ZarzÄ…dzanie innowacjami
Dr inż. Lilla Knop
Piramida innowacji
Rysunek 1. Piramida innowacji, A. T. Kearney.
y
ródło: Kosińska S. (2007), s. 12; Diedrichs E., Engel K., Wagner K. (2006), s. 10.
Lilla Knop
Piramida innowacji cd.
Firma, której nadrzędnym celem jest długofalowy rozwój musi kompleksowo podejść
do zarządzania rozwojem innowacji i skoncentrować się na obszarach
wyodrębnionych w ramach piramidy innowacji, tj .:
" strategii innowacji  zdefiniowaniu innowacyjnych celów i sposobów ich
osiągnięcia,
" organizacji i kulturze  elastyczne struktury organizacyjne umożliwiające
rozwój wewnętrznych i zewnętrzny sieci współpracy i proinnowacyjna kultura
zorientowana na transfer wiedzy i informacji,
" zarządzaniu cyklem życia innowacji  ciągłe udoskonalanie (m.in. poprzez
skrócenie czasu) trzech zasadniczych faz tego cyklu: generacji, rozwoju i
komercjalizacji innowacyjnych projektów,
" kluczowych czynnikach  optymalizacja i harmonizacja ich funkcjonowania.
Lilla Knop
ZarzÄ…dzanie innowacjami
ZarzÄ…dzanie innowacjami jest poszukiwaniem opartym na posiadanych
zasobach, takich rodzajów innowacji, które powodują, że proces
innowacji staje siÄ™ bardziej efektywny w konfrontacji z wyzwaniami,
jakie stawiajÄ… przed organizacjÄ… rynek, konkurencja, klient .
Pomykalski A., ZarzÄ…dzanie Innowacjami, Wyd. PWN, Warszawa 2001.s. 84.
ZarzÄ…dzanie innowacjami wymaga uruchomienia w firmie procesu uczenia
się, który należy wspierać poprzez :
" wymianę doświadczeń, związanych z sukcesami, a także porażkami,
zarówno w ramach firmy, jak i jej otoczenia,
" stosowanie odpowiednich narzędzi i technik,
" umacnianie sieci współpracy w ramach firmy, jak i jej otoczenia.
Pomykalski A., ZarzÄ…dzanie Innowacjami, Wyd. PWN, Warszawa 2001.s. 94
Lilla Knop
ZARZ
DZANIE INNOWACJAMI
Innowacje są szczególnym narzędziem przedsiębiorców w
rozwijaniu konkurencyjności przedsiębiorstwa.
Innowacyjne przedsiębiorstwo to takie, które:
" prowadzi własne prace badawcze i wdrożeniowe
" przeznacza znaczne środki na prace B+R
" wdraża najnowsze osiągnięcia nauki i techniki
" ma duży udział nowości w wolumenie produkcji i usług
" wprowadza innowacje na rynek
" wchodzi w interakcje ze swoimi dostawcami, ośrodkami
naukowymi, odbiorcami, konsumentami by tworzyć wspólnie
 łańcuch wartości
Lilla Knop
ZARZ
DZANIE INNOWACJAMI
Tworzenie innowacji jest procesem społecznym, zorganizowanym na jego każdym
etapie.
Czynności zarządcze odnoszą się do kolejnych faz procesu innowacyjnego takich jak:
" analiza makro- i mikro- otoczenia firmy, pozwalająca zebrać informacje o popycie
na innowacje w oparciu o potrzeby i zachowania klientów oraz poczynania
konkurentów
" opracowanie w oparciu o posiadane informacje projektów, z wykorzystaniem
posiadanych zasobów
" zapewnienie sobie nowych, niezbędnych zasobów wiedzy, ludzi, urządzeń lub
transfer technologii
" realizacja projektu innowacji
" wdrożenie innowacji
" monitoring na każdym etapie prac, wdrożenia i przebiegu sprzedaży
Lilla Knop
Skuteczne zarzÄ…dzanie innowacjami to:
" gotowość i otwartość na zmiany
" tworzenie bazy informacyjnej o innowacjach
" definiowanie kierunków działalności innowacyjnej
" tworzenie warunków organizacyjnych i finansowych
" budowanie struktur sprzyjajÄ…cych innowacjom
" pobudzanie kreatywności i inwencji pracowników
" włączanie pracowników w proces zmian
" doskonalenie umiejętności zorientowanych na innowacje
Lilla Knop
Innowacja  proces techniczny i społeczny
T. Valente:  Pierwszym krokiem do zrozumienia procesu dyfuzji innowacji jest fakt traktowania go jako procesu
społecznego, w którym jednostki adaptują nowe pomysły jako skutek porozumiewania się z innymi, którzy już
ten pomysł zastosowali.
Udział
100
w rynku
Skumulowana liczba
[%]
użytkowników technologii
75
50
Liczba użytkowników
stosujÄ…cych po raz pierwszy
nowÄ… technologiÄ™
25
Innowatorzy Wcześni Wczesna Póz
na Maruderzy
Czas
2,5% naśladowcy większość większość 16%
13,5% 34% 34%
Valente W. T.: Network Models of the Diffusion of Innovations, Hampton Press Inc., New Jersey
1995, s.3.
Lilla Knop
Innowacja  proces techniczny i społeczny
 Dlaczego klienci nie wykorzystują naszej wspaniałej technologii?
E. Hall (1995)  badania czynniki decydujÄ…cymi o tempie innowacji:
" rodzaj podejmowanej decyzji z punktu widzenia zaangażowanych stron
decydujÄ…cych o wykorzystaniu nowej technologii: (decyzje indywidualne,
decyzje kolektywne, decyzje centralne),
" rodzaj kanałów komunikacyjnych wykorzystywanych do przekazywania
informacji o innowacji (osobowe  indywidualne lub masowe),
" natura systemów społecznych w których osadzone są jednostki adaptujące
nowe technologie, ich normy i wartości oraz stopień rozwoju
multilateralnych relacji,
" zakres oddziaływania tzw.  agentów zmian (agencji rozwoju, instytucji
promujÄ…cych) rozpowszechniajÄ…cych nowÄ… technologiÄ™.
Lilla Knop
Role:
" Wynalazcy  innowatora, który wskazuje nowy sposób realizacji
konkretnej funkcji lub odkrywa nową właściwość materiałów, dającą
się zastosować w praktyce,
" Inwestora  osoby lub organizacji finansującej badania i rozwój
pomysłu wynalazcy,
" Technologa  osoby dokonującej badań rozwojowych technologii
umożliwiających przejście od skali laboratoryjnej do skali
przemysłowej,
" Przedsiębiorcy  osoby, która nie tylko wdraża nową technologię w
praktyce ale przede wszystkim ponoszÄ… ryzyko zwiÄ…zane z adaptacjÄ…
nowego produktu lub nowej technologii na rynku.
Touhill C.J., Touhill G. J., O Riordan T. A.: Commercialization of innovative technologies. Bringing Good
Ideas to the Marketplace. John Wiley & Sons, New Jersey 2008;
Lilla Knop
T T
Transfer technologii
Przez transfer technologii rozumie się wszelkie działania
związane z wdrażaniem osiągnięć nauki w gospodarce, a
także obrót patentami i licencjami, ochronę własności
intelektualnej.
Z. Wysokińska Konkurencyjność w międzynarodowym
i globalnym handlu technologiami. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001
Øð Umożliwia wdrażanie innowacji procesowych i produktowych
Øð Opiera siÄ™ o wiedzÄ™/kapitaÅ‚ intelektualny
Lilla Knop
Formy transferu technologii
Øð Licencjonowanie  dla wynalazków chronionych patentem. Podmiot posiadajÄ…cy prawa ochronne na
technologię udziela licencji podmiotowi, który chce ją wykorzystywać.
Øð Joint venture  stworzenie nowego podmiotu gospodarczego w oparciu o kapitaÅ‚ dwóch lub wiÄ™cej
przedsiębiorstw. Może opierać się o wkład wartości technologii jednego z udziałowców. W
najprostszym przypadku umowa joint venture określa wkład podmiotu inwestującego kapitał
materialny i wycenia kapitał wiedzy podmiotu oferującego technologię.
Øð Umowa o współpracy technicznej (technical cooperation agrement)  zawierana w celu
zaadaptowania nowej technologii w konkretnym sektorze. Zaletą umowy o współpracy technicznej
jest elastyczność działania  obie strony nie wiedzą jakie problemy mogą wyniknąć podczas
wdrażania technologii na większą skalę, lecz deklarują współpracę w kierunku ich rozwiązania.
Øð Porozumienie o wytwarzaniu (manufacturing agrement)  podmiot kooperujÄ…cy, w ramach umowy
wytwarzania konkretnej części gotowego produktu uzyskuje technologię. Najczęściej podmiotem
zlecającym jest duże przedsiębiorstwo, które zleca wytwarzanie komponentów mniejszym
podmiotom. Np. Saab Aerostructures  europejski producent podzespołów do samolotów zleca
produkcję części firmie PZL Mielec
Øð Umowa o współpracy z pomocÄ… technicznÄ… (commercial agrement with technical assistance)  jest
typowÄ… umowÄ… w przypadku uruchomienia nowej produkcji i polega na zawarciu porozumienia w
zakresie instalacji systemów produkcyjnych, doradztwa i szkolenia na etapie uruchamiania produkcji
oraz kontroli jakości i serwisu w tej fazie.
Lilla Knop
KOMERCJALIZACJA
To część szeroko pojętego procesu
transferu technologii, który
generuje pieniÄ…dze
Lilla Knop
JEDNOSTKI WSPIERAJ
CE INNOWACJE
" centra doskonałości (CD)  są to jednostki naukowe lub wyodrębnione zespoły
wybitnych pracowników naukowych prowadzących badania w dziedzinach o
szczególnym znaczeniu dla gospodarki z punktu widzenia polityki państwa, które kładą
szczególny nacisk na współpracę międzynarodową, ideą centrum jest wykorzystanie
potencjału badawczego macierzystej instytucji do stworzenia  laboratorium , które
aktywnie współpracuje z przemysłem i innymi użytkownikami wyników badań
naukowych;
" centra zaawansowanych technologii (CZT)  sÄ… to interdyscyplinarne konsorcja
naukowe składające się z jednostek naukowych prowadzących badania i prace
rozwojowe na najwyższym poziomie oraz z innych podmiotów, które działają na rzecz
badań naukowych i prac rozwojowych, rozwoju innowacji i wdrożeń;
" inkubatory przedsiębiorczości  organizacje, które wspierają powstawanie
nowych przedsiębiorstw; wśród organizacji świadczących działania w zakresie
inkubacji firm należy wyróżnić tzw. inkubatory technologiczne i akademickie 
samodzielne jednostki operujące na terenie uczelni, wspierające pracowników, którzy
myślą o założeniu własnej firmy opartej na zaawansowanych technologiach 
organizacje wspierajÄ…ce powstawanie firm odpryskowych (firmy typu  spin-off );
14
Lilla Knop
JEDNOSTKI WSPIERAJ
CE INNOWACJE
" parki przemysłowe  definiowane jako zespół wyodrębnionych
nieruchomości wraz z infrastrukturą pozostałą po restrukturyzowanych lub
likwidowanych przedsiębiorstwach oraz inne dołączone do nich nieruchomości,
utworzone przy udziale władz samorządowych w celu zapewnienia możliwości
prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności małym i średnim
przedsiębiorcom, na preferencyjnych warunkach.
" parki technologiczne  zorganizowane struktury, których zadaniem jest
tworzenie warunków do innowacji, rozwoju nowych technologii, ich transferu i
komercjalizacji; najczęściej wykorzystują infrastrukturę badawczą uczelni i innych
ośrodków naukowych; tworzące je podmioty mogą współpracować ze sobą w
ramach Centrów Doskonałości i Centrów Zaawansowanych Technologii;
" preinkubatory  samodzielne jednostki operujÄ…ce na terenie uczelni,
wspierające pracowników, którzy myślą o założeniu własnej firmy opartej na
zaawansowanych technologiach; preinkubatory przygotowujÄ… firmÄ™ innowacyjnÄ…
do samodzielnego funkcjonowania w ramach parku technologicznego;
15
Lilla Knop
Tabela. Etapy wdrażania kompleksowego zarządzania innowacjami w firmie
wg A.T. Kearney.
y
ródło: Kosińska S. (2009), s. 22; Diedrichs E., Engel K., Wagner K. (2006).
Oceniając efektywność zarządzania innowacjami w firmie należy
określić na jakim poziomie zaawansowania znajduje się dana firma,
tzn. określić czy podejmowane działania w firmie wpisują się w
model (por. tab.):
" tradycyjny - firma nie realizuje innowacyjnych projektów,
" wyłaniający się - firma realizuje innowacyjne projekty ad-hoc,
" wiodÄ…cy - firma realizuje innowacyjne projekty systematycznie,
" światowej klasy - firma realizuje innowacyjne projekty we
współpracy z otoczeniem.
Lilla Knop
TRADYCYJNY WYA
ANIAJ
CY SI
WIOD
CY ÅšWIATOWA KLASA
Wizja / misja Brak odwołań Częściowe odwołanie Rozwój innowacji Rozwój innowacji
do innowacji do innowacji we współpracy z otoczeniem
Strategia Brak Nie do końca Opracowana i wdrożona Dokument strategiczny
innowacji przemyślana koncepcja koncepcja
Cykl rozwoju Brak Pojedyncze działania Proces System
innowacji
Organizacja Dział B+R Zespoły zadaniowe Multi-dyscyplinarne Integracja działań
innowacji zespoły zadaniowe podejmowanych przez
multi-dyscyplinarne
zespoły zadaniowe
Zespoły Realizacja celów Doraz
ne zespoły Stałe zespoły realizujące Stała współpraca między
zadaniowe krótkoterminowych, realizujące innowacyjne innowacyjne projekty zespołami realizującymi
brak innowacyjnych projekty innowacyjne projekty
celów
Ludzie Praca zgodna Luz
na wymiana Tworzenie innowacyjnych Tworzenie innowacyjnych
z zakresem koncepcji dotyczących projektów w ramach projektów integralną
obowiązków, innowacyjnych wyznaczonego czasu pracy częścią pracy
brak innowacyjnych projektów pomiędzy
celów pracownikami
System Brak Indywidualna Indywidualna gratyfikacja Gratyfikacja zespołów za
motywacyjny gratyfikacja poszczególnych zespołów zaangażowanie w realizację
za zrealizowany za zaangażowanie w Innowacyjnych projektów
z sukcesem projekt realizacjÄ™ innowacyjnych
innowacyjny projektów
Infrastruktura Przeznaczona do Pojedyncze narzędzia System wspierający Systemy wspierające
realizacji bieżących wspierające wymianę wymianę wiedzy w wymianę wiedzy z otoczeniem
Lilla Knop
zadań wiedzy firmie
Współczesne konkurowanie: Nowy Dom Innowacji
y
ródło: Prahalad C. K., Krishnan M. S.: The New Age of Innovation. Driving Co-created Value through Global
Networks. McGraw Hill 2008, s.6
Lilla Knop
KONIEC
Lilla Knop