ANTYGONA" SOFOKLESA JAKO NAJDOSKONALSZY PRZYKŁAD TRAGEDII ANTYCZNEJ


function saveas()
{
document.execCommand('SaveAs');
}








Drukuj prace |
Zapisz prace |
Spowrotem
ANTYGONA" SOFOKLESA JAKO
NAJDOSKONALSZY PRZYKŁAD TRAGEDII ANTYCZNEJ1.1.1 DZIEJE
DOMU EDYPA Edyp był synem Lajosa i Jokasty. Wyrocznia delficka
przepowiedziała Lajosowi, że zginie z ręki własnego syna, który ożeni się
ze swoją matką. Rodzice przekłuli Edypowi pięty żelaznymi kolcami,
związali i porzucili w górach. Dzieckiem zaopiekowali się pasterze i
oddali w Koryncie bezdzietnej parze królewskiej - Polibosowi i Moropie.
Edyp był nazywany przez swoich rówieśników podrzutkiem. W młodości
dowiedział się, że jest przybranym synem króla. Udał się więc do wyroczni
aby to wyjaśnić. Dowiedział się, że zabije swojego ojca i ożeni się z jego
żoną. Myśląc, że Korynt jest jego ojczyzną postanowił założyć rodzinę w
innym kaju. Opuścił więc dom. Podczas podróży spotkał króla Teb i jego
podwładnych. Odmówiwszy ustąpienia drogi, wywiązała się pomiędzy nimi
walka, w której zginęli król i jego dworzanie. Rządy w Tebach objął
szwagier króla - Kreon. W tym czasie pojawił się także sfinks. Potwór
nękał podróżnych wędrujących do Teb. Kreon oświadczył, że odda rękę córki
i swój tron temu, kto rozwiąże zagadkę sfinksa, który wtedy przestanie
porywać podróżnych. Edypowi udało się tego dokonać a potwór rzucił się w
przepaść. Bohater ożenił się z córką Kreona i objął panowanie. Miał czworo
dzieci, synów: Eteokesa i Polinejkesa oraz córki: Antygonę i Ismenę. Po
wielu latach panowania Edypa, Teb nawiedziła zaraza. Wyrocznia
powiedziała, że jest to kara za to, że mieszka tu morderca Lajosa. Edyp
dowiedział się wtedy, że zabitym rycerzem był jego ojciec, a żona jest
jego matką. Jakasta z rozpaczy odebrała sobie życie, a Edyp oślepił się i
udał w łachmanach w świat. Władzę przejęli jego synowie i zginęli później
w walce o nią. Na tronie zasiadł brat Jakasty - Kreon. 1.1.2
CHARAKTERYSTYKA POSTAW BOHATERÓW TRAGEDII 1.1.2.1 Konfrontacja
Antygona - Ismena Obie siostry są zupełnie różne. Antygona jest silna
i honorowa w przeciwieństwie do swej siostry. Jest odważna i energiczna.
Chce uczcić śmierć brata, chowając go. Ale aby to uczynić, musiałaby
złamać zakaz Kreona. Jednak Ismena jest inna. Obawia się o swoje życie i
nie chce złamać zakazu króla. Boi się władcy i sprzeciwu wobec niego. Jest
oportunistką. Przyjmuje postawę wygodniejszą dla siebie. Antygona płacze
nad losem swoim i swoich bliskich. Godzi się na śmierć. Nie buntuje się
gdyż nie chce upokorzyć się przed Kreonem. Okazałaby się wówczas słabą i
przeciętną osobą. Konfrontacja Kreon - Hajmon Kreon jest
prawowitym władcą Teb. Jgo decyzja spowodowana była chęcią udowodnienia
poddanym, że potrafi być sprawiedliwy i okrutny dla wrogów. Podejrzewając
iż poddani mogliby lekcewarzyć jego władzę, kazał stosować wobec nich
terror, jako środek zapobiegawczy. Przykładem może być zakaz pochówku
wrogów (Polinejkesa) oraz zamurowanie Antygony. Jest on rządny władzy.
Chce umocnić ją i swój autorytet. Bezwzględny dla wrogów i zdrajców. Jest
tyranem, którego należy słuchać i wypełniać rozkazy. Jest konsekwentny.
Podczas konfrontacji z synem Hajmon pokazuje mu jego błędy i przewagę dumy
nad rozsadkiem. Hajmon pragnie zrzucić zasłonę gniewu, chce by ojciec
zobaczył prawdziwy obraz sytuacji. Uważa, że Kreon jest władcą dla
włąsnych korzyści. Ostrzega swojego ojca przed karą za złamanie praw
boskich, które są ważniejsze od niego. Odwołuje się do jego ludzkich
uczuć. Chce by spojrzał na to jak zwykły człowiek, a nie król. Wycofanie
się z decyzji uczyni go władcą bardziej szanowanym, człowiekiem, a nie
potworem. Mimo, że Hajmon występuje w obronie demokracji w państwie, jego
ojciec go nie słucha. Kreon uważa się za nieomylnego. Nie zważa na
wskazówki syna, który jest młodszy od niego. W przypływie gniewu Hajmon
nazywa ojca tyranem. TRAGIZM JAKO KATEGORIA ESTETYCZNA W UTWORZE
Rozumienie tragizmu jako kategorii estetycznej łączy się z istnieniem
konfliktu wyboru. Jednostka wybitna zostaje postawiona wobec konieczności
wyboru wartości przeciwstawnych ale jednakowo ważnych. Działania bohatera
są z góry skazane na niepowodzenie a sam akt wyboru, niezależnie od tego,
które z wartości zostanie wybrana musi doprowadzić do katastrofy. W
"Antygonie", oboje głównych bohaterów to postacie tragiczne: 1.
Antygona Wybiera pomiędzy prawem ludzkim a boskim. Prawo boskie
nakazuje jej pochowanie zwłok brata bez względu na karę, jaka może ją
spotkać za strony władcy. Prawo ludzkie wydane przez Kreona nie pozwala
pochowania zwłok zdrajcy. Antygona podlega obu prawom. Wybór jednego
powoduje kolizję drugiego. Złamanie prawa boskiego to klątwa i
przekleństwo, ludzkiego - śmierć. 2. Kreon Także jest bohaterem
tragicznym. Wydał rozkaz obowiązujący w kraju, ale jednocześnie złamał
prawo boskie. Dlatego zginęli jego bliscy. Gdyby uniewinnił i uwolnił
Antygonę, mógł stracić cały swój autorytet a to mogło doprowadzić do
anarchii i zguby Teb. "ANTYGONA" JAKO UTWÓR O PAŃSTWIE I WŁADZY
Kreon reprezentując losy państwa wydał zakaz pochowania Polinejkesa.
Chciał pokazać, że jest władcą bezwzględnym dla innych. Kreon występował
jako władca, który chciał przestrzec innych władców przed jakąkolwiek
formą przeciwstawiania się władzy. Kreon nie zmienił decyzji za namową
ludu, gdyż nie chciał pokazać, że jest człowiekiem, który łatwo, za namową
innych zmienia zdanie. Boi się ludu. Chce pokazać, że on jest władcą i
panem. Podporządkowuje sobie całe państwo zamiast się nim opiekować.
Hajman uważa natomiast, że Kreon nadużył swojej władzy, oraz że wycofanie
się z tej decyzji mogłoby podnieść autorytet władzy. OGÓLNOLUDZKIE
PRAWDY W STASIMONACH "ANTYGONY" Stasimon pierwszy Pochwała rozumu
ludzkiego i państwa. Ludzki rozum jest zdolny pokonywać trudy i czynić
ziemię poddaną człowiekowi. Dzięki rozumowi człowiek stworzył państwo i
musi przestrzegać jego praw. Stasimon drugi To pieśń o winie i
karze. Chór wskazuje, że wina jest źródłem cierpienia, ale została ona
wpisana w ludzki los. Stasimon trzeci Jest pieśnią o potędze
miłości. Nikt się przed miłością nie uchroni, ani bogowie, ani
śmiertelnicy. Miłość nie idzie jednak w parze z rozsądkiem.
"Szczęśliwi, których życie nie zna cierpienia" "Niezwyciężona
twoja moc, Herosie" "Wiele jest mocy natury, lecz nie ma większej nad
człowieka" FORMALNE WYZNACZNIKI DRAMATU ANTYCZNEGO Elementy budowy
dramatu antycznego: 1. parodos - pieśń na wejście chóru 2. sksodos
- pieśń na zejście chóru 3. komos - scena lamentu i żalu 4.
stasimon - pieśń chóru 5. epejsodion - dialogi bohaterów Istotą
budowy dramatu antycznego jest wzajemne przeplatanie się stasimonów i
epejsodionów. Epejsodiony tworzą akcję utworu. Kompozycja tragedii
antycznej: 1. prolog - wprowadzenie akcji i problematyki utworu 2.
rozwinięcie akcji - wszystkie wydarzenia w utworze a) perypetie -
punkt kulminacyjny b) katastrofa - śmierć głównego bohatera 3.
epilog - ogólne rozwiązanie akcji Chór spełnia rolę opinii publicznej
w utworze i pełni następujące funkcje: 1. wypowiadanie ogólnych
refleksji 2. komentowanie wydarzeń akcji 3. zapowiada pojawienie
się bohatera na scenie Za czasów Sofoklesa w tragedii antycznej na
scenie było tylko trzech aktorów. Scen zbiorowych nie było, a o
zdarzeniach, w których bierze udział wiele osób opowiadała specjalnie do
tego przeznaczona osoba. Główna zasada dramatu antycznego to zasada
trzech jedności: 1. jedność czasu (akcja krótsza niż jedną dobę)
2. jedność miejsca (akcja rozgrywa się w jednym miejscu) 3.
jedność akcji (jest tylko jedna akcja) Zasada Decorum polega na
wykorzystaniu w tragedii stylu językowego pełnego wzniosłości i patosu,
zaś w komedii średniego lub niskiego, z wykorzystaniem mowy potocznej.
Zasada jedności stylowej wymaga utrzymania całości utworu w jednym
nastroju. Nie mogły występować sceny tragiczne i komiczne w jednym
utworze.