MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAACENIA W ZAWODZIE TECHNIK USAUG KOSMETYCZNYCH SYMBOL CYFROWY 514 [03] Akceptuję: Zatwierdzam: Minister Gospodarki Minister Edukacji Narodowej I. ZAAOŻENIA PROGRAMOWO ORGANIZACYJNE KSZTAACENIA W ZAWODZIE A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA 1. Umiejętności zawodowe, stanowiące kwalifikacje w zawodzie W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć: 1) określać cele i zadania zawodu, 2) charakteryzować wyposażenie różnego rodzaju gabinetów kosmetycznych, 3) organizować stanowisko pracy, 4) charakteryzować metody i środki oraz ogólne zasady dezynfekcji, dezynsekcji, sterylizacji, 5) posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu prawa i ekonomii w sferze działalności gabinetu kosmetycznego, 6) postępować zgodnie z obowiązującymi w zawodzie normami etycznymi, 7) posługiwać się nomenklaturą używaną w światowej kosmetyce i kosmetologii, 8) rozpoznawać i charakteryzować rodzaj skóry i włosów, 9) diagnozować w oparciu o przeprowadzone badania skóry i jej przydatków, odróżniać skórę zdrową od chorobowo zmienionej, 10) sporządzać i stosować proste środki niezbędne do wykonywania zabiegów kosmetycznych, 11) charakteryzować skład preparatów powszechnie używanych w kosmetyce oraz ich działanie na skórę i organizm, 12) ustalać rodzaj zabiegu kosmetycznego zgodnie z rozpoznaniem, 13) wykonywać zabiegi w zakresie kosmetyki pielęgnacyjnej, leczniczej i upiększającej zgodnie z etyką zawodową, 14) wykonywać zabiegi fizykoterapeutyczne z uwzględnieniem wskazań i przeciwwskazań, 1 15) obsługiwać aparaty i urządzenia stosowane w kosmetyce z uwzględnieniem obowiązujących aktualnie przepisów sanitarnych, BHP i ppoż., 16) oceniać jakość wykonanego zabiegu, 17) udzielać porad z zakresu kosmetyki zachowawczej i zdobniczej, 18) nawiązywać kontakty z klientami, 19) udzielać pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, 20) pozyskiwać informacje o nowościach i trendach rozwojowych w kosmetyce i kosmetologii, 21) korzystać z literatury zawodowej. 2. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu 1) dobry wzrok (może być skorygowany okularami), 2) prawidłowe widzenie barw, 3) prawidłowa wymowa, 4) dobry słuch, 5) dobra sprawność ruchowa dłoni i palców, 6) prawidłowa budowa kośćca i sprawność stawów, 7) dobry ogólny stan zdrowia, wytrzymałość fizyczna, 8) odporność psychiczna, opanowanie, cierpliwość, 9) odpowiedzialność w wykonywaniu obowiązków, 10) systematyczność i dokładność, 11) poczucie estetyki, 12) umiejętność nawiązywania kontaktów z ludzmi, 13) gotowość do stałego podnoszenia kwalifikacji. 2 B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAACENIA W ZAWODZIE Podstawowym celem kształcenia w zawodzie technik usług kosmetycznych jest przygotowanie absolwenta do pracy w gabinetach kosmetycznych, gabinetach odnowy biologicznej, firmach kosmetycznych. Technik usług kosmetycznych powinien posiadać wiedzę i umiejętności pozwalające na zorganizowanie i prowadzenie własnego gabinetu kosmetycznego. Odpowiednie prowadzenie zajęć w dużej mierze decydować będzie o właściwym, samodzielnym wykonywaniu przez absolwentów ich przyszłego zawodu. Zawód ten wymaga szerokiej wiedzy, odpowiedniego wykształcenia ogólnego i zawodowego. Właściwa realizacja treści objętych niniejszą podstawą programową wymaga zapewnienia odpowiednich warunków technicznych, a przede wszystkim pracowni wyposażonych w nowoczesny sprzęt, urządzenia techniczne i pomoce naukowo-dydaktyczne. Specyfika kształcenia zawodowego technik usług kosmetycznych wymaga zorganizowania następujących pracowni: 1) klasopracowni 2) pracowni chemicznej 3) pracowni kosmetycznej Przygotowanie specjalistyczne realizowane jest także poprzez praktyki zawodowe mające umożliwić uczniom zapoznanie się z funkcjonowaniem gabinetu kosmetycznego. Pozwoli to na przyswojenie i ugruntowanie umiejętności praktycznych oraz konfrontację wiedzy teoretycznej z rozwiązaniami stosowanymi w praktyce. 3 Klasopracownie Przeznaczone do zajęć teoretycznych z całą klasą. Wyposażenie klasopracowni to środki dydaktyczne zgodne z nauczaną dyscypliną naukową (plansze, schematy, foliogramy, slajdy, filmy). Pracownia chemiczna powinna być wyposażona w: 1) stoły laboratoryjne 2) zestaw szkła laboratoryjnego 3) aparatura (pehametr, destylarka, łaznie wodne, suszarka, chłodziarka, kalorymetr, wagi, mieszadła) 4) surowce kosmetyczne 5) odczynniki chemiczne umożliwiające wykonywanie prostych ćwiczeń wynikających z treści kształcenia 6) umywalka z bieżącą ciepłą i zimną wodą 7) apteczka pierwszej pomocy Pracownia kosmetyczna powinna być wyposażona w: 1) fotele kosmetyczne (jeden maksymalnie dla dwóch uczniów) 2) obrotowe stołki 3) stoliki zabiegowe przy każdym fotelu kosmetycznym 4) stoliki pomocnicze na kółkach 5) szafka na czystą bieliznę zabiegową 6) kosz na brudną bieliznę zabiegową 7) szafki na preparaty, aparaturę i narzędzia 8) lampy bezcieniowe 9) lampy rozgrzewające 10) aparaty do nawilżania 11) aparaty do galwanizacji 12) aparaty do darsonvalizacji 13) aparaty do podgrzewania wosku 14) maski termiczne 15) maski do jonoforezy 16) sterylizator da narzędzi 4 17) stoliki do wykonywania manicure 18) podnóżki do pedicure do oparcia nogi klienta 19) stół do masażu 20) wiadro z nożnym pedałem 21) apteczka pierwszej pomocy 22) umywalka z bieżącą ciepłą i zimną wodą 23) drobne narzędzia (miski kosmetyczne, nerki, łyżeczki Unny, pęsety, pojemniki na watę, ligninę, puszki metalowe do przechowywania sterylnego materiału) 24) zestaw slajdów lub foliogramów pokazujących brakujące aparaty kosmetyczne Programy nauczania poszczególnych przedmiotów zawodowych powinny zawierać wykaz niezbędnych środków dydaktycznych. W wyniku analizy umiejętności zawodowych technik usług kosmetycznych wyodrębnione zostały cztery bloki programowe: 1) Podstawy nauk medycznych 2) Chemiczny 3) Aparatura i techniki kosmetyczne 4) Prawno ekonomiczny Blok Podstawy nauk medycznych ma charakter podbudowy dla zawodu technik usług kosmetycznych. Nowoczesna, szeroko pojęta kosmetyka ma ścisły związek z medycyną w zakresie higieny skóry, sposobami jej leczenia, usuwania lub tuszowania wad, wiąże się z dermatologią oraz innymi specjalnościami, jak: chirurgia plastyczna, fizykoterapia, endokrynologia, dietetyka, psychologia, ziołolecznictwo. Blok Chemiczny obejmuje wiedzę i umiejętności z zakresu chemii kosmetycznej. Blok Aparatura i techniki kosmetyczne zawiera podstawowe wiadomości i umiejętności niezbędne do bezpośredniej pracy w gabinecie kosmetycznym. 5 Blok Prawno ekonomiczny zawiera podstawowe wiadomości i umiejętności funkcjonowania w gospodarce rynkowej. Obejmuje najważniejsze pojęcia ekonomiczne i prawne, z którymi maże zetknąć się technik usług kosmetycznych w swojej pracy zawodowej. W bloku tym zawarte są także umiejętności stosowania niektórych strategii marketingowych dla firm usługowych. II. PODZIAA GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE Minimalna liczba godzin w cyklu Nazwa bloku programowego kształcenia w %*) Podbudowa programowa liceum ogólnokształcące Podstawy nauk medycznych 30 Chemiczny 7 Aparatura i techniki kosmetyczne 56 Prawno ekonomiczny 2 Razem 95 **) *) Podział godzin na bloki programowe dotyczy zarówno kształcenia młodzieży jak i dorosłych ( w systemie stacjonarnym i zaocznym). **) Pozostałe 5% godzin pozostaje do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb na rynku pracy. 6 BLOK PODSTAWY NAUK MEDYCZNYCH 1. Cele kształcenia Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć: 1) charakteryzować poszczególne układy organizmu ludzkiego, 2) dostrzegać związki przyczynowo skutkowe między budową i funkcją organizmu a środowiskiem, 3) określać zależności pomiędzy funkcjonowaniem poszczególnych narządów a wyglądem powłoki ciała, 4) dbać o zdrowie własne i innych, 5) charakteryzować budowę skóry i jej przydatków, 6) określać różnorodne funkcje spełniane przez skórę, 7) określać typ skóry i włosów, 8) rozpoznawać rodzaj zmian skóry, 9) charakteryzować objawy i przebieg poszczególnych chorób skóry, 10) charakteryzować objawy i przebieg poszczególnych chorób włosów, 11) rozpoznawać na podstawie charakteru i miejsca występowania wykwitów rodzaj choroby, 12) charakteryzować przyczyny powstawania poszczególnych chorób skóry, 13) określać metody profilaktyczne chorób skóry, 14) określać zasady i sposoby pielęgnacji skóry w ramach nowoczesnej kosmetologii, 15) dostrzegać wpływ czynników środowiska naturalnego (czynników meteorologicznych) na stan zdrowia człowieka, 16) charakteryzować wpływ warunków pracy na organizm człowieka, 17) dostrzegać związki przyczynowo skutkowe między higieną osobistą a zachorowaniem na choroby zakazne, 18) stosować metody skutecznej obrony przed zakażeniem, 19) charakteryzować ogólne zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, 20) charakteryzować zasady higieny osobistej, sprzętu i wyposażenia gabinetu kosmetycznego, 21) charakteryzować choroby zawodowe kosmetyczek i ich profilaktykę, 7 22) charakteryzować przyczyny i rodzaje nagłych wypadków, 23) udzielać pierwszej pomocy w określonych przypadkach, 24) skompletować wyposażenie apteczki w leki i inne środki niezbędne przy udzielaniu pierwszej pomocy, 25) oceniać leczniczy wpływ czynników fizykalnych i możliwości ich zastosowania, 26) charakteryzować działanie promieniowania podczerwonego, ultrafioletowego, wiązki światła o bardzo dużym natężeniu, światła spolaryzowanego, 27) charakteryzować wskazania i przeciwwskazania do zastosowania różnego rodzaju promieniowania, 28) obsługiwać urządzenia emitujące różnego rodzaju promieniowanie, 29) charakteryzować działanie na organizm ludzki prądu stałego, zmiennego, wielkiej częstotliwości, 30) charakteryzować wskazania i przeciwwskazania do przeprowadzania różnych zabiegów z zastosowaniem prądów, 31) wykonywać zabiegi kosmetyczne przy zastosowaniu prądu stałego, zmiennego i wielkiej częstotliwości, 32) charakteryzować działanie ultradzwięków na organizm ludzki, 33) charakteryzować wskazania i przeciwwskazania do przeprowadzania zabiegów z wykorzystaniem ultradzwięków, 34) charakteryzować działanie zabiegów cieplnych na organizm ludzki, 35) charakteryzować sposób przeprowadzania zabiegów cieplnych, aparaturę oraz wskazania i przeciwwskazania do tych zabiegów, 36) charakteryzować rodzaje zabiegów wodoleczniczych i ich oddziaływanie na organizm ludzki, 37) charakteryzować ruch jako zabieg kosmetyczno higieniczny, 38) ustalać zestaw ćwiczeń gimnastycznych w stanach patologicznych organizmu (otyłość, schorzenia narządu ruchu), 39) charakteryzować zasady racjonalnego żywienia, 40) charakteryzować wpływ odżywiania na skórę i jej przydatki, 41) obserwować i właściwie interpretować zjawiska psychologiczne, 42) definiować pojęcie komunikacji i jej rodzaje, 43) charakteryzować funkcje komunikacji werbalnej i niewerbalnej, 8 44) stosować zasady skutecznego komunikowania się z ludzmi, 45) współżyć w zespole, 46) charakteryzować zioła stosowane w kosmetyce, 47) charakteryzować podstawowe związki czynne w surowcach zielarskich, 48) charakteryzować metod pozyskiwania związków czynnych z surowców zielarskich, 49) określać wpływ ziołowych związków czynnych na skórę i jej przydatki, 50) wykorzystywać literaturę fachową i inne zródła informacji. 2. Treści kształcenia (działy programowe) 1) Układ ruchu, 2) Układ krążenia, 3) Układ moczowo płciowy, 4) Układ pokarmowy, 5) Układ oddechowy, 6) Układ nerwowy, 7) Układ dokrewny, 8) Układ narządów zmysłu, 9) Podstawowe wiadomości o immunologii, 10) Budowa skóry i przydatków, 11) Zakażenia bakteryjne skóry, 12) Choroby skóry o etiologii wirusowej, 13) Gruzlica skóry, 14) Zakażenia grzybicze skóry i jej przydatków, 15) Choroby skóry wywołane przez pasożyty, 16) Choroby łojotokowe, 17) Auszczyca i choroby łuszczycopodobne, 18) Choroby alergiczne skóry, 19) Znamiona i nowotwory łagodne, 20) Stany przedrakowe, raki in situ, stany rzekomonowotworowe, 21) Nowotwory złośliwe, 22) Dermatozy rumieniowe, rumieniowo złuszczające i grudkowe, 23) Choroby naczyniowe skóry, 9 24) Zaburzenia barwnikowe, 25) Zaburzenia rogowacenia, 26) Fotodermatozy, 27) Choroby tkanki łącznej, 28) Choroby przenoszone drogą płciową, 29) Uszkodzenia skóry pochodzenia mechanicznego i termicznego, 30) Choroby włosów, 31) Choroby paznokci, 32) Podstawy mikrobiologii, 33) Higiena ogólna i społeczna, 34) Higiena osobista, 35) Higiena gabinetu kosmetycznego, 36) Ogólne zasady udzielania pierwszej pomocy, 37) Światłolecznictwo: a) promieniowanie podczerwone b) promieniowanie ultrafioletowe c) lasery d) światło spolaryzowane 38) Elektrolecznictwo: a) prąd stały b) prąd zmienny małej częstotliwości c) prąd zmienny średniej częstotliwości d) prąd wielkiej częstotliwości 39) Ultradzwięki, 40) Ciepłolecznictwo, 41) Wodolecznictwo, 42) Kinezyterapia wybrane zagadnienia, 43) Dietetyka, 44) Zjawiska psychologiczne, 45) Proces komunikowania się, rodzaje komunikacji, 46) Zasady działania grupowego, 47) Zioła w kosmetyce. 10 3. Zalecenia dotyczące oceniania W ocenie umiejętności proponuje się zastosowanie następujących kryteriów: 1) poprawność w posługiwaniu się terminologią zawodową, 2) znajomość budowy i funkcji poszczególnych układów anatomicznych, 3) znajomość różnych rodzajów chorób skóry, 4) trafność wyboru sposobów pielęgnacji skóry, 5) znajomość aktualnych problemów zdrowotnych i podstawowych zasad higieny, 6) znajomość właściwości czynników fizykalnych wytwarzanych przez różnego rodzaju urządzenia, 7) umiejętność wykorzystania metod praktycznego stosowania czynników fizykalnych, 8) znajomość podstawowych norm dietetycznych, 9) umiejętność wykorzystania surowców ziołowych w kosmetyce, 10) umiejętność interpretacji psychologicznych. Proponuje się następujące metody kontroli wyników kształcenia: 1) odpowiedzi ustne, 2) prace pisemne: test, referat, notatka 11 BLOK CHEMICZNY 1. Cele kształcenia Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć: 1) charakteryzować podstawowe surowce stosowane w przemyśle kosmetycznym, 2) przeprowadzać ocenę jakości surowców kosmetycznych oraz gotowych wyrobów, 3) zestawiać odpowiednie surowce kosmetyczne w recepturze, 4) wykonywać podstawowe obliczenia chemiczne stosowane w kosmetyce, 5) charakteryzować sprzęt, aparaturę i podstawowe metody badań stosowane w laboratoriach chemicznych, 6) sporządzać proste, podstawowe kosmetyki niezbędne do zabiegów kosmetycznych, 7) dokonywać doboru kosmetyków dla danej cery w zależności od zastosowanych w nich składnikach, 8) charakteryzować metody produkcji kosmetyków w przemyśle. 2. Treść kształcenia (działy programowe) 1) Surowce kosmetyczne, 2) Podstawowe obliczenia chemiczne, 3) Proste receptury kosmetyczne, 4) Obsługa sprzętu laboratoryjnego, 3. Zalecenia dotyczące oceniania W ocenie umiejętności proponuje się zastosowanie następujących kryteriów: 1) poprawność posługiwania się terminologią fachową, 2) znajomość surowców stosowanych w produkcji kosmetyków, 3) umiejętność dokonania podstawowych obliczeń chemicznych, 12 4) umiejętność sporządzenia prostej receptury kosmetycznej, 5) umiejętność sporządzania prostych preparatów kosmetycznych Proponuje się następujące metody kontroli wyników kształcenia: 1) odpowiedzi ustne, 2) prace pisemne (testy, referaty, notatki, sporządzenie receptury), 3) ćwiczenia praktyczne: wykonanie preparatu kosmetycznego. 13 BLOK APARATURA I TECHNIKI KOSMETYCZNE 1. Cele kształcenia Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć: 1) zorganizować stanowisko pracy, 2) rozpoznawać rodzaj cery i włosów oraz dostosowywać odpowiedni zabieg, 3) przeprowadzać wywiad z klientem, 4) udzielać fachowej porady z zakresu kosmetyki zachowawczej i zdobniczej na podstawie przeprowadzonego wywiadu i oględzin skóry, 5) przygotowywać klienta do zabiegu, 6) charakteryzować środki i sposoby pielęgnowania i upiększania brwi i rzęs, 7) wykonywać farbowanie brwi i rzęs, 8) wykonywać ćwiczenia uelastyczniające dłonie i palce, 9) charakteryzować wpływ poszczególnych ruchów masażu na organizm ludzki, 10) określać kolejność i rodzaj czynności przy wykonywaniu kosmetycznego masażu ciała, 11) wykonywać kosmetyczny masaż całego ciała, 12) określać kolejność i rodzaj czynności przy wykonywaniu masażu twarzy, szyi i dekoltu, 13) wykonywać masaż twarzy, szyi i dekoltu (różne techniki), 14) wykonywać masaż pleców, 15) charakteryzować metody i środki do pielęgnacji różnych rodzajów włosów, 16) dobierać i wykonywać odpowiednie zabiegi w zależności od potrzeby i rodzaju włosów, 17) wykonywać masaż głowy, 18) charakteryzować środki i sposoby pielęgnacji kończyn górnych, 19) charakteryzować kolejność czynności przy wykonywaniu manicure, 20) wykonywać manicure, 21) wykonywać masaż ręki, 14 22) charakteryzować środki i sposoby pielęgnacji kończyn dolnych, 23) charakteryzować kolejność czynności przy wykonywaniu pedicure, 24) wykonywać pedicure, 25) wykonywać masaż nogi, 26) charakteryzować różne środki i metody usuwania nadmiernego owłosienia za pomocą środków chemicznych, mechanicznych oraz za pomocą prądu, 27) charakteryzować sposoby pielęgnacji piersi w domu i w gabinecie kosmetycznym, 28) przeprowadzać zabiegi pielęgnacyjne biustu, 29) określać na czym polega wykonanie klasycznego zabiegu kosmetycznego (oczyszczenie skóry), 30) charakteryzować metody i środki stosowane przy wykonywaniu różnych zabiegów pielęgnacyjnych (dotleniających, odżywczych, regenerujących, nawilżających, liftingujących), 31) przygotowywać i nakładać różne rodzaje masek kosmetycznych (ziołowe, ściągające, odżywcze, plastyczne, rozgrzewające, nawilżające, liftingujące), 32) charakteryzować różne metody głębokiego złuszczania naskórka, 33) charakteryzować przyczyn powstawania cellulitu, 34) charakteryzować metody i środki zapobiegania i leczenia cellulitu, 35) wykonywać zabiegi pielęgnacyjne przy cellulicie, 36) charakteryzować przyczyny powstawania i sposoby zapobiegania rozstępom, 37) wykonywać zabiegi pielęgnacyjne zapobiegające rozstępom, 38) charakteryzować metody i aparaty stosowane do odchudzania, 39) charakteryzować czynności i preparaty do wykonywania różnego rodzaju makijażu, 40) dobierać i wykonywać różne rodzaje makijażu. 2. Treści kształcenia (działy programowe) 1) Stanowisko pracy. 2) Wywiad z klientem. 15 3) Poradnictwo. 4) Pielęgnacja i upiększanie oczu. 5) Kosmetyczny masaż całego ciała. 6) Masaż twarzy, szyi i dekoltu (rożne techniki). 7) Masaż głowy. 8) Pielęgnacja włosów. 9) Pielęgnacja kończyn górnych: a) środki i sposoby pielęgnacji kończyn górnych, b) manicure, c) masaż dłoni. 10) Pielęgnacja kończyn dolnych: a) środki i sposoby pielęgnacji kończyn dolnych, b) pedicure, c) masaż nogi. 11) Metody usuwania nadmiernego owłosienia. 12) Pielęgnacja piersi w domu i w gabinecie kosmetycznym. 13) Klasyczne zabiegi kosmetyczne (oczyszczenie skóry). 14) Maski kosmetyczne. 15) Zabiegi pielęgnacyjne dla różnych rodzajów cer (dotleniające, odżywcze, regenerujące, nawilżające, liftingujące). 16) Głębokie złuszczanie naskórka. 17) Cellulit. 18) Rozstępy. 19) Odchudzanie miejscowe i ogólne. 20) Makijaż. 3. Zalecenia dotyczące oceniania W ocenie umiejętności proponuje się zastosowanie następujących kryteriów: 1) poprawność posługiwania się terminologią fachową, 2) trafność doboru odpowiednich zabiegów kosmetycznych do określonych potrzeb, 3) umiejętność wykonania poszczególnych zabiegów kosmetycznych, 16 4) poprawność i estetyka wykonanej pracy, 5) inwencja, przedsiębiorczość, zainteresowanie, zaangażowanie w działaniach zawodowych, 6) udział w branżowych imprezach wystawienniczych, 7) korzystanie z fachowej literatury i czasopiśmiennictwa. Proponuje się następujące metody kontroli wyników kształcenia: 1) odpowiedzi ustne, 2) prace pisemne, 3) ćwiczenia praktyczne: wykonywanie poszczególnych zabiegów kosmetycznych. BLOK PRAWNO EKONOMICZNY 1. Cele kształcenia Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć: 1) charakteryzować najważniejsze pojęcia ekonomiczne i prawne, z którymi może zetknąć się technik usług kosmetycznych w swojej pracy zawodowej, 2) charakteryzować i interpretować podstawowe przepisy prawne związane z prawem pracy oraz prowadzeniem działalności gospodarczej, 3) charakteryzować tok postępowania przy organizowaniu działalności gospodarczej, 4) składać ofertę pracy i odpowiadać na nią, 5) sporządzać list intencyjny (podanie) i życiorys (Curriculum Vitae C.V.), 6) przeprowadzać rozmowę z potencjalnym pracodawcą, 7) określać prawa i obowiązki pracownika przy zawieraniu umowy o pracę i umowy zlecenia, 8) obliczać wysokość wynagrodzenia, 9) obliczać podatek dochodowy od osób fizycznych zatrudnionych wg umowy o pracę, umowę zlecenie oraz wypełniać deklarację podatkową, 10) wypełniać deklarację ubezpieczeniową do ZUS, 11) rozpoznawać lokalny rynek w celu prowadzenia działalności. 17 2. Treści kształcenia (działy programowe) 1) Podstawowe wiadomości i pojęcia z zakresu prawa. 2) Najważniejsze pojęcia ekonomiczne. 3) Podstawowe przepisy prawa pracy. 4) Aktualne przepisy prawne umożliwiające rozpoczęcie działalności gospodarczej. 5) Rejestracja przedsiębiorstwa. 6) Podstawowe zagadnienia związane z przychodem, kosztem, zyskiem przedsiębiorstwa. 7) Zasady racjonalnej organizacji pracy. 8) Zasady dokonywania kalkulacji kosztów i tworzenia biznes planu. 9) Wybrane zagadnienia marketingowe dla firm usługowych. 3. Zalecenia dotyczące oceniania W ocenie umiejętności proponuje się zastosowanie następujących kryteriów: 1) poprawność posługiwania się terminologią fachową, 2) rozumienie terminów z zakresu nauk prawno ekonomicznych, 3) umiejętność interpretacji aktów prawnych, 4) znajomość funkcjonowania firm usługowych, 5) umiejętność tworzenia i wypełniania dokumentów, 6) umiejętność wykorzystania elementów marketingu w kształtowaniu strategii firmy. Proponuje się następujące metody kontroli wyników kształcenia: 1) odpowiedzi ustne, 2) prace pisemne: test, referat, notatka, 3) ćwiczenia praktyczne: prawidłowe odczytywanie i wypełnianie dokumentów rozliczeń podatkowych, dokumentów personalnych, ubezpieczeniowych. 18