Jay Friedman, September 2011, tłum. A
ukasz Michalski
35. Podejście mentalne Going mental
Jay Friedman, wrzesień 2011
 Zmarnować rozum- straszna rzecz"- jak głosi stare amerykańskie
porzekadło. Myślę, że szczególnie dotyczy ono grania na instrumencie. To
straszne- zmarnieć ćwicząc i odliczając tylko czas, zadawalając się tą samą
muzykalnością i tym samym starym dz
więkiem, co zwykle. Sam nie wiem, ile
już razy kazałem ludziom pomyśleć w pewien sposób i właśnie tak zagrać-
mając w głowie ów pożądany obraz dz
więkowy- i jak dramatycznie różne było
to drugie wykonanie. Wez
my, na przykład, szybkie przejście staccato, które nie
brzmi zbyt dobrze. Prawie zawsze sprawdza się uwaga, by grający myślał o
dłuższych dz
więkach, ale grał tak samo. W rezultacie dz
więk jest lepszy i
bardziej brzmiący w krótkich nutkach. A przy okazji: nawet najkrótszą nutę
można ZAWSZE zagrać dobrym dz
więkiem; osiągniemy to emitując brzmiący,
nośny dz
więk. Brzmiący dz
więk to, jak rozumiem taki, który jeszcze brzmi
mimo, że nuta już się skończyła. Można to osiągnąć produkując brzmienie
pełne energii, czyste w podstawie, wydobyte szybkim strumieniem powietrza,
który powoduje natychmiastowe odezwanie się dz
więku. Gdybyś chciał się
dowiedzieć, jaki właściwie powinien być Twój dz
więk to użyj swego
środkowego palca (tego, którym pokazujesz niektórym niegrzecznym ludziom,
co o nich myślisz) i pstryknij w brzeg dz
więcznika paznokciem. Słyszysz ten
dzwon? Tego dzwonu powinieneś szukać w swym dz
więku. Myślenie o
mentalnym obrazie podczas grania to potężny bodziec i może odmienić nasze
brzmienie. Przejedz
teraz opuszkiem palca po brzegu dz
więczniku. To coś,
czego byś nie chciał. Ale chyba odbiegłem od tematu&
Zwracanie bacznej uwagi na to, co dzieje się między nutami w legato
poprawi Twój dz
więk i sprawi, że będziesz czuł się znacznie pewniej w
nerwowych sytuacjach. Myślenie o piano- gdy grasz głośno i myślenie o forte-
gdy grasz cicho sprawi, że będziesz grać znacznie lepszym dz
więkiem.
Podobnie- lepszy rezultat osiągniesz gdy, grając krótkie nuty, pomyślisz o
dłuższych dz
więkach a grając długie- o krótkich. Moc umysłu, jeśli tylko
zdecydujemy się jej użyć, okazuje się zupełnie nieprawdopodobnym
narzędziem. Jedną z najpotężniejszych, doświadczanych przeze mnie,
wizualizacji mentalnych jest ta, że podczas grania frazy legato suwak znajduje
się w nieustannym ruchu. Właśnie takie wyobrażenie sobie nieprzerwanego
ruchu (nawet, jeśli suwak zatrzymuje się na poszczególnych pozycjach)
Jay Friedman, September 2011, tłum. A
ukasz Michalski
powoduje, że zdarza się coś magicznego. Płynie nie tylko suwak, ale i
powietrze zaczyna płynąć tak, jak nigdy przedtem. Uzyskujemy dz
więk
pełniejszy, krągły i bardziej dz
więczny. To działa zawsze, za każdym razem-
gdy kogoś na to namówię. Zamiast skakać z nuty na nutę przemierzamy utwór
wielkimi krokami, co powoduje olbrzymią różnicę jakości brzmienia- i to
wszystko wyłącznie dzięki własnej wyobraz
ni. Grając opadające naturalne
legato (np. c nad liniami połączone, z g kwartę niżej) tak silnie będziesz
wyciągał strumień powietrza suwakiem, jak potężny obraz mentalny potrafisz
wytworzyć. Odwrotnie, grając wstępujące legato naturalne (poprzedni
przykład w przeciwną stronę) - wyobraz
sobie suwak jako kosz, w którym
zgromadziłeś wszystkie dz
więki i spokojnie rozmieszczasz je na właściwych
miejscach, gdy przyjdzie ich kolej. Osiągniesz niedoścignione legato i
brzmienie.
Któregoś znowu dnia myślałem o naszym sprzęcie i pojęciach, które ciągle
się zmieniają i zapewne powinny się zmieniać, jeśli chcemy stale się rozwijać.
Co do mnie- to przynajmniej w mym własnym wypadku doszedłem do
wniosku, że pomysł stosowania możliwie największego dostępnego sprzętu a
następnie zrobienia wszystkiego, co w ludzkiej mocy, by dz
więk był mniejszy,
czysty i brzmiący jest najlepszą sposobem na podjęcie decyzji, co do rodzaju
sprzętu, jaki powinniśmy stosować. Przypuszczam, że można by to też
odwrócić: jeśli dysponujesz bardzo małym wyposażeniem to powinieneś starać
się grać tak wielkim dz
więkiem, jak to tylko możliwe. Wiele razy powtarzałem:
 z tego instrumentu nie wyciągniesz małego dz
więku, ale na pewno uda Ci się
zagrać martwym dz
więkiem". Mówiłem też, że puzoniści powinni sprawiać
wrażenie, że grają wielkim dz
więkiem na bardzo małym instrumencie i nigdy
na odwrót. To właśnie da się zauważyć w grze lub śpiewie wszystkich wielkich
artystów; nigdy nie odnosisz wrażenie, że instrument jest dla nich zbyt duży.
Chyba można by to ująć tak:  z dużym kijem stąpaj zwinnie .