TECHNOLOGIA MATERIAA
ÓW
2010/2011
METALICZNYCH - LABORATORIUM
Grupa 2
Rok
Plebanek Katarzyna, Szpak Krzysztof
III
Zespół 2
Numer
Odkształcenie plastyczne
Ćwiczeni
Ocena
a
metali
1
I. Cel ćwiczenia
Praktyczne wyznaczanie podstawowych wielkości charakteryzujących odkształcenie
plastyczne metali takich jak: opór odkształcenia (nacisk jednostkowy), opór plastyczny,
opór tarcia, współczynnik tarcia.
II. Przebieg ćwiczenia
1. Spęczyć (ścisnąć) próbkę walcową (H ) z podcięciami na powierzchniach czołowych
0
wypełnionymi smarem zmniejszając jej wysokość o połowę. W trakcie spęczania
notować zmianę siły spęczania w funkcji zmiany wysokości próbki.
2. Spęczyć próbkę walcową (H )  oraz próbki H i H bez podcięć (na sucho) o
0 01 02
połowę wysokości notując zmianę siły w funkcji zmiany wysokości.
III. Opracowanie wyników
1. Schemat aparatury i urządzeń stosowanych podczas przeprowadzania ćwiczenia
Rys. 1. Maszyna wytrzymałościowa
2. W oparciu o dane doświadczalne wyznaczono:
 krzywą umocnienia k = f(G),
 krzywą oporu odkształcenia p = f(G),
d
p= f śą źą
 krzywą ,
H
 współczynnik tarcia
Wartości gniotu obliczono wg. wzoru:
H -H
0 1
G= �"100
%
H
0
gdzie:
H i H  odpowiednio przekrój poprzeczny przedmiotu przed i po odkształceniu
0 1
S=Ćą d2 [mm2]
4
pśąsiłaźą
pśąopórźą=
S
[kg�"m ]
[N ]
s2
= =[ MPa]
[ mm2] [mm2]
Do obliczenia współczynnika tarcia ź, użyto wzoru Siebel'a:
d
p=k śą1�ą1 �ą źą [MPa]
3 H
p d
=1�ą1 �ą
k 3 H
k d
q= �ą
3 H
3
�ą=q�"
k
3. Dyskusja wyników
Próbka nr 1, dla której pominięto opory tarcia łatwiej ulega odkształceniu niż próbka
nr 2  obie próbki o stosunku d/h=1. Wartość siły, przy której próbka zaczęła się odkształcać
 zmniejsza się wysokość h; jest większa niż w przypadku próbki nr 2. Największą wartość
siły w stosunku do gniotu miała próbka nr 4 (gniot wynosi 40,98%).
Próbka musi mieć odpowiednie wymiary d/h, inaczej może to spowodować wyboczenie
(powstaje zginanie próbki momentem gnącym Mg). Ściskając próbkę między płaskimi
uchwytami, można zaobserwować, iż próbka zmieniła znacznie swój kształt z
cylindrycznego na baryłkowaty.
IV. Wnioski
Próbka o kształcie walcowym, w wyniku spęczania zmienia swój kształt na
baryłkowaty, który zależny jest w znacznym stopniu od sił tarcia występujących pomiędzy
uchwytami (szczękami) maszyny wytrzymałościowej a badaną próbką. Wraz ze wzrostem
współczynnika tarcia ź, próbka staje się bardziej baryłkowata.