DROGA W PRZEKROJU PODAUśNYM NIWELETA jest podstawowym elementem przekroju podłu\nego drogi. Składa się z odcinków o stałym pochyleniu oraz łuków wklęsłych lub wypukłych. Dla drogi jednojezdniowej oś projektowanej niwelety ustala się wzdłu\ osi jezdni. Dla drogi dwujezdniowej oś projektowanej niwelety ustala się wzdłu\ krawędzi jezdni przy pasie dzielącym lub wzdłu\ osi jezdni. ZALECENIA OGÓLNE: - dostosowanie przebiegu niwelety do ukształtowania terenu i warunków gruntowo- wodnych przy dą\eniu do ograniczenia wartości pochyleń podłu\nych oraz spad- ków traconych. - zapewnienie odprowadzenia wody z korpusu drogi przez wyniesienie krawędzi ko- rony drogi ponad teren, - zapewnienie wymaganych warunków widoczności, - stosowanie pochylenia niwelety na drodze nie mniejszego ni\ 0,3 %, na obiekcie mostowym nie mniejszego ni\ 0,5 %, a w obrębie rampy drogowej nie mniejszego ni\ 0,7%. - w obszarach zabudowanych powiązanie jej wysokości z poziomem wejść do bu- dynków, bram urządzeń podziemnych i nadziemnych itp, - zapewnienie jej powiązania z punktami o ustalonej wysokości jak skrzy\owania, przejazdy kolejowe, przepusty, mosty itp, - w miejscach nara\onych na zaśnie\enie wyniesienie niwelety nad charakterystycz- ną pokrywę śnie\ną przynajmniej o 0,5 m na drogach klasy GP i 0,3 m na drogach klasy G. WYNIESIENIE KRAWDZI DROGI ponad teren na wysokość: - 0,8 do 1,0 m w gruntach wysadzinowych i wątpliwych, - 0,6 do 0,8 w gruntach niewysadzinowych. POCHYLENIA PODAUśNE NIWELETY: - największe dopuszczalne pochylenia niwelety ustalane są na podstawie przyjętej wartości prędkości projektowej Vp. Prędkość projektowa [km/h] 100 80 70 60 50 40 Największe dopuszczalne pochylenia niwelety [%] 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 10,0 Zaleca się stosowanie pochyleń niwelety nie większych ni\ 4%: - na mostach i w tunelach, - na wysokich nasypach stanowiących dojazdy do obiektu, - na serpentynach. Najmniejsze pochylenie niwelety ze względu na odwodnienie wynosi 0,5%, a wyjąt- kowo 0,3%. W obrębie rampy drogowej zaleca się stosowanie pochyleń podłu\nych nie mniej- szych od 0,7 %. DAUGOŚC ODCINKÓW O STAAYM POCHYLENIU: - zaleca się, by długość odcinka o pochyleniu podłu\nym większym ni\ 2/3 najwięk- szego dopuszczalnego pochylenia niwelety nie przekraczała wartości: Pochylenie podłu\ne [%] 10 9 8 7 6 d" 4 Długość odcinka [m] 200 500 700 800 1000 2000 NAJMNIEJSZE ZALECANE ODLEGAOŚCI MIDZY ZAAAMANIAMI NIWELETY Prędkość projektowa [km/h] 100 80 70 60 < 60 Najmniejsza zalecana odległość 400 350 300 250 Nie określa się między załamaniami niwelety [m] WARTOŚCI PROMIENI AUKÓW W PRZEKROJU PODAUśNYM Prędkość projektowa [km/h] 100 80 70 60 50 40 Najmniejsze Droga 13000 10000 8000 6000 4000 2500 zalecane jednojez- Najmniejsze dniowa Promienie 10000 4500 3000 2500 1500 800 dopuszczalne łuków wypu- Najmniejsze kłych [m] 10000 4500 3000 2500 - - Droga dwu- zalecane jezdniowa Najmniejsze 7000 3500 2200 1500 - - dopuszczalne Promienie Najmniejsze zalecane 5000 3000 2500 2000 1500 1000 łuków wklę- Najmniejsze dopuszczalne 3000 2000 1800 1500 1000 800 słych [m] KOORDYNACJA ELEMENTÓW GEOMERTRYCZNYCH DROGI Koordynacja elementów geometrycznych jest wymagana przy projektowaniu drogi klasy GP, wszystkich dróg o turystycznym charakterze ruchu, a zaleca się jej zapew- nienie przy projektowaniu pozostałych klas dróg (G i Z). Droga wraz z otaczającym środowiskiem tworzy kompozycję przestrzenną ocenianą zarówno przez kierowców jak i innych u\ytkowników drogi. Koordynacja elementów geometrycznych oraz wkomponowanie drogi w otoczenie zapewniają postrzeganie drogi przez jej u\ytkowników, zachęcają do spokojnej i płynnej jazdy, podnoszą walory estetyczne, a tak\e obni\ają negatywny wpływ drogi na środowisko. Niewłaściwe ukształtowanie przestrzenne drogi oraz zła kompozycja z otaczającym krajobra- zem mogą przyczynić się do nieprawidłowego rozpoznania kształtu drogi, wywołać niepokój kierowcy, co zwykle zwiększa zagro\enie bezpieczeństwa ruchu. KOORDYNACJ ELEMENTÓW GEOMETRYCZNYCH DROGI OSIGA SI PRZEZ: 1. Stosowanie tym większych wartości łuków w planie i przekroju podłu\nym, im większa jest ich odległość, z której są spostrzegane. 2. Takie wzajemne powiązanie elementów krzywoliniowych planu i przekroju po- dłu\nego dwupasmowych dróg dwukierunkowych, by udział odcinków z mo\- liwością wyprzedzania był jak największy i by były one równomiernie roz- mieszczone wzdłu\ drogi. W tym celu zaleca się: a. Stosowanie odcinków prostych w planie (rys. 1-A), b. Nakładanie na siebie takich elementów planu i przekroju podłu\nego, na których wyprzedzanie nie jest mo\liwe (odcinki krzywoliniowe w pla- nie z łukami wypukłymi w przekroju podłu\nym), przez co zwiększa się udział odcinków z mo\liwością wyprzedzania (rys. 1-A i 1-B). 3. Nało\enie odcinka krzywoliniowego w planie na łuk wypukły w przekroju po- dłu\nym tak aby (chodzi o to by łuk w planie był zauwa\alny dla kierowcy przed wierzchołkiem łuku pionowego): a. Wzajemne przesunięcie wierzchołków załamań trasy w planie i przekro- ju podłu\nym nie było większe od ź długości odcinka krzywoliniowego w planie (rys. c), b. Długość odcinka krzywoliniowego w planie (łuku kołowego z krzywymi przejściowymi) była większa od długości łuku wypukłego o około 10%, c. Zmiana kierunku trasy od początku krzywej w panie do najwy\szego punktu łuku wypukłego była większa od 3o. Połączenia takie zapewniają optyczną płynność drogi, lepszą dynamikę ruchu pojaz- du oraz dobre warunki odwodnieniowe. 1-A 1-B 1-C PRZY KSZTAATOWANIU ELEMENTÓW GEOMETRYCZNYCH DROGI NIE ZALE- CA SI STOSOWANIA: 1. falistego przekroju podłu\nego na prostej lub w obrębie jednej krzywej w planie (rys. 2-A i 2-B), 2. łuków wypukłych na odcinkach prostych w planie (rys. 2-C), 3. łączenia elementów niwelety i planu drogi o granicznych wartościach parame- trów, np.: łuk w planie o małym promieniu i na du\ym spadku w profilu podłu\- nym, 4. załamań trasy o kątach zwrotu mniejszych ni\ 6o. 2-A 2-B 2-C