Upadłość firmy a rozwiązanie umowy o pracę
Jeśli firma znalazła się w stanie upadłości, pracodawca musi zadbać o zgodne z prawem
zakończenie stosunków pracy z zatrudnionymi. Niedopilnowanie określonych przepisami procedur
grozi procesami sądowymi i koniecznością wypłacenia odszkodowań.
Sposób zakończenia stosunków pracy przez pracodawcę znajdującego się w stanie upadłości zależy
od tego, czy postępowanie upadłościowe prowadzone jest w trybie upadłości likwidacyjnej czy
układowej. Upadłość likwidacyjna prowadzi do zbycia przedsiębiorstwa upadłego i zaspokojenia
wierzycieli z uzyskanych w ten sposób środków. Upadłość układowa ma natomiast na celu
restrukturyzację przedsiębiorstwa w drodze układu i zaspokojenie wierzycieli w drodze jego
wykonania.  Z ułatwień w rozwiązywaniu umów o pracę z pracownikami może skorzystać tylko ten
pracodawca, w stosunku do którego ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku dłużnika
(pracodawcy). Oznacza to, że począwszy od daty ogłoszenia upadłości, pracodawca może
wypowiedzieć umowy o pracę, bez ograniczeń przewidzianych art. 411 Kodeksu Pracy oraz wszelkich
innych przepisach szczególnych, co potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego  komentuje
Małgorzata Grzelak, radca prawny, Partner europejski kancelarii prawnej Squire Sanders Święcicki
Krześniak. W przypadku upadłości z możliwością zawarcia układu, pracodawca nie może
wypowiedzieć umów o pracę między innymi tym pracownikom, którzy podlegają ochronie
przedemerytalnej lub przebywają na urlopach.
Firma postawiona w stan upadłości likwidacyjnej ma prawo rozwiązania umów pracy zawartych na
czas określony lub zawartych na czas wykonania określonej pracy za dwutygodniowym
wypowiedzeniem. Pracodawca może także ograniczyć do jednego miesiąca trzymiesięczny okres
wypowiedzenia przysługujący pracownikom zatrudnionym na podstawie umów na czas nieokreślony.
W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie za pozostałe dwa miesiące i okres ten
wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia, o ile w tym czasie pozostawał bez pracy. Ponadto,
ogłoszenie upadłości znosi ochronę przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem umów o pracę dotyczące
np. kobiet w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego oraz wychowawczego lub mężczyzn
wychowujących dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego
W przypadku, gdy pracownik odwoła się od nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem
wypowiedzenia umowy o pracę, a przywrócenie do pracy będzie niemożliwe z powodu ogłoszenia
upadłości, sąd orzeknie jedynie o ewentualnym odszkodowaniu (art. 45 ż 2 i 3 Kodeksu Pracy).
Skąd środki na zaspokojenie roszczeń pracowniczych?
W celu zaspokojenia roszczeń pracowniczych, pracodawca po złożeniu wniosku o ogłoszenie
upadłości może wystąpić o środki do Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Musi to
uczynić przed wydaniem przez sąd postanowienia w sprawie ogłoszenia upadłości. Fundusz może
przyznać takie zaliczki dla uprawnionych pracowników w kwocie nie przekraczającej minimalnego
wynagrodzenia za pracę jakie obowiązywałoby w dacie wypłaty zaliczki. Zaliczki takie zostałyby
wypłacone przez Fundusz bezpośrednio uprawnionym pracownikom.
Na co przeznaczone są środki z Funduszu?
 Przepisy określające zasady wypłat przez Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
przewidują ograniczenia zarówno co do rodzaju wypłacanych świadczeń, jak również limitują kwoty
takich wypłat. Zaspokojeniu ze środków Funduszu podlegają wyłącznie należności główne (bez
odsetek) przysługujące pracownikowi na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa
pracy  dodaje mec. Małgorzata Grzelak. Do należności tych należą: wynagrodzenie za pracę,
wynagrodzenie za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby, wynagrodzenie za czas
urlopu wypoczynkowego, składki na ubezpieczenia społeczne. Zaspokojeniu ze środków Funduszu nie
podlegają odprawy przyznane pracownikom przez przepisy wewnątrzzakładowe, np. układy
zbiorowe, regulaminy, pakiety socjalne, podobnie jak nagrody jubileuszowe, premie, czy bonusy.
Każdy pracownik ma prawo samodzielnie skierować do Funduszu wniosek o wypłatę tych należności
ze stosunku pracy, których nie zaspokoił pracodawca, w przypadku, gdy pracodawca tego nie uczyni.
www.squiresanders.com/pl