Lektura "Rozm贸w z katem" Kazimierza Moczarskiego jest ciekawym do艣wiadczeniem. Rzadko bowiem ma si臋 do czynienia z dokumentem powsta艂ym w tak specyficznych okoliczno艣ciach i z bohaterem o takiej historii. Kazimierz Moczarski - 偶o艂nierz AK, J黵gen Stroop - oficer SS, likwidator warszawskiego getta i ni偶szy rang膮 Niemiec, Schielke sp臋dzaj膮 kilka miesi臋cy we wsp贸lnej celi wi臋ziennej, dok艂adnie od marca do listopada 1949 roku. Pomijaj膮c paradoks faktu, 偶e ludzie ci, wrogowie znale藕li si臋 w jednej celi, zaistnia艂a dzi臋ki temu niebywa艂a mo偶liwo艣膰 zbli偶enia si臋 do s艂ynnego zbrodniarza SS. Kazimierz Moczarski wykorzystuje t臋 sytuacj臋, wyzwala monolog i refleksje wsp贸艂wi臋藕nia. Przez wiele dni prowadzi艂 rozmowy ze J黵genem Stroopem, obserwowa艂 go, co sta艂o si臋 potem materia艂em do napisania ksi膮偶ki. J黵gen Stroop, zach臋cony do zwierze艅, opowiada艂 wsp贸艂wi臋藕niom o swoim dzieci艅stwie, o ojcu policjancie, o matce, kt贸ra niemal dewocyjnie praktykowa艂a wiar臋 katolick膮, o ma艂ym, prowincjonalnym miasteczku Detmold w ksi臋stwie Lippe, w kt贸rym J黵gen wychowa艂 si臋, nosz膮c zreszt膮 imi臋 J贸zef. W艂a艣ciwie nie mia艂by szans na karier臋 ani na wyrwanie si臋 z prowincji, gdyby nie kontakt z ideologi膮 nazistowsk膮 i NSDAP, w kt贸rej szeregi w艂膮czy艂 si臋 ochoczo. Niemiec wspomina rodzin臋, szko艂臋, wojsko, I Wojn臋 艢wiatow膮, swoj膮 pierwsz膮 mi艂o艣膰, kt贸ra nie mia艂a szans, gdy偶 J黵gen Stroop pozwoli艂 sobie na uczucie do S艂owianki, ma艂偶e艅stwo z odpowiedni膮 kobiet膮 niemieck膮, wychowywanie syna na dobrego faszyst臋... Odr臋bn膮 opowie艣ci膮 s膮 podboje ziem wschodnich, i tu J黵gen Stroop odznaczy艂 si臋 licznymi sukcesami, szybko wspinaj膮c si臋 po szczeblach kariery - brak wykszta艂cenia zast臋powa艂a 艣lepa wierno艣膰 ideologii. Misja zlikwidowania powsta艅czego getta w Warszawie sta艂a si臋 dla J黵gena Stroopa polem do popisu - niemal z nami臋tno艣ci膮 opisuje swoje precyzyjne posuni臋cia, metod臋 palenia dom贸w, strzelanie do ludzi wyskakuj膮cych z okien p艂on膮cych budynk贸w, wreszcie wysadzenie Wielkiej Synagogi. Zaznaczmy, 偶e powy偶sze wydarzenia nie s膮 opisywane chronologicznie, wynikaj膮 one z rozm贸w, a wi臋c przeplataj膮 si臋, bowiem raz Stroop podejmuje temat dzieci艅stwa, potem epizod wojenny, zn贸w wraca w czasy m艂odo艣ci - i tak trwa dialog. Stroop zosta艂 skazany na kar臋 艣mierci. Kazimierz Moczarski widzia艂, jak hitlerowiec przyj膮艂 贸w wyrok i odnotowa艂 jego postaw臋. Stroop przyj膮艂 rozkaz i nie analizowa艂 go, jego 艣wiadomo艣膰 ukszta艂towana przez ideologi臋 NSDAP nie dopuszcza艂a uczu膰, kaza艂a pogodzi膰 si臋 z rozkazem w艂adz. Kazimierz Moczarski ukazuje wp艂yw systemu totalitarnego na kszta艂towanie psychiki cz艂owieka. Na przyk艂adzie biografii J黵gena Stroopa daje przyk艂ad, jak faszyzm wci膮ga w sw膮 machin臋 m艂odego cz艂owieka, eksponuje i rozwija cechy "potrzebne", a wykorzenia i niszczy wra偶liwo艣膰 i ludzkie uczucia. Udzia艂 w procesie kszta艂towania bior膮 te偶 rodzina, szko艂a i 艣rodowisko. Psychika J黵gena Stroopa w efekcie staje si臋 szufladkowa - z jednej strony jest on ojcem kochaj膮cym swoje dzieci, uwa偶a si臋 za dobrego m臋偶a, 偶o艂nierza, estet臋 wra偶liwego na przyrod臋 i muzyk臋, z drugiej jest systematycznym, precyzyjnym ludob贸jc膮, nieczu艂ym na cierpienie i 艣mier膰. Te dwie "szuflady" funkcjonuj膮 w jego m贸zgu r贸wnolegle i nie wp艂ywaj膮 na siebie w 偶aden spos贸b. Moczarski od wewn膮trz ukazuje psychik臋 kata. 艢ledzi tak偶e i analizuje narodziny z艂a, wp艂yw, a tak偶e rozw贸j z艂a w cz艂owieku. J黵gen Stroop jest nie tyle nawet sprawc膮, co wytworem, efektem, jednostk膮 zara偶on膮 i wci膮gni臋t膮 w ca艂膮 machin臋 z艂a. Przy okazji poznajemy metody, jakimi faszyzm oddzia艂ywa艂 na swych cz艂onk贸w - mitologi臋 o pochodzeniu, koncepcje pseudo-historyczne, poj臋cia na temat kobiet, innych ras itd.
Autor: Nieznany
Ocena : 0.0
oce艅 prace: 1 2 3 4 5 6
Home | Reklama | Info | Mail
Prace | Pomoc | Ksi膮偶ki | Artyku艂y | News | Katalog | Forum | Rozrywka
Wszelkie prawa zastrze偶one / All rights reserved Sciaga.pl 2000