Jedno zawżdy niech będziem pod skrzydłami
Jan Kochanowski
Twemi.
Czego chcesz od nas, Panie,
PIEŚC

* * *
Pieśń XXV o incipicie Czego chcesz od nas, Panie powstała poza
Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne
cyklem Pieśni, a po raz pierwszy wydana została w 1562 roku.
dary?
Prawdopodobnie powstała około roku 1558. Jest zatem jednym z
Czego za dobrodziejstwa, którym nie masz
wcześniej wydanych utworów w języku polskim. Stanowi ona
miary? manifest religijny, jest też wyrazem filozofii humanistycznej. Ma
charakter hymnu  zawiera wątki dziękczynne i błagalne, a także
Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie:
elementy pochwalne
I w otchłaniach, i w morzu, na ziemi, na niebie.
Cały utwór rozpoczyna apostrofa skierowana do Boga w formie
Złota też, wiem, nie pragniesz, bo to wszytko
pytania retorycznego: Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne
Twoje, dary?
Cokolwiek na tym świecie człowiek mieni
Apostrofa ta ujawnia nadawcę oraz adresata monologu lirycznego.
swoje.
Nadawca ujawnia się nam jako podmiot zbiorowy, o czym
Wdzięcznym Cię tedy sercem. Panie, wyznawamy,
świadczy w pierwszym wersie zaimek osobowy "nas", a dalszej
Bo nad to przystojniejszej ofiary nie części utworu formy czasownikowe w pierwszej osobie liczby
mnogiej: "wyznawamy, nie mamy". Ciekawe jednak jest to, że w
mamy.
jednym miejscu mówi o sobie w liczbie pojedynczej: Złota też,
Tyś Pan wszytkiego świata. Tyś niebo zbudował
wiem, nie pragniesz (...)
I złotymi gwiazdami ślicznieś uhaftował.
Tyś fundament założył nieobeszłej ziemi Można więc uznać, że podmiot liryczny jest jednostkowy, ale
identyfikuje się z pewną zbiorowością, w imieniu której mówi.
I przykryłeś jej nagość zioły rozlicznemi.
Istnieją przesłanki, aby zbiorowość tę określić jako wspólnotę
Za Twoim rozkazaniem w brzegach morze stoi
wiernych, modlących się do Boga. Podmiot byłby wtedy
A zamierzonych granic przeskoczyć się boi.
reprezentantem tej wspólnoty.
Rzeki wód nieprzebranych wielką hojność
Adresatem utworu jest na pewno Bóg chrześcijański, określany
mają,
biblijnym rzeczownikiem "Pan". W całym utworze znajdziemy
Biały dzień a noc ciemna swoje czasy
wskazujące na adresata zaimki osobowe "Cię, Ciebie, Tobie" i
znają,
dzierżawcze "Twoje, Twej". Wszystkie są pisane wielką literą, co
Tobie k woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi, potwierdza, że adresatem jest właśnie Bóg. Zaimków
dzierżawczych jest w utworze bardzo dużo, co wynika z
Tobie k woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,
pragnienia podkreślenia przez podmiot liryczny faktu, że cały świat
Wino Jesień i jabłka rozmaite dawa,
należy do Boga, jest Jego własnością.
Potym do gotowego gnuśna Zima wstawa.
Z Twej łaski nocna rosa na mdłe zioła padnie, Bóg ukazany jest tu jako hojny dawca wszelkich dóbr, które
otrzymuje człowiek, a za które winien jest Bogu hołd i
A zagorzałe zboża deszcz ożywia snadnie.
wdzięczność, jako że: nad nie przystojniejszej ofiary nie mamy .
Z Twoich rąk wszelkie z
wierzę patrza swej żywności,
A Ty każdego żywisz z Twej
Bóg z hymnu Kochanowskiego jest także przyjazny człowiekowi,
szczodrobliwości. stworzył bowiem piękny świat, który jest dla człowieka z
ródłem
radości. Z ziemi stworzonej przez Boga człowiek czerpie dobra,
Bądz
na wieki pochwalon, nieśmiertelny Panie!
które pozwalają mu żyć. Właśnie przez to, że Stwórca jest dawcą
Twoja łaska, Twa dobroć nigdy nie ustanie.
wszelkiego dobra, człowiek może pokładać w Nim swoja nadzieję.
Chowaj nas, póki raczysz, na tej niskiej ziemi,
Świat stworzony przez Boga jest pełen harmonii i ładu, zaś każdy których roli była już mowa wcześniej
element go tworzący ma określone zadania: Kolejna zwrotka jest wyrazem pochwały Bożej mądrości i
 Za Twoim rozkazaniem w brzegach morze stoi, (...) doskonałości. Ów zachwyt wyrażony jest poprzez zadziwienie się
Biały dzień a noc ciemna swoje czasy znają . harmonią, która zdaniem renesansowych humanistów jest
jednocześnie wyrazem piękna.
Porządek panujący w świecie zawiera jako swoją część zmienność
pór roku, cykliczność czasu oraz ciągłe odradzanie się życia na Zwrotka piąta przynosi rozbudowaną metaforę, którą tworzą
ziemi. W strofie trzeciej poprzez antropomorfizację Boga dochodzi cztery alegoryczne postacie: Wiosna, Lato, Jesień i Zima ( Tobie
do jego zbliżenia z człowiekiem. Stwórca działa tu bowiem jak k woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi... ). Celem tej metafory jest
człowiek, wykonuje takie zadania jak on, tyle że w sposób przedstawieni cykliczności życia przyrody, która, w odróżnieniu od
idealny: człowieka, wciąż się odradza. Zatem porządek panujący w świecie
 Tyś niebo zbudował utożsamiony zostaje z porządkiem panującym w naturze.
i złotymi gwiazdami ślicznieś uhaftował;
Tyś fundament założył nieobeszłej ziemi Hymn ten cechuje podniosły charakter, który potęguje modlitewna
I przykryłeś jej nagość zioły rozlicznemi. forma (m. in. apostrofy do Boga) oraz rytmiczny układ wiersza
(13  zgłoskowiec, rymy parzyste aabb). Autor zastosował również
Bóg jawi się jako budowniczy świata, artysta, kreator, architekt, antropomorfizację w celu zbliżenia Boga z człowiekiem. Utwór ten
który tworzy swoje dzieło (świat) w sposób idealny. Jego prezentuje humanistyczną wizję świata, w której to człowiek czuje
majestatyczność podkreślają anafory: w trzeciej zwrotce się dziedzicem Boga na ziemi oraz chwali Jego dzieła.
powtarzające się "Tyś", w piątej "Tobie k`woli". Warto zwrócić
uwagę na to, że powtarzane są zaimki osobowe i dzierżawcze, o