POMIAR MOMENTÓW SIŁ MIĘŚNIOWYCH
W STATYCE
I.
WSTĘP
Maksymalna siła mięśniowa jest jedną z cech biomechanicznych, określającą sprawność fizyczną człowieka w tym sportowca. Badania momentów sił mięśniowych w statyce oceniano przez wiele lat róŜnymi metodami związanymi z pokonywaniem oporu zewnętrznego np. wartość podniesionego cięŜaru, liczba podciągnięć w zwisie lub uniesień ciała w podporze. Próba podciągnięć w zwisie jest częstym elementem w testach sprawności fizycznej np. INKF ( test Ulatowskiego ).
Wyniki badań moŜna wykorzystać do oceny predyspozycji siłowych, szybkościowych jak i wytrzymałości siłowej zawodników. Analizie trzeba by było poddać zmiany maksymalnej siły w czasie oraz jej przebieg narastania. „ Zawodnicy dyscyplin szybkoś ciowych, uzyskują krótsze czasy osią gania wartoś ci maksymalnych, niŜ zawodnicy dyscyplin wytrzymałoś ciowych. Zjawisko to wiąŜ e się ze strukturą włókien mięś niowych, biorą cych udział w skurczu izometrycznym podczas eksperymentu „ ( E.Ostrowska ). Liczne badania na temat wartości maksymalnych momentów sił mięśniowych mierzonych w statyce moŜna znaleźć w pracy A.Wita ( 1992 ): Biomechaniczna ocena układu ruchu sportowca.
CEL:
Pomiar momentów sił mięś niowych w statyce.
ZAŁOś ENIA:
1. Pomiar jest krótkotrwały – związane jest to z moŜliwością osiągnięcia maksymalnego momentu siły mięśniowej. Wykorzystywana jest wtedy głównie CrP( fosfokreatyna ) jako źródło energetyczne do tego skurczu.
2. Konieczne jest aby ustabilizować sąsiednie odcinki ciała – eliminujemy przez to wpływ techniki na uzyskany wynik. Izolujemy odpowiednią grupę mięśniową np.
prostowniki stawu łokciowego itd..
3. Kąt stawowy w czasie pomiarów =90stopni lub 0.
4. Zachowane muszą być warunki statyki: ΣMi=0 oraz ΣFi=0
5. Maksymalna mobilizacja psychiczna wobec innych zawodników jest warunkiem koniecznym, aby uzyskane wyniki były rzetelne.
II.
MATERIAŁ BADAŃ
Lp.
Imię i nazwisko
wiek
masa
dyscyplina
1 Lasocki Dawid
21
75
koszykówka
2 Mirosz Mariusz
21
79
p. noŜna
3 Rzepka Marek
21
76
10-bój
4 Sawicki Marcin
21
84
pływanie
5 Skrzecz Sebastian
21
85
boks
6 Szuliń ski Karol
21
88
rekreacja
7 Szurek Adrian
21
68
zapasy
8 Tabencki Jarosław
21
80
spec. Kulturystyka
9 Woź niak Maciej
21
75
tenis
10 Zamiela Tomasz
21
78
fitness
11 Surdy Paweł
21
68
kick - boxing
III. WYNIKI BADAŃ
Tabael 1. Porównanie moich wyników do wartości średnich oraz procentowe odchylenie od wartości średniej.
poszcz.wartość .
Zamiela Tomasz
średnia
% odchylenie od ś r
Mm[Nm]
Mm[Nm]
ZŁ
5560
6876
-19%
PŁ
4048
3763
8%
ZR
6816
7940
-14%
PR
5820
8964
-35%
ZK
136
121
12%
PK
208
208
0%
ZB
13870
14515
-4%
PB
32488
38669
-16%
ZS
218
231
-6%
suma ( Ł )
9608
10639
-10%
suma ( R )
12636
16903
-25%
ΣMKG
22244
27542
-19%
suma ( K )
344
329
5%
suma ( B )
46358
53184
-13%
ΣMKD
46920
53744
-13%
MKG+MKD
69164
81286
-15%
MKG/masa
285
355
-20%
MKD/masa
602
695
-13%
MKG+MKD/masa
887
1049
-15%
[ N ]
[ N ]
Fp
404
576
-30%
Fl
552
525
5%
Suma ( F )
956
1101
-13%
Rysunek 1. Porównanie moich wyników w poszczególnych stawach do wartości średnich.
40000
Zamiela
35000
Tomasz
30000
wartości
średnie
]m 25000
[Nm 20000
M
15000
10000
5000
0
ZŁ
PŁ
ZR
PR
ZK
PK
ZB
PB
ZS
poszczególne stawy
Rysunek 2. Porównanie moich wyników ( sumy w poszczególnych stawach oraz sumy momentów sił w kończynach górnych i dolnych ) do wartości średnich 90000
80000
70000
60000
Zamiela Tomasz
]m 50000
[Nm
wartośći średnie
40000
M
30000
20000
10000
0
)
G
)
)
D
D
K
K
K
a ( £ )
a ( R
M
M
S
a ( K
a ( B
S
+M
G
sum
sum
sum
sum
K
M
poszczególne stawy ( sumy )
Rysunek 3. Porównanie poszczególnych osób. Suma momentów sił mięśni kończyny górnej
( SMKG ), kończyny dolnej ( SMKD ) oraz górnej+dolnej ( MKG+MKD ).
120000
SMKG
SMKD
MKG+MKD
100000
80000
]m
[N
60000
mM 40000
20000
0
ski
iela
irosz
icki
zepka
zurek
urdy
Lasocki
M
R
aw
oźniak
S
S
krzecz
S
zuliń
S
S
Tabencki W
Zam
poszczególne osoby
Rysunek 4. To samo co poprzedni. Tylko w stosunku do masy ciała.
1400
MKG/masa
MKD/masa
MKG+MKD/masa
1200
1000
]
800
[Nmm 600
M
400
200
0
icki
ski
irosz
iela
urdy
zepka
aw
zurek
S
Lasocki
M
R
S
krzecz
S
zuliń
S
oźniak
S
Tabencki W
Zam
poszczególne osoby
ANALIZA
Prawie wszystkie moje pomiary są poniŜej średniej. Jedynie prostowniki stawu łokciowego, zginacze stawu kolanowego oraz prostowniki stawu kolanowego są powyŜej średniej. Dość trudno jest podać jakieś sensowne wnioski, poniewaŜ grupa badawcza była bardzo zróŜnicowana pod względem charakteru dyscypliny sportowej. Gdybym porównywał się np. do grupy pływaków czy grupy kulturystów, znając ogólną charakterystykę tych dyscyplin oraz swojej ( fitness ), mógłbym wtedy wyciągnąć jakieś wnioski.
Najlepsze wyniki w badaniach osiągnął Radek Tabenecki ( największa wartość MKG + MKD, jak i MKG + MKD/masa ), najgorsze Woźniak Maciej.
Radek uprawia kulturystykę, dlatego jego wyniki mogą być lepsze od pozostałych badanych. Największa wartość MKG ( 35568Nm, wartość średnia=27542Nm ) u Sebastiana Skrzecza spowodowana jest zapewne tym, Ŝe uprawia on boks. Wartość MKD u niego jest poniŜej średniej ( 47437Nm, wartość średnia 53744Nm). Zdecydowanie podkreśla to charakter dyscypliny, jaką jest boks. Patrząc na Pawła Surdego, który uprawia kick-boxing, stosunek MKD/MKG jest odwrotny niŜ u Sebastiana, przewaŜa u niego MKD, które jest powyŜej średniej ), MKG - poniŜej średniej .
W pływaniu wydaje mi się ( szczególnie styl motylkowy ) bardzo istotnym elementem nadającym siłę są prostowniki stawu biodrowego oraz zginacze stawu biodrowego, dlatego u Marcina Sawickiego mają one zdecydowanie największą wartość ( PB =50150Nm, wartość średnia 38669, ZB=16692Nm, wartość średnia 14515Nm ).
Aby wyniki badań były rzetelne muszą być spełnione odpowiednie warunki. Nasze pomiaru ( oczywiście ze względów czasowych ) odbywały się bardzo szybko, dlatego analiza jaką przedstawiłem jest bardzo ogólna.
Tomasz Zamiela