POMIAR MOMENTÓW SIŁ MIĘŚNIOWYCH

W STATYCE

I.

WSTĘP

Maksymalna siła mięśniowa jest jedną z cech biomechanicznych, określającą sprawność fizyczną człowieka w tym sportowca. Badania momentów sił mięśniowych w statyce oceniano przez wiele lat różnymi metodami związanymi z pokonywaniem oporu zewnętrznego np. wartość podniesionego ciężaru, liczba podciągnięć w zwisie lub uniesień ciała w podporze. Próba podciągnięć w zwisie jest częstym elementem w testach sprawności fizycznej np. INKF ( test Ulatowskiego ).

Wyniki badań można wykorzystać do oceny predyspozycji siłowych, szybkościowych jak i wytrzymałości siłowej zawodników. Analizie trzeba by było poddać zmiany maksymalnej siły w czasie oraz jej przebieg narastania. „ Zawodnicy dyscyplin szybkoś ciowych, uzyskują krótsze czasy osią gania wartoś ci maksymalnych, niż zawodnicy dyscyplin wytrzymałoś ciowych. Zjawisko to wiąż e się ze strukturą włókien mięś niowych, biorą cych udział w skurczu izometrycznym podczas eksperymentu „ ( E.Ostrowska ). Liczne badania na temat wartości maksymalnych momentów sił mięśniowych mierzonych w statyce można znaleźć w pracy A.Wita ( 1992 ): Biomechaniczna ocena układu ruchu sportowca.

CEL:

Pomiar momentów sił mięś niowych w statyce.

ZAŁOś ENIA:

1. Pomiar jest krótkotrwały – związane jest to z możliwością osiągnięcia maksymalnego momentu siły mięśniowej. Wykorzystywana jest wtedy głównie CrP( fosfokreatyna ) jako źródło energetyczne do tego skurczu.

2. Konieczne jest aby ustabilizować sąsiednie odcinki ciała – eliminujemy przez to wpływ techniki na uzyskany wynik. Izolujemy odpowiednią grupę mięśniową np.

prostowniki stawu łokciowego itd..

3. Kąt stawowy w czasie pomiarów =90stopni lub 0.

4. Zachowane muszą być warunki statyki: ΣMi=0 oraz ΣFi=0

5. Maksymalna mobilizacja psychiczna wobec innych zawodników jest warunkiem koniecznym, aby uzyskane wyniki były rzetelne.

II.

MATERIAŁ BADAŃ

Lp.

Imię i nazwisko

wiek

masa

dyscyplina

1 Lasocki Dawid

21

75

koszykówka

2 Mirosz Mariusz

21

79

p. nożna

3 Rzepka Marek

21

76

10-bój

4 Sawicki Marcin

21

84

pływanie

5 Skrzecz Sebastian

21

85

boks

6 Szuliń ski Karol

21

88

rekreacja

7 Szurek Adrian

21

68

zapasy

8 Tabencki Jarosław

21

80

spec. Kulturystyka

9 Woź niak Maciej

21

75

tenis

10 Zamiela Tomasz

21

78

fitness

11 Surdy Paweł

21

68

kick - boxing

III. WYNIKI BADAŃ

Tabael 1. Porównanie moich wyników do wartości średnich oraz procentowe odchylenie od wartości średniej.

poszcz.wartość .

Zamiela Tomasz

średnia

% odchylenie od ś r

Mm[Nm]

Mm[Nm]

ZŁ

5560

6876

-19%

PŁ

4048

3763

8%

ZR

6816

7940

-14%

PR

5820

8964

-35%

ZK

136

121

12%

PK

208

208

0%

ZB

13870

14515

-4%

PB

32488

38669

-16%

ZS

218

231

-6%

suma ( Ł )

9608

10639

-10%

suma ( R )

12636

16903

-25%

ΣMKG

22244

27542

-19%

suma ( K )

344

329

5%

suma ( B )

46358

53184

-13%

ΣMKD

46920

53744

-13%

MKG+MKD

69164

81286

-15%

MKG/masa

285

355

-20%

MKD/masa

602

695

-13%

MKG+MKD/masa

887

1049

-15%

[ N ]

[ N ]

Fp

404

576

-30%

Fl

552

525

5%

Suma ( F )

956

1101

-13%

Rysunek 1. Porównanie moich wyników w poszczególnych stawach do wartości średnich.

45000

40000

Zamiela

35000

Tomasz

30000

wartości

średnie

]m 25000

[Nm 20000

M

15000

10000

5000

0

ZŁ

PŁ

ZR

PR

ZK

PK

ZB

PB

ZS

poszczególne stawy

Rysunek 2. Porównanie moich wyników ( sumy w poszczególnych stawach oraz sumy momentów sił w kończynach górnych i dolnych ) do wartości średnich 90000

80000

70000

60000

Zamiela Tomasz

]m 50000

[Nm

wartośći średnie

40000

M

30000

20000

10000

0

)

G

)

)

D

D

K

K

K

a ( £ )

a ( R

M

M

S

a ( K

a ( B

S

+M

G

sum

sum

sum

sum

K

M

poszczególne stawy ( sumy )

Rysunek 3. Porównanie poszczególnych osób. Suma momentów sił mięśni kończyny górnej

( SMKG ), kończyny dolnej ( SMKD ) oraz górnej+dolnej ( MKG+MKD ).

120000

SMKG

SMKD

MKG+MKD

100000

80000

]m

[N

60000

mM 40000

20000

0

ski

iela

irosz

icki

zepka

zurek

urdy

Lasocki

M

R

aw

oźniak

S

S

krzecz

S

zuliń

S

S

Tabencki W

Zam

poszczególne osoby

Rysunek 4. To samo co poprzedni. Tylko w stosunku do masy ciała.

1400

MKG/masa

MKD/masa

MKG+MKD/masa

1200

1000

]

800

[Nmm 600

M

400

200

0

icki

ski

irosz

iela

urdy

zepka

aw

zurek

S

Lasocki

M

R

S

krzecz

S

zuliń

S

oźniak

S

Tabencki W

Zam

poszczególne osoby

IV.

ANALIZA

Prawie wszystkie moje pomiary są poniżej średniej. Jedynie prostowniki stawu łokciowego, zginacze stawu kolanowego oraz prostowniki stawu kolanowego są powyżej średniej. Dość trudno jest podać jakieś sensowne wnioski, ponieważ grupa badawcza była bardzo zróżnicowana pod względem charakteru dyscypliny sportowej. Gdybym porównywał się np. do grupy pływaków czy grupy kulturystów, znając ogólną charakterystykę tych dyscyplin oraz swojej ( fitness ), mógłbym wtedy wyciągnąć jakieś wnioski.

Najlepsze wyniki w badaniach osiągnął Radek Tabenecki ( największa wartość MKG + MKD, jak i MKG + MKD/masa ), najgorsze Woźniak Maciej.

Radek uprawia kulturystykę, dlatego jego wyniki mogą być lepsze od pozostałych badanych. Największa wartość MKG ( 35568Nm, wartość średnia=27542Nm ) u Sebastiana Skrzecza spowodowana jest zapewne tym, że uprawia on boks. Wartość MKD u niego jest poniżej średniej ( 47437Nm, wartość średnia 53744Nm). Zdecydowanie podkreśla to charakter dyscypliny, jaką jest boks. Patrząc na Pawła Surdego, który uprawia kick-boxing, stosunek MKD/MKG jest odwrotny niż u Sebastiana, przeważa u niego MKD, które jest powyżej średniej ), MKG - poniżej średniej .

W pływaniu wydaje mi się ( szczególnie styl motylkowy ) bardzo istotnym elementem nadającym siłę są prostowniki stawu biodrowego oraz zginacze stawu biodrowego, dlatego u Marcina Sawickiego mają one zdecydowanie największą wartość ( PB =50150Nm, wartość średnia 38669, ZB=16692Nm, wartość średnia 14515Nm ).

Aby wyniki badań były rzetelne muszą być spełnione odpowiednie warunki. Nasze pomiaru ( oczywiście ze względów czasowych ) odbywały się bardzo szybko, dlatego analiza jaką przedstawiłem jest bardzo ogólna.

Tomasz Zamiela