB=8G89 :;0A 2 FV;><C V 2V4<>2;OTBLAO WE ?@89<0B8... (7 6C@=.)
W swych dziełach autor często powołuje się na starogreckich filozofów. TAUMACZYĆ SI, WYMAWIAĆ SI czym
Tłumacząc się katarem, profesor odmówił wygłoszenia referatu.
=0 0@;0 0@:A0 V @>7AC4;82> 4>2>482, I> (!<>;8G). 2. !BC?:0 ?>A8;0TBLAO =0 709=OBVABL
!# "!/, -?;NAO, -?9HAO;;*=. ?>A:C?;OBLAO; 4>:. - :><C =0 I> G8B5;L =5 ?>A:C?82AO =0 ?>E20;8 CG=O<. @8@>40 =5 ?>A:C?8;0AO W9 =0 2@>4C.
POSKPIĆ - komu czego
Nauczyciel nie poskąpił pochwał uczniom.
Natura nie poskąpiła jej urody. 04V;82 >3 V @>7C<><... V 2@>4>N B0 =0 B0;0= ?>A:C?82AO (!;. @.); "0 =C 6 1>, ?0=5 >= VE>B5, ?>60;V9B5 A515, ?>25@=VBLAO 2 ;>=> @>7C<C, 0465 =515A0 =5 ?>A:C?8;8AL 20< =0 B5 4>1@>... (?5@5:;.); - 52=5, 6>@40=VO =5 ?>A:C?82AO AL>3>4=V =0 A:;O=:C 28=0 4;O 75<;O:0 (!;VA.).
POSAUGIWAĆ SI - czym
!# #"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. V @V4:> !##"!/,
-CNAO, -CTHAO, =54>:. V 4>:. - G8<, 70AB.
7 G>3> (28:>@8AB>2C20B8 7 ?52=>N <5B>N)
>A;C3>2C20B8AO A:;04=8< V=AB@C<5=B><. Posługiwać się skomplikowanym narzędziem. <V=ONG8 72C:8, ;N4AB2> =0CG8;>AL >A;C3C20B8AO =8<8 V @5GV =07820B8 (5@>2); ... 5@H0 7 F8E 2;04 28:>@8AB>2CT 3@><04AL:C A8;C =0 B5, I>1 704>2>;L=8B8 281030=:8 9 CO@<8B8 A2>WE A?V23@><04O=, 0 4@C30 ?>A;C3>2CTBLAO 7 =5W =0 B5, I>1 7@>18B8AO H0=>2=>N 4;O ACAV4 ( V4<>3.).
! %"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., ! % #"!/, -=CAO, -=5HAO, 4>:. - :><C, 4> :>3>
V2G8=0 ?>A<VE=C;0AO 9><C.
0 4>;O (I0ABO V B. V=.) ?>A<VE=C;0AO
:><C
>;O ?>A<VE=C;0AO 9><C.
UŚMIECHAĆ SI - do kogo
Dziewczyna uśmiechnęła się do niego. 0 los (szczęście itp.) uśmiechnął się do kogo
Los uśmiechnął się do niego.
0E>48;> 1060==O ?>A<VE=CB8AO :>6=><C 1C48=:>2V... (Kon.); =0B I5 7 ?>@>30 ?>A<VE=C2AO 52:>2V... (!B5;L<0E); >F5 ?>WE02 =0 70@>1VB:8 2 45AC, V B0< 9><C ?>A<VE=C;0AO 4>;O (!B5;L<0E).
! ."!/, -NNAO, -NTHAO, =54>:. - 7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8< !CAV48 ?>A<VN20;8AO 7 9>3> 4820FB2.
PODŚMIEWAĆ SI - z kogo-czego
Sąsiedzi podśmiewali się z jego dziwactw. !2OBV >BFV 4>23> :>AC20;8 =0 ?0=0 !B04=8FL:>3>, 27820NG8 9>3> T7CWBAL:8< ?>:@CG5<, 0;5 B>9 BV;L:8 ?>A<VN202AO 7 4CE>2=8E ?@>:;OBL (!B5;L<0E); 4V2:0E 1C;0 $@>AO 30@=>N 9 25A5;>N... E;>?FV E>48;8 70 =5N B01C=F5<, 2>=0 BV;L:8 ?>A<VN20;0AO =04 =8<8 ( 5@5.).
217
! /"!/
ZADRWIĆ - z kogo-czego
! /"!/, -VNAO, -VTHAO, 4>:. - 7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8< (?>3;C7C20B8) >@AB>:> ?>A<VOB8AO 7 :>3>AL. Okrutnie zadrwić z kogoś.
>65 <V9, =0I> B8 ?>A<VO2AO 7 <5=5 (?5@5:;); 0@VO :@V7L 704C<C 2V4GC20T, I> 4VB8 ;04=V ?>A<VOB8AO 7 WW I>45==>W BC@1>B8, V BV;L:8 ?>@CE>< 1@V2 >430=OT 2V4 A515 WE=N =0A<VH:C (!B5;L<0E); - 0A8;5G:C, 3>;C1G8:C, A>:>;8:C <V9! 5 28?8BC9 65 2 <5=5, G8 ;N1;N O B515; O AL>3> B>1V 7@>4C =5 A:06C, I>1 B8 =5 ?>A<VO2AO =04> <=>N... (2.- A=.).
SPIESZYĆ SI -z czym
! (", -0N, -0TH, =54>:., ! (", -HC, -H9H, 4>:. - 7 V=DV=., 7 G8< (=0<030B8AO O:=09H284H5 7@>18B8 I>-=51C4L)
>A?VH0B8 7 @>1>B>N. Śpieszyć się z pracą.
20= =5 ?>A?VH02 28O2;OB8 A2>N 4C<:C. Jan nie śpieszył się z ujawnianiem swego
zdania.
!B0@89 0@GC: ?>A?VH02 A:>A8B8 ?5@5AB83;89 >25A (!B5;L<0E); / =5 ?>A?VH02 18 2A5
=8I8B8 (7 6C@=.); >1@5, :>;8 1 ?>A?VH8B8 7 2840==O< (>FN1).
!"" - 482. A. 317
POSTAWIĆ DOSTARCZAĆ - komu co, czego
Dostarczać fabryce surowce. Sensacyjnych materiałów dostarczył nam informator pragnący zachować anonimowość.
!"'", -0N, -0TH, =54>:., !"'", -GC, -G8H, 4>:. - :><C-G><C I> (G0ABVH5 7 V<. =0720<8 >AV1); @>A. :>3>--I> @>A. G8<
>AB0G0B8 D01@8FV A8@>28=C. !5=A0FV9=V <0B5@V0;8 ?>AB0G82 =0< V=D>@<0B>@, O:89 ?>10602 70;8H8B8AO =52V4><8<.
48=89 >1>2'O7>: <V9 - ?>AB0G0B8 A5AB@V 4@>20 ( V4<>3.); ?>AB0G0;0 !2VB;0=V 2V@>3V4=C V=D>@<0FVN ?@> 2AVE >@68=0... (>2BC=); #:@0W=AL:89 <0B5@V0; ?>AB0G0;8 (0D0@8:>2V B0:>6 G5E8... (7 6C@=.); "0 O: 65 6 28 =5 FV:028B5AL ?>;VB8:>N, :>;8 >B ?>AB0G0TB5 =0< ?0B@>=8? (!;VA); ... 0BL:> 27O2 =0 A515 >1>2'O7>: ?>AB0G0B8 4V< CAV< =5>1EV4=8<, V =5 BV;L:8 <51;O<8 B0 E0@G0<8, 0 9 6V=>G8< >4O3>< (?5@5:;); "0: >AL, <8 >?5@0B82=> @>7@>1;O;8 =091V;LH 7;>2>@>6V 4>:C<5=B8 9 ?>AB0G0;8 ?AV2->?5@0B82=8:V2 4>40B:>28< <0B5@V0;>< 4;O 5D5:B82=>W 1>@>BL18 7 :>=B@>N (7 6C@=); <?5@VO 2?5@B> ?>AB0G0;0 >:@0W=8 V459=> ?V4:>20=8<8 <0;O@GC:0<8, O:8< 4VAB020;8AO V ;02@8, V 720==O, V 3>=>@0@8 (7 6C@=).
!" /", -<5N, -<5WH, 4>:. - 70 :>3>--I> (?5@5=. - >1>@>=8B8 2V4 =0?04C, 70E8AB8B8 2V4 :@8248, >1@078, =0@C38) >AB>OB8 70 A?@0254;82VABL. ?>AB>OB8 70 A515
5 6C@8AO ?@> =L>3>, 2V= 2<VT ?>AB>OB8 70 A515.
stanąć w obronie kogo-czego
Stanąć w obronie sprawiedliwości. zadbać o siebie, nie dawać sobie w kaszę dmuchać
Nie martw się o niego, on nie da sobie
w kaszę dmuchać.
... @>3>;>HC20;8AO 2>=8 287=0=8<8 H:V;L=8<8 20B06:0<8, I> 2<V;8 ?>AB>OB8 70 A2>W A;>20... (!;VA); - @>I09B5!... >ABV9B5, 1@0B8, 4> :V=FO 0 :@09... V 70 A;02C :>70GC! (!B0@). V2C;O 7 B8E, I> A:@V7L A0<V 70 A515 ?>AB>OBL (01C6:>).
218
" "
!"# "!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., !"# "!/, -ABC?;NAO, -ABC?8HAO; <=. ?>ABC?;OBLAO, 4>:. - 1. :><C, G8< (4>1@>2V;L=> 2V4<>2;OB8AO 2V4 G>3>--=51C4L =0 :>@8ABL V=H>3> 01> 70@048 G>3>AL)
0@048 AV<59=>W 7;03>48 10BL:> ?>ABC?82AO 4O4L:>2V ?>;>28=>N 1C48=:C. 2. ?5@54 :8<-G8<, :><C-G><C G8<, 2 G><C (28O2;OB8AO 3V@H8< 7 O:>3>AL ?>3;O4C, ?@>B8 :>3>-, G>3>-=51C4L) #:@0W=0 1030B> 2 G><C I5 ?>ABC?0TBLAO ?5@54 :@0W=0<8 &5=B@0;L=>W 2@>?8.
ODSTPOWAĆ - komu co
Aby zachować spokój w rodzinie, ojciec odstąpił wujkowi połowę domu. USTPOWAĆ - komu-czemu w czym, co
do czego, pod względem czego
Ukraina pod wieloma względami ustępuje jeszcze krajom Europy Środkowej. 1. ;N4L<8 2V= B0:89, - H284H5 A2>W< ?>ABC?8BLAO, =V6 C 4@C3>3> ?>AO45 { 8@=89). 2. !?@8B=89 1C2 4@03C= V 2?@02=> >@C4C202 H01;5N, 0;5 9 :>70: =VG8< =5 ?>ABC?02AO ?5@54 =8< ( 0=G); /:I> 2 <8=C;><C >;LI0 2 @>728B:C ?@><8A;>2>ABV 4C65 ?>ABC?0;0AO B0:8< :@0W=0<, O: $@0=FVO V B0;VO, B> B5?5@ ?@><8A;>2>W ?@>4C:FVW 2>=0 28@>1;OT 1V;LH5, =V6 B0;VO, V AB>WBL =0 >4=><C @V2=V 7 $@0=FVTN (7 ?V4@CG=.); 02@O4 G8 EB>AL 70?5@5GC20B8<5, I> 1V;L 4CH52=89 <>65 A2>TN =5AB5@?=VABN =5 ?>ABC?0B8AO DV78G=><C (7 6C@=.); ... >;>48<8@ @5A=O:>2-<>;>4H89 =5 ?>ABC?0TBLAO ?5@54 A>B=O<8 2V4><8E 70EV4=8E 0@B8ABV2 (7 307).
!"# , -8, 6. - ?5@54 :8<-G8<
0< B@510 ?VB8 =0 ?52=V ?>ABC?:8 ?5@54 =8<8.
USTPSTWO - wobec kogo-czego
Musimy pójść na pewne ustępstwa wobec nich.
>ABC?:8 ?5@54 >A:2>N CA?VE>< =5 =0725H (7 6C@=.).
" - 2V4 :>3>, 70AB. :>3>
0BL:> ?>B09 2V4 <0B5@V 74>1C2 4;O =5W ?C
BV2:C 4> A0=0B>@VN.
w tajemnicy przed kim
Ojciec w tajemnicy przed matką zdobył jej skierowanie do sanatorium. 0@86V, 2 0B8=AL:><C :20@B0;V, 2>=0 =5 @07 V =5 420, 60@BCNG8, 701V30;0 7 2V78B0<8 4> 7=09><8E ABC45=BV2 ?>B09 >4 <0<8 ( .-52.); - # 101V2 T 3@>HV! )5 4>?52=5 7 B8E, I> A>1V =0A:;040;8 :@04L:8, ?>B09 G>;>2V:V2, =0 G>@=C 3>48=C ( 0@B.).
" ", -0"N, -0TH, =54>:. :>3>-I> (B@82>68B8AO)
1. 70
0B8 ?>B5@?0;0 70 4>;N A8=0. 2. 2V4 G>3>, @V4H5 157 G>3> (AB@0640B8 2V4 E>;>4C, 3>;>4C, A?@038 V B. V=.) 5;8:89 ?0B;0B89 ?5A, 28A>;>?82H8 O78:0, ?>B5@?02 2V4 A?5:8.
NIEPOKOIĆ SI - > kogo-co, czym, MARTWIĆ SI - o kogo-co (o przyszłości), czym (o stanie obecnym lub o przeszłości); BAĆ SI - o kogo-co, ZAMARTWIAĆ SI czym Matka zamartwiała się losem syna. CIERPIEĆ - z powodu czego; coś doskwiera komuś
Wielki kudłaty pies wywalił jęzor upał mu doskwierał.
1. / ?>B5@?0N 70 A2>N 48B8=C: A0<C ?>:8=C;0, 0 2>=> <0;5 (!;.@.); >WE G8B0G>: 70FV:028BL, =0?52=>, G8 =5 ?>B5@?0TB5 28, ?0=5 >;>2>, 70 20HC @>48=C B0 1;87L:8E ( 5G5@40); 48=V =0FVW, 70 4>;N O:8E <>6=0 =5 ?>B5@?0B8, - F5 ?5@5A8G5=V =0FVW, I> =5 707=0;8 ?>@0=5=L... (7 6C@=.). 2. >AV9 FL>3> 42>-T48=>3> 3>;>AC 1V;LH5 =5 70B8=0TBLAO V =5 ?>B5@?0T 2V4 ?>E<V;;O
219
"("!/
(7 6C@=.); 8E09;>2V A>@><=> 1C;> =V68B8AL C B5?;V, 7=0NG8, I> 2AV V=HV ?>B5@?0NBL 2V4 E>;>4C (10=.); @O=AL:89 B56 ?>B5@?0T 157 :C@820, 0;5 AB>WG=> 7=>A8BL A2>W <C:8 (>=G0@).
"("!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., "("!/, -HCAO, -H8HAO, 4>:. -7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8< (3;C7C20B8) V= BV;L:8 B5?5@ 7103=C2, I> ?@8ACB=V =5 3>2>@OBL 2A5@9>7, 0 =0E01=> ?>BVH0NBLAO 7 =L>3>.
NAŚMIEWAĆ SI, NAIGRAWAC SI
- z kogo-czego
Dopiero teraz pojął, że obecni nie mówią serio, że bezczelnie się z niego naśmiewają.
- )> 6 2>=> >7=0G0T - 15-<5-<5?... @>4C =5 GC2, - 482C202AO O. - 5-<5-<5 B0 9 3>4V! -70@53>B0;0AO 2>=0, ?>BVH0NG8AO V7 <5=5, I> O =VG>3> =VO: =5 2B>@>?0N (. /=>2.); I> FV:02>: G8< <5@75==VH89 B@0?;O2AO G8B0G, B8< A5@45G=VH5 2V= ?>BVH02AO =04 >= VE>B><, 06 4>1@V2 V 25;8:>4CH=V2 (7 6C@=.).
" , -8, 6.-2 G><C, 7 V=DV=., @V4:>
G>3>, 70AB. =0 I>
>HB8 H284:> 70:V=GC20;8AO. >B@510
2 3@>H0E AB020;0 4540;V 2V4GCB=VH>N.
>B@510 2 :=86:0E.
>;8 2 =0A 1C45 4>72V;, 7=8:=5 ?>B@510
?5@5:>=C20B8 9>3> 2 1C4L-G><C.
POTRZEBA - czego; ZAPOTRZEBOWANIE a co
Środki szybko się kończyły. Potrzeba pieniędzy stawała się coraz pilniejsza. Zapotrzebowanie na książki. Gdy będziemy mieć pozwolenie, zniknie konieczność przekonywania go o czymkolwiek.
... / <02 ?>B@51C 2 >3>2V (?5@5:;.);... !2VB;0=0 70E>48;0 4> >ABO E>;>4=0, 3>AB@0 9 3=CG:0, <>2 H?030, 0 O:0AL =52B>;5=0 ?>B@510 2 =V6=>ABV V A?V2GCBBV 35BL ?5@51C@8;0 4CHC (>2BC=); 0 7=V<0;L=><C <0940=G8:C 28=8:0;0 ?>B@510 B> 2 :>20;OE, B> 2 =09<8B0E, B> 2 ?>3@><=8:0E (7 307.); 20=>28G... 1@5E02, I> :C?82 WE BV;L:8 704;O WE 45H528=8, <0NG8 ?>B@51C 2 ?0?5@V 4;O >13>@B0==O A=V40==O A2>W< 4VBO<-H:>;O@0< (>FN1.); 1C48B8 1>409 C G0AB8=8 C:@0W=FV2 ?>B@51C C ?@024V 7030;><, ?>B@51C 2 =570;56=V9 V=D>@<0FVW (7 6C@=.); '0A>< BC30 70 ;N4L<8 B0 V=H8< CICE0T; B>4V 282VB@NTBLAO ?>B@510 ?@> I>AL 3>2>@8B8 7 =8<8 =0 ?8AL<V, C G><CAL ?5@5:>=C20B8 WE, 2V4 G>3>AL ?5@5AB5@V30B8... (7 6C@=.); ... @5;V3V9=8E :>;0E #:@0W=8 2A5 I5 =5 3>2>@8BLAO 3>;>A=> ?@> ?>B@51C @5D>@<8 F5@:>2=>3> 68BBO... (7 6C@=.); 5;8:0 G0AB8=0 :>;8H=L>3> >C=V2AL:>3> ?V4?V;;O ?@>4>26CT A2V9 :>=A?V@0B82=89 AB8;L @>1>B8 =02VBL C 70EV4=8E :@0W=0E =5 B><C, I> VA=CT @50;L=0 ?>B@510 =0 :>=A?V@0FVN (7 6C@=.).
" , -0, -T. - :><C, 4;O :>3> 4;O G>3>, =0 I>
>B@V1=C 20< V=D>@<0FVN 28 >B@8<0TB5 70 =><5@>< B5;5D>=C 0123456. >B@V1=V =0 1C4V2=8FB2> H:>;8 :>HB8 402 @NAA5;L.
POTRZEBNY - komu do czego, na co
Potrzebne informacje mogą państwo uzyskać pod numerem telefonu 0123456. Środki potrzebne na budowę szkoły dała Bruksela.
2A5 F5 ?>B@V1=5 ;N4O< =0 B5, I>1 C=8:=CB8 >AC4C (?5@5:;.).
POBAAŻAĆ - :>B8 w czym; czemu
Od kiedy mąż awansował, żona zaczęła mu pobłażać w niektórych sprawach.
"# ", -0N, -0TH, =54>:. - :><C 2 G><C; G><C
V4:>;8 G>;>2V: >B@8<02 ?V428I5==O =0
@>1>BV, 4@C68=0 ?>G0;0 9><C 2 45G><C
?>BC@0B8.
0=5, 28 ?>BC@0TB5 7;>G8=FO< (?5@5:;.); "0: A0<> G8=8BL - ?>BC@0T A?>B2>@5=V9 A2V4><>ABV C:@0W=AL:>3> 5;5:B>@0BC - C:@0W=AL:0 ?>;VB8G=0 3@><04AL:VABL (7 6C@=); >:8 6 157?@8=F8?=> ?>BC@0B8<CBL 0<1VFV9=8< :5@V2=8:0<? (7 307.); 5<:> 1C2 ?;>E5=L:89, 6V=>G8< 28B@515=L:0< ?>BC@02, V 6V=:0 C 9>3> 2 E0BV 25@E>2>48;0 (>2G>:).
220
% /, -O, A.
70 ?>E>465==O<, @V4:> ?>E>465==O<
@V4:> 7 ?>E>465==O
%B> B8 70 ?>E>465==O<?
POCHODZENIE z pochodzenia
Kim jesteś z pochodzenia? !>;40B8 <0@H>28:8, ?>E>465==O< C:@0W=FV, ?@8A?V2C20;8 59, 28948, 4>;5, V7 2>48 (!<>;8G); 2>@O=8= 7 ?>E>465==O... ( 8;LAL:89).
&# ", -?;N, -?8H; <=. ?>FC?;OBL, 4>:. (@>7<.) - I> 2 :>3> >;>4=V BC@8AB8 ?>FC?8;8 2 4O4L:0 @8-3>@0 :C@:C.
GWIZDNĆ (pot.), PODPROWADZIĆ (pot.) - komu co
Głodni turyści podprowadzili wujkowi Grzegorzowi kurę.
2B>@ 70O2;OT, I> 2 =L>3> ?>FC?8;8 2V@HV, <C78:C, :0@B8=C 10 =02VBL 4C<:C (7 6C@=.).
ZACZYNAĆ, ROZPOCZYNAĆ - co od kogo-czego
Rozpocznę od krótkiej historii, która przydarzyła mi się w Połtawie.
' ", -0N, -0TH, =54>:., '", -G=C, -G=5H; <8=. G. ?>G82, -G0;0, -;>; 4>:. - I> 7 :>3>-G>3>, G8<, @V4H5 2V4 G>3> (1@0B8AO 4> G>3>-=51C4L C ?5@HC G5@3C, 709<0B8AO G8<>AL =0A0<?5@54) >G=C 7 :>@>B5=L:>W VAB>@VW, O:0 B@0?8;0AO 7V <=>N 2 >;B02V.
"0: 1030B> ?>28=5= >4?>2V40B8 0<, I> =5 7=0N, 7 G>3> ?>G0B8 (>FN1.).
'!"", -9IC, -9AB8H. >:. 4> OCZYŚCIĆ - co z czego G8AB8B8. - I> 2V4 G>3> (7@>18B8 G8AB8<, 2840;82H8 ?;O<8, ?>@>E, 1@C4 B>I>) >G8AB8B8 ?;0I 2V4 3@O7V.
V= :8=C2 1V;O ?5GV 4@>20, >1B@V?02 2V4 =8E >18420 @C:028, ?>BV< % >4 A=V3C (. 5478:).
Oczyścić płaszcz z błota.
?>G8AB82 2V=8:>< G>1>B8
/! /, -O, A. - G>3>, G><C WYJAŚNIENIE czego
>4V 7=09B8 :@0I5 ?>OA=5==O FVTW B0T<- Tradno znalezć lepsze wyjaśnienie tej tajem-
=8FV. nicy.
>OA=5==O FL><C <>65 1CB8 >4=5: <5=B0;L=VABL @53V>=C 1C;0 AD>@<>20=0 70 G0AV2 ?@>A2VB=8FL:>W <>=0@EVW... (7 307.); 0A:V;L:8 AO30T <>O >1V7=0=VABL, 5B=>;>3VO HC:0T ?>OA=5==O O28IC ?>B;0GC 7451V;LH>3> 2 <03VG=8E B0 <VD>;>3VG=8E CO2;5==OE (?5@5:;.).
", -2;N, -28H; <=. ?@02;OBL; =5- SAUŻYĆ - komu za co, jako co 4>:. - :><C 70 I>, @V4:> G8< (28:>=C20B8 O:5AL ?@87=0G5==O, 1CB8 ?@840B=8< 4;O G>3>AL)
0=:0 7-?V4 :028 ?@028;0 9><C 70 A:0@1=8G:C.
... 01>@0B>@VO ?@028;0 9><C V 70 :01V=5B... (!;VA.)
Puszka po kawie służyła mu za skarbonkę.
, -0, A.-7V=DV=., =0 I> @V4:> G>3>, =5 - 70E. 4> G>3> (7C<>2;5=0 ?52=8<8 >1AB028=0<8 ?V4AB020, 740B=VABL, <>6;82VABL @>18B8, G8=8B8 I>-=51C4L, :>@8ABC20B8AO G8<-=51C4L)
PRAWO - do czego, czego
221
/
0E8I0B8 A2>T ?@02> =0 I0ABO. @02> =0 157:>HB>2=89 ?@>W74 C <VAL:><C B@0=A?>@BV.
@0FV2=8:0< ?>;B02AL:>W DV;VW B>20@8AB20 =040=> ?@02> >18@0B8 2;0A=>3> ?@54AB02=8:0. @02> ?>A5;N20B8AO 2 <VAB0E.
Bronić swego prawa do szczęścia. Prawo do bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską.
Pracownikom połtawskiej filii spółki przyznano prawo do wybierania własnego przedstawiciela. Prawo osiedlania się w miastach.
>1AB028=0E @5?@5AV9 :>=A?V@0FVO T T48=>N D>@<>N ?>;VB8G=>W 4VO;L=>ABV =0@>4C, I> =5 E>G5 7@5:B8AO ?@020 =0 68BBO C A2>W9 45@602V (7 6C@=.); ... (52G5=:> >A2OB82 A2>W< 2>3=5==8< A;>2>< 25;8:5 ?@02> =0@>4C =0 ?><ABC A2>W< ;NB8< :0B0< (7N10); E>G5 ?>A8;0N 0< C?>2=>2065==O =0 ?@02> ?5@5:;040B8 <>W >?>2V40==O (>FN1.); V=... 7 CAV< 3>=>@>< 4V48G0 1>@>2AO 70 ?@02> 1C4L-O:>3> >B0<0=C20==O (!B5;L<0E).
/, -O, A. -1. 7 V=DV=., 4> G>3>
(E>BV==O)
@03=5==O AB0B8 EC4>6=8:><.
2. 7 V=DV=., 4> G>3> (=0<030==O 74V9A=8B8
I>AL, 4>AO3=CB8 G>3>AL)
@03=5==O 4> A0<>ABV9=>ABV.
PRAGNIENIE - czego
Pragnienie zostania artystą. DŻENIE - do czego
Dążenie do niezależności.
1. "0 O ?@>AB> ?><8@02 2V4 ?@03=5==O 4> 157A<5@BO (?5@5:;.); 2.... @03=5==O 7@>18B8 =0H5 68BBO :@0I8< ("8G); 02=L>3@5FL:89 ?>5B 53=V4 AB25@46CT, I> ?@03=5==O 4> 1030BAB20 - 157C<AB2> (7 307).
PRAGNC - czego, z bezokol; AAKNC - czego
Andrzej bardzo pragnął sławy.
Pragnąć kogoś zobaczyć.
Aaknąć wiedzy.
DŻYĆ do czego, rzadko ku czemu
Dążyć do doskonałości. 1. FL><C - 157?>A5@54=V9 @57C;LB0B 9>3> 4VO;L=>ABV, I> @>71C@:C20;0 ;N459, ?@82G0;0 WE 4C<0B8, =0C:8 9 7=0==O ?@03=CB8 (D@.); 0A8;L=8:8, O:V ?@03=C;8 <>@0;L=>3>, 10, =02VBL 5AB5B8G=>3> 28?@0240==O A2>TW ?>254V=:8 (?5@5:;.); .;VO "8<>H5=:>, O: BV=L, O: 7>1@065==O =0 =530B82V, ?>2V;L=> 7'O28;0AO 2 :04@V 7-70 :>;>=8, 4>A;CE0NG8AL 4> A;V2, =0G5 ?@03=CG8 ?>GCB8 I>AL ?@> A515 (7 6C@=.). 2. "><C <8 ?@03=5<> 4> AB2>@5==O 0=B8:;0=>2>W :>0;VFVW, 4;O O:>W =0 ?5@H><C <VAFV 1C45 ?8B0==O :>=B@>;N 70 281>@0<8 (7 6C@=.).
#", -=C, -=5H, =54>:. - 1. 4> G>3>, G>3>, 7 V=DV=. (E>BVB8) =4@V9 4C65 ?@03=C2 A;028. @03=CB8 :>3>AL ?>10G8B8. @03=CB8 4> 7=0=L.
2. 4> G>3>, 7 V=DV=. (=0<030B8AO 74V9A=8B8 I>-=51C4L, 4>AO3=CB8 G>3>-=51C4L) @03=CB8 4> 4>A:>=0;>ABV.
", -8, 6. =0 ?@0:B8FV
>?@8 70O28 ?>;VB8:V2, =0 ?@0:B8FV =VG>3> =5 ?><V=O;>AO. &5 B@510 ?@>2V@8B8 =0 ?@0:B8FV.
PRAKTYKA w praktyce
Mimo deklaracji polityków w praktyce nic
się nie zmieniło.
Trzeba to sprawdzić w praktyce.
465, =0 ?@0:B8FV B0:V D0:B8 >7=0G0NBL, I> ?V4?@8T<AB2>, ?>B5@?0NG8 2V4 =04;8H:C @>1>G>W A8;8, 7<CH5=5 ?>A8;0B8 ?@0FV2=8:V2 C B@820;V 2V4?CAB:8 70 2;0A=89 @0EC=>: (7 6C@=.); "><C #:@0W=0 - 45@6020, =0 A;>20E G0AB> =5A;CE=O=0 V =5?>:V@=0, 0;5 =0 ?@0:B8FV - 4> >A:28 FV;:>< ;>O;L=0 (7 6C@=).
&.", -NN, -NTH, =54>:. - 1. =04 G8<, @V4:> 1V;O (:>;>) G>3> (B@C48-
PRACOWAĆ - nad czym, przy czym
222
" #"
B8AO =04 AB2>@5==O<, 283>B>2;5==O< G>3>-=51C4L) @0FN20B8 =04 A;>2=8:><.
2. :8< (?5@51C20B8 45AL =0 @>1>BV, =0 A;C61V) @0FN20B8 A;NA0@5< =0 702>4V.
3. =0 :>3>-I>, @V4H5 4;O :>3>-G>3> (B@C48B8AO 4;O :>3>-, G>3>-=51C4L) @0FN20B8 =0 <0DVN.
Pracować nad słownikiem. jako kto (z nazwą zawodu)
Pracować jako ślusarz w fabryce.
dla kogo-czego II na kogo-co (zarabiać na
utrzymanie)
Pracować dla mafii.
1. 0 2AO:8<8 A?@020<8 28 =VG>3> =5 ?8H5B5 ?@> A515. /: ?>GC20TB5 A515? 04 G8< B5?5@ ?@0FNTB5? (>FN1); "CB <>6=0 1C;> ?>10G8B8 2AN @V7=><0=VB=C 157;VG B@02, I> :>;> WE=L>3> ?>;V?H5==O ?@0FN20;0 AB0=FVO (!;VA). 3. ... !5@54 <C4603VBV2 =02@O4 G8 7=0945H :>3>AL, EB> ?@0FN202 18 =0 @04O=AL:C @>72V4:C! (7 6C@=.); 0= !B04=8FL:88 B>@:=C2AO @>4>28E 1>;OG>: V 7V 2AVTN ?@8AB@0ABN A2>TW <V=;82>W 4CHV =0:8=C2AO =0 B8E, EB> ?@0FN202 =0 =L>3> (!B5;L<0E); VT 70?8B02 C @0=0, G8 2V= 25G>@0<8 ?@0FNT 4;O <5@VW (?5@5:;.).
pracować w zawodzie
Jerzy pracuje w swoim zawodzie.
PRZEDSTAWICIEL - kogo-czego
?@0FN20B8 70 D0E><
.@V9 ?@0FNT 70 A2>W< D0E><.
!" , -9, G. - :>3>-G>3>, 2V4
:>3>-G>3> (>A>10, I> ?@54AB02;OT G8W--=51C4L V=B5@5A8, O:0 4VT 70 G8W<AL 4>@CG5==O<, 2V4 V<5=V :>3>-=51C4L) @54AB02=8: 3V@=8:V2 @V7:> 28ABC?82 ?@>- Przedstawiciel górników ostro wystąpił B8 2;048, O:0 =5 A?@><>6=0 70157?5G8B8 przeciwko władzy, która nie jest w stanie A2>TG0A=C 28?;0BC 70@?;0B8. zapewnić terminowej wypłaty pensji.
/... CO2;O2 A515 ?@54AB02=8:>< 3@><04AL:>ABV, V 3@><04AL:VABL O <0;N202 $5<V4>N 7 B5@570<8 2 @C:0E (.. /=>2.); @54AB02=8: 2V4 702>4C @>7?>2V402, O: @>1VB=8:8 9 A5;O=8 702>N20;8 A>1V 2;04C ( 0=G).
" ", -0, G. - =0 I>, @V4:> =0 :>3>, =5 - 70E. 4> G>3> @5B5=45=B =0 720==O G5<?V>=0 A2VBC 7 H0EV2.
PRETENDENT - do czego
Pretendent do tytułu szachowego mistrza świata.
5@54 @540:B>@>< 6C@=0;C 572V@=89 AB>O;> 42>T ;N459, ?@5B5=45=B8 =0 ?@5<VN (;;0=); V= A?@024V <0T V<?>70=B=89 283;O4, F59 70?>?04;8289 ?@5B5=45=B =0 ;L3C, - 4C<0T >H:528G (>;.).
" #", -CN, -CTH, =54>:. -
1. =0 I>, @V4:> =0 :>3>, =5 - 70E. 4> G>3> (70O2;OB8 A2>W ?@020 =0 I>-=51C4L) @5B5=4C20B8 =0 B@>=. @5B5=4C20B8 =0 ?>;>28=C <09=0.
2. =0 I>, =5 - 70E. 4> G>3> (4><030B8AO 287=0==O 70 A>1>N ?52=8E 2;0AB82>AB59, >A>1;82>AB59 7451V;LH>3> 2V4ACB=VE =0A?@024V // ?;5:0B8 ?52=V 0<1VFVW)
&59 6C@=0; A2>3> G0AC ?@5B5=4C202 =0 @>;L 28@07=8:0 ?>3;O4V2 <>;>4>W V=B5;V35=FVW.
wysuwać roszczenia do czego
Wysuwać roszczenia do tronu. Wysuwać roszczenia do połowy majątku. ASPIROWAĆ - do czego; rościć (sobie) pretensje (prawo) do czegoś; mieć ambicje (jakie); pretendować do miana czego
To czasopismo swego czasu aspirowało do roli wyraziciela poglądów młodej inteligencji.
223
" /
@5B5=4C20B8 =0 =5?><8;L=VABL @5B5=4C20B8 =0 ;V45@AB2>.
Pretendować do miana nieomylnego.
Mieć ambicje przywódcze. 1. #65 =5 ;8H5 <>=0AB8@V, 0;5 9 F5@:28 ?@5B5=4C20;8 =0 WW :0?VB0;8 (>=G0@). 2. ><VG0N, I> 28 ?@5B5=4CTB5 =0 @>;N C:@0W=AL:>3> CAA>;V=V (Kon); 2B>@ AB0BBV :065, I> C:@0W=FV H284H5 ?@5B5=4CNBL =0 AB0BCA 65@B2, 0=V6 <07>EVABV2... (7 6C@=.); &O, 157?5@5G=> 5;VB=0 >@30=V70FVO 2V4 ?>G0B:C ?@5B5=4C20;0 =0 28@07 4C<>: 25;8:>W G0AB8=8 C:@0W=AL:>W V=B5;V35=FVW. .. (7 307.); ... >4=0 7 ?>;VB8G=8E A8;, :>B@0 ?@5B5=4CT =0 70E>?;5==O 2;048, =5 ?@>?>=CT 745H528B8 FV=C 45@6028 (7 6C@=.).
" /, V, 6. - 1. =0 I> (?5@52. <=., ?@54'O2;5==O A2>WE ?@02 =0 I>-=5-1C4L)
83=0=89 :>@>;L ?>25@=C2AO, I>1 70O28B8 ?@5B5=7VW =0 ?@5AB>;. 2. =0 I> (?@03=5==O 4><>3B8AO 287=0==O 70 A>1>N ?52=8E 2;0AB82>AB59, >A>1;82>AB59, 7451V;LH>3> 2V4ACB=VE =0A?@024V) $V;L< 7 ?@5B5=7VTN =0 <>@0;VB5B.
PRETENSJA, ROSZCZENIE (najczęściej w Imń) - do czego
Wygnany król powrócił, by wysunąć roszczenia do tronu.
ASPIRACJA (najczęściej w Imn); PRETENSJA do czego
Film z pretensją do moralitetu.
1. @82>4>< ?@54'O2;5==O ?@5B5=7V9 !2OB>A;020 =0 :8W2AL:89 ABV; AB02 =5240;89 ?>EV4 :8W2AL:>3> :=O7O =0 ?>;>2FV2 (7 ?V4@CG=). 2. ?>:>OE C H5?H8=AL:>3> 1C;> 1V4=>, 0;5 7 25;8:>N ?@5B5=7VTN =0 ?0=AL:C >1AB02C ( .-52.); >2=0 ?@5B5=7VW =0 <>;>4VABL V 2@>4C, 2>=0 B0: @0?B>2> ?>B@0?8;0 2 101CAV, I> W9 =5;53:> 1C;> >BO<8B8AL (<8B.).
", -0N, -ŁVTH, =54>:., ", -15@C, -15@5H, 4>:. - I> 70 :8< @815@8 70 <=>N, O AB@0H5==> ?>A?VH0N.
SPRZTAĆ - co po kim
Posprzątaj po mnie, strasznie się spieszę.
#" - 482. c. 313-316
PRZYBYWAĆ
#" , -B:C, G. - 1. 2V4 G>3> (78A:)
@81CB>: 2V4 >A=>2=>W 4VO;L=>ABV DV@<8
1C2 FL>3> @>:C =01030B> <5=H8<.
2. 7 G>3> (:>@8ABL)
/:89 B>1V 7 FL>3> ?@81CB>:?
ZYSK-z czego
Zysk z działalności podstawowej firmy był w tym roku o wiele mniejszy. POŻYTEK, KORZYŚĆ - z czego
Jaki masz z tego pożytek?
1. FV;><C 2 >1;0ABV ?@81CB:8 2V4 A04V2=8FB20 265 4>AO3;8 42>E <V;L9>=V2 :0@1>20=FV2 (7 6C@=.). 2. 5265 3040TH B8, I> T ?@81CB>: O:89AL B>20@8H0< 7 B2>TW A<5@BV? (. #:@.).
, -2>4C, G. - 7 V=DV=., 4;O G>3>,
@V4H5 4> G>3> (?V4AB020 ?52=8E 4V9, 2G8=:V2)
0B8 ?@82V4 AC<=V20B8AO 2 I8@>ABV G8WEAL A;V2. (C:0B8 ?@82>4C 4;O A20@:8.
POWÓD - do czego
Mieć powód, by wątpić w szczerość czyichś słów.
Szukać powodu do kłótni. )>1 =5 4020B8 ?@82>4C 4> AC<=V2C, B@510 ?@>AB> ?><5@B8, B0 9 3>4V (?5@5:;.); @82>4>< 4;O ?>40==O ?>7>2C 2 AC4 <>65 1CB8 V CI5<;5==O ?@02 :20@B8@0=B0... (7 307.). 7 ?@82>4C G>3> z powodu czego
!C<C20B8 7 ?@82>4C 28W74C 4@C30. Smucić się z powodu wyjazdu przyjaciela.
224
/"!/
pod pozorem czego
Pod pozorem przyjacielskiej rozmowy pracownik prokuratury przesłuchał podejrzanego,
... / =5 E>GC, I>1 B8 BC@1C20;0AO 7 ?@82>4C B>W 72VAB:8, O:C O ?>402 2G>@0 (>FN1.); &5 7=0G8BL ?@8=5AB8 BC48 A?8@BC ?V4 ?@82>4>< >DVFV0;L=>W A;C61>2>W @>7<>28 ("NB).
?V4 ?@82>4>< G>3>
V4 ?@82>4>< 4@C6=L>W @>7<>28 ?@0FV2=8: ?@>:C@0BC@8 4>?8B02 ?V4>7@N20=>3>.
"", -0N, -0TH. >:. 4> 2VB0B8. - 1. :>3> (725@=CB8AO 4> :>3>-=51C4L 7 ?@82VB>< // 3>AB8==> ?@89=OB8 ?@81C;8E) @82VB0B8 3>AB59.
2. :>3> 7 G8< (28A;>28B8 :><CAL ?>GCBBO @04>ABV, 704>2>;5==O 7 ?@82>4C O:>WAL ?>4VW, CA?VEC B0 V=.)
@82VB0B8 4@C30 7 =0@>465==O< 48B8=8.
@82VB0B8 V7 70E8AB>< 48?;><=>W @>1>B8, A:;045==O< VA?8BV2, CA?VE><.
3. :>3> 7 G8< (A:;0AB8 ?>1060==O 7 O:>WAL =03>48)
@82VB0B8 7 4=5< =0@>465==O. @82VB0B8 7 >28< @>:><. @82VB0B8 4O4L:0 7 ?>25@=5==O< 7 V@<5=VW.
PRZYWITAĆ, POWITAĆ - kogo
Powitać gości.
POGRATULOWAĆ, POWINSZOWAĆ
-komu kogo-czego; złożyć gratulacje, powinszowania komu z okazji czego Złożyć przyjacielowi gratulacje z okazji narodzin syna.
Pogratulować obrony pracy dyplomowej, zdania egzaminów, sukcesu. złożyć życzenia komu z okazji czego
Złożyć życzenia z okazji urodzin. Złożyć życzenia z okazji Nowego Roku. Przywitać wujka po powrocie z Armenii.
""!/, -0NAO, -0THAO. >:. 4> PRZYWITAĆ SI - z kim 2VB0B8AO. - 7 :8<, 4> :>3>
@82VB0B8AO 7V 7=09><8<. Przywitać się ze znajomym.
- 4><0, O, <01CBL 2?5@H5, =5 ?@82VB02AO 7 4@C68=>N V 7@07C 6 :8=C2AO 4> @>O;N... (>2=0);
- 4>@>25=L:V 1C;8! - ?@82VB02AO 4> =8E !B5FL:>... (=4.); - >1@89 25GV@! - ?@82VB02AO 4> =5W >@>H ("NB.); - )> B0< GC20B8, @>7:07C9B5!... - ?@82VB02AO 4> =L>3> 3>A?>40@ (>FN1.).
" , -0, -T. - 4> :>3>, @V4H5 7 :8<
@82VB=89 4> ;N459.
UPRZEJMY - dla kogo, wobec kogo,
w stosunku do kogo
Uprzejmy dla ludzi.
>=0 28@>AB8;0 A8=0: 2V= 4> AB0@H8E 22VG;8289, 4> <>;>48E ?@82VB=89 ('>@=.); >@489 V =5;0A:0289 7 AB0@H8<8 9 28I8<8 70 A515, @5<VO 1C2 ?@82VB=89 4> G5;O4V ( .-52.).
/"!/, -0NAO, -0THAO, =5-4>:., / #"!/, -=CAO, -=5HAO, 4>:. (@V4:>) - 4> :>3>-G>3>, @V4:> :><C--G><C, 70AB. =0 :>3>-I> @>4025FL 4>23> ?@83;O402AO 4> 10=:=>B0.
PRZYGLDAĆ SI - komu-czemu
Sprzedawca długo przyglądał się banknotowi.
@83;O402AO 4> =8B:8 2 ?@O4FV, C40NG8 AB0@5GC 40;5:>7>@VABL (!<V;.); !B@0E 0@CAV ?>2>;V <8=02, V 2>=0 7 FV:02VABN AB0;0 ?@83;O40B8AO <>;>4F52V (%>B:); =V2 G5@57 B@8 7=>2 GCN B5 A;>2>, 9 =0 <5=5 <0B8 O:>AL ?@83;O40TBLAO, =0G5 I>AL 28?8BCT =V<> (0@2.).
"
" , -0, -T. - 4;O G>3>, 4> G>3>, =0 I> (O:>3> <>6=0 28:>@8AB>2C20B8, 26820B8; O:89 2V4?>2V40T ?52=8< =>@<0<)
=86:0 ?@840B=0 4;O =02G0==O C:@0W=AL:>W <>28. 5<;O ?@840B=0 4;O >1@>1VB:C.
PRZYDATNY - do czego, w czym; NADAJCY SI - do czego
Książka przydatna w nauce języka ukraińskiego. Ziemia nadająca się do uprawy.
65@5;L=0 2>40 9 3@O7V, I> WE @:04V9 ?>A;02 4> L2>20 =0 0=0;V7, 28O28;8AO ?@840B=8<8 4;O ;V:C20==O (V;L45); ... 04VA;0=V 7 '8:03> ?5@52'O7=V <0B5@V0;8 FV;:>< ?@840B=V 4> 28:>@8AB0==O (7 307); 50:FVW >:8A;5==O, 2 O:8E 15@CBL CG0ABL 2>40 V :8A5=L ?>2VB@O, ?5@5B2>@NNBL 1;8A:CGV, B25@4V <5B0;8 2 =V =0 I> =5 ?@840B=89 1@CEB (7 6C@=.).
/"!/, -ONAO, -OTHAO, =5-4>:., "!/, -482;NAO, -4828HAO; <=. ?@8482;OBLAO; 4>:. - 1. 4> :>3>-G>3>, 70AB. =0 :>3>-I>, @V4:> 2 I> (?8;L=>, C206=> 4828B8AO) ><C 74020;>AO, I> 2AV =02:>;> ?@8482;ONBLAO 4> =L>3>.
2. 4> :>3>-G>3>, @V4:> :><C-G><C (C206=> A?>AB5@V30NG8, 282G0B8 :>3>-, I>-=51C4L, >A2>N20B8AO 7 :8<AL, G8<AL V B. V=.) 8@5:B>@ ?>?5@5482 =>2>3> ?@0FV2=8:0, I> 1C45 4> =L>3> ?@8482;OB8AO.
PRZYGLDAĆ SI - komu-czemu
Wydawało mu się, że wszyscy wokół mu się
przyglądają.
komu-czemu
Dyrektor uprzedził nowego pracownika, że będzie mu się przyglądał. 1. > :>@84>@C, ?>27 2V4G8=5=V 425@V, A=C20;8 =57=09><V ;N48. 5EB> 703;O402, ?@8482;ONG8AL 4> 8E09;0, =0G5 ?8B02, EB> 2V= B0:89 ("><G.); 4>@>2:0NG8AL 7> <=>N, 2V= 70B@8<02 <>N @C:C 9 71;87L:0 ?@848282AO 2 ;8F5 (0A). 2. 0 45=L O ?@848282AO 4> @8FO, ?>4@C682AO 7 =8< (10=); / =5 @07 E>482 V ?@8482;O2AO B><C 1C@O:>2><C ?>;N ($@).
, -0, -T. - :><C
&V 4C<:8 1C;8 W9 ?@8T<=8<8.
PRZYJEMNY, MIAY - dla kogo
Te myśli były dla niej przyjemne.
WW 4>B8: 1C2 9><C ?@8T<=89 (?5@5:;); CB0=LFV 1C;0 ?@8T<=>N 9>3> C2030... (>=G0@).
/"!/ - 482. A. 317
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., "!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. -1. :><C, ?5@54 :8<-G8< 2 G><C, 70AB. ?@> I>, =5 70E. 4> G>3> (@>7:@820B8 O:CAL B0T<=8FN, 3>2>@8B8 ?@024C ?@> I>-=51C4L ?5@54 :8<-, G8<-=51C4L) 5B@> ?@87=02AO ?5@54 A?V2?@0FV2=8:0<8 2 ?><8;FV.
2. ?5@54 :8< 4> :>3>-G>3> (@>7<. - 28O2;OB8 A515 7=09><8< 7 :8<-, G8<-=51C4L, ?@8E8;L=8:>< G>3>AL, =5 FC@0B8AO :>3>-, G>3>-=51C4L)
LDOWAĆ
PRZYZNAWAĆ SI - komu, przed kim--czym do czego
Piotr przyznał się przed współpracownikami do błędu. PRZYZNAWAĆ SI do czego
226
#'
!CG0A=V A>FV0;-45<>:@0B8 @V4:> ?@87=0 NBLAO 4> A2>WE :><C=VAB8G=8E :>@5=V2.
Współcześni socjaldemokraci rzadko przyznaj ą się do swych komunistycznych korzeni. 1. 5=V 3V@:> ?@87=0B8AO 2 FL><C ?5@54 20<8, V O @>7C<VN, I> :>6=0 G8B0G:0 ;8H5 A:@CH=> ?>E8B0T 3>;>2>N: 2AV 2>=8, E;>?8, >4=0:>2V (8==8GC:); 5 1C;> 4@C3>W @048, O: ?@87=0B8AO C 2AL><C <0B5@V, ?@>E0B8 2 =5W ?>@048 (>FN1.); ;5 ?@87=0B8AO ?@> A2>N 1574VO;L=VABL 1C;> 1 30=51=> ( V4<>3.). 2. 5 ?@89<09AO =V 2 O:V< @07V 1>@>=8BL @45=B0, O:18 9>3> ?>AB02;5=> =0 AC4. )5 :@0I5 - B8 7>2AV< =5 ?@87=0209AO 4> =L>3> ?5@54 ;N4L<8 (. #:@.); ... V= V7 70E>?;5==O< ?@87=0TBLAO 4> WE=L>W :C;LBC@>;>3VG=>W :=86=>W B@048FVW (76C@=.); '8 =5 E0@0:B5@=>, I> =02VBL A0< @5D>@<0B>@, . !. >@10G>2, =5 70?5@5GCT, 0 =02?0:8, V 40;V ?@87=0TBLAO 4> :><C=V7<C... (7 6C@=.); @87=0NBLAO 4> FL>3> =0?@O<C (<>45@=V7<C) - =0B %>B:528G, 20= 8?0, 0B5@8=0 @8=528G520 V A?>@048G=> 45EB> 7 V=H8E... (D@.).
'" - :>3> :8<, =0 :>3>
@02;V==O B>20@8AB20 ?@87=0G8;> 8E09;0 (?>@BL:0 3>;>2>N >4=>3> 7 4>GV@=VE ?V4?@8T<AB2.
>;8 AB0@>3> ?@8OB5;O ?@87=0G8;8 =0 <V=VAB@0, >@>=>2 <V3 BV;L:8 ?@82VB0B8 9>3> (!>1:>).
MIANOWAĆ - kogo kim
Zarząd spółki mianował Michała Szportka prezesem jednej ze spółek-córek.
" - 482. c. 313-316
- ><5. A. 313-316
, -0, G. - G>3>, G><C (>AB0==O D>@<0 BV;L:8 7 2:07V2=8<8 709<5==8:0<8)
&59 2G8=>: =0:@0I89 ?@8:;04 9>3> AB02;5==O 4> >1>2'O7:V2. >4V 7=09B8 :@0I89 FL>3> ?@8:;04!
PRZYJEŻDŻAĆ PRZYJAZD PRZYKAAD - czego, na co
Ten postępek to najlepszy przykład jego stosunku do obowiązków. Trudno znalezć na to lepszy przykład.
!B>AC=:8 <V6 L2>2>< V $@09=1C@ę>< ?@5:@0A=89 FL><C ?@8:;04 (7 6C@=).
:><CAL ?@8:@> 70 :>3>
/ <>3;0 1 I5 4>23> A20@8B8AO 7 G>;>2V:><, B0 AB0;> <5=V ?@8:@> 70 A8=0, O:89 10G82 =0HC AC?5@5G:C.
@8:@> <5=V 70 20A, /3>4>! ;5 ?@8:@> 9
@5GV... ( 5G5@40).
, -0, -T. - 4> G>3>
0FVT=B8 ?@>3C;N20;8AO ?0@:><, ?@8;53;8< 4> ;V:0@=V.
5;8:0 75<;O=:0 9 ?@8;53;V 4> =5W >:>?8
@8;53;89 4> @V:8 (!").
#' , -0, -T. - 4> G>3>
0H5 A5;> =0@5HBV ?@8;CG5=5 4> F82V;V70FVW. >1C4>20=> 4>@>3C 4> @09F5=B@C, 2AB0=>2;5=> B5;5D>=8, ?V4V<:=5=> V=-B5@=5B.
PRZYKRO
żal komuś kogoś
Mogłabym jeszcze długo kłócić się z mężem, ale żal mi było syna, który widział naszą sprzeczkę, 70 A515, 1> A?@>2>:C202 20A 3>2>@8B8 6>@AB>:V
PRZYLEGAY - do czego; SSIADUJCY z czym
Pacjenci spacerowali po parku, który przylegał do szpitala, 1C;8 265 7018BV ?>@0=5=8<8 4> :@0N (CG5@);
PRZYACZONY, WACZONY - do
czego
Naszą wieś wreszcie ucywilizowano. Wybudowano drogę do miasta powiatowego, założono telefony i podłączono internet.
227
/"!/
@8;CG5=89 4> :C;LBC@8 (!").
/"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:., "!/, -<8@8AO, -<8@8HAO, 4>:. 7 :8<-G8< @8<8@8B8AO 7V A2>TN 206:>N 4>;5N.
GODZIĆ SI - z kim czym
Pogodzić się ze swoim ciężkim losem.
1V>3@0DVG=>3> 1>:C 2VAV<45AOBV @>:8 - B> VAB>@VO $@0=:>28E ?@>1 ?@8<8@8B8AO 7 30;8FL:8<8 =0@>4>2FO<8 (@8<.);... / <CHC ?@8<8@8B8AO 7 B8<, I> <5=V 2V4<>2;OBL C ?><8;C20==V (?5@5:;).
#(#", -CN, -CTH, =54>:., #!", -CHC, -CA8H, 4>:. - :>3> I> 4> G>3>, 7 V=DV=.
@8<CHC20B8 <>2G0B8.
ZMUSZAĆ - kogo-co do czego
Zmuszać do milczenia. ... @8<CA8;0 9>3> ?@8 =V9 >4O3B8AO ("C;C1); V= <VF=8< 7CA8;;O< 2>;V ?@8<CHCT A515 4> @>1>B8 V ?>E8;OTBLAO =04 ?5@30<5=B0<8 (. #:@.).
#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., "!/, -96CAO, -978H-AO, 4>:. - ?5@54 :8<-G8< 5 ?@8=86C9AO ?5@54 =8<.
PONIŻAĆ SI - przed kim-czym
Nie poniżaj się przed nim.
>;8 ;N48=0 B0: ?@8=86CTBLAO ?5@54> <=>N, B> O, <01CBL, 2 G><CAL 28==89 (!;VA).
/", -ON, -OTH, =54>:., ", -?8=N, -?9=8H, 4>:. - I>, 7 V=DV=. (?5@5AB020B8 28:>=C20B8 01> ?5@5@820B8 =0 O:89AL G0A O:C-=51C4L 4VN, 4VO;L=VABL, O:89AL ?@>F5A) @8?8=OB8 4VO;L=VABL. @8?8=8 A?V20B8!
#!"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., #!""!/, -CICAO, -CA-B8HAO, 4>:. - G>3>
<8B@> CA2V4><;N202, I> ?@8?CAB82AO 3@C1>W ?><8;:8.
ZAPRZESTAWAĆ - czego, z bezokol., PRZESTAWAĆ - z bezokol.
Zaprzestawać działalności. Przestań śpiewać!
DOPUSZCZAĆ SI - czego
Dymitr zdawał sobie sprawę, że dopuścił się
rażącego błędu.
- "0: >B, B>20@8HV, - ?>G02 3>;>20 F5E:><C, - C =0A =0 702>4V 3@C?0 @>1VB=8:V2, 4> O:8E B5?5@ H:>40 ?@8:;040B8 FN ?>G5A=C =072C, ?@8?CAB8;0AO 30=51=>3> 2G8=:C ( 0=G).
#", -CN, -CTH, 4>:.-:>3> 4> :>3>
04V9:0 ?@8@52=C20;0 A2>3> E;>?FO.
stać się zazdrosnym o kogo
Nadijka stała się zazdrosna o swego chłopaka.
> B0:>W EV10 =5 ?@8@52=CTH? %>48BL, O: ?020, O: F0@V2=0! ( C4.); #@078;0 WW, :>;8 ?@8@52=C20;0 A2>3> G>;>2V:0 4> =5W ( 8@=89); 3 >3>@5FL:8< - ?>2=89 @>7@82. @8@52=C202, 10G8B5, 4> A2>TW 4V2G8=8 (>;).
' , -0, -T. -1. 4> G>3>, @V4:> =0 I> 70 I> (70AC465=89)
SKAZANY - na co za co
228
!#%"!/
0B ?V4=O2 A>:8@C =04 3>;>2>N ?@8@5- Kat podniósł topór nad głową skazanego ?0
G5=>3> 4> AB@0B8. śmierć.
2. =0 I> (O:><C 703@>6CT =5<8=CGVABL ?0 A> G>3>-=51C4L; O:89 <CA8BL ?5@51C20B8 2 O:><CAL AB0=V, ?5@52. =530B82=><C)
8O28;>AO, I> 157 2B@CG0==O 45@6028 Okazało się, że przy braku ingerencji pań-
2 C<>20E @8=:>2>W 5:>=><V:8 1030B> 25@AB2 stwa w warunkach gospodarki rynkowej
ACA?V;LAB20 ?@8@5G5=V =0 682>BV==O. wiele grup społecznych jest skazanych na
wegetację.
1. =0B C65 7 >1@>=5=>N =0 3@C48 3>;>2>N AB>O2 A5@54 E0B8, <>2 ?@8@5G5=89 4> AB@0B8 ( 0=G). 2. - /:8< =528<>2=> ?@5:@0A=8< 740202AO W< BVTW E28;8=8 <>2G07=89 ;VA, ?@8@5G5=89 =0 703815;L (>=G.); ... N48=0 T O:>NAL 703C1;5=>N 2 E0>AV 2>@>6>3> W9 1CBBO, =V:G5<=>N, ?@8@5G5=>N =0 AB@0640==O VAB>B>N (7 ?V4@CG=.).
", -0N, -0'H, =54>:., ", -5GC, -5G5?B, 4>:. - 1. :>3> 4> G>3>, @V4:> =0 I> 70 I> (70AC46C20B8) 0 A:>T==O ?'OBL>E 2182AB2 728=C20G5=>3> ?@8@5G5=> 4> @>7AB@V;C. 2. :>3> =0 I>, 7 V=DV=. (A2>W<8 4VO<8, 2?;82>< A?@8G8=OB8 :><C-=51C4L I>AL, ?5@52. =530B82=5)
5 =040NG8 W< 4>?><>38, 28 ?@8@V:0TB5 WE =0 682>BV==O.
SKAZYWAĆ - kogo na co za co
Za popełnienie pięciu zabójstw oskarżonego skazano na rozstrzelanie. kogo na co
Nie udzielając im pomocy, skazujecie ich na wegetację.
1. - 8 A?5@20 ?@8@5:;8 <5=5 4> @>7AB@V;C, 0 B5?5@ E>G5B5 7=0B8, I> O 70 >48=? ( 0=G); >=8 - 2>T2>48 9 1>O@8 >@8 - :0@0;8 >F8E... G>@=8E ;N459 O: BV;L:8 <>3;8, :840;8 2 ?0@C18, 2V44020;8 =0 ?>BV:, ?>3@01C20==O, ?@8@V:0;8 =0 A<5@BL (!:;.). 2. 5?;V:8 ?>28==V 1CB8 28@07=V V O:=09:>@>BHV. 5 <>6=0 ?8A0B8 A:@V7L CA5 4> :V=FO V B8< A0<8< ?@8@V:0B8 0@B8AB0 =0 @>;L G8BFO (>26.); %09 ;V:BV 3@875 A>1V 2>@>3 70:;OB89, - 0H B@C4 =0 703815;L 9>3> ?@8@V:... (>@.); C4L-O:89 1C=B AC?@>B8 8<C ?@8@V:02 <>=0@E0 9B8 1>A>=V6 C 0=>AAC - 70<>;N20B8 3@VE8 (7 6C@=.).
!" - 482. A. 313-316
!" - 482. A. 317
!#%"!/, -0NAO, -0THAO, !#%#"!/, -CNAO, -CTHAO =54>:., !#%"!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. -1. 4> G>3>, 70AB. G><C (=0?@C6CNG8 A;CE, =0<030B8AO ?>GCB8 I>-=51C4L) @8A;CE0B8AO 4> @>7<>28. 2. 4> :>3>-G>3> (72060B8 =0 :>3>-, I>--=51C4L, C@0E>2C20B8 G8NAL 4C<:C) @8A;CE0B8AO 4> 10BL:>2>W 4C<:8.
PRZYSYAAĆ PRZYSIADAĆ PRZYSAUCHIWAĆ SI - czemu
Przysłuchiwać się rozmowie. UWZGLDNIAĆ - co; brać pod uwagę co
Uwzględniać zdanie ojca.
1. 40<5=:> 7;V7 7 :>18;8... ?V4V9H>2 4> <5=5, AB02 ?@8A;CE0B8AO 4> <>3> :0H;N, ?>:;02 <5=5 =0 75<;N V 27O2AO @>18B8 <0A06 (.. /=>2.). 2. / ?@8A;CE0NAL 4> @568A5@V2, 3;O40GV2, 1> F5 ?>3;O4 7A5@548=8 (7 6C@=.).
229
!" ! #"
!" ! #", -CN, -CTH, =5-4>:., !" !#", -CN, -CTH, 4>:.
1. I> 4;O G>3>, 4> G>3> (@>18B8 I>-=5-1C4L ?@840B=8< 4;O 28:>@8AB0==O 7 ?52=>N <5B>N, 2 ?52=8E C<>20E) @8AB>AC20B8 <0H8=C 4> ?@0FV 2 <V=;828E ?>3>4=8E >1AB028=0E. @8AB>AC20B8 ?V4@CG=8: 4;O 28:>@8AB0==O 2 ?@>D5AV9=8E CG8;8I0E.
2. I> ?V4 I> (?5@5@>1;OB8, ?5@5>1;04=C20B8 I>-=51C4L, ?5@5B2>@ONG8 2 I>AL V=H5)
@8AB>AC20B8 AB0@89 203>= ?V4 =VG;V6:C 4;O 1><6V2.
PRZYSTOSOWAĆ - co do czego
Przystosować maszynę do pracy w zmiennych warunkach atmosferycznych. Przystosować podręcznik do wykorzystywania w szkołach zawodowych. PRZERABIAĆ - co na co
Przerobić stary wagon na noclegownię dla
kloszardów.
1. ;O 4@C:C20==O CB5=15@ę ?@8AB>AC202 A?5FV0;L=89 @CG=89 25@AB0B... (7 ?V4@CG=.); ... %B>AL E8B@><C4@89, ?@8AB>A>2CNG8 B0=: 4> <8@=>3> 68BBO... A:8=C2 7 =L>3> 10HBC V =0B><VABL 2AB0=>282 728G09=89 @>1>G89 :@0= (>=G0@). 2. 48= V7 AB0@8E :>@V2=8:V2 ?@8AB>A>2CT<> ?V4 B5;OB=8: (7 307.); 5@H 70 2A5 A?0;L=N ?@8AB>AC20;8 ?V4 2VB0;L=N <>4=>3> B8?C (V;L45); ... VAF52V 2;0ABV >1VFONBL ?@8AB>AC20B8 ?V4 A04>: ?@8<VI5==O AB0@>W H:>;8 (7 307.).
!##", -CN, -CTH, =54>:., !#", -AC46C, -AC48H, 4>:. -1. :>3> @>A. 4> G>3>, =0 I> 70 I> (287=0NG8 :>3>AL 28==8<, 2AB0=>2;N20B8 9><C O:C--=51C4L <V@C ?>:0@0==O) 52>;NFV9=89 B@81C=0; ?@8AC482 9>3> 4> B@L>E @>:V2 C2'O7=5==O 70 @>7?>2AN465==O 0=B845@602=8E ;8ABV2>:. 2. :><C-G><C I> (28=>A8B8 @VH5==O ?@> ?@8A2>T==O O:>3>-=51C4L 720==O, 2@CG5==O =03>@>48, ?@5<VW V B. V=. :><C-, G><C--=51C4L)
C@V ?@8AC48;> 3>;>2=89 ?@87 V@0=AL:><C DV;L<>2V @04VW 25;>A8?54V2.
SKAZYWAĆ kogo na co za co
Trybunał rewolucyjny skazał go na trzy lata pozbawienia wolności za rozpowszechnianie antypaństwowych ulotek. PRZYZNAWAĆ - komu-czemu co; NADAWAĆ - komu-czemu co
Jury przyznało główną nagrodę irańskiemu filmowi Złodzieje rowerów".
1. ... WW 1@0B0 ?@8AC48;8 4> A<5@B=>W :0@8 70 7=CI0==O 7 :><C=VABV2... (Kon.); 524>27V 2825;8 9 V=H8E 70AC465=8E... 4=C BV;L:8 0@VN >6CH=C ?@8AC48;8 =0 B@8 @>:8 C<>2=> V 7-?V4 20@B8 72V;L=8;8 (>;>2:>). 2. 1906 @. %0@:V2AL:89 C=V25@A8B5B ?@8AC482 $@0=:>2V ABC?V=L ?>G5A=>3> 4>:B>@0 @>AV9AL:>W A;>25A=>ABV (7 ?V4@CG=.).
!/"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., !/ #"!/ V !/"!/,
-3=CAO, -3=5HAO; <8=. G. ?@8AO3=C2AO, -=C;0AO, -;>AO V ?@8AO3AO, -;0AO, -;>AO; 4>:. (@>7<.) - :><C 2 G><C G8<, 7 V=DV=. @8AO30NAO 2AV< <5=V =094>@>6G8<, I> O =5 28=5=.
PRZYSIGAĆ - komu co; na kogo-co; KLĆ SI - na co, rzadko na kogo, czym, rzadko kim
Klnę się na wszystko, co mi najdroższe, że nie jestem winien.
230
% #"!/
V= ?@8AO3AO 28:>=0B8 F5 70240==O. ! Przysiągł, że wykona to zadanie.
>?><>68 I5 @07, @8AO30NAO 1>@>4>N ?@>@>:0, I> 1V;LH5 =V:>;8 =5 1C4C B>1V 4>:CG0B8 A2>W<8 A?@020<8, BV;L:8 2@OBC9 C;L60=... ("C;C1); V2G8=0 ?@8AO30;0AO C A2>W9 2V@=>ABV... (>=G0@).
:><C-G><C,
" , -0, -T. @V4:> 4;O :>3>-G>3>
28G09 ?@8B0<0==89 :>G>28< ?;5<5=0<
CHARAKTERYSTYCZNY - dla kogo--czego; WAAŚCIWY - komu-czemu
Zwyczaj charakterystyczny dla plemion koczowniczych.
:V<=0B8 ?0E=C;> ?8;N3>N V =03@VB8< ?>2VB@O<, ?@8B0<0==8< BV;L:8 :V<=0B0<, 45 265 402=> =5 ABC?0;0 ;N4AL:0 =>30 (!>1:>); >6=0 ;N48=0 <0T A2V9, ?@8B0<0==89 W9, A2>T@V4=89 A?>AV1 28A;>2;N20==O (!<>;8G); @8B0<0==89 =0H><C =0@>4>2V (!").
# '#", -CN, -CTH, =54>:.,
# '", -GC, -G8H, 4>:. I> 4> G>3> (2;0HB>2C20B8, >@30=V7>2C20B8 V B. V=. I>-=51C4L 7 =03>48 O:>WAL 7=0<5==>W ?>4VW, A2OB0 B>I>)
V4:@8BBO =>2>W H:>;8 <VAL:0 2;040 E>G5 ?@8C@>G8B8 4> =O =570;56=>ABV #:@0W=8.
840==O :=86:8 <0NBL =0<V@ ?@8C@>G8B8 4> A2OB:C20=L 100-@VGGO C=V25@A8B5BC.
-0, -T. - 4> :>3>, =5 -
UCZCIĆ - co czym
%,
70E. 4;O :>3>
>289 48@5:B>@ 1C2 ?@8E8;L=89 4> ?@0FV2=8:V2.
Otwarciem nowej szkoły władze miejskie chcą uczcić Święto Niepodległości Ukrainy.
Publikacją książki mają zamiar uczcić obchody stulecia uniwersytetu.
PRZYCHYLNY - komu, dla kogo
Nowy dyrektor był przychylny pracownikom.
> A>@>:0@VG=>3> :@0A5=O D@>9;O9= 1C;0 >A>1;82> ?@8E8;L=0, 0;5 F5 9><C 0=VA:V;L:8 =5 4>?><>3;> (7 307.); (CE528G C@O482 <5=V E0BC, T 4;O <5=5 4C65 ?@8E8;L=89 V 45;V:0B=89 (!B5D.).
% #", -CN, -CTH, =54>:., % ", -0N, -0'H, 4>:. -1. :>3>--I> 2V4 :>3>-G>3> (?5@5E>2C20B8) N48 ?@8E>20;8 9>3> =0 3>@8IV 2V4 ?5@5A;V4C20GV2.
2. I> 2V4 :>3>-G>3> (70B0N20B8) 5 <>6C V =5 E>GC ?@8E>2C20B8 2V4 B515 ?@024C.
UKRYWAĆ - kogo-co przed kim-czym
Ludzie ukryli go na strychu przed prześladowcami. co przed kim-czym
Nie mogę i nie chcę ukrywać przed tobą
prawdy.
02VBL 2V4 5>=8 2V= ?@8E>202, I> =04VA;02 4> 6C@=0;C AB0BBN ?@> ><5=0 >;;0=0 (?5@5:;.); >=0 2AV<0 A?>A>10<8 =0<030TBLAO ?@8E>20B8 A2>N 1V4=VABL 2V4 :>;53-;V:0@V2... (7 6C@=.); )>AL ?@8E>20B8 2V4 C:>2>W, 1CB8 7 =5N =5I8@>N - <0@=0 A?@020 (>=G.).
% #"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., % "!/, -0NAO, -9THAO, 4>:. - 2V4 :>3>-G>3> (70;8H0B8AO =5?><VG5=8<)
coś uchodzi (czyjejś) uwagi (rzadko uwadze)
231
% "
V4 =5W =5 ?@8E>20;>AO, I> G>;>2V: =0- Nie uszło jej uwagi, że mąż jest podpity.
?V4?8B:C.
"0 =5 ?@8E>20;>AO 2V4 =L>3> A8=>25 70B0T=5 1060==O, O:5 B>9 =0AB8@;82> 28=>HC202 V 4> O:>3> @VHCG5 3>BC202AO (5); V4 ?>3;O4C C:VW 070@V2=8 =5 ?@8E>20;>AL, I> A8= WW, ?@8BC;82H8AL ?V4 45@52><, AB>WBL A8@>B;82>, =5 B0=FNT, V CA<VH5G:8 9>3> AB0NBL 2A5 :@82VHV (>=G0@).
PRZYCHODZIĆ
pytać o cenę, porównywać ceny, rozważać kupno // umawiać się co do ceny
% " - 482. c. 313
& ."!/, -NNAO, -NTHAO V
& /"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:.,
& "!/, -FV=NAO, -FV=8HAO,
4>:. - 4> G>3> (4V7=020B8AO ?@> FV=C
7 <5B>N :C?V2;V 01> 287=0G5==O A2>WE
:C?V25;L=8E <>6;82>AB59 // 4><>2;OB8AO
7 :8<AL ?@> :C?V2;N 01> ?@> =09=OBBO
:>3>-, G>3>-=51C4L 70 283V4=C 4;O A515
FV=C)
VB0;V9 E>482 ?> 02B>A0;>=V V ?@8FV=N- Witalij chodził po salonie samochodowym
202AO 4> =>28E <>45;59 $>@40. V porównywał ceny nowych modeli Forda.
> O@<0@:C 2V= E>48BL, 3@>H8<0 1@O7:0, AB0B5G=89, B0:89 3>A?>40@, 4> 2AL>3> ?@8FV=NTBLAO (>@4.); II &V;89 45=L <8 1V30;8 ?> <VABC, >3;O=C;8 1030B> @>7:VH=8E :20@B8@ V =02VBL ?@8FV=8;8AO 4> >4=VTW >A2).
'" , -0, -T.-4> :>3> (O:89 <0T 157?>A5@54=V9 AB>AC=>: 4> :>3>-, G>3>--=51C4L)
> FVTW 0D5@8 ?@8G5B=V ;N48 7 =091;86G>3> >B>G5==O ?@5<'T@-<V=VAB@0.
ZWIZANY - z czym; UWIKAANY, ZAMIESZANY - w co
W tę aferę zamieszani są ludzie z najbliższego otoczenia premiera. !030940 2V4 4CHV @0489 9><C, O: @0489 CAL><C =0 A2VBV, I> O:>NAL <V@>N ?@8G5B=5 4> 9>3> ?5@H>3> 4@C30, 4> @O=AL:>3> (>=G0@); 25AL F59 A:;04=89 ?5@V>4 O 1C2 ?@8G5B=89 4> 28@>1;5==O >A=>2=8E ?8B0=L V @50;V70FVW 7>2=VH=L>W ?>;VB8:8 #:@0W=8 (7 6C@=.); #AV<, EB> ?@8G5B=89 4> 28E>20==O <>;>4>3> ?>:>;V==O, 2V4><>, O: 1030B> 2068BL 2 A8AB5<V D>@<C20==O A2V4><>ABV =0H8E 4VB59, <>;>4V 282G5==O @V4=>3> :@0N (7 307.);... "5@>@8AB... 1C2 ?@8G5B=89 4> ?V4@82C 2A5A2VB=L>3> F5=B@C B>@3V2;V C LN->@:C (7 307.).
ZWIZEK - kogo z czym
'" !",, -=>ABV, 6. - :>3> 4> G>3> (72'O7>:, AB>AC=>: 4> :>3>-, G>3>--=51C4L)
@8G5B=VABL $@0=:0 4> ;VB5@0BC@=>W B5GVW 45:045=B87<C 28:;8:0T 1030B> 70?5@5G5=L.
0;8=FV 1C;> 701>@>=5=> 3>2>@8B8 ?>:8 I> ?@> 703V= A2>3> 10BL:0 V ?@> A2>N ?@8G5B=VABL 4> B>3> 703>=C (5<;O:); ... 0O2C V:B>@0 54254GC:0 ?@> ?@8G5B=VABL 9>3> @>48GV2 4> 2872>;L=>3> @CEC <8, 7 4>72>;C G8B0GV2, 70;8H8<> ?>70 C203>N (7 6C@=.).
Związek Franki z literackim nurtem dekadentyzmu wywołuje wiele sprzeciwów.
' , -8, 6. - 1. G>3>, G><C (7
2:07V2=8<8 709<5==8:0<8) (O28I5, O:5 7C<>2;NT 01> ?>@>46CT V=H5 O28I5)
PRZYCZYNA-czego
232
."!/
Przyczyna awarii.
Jaka była prawdziwa przyczyna tego, co się
wydarzyło?
PRZYCZYNA, POWÓD
Nie ma powodów, aby umorzyć dług temu przedsiębiorstwu.
Przyrząd nie działa jak należy - z wielu powodów.
1. @8G8=8 70?@>20465==O 2V7>2>3> @568<C I>4> #:@0W=8 4>A8BL 203><V (7 6C@=.); /@8=0 70E2>@V;0. 28G09=>, ?5@H>N ?@8G8=>N FL>3> 1C;0 AB0@VABL, ;VB0, 0;5 =091V;LH5 2068;>, <01CBL, I> ?>G0;0AL >AV=L, =53>40, A;L>B0 (!:;.); / =5 7=0N, O:0 B><C ?@8G8=0 - ?>:20?;82VABL, =5410;LAB2>, =57=0==O <0B5@V0;C... (7 6C@=.); &5 =522VG;825 ?>2>465==O V 1C;> 70 ?@8G8=C B><C, I> ?0= !B0=VA;02 28@VH82 70 :@0I5 :8=CB8 @>4>2C !;8<0:V2:C... (!;VA). 2. ... 0 F5 VA=CNBL >1'T:B82=V ?@8G8=8 (7 6C@=.); '0A 1C2 B@82>6=89, G5@=8FO 6 <0;0 A2>W ?@8G8=8 ?>A?VH0B8 ( 8:.).
@8G8=0 020@VW.
/:0 1C;0 A?@026=O ?@8G8=0 B>3>, I> B@0?8;>AO?
2. 4;O G>3>, =0 I>, 7 V=DV=. (?V4AB020, ?@82V4 4;O O:8E-=51C4L 4V9, 2G8=:V2) 5<0T ?@8G8= 4;O ?>30H5==O 1>@3C FL><C ?V4?@8T<AB2C.
@8AB@V9 =5 ?@0FNT O: A;V4 - ?@8G8= =0 F5 1030B>.
), -0, A. =0 ?@V728I5
8@5:B>@>< H:>;8 AB02 CG8B5;L VAB>@VW, =0 ?@V728I5 ;04:89. =0 ?@V728I5 (=07820B8, 3C:0B8 V B. V=.) 5B@> 7482C202AO, :>;8 =57=09><5FL 725@=C2AO 4> =L>3> =0 ?@V728I5.
NAZWISKO
> nazwisku
Dyrektorem szkoły został nauczyciel historii o nazwisku Hładkyj. po nazwisku (nazywać, wołać itp.) Piotr zdziwił się, kiedy nieznajomy zwrócił się do niego po nazwisku.
5@A>=06 =0 ?@V728I5 C:0H5=:> 7'O2;OTBLAO =0 AF5=V 1V;>@CAL:>3> ?>;VB8G=>3> 25@B5?C 2 1999-<C (7 6C@=); 0?B>< GCN, O: EB>AL 3C:0T <5=5 =0 ?@V728I5 (>;.).
'", -0N, -0TH, =54>:., '", -GC, -G8H, 4>:. - :><C I>, @V4H5 70 I> {=5 - @>A. :>3>) @>10G <5=V <>N 1573;C74C ?>254V=:C.
PRZEBACZAĆ, WYBACZAĆ -komu co
Wybacz mi moje niemądre zachowanie. ... AN48 T 4>1@V ;N48, B@510 ;N18B8 1;86=L>3> V ?@>10G0B8 9><C 9>3> ?@>28=8... { 51>@0:); - "5, I> <>6=0 ?@>10G8B8 45O:8< 20H8< :>70:0<, B>3> =5 <>6=0 ?@>10G8B8 20<... {>26.); - @>10G, 0N, 70 B5, I> O A:06C B>1V 70@07 {?5@5:;.).
?@>10GB5 (?@>10G09B5) =0 FL><C (FV<)
A;>2V (C6820TBLAO O: D>@<0 2810G5==O 70
268BV 2 @>7<>2V @V7:V 01> =5?@8AB>9=V
A;>20)
"0 2V=, ?@>10GB5 =0 A;>2V, =52V4?>2V40;L-
=89 3V2=N:. &5 1573;C74O 1@0B8 B0:>3>
2 A?V;L=8:8.
- I> I5 28 1C4C20;8? - 4>?8BCTBLAO V=65=5@.
=C6=8: 1C4C20;8 {"0@=.).
przepraszam za wyrażenie; za przeproszeniem
Przecież on, za przeproszeniem, jest nieodpowiedzialnym gówniarzem. To szaleństwo brać go na wspólnika.
)5 <8, ?@>10GB5 =0 A;>2V, 7 =B>H:><
."!/, -NNAO, -NTBAO, =54>:., "!/, -20;NAO, -20-;8BAO, 4>:. 0 ?@>20;8B8AO :@V7L 75<;N
ZAPADAĆ SI
0 zapaść się pod ziemię
233
"!/
V= 7=8:, =0G5 ?@>20;82AO :@V7L 75<;N. | Zniknął, jakby się zapadł pod ziemię.
"!/, -=NAO, -=9HAO, 4>:. - G8< ?5@54 :8<
"8 4C65 ?@>28=82AO ?5@54V <=>N. '8< O ?5@54 B>1>N ?@>28=82AO?
ZAWINIĆ - wobec kogo, rzadziej względem kogo, rzadko przeciw(ko) komu; czym komu
Bardzo wobec mnie zawiniłeś.
W czym ja ci zawiniłem? V4 B0:>W ?>254V=:8 !0?@>=0 B>20@8H0< 7@>18;>AO O:>AL =VO:>2>, =5<>2 2>=8 G8<>AL ?@>28=8;8AO ?5@54 FVTN ;N48=>N (!;VA).
#", -CN, -CTH, =54>:. -1. I> (=02<8A=5 28:;8:0B8 BC G8 V=HC ?>4VN, AB2>@N20B8 :>=D;V:B=C A8BC0FVN V B. V=.)
@>2>:C20B8 A?0;0E 3=V2C. 2. :>3> =0 I>, @V4:> 70E. 4> G>3> (A?>=C:0B8 4> G>3>-=51C4L) 5 ?@>2>:C9 <5=5 =0 A20@:C.
PROWOKOWAĆ - co
Prowokować wybuch gniewu. kogo do czego
Nie prowokuj mnie do kłótni.
1. 5 @07 70 <8=C;V @>:8 V<?5@V0;V7< ?@>2>:C202 3>AB@V <V6=0@>4=V :@878... (7 307.). 2.... !0< B5@<V= F59 ?@>2>:CT =0 7'OAC20==O =N0=AV2 9>3> 7<VABC... (7 6C@=.); 5=V :>@BV;> 2V4:@8B8 2V:=> V 2878@=CB8 =07>2=V. ;5 O A515 AB@8<C202. >65, 2>=> <5=5 A0<5 =0 F5 V ?@>2>:CT (7 6C@=.); ... &O =57=09><0 ;N48=0 ?@>2>:CT 9>3> =0 >425@BVABL... {!;VA); 5 B@510 ?@>2>:C20B8 @57845=B0 =0 =5?@>4C<0=V A;>20... (7 6C@=.).
!#", -CN, -CTH, 4>:. -70 :>3>-I>, ?@>B8 :>3>-G>3> II I> (157 2:07V2:8 =0 B5, G8 EB>AL 3>;>ACT 70 G8 ?@>B8 ?@>?>78FVW, ?>?@02:8 B>I>) V;LHVABL 45?CB0BV2 ?@>3>;>AC20;0 70 :0=4840B0 2V4 ?@028E.
ZAGAOSOWAĆ - na kogo-co, rzadko za kim-czym, przeciwko komu-czemu II nad czym
Większość posłów zagłosowała na kandydata prawicy.
>G0E CAVE =0@>4V2 A2VBC 28EV4 #:@0W=8 7 ! ! 1C2 B0:>6 ;53VB8<=8<, >A:V;L:8 70 F5 ?@>3>;>AC20;0 5@E>2=0 040 (7 6C@=?); >;8 :@0W=0 3>;>AC20;0 =5 70 ;N459, 0 70 ?@>3@0<8, 2>=0 ?@>3>;>AC20;0 70 >?>78FVN (7 6C@=.); # 0H:>@B>AB0=V... ?@>3>;>AC20;8 ?@>B8 :>=AB8BCFVW (7 6C@=).
", -3@0N, -3@0TH, =54>:., ", -0N, -0TH, 4>:. - :><C-G><C 8=0<> ?@>3@0;> @A5=0;C 7 @0EC=:>< 2:1.
PRZEGRYWAĆ z kim-czym
Dynamo przegrało z Arsenałem z wynikiem
2:1.
%>G O V ?@>3@02 ;V 420 1>W 7 B@L>E, AL>3>4=V, 482;OG8AL =0 FN @CW=C, 2V4GC20N A515 ?5@5<>6F5<... (7 307.); '8=>2=8: ?@>3@0T ?>2AB0=FN (7 6C@=.); ... 0H :C@>@B=89 1V7=5A 157=04V9=> ?@>3@0T 1>;30@0< G8 BC@:0<, O:V :@0IV ?>A;C38 ?@>?>=CNBL 70 <5=HC FV=C... (7 6C@=.).
, -C, G. ?>B@0?8B8 C ?@>406
5157?5G=V 4;O 4VB59 V3@0H:8 ?>B@0?8;8 C ?@>406.
SPRZEDAŻ
trafić do sprzedaży
Niebezpieczne dla dzieci zabawki trafiły do sprzedaży.
234
!"
/, -O, A. ZAMIESZKANIE
70 <VAF5< ?@>6820==O ze względu na miejsce zamieszkania
0O2C ?@> 4>E>48 A;V4 ?>40B8 C ?>40B:>2C Deklarację o dochodach należy złożyć V=A?5:FVN 70 <VAF5< ?@>6820==O. w urzędzie skarbowym właściwym ze
względu na miejsce zamieszkania. %;>?G8:0 7 B@02<>N 3>;>28 ?VA;O 020@VW 42V 3>48=8 2>78;8 2V4 >4=VTW ;V:0@=V 4> 4@C3>W, 1> =VO: =5 <>3;8 287=0G8B8, 4> O:>W 70 <VAF5< ?@>6820==O =0;568<> (7 6C@=.).
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., BUDZIĆ SI - z czego #"!/, -=CAO, -=5HAO, 4>:. -
1. 2V4 G>3> (1C48B8AO) @>:840B8AO 2V4 :>H<0@=>3> A=C.
2. 2 :><C, 2 :>3> (?@>O2;OB8AO, 28=8:0B8) >E0==O ?@>:8=C;>AO 2 =L><C 7 =>2>N A8;>N.
1. 03>@=8 3>48==8:0... - ?@>H5?>BV2 ?0=, =5<>2 ?@>:8=C2H8AL >4 A=C... (!;VA.) 2. V= =5 7=02, =BV=, I> ?@>:840TBLAO 2 =L>3> =5=04>23> ?V7=O 3V@:0, O: >AV==O ?>;8=L, FV:02VABL 4> <>;>4>W 6V=:8 (Kon); !B0@5 ?>GCBBO ?@>:8=C;>AO 2 =L><C 7 =>2>N A8;>N ((8O=).
Budzić się z koszmarnego snu.
w kim
Miłość obudziła się w nim z nową siłą.
&/, V,6.-7V=DV=.
@>?>78FVO 28WE0B8 1C;0 A?>:CA;82>N, :0;L:. 70 ?@>?>78FVTN, @V4:> =0 ?@>?> 78FVN
0 @>?>78FVTN <5@0 <VAL:0 @040 AE20;8 ;0 71V;LH5==O 68B;>28E AC1A84V9.
PROPOZYCJA - czego
Propozycja wyjazdu była kusząca. na propozycję, zgodnie z propozycją
Zgodnie z propozycjąburmistrza rada miejska zaaprobowała podwyższenie dopłat mieszkaniowych.
@>5:B 70:>=C ?@> 2=5A5==O 7<V= V 4>?>2=5=L 4> >=AB8BCFVW =5I>402=> @>73;O=CB> =0
?@5784VW 70 ?@>?>78FVTN ;5:A0=4@0 >@>70 (7 307.).
!", ?@>HC, ?@>A8H, =54>:. -1. :>3> (3.), 2 :>3> ( .) 7 V=DV=., ?@> I>,@>7<. 70 I>, I> (?5@52. 7 :>=:@. V<.), G>3> (?5@52. 7 01AB@. V<.), 70AB. >1 (>) GV<, =5 -70E. > I> (725@B0B8AO 7 ?@>E0==O< 4> :>-3>-=51C4L)
0;N: ?@>A82 C 10BL:V2 4>72>;C ?>4828B8AO DV;L< 4;O 4>@>A;8E. /: B8 A<VTH ?@>A8B8 <5=5 ?@> ?>78:C? "8 I5 =5 ?>25@=C2 ?>?5@54=VE 1>@3V2. V65=FV ?@>A8;8 C A5;O= E0@GV2 V 2>48.
V65=FV ?@>A8;8 A5;O= ?@> E0@GV V 2>4C.
@>A8B8 2 :@548B>@0 ?>30A8B8 G0AB8=C
1>@3C.
2. 70 :>3> (70ABC?0B8AO, :;>?>B0B8AO 70
:>3>AL)
PROSIĆ - kogo (.), > co, czego (ostatnia forma - w połączeniu z rzeczownikami abstrakcyjnymi)
Malec prosił rodziców o pozwolenie na obejrzenie filmu dla dorosłych. Jak śmiesz prosić mnie o pożyczkę? Jeszcze nie oddałeś mi poprzednich długów. Uciekinierzy prosili wieśniaków o żywność i wodę.
Uciekinierzy prosili wieśniaków o żywność i wodę.
Prosić wierzyciela o umorzenie części długu.
WSTAWIAĆ SI, UJMOWAĆ SI - za kim
235
!#"
#G8B5;L ?@>A82 70 E;>?FV2, O:8E 70B@8<0;8 ?V4 G0A A?@>18 28:@045==O V=><0@:8.
Nauczyciel wstawił się za chłopcami, których zatrzymano podczas próby kradzieży samochodu produkcji zagranicznej.
1. / 20A, B>20@8HC :><0=48@, E>GC ?@> >4=5 4V;> ?@>A8B8... {>=G0@); )5 @07 ?@>HC B515 4>72>;8B8 WE0B8 =0 A<5@BL 157 :>=2>W@V2. &5 T48=5, 70 I> O ?@>HC... (!;VA); /: O <>6C ?@>A8B8 ?V460: C B2>3> 10BL:0 (7 6C@=.); 0?@8:;04, >AL FO ?5=AV>=5@:0 =5I>402=> ?>25@=C;0AO, 0 B5?5@ 7=>2C ?@>A8BL 2V7C (7 307.); C15@=0B>@... AB02 WW 28?8BC20B8, >1 O:V9 =C64V 2>=0 9>3> ?@>A8BL (2.- A=.); ... / ?@89H;0 ?@>A8B8 20A > =091V;LHC @VG, O:0 ;8H :>;8 <>3;0 1CB8 2 <>W< 68BBN (/F:V2). 2. AL B8 :V;L:0 <VAOFV2 ?@>A8H 70 0?B5:0@O (I>1 9>3> =5 ?5@5A5;O;8 4> !81V@C) (7 6C@=.); ;V9=8: ?@54'O282 A2>T ?>A2V4G5==O A5:@5B0@O !?V;:8 ?8AL<5==8:V2 V A?@>1C202 ?@>A8B8 70 E;>?FV2, ?>OA=NNG8, C 72'O7:C 7 O:>N AC<=>N ?>4VTN 4>25;>AO 28?8B8 (7 307.).
?@>A8B8 1;03>A;>25==O 2 :>3>
@>A8B8 2 10BL:V2 1;03>A;>25==O. ?@>A8B8 4>72>;C 2 :>3> @>A8B8 2 10BL:0 4>72>;C ?>WE0B8 2 3>@8. ?@>A8B8 ?@>10G5==O (2810G5==O) 2 :>3> 70 I>
@>A8 2 =L>3> ?@>10G5==O. >65 2V= ?@>AB8BL B>1V FN ?><8;:C. 0 ?@>A8B8 @C:8 :>3>, G8TW 5>=0@4> ?@>A8BL @C:8 =0H>W 0B0;V. 0 ?>?@>A8B8 A;>20 '8 28 E>G5B5 ?@>A8B8 A;>2>?
prosić o błogosławieństwo kogoś
Prosić rodziców o błogosławieństwo. prosić o pozwolenie kogoś Prosić ojca o pozwolenie na wyjazd w góry. prosić o przebaczenie kogoś za coś
Proś go o przebaczenie. Może daruje ci ten
błąd.
0 prosić o rękę kogo, czyją
Leonardo prosi o rękę naszej Natali.
0 prosić o głos
Czy pan chce prosić o głos?
>;8 O ?@>A82 C68=>W @C:8, <>O <0B8 V 2VBG8< 1C;8 265 >4@C65=V (?5@5:;.).
!#", -CN, -CTH. >:. 4> A;V4:C20B8. -1. 70 G8< (?@>AB56C20B8 70 @CE><, ?5@5<VI5==O< :>3>-, G>3>-=51C4L) =4@V9 ?@>A;V4:C202 70 3@8<0A>N, O:0 ?@>1V3;0 ?> 0B0;G8=><C >1;8GGV. 2. I> (4>A;V48B8)
# A2>W9 <>=>3@0DVW 02B>@ ?@>A;V4:C202 >A=>2=V 5B0?8 52>;NFVW ?>3;O4V2 DV;>A>D0 =0 A2>1>4C >A>18.
ZAOBSERWOWAĆ - co
Andrzej zaobserwował grymas, który przebiegł po twarzy Natali. PRZEŚLEDZIĆ-co
W swojej monografii autor prześledził główne etapy ewolucji poglądów filozofa na wolność jednostki.
1. >2V;L=8< @CE>< ?@02>W @C:8 2V= >43>@=C2 7 ;>10 <>:@5 2>;>AAO. ;L30 ?@>A;V4:C20;0 70 F8< @CE>< :@0A82>3> ?0@C1:0 (IC:).
!"#", -CN, -CTH, =54>:., !"", -6C, -68H, 4>:. - 1. 70 :8<-G8< (AB568B8 70 @CE><, ?5@5<VI5==O< :>3>-, G>3>-=51C4L) @>AB56C20B8 70 ?>;L>B>< <5B5;8:0. 2. I> (4>A;V46C20B8) # A2>W9 4>?>2V4V 4>A;V4=8FO ?@>AB568;0 7<V=8 C A2VB>3;O4V . 8==8G5=:0.
ŚLEDZIĆ, OBSERWOWAĆ - co
Śledzić lot motyla. ŚLEDZIĆ - co
W referacie badaczka prześledziła zmiany w światopoglądzie W. Wynnyczenki.
236
)"
1. !=V3 2A5 ?0402, :@C6;O;8 70 2V:=0<8 A=V68=:8. WE 1C;> B0: 1030B>, I> >:> =5 2AB830;> ?@>AB568B8 70 :>6=>N 7 =8E 7>:@5<0 ((8O=). 2. # A2>W9 AB0BBV $@0=:>... ?@>AB56CT >A=>2=V 2VE8 B2>@G>3> V 68BBT2>3> H;OEC ">;AB>3> (7 ?V4@CG=.).
"#", -CN, -CTH, =54>:.
:><C-G><C, =5 - 70E. :>3>-I>
5 GV?09 9>3>, 9><C ?@>B53CT 48@5:B>@.
POPIERAĆ, WSPIERAĆ - kogo-co
Nie czepiaj się go, jest protegowanym dyrektora.
!0@:5;LAL:V @>718H0:8 9 H815=8:8 >1E>48;8 <5=5 1>:><, 7=0NG8, I> /@0<03-B0@30= <5=V ?@>B53CT (CFC;O:); ... '5A=>B0 9 A0<0 A>1>N OA=VT, E>G O: WW 3=VB8BL 1V40 9 BVA=>B0, - 28A>:V 9 H;OE5B=V C<8 WW H0=CNBL V O:><>30 W9 ?@>B53CNBL (?5@5:;); )> =>2>3> A:070;0 =0< $545@0FVO, O:V9 ?@>B53CT ?0= C;O20? (7 307).
% /, -O, A. - 7 V=DV=. (22VG;825 725@B0==O 4> :>3>-=51C4L) @C3 725@=C2AO 4> <5=5 7 ?@>E0==O< 4>?><>3B8 9><C 7=09B8 @>1>BC.
PROŚBA->A>
Przyjaciel zwrócił się do mnie z prośbą o pomoc w znalezieniu pracy.
V= 725@=C2AO 4> ?0@C1:V2 7 ?@>E0==O< 4>3;O=CB8 9>3> :>=59 (>FN1).
=0 ?@>E0==O
0 ?@>E0==O ?>:C?FV2 =0H0 :@0<=8FO ?@>4>268;0 G0A @>1>B8 4> 20 3>48=8.
na prośbę
Na prośbę klientów nasz sklep będzie otwarty do godziny 20.
V;>@CAL:89 6C@=0;VAB /=:0 (?@V728I5 =5 =07820N =0 9>3> ?@>E0==O) CA5 F5 AD>B>3@0DC202 (7 307); 52>@:O= ?>25@=C2AO 7 V45@;0=4V2 - T48=>W :@0W=8, 45 ;V:0@O< 4>72>;5=> C<5@B2;OB8 =528;V:>2=> E2>@8E =0 WE=T ?@>E0==O (7 6C@=).
%", -0N, -0TH, =54>:. (@>7<.) -:>3> (3), 2 :>3> ( ) 7 V=DV=., ?@> I>,@>7<. 70 I>, I> (?5@52. 7 :>=:@. V<.), G>3> (?5@52. 7 01AB@. V<.), 70AB. >1 (>) GV<, =5-70E. > I>
@>E0B8 2 <0B5@V 3@>H59. @>E0B8 48@5:B>@0 ?@> 2V4?CAB:C. 8@5:B>@ ?@>E02 :>;8H=L>3> ?@0FV2=8:0 ?>25@=CB8AO =0 @>1>BC.
'8 B8 ?>A;0;0, V@C=5G:>, :=86:8 >@L:><C,
PROSIĆ - kogo (.) > co, czego (ostatnia forma - w połączeniu z rzeczownikami abstrakcyjnymi)
Prosić matkę o pieniądze.
Prosić dyrektora o urlop.
Dyrektor prosił byłego pracownika, żeby
wrócił do pracy.
?@> O:V O ?@>E02 B515? (>FN1).
)", -0N, -0TH, =54>:., !"", ?@>IC, ?@>AB8H, 4>:. - :><C, I>; @V4:> :>3>
@>AB8 <5=V <>N =5B5@?;OGVABL. @>AB8 <5=V <V9 3@VE.
PRZEBACZAĆ, WYBACZAĆ - komu co
Wybacz mi moją niecierpliwość.
Przebacz mi mój grzech. @>AB8 <5=V, >65! (7 6C@=); / 1;030N 9>3> ?@>AB8B8 B>1V 3@VE8 B2>W (?5@5:;); 5 1C2 !8=>< >68<, I>1 ;53:> ?@>AB8B8 ?V4ABC?=89 ?>FV;C=>: (7 6C@=); 03V@>2C ?@>I0;8 1030B> G>3>, 1> 7=0;8 9>3> 157:>@8A;82VABL (>=G0@); %>GC =02G8B8AO ?@>I0B8 A2>W< 2>@>30< (7 6C@=); C, B0 =5E09 B515 >3 ?@>AB8BL (7 6C@=); @>I0N 2AVE, EB> 70?>4VO2 <5=V 7;> (7 6C@=).
237
/ #"
/ #", -CN, -CTH, =54>:. - =0 I> (VB8, 1V3B8, WE0B8, >@VT=BCNG8AL =0 I>--=51C4L), 482. A. 313, 315 @O<C20B8 =0 2V41;8A:8 1030BL.
KIEROWAĆ SI - na co, ku czemu
Kierować się ku odbłyskom ognisk. AL 1V60BL 7 ?>;O A?>;>E0=V ;N48, ?@O<CNG8 =0 G>@=C E<0@C 48<C (>FN1?); 89H>2 70 A5;>, 3;O=C2 - C <;8=V A2VB8BLAO. / =0 B5 A2VB;> 9 ?@O<CN ("NB.); - 5 7=0N :C48 - :@C3>< 1>;>B>. - @O<C9B5 =0 3>;>A (0A).
238
I)(((
"!/, -46CAO, -48HAO, =54>:. -7 :8<, ?@> I>
048B8AO 7 10BL:>< ?@> :C?V2;N 02B><> 1V;O.
RADZIĆ SI - kogo (D.) w sprawie czego
Radzić się ojca w sprawie kupna samochodu.
5 @04OG8AL V7 =5N =V ?@> I>, =0B8A:02 =0 =52848<V 2065;V... (>2BC=); ... =AB8BCB>< AB@0B53VG=8E 4>A;V465=L 0FV>=0;L=>W 0:045<VW =0C: =5 @048;8AO... (7 307.); V2G0 ?;0G5, ?>BV< @048BLAO 7 1@0B>< - I> @>18B8 (77. #:@.).
, =52V4<., A. ?> @04V>
&N V=D>@<0FVN ?5@540;8 ?> @04V> 3>48=C B><C.
RADIO przez radio
Tę informację podano godzinę temu przez radio.
!",, ->ABV, 6. - 2V4 G>3>, G>3>
04VABL 2V4 7CAB@VGV ?5@5?>2=N20;0 A5@FO ?@8ACB=VE.
RADOŚĆ - z czego, czego
Radość ze spotkania przepełniała serca obecnych.
... / ?>GC202 B0:C @04VABL 2V4 @CEC V B0:C A8;C, B0:C =5728G09=C A2>1>4C V =0?@C3C, =V18 ?5@568202 O:C ?@83>4C (?5@5:;.); ... 04VABL 2V4 <>3> =5A?>4V20=>3> ?@8W74C, A?V2GCBBO, 3>@5 - 2A5 ?5@5?;CB0;>AO (?5@5:;.); ... V7=V B@V?0GV >B0< ?8HCBL ?@> @04VABL 2V4 @>1>B8 =0 702>4V (Kon.); >@8=C2 C 3><V=, 2 B5?;> 3>;>AV2, C A<0: <0A=>W AB@028, C A2OB> V @04VABL 682>3> BV;0... (7 6C@=.).
", -VN, -VTH, =54>:. - :><C-G><C (?5@52. ?>10G82H8, 7=09H>2H8 :>3>-, I>-=51C4L), 7 G>3>, @V4:> 7 :>3> II 70 :>3>--I> (2V4GC20B8 @04VABL 7 ?@82>4C G8WE>AL CA?VEV2, ?@8T<=8E, @04VA=8E ?>4V9 2 G8T<CAL 68BBV V B. V=.) // 2V4 G>3> (?@8 28@065==V ?@8G8=>28E 2V4=>H5=L) 04VB8 7 CA?VEC, ?5@5<>38, 283@0HC.
04VB8 7 =5A?>4V20=>W =03>48 ?>7=09><8B8AO 7 ;53>< !:@8?:>N. 02;> @04V2 70 10BL:0, O:89 283@02 <V;L9>= 7;>B8E 2 ;>B>.
CIESZYĆ SI - z kogo-czego (o czymś w terazniejszości lub przeszłości), na co (cieszyć się z czegoś, co ma nastąpić), czym (czymś trwającym jakiś czas) // wraz (razem) z kimś, czyimś szczęściem
Cieszyć się z sukcesu, zwycięstwa, wygranej.
Cieszyć się z niespodziewanej okazji poznania Ołeha Skrypki.
Paweł cieszył się szczęściem ojca, który wygrał milion złotych w lotto.
239
02;> 1C2 =5018O: 7482>20=89 7 B>3>, I> =VEB> =5 @04VT 9><C.
Paweł był bardzo zdziwiony tym, że nikt się nie cieszy na jego widok. VB8 2G8;8AO 4>1@5, V O @07>< 7 =5N @04V;0 WE=V< CA?VE0< (7 6C@=.); V4B@8<C20B8 @>7<>28 7 =8< 2V= =5 <V3, 70B5 2V78B0< 9>3> @04V2 (?5@5:;.); ... VB8 1 H0=C20;8 A2>WE 10BL:V2, 10BL:8 @04V;8 1 7V A2>WE 4VB59 V =02G0;8 WE ;N1>2V ( 51>@0:); #:@0W=AL:V G>2=8:8 =02@O4 G8 @04VNBL 7 T2@>?59AL:>W V=B53@0FVW ?>;O:V2 (7 6C@=.); ;5... AC<C20B8 G8 @04VB8 7 B0:>3> =0E01AB20 2;0A=>3> A8=0? (8==8G5=:>); 540:FVO G0A>?8AC A5@45G=> 4O:CT 2AV< =0H8< 4@C7O< V A8<?0B8:0<, :>B@V 702648 1C;8 7 =0<8, ?>4V;ONG8 =0HV ?@>1;5<8, @04VNG8 7 =0H8E CA?VEV2... (7 6C@=.); G>3> 6 B8 @04VTH 7 <>TW 1V48 (>;>2:>); / 482=CN =>2C 1C4V2;N 10G82, B0:C, I> O =5 <V3 @04VB8 7 =5W (@); 30<C9AO, @04VBL ?>28==0 B8 7 <>TW 4>;V (. #:@); A5-B0:8 ?@8T<=> 2V4 2V4GCBBO, I> 45AL T ;N48, O:V ?@> =5W 4C<0NBL, G5:0NBL V @04VNBL 7 ?>10G5==O (Kon); %>48;8 ;53:>, =0G5 @04V;8 7 2V4?@0FL>20=8E, 728G=8E @CEV2, 73@01=> 74V9<0;8 7 6V=>: ?;0IV, 702G5=>, ?;0AB8G=> @>18;8 2A5 =5>1EV4=5... (>2BC=); 204FOBL @>:V2 2V= AB0@0==> C?>@O4602 A2>N 4><V2:C, @04VNG8 7 :>6=>3> :C?;5=>3> ABV;LFO, :0=0?8, B0@V;:8 ( V4<>3); >@>;520 =5 <>65 >1V9B8AO 157 =L>3>: 2>=0 =8< BV;L:8 9 6825, 2>=0 =8< BV;L:8 9 @04VT... (?5@5:;.); II /: @04VN 70 BC O ;N48=C, I> 703C1;5=C @04VABL 7=09H;0 (Coc); @>:V? <02 :V;L:0 ?5@A>=0;L=8E 28AB02>:, C B><C G8A;V 2 @0B8A;02V. >6=0 BV;L:8 @04VB8 70 EC4>6=8:0: =5 B0: B> ?@>AB> 70 :V;L:0 @>:V2 4><>3B8AO >DVFV9=>3> 287=0==O 70 :>@4>=><... (7 6C@=); ... / @04V2 70 =0HC ;VB5@0BC@C... (>FN1); II... / @04VN BV;L:8 2V4 B>3>, I> 20A 10GC (Kon); ... ;N48, O:V @04VNBL >4 2G8=5=>W ?V4;>ABV B0: A0<>, O: 18 B8 @04V2, 7@>182H8 I>AL 4>1@5... (CF0;>).
, -C, G.
2 420 (B@8 V B. V=.) @078
0@BVABL =0H8E 0:FV9 7@>A;0 2V4 G5@2=O
2B@8GV.
# 72'O7:C 7 20;NB=>N :@87>N FV=8 70 ?V2
@>:C ?V4=O;8AO 2 AV< @07V2.
RAZ
dwa (trzy itp.) razy (o potęgowaniu cechy) Wartość naszych akcji od czerwca wzrosła trzykrotnie.
W związku z kryzysem walutowym ceny przez pół roku podniosły się siedmiokrotnie.
57 :>>@48=0FVW 5D5:B82=VABL 7=86CTBLAO C :V;L:0 @07V2 (7 6C@=); ... <VAB =VB@0BV2...
?5@528ICT 4>?CAB8<V =>@<8 C 2-3 @078 (7 307); 0AB>AC20==O ?@>7>@8E ?>;V<5@=8E ?;V2>:
70<VABL A:;0 4>72>;OT <0B8 ;53:V :0@:0A8 ?0@=8:V2, I> 745H52;NT WE 20@BVABL C :V;L:0 @07V2
(7 ?V4@CG=).
ORDOWAĆ (przestarz.) - za czym; WALCZYĆ ->A>
Walczyć o czystość języka.
RACHUNEK
na koszt
Nie martwcie się, zamawiajcie, co się wam żywnie podoba, to wszystko na koszt naszych sponsorów. kosztem Niezle się zabawili naszym kosztem.
na poczet
Zaliczka na mieszkanie. / 2G82AO C H:>;V 70 @0EC=>: 45@6028 O: A8= CG0A=8:0 3@><04O=AL:>W 2V9=8 (10=); 465,
"#", -CN, -CTH, =54>:. (C@>G., @V4:>) - 70 I> 0BC20B8 70 G8AB>BC <>28.
%# , =:C, G. 70 @0EC=>:
5 6C@VBLAO, 70<>2;O9B5 I> 7023>4=>, F5 2A5 70 @0EC=>: =0H8E A?>=A>@V2.
70 @0EC=>:
>=8 =5?>30=> @>72068;8AO 70 =0H @0EC=>:. 2 @0EC=>: ;0BV6 C @0EC=>: FV=8 :20@B8@8.
240
#"
=0 ?@0:B8FV B0:V D0:B8 >7=0G0NBL, I> ?V4?@8T<AB2>, ?>B5@?0NG8 2V4 =04;8H:C @>1>G>W A8;8, 7<CH5=5 ?>A8;0B8 ?@0FV2=8:V2 C B@820;V 2V4?CAB:8 70 2;0A=89 @0EC=>: (7 6C@=.); ... >HB8 ?>B@0?;O;8 =0 @0EC=:8 07?@><C - 2 @0EC=>: ?>30H5==O 1>@3C 48=8E 5=5@35B8G=8E A8AB5<.
#", -CN, -CTH, =54>:. - :>3> 4> :>3>-G>3>
5B@> 4C65 @52=C202 A2>N 4V2G8=C.
> :>3> B8 @52=CTH?
być zazdrosnym o kogo; o kogo-co
Piotr był bardzo zazdrosny o swoją dziewczynę. O kogo jesteś zazdrosny?
... >W 6V=:8 @52=C20;8 <5=5 4> >30... (CFC;O:); - =0TH, VH5;L, O @0?B>< 7103=C2, I> A0<5 7<CHC20;> <5=5 @52=C20B8 9>3> =5ABO<=>: O ?@03=C2, I>1 FO 65@B20 1C;0 ?@8=5A5=0 BV;L:8 @048 <5=5 (?5@5:;.); ~ / AB@0E O: @52=C20;0 9>3> 4> ><V=V:8 (?5@5:;.); 0@'O=0 =V:>;8 70928< A;>2>< =5 7304C20;0 70 9>3> @>48=C V =5 @52=C20;0 4> <8=C;>3> (Kon.).
", -3>BC, G. - 7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8<
53VB 7 =4@VT2>3> 4>B5?C ;C=02 ?> 2AL><C 1C48=:>2V.
RECHOT - z kogo-czego (głośny śmiech)
Rechot z dowcipu opowiedzianego przez Andrzeja roznosił się po całym budynku. ... 53VB 7 A<VH=>W %@8AB8=>W 28304:8 =5 230202 ( 8@=89); #G=V2AL:0 V ABC45=BAL:0 V=AB8=:B82=0 >?>78FVO A8AB5<V 281CE0;0 T48=> 2 7;>@04=>-25A5;><C @53>BV =04 FVTN >4>3@0DVTN, =04 0@BVTN-O:0-545 (7 6C@=.).
"", ->GC, ->G5=V V @V4:> "", ->GC, ->B9H, =54>:. - 7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8<
V= V=AB8=:B82=> 2V4GC2, I> ?@8ACB=V 2 70;V ;N48 @53>GCBL 7 48@5:B>@0.
RECHOTAĆ, ZAŚMIEWAĆ SI - z kogo-czego; WYŚMIEWAĆ SI - z kogo--czego
Instynktownie odczuł, że obecni w sali ludzie wyśmiewają się z dyrektora.
#25AL C:@C?=5=89 @09>= @53>B02 7 B>W 482>286V (0H:0); 3;O40GV =5AB@8<=> @53>B0;8 7 G5@3>2>W 2 G0AV :><54VW, 7 I5 >4=>3> 1;07=O 7 >1;V7;>N :C@:>N 2 @C:0E (7 6C@=); %@8ABV I5 BO6G5, I5 B@C4=VH5 AB0;>: B> =04 =5N =0A<VE0NBLAO, 7 =5W @53>GCBL! ( 8@=89).
""!/, -3>GCAO, -3>G5HAO, =54>:. (@>7<.) - 7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<--G8<
53>B0B8AO 7 :;>C=0.
RECHOTAĆ SI, ZAŚMIEWAĆ SI
- z kogo-czego; WYŚMIEWAĆ SI - z kogo-czego
Śmiać się z klowna.
'8 =5 :0@0TH, 1C20, B8 <5=5 70 B5, I> O ?>702G>@0 7 B>3> :>E0==O @53>B0;0AO? ( 8@=89); @C4=0 G5;O4L 2>728A8;0AL, ?A0@=V, AB09=V ?>702>48;0, @53>G5BLAO =04 1@07><, =04 5@1>< 3;C<8BLAO ( >A:.).
&/, V, 6.
70 @540:FVTN (@V4:> ?V4 @540:FVTN)
=86:0 70 @540:FVTN . CA0=V2AL:>3>.
REDAKCJA
pod redakcją
Książka pod redakcją W. Rusanowskiego.
#", -CN, -CTH, =54>:. V 4>:. - 2 :>3> ( .) I>
@<VO @5:2V7C20;0 2 =L>3> 4@C:0@AL:C <0H8=:C.
REKWIROWAC - komu co
Wojsko zarekwirowało mu maszynę do pisania.
5:2V7C20B8 <09=> C 2;0A=8:0... (7 ?V4@CG=.); &59 :V=>F5=B@ @5:2V7C202 C ?@820B=8E 2;0A=8:V2 4;O '5@2>=>W @<VW 2 F5=B@0;L=><C @09>=V 8T20 420 :V=>B50B@8... (7 6C@=.).
241
!"#"
!"#", -CN, -CTH, =54>:.-=0 :>3>-I>, @V4:> ?@>B8 :>3>-G>3>
5<AB2C20B8 =0 ?>30=8E ACAV4V2. 5<AB2C20B8 =0 2>@>3V2. 5<AB2C20B8 =0 A2>N 4>;N. 5<AB2C20B8 =0 1573@>HV2'O.
ZAORZECZYĆ - komu-czemu; POMSTOWAĆ - ?0 kogo-co
Pomstować na złych sąsiadów.
Złorzeczyć swoim wrogom.
Złorzeczyć swemu losowi.
Pomstować na brak pieniędzy. <CG5=V A?@03>N 4V2G0B0 2A5 G0ABVH5 @5<AB2C20;8 =0 A2>3> 20B06:0 (>=G0@);... >2>48;>AL @0=VH5 2AB020B8, 94CG8 =0 @>1>BC, 0;5 4V2G8=0 =V:>;8 =5 @5<AB2C20;0 =0 B5 (!>1:>); ... 5<AB2C20B8 ?@>B8 =0@C38 =04 =528==8< 48BO<... (?5@5:;.).
!/, -W, 6. - (AC)?@>B8 :>3>-G>3>
0 ?>G0B:C 70-E @>:V2 ?>G0;8AO @5?@5AVW ?@>B8 C:@0W=AL:>W V=B5;V35=FVW.
REPRESJE - wobec kogo-czego, przeciw komu-czemu; za co
Na początku lat 70. rozpoczęły się represje wobec ukraińskiej inteligencji. 1A>;NB=> =59<>2V@=>. CAV<0 F8<8 3>=V==O<8, 3>;>40<8, @5?@5AVO<8 AC?@>B8 =091V;LH8E =0FV>=0;L=8E CG5=8E, V=B5;5:BC0;V2, ?8AL<5==8:V2... O:, E09 9><C G>@B, A?@><>3;8AO C:@0W=FV 2868B8 O: =0FVO, B0 I5 9 28B2>@8B8 B0:C 1030BC :C;LBC@C? (7 6C@=.).
& /, -W, 6. - =0 I>, @V4:> ?@> I> 5F5=7VO =0 =>289 DV;L< =465O 0948. 5F5=7VO =0 :=86:C.
RECENZJA -czego
Recenzja nowego filmu Andrzeja Wajdy.
Recenzja książki.
0 AB>@V=:8 A2VB>2>W ?@5A8 265 289H;8 ?5@HV @5F5=7VW =0 :>=:C@A=V DV;L<8, ?5@HV 2V43C:8 (7 307.); ... 5F5=7VO =0 ?5@HC =V<5FL:C ?>AB0=>2:C (7 6C@=.); B65, 25;8:0 ?>B@510 2V4GC20TBLAO 2 BV9 :=86FV, =0 O:C B8 ?8A02 @5F5=7VN (7 6C@=.); ... 5F5=7VO ?@>D5A>@0 . C:'O=5=:0 ?@> ?5@HC =0C:>2C ?@0FN @09-%<0@8... (C;.).
& ", -0, G. 70 @5F5?B><
C?C20B8 ;V:8 70 @5F5?B><.
70 @5F5?B><
20@8B8 A8@>? 70 @5F5?B>< AB0@>3> G5=FO.
'8 20@B> @5D>@<C20B8 5:>=><V:C 70 @5F5?B>< 0;LF5@>28G0?
RECEPTA
na receptę
Kupować lekarstwa na receptę. według recepty
Przyrządzić syrop według recepty starego
mnicha.
Czy warto reformować gospodarkę według
recepty Balcerowicza?
5@5206=C 1V;LHVABL ;V:V2 <>6=0 :C?8B8 BV;L:8 70 @5F5?B>< ;V:0@O (7 307).
", -0N, -&TH, =54>:. -G8<, 70AB. ?> :><C-G><C
70 :8<-
=C:8 @840;8 70 ?><5@;>N 101CA5N.
SZLOCHAĆ po kim-czym, za kim-czym, nad kim-czym; ROZPACZAĆ - nad kim--czym, po kim-czym, rzadko za kim-czym (nie łączy się z rzeczownikami abstrakcyjnymi) Wnuki szlochały za zmarłą babcią.
02VBL 70 "2>W< 1V4=8< A>FV0;V7<><, 70 "2>TN =0W2=>N :07:>N O @840N (8==8G5=:>).
RYZYKOWAĆ
#", -CN, -CTH, =54>:., #", -=C, -=5H, 4>:. - G8< 878:C20B8 2;0A=8< 68BBO<.
A>
Ryzykować własne życie. 7@0W;LBO=8, :>B@V 707=0;8 2 A2>W9 VAB>@VW ?>4V1=>3> 35=>F84C, 70?@>2048;8 720==O ?@0254=8: A2VBC 4;O ;N459, O:V, @878:CNG8 2;0A=8< 68BBO<, @OBC20;8 ?5@5A;V4C20=8E T2@5W2 (7 6C@=.).
242
"
/"!/, -ONAO, -O'THAO, =54>:. -1. 4> :>3>, 7 :8< (@>7<. - 1CB8 01> 22060B8, 287=020B8 A515 70 @V2=>FV==>3> :><C-=5-1C4L 7 ?52=>3> ?>3;O4C) %><5=:> - =5?5@525@H5=89 EC4>6=8:. "8 =5 <>65H @V2=OB8AO 7 =8<. 2. =0 :>3>-I> (=0<030B8AO =0A;V4C20B8 G89AL ?@8:;04 01> :>3>-=51C4L) 0 :>3> 28 @V2=OTB5AO C A2>W9 ?5@5:;040FL:V9 4VO;L=>ABV?
ROWNACSI-3=O
Chomenko jest niedościgłym artystą. Nie możesz się z nim równać. WZOROWAĆ SI - na kim-czym
Na kim się pan wzoruje w swej działalności
translatorskiej?
1. - >;8 ?@024C A:070B8, B> =0H0 D@>A8=0 =5 B0:0 30@=0, O: @>7C<=0... C48 265, AB0@0, =0< 7 B>1>N @V2=OB8AO 4> =5W ( .-52.); 0@C=O <0T ?0;:V G>@=V >GV, !>DVO @>A;0, 1V;O20, C @8=8 IVG:8, O: O1;CG:0... B0 2A5-B0:8 =V >4=0 =5 <>65 @V2=OB8AO 7 0;0=:>N, I> A;C68;0 C BVB:8 $@>A8=8 (>1@.). 2. "0:, C ?>30=8E ?5@5:;040GV2 2AV;O:V 2G5@0AL V ?>:540, 268BV =5 4> @5GV, =5 4> ;04C, A?@02;ONBL 2@065==O D0;LHV, 0;5 =02VI> @V2=OB8AO =0 ?>30=8E ?5@5:;040GV2? (7 6C@=.).
, @>:C, G.
C 4204FOB8E (B@84FOB8E V B. V=) @>:0E,
@V4H5 C 4204FOBV (B@84FOBV V B. V=)
@>:8
# 2VAV<45AOB8E @>:0E AB02AO >AB0B>G=89
:@0E @04O=AL:>W 5:>=><V:8.
0 7 @>:C 2 @V:
@>:C 2 @V: 4540;V 71V;LHCTBLAO :V;L:VABL
C:@0W=AL:8E H:V;.
ROK (/B8: łata)
w latach dwudziestych (trzydziestych itp.)
W latach osiemdziesiątych nastąpił ostateczny krach gospodarki radzieckiej. 0 z roku na rok
Z roku na rok zwiększa się liczba ukraińskich szkół.
... 20-BV V =0 ?>G. 30-E @@. 1030B> =02VBL 2C7L:>A?5FV0;L=8E =0C:>28E ?@0FL V 2840=L
28E>48;8 C:@0W=AL:>N <>2>N... (7 6C@=.).
', -8, 6.
=0 @VGFV (2V4?>G820B8, 703>@OB8 VB. V=)
(5)
8 1C;8 2A5=L:89 45=L =0 @VGFV.
=0 @VG:C, 4> @VG:8 (C 4@C3><C 28?04:C
?V4:@5A;NTBLAO :V=F52C <5BC @CEC) (VB8,
1V3B8 VB.V=.) (:C48)
#25G5@V 2AV ?VH;8 =0 @VG:C.
", -8, 6.-. =04 G8<, @V4:> 1V;O (:>;>) G>3> (4VO;L=VABL A?@O<>20=0 =0 28:>=0==O G>3>-=51C4L)
>1>B0 =04 A;>2=8:><. Praca nad słownikiem.
2. 2 <=. - O:V, :0;L:. 7 G>3> (AC:C?=VABL 4V9 PRACE (Imń) -jakie ?>2'O70=8E 7V 74V9A=5==O< G>3>-=51C4L) >1>B8 7 @5AB02@0FVW F5@:28 ?;0=CTBLAO Ukończenie prac renowacyjnych w cerkwi 7025@H8B8 4> :V=FO @>:C. planowane jest na koniec roku.
1. >1>B0 =04 B5:AB>< 0O28 B@820;0 <0965 420 (1966-1967) @>:8 (7 6C@=.); 0A2>T==O
RZEKA
nad rzeką (odpoczywać, opalać się itp.)
(gdzie)
Całuski dzień byliśmy nad rzeką.
nad rzekę (iść, biec itp) (dokąd)
Wieczorem wszyscy poszli nad rzekę. PRACA - nad czym, przy czym
243
"!/
25;8G57=>3> 4>A2V4C 2A5A2VB=L>3> ?8AL<5=AB20, B>1B> E>@>H0 ;VB5@0BC@=0 >A2VB0 ?8AL<5==8:0 V 2?5@B0 A8AB5<0B8G=0 @>1>B0 :>;> ?5@5:;04V2 (7 6C@=.).
=0 @>1>BV (1CB8 B>I>) VB0;V9 70B5;5D>=C202 4@C68=V, I> 9><C B@510 AL>3>4=V 4>2H5 70;8H8B8AO =0 @>1>BV.
0B8 ?@>1;5<8 =0 @>1>BV. =0 @>1>BC (VB8, 70?V7=8B8AO B>I>) G>@0 20 7=>2 70?V7=8;0AO =0 @>1>BC. 70 @>1>B>N @0=:C O 70AB02 9>3> 70 @>1>B>N.
w pracy (być itp.)
Witalij zatelefonował do żony, że musi dzisiaj dłużej zostać w pracy.
Mieć problemy w pracy. do pracy (iść, spóznić się itp.) Wczoraj Ewa znów spózniła się do pracy. przy pracy
Rano zastałem go przy pracy. 0?@8:;04, O 4C65 =5 ;N1;N :8H5=L:>28E 7;>4N3 V G0AB> A?>AB5@V30N WE 70 @>1>B>N 2 B@>;591CA0E (7 6C@=.).
"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., "!/, @>715@CAO, @>715@5HAO, 4>:. -. 2 G><C (4>E>48B8 4> @>7C<V==O) >=0 =5 <>3;0 @>7V1@0B8AO 2 A2>WE ?>GCBBOE 4> =L>3>. >718@0B8AO 2 B>=:>I0E ?@>1;5<8.
2. 2 G><C (7=0B8AO)
5 ?8B09 9>3> =V ?@> I>, 2V= =V 2 G><C =5
@>718@0TBLAO.
>718@0B8AO 2 :><?'NB5@0E.
3. 7 :8<-G8< (@>73;O40NG8 I>AL 45B0;L=>, 7'OA>2C20B8 VAB8=C, 28@VHC20B8 I>AL)
V4257VBL 21>;V20;L=8:V2 C =091;86G5 2V44V;5==O ?>;VFVW, B0< 7 =8<8 @>715@CBLAO. CA8H A0< @>7V1@0B8AO 7V A2>W<8 :><-
ROZUMIEC - co; ORIENTOWAĆ SI
-w czym
Nie mogła zrozumieć, jakie uczucia naprawdę do niego żywi.
Orientować się w subtelnościach problemu. ZNAĆ SI - na czym Nie masz co go pytać, on się na niczym nie zna.
Znać się na komputerach. radzić sobie z kim-czym
Proszę odwiezć kibiców do najbliższego komisariatu policji, tam sobie z nimi poradzą. Musisz sam sobie poradzić z kompleksami.
?;5:A0<8.
1. 4C<:0E CA5 ?5@5?;CB0;>AL, V 4V2G8=0 =5 2 A8;V 1C;0 A0<0 @>7V1@0B8AO 2 BV9 ?;CB0=8=V (C@.). 2. >1@5 @>718@02AO 2V= 2 A:;04=8E 270T<8=0E @V7=8E ?>;VB8G=8E ?0@BV9 (>;>2:>); =0@>4 27030;V 2 ?>;VB8FV =5 @>718@0TBLAO V ?0@BVW 7=0T 70 >1;8GGO<8 -/2;V=AL:89, Nę0=>2, 8@8=>2AL:89 (7 6C@=.). 3.1 2A5 6 ?@8WE02 AN48, - <>65, B><C I> E>BV2 ?>1CB8 =0 A0<>BV 9 @>7V1@0B8AO... 7V A2>W<8 ?@>1;5<0<8... (7 6C@=.).
", -0N, -0TH, =54>:., ", @>7V2'N, @>7V2'TH V #", -=C, -=5H; <8=. G. @>7282, -28;0, -;> V @>728=C2, -=C;0, -;>; 4>:. - I> 2 :><C, 2 :>3>
>72820B8 2 4VB59 ?>GCBBO 2V4?>2V40;L=>ABV.
ROZWIJAĆ - co w kim, u kogo
Rozwijać w dzieciach poczucie odpowiedzialności.
/"!/, -ONAO, -OTHAO =54>:., ROZPDZAĆ SI
244
"!/, @>765=CAO, @>765=5HAO, 4>:. 0 =5 @>765=5HAO =0 I>
0 B8AOGC 7;>B8E =0 <VAOFL =5 @>765=5HAO.
0 ktoś nie zaszaleje za ile
Za tysiąc złotych miesięcznie nie zaszalejesz.
0 160-BL :0@1>20=FV2 <VAOG=>W ?;0B=V =5 @>765=5HAO (Kon.).
/"!/, -ONAO, -OTHAO, =5-4>:., "!/, -482;NAO, -4828HAO; <=. @>7482;OBLAO; 4>:. - @>A. :>3>--I>, @V4H5 =0 :>3>-I> >7482;OB8AO :0@B8=8 2 <VAL:V9 30;5@5W. 5@5AB0=L =0 <5=5 B0: ?@8A:V?;82> @>7482;OB8AO.
'5@57 :V;L:0 E28;8= E;>?FV 265 A84V;8 2 E>;>4:C ?V4 3@CH5N B0 9 @>7482;O;8AO =0 :=86:C 7 <0;N=:0<8 (@.); #G8B5;O ?@825;8 4> :0@0C;L=V, V BCB BV;L:8 @V=:5= ?@8 1V;LH><C A2VB;V @>748282AO =0 =L>3> (!;VA); /:CAL E28;8=C 2>=0 <>2G:8 @>7482;O;0AO 04VN 7 3>;>28 4> ?'OB V I>AL 7206C20;0 (0H); 0;LBV2 ?>B>?B02AO B@>E8 ?@8 2E>4V, @>748282AO G>;>2V:0 C 6>2B5 2V:>=F5 9 709H>2 (!:0;VF:V).
OGLDAĆ - kogo-co; PRZYPATRYWAĆ SI - komu-czemu
Oglądać obrazy w galerii miejskiej. Przestań mi się tak badawczo przypatrywać.
# #", -CN, -CTH, =54>:., # ", -0N, -0TH, 4>:. - ?@> :>3>--I>, =04 :8<-G8< (>AB0==O D>@<0- A?@O<>20=VABL =0 28@VH5==O) >74C<C20B8 =04 A2>W< <091CB=V<.
ROZMYŚLAĆ
-czym
> kim-czym, nad kim-
Rozmyślać nad swoją przyszłością. %@8ABO 7>AB0;0AO V, @>74C<CNG8 ?@> ?>4@C3C, ?>G0;0 245AOB5 >1482;OB8AO E0BC ( 8@=89); ... !:@><=89 ?>;VB:>< >@3C;O, =5 4>23> 1 @>74C<C202 =04 4>;5N 2>@>30! (!;VA).
#", -CN, -CTH, =54>:., ", -:06C, -:965H, 4>:. - :><C I>, ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> >7:068 :>@>B:> ?@> A515.
OPOWIADAĆ - komu co, o kim-czym
Opowiedz krótko o sobie. 5=V A=8;>AL, I> O 1C;0 I0A;820, 4C65 I0A;820, O 1C;0 7 B>1>N V @>7:07C20;0 B>1V A2>T 68BBO (. #:@.); !848BL A<CB=0 V =525A5;0, V =VG>3> ?@> 25AV;;O =5 @>7:07CT (2.- A=.); @8FL:> @>7:0702 70 %254>@0 V ?@>E02 ?>@048B8, O: 9>3> 70?><>3B8 ( 8@=89).
."!/, -NNAO, -NTHAO, =54>:., /"!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - ?5@54 :8< 2 G><C, 70 I>
>7:09AO C A2>WE 3@VE0E.
okazywać skruchę za co; KAJAĆ SI -przed kim za co; ŻAAOWAĆ - czego
Okaż skruchę za swe grzechy. '8 28AB0G8BL A8;8 2B@8<0B8 40<1C ?@>B8 ?0=F8@>20=>W =020;8 (L>=@09EC? '8 =5 @>7:0NBLAO 73>4>< V >@>=F>2, V !0<VT2 C A2>W9 C?5@B>ABV? (>=G0@); -1 =02VI> B0:5 :070B8, ;N48=0 2V= =01>6=0 V 402=> @>7:0O2AO 70 A2>W 3@VE8 (&N?0); ?'OBV9 3>48=V 2V= =5 ?>WE02 4> =5W, 0 4> A2>3> 4CEV2=8:0 9 I8@> 28A?>2V402AO, 3;81>:> @>7:0O2H8AL 70 A2V9 3@VE... (?5@5:;.).
, -8, 6. - ?@> :>3>-I>, @>7<., @V4:> 70 :>3>-I> >7<>20 ?@> ?>;VB8:C.
ROZMOWA - > kim-czym
Rozmowa o polityce.
V9 @>7C< H284:> 2B><;NNBL @>7<>28 V ?@> 2V;L=C :>=:C@5=FVN, V ?@> 5:>=><VG=C
245
/"
52>;NFVN (!B5;L<0E); "@>E8 ;8H G8 =0H0 ?0=V C =L>3> =5 B5T... > O: 70945 70 =L>3> @>7<>20
- =5 =0E20;8BLAO :C<>< ( 8@=89). BV;L:8 9 @>7<>28, I> ?@> (70) :>3>-I> # <VABV BV;L:8 9 @>7<>28, I> ?@> <5@0 V 9>3> 482=C ?>254V=:C ?V4 G0A A2OB:C20==O 500-@VGGO <VAB0.
nie mówi się o niczym innym
W mieście nie mówiono o niczym innym, tylko o merze i jego dziwnym zachowaniu podczas obchodów 500-lecia miasta.
&V;89 25GV@ BV;L:8 9 1C;> @>7<>28, I> 70 F5@:28, 70 <>=0AB8@V ( .-52.).
/", -ON, -OTH, =54>:. - 1. (2>;>4VB8 <>2>N; 7V A;. <>20, 4V0;5:B, 3>2V@:0 B>I>)
@>7<>2;OB8 C:@0W=AL:>N (?>;LAL:>N V B. V=.) <>2>N; ?>-C:@0W=AL:8 (?>;L-AL:8 VB. V=.); ?>-C:@0W=AL:><C (?>-?>;LAL:><C V B. V=); =5 @>A. =0 C:@0W=AL:V9 (?>;LAL:V9 V B. V=.) <>2V 8 2<VTB5 @>7<>2;OB8 0=3;V9AL:>N <>2>N?
@>7<>2;OB8 3>2V@:>N %;>?FV @>7<>2;O;8 <VAF52>N 3>2V@:>N. @>7<>2;OB8 <>2>N
>=8 @>7<>2;O;8 7 A>1>N 482=>N <>2>N. 2. ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I>, 70AB. >1 :V<-G8< (28A;>2;N20B8 4C<:8, @>7?>2V40B8) >7<>2;OB8 ?@> ?>B>G=V ?>4VW.
!, -8, 6. ?V4 @>7?8A:C
8:B>D>= 40T<> BV;L:8 ?V4 @>7?8A:C.
ROZMAWIAĆ
mówić po ukraińsku (po polsku itp.)
Umie pan mówić po angielsku?
mówić gwarą
Chłopcy rozmawiali miejscową gwarą. mówić w języku, językiem Rozmawiali z sobą w dziwnym języku. o kim-czym
Rozmawiać o bieżących wydarzeniach.
POKWITOWANIE za pokwitowaniem
Dyktafon wydajemy tylko za pokwitowaniem.
"#", -CN, -CTH, =54>:., "", -9N, -9TH, 4>:. -1. 2 :>3> ( .), :>3> (3.) ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> (725@B0B8AO 4> :>3>AL V7 70?8B0==O<)
>7?8B09 C <V;VFV>=5@0, :C4>N =0< WE0B8. @8E>482 4> =0A ?0= E@V<5=:> V @>7?8BC202 ?@> B515.
2. 2 :>3> ( .), :>3> (3.) ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> (4>2V4C20B8AO ?@> :>3>-, I>--=51C4L, 70?8BCNG8 1030BL>E ;N459) CA;0=0 @>7?8BC20;0 2AVE ?@> 4>=L:C.
PYTAĆ - kogo (.), rzadziej kogo (D.) > kogo-co
Zapytaj milicjanta, którędy mamy jechać. Przychodził do nas pan Ochrimenko i pytał o ciebie.
ROZPYTYWAĆ -kogo (B.), rzadziej kogo (D.) o kogo-co
Rusłana rozpytywała wszystkich o córkę. %0TFL:89 =0 E>4C @>7?8BC202 ?>@0=5=8E ?@> A2V9 ?>;:, ?@> AB0=>28I5 (>=G0@); ... >=O =V45 =5 74810;8, E>G V @>7?8BC20;8 ?@> =L>3> 2 7CAB@VG=8E ((52GC:); 0@A5;L @>7?8BC202
246
' # /
?@> :@0<0@V2 C E07OW=0 3>B5;N (?5@5:;); >@?8=0 A:V;L:8 @07 701V30;0 ?@>2V40B8 <0BV@, @>7?8B0B8 70 B515... ( 8@=89).
", -0N, -0TH, =54>:., !", W<, -VA9, 4>:. - :><C I>, ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> O4L:> <8B@> 7=02 1030B> FV:028E 1C20;LI8= V 2<V2 WE 30@=> @>7?>2V40B8. >7?>2V40B8 ?@> A2>W :0=V:C;8.
OPOWIADAĆ - komu co, o kim-czytn
Wujek Dymitr znał wiele dykteryjek i potrafił je ładnie opowiadać. Opowiadać o swych wakacjach.
/:>AL =0 C@>FV @V4=>W <>28 2V= 28:;8:02 <5=5 @>7?>2VAB8 ?@>G8B0=89 B2V@ (!<V;.); 0<DV@ @>7?>2V2 6V=FV ?@> 25GV@=V ?@83>48 (>FN1.); "CB 2V= 4>:;04=> @>7?>2V2 70 A2>W =0<V@8 I>4> ?@0FV =0 702>4V ( V4<>3).
, -8, 6.
:0@0==O)
=04 :8<-G8< (?>-
>;VFVO 70?V7=8;0AO, ;N48 A0<V 2G8=8;8 @>7?@02C =04 ?54>DV;5<.
ROZPRAWIENIE SI z kim-czym; wymierzenie kary komu-czemu; EGZEKUCJA - kogo (wykonanie wyroku śmierci) Policja się spózniła, ludzie sami wymierzyli karę pedofilowi.
0<030NG8AL 70 1C4L-O:C FV=C ?@84CH8B8 @515;VN... :=O7L 2402AO 4> =096>@AB>:VH>W @>7?@028 =04 28==8<8 V 157=528==8<8 (7 6C@=).
!#, -C, G. =0 (G89AL) @>7AC4 VOB8 =0 2;0A=89 @>7AC4.
DECYZJA
według (czyjegoś) uznania
Działać według własnego uznania.
V= B@8<02AO A0<>2?52=5=>, 2A5 @>182 =0 A2V9 @>7AC4 V B5@?VB8 =5 <V3 =VO:>W :@8B8:8 ( 8=:>).
# "!/, -VNAO, -VTHAO, =54>:. -=0 G><C, @V4H5, @>A. T G><C 25@=8AO 4> =L>3>, 2V= 4C65 4>1@5 @>7C <VTBLAO =0 B><C.
ZNAĆ SI - na czym
Zwróć się do niego, on bardzo dobrze się na
tym zna.
... / B56 @>7C<VNAO =0 ?>57VW... (0H:0); V= =5 @>7C<V2AO =0 :0<V==V 9 :>HB>2=8E <5B0;0E... (20=8GC:); - "0:, 15@5<>AO 4> ?>;VB8G=>W @>1>B8. @>7C<VT<>AO <8 =0 ?>;VB8FV? V, =5 @>7C<VT<>AO... (!;VA); > I8@>ABV, O =0 B><C =5 @>7C<VNAO (7 307.); ... ">4V O V=0:H5 =5 <V3 @>18B8, 1> 1C2 =5 BV;L:8 ;VB5@0B>@><, 0;5 V B@>E8 @>7C<V2AO 2 ?>;VB8FV (7 6C@=.).
' #"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., ' #"!/, -CNAO, -CTHAO, 4>:. - 2 :><C-G><C 09>@ 2 V=B5@2'N 4;O =>@257L:>3> B5;510G5==O AB25@482, I> 2V= @>7G0@C202AO 2 ?>;VB8G=V9 5;VBV.
ROZCZAROWAĆ SI - do kogo-czego
Major w wywiadzie dla norweskiej telewizji stwierdził, że rozczarował się do elity politycznej.
5=5 A:>2CT 4@V<>B0 BCB-B0:8 70 AB>;><, 0;5 :@V?;NAO, 018 2>=8 =5 @>7G0@C20;8AO 2 <5=V... (0;8=5FL); >=8 @>7G0@C20;8AO 2 AB0@V9 V45W, 0;5, =5 728:H8 >1E>48B8AO 157 0928I>W 45W, V=AB8=:B82=> HC:0NBL, I> <>6=0 ?>AB028B8 =0 WW <VAF5 (7 6C@=.); "0 9 A0< C;VH @>7G0@C202AO V 2 45@602=V9 A;C61V, V 2 A2>WE <>A:>DV;LAL:8E >@VT=B0FVOE (C;);... @02V FV;5A?@O<>20=> @>1;OBL CA5, 018 281>@FV 2 =8E @>7G0@C20;8AO (7 6C@=).
' # /, -O, A. - 2 :><C-G><C, @V4H5 G8<, @V4H5 I>4> G>3>
ROZCZAROWANIE
czym
do kogo-czego,
247
#%
>7G0@C20==O 2 02B>@8B5B0E. Rozczarowanie do autorytetów.
'8 =5 ?@>O28;>AL C =5EBC20==V 7>1@065=L ;N459 9>3> @>7G0@C20==O 2 =8E... (7 6C@=.); >4=>3> 1>:C, ?>2=5 70?5@5G5==O C:@0W=>DV;V2, 7 4@C3>3> - @>7G0@C20==O 2 WE=VE >?>=5=B0E - <>45@=VAB0E ?@8<CHC20;> 28ABC?0B8 7 ?52=>N 0;LB5@=0B82>N (7 6C@=.); 0H ?5@H89 ?@57845=B 28O282AO =5 =0 28A>BV. V= ?>G02 B2>@8B8 <0DV>7=V :;0=8. ;O <5=5 F5 =091V;LH5 @>7G0@C20==O 2 ;N4OE, O:V >?8=8;8AO =0 25@H8=V 2;048 2 A0<>ABV9=V9 #:@0W=V (7 6C@=.); ... 0@>4=V ?VA=V B0 ;535=48 482=8< G8=>< ?>T4=CNBL C A>1V H0=>1;825 ?@>A;02;5==O >?@8H:V2 7 ?52=8< @>7G0@C20==O< I>4> <5B>4V2 WE=L>W 1>@>BL18 (7 6C@=.); >7G0@C20==O FVTN =570;56=VABN 9 45<>:@0BVTN B2>@8BL ?;V4=89 3@C=B 5:AB@5<V7<C ;V2>3> 9 ?@02>3> ę0BC=:C (7 6C@=.).
RUCH - na rzecz czego
Ruch na rzecz równouprawnienia.
... C78G=V 7V@:8 2H0=C20;8 A2>3> :C<8@0, =5<>2 :C;LB>2C ?>AB0BL @CEC G>@=8E 70 A2>W
?@020 (7 307.)
#%, -C, G. - 70 I>
CE 70 @V2=>?@02=VABL.
#'"!/, -9NAO, -0THAO, =54>:., #'"!/, @CGCAO, @CG8HAO, 4>:. -70 :>3>-I>
0 B>G=VABL F8B0B8 O =5 @CG0NAO.
RCZYĆ - za kogo-co
Za wierność cytatu nie ręczę.
"8 I>, @CG8HAO 70 =L>3>? - =5 230<>2C202AO 0;0IC:... ( 810:).
/"#", -CN, -CTH, =54>:.-:>3>-I> 2V4 :>3>-G>3>, =5 70E. ?5@54 :8<-G8< OBC20B8 ;N459 2V4 A<5@BV.
RATOWAĆ - kogo-co przed kim-czym,
rzadziej od czego
Ratować ludzi przed śmiercią.
!?@>1CN ?@83040B8 2A5, I> 2>=8 =04C<0;8, @OBCNG8 !V<>=0 2V4 FVTW 20<?V@:8 (?5@5NV.).
/"#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. -2V4 :>3>-G>3>, =5 - 70E. ?5@54 :8<-G8< N48 AB@810;8 7 2V:>=, @OBC20;8AO 2V4 2>3=N.
przed kim-czym, rza-
RATOWAC SI
dziej od czego
Ludzie skakali z okien, ratując się przed
ogniem.
8:>?0;8 75<;O=:8 =0 15@57V, I>1 B0< @OBC20B8AL 2V4 2VB@V2 V <>@>7C (!:;.); 0 70?CABV;8E, 0;5 2V;L=8E ?>4=V?@>2AL:8E ?@>AB>@0E C:@0W=AL:V A5;O=8 @OBC20;8AO 2V4 D5>40;L=>--:@V?>A=8FL:>3> 3=>1;5==O B0 V=>75<=>3> ?0=C20==O (7 6C@=.).
/"# , -=:C, G. - 2V4 :>3>-G>3>, =5
70E. ?5@54 :8<-G8<
N48 HC:0;8 @OBC=:C 2V4 703815;V.
RATUNEK -przed kim-czym
Ludzie szukali ratunku przed zagładą. 0@07 <5=5 FV:028BL V=H5: O: C=8:=CB8 3V;L9>B8=8, 7=09B8 @OBC=>: 2V4 =5<8=CG>3> (?5@5:;.); 02VBL B5 BO6:5, ?@8:@5 A?0==O ?> >1V4V 220602 B5?5@ 70 @OBC=>: 2V4 4CH52=>W <C:8 ( 0@B.).
248
!"-482. A. 317
! ", A20@N, A20@8H, =54>:. -
1. :>3>, =5 - 70E. =0 :>3> (;0OB8) 5@5AB0=L <5=5 A20@8B8, ACAV48 A;CE0NBL.
2. :>3> 7 :8< (28:;8:0B8 A20@:C <V6 :8<--=51C4L)
V=VAB@ DV=0=AV2 28A;>282 ?5@5:>=0==O, I> =5 A;V4 A20@8B8 ?@0F5402FV2 7 ?@0FV2=8:0<8, =5 A;V4 <V=OB8 ?>;>65=L ? .
SADZAĆ
KRZYCZEĆ - ?0 kogo, OCHRZANIAĆ
(pot.) - kogo (.)
Przestań na mnie krzyczeć, sąsiedzi słuchają. SKAÓCAĆ - kogo z kim
Minister finansów wyraził przekonanie, że nie należy skłócać pracodawców z pracownikami, nie należy zmieniać przepisów kodeksu pracy.
1. >?04O 709H;0 C :CE=N B0 9 ?>G0;0 A20@8B8 =09<8G:C ( 0@H); V4 VI5 4C6G5 =01C@<>A82AO, 0 AB0@0 AB0;0 9>3> A20@8B8 (.. /=>2.). 2. >=ABO=B8= C A2>WE B@0:B0B0E 4>2>482 >4=5: B@510 A20@8B8 1>;30@ 7 @CA0<8 (!:;.).
! "!/, A20@NAO, A20@8HAO, =54>:. -1.3 :8<, <V6 A>1>N (2ABC?0B8 C A20@:C) @BC@ =5 E>BV2 A20@8B8AO 7 0@VTN. @0B8 G0AB> A20@8;8AO <V6 A>1>N. 2. =0 :>3>-I> (;0OB8)
O4L:> A20@82AO 384:8<8 A;>20<8 =0 7;>4VW2, I> 2=>GV 2:@0;8 2 =L>3> :C@59. 3. =0 :>3> G8< (@>18B8 ?>3@>7;8289 65AB) !20@8B8AO ?0;LF5< =0 @>718H0:.
KAOCIC SI - z kim
Artur nie chciał kłócić się z Marią. Bracia często się kłócili. WYMYŚLAĆ - komu od kogo (tylko w Im); WYZYWAĆ - kogo od kogo (tylko w Im)
Wujek wyzywał od najgorszych złodziei, którzy w nocy ukradli mu kury. GROZIĆ, WYGRAŻAĆ - komu czym Grozić palcem łobuzom.
1. V4:>;8 <8 BCB, =VEB> =V 7 :8< =5 A20@8BLAO (. #:@); 02:>;> 3C;>, 3C@:>BV;>, 3@8<V;>, =V18 A20@8;8AO <V6 A>1>N E<0@8... (W2.). 2. 83>;>A82H8 A2V9 28A=>2>: ?@> A<VBBO, @>1VB=8: C?@>4>26 2AL>3> 2V@H0 A20@8BLAO =0 ?0=V2 (A>10:8 ACG8=V), =0 70:>@4>==C H;OEBC B0 V;AC4AL:>3>... (7 6C@=.). 3. !B04=8FL:89 ;NB> A20@8BLAO =0 =L>3> 0@0?=8:><, 0 ?0@C1>: C 2V4?>2V4L <0E=C2 :C;0:>< (!B5;L<0E).
!"", -&N, -0TH, =54>:. -1. :>3> 70 :>3> (4V2G8=C); :>3> =0 :><C (E;>?FO) (70
SWATAĆ - kogo z kim; komu kogo
249
!""!/
4>@CG5==O< B>3>, EB> E>G5 >4@C68B8AO, 01> 9>3> @V4=8E, ?@>A8B8 73>48 =0 H;N1 2 >1@0=>W >A>18 B0 WW 10BL:V2) 0 :>3> E>G5H A20B0B8 =0HC 4>=L:C? !20B0B8 .@:0 =0 0;0=FV. 2. :>3> (A0<><C ?@>?>=C20B8 A515 2 G>;>2V:8 G8 4@C68=8; A20B0B8AO) VEB> =5 7=02, G><C !B5?0= 28@VH82 A20B0B8 A0<5 V@C, =09384:VHC 4V2G8=C 2 A5;V.
Za kogo chcesz wydać naszą córkę? Swatać Jurka z Melanią. OŚWIADCZAĆ SI - komu, 0 prosić kogoś o rękę
Nikt nie wiedział, dlaczego Stefan zdecydował się oświadczyć właśnie Wirze, naj-brzydszej dziewczynie we wsi.
1. '5@57 B8645=L 157 AB0@>ABV2 0 !B5?0=0 A20B0 !B0@89 A2>N /@8=>G:C ((52G.); - C 9 @>1VB=8:! !20B09<>, AB0@0, 70 =L>3> =0HC 0;N (.. /=>2.); !20B02 2>A5=8 @8FL:> %254>@0 =0 O1G5=:>2V9 %V2@V, E>G ?>30=V9, 70B5 1030BV9 4V2FV ( 8@=89). 2. V6 =8<8 4>23> 70;O3;0 <>2G0=:0. 0@5HBV @8=0 ?5@H>N 70?8B0;0: - 52:C, B8 ?@89H>2 <5=5 A20B0B8? (!B5;L<0E).
!""!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. 4> :>3>
> :>3> 2V= BV;L:8 =5 A20B02AO.
OŚWIADCZAĆ SI - komu; 0 prosić kogoś o rękę
Kogo tylko on nie prosił o rękę.
>?;0=, O:89 17 @>:V2 ?5@51C202 2 #:@0W=V, ?8A02, I> A0< 10G82, O: 4V2G0B0 A20B0;8AO 4> E;>?FV2 V F5 W< =5 @07 C4020;>AO (7 6C@=.).
! ", -18BL, =54>:.
0 @C:8 A25@1;OBL 2 :>3>, :><C (:><CAL
4C65 E>G5BLAO C40@8B8 :>3>AL)
C:8 2 =L>3> A25@1V;8, I>1 40B8 8:>;V
2 ?8:C.
0 O78: A25@18BL 2 :>3>, :><C (EB>AL <0T
=5AB@8<=5 1060==O @>7?>2VAB8 I>-=5-
1C4L)
/78: A25@1V2 8E09;>2V, I>1 @>7:@8B8
0@V9FV B0T<=8FN.
ŚWIERZBIĆ
0 ręka kogoś świerzbi
Ręka go świerzbiła, żeby dać Mikołajowi
w pysk.
0 język kogoś świerzbi
Język świerzbił Michała, żeby wyjawić Marysi tajemnicę.
><C 06 @C:8 A25@1V;8 4> 1V9:8 (>FN1.); ;O48, I>1 O B515 V=>4V, 1C20, =5 <07=C2 ?> 7C10E! )>AL C <5=5 4C65 A25@1;OBL @C:8! (@>=.); '>3> ;N48 BV;L:8 =5 283040NBL: >4=V 7 A?V2GCBBO, 4@C3V 7 7074@>ABV, 0 2 B@5BVE... O78: A25@18BL ('>@=).
! , -4:0, G. - G>3>, G><C (>AB0==O D>@<0 BV;L:8 7 2:07V2=8<8 709<5==8:0<8)
!2V4:0<8 B>3>, I> B@0?8;>AO ?>BV< 1C;8 ?@8ACB=V =0 :>=F5@BV ;N48.
... @8H;O: 1C2 B><C A2V4:>< (7 6C@=.).
! , -0, -T. G>3>
!2V4><89 A2>TW 20@B>ABV.
!' /, -O, A. - G>3>, G><C (>AB0==O D>@<0 BV;L:8 7 2:07V2=8<8 709<5==8:0<8)
V= =VG>3> ?@> F5 =5 7=02. !2V4G5==O< FL><C 1C;> 9>3> 715=B565==O.
ŚWIADEK -czego
Świadkami tego, co wydarzyło się potem, stali się obecni na koncercie ludzie.
ŚWIADOMY - czego
Świadomy swej wartości.
ŚWIADECTWO czego; DOWÓD - czego, na co
On nic o tym nie wiedział. Dowodem na to było jego zmieszanie.
250
!"
!2V4G5==O< FL>3> <>65 1CB8 9 B0T<=89 ;8AB <V=VAB@0 2=CB@VH=VE A?@02 0:0@>20 <V=VAB@>2V NAB8FVW... (7 6C@=.); @0A=><>2=5 A2V4G5==O FL><C - ;8AB8 G8B0GV2 (7 6C@=.).
!'", -GC, -G8H, =54>:. - ?@> I>, @V4:> 70 I>
5@0<V:0, O:C 7=09H;8 ?V4 G0A @>7:>?>: C 0A8;L:>2V, A2V4G8BL ?@> 28A>:89 @V25=L @>728B:C :C;LBC@8 =0 F8E B5@5=0E 265 =0 ?>G0B:C =0H>W 5@8.
ŚWIADCZYĆ- o czym
Ceramika znaleziona w trakcie wykopalisk w Wasylkowie świadczy o wysokim poziomie rozwoju kultury na tych terenach już na początku naszej ery.
8 25;8:89 <09AB5@ C 281>@V AN65BV2, ?@> I> A2V4G0BL E>G 18 ?@8A;0=V 4> 0;L<0=0EC >?>2V40==O V :><54VO (>FN1.); "5, I> ?V4;VB>: (0D0@8: ?8A02 2V@HV, A2V4G8BL A:>@VH5 70 <>4C, =V6 70 2;0A=5 ?>:;8:0==O (7 6C@=.); >@>28 1C;8 28G8I5=V, =0?>T=V 9 =03>4>20=V, 2>48 =0=>H5=> 2 ?>B@V1=V9 <V@V 4> ?>A;C3 :>6=>3>, EB> E>BV2 WW A?>6820B8, - 2A5 A2V4G8;> 70 FV;:>28B89 ?>@O4>:... ( V4<>3.).
!
7 A515, @V4H5 A>1>N
0@VO 1C;0 4C65 30@=0 7 A515.
"8E89 9>3> A8= %254V@ V 7 A515 30@=89, @>1>G89, A;CE=O=89
>3@O4=0, 3>2V@:8 A:>@>W, 3CG=>W (>2G>:).
SIEBIE
być jakimś, jakąś
Maria była bardzo ładna.
( 8@=89); A515 1C;0 28A>:0,
! ", -C, G.
?> A5:@5BC (A:070B8 B>I>)
!:0702 W9 ?> A5:@5BC B5, ?@> I> 265 2AV
7=0;8.
0 B@8<0B8 (45@60B8) I>AL 2 A5:@5BV
>:8 I> B@8<09 F5 2 A5:@5BV.
TAJEMNICA
w tajemnicy (powiedzieć itp.)
Powiedział jej w tajemnicy to, o czym wszyscy już wiedzieli. trzymać coś w tajemnicy
Na razie trzymaj to w tajemnicy.
/: ?> A5:@5BC ?>2V4><8;8 =0A 0?0@0B=8:8 !, <5@A54V2AL:8<8 <0@H@CB0<8 .@VO @02G5=:0 B0 9>3> >B>G5==O 70FV:0282AO 7C10AB89 2AN48ACI89 ?0@;0<5=B0@V9 !B5?0= %<0@0 (7 307).
! #", -CN, -CTH, =54>:. -
1. :><C ?@> I>, I> (?>2V4><;OB8 A83=0;>< ?@> I>-=51C4L)
!?V4><5B@ A83=0;V7C202 ?@> ?5@528I5==O
4>?CAB8<>W H284:>ABV.
@8AB@V9 A83=0;V7C202 ?@> 020@VN.
2. :><C ?@> I> (?>?5@5460B8, ?>2V4><;OB8 ?@> I>-=51C4L) !83=0;V7C20B8 45@6V=A?5:FVW ?@> 7;>26820==O 48@5:B>@0.
SYGNALIZOWAĆ - komu co
Szybkościomierz sygnalizował przekroczenie dopuszczalnej prędkości. Przyrząd sygnalizował awarię. SYGNALIZOWAĆ - komu co, rzadko o czym
Sygnalizować inspekcji państwowej nadużycia dyrektora.
1. !BL>?0 7;V7 =0 :0<V=L V ?@0?>@FO<8 A83=0;V7C202 0@CAV ?@> ?5@HV >45@60=V 2 1>N ?5@5<>38 (>=G.); 04V>;>:0B>@8, 2AB0=>2;5=V =0 AC4=0E, A83=0;V7CNBL :0?VB0=>2V ?@> A:5;V, 09A15@38 V 7CAB@VG=V AC4=0 (7 307.). 2.1 G8 A83=0;V7CT WE=O 70O20 ?@> ?5@5EV4 2 >?>78FVN 4> 28:>=02G>W 2;048 B0 @57845=B0? (7 6C@=.); - / A83=0;V7C20B8<C ?@> 2AO:C =5157?5:C, O =5 40< 2V9B>2V =0:@8B8 =0A <>:@8< @O4=>< (. 5478:).
!", -46C, -49H, =54>:. - 70 G8<, =0 G><C, 2 G><C
>B0@VCA A84V2 70 ?8AL<>28< AB>;><.
SIEDZIEĆ -przy czym, za czym, na czym, w czym
Notariusz siedział przy biurku.
251
!
;87L:> 0O 70 AB>;8:>< A84V;0 25;8:0 G>;>2VG0 :><?0=VO, I> 4> E@8?>B8 A?5@5G0;8AO 70 O:VAL ;VB5@0BC@=V A?@028 ((:C@C?V9).
!, -8, 6. ?V4 A8;C :><C
&5 B>1V ?V4 A8;C, 2?>@0THAO
SIAA
być w stanie z bezokol.
Jesteś w stanie to zrobić, dasz sobie radę. 4>@>25==V, =0?V23>;V, A?VB=V;V, 1@>=7>2V :>20;V 30B8;8 A2>W<8, BV;L:8 W< ?V4 A8;C, <>;>B0<8 ?> :>204;0E (>26); VG =02VBL =5 2 B><C, I> =5<VG=V9 101CAV =5 ?V4 A8;C E>48B8 70 ?5=AVTN 7 B0G0=:>N G8 ;0=BCE>< (7 307.); # ?5@HV9 ?>;>28=V B86=O 20< ?V4 A8;C 1C4L-O:V ?@>1;5<8 V 3>;>2>;><=V 70240==O - D>@BC=0 70 20A (7 307.).
! "/, -'i, 6. - 4> :>3> 5B@> 2V4GC2 A8<?0BVN 4> 4V2G8=8
SYMPATIA - dla kogo, do kogo
Piotr poczuł sympatię dla dziewczyny. 5 22060NG8 =0 =5;0A:025 2VB0==O, 0WA0 7@07C ?>GC;0 A8<?0BVN 4> F5W AB0@>A2VBAL:>W DV3C@8 2 G>@=V9 <VI0=AL:V9 >456V (>FN1.).
!", -0, -T. (?5@5=. -O:89 <0T I>AL, 707=02 G>3>AL C4>AB0;L, 4>=5AE>GC) 0 1CB8 A8B8< G8<
/ A8B89 F8<8 4C@=8FO<8.
SYTY
0 mieć powyżej uszu czego
Mam powyżej uszu tych bzdur.
0= 5@>< 3>AB@> C@202 WW, 3C:=C2H8, I> F5 9>3> >AB0==T A;>2> V 27030;V 2V= C65 A8B89 ?> 3>@;> F8<8 @>7<>20<8 (?5@5:;.).
SIADAĆ - do czego,przy czym, za czym II do czego II przy czym
!", -0N, -0TH, =54>:., !!", AO4C, AO45H, 4>:. - 70 I>, 4> G>3> (?@8ABC?0B8 4> B@820;>W @>1>B8, I> 28:>=CTBLAO A84OG8) // 70 I>, 4> G>3> (@>7B0H>2C20B8AO, I>1 28:>=0B8 ?52=C 4VN) // 70 G8< (709<0B8AO G8<>AL, A84OG8); 482. A. 317 !VAB8 70 ABV;. Siadać do stołu.
!V40B8 70 ?5@5:;04. Siadać do tłumaczenia.
;VB:C 4V4 V7 4@C3>< <0965 25AL 45=L A8- Latem dziadek z przyjacielem prawie całe 4V;8 70 ?82><. dnie siedzieli przy piwie.
/ ?>25@=C2AO 4> A515 V AV2 70 @>1>BC (?5@5:;.); 0@07 AV40N 70 ?5@5?8AC20==O =>25;8 # 3@VH=89 A2VB V 28H;N 0< (>FN1.); !V40N 4> @>1>B8 @8 28A>:><C 2V:=V ( 8;LAL:89); // 0;O ?>>1V40;0 V AV;0 70 ?V0=V=> ( >:@.); ... !0<A>= 7020@82 G0N V AV2 4> AB>;C A=V40B8 (!;VA.); II BC ?>@C B0< V A?@024V A84V;0 BV;L:8 >4=0 ?0@>G:0 70 G0H:>N H>:>;04C (?5@5:;.); 0;0= C25AL 2V;L=89 G0A A84V2 70 :=86:0<8... (!;VA).
!", A:06C, A:065H, 4>:. -:><C I>, ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> !:068 ?0@>;L! !:068 9><C ?@> A2>W ?>GCBBO.
POWIEDZIEĆ - :>B8 co, o kim-czym
Powiedz hasło!
Powiedz mu o swoich uczuciach. /: 2A5 C65 1C;> 3>B>2>, ">34V O:89AL WE D8;>7>? %>BV2 A:070BL =043@>1=5 A;>2>, "0 7182AO V ?>GCE02 ;>1 (>B;.); - =0TH, O: 5=V= ?@> :0@'T@8ABV2 A:0702?... (!B5;L<0E); 0@07 V45<> 4> =8E C =><5@. /A=>! > 4>@>7V A:068 W< 70 3@>HV (8==8GC:).
! "!/, -6CAO, -68HAO, =54>:. - :><C (@V4:> ?5@54 :8<) =0 :>3>-I>
SKARŻYĆ SI - komu na kogo-co
252
! '#"
!:0@68B8AO ;V:0@52V =0 1V;L C 3@C4=V9 :;VBFV.
Skarżyć się lekarzowi na ból w klatce piersiowej.
>=0 A:0@68;0AL 9><C =0 A2>T 68BBO, 15710@2=5, 1;V45 (>FN1.); @>:8=C2H8AL C@0=FV, 2V= A:0@682AO =0 1V;L C 3>;>2V, =0 =C4>BC ((8O=); ... >265=:> ;82 A;L>78 V A:0@682AO ?5@54 ABC45=B0<8, I> 2AV =54>;V:8 2 :0@B8=V 94CBL =5 2V4 =L>3> V I> 3>;>2=89 =54>;V: :0@B8=8 - F5 @>;L 20=0, O:C =5 7<V3 2V4B2>@8B8 0:B>@ (7 6C@=.).
!"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., ! #"!/, -=CAO, -=5HAO, 4>:. - =0 :>3>-I> (BV;L:8 =54>:. - =0304C20B8) "5<=>W =>GV, 2 4>23><C G>@=><C ?;0IV 0@:> A:8402AO =0 0B<0=0.
PRZYPOMINAĆ - kogo-co
Ciemną nocą, w długim czarnym płaszczu Marek przypominał Batmana. 5B5@?;OG5 ?V430=ONG8 B5?5@VH=T, 2>@>65 >78@0NG8AL =0 <8=C;5, ?>7102;5=V <091CB=L>3>, <8 A:840;8AO =0 B8E, :>3> ;N4AL:5 ?@02>AC44O 01> ;N4AL:0 7;VABL B@8<0T 70 ę@0B0<8 (?5@5:;.).
!, -C, G. G8B0B8 ?> A:;040E
%;>?G8=0 ;5425 =02G82AO G8B0B8 ?> A:;040E.
! !"#"!/, -9ABCNAO, -9>BCTHAO V ! !""!/, -0NAO, -0THAO. >:. 4> :>@8ABC20B8AO, :>@8A-B0B8AO. - 1. G8<, @V4:> 7 G>3> (C68B8 // 70AB>AC20B8)
!:>@8AB0B8AO B5;5D>=><. 2. 7 G>3> G8< (28:>@8AB0B8 I>-=51C4L C A2>WE V=B5@5A0E) !:>@8AB0B8AO 7 =03>48.
SYLABA SYLABIZOWAĆ
Chłopiec ledwie nauczył się sylabizować.
SKORZYSTAĆ - z czego
Skorzystać z telefonu. z czego
Skorzystać z okazji.
1. - >3> 70@07 65 A?V9<0;8 V =030= ?@8 =L><C 7=09H;8. 0 <>T I0ABO - =5 A:>@8ABC202AO 2V= =8< ("NB.). 2. !:>@8AB02H8AL 7 <5BCH=V, $;>@5=BV=> @VA0 70?@>A82 WW =0 <>@>782>... (7 6C@=.); !;CH=89 <><5=B ?V4V9H>2, V O A:>@8AB02AO 7 =L>3> (!;VA); ;5=0, O: VAB8==0 ?>;B02G0=:0, >1@078;0AO 7 B>3>, I> 3VABL =5 A:>@8AB02AO V7 WW 3>AB8==>ABV... ("NB.); "8 ?><@5H, 0 2>=8 A:>@8AB0NBLAO 7 28?04:C 9 283040NBL 1573;C74V 01> 2C;L30@=V ?@8G8=8 B2>TW A<5@BV (?5@5:;.); ">;V: =5 7010@82AO F8< A:>@8AB0B8AO (!:0;VF:V).
! ' /, -O, A- G>3> =0 A:V;L:8 | REDUKCJA - czego o ile
(7<5=H5==O, >1<565==O :V;L:>ABV, >1'T<C, 25;8G8=8 G>3>-=51C4L) !:>@>G5==O HB0BV2 =0 >4=C B@5BN. Redukcja etatów o jedną trzecią.
#?02 ?>?8B, I> 7C<>28;> A:>@>G5==O =0 8% ?@0FNNG>3> ?5@A>=0;C... (7 6C@=)
! '#", -CN, -CTH, =54>:., ! "", ->GC, ->B8H, 4>:. - I> =0 A:V;L:8
V4><AB2> A:>@>B8;> A2>W 28B@0B8 =0 15 2V4A>B:V2.
REDUKOWAĆ - co o ile
Resort zredukował swe wydatki o piętnaście procent.
253
! /"!/
! /"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:., ! "!/, A:>@NAO, A:>@8HAO, 4>:. :><C-G><C !8= A:>@82AO 10BL:>2V9 2>;V.
KORZYĆ SI -przed kim-czym; PODPORZDKOWYWAĆ SI, PODDAWAĆ SI, ULEGAĆ - komu-czemu
Syn podporządkował się woli ojca. V= =0:07CT 70?>@>7L:8< <>;>4FO< 70;8H0B8AO A?>:V9=> ?> A5;0E, A:>@OB8AO :>@>==><C 35BL<0=>2V V AC4>2V9 <VAF52V9 2;04V ("C;C1); 57103=5==> O:, 0;5 F82V;V7>20=5 ;N4AB2> ?>--@01AL:><C A:>@8;>AO FV9 =5GC20=V9 701>@>=V A2>1>48 <V@:C20=L ?@> T2@59AB2> (7 6C@=.).
!# , -0, -T. 1CB8 A:C?8< =0 I>
G8B5;L 1C2 A:C?89 =0 ?>E20;8, 28<> 3;8289 4> A515 9 V=H8E.
SKPY
skąpić komu czego
Nauczyciel skąpił pochwał, był wymagający wobec siebie i innych.
1;8GGO 74020;>AL 28@V7L1;5=8< A:C?>N =0 ;53:V 5D5:B8 @C:>N 24C<;82>3> 0@B8AB0 (77.
#:@.); 0 ?>E20;C 4C65 A:C?89 (":0G). 0 A:C?89 =0 A;>20 (=0 A;>2>, =0 <>2C, 0 oszczędny w słowach C <>2V) (O:89 =5 ;N18BL 1030B> 3>2>@8B8 // AB8A;89)
V4CAL 1C2 A:C?89 =0 A;>20, 0;5 4C65 ?@82VB=89 V 4>1@89.
5B@>20 4>?>2V4L 1C;0 =0?@>GC4 A:C?0 =0 A;>20.
=0B 5@830 AB02 7>2AV< A8289, A:C?89 =0 A;>20 ( 0=G); )>AL B8 AL>3>4=O 4C65 A:C?89 =0
<>2C, :>6=5 A;>2> 7 B515 B@510 28BO30B8! (@>=.); 2VB 0@VW 02;V2=8 A:C?89 =0 A;>20
(>;.).
Dziadek był oszczędny w słowach, ale bardzo pogodny i dobry. Referat Piotra był niezwykle zwięzły.
!# "!/, -?;NAO, -?9HAO; <=. A:C?;OBLAO; =54>:. - :><C =0 I> (1CB8 AB@8<0=8< C 28O2V G>3>-=51C4L) '>;>2V: AB02 G5@AB289 4> =5W, A:C?82AO =0 =V6=VABL.
SKPIĆ - komu czego
Mąż stał się dla niej oschły, skąpił jej czułości.
(@0< =V:>;8 =5 A:C?82AO =0 ?>E20;C, :>;8 1C;> 70 I> E20;8B8 (!>1:>).
!# #", -CN, -CTH, =54>:., !# ", A:C?;N, A:C?8H; <=. A:C?;OBL, 4>:. I> 2 :>3>, @V4:> 2V4 :>3> !:C?>2C20B8 2 ;N459 70 157FV=L ?@820B870FV9=V A5@B8DV:0B8.
!#'", -0N, -0TH, =54>:., !#'", -GC, -G8H, 4>:. - 70 :8<-G8<, @V4:> 157 :>3>, 70AB. ?> :><C-G><C
!:CG0B8 70 @V4=8< 4><><.
SKUPOWAĆ - co od kogo
Skupować od ludzi za bezcen świadectwa prywatyzacyjne.
TSKNIĆ - za kim-czym (smucić się z powodu braku kontaktu z kimś, braku czegoś), do kogo-czego (pragnąć, by coś się urzeczywistniło, chcieć zobaczyć kogoś) Tęsknić za domem rodzinnym. 8 A:CG8;8, ;N10... <8 A:CG8;8 70 B2>W< =V6=8< 2>@:VB;828< 3>;>A>G:>< (7 6C@=.); B8< G0A>< 157 ?0=0 4>:B>@0 BCB 45EB> 1C45 A8;L=> A:CG0B8 (8==8G5=:>); >;8 1 B8 7=02, O: O A:CG0N ?> B>1V (?5@5:;.).
!#", -CN, -CTH, =54>:. - =0 I>, - @>A. G8< (@>7<. - E2>@VB8)
=5
NIEDOMAGAĆ (przestarz), CHOROWAĆ - ?0 co
254
!#"
Chorować na zapalenie płuc.
Dziadek niedomagał trochę na nogi. ">9 3>@489 4V4 282G82AO ;N4O< ;03>48B8 27CBBO, O 4> =L>3> =>HC A2>W G5@528:8 V G>1>B8, E>G 2V= V A;01CT =8=V =0 >GV, 0;5 @>18BL =0 A>2VABL (0H:0).
!;01C20B8 =0 70?0;5==O ;535=V2 V4 A;01C202 B@>E8 =0 =>38.
SAYNĆ-zkogo-czego, kim-czym,jako kto
Piotr słynął jako pierwszy zalotnik w powiecie.
><0=48@ :>@01;O :0?VB0= III @0=3C C@10, O:89 A;0282AO A2>TN E>@>1@VABN 2 1>N, @>73C182AO 9 70=V<V2 (":0G).
!"!/, -2;NAO, -28HAO; <=. A;02;OBLAO; =54>:. - G8<, O: EB> 5B@> A;0282AO O: ?5@H89 70;8FO;L=8: 2 @09>=V.
SAAWNY - z czego
Kijów słynie ze złotych cerkiewnych kopuł.
! , -0, -T. - G8< (2V4><89) 8W2 A;02=89 7>;>B8<8 F5@:>2=8<8 10=O<8.
(02=8FV W74OBL 3C;OB8 2 >:>;8H=V <VAFO, A;02=V A2>TN :@0A>N ( .-52.); !;02=89 B>9
<VAB 7=0<5=8B8<8 G>B8@<0 2>@>=8<8 1@>=7>28<8 :V=L<8 (8H=O).
!, -C, G. - :>3>-G>3> (2V418B>: =>38 G8 ;0?8 =0 O:V9-=51C4L ?>25@E=V) // 2V4 G>3>, G>3> (703;818=8, A<C38 V B. V=., I> 70;8H0NBLAO =0 O:V9AL ?>25@E=V G8 2 ?@>AB>@V 2V4 ?5@5<VI5==O G>3>AL) 0 A=V3>2V 284=> 1C;> A;V48 709FO. !;V48 2V4 A0=59 C2V@20;8AO.
ŚLAD - kogo-czego
Na śniegu widać było ślady zająca. Ślady sań nagle sią urwały.
"CB, =0 <0A=><C G>@=>75<V, 70@OA=V;8 A;V48 :>?8B (!B5;L<0E); II !:V;L:8 @07V2 10G82 ?0= A;V48 >4 2>70 :>;> F535;L=V (>FN1); >=8 ?>10G8;8 A2V6V A;V48 2V4 02B><>1V;L=8E :>;VA (7 6C@=.).
!#", -CN, -CTH, =54>:. - 1. 70
:8<-G8<, 70AB. :>3>-I> (4828B8AO,
A?>AB5@V30B8)
!;V4:C20B8 70 @CE>< :>@01;O.
2. 70 :8<-G8< (AB568B8 70 :8<-=51C4L ?5@52. 7 <5B>N 28:@8B8, ?V9<0B8) 5B5:B82 A;V4:C202 70 <0=VO:><.
3. 70 G8< (AB568B8 70 @>728B:><, 7<V=>N, AB0=>< G>3>AL) !;V4:C20B8 70 ?>;VB8G=8<8 ?>4VO<8.
4. 70 G8< (=03;O40B8) !;V4:C20B8 70 ?>@O4:><.
5. 70 :8<-G8< (410B8) !;V4:C20B8 70 A2>W< 283;O4><.
ŚLEDZIĆ, OBSERWOWAĆ - kogo-co
Śledzić ruch statku. ŚLEDZIĆ - kogo-co
Detektyw śledził maniaka. co
Śledzić wydarzenia polityczne. NADZOROWAĆ - co
Nadzorować porządek. DBAĆ - o kogo-co
Dbać o swój wygląd.
1. )5 70 <'OG5< A;V4:C20B8 <>6=0, 0;5 70 >:@5<8<8 3@02FO<8 - =5<>6;82> =VO: (8H=O); 09<>;>4H89 2=C: A848BL 1;875=L:> @09 4V40 V A;V4:CT 9>3> @CE8 (. #:@.). 2. %B> A;V4:C202 70 45?CB0B0<8 8W2@048 (7 307.). 3. V= C206=> V ?>ABV9=> A;V4:C202 70 <548G=8<8 =>28=0<8, FV:0282AO C4>A:>=0;5==O<8 2 30;C7V <548F8=8 (7 6C@=.). 4. 0@8=0 A;V4:C20;0 70 B8<, I>1 2AV =0:078 0;V 28:>=C20;8AO B>G=> (!>1:>). 5. >=0 ?>G0;0 A;V4:C20B8 70 A>1>N, 30@=> 70GVAC20B8AO, >4O30B8AO ("><G.).
255
!!"
!!" , -0, A. - =04 :8<-G8<
!;V4AB2> =04 :>;8H=V< ?@>:C@>@>< 70:V=G8;>AO 4C65 H284:>.
ŚLEDZTWO -przeciwko komu-czemu
> co; w sprawie czego
Śledztwo przeciwko byłemu prokuratorowi
zakończyło się bardzo szybko.
... / 6 1> <CA82 7025@H8B8 71V@ <0B5@V0;V2 A;V4AB20 =04 7@04=8:><, I>1 <0B8 7<>3C 28=5AB8
A?@0254;8289 25@48:B (7 6C@=.).
!##", -C"N, -CTH, =54>:. - :><C--G><C 70 I>, @V4:> G8< (?@028B8) ;5=0 =5 E>BV;0 40;V A;C3C20B8 70 <VH5=L 4;O 728=C20G5=L 7 1>:C :5@V2=8FB20. >;L :>7;0 2V4?CI5==O =5 2;0HB>2C20;0 WW.
SAUŻYĆ - komu-czemu za co
Helena nie chciała służyć za cel oskarżeń kierownictwa. Rola kozła ofiarnego jej nie urządzała.
0A8;0N 4> 0A =525;8G:C 2V@HC, I> @07>< 1C45 A;C3C20B8 V 70 02B>3@0D 4;O N2V;59=>3> G8A;0 !2>1>48 ( 8@=89); 0 AB@0B53VG=89 ?C=:B :>=>?;V A;C3C20;8 (?5@5:;.); 1834 @>FV =0 >AB@>2V 04030A:0@ >48= D@0=FC7L:89 <0=4@V2=8: 7=09H>2 ?>;>28=C 25;8G57=>W OTG=>W H:0@0;C?8. ;O BC1V;LFV2 2>=0 A;C3C20;0 1;N4>< (7 6C@=.).
!#%", -0N, -0TH, =54>:. :>3>-I>, 70AB. :>3>-G>3> !;CE0B8 ?@><>2C.
! , -C, G.
=0 A<0: (A>;>4:89, :8A;89, 3V@:89 V B.
V=.)
&C:5@:0, =0 482>, 1C;0 A>;>=0 =0 A<0:. /:V 2>=8 =0 A<0:, A>;>4:V G8 A>;>=V? (7 307.).
! #", -CN, -CTH, =54>:. I>
!<0:C20B8 <>@>782><.
G8<,
SAUCHAĆ - kogo-czego
Słuchać przemówienia.
SMAK
w smaku (słodki, kwaśny, gorzki itp.)
Cukierek o dziwo był słony w smaku. DELEKTOWAĆ SI - czym
Delektować się lodami. '010= >@?8I5=:> BV;L:8 @04VT 2 4CHV, 482;OG8AL, O: ;N48 A<0:CNBL 9>3> 2>4>N (>=G0@); @>F5=:> ?>BO3C202 AB0@5 A<0:>28B5 28=F5, C15FL A<0:C202 :@CB89 B0 A>;>4:89 G09 ( 8@=89).
! %, -C, G.-7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<--G8<
CG=89 A<VE 7 4>B5?C ?5@5:>B82AO 70;><.
ŚMIECH - z kogo-czego
Głośny śmiech z kawału przetoczył się przez salę. / B5?5@ 7=>2 CA5 A>1V 4>72>;ON, 0;5 265 =5 GCN A<VEC 7 A515 9 28:>@8AB>2CN V=H8E (?5@5:;.).
! /"!/, A<VNAO, A<VTHAO, =54>:. -7 :>3>-G>3>, @>A. =04 :8<-G8<, 70AB. :><C--G><C
!<VOB8AO 7 G8TWAL 4C@=>B8. !<VOB8AO 7 >4=>:C@A=8:0.
SMIAC SI - z kogo-czego
Śmiać się z czyjejś głupoty. Śmiać się z kolegi z roku.
5=8A G0AB> A<VO2AO 7 ><0=0, I> 2V= A;CE0T <0B5@V, CA5 E>48BL 4> F5@:28 ( .-52.); / A<VO2AO 7V A2>3> 10;0:C=AB20 9 A2>WE ?@><>2 =0 AC4V (?5@5:;.); / ?>28==0 1C;0 B5@?VB8 FL>3> A5@60=B0, A<VOB8AO =04 9>3> 157A>@><=VABN, 4020B8 9><C >1VFO=:8... (?5@5:;.); '>@=>1@8289 =5 GCT, =5 10G8BL, O: 2>@>38 A<VNBLAO W9 ((52G.); 4=V 3>2>@8;8, I> 2V= AC482AO 70 2182AB2>, 0;5 2 F5 =VEB> =5 2V@82, V 2AV A<VO;8AO B0:V9 28304FV... ("NB.).
256
!
! , -9, 6. - 4> G>3>, 7 V=DV=., @V4:> =0 I>
><C 1@0:C20;> A=038 4> 1>@>BL18.
ENERGIA - do czego, WOLA - czego
Brakowało mu woli walki. !<5@BL =5=0G5 ?@89=O;0 9>3> 2 A2>W >1V9<8, ?>71028;0 2>;V 9 A=038 4> 68BBO (.. 5478:); ... / C 2VAV<=04FOBL @>:V2 =5 <02 A=038. !=038 =0 I>? V =0 B5, I>1 ?><5@B8, =V =0 B5, I>1 68B8 (?5@5:;.).
4> A=038 :><C
&5 9><C =5 4> A=038.
! ", A=N, A=8H, =54>:. - ?@> :>3>--I>, :8<-G8<
>G0<8 2 :><C=0;L=V9 :20@B8@V 2V= A=82 ?@> ?>4>@>6V 5:7>B8G=8<8 :@0W=0<8. >A8? A=82 ==>N C@=V:>2>N.
ktoś jest w stanie coś zrobić
Nie jest w stanie tego zrobić.
ŚNIĆ - o kim-czym
Nocami w komunalnym mieszkaniu śnił o podróżach do egzotycznych krajów. Józef śnił o Annie Kurnikowej.
"VTW =>GV... A?02 B25@4> V A=82 ?@> ?@8>1VFO=C @>1>BC (>2V=L:0); 2A5 6 ;L38 2V= =5 <V3 701CB8. V= E>482 7 <@VO<8 ?@> =5W, A=82 =5N (>;.).
! ", -0N, -0TH, =54>:. A=V40B8 G8<
!=V40B8 OTG=5N.
! , A=C, G. :@V7L A>=
8B8=0 :@8G0;0 :@V7L A>=.
! "!/, -<;NAO, -<8HAO; <=. A>@><;OBLAO; =54>:. - :>3>-G>3>, 70 :>3>--I>, 7 V=DV=. ?5@54 :8< (2V4GC20B8 A>@><) // :>3> ( .) (15=B568B8AO) %;>?G8: A>@><82AO A2>WE 2V4AB>21C@G5=8E 2CE: @V4:> 7=V<02 H0?:C. =4@V9 A>@><82AO ?5@54 ?@8ACB=V<8 70 A2>3> 4@C30, O:89 3>;>A=> 3>2>@82 =5?@8AB>9=V 4>B5?8. !>@><8B8AO A?V20B8. %;>?5FL A>@><82AO 4V2G0B.
jeść śniadanie jeść na śniadanie co
Jeść na śniadanie jajecznicą.
SEN przez sen
Dziecko krzyczało przez sen.
WSTYDZIĆ SI - kogo-czego, za kogo--co, z bezokol. wobec kogo,przed kim II rzadziej kogo (D.)
Chłopczyk wstydził się swoich odstających uszu - rzadko zdejmował czapkę. Andrzej wstydził się przed obecnymi za swego przyjaciela, który głośno opowiadał nieprzyzwoite kawały. Wstydzić się śpiewać. Chłopiec wstydził się dziewcząt. 4 I8@8E A;V2 ;N1>W 6V=:8 A5@F5 9>3> 2?>:>N20;>AO... 2V= B5?5@ A>@><82AO A2>3> 402=L>3> 157?CBBO { 8@=89); !B0;> 7@>7C<V;> <0;V9 0B5@8=V: 0@8=O A>@><8;0AL 70 =5W (V;L45); 8 =5<>2 A>@><8B5AL B@>E8 70 AV 2V@HV (. #:@.); %V10 A>@><;OBLAO =0HV ACAV48 70 B5, I> E@8AB8O=8 2 8H8=52V 21820;8 F2OE8 2 >GV T2@59AL:8< =5<>2;OB0<? (7 6C@=.); <?5@0B82 :068 ?@024C, O:89 7 48B8=AB20 ?@8I5?;N20;8 =0< B0B> 9 <0<0, A?@0FL>2CT B0: 02B><0B8G=>, I> <8 A>@><8<>AO 70 A2>N 1@5E=N =02VBL ?5@54 ?>;VF59AL:8<, O:89 4>?8BCT =0A (7 6C@=.); II ">=O V VB0;V9 A84V;8 2 :C7>2V =0@V7=>... =V18 B@>E8 A>@><8;8AL >4=5 >4=>3> (>=G0@).
! - :><C ?5@54 :8< 70 :>3>--I>, @V4:> G>3>, 7 V=DV=.
><C 1C;> A>@><=> ?5@54 ;N4L<8 70
WSTYD - komu przed kim, wobec kogo za kogo-co, czego, z bezokol.
Wstyd mu było przed ludzmi za syna nar-
257
! #!
A8=0-=0@:><0=0, O:89 651@02 =0 3>;>2- komana, który żebrał na głównym placu
9><C <0940=V <VAB0. miasta.
><C 1C;> A>@><=> 7=>2 ?>78G0B8 3@>HV Było mu wstyd znów pożyczać pieniądze
2 ACAV40. od sąsiada.
!>@><=> B0:8 ?5@54 1;87L:8<8. 5@54 GC68<8 =VG>3> A>@><8B8AO ( 51>@0:); ... 02;5, EC4NI89 B0:89, ?5@54 ;N4L<8 06 A>@><=> 70 B515... (C47L); 8?04:>2><C G8B0G52V ?V4A2V4><> A>@><=> 70 A2>T =57=0==O B0:8E ;N459 (7 6C@=.); N10 70:@820T >1;8GGO @C:0<8, W9 V 2 B5<@O2V A>@><=> A2>WE 4C<>: (!B5;L<0E); 8E09;>2V A>@><=> 1C;> =V68B8AL C B5?;V, 7=0NG8, I> 2AV V=HV ?>B5@?0NBL 2V4 E>;>4C (10=.).
! #!, -C, G. ?V4 A>CA><
5G5=O ?V4 01@8:>A>28< A>CA><.
SOS w sosie
Pieczeń w sosie morelowym. !:>@8AB09B5AL <>6;82VABN ?>:CHBC20B8 DV@<>2C AB@02C - 3>;>2C @818 ?V4 A>CA>< :5@@V (7 6C@=.).
! % #", -=C, -=5H; <8=. G. A>E V A>E=C2, -;0, -;>; V @V4H5 !% #", AE=C, AE=5H, =54>:. -70 :8< (@>7<. - AB@0640B8 2V4 :>E0==O 4> :>3>-=51C4L) >;8AL 2V= 1C2 30@=8<, AB@C=:8< E;>?F5<. 0 =8< A>E;8 2AV 4V2G0B0. B5?5@ 2V= ;54L C 425@V 2<VI0TBLAO.
@0240, :070;8, I> ?5@54 B8< 2>=0 A>E;0 70 O:8<>AL <>;>48< 3C;L2VA>N (?5@5:;.);
B56 70 !B5?:>N A>E=5. VA=N ?@> =5W A:;02 (0@.).
0 usychać z miłości do kogo; WZDYCHAĆ - do kogo
Kiedyś był ładnym, smukłym chłopcem. Z miłości do niego usychały wszystkie dziewczęta. A teraz ledwie się mieści w drzwiach.
V=
! ) , -8, 6. - 2V4 :>3> !?04I8=0 2V4 4V4CAO. C A?04I8=C (A?04>:) (>B@8<0B8, 70;8H8B8 B>I>) )> 20< 70;8H82 C A?04I8=C 20H 10BL:>?
SPADEK -@>:VB
Spadek po dziadku.
w spadku (dostać, zostawić itp.)
Co zostawił panu w spadku ojciec? ... !:@8?:0 ?5@5E>48;0 2 @>48=V C A?04>: 2V4 4V40 4> A8=0 (01.); &5 I5 2 A?04>: 2V4 # 70;8H8;8AO <0=40B=V :><VAVW... (7 307.).
! "!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - :>-3>-G>3> (@>7<. ?>71CB8AO) =4@V9 =5 <V3 4>1@0B8 A?>A>1C, I>1 A?5:0B8AO =5?@>E0=>3> 3>ABO.
SPAAWIĆ (pot.) - kogo; POZBYĆ SI - kogo-czego
Andrzej nie mógł znalezć sposobu, żeby spławić nieproszonego gościa.
/:>AL 2V= ?>:;8:02 <5=5 =0 48A:>B5:C, B0< <0;0 1CB8 9>3> 4V2G8=0 7 ?>4@C3>N, V 2>=8 E>BV;8 A?5:0B8AL BVTW ?>4@C38 (7 6C@=.);... !2VB;0=0 A?5:0;0AO 4C@=>3> 4V2G0G>3> :><?;5:AC A>@><'O7;82>ABV (>2BC=); 02VBL :>;8 1 2V= 70E>BV2, B> =5 7<V3 18 A?5:0B8AO WE (?5@5:;.).
! '"!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. -1. ?@> :>3>-I>, @>7<. 70 :>3>-I> (25AB8 AC?5@5G:C, 4>2>4OG8 I>-=51C4L) 0 :>=D5@5=FVW A>FV>;>38, DV;>A>D8 9 :C;LBC@>;>38 A?5@5G0;8AO ?@> @>;L @5;V3VW 2 ACG0A=><C A2VBV.
DYSKUTOWAĆ - > kim-czym, nad czym,
?0 temat czego
Na konferencji socjolodzy, filozofowie i kulturolodzy dyskutowali na temat roli religii we współczesnym świecie.
258
! "!/
2. 70 I> (2V4AB>N20B8 A2>T ?@02> =0 I> -=51C4L, =0 2>;>4V==O G8<AL) !?5@5G0B8AO 70 <56C.
KAOCIC SI >A>
Kłócić się o miedzę.
1. )5 >4=0 C;N1;5=0 A?@020 =0FV>=0;-45<>:@0BV2 - A?5@5G0B8AO <V6 A>1>N ?@> ?0@BVN 2;048, >3>;>HCNG8 WW 01> 3>;>2=8< @CHVT<, 01> 3>;>2=8< 30;L<>< 45@602>B2>@5==O... (7 6C@=.); 8 <0T<> ?@02> V ?>28==V A?5@5G0B8AO ?@> 4>;N V H;OE8 =0H>3>... <8AB5FB20... { 8;LAL:89); @5HB>N, 70EV4=V 5:>=><VAB8 B56 A?5@5G0NBLAO <V6 A>1>N ?@> B5>@VW DC=:FV>=C20==O A2>TW 265 CAB0;5=>W @8=:>2>W 5:>=><V:8 (7 6C@=); ;87L:> 0O 70 AB>;8:>< A84V;0 25;8:0 G>;>2VG0 :><?0=VO, I> 4> E@8?>B8 A?5@5G0;8AO 70 O:VAL ;VB5@0BC@=V A?@028 ((:C@C?V9). 2. 0<'O=5FL - ?8;L=5 >:> <03=0B0 A5@54 C:@0W=AL:8E ;0=V2, 45 3@><048BL 30940<0:V2 (?0:, 45 :>6=5 A5;> A?5@5G0TBLAO 7 V=H8< 70 ?@02> =07820B8AL 10BL:V2I8=>N 0@<5;N:0 (=B.-02.); ><0=48@8 A?5@5G0;8AO 70 :>6=89 H<0B 75<;V: 265 =5 28AB0G0;> <VAFO 4;O 0@B8;5@V9AL:8E 2>3=528E (>=G0@); B>4V, 402=>, ?VA;O A<5@BV .@G8:0 O >?8=82AO A0<->48= 2 :V<=0BV, 45 <8 A?5@5G0;8AO 70 BC V3@0H:C, V @0?B>< 2V4GC2 =0 A>1V ?>3;O4 ( 51>@0:); >=8 AB2>@N20;8 A2>W >?5@5B:>2V C@O48, A?5@5G0;8AO <V6 A>1>N 70 ?>A04>2V :@VA;0... (7 6C@=.).
! &#"!/, -CNAO, -CTHAO,
=54>: V 4>:. - 1. =0 G><C, 7 G>3>, 2 G><C
(=01C20B8 ?52=8E 7=0=L, =028:V2 C O:V9--=51C4L 30;C7V =0C:8 01> B5E=V:8; =01C20B8 O:>WAL A?5FV0;L=>ABV) !BC45=B B@5BL>3> :C@AC <548F8=8 28@VH82 A?5FV0;V7C20B8AO 7 EV@C@3VW. 2. =0 G><C (70:@V?;N20B8AO 70 O:>N-=5-1C4L >4=VTN A?5FV0;L=>N 30;C77N, <0B8 A?5FV0;L=5, >A>1;825 ?@87=0G5==O) 0H0 DV@<0 A?5FV0;V7CTBLAO =0 ?@>406C DV=AL:8E <51;V2.
SPECJALIZOWAĆ SI - w czym
Student trzeciego roku medycyny postanowił specjalizować się w chirurgii. w czym
Nasza firma specjalizuje się w sprzedaży fińskich mebli.
1. V= A?5FV0;V7C202AO =0 1V>;>3VW (Kon.); 65: 52>@:O= A?5FV0;V7C202AO 7 ?0B>DV7V>;>3VW... (7 6C@=.); $V;L:> A?5FV0;V7CTBLAO 7 3V=5:>;>3VW (V;L45); :A0=0 !5@3VW2=0 A?5FV0;V7C20;0AL 2 ?54V0B@VW (.. /=>2.). 2. 0;VGCNG8 ?> 2AV9 :@0W=V 1;87L:> 4 B8A. G;5=V2, 2>=8 A?5FV0;V7CNBLAO =0 ?V4?0;0E, <0;N20==V A20AB8:, ?>3@01C20==OE V =02VBL V=:>;8 2182AB20E B8E, I> HC:0NBL ?@8BC;:C (7 6C@=.); ... ">9 4>:B>@ (?VF A?5FV0;V7C202AO =0 B><C, I> ;V:C202 ?@8B;C<;5=V CO2;5==O (?5@5:;.); V4?>2V4L 8AO:0- C4=8FL:>3> O:=09:@0I5 ?>:070;0, =0 O:8E B5<0E 2 C:@0W=AL:V9 VAB>@VW 2V= <0T =0<V@ A?5FV0;V7C20B8AO: '0A>2> >1<5682 18 O <>N AB0BBN 2V4 ?>;>28=8 18 AB. (457V=B53@0FVO =0FV>=0;L=>W A2V4><>ABV :>70FL:>W 4>18) 4> ACG0A=>ABV (7 6C@=.).
! &!", -0, G. - 7 G>3>, V@>=. 2V4 G>3>, =5 - @>A. ?> G><C !?5FV0;VAB 7 O45@=>W DV78:8.
SPECJALISTA - od czego
Specjalista od fizyki jądrowej. ;5 =02G0==O 2 5=52V =5 <>3;> 9><C 1030B> 40B8, >A:V;L:8 A5@54 B0<B5H=VE ?@>D5A>@V2 =5 1C;> 6>4=>3> A?5FV0;VAB0 7V AEV4=>T2@>?59AL:>W ?@>1;5<0B8:8 (7 6C@=).
! "!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., ! "!/, 7V?@CAO, 7V?@5HAO; <8=. G. A?5@AO, -;0AO, -;>AO V 7V?5@AO, -?5@;0AO, -;>AO; =0:07, A?. 7V?@8AO; 4>:.-=0 I> (28:>@8AB>2C20B8 O: 4>:07, 7@07>:)
OPIERAĆ SI na czym
259
A?8A>:
# A2>WE AC465==OE A?8@02AO =0 1030B> ;VB=V9 4>A2V4.
W swych sądach opierał się na długoletnim
doświadczeniu.
4=V =5 2B@0G0;8 2V@8 C A2>W 48?;><8, V=HV C A2>W9 =0W2=>ABV ?@>1C20;8 A?5@B8AO =0 1C:2C :>=AB8BCFVW, O:0 30@0=BC20;0... ?@02> =0 ?@0FN (V;L45); %B> 2V4:840T 2AV V 2AO:V B@048FVW, B>9 =5 <0T =0 I> A?5@B8AO C B2>@5==V =>2>3> (7 307.).
! ! , -A:C, G. 70 A?8A:><
>7A5;VBL, 1C4L ;0A:0, =0H8E 3>AB59 70
F8< A?8A:><.
70 A?8A:><
0 O:8< A?8A:>< 10;>BCTHAO?
LISTA
według listy
Proszę o zakwaterowanie naszych gości
według tej listy.
z listy
Z jakiej listy kandydujesz?
> ?0@;0<5=BC !5@3V9 0A8;L>28G ?@89H>2 70 A?8A:>< 1;>:C !>FV0;VAB8G=>W B0 !5;O=AL:>W ?0@BVW (7 6C@=.).
! "", -0N, -9TH. >:. 4> ?8B0B8. :>3> (3.), 2 :>3> ?@> :>3>-I>, G>3> (7V
A;. 73>40, 4>72V; V B. V=.), @>7<. 70 :>3>-I>, @V4:> I>
!?8B0B8 2 ?@>402FO ?@> FV=C :=86:8. !?8B0B8 4>72>;C.
SPYTAĆ - kogo (), rzadziej kogo (D.) o kogo-co
Spytać sprzedawcę o cenę książki. Spytać o pozwolenie.
/ A?8B02 9>3>, G><C 2V= B0: @>73;O40T :>=O (7 6C@=.); >:8 I> =5<0 =VG>3> ?52=>3>, 2A5 2 ?@>5:BV. ><C E>G5BLAO ;8H5 A?8B0B8 2 <5=5 ?@> 45I> (?5@5:;.); ><VA0@ A?8B02 C A;C61>2FO, G8 =5 740;>AO 9><C 482=8< ?>2>465==O >BB0@0 (?5@5:;?); >=4C:B>@ A?8B02 70 :28B:0 (!:0;VF:V); ... / A?8B02 4>@>3C =0'>2AL: 4> <>=0AB8@O... ((52GC:).
! ", -0N, -0TH, =54>:. I>, G>3> V4CAL ;N182 25G>@0<8 A?V20B8 ?0@B870=AL:8E ?VA5=L.
A?V20B8 I>AL ?V4 (30@<>=VN, 3VB0@C, <03=VB>D>= B>I>)
V2G8=0 A?V20;0 FN ?VA=N ;8H5 ?V4 3VB0@C.
SPIEWAC - A>
Dziadek lubił wieczorami śpiewać partyzanckie pieśni.
śpiewać coś przy akompaniamencie (harmonii, gitary, magnetofonu itp.) Dziewczyna śpiewała tę piosenkę tylko przy akompaniamencie gitary.
... =8A8< ?>G02 A?V20B8 0:0D8AB>2C ?VA=N @5G8ABV9 >3>@>48FV... ((52GC:); ... &0@ V F0@8FO, :>;8 A?V20;>AO 1;03>G5AB828E ?VA5=L, B> 9 A0<V ?V4A?V2C20;8 ((52GC:); ... 0;L:0 28?5@;0AO =0 ;V6:> V 72V4B8 A?V20;0 B8E A0<8E ?VA5=L, 4>:8 =5 70E@8?;0 (V1@>20);... ;5070@ 945 =0 ;N4=V <0940=8 9 GC6>N <>2>N A?V20T ?VA5=L, I>1 70@>18B8 =0 ?@>68B>: (7 6C@=.); ... !0=G> 0=A0 =0:;02 BO6:V 3@>H>2V :0@8 =0 B8E, I> 245=L G8 2=>GV A>@><VFL:8E G8 =5?@8AB>9=8E ?VA5=L A?V20;8... (?5@5:;.); V= ;045= 1C2 AB0B8 ?5@54 =5N =02:>;VH:8 9 A?V20B8 W9 ?>E20;L=>3> 3V<=C ( V4<>3.).
-0, -.
G><C, @V4H5
! #' ,
7 G8<
# FV9 AB0BBV <>6=0 7CAB@VB8 28A;>2;N20==O, I> A?V272CG=V =0AB@>O< C ACA?V;LAB2V.
WSPÓABRZMICY; ODPOWIADAJCY - czemu
W artykule można spotkać stwierdzenia odpowiadające nastrojom społecznym. # FV9 AC?5@5GFV, 728G09=>, 1C;> 1030B> =0W2=>3>, 0;5 1C;> 2 =V9 V I>AL ?@8T<=5, A?V272CG=5 WW ?>GCBBO< (0H); =B5@'T@ ?0;0FC C@>G8AB8E ?>4V9 A?V272CG=89 7<VAB>2V >1@O4>28E 4V9 (7 6C@=.); @8G8=8 V =0A;V4:8, >?8A0=V 2 @><0=V, A?V272CG=V 7 B8<8 ?@8G8=0<8, O:V ?@825;8 4> G>@=>18;LAL:>W B@0354VW (7 6C@=.).
260
! )"
! '#", -0N, -0TH, =54>:. - 1. :><C-G><C (GC9=> AB028B8AO 4> G89>3>--=51C4L 3>@O, 4> G8WEAL ?5@56820=L) !?V2GC20B8 A:@82465=8<. 2. :><C-G><C (?@8E8;L=>, 4>1@>78G;82> AB028B8AO 4> :>3>-, G>3>-=51C4L; AE20;N20B8 I>AL) !?V2GC20B8 @CE>2V 75;5=8E. !?V2GC20B8 G8W9AL 1>@>BL1V.
WSPÓACZUĆ - komu-czemu
Współczuć pokrzywdzonym. SYMPATYZOWAĆ - z kim-czym; SOLIDARYZOWAĆ SI - z kim-czym
Sympatyzować z ruchem zielonych.
Solidaryzować się z czyjąś walką. 1. @> =L>3> 3>2>@OBL, 9><C A?V2GC20NBL, 70 =8< ?;0GCBL V ?8HCBL 9><C 4>23V 9 =V6=V ;8AB8 (>FN1.); =BV= 2V4 CAVTW 4CHV A?V2GC202 ;8EC !5<:V2... ('>@=.). 2. - 8 =5 >1@0609B5AO =0 <5=5, 1C4L ;0A:0, B>20@8HC 0GC@0, O A?V2GC20N 20H8< 4C<:0<, 0;5... =5 2V@N. >7C<VTB5. / =5 2V@N, I> 20A EB>AL ?V4B@8<CT ('01.).
! '#", -0, -T. 4> :>3>-G>3>
!?V2GCB;8289 4> =5I0A=8E ;N459.
WSPÓACZUJCY - komu-czemu
Współczujący nieszczęśnikom. V= ?@>G8B02 B0<, I> O G5A=89, 7027OB89, =52B><=89, B@C4V2=8:, 2V440=89 BV9 DV@<V, 45 A;C682, G>;>2V:, H0=>20=89 CAV<0 V A?V2GCB;8289 4> GC6>3> 3>@O (?5@5:;.); ... 2VA=>, :><C=VAB8, A?V2GCB;82V 4> 9>3> (=0@>4C) AB@0640=L... (7 307.).
! '#""/, -O, A. - 4> :>3>-G>3> (GC9=5 AB02;5==O 4> G89>3>-=51C4L 3>@O, 4> G8WEAL ?5@56820=L)
V4GC20B8 A?V2GCBBO 4> 157?@8BC;L=8E 4VB59.
WSPÓACZUCIE - dla kogo-czego
Jego serce przepełniało współczucie dla bezdomnych dzieci.
=BV= =5 <02 4> F8E ;N459 C 4CHV =VO:>3> A?V2GCBBO ('>@=).
! "!/, -9NAO, -0THAO, =54>:. - :><C, @V4H5 ?5@54 :8< 2 G><C, @V4H5 70 I> (?5@5=. - 4>2V@OB8AO) / =V 2 G><C B>1V =5 A?>2V40B8<CAO.
SPOWIADAĆ SI
z czego
komu, przed kim
Nie będę się przed tobą z niczego spowiadał.
>=0 A?>2V40;0AO <5=V, =0G5 ?5@5:07C20;0 GC45@=0FL:89 A>=... (0H:0); /:89 ?V4?@8T<5FL ?@8 BO<V AB0=5 4>1@>2V;L=> A?>2V40B8AO 4>1@>A5@4><C ?>40B:V2FN 8:>;V 70@>2C... (7 6C@=.); =02 - F5 BV;L:8 9><C A?>2V40TBLAO 4@C3, 1> B8<, =094>@>6G8<, I> 70;O3;> 2 4CHV, O: A2OB8=O, =5 7 :>6=8< ?>4V;8HAO (10=.); !?>2V402AO ?5@54 A8=>< !5@540, 3>2>@82 9><C ?@> A2V9 AB@0H=89 3@VE (. 5478:); 4=0: O A?>2V40NAO 2 A2>WE 3@VE0E V 7024O:8 FL><C <5=V ;53H5 2A5 ?>G8=0B8 =0=>2> V BVH8B8AO ?>42V9=>... (?5@5:;).
! )", -0N, -0TH, =54>:., ! !"", -VIC, -VAB9H, 4>:. - :>3>-I> ?@> I>; @>A. :><C, @>A. I>, ?@> I> O4L:> A?>2VAB82 =0A ?@> A2V9 ?@8W74. V=VAB@ DV=0=AV2 A?>2VAB82 3@><04O= ?@> A2>N 2V4AB02:C.
POWIADAMIAĆ - kogo-co o czym; OBWIESZCZAĆ - komu co, o czym
Wujek powiadomił nas o swoim przyjezdzie.
Minister finansów obwieścił obywatelom
swą dymisję.
@> 9>3> A<5@BL =0A A?>2VAB8;0 <>O =570<V6=O BVB:0 (7 6C@=.); !?>2VI0;8 @V4=8E ?@> 4>23V G5@38 ?> E;V1... (7 6C@=.); 4=5 A;>2>, 2>=8 E>BV;8 4>AO3B8 B>3>, I>1 28 ?@> 2182AB2> =5 A?>2VAB8;8 ?>;VFVN (?5@5:;.); / ?>:;02 A>1V ?>WE0B8 @07>< V7 =8<8 4> >@4>, ?5@5402H8 G5@57 @N4>=0 ;8AB0, I> A?>2VI02 <0BV@ ?@> <>W 70@CG8=8 (?5@5:;.); >=0 A?>2VI0;0 =0< =09<V75@=VHV =>28=8 7 CAV<0 ?>4@>18FO<8, I> AB>AC20;8AO 40;5:>W <0<8 (0H:0).
261
!
! , -0, -T. - G>3>, @V4:> G8< (?5@5?>2=5=89 G8<-=51C4L - ?5@52. 7 01AB@. V<.) >3> 2V@HV A?>2=5=V ;N1>2V 4> ;N459.
PRZEPEANIONY - czym, PEANY - czego
Jego wiersze przepełnione są miłością do ludzi.
Roman wydał rozkaz głosem pełnym zdecydowania. Te pełne troski słowa wzruszyły go do łez.
><0= 2V4402 =0:07 3>;>A><, A?>2=5=8<
@VHCG>ABV.
&V A?>2=5=V BC@1>B8 A;>20 72>@CH8;8
9>3> 4> A;V7.
#:@0W=AL:0 =0FVO 7>1>2'O70=0 :>70G:0< V B8<, I> 28@>182AO OA:@0289 =0FV>=0;L=89 6V=>G89 E0@0:B5@ C:@0W=>:, A?>2=5=89 3C<0=VAB8G=>W B5?;>B8, ?0B@V>B87<C, ;N4AL:>W 3V4=>ABV B0 A8;8 (7 6C@=.); F5 A5@F5 A?>2=5=5 6038, 1C;> =5;C:025 9 1>3>1>O7;825 {?5@5:;); V=, A>@>:0;VB=V9 <C6G8=0 2 @>7:2VBV A8;, A?>2=5=89 1060=L V 4C<>:, ?@8@5G5=89 682>BVB8 BCB, C FV9 H:>;V, I> ?@8BC;8;0AO :@09 157;N4=>3> H;OEC {?5@5:;.); / 289H>2 >4 =5W A?>2=5=89 =09:@0I8E =04V9 {!;VA.); 5;8:5 9 ;N4O=5 A5@F5 1C;> 2 8:>;8 )>@A0, A?>2=5=5 =5=028ABN 4> 2>@>3V2 {!:;.); 030B>7=0G=VABN A?>2=5=0 2V4?>2V4L 0@?0 =0 70?8B0==O 2<8@0NG>3> V=L:0... { >3@.).
! /", -0N, -0TH, =54>:., ! / #", -=C, -=5?V, 4>:. - I> (4828B8AO =0 :>3>-, I>-=51C4L, @>73;O40B8 :>3>AL, I>AL) !?>3;O40B8 <>@AL:89 :@0T284.
OBSERWOWAĆ, KONTEMPLOWAĆ
-co
Kontemplować nadmorski krajobraz.
%>48;0 2 ;VA A?>3;O40B8 :@0AC >AV==L>W ?@8@>48 {. #:@); ... !?>3;O40NG8 F5 =VG=5 =51>, 2AVO=5 B0T<=8G8<8 7=0:0<8 V 7V@:0<8, O 2?5@H5 2V4:@82 A2>N 4CHC B8EV9 1094C6>ABV A2VBC {?5@5:;.); #206=> A?>3;O402 3@C 42>E N=0:V2, I> :0G0;8 >AB0==V :C;V ?V@0<V4:8 {Kon).
! "!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. - 1. =0 :>3>-I>, :>3>-I> (G5:0B8) 5B@> A?>4V202AO =0 0;8=C. >=8 <0;8 @07>< 3>BC20B8AO 4> VA?8BV2. 2. =0 :>3>-I>, 7 V=DV=. (=04VOB8AO) !?>4V20B8AO =0 H284:5 28@VH5==O A?@028.
40< A?>4V202AO 283@0B8 :>=:C@A. A?>4V20B8AO G>3> 2V4 :>3> / =5 A?>4V202AO 2V4 B515 B0:>3>.
SPODZIEWAĆ SI - kogo-czego
Piotr spodziewał się Haliny. Mieli razem przygotowywać się do egzaminów. czego, z bezokol.
Spodziewać się szybkiego załatwienia sprawy.
Adam spodziewał się wygrać konkurs. spodziewać się czego po kim Nie spodziewałem się czegoś takiego po
tobie.
1. "0< C65 ?V4 ?'OBL<0 G8 A:V;L:><0 A>=FO<8 A?>4V20;0AO =0 =L>3> !2VB;0=0... {!:0;VF:V); 0ABC?=>3> 4=O ?@81C;0 !>DVO 8:8BV2=0. 0 =5W =VEB> =5 A?>4V202AO, 1> 9 =5 7=02 WW =VEB>, >:@V< <5=5... {0H:0); / =5 A?>4V202AO =0 B0:5 28=OB:>25 =0E01AB2>, B8< 1V;LH5 =5 7@>7C<V;5, I> =VO:8<8 @50;L=8<8 >1AB028=0<8 2>=> =5 28<030;>AO... {!;VA); !<5@BL - T48=5, =0 I> <>65 A?>4V20B8AO ;N48=0 (7 6C@=.); >9, 3>O, 3>O! >2VW ?>:>W C<> ;8H :2VBG0B8, >AB59 A?>4V20B8AL {(52G.); "8 6 7=0TH, O 702648 A?>4V20NAO =093V@H>3> {?5@5:;.); 2. C65 A:;04=0 A?@020, 0;5 2V= A?>4V20TBLAO =0 I0A;8289 :V=5FL, O:I> O =0 =L>3> ?>:;04CAO {?5@5:;.); '8 <>6=0 A?>4V20B8AO =0 ?><'O:H5==O 268B8E 70E>4V2? {?5@5:;.); #:@0W=0 A?>4V20TBLAO <0B8 78A: 7 1V;>@CAL:>3> ?@>5:BC (7 6C@=.); '0A>< =5 7=0TH, G>3> A?>4V20B8AO 2V4 =091;86G8E 4@C7V2 (7 6C@=.).
262
! #"
! , -0, -T. - 70 :>3>-I>, 70AB. ?@> :>3>-I> (C O:><C 2V4ACB=V >7=0:8 E28;N20==O, B@82>38, 70=5?>:>T==O) >65H 1CB8 A?>:V9=0 70 =L>3>, 2V= ?@5:@0A=> 40T A>1V @04C.
SPOKOJNY - > kogo-co
Możesz być o niego spokojna, on wspaniałe daje sobie radę.
5B5@0=8 '5@2>=>W @<VW... B5?5@ C =570;56=V9 #:@0W=V A?>:V9=V 70 4>;N A2>WE >=C:V2, O:8E >A:20 265 =5 <>65 28:>@8AB>2C20B8 2 :@82028E 1V9=OE =0 B0468FL:><C :>@4>=V G8 2 '5G=V (7 6C@=.); C4L A?>:V9=89 70 <5=5, O ?@8W4C 74>@>20 (. #:@.); V= 7=02, I> 3>2>@82 ?><V6 ;N4L<8 V 5=8A, 0;5 ?@> 5=8A0 2V= 1C2 A?>:V9=89 ( .-52.).
! #!, -8, 6. - G8<, 7 V=DV=., @V4:> G>3>
!?>:CA0 A;02>N 1C;0 =04B> A8;L=>N, I>1 2V= <V3 2AB>OB8 ?5@54 =5N. !?>:CA0 ?>10G8B8 C;N1;5=C 0:B@8AC C DV;L<V > 23.30 27O;0 3>@C =04 =5>1EV4=VABN 2AB0B8 > 6-BV9 @0=:C =0 @>1>BC. >;>489 0<1VB=89 ?>;VB8: ?V4402AO A?>:CAV ;53:>3> 70@>1VB:C.
POKUSA-ego
Pokusa zdobycia sławy była zbyt silna, żeby mógł się jej oprzeć.
Pokusa ujrzenia ulubionej aktorki w filmie o 23.30 wzięła górę nad koniecznością wstania o 6 rano do pracy. Młody, ambitny polityk uległ pokusie łatwego zarobku.
!?>:CA0 3@>H8<0, ?>W74:0<8, A;02>N =5157?5G=0, >A>1;82> 4;O <>;>4V (7 6C@=V); 0 A:;04:0<8 WW ?@>AB5=L:>W >456V :@8;0AL 70284=0 A?>:CA0 4CE<O=>W <>;>4>ABV {!B5;L<0E).
! #("!/, -0NAO, -AVTHAO, =5-4>:., ! #!"!/, -CHCAO, -CA8H-AO, 4>:. - G8<, =0 I> "V, EB> A?>:CA82AO =0 FN ?@>?>78FVN ?>H8;8AO 2 4C@=V.
SKUSIĆ SI -na co
!V, którzy skusili się na tę propozycję, wyszli na głupków.
... / A?>:CA82AO >1VFO=>N <>6;82VABN ?@0FN20B8 2 0FV>=0;L=V9 1V1;V>B5FV 2 0@86V... (7 6C@=.); "5?5@ 2V= B25@4> 7=02: ><0= =5 ?V4402AO =0 9>3> C<>2;O==O, =5 A?>:CA82AO 0B0<C20==O< {":0G); ... >;:>2=8:, A?@>1C202H8 AV<59=>3> I0ABO, =5 A?>:CA82AO =0 =L>3> 24@C35... {!;VA); !?>:CH0B8AO =0 3@>HV (3@VH<8) {!").
! # , -8, 6. - 4> G>3>, 7 V=DV=.
G8B5;52V 4>:>@8 AB0;8 9><C A?>=C:>N 4> =02G0==O.
5:FVO ?@>D5A>@ 5?892>48 =0 B5<C AC@-68:0 AB0;0 4;O 1030BL>E A?>=C:>N 45B0;L=VH5 ?@>0=0;V7C20B8 F5 O28I5.
BODZIEC, IMPULS do czego
Wymówki nauczyciela stały się dla niego bodzcem do nauki.
Wykład profesor Nepyjwody na temat sur-żyka stał się dla wielu impulsem do dokładniejszego przeanalizowania tego zjawiska.
... OA=> :2VBCT E0B0 O: ?0@0483<0 EC4>6=L>W B2>@G>ABV, ?@>ABO30NG8 <8ABFO< =5709<0=C ?>2=>BC V F=>B;82C A?>=C:C 4>... =528G5@?=> >@83V=0;L=>3> =0BE=5==O (7 6C@=); 5@54 =5N AB>O2 V AB@06402 2V4 2=CB@VH=VE ?5@56820=L G>;>2V:, V<'O O:>3> 60E0;> H;OEBC, 0 W9 4020;> =57@>7C<V;V A?>=C:8 4> 68BBO (5).
! #", -0N, -0TH V ! ##", -CN, -CTH, =54>:., ! #", -0N, -0TH, 4>:. - :>3> 4> G>3>, @V4:> =0 I>, 7 V=DV=.
&O :=86:0 A?>=C:0;0 9>3> 704C<0B8AO =04 A2>W< 68BBO<.
SKAANIAĆ - kogo do czego
Ta książka skłoniła go do zastanowienia się nad swoim życiem.
263
! !
!?>=C:C20B8 4> @>74C<V2.
)> A0<5 A?>=C:0;> B515 =0 F59 :@>:?
Skłaniać do rozmyślań.
Co cię skłoniło do tego kroku? >40;LH0 6 WE 68BBT740B=VABL V AB0=>2;5==O 287=0G0TBLAO @V2=5< ?@81CB:C, I> A?>=C:0T 4> ?V4?@8T<=8FL:>W 4VO;L=>ABV (7 6C@=.); >G0AB8 O V A0< =0<0302AO 5:A?5@8<5=BC20B8 2 FL><C =0?@O<:C V 4V2G0B>: 4> B>3> A?>=C:02... (7 6C@=.); > ?@0FV =04 ?>2VABN >FN18=AL:>3> A?>=C:0;> :V;L:0 465@5; (7 6C@=.); >W A?>3048 O ?@8A2OGCN <>;>48<, A<V;828< V GC9=8<. W< 2V440N O =0 AC4 N=0FL:V ?><8;:8 9 ?5@5<>38, I>1 71C48B8 WE=V 4C<:8, I>1 A?>=C:0B8 WE =0 HC:0==O OA:@02VH8E ?@>AB>@V2 V 3>@87>=BV2 (.. /=>2.); 65AL:>3> <>6=0 A?>=C:C20B8 =0 ?52=V 2G8=:8, BV;L:8 70G5?82H8 9>3> A0<>;N1AB2> ("C;C1); )> 20A A?>=C:0;> =0 B0:89 @878:? (7 6C@=.).
! !, -A>1C, G. - G>3> (<5B>4, 70 O:8< 2V41C20TBLAO 4VO) // 7 V=DV=. (B5, I> 40T 7<>3C 4>AO3B8 G>3>-=51C4L) /:89 A?>AV1 ;V:C20==O 70?@>?>=C202 ;V:0@?
=4@V9 2830402 =09:@0I89 A?>AV1 ?>71CB8AO =5?@>E0=>3> 3>ABO.
SPOSÓB - czego II ?0 co
Jaki sposób leczenia zaproponował lekarz?
Andrzej wymyślił najlepszy sposób na pozbycie się nieproszonego gościa.
8O28;>AO, I> >B5FL V:5=BV9 A0<>BC6:8 2?5@B> 282G0T <548F8=C V >A>1;82> A?>A>18 ;V:C20==O B@020<8 (!B5;L<0E); 1@0:C20;8 1030GV 0=L:0. "0 73>4>< 2V= A0< 7=09H>2 A?>AV1 4>?><030B8 @>48=V: 7 25A=8 ?@><8H;O2 @81>N (>=G0@).
! !" /, -O, A. - =04 :8<--G8<
AB@>=>< 2V2 A?>AB5@565==O =04 :><5B>N, I> =01;860;0AO 4> 5<;V.
7 A?>AB5@565=L =04 ?>5B8:>N (52G5=:0 (7 V=B5;5:BC0;L=>W >@30=V70FVW, T A2>W >A>18ABV A?>AB5@565==O =04 A0<8< A>1>N (Kon.). 70 A?>AB5@565==O<8 0 A?>AB5@565==O<8 7=09><>3> 6C@=0;VAB0 4540;V 1V;LH5 ;N459 CA2V4><;NT 7=0G5==O A2>1>48 A;>20.
! !" ", -0N, -0TH, =54>:., ! !" ", -56C, -565'H; <8=. G. A?>AB5@V3, A?>AB5@53;0, -;>; 4>:. 1. :>3>--I> (482;OG8AL, ?><VG0B8 :>3>-, I>-=5-1C4L, 725@B0B8 C203C =0 :>3>AL, I>AL, G0AB> 7 <5B>N 282G5==O) // 70 :8<-G8< (AB568B8, A;V4:C20B8 70 :8<-, G8<-=51C4L) @8@>4>7=025FL 420 <VAOFV A?>AB5@V302 68BBO 7C1@V2, =0 4>72V;;V, ?>?820NG8, 728G09=>, 7C1@V2:C 7 O1;CG=8< A>:><. !?>AB5@V30B8 70 @>728B:>< ?>;VB8G=>W A8BC0FVW.
2. I> 70 :8< (22060B8 I>AL 2;0AB828< :><C-=51C4L)
OBSERWACJA - kogo-czego
Astronom prowadził obserwacje komety
zbliżającej się do Ziemi. 6C@=.);... # 0AV, O: V 2 :>6=>W ;N48=8 28A>:>W 701>1>=8, =02VBL =5 701>1>=8, 0 ?@>AB> 3;81>:V
według obserwacji
Według obserwacji znajomego dziennikarza coraz więcej ludzi zdaje sobie sprawę ze znaczenia wolności słowa.
OBSERWOWAĆ - kogo-co
Przyrodnik przez dwa miesiące obserwował życie żubrów, w wolnym czasie popijając oczywiście żubrówkę z sokiem jabłkowym. Obserwować rozwój sytuacji politycznej.
ZAUWAŻAĆ -co u kogo, w kim
264
! /"
Ostatnio współpracownicy zaczęli zauważać u niego niezrozumiałą wyniosłość.
AB0==V< G0A>< 9>3> A?V2?@0FV2=8:8
?>G0;8 A?>AB5@V30B8 70 =8< =57@>7C<V;C
725@E=VABL.
1. / 7@>7C<V2, I> <0N @V4:VA=C 4;O =0C:>2FO <>6;82VABL A?>AB5@V30B8 ?@>F5A C<8@0==O V45>;>3VW B0 45@6028 9 ?>70A2V4><89 ?>HC: V<?5@VTN A2>3> =>2>3> 2BV;5==O (7 6C@=.); ... >FN18=AL:89 <02 7<>3C A?>AB5@V30B8 <VAF5289 ?>E>@>==89 >1@O4 (7 6C@=.); @V6VB30 VO=, O:0 A84V;0 265 2 <0H8=V, 1094C65 A?>AB5@V30;0 FN AF5=C {?5@5:;.); II 4020;>AL, O A?>AB5@V30N 70 2AV< 72V440;V: (7 6C@=.); /: >B> 48:V 70@>ABV A>B=O<8 >G59 70G0T=> G0BCNBL =0 E860:0, I> 28A;V46CT 74>18G, B0: V "><8 A?>AB5@V30;8 70 @V7=8:><, I> HC:02 6V=:C, O:>W 265 9 A;V4 70?02AO (?5@5:;?); "@>E8 >440;V: A84V;8 ?V4 ?0@0A>;L:0<8 6V=:8 V ?8;L=> A?>AB5@V30;8 70 4VBL<8, O:V 1028;8AL C 2>4V ?@8 15@57V (%86=O:). 2. >4>AV 70 (C<5@>28G5< 6>4=>3> @07C =5 A?>AB5@V30;>AL 1C4L-O:>3> AC<'OBBO 4CEC... (7 6C@=?).
! !" ', -0, G. - G>3>, 2V4 G>3>
-!?>AB5@V30G 2V4 !. !?>AB5@V30G 2V4 .
OBSERWATOR - czego, z ramienia kogo-
-czego
Obserwator OB WE.
Obserwator z ramienia ONZ. 'OBL 4V1 ?@>A84V2 C :0<5@V ?>?5@54=L>3> C2'O7=5==O 2 @5ABV <V6=0@>4=89 A?>AB5@V30G 2V4 #:@0W=8 =0 1V;>@CAL:><C @5D5@5=4C<V ;5:AV9 8G:>20E (7 307.).
! , -0, -T. - 4> :>3>, 7 :8<
"8 =5 1C2 =04B> A?@0254;8289 4> =L>3>. A5-B0:8 1C4L B8 4> <0B5@V A?@0254;82>N V
! , -0, -T. - G>3>, 4> G>3>, @V4H5 =0 I>, @V4:> 70 G8< (O:89 6040T G>3>--=51C4L)
!?@03;89 ?><AB8.
!?@03;V 2;048 >?>78FV>=5@8 H284:> 701C;8 A2>W V450;8.
!?@03;89 4> A;028 ?8AL<5==8: 70;N1:8 2;0HB>2C202 A:0=40;8. <8B@> 1C2 A?@03;89 4> 7=0=L.
SPRAWIEDLIWY - dla kogo, w stosunku do kogo
Nie byłeś zbyt sprawiedliwy dla niego, E>G B@>H5G:8 ?>1;06;82>N {>;>2:>).
SPRAGNIONY, ŻDNY - czego
Żądny zemsty.
Żądni władzy opozycjoniści szybko zapomnieli o swoich ideałach. Spragniony sławy pisarz pasjami wywoływał skandale. Dymitr był żądny wiedzy. >:V2 =0 ?'OBL-HVABL AB0@H0 70 !2VB;0=C, A?@03;0 <0B5@8=AB20, O:5 W9 =5 4020;>AO 7 =52V4><>W ?@8G8=8, 0@VO C<8:0;0 0A8;L:0 4> A515 2 :V<=0B8... {>2BC=); 5 7=0N, G8 B> 7 CAV<0 B0:5 4VTBLAO, G8 B> ;8H5 7> <=>N, A?@03;8< CAL>3> @V4=>3>, B5?5@ 40;5:>3> 2V4 <5=5 {>FN1); 48B8=AB20 A?@03;89 4> 7=0=L, 4> ?>4>@>659, @6520;AL:89 7040TBLAO <5B>N AB0B8 ?@8@>4>4>A;V4=8:>< (7 ?V4@CG=.); 5>1EV4=VABL A0:@0;V70FVW <8AB5FB20, 70 ;>3V:>N >-28FL:>3>, T 70:>=><V@=>N ?>B@51>N A?@03;>3> 4> ?V7=0==O @>7C<C... (7 6C@=.); !<VH=>. 82=>. / ?8HC A2>W9 4>=LFV... 5=V :06CBL, I> O =V:>;8 =5 1C2 6>=0B89 V =5 <02 4VB59, 0 <>W <@VW - F5 T ?@>AB> E8<5@8 <>3> A?@03;>3> =0 10BL:V2AL:5 I0ABO <>7:C (>A2.); &O <C4@VABL B56 ?@89H;0 4> =5W =5 A0<0, 0;5 !2VB;0=8=0 A?@03;0 70 =5BO6:8< 68BBO< 4CH0 604V1=> 2A>BC20;0 :@0?;8=8 68B59AL:8E VAB8=, :>;8 WE 7=0E>48;0 {>2BC=).
! /", -0, -T. -1. 4> G>3>
(O:89 ;53:> A?@89<0T I>-=51C4L) !?@89=OB;8289 4> GC6>3> 2?;82C. 2. 4> G>3> (O:89 ;53:> ?V440TBLAO 70E2>@N20==N)
PODATNY na co
Podatny na obce wpływy.
265
! ' /"
<0;:C >340= 1C2 4C65 A?@89=OB;8289 W dzieciństwie Bohdan był podatny na prze-4> ?@>ABC48. ziębienia.
1. !?>AB5@V30NG8 ?@>=8:=5==O 0<5@8:0=AL:>W :C;LBC@8 2 CAV AD5@8 =0H>3> 68BBO 2V4 =0?>W2 B0 W6V 4> A;5=3C, 2V4 B5;510G5==O 4> ?>A<VH>:, 482CT<>AL, O:V <8 A?@89=OB;82V 4> GC6>3> 2?;82C (7 307.).
! ' /", -ON, -OTH V ! ' .", -NN, -NTH, =54>:. - I> 0;V==O F830@>: A?@8G8=OT @0:.
POWODOWAĆ - co
Palenie papierosów powoduje raka.
V= 48282AO =0 =5W 4>1@8<8 G8AB8<8 >G8<0 V ?@>E02 C =5W ?@>10G5==O, I> A2>TN ?@8ACB=VABN A?@8G8=OT :;>?VB ("NB.); 5;8:V A?CAB>H5==O A?@8G8=8;8 <>@>78 2 A04>2><C 3>A?>40@AB2V A5@54=L>W >AVW (>26.).
! ' /"!/, -ONAO, -OTHAO V
! ' ."!/, -NNAO, -NTHAO,
=54>:., ! ' "!/, -G8=NAO,
-G8=8HAO, 4>:. - 4> G>3>
>;VB8:0 ?@57845=B0 40;5:>W 0D@8:0=AL:>W 45@6028 A?@8G8=8;0AO 4> V7>;OFVW
:@0W=8.
>A:>2AL:89 70:>;>B =030402 =0FV>=0;-45<>:@0B0< 4@C389 45@602>B2>@G89 V<?5@0B82, =5EBC20==O O:>3> VAB>B=> A?@8G8=8;>AO 4> ?>@07:8 872>;L=8E 7<030=L 1917-1920 @@.: 28:>@8AB0==O VAB>@8G=>3> <><5=BC (7 6C@=.); 0 F59 G0A 2V= ?>10G82, I> V=B5=A82=5 28@C1C20==O 1C:C A?@8G8=OTBLAO 4> 25;8:>3> ;8E0- 3>@8 >3>;NNBLAO V =0 :0<5=V 265 =VG>3> =5 @>AB5 ('01.).
POWODOWAĆ - co; DOPROWADZAĆ
- do czego
Polityka prezydenta dalekiego afrykańskiego państwa doprowadziła do izolacji kraju.
! / /, -O, A. 70 A?@8O==O
=86:0 289H;0 70 DV=0=A>2>3> A?@8O==O D>=4C V4@>465==O.
SPRZYJANIE, WSPARCIE przy wsparciu
Książka wyszła przy finansowym wsparciu fundacji Odrodzenie.
&O 28AB02:0 2V41C;0AO 70 A?@8O==O 0<10A048 A?0=VW 2 #:@0W=V (7 6C@=.).
! , -8, 6. - 1. G>3>, 7 V=DV=.
!?@>10 ?@8<8@5==O AC?5@5G=8E V=B5@5AV2.
!?@>10 :;0A8DV:C20B8 <0B5@V0;. 2. =0 I> (?5@52V@:0 <VF=>ABV G>3>-=51C4L, ABV9:>ABV I>4> ?52=>3> 2?;82C 01> 740B=>ABV 4> ?52=>W 4VW). !?@>10 =0 ABV9:VABL.
PRÓBA - czego
Próba pogodzenia sprzecznych interesów.
Próba sklasyfikowania materiału. PRÓBA - czego, na co, pod kątem czego
Próba wytrzymałości.
1. !?@>10 150 45?CB0BV2 2=5AB8 4> ?>@O4:C 45==>3> ?8B0==O ?@> @>1>BC 0?0@0BC 048 ?@8725;0 4>... B8E>3> 7=8:=5==O <0B5@V0;V2... (7 6C@=.). 2. - &5, B>20@8HC... O: 18 20< A:070B8... C A?@>10 =0 >3>=L, G8 I> (!;VA); @83048@8 @>18;8 A?@>18 =0 AE>6VABL, V :>;8 2>;>389 OI8:, I> AB>O2 45AL =0 2V:=V, ?>G8=02 75;5=VB8... ;N1>2=> ?>A<VE0;8AL (!:;.).
! #", -CN, -CTH, 4>:. -1. I> (?@>2>:0FVTN 28:;8:0B8 O:C-=51C4L ?>4VN, ?@83>4C, 2G8=>: V B. V=.)
SPROWOKOWAĆ - co
266
!" )
!2>W<8 4VO<8 ?>2AB0=FV A?@>2>:C20;8 0B0:C >:C?0=BV2 =0 <VAB>. 2. :>3> =0 I>, @V4H5 4> G>3> G8< (=02<8A=> A?>=C:0B8 :>3>-=51C4L 4> O:8E>AL 4V9, 2G8=:V2 7 =530B82=8<8 =0A;V4:0<8) !?@>2>:C20B8 =0 @V7:C 2V4?>2V4L.
Swoimi działaniami powstańcy sprowokowali atak okupantów na miasto. kogo do czego czym
Sprowokować do ostrej odpowiedzi. 1. "@>T... =0?0;8 =0 1@0BV2 /:8<GC:V2, I> ?@>2048;8 4V2G0B. !?@>2>:C20;8 1V9:C >@.). 2. >=8 =5 4020;8 A515 A?@>2>:C20B8 =0 O:VAL =53V4=V V<5=V C:@0W=AL:>3> 2>O:0 2G8=:8 (7 6C@=.); V4 CA528GV2 0@0 289H;0 7 ?@8:@8< ?>GCBBO<, I> WW A?@>2>:C20;8 =0 I>AL B0:5, G>3> 2>=0 7>2AV< =5 E>BV;0 @>18B8 ((>2:.); / A?@>2>:C202 9>3> 4> @>7<>28 =0 B5<C ?>@>6=8AB>W 75<;V (?5@5:;.); $0:B8G=> <8 A0<V A?@>2>:C20;8 A;V4G8E 4> AC2>@VH>3> 28@>:C (7 6C@=.).
! "!/, -0NAO, -0THAO, =5-4>:., ! "!/, ->6CAO, ->65H-AO, 4>:. - =0 I>, 7 V=DV=.
V= B0:8 A?@><V3AO =0 ?@>B5AB. 0 420 @>:8 4>A;V465=L <>;>489 =0C:>25FL A?@><V3AO 7V1@0B8 G8<0;89 <0B5@V0;.
ZDOBYĆ SI - ?0 co, ZDOAAĆ - z bez-okol.
Mimo wszystko zdobył się na protest. W ciągu dwóch lat badań młody naukowiec zdołał zebrać znaczny materiał. !C;V<0= =0A8;C A?@><V3AO =0 CA<VH:C (V;L45); #40@ B0=:VABV2 28O282AO B0:8< @0?B>28< V =020;L=8<, I> 2>@>3 B0: V =5 A?@><V3AO =0 >@30=V7>20=89 >?V@ (5); 02VBL V E28;N @840==O 30@OGC AB@8<0BL A?@><>6CAL (. #:@).
! , -0, -T. - 7 V=DV=., =0 ZDOLNY - do czego
I>
1CB8 A?@><>6=8< 7 V=DV=.
"8 A?@><>6=89 28?@0240B8 B0:C ?>25-
4V=:C
;040 22060;0, I> ;N48 =5 A?@><>6=V
=0 ?@>B5AB.
być w stanie z bezokol.
Czy jesteś w stanie usprawiedliwić takie
zachowanie?
Władza uważała, że ludzie nie są zdolni do
protestu.
G5=V 22060NBL, I> ?B0E8 A?@><>6=V 10G8B8 :@V7L H0@8 E<0@ (7 ?V4@CG=.); )5 FV;89 @V: 68BBO V A<5@BL @>7:@820;0AL ?5@54 =8< C 18B20E, ?5@54 O:8<8 <5@E;8 2AV 18B28, =0 O:V 1C4L-:>;8 A?@><>6=0 1C;0 ;N48=0 (>26.).
!"", AB0N, AB0TH, =54>:., !"", AB0=C, AB0=5H, 4>:. - :8<-G8<, @V4:> 70 :>3>-I> (>AB0==O D>@<0 2:07CT =0 B8<G0A>2VABL >7=0:8) (C DC=:FVW 72'O7:8 C A:;045=><C ?@8AC4:C) V4:>;8 AB02 48@5:B>@><, ?>G02 45@B8 =>A0.
@>?>=CN, I>1 28 AB0;8 2 =0A ?>:8 I> 70 3>;>2=>3> A?5FV0;VAB0 7 ?8B0=L <5@:5-B8=3C
!" ), -0, A. AB028B8 :>3>AL 2 A:@CB=5 (=57@CG=5 V B. V=.) AB0=>28I5
!2>W<8 A;>20<8 B8 ?>AB0282 <5=5 2 =57@CG=5 AB0=>28I5.
ZOSTAĆ - kim-czym
Od kiedy został dyrektorem, zaczął zadzierać nosa.
Proponuję, żeby na razie został pan u nas głównym specjalistą do spraw marketingu.
POAOŻENIE, SYTUACJA
stawiać kogoś w trudnej (niezręcznej itp.) sytuacji
Swoimi słowami postawiłeś mnie w niezręcznej sytuacji.
267
!"
?>B@0?8B8 2 A:@CB=5 (=57@CG=5 V B. V=.) AB0=>28I5
'5@57 A2>N =5C206=VABL ?>B@0?82 2 =57@CG=5 AB0=>28I5.
!" , -0, -T - 4;O G>3>, =0 I> (=5
2V4?>2V40B8 ?52=8< 28<>30< G5@57 AB0@VABL)
5=AV>=5@ 2V4GC202 A515 =04B> AB0@8< 4;O B0:8E @>7203.
znalezć się w trudnej (niezręcznej itp.) sytuacji
Przez swe roztargnienie znalazł się w trudnej sytuacji.
ZA STARY - na co
Emeryt uważał, że jest za stary na takie rozrywki.
!B0@89 O 4;O @>72V4>:. "8 6, 0AA0=4@>, I5 <>;>40, I>1 AB0@H>3> AC48B8 (. #:@.); ... # <5=5 WE BV;L:> B@V9:> (A8=V2) - AB0@89 O 265 =0 B5, I>1 WE <=>68B8... ( .-52.).
!"""/, -V, 6. 70 AB0BB5N
;>G8=FO 70AC48;8 70 42><0 AB0BBO<8.
ARTYKUA
na podstawie artykułu; (pot.) z artykułu Przestępcę skazano z dwóch artykułów.
'5@57 B@8 <VAOFV <>;>4C <0BV@ 70AC48;8 4> A5<8 @>:V2 ?>7102;5==O 2>;V >4@07C 70 B@L><0
AB0BBO<8: 3@01V6, EC;V30=AB2> V A?V2CG0ABL C 7ę20;BC20==V (7 307.).
!"", -6C, -68H, =54>:. - 1. 70 :8<-G8< (C206=> A?>AB5@V30B8 70 :8<-, G8<-=51C4L, =5 2V4@820NG8 ?>3;O4C) !B568B8 70 @CE>< AB@V;:8 3>48==8:0.
2. 70 G8< (V7 70FV:02;5==O< B0 C203>N A?>AB5@V30B8 70 7<V=>N, @>728B:><, AB0=>< G>3>-=51C4L)
@8B8: 7 70FV:02;5==O< AB5682 70 @>728B:>< B0;0=BC <>;>4>3> ?@>70W:0.
3. 70 G8< (FV:028B8AO 2AV<, I> 2V41C20TBLAO 2 O:V9AL 30;C7V)
!B568B8 70 :><?'NB5@=8<8 =>28=:0<8.
4. 70 G8< (?@8A;CE0NG8AL, ?@83;O40NG8AL 4> G>3>AL =0<030B8AO 2A5 2;>28B8, =VG>3> =5 ?@>?CAB8B8)
!B568B8 70 48A:CAVTN 2 ?0@;0<5=BV.
5. 70 :8<-G8< (74V9A=N20B8 :>=B@>;L, =03;O40B8 70 :8<-, G8<-=51C4L, 4>3;O40B8, ?8;L=C20B8 :>3>AL 01> I>AL) !B568B8 70 E2>@8<.
6. 70 :8<-G8< (CAB0=>2;N20B8 ?>ABV9=89 =03;O4, I>1 C?V9<0B8 :>3>-=51C4L 01> 28:@8B8, 728=C20B8B8 :>3>-, I>-=51C4L 2 G><CAL)
>;VFVO AB568;0 70 ?V4>7@N20=8< C A:>T==V B@L>E ?V4?0;V2.
!B568B8 70 4VO;L=VABN D0H8ABAL:>W >@30=V70FVW.
1. %;>?FV >1VG, 45 3;81H5, ?5@5?;820;8 @VG:C
ŚLEDZIĆ - kogo-co
Śledzić ruch wskazówki zegarka. co
Krytyk z zaciekawieniem śledził rozwój talentu młodego prozaika. co
Śledzić nowinki komputerowe. co
Śledzić dyskusję w parlamencie. DBAĆ o kogo-co, OPIEKOWAĆ SI kim-czym
Opiekować się chorym. ŚLEDZIĆ kogo-co
Policja śledziła podejrzanego o dokonanie trzech podpaleń.
Śledzić działalność organizacji faszystowskiej, =0228?5@54:8. %B> =5 ?;0202, 70E>?;5=> AB5682
268
AB>A>2=>
70 ?;02FO<8 {>;>2:>). 2. !BL>?0 ;53:> <V3 AB568B8 70 CA?VE0<8 A2>TW CG5=8FV (>=G.). 4. @8ACB=V <>2G:8 AB568;8 70 B>N 728G=>N @>7<>2>N {>@4.). 5. O:I> 6V=:0 =5 <0T <VF=>W AB0BC@8, O:I> =5 AB568BL 70 A2>TN 3V3VT=>N, 2>=0 @0=> 45D>@<CTBLAO V AB0@VT... {?5@5:;); "><C ?5@HV 420-B@8 4=V C206=> AB56B5 70 48E0==O< <0;N:0 (7 307). 6. 65 :V;L:0 4=V2 ?><VG02 2V= O:8E>AL =5?52=8E ;N459, I> AB568;8 70 =8<, :C48 1 2V= =5 9H>2 {>FN1).
!" ", -56C, -565H, =54>:. - :>3>- STRZEC - kogo-czego przed kim-czym -I> 2V4 :>3>-G>3>
5A AB5@V3 A04 2V4 :@04VW2 O1;C:. Pies strzegł sadu przed złodziejami jabłek.
8;8? O1;C:0 AB5@V3... { 8@=89); >2:8 AB5@56CBL A2>T ;VA>25 F0@AB2>... {!;VA); 5@>4@>< ?8;L=> AB5@53;8 2V4 =0H>W @>72V4:8 =V<5FL:V 28=8IC20GV {%>@); "><C 70@07 =5 CO2;ON, O: O A84V;0 1 24><0 V AB5@53;0 4><0H=T 2>3=8I5 (7 6C@=).
!" "!/, -56CAO, -565HAO, =54>:. STRZEC SI - kogo-czego
- :>3>-G>3>
!B5@568AO 9>3>. &5 4C65 =5157?5G=0 ;N- Strzeż się go. "> bardzo niebezpieczny czło-
48=0. wiek.
- %>70@ V ?5G5=V3V2 <8 <CA8<> AB5@53B8AO, <CA8<> 1>@>B8AL V7 =8<8, I>1 68B8... {!:;).
STYLIZACJA na kogo-co
Stylizacja na balladę.
BODZIEC - do czego
Pochwała kierownika stała się dla niego bodzcem do wytężonej pracy. Motorem jego działalności była radość ludzi, którym pomagał.
>W 1>;V, >1C@5==O, O:V O <02 =0 A2>T<C 68BBT2><C H;OEC, - 2>=8 1C;8 G0AB> AB8<C;>< 4>
<>TW B2>@G>ABV {0A).
!"&/, -W, 6. - ?V4 :>3>-I>
!B8;V70FVO ?V4 10;04C.
&5 27030;V AB8;V70FVO ?V4 ?5@5:;04 (7 307).
!" #, -C, G. - G>3>, 4> G>3>, 4;O G>3>
>E20;0 :5@V2=8:0 AB0;0 4;O =L>3> AB8<C;>< 4;O ?>40;LH>W =0?>;53;82>W ?@0FV. !B8<C;>< 9>3> 4VO;L=>ABV 1C;0 @04VABL ;N459, O:8< 4>?><0302.
!", -0, -T. - 4> G>3>, ?@>B8 G>3>
(740B=89 715@V30B8AO, VA=C20B8 2 =5A?@8OB;828E C<>20E) !BV9:89 4> 2?;82C A5@54>28I0.
ODPORNY - ?0 A>
Odporny na wpływ środowiska. AV 2V@CA8 - ABV9:V 4> =03@V20==O V 4> EV<VG=8E @5G>28= (7 ?V4@CG=); 0;5:>AEV4=V 146>;8 ABV9:V ?@>B8 E2>@>1 (7 307).
!", AB>;0, AB>;C, G. 70 AB>;>< A84VB8 (45) >;8 O ?@89H>2, CAV 3>ABV 265 A84V;8 70 AB>;><.
70 ABV; AV40B8 (:C48) >ABV AV;8 70 ABV;. 2@>?59AL:89 !>N7
!" ! - :>3>-G>3>, @V4:> 4> :>3>--G>3>
!B>A>2=> FL>3> ?8B0==O VA=CNBL @V7=V 4C<:8.
STOA
za stołem (przy stole) siedzieć (gdzie) Gdy przyszedłem, wszyscy goście siedzieli już za stołem.
za stołem (przy stole) siadać (gdzie) Goście siedli za stołem, 28@VHCT CAV ?@>1;5<8 70 AB>;>< ?5@53>2>@V2 (7 6C@=).
ODNOŚNIE - do kogo-czego
Odnośnie do tej kwestii istnieją różne opinie. !C?5@5G:8 AB>A>2=> <V6=0@>4=>W >@30=V70FVW, I>4> @30=V70FVW 1'T4=0=8E 0FV9 B0 WW
269
!" !#"!/
4>?><V6=8E AB@C:BC@, 0 B0:>6 V=H8E <V6=0@>4=8E V=AB8BCBV2, ?>4V1=> 4> AC?5@5G>:, I> B>G8;8AO 4>2:>;0 V38 0FV9 ?VA;O 1918 @>:C, AB0NBL FV;:>< 7@>7C<V;8<8 2 B5@<V=0E V450;V2 452'OB=04FOB>3> AB>@VGGO... (?5@5:;.); . $@0=:> 282G02 VAB>@VN =5 ?>1V6=>, AB>A>2=> BV;L:8 4> A2>WE EC4>6=VE B2>@V2, 0 A?5FV0;L=>, - V B><C 9>3>... 22060NBL VAB>@8:><-?@>D5AV>=0;>< (7 6C@=.).
!" !#"!/, -CTBLAO, =54>:.-:>3>--G>3>, @V4:> 4> :>3>-G>3> 0:07 48@5:B>@0 AB>ACTBLAO 2AVE ?@0FV2=8:V2.
DOTYCZYĆ - kogo-czego
Rozporządzenie dyrektora dotyczy wszystkich pracowników.
"2>T ?5@51C20==O BCB AB>ACTBLAO BV;L:8 =0A 42>E (?5@5:;); 848<>, ;09:0 =5 4C65 2@078;0
9>3>, 0 <>65, 2V= =5 7@>7C<V2, 4> :>3> 2>=0 AB>AC20;0AO (!;VA).
!" /", -AB>V>, -AB>WH, =54>:. -70 :>3>--I>
V9AL:> AB>O;> 70 ?@57845=B0: 45@602=89
?5@52>@>B =5 2402AO.
0 AB>OB8 3>@>N 70 :>3>
>;538 ?> @>1>BV 3>@>N AB>O;8 70 =L>3>:
=5 4>72>;8;8 72V;L=8B8 9>3> 7 @>1>B8.
0 AB>OB8 =0 1>FV :>3>
!B>OB8 =0 1>FV ?@83=>1;5=8E.
0 stać po czyjejś stronie
Wojsko stało po stronie prezydenta: zamach
stanu się nie powiódł.
0 stać murem przy kimś, za kimś
Koledzy z pracy stali za nim murem, nie pozwolili go zwolnić. 0 stać po stronie kogo
Stać po stronie uciśnionych. 0=5, 2V= =0H G>;>2V: V G>3>AL 4;O =0A 20@B89, >B>6 ?@89H;8 <8 20< A:070B8, I> <8 AB>W<> 70 =L>3> 9 =5 4>72>;8<> 9>3> A:@8248B8 (?5@5:;); 0=8 AB>OBL 70 F0@O... (!;VA); ;5 :><1V=0B ?>:@0IC202 28@>1=8GV ?>:07=8:8, @>1VB=8:8 70 !0E=0 AB>O;8 3>@>N (7 6C@=).
!" ", -9N, -0TH, =54>:. - 1. =0 I>, 2V4 G>3>, @V4:> G8< (>AB0==O D>@<0 7 V<. B8?C E2>@>18, 70E2>@N20==O 7 >7=0G5==O<8; E2>@VB8) V9 1@0B 702648 AB@06402 =0 <5;0=E>;VN.
2. G8< (3@VH8B8, E81C20B8) 0?@>?>=>20=89 B>1>N ?V4EV4 4> FVTW ?@>1;5<8 AB@0640T >4=>1VG=VABN.
3. 2V4 G>3> (2V4GC20B8 =0A;V4:8 G>3>-=51C4L - ?5@52. =530B82=>3>) !B@0640B8 2V4 1573@>HV2'O.
4. 2V4 G>3> (707=020B8 <>@0;L=8E <C:) !B@0640B8 2V4 :><?;5:AC <5=H520@B>ABV.
5. 70 :>3>-I> (707=020B8 CB8A:V2, ?5@5A;V4C20==O V B. V=.)
!B@0640B8 70 A2V9 =0@>4.
CIERPIEĆ - ?0 A>
Mój brat zawsze cierpiał na melancholię. GRZESZYĆ - czym (uchybiać czemuś) Zaproponowane przez ciebie podejście do problemu grzeszy tendencyjnością. CIERPIEĆ - na co, wskutek czego, z powodu czego
Cierpieć na brak pieniędzy. na co, przez co, z powodu czego Cierpieć na kompleks niższości. za kogo-co
Cierpieć za swój naród.
1. V= 7402AO <5=V G>;>2V:>< 25;L<8 @>7C<=8< V ?@8T<=8<, E>G0 AB@06402 =0 =5@2>289 B8: - :CB>: @>B0 2 =L>3> ?>AV?C202AO (?5@5:;); V= 4>1@5 7=02, I> O 48B8=0 A>2VA=0, AB@0640N =0 BC A0<C E2>@>1C, I> 9 <>O <0B8 (?5@5:;); >3> 70?8B0;8, G8 =0@V:0;0 =0 <5=5 <0<0, V 2V= 2V4?>2V2, I> B0:, =0@V:0;0, 0;5 2AV 9>3> ?V4>?VG=V AB@0640NBL =0 FN <0=VN, 2>=8 702648 =0@V:0NBL =0 A2>N @V4=N (?5@5:;); @>B5 B20@8=8 =5 AB@0640NBL =V 2V4 0B5@>A:;5@>7C, =V 2V4 :0<5=V2 C =8@:0E (# ); >AB0==V @>:8 68BBO V;L:5 AB@0640T 2V4 ;59:5<VW... (7 6C@=);
270
!" %#"!/
!5@F528<8 E2>@>10<8 AB@0640NBL ;N48 1C4L-O:>3> 2V:C (7 ?V4@CG=.);... V<8< 1C2 V 10BL:> <0B5@V 0@VW V A0<0 2>=0 AB@0640;0 =0?040<8 =V<>B8... (0H:0). 2. ;5 B0:89 ?@>5:B AB@0640T A;01:VABN 2AVE ?>ABC;0BV2 A>FV0;V7<C 7 ;N4AL:8< >1;8GGO<... (7 6C@=); 2V4A8 <8 9 <0T<> ?>ABV9=V ?>25@=5==O 4> V=BCWB82V7<C O: A?>A>1C >AO3=5==O 7=0=L, I> =5 AB@0640T 2040<8 @0FV>=0;V7<C (7 6C@=.). 3. 5@HV 4=V 2V= AB@06402 2V4 CB><8, O:C ?@82V7 AN48 7 A>1>N (!<V;.); ... >=0 AB@0640;0 2V4 42>E 204: >?0=>20=>ABV A5:AC0;L=>N <>@0;;N B0 0=B8V=B5;5:BC0;L=8< C?5@5465==O< (7 6C@=.); 5 <>6=0 A:070B8, I> <8 AB@0640T<> 2V4 1@0:C <0B5@V0;V2 (7 6C@=.). 4. ... V= AB@06402 >4 O:>3>AL ę0=46C, ?52=>, 2V4GCBBO A2>TW A;01:>ABV 3=VB8BL 9>3>... (>2BC=); - A5-B0:8 1C4L B8 4> <0B5@V A?@0254;82>N V E>G B@>H5G:8 ?>1;06;82>N. V=5FL :V=F5<, 2V4 CAL>3> FL>3> 2 ?5@HC G5@3C V =091V;LH5 AB@0640;0 2>=0 A0<0 (>;>2:>). 5. - "8, A8=:C, AB@0640TH 70 ;N459. %B>AL 70 =8E ?>28=5= AB@0640B8, I>1 2>=8 :@0I8<8 1C;8 (!B5;L<0E).
!" ", -8, 6. - :>3> !B@0B0 4825@A0=B0 2V41C20;0AO =0 <0940=V, =5?>40;V: @0BCHV.
!" %, -C, G. - 1. ?5@54 :8<-G8<
(A8;L=89 ?5@5;O:, 28:;8:0=89 G5:0==O< G>3>-=51C4L =5?@8T<=>3>, =51060=>3>) !B@0E ?5@54 ?>2V==N. 2. 70 :>3>-I> (2V4GCBBO B@82>38, E28;N20==O, 018 7 :8<>AL, G8<>AL =5 B@0?8;>AO G>3>AL =5?@8T<=>3>, =51060=>3>) 0B8 2V4GC20;0 AB@0E 70 4>=L:C, O:0 2?5@H5 2 68BBV =5 ?>25@=C;0AO ?VA;O 45AOB>W 3>48=8 25G>@0.
EGZEKUCJA -kogo
Egzekucja dywersanta odbywała się na placu, nieopodal ratusza.
STRACH -przed kim-czym
Strach przed powodzią. STRACH- o kogo-co
Matka czuła strach o córkę, która po raz pierwszy w życiu nie wróciła wieczorem po dziesiątej do domu.
1. =8:0T BO3CG0 =C4L30 1CBBO, AB@0E ?5@54 A<5@BN... (7 6C@=.). 2. >72820NG8 ?@>B>:>;8
A>2TBAL:8E <C4@5FV2, O ?5@5?>2=NNAL ?>1>6=8< AB@0E>< 70 ;V9=8:>2C 4CHC (7 6C@=.);
... / 70B@5<BV;0 2V4 AB@0EC 70 A2>T 68BBO (7 6C@=.); ... / @0?B>< 2V4GC2 AB@0E 70 >@0=0...
(?5@5:;.).
!" %#", -CN, -CTH, =54>:. - 1. :>3>-I> 2V4 G>3> (C:;040B8 4>3>2V@ ?@> AB@0EC20==O)
!B@0EC20B8 <09=> 2V4 ?>656V. 2. :>3>-I> 2V4 :>3>-G>3>, =5 - 70E. ?5@54 :8<-G8< (C15@V30B8 :>3>-, I>-=51C4L 2V4 G>3>AL =51060=>3>, =5?@8T<=>3>) #?52=5=VABL 2 A>1V V=:>;8 AB@0ECT 2V4 ?@>1;5<, 0 V=:>;8 WE A?@8G8=OT.
UBEZPIECZAĆ kogo-co od czego, na
wypadek czego
Ubezpieczać majątek na wypadek pożaru. ZABEZPIECZAĆ, CHRONIĆ - kogo-co przed kim-czym, rzadko od kogo-czego
Pewność siebie czasem chroni przed kłopotami, a czasami je powoduje.
2. # 68BBV F5 AB@0ECT 2V4 =04B> 70?>?04;828E 28:@820GV2 (>2BC=).
!" %#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. 1. 2V4 G>3> (?@>2048B8 AB@0EC20==O A2>3> 68BBO 01> A2>3> <09=0) !B@0EC20B8AO 2V4 ?>25=V, ?>656V, 75<;5B@CAC, ?>3@01C20==O.
UBEZPIECZAĆ SI
padek czego
od czego, na wy-
Ubezpieczać się od powodzi, pożaru, trzęsienia ziemi, włamania.
271
!" (
2. 2V4 :>3>-G>3> (C15@V30B8 A515 2V4 G>3>--=51C4L =51060=>3>, =5?@8T<=>3>)
5B@> 28@VH82 =5 @>7?>2V40B8 =V:><C ?@> A2V9 283@0H 2 ;>B>: A;V4 AB@0EC20B8AO 2V4 7074@VA=8:V2.
ZABEZPIECZAĆ SI - przed kim-czym, rzadko od kogo-czego; STRZEC SI - kogo-czego
Piotr postanowił nie opowiadać nikomu o swej wygranej w lotto: należy strzec się zazdrośników.
1. - @> 75<AL:V, 10G, V;0 7V1@0;8AL @0EC20B8: >AB8 45 AB028BL, ?CBL 25AB8, /: 2V4 ?>656V
AB@0EC20B8AL { 8@=89).
!" (
:><CAL AB@0H=> 70 :>3>-I>
!B@0H=> 9><C 1C;> 70 ;N459, O:V, =V ?@> I> =5 ?V4>7@NNG8, 9H;8 =0 A<5@BL.
STRASZNIE
ktoś odczuwa strach o kogo-co
Przejmował go strach, gdy myślał o ludziach, którzy nic nie podejrzewając, szli na śmierć.
!B@0H=> 9 BCB (AB@0H=> 70 4>G:C), 0;5 9 ?CAB8B8 WW A0<C =5 <5=H AB@0H=> - 70E2>@VT, 73>;>4=VT - ?@>?045 ((B>=L); 5=V ?@>AB> AB@0H=> 70 ;N459. /:V 6 1> 2>=8 H284:V (7 6C@=.); V?A, 70AB830NG8, =03@V20TBLAO. 2 F59 <><5=B AB0T AB@0H=> 70 A2>T, E>G V 40;5:5 2V4 4>A:>=0;>ABV ;8F5 ( 51>@0:).
!" , -0, -T. - 7 :8<
C4L 7 =8< AB@8<0=0.
POWŚCIGLIWY - wobec kogo
Trzymaj go na dystans. >@>389 0@?5 >@=V9>28GC, A:06VBL, G><C 28 7 CAV<0 60@BCTB5, 25A5;V, 0 7V <=>N AB@8<0=V? (>@=.).
!" #", -CN, -CTH, =54>:., POWSTRZYMYWAĆ - kogo-co przed
!" ", -0N, -0TH, 4>:. ~ :>3>-I> czym 2V4 G>3>
5 AB@8<C9 <5=5 2V4 74V9A=5==O B>3>, I> Nie powstrzymuj mnie przed zrobieniem te-
O =04C<02. go, co sobie zaplanowałem.
... ><0=48@0< :>HBC20;> 7CA8;L AB@8<C20B8 1V9FV2 2V4 ?5@54G0A=>3> 28ABC?C, 2V4 =5309=>W
0B0:8 =0 5@5:>? (>=G0@).
!" #"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., !" "!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - 2V4 G>3>
!B@8<09AO I5 :V;L:0 4=V2 2V4 @VH5==O. 5 <V3 AB@8<0B8AO 2V4 A<VEC.
WSTRZYMYWAĆ SI - od czego, z czym
Wstrzymaj się jeszcze kilka dni z decyzją. Nie mógł powstrzymać się od śmiechu.
">4V A0< 02B>@ =5 <>65 AB@8<0B8AO 2V4 283C:C 70E>?;5==O... (7 6C@=?); 5@H89 45AOB>: B0B0@ ?@><G02 AB@V<3>;>2. 06:> 1C;> AB@8<0B8AO 2V4 A?>:CA8, E>BV;>AO 28A:>G8B8 7 ;VAC V 7G5?8B8AO 7 2>@>3>< (%86=O:).
!" /", -ON, -OTH, =54>:.; @>7<., @V4:> !" " V !" ", -;N, -;8H, 4>:. - ?> :><C-G><C, 2 :>3>-I>,
@V4:> =0 :>3>-I> (@>18B8 ?>AB@V;8) // :>3>-I> (C1820B8 7 2>3=5?0;L=>W 71@>W) !B@V;OB8 7 30@<0B8 ?> :>@01;V. >;VF59AL:89 AB@V;82 10=48B>2V 2 =>3C.
STRZELAĆ - w kogo-co
Strzelać z armaty w statek. Policjant strzelił bandycie w nogę.
272
!#"!/
!B@V;OB8 709FV2. Strzelać do zajęcy.
V<FV 9 35BL<0=FV <5B>48G=> :840;8 2 >75@FO 3@0=0B8 9 AB@V;O;8 2 CAV ?V4>7@V;V :CIV >G5@5BC (.. /=>2.); ... 0 >1@VW AB>O;> :V;L:0 2V9AL:>28E :>@01;V2, O:V 157HC<=> 9 >4=>AB09=> AB@V;O;8 ?> 3V30=BAL:><C 4@0:>=>2V... ( >A:0;5FL); ?5@H89 AB@5;82 =0 "@>O=FV2, 0;-;8?5=:0 =0 A<5@BL C182... (>B?;); II V=:0 AE>?8;0 9>3> 70 @C:C: - #AB@5;L AN ?B0H:C, "8<>H5! - :065, 0 A0<0 ?>1V;V;0. - =0I> O <0N 157=528==C I515BCH5G:C AB@V;OB8? {>2G>:); ~ 8 >3;O=C;8 C25AL ?0@>E>4, 10G8;8 <0AC 30@<0B... 06 ?@8:@> 1C;> 4828B8AL, I> ABV;L:8 B> 2AL>3> B>3> 284C<0=> V =03@><0465=>, I>1 AB@V;OB8 ;N459 (. #:@.).
!"#", -0N, -0TH, =54>:. - 2 I>, >1 I>, ?> G><C; 2 I>, @V4H5 4> G>3> (425@V) @0?;V 4>IC ABC:0;8 2 H81:C. !BC:0B8 2 425@V.
STUKAĆ, PUKAĆ - w co, po czym, o co; do czego
Krople deszczu stukały w szybę.
Pukać do drzwi.
- !?;OBL, 284=>. "@510 ABC:0B8 2 :CE>==5 2V:=>, I>1 >4AC=C;8... ( 8@=89); ... 845;:0, >13>@=CB0 2 @CH=8:0, 265 =5 ABC:0;0 >1 :>=A5@2=C 1;OH0=:C (!;VA); >@=V9 A0< A?V202 4C68< 3>;>A><, 7AC=C2H8 1@>28 B0 2V4 G0AC 4> G0AC ABC:0NG8 :C;0:>< ?> AB>;V (. #:@.).
!"/"!/, -0NAO, -9THAO V @V4H5 !"/#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:., !"/"!/ V !"/ #"!/, ABO3=CAO, ABO3=5HAO; <8=. G. ABO3AO, -;0AO, -;>AO V >BO3=C2AO, -;0AO, -;>AO; 4>:. - =0 I> (718@0B8, =03@><046C20B8 :>HB8 4;O ?@8410==O :>3>-, G>3>-=51C4L, 74V9A=5==O G>3>AL)
>=8 @>:0<8 5:>=><8;8 :>6=C :>?V9:C 9 B0:8 ABO309AO =0 =>2C :20@B8@C.
OSZCZDZAĆ - co ?0 co; ZBIERAĆ
- co na co
Latami oszczędzali każdy grosz i w końcu uzbierali na nowe mieszkanie.
>G02 =B>= 718@0B8AO =0 =>25 3>A?>40@AB2> B0 ABO30B8AL =0 2;0A=C E0BC ('>@=.); 8;0 2>=0 B0: 1V4=>, I> =02VBL =5 <>3;0 ABO3B8AO A8=>2V =0 O:CAL =>2C >4568=C (":0G).
!# , -0, -T. - 4> :>3>, 7 :8<
'8 B8 =5 1C2 70=04B> AC2>@89 4> =L>3>?
SUROWY - dla kogo, wobec kogo
Czy nie byłeś zbyt surowy wobec niego?
5 1C45<> AC2>@8<8 4> B8E, C :>3> 4C<:8 1C;8, <>2 :0;0<CB=0 2>40 (!B5;L<0E).
!#", AC46C, AC48H, =54>:.-7 G>3>, @V4H5, :0;L:. 70 G8<, @V4H5 ?> G><C (A:;040B8 4C<:C ?@> :>3>-, I>-=51C4L, @>18B8 28A=>2>: I>4> :>3>AL, G>3>AL) !C4OG8 7 9>3> 283;O4C, 2V= BV;L:8 I> 289H>2 2V4 ?5@C:0@O.
SDZIĆ - z czego, po czym, według czego, na podstawie czego
Sądząc po jego wyglądzie, dopiero wyszedł
od fryzjera.
!C4OG8 7 ?>?5@54=VE 2V@HV2, 2V= C65 1C2 A2V4:>< B0 CG0A=8:>< 1030BL>E 15770:>=AB2 V =5 T ;N48=>N B>=:>A;L>7>N (7 6C@=.); > =0H8E ?>5<0E V 2V@H0E G5@57 ?'OB45AOB, AB> @>:V2 =0I04:8 1C4CBL AC48B8 ?@> ;N48=C =0H>W 5?>E8 ( 8.).
!#"!/, AC46CAO, AC48HAO, =54>:. V 4>:. - 7 :8< 70 I> (25AB8 AC4>289 ?@>F5A ?@>B8 :>3>-=51C4L) !C48B8AO V7 ACAV4>< 70 H<0B>: ?>;O. 0 :><C-G><C (=5) AC48;>AO I>AL, 7 V=DV=.
SDZIĆ SI (pot.) - z kim o co
Sądzić się z sąsiadem o kawałek pola. 0 komuś (nie) było coś pisane
273
!#
><C =5 AC48;>AO ?>25@=CB8AO 4>4><C. Nie było mu pisane wrócić do domu.
VH>2 4> AC4C. "0< 1C;> :V;L:0=04FOBL A5;O=, I> AC48;8AO >4=5 7 >4=8< 70 A04818, :>=V, A28=V B>I> (.-%.); - 06:5 1C45 <>T 68BBO =0 D01@8FV, B0 B0:0 265, 7=0B8, <5=V 4>;O AC48;0AO ( .-52.); "2>W9 :@0AV 2V: 4>2389 =5 AC482AO, =0 B5 2>=0 7@>AB0, I>1 ?>;O30B8 (. #:@.).
!# , -C, G. - 70 :8<-G8<, 70AB. ?> :><C -G><C
SMUTEK; TSKNOTA - do kogo-czego
(pragnienie czegoś, chęć ujrzenia kogoś, czegoś), za kim-czym (cierpienie z powodu braku, utraty kogoś, czegoś) Tęsknota do narzeczonej. Tęsknota za rodziną wypełniła jego duszę. 8AB8 A?>2=5=V =59<>2V@=>W 3V@:>B8 9 AC<C 70 @V4=>N 75<;5N, B5?;>N ;N4AL:>N I8@VABN (.. /=>2); !:@V7L C 0=6C@8 28ABC?0T 9>3> 3C<0==5 ?>GCBBO, AC< ?> 7=V25G5=><C 68BBN... (D@.).
!C< 70 =0@5G5=>N.
!C< 70 @V4=5N 70;82 9>3> 4CHC.
!# , -0, -T. 7 G8<
# AC<V6=><C 7 =0H8< :C?5 EB>AL E@>?V2.
SSIADUJCY - z czym; SSIEDNI
W sąsiednim przedziale ktoś chrapał.
V= 2V4G8=82 425@V 2 AC<V6=C 7 :01V=5B>< :V<=0BC (>;>2:>).
!# , -C, G. - 2 G><C, I>4> G>3>, 70AB.
?@> I> (=5?52=VABL I>4> 2V@>3V4=>ABV,
<>6;82>ABV G>3>-=51C4L; 1@0: B25@4>W
2?52=5=>ABV 2 G><CAL)
!C44O 28A;>282 AC<=V2 C I8@>ABV :0OBBO
728=C20G5=>3>.
WTPLIWOŚĆ - co do czego
Sędzia wyraził wątpliwość co do szczerości skruchy oskarżonego.
... B@0B82H8 ?>GCBBO <V@8, 2V= 28A;>282 AC<=V2 C 0=>2V9 7<C6=V;>ABV (?5@5:;.); VA;O B@820;8E ?>HC:V2 ?>I0AB8;> 7=09B8 V <5B@8:C . >70G:V2AL:>3> - 2AV AC<=V28 I>4> 40B8 =0@>465==O >AB0B>G=> @>72VO;8AO (7 6C@=.); "0:, 094CG5=:> I>AL @>18BL =>G0<8, ?@> B5 0@;N30 =5 <0T AC<=V2C... (!;VA).
0 ?V44020B8 AC<=V2C
V44020B8 AC<=V2C G>;>2V:>2V A;>20. 0 1@0B8 (C7OB8, AB028B8, ?>AB028B8) ?V4 AC<=V2
@0B8 ?V4 AC<=V2 G8WAL A;>20.
0 podawać w wątpliwość Podawać w wątpliwość słowa męża. 0 podawać w wątpliwość
Podawać w wątpliwość czyjeś słowa.
V= =5 ;N182, :>;8 ?@8 ?V4;53;8E >13>2>@N20;8 01> AB028;8 ?V4 AC<=V2 9>3> =0:078 (>;>2.).
!# "!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. - 1. 2 G><C, @V4H5 I>4> G>3> (=5 1CB8 2?52=5=8< C G><CAL) !C<=V20B8AO C A?@026=>ABV ?V4?8AV2, ?>AB02;5=8E ?V4 2V418B:0<8 ?5G0B>:. 2. 2 :><C, @V4:> I>4> :>3> (<0B8 AC<=V2 I>4> :>3>-=51C4L, =5 FV;:>< ?>:;040B8AO =0 :>3>AL)
0B5@8=0 AB0;0 AC<=V20B8AO 2 5B@V, 2V4:>;8 2V= AB02 70?V7=OB8AO =0 ?>10G5==O.
WTPIĆ, POWTPIEWAĆ - w co, rzadko o czym
Wątpić w autentyczność podpisów złożonych pod odciskami pieczątek. tracić zaufanie do kogo, nie mieć zaufania do kogo
Katarzyna zaczęła tracić zaufanie do Piotra, od kiedy zaczął się spózniać na spotkania. 1. ;5 1C2 ?>5B><. %>G V AC<=V202AO C A2>T<C ?>:;8:0==V (7 6C@=.); =>4V 0= 5;C59@ AC<=V202AO =02VBL C <0B5@8=AL:V9 ;N1>2V 4> =L>3>, 0465 <0B8 @0=> ?><5@;0 2V4 ACE>B, V 2V=
274
!# '
WW =5 7=02 (?5@5:;);... V= ?>?@>I02AO 7V <=>N V A:0702 <5=V, E>G C65 =5 B0: 30@OG5 9 ?0;:>, O: ?5@H5, 018 O =5 AC<=V202AO 2 9>3> 2V@=>ABV... (?5@5:;.). 2. >AV O 702648 B515 A;CE02... B5?5@ AC<=V20NAO C B>1V. "8 2A5 G8=8H ?@>B8 <5=5 V ?@>B8 2>;V <>3> =O=O (=0@. B2>@.); 8=V, :>;8 2V= I5 68289, E>G V AB>WBL >4=>N =>3>N 2 <>38;V, 2V= =5 AC<=V202AO 2 >5<V, -0;5 O: BV;L:8 ?V45 2 =51CBBO, B> O: 65 7<>65 2>=0 70E8I0B8AO 2V4 FL>3> B0:>3> 2@>4;82>3> <>;>48:0? (?5@5:;.).
TSKNIĆ - 1. za kim-czym (smucić się z powodu braku kontaktu z kimś, braku czegoś), do kogo-czego (pragnąć, by coś się urzeczywistniło, chcieć zobaczyć kogoś) Tęsknić za domem rodzinnym. Tęsknić do ukochanej dziewczyny. SMUCIĆ SI - czym, z powodu czego
Smucić się z powodu końca wakacji.
1. ;5 AC<CT 2V= BCB 70 B0:8<8 @5G0<8, ?@> O:V 1030B> 9>3> ACG0A=8:V2 C7030;V =5 <0;8 6>4=>3> CO2;5==O (7 6C@=.); ... 2B>@ HC:0T WW, =57=0=C, AC<CT 70 =5N, I>45==> 6C@8BLAO, 0 =>G0<8, ?52=0 @VG, ?;0G5 (D@.); - 5 AC<C9 65 BCB 157 <5=5, O H284:> ?>25@=CAO (>FN1.).
2. >@4V9:> =5 AC<C202 7 :>@>B:>3>, O: A>;>2'W=0 =VG, A2>3> ?0@C1:C20==O ( C4L); :>;8 =5 7=0T, B> O: 2V= <>65 AC<C20B8 7 =57=0=>3>, =52V4><>3> (8==8G5=:>).
G><C (=5 2V4?>2V40B8
!# #", -CN, -CTH, =54>:. - 1. 70 :8<-G8<, @V4:> 157 :>3>-G>3>, 70AB. ?> :><C-G><C (3>@N20B8, BC68B8)
!C<C20B8 70 @V4=>N 4><V2:>N.
!C<C20B8 70 :>E0=>N 4V2G8=>N.
2. 7 ?@82>4C G>3>, @V4:> 7 G>3> (6C@8B8AO
7 ?@82>4C G>3>-=51C4L)
!C<C20B8 7 ?@82>4C 70:V=G5==O :0=V:C;.
!# '"
G><C-=51C4L)
$>@<C;N20==O FL>3> 70:>=C AC?5@5G0BL
<V6=0@>4=><C ?@02C.
pozostawać w sprzeczności, być sprzecznym z czym
Zapisy tej uchwały są sprzeczne z prawem
międzynarodowym.
#E20;0 T2@>?59AL:>3> AC4C ?@> 4>72V; 6V=:0< A;C68B8 C 2V9AL:C AC?5@5G8BL =0FV>=0;L=8< 70:>=>402AB20< 1V;LH>ABV G;5=V2 (7 6C@=).
!# ', -8, 6.
=02:>;> :>3>-G>3>
1. ?@> :>3>-I>,
DYSKUSJA - > czym, na temat czego, nad czym, SPÓR, SPRZECZKA - o kogo-co,
z powodu czego
Na konferencji rozgorzała dyskusja na temat roli języka jako czynnika tożsamości narodowej.
Spór o budżet doprowadził do rozpadu koalicji. SPÓR, SPRZECZKA ->A>
Dwóm pasażerom sprzedano bilet na to samo miejsce. Sprzeczka o nie trwała ponad dziesięć minut.
1.... /: 4>B5?=> 70220682 . >=F>2, :>;8 1 0H8=3B>= >1<5682 A2V9 A?V@ 7 <5B@>?>;VTN 4> AC?5@5G>: ?@> 28A>BC <8B0 =0 BNBN= G8 G09, G8 4> A?@02 :><?5B5=FVW 0=3;V9AL:>3> 3C15@=0B>@0, B> 70<VABL >:@5<>W 45@6028 V2=VG=>W <5@8:8 <0;8 1 <8 B0< 4>AV 4@C3C 0=04C... (7 6C@=); /:I> 4V94CBL 4> 4C<:8, I> :>@4>=8 T >AB0B>G=8<8,- B>4V AC?5@5G:8 ?@> :>@4>= 730A0NBL (7 6C@=.); 02:>;> 25;8:8E ;N459, =02:>;> 25;8:8E ?>5BV2 702648 254CBLAO AC?5@5G:8 ( 8;LAL:89). 2. >=0 (2V9=0), O: 2V4><>, ?>G0;0AO 7 AC?5@5G:8 70 !2OBV <VAFO B0 @>AV9AL:89 2?;82 C 0;5AB8=V (7 6C@=.).
0 :>=D5@5=FVW @>73>@V;0AO AC?5@5G:0
?@> @>;L <>28 O: D0:B>@0 =0FV>=0;L=>W
V45=B8G=>ABV.
!C?5@5G:0 =02:>;> 1N465BC ?@8725;0 4>
@>720;C :>0;VFVW.
2. 70 I> (A?V@ 70 ?@02> =0 I>-=51C4L, =0
2>;>4V==O G8<>AL)
2>< ?0A068@0< ?@>40=> :28B:8 =0 >4=5
<VAF5. !C?5@5G:0 70 =L>3> B@820;0 1V;LH5
45AOB8 E28;8=.
275
!#"#
!#"# - =0 I>, 7 G8<
TRUDNO - > co; KRUCHO (pot.) -z czym
Krucho z pieniędzmi, nie ma za co kupić
kawałka chleba.
>4V 70?5@5GC20B8, I> ?@8=09<=V B5?5@ =0 AC44V2 C =0A ACBC6=>, 535 6? (?5@5:;.); - 3 75<;5N ACBC6=>: I> B8E ?'OB45AOB 2VAV< 45AOB8= =0 A>@>: B@8 4CHV (>;>2:>).
!CBC6=> 7 3@>H8<0, =5<0 =0 I> :C?8B8 H<0B>: E;V10.
!#",, -V, 6. ?> ACBV
> ACBV, O 7 =8< =5 7=09><89. > ACBV, 28 <0TB5 @0FVN. (3>2>@8B8, 2V4?>2V40B8 B>I>) ?> ACBV ';5= :><VAVW 28A;>282 1060==O 7@>18B8 70O2C ?> ACBV A?@028. >18B8 70C2065==O ?> ACBV. ?> A2>W9 ACBV (:0;L:. 70 A2>TN ACBBN) > A2>W9 ACBV F5 1C;0 D0H8ABAL:0 >@30=V70FVO.
!% #"!/, -=CAO, -=5HAO, 4>:. (@>7<.) - =0 :><C-G><C V4:>;8 ?>;LAL:0 71V@=0 AB0;0 283@020B8, ><0= AE81=C2AO =0 DCB1>;V.
ISTOTA
właściwie (w istocie, tak naprawdę) Właściwie go nie znam. Właściwie ma pan rację. (mówić, odpowiadać itp.) na temat Członek komisji wyraził chęć złożenia oświadczenia dotyczącego meritum sprawy. Czynić uwagi merytoryczne. w istocie W istocie była to faszystowska organizacja.
na punkcie kogo-
ZBZIKOWAC (pot.) -czego
Od kiedy polska reprezentacja zaczęła wygrywać, Roman zbzikował na punkcie piłki nożnej.
- !0=:0, <01CBL, AE81=C;0AO =0 F8E H?83C=0E B0 ?@83>40E! ;5 <8 7 02;8:>< <>2G:8
A;CE0;8 WW B5@525=V (10=.).
!%/"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:., !%"!/, AE8;NAO, AE8;8HAO, 4>:. - 1. ?5@54 :8<-G8< (?V4:>@OB8AO) !E8;8B8AO ?5@54 3@C1>N A8;>N.
2. ?5@54 :8<-G8< (287=020B8 G89-=51C4L 02B>@8B5B, 28O2;OB8 3;81>:C ?>203C 4> :>3>AL, G>3>AL)
0A8;L =5 AE8;O2AO ?5@54 02B>@8B5B0<8.
3. 4> G>3> (=04020B8 ?5@5203C O:V9AL 4C<FV, ?5@5:>=0==N, A?>A>1>2V 4V9 V B. V=.) / >A>18AB> AE8;ONAO 4> 4C<:8 ?@>D. @>3>=8G0, I> ?0@=8:>289 5D5:B 265 ?>G02AO.
ULEGAĆ - komu-czemu, KORZYĆ SI przed kim-czym
Ulec brutalnej sile.
chylić czoło przed kim-czym; UZNAWAĆ
- kogo-co
Wasyl nie uznawał autorytetów. SKAANIAĆ SI - do czego, ku czemu
Osobiście skłaniam się do opinii profesora Prohonycza, że efekt cieplarniany już się rozpoczął.
1. 5 <V3 2V= AB5@?VB8, I>1 6V=:0 V 4@C68=0 9>3> AE8;8;0AL ?5@54 =8<, - F5 ?@8=878;> 1 9>3> (?5@5:;.); 'O7=V =5 2B@0G0;8 =04VW 28@20B8AO =0 A2>1>4C, =5 AE8;O;8AL ?5@54 6>@AB>:>N 4>;5N (%86=O:). 2. - !E8;ONAL ?>:V@=> ?5@54 B2>W< DV=0=A>28< 35=VT< (@.); 5 ;8H5 <>;>4V, 0 9 8H=O, =V?@>2AL:89, >30=A5= AE8;O;8AL ?5@54 B0;0=B>< C;VH0 ( 0A). 3. 1<565=VABL V 2C7L:VABL ;VB5@0BC@=>3> 68BBO... ?@8<CA8;8 <5=5 2A5 1V;LH5 V 1V;LH5 AE8;OB8AO 4> :V=5<0B>3@0DVW O: 4> =09<0A>2VH>3>, =0945<>:@0B8G=VH>3> <8AB5FB20 (&>26.); AB@>DV78:8 AE8;ONBLAO 4> 4C<:8 ?@> B5, I> 5=5@3VO :2070@V2 <0T 3@02VB0FV9=C ?@8@>4C (7 307.).
276
AE>689
!%, , -0, -T. - 1. 4> G>3>, @V4:> 7 V=DV=. (O:89 <0T AE8;L=VABL 4> G>3>-=51C4L)
!E8;L=89 4> <@V9;82>ABV. !E8;L=89 ?5@51V;LHC20B8 A2>W 70A;C38. 2. 7 V=DV=., @V4:> 4> G>3> (73>4=89 =0 O:VAL 4VW, 2G8=:8 V B. V=.) / AE8;L=89 ?VB8 7 B>1>N AN48.
SKAONNY -do czego
Skłonny do marzycielstwa.
Skłonny do wyolbrzymiania swoich zasług.
z bezokol.
Jestem skłonny pójść tam z tobą. 1. 0@8A0 ?>4C<0;0: !5@3V9 ;N18BL A0<>B=VABL, 0 B0:V ;N48, >G5284=>, AE8;L=V 4> @>74C<V2, 2>=8 2A5 0=0;V7CNBL (C@.). 2. / <5=H 70 2A5 AE8;L=89 ?@>?>2V4C20B8 1;03>4CH=VABL... ( 8;LAL:89).
!% ", -9N, -0TH, 4>:. - :>3>-I>, 2V4 :>3>-G>3>, =5 - 70E. ?5@54 :8<-G8< II 4> G>3>, 2 I>
!E>20B8 A>;>4>IV 2V4 4VB59. !E>20B8 3@>HV 4> 30<0=FO.
SCHOWAĆ - kogo-co, przed kim-czym II do czego
Schować słodycze przed dziećmi. Schować pieniądze do portfela.
AV 2>AL<5@>, AE>202H8 @CH=8FV 2V4 4>IC ?V4 ?>;8, A84V;8 ?V4 AB0@>N A>A=>N 9 @>7<>2;O;8 (!;VA).
!% "!/, -0NAO, -0THAO, 4>:. - 2V4 :>3>-G>3>, =5 - 70E. ?5@54 :8<-G8< II 2 I>, 4> G>3>
0;5=L:89 E;>?5FL AE>202AO 2V4 ?A0 70
<8<8=C A?8=C.
0@B870= AE>202AO 2 :;C=N.
SCHOWAĆ SI - przed kim-czym II w czym
Maleńki chłopiec schował się przed psem
za plecami mamy.
Partyzant schował się w stodole.
B 4>1@5, I> 2AB83 AE>20B8AO 2V4 @V:0, 1> 2V= 18 ?@8G5?82AO, 0 2V4 =L>3> =5 B0: ;53:> 2V4:0@0A:0B8AO (%86=O:); - B 18 45 AE>20B8AL C... O@C 01> 2 10;FV >4 CAVE =0H8E 2>@>3V2 ( .-52.); C48 BV:0B8? 5 AE>20B8AO >4 2VB@C? ("8G); - ;5 2V4 4C<:8 45 AE>20B8AL, 45, V4 4C<:8, I> ?5G5, BO68BL V B8A=5? ( 8;LAL:89).
!% "!/ -46CAO, -48HAO, =54>:., "!/, 7V94CAO, 7V945HAO, 4>:. - =0 G><C, @V4H5 2 G><C (?@8E>48B8 4> >4=>AB09=>ABV 2 G><C-=51C4L; <0B8 >4=0:>2V ?>3;O48 =0 I>AL)
V;LHVABL A5@9>7=8E 5:A?5@BV2 AE>4OBLAO =0 B><C, I> #:@0W=0 265 ?>G0;0 28E>48B8 7 :@878.
ZGADZAĆ SI - co do czego
Większość ekspertów zgadza się co do tego, że Ukraina już zaczęła wychodzić z kryzysu.
A2>WE >1'T:B82=8E >FV=:0E 5B=>3@0D8 2AL>3> A2VBC AE>4OBLAO =0 4C<FV, I> <0;>@>AV9AL:0 ?VA=O ?> A2>W9 <8;>72CG=>ABV... 4>@V2=NT VB0;V9AL:V9 ?VA=V (. 5478:); 8 7V9H;8AO 7 =8< =0 B><C, I> 4;O <5=5 @52>;NFVO - F5 <C78:0 (Kon.); $@0=FC78, =V<FV, ?>@BC30;LFV - CAV FV 45;530B8 =0 :>=3@5AV AE>48;8AL 2 >4=V<: T48=89 1;>: AB2>@8B8 B@510, T48=89 D@>=B... ("8G).
!% , -0, -T. - =0 :>3>-I>, 7 :8<--G8<, <V6 A>1>N, @V4:> 4> :>3>-G>3> "8 4C65 AE>689 =0 10BL:0. 5B@> 1C2 B@VH:8 AE>689 =0 0@GC:0.
PODOBNY - do kogo-czego
Jesteś bardzo podobny do ojca.
Piotr był trochę podobny do Marczuka.
277
!%# #"
!5AB@8 1C;8 4C65 AE>6V <V6 A>1>N. Siostry były bardzo podobne do siebie.
#O282H8, O: 18 A0<0 A?@89=O;0 VAB>@VN 6V=:8, AE>6>W =0 =5W, A:@828;0AO: =V 70 I> =5 70E>BV;0 1 G8B0B8 (>2BC=); @0= 4VAB02 V7 :8H5=V AE>6>3> =0 A5@25B:C :0@B0B>3> =>A>28G:0 9 3CG=> 28AO:02AO (?5@5:;); 0B5 A0<0 2>=0 1C;0 A2OB> ?5@5:>=0=0 2 40@>20=V9 W9 73>@8 =5728G09=V9 ;0AFV: ?>10G8B8, O: V7 ?>W740 AE>48BL WW G>;>2V:, =VB@>E8 =5 AE>689 =0 B>3>, O:>3> 2>=0 ?@>2>460;0... (?5@5:;.); C65 AE>689 7 A2>W< 1C@;0:>N, 0=6C@0 ?@>?02 4;O ?8AL<5=AB20 FV;:><, =5 28:>@8AB02H8 9 <0;>N <V@>N A2>TW A8;8 (D@); 0 425@OE B01;8G:0 V =0720 2V44V;C, AE>60 7 =072>N O:>WAL @VG:8 (Kon.); ... >=0 ?>10G8;0 A515. '8 4C65 AE>6C 4> A515 6V=:C... ((B>=L).
!%# #", -=C, -=5H; <8=. G. AEC4 V SCHUDNĆ - ile
AEC4=C2, -;0, -;>; 4>:. =0 A:V;L:8 VTB0 40;0 @57C;LB0B. <8B@> AEC4 =0 45 AOBL :V;>3@0<V2.
# 4>@>7V 5;06 AEC4 =0 15 :V;>3@0<V2 (7 307).
Dieta przyniosła efekty. Dymitr schudł dziesięć kilogramów.
!& , -N, G. 70 AF5=0@VT<
$V;L< 7=OB89 70 AF5=0@VT< V;>CA0.
SCENARIUSZ
według scenariusza, na podstawie scenariusza
Film nakręcono według scenariusza Biłousa.
0 9>3> AF5=0@VT< ?>AB02;5=> DV;L< 2V9=8:... (7 307).
278
TABU; TjP&LKT; - czego
Prawa wojny zniosły zakaz zabijania. Nałożono blokadę na informacje o nieudanej akcji wyzwolenia zakładników. ;O40G ?@>AB> =5 10G8BL =0C:>2>-?>?C;O@=8E DV;L<V2. 0 FV :>@>B:><5B@06=V DV;L<8 :V=>?@>:0B =0:;02 A2OI5==5 B01C (7 6C@=.); 0 DV;>A>DVN B0 DV;>A>DAL:C @5D;5:AVN, V 27030;V =0 1C4L-O:C @5D;5:AVN 2 =8E B01C (7 6C@=).
"#, A. - =0 I> (701>@>=0 ?52=8E 4V9, A;V2 B>I>)
0:>=8 2V9=8 7=O;8 B01C =0 2182AB2>. 0:;0;8 B01C =0 V=D>@<0FVN ?@> =5240;C 0:FVN 2872>;5==O 70@CG=8:V2.
" &/, -V, 6. - 2V4 :>3>-G>3> '8 2 B515 T O:VAL B0T<=8FV 2V4 <5=5?
TAJEMNICA -przed kim-czym
Czy masz przede mnąjakieś tajemnice?
4020;>AL, 2>=8 <0;8 B0T<=8FN 2V4 CAVE, I> 72'O70;0 WE =02V:8 { V4<>3.).
I>AL =5 T B0T<=8F5N 4;O :>3>, @V4:> :><C
V 4;O :>3> =5 T B0T<=8F5N, I> 2 40;5:8E 0D@8:0=AL:8E :@0W=0E ?@>F2VB0T :>@C?FVO.
2V4:@820B8 (@>7:@820B8) B0T<=8FN ?5@54 :8<, :><C
%>GC 2V4:@8B8 B>1V >4=C B0T<=8FN, 0;5 =V:><C =V A;>20.
coś nie jest tajemnicą dla kogo
Dla nikogo nie jest tajemnicą, że w dalekich afrykańskich krajach kwitnie korupcja.
zdradzić komuś tajemnicę
Chcę zdradzić ci jedną tajemnicę, ale nikomu ani słowa.
;O =L>3> =5 T B0T<=8F5N, G><C 0<5@8:0=FV B0: 70FV:02;5=V 2 FV9 >?5@0FVW... (>=G0@); @0240, =V:><C 7 B>20@8AB20 =5 1C;> B0T<=8F5N, I> 1@0B8 0;8=>28GV ?>E>48;8 7 =87L:>3> @>4C ($@.)', %>BV;0 I5 A:070B8 A;>2>, I5 ?5@52V@8B8 ;N48=C. 6 B>4V @>7:@8B8 ?5@54 =8< A2>W E28;L=V B0T<=8FV (5).
"", B0N, B0WH, =54>:. - I> 2V4 :>3>,
@V4H5 ?5@54 :8<
"0WB8 2V4 4@C30 AC<=C 2VAB:C.
""!/, B0NAO, B0WHAO, =54>:. - 2V4 :>3>, @V4H5 ?5@54 :8< 7 G8<, @V4:> 2 G><C "0WB8AO 7V A2>W<8 ?;0=0<8 2V4 <0B5@V.
TAIĆ - co przed kim
Taić przed przyjacielem smutną nowinę. KRYĆ SI (pot.) -przed kim z czym
Kryć się przed matką ze swoimi planami.
V4=89 :>70: B0W2AL >4 CAVE V7 A2>W< :>E0==O< (C;VH); =0TH I>, ><0=5... 8 4@C7V. 8 =5 <>65<> B0WB8AL >48= 2V4 >4=>3> ( 8:.); - )> B>1V, !5<5=5? '>3> AC<CTH? 5 B0WAO 7 ;8E><
279
" "
?5@54> <=>N (>FN1.); ... / 30402, I> O: <8 7 =8< B0:V 2V@=V V I8@V 4@C7V, B> O =5 ?>28=5= B0WB8AO ?5@54 =8< =V 2 G><C (?5@5:;.).
" ", -C, G. - 4> G>3>, 7 V=DV=.
B515 A?@026=V9 B0;0=B 4> 1@5E=V.
TALENT -do czego
Masz prawdziwy talent do kłamania. - 06CBL, I> 2 <5=5 B0;0=B T. - > 28H820==O? - > ?VA5=L ('>@=.); "0;0=B 1028B8 3>AB59 (. #:@.).
" &." -I>
"0=FN20B8 B0=3>.
B0=FN20B8 ?V4 30@<>=VN (3VB0@C, 10;0;09:8 B>I>)
!B@C=:0 =53@8BO=:0 B0=FN20;0 ?V4 10@010=.
" , -C, G. - 4;O G>3> (?@8 2:07V2FV =0 V=AB@C<5=B8, 4;O O:8E ?@87=0G0TBLAO <C78G=89 B2V@) "2V@ 4;O 0@D8 V 42>E 3>1>W2.
TANCZYC-co
Tańczyć tango.
tańczyć przy dzwiękach harmonii (gitary, bałałajki itp.)
Smukła Murzynka tańczyła przy dzwiękach bębna.
UTWÓR -na co
Utwór na harfę i dwa oboje.
4=8< 7 =094>2H8E B2>@V2 4;O D>@B5?V0=> (157 >@:5AB@C) AB02 B2V@ @8:@VABL... (7 307.).
TELEWIZOR w telewizji
W telewizji pokazali wczoraj wstrząsający
reportaż o Czeczenii.
> B5;52V7>@C ?>:07CNBL 4>A8BL G0AB> <C;LB8: ?@> 101CAN, O:0 ?@8WE0;0 V7 A5;0 2 3>ABV 4> 4VB59 V 2=C:V2 (7 307.); > B5;52V7>@C 3>2>@OBL BV;L:8 ?@> =09B@03VG=VHV 28?04:8... (7 6C@=).
" , -0, G. ?> B5;52V7>@C
> B5;52V7>@C ?>:070;8 2G>@0 60E;8289 @5?>@B06 ?@> '5G=N.
"$ , -C, G.
?> B5;5D>=C (@V4H5 B5;5D>=><)
5=V 740TBLAO, I> B8 701030B> 3>2>@8H
?> B5;5D>=C.
><>2AO 7 =8< B5;5D>=><.
TELEFON
przez telefon (telefonicznie)
Wydaje mi się, że za dużo rozmawiasz przez
telefon.
Umów się z nim telefonicznie.
5230<>2=89 :>E0=5FL, 2V= 28:;8:02 ?> B5;5D>=C B@L>E 4V2G0B (7 307.); 8 =5 28E>4LB5... <8 B5;5D>=>< AB@06=8:V2 28:;8:0;8 (!;VA); 5 701CB8 ?>472>=8B8 B5;5D>=>< 0@'O=V... (Kon.); C15@=0B>@C >;8=V 402 >@45=, 0 >1;0A=8E :5@V2=8:V2 L2>20 B0 0?>@V66O 72V;L=82 7 @>1>B8, =02VBL =5 ?>3>2>@82 7 =8<8 ?5@54 F8< B5;5D>=>< (7 6C@=.); V= ?>48282AO =0 <5=5 B0:, =V18 F5 O 1C2 B>N ;N48=>N, 7 O:>N 2V= @>7<>2;O2 B5;5D>=>< (?5@5:;.).
"$ #", -CN, -CTH, =54>:. V 4>:. - :><C, @V4:> 4> :>3>, 482. B0:>6 A. 313 ><C B8 B5;5D>=CTH?
TELEFONOWAĆ - do kogo
Do kogo telefonujesz?
5=V 4>4><C B5;5D>=C20;8 >4=>:C@A=8:8 (7 307.).
" &/, V, 6. G>3>; 4> G>3>
"5=45=FVW @>728B:C 2VBG87=O=>3> @8=:C. "5=45=FVO 4> @>ABC V=D;OFVW.
TENDENCJA - w czym, czego (kierunek panujący w jakiejś dziedzinie); do czego (dążenie, skłonność)
Tendencje w rozwoju krajowego rynku. Tendencja do wzrostu inflacji.
"5=45=FVO B2>@C. "5=45=FVO 4> 71;865==O :C;LBC@ (!").
280
"("!/
"'/, -V, 6. 70 B5GVTN
'>25= ?;82 70 B5GVTN. ?@>B8 B5GVW
;025FL ?;82 ?@>B8 B5GVW.
" /"!/
A. 313
" , -0, -T.
(?@8@>4=89)
&5 B8?>20 4;O =L>3> ?>254V=:0
4;O :>3>-G>3>
NURT
z nurtem
Aódka płynęła z nurtem. pod prąd
Pływak płynął pod prąd.
TUAAĆ SI
TYPOWY - dla kogo-czego
To typowe dla niego zachowanie. 5@54 >G8<0 @>73>@B02AO B8?>289 4;O #3>@I8=8 ;0=4H0DB: 2810;:8, ?03>@18, @V2=8=8 V 7=>2C ?0A<0 3>@1V2 (>=G0@).
"", -0N, -0TH, =54>:. - 2V4 :>3>-G>3> (1V3B8, =0<030NG8AL C=8:=CB8 O:>WAL =5157?5:8, 2@OBC20B8AO 2V4 ?5@5A;V4C20==O V B. V=.); 482. A. 313-315 "V:0B8 2V4 ?>3>=V.
UCIEKAĆ -przed kim-czym
Uciekać przed pościgiem.
VEB> =5 ?@8<VG02, I> >A8?, O: BV;L:> 289H>2 7 42>@C, B>, =5 >78@0NG8AL, ?>4@02 G8<4C6, =0G5 BV:02 2V4 :>3> ( 8@=89).
G>3>, 2V4 G>3>, 70AB. 7 G>3>
" ,, -V, 6.
"V=L 3>@8.
"V=L 2V4 45@520 70:@820;0 ?V2 ?>42V@'O
CIEC - czego
Cień góry.
Cień drzewa zakrywał pół podwórza. "V=L <>;>48FV 1C;0 G>@=0 V 2>@CH8;0AL =0 75<;V ( 8@=89); "V=L 2V4 ECAB:8 2?0;0 =0 WW >1;8GGO, 7<V=8;0 9>3> (!B5;L<0E); "V=L >4 ;N48=8 :V;L:0 @07V2 ?@><09=C;0 ?5@54 A2VB;><... (!;VA); C@8 F5@:>2FV E8B0NBLAO A5@54 3>AB@8E BV=59 7 B>?>;L (>FN1.).
"("!/, -HCAO, -H8HAO, =54>:. -1. :8<-G8<, @V4H5 7 :>3>-G>3>, 70AB. =0 :>3>--I> (@04VB8); 2V4 G>3> (?@8 28@065==V ?@8G8==8E 2V4=>H5=L) ">@3>25FL ?>4C<:8 BVH82AO <091CB=V<8 ?@81CB:0<8.
2. G8< (<0B8 I>-=51C4L; 7V A;>20<8 02B>@8B5B, ?>?C;O@=VABL, A;020 V B. V=.) >3> :=86:0 BVH8;0AO G8<0;>N ?>?C;O@=VABN, 7>:@5<0 A5@54 <>;>4V.
CIESZYĆ SI - z kogo-czego (o przeszłości lub terazniejszości), na co (cieszyć się z czegoś, co ma nastąpić), czym (czymś trwającym jakiś czas)
Handlowiec w myślach cieszył się na przyszłe dochody. czym
Jego książka cieszyła się dużą popularnością, szczególnie wśród młodzieży. 1. / B0: BVHCAO F8< AB0@8< A04>< ( 03CBO:); !8<?B><0B8G=>, I> ?>5B =5 BVH8BLAO <0B5@8=AL:8<8 BC@1>B0<8 ?@> A8=0, 0, =02?0:8, ?0<'OB0T ?@> A2V9 A8=V2AL:89 >1>2'O7>: ?5@54 <0BV@'N, AB028BL 9>3> =0 ?5@H89 ?;0= (7 6C@=.); "VH82AO :>@>;L V7 A2>WE A8=V2 (=0@. B2>@.); :> 2 >:> =0H 1@0B %20;L:>... 25@B0TBLAO 7 A;C618 B0 BVH8BLAO 7 A515, O:89-B> 2V= 740B=89 2 >30 2@>482AO (>2G>:); !0<5 B0: A?5@HC ?>AB0282AO 4> FL>3> 70?8AC V O B0, 7@>7C<V;>, =5018O: BVH82AO 7 >G5284=>W ?@8=0;56=>ABV 4> >1@0=8E (0H:0); 5B@510 BVH82AO 7 ;N1>3> 70=OBBO: ?@>EC:C202 47N@:C 2 A=V3C ( 5G5@40); V= 718@0T G0H:C 4>:C?8, O:CAL E28;N BVH8BLAO 7 28:>=0=>W 1574>30==> @>1>B8 V 70;8H0T :CE=N - B8<-B0:8 H;OE><, G5@57 2V:=> (0H:0); ... "VH8<>AL @07>< =0 N=89 2>;>AL:89 3>@VE ( 8;LAL:89); ... "0 EV10 BV;L:8 AL>3>4=V <8 BVH8;8AO 2V4 FL>3>, 157 ?5@51V;LH5==O 28A>:>3> <8AB5FB20, 2V4 20H>W
281
" (
?0=>25, <09AB5@=>ABV... { 51>@0:). 2. ... WE=L><C <VABV ?@525;51=89 >B5FL BVH8BLAO ?>H0=>N =02VBL A5@54 ;N459 1094C68E 4> 2V@8 (?5@5:;.); (25=4 ?>V=D>@<C202 9>B;O, I> 1V;LHVABL V7 ?@8ACB=VE - B> 2;0A=8:8 25;8:8E 3>B5;V2, O:V BVH0BLAO <V6=0@>4=>N A;02>N (03@51.).
" (, -0, G. - ?> G><C
">20@8H ?> @>1>BV. B>20@8H ?> ?0@BV
0@:> ?>A20@82AO 7V A2>W< B>20@8H5< ?> ?0@BV.
B>20@8H ?> 71@>W
0BL:0 ?@>2V402 B>20@8H ?> 71@>W, 35=5@0; 57@CG:>.
TOWARZYSZ, KOLEGA - skąd Kolega z pracy. kolega z ławki
Marek pokłócił się ze swoim kolegą z ławki. towarzysz broni
Ojca odwiedził towarzysz broni, generał Bezruczko.
- NALT= $;5@'T, B>20@8H ?> ;VF5N, B>20@8H:>N ?> :V<=0BV (Kon.).
(?5@5:;.); !>DVO 0@:V2=0 @5:><5=4C20;0 @VAN
" #"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. - 7 :8< 70 I>, 70 A:V;L:8
VB0;V9 =5 <02 728G:8 B>@3C20B8AO 70 FV=C, :C?C202 2V4@07C V ?;0B82 3>BV2:>N.
TARGOWAĆ SI - z kim o co, o ile
Witalij nie miał zwyczaju targować się o cenę, kupował od razu i płacił gotówką.
)> 6 >A>1;82> 2@060;> ?>604;82>3> ?>;VIC:0, B0: =5 B5, I> "><0 =V:>;8 =5 B>@3C202AO 70 @>1>BC, 0 1@02 ABV;L:8, A:V;L:8 4020;8 (!;VA); 5=V B@0?;O;8AO B0:V AF5=8, I> CG0A=8:8 O:>3>AL ;VB5@0BC@=>3> 25G>@0 B>@3C20;8AO 70 FV=C :=86:8 (7 6C@=.); ... 4C65 25;8:V AC<=V28, I> EB>AL >A>1;82> B>@3C20B8<5BLAO 70 O:89AL B0< <V;LO@4-4@C389 4>;0@V2, :>;8 <>20 70E>48BL ?@> A?V;L=V V=B5@5A8 42>E AB@0B53VG=8E ?0@B=5@V2 (7 6C@=.).
" "!/, -0NAO, -0THAO, =54>:., DOTYKAĆ - kogo-czego " #"!/, -=CAO, -=5'HAO, 4>:. -:>3>-G>3>, 4> :>3>-G>3> (4>B>@:0B8AO 4> :>3>-, G>3>-=51C4L)
8:>;0 ;53:> B>@:=C2AO ?0;LFO<8 WW 2>;>AAO.
... 0@?5=:> B>@:=C2AO 1>A8<8 =>30<8 75<;V... (!;VA); V= A84V2 =0 :>;V=0E C A02'T
V ?0;LG8:>< B>@:02AO 4> 9>3> ;8FO (?5@5:;).
Mikołaj lekko dotknął palcami jej włosów.
" # , -C, G. - ?> :><C, 70 :8<
"@0C@ ?> 4V4>2V.
ŻAAOBA -po kim
Żałoba po dziadku.
- ?> :><C 28 =>A8B5 B@0C@? - > =0H><C $@0=FVH5:C (>=G0@); @0D8=O, 2AO 2 G>@=><C, =0G5 2 B@0C@V ?> A2>W9 <8=C;V9 :@0AV, <>2G:8 4828;0AO =0 C:VN (>=G.); ;5 G5@57 >3>;>H5=89 !?>;CG5=8<8 (B0B0<8 B@0C@ 70 70381;8<8 2=0A;V4>: B5@0:BV2, 2V= =0 :>=F5@BV =5 7'O282AO (7 6C@=.).
" "", -<GC, -<B9H, =54>:. - 1. 70 :>3>-I> (E28;N20B8AO) "@5<BVB8 70 A2>T 68BBO. 2. =04 :8<-G8< (>15@V30B8, AB5@53B8 :>3>AL, I>AL 2V4 =5?@8T<=>AB59, ;8E0, E2>@>1 B>I>)
DRŻEC - > kogo-co
Drżeć o swoje życie.
TRZŚĆ SI - nad kim-czym, o kogo-co
282
" "!/
0B8 B@5<BV;0 =04 48B8=>N. V:;C20;0AO Matka trzęsła się nad dzieckiem. Opieko-=5N 45=L V =VG. wała się nim we dnie i w nocy.
1. A0< 2V= - 1>O3C7, I> 4@03;O<8 B@5<B8BL 70 A2V9 1C48=>G>: B0 :@0<=8FN, 45 2A5 9>3> 68BBO V A?>4V20=:8 { V4<>3). 2. 4>G:>N 2V4B5?5@ 1C20;0 ;8H5 ?> =54V;OE B0 ?V4 G0A :0=V:C;, =5 4C65 BC@1CNG8AL 70 =5W 2 @>7;CFV, 1> 7=0;0 O: 1010 B@5<B8BL =04 =5N {>;>2:>); >=0 =04 =8<8 {:>ABN<0<8) 06 B@5<B8BL (7 6C@=.).
0 B@5<BVB8 70 A2>N (2;0A=C) H:C@C (?5@56820B8 70 A2>T 68BBO, V=B5@5A8 B>I>, =5EBCNG8 4>;N V=H8E ;N459) '><C B8 B0: B@5<B8H 70 A2>N H:C@C. "515 6 =VEB> =V 2 G><C =5 728=C20GCT.
0 drżeć (bać się) o własną (swoją) skórę
Dlaczego tak się boisz o własną skórę. Nikt cię przecież o nic nie oskarża.
... '8<0;> 28;5B8BL, >G5284=>, 7 FL>3> 68BBO =54>1@>3>, 4C@=V2 V ?>H;O:V2, O:V, B@5<BOG8 70 A2>N H:C@C, @07>< 7 B8< <@VO;8 ?>6828B8AO =0 =0@>4=><C =5I0ABV (>26.).
" , -8, 6. - 70 :>3>-I>
><0=4C20G 0@<VW 2V4GC202 B@82>3C 70 68BBO ;N459, O:V >?8=8;8AO 2 >B>G5==V.
STRACH, NIEPOKÓJ - > kogo-co
Dowódca czuł strach o życie ludzi, którzy znalezli się w okrążeniu.
"@82>30 70 A2>T 68BBO ?@8@5:;0 =0A ?VB8 =0 B>9 A0<>65@B>2=89 2G8=>:... (7 6C@=.);
... >ABV9=89 1V;L V B@82>30 70 4>;N #:@0W=8... (7 6C@=.); >T4=0==O B@82>38 70 @>1>BC
7 4C65 ?><VB=>N V 4540;V 1V;LH>N ?@8ACB=VABN GC68=FV2 ?5@5B2>@NTBLAO =0 ?>;VB8G=>
281CE>289 <0B5@V0; (7 6C@=).
TRWOŻYĆ SI, NIEPOKOIĆ SI
o kogo-A>, czym
Krewni zakładników niepokoili się o ich los.
" "!/, -6CAO, -68HAO, =5-
4>:. 70 :>3>-I>, 70AB. :8<, =5 - ?@> :>3>-
-I>; G8< (?@8 28@065==V ?@8G8=>28E
2V4=>H5=L)
>48GV 70@CG=8:V2 B@82>68;8AO 70 WE=N
4>;N.
AV B0: BC@1C20;8AO, B0: B@82>68;8AO 70 =L>3> {8==8G5=:>); @>18 I>AL, A5@45=L:>, I>1 B>1V 1C;> ;53H5, 0 O I>1 =5 B@82>682AO BCB B>1>N {>FN1); # @>7<>20E V7 8AO:><- C4-=8FL:8< 2V= B@82>682AO 70=5?04>< ?>;VB8G=>W 4C<:8 A5@54 C:@0W=AL:8E V=B5;5:BC0;V2 2 # ! ... (7 6C@=.); - E>4C <5=V =5 40NBL G5@57 4@C68=C. "0, ?@024C :06CG8, O 9 =5 B@82>6CAO F8< {10=).
" ", -0N, -0TH, =54>:. 0 B@8<0B8 7;> (3=V2) =0 :>3>AL
/ =5 B@8<0N =0 B515 7;0, 0;5 <5=V B@>E8 ?@8:@>.
>=0 1V;LH5 =5 B@8<0;0 =0 =L>3> 7;0.
{%>B:).
" "!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. -70 :>3>-I>, @V4:> :>3>-G>3> (2E>?82H8AL, CG5?82H8AL 70 :>3>-, I>-=51C4L, 715@V30B8 O:5AL ?>;>65==O) !?CA:0NG8AL AE>40<8, B@8<09B5AL 70 ?>@CG5=L.
TRZYMAĆ
być złym na kogoś
Nie jestem na ciebie zły, ale trochę mi przykro. {?5@5:;); ~ 5 B@8<0N O 7;0 =0 B515 C 4CHV...
TRZYMAĆ SI kogo-czego, za co
Schodząc po schodach, trzymajcie się poręczy.
@8BC;82H8AL =>A>< 4> E>;>4=>W H81:8, B@8<0NG8AL >1><0 @C:0<8 70 45@52'O=C @0<C, E;>?G8: 702<5@ 2V4 7482C20==O (7 6C@=); >=5G:0 B@8<0TBLAO 70 A?V4=8FN, A8= B@5BLAO
283
" #
1V;O 10BL:0 ("NB); 35=B A5@45G=> 2VB0TBLAO 7 >381>N V, <>2 ;53:>206=0 4V2G8=0, 2A5 B@8<0TBLAO 9>3> @C:020 (!B5;L<0E).
TRUP
0 po moim trupie
Nie pozwolę, po moim trapie!
TSKNOTA - do kogo-czego (pragnienie czegoś, chęć ujrzenia kogoś, czegoś), za kim-czym (cierpienie z powodu braku, utraty kogoś, czegoś) Tęsknota za krajem ojczystym.
"0 I>AL B@8<0T C:@0W=AL:C ;N48=C. >65, >3, <>65, BC30 70 @V4=8<8 <>38;0<8, <>65,
25;8:0 <@VO. )> =5 40T 7=8:=CB8? (7 6C@=.).
" # , -0, G.
0 G5@57 <V9 B@C?
5 4>72>;N, BV;L:8 G5@57 <V9 B@C?!
"#, -8, 6. - 70 :8<-G8<, 70AB. ?> :><C--G><C
"C30 70 @V4=8< :@0T<.
"#", -6C, BC68H, =54>:. -70 :8<--G8<, 70AB. ?> :><C-G><C
"C68B8 70 <>;>4VABN. "C68B8 70 4V2G8=>N.
TSKNIĆ - za kim-czym (smucić się z powodu braku kontaktu z kimś, braku czegoś), do kogo-czego (pragnąć, by coś się urzeczywistniło, chcieć zobaczyć kogoś) Tęsknić za młodością. Tęsknić do dziewczyny.
>@0;L - I> 7 2>70 2?0;>, B5 ?@>?0;>; HC:09 2VB@0 2 ?>;V; BC68 70 B>@VH=V< A=V3><... ( 51>@0:); / BC6C 70 3>@0<8 (0;8=5FL).
"# ", -8, 6. - ?@> :>3>-I>, @V4:> 70 :>3>-I>
"C@1>B0 ?@> 4VB59.
TROSKA - > kogo-co
Troska o dzieci.
V=, ?@89=O2H8 >4 =5W 2AV >7=0:8 ?>:>@8, 2V440=>ABV, BC@1>B8 ?@> =L>3>, ;03V4=VH02, 0 2@O48--3>48 AB0202 @>7GC;5=8<... (7 6C@=.); ... >=0 24V;8;0 BC@1>B0< ?@> A2>N 7>2=VH=VABL =5 1V;LH5 C2038, =V6 728G09=> (?5@5:;); "0 BC@1>B0 70 B515 40;0 <5=V ABV;L:8 4CHV, I> <5=V 1094C60 B2>O =5;N1>2 (?5@5:;).
"# #"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. -.70 :>3>-I>, ?@> :>3>-I>, @V4:> :8<--G8< (E28;N20B8AO); G8< (?@8 28@065==V ?@8G8=>28E 2V4=>H5=L) 0B8 BC@1C20;0AO 70 A8=0, O:89 AB02 2>48B8AO 7 ?V4>7@V;8<8 AC1'T:B0<8. "C@1C20B8AO @0?B>28< @>AB>< :V;L:>ABV BO6:8E 7;>G8=V2 ?@>B8 68BBO V 74>@>2'O. 2. ?@> :>3>-I>, @V4H5 70 :>3>-I>, @V4:> :8<-G8< (410B8, ?V:;C20B8AO) 01CAO BC@1C20;0AO ?@> 5A8=>3> A8=:0 O: ?@> @V4=>3>.
NIEPOKOIĆ SI - > kogo-co, czym; MARTWIĆ SI - czym (o stanie obecnym lub o przeszłości), o kogo-co (o przyszłości)
Matka niepokoiła się o syna, który zaczął spotykać się z podejrzanymi typami. Niepokoić się nagłym wzrostem liczby przestępstw przeciwko zdrowiu i życiu. TROSZCZYĆ SI -o kogo-co; OPIEKOWAĆ SI - kim-czym Babcia opiekowała się dzieckiem Aesi jak własnym.
1. 0 E0@GV =5 BC@1C9AO ("NB.); ... B5FL =4@V9 =091V;LH5 ?5@54 A<5@BN BC@1C202AO 70 4>G:C A2>N, A8@>BC (7 6C@=); 48, =5 BC@1C9AO 70 <5=5, O 704>2>;5=0 (?5@5:;); >;8 28, 0==> 0A8;L>2=>, BV;L:8 ?@> 3@>HV BC@1CTB5AL... B>... 3@>H59 <>6=0 7=09B8 ( 8@=89); @5B>@ =5 BC@1CTBLAO ?@> 4@V1=8FV (?5@5:;); 0 AE>40E ;C=0;8 :20?;82V :@>:8, =VEB> =5 BC@1C202AO ?@> B8HC, 3@N:0;8 425@V (?5@5:;); )5 4>23> ;560;0 157 A=C 9 4C<0;0... ?@>
284
"/"
=L>3> - VęD@V40. "C@1C20;0AO =8<, O: <0;5=L:8< (>7.); V4=5402=0 O ?>G0;0 4C<0B8 =04 B8<, G8< @0=VH5 =5 BC@1C20;0AO: G8 =5 945 <>T 68BBO =0<0@=>? ( 03CBO:); "5?5@, :>;8 5=48=8< 7=8:=5==O< ?>G0;8 BC@1C20B8AO B0:>6 V=HV ;N48, ?VH>2 ;V:0@ >;L415@ę 7=>2C 4> ?0=V 0@5H>2>W (?5@5:;.). 2. 0B@CAO, 40@<0 I> =525;8G:0, 1V30T, ?>@0TBLAO, BC@1CTBLAO ?@> 2AVE (W2.); >=0 =0A CAVE >15@V30T O: <0B8, 60;VT =0A V BC@1CTBLAO 70 =0A O: 3>A?>48=O 70<:C ((52GC:); >2V@B5, 70 @>AV9AL:C <>2C C FL><C A2VBV T :><C BC@1C20B8AL (7 6C@=.).
"/", BO6VN, BO6VTH V BO6C, BO68H, =54>:. -\.4> G>3> (?5@51C20B8 ?V4 O:8<--=51C4L 2?;82><; =01;860B8AO 4> G>3>AL O: F5=B@C ?52=>3> 2?;82C) >3> B2>@8 BO6VNBL 4> <>=C<5=B0;L=>ABV.
2. 4> :>3>-G>3> (<0B8 ?>BO3, ?@8E8;L=VABL, ?@8AB@0ABL 4> :>3>-, G>3>-=51C4L) !>FV0;VAB8 BO6V;8 4> A>N7C 7 :><C=VAB0<8.
3. =04 :8<-G8< (?5@5=. - B@8<0B8 C A2>W9 2;04V)
04 =8< BO6V;8 4>3<8 ;V15@0;L=>3> A2VB>10G5==O.
4. =04 :8<-G8< (?5@5=. =028A0B8 =04 :8<-, G8<-=51C4L)
04 FVTN A?@02>N BO6VT O:89AL D0BC<.
SKAANIAĆ SI - do czego, ku czemu
Jego utwory skłaniają się ku monumentalności. CIŻYĆ -ku czemu
Socjaliści ciążyli ku sojuszowi z komunistami. nad kim-czym
Ciążyły nad nim dogmaty liberalnego światopoglądu. nad kim-czym
Nad tą sprawą ciąży jakieś fatum.
1. B0;VO 702648 BO6V;0 4> A>;>4:>3> AB8;N, V =02VBL =>25;8 >:0GG> AC?@>B8 F8=V7<C ?V2=VG=>-D@0=FC7L:8E D01;L> AB0=>2;OBL A>1>N 25;8:5 7;03V4=5==O 9 ?><'O:H5==O (7 6C@=.); "0 265 <V6 1962 V 1964 2V= ?8H5 =87:C B2>@V2, O:V 1V;LH5 V 1V;LH5 BO60BL 4> 420=04FOB8B>=>2>W 5AB5B8:8 (7 6C@=.); !2>W<8 :C;LBC@=8<8 B@048FVO<8 >:CBBO 2?@>4>26 AB>;VBL BO6V;> 4> 25;8:8E C:@0W=AL:8E 75<5;L ( 0A). 2. AC?5@5G CAV< ?5@5A;V4C20==O< V ?5@5H:>40< 45<>:@0B8G=0 <>;>4L BO6V;0 4> @52>;NFV9=>W B2>@G>ABV (52G5=:0 (7 ?V4@CG=>). 3. 0==0 - <0B8 =0B0, =04 O:>N BO68BL ?@820B=0 2;0A=VABL, 2>@>3CT 7 @V4=8<8 4VBL<8 (7 ?V4@CG=>).
285
# '#" ( '#"),
-CN, -CTH, =54>:., # '" ( '"), -GC, -G8H, 4>:.-:>3>--I> 2V4 :>3>-G>3>
#157?5GC20B8 A515 2V4 =5A?>4V20=>:.
ZABEZPIECZAĆ - kogo-co przed kim--czym, rzadko od kogo-czego
Zabezpieczać się przed niespodziankami.
%>G0 ?@89=OBBO B0:>3> 70:>=C 01A>;NB=> =5 C157?5GCT 2V4 <>6;828E 7;>26820=L (7 6C@=.); 5265 2 B0:89 A?>AV1 C157?5GCT A515 2V4 B5@>@8ABV2? (7 307.).
USTRZEC, UCHRONIĆ kogo-co przed kim-czytn, rzadziej od kogo-czego
Nie chciał niszczyć jej marzeń, po prostu chciał uchronić ją przed rozczarowaniem. Ustrzec córkę od złego wpływu sekciarzy.
# " ( "), -0N, -0TH, =54>:., # " ( "), -56C, -565H, 4>:. :>3>-I> 2V4 :>3>-G>3>, 70AB. :>3>-G>3>
V= =5 E>BV2 =8I8B8 WW <@V9, 0 ?@>AB> 215@53B8 WW 2V4 @>7G0@C20==O. #15@53B8 4>=L:C 2V4 ?>30=>3> 2?;82C A5:B0=BV2.
$01@8:8 283>B>2;O;8 9 @>7A8;0;8 A>;40B0< 2V4?>2V4=C <07L 7 28@07=>N 5B8:5B:>N ?@> B5, O: 2>=0 GC4>4V9=> C15@V30T =>A8 V 2CE0 2V4 @>AV9AL:>W 78<8 (5); 1@02 4;O <5H:0==O >4=5 7 ?V245==8E <VAB, A?>4V20NG8AL, I>, 7<V=82H8 <V:@>A5@54>28I5, C15@565 A8=0 2V4 73C1=>3> 2?;82C (>=G0@); V=:0 =0<030TBLAO 215@53B8 I8@VABL 270T<8= 2V4 @C9=0FVW (7 307.); 28G09=>, B5;5D>= 4>2V@8 =5 28;V:CT ACA?V;LAB2> 2V4 ACWF840;L=>W ?>254V=:8, 0;5 215@53B8 BCB V 70@07 :>=:@5B=C >A>18ABVABL 2V4 D0B0;L=>3> :@>:C <>65 (7 6C@=.); ;5:A0=4@0 >=40@O 28@>182AO =5018O:89 V=AB8=:B A0<>715@565==O, I> G0AB> 4>72>;OT 215@53B8 30;C7L 2V4 A:0=40;V2 (7 6C@=.).
# "!/ ( "!/),
-0NAO, -0THAO, =54>:., # "!/ ( "!/), -56CAO, -565'HAO, 4>:. - 2V4 :>3>-G>3>, 70AB. :>3>-G>3> V4><89 VAB>@8: C A2>W9 =09=>2VHV9 :=86FV =5 215@V3AO 2V4 A?@>I5=L B0 A?>:CA8 ><8=CB8 3>AB@V :CB8.
UTRZEC SI, - kogo-czego, przed czym, od czego, UCHRONIĆ SI -przed czym, od czego
Znany historyk w swej najnowszej książce nie ustrzegł się uproszczeń oraz pokusy ominięcia trudnych kwestii.
... @V728I5 9>3> - OH:>, 0 ?8A02AO @>AVO=8=>< B0 4>402 4> ?@V728I0 >2, I>1 C15@53B8AO
2V4 @5?@5AV9 (7 6C@=.); %0B=L>3> 2>@>30 =5 215@565HAO ( ><8A).
286
# "
# , ( , ), -0, G. - 1. 70 I> (@52=8B5;L) #1>;V20;L=8: 70 G8AB>BC C:@0W=AL:>W <>28.
2. :>3>-G>3> (;N18B5;L O:>WAL A?>@B82=>W :><0=48, A?>@BA<5=0, 284C A?>@BC 01> A?>@B82=8E 7<030=L) #1>;V20;L=8:8 0@?0B ?>18;8AO 7 C1>;V20;L=8:0<8 (0EB0@O.
BOJOWNIK->A>
Bojownik o czystość języka ukraińskiego. KIBIC - kogo-czego
Kibice Karpat pobili się z kibicami Szach-tara.
1.1 265 =5 GCB8 =V 2 :=86FV, =V 2 A5@54>28I0E C1>;V20;L=8:V2 70 G8AB>BC A8<2>;V:8 O:8E--=51C4L ?@>B5ABV2 G8 3;C7C20=L I>4> 26820==O 2 >AVW 42>3;02>3> <>=0@EVG=>3> >@;0 (7 6C@=.).
# / ( /), -O, A.
-1. 70 :>3>-I> (25;8:0 BC@1>B0 ?>2'O70=0
7 ?5@56820==O<, B@82>3>N)
0B5@8=5 C1>;V20==O 70 =5W 72>@CH8;>
0@VN.
2. 70 :8<-G8<, @V4:> =04 G8< (3;81>:89
AC< C 72'O7:C 7 G8<-=51C4L, 70 :8<, G8<-
-=51C4L)
02B>@0 ?><VB=5 C1>;V20==O 70 70=5?04><
402=VE B@048FV9 B0 728G0W2.
TROSZCZENIE SI, TROSKA - > kogo--A>; ZAMARTWIANIE SI - o kogo-co, czym
Matczyna troska o nią wzruszyła Marię.
ŻAL - za kim-czym, z powodu czego
Widać żal autora z powodu upadku dawnych
tradycji i zwyczajów.
1. )0ABO 6V=>G5 - =5 A0<5 ?0@C20==O V <0B5@8=AB2>, 0 ?@8O7=L, C2030, =V6=VABL, ?;5:0==O WW, C1>;V20==O 70 =5W V 1030B> I5 G>3>AL, I> 2:C?V V T :>E0==O... {>2BC=); 8=5 B><C, I> 9 C D0B0;L=C <8BL A2>3> 68BBO ?@>9=O;0AO C1>;V20==O< 70 ;N459, :>B@V 28O28;8 4> =5W B0:C G5@AB2VABL ( >3@.); V;L =52>;V C:@0W=AL:>W ?>@>482 C (52G5=:0 V 21>;V20==O 70 V=HV ?>=52>;5=V A;>2'O=AL:V =0@>48 (7N10); !?@026=V9 ?>5B =5 <>65 1CB8 42>WAB8< C A2>WE ?>GCBBOE V B@82>30E 4CHV, C1>;V20==OE 70 ;N48=C V 5?>EC (7 6C@=.). 2. &O B5<0 1@8=V;0 265 2 #25@BN@V, - 0;5 B0< 2>=0 <0;0 7030;L=89 V ACB> 5<>FV9=89 E0@0:B5@: B0< F5 1C;> ?@>AB> ;V@8G=5 21>;V20==O 70 =5AB@8<=VABN G0AC V <8=CIVABN 2AL>3>, I> VA=CT (7 6C@=.); )5 1988-3>, 28:>=02H8 B5<?5@C 0@>45@, 2V= 28@0782 A2>W 21>;V20==O 70 B8<8 FV==>ABO<8, O:V @>7:@040NBLAO =0 >;VAAV 7 ?>:8=CB8E ?><5H:0=L... (7 6C@=.); # 7VBE0==V B><C ?>GC2AO @52=89 60;L 70 <>3CB=V< :>;8AL :@0T<, C1>;V20==O =04 70=5?04>< >4=>2V@=>3> =0@>4C (>FN1.).
# " ( "), -0N, -0TH, =54>:., 1. 70 :>3>-I> (E28;N20B8AO, ?5@56820B8); G8< (?@8 28@065==V ?@8G8=>28E 2V4=>H5=L)
>;VB8: :;O2AO ?5@54 281>@FO<8, I> 2V= =>G59 =5 A?8BL, 2A5 21>;V20T 70 =0@>4.
2. 70 :>3>-I>
#1>;V20B8 70 VA;C (@0:V2).
3. 70 :8<-G8<, @V4:> =04 G8<, 7 ?@82>4C G>3> (AC<C20B8)
PRZEJMOWAĆ SI - kim-czym; MARTWIĆ SI, ZAMARTWIAĆ SI - o kogo-co (o przyszłości), czym (o stanie obecnym lub o przeszłości) Polityk przysięgał wyborcom, że nie śpi po nocach, przez cały czas martwi się losem narodu.
KIBICOWAĆ - komu-czemu Kibicować Wiśle Kraków. BOLEĆ nad kim-czym; ROZPACZAĆ - po kim-czym, rzadziej za kim-czym (nie łączy się z rzeczownikami abstrakcyjnymi)
287
#"
#1>;V20B8 70 2B@0G5=>N =0 70A;0==V <>- Boleć nad straconą na zsyłce młodością.
;>4VABN.
1. 4C<0TH, 70 ;N459 21>;V20T? 0 A515! 0 A2>N H:V@C 1>;VT! ("NB.); ... ;5:A0 070@VW2, 21>;V20NG8 70 71V@:C <C75N 2 =5?52=V G0A8 ?5@H>W A2VB>2>W 2V9=8, ?@>A8BL AB2>@8B8 C<>28 4;O O:><>30 H284H>3> >?@0FN20==O :>;5:FVW... (7 6C@=.);... 0B8 >FN18=AL:>3> 21>;V20;0 70 A2>3> A8=0 =5 BV;L:8 O: 70 ?8AL<5==8:0, 0 O: 70 A2>N 48B8=C, =5E09 V 4>@>A;C, O: 70 ;N48=C 7V A;01:8< 74>@>2'O< (7 6C@=.); V= B0: C1>;V202 70 =02G0==O 48B8=8, B0: ?8;L=> ?@83;O402AO 4> ?>1CBC <>TW >A8@>BV;>W @>48=8, B0: I8@> 70>?V:C202AO =5N, I> 2@5HBV--@5HB 28O282 <VAF5 715@V30==O <>WE @C:>?8AV2... (7 6C@=.); H>2 7 =0@>4>< 7<CG5=8< A2>W<, #1>;V202 9>3> >42VG=8< 3>@5< ((5@.). 2. !84V2, C1>;V202 70 =0H8E, ?>A<VE0NG8AL =5?>2B>@=>N ?>A<VH:>N (7 6C@=.). 3. ... H>2 G5@57 CA5 A5;> 70A<CG5=89, =02<8A=> =5 =04V20NG8 :0H:5B0, I>1 10G8;8 ;N48 V :070;8: - 0G, O: C1>;V20T A8= 70 <0BV@'N (&N?0); 0 B;V A:070=>3> ?5@5>@VT=B0FVO @CAL:>W >A2VB8 2 1V: 70EV4=8E 27V@FV2 @>18BL ?@54<5B=8< >1C@5==O 0D>=AL:>3> ?>1>@=8:0 AB0@>28=8, :>B@89 =5157?V4AB02=> 21>;V202 =04 G8AB>B>N ?@54V;>2, O:> 65 ?>;>68;8 >BF8 =0H8 (7 6C@=?).
0 1@0B8 I>AL 4> C2038
"@510 1@0B8 4> C2038 4C<:C 2AVE 70FV:02;5=8E AB>@V=.
0 brać coś pod uwagę
Trzeba brać pod uwagę zdanie wszystkich zainteresowanych stron. ... =AB8BCB>< AB@0B53VG=8E 4>A;V465=L 0FV>=0;L=>W 0:045<VW =0C: =5 @048;8AO V =5 27O;8 4> C2038 ?@>?>78FVW 048 7 2V4B2>@5==O ?@>4C:B82=8E A8;... (7 307).
#" ("), -0N, -0TH, =54>:. - :>3>-I> 70 :>3>-I>, @>A. :8<--G8<
@8B8:8 22060NBL 9>3> 70 =09:@0I>3> ?8AL<5==8:0 <>;>4>3> ?>:>;V==O.
UWAŻAĆ - kogo-co za kogo-co
Krytycy uważają go za najlepszego pisarza młodego pokolenia.
# 3;818=V 4CHV VA=C20==O C:@0W=FV2 V C:@0W=AL:>W <>28 2V= C20602 70 =5?>B@V1=5 VAB>@8G=5 CA:;04=5==O 9 =5?>@>7C<V==O (7 6C@=?); V= >4:8=C2 =0704 2>;>AAO 9 E>BV2, 22060NG8 @>7<>2C 70 A:V=G5=C, 1@0B8AL 4> A=V40=:C... ( V4<>3.); @87=09B5AO: 28 22060TB5 <5=5 70 48O2>;0! (?5@5:;.); 2@>?V :>70FB2> 22060;8 AC25@5==>N 2V9AL:>2>-?>;VB8G=>N A8;>N... (7 6C@=); )> 6, ;N10 <>O, 28 <>65B5 @04VB8: =VEB> =V:>;8 =5 22060B8<5 20A ;N48=>N =0H>3> :>;0 (?5@5:;.).
# , -0, -T. - 4> :>3>
0:A8< 1C2 702648 4C65 C206=89 4> <0B5@V.
CZUAY - dla kogo, wobec kogo, w stosunku do kogo; TROSKLIWY Maksym był zawsze bardzo czuły dla matki.
... =0B>;V9 2@O48-3>48 AB0202 @>7GC;5=8<, V =02VBL C206=8< 4> =5W (>2BC=).
#"!/ ("!/), C40NAO,
C40THAO, =54>:., #"!/ ("!/), C40<AO, C40A8AO, 4>:. - 1. 4> G>3> (28:>@8AB>2C20B8, 70AB>A>2C20B8 I>-=5-1C4L O: 70AV1 4;O 74V9A=5==O G>3>AL) 0< B@510 1C45 240B8AO 4> E8B@>IV2. 2. 2 :>3>, @V4:> =0 :>3> (=0@>48B8AO, 28@>AB0B8 AE>68< =0 :>3>-=51C4L, CA?04:C20B8 G8WAL @8A8, >A>1;82>ABV, O:>ABV) 02;> 2402AO 2 4V40.
UCIEKAĆ SI - do czego
Musimy uciec się do podstępu. WDAĆ SI - w kogo
Paweł wdał się w dziadka.
288
# !" ."
3. 4> :>3> (725@B0B8AO 4> :>3>-, G>3>--=51C4L)
#4020B8AO 4> A?5FV0;VAB0.
4. 2 I> (2?040B8 C O:89AL ?A8EVG=89 AB0=, ?5@59<0B8AO O:8<AL =0AB@>T<)
5 240209AO 2 @>7?0G.
ZWRACAĆ SI - do kogo
Zwracać się do specjalisty. WPADAĆ -w co
Nie wpadaj w rozpacz.
1__C;VH 70?>78G82 C 5B3>25=0 0@EVB5:B>=V:C V B5:ABC@C <C78G=>3> B2>@C 4;O A2>TW ?'TA8,
2?5@H5 C T2@>?59AL:V9 4@0<V 240NG8AL 4> B0:>W ?0@0;5;L=>W ?>1C4>28 (7 6C@=.); ... )>@A 2402AO 4> 28@>1;5=>W =8< C65 B0:B8:8... (!:;.). 2. 0 28@VAB, V =0 A8;C, 9 =0 ;8G:> C 10BL:0 C402AL (>2G>:); 0ABO 240;0AO =0 A2>N <0BV@ V 1C;0 =52A8?CI0 3>A?>48=O ( .-52.). 3. 5A=>N 7=>2 ?>G8=0;8AO ?@8ABC?8 :0H;N, 'C?;0: 2402AO 4> ;V:0@V2 ('>@=.). 4. 0B@>=0 20=V2=0 6V=:0 2@07;820, GCB;820, =5 40T 40;V AB0?>2V A;>20 28<>28B8, 1;030T 9>3> =5 24020B8AL C 6C@1C (>@4.).
# /" ( /"), -ON, -OTH, =5-4>:., # " ( "), -@N, -@8H, 4>:. - :>3>-I> 2 I>, >1 I>, ?> G><C
(G8=8B8 C40@, C40@8) 0==0 =5 AB5@?V;0 V 240@8;0 9>3> 2 >1;8GGO. '010= 240@82 10@0=0 ?> E@51BV.
UDERZAĆ kogo-co w co, po czym
Hanna nie wytrzymała i uderzyła go w
twarz.
Owczarz uderzył barana po grzbiecie. 0<V=L 1>;OG5 240@82 WW 2 ?;5G5 ("C;C1); =03;>, 94CG8, 240@82 =>3>N >1 70<5@7;89 1@C:... ($@.); :>18;0 ?@>?0;0. 01CBL, :0<5=N:>N O:>N 240@8;> WW ?> 3>;>2V (%>B:.).
# ( ), -0, -T. - :8<-G8<, @V4H5 7 :>3>-G>3> 8@5:B>@ 1C2 24>2>;5=89 7CAB@VGGN 7 ?@0FV2=8:0<8.
ZADOWOLONY z kogo-czego
Dyrektor był zadowolony ze spotkania
z pracownikami.
;CIC:, 24>2>;5=89 B8<, I> 4>2V402AO ?@> 4>1@C =>28=C... ('>@=.); >;:>2=8: 57 ?>-:>?8@A02AO 2 >1842>E C>:V-B>:V V, 24>2>;5=89 V7 74VO=>3>, >4=C HBC:C ?@>ABO3=C2 /3>4V ( 5G5@40); C: B0 4C:8=O 1C;8 25;L<8 24>2>;5=V 7 B>3>, I> >= VE>B 4VO2 FV;:>< 2V4?>2V4=> 4> WE=VE =0<V@V2 V ?5@5410G5=L (?5@5:;.); N48=0 1C;0 24>2>;5=0 7 A2>TW @>1>B8 (.. /=>2.).
NAGRADZAĆ, WYRÓŻNIAĆ - kogo-co
# !" ." ( !" ."), -NN, -NTH, =5>>:.,# !" " ( !" "), ->N, ->WH, 4>:. - 1. :>3>-I> G>3> (287=02H8 3V4=8<, =03>@>48B8 G8<--=51C4L, ?@8A2>WB8 1C4L-O:5 720==O B>I>). V7=5A<5=0 C4>AB>W;8 ?>G5A=>3> 720==O ;03>4V9=8:0 >:C.
2. :>3>-I> G8<, @V4:> G>3> (28O2;OB8 4> :>3>-=51C4L A2>N C203C, ?@8E8;L=VABL)
V:B>@ =5018O: 7@04V2 7 B>3>, I> 0@VO C4>AB>W;0 9>3> CA<VH:>N. 3. :>3>-I> G8< (C A?>;CG. 7V A;. ?>3;O4><, A;>2>< V B. V=., V@>=. - 28O2;OB8 A2>N C203C 4> :>3>-=51C4L 725@E=L>, ?>1;06;82>)
czym
Biznesmen został nagrodzony zaszczytnym tytułem Dobroczyńcy Roku. OBDARZAĆ - kogo-A> czym; obdarzać kogoś spojrzeniem (uśmiechem itp.); ZASZCZYCAĆ - kogo-co czym Wiktor bardzo sie^ ucieszył, że Maria obdarzyła go uśmiechem.
OBDARZAĆ - kogo-co czym; obdarzać kogoś spojrzeniem (uśmiechem itp.); ZASZCZYCAĆ kogo-co czym; RACZYĆ - z bezokol.
# !" ."!/
'8 28 <>3;8 1 C4>AB>WB8 <5=5 2V4?>- Czy raczy pan udzielić mi odpowiedzi?
2V44N?
1. 8?;><=C @>1>BC 0A8;L:V2AL:>3> - ?59706 > V=FN (1885 @.) - 040 :045<VW C4>AB>W;0 =0928I>W =03>@>48: 25;8:>W 7>;>B>W <540;V (7 ?V4@CG=.). 2. @V>@ =5 C4>AB>N202 0C45=BVO =V >4=>3> A;>20, @>7<>2;O2 7 B8<8, I> A84V;8 ?>@CG =L>3> ($@.). 3. ;5:A0=4@ !5<5=>28G C4>AB>W2 I5 >4=8< ?>:@>28B5;LAL:8< ?>3;O4>< CAVE ?@8ACB=VE ((>2:.); %>G ?>W74 I5 =5 @CH82, 0 6V=:0 2A5 I5 AB>O;0 =0 ?5@>=V, 70:8=C2H8 3>;>2C, <>;>48: =5 C4>AB>W2 WW ?>3;O4><, O:>3> 28?@>EC20;8 WW >GV (?5@5:;.).
# !" ."!/ ( !" ."!/), -NNAO, -NTHAO, =54>:., # !" "!/ ( !" "!/), ->NAO, ->WHAO, 4>:. -1. G>3> (>45@6C20B8 28A>:C >FV=:C, =03>@>4C, 720==O V B. V=.) &59 @568A5@ 265 =5>4=>@07>2> C4>AB>N202AO ?@87V2 =0 @V7=8E :V=>D5AB820;OE.
2. G>3>, 7 V=DV=. (>45@6C20B8 I>-=51C4L O: 7=0: ?>2038, ?@8E8;L=>ABV, AE20;5==O B>I>) 8E09;> C4>AB>W2AO ?>E20;8 2G8B5;O.
3. G>3>, 7 V=DV=. (>45@6C20B8 O:89-=51C4L 7=0: C2038, 0;5 725@E=L>W, ?>1;06;82>W 01> =54>1@>78G;82>W) 5B@> =0@5HBV C4>AB>W2AO C2038 ?@>402FO.
być nagradzanym czym; ZDOBYWAĆ -co
Ten reżyser już niejednokrotnie zdobywał nagrody na różnych festiwalach filmowych. zostać zaszczyconym, wyróżnionym czym
Nauczyciel wyróżnił Michała pochwałą. zostać zaszczyconym czym
Sprzedawca w końcu zaszczycił Piotra swą
uwagą.
1. ... 030B> EB> 7-?><V6 =0H8E ?8AL<5==8:V2 C4>AB>W2AO 720==O ;02@50B0 ("8G.); @87C V<5=V VAV=0 70 :@0IC @568A5@AL:C @>1>BC C4>AB>W;0AO ABC45=B:0 #V ;L30 0;GCęV=0... (7 6C@=.). 2. !?@024V - =5 :>65= CG5=L C4>AB>NTBLAO 7=0=L CG8B5;O (7 6C@=.). 3. >;>20 70?0<>@>G8;0AO: 0465 =0 1@8GFV A0<>3> 0@GC:0 C4>AB>W2AO ?@>:0B0B8AO. &5 6 G5ABL O:0! (!B5;L<0E).
C4>AB>N20B8AO G5ABV
5@ C4>AB>W2AO G5ABV ?5@H8< ?@>9B8 G5 @57 =>289 <VAB.
mieć zaszczyt; dostąpić zaszczytu
Burmistrz miał zaszczyt pierwszy przejść
przez nowy most.
"@8 ?8AL<5==8:8 C4>AB>W;8AO G5ABV ?>10G8B8 AB>;8FN 2 ?5@H89 65 45=L WW 2872>;5==O 2V4 3VB;5@V2AL:8E 7030@1=8:V2 (.. /=>2.).
#%"!/ (%"!/), -0NAO, -0THAO, =54>:., #% #"!/ (% #"!/), -=CAO, -=5HAO, 4>:. - :><C--G><C, 7 :>3>-G>3>
60E=CB8AO 7V AB@0EVB;82>3> 284>28I0.
PRZERAZIĆ SI - czym; PRZESTRASZYĆ SI kogo-czego
Przerazić sią straszliwym widowiskiem.
... AB830N ;8H5 260E=CB8AO B><C, I> AB0;>AO, V B><C, I> AB0=5BLAO B@>E8 ?V7=VH5... (C47L); "5?5@, >?8=82H8AL C A8;>2><C ?>;V FVTW >A>18, 2V= C60E=C2AO WW A<5@B>=>A=V9 A8;V (7 6C@=.); / 260E=C2AO 7 FL>3> AB2>@V==O, :>B@5 =VG>3> <5=V =5 =0304C20;> (0H:0).
#" ("), -0N, -0TH,
=54>:., #" ("), C682C, C6825H, 4>:. - 1. I>, @V4H5 G>3> (:>-
UZYWAC - czego
290
# !"
@8ABC20B8AO, 70AB>A>2C20B8 I>-=51C4L 702648, ?>ABV9=>)
5@C:0@ ?>@0482 =4@VT2V 26820B8 35;L 4;O 2>;>AAO.
2. I>, @V4:> G>3> (28:>@8AB>2C20B8 2 A2>W9 <>2V, 4VOE)
>7?>2V40NG8 ?@> 4@C30 ;5=0 26820;0 <8=C;89 G0A.
3. I>, @V4H5 G>3> (28:>@8AB>2C20B8 7 ?52=>N <5B>N)
>;VF59AL:89 2682 71@>N.
4. I>, @V4:> G>3> (A?>6820B8 I>-=51C4L)
V9 4@C3 265 420 @>:8 26820T <'OA>: 4> B>3> 2V= 1C2 2535B0@V0=F5<. (5@;>: >;<A =0 4>72V;;V 268202 :>:0W=, O:89 B>4V =5 220602AO =0@:>B8:><.
Fryzjer poradził Andrzejowi używać żelu do
włosów.
czego
Opowiadając o przyjacielu, Ołena używała
czasu przeszłego.
czego
Policjant użył broni.
SPOŻYWAĆ - co; UŻYWAĆ czego (przyprawy); ZAŻYWAĆ - co (środki farmaceutyczne)
Mój przyjaciel już od dwóch lat spożywa mięso. Przedtem był wegetarianinem. Sherlock Holmes w chwilach wolnych zażywał kokainę, której wtedy nie uważano za narkotyk.
1. WE ?5:;V =0 B>9 G0A <CA8;8 C6820B8 ;N;5G:8, O: =0?5@AB>G:8 (>2G>:). 2. ... @>7<>2V 7 A2>TN 10@>=5A>N 2>=0 704;O ?>HB82>ABV 26820;0 B@5BN >A>1C (?5@5:;.). 3. "0:B8:0 !B0H:8 ?>;O30;0 2 B><C, I> 2>=0, =03;O4V2H8 A>1V 65@B2C, 4>B8 :@C6;O;0 1V;O =5W, 4>B8 C6820;0 @V7=8E HBCG>:, 4>:8 2@5HBV 2V= =5 703>2>@N202 7 =5N (V;L45). 4. >1@89 BNBN= ?0=8 26820NBL, 06 ?0E=5 (@.).
KAANIAĆ SI -komu
# /"!/ ( /"!/),
-ONAO, -OTHAO, =54>:,, # "!/ ( "!/), -;>=NAO, -;>=8HAO, 4>:. - :><C, @V4:> 4> :>3> (=0E8;OB8 3>;>2C 01> 25@E=N G0AB8=C BC;C10 =0 7=0: 2VB0==O, ?>H0=8 B>I>) <8B@> =5>E>G5 2:;>=82AO AC?5@=8:>2V. Dymitr niechętnie ukłonił się przeciwnikowi.
!?V20G:0 N=0 =0 5AB@04V :;>=8;0AL ?>E0?F5< 3@><04V ( 8;LAL:89); >6;82>, 2>=0 1>O;0AO,
I> O 4> =5W 2:;>=NAO (?5@5:;).
# , -8, 6.
2 #:@0W=C (@V4:> 4> #:@0W=8) (:C48) 5@6A5:@5B0@ ?@8WE02 2 #:@0W=C. 2 #:@0W=V (@V4:> =0 #:@0W=V) (45) 5@6A5:@5B0@ ?@>BO3>< B@L>E 4=V2 ?5@51C202 2 #:@0W=V.
UKRAINA
na Ukrainę (dokąd)
Sekretarz stanu przyjechał na Ukrainę.
na Ukrainie (gdzie)
Sekretarz stanu przebywał na Ukrainie przez
trzy dni.
#?5@H5 4>A;V465==O I>4> 48BOG>W ?@0FV 2 #:@0W=V ?@>2V2 =AB8BCB A>FV0;L=8E 4>A;V465=L 420 @>:8 B><C... (7 6C@=.).
# !" ( !"), -V4C, -045H. >:. 4> :@0AB8. - I> 2 :>3>, =5 - 70E. :><C !?V2?@0FV2=8: 2:@02 2 @BC@0 V45N.
UKRASC - komu co
Współpracownik ukradł Arturowi pomysł.
291
I
##!"
# 1V4>;0H=>3> 0@010 EB>AL 2:@02 T48=>3> 25@1;N40.
Biednemu Arabowi ktoś ukradł jedynego
wielbłąda.
CE0<<54 ;V ?>G02 709<0B8AO 1>:A>< G5@57 B5, I> 2 =L>3> 2:@0;8 25;>A8?54 V 2V= 28@VH82 2V4?;0B8B8 :@824=8:>2V (7 307.); - %;>?FV! 5=8A C <5=5 A0;> 2:@02 ("NB.).
##!" (#!"), -CHC, -?A8H, 4>:. - :>3>-I> 70 I> &CF8: 2:CA82 48B8=C 70 =>3C.
UGRYZC - kogo-co w co
Szczeniak ugryzł dziecko w nogę. 5@51G8: 70AB>O2AO... V O:>AL, 3@0NG8AL, C:CA82 >=L:C 70 ?;5G5 ("NB); :CA82 1V4=>3> 70 ?0;LG8:, 06 =>3B8: ?>1V;V2, ?CG:0 >?CE;0 ( 8@=89).
#(" #" ((" #"), -CN, -CTH, =54>:., #("#", (("#"), -CN, -CTH, 4>:. - 1.
I> 4;O :>3>, :><C (>@30=V7C20B8, @>18B8 I>AL)
;0HBC20B8 15=:5B. ;0HBC20B8 AF5=C @52=>IV2.
2. I> (>1;04=C20B8, ?@8AB>A>2C20B8) 0 3>@8IV E;>?FV 2;0HBC20;8 70; 4;O @5?5B8FV9.
3. I> :>3> (1CB8 2V4?>2V4=8< G8W<-=51C4L 28<>30<, A?>4V20==O<)
0A 2;0HB>2CT <>O ?@>?>78FVO?
4. :>3> :8< (4>?><030B8 >B@8<0B8 <VAF5 ?@0FV)
O4L:> 2;0HBC202 <0BV@ ?@818@0;L=8F5N =0 A2V9 702>4.
#(" #"!/ ((" #"!/), -CNAO, -CTHAO, =54>:., #("#"!/ (("#"!/), -CNAO, -CTHAO, 4>:. - :8< ;0HBC202AO 2;0A:>@>< 3075B8 %28;O.
# " ( "), -0N, -VT=V, =54>:., # " ( "), C<@C, C<@5H, 4>:. - 1. 2V4 G>3> (7 =0720<8 E2>@>1, 70E2>@N20=L); 2V4 G>3> (?@8 2:07V2FV =0 DV78G=C ?@8G8=C); 2V4 G>3>, 7 G>3> (?@8 2:07V2FV =0 ?A8EVG=C ?@8G8=C) <5@B8 2V4 4V015BC. <5@B8 2V4 3;81>:>W @0=8. <5@B8 7 BC38.
2. 70 :8<-G8< (@>7<. - 4C65 :>E0B8 :>3>--=51C4L, ;N18B8 I>AL)
URZDZAĆ - co dla kogo, komu
Urządzić bankiet.
Urządzić scenę zazdrości.
co
Na strychu chłopcy urządzili salę prób.
URZDZAĆ (pot.) - co kogo
Urządza pana moja propozycja? załatwić praccya&ą komu
Wujek załatwił matce pracę sprzątaczki w swojej fabryce.
ZATRUDNIĆ SI -jako kto
Zatrudnił się jako korespondent gazety Chwyla".
UMIERAĆ -na co; od czego, wskutek czego; z czego
Umrzeć na cukrzycę.
Umrzeć od głębokiej rany.
Umrzeć z tęsknoty.
usychać z miłości do kogo; PRZEPADAĆ
- za czym; UWIELBIAĆ - kogo-co
292
# !""
.@:> 2<8@0T 70 V4VTN. Jurek uwielbia Lidię.
1. =0A 2 @>4C 2<8@0NBL 2V4 A5@FO (?5@5:;.); V4 48DB5@VW 2 #:@0W=V FL>3> @>:C 2<5@;> 1V;LH5 ;N459, =V6 2V4 ! C 70 45AOBL (7 307.); >=0 2<8@0T 2V4 B>3>, I> W9 =5<0 :>3> :>E0B8 (7 6C@=.). 2. "0:, O: 2V= 70 0ABCA5N, B0: 70 =8< C<8@0;0 ACAV4:0 0@CAO (0@2.).
# / ( /), -O, A.-7 V=DV=. <V==O H284:> ?@8AB>A>2C20B8AO 4> =>28E C<>2 G0AB> AB020;> W9 C ?@83>4V.
UMIEJTNOŚĆ - czego
Umiejętność szybkiego dostosowywania się do nowych warunków często jej się przydawała.
0@BVO 2V47=0G0TBLAO C<V==O< 10G8B8 68BBO 2 CAL><C 9>3> >1AO7V, H8@>:> ?V4E>48B8 4>
1C4L-O:>3> ?8B0==O (7 307.).
# " ( "), -0N, -0TH,
=54>:. - 70 :8< (@>7<. - AB@0640B8 2V4
:>E0==O)
0 5>=0@4>< C<;V20;8 2AV 4V2G0B0.
usychać z miłości - do kogo
WARUNEK - czego, do czego
Wszystkie dziewczęta usychały z miłości do Leonarda. /:18 28 7=0;8, A:V;L:> 70 <=>N 4V2G0B C<;V20;>! (.-0@89).
# , -8, 6. - G>3>, 4;O G>3>, 70AB. 4> G>3> (=5>1EV4=0 >1AB028=0, O:0 @>18BL <>6;828< 74V9A=5==O, AB2>@5==O, CB2>@5==O G>3>-=51C4L 01> A?@8OT G><CAL) !B2>@8B8 C<>28 4;O CA?VH=>W ?@0FV. 70 C<>28, @V4:> 7 C<>2>N, @V4:> ?@8 C<>2V
(284:89 @>728B>: 5:>=><V:8 <>6;8289 ;8H5 70 C<>28, I> 2 :@0W=V ?>4>;0NBL :>@C?FVN.
Stworzyć warunki do pomyślnej pracy. pod warunkiem
Szybki rozwój gospodarki jest możliwy pod warunkiem, że w kraju zwalczy się korupcję.
"8<, EB> =5 70E>BV2 G8 =5 7<V3 AB5@B8 A;V4V2 A2>3> 68BBO, 4V4 ?@>10G02 ;8H5 70 C<>28, O:I> 2>=8 265 2V440;8 >3>2V 4CHC (?5@5:;.); 57>;NFVO ?@>?>=CT G5@57 ?V2 @>:C 7=OB8 5<10@3> =0 ?>AB02:C 71@>W >A=VW 70 C<>28, O:I> A5@18 2V4<>2;OBLAO 2V4 70?@>?>=>20=>3> ?;0=C <8@=>3> 2@53C;N20==O (7 307.); V= 402 <>6;82VABL V:B>@C .I5=:C AD>@<C20B8 B0:89 C@O4, O:89 22060T 70 =5>1EV4=5, - 7 C<>2>N, I> B>9 =5A5 V ?>2=C 2V4?>2V40;L=VABL 70 F59 C@O4... (7 6C@=.);... 0= 5@>< 718@0TBLAO ?VA;O A8=>2>W A<5@BV ?5@540B8 1C48=>: V <0965 2A5 <09=> <>;>4V9 6V=FV, - ?@8 C<>2V, I> 2>=0 =5 28945 1V;LH5 70<V6 (?5@5:;.).
# ", -0N, -0TH, =54>:., # #", -=C, -=5H; <8=. G. C=8:, -;0, -;> V C=8:=C2, -=C;0, -;>; 4>:. - :>3>-G>3> #=8:0B8 :@548B>@V2.
>=, GCNG8 A2>N ?@>28=C, C=8:02 0HVF8,
# !"", -C, G. 2 C=V25@A8B5BV (=02G0B8AO B>I>) (45) "8 =02G0THAO 2 C=V25@A8B5BV G8 2 ?>;VB5E=VG=><C V=AB8BCBV? 4> C=V25@A8B5BC, @V4H5 2 C=V25@A8B5B (VB8 B>I>) (:C48) @>D5A>@ '09 :20?82AO 4> C=V25@A8B5BC.
UNIKAĆ - kogo-czego
Unikać wierzycieli. (>FN1.).
UNIWERSYTET
na uniwersytecie (studiować itp.) (gdzie) Studiujesz na uniwersytecie czy na politechnice? na uniwersytet (iść itp) (dokąd)
Profesor Czaj śpieszył się na uniwersytet.
293
# "
# " ( "), -0N, -9TH, =54>:. 1V;O (:>;>) :>3>, 70 :8< .@V9 C?0402 70 =5N 4>23V @>:8, 40@C202 :2VB8 V H<0B:0<8 A5@F5 I>4=O.
ADOROWAĆ - kogo
Jurek adorował ją długie lata, darował kwia-\ ty i po kawa\ku setce co dma.
"8 >5<V =5 2?V7=0TH, 2>=0 ?>?>2=V;0, 7@>18;0AL ?8H=>N... 0 70 <=>N B0: C65 6 4>3;O40T, B0: C65 2?040T :>;> <5=5, I> =5 7=0N O: V 4O:C20B8 W9 (?5@5:;.); 0G8;0 :V;L:>E :@0AC=L, 70 O:8<8 G>;>2V:8 C?040NBL 4> V =5 ?>2060NBL ?VA;O... (>2BC=); 0A8;L B@VH:8 C?0402 70 0@'O=>N... (Kon.).
# ( ), -0, -T. - 2 :><C-G><C (O:89 <0T B25@45 ?5@5:>=0==O)
5=5@0; 1C2 2?52=5=89 C ?5@5<>7V, 0;5 ?@> 2AO: 28?04>: ?V43>B>282AO 4> 2B5GV.
PEWNY (PEWIEN) kogo-czego; UFAJCY - komu
Generał był pewny zwycięstwa, lecz na wszelki wypadek przygotował się do ucieczki.
/: 2V= C?52=5=89 C A2>WE =515A0E (?5@5:;); ;5 O 1>409 2?52=5=89 C A>1V, 2?52=5=89
2 CAL><C :C48 1V;LH5, =V6 2V= (?5@5:;.).
# /"!/ ( /"!/),
-ONAO, -OTHAO V # ."!/ ( ."!/), -NNAO, -NTHAO, =54>:., # "!/ ( "!/), -=NAO, -=8HAO, 4>:. -.2 G><C, @V4H5 I>4> G>3>
0@VO 2@5HBV 2?52=8;0AO 2 I8@>ABV 9>3> ?>GCBBV2, :>;8 2V= ?>40@C202 W9 ?5@AB5=L, CA?04:>20=89 2V4 <0B5@V. 2. 2 :><C #?52=8B8AO 2 =0@5G5=><C.
PRZEKONYWAĆ SI - > czym
Maria przekonała się o szczerości jego uczuć dopiero wtedy, gdy podarował jej pierścień odziedziczony po matce. nabierać zaufania do kogo Nabrać zaufania do narzeczonego.
1. '8 2?52=82AO B8 C A2>WE =0<V@0E, 4@C65? (7 6C@=.); ;5 2@0=FV - 28@VH82 2V= - O <CHC 2?52=8B8AO I>4> FL>3> (?5@5:;.). 2. !L>3>4=V 2>=0 O:@07 4>7@V;0 4> FL>3>, 0 <>6;82>, 9 G>;>2V: C?52=82AO 2 =V9 BV;L:8 B5?5@ (>2BC=).
# " ( "), -=0N,
-=0TH, =54>:., # " ( "), -=8N, -=0TH, 4>:. - :>3>-I> ?> G><C, @V4H5 7 G>3>, @V4:> :0;L:. 70 G8< > >4O7V =57=09><FO 40< 2?V7=02, I> <0T A?@02C 7V A:>@>1030BL:><.
POZNAĆ - kogo-copo czym
Po ubraniu nieznajomego Adam poznał, że ma do czynienia z nowobogackim.
>BV< ?@>WE0;8 A0<V 3@02FV, O 2?V7=02 WE ?> 20;V7:0E (?5@5:;.); > >G0E 2?V7=02, I> 3>;>4=V >18420 (>=G0@); )5 7>440;V: 2?V7=02 =B>=>28G0 V 7 E0@0:B5@=>3> G2>:0==O 9>3> G>1VB V 7 3;CE>3> ?>:@5:BC20==O (>=G0@).
# ."!/ ( .-"!/), -NNAO, -NTHAO, =54>:., # "!/ ( "!/),
-=NAO, -=8HAO, 4>:. - 4> :>3>-G>3>, @V4H5 :><C-G><C
UPODABNIAĆ SI - do kogo-czego
294
#! #"
%@8AB8=0 7 2V:>< C?>4V1=N20;0AO 4> <0B5@V.
Krystyna z wiekiem upodabniała się do
matki.
&5 1C;0 CGC@30=-@VG:0, I> BV;L:8 @0==L>N 25A=>N, :>;8 ?;8=C;8 B0;V 2>48, C?>4V1=N20;0AL 4> A?@026=L>W @VG:8, 0 2;VB:C >15@B0;0AO =0 ;5425 ?><VB=89 AB@C<>: (>1@.); >AV9AL:>-BC@5FL:V 2V9=8 4>A8BL @0=> 1C;8 >A<8A;5=V O: ?0;><=8FB2>, E>4V==O. # @>AV9AL:V9 4C<FV 2>=8 C?>4V1=N20;8AO E@5AB>28< ?>E>40< (7 6C@=.).
# "!/ ( "!/), -0NAO, -0THAO, 4>:. - 7 :8<-G8<, @V4:> 1V;O (:>;>) :>3>-G>3>
"8 265 2?>@02AO 7 F8< 70240==O<?
UPORAĆ SI - z czym, rzadko z kim
Uporałeś się już z tym zadaniem? >=0 H284:> C?>@0;0AL 7 E07O9AB2><, ?>?@818@0;0 2 E0BV, ?>A=V40;0 (>FN1); #?>@02H8AL :>;> ?>@>AOB8, >@8A 7=>2C ?>25@=C2AO 2 E0BC (Kon.); !><:C =5 1094C65 1C;> 9 ?@> 5B@0, C?>@02H8AL :>;> (?>@0=5=>3>) 70?>@>6FO, :8=C2AL V AN48... (C;VH).
# /" #" ( /" #"),
->2CN, ->2CTH, =54>:., # /"#" ( /"#"), -CN, -CTH, 4>:. - :>3>--I> 2V4 :>3>-G>3>
!>;40B8 2@OBC20;8 ;N459 2V4 703815;V.
RATOWAĆ - kogo-co przed kim-czym, od czego
Żołnierze uratowali ludzi przed śmiercią.
"0 ?@>4C<0=0 3@0 C E8B@VABL 2@OBC20;0 <5=5 2V4 3=V2C 57I0A=>3>... ( 5G5@40); ;5 2V4 G>3> B515 2@OBC20B8, 0=5? V4 G>3>? (?5@5:;.).
# /" #"!/ ( /" #"!/), ->2CNAO, ->2CTHAO, =54>:., # /"#"!/ ( /"#"!/), -CNAO, -CTHAO, 4>:. - 2V4 :>3>-G>3> 8@8;> =5 7=02, O: C@OBC20B8AO 2V4 45?@5AVW.
RATOWAĆ SI -przed kim-czym, od czego
Cyryl nie wiedział, jak ma się ratować przed depresją.
... )>1 C@OBC20B8AO 2V4 ;V=GC20==O, O 7<CH5=89 1C4C 2BV:0B8 (?5@5:;.).
UŚMIECHAĆ SI - do kogo
#! %"!/ (! %"!/),
-0NAO, -0THAO, =54>:., #! % #"!/ (! % #"!/), -=CAO, -=5'HAO, 4>:. - 4> :>3>, :><C
8B=8: TE84=> CA<VE=C2AO :>=B@010=- Celnik zjadliwie uśmiechnął się do przemyt-
48AB>2V. nika.
#A<VE=C2AO 4> <5=5 9 ?>402 <5=V, <>2 4>@>A;><C, @C:C (7 6C@=.); >4=8< <'O7>< =5 2840202 E2>@89 A2>WE 4CH52=8E <C:; 7 4>:B>@>< 2V= @CG:02AO, 2A<VE02AO 4> =L>3> (?5@5:;.); #A<VE=C2AO 6V=FV ;03V4=>, C2V9H>2H8 2 E0BC, 5B@> 0B2V9>28G (Kon.).
#! #", -CN, -CTH, =54>:., #! #", -CN, -CTH, 4>:. - I> 2V4 :>3>
V4 4V40 5AB>@ CA?04:C202 :>;5:FVN ?>HB>28E <0@>:.
- "0B> <V9 - B0;0=>28B89 :>=AB@C:B>@, =C V.
ODZIEDZICZYĆ -po kim co
Nestor odziedziczył po dziadku kolekcję
znaczków pocztowych.
/ 4C<0N, I> 2V4 =L>3> CA?04:C20;0 74V1=>ABV
(>=G.); ;0A=5, F5 2V4 <0B5@V CA?04:C20;0 0BO 2C3;O=>-G>@=V >GV B0 @V2=5, <0965 A8=T...
2>;>AAO ( 5@5.).
295
#!"" #"
#!"" #" (!"" #"), ->2CN, ->2CTH, =54>:., #!""#" (!""#"), -CN, -fan, 4>:. - I> G8<
N@> ><1C4A<0=0 CAB0B:>20=> =>2>N >@3B5E=V:>N.
#!" ." (!" ."), -NN,
-NTH, =54>:., #!" /" (!" /"),
-<5N, ->"H, 4>:. - ?5@54 :8<-G8< 0@B0 =5 <>3;0 2AB>OB8 ?5@54 ?@>?>78FVTN ?>W74:8 2 @5FVN.
WYPOSAŻAĆ -co w co
Biuro rzecznika praw obywatelskich wyposażono w nowy sprzęt biurowy.
OPIERAĆ SI - komu-czemu
Marta nie mogła oprzeć się propozycji wyjazdu do Grecji.
/ =5 2AB>O2 ?5@54 A?>:CA>N @>7V3=0B8AO 7 5?VG=8< @>7<0E>< =0 =>25 ?>;>B=> H0=>20=>3> ?@>70W:0, 0;5 I5 157 :@8B8G=>W ?@0:B8:8 <>O @5F5=7VO 289H;0 ;V15@0;L=> <'O:>N, 1577C1>N (7 6C@=.); Ex, FV =>GV, A8=V, ?>;B02AL:V, EB> <>65 2AB>OB8 ?5@54 WE=V<8 B0T<=8G8<8 G0@0<8! {>=G0@).
#" '#" (" '#"), -CN, -CTH, =54>:., #" '" (" '"), -GC, -G8=V, 4>:. :>3>-I> 2 I>
@820B=89 45B5:B82 =5 E>BV2 CB0T<=8GC20B8 ?>;VFVN C A2>T A;V4AB2>.
WTAJEMNICZAĆ - kogo-co w co
Prywatny detektyw nie chciał wtajemniczać policji w swoje śledztwo. O, 2 A5:@5B @>1>B8 =V:>3> 2B0T<=8GC20B8 045;V =5 E>GCBL (8==8G5=:>); >;8 2B0T<=8GCT<> V=HC ;N48=C 2 68BBO =0H>W 4CHV, 7<V=OT<>AO: B@0B8<> 1030B>, B@0B8<> A515... (#. @02.).
#"' ("'), -V, 6. - 2V4 :>3>-G>3> UCIECZKA - przed kim-czym (chęć oddalenia się od kogoś, ukrycia się przed kimś, czymś), od kogo-czego (porzucenie kogoś, czegoś)
Ucieczka przed pościgiem. Ucieczka od rzeczywistości w świat fantazji.
... >@83V=0;V F5 <>;8B20 F0@O 02840 C =09A:@CB=VHC E28;8=C 9>3> 68BBO: 2B5G0 2V4
!0C;0, O:89 65=5BLAO 70 =8<, I>1 C18B8 (7 6C@=.).
B5G0 2V4 ?>3>=V.
#B5G0 2V4 @50;L=>ABV 2 A2VB D0=B07V9
#"" (""), -0N, -9TH, =54>:., #"" (""), CB5GC, CB5G5H; <8=. G. CBV:, CB5:;0, -;>; 4>:. - 2V4 :>3>-G>3>, =5 - 70E. ?5@54 :8<-G8< 0TFL 2BV:02 2V4 ;8A0. 0EV4=89 :0?VB0; 2BV:0T 2V4 28A>:8E ?>40B:V2. #BV:0B8 2V4 =C4L38 1C45==>3> 68BBO.
UCIEKAĆ przed kim-czym (uchodzić
przed ścigającymi, chcieć się ukryć przed
kimś, czymś), od kogo-czego (unikać kogoś,
czegoś)
Zając uciekał przed lisem.
Zachodni kapitał ucieka przed wysokimi
podatkami.
Uciekać przed nudą życia codziennego.
... =C465=0 <>;>40 6V=:0 2BV:0T 2V4 B@C4=>IV2 @50;L=>3> 68BBO =0 40GC... (7 6C@=.); / <@VN ;8H5 ?@> >4=5: O: 18 9>3> 2B5:B8 2V4 A515, 7=>2C =01@0B8 ?>@82=>W, >3;CH;82>W H284:>ABV... (?5@5:;.); 2V4 FL>3> B>20@8AB20, I> 40;V =0?>2=N20;> <>N :20@B8@C, V 2V4 :><0=4C20==O 4@C68=8 O 1C:20;L=> 2BV: C A2V9 V=AB8BCBAL:89 :01V=5B... (!;VA); - "@8 O:VAL 1030BV ?0=8 2BV:0;8 >4 30940<0:V2... ( .-52.).
296
#" #"!/
CIESZYĆ SI - z kogo-czego (o przeszłości lub terazniejszości), na co (cieszyć się z czegoś, co ma nastąpić), czym (czymś trwającym jakiś czas)
Cieszył się na myśl o tym, że ona jutro tu przyjdzie.
ZMCZYĆ SI -czym
#"("!/ ("("!/), -0NAO,
-0THAO, =54>:., #"("!/ ("("!/), -HCAO, -H8HAO, 4>:. :8<-G8<, 70AB. =0 :>3>-I>
V= CBVH02AO 4C<:>N, I> 2>=0 702B@0 AN48 ?@8945.
!B0@89 >@=V9 CBVH0TBLAO >=C:0<8... (@.)
#" ."!/ (" ."!/), -NNAO, -NTHAO V @V4:> #" /"!/ (" /"!/), -ONAO,
-OTHAO, =54>:., #" "!/ (" "!/), -><;NAO, -><8HAO, 4>:. - 2V4 G>3>, G8<, 7 V=DV=.
>=0 2B><8;0AO ?>ABV9=> =0304C20B8, I> Zmęczyła się ciągłym przypominaniem, że BCB 701>@>=5=> ?0;8B8. tutaj obowiązuje zakaz palenia.
>;8 ?5@>... 7=09H;>AO, =B>= =B>=>28G B0: CB><82AO HC:0==O<, I> ?@> @>1>BC =5 <>3;> 1CB8 9 <>28 ( >;B.); B><82H8AL 2V4 1V3>B=V AV40;8 =04 C@28I5< (&N?0); 04VA=89, 5=5@3V9=89 ;N4 =5 2B><;N202AO ?@8?@>HC20B8 2AVE 1060=8E =57G8A;5==8E 3>AB59 (>=G0@); 5O:V ?@54AB02=8:8 2;04=>3> VAB51;VH<5=BC =5 2B><;N20;8AO ?>2B>@N20B8, I> #:@0W=0 -F5 >A>1;820 45@6020 (7 6C@=.).
#" " (" "), -8, 6. - 2V4 G>3>
B@0B8 4;O 5:>=><V:8 :@0W=8 2V4 ?V428I5==O ?>40B:V2 <>6CBL 28O28B8AO 60E;828<8.
STRATA
Straty dla gospodarki kraju spowodowane podwyższeniem podatków mogą się okazać straszliwe.
"V;L:8 70 G5@25=L 2B@0B8 2V4 AB@09:V2 AB0=>28;8 131 <;@4. :@1.... (7 6C@=).
#" #"!/ (" #"!/), -CNAO, CTHAO, =54>:., #" "!/ (" "!/), -0NAO, -0THAO, 4>:. -1. 2V4 G>3> (AB@8<C20B8AO) C@=0;VAB CB@8<02AO 2V4 @V7:VH8E 28A;>2;N20=L.
2. ?5@54 :8<-G8< (28O2;OB8 28B@8<:C, =5 ?V44020B8AO 2?;82>2V :>3>-, G>3>-=51C4L; 2AB>N20B8) #B@8<0B8AO 2V4 A?>:CA8.
POWSTRZYMYWAĆ SI -przed czym, od czego
Dziennikarz powstrzymał się od ostrzejszych komentarzy. OPIERAĆ SI - komu-czemu
Oprzeć się pokusie.
1. ">4V 9 A?>:V9=VH89 G8B0G =5 2B@8<CTBLAO 2V4 B>3> - 0 I> 40;V (7 6C@=.); $V;>A>DVO ?>28==0 H0=>1;82> CB@8<C20B8AO 2V4 AC465=L ?@> =5AE>?=5 =5-VA=CNG5 (7 6C@=.); >@>4O=8 ?>28==V CB@8<C20B8AO 2V4 1C4L-O:8E 2>@>68E 28ABC?V2 ?@>B8 3C==V2 (?5@5:;.); V4 4>:>@V2 >DVFV9=V9 F5@:2V 2V= CB@8<CTBLAO (7N10); 094CG5=:> CB@8<02AO 2V4 40;LH>W AC?5@5G:8 (!;VA.).
2. 28G09=>, ?@8G8=>N B0:>3> AB0=C A?@02 T V B5, I> 2 ?V7=0==V 1C;0 25;8:0 A?>:CA0, ?5@54 O:>N ;N48=0 =5 2B@8<0;0AO (7 6C@=.); 030B> @07V2 C65 4020;0 0==CAO A>1V A;>2> =5 A?V20B8, 0 =V:>;8 =5 74>;0;0 2B@8<0B8AL ?5@54 ?@8=04=>N A8;>N ?VA5=L ( V4<>3.); "0 I> B0<, O @>182AO 70?5:;8< A;0A=8:>< V 265 =5 <V3 2B@8<0B8AO =V ?5@54 A:;O=:>N 28=0, =V ?5@54 2@>4;82>N 6V=:>N-A?>:CA=8F5N (?5@5:;.).
297
#%/"!/
#%/"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:., #%"!/, -8;NAO, -9;8HAO, 4>:. -2V4 G>3>
28=C20G5=89 CE8;O2AO 2V4 2V4?>2V4V.
UCHYLAĆ SI - od czego
Oskarżony uchylał się od odpowiedzi.
>@6>2 06 ?@8AV2, =5<>2 CE8;ONG8AL >4 6>@AB>:>3> 240@C... (!;VA); 0WA0 28@07=> 10G8;0, I> 2V= CE8;OTBLAO >4 402=VE 15AV4 B0 AC?5@5G>: (>FN1.).
#% ."!/ (% .-"!/), -NNAO, -NTHAO, =54>:., @V4:> #% "!/ (% "!/),
->?;NAO, ->?8HAO, 4>:. - 70 :>3>-I>, =5
- :>3>-G>3> (<VF=> 1@0B8AO @C:0<8 70 :>3>-,
I>-=51C4L)
>AB0==V9 <><5=B 2>=0 2E>?8;0AO 70
CHWYTAĆ SI - kogo-czego
W ostatniej chwili chwyciła się jego ręki.
9>3> @C:C.
07 <0;> =5 2?02, B0 2E>?82AO 70 28ABC? A:5;V V ?>28A =0 @C:0E (>FN1.); #@0=FV 2>=8 2?;02, 2E>?82H8AO 70 3@828 :>=59, ?5@5?;82;8 G5@57 C3 (!:;.).
#'!",, -V, 6.
7 CG0ABN (:0;L:. 70 CG0ABN) AB0==V<8 4=O<8 2 8T2V 2V41C;0AO :>=D5@5=FVO 7 CG0ABN <V6=0@>4=8E 5:A?5@BV2 7 ?8B0=L >E>@>=8 4>2:V;;O.
UDZIAA z udziałem
W ostatnich dniach w Kijowie odbyła się konferencja z udziałem międzynarodowych ekspertów do spraw ochrony środowiska.
%V<V7< 7 CG0ABN >7>=C 282G5=89 =54>AB0B=L> (7 6C@=.); 4<V=VAB@0FVO 70 CG0ABN ?@54AB02=8:V2 9 V=H8E >@30=V70FV9 ?>28==0 2G0A=> V ?@028;L=> ?@>2048B8 @>7A;V4C20==O (7 307.).
#' "!/ (' "!/), -5?;N-AO, -5?8HAO; <=. CG5?;OBLAO; 4>:. - 1. 70 :>3>-I>, =5 - :>3>-G>3> (<VF=> 27OB8AO @C:0<8 70 :>3>-, I>-=51C4L) VAB;O28<8 @C:0<8 2V= A8;L=> 2G5?82AO 70 ?>@CG=V.
2. 4> G>3>, 70 I> (?@8;8?=CB8, ?@8AB0B8 4> G>3>-=51C4L)
5?'OE 2G5?82AO 4> E>;>HV.
3. 2 I> (AE>?8B8AO 70 I>-=51C4L 7C10<8, ?07C@0<8 B>I>)
>2: 2G5?82AO 7C10<8 2 >;5=OG5 AB53=>.
UCZEPIĆ SI -czego
Kościstymi rękami mocno uczepił się poręczy. PRZYCZEPIAĆ SI do czego
Rzep przyczepił się do nogawki. WPIĆ SI - czym w co
Wilk wpił się zębami w jelenie udo.
1. 0A8;L:>2V E>G5BLAO <VF=> 2G5?8B8AO 70 I>AL =04V9=5: 70 AB>2? G8 70 B>2AB89 ;0=FN3... (>=G.); ;5=0 4>3=0;0 9>3>, 2G5?8;0AO 70 @C:02: - /: 65 O 1C4C >4=0 7 4VBL<8, :A5=>G:C? ("NB.). 2. 53:89, 718B89 6<CB>: 2>;>AAO 2G5?82AO 4> @C:020 (>FN1); /: @5?'OE B>9, CG5?8BLAO 0 ;0B0=V ?>;8... ((52G). 3. 5;LE8A545: ?>GC2, I> 2 9>3> =>3C 2G5?8;8AL <VF=V 7C18... ( .-52); 5;8:89 @0: 2G5?82AO 9><C 2 ?0;5FL (>FN1).
#'" ('"), CGC, #G8H, =54>:. :>3>-I> G>3>, @>A. G><C, 7 V=DV=.
UCZYĆ - kogo-co czego
298
#'"!/
G8B8 ABC45=BV2 C:@0W=AL:>W <>28. Uczyć studentów języka ukraińskiego.
... V= CG82 <5=5 :>70FL:8E ?VA5=L.. .(7 6C@=); 0=V ;V=0 2G8;0 A2>WE 4V2G0B AB0@>A2VBAL:8E <0=5@ H;OE5B=8E 4V2G0B V 2>4=>G0A AB8;N B0 ?@>D5AVW :C@B870=>: (8==8GC:); - C O 1C4C CG8B8 B515 ?;020B8... ( 8@=89); 1> 2G8BL WW <>28, 01> 70A?>:>NT 2=>GV. >;8 2>=0 2G8BL 48B8=C <>;8B2V, :>;8 @>7?>2V40T :07:8 ( 51>@0:).
UCZYĆ SI - czego, z bezokol. u kogo, od kogo
Uczyć się matematyki.
Uczyć się jezdzić konno.
UCZYĆ SI (pot.) - na kogo
Uczyć się na ślusarza. 1. #G8AO G8AB>B8 V ?@>AB>B8... 01C4L ?@> 256V B5<=>W 3>@48=V ( 8;LAL:89); # 0;L>H8=0 V . 5@18FL:>3> 2G82AO ?@>5:BC20==N, C . @8G52AL:>3> - 682>?8AC (7 6C@=.). 2. /: 68B8 40;V, O =5 7=02. 2VA=>, 2V4?>2V4L 1C;0 9 =0 B5: VB8 =0 @>1>BC - 2 :>;3>A? G8 =0 FC:@>20@=N 2 ACAV4=T <VAB5G:>, G8 2 "# 2G8B8AL =0 <C;O@0 (>=>=>28G); V= W45 2G8B8AO =0 :><0=48@0. "V;L:8 2;0HBCTBLAO, V WW 2 %0@:V2 7015@5 (>=G0@).
#'"!/ ('"!/), CGCAO,
CG8HAO, =54>:. 1. G>3>, @>A. G><C, 7 V=DV=. 2 :>3>, 2V4 :>3>
G8B8AO <0B5<0B8:8.
G8B8AO W748B8 25@E8.
2. =0 :>3> (=01C20B8 O:>3>-=51C4L D0EC)
G8B8AO =0 A;NA0@O.
299
$ , -8, 6.
=0 D01@8FV (?@0FN20B8, ?5@51C20B8
B>I>) (45)
/: 4>23> ?@0FNTH =0 FV9 D01@8FV? =0 D01@8:C (WE0B8, VB8, ?>A?VH0B8 B>I>) (:C48) 5B@> ?>A?VH02 =0 D01@8:C.
$ #", -CN, -CTH, =54>:. D0@1C20B8 2, =0 (O:89AL) :>;V@
$0@1C20B8 ABV=8 2 75;5=89 :>;V@.
$%, -C, G. 70 D0E><
8;8? 70 D0E>< 1CE30;B5@.
/ 70 D0E>< =5 03@>=><... (7 6C@=.).
$ "#", -CN, -CTH, =54>:. -7:8<
0B0;O ;N18;0 D;V@BC20B8 7V ABC45=B0<8.
>@>;528 - D;V@BCNBL 7 ?8O:0<8 - 70:>@A
FABRYKA
w fabryce (pracować, przebywać itp.)
(gdzie)
Jak długo pracujesz w tej fabryce?
do fabryki (jechać, iść, spieszyć się itp.)
(dokąd)
Piotr śpieszył się do fabryki.
MALOWAĆ
malować na (jakiś) kolor, jak (z przysłówkiem utworzonym od przymiotnika oznacza-jącego kolor) Malować ściany na zielono.
ZAWÓD z zawodu
Filip jest z zawodu księgowym.
FLIRTOWAĆ -z kim
Natala lubiła flirtować ze studentami, 20=8<8 >DVF5@0<8 (B0=).
300
% " !", -8, 6. :0=F. =0 :>3> %0@0:B5@8AB8:0 CG=O.
:>3>,
CHARAKTERYSTYKA - kogo
Charakterystyka ucznia.
%0@0:B5@8AB8:0 . . >AB5=:0. %0@0:B5@8AB8:0 =0 . . >AB5=:0 (!") 4;O :>3>-G>3>,
% " , -0, -T
=5 - :><C-G><C
;O C:@0W=AL:>W <>28 E0@0:B5@=V 45<V=CB82=V D>@<8.
dla kogo-
CHARAKTERYSTYCZNY
-czego
Dla języka ukraińskiego charakterystyczne są formy deminutywne.
%0@0:B5@=89 4;O C:@0W=AL:>W <>28 ACDV:A -5=:> (!").
%"!/, E20;NAO, E20;8HAO, =5-4>:. - :8<-G8<, @V4:> ?@> I> :><C, ?5@54 :8<
0B8 E20;8;0AO ?5@54 ACAV40<8 A8=><.
CHWALIĆ SI - kim-czym komu, przed kim, rzadko wobec kogo
Matka chwaliła się przed sąsiadami synem. O. 0A8;L E20;82AL A2>W< E07O9AB2>< (>FN1.); V= 702648 1C2 70E>?;5=89, E20;82AO O:8<8AL =>28<8 V45O<8... (Kon.).
%."!/, -NNAO, -NTHAO, =5-4>:. - 70 :>3>-I>, @V4:> ?@> :>3>-I>, 70AB. :8<-G8< (BC@1C20B8AO, ?5@56820B8); G8< (?@8 28@065==V ?@8G8=>28E 2V4=>H5=L) 0BL:8 E28;N20;8AO 70 4>=L:C. %28;N20B8AO 70 CA?VE A?@028.
5 E28;N9AO 4C@=8FO<8.
NIEPOKOIĆ SI - > kogo-co, czym, PRZEJMOWAĆ SI - kim-czym, DENERWOWAĆ SI - czym, z powodu czego
Rodzice niepokoili się o córkę. Niepokoić się o powodzenie przedsięwzięcia. Nie przejmuj się głupstwami.
C7L:8<8 AE>40<8 2>=8 7V9H;8 2 ;L>H>:, 2>=0 - A<VNG8AL =0 4>B5?=C 28304:C, FV:020 9 71C465=0, 0 2V= 7>A5@5465=89, E28;NNG8AL 70 =0A;V4:8... ( V4<>3.).
CHORY na co
Stan chorego na zapalenie płuc poprawił się.
% , -0, -T. - =0 I>, =5 - @>A. G8< !B0= E2>@>3> =0 70?0;5==O ;535=V2 ?>;V?H82AO.
... >@>=F>2 ;5602 C 1;V=406V, E2>@89 =0 <0;O@VN (>=G0@); N4AL:0 ;N1>2 1V;LH>N G8 <5=H>N <V@>N 702648 E2>@0 =0 53>F5=B@87<... (7 6C@=); V;L:VABL E2>@8E =0 3@8? 70 >AB0==V9 B8645=L AVG=O 7@>A;0 =02VBL ?>@V2=O=> 7 B86=5< ?>?5@54=V< (7 307.).
301
% "
% ", -VN, -VTH, =54>:. - @>A. G8< %2>@VB8 =0 4V015B.
=0 I>, =5
CHOROWAĆ - ?0 A>
Chorować na cukrzycę. 4=>3> @07C !>DVO 8:8BV2=0 A:070;0, I> 6825 C 2;0A=><C 1C48=:C, 70;8H5=><C W9 G>;>2V:><-=51V6G8:><, O:89 E2>@V2 =0 BC15@:C;L>7 V 7 O:8< 2>=0 4VB59 =5 4V640;0... (0H:0); %V10 :>=V E2>@VNBL =0 A:07? ( 5G5@40); "@510 20< A:070B8, I> O V=>4V E2>@VN =0 =>AB0;L3VN, F51B> - C <5=5 7'O2;OTBLAO =C4L30 70 10BL:V2I8=>N (.. /=>2.); ... >@572VA=5 =87L:>?>:;>=AB2> ?5@54 0E>4><, =0 O:5 2V42V:C E2>@V;0 >AVO, T 2AL>3> ;8H5 72>@>B=89 1V: BVTW A0<>W <540;V) (7 6C@=.); '>;>2V: E@>=VG=> E2>@VT =0 :><?;5:A ?@>28=8... (7 6C@=.).
%#", -CN, -CTH, =54>:. - =0 I>,
@V4H5 G8<
"2V@ E81CT =0 HBCG=VABL.
GRZESZYĆ - czym (uchybiać czemu)
Utwór grzeszy sztucznością. @>B5, E>G "8<:> V A<VO2AO 7 @8A8=8E E8<5@, 2V=, A0< B>3> =5 ?><VG0NG8, B56 E81C202 =0 =8E ("NB.); "@510 1C;> ?@>AB> 68B8 V :20?8B8AO ?8A0B8 A;V4 C A;V4 - E09 BCB 1C45 2V4ACB=O GVB:0, 70740;53V4L A?;0=>20=0 :><?>78FVO, E09 ?>45:C48 E81CT =0 =04>3;O48 (0H:0); ... #E20;8 F8E >@30=V2 E81C20;8 =0 >4=>1VG=VABL (7 6C@=.); %81CNBL >4=>1VG=VABN V =0BC@0;VAB8G=0 V A>FVTB0@=0 <>45;V 5B=>AC (7 6C@=.).
%#"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. :8<-G8< ?5@54 :8<
%87C20B8AO =>28< :>B5465<. %87C20B8AO 7=0==O< V=>75<=8E <>2.
POPISYWAĆ SI, PRZECHWALAĆ SI, SZPANOWAĆ (pot.) - kim-czym, przed kim
Przechwalać się nową daczą.
Popisywać się znajomościąjęzyków obcych.
2 =0A :0B53>@VW ?>5BV2, I> E87CNBLAO A2>W< AV;LAL:8< ?>E>465==O<... (7 6C@=.); >206=> AB>O;8 1030GV, 157A>@><=> E87CNG8AL C F5@:2V A2>W< 1030BAB2>< (&N?0).
%", -;N, E8;8H, =54>:. - 4> G>3> (@>7<. - =025@B0B8, A?@O<>2C20B8 4> G>3>--=51C4L @>7<>2C, 4VN B>I>) 8E09;> A?>G0B:C =5 7@>7C<V2, 4> G>3> E8;8BL 4@C3.
ZMIERZAĆ - do czego
Michał na początku nie zrozumiał, do czego zmierza przyjaciel.
- 0G8;0 O :>;8AL, O: 10BL:> B2V9 ?>@B@5B F0@O 8:>;8 A?0;82. !5<5= @E8?>28G 74@83=C2AO. > G>3> F5 AB0@0 E8;8BL? ( 810:).
0 sen kogoś morzy
Po trzecim kuflu piwa zaczął go morzyć sen.
0 E8;8B8 =0 A>= (@V4:> 4> A=C) :>3>AL
VA;O B@5BL>3> :CE;O ?820 9>3> AB0;> E8;8B8 =0 A>=.
- 5=5 E8;8;> =0 A>=, 0;5 206:> 1C;> ?V425AB8AO 9 ?VB8 (?5@5:;.); - 5=5 I>AL =0 A>= E8;8BL. / :@0I5 2894C (>32.); 8 ?@>WE0;8, =5 A?8=ONG8AL, ?>=04 42VABV :V;><5B@V2 -V 2B><0, @8B<VG=5 ?>E8BC20==O =0 <'O:8E @5A>@0E B0 9 A0<0 ?V7=O ?>@0 E8;8;8 =0A 4> A=C (!<>;8G).
SMYKAAKA, TALENT, DRYG - do czego
Chłopak miał dryg do tańców.
Smykałka do interesów. - %8AB C B515 0@20@> 4> FL>3> 4V;0... (>=G0@); !B2>@N20;8 WE =5?5@5AVG=V >A>18AB>ABV: 2>4>;078, 0;L?V=VAB8, A?5;5>;>38, - CAV BV, EB> <02 2@>465=C ?>B@51C V E8AB ?@8E>48B8 =0 4>?><>3C 70 A:@CB=8E >1AB028= (7 6C@=.).
%!", -C, G. - 4> G>3>, 7 V=DV=
%;>?5FL <02 E8AB 4> B0=FV2. %8AB 4> 1V7=5AC.
302
E>48B8
%, E>4C, G. 0 7 G>@=>3> E>4C
> :><VAVW >340= !5<5=>28G ?>B@0?82 7 G>@=>3> E>4C 70 ?V4B@8<:8 ?>BC6=>3> ?>:@>28B5;O.
WEJŚCIE
0 tylnymi drzwiami
Do komisji Bohdan Semenowicz trafił tylnymi drzwiami, przy poparciu potężnego protektora.
>BV< =0 AF5=V (7 G>@=>3> E>4C) 7'O28;8AO V=482V4CC<8, G8N O:VABL O: EC4>6=8:V2 O =5 15@CAO 0=0;V7C20B8 (7 6C@=.).
% ", -0N, -0TH, =54>:. - I> 2V4
:>3>-G>3> (:;0AB8 I>-=51C4L 2 B0T<=><C
<VAFV, I>1 =VEB> =5 <V3 7=09B8) // 4> G>3>,
2 I>
%>20B8 AV@=8:8 2V4 4VB59.
%>20B8 ?0?5@8 4> HCE;O48.
% "!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. - 1. 2V4 :>3>-G>3> (?><VI0B8AO 45-=51C4L B0:, I>1 V=HV =5 7<>3;8 ?><VB8B8 01> 7=09B8) @01V6=8: E>202AO 2V4 ?>;VFVW.
2. 2V4 G>3> (C:@820B8AO ?52=8< G8=><, 70E8I0NG8AL 2V4 G>3>AL) %>20B8AO 2V4 A>=OG=>3> ?@><V==O.
3. 2V4 :>3>-G>3>, @V4H5 ?5@54 :8<-G8< 7 G8< (B0WB8AO) %>20B8AO 2V4 <0B5@V 7V A2>W<8 BC@1>B0<8.
CHOWAĆ - co przed kim-czym II do czego
Chować zapałki przed dziećmi. Chować papiery do szuflady.
UKRYWAĆ SI -przed kim-czym
Złodziej ukrywał się przed policją. CHOWAĆ SI -przed kim-czym
Chować się przed promieniami słońca. UKRYWAĆ, TAIĆ -przed kim-czym co
Ukrywać przed matką swe zmartwienia. 1. 20 4=V V 42V =>GV A84V;8 2>=8 BCB C 2>3:>ABV 9 ?VBL<V, E>20NG8AL 2V4 :>70G8E ?V:5BV2 {>FN1.). 2. /: <5=V ?0<'OB=5 BCB CA5. =45 <8 E>20;8AO 7 0;5N 2V4 1C@E;82>W 7;828... {C@.). 3. 5 ;53:>N 1C;0 WE=O ;N1>2. %>20;8AL >4 ;N459 7 =5N {!B5;L<0E).
% ", E>46C, E>48H, =54>:. -1. 482. A. 313, 315, 316
2. 1V;O {:>;>) :>3>-G>3>, @V4H5 70 :8<--G8< (?V:;C20B8AO ?@> :>3>AL)
0B8 E>48;0 1V;O E2>@>W 48B8=8.
3. 1V;O {:>;>) :>3>-G>3>, @V4H5 70 :8<--G8< (3>4C20B8 EC4>1C V ?@818@0B8 70 =5N; 4>3;O40B8, ?>@0B8)
0 :0=V:C;0E 5B@CAL E>482 1V;O :>=59.
CHODZIĆ
OPIEKOWAĆ SI kim-czym
Matka opiekowała się chorym dzieckiem. DOGLDAĆ - kogo-czego
Na wakacjach Piotrek doglądał koni.
2. / 4C65 B>1V 4O:CN. ;5 E>48B8 :>;> <0B5@V O =5 1C4C. W9 =5 ?>B@V1=0 FO 65@B20, 1> 2>=0 265 =5 284C60T { V4<>3); !B0@89 287=02 WW, ?@>B5 A>@>G:8 A0< A>1V ?5@5, =5 4>72>;ONG8 =52VABFV E>48B8 70 A>1>N {>=G0@). 3. %>G V 2V9=0, 0 B0:8 ?>HB825 48BO @>AB5. "0 9 1V;O :>=59 C65 2<VT E>48B8, 0 F5 B56 I>AL 7=0G8BL {!B5;L<0E); - ;O48 <5=V, 4V2:>, I>1 G8AB> E>48;0 1V;O A28=59. >60 B20@8=0 ;N18BL, I>1 410;8 {>FN1); V= 28A<8:=C2 V7 B8=C 4C1>2C :>;O:C 9 ?VH>2 2830=OB8 7 >1>@8 ?0=AL:V 2>;8, 70 O:8<8 E>482 7 48B8=AB20 { 0=G).
303
.
&, -0, -T. - 4;O :>3>, :><C
@>?>78FVO 02B>:><?0=VW FV:020 =0A0<?5@54 4;O 2;0A=8:V2 AB0@8E 02B><>1V;V2.
5?>@B06, O:89 ?>:070;8 2G>@0 ?> B5;510G5==V, FV:0289 2AV<, EB> ?;0B8BL ?>40B:8.
0 FV:0289 4> 2AL>3> (=0 2A5) 0;89 =4@V9 28O282AO E;>?F5< FV:028< 4> 2AL>3>.
CIEKAWY, INTERESUJCY dla kogo
Oferta koncernu samochodowego jest interesująca przede wszystkim dla właścicieli starych samochodów.
Reportaż, który wczoraj pokazali w telewizji, był interesujący dla wszystkich podatników.
0 ciekawy wszystkiego Mały Andrzej okazał się chłopcem ciekawym wszystkiego.
@830402AO @B5< - <0;8< E;>?F5<. B0:89 V @VA ?@8 10BL:>2V - 7027OB89, FV:0289 4> 2AL>3> (>;>2:>).
& , -9, 6.
0 70 1C4L-O:C FV=C (@V4H5 1C4L-O:>N
FV=>N)
C@=0;VAB 28@VH82 70 1C4L-O:C FV=C 74>1CB8 FV D>B>3@0DVW. 70 FV=>N 8 ?@>40T<> B>20@8 70 FV=>N 28@>1=8:0.
CENA
0 za wszelką cenę
Dziennikarz postanowił za wszelką cenę
zdobyć te fotografie.
po cenie
Sprzedajemy towary po cenie producenta.
... %B> 70 1C4L-O:C FV=C ?@03=5 702>N20B8 8W2, ?@8?CA:0TBLAO ACBBT28E ?><8;>: (7 6C@=.). ... VB8 1C4L-O:>N FV=>N <CAOBL 70@>1;OB8 =0 68BBO (7 6C@=.).
&# "!/, -0NAO, -0THAO, =54>:. - :>-3>-G>3>, @V4:>, 70AB. :>3>-I>, 4V0;. :8<--G8<
'><C B8 <5=5 FC@0THAO? &C@0B8AO 3>@V;:8.
STRONIC - od kogo-czego; UNIKAĆ - kogo-czego
Dlaczego mnie unikasz?
Stronić od wódki.
... 5 >1<56CTBLAO E@V<>28G ?>5B87<0<8, =5 FC@0TBLAO 3@C1>3> A;>20 (7 6C@=.); G8 <V3 2V= FC@0B8AO G>@=>W @>1>B8? ( 810:); 0 ;8E>, ?>2VO 1C;0 2V4 ?@8@>48 2:@09 1C@6C07=0, 73>4>< 2>=0 ?>3>48;0AL =0?8A0B8 A2>W A?>3048 4;O >4=>3> F5@:>2=>3> G0A>?8AC, I> =5 FC@02AO ACG0A=8E ?@>1;5< (?5@5:;.); 5 BV;L:8 WW, 0 9 WW <0BV@ AB0@C AB0;8 FC@0B8AO ;N48 ( 8@=89).
304
'!, -C, G.
70 :8W2AL:8<, 20@H02AL:8< V B. V=.
G0A><
VB0: ?@8;VB0T 4> 0@H028 > 15 3>48=V 70 <>A:>2AL:8< G0A><.
CZAS
czasu kijowskiego, warszawskiego itp.
Samolot przylatuje do Warszawy o godzinie 15 czasu moskiewskiego.
O 13 3>48=V 20 E28;8= 70 :8W2AL:8< G0A>< (7 307.).
'"#", -CN, -CTH, =54>:. - =0 :>3>--I>
8A;82FV 420 4=V G0BC20;8 =0 B83@0.
CZATOWAĆ - ?0 kogo-co
Myśliwi przez dwa dni czatowali na tygrysa. /: >B> 48:V 70@>ABV A>B=O<8 >G59 70G0T=> G0BCNBL =0 E860:0, I> 28A;V46CT 74>18G, B0: V "><8 A?>AB5@V30;8 70 @V7=8:><, I> HC:02 6V=:C, O:>W 265 9 A;V4 70?02AO (?5@5:;.); >@V2=O=> V7 70EV4=8<8 4>A;V4=8:0<8 =0C:>2FV 7 #:@0W=8 <0NBL A2>W ?5@52038: 2>=8 2V4GC20NBL A8BC0FVN 7A5@548=8, <>6CBL 718@0B8 C=V:0;L=V <0B5@V0;8. 4=0: =0 =8E G0BCNBL V=HV =5157?5:8 (7 6C@=.).
CZEKAĆ - ?0 kogo-A>, rzadko kogo-cze-g
Czekać na siostrę.
Czekać na Halinę.
Czekać na odpowiedni moment.
Czekać czyjegoś powrotu. "0< =0 =L>3> G5:0T B><8;> 4>?>2V459 <V6=0@>4=>W :>=D5@5=FVW 7 ?8B0=L O:>ABV... (V1@>20); 01:0 B56 :>6=>W E28;8=8 G5:0;0 =0 F5 70?8B0==O... (>2=0); 875;L-?>W74 45A0 - 8H8=V2 C65 G5:02 =0 =8E (!:0;VF:V); :A?@>?V0B>@8 1C4CBL 5:A?@>?@V9>20=V, =0 :0?VB0;V7< G5:0T ?>E>@>==89 ?>472V=... (7 6C@=); 8 G5:0T<> <0H8=C (.. /=>2.); ... / G5:02 A2VB0=:C (>2=0); #AV 704>2>;5=> G5:0;8 =>GV, O:0 =0AB0;0 B0: A0<> H284:>, O: ?5@54 B8< 45=L... (?5@5:;.); V4 ;N48=8 =0?V4?8B:C 3>4V G5:0B8 @0FV>=0;L=>W 2V4?>2V4V (7 6C@=.).
'", -0N, -9TH, =54>:. - =0 :>3>-
-I>, :>3>-G>3>, :>3>-I> (?5@52. 7 :>=:@.
V<., 0 7>:@5<0 V<. =0720<8 >AV1)
'5:0B8 =0 A5AB@C.
'5:0B8 0;8=C.
'5:0B8 A;CH=>3> <><5=BC.
'5:0B8 =0 G8TAL ?>25@=5==O.
G5:0B8 48B8=C (1CB8 203VB=>N) 0@V9:0 G5:0;0 48B8=C.
spodziewać się dziecka
Marijka spodziewała się dziecka. ... @V AC48;>AO 70;8H8B8AO 4>2VG=8< :0=4840B>< C <09AB@8 7V A?>@B82=>W 3V<=0AB8:8, 1> G5:0T 48B8=C (7 6C@=); 0ABO G5:0T 2V4 <5=5 48B8=C (=4.).
305
'
' , -0, -T. - 7 :8<, 4> :>3>
V=VAB@ 1C2 4C65 G5<=89 4> ?V4?@8T<FV2.
GRZECZNY - dla kogo, wobec kogo,
w stosunku do kogo
Minister był bardzo grzeczny wobec przedsiębiorców. CAV<0 2V= G5<=89 V 28=OB:>2> 22VG;8289 (0H).
' , -0, G. -7 G>3> MISTRZ -czego
'5<?V>= 7 1>:AC. Mistrz boksu.
'5<?V>= A2VBC B0 2@>?8 7 H0EV2 CA;0= >=><0@L>2 (7 6C@=.); /=0 ;>G:>20, 42>@07>20 G5<?V>=:0 7 ?;020==O (7 6C@=.).
' , G5@38, 6. - 482. A. 313 A2>TN G5@3>N, 2 A2>N G5@3C
5B@> A?8B02 8@>=0, I> GC20B8 2 9>3> 10BL:V2, 0 8@>= A2>TN G5@3>N ?>FV:0282AO, G8 5B@> 265 >4@C682AO. 2 ?5@HC G5@3C
>289 70:>= C ?5@HC G5@3C ?>30=> ?>7=0G8BLAO =0 5:A?>@BV.
KOLEJKA z kolei
Piotr zapytał Mirona, co słychać u jego rodziców, z kolei Miron zainteresował się, czy Piotr się już ożenił. w pierwszej kolejności Nowa ustawa w pierwszej kolejności negatywnie odbije się na eksporcie.
VABL A2>TN G5@3>N 28?82 70 74>@>2'O E07OW=0, ?>BV< E07O9:8, 0 40;V 70 74>@>2'O 0BV ( .--52.); >;>489 ?0A068@ B5?5@ C A2>N G5@3C >3;O=C2 AB0@>3> ( 0=G); 2 ?5@HC G5@3C F5 240@8BL ?> A>FV0;L=V9 AD5@V... (7 6C@=.).
'! , -0. -T. - 7 :8<, ?5@54 :8<
/ E>GC 1CB8 G5A=89 7 B>1>N.
UCZCIWY - w stosunku do kogo Chcę być uczciwy w stosunku do ciebie. &59 1>24C@ E>G5 1CB8 G5A=8< 7 4@C7O<8 (7 6C@=.); ">4V, ?'OBL @>:V2 B><C, ;N48 2V4GC20;8, I> 2V4 =8E I>AL 70;568BL, I> 2>=8 740B=V I>AL 7<V=8B8, 0 O:I> F5 =5 702648 240TBLAO, B> <>6=0 ?@8=09<=V :070B8 ?@024C 9 70;8H0B8AO G5A=8< ?5@54 A>1>N (7 6C@=.).
'!",, -V, 6.
1030B> (701030B>) G5ABV :><C, 4;O :>3>
01030B> G5ABV 9><C, I>1 B8 70 =L>3> E28;N20;0AL.
=0, @V4:> 2 G5ABL :>3>-G>3>, 70AB. :><C %;>?FO =0 G5ABL 4V40 =0720;8 8:>;>N.
CZESC, HONOR
ktoś nie jest czegoś wart
On nie jest wart twoich nerwów.
na cześć kogo-czego
Chłopcu na cześć dziadka nadano imię Mikołaj.
;5=:0 73>;>A8;0AO ?>1V3B8 70 =5N, 0;5 >:@>CA... A?8=82 WW. - 030B> G5ABV B2>W9 ?>4@C7V, ;5=:>. 5E09 V45 A>1V, :C48 @>7V3=0;0AO (. 5478:); 030B> G5ABV 4;O <5=5 720B8AL ?@02>N @C:>N 4O4L:0... (. #:@.). >1VB=8:8 9 :>;3>A?=8:8 2;0HBC20;8 2 <VABV =0 9>3> G5ABL C@>G8ABC 45<>=AB@0FVN (>26.); 5GV@:0 =0 G5ABL ?@8W74C 3>ABO ?>G0;0AO (.. /=>2.); 0 G5ABL N2V;5N 0@B8AB8 40;8 B@8 :>=F5@B8 2 AB>;8FV #:@0W=8... (7 307.).
'", -0N, -0TH, =54>:. - =0 :>3>-I> 52 G8302 =0 751@C.
CZYHAĆ - ?0 kogo-co
Lew czyhał na zebrę.
<V@C B>3> O: ?>G8=02 :;N20B8 =>A>< =04 :=86:>N... 9>3> >3>@B0;8 ;VA>2V ?0E>IV WW :2VBCG>3> BV;0, V 2V= >?8=O2AO 2 WW ;V6:C, 45 =0 =L>3> G830;0 A<5@BL... (7 6C@=.); 25@=V<> :@0I5 2 V=H89 1V:, =VEB> =0A =5 A8;CT VB8 A0<5 FVTN 4>@>3>N, 45 ABV;L:8 AB@0EV2 =0 =0A G830T (?5@5:;.); V= =0G5 :VB 28:@0402AO ?V4 G0A 10BL:>2>W AVTAB8 =042V@, G8302 7 @CH=8F5N =0 A>@>: (?5@5:;.).
306
'#"
' , -C, G.
{O:8<AL) G8=><
/:8< G8=>< @>72'O70B8 FN ?@>1;5<C?
CZYN
w (jakiś) sposób
W jaki sposób rozwiązać ten problem? "0:8< G8=><, 1C4L-O:0 45@6020, =0?@8:;04, 2 >A>1V E0<0 >B@8<CT V450;L=>3> G8=>2=8:0, O:89 ?>-@01AL:8 ?V4;5ICTBLAO 4> =0G0;LAB20 V 2>4=>G0A =5<8;>A5@489 4> ?V4;53;8E (7 6C@=.); >4V1=8< G8=>< :0<5@=0 <C78:0 9 ?VA=V, AB2>@5=V =0 704>2>;5==O >A>18AB8E 5AB5B8G=8E ?>B@51... (?5@5:;.).
' /"!/, -ONAO, -OTHAO, =54>:. -1.
70 I> (1@0B8AO, E0?0B8AO @C:0<8 70 I>-
-=51C4L)
%;>?G8: GV?;O2AO 70 <0<8=C A?V4=8FN.
2. 4> G>3> (?@8;8?0B8, ?@8AB020B8) !>;><0 GV?;O;0AO 4> :>ABN<C.
3. 4> :>3> (@>7<. ?5@5=. - 70;8FOB8AO ?@>B8 G8TWAL 2>;V).
/:89AL ?'O=8FO GV?;O2AO 4> V@8.
CZEPIAĆ SI - czego, rzadko za co
Chłopczyk czepiał się maminej spódnicy. PRZYCZEPIAĆ SI - do czego Słoma przyczepiała się do garnituru. PRZYSTAWIAĆ SI (pot.) - do kogo
Jakiś pijak przystawiał się do Wiry.
1. >;8 2>=8 AE>?8;8AO, ?V4 =8<8 >AC=C2AO ę@C=B, V B5?5@ >18420 @C:0<8 GV?;O;8AO 70 15@53... {"@C1;.). 2. 'V?;O;8AL @5?'OE8 4> H8=5;V (>;>2:>). 3. / =5 1C4C GV?;OB8AO 4> B515 ( 51>@0:); C15@=0B>@ GV?;O2AO 4> =5W 2 03VB0FV9=><C 02B>1CAV (7 6C@=.); B0<0=AL:0 4>G:0 G0ABVH5 B0 G0ABVH5 =02V4C20;0AL =0 15@53 B0 2A5 B@>E8 =V18 GV?;O;0AL 4> 8:>;8 ( .-52.).
' , -0, T 0 G>@=8< ?> 1V;><C
/ E>GC >B@8<0B8 4>:C<5=B, I>1 C =L><C G>@=8< ?> 1V;><C 1C;8 30@0=B>20=V <>W ?@020.
'##"!/, -CNAO, -CTHAO, =54>:. -
7 :>3>-G>3>, :><C-G><C, 70AB. =0 :>3>-I>
(70AB. 482C20B8AO)
5B@> ?>2>482AO B0:, =5=0G5 25@=C2AO
7 40;5:>W ?>4>@>6V - 35BL 7 CAL>3> GC4C-
202AO.
CZARNY
0 czarno na białym
Chcę dostać dokument, w którym czarno na białym będą zagwarantowane moje prawa.
DZIWIĆ SI - komu-czemu
Piotr zachowywał się tak, jakby wrócił z dalekiej podróży - wszystkiemu się dziwił.
52=0 @VG, I> B0:8E DV;>A>DV2 C AB0@>28=C =5 1C;> 1030B>, G5@57 B5 9 GC4C20;8AO 7 =8E ACG0A=8:8 (D@); V= 4>?8B;82> @>73;O40T 3>@8, GC4CTBLAO I54@><C A2OBC 10@2 V ?59706V2 (!B5;L<0E); 5@H0 ?>:>9>20 73@01=> 9 =528<CH5=> ?V4AB028;0 <8A:C ?V4 >= VE>B>2C 1>@>4C, 0 =0H @8F0@ =0 B>9 F5@5<>=V0; GC4C202AO, 0;5 <>2G02, 4C<0NG8, I> B0: BCB 702545=>: =5 @C:8 <8B8, 0 1>@>4C (?5@5:;).
'#", -8, 6. - ?@> :>3>-I>, @>7<., @V4:> 70 :>3>-I>
0240==O< 45?CB0B0 =C@FO 1C;> ?>H8@N20B8 2 ?0@;0<5=BAL:8E :C;C0@0E GCB:8 ?@> <>6;82C 2V4AB02:C ?@5<'T@-<V=VAB@0. !5;>< ?VH;8 GCB:8 ?@> B0T<=8G5 7=8:=5==O BVB:8 %@8ABV.
POGAOSKA o czym
Zadaniem posła Knurciabyło szerzenie pogłosek o możliwej dymisji premiera.
Po wsi rozeszły się słuchy o tajemniczym zniknięciu ciotki Krysi.
"0:8< G8=>< GCB:8 ?@> ;8?:V2AL:C ?>4VN 71030B8;8AO =0 ?@>4>265==O... (!;VA); 8 BCB 70 =5W :>6=C GCB:C ;>28<>-?5@59<0T<>, 0 I>1 10G8B8 - B> 9 =5 A?>4V20;8AO ( 8@=89).
307
( - 1. :>3>-G>3>, :>3> (3.) (7 V<. =0720<8 >AV1), 7 V=DV=. (?@> 60;VABL, A?V2GCBBO 4> :>3>-, G>3>-=51C4L) 0B5@V AB0;> H:>40 4>G:8. )> 2>=0 A0<0 @>18B8<5 70 A>B=V :V;><5B@V2 2V4 @V4=>3> 4><C?
">1V =5 1C;> H:>40 28W748B8 72V4A8? 2. G>3>, 7 V=DV=. (?@> =51060==O 28B@0G0B8, 2V44020B8 I>-=51C4L, ?>71C20B8AO G>3>AL) (:>40 3@>H59.
ŻAL - kogo-czego, z bezokol.
Matce zrobiło się żal córki. Co ona sama będzie robiła setki kilometrów od rodzinnego domu?
Nie żal ci było stąd wyjeżdżać? SZKODA - czego
Szkoda pieniędzy.
1. >@<0;L=> 20< B@510 @>7;CG8B8AL, 0;5 28 :065B5, I> H:>40 48B8=8... {!;VA); 8=CB8 2A5 - H:>40 1C;> 48B8=C, I> 157 <5=5 =5 <>3;0 ?@>68B8 9 4=O (!;VA). 2. - FO 3075B0 =5740;0, V B0 =5740;0, H:>40 G0AC! ( 0@B); %0TFL:><C H:>40 4020B8 =>60... (>=G0@).
( #", -CN, -CTH, =54>:. -1. 70
G8<, ?@> I>, @V4:> 70 I>, =5 - 70E. G>3>
(2V4GC20B8 60;L 70 2G8=5=8<, 2B@0G5=8<,
70=5E0O=8< // 2V4GC20B8 :0OBBO, 4>:>@8
AC<;V==O)
V= =V:>;8 ?>BV< =5 H:>4C202 70 F8<
?@89=OB8< ?>E0?F5< @VH5==O<.
V= 4C65 H:>4C202 70 A2>TN 2G>@0H=L>N
4C@=>N ?>254V=:>N.
V= A?@024V H:>4C202 ?@> A2V9 2G8=>:.
2. :>3> (3.) (A?V2GC20B8 :><CAL)
VEB> =5 70;8H82AO 1094C68< 4> 9>3> 4>;V, 2AV 9>3> H:>4C20;8, 70A?>:>N20;8.
3. G>3> 4;O :>3>-G>3> (15@53B8, >15@V30B8 :>3>-, I>-=51C4L)
5 H:>4C9B5 3@>H59 4;O =0H8E ?V4>?VG=8E :@8G0;0 AB0@5=L:0 ?0=V 7 25;8:8< A>10FN@>N =0 ?>2>4:C.
ŻAAOWAĆ - czego II czego, za co
Nigdy potem nie żałował tej podjętej pośpiesznie decyzji.
Bardzo żałował swego wczorajszego głupiego zachowania.
Naprawdę żałował swego postępku. kogo (D.)
Nikt nie pozostał obojętny na jego los, wszyscy go żałowali, pocieszali. czego komu, na kogo-co
Nie żałujcie pieniędzy na naszych podopiecznych - krzyczała starsza pani z wielkim psiskiem na smyczy.
308
(#"
1. "0: O 9 @>7?>2V2 A;V4G><C, ?@8E>202H8 ;8H5 B5, IAH:>4C202 70 CB@0G5=8< ?VAB>;5B>< (7 6C@=.); 5=V, O: 10G8B5, =5 ?@89H;>AO H:>4C20B8 70 @0=> 2B@0G5=>N A2>1>4>N (7 6C@=.); 2VA=>, O =5 <V3 =5 287=0B8, I> 2 45G><C 2V= <0T A;CH=VABL: 0465 O V A?@024V =5 4C65 H:>4C202 ?@> 2G8=5=5 (?5@5:;.). 2. / 7@04=8:V2 45@602=8E =5 H:>4CN (. #:@.). 3. >=0 4>AV <8;0 9>3> 2 20==V V B5@;0 =0<8;5=>N @C:028G:>N, =5 H:>4CNG8 A2>WE 70H:0@C1;8E @C: (?5@5:;.); .E8< =5 :20?82AO 4>4><C, 1> H:>4C202 :>=O (5); >=8 @>18;8 2A5 <>6;825 9 =5<>6;825, 018 4>?><>3B8 ?>4@C66N, 9 =5 H:>4C20;8 2;0A=>3> G0AC (?5@5:;.).
(/%
&N @5G>28=C <8 >B@8<0;8 H;OE>< 1030B>;VB=VE 5:A?5@8<5=BV2. &5 ?8B0==O 1C;> @>72'O70=> H;OE>< ?5@53>2>@V2.
VH5==O 7 1V;LH>ABV ?8B0=L ?@89<0NBLAO H;OE>< 3>;>AC20==O.
w drodze, na drodze, przez, poprzez, wskutek
Tę substancję uzyskaliśmy w drodze wieloletnich eksperymentów. Tę kwestię rozwiązano na drodze negocjacji-
Uchwały dotyczące większości spraw podejmowane są w drodze głosowania.
( , -C, G. - 2V4 G>3>
V= 4>23> =5 <V3 289B8 7 H>:C 2V4 ?>10
G5=>3>.
SZOK
Długo nie mógł wyjść z szoku wywołanego
tym, co zobaczył.
V;5=0 C4=8FL:0 A?5@HC B56 =5 718@0;0AO WE0B8... ;5 H>: 2V4 157?>A5@54=L>3> 7VB:=5==O 7 @04O=AL:>N 4V9A=VABN (>A>1;82> 2V4 4>?8BC 2 #) 7<CA82 7<V=8B8 WW @VH5==O (7 6C@=.).
SZPIEGOWAĆ kogo-co
Zazdrosna żona szpiegowała swego męża.
( #", -CN, -CTH, =54>:. - 70 :8<-G8<
52=820 6V=:0 H?83C20;0 70 A2>W< G>;>2V:><.
@VE H?83C20B8 70 A0<>B=V< G>;>2V:>< C E@0<V... (0H:0); AL I> :06CBL E;>?FV 7 :><0=48 0B;5BV2, O:V =5 >1@060NBLAO =0 A2>3> B>20@8H0 0@0;L40 'C40O, I> H?83C202 70 =8<8: 7=0NG8 A8AB5<C, 2 O:V9 <8 68;8, <8 4>2V@OT<> 0@0;L4>2V (7 6C@=.); 5 1C;> =VO:>3> AC<=V2C, I> <>O <0B8 4>@CG8;0 >HFV H?83C20B8 70 =0<8... (?5@5:;.).
(" %", -0N, -0TH, =54>:. - =0 I>, @V4H5 4> G>3> (A?>=C:0B8) &5 7;84=V, 0 =5 ?@8@>4=0 AE8;L=VABL 4> 7;0 HB>2E=C;8 9>3> =0 F59 7;>G8=.
POPYCHAĆ, PCHAĆ - kogo do czego
"> bieda, a nie wrodzona skłonność do zła, popchnęła go do tego przestępstwa. >A:>=0;8< ?@8:;04>< B0:>W @V7=8FV T ;>G8= V :0@0 >AB>T2AL:>3>, O:0 - E>G V 702'O70=0 4>2:>;0 :@8<V=0;L=>W V=B@838 - @>18BL WW, ?> ACBV, ;8H5 ?@82>4>< 4;O 3;81>:>3> 0=0;V7C ;N1>2V, I> G0A>< HB>2E0T =0 7;>G8= (7 6C@=.); 0 I> 20A HB>2E=5 =0H0 7CAB@VG C FL><C 203>=V? (?5@5:;.); >;>40 V 2@>4;820 4V2G8=0 I5 =V:>3> =5 ;N18;0, E>G WW A5@F5 265 HC<C20;> 30@OG>N :@>2'N V HB>2E0;> 4> =572V40=>3> V 7201=>3> ('01.).
(#", -0N, -0TH, =54>:. - :>3>-I> (?5@52. 7 :>=:@. V<.), :>3>-G>3> (?5@52. 7 01AB@. V<.), @V4:>, 70E. 70 :8<-G8< 8E09;> HC:02 4V2G8=C C 2AVE <VAFOE, :C48 2>=8 @07>< E>48;8. 810GB5, O HC:0N 75;5=C @CG:C.
SZUKAĆ - kogo-ezego
Michał szukał dziewczyny w miejscach,
w których razem bywali.
Przepraszam, szukam zielonego długopisu.
309
(#"
/ HC:0N 3@>HV, O:V 2G>@0 <5=V ?>25@=C2 @BC@.
5AB>@ HC:02 3@>H59 4;O 2840==O :=86:8.
0B0;O HC:0;0 4>?><>38, =5 7=0;0, O: 28:@CB8B8AO 7 FVTW E0;5?8. '>3>AL 9><C =5 28AB0G0;>, G>3>AL HC:02, 4> G>3>AL ?@03=C2.
20 4=V V 42V =>GV HC:0;8 2>=8 4V2G8=C..
Szukam pieniędzy, które zwrócił mi wczoraj Artur.
Nestor szukał pieniędzy na wydanie książki.
Natala szukała pomocy, nie wiedziała, jak wyplątać się z tej kabały. Czegoś mu było brak, czegoś szukał, do czegoś dążył.
(?5@5:;.); >2C @>1>BC 2V= HC:02, B0 I5 9 O: (7 307.); ... >;>4V ;VB5@0B>@8 7<CH5=V 1C;8 HC:0B8 4;O A515 V=HV 70A>18 4@C:C (7 6C@=.); 5 4C<0N, I>1 BCB HC:0;8 =0@:>B8:8 (7 6C@=.);... AN48 2=>A82 2V= 70?0; I8@>ABV, HC:02 CAN48 682>W ;N48=8 9 A0< =5N =5 ?5@5AB0202 1CB8 =V:>;8 (D@.); VH>2 HC:0B8 4V2G8=8 (?5@5:;.); @8FL ?VH>2 HC:0B8 2>48... (!;VA); 5;8:89 ?B0E HC:0T 28A>:>3> V 25;8:>3> 3=V740, 0 <0;><C 4>1@5 2 B@02V V 2 >G5@5BV ((52GC:); ... >H;8, >65, =0< CAV< 4>1@>, 0 EB> HC:0T ;8E0, B><C =5E09 ;8E> 9 1C45 (?5@5:;.); 2VA=>, 4> 10BL:0 2V= =5 ?>1V68BL HC:0B8 A?V2GCBBO V 70E8ABC (?5@5:;.); 7O2AO O 24@C35 HC:0B8 70 ?>A<5@B=>N :0@B>N A2>TW 6V=:8 =0 AV@8E <C@0E 25;8:>3> <VAB0 (/F:V2); ... "8 HC:0B8<5H 70 0;LB5@=0B82=8<8 @VH5==O<8... ( 51>@0:).
310
)!"", -B9BL, =54>:. )!"", - :><CAL =0 :>3>-I>, 7 :8<--G8<
><C 702648 I0AB8;> =0 4@C7V2, =0 O:8E 2V= <V3 ?>:;0AB8AO C 206:V E28;8=8. 5B@>2V =5 I0AB8;> 7 6V=:0<8.
SZCZŚCIĆ SI
ktoś ma szczęście do kogo-czego
Zawsze miał szczęście do przyjaciół, na których mógł liczyć w trudnych chwilach. Piotr nie miał szczęścia do kobiet.
... AV< <0=4@>20=8< @8F0@O<, I> HC:0;8, O: B> :06CBL, ?@83>4, 702648 I0AB8;> =0 E@>=V:0@V2, =0 :>6=>3> ?@8?040;> ?> >4=><C, 0 B> 9 ?> 420... (?5@5:;.C, 8;8=0 =0 ?>;5 GCE@0T :>;>A:V2 718@0B8. W9 =0 B5 I0AB8;>: =5 ?@>E>48;> B>3> 4=O, I>1 2>=0 7 ?V2:;C=:0 ?H5=8G=8E :>;>A:V2 4>4><C =5 ?@8=5A;0 ( 8@=89); # 04828;>2AL:>3> B56 ?@>ABC?0T 1060==O 1CB8 ?>?C;O@=8< C A2>WE :070==OE V ?>45:C48 9><C 7 F8< I0AB8;>... (D@.); ... >AVO< A;>2'O=AL:>W V45W =V:>;8 =5 I0AB8;> 7 F0@AL:8< C@O4>< (7N10).
) , -0, -T. - =0 I>
)54@89 =0 ?>E20;8.
SZCZODRY; nie skąpiący czego
Nie skąpiący pochwał. V= 4C65 I54@89 =0 >1VFO=:8 (=0@. B2>@.); / 7 :>6=8< 28ABC?>< AB0202 =0 ?VA=N I54@VH89, =0 4C<:8 1030BH89 ("8G.); N48 I54@V =0 B@C4, A:C?V =0 A;>20 (7 307.); "2>@VBL 4VB59, <>;>4L. C;8 28 I54@V =0 1>9>289 B@C4, 1C4LB5 I54@V 9 =0 ;N1>2 B0 :@8:8 =0@>465=L (>26.).
311
A
030;L=V AB0BBV
1. - (VB8 4> H:>;8 -VB8 2 H:>;C VB8 =0 D01@8:C - ?@8 ?>7=0G5==V ?@54<5B0, <VAFO, ?@>AB>@C, 2A5@548=C O:8E A?@O<>20=0 4VO)
C:@0W=AL:V9 <>2V 4;O 28@065==O 7=0G5==O ?@>=8:=5==O 2A5@548=C ?@54<5B0 G8 ?@>AB>@C 26820NBLAO ?0@0;5;L=> ?@89<5==8:8 2 B0 4>. # ACG0A=8E B5:AB0E A?>AB5@V30TBLAO GVB:> 28@065=0 B5=45=FVO 4> G0ABVH>3> 28:>@8AB0==O ?@89<5==8:0 4>, =0?@.: 0 :V;L:0 4=V2 ?5@54 ?>H5ABN ?0=V 0AB5;L ?>WE0;0 4> ACAV4=L>3> <VAB0 (?5@5:;.); 0 AEV4=V9 #:@0W=V I5 =V:>;8 =5 1C;> B0:>W 4>1@>W 2;048, - O:0 =5 701>@>=OT C:@0W=AL:>W <>28, =5 70A8;0T =0A 4> !81V@C, =5 28<>@NT <V;L9>=8 (:C@:C;V2) 3>;>4><... (7 6C@=.); 2@5O<, :065 (5=ęC15@, A;V4 4>72>;8B8 2 "V74 4> :@0W=8... (7 6C@=); 0= B8E> 22V9H>2 4> ;V:0@52>3> 1C48=:C (?5@5:;.). # FL>3> B8?C A;>2>A?>;CG5==OE =59B@0;V7CTBLAO >?>78FVO <V6 ?@89<5==8:0<8 2 (?@>=8:=5==O 2A5@548=C G>3>-=51C4L) B0 4> (@CE C =0?@O<:C G>3>-=51C4L; ?>@.: ?V4V9B8 4> 1C48=:C). 540;V G0ABVH5 28:>@8AB0==O ?@89<5==8:0 4> 28=8:0T, <01CBL, 7 ?@03=5==O ACG0A=8E =>AVW2 C:@0W=AL:>W <>28 2V4HB>2E=CB8AO 2V4 @>AV9AL:>W <>28, 2 O:V9 C FL><C 28?04:C 26820TBLAO ?@89<5==8: 2. !;V4 70AB5@53B8, I> FO 4C<:0 AB>ACTBLAO ;VB5@0BC@=>W <>28 V A?8@0TBLAO =0 0=0;V7 B5:ABV2. >A;V465==O C:@0W=AL:>3> <>2;5==O, I> ?V4;O30T A8;L=><C @>AV9AL:><C 2?;82>2V, FV;:>< V<>2V@=>, 70A2V4G8;> 1 G0ABVH5 26820==O 2 73040=V9 DC=:FVW ?@89<5==8:0 2.
6820==O ?@89<5==8:0 4> =5 >1<56CTBLAO A;>20<8, ?>2'O70=8<8 7 @CE>< ?52=>W >A>18 2A5@548=C G>3>-=51C4L. AB0==V< G0A>< 4540;V G0ABVH5 2V= ?>T4=CTBLAO 9 7 B0:8<8 A;>20<8 O: A8?0B8, ;8B8, :;0AB8 B0 ?>EV4=8<8, ?@8 O:8E ?@89<5==8: 4> 28@060T ?@>=8:=5==O G>3>-=51C4L 2A5@548=C O:>3>AL ?@54<5B0 G8 ?@>AB>@C, =0?@. ?V4A8?0B8 1>@>H=0 4> BVAB0, ?>:;0AB8 30<0=5FL 4> :8H5=V.
=0;V7 ACG0A=8E B5:ABV2 70A2V4GCT B0:>6 ?>O2C ?@89<5==8:0 4> 2 :>=AB@C:FVOE, 2 O:8E 2:07CTBLAO =0 CAB0=>2C, >@30=V70FVN V B. V=., 4> O:>W EB>-=51C4L 725@B0TBLAO, =0?@.:... 0EB5@8 AB>O=:8 :V;L:0 @07V2 B5;5D>=C20;8 4> 43-3> 2V44V;5==O 7 ?@>E0==O< 701@0B8 A?'O=V;>3> ;59B5=0=B0 (7 307.); 72V=:V2 V ;8ABV2 B0:>3> 7<VABC 4> =0H>W @540:FVW =04E>48BL 25;L<8 1030B> (7 307.); /:18 O =07202 O:5AL ?@V728I5 V A:0702, I> <0N ?V4>7@C, =V18B> FV9 ;N48=V 48A5@B0FVN =0?8A02, B> 2>=0 >4@07C ?>40ABL =0 <5=5 4> AC4C (7 6C@=.).
@8 ?>7=0G5==V 4VW, 2 O:C EB>-=51C4L 2:;NG0TBLAO, 2B@CG0TBLAO, ?@8 ?>7=0G5==V AD5@8 4VO;L=>ABV, A5@54>28I0 V B. ?., 4> O:>W (O:>3>) EB>AL ?5@5E>48BL, 2ABC?0T B>I> 2 ACG0A=V9 <>2V ?5@52060T ?@89<5==8: 4>, =0?@.: 2B@CG0B8AO 4> @>7<>28, 2ABC?0B8 4> C=V25@A8B5BC, 10;>BC20B8AO 4> ?0@;0<5=BC.
@89<5==8: 4> >AB0==V< G0A>< AB02 B0:>6 26820B8AO 4;O 2:070==O =0 ?@54<5B, 2A5@548=C O:>3> :5@CTBLAO ?>3;O4, =0?@.: 7078@=CB8 4> 0248B>@WW, 703;O=CB8 4> A;>2=8:0.
313
"5=45=FVO 4> 4540;V H8@H>3> 28:>@8AB0==O ?@89<5==8:0 4> =01;860T 2 FL><C ?;0=V C:@0W=AL:C <>2C 4> ?>;LAL:>W. @>B5 2 >:@5<8E 28?04:0E 2 C:@0W=AL:V9 <>2V V =040;V, =0 2V4<V=C 2V4 ?>;LAL:>W, 26820TBLAO 2. &5 AB>ACTBLAO, 7>:@5<0, :>=AB@C:FV9 B8?C: A<VOB8AO 2 :0<5@C, :@8G0B8 2 <V:@>D>=, <>2G0B8 2 A;CE02:C B>I>.
C:@0W=AL:V9 <>2V 702648 26820TBLAO ?@89<5==8: 2 B0:>6 C :>=AB@C:FVOE, 2 O:8E ?>@CG 7 >A>1>N, O:C EB>-=51C4L ?@>2V4CT, 4> O:>W EB>-=51C4L 70E>48BL, 7 O:>N 7CAB@VG0TBLAO =07820TBLAO B0:>6 ?@8<VI5==O, =0?@.: >;8 ?>25@=5HAO, 70948 4> <5=5 2 :V<=0BC (?>@.: ?>;LAL:5 - Gdy wrócisz, zajdz do mnie do pokoju.).
)>1 :@0I5 C=0>G=8B8 2V4<V==>ABV <V6 C:@0W=AL:>N B0 ?>;LAL:>N <>20<8 C 28:>@8AB0==V ?@89<5==8:V2 4>, 2 B0, 2 >:@5<8E 28?04:0E, =0 4;O 28@065==O 7=0G5==O ?@>=8:=5==O 2A5@548=C ?@54<5B0 G8 ?@>AB>@C, ?>@V2=O9<> 45O:V 7 =8E:
?>WE0B8 pojechać
2 =0 do na
4> H:>;8 2 H:>;C do szkoły
4> C=V25@A8B5BC 2 C=V25@A8B5B na uniwersytet
=0 D01@8:C do fabryki
=0 702>4 do fabryki
=0 ?>HBC na pocztę
=0 2>:70; na dworzec
@V4:> 4> #:@0W=8 2 #:@0W=C @V4:> =0 #:@0W=C na Ukrainę
@V4:> 4> @8<C 2 @8< na Krym
4> !81V@C 2 !81V@ na Syberię
4> >;LIV 2 >;LIC do Polski
4>!( C!( do USA
709B8 wejść
4> :20@B8@8 C :20@B8@C =0 :20@B8@C do mieszkania
@V4H5 4> :CE=V 2 :CE=N =0 :CE=N do kuchni
4> :V<=0B8 2 :V<=0BC do pokoju
=0 3>@8I5 na strych
!5@54 A?V;L=8E 4;O >1>E <>2 <><5=BV2 =0720B8 <>6=0:
1) 6820==O ?@89<5==8:0 =0 7 =0720<8 35>3@0DVG=8E @53V>=V2: ?>WE0B8 =0 >;B02I8=C, 28@CH8B8 =0 0:0@?0BBO B0 wyjechać na Mazowsze, pojechać na Pomorze (E>G B@0?;ONBLAO 28=OB:8, =0?@. do Wielkopolski). @>B5 7V A;>20<8 >1;0ABL,@09>= B>I> 01> ?>;LAL:>N województwo, powiat 28:>@8AB>2CTBLAO ?@89<5==8: 4> (2 C:@0W=AL:V9 <>2V B0:>6 <>6;8289 2): ?>WE0B8 4> 8W2AL:>W >1;0ABV, wysiać do województwa mazowieckiego.
2) /:I> V45BLAO ?@> =0728 45@602, B> 2 >1>E <>20E ?5@52060T ?@89<5==8: 4>, E>G 2 ?>;LAL:V9 <>2V VA=CT :V;L:0 28=OB:V2: ?0 Ukrainę, na Białoruś, na Węgry, na Litwę (rzadko do Litwy), na Słowację (rzadziej do Słowacji).
314
3) >1>E <>20E ?@89<5==8: =0 28:>@8AB>2CTBLAO B0:>6 7 =0720<8 >AB@>2V2, =0?@.: ?>;5BVB8 =0 V?@ polecieć na Cypr.
2. ' - ' # {WE0B8 02B><>1V;5< =0 02B><>1V;V ?@8 ?>7=0G5==V 70A>1C ?5@5AC20==O)
@8 4VTA;>20E ?5@5<VI5==O D>@<0 =0 + . 2V4 =072 B@0=A?>@B=8E 70A>1V2 :>=:C@CT 7 >@C4=8< 157?@89<5==8:>28< 2V4<V=:><, =0?@.: / WE02 <0H8=>N {.. /=>2.); 20 <0=4@V2=8:8-0<5@8:0=FV W74OBL A?>G0B:C 2>;0<8, ?>BV< 02B><, ?>BV< 25@1;N40<8 (.-%.);... 02B@0 2818@0T<>AO, 0465 4>1@OG5 265 ?@8<>@>78;> V :V;L:0 45=L O: 28?02 G8<0;89 A=V3, 4>AB0B=V9, I>1 WE0B8 A0=L<8... (7 6C@=.); >1@5 WE0;>AO =0 1;035=L:><C, A:@8?CG><C 2>7V {!B5;L<0E).
# 4204FOB8E @>:0E 4;O 268B:C @5:><5=4C20;0AO ;8H5 D>@<0 >@C4=>3>, =0?@.: W748B8 :V=L<8, 2>7><, B@0<20T<; ?;020B8 G>2=><, ?0@>?;02>< {?@8:;048 70 . !8=O2AL:8<). =0H G0A <>6=0 1C;> 1 4>40B8 I5 9 ;5BVB8 ;VB0:><.
!CG0A=0 ;VB5@0BC@=0 =>@<0 4>?CA:0T >18420 20@V0=B8, ?@>B5 0:B82=VH>N T, 728G09=>, ?V4B@8<C20=0 2?;82>< @>AV9AL:>W <>28 ?@89<5==8:>20 :>=AB@C:FVO, =0?@.: 70257B8 =0 B0:AV, ?@8WE0B8 =0 B@>;591CAV B>I>.
@8 =0720E 45O:8E B@0=A?>@B=8E 70A>1V2, O:8<8 EB>AL ?>4>@>6CT, ?5@51C20NG8 2A5@548=V, <>6;820 9 :>=AB@C:FVO 2 + ., =0?@.: WE0B8 2 B@0<20W, ;5BVB8 2 ;VB0:C B>I>.
# ?>;LAL:V9 <>2V 281V@ :>=AB@C:FVW 70;568BL 2V4 B>3>, G8 >A>10, O:0 W45, ?;825, ;5B8BL B>I> @>7B0H>20=0 =025@EC B@0=A?>@B=>3> 70A>1C G8 2A5@548=V (?>@.: jechać ?0 koniu; jechać pociągiem 01> w pociągu). >=AB@C:FVNC'5A/iać ?0 pociągu <>6=0 1C;> 1 268B8 2 ?>;LAL:V9 <>2V BV;L:8 2 FV9 @V4:VA=V9 A8BC0FVW, :>;8 1 EB>AL ?>4>@>6C202 =025@EC 203>=0.
3. ' - ' # {3C;OB8 ?0@:>< ?> ?0@:C ?@8 ?>7=0G5==V ?@>AB>@C, O:8< 2V41C20TBLAO @CE)
/: 2 A>@>:>2V @>:8 AB25@46C202 . !8=O2AL:89 =0 >7=0G5==O =0?@O<C @CEC, <0@H@CBC, ?@8 4VTA;>20E =>@<0;L=0 :>=AB@C:FVO 7 >@C4=8< VB8 2C;8F5N, ;VA><, H;OE><, :>;VTN V B. V=. V 728G09=> =5 G5@3CTBLAO 7 :>=AB@C:FVTN 7 ?>. &O 4C<:0 =5 2B@0B8;0 0:BC0;L=>ABV, 1V;LH5 B>3>, >AB0==V< G0A>< A?>AB5@V30TBLAO 4540;V H8@H5 28:>@8AB0==O >@C4=>3> 157?@89<5==8:>2>3> 2V4<V=:0 =02VBL C B0:8E ?@>AB>@>28E :>=AB@C:FVOE, 45 2V= =V:>;8 @0=VH5 =5 268202AO, =0?@.: E>48B8 :01V=5B><, E>48B8 :20@B8@0<8 B>I>. "><C A;V4 7'OAC20B8, O:V 7 F8E ?@8:;04V2 <>6=0 287=0B8 AB2>@5=8<8 70 0=0;>3VTN, 0 O:V A;V4 70?5@5G8B8 O: ?><8;:>2V.
@C4=89 2V4<V=>: 2:07CT ?5@H 70 2A5 =0 =5?5@5@2=VABL ;V=V9=>3> @CEC, =0?@.: WE0B8 2C;8F5N, 3C;OB8 0;5TN, VB8 4>@V6:>N, ?>E>460B8 :>@84>@>< B>I>; 8 4>23> <0=4@C20;8 E8<5@=> =57;VG5==8<8 :>@84>@0<8 ?0;0FC... {7 6C@=.). # FV9 DC=:FVW :>=AB@C:FVW 7 ?@89<5==8:>< ?> 26820NBLAO 2 ACG0A=V9 C:@0W=AL:V9 <>2V 2:@09 >1<565=>. # 4204FOBV @>:8 . ;04:89 725@B02 C203C =0 A?5F8DVG=89 2V4BV=>: 7=0G5==O, ?@8B0<0==89 A;>2>A?>;CG5==O< B8?C 1V30B8 ?> 2C;8FOE, E>48B8 ?> B5<=8E 702C;:0E. 0 9>3> 4C<:C, 2 B0:8E :>=AB@C:FVOE ?V4:@5A;NTBLAO E0>B8G=VABL, 157;04=VABL, 2V4ACB=VABL <5B8 @CEC. =0H G0A 1V;LHVABN C:@0W=AL:8E <>2>7=02FV2 B0:V 72>@>B8 A?@89<0NBLAO O: @CA8DV:>20=V. @C4=89 2V4<V=>: 2:07CT B0:>6 =0 =5?5@5@2=VABL ;V=V9=>3> @CEC 2V4:@8B8< ?@>AB>@><, ?5@5B8=0==O 2V4:@8B>3> ?@>AB>@C, =0?@.: VB8 ;VA><, AB5?><,
315
?>;5<; ?;8AB8 @VG:>N, <>@5< B>I>. ;O A;>2>A?>;CG5=L 7 ?@89<5==8:>< ?>, B8?C E>48B8 ?> ;VAV, AB5?C, ?>;V E0@0:B5@=89 7=0G5==T289 2V4BV=>: @CEC 2 >:@5<8E <VAFOE 2:070=>3> ?@>AB>@C.
@8 2:07V2FV =0 @CE 2 <560E 2V4:@8B>3> ?@>AB>@C 2 ACG0A=V9 C:@0W=AL:V9 <>2V B0:>6 ?5@5206=> 28:>@8AB>2CTBLAO >@C4=89 2V4<V=>:, =0?@.: 3C;OB8 ?0@:><, <VAB><, <0940=><, A04>< (@V4H5 ?> ?0@:C, <VABV, <0940=V); <0=4@C20B8 2@>?>N, #:@0W=>N, A2VB0<8 (@V4:> ?> 2@>?V, #:@0W=V, A2VB0E); ;C:0NG8 DV=0<8, 70 >@VT=B8@ <8 <0;8 ?><VB=C 72V4CAV;L 3>@C, I> =0 =V9 28A>GV;0 F5@:20 A2OB>3> .@0 (7 6C@=.); V4><89 1C101VAB =0274>3V= A2>W9 ?>?C;O@=>ABV G0AB5=L:> <0=4@CT @V7=8<8 :@0W=0<8 V :>=B8=5=B0<8 (7 6C@=.); >@10G>2 ?>4>@>6CT A2VB>< V7 ;5:FVO<8... (7 6C@=?). 8=V 2 ?@5AV 7CAB@VB8 <>6=0 =02VBL B0:V :>=AB@C:FVW O:: >28=:0 - A2>T@V4=89 45B5:B82=89 ?CBV2=8: 7@0W;5<... (7 6C@=.).
>=AB@C:FVO 7 ?@89<5==8:>< ?> 26820TBLAO, O:I> @CE A:5@>2CTBLAO =0 >4=>@V4=V ?@54<5B8, >A>18, =0?@.: 1V302 ?> E0B0E, :20@B8@0E, :@0<=8FOE, ACAV40E. "><C 73040=C @0=VH5 :>=AB@C:FVN E>482 :20@B8@0<8 A;V4 287=0B8 70 =5=>@<0B82=C.
@89<5==8: ?> 26820TBLAO B0:>6 4;O 2:070==O, I> @CE 2V41C20TBLAO 2 <560E >1<565=>3> ?@>AB>@C, =0?@.: E>48B8 ?> :V<=0BV, :01V=5BV, 10;:>=V B>I>. >H8@5==O BCB >@C4=>3> 2V4<V=:0, =0?@.: ... / 2 :5?AL:><C 3C<>@V B8=ONAO 9>3> :01V=5B><... (?5@5:;.), B0:>6 =5?@02><V@=5.
# ?>;LAL:V9 <>2V ?@8 ?>7=0G5==V =5?5@5@2=>ABV ;V=V9=>3> @CEC 26820NBLAO ?0@0;5;L=> >1842V :>=AB@C:FVW: iść aleją i iść po alei, E>G C ?5@HV9 1V;LH>N <V@>N ?V4:@5A;NTBLAO @CE, 2 4@C3V9 - ?>25@E=N, O:>N @CE 2V41C20TBLAO. @8 @CEC 2 <560E ?52=>3> ?@>AB>@C B0:>6 <>6;82V 42V D>@<8: iść lasem iprzez las. @>B5 G0ABVH5, <01CBL, 26820TBLAO 4@C30, O:0 B>G=VH5 ?>7=0G0T ?5@5B8=0==O ?@>AB>@C.
5<>6;82V 2 ?>;LAL:V9 <>2V :>=AB@C:FVW B8?C: 3C;OB8 <VAB><. ?>4V1=8E :>=B5:AB0E 26820TBLAO ;8H5 D>@<0 @> + A, =0?@.: podróżować po Europie, spacerować po mieście, wałęsać się po placu B>I>.
4. {?VB8 ?> E;V1 ?VB8 70 E;V1>< ?@8 ?>7=0G5==V ?@54<5B0, O:89 AB0=>28BL <5BC @CEC)
C:@0W=AL:V9 <>2V 4;O 28@065==O FV;L>2>->1'T:B=8E 2V4=>H5=L 26820NBLAO 42V :>=AB@C:FVW ?> + 3. B0 70 + . >@.: - 5=V 4>25;>AO ?VB8 4> :B02VW ?> :;NG 2V4 H0D8 7 1V;87=>N {?5@5:;); O: ?>BV< O 7=0B8<C, :C48 ?>25@B0B8AO 70 4>G:>N (7 6C@=). # 4204FOBV @>:8 ;5=0 C@8;> :20;VDV:C20;0 >AB0==N D>@<C O: 70EV4=>C:@0W=AL:89 4V0;5:B87<. =HV 6 B>3>G0A=V <>2>7=02FV 7451V;LH>3> 70?5@5GC20;8 WW FV;:><, 22060NG8 70 A8=B0:A8G=89 @CA87<. >4=>G0A 45O:V ;V=32VAB8 AB0;8 =0 70E8AB FVTW :>=AB@C:FVW. 0?@., . !8=O2AL:89 AB25@46C202, I> ?@8:;048 B0:>3> 26820==O 70 2;0AB82V O: <>2V =0@>4=V9, B0: V <>2V :;0A8G=>W C:@0W=AL:>W ;VB5@0BC@8.
# ACG0A=8E 2840==OE 7 :C;LBC@8 C:@0W=AL:>W <>28 @5:><5=4CTBLAO =5 26820B8 :>=AB@C:FVW 70 + . 4;O 28@065==O FV;L>2>->1'T:B=8E 2V4=>H5=L. @8G8=>N FL>3> WW 42>7=0G=VABL, >A:V;L:8 2>=0 2:07CT ?5@54CAV< =0 @CE 70 O:8<AL >1'T:B><: VB8 70 2>7><, 1V3B8 70 02B>1CA>< (?>@. 48 ?> 2>4C, 1> O: ?V45H 70 2>4>N, B> =5 25@=5HAO (=0@. B2>@.); ?VB8 70 2>4>N F5 - 7038=CB8, ?@>?0AB8). 4=0:, B0:8E 28?04:V2 =5 B0: 265 9 1030B>. 451V;LH>3> 2 ?@83>4V AB0T :>=B5:AB. 5O:V :>=AB@C:FVW FL>3> B8?C, =0?@.: ?VB8 70 <>;>:><, ?>WE0B8 70 <51;O<8, =5 <>6=0 A?@89=OB8 V=0:H5 O:
316
FV;L>2V. "><C D>@<C 70 + . A;V4 287=0B8 70 3V@H89, >1<565=89 I>4> 268B:C 20@V0=B. 57 AC<=V2C, WW =0;568BL C=8:0B8 C 28?04:0E, :>;8 2>=0 A?@8G8=OT 42>7=0G=VABL 28A;>2C.
;O ?>;LAL:>W <>28 4;O 28@065==O >1'T:B=>-FV;L>28E 2V4=>H5=L E0@0:B5@=0 :>=AB@C:FVO @> + . 6820==O ?@89<5==8:0 za 22060TBLAO 70 3@C15 ?>@CH5==O =>@<8. 8H5 2 :V;L:>E CAB0;5=8E @>7<>2=8E A;>2>A?>;CG5==OE 28:>@8AB>2CTBLAO :>=AB@C:FVO za + N., =0?@.: wyjechać za chlebem, wyjechać za pracą, nabiegać sią za sukienką.
5. ' - , - {4828B8AO G5@57 2V:=> 4828B8AO :@V7L 2V:=> - 4828B8AO C 2V:=> - ?@8 ?>7=0G5==V <VAFO, ?@54<5B0, G5@57 O:V ?@>E>48BL, ?@>=8:0T EB>-, I>-=51C4L)
C:@0W=AL:V9 <>2V 4;O ?>7=0G5==O <VAFO, ?@54<5B0, G5@57 O:V ?@>E>48BL, ?@>=8:0T EB>-, I>-=51C4L, G5@57 O:V 2V41C20TBLAO 4VO, 26820NBLAO B@8 ?@89<5==8:8 2, G5@57 B0 :@V7L, =0?@.: 0B5@8=0 ?@8B0W;0AO 70 AV=5H=V<8 425@8<0 V 2 IV;8=C ?V43;O40;0, I> 2V= @>18B8<5 ('>@=.); "8E>, I>1 =5 @>71C48B8 =V:>3> 7 A2>WE, V@0 28;078BL G5@57 2V:=> {(8O=); / 6 70@07 >F5 ?V43;O402 70 B>1>N :@V7L 70<:>2C IV;8=C V A0< 10G82, I> B8 9 A;>2>< =5 709=O2 0<V;;8... (?5@5:;.). # :>=AB@C:FVOE FL>3> B8?C 7 ?@89<5==8:>< 2 =03>;>HCTBLAO =0 4VW. A8=>=V<VG=8E :>=AB@C:FVOE 7 ?@89<5==8:0<8 G5@57 V :@V7L >A=>2=0 C2030 7>A5@546CTBLAO =0 ?@54<5BV, G5@57 O:89 2V41C20TBLAO 4VO. @89<5==8: :@V7L 2=>A8BL 4>40B:>289, 2;0AB8289 9><C 2V4BV=>: =0A:@V7=>W 4VW. 5O:V 4>A;V4=8:8 22060NBL 26820==O ?@89<5==8:0 2 C FL><C 7=0G5==V 70 0@E0W7<. @>B5 G0AB>B=VABL :>=AB@C:FV9 B8?C ?>10G8B8 C 2V4BC;8=C 425@59; 4828B8AO C 2V:=> =04B> 25;8:0, I>1 ?>3>48B8AO 7 B0:>N :20;VDV:0FVTN. > B>3> 6, =0 >A=>2V A;>2=8:>28E @5:><5=40FV9 4>2>48BLAO :>=AB0BC20B8 ?52=V @>71V6=>ABV 2 WE >?8AV. "0:, 2 !# -V ?@8 A;>2V 4828B8AO 284V;5=> 2V4BV=>: 7=0G5==O A?>AB5@V30B8 70 4>?><>3>N >?B8G=>3> ?@8;04C, =0?@.: AV =57=09><V ;N48... ?8;L=> >1482;O;8AL 2>4>:0G:C V 2 O:CAL B@C1:C =0 B@8=V6:C -=0 =5W 4828;8AO {>;>2:>); "N?F5< :@C3 =5W {5<;V) ;8A89 <VAOFL 577C1> 4828BLAO 2 <>=>:;L {"8G.) V, =09206;82VH5, ?@8 FL><C 7=0G5==V 40TBLAO BV;L:8 >48= 20@V0=B :5@C20==O^ I> (>B65, B0:>6 A?>AB5@V30B8 2 <V:@>A:>?, ?V43;O40B8 2 ?V47>@=C B@C1C B>I>). 4=0: ?@8:;04, ?><VI5=89 C !": 828B8AO =0 7V@:8 2 B5;5A:>? - 4828B8AO =0 7V@:8 G5@57 B5;5A:>? - 70?5@5GCT F5 ?@028;>.
?>3;O4C GVB:>ABV ?5@540GV 7=0G5==O ?@>=8:=5==O G5@57 O:89-=51C4L ?@54<5B 7 B@L>E 28I5=0720=8E 20@V0=BV2 A;V4 2V44020B8 ?5@5203C ?@89<5==8:0< G5@57 B0 :@V7L, 4;O O:8E F5 7=0G5==O T >A=>2=8<.
# ?>;LAL:V9 <>2V 4;O 28@065==O 28I5=0720=>3> 7=0G5==O 26820TBLAO ?@89<5==8: przez, =0?@.: patrzeć przez okno, obserwować przez lunetą, podglądać przez dziurką od klucza (nop. patrzeć w okno F5 - 4828B8AO 7 2C;8FV 2 G8TAL 2V:=>). @8 ?>7=0G5==V @CEC <>6;820 9 :>=AB@C:FVO >@C4=>3> 157?@89<5==8:>2>3> 2V4<V=:0: wyskoczyć przez okno V wyskoczyć oknem.
6. ) - ' # {AVAB8 =0 ABV;5FL - AVAB8 =0 ABV;LFV - 4VTA;>20 7 ?>A;01;5=>N <>B>@8G=VABN)
@8 A;>20E B8?C: :;0AB8, ?>:;0AB8, 2VH0B8, ?>2VA8B8, ?>A048B8, AV40B8, A0460B8, ?>AB028B8 B>I> 2 C:@0W=AL:V9 <>2V 4;O 28@065==O FL>3> A0<>3> 7=0G5==O 26820NBLAO 42V :>=AB@C:FVW =0 + 3. B0 =0+ ., ?>@. ;5:A0 20=>28G AV2 =0 A=V? {8H=O);
317
/ AV2 =0 AB0@><C 4C1>2><C ?=V {10=.); 0A8;C 725;0 @C:8, I>1 ?>2VA8B8 HC1:C =0 30G>: {>;>2:>); #;0A 70AC=C2 HB0=8 ?V4 ?>4CH:C, 0 ?V460: ?>2VA82 1V;O A515 =0 ABV;LFV {"NB.); V;89, 2 3;81>:V9 4@V<>BV, AE8;82AO AB0@5FL, ?>:;02 =0 4>;>=V 706C@5=5 G>;> {>FN1.); ><0@ 9><C =0 ;>1V AV2 {;.). 5@H0 :>=AB@C:FVO 28@060T 48=0<VG=V 2V4=>H5==O (@CE =0 O:CAL ?>25@E=N), 4@C30 - AB0B8G=V 2V4=>H5==O (4VN =0 ?>25@E=V ?@54<5B0). C:@0W=AL:V9 <>2V ?@8 707=0G5=8E A;>20E A?>AB5@V30TBLAO G0AB:>20 =59B@0;V70FVO FVTW >?>78FVW, O:0 7C<>2;5=0 A?5F8DVG=8<8 ;5:A8:>-A5<0=B8G=8<8 >A>1;82>ABO<8 40=8E 4VTA;V2 O: 4VTA;V2 V7 A;01:> 28@065=>N <>B>@8G=VABN. >=AB@C:FVW 7 <VAF528< 2V4<V=:><, 728G09=>, G0ABVH5 26820NBLAO =0 0EV4=V9 #:@0W=V, 45 =59B@0;V70FVO >?>78FVW :C48 - 45 ?@>O2;OTBLAO =02VBL 2 A;>2>A?>;CG5==OE, 7 GVB:> 28@065=>N <>B>@8G=VABN O: B8?C 5 V45H? 70<VABL C48 V45H?. ACG0A=V9 C:@0W=AL:V9 <>2V 2A5 6 ?5@52060T D>@<0 =0 + 3., =0?@.: AVAB8 =0 ABV;5FL, ?>2VA8B8 ?;0I0 =0 2VH0;:C, ?>:;0AB8 :=86:C =0 ?>;8FN, ?>AB028B8 ?;OH:C =0 ABV; B>I>. $>@<0 =0 + . 28:>@8AB>2CTBLAO 70728G09 ?@8 2:07V2FV =0 <VAF5, 45 ?@>E>48BL 4VO, =0?@.: ?>2VA8B8 :0@B8=C =0 ABV=V B>I>.
?>78FVO :C48 - 45 ?@>O2;OTBLAO B0:>6 C 20@V0=B=8E ?0@0E, 2 O:8E D>@<8 7V 7=0EV4=8< 2V4<V=:>< 2:07CNBL =0 @CE, ?>@. AVAB8 70 ABV; (70 I> - :C48) - A84VB8 70 AB>;>< (70 G8< - 45); AE>20B8 2 H0DC (2 I> - :C48) - AE>20B8 2 3>@>4V (2 G><C - 45).
# ?>;LAL:V9 <>2V ?@8 FL>3> B8?C A;>20E 2V41C;0AO ?>2=0 =59B@0;V70FVO >?>78FVW :C48 - 45, =0?@.: postawić doniczkę na półce i na półkę. >:@5<8E 28?04:0E <>6;8289 ;8H5 >48= 20@V0=B, =0?@.: usiąść na kanapie (=5 ?0 kanapę), B>1B> ?5@52060T :5@C20==O :>=AB@C:FVTN 7 <VAF528< 2V4<V=:><.
7. / - - - {:@5< 4;O ;8FO ?;OH:0 =0 <>;>:> - 4V;O=:0 ?V4 A0481C -2>40 4> ?8BBO - ?@8 28@065==V ?@87=0G5==O)
@89<5==8: 4;O ?5@2VA=> 2:07C202 =0 B5, I> ?52=0 @VG ?@87=0G5=0 O:V9AL ;N48=V 01> B20@8=V: 5 4;O ?A0 :>210A0, =5 4;O :8FL:8 A0;> { ><8A). =B>=5=:>-0284>28G, ?>2B>@NNG8 @5:><5=40FVW <>2>7=02FV2 4204FOB8E @>:V2, 70AB5@V302 2V4 ?><8;:>2>3>, =0 9>3> 4C<:C, 26820==O 4;O 7 =56828<8 V<5==8:0<8.
5 ?V4;O30T AC<=V2C, I> 2 ACG0A=V9 C:@0W=AL:V9 <>2V 707=0G5=89 ?@89<5==8: AB02 =09E0@0:B5@=VH8< 70A>1>< 4;O 28@065==O ?@87=0G5==O G>3>-=51C4L, =0?@.: H0<?C=L 4;O 2>;>AAO, 35;L 4;O 2>;>AAO, ?>;8FO 4;O :=86>:, H0D0 4;O >4O3C B>I>.
V4H5 26820TBLAO ?@89<5==8: =0. 3V4=> 7V !" C FV9 DC=:FVW 9><C 2;0AB8289 2V4BV=>: @>7<>2=>ABV. ;86G0 ?@0248 4C<:0 . 8E>20=FO, I> ?@89<5==8: =0 26820TBLAO 7154V;LH>3> ?@8 :>=:@5B=8E ?@54<5B0E, =0?@.: 1V4>=8 =0 <>;>:>, 3@>HV =0 :28B>: B>I>. @8:;048 26820==O ?@89<5==8:0 =0 4;O 28@065==O ?@87=0G5==O G>3>-=51C4L A2V4G0BL B0:>6, I> 2V= G0AB> 26820TBLAO ?@8 =0720E ?@54<5BV2, O:V ?5@5410G0NBL =0?>2=5==O B8E ?@54<5BV2 G8<-=51C4L: ?;OH:0 =0 >;VN, <VH>: =0 2C3V;;O, :>H8: =0 AB0@V ?0?5@8, A:@8=L:0 =0 ;8AB8, H0D0 =0 >4O3, ?>;8FO =0 :=86:8 B>I> (0;5 =5 <>6=0 A:070B8 H0<?C=L =0 2>;>AAO, :@5< =0 ;8F5).
@89<5==8: 4> 2 FL><C 7=0G5==V 70AB0@V2. !;>2>A?>;CG5==O, O:V 26820;8AO I5 2 4204FOBV @>:8 B8?C 2>40 4> ?8BBO B5?5@ A?@89<0NBLAO O: 0@E0WG=V. @89<5==8: 4> :>=:C@CT 7 4;O BV;L:8 ?@8 A;>20E B8?C: V<?C;LA, :@>:, ?@8G8=0. ;O ?V4:@5A;NT 2 =8E FV;5A?@O<>20=VABL, 4> - 2:07CT =0 ?5@5=>A=89 :V=F5289 ?C=:B @CEC.
318
6820==O ?@89<5==8:0 ?V4 4;O 28@065==O ?@87=0G5==O >1<565=5. 09G0ABVH5 2V= 2:07CT =0 ?@87=0G5==O ?>;O, 4V;O=:8, =0?@.: ?>;5 ?V4 :0@B>?;N, 30@=5 <VAF5 ?V4 3>B5;L. 8:>@8AB>2CTBLAO B0:>6 7V A;>2>< :@548B, =0?@.: :@548B ?V4 1C4V2=8FB2> <03078=C 01> 6 28@060T A?5F8DVG=89 2V4BV=>: ?@8AB>AC20==O G>3>-=51C4L 4;O O:8E>AL ?>B@51, =0?@.: @8AB>AC20B8 ?V420; ?V4 48A:>B5:C.
# ?>;LAL:V9 <>2V =09G0ABVH5 26820TBLAO ?@89<5==8: do, =0?@.: szampon do włosów, krem do twarzy B>I>. "0: A0<>, O: 2 C:@0W=AL:V9 <>2V 28:>@8AB>2CTBLAO B0:>6 ?@89<5==8: ?0: pudełko na szpilki, beczka na deszczówką B>I>. 8:>@8AB0==O ?@89<5==8:0 4;O >1<56CTBLAO 72>@>B0<8, 2 O:8E 945BLAO ?@> ?@87=0G5==O G>3>-=51C4L ;N48=V, B20@8=V 01> 7030;>2V, =0?@.: płaszcz dla żony, sprawozdanie dla dyrektora B>I>.
8. - # (@C:8 2 =L>3> B@5<BV;8 -@C:8 9><C B@5<BV;8)
# <>2>7=02GV9 ;VB5@0BC@V 2V4402=0 ?>1CBCT ?>3;O4 ?@> 28BVA=5==O 2 :>=AB@C:FVOE B8?C: 5=V 4@860;8 @C:8; > >1;8GGV W9 :>B8;8AO A;L>78; ><C 70?0<>@>G8;0AO 3>;>20 V B. V=., D>@<8 4020;L=>3> 2V4<V=:0 :>=AB@C:FVTN 2 :>3>. 06;82C @>;L C FL><C ?@>F5AV 2V4V3@0T 2?;82 @>AV9AL:>W <>28, 4;O O:>W B0:5 26820==O 4020;L=>3> 2V4<V=:0 2:@09 >1<565=5. @>B5 FL>3> B8?C A;>2>A?>;CG5==O 7 4020;L=8< 2V4<V=:>< 4>A8BL H8@>:> 28:>@8AB>2CNBLAO 2 ACG0A=V9 ;VB5@0BC@=V9 <>2V. &5 40T 7<>3C :20;VDV:C20B8 2 ?>4V1=8E :>=B5:AB0E D>@<C :><C O: ?0@0;5;L=C 4> 2 :>3>, ?>@.: 1;8GGO W< 7<0@=V;8; > I>:0E <5=V :>B82AO ?VB; >;>A 9><C C@202AO; 3>@;V 9><C ?5@5A>E;>; CE0 9><C ?>G5@2>=V;8; GV 9><C ?0;0;8; !;L>78 :>B8;8AO <5=V ?> >1;8GGV; C:8 9><C B@5<BV;8 (?@8:;048 7 ACG0A=>W ;VB5@0BC@8).
# ?>;LAL:V9 <>2V 728G09=V D>@<8 7 4020;L=8< 2V4<V=:><: Drżały BV ręce; Trzęsły BV się łydki; Azy płynęły mi z oczu B>I>.
9. - 3 (B@5<BVB8 2V4 AB@0EC - B@5<BVB8 7V AB@0EC - ?@8 28@065==V ?@8G8=8 4VW 01> AB0=C)
4204FOB8E @>:V2 2 C:@0W=AL:><C <>2>7=02AB2V 7030;L=>?@89=OB>N AB0;0 4C<:0 ?@> 1V;LHC E0@0:B5@=VABL 4;O C:@0W=AL:>W <>28 :>=AB@C:FVW 7 + . ?@8 28@065==V ?A8EVG=>W V DV78G=>W ?@8G8=8 O:>WAL 4VW 01> AB0=C. >@V2=O=> =5402=> 2 !" :20;VDV:0FVO FVTW D>@<8 ?><V=O;0AO: D>@<C 7 + . 287=0=> 2 =L><C, B0: O: 2 @>AV9AL:V9 <>2V, 70 =0;56=C 4> @>7<>2=>3> AB8;N.
28G09=>, 2?;82 @>AV9AL:>W <>28 A?@8G8=82AO 4> ?>H8@5==O ?@89<5==8:0 2V4 2 ?@8G8=>28E :>=AB@C:FVOE, ?@>B5 F5, <01CBL, =54>AB0B=V9 0@3C<5=B 4;O B0:>W @V7:>W 7<V=8 :20;VDV:0FVW ?@8G8=>28E :>=AB@C:FV9 7 ?@89<5==8:>< 7.
C:@0W=AL:V9 <>2V ?@8G8=0, I> ?>2'O7CTBLAO 7 ?A8EVG=8< AB0=>< ;N48=8, 28@060TBLAO :>=AB@C:FVTN 7 ?@89<5==8:>< 7: 7 6C@18, 7 ?5@5;O:C, 7V AB@0EC, 7V 7;>ABV, 7 @04>ABV, 7 @04>IV2, 7 3>@O, 7 4>A048, 7 =C4L38, 7 ?>482C, 7 60;N, 7 3>@4>ABV, 7 =5ABO<8, 7 =5=028ABV, 7 =5A?>4V20=:8, 7 BC38, 7 3=V2C, 7 A>@><C, 7 :>E0==O B>I>. 0@0;5;L=> 2 ACG0A=V9 C:@0W=AL:V9 <>2V 26820NBLAO 2V4?>2V4=V :>=AB@C:FVW 7 ?@89<5==8:>< 2V4, =0?@.: 2V4 6C@18, 2V4 ?5@5;O:C B>I>. 4=0: ?@8 45O:8E A;>20E ?@89<5==8: 2V4 35BL 28BVA=82 7, =0?@.: 2V4 70E>?;5==O, 2V4 E28;N20==O, 2V4 >1C@5==O (7 42><0 ?5@H8<8 26820==O ?@89<5==8:0 2V4 7C<>2;5=5, <>6;82>, ?@8=F8?>< <8;>72CG=>ABV).
# :>=AB@C:FVOE =0 >7=0G5==O 2=CB@VH=L>W ?@8G8=8 DV78G=>3> E0@0:B5@C 26820NBLAO ?0@0;5;L=> ?@89<5==8:8 7 V 2V4, E>G 2 45O:8E 28?04:0E 70<V=0 =5<>6;820,
319
=0?@.: 2V4 A?@038, 0;5 7 3>;>4C. "V;L:8 ?@89<5==8: 2V4 26820TBLAO 7 2V44VTA;V2=8<8 V<5==8:0<8, I> 28ABC?0NBL ?@8G8=>N DV78G=>3> AB0=C ;N48=8, =0?@.: =L>3> =>38 70B5@?;8 2V4 4>23>3> A84V==O.
@8 2:07V2FV =0 7>2=VH=N ?@8G8=C 4VW :>=AB@C:FVO 2V4 + . =5 B@0=AD>@<CTBLAO 2 7 + ., =0?@.: 5<;O 4@860;0 2V4 281CEV2; (81:8 45@5=G0;8 2V4 3CG=>3> A?V2C.
/:I> 945BLAO ?@> V<5==8:8, I> =07820NBL O28I0 ?@8@>48, B> 7 =8<8 ?0@0;5;L=> 26820NBLAO >18420 ?@89<5==8:8, =0?@.: 0;LFV 704C1V;8 2V4 E>;>4C V 7 E>;>4C, E>G ?5@52060T, <01CBL, ?@89<5==8: 2V4.
>A8BL 28A>:0 G0AB>B=VABL 26820==O :>=AB@C:FVW 7 + . 4;O 28@065==O ?@8G8=8 4VW 01> AB0=C 2 ACG0A=8E @V7=>AB8;L>28E B5:AB0E (?>@.: 74@830B8AO 7 E>;>4C, 71>652>;VB8 7V AB@0EC, ?><8@0B8 7V A<VEC, 2B@0B8B8 3>;>A 7 ?5@5;O:C) 40NBL 7<>3C AB25@46C20B8, I> FO D>@<0 6820 V 7V AB8;VAB8G=>3> ?>3;O4C =59B@0;L=0. >4=>G0A B@510 707=0G8B8, I> D>@<0 2V4 + . T WW A8;L=8< :>=:C@5=B><, G><C A2V4G5==O< B0:V :>=AB@C:FVW O:: @04VB8 2V4 7CAB@VGV, 482C20B8AO 2V4 ?>10G5=>3> B>I>.
10. - - " {28I89 70 1@0B0 - 28I89 2V4 1@0B0; 4C6G89 =04 CAVE; <5=H89 ?@>B8 =L>3> - <5=H89 ?>@V2=O=> 7 =8< - ?@8 ?@8:<5B=8:0E 28I>3> ABC?5=O ?>@V2=O==O)
@8 ?@8:<5B=8:0E 28I>3> ABC?5=O ?>@V2=O==O, :>;8 945BLAO ?@> ?>@V2=O==O, 7VAB02;5==O <>6;82V @V7=V :>=AB@C:FVW. 09G0ABVH5 26820TBLAO ?@89<5==8: 70 2 A?>;CG5==V 7 V<5==8:>< C D>@<V 7=0EV4=>3> 2V4<V=:0 01> 2V4 7 @>4>28< 2V4<V=:><, =0?@.: 8 ?5@52V@8;8, I> A8;8 @<V9AL:>W @048 40;5:> 1V;LHV 70 =0HV... (!;VA); 82CBL ;N48 =52V=G0=V V =VG>3> W< =5 4VTBLAO. )5 G8 =5 I0A;82VHV 1C20NBL 70 H;N1=8E (>FN1.);... >=70: =57<V@=> 2V4 <5=5 @>7C<=VH89... (?5@5:;.);... ><C AB02 2V4><89 V V=H89 A:0=40;, I> E>G V =5 281CE=C2, 0;5 1C2 :C48 3V@H89 2V4 ?5@H>3> (?5@5:;.); @0I>3> 2V4 C:@0W=FV2 2 V45W =5<0 =VG>3>, 0;5 2 4V9A=>ABV O =5 2V4GC20N 4> ?@54AB02=8:V2 C:@0W=V7<C >A>1;82>W ?>H0=8 ((5@5E). ACG0A=8E B5:AB0E ?@>AB56CTBLAO B5=45=FVO 2V44020B8 ?5@5203C :>=AB@C:FVW 7 ?@89<5==8:>< 70, E>G 2?;82 70EV4=>C:@0W=AL:>W <>28 <>65 =091;86G8< G0A>< 7030;L<C20B8 WW.
V4:> 28:>@8AB>2CTBLAO 2 ACG0A=V9 <>2V 2 ?>4V1=8E :>=B5:AB0E :>=AB@C:FVO =04 + ., O:0 2:07CT =0 ?@54<5B, >A>1C, O:8< 2V440TBLAO ?5@52030 =04 :8<-, G8<-=51C4L, =0?@.:... AV< @>:V2 4;O <5=5 =5 1C;> =VG>3> :@0I>3> =04 FC:@>20=V <>@5;V... (?5@5:;); )> 2 A2VBV OA=VH5 04 <8;>3> >GV! (@>=.).
ACG0A=8E B5:AB0E 7@V4:0 B@0?;OTBLAO B0:>6 :>=AB@C:FVO ?@>B8 + ., O:C <0965 ?>2=VABN 28BVA=8;0 ?@89<5==8:>2>-2V4<V=:>20 :>=AB@C:FVO ?>@V2=O=> 7 + ., =0?@.: @81CB:8 28O28;8AO <5=H8<8 ?>@V2=O=> 7 B>@VH=V<8 (?@>B8 B>@VH=VE). @V< F8E D>@< 7CAB@VB8 <>6=0 B0:>6 D>@<C 157?@89<5==8:>2>3> @>4>2>3> 2V4<V=:0. &5 - =5=>@<0B82=89 20@V0=B, ?>2'O70=89 7 @>AV9AL:8< <>2=8< 2?;82><. C:@0W=AL:V9 <>2V 2V= 4>@5G=89 ;8H5 7V A;>20<8 1V;LH5, <5=H5 ?@8 ?>7=0G5==V G0AC 01> :V;L:>ABV, =0?@.: 5B@> G5:02 =0 =5W 1V;LH5 3>48=8. 5=H5 B@5B8=8 =0A5;5==O ?V4B@8<CT =>2V ?>40B:>2V ?@>?>78FVW C@O4C.
@8 287=0G5==V <V@8 01> :V;L:>ABV 2 ?>@V2=O==V 26820TBLAO :>=AB@C:FVO =0 + 3. (A:V;L:8), =0?@.: !5AB@0 AB0@H0 70 =L>3> =0 420 @>:8. V4:> 26820TBLAO 2 FV9 DC=:FVW >@C4=89 157?@89<5==8:>289 2V4<V=>:, =0?@.: 4=>N 1@5E=5N =0 A2VBV <5=H 1C45 (2.- A=.); 0@5G5=0 9>3> <>;>4H0 2V4 =L>3> BV;L:8 42><0 @>:0<8 ($@.).
320
# ?>;LAL:V9 <>2V 26820TBLAO :>=AB@C:FVO od kogo-czego o co, o ile, =0?@.: Piotr jest wyższy od brata o pięć centymetrów. V4:>, 2 AB0;8E 28@070E, 2 B0:V9 A0<V9 DC=:FVW, O: 2 C:@0W=AL:V9 <>2V, 28:>@8AB>2CTBLAO 9 :>=AB@C:FVO nad + ., =0?@.: droższy nad życie. >=AB@C:FVO< B8?C 1V;LH5 3>48=8, <5=H5 ?>;>28=8 2V4?>2V40NBL ?>;LAL:V A;>2>A?>;CG5==O 7 ?@89<5==8:0<8 ponad, niespełna 01> 28@078 więcej niż..., mniej niż..., =0?@.: ponad godzinę, niespełna połowa {mniej niż połowa).
11.3 - (7 20 ;NB>3> - 2V4 20 ;NB>3> ?@8 ?>7=0G5==V <><5=BC ?>G0B:C 4VW), - (?@8 ?>7=0G5==V G0A>2>W <56V, <><5=BC 70:V=G5==O 4VW)
;O 28@065==O <><5=BC ?>G0B:C 4VW ?@89<5==8:8 7 9 2V4 26820NBLAO ?0@0;5;L=>. 0 4C<:C C:;040GV2 !", ?@89<5==8: 7 B>G=VH5 2:07CT =0 ?>G0B>: 4VW, 28EV4=89 <><5=B.
# :>=AB@C:FVOE, 2 O:8E =07820TBLAO ?>G0B:>289 V :V=F5289 <><5=B 4VW 28:>@8AB>2CNBLAO B0:V :>=AB@C:FVW: 2V4 - 4>, 7 - 4>, 7 - ?>, 2V4 - ?>, B>1B> - :>=D5@5=FVO ?@>E>48B8<5 2V4 10 4> 18 :2VB=O; 7 10 4> 18 :2VB=O; 7 10 ?> 18 :2VB=O; 2V4 10 ?> 18 :2VB=O. C<:8 ACG0A=8E C:@0W=AL:8E <>2>7=02FV2 =091V;LH @>7E>4OBLAO 2 >FV=FV ?@02><V@=>ABV 26820==O 2 ?>4V1=8E A;>2>A?>;CG5==OE ?@89<5==8:0 ?>, O:89 :20;VDV:CNBL 01> O: =0;56=89 4> @>7<>2=>3> AB8;N, 01> O: @CA87<, B>6, <01CBL :@0I5 3>2>@8B8 V ?8A0B8 :>=D5@5=FVO ?@>E>48B8<5 2V4 10 4> 18 :2VB=O 01> 7 10 4> 18 :2VB=O.
# ?>;LAL:V9 <>2V 26820TBLAO od do, =0?@.: konferencja odbędzie się w dniach od 10 do 18 kwietnia.
12. - (70 F0@O - ?@8 F0@V)
>=AB@C:FVO 70 + . 26820TBLAO 7>:@5<0 4;O 28@065==O G0A>2>3> <><5=BC, 2 @>73>@=CB><C 283;O4V 7451V;LH>3> 7V A;>20<8 G0A (=09G0ABVH5 2 <=.) 01> 68BBO, =0?@.: 70 G0AV2 (52G5=:0, 70 G0AV2 3@><04O=AL:>W 2V9=8, 70 10BL:>2>3> 68BBO, 70 <8@=>3> G0AC B>I>. !;>2>A?>;CG5==O 157 B5<?>@0;L=8E A;V2 B8?C 70 %<5;L=8FL:>3>, 70 @56=T20, 70 >:C?0FVW, 70 O78G=8FB20 ?>7=0G0NBL ?5@H 70 2A5 VAB>@8G=C 5?>EC 01> ?5@V>4, 2 O:><C ?0=C20;0 ?52=0 V45>;>3VO, @5;V3VO, ACA?V;L=89 ;04, ?5@51C202 ?@8 2;04V O:89AL 45@602=89 4VOG, 2>;>40@ B>I>. >=AB@C:FVO 7 ?@89<5==8:>< ?@8 2 FL><C 28?04:C 22060TBLAO 70 @>AV9AL:C.
!;V4 ?0<'OB0B8, I> ?@89<5==8: ?@8 <0T 2 C:@0W=AL:V9 <>2V 1030B> V=H8E DC=:FV9. &V;:>< 728G09=8< 2 C:@0W=AL:V9 <>2V T, =0?@., @5G5==O: >3> ?@0IC@ 1C2 ?8A0@5< ?@8 %<5;L=8FL:><C, 2 O:><C ?>7=0G0TBLAO >A>1C ?V4 =03;O4><, :5@V2=8FB2>< O:>W EB>-=51C4L ?@0FNT. 2V4B8 28:>@8AB0==O ?@89<5==8:0 ?@8 2 @5G5==V >3> 7OBL 1C2 <V=VAB@>< ?@8 CAB>2>9B5=:C O:>NAL <V@>N 28?@0240=5. &5 A0<5 AB>ACTBLAO 72>@>BC 68B8 ?@8 :><C=V7<V, O:89 <>6=0 ?V4V3=0B8 ?V4 ?>4V1=V 728G09=V 2 C:@0W=AL:V9 <>2V A;>2>A?>;CG5==O 7 =0720<8 >AV1 B8?C 68B8 ?@8 AB0@HV9 4>=LFV. &5 >:@5<V =5G8A;5==V 28=OB:8, 45 G0A>2V 2V4=>H5==O CA:;04=NNBLAO >1AB028=0<8.
4=0: B@510 I5 @07 =03>;>A8B8 =0 B><C, I> 2 C:@0W=AL:V9 <>2V =>@<0;L=8<8 T A;>2>A?>;CG5==O B8?C: 70 >;>48<8@0, 70 8W2AL:>W CAV, 70 ;LF8=0, 0 =5 WE=V 20@V0=B8 7 ?@89<5==8:>< ?@8.
# ?>;LAL:V9 <>2V B0:>6 26820NBLAO B0:V :>=AB@C:FVW, =0?@.: za Gomułki, za Piłsudskiego, za okupacji.
321
13. - ' {70 B8645=L 5;8:45=L - G5@57 B8645=L 5;8:45=L)
C:@0W=AL:V9 <>2V ?@8 2:07C20==V =0 ?@><V6>: G0AC, ?VA;O O:>3> I>-=51C4L 2V41C45BLAO 26820NBLAO 42V :>=AB@C:FVW 70 + 3. B0 G5@57 + 3., =0?@.: =4@V9 ?>25@=C2AO 70 42V 3>48=8 (G5@57 42V 3>48=8).
>?@8 42>7=0G=VABL ?5@H>W 7 =8E (2>=0 <>65 >7=0G0B8 B0:>6 ?5@V>4, ?@>BO3>< O:>3> I>-=51C4L 2V41C20TBLAO, =0?@.: 0 F59 B8645=L O ?@>G8B02 42V :=86:8) WW G0AB>B=VABL 2 ACG0A=8E B5:AB0E 71V;LHCTBLAO. /:I> 3>2>@8B8 ?@> @53V>=0;L=V 2V4<V==>ABV 2 WW 268B:C, B> 4>=8=V 70;8H0TBLAO 0:BC0;L=>N 4C<:0 .. (525;L>20, I> :>=AB@C:FVO 7 ?@89<5==8:>< 70 28:>@8AB>2CTBLAO G0ABVH5 =0 0EV4=V9 #:@0W=V.
# ?>;LAL:V9 <>2V C FL><C 7=0G5==V 26820TBLAO :>=AB@C:FVO za+ ., =0?@.: Przyjdę za pół godziny.
14. (70 C<>28 ?@8 C<>2V, 70 C<>2 2 C<>20E; 70 =03>48 ?@8 =03>4V B>I>
- ?@8 28@065==V >1AB028==8E, C<>2=8E B0 4>?CAB>28E 2V4=>H5=L)
AB0==V< G0A>< ?><VB=5 71V;LH5==O :V;L:>ABV 72>@>BV2 70 + , O:V ?5@540NBL, 7451V;LH>3>, 7=0G5==O C<>28 (?>@. 70 O:>W'C<>28?, 70O:8E >1AB028=?). C:@0W=AL:><C <>2>7=02AB2V F5 =5 =>25 ?8B0==O. 0 =5@V4:> =54>@5G=5 B0 =04B> G0AB5 26820==O FL>3> B8?C :>=AB@C:FV9 725@=C;8 C203C, 7>:@5<0, 02B>@8 # . >=8 :>=AB0BCNBL B5=45=FVN 4> 4540;V H8@H>3> 26820==O 70 2 :>=AB@C:FVOE, I> ?5@540NBL @V7=><0=VB=V 2V4BV=:8 >1AB028=8E 9 >1'T:B=8E 2V4=>H5=L V @04OBL =5 FC@0B8AO A8=>=V<VG=>3> 2 40=><C @07V ?@89<5==8:0 ?@8. "25@4OBL, I> HBCG=5 2?@>20465==O 70 2 CAV :>=B5:AB8 ?@872>48BL 4> A8=B0:A8G=>W >4=><0=VB=>ABV, 2V4 G>3> G0AB> ?@>3@0T V=D>@<0B82=89 V 5<>FV9=89 7<VAB ?>2V4><;5==O. >AL ?@8:;048, O:V 2>=8 =02>4OBL: 0 @>7C<=VH>3> @>7<VI5==O @V7=8E >@30=V70FV9... <>6=0 7=09B8 G8<0;> ?@8<VI5=L 4;O :0D5; >1>B0 B50B@C =0 28?04:>28E, =5?@8AB>A>20=8E <0940=G8:0E, 70 =5:C;LBC@=>3>, =528E>20=>3> 9 V@>=VG=> @>74@0B>20=>3> :>=B8=35=BC ?@0FV2=8:V2 D@>=BC A0<>4VO;L=>ABV 45D>@<CT <8AB5FB2>; 0 ?>78B82=>3> @>72 'O70==O FL>3> ?8B0==O <8 =040<> 5=BC7V0AB0< >@30=V70FV9=C 4>?><>3C; ...0 0B<>AD5@=8E >?04V2 2 G>B8@8 A0=B8<5B@8, :>;5:B82>2V 8W2C?@H;OEC 7 9>3> 0@A5=0;>< B5E=VG=8E 70A>1V2 ?>B@V1=> 1C45 B@8 7 ?>;>28=>N 3>48=8; 048<> 28:@5A;N20B8 ?@V728I0 =5 >;V2F5<, O:89 ;53:> 28B8@0TBLAO, 0... @CG:>N. 0 FL>3> 20@B> 2@0EC20B8, I> =5 <>6=0 ?5@5:@5A;N20B8 ?@V728I0 :0=4840BV2 E@5AB =02E@5AB; /: 10G8B5, V 70 4>A8BL 1V4=>3> @810;LAL:>3> >A=0I5==O <>6=0 =5 C=8:=CB8 240GV (A0<5 B0:!).
5O:V 7 F8E @5G5=L A?@024V 3@><V74:V B0 HBCG=V. # G><C ?@8G8=0 ?>H8@5==O B0:8E :>=AB@C:FV9, 45 ?@>E>48BL <560 <V6 :>=AB@C:FVO<8, O:V <>6=0 ?>OA=8B8 0=0;>3VTN 4> B@048FV9=8E C:@0W=AL:8E :>=AB@C:FV9 B0 <5E0=VG=> B2>@5=8<8 <>2=8<8 ?>:@CG0<8? 09V<>2V@=VH5, <>40 =0 B0:V :>=AB@C:FVW 28:;8:0=0 2?;82>< @>AV9AL:>W <>28. >;8 ;N48=0, O:0 4C<0T @>AV9AL:>N <>2>N ?@8<CH5=0 AB2>@8B8 B5:AB C:@0W=AL:>N, 2>=0 240ABLAO 4> :0;L:C20==O. =0NG8, E>G B@VH:8, ?0A82=> C:@0W=AL:C <>2C, 2>=0 73040T, I> ?@8CA;>288 F5 70 C<>28, ?@8 1;03>?@8OB=LWE >1AB>OB5;LAB20E 70 A?@8OB;828E >1AB028=, ?@8 65;0=88-70 1060==O (?>@. I5 G0A>2V :>=AB@C:FVW - ?@8 F0@5
- 70 F0@O, ?@8 :><C=87<5 - 70 :><C=V7<C, ?@8 687=8 - 70 68BBO). &5, <01CBL, =09206;82VH0 ?@8G8=0 ?>H8@5==O B>3> B8?C :>=AB@C:FV9. %>G B0: A0<> 206;82C @>;L 2 WE ?>O2V <V3 2V4V3@0B8 9 3V?5@?C@87<. >6;82>, I> O:0AL G0AB8=0 =>AVW2 C:@0W=AL:>W <>28 ?5@5:>=0=0, I> 26820==O ?@89<5==8:0 ?@8 2 45O:8E :>=B5:AB0E F5 @CA87<, V G5@57 B5
322
<5E0=VG=> 26820NBL 70 =02VBL B0<, 45 ?@8 FV;:>< =0 <VAFV. >?C;O@=VABL :>=AB@C:FV9 70 + .7 >1AB028==8< 01> C<>2=8< 7=0G5==O< A?@024V 2@060T. ACG0A=V9 C:@0W=AL:V9 <>2V <0T<> 7451V;LH>3>: 70C<>28, 70 B0:8E C<>2, 70 482=8E, A:@CB=8E, A?@8OB;828E, =57 'OA>20=8E >1AB028=, 0 B0:>6 70 A?@8O==O, 70 ?V4B@8<:8, 70 CG0ABV (2 >AB0==VE 70728G09 ?5@52060T ?@8G8=>289 2V4BV=>: ?>78B82=>3> @57C;LB0BC, =0?@.: =86:0 289H;0 70 A?@8O==O $>=4C V4@>465==O - =86:0 289H;0 7024O:8 $>=4>2V V4@>465==O). @89<5==8: 70 ?5@52060T B0:>6 2 A?>;CFV 70 1060==O (@V4H5 ?@8 1060==V).
AL :V;L:0 ?@8:;04V2: >25@=C2H8AL 4> 8T20, 2V= 7038=C2 70 =57'OA>20=8E >1AB028= (7 307.); @89H>2 =>289 :5@V2=8:. @89H>2 <0965 70 :>=AB8BCFV9=>W ?V4B@8<:8 ?0@;0<5=BC (7 6C@=.); ... &5 <>65 1CB8 =>20 ?0@BVO, AB2>@5=0 70 0:B82=>W CG0ABV 0@>4=>W 45<>:@0B8G=>W ?0@BVW... (7 6C@=.); %>G0 T V=D>@<0FVO, I> 4@C3>N <>2>N 4>:C<5=BC, 70 1060==O 3@><04O=8=0, <>65 1CB8 <>20 =0FV>=0;L=>W <5=H8=8, 4> O:>W 2V= =0;568BL (7 6C@=.); 530;L=8E ?@8G8= ?@8?8=8B8 0:B82=VABL 1C4L-O:>3> :0=0;C 2 #:@0W=V ?@8 1060==V <>6=0 7=09B8 4>AB0B=L> (7 6C@=?).
/: A:070=> 265 2 ?>?5@54=L><C 0170FV, 4;O ?V440=8E 0=0;V7>2V :>=AB@C:FV9 E0@0:B5@=5 >1AB028==5 7=0G5==O 01> 7=0G5==O C<>28. ;O ?@8:;04C :V;L:0 :>=AB@C:FV9 7 C<>2=8< 7=0G5==O< (?@8:;048 45O:8E >1AB028==8E =02545=V 28I5): ... "5;5D>==0 :@87>20 4>?><>30 - F5 =5 <>40 ?5@5EV4=>3> G0AC, 0 =0ACI=0 =5>1EV4=VABL, 2=CB@VH=O ?>B@510 71C@5=>3>, 7=5@2>20=>3> V 70A<8:0=>3> ACA?V;LAB20, V 70 C<>28 4>AB0B=L>W @5:;0<8 (O:I> 1 70157?5G8B8 4>AB0B=N @5:;0<C) 472V=:8 ;C=0;8 1 ?@0:B8G=> 157?5@5@2=> (7 6C@=?); ;0A=5, 4;O =52B0T<=8G>W ;N48=8 ;8H5 70 ?52=>W A>FV0;L=>W @>7:CB>ABV <8A;5==O (O:I> ;N48=0 740B=0 @>7:CB> <8A;8B8) <>6=0 ?5@5B2>@8B8 F59 284 ?5@5AC20==O (02B>AB>?) =0 70E>?;82C <0=4@V2:C 2 5:AB@5<0;L=8E C<>20E (7 6C@=?); GCB:8 ?@> 281>@8 O2=> =5 ?5@51V;LH5=V: 70 240;>W >@30=V70FVW ?@>?030=48ABAL:>W <0H8=8 (O:I> 240;> >@30=V7C20B8 ?@>?030=48ABAL:C <0H8=C) 7 :><0=48 .I5=:0 240;>AO 1 28?;5:0B8 GC4>289 <VD ?@> ?5@A?5:B82=C :><0=4C, 70 O:C ;N48 70;N1:8 3>;>ACNBL =0 281>@0E (7 6C@=.).
'0AB> 0=0;V7>20=V :>=AB@C:FVW =01C20NBL B0:>6 7=0G5==O 4>?CABC: 0 2AVTW ?>2038 (=572060NG8 =0 2AN ?>203C) 4> F8E ?>;VB8:V2 B0 ?0@BV9, B@510 :>=AB0BC20B8: WE=V9 G0A 70:V=G82AO (7 6C@=?); %>G0 1V;LH-<5=H ?@8AB>9=89 283;O4 ;CFL:>3> "5@5=0, :8W2AL:>3> >1>B0 G8 ;L2V2AL:>W >@5=8 - 70 2AVTW @0@8B5B=>W 28B>=G5=>ABV (?>?@8 2AN @0@8B5B=C 28B>=G5=VABL) 28402=8G>W V45W F8E G0A>?8AV2 - 2A5 >4=> =5 A?@8OT WE=L><C 28E>4>2V 70 <56V A?5F8DVG=>W 2V7C0;L=>-;VB5@0BC@=>W :C;LBC@8 4;O ;N18B5;V2 (7 6C@=?); ">9 65 %5@A>=AL:89 70 ?>BC6=>ABV 8,6<;=. B>== (40@<0 I> 9>3> ?>BC6=VABL AB0=>28BL 8,6 <;=. B>==) ?5@5@>182 B>@V: B@>E8 1V;LH5 <V;L9>=0 (7 6C@=?);... @8 =091V;LH><C 1060==V, G0AC 4;O A515 =0 T2@59AL:8E 4>@>30E =5 283040TH (7 6C@=?) (C FL><C 28?04:C 26820TBLAO I5 4>A8BL G0AB> ?@89<5==8: ?@8).
091V;LH0 :V;L:VABL =>28E :>=AB@C:FV9 770+ . 7'O2;OTBLAO >4=0: =0 <56V AC?@>2V4=>3> B0 C<>2=>3> 01> >1AB028==>3> 7=0G5==O. 0 4>1@C V;NAB@0FVN FL>3> D0:BC <>65 1CB8 @5G5==O: O:5 BCB 74>@>2'O ?@8 B0:8E @V2=OE, A?>6820==O B0 70 B0:>3> AB0=C :=83>2840==O (7 6C@=?). # B0:8E :>=B5:AB0E ?@89<5==8:8 70 B0 ?@8 2V;L=> 70<V=NNBL >48= >4=>3>. V=H8E 28?04:0E 70<V=0 AB0T 01> =5<>6;82>N, 01> =51060=>N, =0?@.:... V= 1C2 ?@8ACB=V9 ?@8 >1HC:>2V V =02VBL 7020602 9>3> 70:>==> ?@>2>48B8; >;8 ?@8 2;0HBC20==V =0 @>1>BC A5:@5B0@:>N 01> :@02G8=5N WW ?8B0;8, G8 =5
323
T 2>=0 @>48G:>N @59EA-DN@5@0 !!, 0 2>=0 F5 ?V4B25@46C20;0, B> @>1>G5 <VAF5 7=8:0;>, =0G5 ?@8<0@0 (7 6C@=); ... >?CA:02 7;>26820==O ?@8 70:C?V2;OE 70 :>HB8 45@602=>3> 1N465BC V=><0@>:... (7 6C@=.).
8:>@8AB0==O 70 =51060=5 B0:>6, 157 AC<=V2C, ?@8 A;>2V =03>40, =572060NG8 =0 B5, I> 2 C:@0W=AL:V9 ?@5AV ?>4810B8 265 <>6=0 :>=AB@C:FVW B8?C 70 A;CH=>W =03>48 (B>1B> - O:I> 7 'O28BLAO 2V4?>2V4=0 =03>40), O:V G5@57 A2>T 7=0G5==T25 =020=B065==O C73>46CNBLAO 7 0=0;V7>20=>N B5=45=FVTN 4> 70<V=8 ?@8 ?@89<5==8:>< 70, 2 :>=AB@C:FVOE 7 C<>2=8< 7=0G5==O<. @8 =03>4V F5 AB0;0 A;>2>A?>;C:0, 2V4 O:>W AB2>@5=89 ?@8:<5B=8: ?@8=03V4=89. !0<5 28E>4OG8 7 FL>3> 26820==O 70 =03>48 A;V4 70?5@5G8B8. 8O2>< =53@0<>B=>ABV T 9 A?@>10 2?@>2048B8 4> C:@0W=AL:>W <>28 70 B>3>, 70 FL>3> =0 <VAF5 C728G0T=8E B@048FVTN ?@8 FL><C, ?@8 B><C (?>@. ?@8BV<, ?@8B><C).
@V< B>3> 20@B> =5 2?040B8 2 HB0<?8 V ?0<'OB0B8 ?@> A8=>=V<VG=V :>=AB@C:FVW, O:V 404CBL 7<>3C C=8:=CB8 >4=><0=VB=>ABV, AB2>@8B8 B5:AB, 2 O:><C 2V4GC20B8<5BLAO, I> 9>3> AB2>@8;0 6820 ;N48=0, 0 =5 @>1>B, O:89, :5@CNG8AL 482=>N <>4>N, <5E0=VG=> 70<V=NT ?@8 ?@89<5==8:>< 70. ;O ?@8:;04C :V;L:0 @5G5=L O:V 70A2V4GCNBL, I> ?@89<5==8: 70 =5 T48=0 <>6;82VABL 2 B>3> B8?C :>=AB@C:FVOE: # B0:8E C<>20E =5<0 =VG>3> ;53H>3> B0 25A5;VH>3> 70 ?5@52>@>B (7 6C@=.); 02VBL C A8BC0FVW 5:>=><VG=8E =530@074V2 =0A5;5==O 7=09H;> <>6;82VABL 286820B8, <>65, =02VBL >1E>4OG8 70:>=, V B5?5@ 1>O;>AO, I>1 FO <>6;82VABL =5 7=8:;0 ?@8 7<V=V 2;048 (7 6C@=?).
# ?>;LAL:V9 <>2V C 2V4?>2V4=8E :>=AB@C:FVOE 26820TBLAO ?@89<5==8: przy, =0?@.: przy współpracy, przy całym szacunku, przy udziałe. !;>2>A?>;CG5==O 70 (O:8EAL) >1AB028= ?5@540TBLAO ?>;LAL:8< w (jakichś) warunkach, okolicznościach, =0?@.: 70 =57'OA>20=8E >1AB028= - w niewyjaśnionych okolicznościach. #:@0W=AL:><C 70 C<>28 2V4?>2V40T pod warunkiem, =0?@.: @>1;N F5 BV;L:8 70 C<>28, I> <5=V 4>?><>65H. -Zrobią to tylko pod warunkiem, że mi pomożesz. !;>2>A?>;CG5==O 7 ?@>?CI5=8< A;>2>< C<>20 ?5@540TBLAO 7451V;LH>3> ?>;LAL:8< ?V4@O4=8< @5G5==O< C<>28, I> ?>G8=0TBLAO A;>20<8 jeśli, jeżeli, =0?@.: 0 B0:>3> AF5=0@VN 5E 0G8=AL:89 AB0=5 ?@57845=B>< Jeśli sprawdzi się ten scenariusz, Lech Kaczyński zostanie prezydentem.
15. - ; - ; - (7 V=VFV0B828 70 V=VFV0B82>N; =0 1060==O - 70 1060==O<; ?> 70:>=C 70 70:>=><)
C:@0W=AL:V9 <>2V VA=CT @O4 ?0@0;5;L=8E 72>@>BV2 7 ?@89<5==8:>< 7 01> 70, =0?@.: 7 V=VFV0B828 II 70 V=VFV0B82>N, 7 CG0ABN II 70 CG0ABN, 7 4>?><>3>N (;N48=8) II 70 4>?><>3>N (7=0@O44O), 7 4>72>;C II 70 4>72>;><, 7 =0:07C II 70 =0:07><, 7 >A>18AB8E A8<?0BV9 II 70 >A>18AB8<8 A8<?0BVO<8, 7 =0BC@8 II 70 =0BC@>N. 0@B> 2V47=0G8B8, I> 2 C;LBC@V C:@0W=AL:>W <>28 70 @54. CA0=V2AL:>3> WW 02B>@8 70AB5@V30NBL 2V4 7;>26820==O :>=AB@C:FVO<8 70 V=VFV0B82>N, 70 4>?><>3>N, 70 CG0ABN, @5:><5=4CNG8 =5 701C20B8 ?@> A8=>=V<VG=V A?>;C:8 7 ?@89<5==8:>< 7.
!;V4 ?>3>48B8AO 7 F8< 70AB5@565==O<. >=AB@C:FVW 7 ?@89<5==8:>< 70 AB2>@5=V 70 AE5<>N: @>A. ?> = C:@. 70, =0?@.: ?> A>25BC 70 ?>@04>N. ;O C:@0W=AL:>W <>28 7402=0 2V4><0 B5=45=FVO 4> 28BVA=N20==O A;>2>A?>;CG5=L 7 ?@89<5==8:>< ?> A;>2>A?>;CG5==O<8 7 70, ?>@.: ?> 70:>=C 70 70:>=><, ?> AB0@H8=AB2C 70 AB0@H8=AB2><, ?> 45:@5BC - 70 45:@5B>< B>I>. @>B5 >1AO3 7<V=, O:V 2V41C;8AO V 2V41C20NBLAO 2 C:@0W=AL:V9 <>2V ?@8<CHCT 210G0B8 2 H8@>:><0AHB01=V9 70<V=V 2 FV;V9 =87FV 28?04:V2 ?> ?@89<5==8:>< 70 ?@>O2 3V?5@?C@87<C, 0 B>G=VH5 :0;L:C20==O 7 @>AV9AL:>W <>28.
324
# ?>;LAL:V9 <>2V 73040=V =0 ?>G0B:C 72>@>B8 7451V;LH>3> 26820NBLAO 7 ?@89<5==8:>< z, =0?@.: z inicjatywy, z polecenia, z natury, z pomocą (osoby) II za pomocą (narzędzia).
0@B> ?>@V2=OB8 2V4?>2V4=V C:@0W=AL:V B0 ?>;LAL:V :>=AB@C:FVW. 57C;LB0B8 2@060NBL, ?>70O: I>4> 25;8:>W :V;L:>ABV A;>2>A?>;CG5=L ?@>AB56CTBLAO 482>286=0 71V6=VABL. 0 >A=>2V ?>@V2=O==O >:@5<8E, ?><VI5=8E 2 A;>2=8:C 70 @540:FVTN 8@8G5=:0 B0 ?V7=VH8E @>AV9AL:>-C:@0W=AL:8E A;>2=8:0E, :>=AB@C:FV9 <>6=0 AB25@48B8, I> 4C65 G0AB> C 28?04:0E, 45 2 @>AV9AL:V9 <>2V 26820TBLAO ?@89<5==8: ?>, 2 C:@0W=AL:V9 <>2V 26820;8AO :>=AB@C:FVW B>B>6=V 7 ?>;LAL:>N <>2>N, O:8< ?>ABC?>2> 28@>AB0;8 :>=:C@5=B8 C 283;O4V 20@V0=B=8E, :0;L:>20=8E D>@< 7 ?@89<5==8:>< 70.
?>;LAL:0 <>20
za jej namową
za jego radą
za zgodą
z własnej wołi
z rozkazu generała
z (naszej) inicjatywy
z natury
dowiedzieć się z (gazet)
z pochodzenia
na prośbę (matki)
na (Jego) życzenie
C:@0W=AL:0 <>20
70 WW =0<>2>N
70 9>3> ?>@04>N
70 73>4>N
7 2;0A=>W 2>;V
7 =0:07C 35=5@0;0
7 (=0H>W) V=VFV0B828
7 =0BC@8
4V7=0B8AO 7 (3075B)
7 ?>E>465==O
=0 ?@>E0==O (<0B5@V)
=0 (9>3>) 1060==O
@>AV9AL:0 <>20
?> 55 @5:><5=40F88
?> 53> A>25BC
?> A>3;0A88
?> A>1AB25==>9 2>;5
?> ?@8:07C :><0=48@0
?> (=0H59) 8=8F80B825
?> =0BC@5
C7=0BL ?> (3075B0<)
?> ?@>8AE>645=8N
?> ?@>AL15 (<0B5@8)
?> (53>) 65;0=8N
"5?5@ C 1030BL>E 28?04:0E ?5@52060NBL D>@<8 7 ?@89<5==8:>< 70, =0?@.: 70 ?>E>465==O<, 70 V=VFV0B82>N, 70 =0:07><, 70 4>@CG5==O<, 70 CG0ABN, 70 1060==O<, 70 ?@>?>78FVTN, E>G 402=VHV D>@<8 B@0?;ONBLAO 4>A8BL G0AB> V =5 20@B> ?@> =8E 701C20B8, =0?@.: CA=>3> 4>72>;C 45@6<VAL:04<V=VAB@0FVW <8 70?@>2048;8 F59 4>40B:>289 <0@H@CB V A:0AC20;8 =0 =L><C 2AV ?V;L38... (7 6C@=.); ... ;03>4V9=89 D>=4 8;>A5@4O AB2>@5=89 7 V=VFV0B828 :>;8H=L>3> :5@2V=8:0 !... (7 6C@=.).
16. ) - / - 3 - (70E>48 (I>)4> ?>;V?H5==O 70E>48 4;O ?>;V?H5==O -70E>48 ?>;V?H5==O 70E>48 7 ?>;V?H5==O - 70E>48 ?> ?>;V?H5==N)
/: 2V47=0G5=> 2 # , 4> =09C6820=VH8E 7-?><V6 4>23>W =87:8 20@V0=BV2, 2 ACG0A=V9 <>2V =0;560BL D>@<8 7 ?@89<5==8:0<8 I>4> B0 4>. >=AB@C:FVN 7 ?@89<5==8:>< ?> 287=0=> 70 AB8;VAB8G=C ?><8;:C. $>@<0 157?@89<5==8:>2>3> @>4>2>3> 2V4<V=:0, =0 4C<:C 02B>@V2 # , 28:>@8AB>2CTBLAO @V4:>, 0 4;O + . <0T 2V4BV=>: ?@87=0G5==O. AB0==V< G0A>< 2 ?@5AV AB0;0 7'O2;OB8AO B0:>6 :>=AB@C:FVO 7 ?@89<5==8:>< 7, O:0 T :0;L:>N @>AV9AL:>W :>=AB@C:FVW 7 ?@89<5==8:>< ?> (?>@. 7>H8B 7 VAB>@VW, VA?8B 7 <0B5<0B8:8, A?5FV0;VAB 7 35>;>3VW- B5B@04L ?> 8AB>@88, 670<5= ?> <0B5<0B8:5, A?5F80;8AB ?> 35>;>388).
&5 ?8B0==O =5 >1<56CTBLAO A;>2>< 70E>48. >=AB@C:FVW 7 ?@89<5==8:>< ?>, O:V =07820NBL AD5@C 4VO;L=>ABV, A?5FV0;V70FVN B>I>, =0?@.: 5:A?5@B ?> V=B5@=5BC,@>1>B8 ?> A?>@C465==N ?0< 'OB=8:0, ?;0= ?> 703>BV2;V, ?>?@8 G8<0;5 ?>H8@5==O A?@89<0-
325
NBLAO O: @>AV9AL:V. 0 V=5@FVTN 4C<:8, ACG0A=V =>AVW C:@0W=AL:>W <>28, 1V;V=328, 240NBLAO 4> :0;L:C20==O V AB2>@NNBL =0B><VABL :>=AB@C:FVW 7 ?@89<5==8:>< 7, =0?@.: 0A0<:V=5FL :><VAVW 4>@CG5=> 7'OAC20B8, G><C 4>AV C AB@C:BC@V 5@E>2=>W 048 =5<0T ?@54AB02=8:0 7 ?@02 ;N48=8 (7 307.); .@V9 4VAB02 ?@8201;82C ?@>?>78FVN - >@30=V7C20B8 :><?;5:A=89 A5@2VA 7 @5<>=BC 71@>W (7 307.); "5?5@ 9>3> ?>A040 =07820TBLAO 3>;>2=89 2V9AL:>289 5:A?5@B 7 >A>1;828E 4>@CG5=L (7 307.); # 8T2V ?@>9H;0 =0@040 7 2V9AL:>28E ?8B0=L (7 307.);... 0ABC?=8: <5@0 >1;0A=>3> F5=B@C 7 5:>=><VG=8E ?8B0=L "0<0@0 $54>@59:> ?@82;0A=8;0 2VAV< B8AOG 3@825=L (7 307.); ;L15@B... 15@5 CG0ABL C 7<030==OE 7 1>1A;5N... (7 307.); ... V=VAB@ 7 =04728G09=8E A8BC0FV9... (7 307.); ... >;>2=8< ?V4@O4G8:>< =0 28:>=0==O @>1VB 7 >=>2;5==O 3>B5;V2 ?@87=0G5=> 3>;-48=3>2C :><?0=VN 8W2<VAL:1C4... (7 307.); "@5BO :=86:0 ?@0:B8G=8E/>5:AI5=A)0^H 7 "5=AL>3@VBV - <>45@=V7>20=>3> 402=L>3> <8AB5FB20 ?A8E>5=5@35B8G=8E B@0=AD>@<0FV9 (7 307.); !2VB>289 @5:>@4 2AB0=>28;0 22-@VG=0 V=0 5@0A8<5=:> 7 '5@=V2FV2 =0 G5<?V>=0BV A2VBC 7V AB@V;L18 7 ;C:0 C !B0<1C;V (7 307.);... V;5= 0@B8@>AO= >A=>2=C @>;L ?@84V;8BL @>;V :><VB5BC I>4> 28:>=0==O ?@>?>=>20=>W <V=VAB@>< >1>@>=8 ?@>3@0<8 7 ?V428I5==O 48AF8?;V=8 V ?>@O4:C 2 0@<VW (7 307.); "0: 5>=V4 0=8;>28G @>7?>G02 G5@3>25 70AV40==O ><VAVW 7 :>>@48=0FVW70E>4V2 ?> 2?@>20465==N =>2>W >=AB8BCFVW (7 307.). # 1030BL>E 28?04:0E 206:> 2?52=5=> 287=0G8B8, G8 O:0AL :>=AB@C:FVO :0;L:>20=0, G8 AB2>@5=0 70 0=0;>3VTN, V45=B8G=> O: ?@8 1030BL>E :>=AB@C:FVOE 7 ?@89<5==8:>< 70, 2 O:8E 402=VH5 268202AO ?@89<5==8: ?>.
@89<5==8: 7 G0AB> 26820TBLAO 70<VABL @>73>@=CB>3> 28A;>2C 7 ?8B0=L (?>@.: :><VAVO 7 BC@87<C - :><VAVO 7 ?8B0=L BC@87<C). 6820==O 2 =8E 157?@89<5==8:>2>3> @>4>2>3> 2V4<V=:0 2:@09 >1<565=5, =0?@.: :><VAVO 1>@>BL18 7 >@30=V7>20=>N 7;>G8==VABN A?@89<0NBLAO ?V4 2?;82>< @>AV9AL:>W <>28 (?>@.: :><8AA8O ?> 1>@L15) O: =5?>2=V. # 40=><C @07V 2 ?>;LAL:V9 <>2V 26820TBLAO A?>;C:0 do spraw - komisja do spraw turystyki.
# 28?04:C :>=AB@C:FV9 B8?C: 5:A?5@B 7 EV<VW, A?5FV0;VAB 7 ?V@>B5E=V:8, VAB@C:B>@ 7 ?;020==O, G5<?V>= 7 1>:AC, C ?>;LAL:V9 <>2V W< 2V4?>2V40NBL :>=AB@C:FVW 7 @>4>28< 157?@89<5==8:><, 7 ?@89<5==8:0<8 z 01> od, =0?@.: ekspert w dziedzinie chemii; specjalista w dziedzinie pirotechniki {od pirotechniki), instruktor pływania, mistrz boksu (2 C:@0W=AL:V9 <>2V :>=AB@C:FVW 7 ?@89<5==8:>< 2V4 <0NBL V@>=VG=89 01> 7=5206;8289 2V4BV=>:, =0?@.: 04>==0 B0 09:; 65:A>= B0:>6 B5@>@8AB8, 0;5 2V4 :C;LBC@8 (7 307.); 820 70E8ABC I54@> 70AV20TBLAO :>;8H=V<8 G8=>2=8:0<8 2V4 NAB8FVW... (7 307.); %B> 6 2>=8, FV 30=3AB5@8 2V4 1V7=5AC... (7 307.).
0 <VAFV :>=AB@C:FV9 B8?C @>18B8 7 >=>2;5==O 2 ?>;LAL:V9 <>2V 7451V;LH>3> 26820NBLAO 72>@>B8 7 ?@8:<5B=8:><, =0?@.: prace renowacyjne, budowlane B>I>. "0:V 72>@>B8 728G09=V V 4;O C:@0W=AL:>W <>28. >=AB@C:FVW 7 ?@89<5==8:>< 7 2 FL><C 28?04:C - =5>:>28@=V :0;L:8 7 @>AV9AL:>W <>28.
@89<5==8: 7 709289 C 72>@>B0E ?@>3@0<0 7 24>A:>=0;5==O..., ?;0= 7 703>BV2;V... V= =5 4>40T =VG>3> 2 V=D>@<0FV9=><C ?;0=V. 48=0 ?@8G8=0 4;O 9>3> 268B:C - 2V4GCBBO =5?>2=>B8 28A;>2C 2 ;N459, O:V 728:;8 4C<0B8 @>AV9AL:>N <>2>N, O:8< 1@0:CT 2 B0:8E 72>@>B0E ?@89<5==8:0.
>?@8 @5:><5=40FVW <>2>7=02FV2, O:V 70>E>GCNBL 26820B8 2 72>@>B0E, O:V 2:07CNBL =0 A?5FV0;V70FVN, B0:>6 ?@89<5==8: 4;O, =0?@.: :V>A: 4;O ?@>406C :28B:V2, :><VAVO 4;O =040==O ?@87V2, 2 ACG0A=8E B5:AB0E B0:V :>=AB@C:FVW B@0?;ONBLAO @V4:>.
326
17. >4>289 ?0@B8B82=89 (28?8B8 2>48 - 28?8B8 2>4C)
>4>289 2V4<V=>: 2:07CT =0 G0AB:>25 >E>?;5==O ?@54<5B0 4VTN, =5>7=0G5=C :V;L:VABL G>3>-=51C4L, =0?@.: ?@8=5AB8 2>48, =0;8B8 <>;>:0, =0?8B8AO :028, B@>E8 G0N, G8<0;> FC:@C, 1030B> AC?C. $>@<0 @>4>2>3> 2V4<V=:0 ?>7=0G0T B0:>6 G0AB8=C 2V4 FV;>3>, =0?@.: H<0B>: E;V10, A:81:0 :02C=0. # A;>2>A?>;CG5==OE B8?C: B0@V;:0 1>@IC, ?;OH:0 ?820, :>@>1:0 FC:5@>:, ?0G:0 F830@>: 2:07CT =0 :V;L:VABL G>3>-=51C4L, O:0 2<VI0TBLAO 2 G><CAL, =0?>2=NT I>AL. 0 2V4<V=C 2V4 @>4>2>3>, C D>@<V 7=0EV4=>3> 2V4<V=:0 >1'T:B AB0=>28BL >4=5 FV;5, =0?@.: :C?8B8 E;V18=C, :8=CB8 FC:5@:C. # ?0@0E B8?C 28?8B8 2>48 - 28?8B8 2>4C @>4>289 2V4<V=>: 2:07CT =0 G0AB:>25 >E>?;5==O ?@54<5B0 4VTN, 7=0EV4=89 - =0 >E>?;5==O 4VTN ?>2=VABN, B>1B> 2 FL><C :>=:@5B=><C 28?04:C - 28?8B8 2>48 (B@>E8), 28?8B8 2>4C (2AN).
091V;LH>N <V@>N FO ?@>1;5<0 AB>ACTBLAO ?5@5EV4=8E 4VTA;V2 7 ?@5DV:A>< =0, =0?@.: =0;8B8 :028 - =0;8B8 :02C, =0A8?0B8 1>@IC - =0A8?0B8 1>@I. @8 FL>3> B8?C 4VTA;>20E, 70 !", @>4>289 2V4<V=>: 728G09=> 26820TBLAO B>4V, :>;8 4VO ?>H8@NTBLAO =0 =5?>4V;L=C @5G>28=C, =0 G0AB8=C 2V4 FV;>3> 01> :>;8 >1'T:B>< 4VW T 01AB@0:B=5 ?>=OBBO, =0?@.: =0:C?8B8 :=83, =0?CAB8B8 48<C, =0@V70B8 A0;0, =0AV:B8 :0?CAB8, =0@>18B8 4C@=8FL, =01@0B8 A8;8. # ?>;LAL:V9 <>2V @>4>289 ?0@B8B82=89 26820TBLAO C ?>4V1=8E 28?04:0E.
18. $>@<0 7=0EV4=>3> 2V4<V=:0 V7 70:V=G5==O< -0 ?@8 =56828E V<5==8:0E G>;>2VG>3> @>4C (?8A0B8 ;8AB0 - ?8A0B8 ;8AB)
%0@0:B5@=>N @8A>N C:@0W=AL:>W <>28 T 26820==O 2 7=0EV4=><C 2V4<V=:C =56828E V<5==8:V2 G>;>2VG>3> @>4C, I> 70:V=GCTBLAO =0 ?@83>;>A=89 72C:, D;5:AVW -0, =0?@.: ?@8H8B8 ęC478:0, ?>4828B8AO =0 3>48==8:0, AVAB8 =0 ABV;LFO, 7=OB8 :0?5;NE0, =0?8A0B8 ;8AB0, 40B8 >;V2FO B>I>. C:@0W=AL:V9 <>2>7=02GV9 ;VB5@0BC@V F5 O28I5 =07820TBLAO 26820==O< @>4>2>3> 2V4<V=:0 C DC=:FVW 7=0EV4=>3>. @>B5 ?@8:;048 B8?C: 70:V=G8B8 C=V25@A8B5B0, A:;0AB8 ?@>B>:>;0, 27OB8 B5;5D>=0 70A2V4GCNBL, I> D>@<8 7=0EV4=>3> 2V4<V=:0 7 70:V=G5==O< -0 =56828E V<5==8:V2 G>;>2VG>3> @>4C =5 ?>2'O7CNBLAO 157?>A5@54=L> 7 D>@<>N @>4>2>3> 2V4<V=:0 (A;>20 C=V25@A8B5B, ?@>B>:>;, B5;5D>= <0NBL 2 @>4>2><C 70:V=G5==O -C). 09V<>2V@=VH8< ?>OA=5==O< ?>H8@5==O 2 C:@0W=AL:V9 <>2V ?>4V1=8E :>=AB@C:FV9 T 0=0;>3VO 4> 6828E V<5==8:V2 (?>@.: 10GC E;>?FO 10GC 4C10; ?>4828B8AO =0 N=0:0 - ?@8H8B8 ęC478:0 B>I>). AB0==V< G0A>< 2 C:@0W=AL:V9 <>2>7=02GV9 ;VB5@0BC@V 2V47=0G0TBLAO AB8;VAB8G=5 >1<565==O FL>3> B8?C A;>2>A?>;CG5=L 7 =56828<8 V<5==8:0<8 @>7<>2=>-?>1CB>28< AB8;5< B0 EC4>6=L>N ;VB5@0BC@>N. !?@024V, 2 4V;>2><C AB8;V B0:V :>=AB@C:FVW 7451V;LH>3> =51060=V, E>G >:@5<V 72>@>B8 =02VBL 2 >DVFV9=8E 4>:C<5=B0E 72CG0BL 4>2>;V ?@8@>4=>, =0?@.: # 2V4?>2V4L =0 0H>3> ;8AB0 ?>2V4><;OT<>... 0@>4=>@>7<>2=0 B@048FVO 26820==O B0:8E :>=AB@C:FV9 AE8;OT 4> WE H8@H>3> 26820==O. @>B5 2?;82 @>AV9AL:>W ;VB5@0BC@=>W =>@<8 ?@872>48BL 4> FL>3>, I> 2>=8 45O:8<8 C:@0W=AL:8<8 <>2FO<8 A?@89<0TBLAO ;54L =5 O: ?@>AB>@VG=V.
ACG0A=V9 <>2V ?>4V1=V :>=AB@C:FVW B@0?;ONBLAO 7 V<5==8:0<8, O:V =07820NBL ?>1CB>2V ?@54<5B8, :>=:@5B=V @5GV, @>A;8=8. @8:;048 B8?C A:;0AB8 ?@>B>:>;0 =8=V AB8;VAB8G=> <0@:>20=V, 7010@2;5=V 2V4BV=:>< V@>=VG=>ABV 01> 70AB0@V;>ABV.
# ?>;LAL:V9 <>2V D>@<8 7=0EV4=>3> 2V4<V=:0 =56828E V<5==8:V2 7 70:V=G5==O< @>4>2>3> (-0 01> -8) ?>H8@5=V 2 45O:8E 3@C?0E A;V2, =0?@.: palić papierosa, tańczyć
327
walca, grać w brydża. 4=0G5 1V;LHVABL 7 FL>3> B8?C A;>2>A?>;CG5=L =54>?CAB8<V C ;VB5@0BC@=V9 <>2V, E>G @>7?>2AN46CNBLAO C @>7<>2=V9, jeść kotleta, pożyczyć długopisu. 0@B> ?@>B5 =03>;>A8B8, I> 1030B> 7 =8E =54>?CAB8<V O: 2 ;VB5@0BC@=V9, B0: V @>7<>2=V9 <>2V, =0?@.: widzieć dęba, nieść nesesera.
19. 2V D>@<8 7=0EV4=>3> 2V4<V=:0 <=>68=8 V<5==8:V2 =072 A2V9AL:8E B20@8=
(?0AB8 >25FL - ?0AB8 2V2FV); D>@<0 7=0EV4=>3> 2V4<V=:0 <=>68=8 V V<5==8:V2 =072 >AV1 6V=>G>3> B0 A5@54=L>3> @>4V2
@8 =0720E A2V9AL:8E B20@8= 7451V;LH>3> 26820TBLAO D>@<0 7=0EV4=>3> 2V4<V=:0 A?V22V4=>A=0 7 D>@<>N @>4>2>3>, =0?@.: ?0AB8 :>@V2, ?>WB8 :>=59, 4828B8AO =0 :C@G0B. @E0WG=0 D>@<0, V45=B8G=0 7 =0782=8< 2V4<V=:>< (?>@.: (52G5=:>25 - 5=V B@8=04FOB89 <8=0;>, O 70 A5;>< O3=OB0 ?0A), E>G V 40TBLAO 2 3@0<0B8:0E O: ?0@0;5;L=0, =0A?@024V - 4C65 @V4:VA=0.
# ?>;LAL:V9 <>2V 2 40=><C @07V 26820TBLAO A0<5 D>@<0 =0782=>3> 2V4<V=:0, =0?@.: paść krowy, strzyc owce.
!;V4 2V47=0G8B8, I> F5 A0<5 AB>ACTBLAO B0:>6 V<5==8:V2 =072 >AV1 6V=>G>3> B0 A5@54=L>3> @>4V2, =0?@.: widzę, kobiety, dbam o dzieci,powitać dziewczęta B>I>. # 2V4?>2V4=8E C:@0W=AL:8E A;>2>A?>;CG5==OE D>@<0 7=0EV4=>3> B0:0 A0<0 O: C @>4>2><C 2V4<V=:C: 10GC 6V=>:, 410N ?@> 4VB59, ?@82VB0B8 4V2G0B.
W9. 20, B@8, G>B8@8 E;>?FV - E;>?FO; 420 206;82V ?8B0==O - 420 206;828E ?8B0==O '8A;V2=8:8 420, B@8, G>B8@8 A?>;CG0NBLAO 7 70;56=8< A;>2>< C D>@<V =0782=>3> 2V4<V=:0, =0?@.: 420 E;>?FV, B@8 G>;>2V:8, G>B8@8 >;V2FV. %0@0:B5@=0 4;O @>AV9AL:>W <>28 D>@<0 @>4>2>3> 2V4<V=:0 22060TBLAO 2 C:@0W=AL:V9 <>2V 70 3@C15 ?>@CH5==O =>@<8.
3V4=> 7V !", V<5==8:8: 3@><04O=8=, A5;O=8=, 4V2G8=0, ;N48=0, 48B8=0, B>1B> B0:V, I> 2 >4=8=V B0 <=>68=V <0NBL @V7=V >A=>28, ?>T4=CNBLAO 7 G8A;V2=8:0<8 420, B@8, G>B8@8 C D>@<V @>4>2>3> 2V4<V=:0 >4=8=8. @8B8G=> >FV=NNG8 F5 ?@028;> - >A:V;L:8 D>@<8 42V 4V2G8=8 G8 42V 48B8=8 =5 28:;8:0NBL 70?5@5G5=L, B> 420 3@><04O=8=0, 420 A5;O=8=0 A?@89<0NBLAO O: @>AV9AL:V, =5=0G51B> ;535=L:> ?@>G8=5=> E2V@B:C, I>1 C <091CB=L><C <>6=0 1C;> 4>?CAB8B8 D>@<8 420 E;>?FO, B@8 A>;40B0.
V6 C:@0W=AL:8<8 <>2>7=02FO<8 VA=CNBL ACBBT2V @>71V6=>ABV 2 >FV=FV :>=AB@C:FV9 7 G8A;V2=8:0<8 420, B@8, G>B8@8 7 V<5==8:><, ?5@54 O:8< AB>WBL ?@8:<5B=8: 01> 709<5==8:, =0?@.: 420 206;82V ?8B0==O (420 206;828E ?8B0==O). 0 4C<:C C:;040GV2 !", D>@<0 @>4>2>3> 2V4<V=:0 G0ABVH5 26820TBLAO ?@8 V<5==8:0E G>;>2VG>3> B0 A5@54=L>3> @>4V2, =0?@.: 420 3V@AL:8E >75@0, 420 2V9AL:>28E ;VB0:8. @8 V<5==8:0E 6V=>G>3> @>4C ?5@52030 2V440TBLAO D>@<V =0782=>3>, =0?@.: 42V 1C@E;82V @V:8, 42V <0;5=L:V 4V2G8=:8. =HV <>2>7=02FV (02B>@8 =B8AC@68:0) >FV=NNBL B0:V D>@<8 O: ?><8;:>2V. /:I> G8A;V2=8:8 420, B@8, G>B8@8 28<030NBL D>@<8 =0782=>3> 2V4<V=:0 V<5==8:0, B> >7=0G5==O ?>28==> C73>46C20B8AO 7 =8<. # <>2>7=02GV9 ;VB5@0BC@V 4204FOB8E @>:V2, 7>:@5<0 9 2 A;>2=8:C >;>A:528G0 <>6=0 7=09B8 V45=B8G=V @5:><5=40FVW. >=AB@C:FVW B8?C 420 25A5;8E 4@C7V 7 @>4>28< 2V4<V=:>< >7=0G5==O F5 3V1@84=V CB2>@5==O (?>@. 420 25A5;LWE 4@C7LO). $>@<0 >7=0G5==O 2 @>4>2><C 2V4<V=:C 70?>78G5=0 7 @>AV9AL:>W <>28, D>@<0 V<5==8:0 2 =0782=><C - C:@0W=AL:0. >?@8 25;8:5 ?>H8@5==O V B@048FVN 26820==O 2 C:@0W=AL:V9 <>2V, B0:8E :>=AB@C:FV9 A;V4 C=8:0B8.
328
21. 20, B@8, G>B8@8 E;>?FV 9H;8 - 420, B@8, G>B8@8 E;>?FV 9H;>
1842V D>@<8 26820NBLAO ?0@0;5;L=>. 06;82> ?V4:@5A;8B8, I> 2 ?>;LAL:V9 <>2V 28:>@8AB>2CNBLAO 2 FL><C 28?04:C V=HV D>@<8: dwaj chłopcy szli - dwóch chłopców szło. =:>;8 ?V4 ?>;LAL:8< 2?;82>< :>=AB@C:FVW B8?C 42>E E;>?FV2 9H;> B@0?;ONBLAO 2 0;8G8=V, 0;5 4;O ;VB5@0BC@=>W <>28 2>=8 =5 E0@0:B5@=V.
329
jjsfl^
Indeks
adorować 294 adres 4 adresować 4 adwokat 4 afiszować 6 afiszować się 6 agitacja 3 agitować 3 agresywny 3 akcent 4
akcentować 4, 5, 156 alfabet 5 alternatywa 5 aluzja 162, 163 amnestia 5 analiza 5 analogiczny 5 argument 5 areszt 6 artykuł 268 aspiracja 224 aspirować 223 asygnować 6 atak 6
bać się 17, 83, 219 badać 23,189 badanie 14, ( barykada 10
bawić się 45, 46, 145, 158 bazować 8 bezbronny 10 bezbronność 10, 11, 165 bezkompromisowy 167 bezlitosny 169 bezradny 11 bezsilny 11 bezsilność 11
bezwzględny 169 bębnić 10 biadolić 12 bić się 12 biegać 12 bliski 14 bitwa 12 błagać 13 błąkać się 18 błogosławić 13 bodziec 263, 269 bogaty 7
bojownik 15, 287 bok 13 boleć 14, 287
boleśnie 15
brać 18
brać się 18
bronić 15, 40, 106, 174, 175
bronić się 15, 175
brutalny 18
brzydzić się 18, 52
budzić się 247
buntować 18
bzikować 108
butelka 201
być 18
C
ce\U6
cena 304
cenić 74
charakterystyka 301
charakterystyczny 44,231,301
charakteryzować się 59
chciwy 80
chęć 7
chętny 183
chodzić 303
chorować 254, 302
chory 301
chronić 12, 52, 86, 106, 171,
173,281,271 chować 107, 303 chować się 303 chwalić się 301 chwytać się 298 ciążyć 285 ciekawy 304 cień 281
cierpieć 219, 270, 285 cieszyć się 239, 281,297 ciężarna 20 ciskać 83 cofać się 59, 126 czarny 307 czas 305 czatować 305 czekać 83, 305 czepiać się 307 cześć 306 czuć się 176 czuły 170, 288 czuwać 20, 155 czyhać 306 czyn 307
Ć
ćwiczenie 48
D
dar 62
darować 84
dawać 157
dążenie 222
dążyć 222
dbać 12, 62, 133, 194, 200,
255, 268 debatować 62
331
decyzja 247 doznawać 94 głowa 56
delektować się 256 dożywać 68 głowić się 148
denerwować 71, 76 drażnić 71 głód 56
denerwować się 301 droga 73, 309 głuchy 53
deszcz 76 drogi 73 gniewać się 47, 54
dług 15 drwić 53, 123, 162 godzić się 228
długość 65 drwina 53, 161, 162 godzina 55
dobijać się 65 dryg 302 gonić 56
dobry 65 drzwi 62 gotowy 58
dochodzić 75 drżeć 282 grać 59
dochrapać się 30, 74 duma 57, 60 gratulacje 42
docierać 65 dumny 57, 60, 195 gratulować 42
docinać 71, 73, 76 dusza 78 grom 60
doczekać się 68, 76 dymisja 40 grozić 249
doczekiwać się 68 dysertacja 64 grozba 92
dodawać 157 dyskusja 275 grób 150
dogadywać się 67, 71 dyskutować 258 grubość 91
doglądać 55, 63, 67, 214, 303 dziecko 64 gryzć się 59
dogryzać 71, 73, 76 dzień 63 grzebać 45, 46, 152,21'
dokuczać 71, 76, 79 dzięki 90 grzebać się 46
dokument 70 dziękować 78 grzeczny 61, 306
dołączać 44 dziurka 65 grzech 60
dołożyć 218 dziwić się 63, 307 grzeszyć 60, 270, 302
domagać się 65, 70 gwałt 161
domyślać się 66 i? E gwarantować 52, 86
dopiekać 71, 76 gwizdnąć 221
dopraszać się 72, 160 egzamin 129
doprowadzać 266 egzekucja 247, 271 11
dopuszczać się 73, 228 eksperyment 79
dopytywać 71 eksperymentować 79 N?>3 306
dopytywać się 71 emigrować 79
dorabiać się 158 energia 257 [
doskwierać 230
dossier 75 F dentyczny 127
dostarczać 179, 218 gnorowaćl27, 169
dostawać się 65 fabryka 90, 300 gnorowanie 127, 169
dostrzegać 212 fascynacja 96 mię 128
doświadczać 94, 216 flirtować 92, 300 mpuls 127, 263
dotacja 75 ingerować 51
dotyczyć 270 G i nformować 128
dotyk 75 nicjatywa 128
dotykać 75, 76, 282 gadać 8, 9, 22 i nspirować 157
dowcipkować 82 ganić 60 nteresujący 304
dowiadywać się 64, 66 gardło 58 i ronizować 128
dowiedzieć się 23 gardzić 52, 59, 204 i stota 276
dowodzenie 135 gawędzić 57 i ść 129
dowodzić 69, 135 gazeta 52
dowód 69, 250 głębokość 53 J
dowódca 135 głos 56
dowództwo 134 głosować 57 echać 129
332
jeść 22, 257 jezdzić 129 język 149
K
kajać się 131, 245 kamera 130 kampania 130 kandydat 130 kandydować 9 kapitulować 131 karcić 76, 131 karykatura 131 kawa 130 kibic 287 kibicować 287 kierować 4, 22 kierować się 238 kierownica 132 kierownik 90 kieszeń 133 kilometr 133 kląć się 134, 230 klucz 134 kłamać 17 kłaniać się 291 kłaść 133 kłaść się 144 kłócić się 142, 249, 259 kochać się 138 kokietować 92, 134 kolacja 22 kolega 282 kolejka 306 komenderować 135 komentarz 135 komisja 135 koncesja 143 konfiskować 26, 136 konflikt 136 konieczność 166
&onŁurować tiS konsultacja 135 konsultować się 136 kontemplować 262 kontrola 136, 188 kontrolować 155, 188 kończyć się 34
korcić 138
korytarz 136
korzyć się 138, 254, 276
korzystać 137
korzystny 23
korzyść 24, 137, 224
kosztować 139
kpić 139, 155
kpina 139, 162
kredyt 139
krok 107
krucho 276
kryć 139
kryć się 140, 279
Krym 139
krytykować 131
krzątać się 45, 46, 107, 133,
145,146,152,214,225 krzta 162 krztyna 162 krzyczeć 249 kształt 140 kuchnia 140 kult 199 kupiec 209 kupować 140 kwestia 194 kwestionować 99 kwitować 34
lamentować 56 lądować 226 leczyć się 143 lek 143 lekarstwo 143 lekceważenie 169 lekceważyć 142, 169 lękać się 83 licencja 143
liczyć(
list 143 lista 260
litościwy 146, 147 los 70
lubować się 138 ludzie 144
łagodny 141 łaknąć 222 łaskawy 141 łasy 141 łączność 112 łączyć 44
M
majstrować 45, 46, 145, 152,
214 malować 194, 300 małżeństwo 178 maniera 145 martwić się 12, 85, 190, 219,
284, 287 metr 146
męczyć się45,46,145,152,153 mianować 227 miara 148
mieć 47, 61, 76, 97,146, 326 mieszać się 11, 50, 122 mieszkanie 131 między 148 mikrofon 148 milczeć 150 miłosierny 146, 147 miły 144, 226 mistrz 306 mnożyć 149 mobilizować 149 moda 150 modlić się 150 monopol 151 moratorium 151 mordować się 46, 152 morze 152
mozolić się 45, 46, 145 możliwość 119, 150 mówić 54, 130 mrugać 151
fflSCIC SIC myć 147 mylić 211 mylić się 38, 211 myszkować 169 myśl 77 myśleć 77, 149
333
N
nabierać 154, 309 nabożeństwo 185 nabywać 154 nabywca 209 nadający się 226 nadawać 55, 157, 230 nadawać się 55 nadskakiwać 101 nadużywać 117 nadużywanie 117 nadzieja 157 nadzorca 156 nadzorować 155, 255 nagradzać 289 nagradzany 290 nagrywać 100 naigrawać się 53, 220 nakaz 181 nakazywać 164 nalegać 160 nalewać 159 należeć 159 należeć się 159 namawiać 195 napisać 160 napomknienie 162 napomknięcie 112 napomykać 113, 163 narażać 160 narażać się 160, 161 narzekać 12, 161 nastawiać się 159 natchnąć 157 natrząsać się 53 natykać 161 nauczać 154 nauczanie 154 nauka 154 nawoływać 95 nazwisko 233 nazywać 21, 158 negować 99 nęcący 235 nękać 71, 76 niebezpieczeństwo 92 niebezpieczny 163 niebo 163 niechęć 163
nie doceniać 165 obławiać się 158
niedomagać 48, 254 obłudny 143
nie do przyjęcia 167 obojętnie 8
niekorzystny 164 obojętność 9
nie lubić 165 obojętny 9
nienawidzić 47, 166 obok 201, 215
nienawistny 166 obowiązek 174
nienawiść 166 obracać się 178
nieobecność 41 obraza 53, 161
niepewny 164 obrażać się 175
niepodobny 18 obrona 105, 174
niepokoić się 166, 219, 283, obrzydliwy 177
284, 301 obrzydzenie 177
niepokora 167 obserwacja 264
niepokój 168, 283 obserwator 265
nieprzejednany 167 obserwować 23,184,186,236,
nie przepadać 165 255, 262, 264
nieprzydatny 167 obstawać 160
nieprzyjemny 167 oburzać się 176
nieprzepuszczalny 168 obwieszczać 261
niesprawiedliwy 168 obwiniać 28, 110, 171
nieszczery 143 obwiniać się 211
nietolerancyjny 168 ochłonąć 177
nieuchwytny 164 ochoczy 183
nieufność 164 ochraniać 104, 119, 171, 183
nieustępliwy 167 ochrona 105
niewybaczalny 168 ochrzaniać 249
niewybredny 164 oczekiwać 68, 184
niewymagający 164 oczyszczać 176, 183, 232
niewola 209 oczyścić 221
niezapomniany 165 odbić się 207
niezdolny 165, 166 odbierać 33, 86
nieznany 164 odbijać 32
niezrozumiały 165 oddalać się 32
nucić 153 oddawać 115
numer 170 odczepić się 36
nurt 281 odjeżdżać 35
odkrywać 35
O odkupywać 36
odległość 40
obawiać się 202 odmawiać 36
obdarzać 289 odmiana 36
obchodzić się 202 odmowa 36
obciążać 208 odnośnie 269
obeznany 172 odpłacać 35, 37
obfitujący 7 odpłacać się 35
obiad 172 odporność 127
obierać 176 odporny 269
obmawiać 18 odpowiadający 260
oblicze 16 odpowiednio 38
334
odpowiedzialność 38
odpowiedzialny 38
odpowiedz 38
odrywać 34, 39
odradzać 37, 39
odstępować 40, 41, 218
odszkodowanie 135
oduczać 41
odwdzięczać się 35
odwodzić 37
odwozić 34
odwrócić się 42
odziedziczyć 295
odzyskiwać 32
odżegnywać się 41
ofiara 84
ofiarować 205
oglądać 245
ogłaszać 177
ograniczać się 103, 173
ojczyzna 10
okazja 156
okazywać 257
okno 42
oko 179
okoliczność 175
okrutny 84
okrucieństwo 84
omiatać 174
opanowywać 91, 177, 180
opanowywać się 180
operacja 180
opieka 67, 200
opiekować się 12,67,133,181,
200, 268, 284, 303 opierać 69, 180 opierać się 8,61,180,181,259,
296,313 opowiadać 181, 245, 247 opowiadać się 19, 30, 31 orędować 240 orientować się 181, 244 osądzać 131 osiągać 65, 70, 75 oskarżać 110, 171 oskarżony 171 ostry 58
ostrzegać 103, 182 oszaleć 110 oszczerstwo 159
oszczędzać 12, 99, 273, 318 oszukiwać 143, 150 oświadczać 109 oświadczać się 226, 250 oświadczenie 109 otrząsać 176 otrząsać się 176, 182 otrzepywać 175 otrzepywać się 175 otwierać się 36 ożenek 178 ożenić 179 ożenić się 179
P
palec 185 palma 210 panować 46 paplać 8 pamięć 185 pamiętać 185 pamiętny 185 panaceum 185 parodia 186 partner 187 pasować 187
pastwić się 110, 123
pastwienie się 122, 161
patronować 187
patrzeć 63
pchać 309
pełny 262
peszyć się 11, 122, 170
pewny 187, 294
pewność 187
pielęgnacja 67
pielęgnować 67
pietyzm 199
pilnować 12, 20, 54, 63, 155, 194
pisać 194
piwo 194
plama 201
plan 201
pleść 8, 22
płakać 56, 200 płaszczyć się 101, 103, 2( pobiec 110,201 pobłażać 220
pobłażliwy 201
pochlebiać 104, 142
pochodzenie 220
pociąg 7
podanie 112,133
podatny 265
podawać się 24
podburzać 196
podchodzić 199
poddawać się 138, 254
podejrzenie 197
podejrzewać 77, 101, 198
podglądać 196
podjeżdżać 196
podjudzać 199
podkradać 197
podkreślać 5, 156
podlizywać się 101, 196, 197
podobny 204, 277
podpierać się 198
podpis 198
podporządkowywać się 138,
254 podprowadzić 221 podróż 145, 204 podróżować 145, 204 podszywać się 24 podśmiewać się 217 podziękować 205 podziwiać 144, 147 pogarda 120 pogłoska 307 pogodzić się 204 pogratulować 225 pogrozić 215 pojechać 207 pojedynek 62, 76, 205 pokajać się 207 pokłócić się 215 67, pokusa 263
pokwitowanie 245 polegać 66,111,158,208,210 polecenie 74 polecieć 209 polować 210 polowanie 209 położenie 267 3 pomagać 72
pomoc 72 pomiatać 169
pomnik 185
pomstować 242
pomścić 37
poniżać się 228
poparcie 199
popełniać 73
popierać 237
popisywać się 302
poprosić 223
poprzedzać 189
poprzestawać 103
popychać 309
popyt 213
poradzić 213, 215
poradzić się 214
porażka 214
porozkoszować się 211
porozumiewać się 67, 71
porównywać 243
posadzić 215 poskąpić 217 posługiwać się 217 postarać się 208 postawić 218 poszukiwacz 147 pośpieszyć się 207 poświęcać 84, 205 potępiać 60, 104 potrzeba 220 potrzebny 220 potwierdzenie 199 poukładać 164 powątpiewać 274 powiadamiać 202, 261 powiedzieć 252 powierzać 66, 208 powiesić 202 powinszować 225 powitać 225
powodować 89, 172, 266 powoływać się 216 powodować 179 powód 224, 233 powstrzymywać 272 powstrzymywać się 287, 297 powściągliwy 29 pozachwycać się 211 pozazdrościć 205 pozbawiać 206 pozbyć się 258
pozbywać się 35, 115, 206 pozostawać 97, 290 pozostawiać 217, 219 poznać 207, 294 poznawać 199, 216, 309 pozwalać 68 pozwolenie 68 pożartować 217 pożądać 8, 80 pożyczyć 87, 206 pożytek 224 pójść 200 praca 66, 243 pracować 222 pragnąć 8, 80, 97, 222 pragnienie 7, 222 praktyka 222 prawo 221 preferować 188 pretendent 223 pretensja 69, 224 procent 40 propozycja 235 prosić 213, 235, 237 prosić się 166
prostopadle 194 prośba 133, 237 protestować 99 prowadzić 22 prowokować 234 próba 160, 266 przebaczać 22, 233, 237 przebierać 145 przebierać się 191 przebywać 235 przechodzić 193 przechwalać się 32, 302 przedkładać 188 przedsiębiorstwo 198 przedstawiać 24 przedstawiciel 223 przegrywać 234 przeistaczać się 29, 172, 193 przejeżdżać 190 przejmować się 133, 190, 287,
301 przekazywać 189, 190 przekładać 190 przekonanie 191 przekonywać 191
przekonywać się 191,192,294
przekształcać się 193
przełazić 191
przemawiać 55
przemieniać się 172, 193
przemoc 161
przenieść się 190
przepadać 138, 292
przepaść 45
przepełniony 192, 262
przepełzać 192
przepływać 192
przepraszać 23
przerabiać 230
przeradzać się 192
przerazić się 290
przerywać 188
przeskakiwać 193
przestawać 228
przestępować 193 przestraszyć się 117, 290 przestrzegać 103, 193 prześcigać 192 prześledzić 236 przewaga 188 przewodnictwo 56 przewodnik 250 przewodzić 22 przeżywanie 189 przeżywać 172, 189 przy 225 przybywać 224 przydać się 114 przydatny 136, 226 przydział 181 przychodzić 232 przychylny 231 przyczepiać 298 przyczepiać się 307 przyczyna 232, 233 przygadywać 73 przyglądać się 23, 237 przygotowywać 58 przygotowywać się 58,141,142 przyjazd 227 przyjazny 65 przyjemny 226 przyjeżdżać 227 przykład 227 przykro 24
336
przyległy 227 przyłączony 227 przymilać się 92, 101 przypatrywać się 245 przypominać 113, 155, 266 przysiadać 229 przysięgać 14, 134, 230 przysięgnąć 209 przysłuchiwać się 74, 229 przystawiać się 307 przystępować 107 przystosowywać 230 przysyłać 229 przywitać 225 przywitać się 225 przyznanie się 116 przyznawać 25, 116, 226, 230 przyznawać się 238 pudełko 138 pukać 273 puszka 9, 14 pytać 195, 243, 246
R
rachunek 240 raczyć 289 raczyć się 142 radio 239 radość 239 radzić 244 radzić się 239 ratować 248, 295 ratować się 248, 295 ratunek 215,248 raz 240 recenzja 242 recepta 242 rechot 241 rechotać 241 rechotać się 241 redakcja 241 redukcja 253 redukować 253 referować 72 rekompensata 135 rekwirować 241 represje 242 rezygnacja 36, 125 rezygnować 37, 39, 125
ręczyć 248 robić 72, 75, 97,169 rok 243 roszczenie 224 rozbudzać 49, 110 rozczarowywać się 184, 247 rozczarowanie 247 rozczarowany 184 rozgłaszać 177 rozkaz 158
rozkoszować się 144, 147 rozmawiać 246 rozmiłowany 138 rozmowa 245 rozmyślać 149, 245 rozmyślania 148 rozpaczać 201, 242, 287 rozpatrywać 259 rozpędzać się 244 rozpoczynać 221 rozprawienie się 247 rozpytywać 246 rozumieć 244 rozważać 243 rozwijać 244 równać się 243 równolegle 186 ruch 248 rywalizować 118 ryzykować 242 rzeka 243 rzucać 83, 132 rzucać się 132
S
sadzać 249 satysfakcja 93 sądzić 273 sądzić się 273 sąsiadujący 227, 274 sąsiedni 274 scenariusz 278 schować 277 schować się 277 schudnąć 278 sen 257 siadać 252 siebie 251 siedzieć 251
siła 252
skarżyć się 252
skazany 228
skazywać 104, 105, 229, 230
Skąpić 81, 254
skąpy 254
składać 114, 218
skłaniać 157, 263
skłaniać się 163, 276, 285
skłonny 277
skłócać 215, 249
skoczyć 110
skory 183
skorzystać 253
skrucha 131
skupować 254
skusić się 263
sławny 255
słoik 9
słuchać 256
służyć 221, 256
słynąć 255
smak 256 -
smutek 274
smucić się 29
smykałka 302
solidaryzować się 261
sos 258
spacerować 60
spadek 258
specjalista 259
specjalizować się 259
speszyć się 122
spławić 115,258
spodziewać się 262
spojrzenie 203
spokojny 263
sposobić się 142
sposób 101, 145, 264
spowiadać się 261
spożywać 291
spragniony 80, 265
sprawdzian 188
sprawiać 89
sprawiedliwy 265
sprawozdanie 112
sprowokować 266
sprzątać 224
sprzeciwiać się 99
sprzeczka 275
337
sprzeczny 168 szok 309 trafiać 53
sprzedać 234 szpanować 302 trącić 34
sprzyjanie 266 szpiegować 309 trenować 48
spór 275 szukać 309 troska 29, 189, 200, 284, 287
spytać 260 szyderstwo 53, 161 tropiciel 147
stać 20, 192 szydzenie 53, 55, 122, 161 troskliwy 288
stać się 240 szydzić 53, 123, 162 troszczenie się 287
starać się 108, 133 troszczyć się 138,144,200,284
staranie 133, 160 trudno 276
stary 268 ś trap 284
stanąć 229 trwożyć się 283
stosownie 38 ściągnąć 231 trząść się 76, 282
stół 269 ślad 162, 255 trzymać 283
strach 82, 271,283 śledzić 186,194,236,249,255, trzymać się 283
stracić 190 268, 283 tułać się 281
strata 297 śledztwo 256 tuż 165
strasznie 272 śmiać się 256 typowy 281
strażnik 156 śmiech 256 tytułować 21
strofować 70, 73, 131 śniadanie 257
strona 13 śnić 257 U
stronić 304 śpieszyć się 218 ubezpieczać 104, 271
stróż 156 śpiewać 260 ubezpieczać się 271
strzec 12,20,171,194,269,285 środek 102, 107 ubiegać się 133
strzec się 269, 286 świadczyć 55, 251 ubierać się 178
strzelać 272 świadectwo 250 ubogi 13
studiować 23 świadek 250 ubolewać 81
studium 74 świadomy 250 ubóstwiać 151
stukać 273 świerzbić 250 uchronić 286
styl 145 uchronić się 286
stylizacja 269 uchylać się 298
stypa 211 T ucieczka 296
sugerować 163 uciekać 288, 296
surowy 273 tabu 279 uciekać się 303
swatać 249 taić 105, 279, 303 ucieszyć się 125, 214
sygnalizować 251 tajemnica 251, 279 uczcić 231
sylaba 253 talent 280, 302 uczciwy 306
sylabizować 253 tańczyć 280 uczepić się 298
sympatia 252 targnąć się 94 uczyć 154, 298
sympatyzować 261 targować się 282 uczyć się 23, 155,299
sytuacja 267 telefon 280 udawać 24, 59
syty 252 telefonować 280 uderzać 289
szacunek 202 tendencja 280 udowadniać 69
szaleć 78 telewizor 280 udział 298
szarganie 53 tęsknić 85, 170, 254, 275, 284 udzielać 157
szczery 34 tęsknota 81, 170,274,284 udzielać się 190
szczęścić się 311 tłumaczyć 190 ufać 66, 111
szczodry 311 tłumaczyć się 217 ufający 294
szerokość 91 toczyć się 138 ugryzć 292
szkoda 110, 308 towarzysz 282 ujmować się 13, 104, 235
szlochać 242 tracić 289 układ 67
338
Ukraina 291 ukraść 291
ukrywać 107,139,231,303 ukrywać się 303 ulegać 143,196, 254, 276 ulica 51
ulitować się 113 umawiać się 67, 71, 243 umiejętność 115, 293 umierać 211, 292 umowa 67 unikać 293, 304 uniwersytet 293 upierać się 160 upodabniać się 294 uporać się 295 uprzedzać 23 uprzejmy 20, 144, 225 urabiać 108 uraczyć się 209 urlop 38 urządzać 292 usiłowanie 160 uspokajać się 103 usposobienie 21 usprawiedliwiać się 29 ustępować 219 ustępstwo 219 ustrzec 286 ustrzec się 286 uśmiechać się 217, 295 utwór 280 uwaga 112 uwalniać 206 uwalniać się 35 uważać 288 uwielbiać 292 uwijać się 133, 146, 214 uwikłany 232 uwzględniać 113, 229 uzasadniać 171 uzbrajać 179 uzbrajać się 179 uznawać 25, 276 uzyskiwać 65, 70 użalać się 12 użyteczny 136 używać 290, 291
W
waga 20
walczyć 16, 49, 240
walka 16, 64, 118
wałęsać się 21
warunek 293
ważne 20
wątpić 121,274
wątpliwość 274
wbrew 51
wchodzić 50, 51, 111, 197
wciągnąć 97
wcierać 51
wciskać 51
wdać się 388
wdawać się 50
wdrażać 48
wdzierać się 21
wdzięczyć się 92
wejście 51, 303
wezwanie 25
wędrować 145
wędrówka 145
wiadomość 112
wiatr 43
widać 24
widzieć 10
wiedzieć 124
wielkość 21, 89
wierzyć 42
wieszać 43
wiezć 21
wina 27
winić 27, 28
winny 28
witać się 43, 116
wizyta 42
wjazd 43
wjeżdżać 197
wkładać 43
wlewać 44
wlewać się 44, 46
władać 46
własność 44
właściwy 44, 231
włazić 44
włączać 43, 50, 97
włączać się 51
włączony 227
włos 47 włóczyć się 47 wnosić 45 woda 45 wojna 42 wojować 47 wola 47 woleć 188
wozić się 46, 47, 145, 158 wpadać 44, 48, 87, 289 wpędzać 91 wpić się 298 wpisywać 48 wpływy 158 wprowadzać 21, 48 wrażenie 49 wracać 202 wróżyć 47 wrzucać 43, 132 wsadzać 104 wskakiwać 49 wsłuchiwać się 74 wspominać 113 wspomnienie 112 wsparcie 266 wspierać 237 wspinać się 197 wspomagać 72 współbrzmiący 260 współczucie 81, 261 współczuć 80, 261 współczujący 261 współzawodniczyć 118 wstawiać 49, 235 wstawiać się 133, 208 wstępować 50 wstręt 177 wstrętny 52, 177 wstrzykiwać 48 wstrzymywać się 272 wstyd 257 wstydzić się 257 wsuwać 50, 104 wsypywać 49 wściekłość 144 wtajemniczać 216, 31 wtrącać 132 wtrącać się 50, 51 wybaczać 22, 233, 237
wybierać 172 wybredny 22 wychodzić 31 wyciągać 31 wyceniać 183 wycofywać się 40 wyczyścić 232 wydzierać się 32 wygląd 23 wyglądać 23 wygodny 126 wygrażać 249 wygrywać 24 wyjaśnienie 221 wyjazd 217 wyjątek 28 wyjechać 190 wyjeżdżać 25 wykład 142 wykorzystywać 26 wykpić się 34 wykształcenie 182 wykupywać 26 wyleczyć 26 wyłazić 26 wymagać 26 wymawiać się 217 wymiana 173 wymieniać 98, 173 wymóc 65 wymóg 27 wymyślać 172,249 wypadek 28 wypierać się 39 wyposażać 173, 179, 296 wyposażać się 187 wypowiadać się 30 wypytywać 28, 71 wyrastać 29 wyrozumiały 211 wyróżniać 289 wyróżniony 290 wyruszać 29 wyrywać 29, 31 wyrzec się 41 wyrzeczenie się 125 wyrzekać się 39, 124, 125 wyrzucać 25, 72, 73, 131 wyrzut 69 wysiłek 111
wyskakiwać 30 wysłuchiwać 31 wysługiwać się 30 wysokość 89 wystawiać 31 występować 32, 41 wystrzegać się 182 wysuwać 234 wyswatać 29, 216 wysyłać 29, 216, 227 wyszczerzać 32 wyszydzanie 53 wyśmiewać się 55, 162, 220,
241 wyśmiewanie 53 wyśpiewywać 31 wytykać 70, 72, 73 wywiedzieć się 23 wywoływać 25 wyzierać 25 wyzywać 25, 172, 249 wzbudzać 25 wzdychać 116,258 wzgardzić 121 wzmianka 112 wzorować się 189, 243 wzór 124 wzrost 126
zabezpieczać 86,104,271,286
zabezpieczać się 272
zabiegać 133
zabiegi 138
zabierać 86
zabierać się 17, 107
zaboleć 87
zabraniać 88
zachęcać 195
zachwycać się 108, 144, 147
zachwyt 108
zaczynać 107, 221
zadanie 48
zadawać 89
zadbać 204
zadowalać się 93, 103
zadowolenie 93
zadowolony 92, 189
zadrwić 162, 203, 207, 218
zadziwić 217 zaganiać 91 zaglądać 91, 94 zagłosować 234 zagrożenie 92 zainteresowany 109 zajadać się 142 zajmować się 214 zakaz 87, 279 zakazywać 88 zakopywać 95 zakochany 95 zakochiwać się 96 zakorcić 95 zakpić 162, 203, 207 zalecać się 92, 96 zalatywać 34 zaleta 188 zaliczka 3 załatwić 307
zamartwiać się 190, 219, 287 zamartwianie się 189, 287 zameldować 35, 39 zamieniać 98 zamierzać 58, 159 zamieszany 232 zamieszkanie 235 zamiłowanie 96 zamówienie 98 zamykać 98 zamyślać się 93 zaniedbywać 98 zaniepokoić się 118 zaobserwować 236 zaopatrywać 86, 99 zaopatrywać się 102 zaopiekować się 208 zapach 35 zapadać się 233 zapełniać 88
zapewniać 52, 86, 99, 101 zapędzać 91 zapisywać 100 zapisywać się 100 zapobiegać 101, 213 zapominać 88 zapotrzebowanie 220 zaproszenie 101 zaprzeczać 99 zaprzestawać 228
340
zapytywać 100 zaręczać się 101 zarzucać 72, 73 zarzut 69 zasiadać 102 zasłaniać 96, 105 zasługa 102 zasługiwać 102 zaspokojenie 93 zastanawiać się 93, 149 zastawać 103 zastąpić 98 zaszczycać 289 zaszczycony 290 zaszczyt 290 zaśmiewać się 241 zatęsknić 105 zatrudnić się 44, 292 zaufać 66 zaufanie 66 zauważać 212, 264 zawiadamiać 202 zawdzięczać 90 zawiedziony 184 zawieść się 211 zawinić 90, 234 zawiść 94 zawładnąć 91, 177 zawody 118 zawodzić 124 zawodzić się 184 zawód 300 zazdrosny 241 zazdrościć 93 zazdrość 94 zaznawać 94 zażartować 205, 207 zażywać 291 ząb 126
zbezcześcić 203 zbierać 88, 273, 288 zbierać się 18
zbliżony 14
zbrodnia 117
zbzikować 276
zdać 38
zdobyć się 267
zdobywać 179, 290
zdolność 115
zdolny 115
zdołać 267
zdrada 124
zdradzać 124
zdrowy 136
zdziwić się 115
zdziwienie 204
zemsta 212
zgadzać się 114, 203, 277
zganiać 113
zgłaszać 109
zgłębiać 23
zgoda 114
zgodnie 38, 113
zignorować 121, 126
zjednać 97
zlekceważyć 116, 126
zlitować się 113, 118, 119
złorzeczyć 242
złość 117, 144
złożyć 36, 226
zmęczyć się 297
zmieniać 124
zmierzać 54, 61, 302
zmieszać się 122
zmiłować się 113, 118, 119
zmusić 119
zmuszać 228
znać 120
znać się 120, 146, 244, 247
znajomość 119
znajomy 119
znak 119
znalezć 45
znany 37, 119
znęcać się 110, 123 znęcanie się 122, 161 znieważać 120 zniżka 122 zobaczyć 201 zobojętnieć 109 zobowiązanie 123 zobowiązany 123 zorientować się 123 zostać 267, 305 zostawiać 99 zrozumiały 126 zrzeczenie się 125 zrzekać się 37, 39, 125 zwariować 110 zwątpić 105 zwątpienie 121 związany 232 związek 232 zwierzać się 66, 111 zwracać się 110, 289 zwyczaj 111 zwymyślać 26 zysk 224
Ż
żal 81, 82, 287, 308
żalić się 12
żałoba 81, 282
żałować 80, 81,245, 308
żartować 82
żądać 26, 80
żądanie 27
żądny 80, 141, 265
żądza 80
żebrać 83
żenić 178
żenić się 83, 178
życzenie 7, 42, 236
życzyć 8
żyć 86, 147
341
Wyszukiwarka