HYDROLOGIA, METEOROLOGIA I KLIMATOLOGIA Cz. II HYDROLOGIA W 4 Wody podziemne 1 M. Nawalany WODY PODZIEMNE te wody, które wypełniają w sposób naturalny (częściowo lub całkowicie) pory i szczeliny ośrodka skalnego pod powierzchnią ziemi. Zagadnienia związane z wodami podziemnymi: " ilościowe: dystrybucja zasobów, zmienność czasowa i przestrzenna " jakościowe: chemizm, biologia, temperatura (zanieczyszczenia. chemiczne, biologiczne, termiczne) " strukturalne: układ warstw wodonośnych, parametry warstwy (np. kształt/wymiary geometryczne, przepuszczalność warstwy, wodo- pojemność, etc.), dostępność warstwy " interakcje z innymi systemami: lasy, rzeki, jeziora - zagadnienia zasilania warstwy . Antropogeniczne wpływy na wody podziemne: " pobory wody, wykopywanie wody (pobory większe niż zasilanie) " emisje przemysłowe i komunalne do wód podziemnych " rolnictwo " budowy hydrotechniczne zaburzanie stosunków wodnych " eksploatacja zasobów naturalnych, kopalnie. yródła zanieczyszczeń wód podziemnych przykłady: " punktowe: wysypiska nie izolowane, zbiorniki ścieków, wypływy punktowe, nielegalne składowiska " liniowe: drogi, rurociągi, kanalizacja, zanieczyszczone rzeki; " obszarowe (rozłożone): " bezpośrednie: infiltracja wód opadowych zanieczyszczonych, zanieczyszczenia z roślinnej hodowli rolnej, zanieczyszczenia z działalności górniczej, pobór ropy naftowej i gazów, emisje z poligonów, itd.; " indukowane zanieczyszczenia gleby: zasolenie wskutek podchodzenia zwierciadła wody do powierzchni gruntu, odwrotny lej depresji podchodzenie wody słonej do zafiltrowania studni. Tezy wykładu: 1. Ludzka działalność na powierzchni i pod powierzchnią ziemi prowadzi do: " zaburzenia bilansu wód podziemnych " zaburzenia chemizmu wód podziemnych " zmian geometrii ośrodka np. osiadanie budynków. 2. Naturalna stabilność wód podziemnych i brak turbulencji przy przepływie, czyli brak mieszania związanego z turbulencją, powoduje, że woda raz zanieczyszczona może zostać oczyszczona, ale albo odbędzie się to wysokim kosztem, albo będzie trwało bardzo długo (kilkadziesiąt kilkaset lat) 3. Przyspieszenie procesów oczyszczania wód podziemnych jest bardzo drogie trzeba bowiem usunąć zanieczyszczenie nie tylko z wody, ale i z ośrodka porowatego. Ośrodek porowaty i szczelinowy Ośrodek porowaty/szczelinowy ośrodek w którym występuje faza stała tworząca połączone między sobą wolne przestrzenie zwane porami lub szczelinami. Szczeliny wolne przestrzenie w skale, których jeden z wymiarów jest znacząco różny od dwóch pozostałych Pory - wolne przestrzenie w skale, charakteryzujące się brakiem wyróżnienia któregokolwiek z wymiarów. Pory / szczeliny mogą być wypełnione gazami, cieczami lub mieszaninami składającymi się z różnych faz. Podział ośrodków porowatych: " naturalne, " sztuczne (np. filtry, wypełnienia). Przepływy w ośrodkach porowatych: " ciecze: ropa naftowa, woda słodka, woda słona " gazy: powietrze, gaz ziemny, inne " mieszaniny: ciecz + ciało stałe. Zagadnienia hydrogeologiczne pojęcia: " strefa aeracji " strefa saturacji " warstwa o zwierciadle napiętym (naporowym) " warstwa o zwierciadle swobodnym " przepływ naporowy " przepływ o zwierciadle swobodnym.