We wrześniu `39 na Polskę najechały... trzy państwa
Prawie każdy w Polsce wie o tym, że II wojna światowa rozpoczęła się agresją Niemiec
hitlerowskich na Polskę. Wydarzenie to miało miejsce 1 września 1939.
Ponad dwa tygodnie póz
niej, 17 września, od wschodu najechał na Rzeczpospolitą Związek
Radziecki. O tym, z racji wieloletniego przemilczania kwestii przez władze Polski Ludowej, wie się
nieco mniej.
Prawie nikt jednak nie wie o tym, że na Polskę we wrześniu 1939 najechano z trzech stron. Od
wschodu, zachodu i... południa. Trzecim z agresorów była Republika Słowacka.
Zaangażowanie słowackie w niemiecki atak nie było szczególnie zacięte, tak jak i intensywność
przeprowadzonych przez Słowaków walk nie może być porównywana do najazdu hitlerowskiego czy
radzieckiego.
Tym niemniej, 1 września 1939 roku o godzinie 8.00 rano, bez wypowiedzenia wojny, Armia Słowacka
ruszyła w trzech kierunkach: Zakopane-Bukowina, Piwniczna-Nowy Sącz, Komańcza-Sanok-Lesko.
Walki z Polakami trwały do 23 września, a podczas inwazji jedna z dywizji słowackich weszła nawet 90
kilometrów wgłąb państwa polskiego. W wyniku tej agresji Rzeczpospolita utraciła około 0,1% swojego
terytorium, zamieszkałego przez 34,5 tysiąca polskich obywateli.
Jakie powody miała Słowacja, aby wespół z Hitlerem dokonać agresji na sąsiada? Odpowiedz
, jak to
bywa w historii, nie jest niestety zbyt prosta. Wpływ miały tutaj zarówno dawne przewinienia Polski, jak
i krótkowzroczność części Słowaków. I to jedynie  części . Republika Słowacka istniejąca w latach
1939-1944 nie była bowiem niezawisła.
Należy pamiętać, że jeszcze przed wojną Czechosłowacja została Hitlerowi  oddana przez Europę w
naiwnej wierze, że na Sudetach skończy się apetyt Fuhrera. Z zaistniałej sytuacji skorzystał pewien
ksiądz słowacki, Józef Tiso. Chcąc stworzyć niezależne od Czechów państwo, proklamował  u boku
Hitlera  nową Republikę Słowacką. Hitler zapewnił integralność nowego państwa w zamian za 
między innymi  zerwanie kontaktów dyplomatycznych z Polską. Po wojnie aktywnych członków
Republiki Słowackiej uznano za kolaborantów, nie uznaje się też, jakoby dzisiejsza Republika
Słowacka miała z państwem z lat 1939-1944 cokolwiek wspólnego.
Jeśli chodzi o słowackie przekonania, że Polska zasłużyła sobie na swój los, nie były one, niestety,
bezzasadne. W roku 1938, gdy Niemcy anektowali czeskie pogranicze, zasugerowano, by ówczesna
Czecho-Słowacja (państwo powstałe w roku 1918)  rozliczyła się z roszczeń terytorialnych także z
innymi sąsiadami. Wtedy, korzystając z okazji i z tragicznej sytuacji, w jakiej znalazł się południowy
sąsiad, Polska zażądała natychmiastowego odstąpienia czesko-słowackiego Śląska Cieszyńskiego i
kilku niewielkich obszarów na Słowacji. Wojsko polskie zajęło sporne tereny w dniach 2 11
paz
dziernika, w sytuacji, w której Słowacy nie mieli szans na podjęcie obrony. Zajęcie Śląska
Cieszyńskiego miało dotkliwe konsekwencje dla tamtejszych mieszkańców narodowości czeskiej i
słowackiej i na długo wspomnienie o wydarzeniu z 1938 roku wzbudzało niechęć do Polaków zarówno
z czeskiej jak i ze słowackiej strony.
Stosowanie taktyki  wet za wet niczego oczywiście nie tłumaczy. Bardziej za 1 września 1939 można
Słowaków usprawiedliwiać po pierwsze tym, że nie byli niepodlegli (podobnie jak nie byli niepodlegli i
niezależni żołnierze polscy w roku 1968, kiedy wojska peerelowskie najechały Pragę), a po drugie  że
1
kiedy część z nich najeżdżała Polskę, inni brali udział... w jej obronie.
Latem 1939 w Polsce zaczął formować się specjalny Legion Czesko-Słowacki. Jedyna oficjalna
jednostka sojusznicza, która walczyć miała po stronie wojska polskiego z hitlerowcami. Z 900
członków Legionu połowę stanowili Słowacy. Co było w tym fakcie najbardziej tragikomiczne to, że 17
września w okolicach Tarnopola doszło do walki między... armią słowacką a Legionem Czecho-
Słowackim. Ta pierwsza najeżdżała Polskę jako sojusznik Hitlera. Czesko-słowacki legion z kolei
Polski przed Hitlerem bronił.
EF/AP
(wp.pl)
2011-08-31 (14:31)
2