Swoboda przepływu pracowników.
Art. 48- 51 Traktatu Rzymskiego.
Zgodnie z art. 48 Traktatu Rzymskiego swobodny przepływ pracowników miedzy
krajami członkowskimi zostanie wprowadzony wraz z upływem okresu przejściowego.
Oznaczało to zniesienie wszelkiej dyskryminacji ze względu na obywatelstwo w
dziedzinie płac i innych warunków zatrudnienia. Obejmuje prawo do przyjmowania
pracy konkretnie zaoferowanej, swobodnego poruszania się w tym celu po krajach
członkowskich i przebywania na terytorium państwa członkowskiego w celu
wykonywania tam zawodu, a po zakończeniu okresu zatrudnienia pozostanie w kraju
emigracji.
EUROATOM- łączenie wysiłku nad badaniami jądrowymi, zniesienie ograniczeń przy
podejmowaniu pracy wymagającej kwalifikacji w dziedzinie techniki jądrowej.
Dalsze art. Traktatu Rzymskiego (tj. art. 49 i 50) zobowiązywały kraje
członkowskie do przesyłania ofert pracy. Art. 51 dotyczył kwestii ubezpieczeń
społecznych i dał prawo emigrującym pracownikom do kumulowania wszystkich
okresów ustanowionych w poszczególnych krajach w celu wypłaty świadczeń osobom
zamieszkałym na terytorium państw członkowskich.
Zarządzenie 38/64- dotyczyło ograniczeń i pobytu dla robotników cudzoziemskich
przebywających na terytorium państw członkowskich. Zarządzenie to miało duże
znaczenie, bo znosiło stosunek pierwszeństwa osób zamieszkałych na terenie
wspólnoty w stosunku do emigrantów spoza wspólnoty, podejmujących pracę. Pełna
swoboda emigracji nastąpiła w roku 1968. Emigranci uzyskali prawo do
zatrudnienia na 3 miesiące w dowolnym kraju wspólnoty. Uzyskali też prawo do
pomocy medycznej przez okres poszukiwania pracy. Po uzyskaniu zatrudnienia
automatycznie otrzymywali zezwolenie na 5-cio letni pobyt. W takiej sytuacji
emigrant uzyskiwał kartę stałego pobytu. Obywatel danego kraju miał również
prawo do zarejestrowania się w urzędzie pracy w każdym kraju oraz uzyskania
pomocy na takich samych zasadach jak miejscowi.
Zarządzenie 1251/70- przyznawało emigrantom prawo do pozostawania w kraju po
uzyskaniu prawa do renty lub emerytury, pod warunkiem przebywania w danym kraju
przez ostatnie 3 lata i przepracowaniu ostatnich 12 miesięcy przed uzyskaniem
prawa do renty i emerytury. Prawo to obejmowało również członków rodzin
emigrantów po ich śmierci.
Zarządzenie 1408/71- wprowadziło zasadę sumowania okresów pracy, potrzebnych do
ustalenia wysokości wypłacanych świadczeń. Wypłata świadczeń następowała według
przepisów kraju aktualnego zatrudnienia.
W roku 1956 Francja przyjęła 52.000 emigrantów, a RFN 29.000. Udział procentowy
emigrantów z krajów wspólnoty w kraju emigracji wynosił 63%, a spoza krajów
wspólnoty 47%. Od 1960r. RFN stały się największym krajem emigracji, procentowy
udział rynku RFN w zatrudnieniu emigrantów wynosił od 80 do 90%. Początkowo
byli to emigranci z innych krajów członkowskich. W roku 1969 udział procentowy
emigrantów z krajów członkowskich spadł do 19%, w 1970r. wynosił 22%, 1971r.-
26%, 1972r.- 32%. W tym okresie zaczęli napływać emigranci spoza wspólnoty
(Turcy, Arabowie, itp.). Szczególną rolę zajmowali tutaj Włosi, ich udział w
emigracji wewnątrz wspólnoty wynosił 77%, a w latach 1961- 62 wzrósł do 90%. Po
1973r. strumień emigracji włoskiej zmniejszył się, zaobserwowano zjawisko
powrotu Włochów do ojczyzny. Poza emigracją włoską strumień emigracji
koncentrował się na terenach przygranicznych. Pierwsze rozszerzenie EWG
spowodowało, że drugim, co do wielkości krajem, z którego następowała emigracja
stała się Irlandia. Irlandczycy masowo emigrowali do W. Brytanii w poszukiwaniu
pracy. W roku 1979 do W. Brytanii wyemigrowało 452.000 Irlandczyków, co
stanowiło 27%. Po przystąpieniu W. Brytanii do EWG do krajów wspólnoty
emigrowali Pakistańczycy, Hindusi, Kenijczycy; W. Brytania była dawniej
państwem kolonialnym, posiadającym kolonie w Azji i Afryce.