Reakcje utleniania i redukcji
1. Na blaszkę miedziową nanieść kroplę roztworu następujących soli: Hg2+, Hg2+2, Ag+, Cu2+, Bi3+,
Zn2+. Po kilku minutach blaszkę przemyć wodą destylowaną i zapisać wynik obserwacji. Po
zakończonym ćwiczeniu płytki wyczyścić papierkiem ściernym nad zlewem.
Hg2+ - blaszka zielona
Bi- szary
Cu- bez zmian(bezbarwny-rozjasniona plama)
Hg2  szary
Ag- czarny
Zn- mleczn
2. Na blaszkę cynową nanieść kroplę roztworu następujących soli: Hg2+, Hg2+2, Ag+, Cu2+, Bi3+, Zn2+.
Po kilku minutach blaszkę przemyć wodą destylowaną i zapisać wynik obserwacji. Po zakończonym
ćwiczeniu płytki wyczyścić papierkiem ściernym nad zlewem.
Hg- czarny -> póz
niej powstaje biały osad , pył
Ag  szary
Cu- rozjasniona plama(bez zmian)
Bi-czarny
Zn-bez zmian
Hg2- czarny
3. Na blaszkę glinową nanieść kroplę roztworu następujących soli: Hg2+, Hg2+2, Ag+, Cu2+, Bi3+, Zn2+.
Po kilku minutach blaszkę przemyć wodą destylowaną i zapisać wynik obserwacji. Po zakończonym
ćwiczeniu płytki wyczyścić papierkiem ściernym nad zlewem.
Hg- intensywna czerń
Hg2- szaro-czarny
Ag-bez zmian  bezb.
Bi-bez zmian  bezb.
Zn-bez zmian  bezb.
Cu- z błękitnego zmiana na bezbarwny
4. Do czterech probówek zawierających po jednym ! opiłku: żelaza, glinu, cynku i magnezu dodać 1
 2 cm3 stężonego kwasu solnego. W razie potrzeby należy probówkę podgrzać [unikać
przegrzania roztworu !!!  probówkę należy trzymać za pomocą drewnianej łapki i równomiernie
ogrzewać płomieniem  wylot probówki zawsze kierować w stronę wnętrza dygestorium!!!].
Obserwować wydzielanie się wodoru. Po zakończonej reakcji zawartość probówek zlać do
specjalnie przygotowanego pojemnika znajdującego się w dygestorium !. Unikać zlewania
zawartości probówek do zlewu !!!.
1.Pierwsza probówka : Mg
2.Druga probówka : Fe
3.Trzecia probówka : Zn
4.Czwarta probówka : Al.
Po dodaniu HCl :
1. Powstał biały roztwór
2. , 3. i 4. Probówka : roztwory bezbarwne
Po podgrzaniu :
1. Wrzenie , duszacy zapach  wydzielenie wodoru
2. Wrzenie, gulgotanie, duszacy zapach  wydzielenie wodoru , rozdrobnienie opiłku
żelaza
3. Wrzenie , roztwór staje się pomarańczowy , duszacy zapach  powstanie wodoru
4. Wrzenie , duszacy zapach
5. Identycznie wykonać próbę rozpuszczania wymienionych metali w 6 M NaOH  w
razie potrzeby należy probówkę podgrzać. Po zakończeniu obserwacji zawartość
probówek zlać do specjalnie przygotowanego pojemnika znajdującego się w
dygestorium !. Unikać zlewania zawartości probówek do zlewu !!!.
roztwory bezbarwne , po podgrzaniu w każdej probówce : wrzenie i wydzielenie
duszacego zapachu .
 6. Do probówki zawierającej 1  2 cm3 świeżo przygotowanego roztworu Na2SO3
dodać kilka kropel 0,01 M jodu [butelka oznaczona jako :  J2 ]
Na2SO3 (bezbarwne) + I2 (pomarańczowy)  powstał roztwór bezbarwny
7. Do probówki zawierającej 1  2 cm3 świeżo przygotowanego roztworu NaNO2 dodać
kilka kropel 2 M HCl oraz kilka kropel KJ. Obecność jodu sprawdzić dodając kroplę
roztworu skrobi.
NaNO2 + 10 kropli KI + kilka kropel 2M HCl - roztwór stał się rdzawy,
Po dodaniu skrobii roztwór stał ię fioletowy  wykrycie jodu.
8. Do 1  2 cm3 roztworu 0,1 M szczawianu amonu [ (NH4)2C2O4 ] dodać kilka kropel 2
M H2SO4. Następnie dodać kilka kropel 0,01 M KMnO4  w razie braku zmiany
zabarwienia [1-2 minut] probówkę z roztworem delikatnie podgrzać
0,1 M szczawian amonu + 10 kropel 2M H2SO4 + 10 kropel 0,01 M KMnO4 - ROZTWÓR
STAA
SI
MALINOWY
9. Do 0,5  1 cm3 6% roztworu H2O2 dodać kilka kropel 2 M NaOH oraz kilka kropli soli Cr3+.
Roztwór wstrząsać przez chwilę, a następnie przelać połowę roztworu do oddzielnej probówki i dodać
kilka kropel roztworu soli Pb2+ w celu stwierdzenia obecności jonów chromianowych w próbce.
Pozostałą część roztworu delikatnie ogrzewać przez minutę, następnie roztwór ostudzić i ponownie
wykonać reakcję charakterystyczną na obecność jonów chromianowych przy pomocy jonów Pb2+.
H2O2 + NaOH + Cr( błękitny)  roztwór stał się żółty
Połowa roztworu , która została ogrzana  wrze , kolor zmiania się na limonowy ( jasny żółty),
po dodaniu Pb2+ - roztwór staje się pomarańczowy , wydzielają się pęcherzyki gazu z
ciemniejszym wrzącym osadem .
Druga połowa do której dodaliśmy Pb2+ - staje się pomarańczowy , wydzielają się pęcherzyki
gazu z ciemniejszym wrzącym osadem .
10.Do probówki wsypać odrobinę stałego PbO2, dodać 1  2 cm3 roztworu 2 M HNO3
oraz kilka kropel roztworu zawierającego jony Mn2+ - roztwór lekko podgrzać.
Zaobserwować barwę roztworu po opadnięciu osadu.
zabarwienie roztworu z szarego przechodzi w brązowy z czarnym osadem.
2. Opracowanie wyników
" Na podstawie zaobserwowanych zmian na powierzchni płytki metalowej uzasadnić zachodzące
zmiany przez wypisanie potencjałów normalnych i ich porównanie.
" Napisać reakcje zachodzące podczas rozpuszczania metali w kwasach i zasadach. Uzasadnić
wydzielanie się wodoru podczas reakcji metali w środowisku kwaśnym i zasadowym.
" Napisać bilans elektronowy dla wykonanych reakcji i uzasadnić kierunek reakcji na podstawie
normalnych potencjałów redoks produktów i substratów.
" Zanotować zaobserwowane różnice w szybkości wykonywanych reakcji w temperaturze pokojowej
oraz temperaturze kilkakrotnie wyższej. Napisać równania reakcji, bilans elektronowy oraz
zaznaczyć pod równaniem chemicznym ewentualne zmiany barwy.
" Napisać reakcję, bilans elektronowy oraz potencjały normalne dla reagentów.
wnioski
Zmiany pH podczas reakcji redoks.
1.1.1 Do pierwszej probówki zawierającej 1  2 cm3 0,1 M KIO3 dodać kroplę oranżu
metylowego oraz 2  3 krople 0,1 M HCl do uzyskania czerwonego zabarwienia
wskaz
nika. Do drugiej probówki dodać 1  2 cm3 0,1 M Na2S2O3 , następnie kroplę
oranżu metylowego oraz 2  3 krople 0,1 M HCl. Zawartość obu probówek połączyć
i zaobserwować zmianę barwy wskaz
nika świadczącej o zmianie stężenia jonów H+.
0,1 M KIO3 + ORANŻ METYLOWY ( LEKKO POMARANCZOWY) + 3 KROPLE HCl 
barwa czerwona
Na2S2O3 + ORANZ METYLOWY ( lekko pomarańczowy) + HCl- barwa pomaranczowa
Po dodaniu obu probówek : roztwór pomarańczowy
1.1.2 Na płytce porcelanowej zmieszać kilka kropli roztworu zawierającego jony SO32-
oraz 0,01 M jodu -[butelka oznaczona jako :  J2 . Określić odczyn mieszaniny za
pomocą papierka uniwersalnego.
SO3(2-) (bezbarwny)+ 0,01M jodu ( pomarańczowy)  roztwór bezbarwny
Papierek : kolor czerwony
Przewidywanie kierunku reakcji w zależności od pH.
1.2.1. Do probówki zawierającej 1  2 cm3 6% H2O2 dodać 1  2 kropli 2 M H2SO4.
Następnie dodać kilka kropli 0,01 M roztworu jodu [ J2 ]. Po kilkakrotnym
wstrząsaniu zapisać barwę roztworu i zalkalizować roztwór za pomocą 2 M NH3 aq.
Obserwować zmianę barwy.
H2O2 + 2M H2SO4 + kilka kropel 0,01 roztworu jodu  roztwór pomarańczowy
Po dodaniu 2M NH3aq  jaśniejsza barwa roztworu
1.2.2. Do 3 probówek dodać po ok. 1 cm3 0,01 M KMnO4(fioletowy roztwór) oraz kolejno:
1) 1 cm3 2 M H2SO4,
2) 1 cm3 2 M NaOH,
3) zachować środowisko obojętne  brak dodatków.
Następnie do każdej z probówek dodać około 1 cm3 0,1 M Na2S2O3 
zaobserwować ewentualną zmianę zabarwienia.
1. 2. 3.  roztwóry o barwie fioletowej
Po dodaniu 0,1 Na2S2O3
1. Bezbarwny
2. Zielony
3. bezbarwny
3. Opracowanie wyników
" Napisać bilans elektronowy dla wykonanej reakcji redoks. Wyjaśnić dlaczego
nastąpiła zmiana barwy oranżu metylowego na żółtą.
" Uzasadnić równaniami redoks zaobserwowane zmiany pH.
" Napisać do wszystkich doświadczeń reakcje utleniania i redukcji.
" Napisać równanie reakcji redoks w środowisku obojętnym, alkalicznym i
kwaśnym z podaniem przybliżonych wartości pozornych potencjałów redoks dla
utleniacza reagującego przy równym pH.
" wnioski