D R O G A D i ) N I E B A
" I* * " - " * , * . ' $ < " % * " " ' �
* p h y
Ki.
ggm *1 , , * , " *
K R Z Y Ż , 9 I 
K 
I S Ł K C Ł
*V. 1 " *
NAJ S A
ODS ZEGO,
o r a ż przf. i
SERCE NAJBOLEŚNIEJSZE
/ " %
W NOWY CUDOWNY SPOSÓB OBJAWIONA.
Dochód z tćj x lą ic c z k i, ułożonej przez X . J. B ., po�
św ięca się na p op raw ę K ościoła B iałostockiego.
a * ^ _
N . n " r#
<
* I " * ( 4 " " " * * . a
--- - ------------------ % % % % ---;--------------
WI L N O .
^ � l " J A
Dr u k i e m J ó z e f a Z a w a u z k i k g o.
I $ 5 %
Z polecenia Jaśnie Wielmożnego Pasterza naszego, obecny rę�
kopis przeczytałem i nic w nim nic znalazłem, coby się z nauka Ko�
ścioła naszego nie zgadzało ;-r- a następnie coby ogłoszeniu jego
drukiem-zawadzało. Roku 1852 Stycznia i dnia.,
X . Stanisław Dow>\\.nowicz , S. T. M., Inspektor
i Professor w Scnunarjtim Dyecezalnćm Wileńskitm.
Polegając na tern świadectwie WJX.Downarowiczftinspektora
Seminarjura, niniejszy Rękopis drukować pozwalam. Wilno, dnia
11 Stycznia 1852 roku. # \ .
Bjakttp Wileński W acław Ż yliń sk i.
Pozwolono drukować z obowiązkiem, złożenia w Komitecie Cen�
zury, po wydrukowaniu, prawem oznaczonej liczby escraplarzy.
Wilno, 28 Stycznia 1852 roku.
' Cenzor Paweł K ukolkik.
"
V
iek nasz na pozór religijny, kochający bliz
niego
w
a tein samem B oga, w rzeczy samej jest obrazem /
lu dzi, nazywających się Chrześcijanami z sercam i
obojętnością zamrożonemu B óg w m iłosierdziu sw o- "
jem nigdy ani na chwilę nie opuszczając tych, któ-
rzy są kupieni dla Nieba krwią najdroższą Jezusa
Boga Zbaw iciela, w rozm aiły sposób wabi na dro�
gę do szczęśliwości w iodącą: a kiedy w swej nie-
ppjętój mądrości widzi zanadto obłąkanych, używa
wfeficżas cudów, a jeśli i te nic zdziałać z twardą
i upartą wolą człowieka nie zdołają, wtenczas spraw�
dzają się już na tych słowach Zbawiciela : ,,Biada
 lo b ie K orozaim ! biada tobie Belhsaida : bo gdy-
 b y s ię były w .Tyrze i Sydonie cuda stały, które
 s ię stały u w as, dawnoby byli w włosiennicy i
% "
" * m
 w popiele pokutę czyniły. W szakże powiadani
i*
ł/W
4
 w am , Tyrow i i Sydonowi lżej będzie w dzień są-
,,duy, uiżli w am . W idocznie, żeśmy się już lak
daleko zabłąkali, kiedy i w naszym wieku Bóg
przez wiele cudów ciągnie nas ku sobie. W iadome
są światu całemu cudowne uzdrowienia przez m o�
dlitwy X. Alex. Hohenlohe, zjawienia się Maiki B o�
żej ł
-w postaci niepoka1lanie poczętej i( , ask,i Niebios
,
przez medalik zwrany u nas Najśw. Panny Pąryz-
k ićj, znamiona blizn Chrystusowych i zachwycenia ~
A. K. Emm erich, Marji Mori i Dominiki Lazzari,
cudowne świadectwa Niebios stwierdzające chwałę
mężów Apostolskich (*) umęczonych za wiarę na
inissyaclrw krajach niewiernych , nawrócenia i u-
zdrowienia przez modlitwy Arcybractwa niepoka�
lanego serca N. P. M aryi, i niepoliczona mnogość
innych nadzwyczajnych dow odów , gw ałtownego
działania łaski Bożej; napędzających nas do cnoty,
obudzających wiarę, wabiących do rozkoszy ducho�
wnych prawdziwej pobożności. Teraz właśnie no-
" * ^ . .1, " #
(*) Annales de la propagation dc la foi. Wiadomość o życiu
i śmierci X. J. G. Pcrboara Missyonarza ze zgromadzonia Ś. W in�
centego a Paulo.
5
we zdarzenie składamy przed oczy duszy waszej
bracia Chrześcijanie, gdzie wyraz
nie widzimy, z
e
$ " * i " ć * "
Jezus Chrystus, chce nas pociągnąć do siebie,
przez rozpamiętywanie męki Jego najboleśniejszej,
dla nas podjętej. Czci najgodniejszy nasz Pasterz
W a c ła w Biskup Wileński daje wam swoje Ojcow�
skie błogosław ieństw o, aby to nowe nabożeństwo
" mrn *
obudziło w sercach waszych zgaszony ogień m iło�
ści , którą nasz Zbawiciel rozrzucił na tej ziemi
grzesznej. W estchnijcież serdecznie do B oga za
N im , za całem duchowieństwem i za mną grze�
sznikiem , który wam tej wiadomości, nowej łaski
B oga udziela ... . ,
Xięt1zetn J o zefem .
1
l** '
�%
W I A D O M O Ś Ć
o S z k a p lcrz u m ę k i F a ń s k ie j
I NAJŚWI
TSZYCH SERC JEZliSA I MARYI.

IM
lHa żądanie w idu pobożnych, chcących wiedzieć o po�
czątku i użyciu tego Szkaplerza, Przełożony gcneral-
ny zgromadzenia Missyonarzy zwanych we Francyi
| Lazarystami i Sióstr Miłosierdzia, dozwolił wiadomość
tę wydrukować ku pociesze i zbudowaniu wiernych,
którą w tłumaczeniu podajemy, jak następuje:
W oktawę Ś. W incentego a Paulo dnia 26. Lipca
1846 roku, Siostra N. ze zgromadzenia Panien Miło�
sierdzia , na modlitwie wieczornej miała widzenie Pa�
na naszego Zbawiciela: i oto jćj opowiadania co do
s słowa spisane, które czyniła Przełażonemu generał-,
nemu, zwierzając się zteini łaskami jakićmi Bóg ją.
udarował: . . .
 Byłam w Kaplicy przed Najświętszym Sakramen-
 te in  - widziałam naszego Zbawiciela. Trzymał
 w prawej ręce Szkaplerz czerwony, zawieszony na
 dwu wełnianych sznurkach tegoż koloru. Najcdnćj
 stronie było wyobrażenie ukrzyżowanego Chrystusa,
 a u poduoża krzyża narzędzia najboleśniejszej męki:
 bicze...- młot... suknia najświętszą krwią zbroczona...
 Naokoło krzyża'te słowa napisane: Święta męko Pa-
 72� naszego Jezusa Chrystusa zbaw nas! Na dru-
 gim końcu sznurków na lakiejże materyi obraz naj�
św iętszych Serc Jezusa i Maryi, z pośrodka których
 wynosił się krzyż, a w około napis: Święte Serca
 Jezusa i Maryi miejcie nas w swej opiece. Będzie
 już około półtora roku (mówiła dalej Siostra N.) kie-
 dy rozmyślając o męce Pańśkićj podczas Mszy S. wi�
działam Chrystusa Pana na krzyżu; twarz Jego była
 w tak przerażający sposób bladą, że uczułam od sil-
 nego wrażenia, oblewający mię pot jak lód zimny.
 Głow ę miał zwieszoną, i ja myśliłam, że Mu pod�
m ieść ją , przeszkadzają długie bolesne ciernie, któ-
 romi było oplecione Jego najświętsze czoło. W tejże
 chwili... czegóż Jezus Chrystus nie może... nagle pod�
n ió s ł głow ę, a kolce Jego korony gwałtownie się
 w tłoczyły w oczy i skronie. Niezapomnę nigdy te-
 go przerażającego wzruszenia! Był to okropny widok
 okropnych boleści z tego silnego uderzenia przenaj�
św iętszej głowy o krzyż! Byłam cała pomieszana,
 cała drżąca... I Najświętsza Panna tamże była... O "
 Jezu ! o Maryo!... Jakież boleści!... Od tćj chwili
 męka najmilszego.Zbawiciela jest wciąż obecna przed
 mojemi oczyma. Tyś powinna pocieszać mię w bo-
.9
 teściach męki mojej, mówił do mnić'Zbawiciel, przy-
 jąć na siebie wszystkie skrwawione cząstki ciuła mo-
,Jego zsieczonego w izbie sądowej, i wszystką krew
 moją na Kalwaryi wytoczoną. Każde z tych słów
 Jezusa Chrystusa rani boleśnie serce moje. Niepo�
dobn a mi jest nie myśleć o tern nieustannie, idlate-
 g o w każdej chwili czuję przerażające i razem słód-
 kie wzruszenia w mojej duszy. Boleści Jego świę�
t e g o człowieczeństwa, więcćj mię wzruszają niżli
 jasność Jego chwały, i mniej bym pragnęła tronu któ-
 ryby mi daH w Niebie, niżli patrzenia na rany naj�
O
św iętsze Jezusa Pana, które jak słońca przyświecają
 w Niebiosach. A ch! wiedział dobrze żbawiciel, że
 prędzćjbym się mogła opierać Jego wielkości, niż
 cierpieniom. Nie pojęłabym nigdy, że sama myśl o
 boleściach Jezusa Chrystusa, zdolna jest duszę czćras
 niewypow iedzianie przenikuąć i uapełnić; gdyby mi
 Sam nie powiedział: Z tego co wycierpiałem poznasz
żjakem umiłował; siła tej miłości zmniejszać będzie
 w tobie boleści ai je miłość w sobie pochłonie. Nie
 umiem się wyrazić i to tylko wićm: że serce moje
 zbyt jest ciasne, zbyt niedołężne, bo od zbytku uczuć,
 samo siebie częstokroć nieczuje.
 O ! jakże pragnie Zbawiciel, abyśmy rozmyślali
 o Jego cierpieniach! jak tego żąda i Matka najświętsza!
 Jednej Niedzieli wieczorem.obchodziłam stacye drogi,
 krzyżow ej, przy- stący i trzynastej zdaw ało mi się, że
 Najświętsza Marya Panna złożyła ciało Najświętszej
 go Jezusa na moich ręku i że mówiła do m nie: Świat
10
 się gubi> ze nie rozmyśla męki Jezusa; czyń co mo-
 iesz aby o niej rozmyślał, czyń co mozesz aby się
 zbawił. Nie wiem ja co się zc mną dzieje i nie zdo-
 łam lego wyrazió co czuję w chwilach podobnego
 widzenia. O wszystkićm zapominam, nic nie widzę
 z lego wszystkiego co mię otacza. Zdaje mi się że
 ja i Zbawiciel tylko, cały świat stanowią. W tym
 naprzykład razie, czułam zimnośćciała najświętsze-,
 go; widziałam rany olwrarlc. Mam to przekonanie
 w duszy mojej, że na opowiadanie męki Jezusa Chry�
stu sa, grzesznicy przychodzą do pokuty, a w spra�
w iedliw ych wiara się ożywia Któż bowiem mógł�
b y się oprzeć temu, który z miłości ku nam umarł na
 krzyżu? Co do mnie, wtenczas mię Zbawiciel ob-
 darza większą obfitością łask sw oich, kiedy budzi
 w sercu mojem żywsze wspomnienia męki swojćj.
 Uważają mię za chorą, ale ja wcale chorą nie jestem;
 cierpię wprawdzie, lecz te cierpienia są dla mnie po�
ciech ą . Chce mój Zbawiciel, abym wciąż o Jego mę-
 ce najświęlszćj myślała, dozwala mi tak często wi-
 dzieć Go na krzyżu, bo też sarn kiedyś powiedział:
 że niema nikogo, kloby z nim ciężar męki chciał po�
dzielać. (* O ! jakże chce tego Pan Jezus, aby Szka-
*)
 plerz (który mi pokazał) noszono, a z mm wdziano
 n a się , szatę zamiłowania cierpień! Krzyż ś. ma
% "
%0.
(*) Tłumacze Pisma ś. w tćj właśnie myśli wykładają słowa
Izniasza Proroka r. 63 w. 3.  Samem tłoczył prasso, a z narodów
 nic masz męża zc mną."
 dziwną moc zwabienia na drogę wiary, niewiernych;
 złagodzenia uporu, kacerzy. Piątkowe odpusty, obu-'
 dziłyby niezawodnie w sercach wielu pamięć bole-
 snćj męki naszego Zbawcy. Mój Boże! jakież to bo-
-  w iem straszne boleści w krwawćj męczarni Pana na-
 szego ! Przypatrz mi się na krzyiu(wyrzekł raz do
 mnie Pan Jezus) iuwaz: azalim godzien miłości!...
 M iłość la Jezusowa objęła mię całą. Zdaje mi się nie�
k ie d y , ze jasność promienna z ran Jego najświętszych
 spływ a na mnie, już znowu, że spoczywam wpośrod-
 ku serca Jego płonącego miłością i nie umiem wypo�
w ie d zie ć tych uczuć, jakiemi wtenczas jestem prze-
 pełniona.
 W Niedzielę Przenajświętszej Trójcy, w czasie
 rozmyślania, ukazał mi Chrystus Jezus rzekę, któ-
I  rej wody jaśuiały nadzwyczajną przezroczystością.
I
J .  Nad brzegiem jej było wielkie zgromadzenie ludzi, a
} "  ktokolwiek w wodach się jój skąpał, jaśniał niezwy�
cza jn ą światłością, z rąk ich sypały się obficie drogie
 kamienie i złoto; którzy zaś od tych wód stronili byli
j  otoczeni jakąś niżącą mgłą ciemną i brudną. Zw y�
k ła m o wszystko zapytywać najlepszego mojego Zba�
w ic ie la , dla tegoż ośmieliłam się prosić objaśnienia i
I'!  tego zjawiska. Rzeka ta jaśniejąca pięknością (po�
s ie d z ia ł Jezus) jest obrazem miłosierdzia Bożego, któ-
&  re lituje się i przebacza, skoro skruszonem sercem
 do Boga się człowiek nawraca, a uczynkom dobrym
 nadaje wartość goduą nagrody wiecznej w Niebiosach.
J  O Jezu! jakże są leuiwi ludzie w poznawaniu wielko-
12
 ści miłosierdzia Tw ojego! jak są niedbali w rozmy�
ślaniu nad Twoją męką, .z której wypłynęły te łaski
 dobroci Twojej. *; ' ' .
W idzenie Jezusa trzymajiicego (wyżej wspomuio-
uy) Szkaplerz. powtarzało się nieraz, a między innć-
mi to na szczególną uwagę zasługuje, które miała Sio�
stra N. tegoż 1846 r. w dzień Podwyższenia Krzyża ś.
14 W rześnia, kiedy Zbawiciel podczas objawienia się
swojego wyrzekł te wielkiego znaczenia i pełne, po�
ciechy słow a:  Kio nosić będzie ten Szkaplerz, w każ-
 dy piątek, dostąpi tuiclkiej pomocy ku pomnożeniu:
 Wiary, Nadziei i Miłości. Z tycli niepojętych na�
szym słabym rozumem cudów mądrości i dobroci Bo�
żej, widzimy: jak pożyteczną a nawet koniecznąjest,
potrzeba rozpowszechnienia tego nabożeństwa, dla roz�
budzenia serc odrętwiałych na te wielkie wypadki ś.
religii Chrystusa, które  niepojętą Jego miłość, najdo-
tykalnićj w historyi męki i śmierci tego Zbawiciela
pokazują. Siostra N. wciąż nalegała prosząc o zapro�
wadzenie nabożeństwa szczególnego do męki Pańskiej,
a na uczynione jej przełożenia, trudności w urzędowćm
upoważnieniu tego nabożeństwa, odpowiadała:  Chry�
s tu s Zbawiciel, wyraz
nie swoję wolę objawia, wzglę-
  dem ustanowienia Szkaplerza swrojej świętćj męki;
 usunie On zatćrn wszelkie przeszkody i ułatwi spo-
 soby do uczczenia dnia swojej śmierci, dnia tak dro-
 giego dla każdego Chrześcijanina, dnia pełnego wiel�
k ic h i wzniosłych pamiątek, dnia obfitego w skarby
 wielkich łask Bożych. Przyjdzie to jednakże do sku-.
13
 tku i to mię pociesza, że ten Szkaplerz będzie wielką
 nieocenioną drogością, zgromadzenia Ś. Wincentego
 a Paulo. ,
Przełożony zgromadzenia nie upatrywał w tem
szczególnej woli Boga. Uważał te wszystkie natchnie�
nia, za skutek konieczny, wynikający z rozpamięty�
wania męki Jezusowćj; będąc jednakże w Rzymie r.
4847, uznał za obowiązek przedstawić wszystkie szcze�
góły tych widzeń Ojcu świętemu. Ioto nad: wszelkie
spodziewanie, Ojciec ś. Pius IX przyjął to jak nowy
" środek od Boga objawiony, dla nawrócenia grzeszni�
ków. Jakoż, po takiem uslnćm przełożeniu i opo�
wiedzeniu, wydał reskrypt d. 25 Czerwca 1847 r.u-
poważniający wszystkich Kapłanów zgromadzenia Mis-
syonarzy Ś. W incentego a Paulo czyli Lazaryslów, do
poświęcania i wkładania na wiernych Szkaplerza czer�
wonego męki Chrystusowej, przyłączając do lego na�
stępne odpusty: " \
1. W każdy Piątek, dla noszących ten Szkaplerz:
/ ^ f
odpust lal 7 i tyleż kwadragen, w który odprawią
ś. Spowiedz
, przyjmą ś. Kommunię i na cześć męki
Pańskiej zmówią: 5 Ojcze nasz, 5 Zdrowaś Marya i
tyleż Chwała Ojcu i t. d.
2. Podobnież w każdy Piątek Ojciec ś. nowym re�
skryptem 1848 roku 21 Marca nadał odpust zupełny
wszystkim, którzyby dnia tego spowiadali się, kom-
munikowali, czas jakiś rozmyślali nad męką Chrystu�
sową, oraz modlili się na intencję Kościoła ś.
3. Godzien odpust 3 lat i tyleż kwadragen, dla
2
*
\
noszących ten Szkaplerz-, byleby wzbudziwszy żar za
grzechy, przez pół godziny rozmyślali o męce Pańskićj.
4. Dwieście dni odpustu za każdym razem, ilekroć
kto z żalem za grzechy całować będzie ten Szkaplerz
3,mówiąc: Przeto Cię błagamy: racz przybyć na pomoc
 sługom Twoim, któreś krwią Twoją odkupił. Te ergo
 ąuaesumusr tuis jamulis subveni, quos pretioso
 sangiiine riedemisti
5. Nadto Przełożony generalny zgromadzenia upo*
ważniony został od Ojca ś. do udzielania władzy każ�
demu Kapłanowi świeckiemu łub Zakonuemu, do po-,
święcania i rozdawania wiernym tego Szkaplerza.
Ze tyle łask tu wyliczonych, są rzeczywiście od
ś. Stolicy Apostolskiej pozwolone; dla lepszej w ia ry
i pewności, na końcu tej xiążeczki, umieszczamy ory�
ginalne reskrypta Jego Świątobliwości Piusa IX Pa�
pieża , w tłumaczeniu na język polski.
N auka o tym że Szka pierzu*
 N iech nie będą pohańbieni dla m n ie, którzy
 C ię szukają Boże Izraelski, bom dla Ciebie zna-
 s z a ł urąganie: zelży w osć okrywała oblicze m o-
 j e . (Ps. 68). Tak w duchu Proroczym Król
Dawid przewidział całą wielkość m iłości, jaką
m iał pałać Jezus Chrystus ku narodowi Judzkiemu.
Takiej miłości dowodów, my uczniowie Chrystusa,
codziennie doświadczamy. Kiedy bowiem natchnie�
nia łaski niewidzialne , przykłady budujące, (prze�
chodzą jak promienie słońca przez miejsce od wie�
ków zagnite i nie zdołają wysuszyć) przenikają ser�
ca nasze i nie zdołają je osuszyć z brzyd kości na�
łogów , i zapalić pożądaniem cnót świętych; wten-
cnas miłując Jezus sw oich , ostateczną swą m iłość
i ojcowską troskliwość pokazuje. Otwiera skarby
16
tajem nic, wychodzi z granic zwyczajnych rządów
św iatem , i cudownym sposobem zwraca na drogę
do Nieba wiodącą tych, co z niej daleko i bardzo
daleko i bardzo dawno zeszli. Ten oto Szkaplerz
czerwony męki Zbaw iciela, trudno wytłum aczyć,
dla czego zbyt skwapliwie po wszystkich krajach
Katolickich, zaczął się upowszechniać. Gdyby to
było jakie godło filantropji, o czem dziś na cały
głos krzyczą i wołają ludzie (godzący jednakże
w rzeczy samej do zniszczenia rzetelnej m iłości,
ludzie własne widoki tylko upatrujący) byłoby to
wypadkiem zgodnym z duchem czasu. ' Gdyby
wzniesiono znak jaki tajemniczego, głębokiego zna�
czenia , dla zburzenia obrzędów jako niezgodnych
z wysoko i głęboko wymuszoną duchowością wie-
ku (a w rzeczy samej pogrążonego w najohydniej*
szej cielesności), byłoby to konieczne z kolei postę�
pu oświaty. Lecz kiedy tylko krzyż Chrystusów;
a obok niego narzędzia męki bolesn ej, przed oczy
Chrześcijan stawim y... tylko serce Jezusa pałają�
ce miłością i serce M aryi, Bożej-rodzicielki prze�
szyte mieczem boleści, które łączy krzyż jako wę*
zeł wspólnych cierpień, kiedy cały Szkaplerz czer�
wony jako przypomnienie krwi wylanej, za zba�
wienie ludzi; wszystkie godła i obrazy, zbyt da-
, o " -
" " % ,
f
m ł * *
w ne, pospolite, nic nowego do nas nie m ówiące
jak słowa A postoła:  K tóż was om am ił, abyście
 praw dzie nie byli posłuszni, przed których oczy-
 m a Jezus Chrystus przed tern opisany jest, mię-
 d z y wami ukrzyżowany. O ! zaprawdę nic wię�
cej tu dojrzeć nie m ożna, jak potężne działanie
łaski B o że j, która jak drogą krzyża świat poje�
dnała z B ogiem , tak ląż drogą, (omamionych sza�
łem namiętności) znowu do cnoty i pobożności,
do zbawienia zwraca. Przyjm ując jednakże len
Szkaplerz, nie m yślm y, żeby nas Bóg przemocą
naglił do cnotliwego życia. Nie! Pan Bóg szanuje
niejako " wolność naszej woli i pom im o obfitości
łask Jego (które tylko na pozór przyjuiujein) m o�
żem y się oprzeć zbuntowaną i uporną wolą i sami
siebie zagubić wiecznie. Krzyż bowiem oznacza:
że trzeba z trudem wśród walki z namiętnościami,
wśród smutków i utrapień iść'stale drogą cierpli�
wości i cnoty. T e narzędzia męki Chrystusow ej,
przypom inając całą okropność tych rozlicznych cier�
pień Zbawiciela naszego, uczą nas: że idąc za Chry�
stusem i cnotą, trzeba się przygotować i nam do
różnych przeciwności. T e serca Jezusa i M aryi,
stoją przed naszemi oczym a, jakby dwa wielkie
ogniska, płomieniem z Nieba wziętem gorejące.
18
Trzeba przyłączyć tam i swoje serce, zapalić'je
tym ogniem świętym m iłości B oga i bliz
nich, prze�
szyć mieczem boleści i żalu .za swe przewinienia,-
otoczyć silnie cierniem mocnego przedsięwzięcia
poprawy życia. Trzeba te święte godła mieć przed
oczyma nieustannie, a wtenczas uczujemy słodycz
łez i smutku w skrusze serca naszego. Każda przy�
krość poniesiona w pokouaniu pokusy do grzechu,
jakby zadrażnienie cierniem świętej korony Zbawi�
ciela, dodawać będzie nowej siły i męztwa nadal-*
szą potyczkę, zapowiadając zbliżające kię zwycięz-
Iwo i chwałę. Doświadczymy niezawodnie, we�
dług zapewnienia Zbaw iciela, danego w objawie�
niu tego nabożeństwa : że rość w nas będą święte
i wielkie cuoly W iary, Nadziei i M iłości, kiedy
ten Szkaplerz nosić będziemy, głęboko w serce
nasze wrażając znaczenie jego. Jezus Chrystus Od�
kupiciel i Zbawiciel nasz , m ówić, będzie nieustan�
nie Ojcu Niebieskiemu za nam i: ,,Niech nie będą
,,pohańbieni dla m nie, którzy Cię szukają Boże
 Izraelski, bom dla Ciebie znaszał urąganie; ze-
 lżyw ość okryła oblicze m oje.  O ! niechże Bóg
łaskawości i m iłosierdza, z przywdzianiem tego
Szkaplerza, odzieje nas szatą nowych ludzi, ludzi
w edług serca J ego! Oby każdy z nas i słowy i
19
uczynkiem bezpiecznie m ógł powtórzyć t o , co nie�
gdyś wyrzekł Paweł ś . A p ostoł:  A ja , nie daj
 B o ż e , abym się chlubić m iał, jedno w krzyżu
 P an a naszego Jezusa C bryslusa, przez którego
 m u ie świat jest ukrzyżowan, a ja światu. W ten�
czas , spocznie łaska i błogosławieństwo Boże nad
nami według tego, jak tenże S. Apostoł zapowie�
dział:  A którzykolwiek tego prawidła dzierżyć
 się będą, pokój nad nimi i m iłosierdzie. Amen.
N a u k a o m o d litw ie w ew n ętrzn ej
czy li ro zm y śla n iu .
Nabożeństwo o męce Pańskiej najwięcej zale�
ży na pobożnem rozmyślaniu. W ielkie i nieopisa�
ne są pożytki modlitwy wnętrznej. Tu bowiem
własne m yśli, własne uczucia, własne przekona�
nia tworzą modlitwę do Boga. W modlitwach ust�
nych pospolicie używamy słów cudzych, które al�
bo nie trafiają do naszego przekonania, albo nie
są zupełnie zastosowane do naszych potrzeb, albo
ich nie rozumiemy, albo (a co najczęściej) pole�
gając na wymawianiu uslnem , myślą Bóg wie
gdzie się błąkamy. W medytacyi czyli rozmyśla�
niu tych wszystkich niedoskonałości łacno uniknąć,
20
a niektóre zdarzyć się nawet nigdy nie mogą. P o�
mimo to jednakże, ten rodzaj modlitwy zupełnie
jest zaniedbany. Nic dziwnego, że laka u nas nie�
stałość w dobrych przedsięwzięciach; kiedy te po�
dobno zaw sze, oparte są na czczych wyrazach i
to najczęściej nie z przekonania i z serca pocho�
dzących, ale prosto cudze myśli z książki prze�
czytane i wymówione naszemi usty. Poprawm yz

to nasze zaniedbanie własnego zbaw ienia, a na�
uczmy się jak rozm yślać.potrzeba, z tych oto kil�
ku następnych uw ag:
i. Nim przystąpisz do rozmyślania, przygotuj
duszę tw oję, jak mówi Pismo ś., to jest: z m o�
cną wiarą wyobraz
sob ie, że Bóg jest lu obecny,
patrzy na cieb ie, słucha mowy serca twojego. Nie
czyń tego też nigdy, byfe z b y ć; ale zbierz całą
uw agę, przyi wołaj w pomoc całą m oc wiary, pa-
" .
m iętając, że tych chwil kijka czasu (rzucając świat
i ludzi) masz z twoim Bogiem na; tajemnej zosta�
wać rozm ow ie.' W ierz m i, wierz Ojcóm śś., któ�
rzy na tern pierwszein przygotowaniu do m odli�
twy, bardzo wiele liczą  i rzeczywiście, na tern
ledwo n iecały pożytek modlitwy naszej się.opie�
ra , i ztąd wypływa. Tak stojąc w obliczu Boga,
przypomnij sobie wielką potęgę, niezrównaną świę-
21
tośd, niepojętą sprawiedliwość, nieograniczoną do�
broć tego Boga, przed którego obecnością zosta�
jesz... ty... grzeszna d u szo!... zmazana tylą nie�
dorzecznościami sprośnem i, z sukienką niewinno�
ści (na chrzcie daną) w łachmany podartą, cała
zraniona i jadem grzechu przesiękła z twojej w ła�
snej winy, boś sama w pokusy lazła, a nieraz ich
z utrudzeniem wielkiem szukałaś, nędzna i uboga
na duszy i na ciele. W ielka to łask a, że ci Bóg
pozwala przystąpić do siebie i z tobą mówić i w y-
. słuchać tajemnic serca tw ojego; aby udzielić rady
Ojcowskiej, przyjacielskich przestróg. Idz
że prze�
to na tę rozm owę tajemną z twoim Panem, Stwór�
cą i Z b a w cą , mając serce odziane szatą pokory,
z żalem za twoje w ykroczenia, ze wstydem za tw o�
je zapomnienie na wolę twojego Boga. Idz
doń
jak zbrodniarz przed stolicę Sędziego, ale z du�
szą pełną nadziei. Bóg rzeczywiście jest straszny
Sędzia dla zbrodniarzy, dla grzeszników , którzy
leżą i ponurzeją się w nieprawościach nie usiłu�
ją c dz
wignąć się ze swT stanu; ale obok tego
ego
jest On czulszy nad najlepszą m atkę: bo jak tyl�
ko widzi pokorę, widzi żal za swój błąd, z łaska�
wością i miłością nieopisaną, upom ni, przestrze�
ż e , lekko czasem ukarze, zapomni wad naszych,
22
i jak miłe dziatki, uściskiem i pocałunkiem m iło�
ści macierzyńskiej obdarzy i do serca swojego przy�
garnie, i popieści tak słodko i m iło, jak na zie�
mi ludzie pieścić nie umieją. Taki to jest ten Bóg,
z którym masz na modlitwie rozm awiać, takie ma
być usposobienie tw oje, ze względu na stosunek
nas grzesznych z Jego świętością. Przeproś tego
Boga jedn�m szcz�r�m westchnieniem za twoje
grzechy, i proś aby ci nie odm ówił pomocy do roz�
myślania z pożytkiem twoim. %' .
" 2 . Przeczytaj cząsteczkę z tego, coś sobie do.
rozmyślania w ybrał, i w milczeniu rozważaj, roz�
szerzaj przeczytane praw dy, a choćbyś z rzeczy
czytanej i do innej przeszedł (byle treści religij�
nej) nie rób sobie w tein niepokoju, owszem puść
swobodnie czynność całej imaginacyi i nicz�m nie
ograniczaj wszelkich uczuć św iętych, jakie obudzać
w tobie będzie łaska Ducha najświętszego. Po
chwili takiego rozmyślania,, pomagaj sobie nowemi
uwagami czytając dalej i podobnie rozważaj.
3. Trzecią częścią medytacyi jest przedsięwzię�
cie dobre , czyli postanowienie : albo unikania ja �
kiej wady, albo też ćwiczenia się w jakiej cnocie^
Wie trzeba w t�m żadnej pracy i trudu, Pełni je �
steśmy grzechów , obłąkań Ą.n ied orzeczn ości, a
23:
każda prawda św ięta, każdy przykład przez Chry�
stusa zostawiony, przywiedzie nam n am yśl nasze
niedołęztwo i słabość. Nie czyń też nigdy ogól�
nych przedsięw z ię ć,, ale jak można , niechaj te bę�
dą praktyczne do naszych niedoskonałości i codzien�
nych stosunków życia, zastosowane. Naprzykładr.
kiedy będziesz rozważać te słowa twojego Zbaw i�
ciela na krzyżu: ,,O jcze! odpuść im , bo n ie w ie -
. ,,dzą co czynią  pomyśl czyniąc przedsięwzięcia::
oto ja tak często niecierpliwością grzeszę, wp*.
względem sługi, będę więc dzisiaj o ile zdołam
przebaczającym, z cierpliwością i łagodnością upo�
mnę za uchybienia, a tern więcej strzedz się (sta�
nowię) słów obelżyw ych, przeklęslw �i wszelkiego
, zapomnienia się na świętość mego powołania Chrze�
ścijańskiego.
4. Nakouiec trzeba zamknąć i zakończyć roz�
myślanie trzema aktam i, według nauki ś. Fran�
ciszka Salezego: Dziękczynienia Bogu, za święte m y�
śli i dobre przedsięwzięcia, jakie On w sercu obu�
d ził; Ofiarowania Bogu, jegoż własnej dobroci nam
okazanej, krwi przenajdroższej Jezusa Zbawiciela*
śmierci i zasług Jego, a razem i naszych dobrych
chęci i postanowień; Prośby .do Boga, aby uczynił,
nas uczestnikami zasług z Jego męki wynikających*
4
, , " . S fi
" , "
24
aby raczył błogosław ić naszym przedsięwzięcióm.
Tu można dodać prośby: za Kościołem ś., za ty�
mi dla których mamy szczególne obowiązki, i prze�
łożyć Bogu nasze potrzeby duszy i ciała, których
najbardziej i najpilniej skutku wyglądamy. Z tych
uwag najwięcej, które serca naszego dotknęły, al�
bo zrodziły w nas jakie nowe święte lub słodkie
uczucia, które w jakikolwiek bądz
sposób szczegół-�,
ne wzruszenia pobożności obudziły w duszy naszej,
trzeba, jak tenże S. Franciszek radzi, uwić bukiet
woniejący, którego wonią często ożywiać duszę na-
szę upadającą nieraz pod przemocą pokus każdego
dnia życia naszego.
Tak duszo Chrześcijańska rozmyślać ci potrzeba
nad męką twojego Odkupiciela Jezusa, a tych łask
jakie do twej duszy spłyną wyobrazić nawet sobie
nie zdołasz. Nie trwóż się ani mieszaj lem bynaj�
m niej, że w początku napotkasz trudności: jedne
z przyczyny, żeś nigdy takiej modlitwy nie o d p r a �
w iała, inne zn ow u , nieprzyjaciel twój duszo po�
bożna ! nagromadzi na tej nowej drodze do Nieba.
Ty stale baw się rozm yślaniem , choćby się lobie
zdaw ało, że najuiepożyteczniej rozm yślasz, choć�
byś cały czas rozmyślauia (pomimo woli) obcemi,
myślami była rozryw aną, nie umiała przeczytanej
25 . ;
rzeczy rozwijać i rozszerzać; ty nie porzucaj roz-
rayślauia, a swoją wytrwałością doczekasz lej chwili,
kiedy M edylacya, będzie dla ciebie najmilszą chwi�
lą roskoszy i słodyczy Niebieskich. Amen.
" **� " "
*
Załączani tu rozmyślania wyjęte z dzieł S. Al�
fonsa Ligorego. Możesz z nich albo jedną brać
jia ra z, albo cząsteczkę z jeduej, jeżeli to dostar-
czy ci dosyć materyi na czas.rozpamiętywania, so�
bie oznaczony.
"
'N
.f&*l
K o / n v s i i \ i i
n a d męką z bawi ci el a ś wi at a
CHRYSTUSA PANA.
W yjście Jezusa Chrystusa dp Jeruzalem*
1. Gdy Zbawiciel nasz ujrzał, iż nadeszła chwila
w której umęczon być ma, szedł z miasteczka Be-
taoji do Jeruzalem. A gdy był w pobliżu, pójrzał
na miasto one i zapłakał.- Ujrzawszy miaslo, pła�
kał nad nićm (A
. X IX . 41). Chrystus Pan zapła�
kał nad miastem onem , albowiem przewidywał iż
to zburzonem zostanie za zbrodnie mieszkańców
swoich, Syna Bożego na śmierć wydać mających
O Jezu! nie nad Jeruzalem samem płakałeś wtedy!
Płakałeś nad duszą moją, sobie na zgubę grzeszącą;
\
27
a miasto zbawienia, ku czemu życie Tw oje poło�
żyłeś dla n ie j, bieżącą ku wiecznemu potępieniu.
W ięc i ja płakać będę: i tonąć będę we łzach nad
nieprawości m ojem i; iżem Cię opuścił i wzgardził
Tobą, - Najświętsze dobro m oje! A Ty mi Panie m i�
łosierdzie T w oje okażesz!...
2. Jezus wszedł da miasta, i lud wybiegł prze�
ciw ko niemu, i przyjął Go okrzykami wesela. Dla
uczczenia Jego, rzucano Mu pod nogi gałązki pal�
my; a niektórzy siali Mu po drodze odzienia sw oje.
Któżby wtedy rzek ł, że len , którego z taką czcią
i poszanowaniem wprowadzano do miasta; którego
za Messjasza uznano; że Jezus, w kilka dni potem,
przechodzić będzie po tychże ulicach skrępowany
srom otnie, skazany na śmierć, i na barkach sw o�
ich dz
wigający krzyż, na którym ducha miał w y�
zionąć? Któżby rzekł, iż tenże sam lud, który oto
wykrzykiwał:- Hosanna Synowi Dawidowemu: bło�
gosławiony który idzie w Imię Pa?\skie ! (Mat. X X I.
9) w ołać, będzie, zmuszając Piłata, iżby Go na
śmierć wydał: strać, slrać9ukrzyżuj Go! (Jan X IX .
19). Lecz ty duszo m oja, ty powtarzaj zawsze i
wołaj w dzięcznie: Blogoslawiofiy który idzie w Imię
Pańskie! Bądz
mi błogosławiony teraz i zawsze,
T y, Zbawicielu świata, coś przyszedł na ziemię,
abyś nas z potępienia wybawił. O Zbawicielu!
zbaw m ię!... , , : * ; . .
3. A gdy wieczór nadszedł, i nikt Jezusa nie
" prosił na nocleg, szedł:do Belanji na p ow rót.
O najsłodszy Zbaw icielu! ów lud bezbożny odm ó�
w ił Ci przytułku; lecz ja Cię do nędznego serca
mego zapraszam. ' Niestety! był czas taki,, żem i
ja także wyganiał Cię z przybytku duszy mojej;
lecz teraz wolę Cię raczej posiadać jednego nad
wszystkie skarby świata; bo Cię miłuję jedynie, i
już mię od Ciebie rozłączyć nikt nie potrafi. Grzecli-
by mię tylko oddalić m ógł od Ciebie; lecz ja w po�
m oc Tw oję ufam, i w orędownictwo Świętej Matki
naszej Maryi; a tak pokonam wroga duszy mojej.
Modli twa u st n a.
O Zbawicielu m ój! któryś życic Tw oje poświę�
cił dla wyjednania mi przebaczenia, czemże Ci się
odwdzięczę? Im więcej mię skłaniasz ku miłowaniu
Ciebie, tern niegodniejszyrn znam się, jez
li Cię
z całej duszy i z całego serca nie miłuję. Tyś Bóg,
wziąwszy życie ludzkie dałeś je za mnie; a ja grze�
sznik nędzny, nie miałżebym życia m ojego oddać za
Ciebie ? Obym je m ógł całkowicie poświęcić Tobie,
t
29
Ciebie miłując jedyn ie, Ciebie słuchając, Tw ojej '
się dosługując łaski i miłosierdzia T w ojego! Tyś
grzechy nasze i bole nasze przyjął na siebie. Praw-
dziwie choroby nasze On nosił, a boleści nasze On
odnosił (Iz. LIII. 4). ,,T yś m ocą swoją nas stwo�
r z y ł , a własnem cierpieniem odkupił. (Aug.)
Dajże o Jezu! przez tę miłość Tw/oję, którąś nas
m iłował na krzyżu, daj mi łaski tyle, iżbym Cię
całem sercem pokochał. I oto Cię kocham , nie�
skończona dobroci! i kocham Cię nad wszystko!
.dobra innego nie pragn ę, jeno m iłości T w ojej!
Amen.
r
30
II.
Jezus modli się w Ogrojcu.
* Z . * r , ś %
94 � , f y ą
1. Onego w ieczora, wiedząc iż nadeszła godzi�
na męki Jego , Jezus umył nogi uczniom i ustano-
 w ił Święty Sakrament Ołtarza; aby śmiercią nawet
nie rozstać się z nami, lecz nam całkowicie oddać
siebie samego. I udał się na górę Oliwną, na m iej�
sce zwane Getsemani; albowiem tam miał być poj-
mau. A gdy począł się modlić, aż oto padły nań:
trwoga i smętność. Począł się smucić i tęsknić so�
bie (Mat. X X V I. 37). Zatrwożyły Chrystusa męki
* % one i śmierć okrutna, których srogość przedwcze-y
"
śnie w idział: alić się ich nie zrzekł i przyjął je
wszystkie, chociaż dreszcz konających i śmiertelna
niemoc Go opadła* tylko będąc w ciężkości dłużej
* się modlił (A
. X X II. 4 3 ). ; ' /
- ' V**' .  y \ . * V " :
%
31
2. Prosił) Jezus Boga Ojca, modląc się i mówiąc:
Ojcze mój, jeżli można  rzecz, niechaj odejdzie o-
demnie ten kielich (Mat. X XV I. 39). A to, iżby dla
nas nauką było, jako w uciskach naszych, wolnoć
jest Boga o zdjęcie onycb upraszać, wszakże świę�
tej woli; Jego się oddając, a z Chrystusem mówiąc:
Wszakże Jnie jako ja chcę, ale jako Ty (Tam że).
O Jezu !Łniech mi się we wszystkiem dzieje wola
Tw oja, a nie moja; podejmę z ochotą krzyż każdy,
który Ci się zesłać na mnie podoba* boś Ty nie�
winny lak srodze cierpiał przez miłość dla mnie,
a jakżebym ja, grzesznik i piekła godzien, cierpieć
nie miał dla Ciebie?
3 . Tak ciężkim smutkiem rażony był Jezus, iż
byłby śmierci uległ natychm iast, gdyby jej Bożą
mocą swoją nie oddalił od siebie, aby się za nas
umęczyć dać i ukrzyżować. Smętna jest dusza mo�
ja aż do śmierci (Mat. XIV. 34). Nader ciężkim
smutkiem smucił się w on czas Jezus, albowiem
przewidywał niewdzięczność ludzką; albowiem to
widział, iż ludzie miasto odpłacania mu miłością
za miłość, tbrażać Go nie przestaną grzechy swo-
jem i: więc oto te grzechy nasze, krwawym Gó po�
tem pociły, I stal się pot Jego, jako krople krwi
zbiegającej ni ziemię. (A
. XXII. 44). O mój Jezu!
r
. ; 32 " , ; .
nie tylko kąty, nie tylko biczowanie, korona cier�
niowa i krzyż męki Ci zadawały, jeszcze i grzechy
m oje trapiły Cię w Ogrojcu! Dozwólże Panie, abym
bole Tw oje podzielał, abym nienawiści doznanej
przez Ciebie uczestnikiem pozostał. Dozwól mi się
łzami gorzkiem i aż do śmierci zalewać, na okupie�
nie smutków, któremi Cię trapiłem. O Jezu! m i�
łuję Cię! przygarnij mnie do siebie, służyć Tobie
pragnącego grzesznika. A Ty Maryo, poleć mię Sy�
nowi Twojem u, smucącemu się nademną i trapio�
nemu przezemnie. ! : . .
. " ' Mod l i t wa us t na. -
Błagam Cię Panie, udziel mi z boleści-Twoicb,
/ " * "
którem iś bolał nad grzechy m ojemi. Już się nie-
% " / �
mi brzydzę, jakoś Ty niemi się brzydził.-O dw róć
Panie Tw e oczy od złości moich, bo piekła niestar-
czy na pokaranie on y cb ; a pójrzyj na Tw e męki
w łasne, któreś ucierpiał za mnie. W Tobie na�
dzieja m oja, miłosierny Jezu. Kocham C ię, k i �
cham, i wiecznie kochać Cię pragnę. Przez za.^iu-
gi wstrętu i sm utku, któregoś doznał w O grojcu
daj mi Panie żarliwość i męztwo ku słpteniu w spra
.  JM
/
wie chwały Tw ojej. Przez zasługi konania Tw ego,
daj mi siłę w ytrw ałości, iżbym się oparł nagaba-
niom cielesnym i pokusom piekielnym. Udziel mi
łaski Twojej Jezu,' abym się krzepił, zalecał Ta-
bie, Ą.powtarzał z Tobą: Nie jako ja chcę, ale ja�
ko Ty. ,Teraz i zawsze niech się dzieje wola T w o�
ja , a nie moja. Amen. "
" I " 1 * "
34
III.
Jezus pojman i stawion przed Kaifasza.
1. Gdy się zbliżyła naprowadzona przez Juda�
sza tłuszcza, Jezus powstał z miejsca i szedł prze�
ciwko nim, i oddał się im bez oporu; pojmali Je�
zusa i związali Go (J. XVIII. 12). O niepojęta głu �
poto ! Boga Stworzyciela -krępować w ięzam i, jak�
by pojmanego złoczyńcę! W iążą Mu ręce, przej-
rpują Go pow rozem ; ów Go pięściami okłada, a
niewinny Baranek milczy cierpliwie i policzkować
się daje, aby się spełniły słowa Proroka: Ofiaro-
wanjest iż sam chciał f a nie otworzył ust swoich;
jako owca na zabicie wiedzion będzie. (Iza. LIII. 7.)
I słowa nie rzekł, i skargi nie puścił, albowiem
dobrowolnie na śmierć się za nas wydał, i jako Ba�
ranek wiązać się pozwolił i w jeść na m ęki, głosu
nie dobywszy. -
35
2. Jezus obarczony w ięzy'w chodzi do miasta.
W rzawą ouą zbudzeni ze snu mieszkańcy, cisną się
do okien pytając: kto jest ów zbrodzień wiedziony?
I słyszą na odpowiedz
: iż to jest Jezus Nazareński,
o którym uznano, iż jest fałszywy prorok i zwo-
dziciel. I stawiony przed Kaifasza, pytany jest Je�
zus , jacy są uczniowie i jaka. nauka Jego ? Jaw-
niem nauczał, odpowiedział Jezus: Pytaj tych, któ�
rzy słuchali, com im mówił: oto ci wiedzą com ja
mówił. A gdy to wyrzekł, jeden z służebników sto�
jący lam, dal policzek Jezusowi mówiąc: Tak od�
powiadasz najwyższemu kapłanowi ? (J. XVIII. 2 1 ,
2 2 ). O wielki Boże!, mogłaż na podobną zasłu�
żyć zniewagę tak mądra, a. tak pokorna odpowiedz
?
Lecz Tyś o Jezu! znosił tę obelgę, dla zmazania
obelg, klórern ja popełuił przeciw Ojcu Tw ojem u!
3. Poczem Arcykapłan rzekł mu: Poprzysięgam *
Cię przez Doga żywego, abyś nam powiedział jeiliś
Ty jest Chrystus Syn. Boży ? *(Mat. XXV I. G3). A
Jezus mu rzekł: Jam jest. (Mat. XIV. 62). Na te
-słowa,, miasto upaść na twarz i uczcić Boga swo�
jego, Kaifasz rozdarł szaty na sobie, i rzekł obra�
cając się ku inuym kapłanom: Cóż dalej potrzebu�
jemy świadków? otoście słyszeli bluinierstwo: co
%
się wam zda ? A kapłani zawołali^ winien jest śmier-
9
f.
" " : " / . " ; " " " ^
i
- 36
ci. (Mat. X X V I. 6 5, 66); Zacz�ni, jako świadczą
E w anjeliści, poczęto plwać Mu na twarz, i policz�
kować G o, i bić; a niektórzy Mu zakrywszy twarz
- - chustą, policzkowali Go, mówiąc na pośmiewisko: -
. Prorokuj nam Chrystusie, kto jest który Cię ude- .
rzyl? (Mat. X XV I. 6 8 ). ^ W szechm ocny Panie, ze�
zwoliłeś na to, aby służalce i m olłoch sromotną
sobie robili igraszkę, naigrawaniem się z Ciebie?
Ol* jakoż ludzie, uznawszy tę pokorę T w oję, któ�
rąś się dla nich spokorzył, miłością się nie zapalą
i " i %
ku Tobie? Jakże i ja pierwszy, złości mojemi obra�
żać Cię ważyłem się dotąd? Ciebie, któryś już znie-
wag tyle wytrzym ał dla m nie?. Odpuść mi, odpuść
nieskończona m iłości! Albowiem gorzko boleję nad *
winy m ojem i, i już Cię więcej obrażać nie chcę.
A Ty Matko moja M aryo, wstaw się za mną do
Syna Tw ego sromoconego. niegodnie, i wyjednaj u
* , Niego przebaczenie dla mnie.
/ . . ' . "
p "
^ - >
M odli twa u s t n a.
r  0 miłości Boska! którą Bóg związany, śmierć^
' ,,przyjął za lu d zi! (Ś. W aw. Justyn de Lig. Vil.
" " " .
C. 6.) O Jezu! któryś za grzechy m oje karę przy�
ją ł na siebie! Ponieważeś mi Twą śmiercią drogę
" t " " "  I " .
" "  i V ' " % # # , " "
37
do życia niebieskiego otw orzył; dozw ólże, abym
le dni resztę, które przeżyć mam na ziem i, cał�
kiem usłudze Twojej poświęcił. Udziel mi k u te�
mu pomocy łaski Tw ojej. Ty Królu Niebieski, Sy�
nu Najwyższego.! któryś w miejscu czci i uwielbie�
nia, zelżywości i wzgardy od stworzeń Twoich do-
zuał; zapomnij utrapień, jakie Ci sprawiłem , a
spojrzyj na mnie onem dobrolliwem wejrzeniem,
jakiem patrzałeś na Piotra, gdy się ten Ciebie był
zaprzał: aby i mnie jak jego, wejrzenie Twoje prze�
niknęło dusznie; abym jak on, i ja grzechów mo�
ich płakał aż do śmierciT Panie wesprzyj m ię! Pa�
nie zmiłuj się nadem ną! Amen.
----- &Qc-----
- i
%
38
IV.
%
Jezus stawion przed Piłata i Heroda.
Barabasz wypuszczony.
1. Skoro nadszedł ranek, podano Jezusa Piła�
towi Staroście, aby Go skazał na śmierć. A P i�
łat uznawszy Go niewinnym , wyszedł do żyd ów
i rzekł im:  2Vtc nie na)duję toiny w tym człowieku
(A
. X X III. 4 .) Lecz oni domagali się wielkim gło�
sem, aby potępion został. W ięc Piłat zesłał Go na
sąd Heroda: a Herod zażądał iżby Jezus zrobił cud,
albowiem słyszał o tych, które był czynił wprzó�
dy. Lecz Jezus milczał, i do nieprawego zuchwalcy
przem ówić nie chciał. Zapraw dę, biada duszy, do
której Bóg przemawiać zaprzestał! I jam jest
grzesznik Panie, i jam niegodzien, abyś odzywał
się do m nie; bom przestróg Twoich nie słuchał,
pogardzałem niemi: i gdybyś winy moje karać po�
stanow ił, odstąpiłbyś mię także; przecieś mię nie
odstąpił miłościwy Jezu! W ięc przemawiaj do mnie:
m ów Panie, bo słucha sługa Tw ój, przemawiaj do
39
m nie, ucz m ię, jako mam czynić, abym Cię od�
tąd nie obraził niczem. - '
2 . Obrażony H erod, iż Jezus nic mu nie odpo�
w iadał, zesłał Go z przed oblicza sw ego, uczy�
niwszy zeń pośm iewisko, a oblókłszy Go w szalę
białą, jako odziewano szalonych, kazał Go lak sta�
wić przed Piłata na powrót. I naigrał obleczonego
w szalę białą, i odesłał do Piłata. (A
. XXIII. 11.)
O Zbawicielu św iata! wodzono Cię po ulicach mia�
sta odzianego barwą szaleńca! I tej Ci żalem nie-
omieszkano zniewagi. W ięc jez
li świat zepsuły, mą�
drości Bożej o szaleństwo przygania, zaiste, szczęśli�
w y len , kto uiedba o poklaski ludzi, ani znać co
praguie, jeno Chrystusa ukrzyżowanego, bole i znie�
wagi: szczęśliwy, kto z Apostołem mówi: Abowiem
nierozumiałem żebym miał co umieć między wami,
jedno Jezusa Chnjsiusay i lego ukrzyżowanego, (do
Kor. II. 2).
3. Żydzi mieli len zwyczaj, że im Starosta Rzym �
ski wypuszczał na W ielkanoc jednego z więz
niów:
>vięc Piłat zapylał ludu i rzek ł: Iilórego chcecie
wypuszczę wam: Barabasza, czyli Jezusa? (Mat.
X XV II. 17). Barabasz był złoczyńca, m ężobójca i
złodziej, i był w obrzydzeuiu u poczciw ych; zaś
Jezus był niewinny; jednakże żydzi wybrali Bara-
4*
s
f
40 ' .
basza. Ileż to razy i ja wybierałem podobnież!
Ileż to razy błahą uciechę lub wolę własną, nad
Tw oję wolę przeniosłem ! Aby się nie zrzec lichej
zabawy, Ciebiem się zrzekał, dobro nieskończone!
Lecz już od dzisiaj Ciebie nad wszystko, nad ży�
cie samo Cię kocham. Boże miłosierny, zmiłuj się
nadem ną! Najświętsza Panno Maryo przyczyń się
za mną.
; ' Modli twa u s t n a .
Oto płou.ę wstydem i we łzach rozpływam się
" najdroższy mój Zbaw iciela, że znając Ciebie du�
szy mojej świadczącego tyle; z upodobaniem prze�
cież znikomego świata chwytałem się datków, i że
dla dobra ziemskiego Ciebiem się zrzekał, najmil�
szy! Odsłoń mi Panie głębokość dobroci Twojej,
abym Cię silniejszą coraz miłością pokochał, a ku
Twem u upodobaniu zdążył. A gdzieżby znaleść
lepszego, m ilszego, świętszego i miłościwszego
nad Ciebie? Kocham Cię niewyczerpana dobroci!
Kocham Cię więcej niżeli powiedzieć umiem, i.żyć
pragnę dla Ciebie tylko jedynie, boś Ty jest jeden
wszelkiej miłości godzien. Amen.
41
V. ;"
Jezus biczowan u pręgierza.
1. Wtenczas tedy Piłat wziął Jezusa i ubiczo�
wał. (J. X IX . 1.) Zaiste, bezbożnyć to sędzia, któ�
ry żadnej nie znalazłszy przyczyny, niewinnego
skazał na srogą i haniebną karę biczowania. Lecz
ta' męka Jezusowa dla ciebie duszo moja podjęta,
więc ty bież tam i patrz, jak oto Baranka Bożego
porywają oprawcy i powrozami wiążą u pręgierza,
i m ów : Błogosławione bądz
cie mi więzy, coście do�
brotliwego Odkupiciela świata ręce krępowały. Skrę�
pujcie i serce m oje, i do Bożego serca je uwiążcie,
ażebym odtąd nie szukał i nie chciał, jeno woli Jego.
2. Oprawcy chwycili za bicze i rózgi i chłostać
niemi wzięli ciało Chrystusowe. W net je sińce o-
kryły i krew tryskać poczęła; już bicze i rózgi świę�
tą krwią zbroczone, już ziemia nią zlana dokoła,
..ciało posieczonc odskakuje w kawalcach, już kości
obnażone sterczą... a okrulniki smagają jeszcze po
krwawych ranach, po kościach nagich.-.. A Jezus
% * - 4**
42
Jezus się nie użala, milczy, tylko ciężką męczarnię
swoję sprawiedliwości Bożej za grzechy nasze po�
leca. Jako Baranek bez glonu przed tym który go
strzyże, tak nie otworzył ust swoich. (Dz. Ap. V lli.
3 2 .)  O! padnij tam duszo moja, zmyj się tą krwią
bez zmazy, klórę Jezus wytoczyć z ciała swego do�
zw olił, abyś o miłości Jego ku tobie powątpiewać
nie m ogła  Każda rana Twoja Panie świadczy mi
naocznie, jak jest nieprzebrane miłosierdzie Tw oje
nademną. Każda rana Twoja serca się m ojego do�
maga. M ógłz
ebym się ociągać z ofiarowaniem go
T o b ie ? Przyjm je Panie i sprawuj niem , aby Ci
statecznie wieruem i posłusznem było.
v 3. Gdyby Syn Boży jedno tylko uderzenie, lub
jednę obelgę przez miłość ku mnie poniósł, jużbym
się za ten dowód niezasłużonej łaski do wiecznej
Mn znał wdzięczności, i wiecznie służyć Jemu pra�
gnął; a jakąż służbą odsłużę Panu tę niepojętą do�
broć, przez którą za grzechy moje tak srogą w y�
trzym ał m ękę, iż ciało Jego zbite,, zmiażdżone,
poszarpane w płatki, jak u trędowatego, jedną się
raną zalało! Zranion jest za nieprawości nasze...
a myśmy go poczytali jako trędowatego. (Iz. LIII.
5, 4 .) Zaś i pod tę ciężką chwilę biczowania, Je�
zus o duszy mojej myślał tylko, i na wybawienie
43
jej z piekła, mękę swą Bogu Ojcu ofiarow ał O
Panie! pojąć nie mogę, jakem oto lat już tyle prze�
żył niemiłując Ciebie? Rany Jezusowe wiejcie we
mnie m iłość ku B ogu m em u! Maryo Malko m iło�
sierna! błagaj za m ną, abym posiadał tę m iłość!
Modli twa us tna.
Stwórco Nieba i ziem i! nieskończony w dobro�
ci! nieprzebrany w m iłosierdziu! Oto rany Syna
T w ojego, miłość Jego serdeczną i niewdzięczność
moję przed oczy mi wyrzucają. W iem , że grzechy
m oje są niezmierne, lecz ofiara Chrystusowa z ni-
czem się m ierzyć nie może. Przez Jego zatem świę�
te zasługi, daj mi Ojcze miłosierny przebaczenie,
m iłość i Niebo. Jakażby wieczność moja była, gdy�
by się 'Chrystus dla zbawienia m ego nie poświęcił!
A przecież Panie, znając oną d rogę, którąś mi
usposobił, na nowo się potępiałem , łaskę Tw oję
marnowałem i stroniłem od Ciebie! Lecz Tyś mię
Ojcze światłem Twojem ośw iecił, ażebym nie trwał
w zaślepieniu; Tyś mię niegodnego w yw lókł z bar�
łogu grzechu. Tyś serce moje napełnił rozczule�
niem i skruchą! Brzydzę się przestępstwy memi
' * v -
.  " 44
i trzymam je w ohydzie i pałam żądzą miłowania
Ciebie. Te łaski Tw oje ufanie mi dają, żeś mi
przebaczył, żeś mię nie odstąpił, że pragniesz zba�
wienia m ego. Bądz
mi pochwalony Zbawicielu mej
duszy za lo m iłosierdzie T w oje! W Tobie nadzie�
ja m oja; w zasługach Twoich moja ufność. W e�
sprzyj m ię, abym już więcej nie zapomuiał o T o�
b ie, i abym staranie moje w to położył jedynie,
jako się przypodobać Tobie. Amen.
VI.
Jezus ukoronowali cierniową koroną, i
Królem na szyderstwo przezwany.
1. Ubiczowawszy Jezusa, wiedli Go w gieri R a�
tuszową , i obnażonego czerwoną płachtą narzucili
mówiąc, iż to jest płaszcz Jego Królewski, i dali Mu
w rękę trzcinę w miejscu berła, i z cierni uplótł-'
szy koronę, na głow ę Mu ją włoży%li. A zwlókłszy
" m
Go włożyli nań płaszcz szarlalny. I uplótłszy ko�
ronę z ciernia, włożyli na głowę Jego, i trzcinę
w prawicę Jego. (Mat. X XV II. 2 8, 2 9 .) I bili Go
trzciną po głowie, aby ją głębiej cierniami zaranić.
A plując nań wzięli trzcinę i bili głowę Jego. (Tam �
że 3 0 ). Jakąż nieznośną mękę kolce cierniowe
sprawiły Chrystusowi! lecz gorszą i dotkliwszą spra�
wują Panu memu nieczyste myśli moje. O Jezu!
brzydzę się niem i, i gorzej śmierci brzydzę się
niem i, bo oue nieraz serce Tw oje zasmuciły. Ale-
46
skoroś mi Panie miłość Tw oję poznać dozwolił, nic
już nie pragnę, nic kochać nie ch cę , prócz Ciebie.
2. Jezu ! twarz i piersi Tw oje krwią się zalały,
lecz Ty się nie skarżysz na sąd , a cierpisz. Król
Nieba i ziemi, szyderstwem gminu obwołau królem
wzgardliwym, aby się spełniły słowa Proroka: Na�
stawi bijącemu Go czeluści, nasycon będzie urą�
gania. (Tren. III. 3 0 .)  I jam też Tobą pogar�
dzał Chryste! Alić boleję dzisiaj na to, i wielbię
Ciebie,, i kocham Ciebie, i umrzeć pragnę na po-,
świadczenie m iłości mojej ku Tobie. Matka Boża
objawiła Świętej Brygidzie: ,,iż korona cierniowa
 n a głow ę Syna Jej wtłoczona, tak ją głęboko ra-
 n iła , iż krew strumieniami zalewała twarz Chry�
s tu s o w ą . (w Obj. Ś. Brygidy Roz. L X X .) Ztąd
woła na nas błogosławiony Dyonizy Kartuz.  O lu -
 d z ie ! jez
li nie kochacie Jezusa dla tego że dobry,
 d la t e g o że Bóg; kochajcież Go przynajmuiej dla
 te g o , iż tyle w ycierpiał dla zbawienia waszego.
(Do Roz. XVII. Mat.) ;
3. Ci, za których cierpiałeś Jezu, przesadzali się
w złości, aby Ci męki.najdolęgliwsze wymyślić. W y �
śmiewając i hańbiąc klękali wkoło Ciebie, witali
Cię Królem Żydow skim , a od śmiechu się zano�
sząc, policzkowali Ciebie ! A kłaniając się przed
Nim, naigrawali Go mówiąc: Bądipozdrowion Kró�
lu Żydowski (Mat. X X V II. 2 9 .), i dawali 3/w po-
liczki. (Jan X IX . 3 ).; \ * '
O duszo m oja! ly pozostań wierną Panu twoje�
mu , ty w Nim uznawaj Króla królów i W szech-
. m ogącego nad wszyslkiem , co było, co jest, i co
będzie! Błogosław Panu twemu, dzięki Mu składaj
i miłość twą Mu ofiaruj, jako ci On swoję wyświad�
czył, dając się sromotuie Królem mianować Grze�
chów moich zapomnij Pauie, bo Cię już więcej o-
: brażać nie chcę, a szczerze miłować Cię pragnę.
Lękam się tylko ułomności m ojej, więc błagam
$ Ciebie, Ty mi ją napraw miłosierdziem T w ojem !
Ty pokrzep wątłe siły m oje, iżbym nie upadł, a
dotrwał w postanowieniu m ojem . A Ty M aryo!
cudowna, wspieraj mię potęgą orędownictwa Twego*
M o d l i t w a us tna.
Tak jest, kocham Cię Jezu, mam nadzieję w T o-
H * " i
a* bie i poruczam się T ob ie! Odkupienie moje koszto�
wało Cię siła; zbawienie m oje nie kosztuje Cię zgo-
B
J
ła , owszem pożądauem jest T ob ie; bo w iem , iż
pragniesz, ażeby każdy zbawionym został, a ża�
den potępieniu nie uległ. Jeżli grzechy moje m ię
trwożą, dobroć mię Twa ubezpieczą. W ięc wołam
z Prorokiem T w oim : By mię tez zabił, w Nim
ufać będę... A On będzie Zbawicielem moim. (Job.
XIII. 15, 16.) Choćbym się Panie oderwał od Cie�
bie, ufać w Ciebie nie przestanę. Bo Ty przygar�
niasz zbuntowanego niewolnika, skruchę jego li�
znąwszy , aui mu dozwrolisz trawić się ^apróżno
żalem i pokutą. Tyś mię szukał Panie i przywa�
biał ku Tobie, gdym gardził miłością Twoją; więc
nie mam się o co lękać, abyś mnie odegnał, gdy
się z Tobą połączyć pragnę i gdym Cię ukochał
nad wszystko. Panuj uadenmą! rozkazuj woli mo�
je j! a daj mi łaskę, abym nie upadł, a rozkazy
Tw oje wypełnić potrafił. Amen.
M
49
VII.
Piłat ukazuje ludowi Jezusa mówiąc :
Oto c z ł o w i e k .
- 1. Jezus nauowo staw Ąon był przed Piłata; któ�
j "
ry ujrzawszy ciało Jego skatowane, i prawie czło�
wieczej pozbawione postaci, wyw iódł Jezusa przed


- 1
i "
Ratusz, aby ku Niemu politow anie wzbudzić, i rzekł
ludowi ukazując g o : Olo człowiek. (Jan XIX*, 5).
ii
A rzekł te słowa Piłat, jakoby m ów ił: Poprzestań�
cie na tern coście uczynili niewinnemu Temu; wszak�
że oto cierpi, a dłużej żyć nie będzie: puśćcie go,
a ducha niewypierajcie* z niego. Zaiste, srogie
w tein widowisko, widzieć Zbawiciela świata okry�
tego ranami, krwią ociekłego, i niemal rozstające�
go się z życiem ! T o Pasterz twój duszo moja, któ�
regoś ty jest owieczką zbłąkaną ; grzechyć lo two�
je do lej Go nędzy przyw iodły!
2. Jako więc Piłat zranionego Jezusa ukazując
żydowskiemu ludowi " r z e k ł: oto człow iek! toż i
r 4
w ^
N,
i-i
50
Ojciec Niebieski, z tronu swego nań wskazując,
m ów i nam: Oto jest człowiek; a len jest Syn mój!
Patrzcie n a ń ; jako skatowany i pohańbiony jest
dla grzechów waszych. Patrzcie nań; a m iłujcie
G o. O Boże m ó j! Ojcze m ó j! W idzę mękę Syna
T w e g o ; dzięki Mu za nią składam ; m iłuję Go, i
mam nadzieję iż Go wiecznie'm iłować będę. A Cie�
bie błagam Ojcze litościwy, obróć wzrok Twój na
tego Syna najm ilszego; a przez m iłość ku Niemu
miej zlitowanie nadem ną: Przebacz, mi, łaski mi
Tw ej udziel, abym Go odtąd nad wszystko uko�
chał. . ' -
. 3. A Żydzi wielkim głosem zakrzyczeli: Ukrzy�
żuj, ukrzyżuj go. (Jan X IX . 6.) Lecz Piłat nie chciał
im wydać Jezusa: więc mu na postrach w ołali:
Jeżli tego wypuścisz nie jesteś przyjaciel Cesar�
ski. (Jan X IX . 12.) Przecież Piłat ociągał się je �
szcze, i rzekł im : Króla waszego ukrzyżuję. (Jan
X IX . 15.) Na co odrzekli: Nie mamy Króla, je�
dno .Cesarza. (Tam że). W ięc ów lud zaślepiony,
Jezusa Królem swoim znać nie chciał  zaś duszy
m ojej, Ty Panie, zawsze Królem będziesz: boś Ty
jedyną miłością m oją; jedynem dobrem mojem.
Zawładnij Panie myślami inojemi. Zapanuj nad
" # � *
wolą m oją! Już ją na zawsze podT w oję wolę od-
1
51
wolnicą. Najświętsza Marjo, módl się za mną, bo
modlitwa Tw oja wyprosi wszystko u Boga.
Modli twa u s t n a .
Święć się Panie wola T w oja; nią, żywisz czy�
stość serdeczną! N ią, miłość po Bożemu napra�
w iasz! N ią, troski w roskosz zam ieniasz! Nią,
śmierć zaprawiasz słod yczą ! Nią trwogę koisz!
Nią ufność szczepisz! Święć się Panie wola Twoja!
Słysząc głos Tw ój Boże, skruszyło się serce moje;
pychy"się zrzek ło; ukochało cierpienia, i-Tw ojem
być pragnęło na wieki. Jam łaski Twej niegodzien;
lecz oto krew Syna Tw ego litości za mną błaga.
Niech kropla tej krw i spadnie na duszę m oję, nie- '
chaj mi zjedna przebaczenie T w oje, niech mię
uświęci. Niechaj dusza moja łaską Twoją opłynie
abym potrafił cierpieć i zwyciężać. Amen.
52
VIH.
" " * _ v *
Jezus potepion przez Piłata.
i . '
1. Piłat kilkakrotnie uznawszy niewinność Je�
zusową, jeszcze ją raz .ogłasza m ów iąc: Niewinie"
nem ja krwi tego sprawiedliwego; wy się patrzcie.
(Mat. XXVII. 2 4 ,). A jednak na śmierć go sądzi.
O Jezu! nie T y ś .to na śmierć zasłu żył! . lecz ja
śmierci wiecznej godzien jestem ; a Tyś Panie przy�
ją ł karę na siebie, abyś mój dług wypłacił. Ani
też Piłat m ógłby Cię był skazać, gdyby w tern nie
była V o la Ojca Tw ojego. Dzięki Ci Ojcze, któryś
na Twym niewinnym Synu, za mnie winuego spra�
wiedliwość wziął T w oję! Dzięki Ci Synu, któryś
dla zmazania grzechu za mnie, śmierć przyjął na
siebie!
2. Piłat, wydał Jezusa Żydom , aby zuim wedle
swój woli uczynili. Jezusa podał na wolę ich. (A
uk.
XXIII. 2 5 .) Niegodny sędzia, który umywa ręce,
m ówiąc iż jest niewinnym krwi sprawiedliwego,
\
53
a podaje go w ręce zawziętych jego nieprzyjaciół!
" *
Lecz tobie biada ludu Żydow ski! i biada pokole.*
niu twemu na któreś sam rzucił przeklęstwo. Krew
jego na nas, i na syny nasze. (Mat. XX V II. 2 5 .)
Ściga cię kara za tę krew niewinną, i ścigać nie
przestauie! Miłosierny Jezu, odłącz sprawę moję
od sprawy tych uporczyw ych: i jam się do śmier�
ci Tw ojej grzechy mojemi przyczynił, ale we złem
trwać nie ch cę; płaczę i płakać będę winy mojej,
a Ciebie Najdroższy pragnę zawsze i zawsze!
3. I czytali Jezusowi wyrok, skazujący go na
śmierć. A Chrystus poddany we wszyslkiem woli
Ojca Przedwiecznego, z równą pokorą słuchał wy�
roku z jaką się wydał na męki. Sam się poniżył,
stawszy się posłusznym aż do śmierci, a śmierci
krzyżowej. (Do Filip- II. -8.) Piłat wyrzekł na zie�
mi, niech Juzus umiera ; Ojciec Przedwieczny w y.
rzekł w niebie; niech moj Syn umiera, a Syn od�
powiedział: otom jest, i posłuszny Ci jestem, przyj�
muję śmierć, a śm ierć krzyżową. Błogosławione
niech będzie na wieki linie Twoje Zbawicielu! B ło�
gosławione niech będzie miłosierdzie T w oje! Tyś
niewinny, śmierć przyjął za mnie, i śmierć krzy�
żow ą; jakąkolwiek mi zeszlesz, dajże mi ją Panie,
ze szczere m a pokornem poddaniem się woli Tw o-
N. .. ' * 5**
jej ponieść ; i jakakolwiek ona przyjdzie na mnie,
oto ją wcześnie z Tw oją śmiercią połączam, i zT w o*
ją razem Ojcu ją Twem u ofiaruję. Dozwol mi ra�
czej um rzeć za Ciebie, jakoś Ty umarł za mnie,
i dozwól mi Panie, umrzeć w stanie łaski, i w na-
pełnieniu miłością Twoją. Święta M aryo! uciecz�
ko moja, dziś i w godzinę śmierci mojej pomnij
na m nie! * . . *
Modlitwa, ujstna.
Kołatałeś Pauie do serca m ojego, ażem Ci je
otw orzy ł; alić długo a długo wzbraniałem Ci się
niegodny, nimeś mię pokonał, i niewartego m iło�
ścią Tw oją zjednał! Licbein sercem onern spra�
wuj odtąd Jezu, jako własnością T w oją! Daj mi
" z niego wszelkie wym ieść przywiązanie, i wszelkie
roztargnienie uprzątnąć. Boś przyszedł na ziemię,
ażeby nas ogniem m iłości zająć: niechże odtąd
z Prorokiem Twoim rzec mi się godzi: Do cóż ja
mam w niebie, abo czegorn chciał na ziemi oprócz
Ciebie? . . . Boże serca mego i części moja Boże,
na wieki. (Ps. L ŁX 1I. 2 5 , 2 6 .) Na niebie i na
ziemi czegóż ja p ragn ę, jeśli nie Ciebie Panie?
W ypuściłeś mi czasu, ażebym za grzechy moje pła�
k a ł: dzięki Ci za lo miłosierdzie T w oje! Jak dłu-
i1 go żyć mi dozwolisz, kochać i błogosławić Cię będę!
Jezu nie opuszczaj m ię, Jezu, zbaw mię zasługi
T w ojem i! Jezu, natchnij mię miłością ku Tobie.
W Tobie zbawienie moje. Amen.
56
IX.
Jezus niesie krzyż na górę Kalwaryi.
1. Skoro zbrodniczy wyrok przeczytanym zo�
stał* oprawcy pochwycili Jezusa, obnażyli Go z pur�
pury szyderczej, którą Go byli oblekli, a odziaw�
szy Go na nowo we własne szaty Jego, wiedli Go
na m iejsce zwane Kalwarja, gdzie miał być ukrzy�
żował). Zwlekli go z szaty: i oblekli go w odzie-
nie Jego, wiedli go aby ukrzyżowali. (Mat. XXVII.
3 1 .) I wzięli dwa tramy drzewa, a zbiwszy je na
k rzyż, dz
wigać go kazali na barkach Jezusowi;
właśnie okrucieństwu swemu dogadzając, aby ska�
zanego, do dz
wigania narzędzia śmierci Jego zm u�
szać. Lecz Chrystus znał to, iż Go żadna krzyw�
da, i żadna obelga nie m inie3 i dla oczyszczenia
mię z grzechu, gnębić się sam dozwolił.
2 . Jakoż radośnie krzyż podjął Jezus; albowiem
czynił-go ołtarzem ofiarnym Zbawienia. A niosąc
fi c*
�
\
57
krzyż sobie'wyszedł na one miejsce: które zwano
Trupiój głowy, a po żydowsku Golgota. (Jan XIX.
17.)
Zdum iejcie się Niebo i ziem io! oto Pan świata,
Syn W szechm ocnego,, idzie na stracenie w towa�
rzystwie złoczyńców : i życie niesie za zbawienie
tychże, którzy Go na śmierć skazują! Alić się spraw�
dziło Proroctwo. Aza jako baranek cichy, którego
niosą na rzez. (Jerem. XI. 19). Syn Boży polito�
waniem przejm ował ku sobie, a patrzące nań nie�
wiasty, zachodziły się płaczem. Płakały go i la"
montowały. (A
. XXIII. 27.)
O miłosierny Zbawicielu świata! przez nieskoń�
czoną zasługę cierpień Twoich i pokory, w dz
wi�
ganiu krzyża Jego, udziel mi siły do dz
wigania
krzyża mojego. Bole i hańby przyjmę z radością;
Tyś mi je słodkiemi, Tyś je pożądanemi uczynił!
Tylko mi Panie roęztwa Twojego dodaj, abym je
z pokorą i w ytrw ałością, jakoś Ty czynił, dz
wig�
nąć i unieść potrafił.
3. Za każdym krokiem, ze świeżych ran, Chry�
stusowa krew się dobywa; ciernie Go ranią; krzyż
Go ugniata. Za każdym krokiem ból się ponawia;
zsiekane plecy, przywalono ciężarem , jątrzą się i
lep n ą : za każdem pochyleniem krzyża, ciernie
58
wtłaczają się w głowę. Duszo moja , zważ na le
męki Chrystusowe; i na Jego myśli serdeczne, gdy
dochodził do miejsca, na którem śmierć miał przy�
ją ć na ciebie. I ja też umrzeć pragnę, a zaś
um rzeć ^ boleści i żalu , żem Pana m ego opuścił,
i że stroniłem od Niego. Odpuść mi Panie, a wolą
Twoją i łaską Tw oją mię pokrzep, abym nie upadł,
a wierności Tobie dochow ał: bo Cię znam Bogiem
ł /
moim. Święta Matko moja , Maryo módl się za
m ną, abym otrzym ał siłę dz
wigania krzyża m o�
jego. \
Modli twa u s tn a.
Niepojętego miłosiedzia Panie, któryś przez mi�
łość ku nam cierpienia i śmierć przyjął; któryś
m ię od piekła w ybaw ił, i miłością Twoją darzyć
mię nieprzestajesz: zeszlij na mnie ubóstwo, bole,
prześladowania i nędzę; tylko ze zmazy grzecko-
wej mię oczyść. Ty ! który litościwie na łono po�
koju i m iłosierdzia Tw ego, przyjmujesz grzeszni�
ków szukających C iebie; nie błagam Cię Panie o
umniejszenie mi kary, ani się pocieszenia i ochło�
dy dopraszam. Miłość mi T w oję daj tylko, a karz
mię wedle surowości sądu Tw ojego. Spraw, aby
/
%
59
" *
roi zawsze przytomne były te słowa sługi Twoje-
jego:  N iew olnik obawia się, najemnik spodziewa
,,się; syn czci ojca swego: lecz ja, oblubieniec Boży,
 kocham Tego, który mię ukochał; kocham mi�
ło ś c ią Jego. Bóg chce, aby się Go obawiać jako
 P a n a ; czcić jako O jca ; jako Oblubieńca miło-
.  w a ć. (Ś. Bern. Serm. LX X X II. in Cant.)
Nie szczędz
m l Panie k ary; ale miłości i łaski
Twojej mi nie skąp, ażebym niemi zwalczył uie-
% % " " *
przyjaciół moich. Amen.
 * * � <
60
X.
Jezus ukrzyżowali.
1. A gdy Jezus-wstąpił na górę Kalwarji, zdarli
z Niego przywrzałe do ran odzieuie, i rzucili uim
o k rzyż; a Chrystus podał rę ce , i,ram iona wy�
ciągnął , Bogu Ojcu życie swe ofiarując, a za zba�
wienie ludzkie modły ku niemu zanosząc. Św ięte0
ręce Pańskie, które dotknięciem jednem leczyły
chorych; błogosławione nogi, które nosiły Zbaw i�
ciela odszukującego zbłąkanych owieczek; wiercili
srodze, i ogromuemi przybijali je gwoz
dz
m i. O naj�
cierpliwszy ! o najlitościwszy! jakżeś nielitościwie
był katowanyin za złości popełnione przezemnie:
a jam niegodny odrzucał miłość T w oję! Spraw to
W szechm ocny, abym Cię odtąd kochał, jako jedy�
ne dobro. moje. "
2. I przybiwszy Jezusa do krzyża, wznieśli krzyż
w g órę; a pień krzyżowy szparko cisnąwszy w ja �
m ę, i utwierdziwszy do gruntu, na wyzionięcie du-
" V i "
61
cha Chrystusowego czekali. Świętego ciała dręczyć
nie mogąc dłużej, srogie kąty Jezusow e, klątwy
mu i pośmiewiska m iotali, w ołając: Jeżeliś Syn
Doży, zstąp z krzyża. (Mat. XXVII. 40.) Inne
zachował, a samego siebie zachować nie może.
(Mar. XV . 3 1 .) Zatem Pan świata, żywot swój
ziemski kończąc śmiercią m ęczeńską, do ostatka
hańbiony i znieważany, znizkąd pociechy i ulgi nie
znał. . * *
.3 . Srogać to była owa męka krzyżow a! Ręce,
n ogi, wszystkie cząstki ciała, cierpiały niepojęte
bole, jedna drugiej ulgi podać nie m ogąc. T rzy�
godzinne konanie, tyle mąk śmiertelnych Zbawi- *
cielowi naszemu zadało, ile chwil przez dobę oną
upłynęło; Bez wytchuienia i folgi ból niewymowny
rw ał święte członki Pana mojego. 0 1 padnij u stop
Jego duszo m oja! Padnij u stop krzyża, na którym
twój Zbawiciel kona, w srogich męczarniach przez
miłość swoję ku tobie! Dozwól najmiłosierniejszy
Jezu, aby krew Tw oja zmyła grzechy m oje; aby
mnie m iłością, ku Tobie Bogu m em u, zalała.
Matko stroskana, która stoisz u stop krzyża, módl
się za mną do Syna Tw ojego.
i * �
c
i
i
62
" 63
Modli twa us tna.
3 7 .) T y ! Baranku B oży, któryś mękę i śmierć
dla zbawienia mojego przyjął, spraw abym wie�
Znam się do lego, najmilszy Jezu, iż ciało moje,
czną ku Tobie opływał miłością. W ręce Tw oje
dusza moja, życie moje, nie należą do umie, lecz
Panie, ducha mego pow ierzam : W ręce Twe pole-
są własnością T w oją , przez Ciebie męką i śm ier�
cam ducha mego: odkupiłeś mię Panie Boże praw�
cią krzyżową nabyte. Ciebie kocham i Tobie ufam
dy. (Ps. X X X . 6.) Nie dozwól abym winą moją
jedynie; a nic godnego Ciebie ofiarować Ci nie
zniweczył, coś Ty litościwie mnie nędznemu uczy�
mam, .jedno lę duszę którąś Ty sam miłosierdziem
nił. " W ięc ze sługą Twoim Psalmistą powiem:
Tw oj�m wykupił. Drżę trwogą niezmierną, po�
VI W Tobiem Panie nadzieję miał, niech nie będę
mnąc na grzechy m oje'; lecz większą uiżli trwo�
pohańhion na wieki. (Ps. L X X . 1.) Amen.
ga, jest mi ufność w Tobie, którą całkowicie w za�
!
sługach Twoich pokładani. ,,0 krwi niewinnego
 zm y j grzechy pokutnika/^ Nieprzyjaciele moi,
>�<
którzy mię w nieprawości wikłali, i poduszczali ku
obr" żaniu Ciebie*, . trwof żą mię* m ów iąc: iż mi o zba-
a,
%
wieniu nie m yśleć: iż mię z przyczyny grzechów
m oich, od siebie odtrącisz. Wiele ich mówią du�
szy mojej: nie ma len zbawienia tu Bogu swoim.
i % % %
(Ps. III. 3.) Lecz z Prorokiem Twoim powtarzam,
,i .w ierzę: iż Ty Panie, jesteś obrońca mój. (Ps.
III. 4.) I chowam tę oto obietnicę T w o ję : Tego
co do mnie przychodzi, nie wyrzucę precz. (Jan VI.
6
*
" %
/
�
IX.
Jezus na krzyżu.
1. Jezus na krzyżu ! O ! możeż być większy do-,
wód miłości Bożej dla nas? Jezus na krzyżu, jest
dopełnieniem uajmiłościwsze] ofiary Słowa W cie�
lonego. Święty Franciszek z Pauli, wpatrując się
w obraz ukrzyżowanego Chrystusa* porwań został
w zachwycenie, podczas którego te tylko słowa
przem ów ił: ,,0 miłosierny! m iłosierny! m iłosier�
ny B o że ! Jakoż len święty Pański dał nam po�
znać temi słow y, iż miłosierdzia Bożego które nam
Chrystus śmiercią swoją okazał, pojąć dostaleczuie
nigdy nie zdołamy.
2. O ! kiedyś za nas na krzyżu konał, Jezu,
ciało Twe krwią zalane, dusza smutkiem napojoną
była !  Nad głową Twoją szyderczy napis Królem
Cię mianował; i haniebne były lej dostojności zna�
m iona: w miejscu Tronu, rusztowanie; w miejscu
z ło te j, cierniowa K oron a ; w' miejscu szkarłatu,
65
krew T w oja! Zaiste, Tyś Królem , Panie! A pod�
dane Twoje, miłością rządzisz, a krzyż, gwoz
dzie,
korona i ra n y, widocznemi znaki miłosierdzia
Twego.
" 3. W ołasz na nas z krzyża T w ojego; ulitowa�
nia, a raczej m iłości domagając się po nas: albo�
wiem ulitowanie na męki Tw oje wzbudzasz w nas
jedynie dla obudzenia m iłości. A któż, jeśli nie Ty,
dobroci nieskończona, m iłości godzien? A któż,
jeśli nie Ty na krzyżu, ulitowania i m iłości g o�
dzien ? Któżby Cię nie pokochał, widząc Cię umie�
rającym za nas? Z krzyża Tw ojego, jako z Ironu
na którym panujesz miłością, uiewygasłego ognia
błyskawice # przenikają dusze, i serca z Tobą je-
duoczą.. Rany Tw oje m u iep a lą : radbym zgorzał
ich ogniem. 1, dozwól, Panie, luhorn na wieczny
ogień piekła zasłużył, dozwól, przez rany Twoje,
przez boleści skouu Tw ojego, iżbym wiecznie pa�
łał ku Tobie płomieniami m iłości! O miłosierny!
o Zbaw icielu! nie gardz
sercem grzesznem lecz
skruszonem. Zawiniłem Ci w ielce; lecz odtąd Cie�
bie kochać pragnę jedyuie. O M aryol Malko m i�
łosierdzia! uproś u Syua Tw ego aby mię \yiększą
miłością obdarzył, abym się mu oddał, i życie moje
7 6" * "
*
" M ili
* " > i
_ _ _ _ _ i_ _ _
poświęcił Jemu, jako On miłosiernie poświęcił się
za mnie. . *
: ! Modli twa u s t n a.
Panie ! oto ukochany Twój uczeń pociesza mię
mówiąc: Synaczkowie moi, lo wam piszę, abyście
nie grzeszyli. Ale i jeśliby kio zgrzeszył, rzecznie
ka mamy u Oj ca, Jezusa Chryslusa sprawiedliwego.
(I. Jan. II. 1). A nie lylkoś życie na odkupienie
mię z grzechu położył, lecż'jeszcze pośrednikiem
moim się stałeś, iżby niemożnego obrauiać. Daj�
że mi opływać w łaskę T w oję, o Jezu I abym &ię
stał godnym pośrednictwa T w ojeg o; daj mi łaski
tyle, abym z radością przyjm ował cierpienia, fra�
sunki/ i hańby ku chwale Tw ojej podjęte. W yrwij
mię z mnóstwa nieczystości moich. Oguiern m iło�
ści Twojej wypal w duszy mej, cokolwiek ją bru�
dzi i przystępu do Ciebie zabrania, abym żyjąc i
um ierając-był zawsze z Tobą na wieki. Amen.
0 �
G 7
XII.
" * � " " . 0 ,
Ostatnie słowa Jezusa na krzyżu.
1. Ojcze t odpuść im: boć nie wiedzą co czynią. "
(A
uk. X X III. 34.) W yrzekł Jezus na krzyżu, m o�
dląc się za ród ludzki, i za bezbożnych którzy Go
umęczyli. O! wysłuchaj Przedwieczny Panie te j;
prośby Syna T w ego: wysłuchaj też jej za m n ą ,'
gdyż i jam Cię obrażał, i za mną modlitwa Chry-.
" *
stusówa przebaczenia Tw ego doprasza się. Uczyń
mi miłosierdzie jako Syn Tw ój żałującemu złoczyń�
cy, litości Jego żebrzącemu uczynił m ów iąc: Za-
prawdę mówię lobie : -dziś ze mną będziesz w Raju.
(A
. XXIII. 4 3 .) W ierne są tedy, a niewymowną
'darzące pociechą, słowa one natchnieniem dane
P rorokow i: Lecz jeili niezboz
ny będzie pokuto�
wał... Wszystkich nieprawości jego pamiętać nie
będę.r(Ezech. XVIII, 2 1. 2 2 .) O ! gdybym Cię był
nigdy nie obraził, Boże! Lecz niestety, grzeszyłem
wiele ciężko przeciw Tobie; przebacz mi Panie prze-
63
stępstwa m oje, b oś.T y jest litościwy, a m iłosier�
dzie Tw oje nieskończone. Przez okrutną śmierć
T w oję, błagam Cię Chryste, dozwól mi wejścia do
Królestwa T w ojego; a w życiu, doczesnem napeł�
nij duszę moję stateczną miłością ku Tobie. .
2. Strapiony w duszy, zbolały na ciele Jezus,
konając na k rzyżu , szukał w koło pociechy; poj-
rzał na Świętą Rodzicielkę sw oję; lecz w idok Mat�
ki bolejącej, smutkiem Go raczej, a nie pociechą
p rzeją ł: westchnął do Ojca N iebieskiego; lecz Go
B óg O jciec, obciążonego grzechy ludzkiemi opu�
ścił. W tedy głosu dobywszy, zawołał słowra one:
Boże mój ! Boże mój ! czemuś mię opuścił.? (Mąt.
X X V I. 4 6 .) Niewymówne męki ponosił Zbawiciel,
a przecież nad w szystkie boleśniejszą Mu była chwi�
la, w której się od Boga Ojca opuszczonym uczuł.
A ja nieszczęsny, tak długo żyć m ogłem , niepo-
mnąc na Ciebie P anie, i dobrowolnie Ciebie opu�
szczając. Bozkie to tylko m iłosierdzie Tw oje, żeś
Ty o mnie pomnieć nie zaprzestał. Dzięki Ci zanie
o B o że ! .Dzięki Ci m iłosierny! Strzeż mię Jezu,
przeciwko mnie sam em u; a śmierci Tw ojej, i mi�
łości T w ojej, ani na chwilę zapomnieć mi nie daj!
3. Kiedy już dochodziła ostatnia chwila ofiary,
Jezus rzekł: Pragnę. (Jan X IX . 2 8 .) Zaczćm okru-
69
tnicy podali do ust Jego, gąbkę octem napełnioną.
Zaiste, nie użalałeś się P anie, na boleści i męki
które Ci życie wyrywały, a na pragnienie się ża�
lisz : boć nie napoju pragniesz, ale miłości naszej.
Pragnął Zbawiciel miłości naszej; pragnął być ko�
chanym , jako sam nas ukochał. Dopomóż mi więc
Panie, wymieść z serca mego każde niegodne Cie�
bie uczucie, albow iem pragnę żyć według woli T w o�
je j, i wolę Tw oję serdeczną miłością pokochać.
Uproś tę łaskę dla m nie, Święta Matko moja, aże�
bym odtąd żadnej woli nie znał, jedno wolę Bożą,
i abym jej wiernym pozostał.
. Modli t w a u s t n a. -
O ! Jezu ukrzyżowany, uiedozwól ażebym wła�
sną winą moją na potępienie, zasłużył. W zasłu�
gach Twoich wszystkie nadzieje moje pokładam.
'W Tobiem Panie nadzieję miały niech nie będę za-
wstydzon na wieki. (Ps. X X X . 1.) Grzechy mię m o�
je w niemoc w praw iły; lecz Ty Panie przyszedłeś
z N ieba, iżby.niemocne uzdraw iać, a żałujące zba�
w iać: bo o Tobie powiedziano jest : Przyszedłzba-
wiać co było zginęło. (A
uk. X IX . 10.) Błagam Cię
9
" " . . - � O * "
| 7 0: . I
zatem ,* przez zasługi Tw oje Jezu, nie opuszczaj
mię w godzinę śmierci m ojej; ho Ty jeden, " w lej
, " . . , ' "
walce z piekłem wesprzeć i ocalić mię m ożesz:
Ale Ty Panie nie oddalaj odemnie wspomożenia
Twego: wejrzyj na obronę moję. (Ps. X X I. 2 0 .)
" Tyś mię stworzył na to, ażebym Cię kochał, i słu- .
żył T ob ie; Tyś mię światłem i łaską Twoją opa�
trzył ; a ja uieszczęsny opuszczałem Cię nieraz, za
własnemi bieżąc skłouuośc iami. Prz* okru%ną
ez t
i *
śmierć T w oję, daj mi teraz dość mocy, abym Ci
9 * "
wiernym dotrwał aż� do śmierci. Amen.
fc
i
ł
71
XIII.
Jezus umiera na krzyzu.
1. Gdy Chrystus przyjął podany mu ocet, wnet
się oczy Jego zawarły, trupia bladość wystąpiła na
lice, krew po żyłach stygnąć poczęła, święte cia�
ło ugięło się bezwładnie, i Chrystus rzek ł: Wy�
konało się. W szystkie cierpienia doznane prze�
zeń: ubóstwo, m ęka, obelgi, objęły duszę Jego,
i wszystkie Ojcu Przedwiecznemu ofiarował. T o
s ło w o , Bogu Ojcu w yrzeczone, znaczyło właśnie:
otom dopełnił podjętego przezemnie dzieła odku�
pienia. Toż samo słowo do nas wyrzeczone, zna�
czyć m a : oto już odkupiejii jesteście, starajcież
się teraz miłością za miłość moję odpłacić.
2. I oto przyszła ostatnia chwila życia Jezuso�
wego. Anieli Pańscy, zstąpcie z Niebieskiego mie�
szkania, Królowi waszemu służyć u zgonu Jego.
Najczystsza Matko Dziewico, oto Syn Twój umiera,
Ojcu Niebieskiemu ducha swego poleca, i śmierci
&
życie oddąje, aby ostateczną ofiarą ow ieczkom sw o-
- %
72
im zbawienie ubezpieczył. Ziemia zadrżała ; otwo�
rzyły się groby, rozdarła się na dwoje zasłona Ko�
ścielna, i Jezus pochyliwszy głow ę, ducha oddał.
A skłoniwszy głowę, ducha oddał. (J. X IX . 30.) Co
widząc przytom ni, zaw ołali: um arł! I Marya po�
w tórzyła z jęk iem : Syn m ó j, Syn mój najmilszy
um arł!
3. Umarł! Zdum iejcie się N iebo'i ziem ia! Daw�
ca żyw ota, Syn Boży, W szechm ogący Pan świata:
um arł! 0 nieskończona M iłości! Bóg Stw órca,
zdrowie swe i życie za niewdzięczne stworzenie od�
daje! Umiera śmiercią bolesną, aby grzechu ludz* '*
kiego winę opłacić! O niepojęta dobroci! Najsłod�
szy Jezu! któryś umarł przez miłość Tw oje ku
m nie, nie dozwólże mi żyć chwili jedn ej, w któ-
rejbym Ciebie Pana mego nie m iłował. Kocham
Cię z całych sił m oich, i jeszcze więcej kochać Cię
pragnę. Matko stroskaaycb, M aryo! wspom oż słu�
gę T w eg o, jedyną pałającego żądzą zamiłowania
ogniście Pana naszego Jezusn Chrystusa.
Modli twa, ustna.
Zbawicielu św iata! jedyna Nadziejo moja! Przez
zasługi męki Twojej Cię błagam , odmieć odemnie
V
.
73 - . ;
wszelką przychylność ku rzeczom odwieść mię m o�
gącym od zamiłowania Ciebie sercem czystem , ku
Tobie pałającem jedynie. Obnaż mię Panie ze wszel�
kiej żądzy św iatow ej, ażebyś Ty jeden wszelkich
żądz moich był celem. O Jezu ! nieogarnione do�
b ro; Tyś jeden godzien m iłości; spraw, aby Tw e
rany zgoiły kalect\y% m oje; spraw, aby Tw a łaska
wszelką miłość wygasiła we m nie, Ciebie niema-
jącą na celu Jezu ! Tyś moją m iłością! Tyś moją
" nadzieją! I uazawsze niech mi będą pociechą te
słow a: Jezu! T yś.m oją m iłością! Tyś moją na-
*4 s % ( | _ , " .
dzieją! Amen.
7
74
\
XIV.
Ufa W i e l k i P i ą t e k .
Jezus wiszący na krzyżu.
S ' ? " ' . t
" , a I " "
/'
1. Duszo moja, pójrzyj na lego ukrzyżowanego;
wszak to Baranek Boży zabity na ofiarę! Wszak lo
Syn jednorodzony Stwórcy Nieba i ziem i, przez
Ojca swego wydany na śm ierć za ciebie! Pójrzyj
na lo zamarłe ciało Zbaw iciela, na klórem wszyst�
kie znaki miłości Jego przy w rzały: pójrzyj na te
ręce, przybite do krzyża , któremi Cię Jezus przy�
garnia do siebie: pójrzyj na tę g łow ę, pokaleczo�
ną cierniem , ku tobie się skłaniającą: pójrzyj na
tę ranę w boku Chrystusowym , przez którą ci do
serca sw ego przystępu dozw ala: a teraz rzeknij,,
czy godzien jest m iłości Bóg m ój? On; który z krzy�
ża sw ego pytał cię konając: czyli cię kto nad Nie�
go goręcej m iłować p o tra fi? O ! n ie ; niczyja
m iłość Tw ojej nie wyrówna m iłości, Panie ! Czern�
ie Ci się, nędzny, za nią odpłacę? Czemże się mo-
" �
l
7 5 . '/ '
, " # ą ł "
gę odpłacić B ogu , klóry śmierć za mnie przyjął?
Jestże u stworzenia m iłość, zrównać mogąca m i�
łości Stw orzyciela? Jestz
e wdzięczność, odwdzię�
czyć m ogąca niezmierzoną  _
ofiarę/ Jego?
" m
2 . Jez
liby nie Jezus, nie Bóg m ój, ale człow iek,
i to najlichszy złudzi, przez m iłość sw oję ku mnie
w ycierpiał m ęki, które Jezus w ycierpiał; czyliż-
bym człowieka lego nie pokochał ? Gdyby dla oca�
lenia mi życia dał się ubiczować i ukrzyżować czło�
w iek ; czyliżhym pamięci jego nie cz cił, a z roz�
rzewnieniem miłości jego nie w spom inał? czyliż-
bym sucbem okiem spojrzeć m ógł kiedy .na wize-
ruuek jego'? A czyli raczej, nie tkw iłoby mi w m y�
śli : ówhy zyl jeszcze, -aniby męką umęczon został,
gdyby nie miłość jego ku mnie? A Ciebieżbym to
Zbaw icielu, Boże , ochłodo duszy m ojej!  Ciebież�
bym to zapomuieć miał kiedy ? Miałżebym kiedy
w żalu się utulić, zu ając, że grzechy moje męki
Twfojej sprawcam i? Miałżebym Cię widzieć na krzy�
żu , a serdeczną ku Tobie nie rozgorzeć m iłością?
' 3. Oto rany T w oje, i skalowane ciało T w oje,
Zbawicielu! świadczą o m iłości Tw ojej. A jakoś
w o n czas siebie nie szczędził, byłeś mi grzechów
moich przebaczenie uzyskał; tak j dziś, pójrzyj na
.m nie tern samem miłosierdziem T w ojem . Pójrzyj
< / 7*
#
na m n ie, abyś mię światłością wejrzenia Tw ego
ośw iecił: pójrzyj na mnie, abyś mię wzrokiem T w o�
im ku sercu Twemu przygarnął. Nie dozwól, aże�
bym kiedy przyczyny śmierci Tw ojej zapomniał.
Bo ufam, "Panie, obietnicy Tw ojej: iż ukrzyżowan,
wszystkie serca pociągniesz ku sobie. Otoć moje
oddaję; albowiem słowu Twem u oprzeć się nie m o�
g ę ; a śmierć T w oja , miłością ożywiła me serce.
Przyjm je Panie i niem zawładnij, jako jedynie na-
leżącem do Ciebie. *
Radbym Jezu, umrzeć za Ciebie; zaś pokąd ży�
cia mi starczy, nie służyć jedno Tobie. Utkwij mi
w duszy pamiątkę zniewag, męki, miłości i śm ier�
ci Chrystusowej. Rań i rozdzieraj mi serce wszel�
ką boleścią-, lecz je zapalaj bezustanną miłością
Twoją. Kocham C ię, kocham niepojęta D obroci!
Tyś teraz, i na zawsze jedyną m iłością m oją.
Matko Chrystusowa przyczyń się za m n ą ,.a uproś
m iłość ku Synowi Twojem u. \
' N a tenże d zień czyta n ie duchow ne.
Jako zasłona K ościelna, cudownie rozdarta
w chwilę śm ierci Chrystusowej, była dotykalnym
znakiem ukończenia starego Zakonu, a rozpoczę-
cia nowego pod przew odnictw em Jezusa; tak też,
współczesnym lej chwili cudem , jawnie okazanem
77
zostało ciał zmartwychwstanie, za przyczyną śmier�
ci Chrystusowej. I groby się otworzyły i wiele dal
świętych, którzy byli posnęli,-powstało. (Hat. XXV II.
62.)- Na co Ambroży S. tak m ó w i:  O tw arcie się
,,to grobów , cóż innego znaczy, jez
li niezw ycięz-
 tw o nad śm iercią, a przyszłe zmartwychwstanie
 cia ł n aszyci)? (A
. X . in L u c.). -
- Chrystus Pan zmartwychwstał jako Bóg i C zło�
w iek, z nieograniczoną władzą w Niebie i na zie�
m i. Radujmy się z niepojętej chwały Zbawiciela
' naszego , Ojca naszego, Przyjaciela naszego. Ra�
dujmy się za Niego i za nas: bo Jego zmartwych�
wstanie, nasze zmartwychwstanie zwiastuje; a Je�
go chwała * nam się chwały spodziewać daje,, i
wieczną szczęśliwość ciała i duszy, wiernym zape�
wnia. Boć abyśmy z Chrystusem uczestnikami w ie�
cznego pokoju stali się w N iebie; słusznać je s t,
abyśmy ua ziem i, mężną walką , a chęlnem cier�
pień znoszeniem , Koronę Niebieską wysłużyć sobie
umieli. B o i który na placu się potyka, nie bie�
rze* w ieńca, ażby się przystojnie potykał. (II. do
Tym . II. 5.) W ięc się nam ciągle o łaskę dopra-
sza ć, i stale się w onej utrzymywać potrzeba. Bez
" ciągłej modlitw y, nie masz wytrwałości; a bez .wy�
trwałości nie masz zbaw ienia.
7**
9 t " "
S. Paw eł w liście swoim do Żydów, nowy Zakon
tłumacząc, m ówi o Chrystusie : I dla lego jest no-
wego testamentu pośrednikiem: żeby za przystąpić"
niem śmierci.,, obietnicę wzięli, którzy wezwani są,
wiecznego dziedzictwa, (do Żyd. IX. 15.) Jakoż
przez Chrzest i zasługi Chrystusowe sialiśmy się
synami Bożymi. A jez
lić.synam i, tedyć i dziedzic-,
m i, dziedzicmić B ożym i, a społu dziedzicmi Chry�
stusowymi, (do Rzym . VIII. 17.) Lecz Apostoł nie
zapomina dodać:' Jciii jednak spólcicrpiemy, aby�
śmy tez spól byli uwielbieni. (Tam że.) Zasługi Chry�
stusowe dają nam prawo nazywać się synami B o�
żymi, iju a w o pozyskania Nieba; nie inaczej wszak�
że tylko wiernym i zachowując się przykazaniom
Pańskim , ochotnymi do#cnót religijnych pełnienia;
a cierpliwym i i wytrwałym i w poszukiwaniu łaski.
Dla tegoto mówi Apostoł, iż-dla otrzymania chwa�
ły Chrystusowej w Raju , cierpienia Ghryslusowe
znosić nam trzeba na zie m i; a za dz
wigającym
krzyż swój Jezusem , krzyże nasze dz
wigać mini
należy. Jcili kto chcę za mną iść, niech sambie-
* " / * # "
bie zaprze i wez
mie krzyż swój a naśladuje mię.
(Mat. XVI. 2 4 .) \ "
Dalej przestrzega uas Apostoł, abyśmy nie usta�
wali w cierpliw ości, . a krzepili się nadzieją Króle-
79
siwa N iebieskiego; ku czemu zachęca nas mówiąc,
it cierpienia doczesne, chociażby niesłychane, ni-
czćm są zg oła , w miarę onćj wiecznej nagrody
Niebieskiej. Albowiem mam za to, iż utrapienia te-
go czasu niniejszego, nie są godne przyszłej chwały,
która się w nas objawi. (Do Rz. VIII. 18.) Gdzież
jest żebrak taki, któryby nie rad łachmana swego
na królewski szkarłat wym ieniać? Życiem nasz�m
zbawić się nic m ożem ; bo dla* zbawienia trzeba*
um rzeć-w stanie łaski, ku czemu w ielce nam po�
słu ży ufność 'w zasługi Chrzystusow e, albowiem
nadzieją jesteśmy zbawieni. (Do Rz. VIII. 2 4 .) A zaś
Pau przyrzekł każdego który p rosi, " wysłuchać.
.Albowiem każdy-któmj prosi, bierze. (A
. XI. 10.)
Prośm y go zatem, a wierni mu bądz
m y: a On nas
bez pom ocy swojej nie odeszle. Alić rzeknie nie�
który m ałego serca człow iek: uie lękam się, iżby
mię Bóg odepchnął; lecz się frasuję, azali go pro�
sić um iem ? W ięc masz i na to , bojaz
liwy czy ma-
łow ierny, odpowiedz
u Apostoła w łych słow ach:
Także też i'Duch dopomaga krewkości naszej... i
prosi za nami. (Do Rz. VIII. 20).  P r o s i, (o jest:
uczy nas prosić dodaje S. Augustyn, text ten tłu�
macząc. * v .
A ku większemu pokrzepieniu ufności nasze
ej,
* i * % % "
i
" *
m ówi, dalej Apostoł f A wiemy, że tym, którzy mi�
łują Boga, wszystko dopomaga ku dobremu. (Do
R z. VIII. 2 8 .) T o jest , iż zniewagi, ubóstwo, cho�
roby i prześladowania, nie są oznakami niełaski
Pańskiej, jak to mylnie rozumieją św iatow i; po�
nieważ B óg je na dobro i chwałę mężnie znoszą�
cych przemienia. I kończy Apostoł, m ów iąc: Abo-
wiem które przejrzał i przeznaczył, aby byli podo�
bni obrazowi Syna Jego. (Tamże 2 9 .) W ięc nam
raczej najdolęgliwsze cierpienia znosić, aniżeli w ła�
sce Bożej zachwiać s ię ; bo żaden do chwały B ło�
gosławionych przypuszczonym nie będzie, jedno
te n , ktorego życie ukaże się na sądzie zgodnem
z życiem Chrystusowem.
Słuszną tą groz
bą , nie chce-w szakże Apostoł
przerazić, a lem bardziej o rozpacz przywieść grze-
sznika; ale mu przeciwnie, serca ku wytrwałości do�
daje, ukazując nadzieję odpusczenia grzechów . Oj�
ciec N iebieski, mówi on , nie przebaczył Synowi
sw em u, ażeby grzesznikom przebaczył, z przy*
czyny okupienia win ich, śmiercią Zbawiciela. *Któ�
ry też własnemu Synowi swemu nie przepuścił, ale
Go za nas wszystkich wydał. (Tamże 3 2 .) Jakoż
nie małą ufność brać mamy z tego ku zbawieniu
naszemu. Któż jest coby potępił? mówi dalej Apo-
81
stół, Chrystus Jezus który umarł, i owszem kipry
i zmartwychwstał, który się też wstawia za nami.
(Taniże 3 4 .)  Z ufnością pracować b ę d ę , mówi
,,S . Bonawentura, mając niezachwianą nadzieję, że
 te n który dla m ojego zbawienia tyle poniósł i u-
 c z y n ił, nic mi też potrzebnego do zbaw ienia mo-
 je g o nie odm ówi.9* A S. Tomasz z W illanowa te-
mi zachęca nas słow y:  L ękać się nie masz grze-
 szn ik u , byłeś szczerze postanowił już więcej nie
 grzeszyć. Azalie Bóg ten skory jest ku potępieniu,
 k tóry sam wydał się na śm ierć, aby cię od po�
tęp ien ia uw olnić? Azali cię odtrąci, a pomiecie
 tobą, gdy żałujący u nóg Jego żebrać będziesz mi-
 ło sie rd zia , On, który z Nieba zstąpił by cję od�
s z u k a ć a nawrócić ku Sobie, wtenczas kiedyś grze�
c z n y stronił od Niego ? " A wszakże i Pan sam ,
usty P rorok a, ufność nam tę żaleca mówiąc: Olo
na rękach moich napisałem cię> mury twoje zaw-
żdy przed oczyma mcmi. (Iz. X LIX . 16.) Jakoby
powiadał: nie trwóż się owieczko m oja, wielkimeś
mi kosztem nabyła; Oto rany na rękach m oich, po-'
niesione za ciebie. Nie traćmy przecież z pamięci,
iż ta pociecha należy tylkogrzesznikóm, którzy przez
żal i skruchę, zmyli swe dusze we krwi barauko-
w ć j, a o których S. Jan m ó w i: Ci są, którzy o*
f
. . . 8 2 .
myli szały swoje, i wybielili je we krwi baranko"
1 ' w�j. (Obj. Ś. J. VII. 1 4 .)
Kiedy grzechy m oje obliczam , kiedy ze wstrę�
tem przebiegam pam ięcią, iłem Cię razy dla mar-
" Dych uciech św iatow ych, Ciebie najsłodszy Jezu*.
Pana m ego zaprzały wtenczas drżę cały,, ani się
* " ważę błagać Cię P anie, byś mię do Tw ego raj�
skiego siedliska przypuścił. Lecz ilekroć na krzyż
Tw ój poglądam , a Ciebie na nim u jrżę, najm iło�
sierniejszy Jezu ! wtedy wzmaga się nadzieja moja;
boś Ty cierpiał za m n ie; bo Ty pragniGsz tego,
t abym ja z T ob ą , w rajskiem mieszkaniu Twojem
na wieki przebywał.
Modli twa ustna.
" " * , * /
W ierzę i ufam , Zbawicielu, m ój, że tylko za�
sługi Tw oje zbawić mię mogą. W ierzę i ufam, że
niezmordowany w miłosierdziu T w ojem , grzechyś
mi m oje odpuścił. Lecz Boże m ó j! acz mi dobro�
cią Tw oją przebaczysz: ażaliz
em serca Tw ego nie
zranił! Azaliżem nieraz występnym nie był prze�
ciw T ob ie, któryś mię Tw oją miłością nakarm ił!
Ty mi zapomnisz Pauie; lecz ja pamiętać będę na
%
y
#
przestępstwa m oje.- Z przeszłych czynów m oich,
żadnego niestety cofnąć nie jestem m ocen; lecz da�
łeś mi w olę, abym nią drogi moje wybierał na
przyszłość. W ięc tą wolą moją pragnę gorąco, wier�
nie Ci służyć do śmierci. Ku temu wesprzyj mię
Panie Twą łaską. Dz
wignij mię od ziem i, abym
się podniósł ku Tobie. Oświeć mię św iatłem T w o�
jem , abym patrzeć na Cię zdołał. Udziel mi m o-
cy T w ojej, abym zwyciężyć i dotrwać potrafił,
Boś Ty Panie jedyuem dobrem , jedyną miłością
boś Ty wszystkiem jest dla mnie. Amen.
# " 4 " " * %
V " t \
s " %
i
"
K
XV.
Matka Bożka u stóp Krzyża, przy skona�
niu Jezusa. *
i . Siała podle krzyża Jezusowego, Matka Jego.
(Jan. X IX . 2 5 .) Sroz
sze nad wszystkich Męczenni�
ków, odbyła męczeństwo M arya, Królowa Męczen�
ników : bo Matka, widziała niewinnego Syna, umę�
czonego przez kąty i na krzyżu oddającego ducha.
Uczniowie Jezusow i, odbiegali Pana w O grojcu :
Święta Matka Zbawiciela nie odstąpiła Go na chw i�
le , aż do skonania Jego. I żalem swoim od innych
matek różn a, lubo męce Synowskiej ulżyć nie m o�
gła , nie uchodziła mu z oczu. Rade bywa Macie�
rzyńskie Serce , Syna zastąpić w klęsce i cierpie�
nia Jego ua siebie p rzy ją ć; lecz tylko świętego ser�
ca M atka, siły dość znajdzie po tem u, iżby aż do
ostatka boleść swoję przełam ać, i śmierci towarzy�
s*zyć. Tak oś uczyniła* Maryo! widziałaś^ męki Chry-
* *
stusow e; widziałaś, iż Go życie odbiegało; a prze-
. * % 85 *
cięś nie odbiegła Go sam a; owszemeś się zbliżyła
u Niemu i pod stopy konającego podeszła. O Mat�
ko stroskana! postaw mi? obok Siebie, iżbym śmier�
cią Syna Tw ego przeniknął się zupełnie, i tę nie�
winną ofiarę cąłą duszą zamiłował.
" 2. Ubiczowany, zraniony, cierniami skłóty, dłu�
giem konaniem Jezus kona na krzyżu ; a pod krzy�
żem Jego stoi Matka bolejąca. O ! gdyby przynaj�
mniej na Macierzyńskiem łonie skonać mu dozw o�
lili! Nieszczęsne gwoz
dzie trzymają Ciało święte.
Rozpada się serce Matczyne na tę ostatnią sromo-
tę!... W szakże krzyż karą złoczyńców'; a Jezus
najczystszą niew innością!... Nie troszcz się Maryo:
L-4
*
nie ludzkać w tern robota. W ola to Ojca Przedwie�
1
cznego : Ou chce aby Syn Jego na krzyżu ducha
wyzionął, i nie wprzód , aż po śmierci, Tobie po-
wrócou został. Najboleśniejsza M alko! udziel mi
żalu Twego, abym za grzechy moje odżałować zdołał.
3. Święta Matka Jezusowa , w kouającym Synu
widziała Syna i Boga , i miłowała Go jako Syna
i Boga. I Jezus ją był w ybrał przed wieki za Mat�
kę sw oją, i um iłował Ją nad wszystkie Anioły i
udzie: i jako Syn Ją ukochał, i był uległym woli
Macierzyńskiej. W ięceś Ty Maryo, ze wszystkich
Matek najsroższej doznała boleści, widząc ostatnie
' V 8
;
f
86
Syna Tw ego tchnienie. Przez tę Cię boleść błagam
Matko m iłosierna, poleć duszę m oję Tem u, który
w obliczności Twojej skonał za nas na krzyżu. A
Ciebie Jezu, przez lę boleść Najświętszej Matki T w o�
jej błagam , zlituj się nadem ną, i obdarz m ięła -
! sk ą , abym przez m iłość ku Tobie umarł światu,
jakoś Ty przez m iłość ku nam , umarł na krzyżu.
C zytanie duchow ne w Sobotę w ielk ą ..
. % " v
.,0 gdybyście znali tajemnicę k rzy ż a ! W ołał
Święty Audrzej Męczennik do bezbożnika, który go
męczeństwem uciskał. Święty ów lemi słowy się
w yrażał: O ! gdybyś to znał bezbożny, onę miłość
* ' Chrystusow ą! Gdybyś to z n a ł, iż Chrystus przy�
szedł na ziem ię, aby dia zbawienia twego dał się
ukrzyżować : gdybyś to znał, rzuciłbyś bogactwa
. * tw oje, rzuciłbyś marne skłonności, nadzieje i bla�
s k i, a Zbawiciela Tw ego um iłowałbyś dusznie.
Owoż te słowa Ą.Chrześcijanom powtórzyć wypada,
którzy, lubo o męce Pańskiej wiedzą, przecież nie
' * rozpamiętywają jej nigdy. O! gdyby ludzie jak przy-
. - należy pomni byli na tę m iłość Chrystusową, któ�
rą On śmiercią swoją nam okazał, jużby On wszyst�
kich sercam i zawładnął. Albowiem na to Chrystus
1
87
umarł i zmartwychwstał, aby i nad umarłymi i nad
żyjącymi panował. (Do Rz. XIV. 9 .) Szczęśliwy, kto
jak S. Ignacy M ęczennik, śmiercią swoją świad�
cząc Chrystusowi zawołać m oże:  O g ień , krzyż,,
bestje drapieżue, i wszelkie męczarnie puszczajcie -
na m nie, hylem Chrystusa posiadał! A czemże
miłość ku Bogu pokazem, jez
li nie cierpieniem, a
cierpliwością w cierpieniu? Alić do ludzi światem
zaprzątnionych, próżna jest mówić o cierpieniu:
m owę tę zrozumieją tylko Boga kochający, jako
S. Jan od K rzyża, który o nic Chrystusa nie pro�
sił, jedno o cierpienia i wzgardy, aby je przez mi�
łość ku Zbawicielowi ponosił. Wszakże wnosić ztąd
nie mamy, ażeby cierpienia nasze uciechę Bogu
spraw iały; i żeby Serce Jego, okrutną sobie czy-
4
niło igraszkę z boleści i jęków naszych. B óg nie�
skończonej dobroci, chce nas mieć szczęśiiwemi, i
widzieć nas w radości a nie w płaczu. A
aska i m i�
łosierdzie Jego rzęsisto spływają na tych, którzy
się uciekają do Niego : Abowicmeś Ty Panic słodki
i cichy: i wielce miłosierny ku wszystkim, którzy
Cię wzywają. (Ps. L X X X V . 5.) Lecz stan opłakany
grzesznika , i żądza okazania wdzięczności Chry�
stusowi, niczem osob ie świadectwa nie dadzą, je �
dno zrzeczeniem się przez miłość Zbawiciela, wszel-
8*
kich ro k o szy doczesnych; a ch etoćm , jak on nas
w yuczył, krzyża naszego dz
wiganiem. Zaiste, Bóg
nierad cierpieniom naszym : lecz w Bogu najświęt�
sza spoczywa spraw iedliw ość, a jakoz
by sprawie�
dliwość ona bezkarnie puściła nieprawości nasze?
A czyliż raczej nie jest tonajmiłosierniejszem dzie?
łem Opatrzności J ego, gdy się nam za życia oczy�
ścić dozw ala, i królkiem cierpieniem zm yć hańbę
grzechu, aby sprawiedliwość Jego zaspokoić, i wie�
cznej doznawać z nim radości ?
W prawdzie cała nadzieja zbawienia naszego na
zasługach Chrystusowych polega: i ta jest wola Bo�
ża : Albowiem la jest wola Boża, poświęcenie Wa�
ste. (J. doT ess. IV. 3.) Przecięż pokuty i pobożno�
ść*^ wjjjniśmy się do zmazania w in naszych przy�
kładać; o czem Apostoł te nam słowa daje : I wy�
pełniam to czego nie dostawa utrapieniom Chrystu�
sowym, w ciele mojem. (Do Kolos. I. 2 4 .) S. Paweł
nie m ógł powiedzieć , jakoż nie powiedział, iż męka
Chrystusowa niedostateczną, była do zbawienia ro�
dzaju ludzkiego; albow iem ofiara Zbawiciela star�
czyłaby na zbawienie chociażby nieskończoną licz�
bę razy liczniejszego rodu jak był jest i będzie;
nauka przez Apostoła dana ściąga się więc ku te�
mu: iż, aby z nas każdemu zasługi Chrystusowe sku-
\
'
" 89
lecznemi się stały; każdy z nas powinien, jak S. T o�
masz tłumaczy, sposobić się na wzór Mistrza na�
szego, krzyż od Boga sobie dany cierpliwie dz
wi�
gać. A zaś, nie inaczej rozumieć się m a ; jedno
że pokuta i uczynki nasze zasługę swą biorą w za�
sługach Jezusowych; "
Aby więc uczęstniclwo zyskać w zasługach Chry�
stusowych , potrzeba spełniać rozkazania B o ż e ;
w szelkie usiłowania w to ło ż ą c , i co sił walcząc
przeciw pokusom piekielnym. Królestwo Niebie�
skie gwałt cierpi, a gwaltownicy porywają je . (Mat.
XI. 12.) Ku czemu wstrzemięz
liwość a martwie�
nie ciała w ielce są przydatuem i: A gdy za spra�
wiedliwość gotów będziesz zawżdy stanąć do śmier�
ci, Bóg ci jest sprzymierzeńcem, a prawie sam za
ciebie uieprzyjacioły twe zwalczy. Za sprawiedli�
wością bojuj za duszę twoję , i bij się o prawdę
aż do śmierci: a Bóg za cię zwalczy nieprzyjacio-
. hj twoje. (Xięg: Ekkl: IV. 33.) Jez
li nie krwią,
więc cierpliwością stawaj się męczennikiem, naga-
bania ciała i pokusy piekielne depcąc i pasując się
z niemi. Boć we wszyslkiem , dusza 1woja pierw�
szeństwo ma mieć nad ciałem, one podbijać, i w ule-,
głości swej trzym ać: bez czego nie ma zbawienia.
Lecz mi zarzuci niektóry : Azaliż ku temu siły
8'*
90
podoslalkiem znajdę? Zaiste, nie znajdziesz jez
li
na siły własne dufać tylko zechcesz: alić mieć ich*
będziesz przeobficie, jez
li cię 'B óg wesprze: n Bóg
cię wesprze, jez
li się do Niego o pomoc udasz.
 Jez
li na siebie liczysz, mówi Święty Ambroży*
,,niczemu nie wydołasz ; lecz jez
li zaufasz w Panu'*
 dana ci będzie moc z Nieba. 1 Święty Paweł
naucza podobnież: Wierny jesl Bóg który nic do
puści kusić was nad lo co możecie. (I. do Kor. X .
13.) Proście zatem : Proście, a będzie wam dano:
szukajcie, a znajdziecie. (Mat. VII. 7.) Boć było�
by właśnie kacerslwem sądzić, że Bóg wymaga [o
nas rzeczy niepodobnych. W tej rzeczy, Sobór T ry�
dencki, to nam do wierzenia podał:  B ó g nie pod�
s tę p n ie przykazuje, lecz przykazując upomina,
 a b yś czynił co możesz, i prosił.o to czego nie mo-
 żesz, a wspomoże abyś m óg ł. (Scss. VI. C. II.)
 K rzy ż zawsze g o lo w y , i wszędzie cię czeka :"
 n a prawo i na lewo, w górze i na dole, zewnątrz
 i w ew nątrz, wszędzie krzyż znajdziesz: i wszę-
 d zie polrzeba być cierpliwym, jez
li chcecz mieć
 p ok ój wewnętrzny i dosłużyć się wiekuistej ko-
 ron y . Jez
li chęlnie krzyż dz
wigasz, On cię po-
 dz
w ign ic i zaprowadzi do pożądanego końca, lo
 jest tam gdzie jesl kouiec cierpieniom, które się
91
0
 lu nie kończą. Któryż Święty był na tym św ie-
 cie bez krzyża i bez utrapienia?... Całe życie
 Chrystusowe było krzyżem i męczeństwem, a ty
 sobie szukasz spoczynku i roskoszy? (Nasi: Jez:
Chr. Xięga II. Roz. XII. 4, 5, 6, 7.)  Pobożność,
 m ów i Święty Tomasz, na tern zawisła, iżbyśmy
 każdej chwili starali się wydołać tem u, czego
 B ó g po nas wymaga. Albowiem, lew piekielny
 nieustannie w koło nas krąży, by nas pozrzeć.
Uzbrójmy się więc męką Chrystusów�'], jako nas
Piotr Ś. naucza, m ów ią c: Gdyż tedy Chrystus � -
cierpiał .w ciele, i wy taż myślą się uzbrójcie;
(I. Pio. IV. 1.)  U zbrójcie s ię , powiada Święty
 Tom asz, gdyż rozpamiętywanie męki Chrystuso�
w e j przeciwko pokusom strzeże i umacnia.
Jakoż, gdyby Chrystus, do zbawienia naszego
łacniejszą znał był drogę, niz
li jest droga cierpień,
azaliżby jej nie wskazał? Lecz On krzyż poniosł;
i nas też wezwał, abyśmy z krzyżem szli za nim:
Trzeba-li żalem jawniejszego znaku, iż jeden dla
nas środek bezpieczny: cierpieć ? Alić cierpienia
nasze, ledziuchne nam się wydadzą, skoro o Chry�
stusowych pomyślim:  Patrząc na cierpienia Pali�
js k ie , lżej wam znosić będzie wasze mówi B er-
nard Święty. (Serm. 4 3. iu Cant:) Któżby z nas,
92
najgorszego nie przyjął z radością , wspomniawszy
na męki i .pohańbienia Jezusa? Do niego z ufno�
ścią. modlitwą naszą kołatajmy : On nam cierpli�
w o ść, O n 'n a m w ytrw ałość, On nam nakoniec
śm ierć dobrą zdarzy! A zaś przy śmierci, piekło
sili się nadzwyczaj, aby nas o rozpacz i o zwątpie�
nie w m iłosierdzie Boże przyprawić. Alić śmierć
straszna dla pogan, a nie dla n as: Poganie mnie�
m ali, iż z końcem życia tracą w szystko i nikną;
zaś my, wiemy, że nam śm ierć Chrystusowa ży�
w ot wieczny zapewnia, byleśmy w stanie łaski do�
czesne życie zakończyli. Na te strachy szatańskie,
czy to w ciągu życia, czy też w godzinę śmierci,
i . * ę
odpowiadajmy ze świętym Bernardem:  C zego mi
 z własnych zasług niedostanie, aby zbawienia do-
 stąpić, to sobie z zasług Chrystusowych przywła�
s z c z ę . Albowiem Pan mój cierpiał i umarł, aby
mi niegodnemu chwałę wiekuistą wysłużyć. 1 któż
mię potępi, jez
li usprawiedliwi mię Bóg mój ? Bóg
który usprawiedliwia. Któż jest coby potępił? (Do
Rz. VIII. 33. 34.)
W ięc aby nam dał kochać  i cierpieć , oto co�
dziennie błagać mamy Zbawiciela.  K to kocha,
kocha, i niczego więcej nie żąda mówi Święty
Bernard : cóż mu po bogachvach, lub po zaszczy-
4
93
lach ziemskich, kiedy on wcześnie rajskiego za�
kosztował dobra ? Owoż dla rozpoznania, czyśmy
na drodze zbawienia bezpiecznie nogę postawili,
rachujmy się często z sum ieniem : a w to wglądaj�
my, czyli też Boga coraz szczerzej a żarliwiej ko-
' chamy; czyli mu częściej miłości naszej dowodzim;
czyli tę miłość i w bliz
nich, wpoić się staramy,
czyli służba przez nas Bogu wyrządzona, innego
celu nie ma, jak tylko podobanie się Jemu; czyli
z pokorą a posłuszeństwem znosimy smutki, bole,
choroby, ubóstwo, prześladowania i wzgardę.
W ięc Chrześcijanie, błagajmy Boga, aby to roz�
pamiętywanie męki Chrystusowej, nieugaszoną ku
Niemu, rozpaliło w nas m iłość; aby w sercach Da-
szych odtąd i na zawsze obecnem było m iłosier�
dzie Pańskie, przez które On, dla zbawienia na�
szego śmierć krzyżową podjął, i w Najświętszym
Sakramencie siebie samego na pożywienie nam
zostawił. Błagajmy Boga, aby miłością swoją za�
palając seica nasze, nauczył nas: do jakiej wdzię�
czności znać się mamy Chrystusowi; jaką wiarę i
ufność w zasługach Jego pokładać: jako, grzechów'
odpuszczenia, ostatecznej wytrwałości i Chwały
Niebieskiej przez Niego i dla Niego tylko spo�
dziewać się m am y; jako uaoslatek, pokorną woli
Bożej uległością, a cierpieniam i, na wzór Jezusa
ponoszonem i, łaski B ożej, skutecznego uczęstni-
clw a zasług Jezusow ych, i zbawienia wiecznego
dosłużyć się m ożem y. Co daj B o że ! Amen.
Modli twa ustn a.
Znam się do tego, najmilszy Zbaw icielu, żem
jest niegodzien miłosierdzia Twego. Lecz Ty w do�
broci Tw ojej .nieprzebrany, nie mierzyłeś miłości
w miarę nędznych zasług; aleś nią hojnie, po sw o�
jem u szafował. Przez litość T w oję, (miłości T w o�
jej równą) nie gardz
Panie sercem skruszonym,
które wszystkiego się zrzekło, a Ciebie tylko pra�
gnie. Przez lilość Tw oję zetrzyj, ze mnie zmazy
grzechów m oich. Litości Twojej wzywam : sądz

mię Panie litością; jakeś już był miłością Twoją
osądził mnie zbłąkaną ow ieczkę, za którą przebi�
łeś świętą krew Twoję.  Przetoprosimy Cię, racz |
,,poratować sługi Twoje krwią odkupione." (" " * . " |
Karz mię, chłostaj m ię, pozbaw mię wszystkiego,
jedyne tylko dobro mi pozostaw : zostaw mi Cie- \
\
" * *
bie. W skaż mi, jako Ci mam służyć, daj mi ła- i
skę, abym to czego żądasz dopełnić zdołał; pój-
�
\ 9 5 ;- " t * |
rżyj na mnie tćm samem sercem , jakieś miał ku
mnie na krzyżu, i daj mi zgorzeć laką'm iłością
ku Tobie, jakąś Ty zgorzał dla mnie. Zbawicielu1
.
Nadziejo! Sędzio! Boże! Tobie ufam : Tobie się
oddaję. Dziej się wola Tw oja, dzisiaj i zawsze i
na wieki wieków. Amen.
" i
Modlitwa następująca służy do pozyskania od�
pustu zupełnego, tym wszystkim wiernym Chrystu�
sowym,- klony tę modlitwę odmówią ze skruchą
w dzień konnnunii ś. [jeśli mogą) klęcząc, przed wy�
obrażeniem Pana Jezusa ukrzyżowanego. Odpustu
tego nawet razy kilka można dostąpić w jedym ty�
godniu, to jest: tyle razy ile razy po odbytej spo�
wiedzi w ciągu dni ośmiu przystępujemy z czyslem
sumieniem i ze skruchą do stołu Pańskiego. IVlen
sam dzień kiedy odpustu dostępujemy, potrzeba od�
mówić na intencją Kościoła Ś. Katolickiego 5 Oj�
cze... 5 Zdrowaś... i 5 razy Chwała Ojcu i l d.
0 dobry i uajsłodszy mój Jezu! upadam na ko�
lana przed Obliczem Twojem , a w największej go-
rącości ducha na jaką się zdobyć mogę i umiem,.
/
'V  V ' .9 6
błagam Cię i żebrzę od Ciebie, Panie serca moje-
g o , abyś wrazić raczył w moją niedołężną duszę
uczucia W iary, " N" dziei i Miłości, oraz żalu za mo-
a
#
je grzechy z mocną wolą szczerej poprawy. Nie
odmawiaj mi (acz niegodnemu) tej łaski*, który z głę-
bokiem uczuciem miłości i boleści rozpamiętywam
pięć ran Twoich ciężkich, mając oto przed niemi
oczyma obecne i spełnione co niegdyś Król Prorok
Dawid o Tobie w yrzek ł: ,,Przebodli ręce moje i
. ,,nogi m oje: policzyli wszystkie kości m oje!
" 4
Za westchnienie serdeczne w następnych słowach
300 dni odpustu. . . .
" . * /
,,Najświętsza Malko! wraz
głęboko w serca na�
sze rany Jezusa ukrzyżow anego!
97
HLltOTKIE DiAllOZEUSTWO
NA KAŻDY CZW ARTEK
dla rozpamiętywania ucisku i cierpień Jezusowych
z rozwagi zbliżającej się śmierci.
To nabożeństwo najwłaściwiej odprowiać we
Czwartek wieczorem.
Na górze Oliwnej rzekł Jezus uczniom swoim:
 Smętna jest dusza moja aż do śm ierci: czekajcie
 lu i czujcie ze mną. Ojcze nasz i l. d.
A klęknąwszy na kolana modlił *się mówiąc:
jj-  O jcze jeśli chcesz, przenieś odenmie len kielich.
)  A wszakże nie moja wola, ale Twoja uieebaj się
%  sianie. 1 ukazał się Mu Anioł z Nięba posilając
:
 G o ! Ojcze nasz it. d.
 A będąc w ciężkości dłużej się modlił i stał
 się pot jego jako krople krwi zbiegającej na zie-
 m ię ! Ojcze nasz i t. d.
" . * i
 O wy wszyscy którzy idziecie przez dro-
i  g ę , obaczcie a przypatrzcie się, jeśli jest
'
"  boleść jako boleść moja.
;l "
' i
98
, i
Święta męko Pana naszego Jezusa Chrystusa
t
zbaw nas.
Najświętsze serca Jezusa i Maryi miejcie nas
w swej opiece. . * .
Mo d l i t w a .
Panie Jezu Chryste, który dla odkupienia świa�
ta, nędzę, ucisk, wzgardy, uaigrawania, srogie ka�
ry, mękę i śm ierć ponosić cierpliwie i ochoczo ra�
czy łeś; wejrzyj na nas grzesznych, pokornie Cię
błagających, abyś wszystkie Tw oje cierpienia ży�
cie i śmierć ,. raczył położyć jak ofiarę błagalną
między Stolicą Sądu Sprawiedliwego a wielkiemi
grzechami naszemi, teraz i w- godzinę śmierci na�
szej. Daj Panie Jezu wszystkim żyjącym na lej
ziemi łaskę i okaż Tw e m iłosierdzie; daj umarłym
naszym wieczny pokoj i światłość Niebieską, a grze�
sznym duszom naszym żywot święty i niebieskie
uweselenie, który żyjesz i królujesz na wieki wie�
ków. Amen.
99
T A K I E Ż N A B O Ż E C
S T W O
NA KAŻDY PI
TEK,
które najwłaściwiej odmawiać się może o godzinie
3ciej po południu, - v *
ja k o w godzinę skonania naszego najm ilszego
Jezusa.
I. ,,Gdy ukrzyżowali Żydowie Chrystusa, siały
 się ciemności po wszystkiej ziemi aż do dzie�
s i ą t e j godziny i zaćmiło się słońce a zasłona ko-
 ścielua rozdarła się w poły. Ojcze nasz i l. d.
II.  A dziewiątej godziny zawołał Jezus głosem
 w ielkim m ów iąc: Boże m ój! Boże m ój! czemuś
 m ię opuścił. Ojcze nasz i l. d.
III.  Jezus tedy gdy wziął ocet rzekł: W ykonało
 się. I znowu zawoławszy głosem wielkim : Ojcze
 w ręce Twoje polecam ducha mojego, skłoniwszy
 g łow ę ducha oddał. Ojcze nasz i L d.
 Chrystus stał się dla nas posłusznym aż
do śmierci a śmierci fcrzyżowćj. Dla czego i
B óg wywyższył Go, darował mu Imię które
jest nad wszelkie Imię.
" 9*
t
�
100
Chwalimy Cię i błogosławim y Panie Jezu Chryste.
Boś przez Święty Krzyż Tw ój świat odkupił.
M o d l i t w a .-
" a (
O miłości moja Panie Jezu Chryste! przywiąż-
że mię ju ż do ran Tw oich tak ściśle, aby się stały
m ojem i, a ja od nich nierodzielny; niechaj je wszyst�
kie w sercu mem noszę, i niech miam z*
awsze przed
f
oczyma mojemi. Oby pamięć ran Twoich i hole-,
snego konania obudziła we mnie żal serdeczny za
grzechy ciężkie moje i rozżarzyła w sercu mojeui,
niewiernem Tobie, najczulszą miłość Ciebie, mojego
Zbawiciela. Amen.
4
101
M O D L I T W A *
W I E L C E N A B O Ż N A , T A R D U C H O W N Y J A K O I Ś W I E C K I M O S O B O M
R Ó W N I E P R Z Y D A T N A , K T Ó R A A L B O P R Z E D , A L B O P O D C Z A S M S Z Y
O D P R A W I A N A B Y Ć M O Ż E .
(Z dzieł Tomasza d Kempis wyjęta).
1. W ejrzyj najłaskawszy Ojcze z przybylku świę�
tego, i z wysokości niebios Tw ojego mieszkania, na
najprzyjemniejszą Tobie i najświętszą Ofiarę Jedno-
rodżonego Syna T w ego, którą On sam w obliczu
Twojem za nas Tobie poświęca.
On to jest bowiem tym najwyższym i prawdzi�
wym Kapłanem, który, nie cudzą Ofiarę, lecz'w ła�
sne dał Ciało dla poświęcenia Go na ołtarzu Krzy�
ża za życie świata. ; ~ ;
Racz, proszę Cię Pauie, dla tejże samej nas zba�
wiającej O fiary, mię grzesznika dzisiaj łaskawie
/ *" ^ " * **
wysłuchać. Zlituj się Boże nademną słabym, w y"
stępn*ym" i zawsze upadaj" cym człowiekiem,\ , k11 '
ą tór/y
% " A
nie godzien jestem deptać tej ziem i, nie.godzien
9**
192
podnieść mych oczu w niebo; bom Ciebie Stworzy�
ciela m ojego zbyt często obrażał m yślą, m ową i
uczynkiem , zawsze postępując zuchwale, nieroz�
sądnie, a najczęściej hez uszanowania przykazań
Twoich.
Za te to wszystkie moje przestępstwa, słusznie
Tw ój srogi, lecz sprawiedliwy gniew na siebie ścią-
gnąłem: i słusznie oburzyły się na mnie wszystkie
stworzenia T w oje; bo Ciebie obrażając i o Tobie
zapominając, sprawiedliwie dopuszczasz, że wszel�
kie stworzenie ma w pogardzie i nienawiści grze�
sznika. .
Lecz o W szechm ogący, pełen miłosierdzia i nie�
wyczerpanych pociech, Bo ż e ! zlituj się nademuą
sługą T w oim , jęczącym i żałującym z całego ser�
ca przewinień swoich. Bo z niczego stworzony, i
w grzechu poczęły, upadłem jako człowiek ułomny.
Odpuść mi Panie, odpuść. Przebacz synowi mar�
notrawnemu, który powstawszy nakoniec ze śmieci
trzodn ej, z jękiem i płaczem do Ciebie powraca.
Daruj slawająceimi przed tronem chw ały-T w ojej,
który błagać Ciebie o m iłosierdzie dopóty nie prze�
' 103
sianie, dopóki jako rosa z nieba, nie spadnie nań
łaska T w oja : dopóki jako rola dżdżu upragniona,
/ > ^ i
nie dostąpi ze z
ródła dobroci Twojej, pociechy ser�
ce moje, które dla wielości grzechów siało się brzyd-
kiem, nędznem i jak liść jesienny wyschłem. Nie
dla mnie, lecz dla siebie ^samego Boże mój, spraw
to. Racz ku mnie nakłonić ucha T4 ego, i wysłu-
w
" % � %
chajvjęków moich. Ty Panie, co nie opuszczasz,
lecz zbawiasz tych wszystkich,' którzy całą ufność
w Tobie położyli, nie usuniesz mi dzisiaj Tw oje-
" %
go ramienia, a świat głosić będzie Twoje m iło�
sierdzie.
W iem , że nie dla mych zasłu g, chociażby i by�
ły ja k ie; lecz jedynie dla Twojej dobroci Panie,
która jest bez granic, zechcesz to uczynić. Na-
ostatek, czyń to Panie! dla szczególnej zasługi naj�
milszego i najsłodszego Syna Tw ego Jezusa Chry�
stusa, który aby przez mękę swoję wszystkich w i�
ny zm azał, za nas grzesznych na krzyżu umarł.
2 . Pomnij Ojcze niebieski na nieoceniouą miłość
Jego, kiedy dla wybawienia ludu swego od zagłady
wiecznej, sam dohrowoluie duszę swoję na śmierć
104
zań w ydał. Pomnij jak w uiczem nie przebaczał
sobie dla lego, ażebyś Ty Panie winnym i mają-
cym być na wieki potępionymi, przebaczyć raczył.
Ppmnij na zbyt gorzką, i okrutną mękę Jego, jak
ciężkie i sromotne wytrzym ywał ciosy: jak od g o�
dziny porannej, aż do zgonu sw ojego za ród ludzki
na krzyżu xierpiał. Krew Jego najdroższa, któ�
rą do ostatniej kropli wylał, woła do Ciebie Panie
za grzesznikami o przebaczenie T w o je . Kie o-
szczędzał j e j , ażeby nieprzyjaciół przyciągnął nią
do siebie, a odbiegających G o , za synów swych
przysposobił. - . . .
O ! najwyższy i najgodniejszy czci i.uszanow a�
nia wszechmogący O jcze! pozwól mi dzisiaj wy�
sław ić Tobie wszystkie narzędzia męki Jednorodzo-
nego Syna T w ego, a razem przyjm modły nasze
wespół z głosem świętych Męczenników, którzy tęż
samą mękę dla Imienia Jezusa ponieśli byli.
Przypatrz się Panie i poznaj, czyje są znaki za�
sługujące na wieczną cześć i uwielbienie nasze.
-* % "
Oto krzyż, w łócznia, gw oz
dzie, żółć, trzcina,
ocet, gąbka, plwociny, bicze, cierniowa korona,
r
105 * M
p o i, krew, policzkowanie, rózgi, słup, powróz,
szata biała, szkarłat i bez szwu koszulka. Są to
zbyt drogie I nader wielkiej dostojności ozdoby, są
to chorągwie królewskie, z klóremi Syn Twój Je-
duorodzony w postaci ciała naszego, wystąpił był
do walki przeciwko potędze duchów piekielnych.
Są to oręże zwycięskie, któremi śmierć pokonaną,
a natura ludzka odkupioną została. Dla tych to
błogosławionych i zaszczytnych męki znaków, czy-
liż mi nie odpuścisz Panie wszystkich grzechów
m oich/ Oby len chlubny poczet znaków ile godne
chwaty św iętej ozdoby, posłużyły mi w każdej chwili
za tarczę i zbroję przeciwko wszelkiej wadzie, po�
kusom i uatarczywościom, jakiejkolwiek one były�
by potęgi. / - Oby ten pełe" boleści i łez godny w+-
n i
.
�lok, codzień mi służył za zwierciadło do przypa�
trywania się w niem moim postępkom! oraz jedyną
i najsłodszą w; mem życiu dla duszy był pociechą.
3. Przyjm o najświętszy Ojcze Ofiarę najmilszą
Tobie z poświęcającego się Ciała Syna Twojego,
którąś sam przygotował był dla siebie od wieków,
i którą mieć chciałeś na wieczne czasy, za goduą
V
106
i wystarczającą dla zadosyćuczynienia i zmazania
wszystkich grzechów, lak przez winę pierworodną
ua nas ściągniętych, jako też i z woli własnej po�
pełnionych.  Przyjin i mnie także dzisiaj w lej
świętej O fierze, nad którą żadnej innej niema ani
świętszej, ani wybranszej, jak ta jedna tylko, któ-
"
rą my Tobie za żyw ych i umarłych, oraz dla upro�
szenia u Ciebie wszelkich potrzeb naszych, codzień
przez ręce Twoich Kapłanów* n aj uroczyściej dopeł�
niając zasyłam y. Oby ta najświętsza Ofiara i mnie,
i wszystkim wiernym, poleconym T obie w modli�
twach m oich, których potrzeby i wiara nie są Ci
tajnemi P an ie, czyli siję . tutaj znajdują obecni,
czyJi nie są temu uroczystemu obrządkowi przy�
tom n i, to nam sprawiła i przyniosła , o.co tylko,
po Tw ojej woli dzisiaj prosimy Ciebie. Oby ich
m odły i ich. nabożeństwo doszły do Ciebie Panie.
I oby ta nieomylna własność i skuteczność Sakra�
mentu im do zbawienia posłużyła, który będąc Bo-
skiem postanowieniem, dociekać się go nam jako
ludziom nie godzi: lecz powinniśmy go nabożnie
czcić, wiernie szanow ać, i inocno wen wierzyć,
107
i w lem przekonaniu wytrwać aż do skończenia
wieków.
0 ! najdroższa i najmilsza w oczach Twoich Boże
ii
Ofiaro! którą Tobie Ojcu przedwiecznemu, Syn T wój
współ-odwieczny, sam stając się tą prawdziwą, ży�
w ą, zbawienną, jedyną i doskonałą Ofiarą, za nas-
ze swojej Osoby uczynił: który będąc sam niepoka�
lanym, świętym i wolnym od wszelkiej zmazy, był
owym najwyższym Kapłanem, niepotrzebującym ża�
dnych za sobą przebłagali, ani żadnego dopełnie�
nia Ofiary podług prawa: lecz raz umierając stał
się jedynym pośrednikiem między Tobą Ojcze spra�
wiedliwy, a rodem ludzkim, dla wybawienia go od
śmierci , od której żadne ze stworzeń na ziemi dla
ogromu grzechów swoich niczemby się odkupić nie
zdołało. Nie rozpaczam już tedy, ani nigdy odtąd
, y
rozpaczać nie będę o przebaczenie i uleczenie mię
z grzechów Inoich.  Znalazłem bowiem z
ródło,
w klórem się. obmywać będę. Zualazłem lekarza,
do którego zawsze się udam, ile razy dla duszy m o�
jej będę potrzebował.ratunku. W iem już, gdzie jest
nadzieja i gdzie jest cała pociechą m oja. W m ęce
108
tylko i jednych ranach P" an a m ojego Jez usa Chry-
n . s ;
vstusa, jedyny i ostateczny cel nadziei i zbawienia
m ojego mieści się i obficie znajduje. O Boże m ój!
Niech będzie linie Tw oje we wszyslkićm i przez
wszystko błogosławione, żeś mię p.rzez uieskończo-
# " % " '
ną dobroć Tw ojęj do kosztowania tak wielkich do-
brodz
iejslw ; które jedynie z Twojej Boskiej szczo�
drobliwości w ypływ ają, raczył przypuścić. I temi
to dzisiaj dary nie pomału mię zagrzewasz Panie
do złożenia Tobie i Twemu ukochanemu Svuowi
. * . V ,
najgorętszych podzięk moich.
. \ 4 . Le, cz o najwierniej"
szy mój Ojcz.*e! Cóż pocznę,
kiedy nic w sobie ni� znajdę takiego, coby godnie
odpowiadało darowi łaski Tw ojej? Wszakże, do�
bry Ojcze, wszystko cokolwiek posiadamy, Twoj�m
jest: w iem , że niczego nie potrzebujesz; a prze�
cież rzecz najlichsza, skoro się la z pokorą i chę�
ci dobrej ofiaruje T ob ie, jest Ci najmilszą. Dam
Ci więc nie wiele, i chętnie poświęcę miłości T w o�
jej rzecz nader maluczką, która gdybym ją zatrzy�
m ał dla siebie, niechybnie zginąćby m ogła. Albo�
wiem Tobie ją ofiarując, mnie daleko lepsza rzecz
109
czeka: ani może omylić przyszła zapłata tego, któ*
ry Ci ją z całego serca oddaje. Gdyby ktokolwiek
Tobie bez wahauia się i namysłu odważył się od-
dać^siebie samego, Tybyś się jemu cały także od�
dał. I sprawdziłoby się to, co przez usta naszego
Naczelnika było powiedzianem: dajcie, a dane wam
i
< będzie. W olą moję także'(nad którą nic milsze�
t
J(
r
go z ofiar dla Ciebie niema), od tej chwili i raz na
zawsze najskorszem sercem poświęcam Ci. tak, ja �
n\
i *
ko Syn Twój ukochany. Chrystus Pan nasz poświę�
cił był własną Tobie; aby przez to zupełne swoje
wyrzeczenie się, dla nas zbawienie pozyskał, zo-
stawując po sobie wszystkim wiernym w krótkich,
lecz pełnych brzmienia wyrazach, wzór swój do na�
śladowania , kiedy był powiedział: Ojcze mój, nie
tak jak ja chcę, lecz jak Ty chcesz, niech się sta-
nie wola Twoja.
5. Tym przeto żywym przykładem silnie pobu�
dzony, za pomocą i natchnieniem T w ojem , tiano-
wo mię Tobie poruczam, i wszystkiego, cokolwiek
tylko świat ten posiada, wyrzekam się dla Ciebie.
W zgardzę żądzami ciała, precz odrzucę od sie-
10
n o i
A
ie wszystkie sprawy i niegodziwe poszepty ducha I
nieczystego: i cały oddam się na służbę T w oję. 1
I.o d dzisiaj zaraz z mocuem postanowieniem i na- I
bożuem przedsięwzięciem wykonać to przedsiębio�
r ę , abym po wszystkie dni życia m ego, do Ciebie
jedynie m ojego Boga, duszą i ciałem na wieki \
przylgnął. I ażebym doskonalej"!jeszcze wolę Tw oję
" * ii
wykonał; oto gotów jestem własną moję przełam y�
wać przez prawdziwe posłuszeństwo, które Tobie
w osobie m ojego przełożonego wypełniać pow inie�
nem. Albowiem , skoro jego głosu i skinienia słu- f
cham, Tobie samemu w istocie staję się posłusznym.
W jeg o w ięc ręce, jako maluczki w Chrystusie od�
rodzony, który się z pokorą pod ręką swojego
Chrzciciela uniżył, do władania i zarządzania mną
oddaję się. Najchętniej także.radom i m owom bra�
ci m oich z zupełną pokorą i bogobojuą miłością
ulegać będę: których uważając za świątobliwszych |
i daleko odem nie mędrszych, sprawiedliwie uczy-
nię, gdy w m ojej niedoskonałości, bez uporu wyż�
szość im przyznam . W iedząc zaś, że la moja nie-
udolność i niedoskonałość nie mogą być przed Twym
wzrokiem ukrytem i, oskarżam się przeto z wad
moich i ułomności; a proszę Cię z najgorętszą skru�
chą: racz mi udzielić lekarstwa, któreby skutecz�
nie zaradziło złemu i przyniosło zupełną poprawę
sercu mojemu. Proszę Cię Panie, spraw, niech
doznam dzisiaj Tw ojego m iłosierdzia, dopóki ta
Twoja pełna łaskawości ręka, która, gdy chce, wszel�
ką słabość ulecza i wszelką niemoc pokrzepia, je �
szcze czuwa nad moją nędzą i w ostatniej potrze�
bie mię nieszczęśliwego nie opuszcza. Przez tegoż
Pana naszego Jezusa Chrystusa, który z Tobą ży-
je i króluje w jedności Ducha Świętego na wieki
wieków. Amen.
112
P O Z D R O W I E N I E
BOLESNEJ MATKI BOŻEJ
" * _ * "
przez S. Bonawenturą.
Zdrowaś Mary o , boleści pełna, ukrzyżowany
z T ob ą ; opłakanaś Ty między niewiastami i opła�
kany Owoc żywota Tw ojego Jezus. Święta Ma-
" ryo, ; Malko ukrzyżow anego, módl się za nami
krzyżującemu Syna Tw ojego, a uproś nam łzy po�
kuty, teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen.
Święty Józefie! módl się za nami.
117
przywiązane nadawać, wszystkim wiernym Chry�
stusowym tego żądającym wkładać, mogli i mieli
do tego prawo. Niniejszem znoszą się wszelkie
przeszkody, jakieby zajść m ogły, a obecne posta�
nowienie ma mieć prawne i mocne znaczenie na
wszystkie przyszłe czasy.
Dano w Rzymie i t. d. jak w powyższym.
�Podpisano: A. Kard: L ambrtjschmi
{M. P.) od brew: Apostolskich.
Na końcu tych hrewiow od Stolicy Apostolskiej
dla lepszej wiary o autentyczność podpisano jak na-
stępuje w Paryżu.
 W idziano i w użycie przyjęto w Dyecezyi Pa-
ryzkiej. W Paryżu d. 2 2 Maja 1848 r.
X . Dyohizt Arcybiskup Paryża.
Za zgodność z autentykami w Archiwum Zgro�
madz
: Missyi złożonemi świadczę. '
Salyayrb Sekretarz General:
Zgromadz
: Missyi.
Najświętsza Matko! wraz
głęboko w serca
nasze rany Jezusa ukrzyżowanego.
Amen. .