A
apanka  Vel d'Hiv czyli antysemityzm we Francji w służbie
Przemysłu Holokaustu
Data publikacji: 01-30-2011 @ 10:39 am
We Francji powrócił ostatnio spór o czarną kartę historii tego kraju  francuską
współodpowiedzialność za deportację Żydów w czasie ostatniej wojny. Symbolem tej
hańby stała się tzw. łapanka Vel d Hiv z 1942 roku, zekranizowana niedawno w głośnym
filmie Roselyne Bosch  Obława .
Historyczne dyskusje rozgorzały na nowo nad Sekwaną wiosną ubiegłego roku, gdy wspomniany
film  La Rafle ( Obława ) wszedł do miejscowych kin. Powód rozgłosu był zrozumiały: po raz
pierwszy odtworzono na dużym ekranie przebieg głośnej łapanki 16 lipca 1942 roku, podczas której
francuska policja, kolaborująca z Niemcami, schwytała blisko 13 tysięcy Żydów z Paryża i okolic, w
tym 4 tysięcy dzieci. Wszyscy oni zostali następnie wywiezieni do obozów zagłady; spośród ofiar tej
łapanki holokaust przeżyło tylko 25 osób.
Ta gigantyczna operacja antyżydowska znana jest obecnie we Francji jako  łapanka Vel d Hiv
(skrót słów francuskich   Velodrome d Hiver ) od nazwy dawnego toru kolarskiego w Paryżu, gdzie
policja zapędziła wszystkich schwytanych 16 lipca 1942 roku Żydów.
Choć  Obława nie jest dokumentem, tylko fabułą, opiera się ona nawet w drobnych detalach na
faktach potwierdzonych przez znawców tej epoki. Aż 3,5 roku trwały przygotowania archiwalne i
konsultacje ze świadkami zdarzeń, poprzedzające pracę na planie filmowym.
 Obława przyciągnęła masową widownię także dzięki plejadzie bardzo popularnych we Francji
aktorów, takich jak Jean Reno, Gad Elmaleh czy Melanie Laurent.
Jak pisała prasa po premierze, w  Obławie nie brakuje scen okrucieństwa, którego dopuszczali się
francuscy funkcjonariusze wobec ludności żydowskiej. Jak zauważano, film stawia pytanie o
współodpowiedzialność  zwykłych Francuzów  np. stróżów, rabujących mienie pozostałe po
prześladowanych Żydów, czy kolejarzy wywożących ich do obozów zagłady. Pojawiali się jednak w
filmie Bosch także  sprawiedliwi , którzy  jak grana przez Laurent francuska pielęgniarka 
spieszyli na pomoc ofiarom.
Film podzielił rodzimą krytykę. Tygodnik  Le Nouvel Observateur w swoim dodatku kulturalnym
pisał o  rzadkiej odwadze reżyserki, wierności faktograficznej i poruszających kreacjach
aktorskich.  Poziom emocji jest niebywały: nie można po prostu pozostać obojętnym, widząc ten
spektakl hańby  twierdziła gazeta.
Odmiennego zdania był recenzent  Le Monde , który wytykał twórcom obrazu, że w trosce o
oddanie historycznych detali, zapomnieli o wartościach artystycznych. W przekonaniu dziennika,
słabością  Obławy jest nadmierny patos i brak dystansu reżyserki do pokazywanych wydarzeń.
Niezależnie od opinii recenzentów, film wywołał ponownie ogromne zainteresowanie tematem
francuskiego antysemityzmu czasów II wojny światowej. Nadawany w ubiegłym roku wieczór
dokumentalny poświecony łapance Vel d Hiv obejrzało w publicznym kanale France 2 3,5 milionów
telewidzów, czyli więcej niż emitowany w tym czasie popularny program  Nouvelle Star
(odpowiednik polskiego  Idola ).
W ubiegły czwartek w związku z Obchodami Dnia Pamięci o Holokauście w Orleanie otwarto
muzeum pamięci 4 tysięcy dzieci żydowskich  ofiar łapanki Vel d'Hiv. Uroczystości przewodzili była
przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Simone Veil, w dzieciństwie więz
niarka Auschwitz, oraz
były prezydent Jacques Chirac.
To właśnie Chirac  jako pierwszy przedstawiciel władz francuskich  przyznał oficjalnie 16 lipca
1995 roku, że Francja ponosi swoją część odpowiedzialności za zbrodnie nazistowskie przeciw
Żydom popełnione w czasie ostatniej wojny.
1
 Zbrodnicze szaleństwo (niemieckiego) okupanta było wspierane przez Francuzów, przez państwo
francuskie  powiedział wtedy Chirac w rocznicę łapanki Vel d'Hiv.
PAP/wab
2