RozporzÄ…dzenie w sprawie dozoru technicznego













 Dz.
U. 1989 r. Nr 1 poz. 3  zmiany:   Dz. U. 1990 r. Nr 89 poz. 521

 

ROZPORZÄ„DZENIE
RADY MINISTRÓW

z dnia 31
grudnia 1988 r.

w sprawie
dozoru technicznego

      


Na podstawie
art. 4 ust. 3, art. 29 ust. 1 i art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 19 listopada 1987
r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 36, poz. 202) zarządza się, co następuje:

 

Rozdział 1

Rodzaje urządzeń technicznych
podlegajÄ…cych dozorowi technicznemu

 

ż 1. Dozorowi
technicznemu podlegają następujące rodzaje urządzeń technicznych:

1) urzÄ…dzenia
ciśnieniowe, w których są zawarte ciecze lub gazy pod ciśnieniem różnym od
atmosferycznego, jak:

a) kotły
parowe, przeznaczone do wytwarzania pary z cieczy energetycznej z użyciem
ciepła uzyskanego w drodze reakcji egzotermicznych lub z energii elektrycznej,

b) kotły
cieczowe (w tym również kotły wodne), przeznaczone do podgrzewania cieczy bez
zmiany jej stanu skupienia, z użyciem ciepła uzyskanego w drodze reakcji
egzotermicznych lub z energii elektrycznej,

c) zbiorniki stałe
o iloczynie nadciśnienia i pojemności wyższym od 0,03 MPa x m3 przeznaczone do
magazynowania cieczy lub gazów albo do prowadzenia w nich procesu
technologicznego pod ciśnieniem wyższym od 0,07 MPa, w tym również stabilizatory
pary oraz wymienniki ciepła i wytwarzacze pary, tj. zbiorniki złożone z dwóch
albo więcej przestrzeni oddzielonych ściankami, przeznaczone do wymiany ciepła
między przepływającymi czynnikami,

d) zbiorniki
przenośne (transportowe) o pojemności powyżej 350 cm3 przeznaczone do
magazynowanie cieczy lub gazów, zmieniające miejsce między napełnieniem a
opróżnianiem, z wyłączeniem zbiorników do napojów gazowanych,

e) wytwornice
acetylenu stałe i przenośne, przeznaczone do wytwarzania acetylenu w wyniku
reakcji chemicznej między wodą i węglikiem wapnia, wraz ze zbiornikami
służącymi do magazynowania, schładzania, osuszania i oczyszczania acetylenu oraz
urzÄ…dzeniami zabezpieczajÄ…cymi, umieszczonymi na przewodach rozprowadzajÄ…cych
albo bezpośrednio na wytwornicy,

f) rurociÄ…gi
parowe oraz ich armatura, łączące kocioł z turbiną w blokach energetycznych,

2)
bezciśnieniowe zbiorniki, oraz zbiorniki ciśnieniowe o ciśnieniu nie wyższym
niż 0,07 MPa, przeznaczone do magazynowania materiałów niebezpiecznych o
właściwościach trujących lub żrących oraz transportu tych materiałów, których
przewóz jest dopuszczony na podstawie >> przepisów szczególnych <<,

3) dźwignice,
tj. środki transportu o zasięgu ograniczonym i ruchu przerywanym, przeznaczone
do przemieszczenia osób lub ładunków, a w szczególności:

a) wciÄ…garki i
wciągniki, wraz z koniecznym wyposażeniem, przeznaczone do przemieszczenia osób
lub ładunków za pośrednictwem cięgna zakończonego urządzeniem chwytającym,

b) suwnice,
przeznaczone do przemieszczania Å‚adunku w pionie i poziomie,

c) żurawie,
przeznaczone do przemieszczania ładunków, których wysięgnik może wykonywać
ruchy obrotowe w płaszczyźnie poziomej, pionowej lub pionowej i poziomej
jednocześnie,

d) układnice
przeznaczone do składowania ładunków w magazynach,

e) układnice
przeznaczone do układania torów,

f) dźwigi
składające się z podstawy ładunkowej (kabiny, platformy itp.), prowadzonej w
prowadnicach i przemieszczającego ją zespołu napędowego (wciągarki, wciągnika,
dźwignika śrubowego, tłokowego lub zębatkowego), przeznaczone do pionowego
przemieszczania osób i ładunków,

g) wyciÄ…gi
towarowe, w tym również wyciągi statków, składające się z podstawy ładunkowej
(wózek, kosz itp.), prowadzonej w pochyłych prowadnicach, przystosowane do
pochyłego przemieszczania ładunków za pomocą wciągarek lub wciągników,

h) podesty
ruchome, przystosowane do przemieszczania platform roboczych w pionie lub w
pionie i poziomie,

i) dźwignice
linotorowe, w których jedna lub więcej lin nośnych rozpiętych między podporami
stanowi tor jezdny do przemieszczania ładunków,

4) urzÄ…dzenia
techniczne baz przeładunkowych inne niż wymienione w punkcie 3, a w
szczególności:

a) urzÄ…dzenia
służące do manipulowania kontenerami w płaszczyźnie poziomej i pionowej

b) urzÄ…dzenia
ciągów technologicznych załadowczych, wyładowczych lub podających ładunki,

5) przenośniki,
tj. środki transportu o zasięgu ograniczonym i ruchu ciągłym, przeznaczone do
przemieszczania osób w pionie, w poziomie lub pod kątem, a w szczególności:

a) przenośniki
kabinowe,

b) schody
ruchome,

c) chodniki
ruchome,

6) osobowe i
towarowe koleje linowe oraz wyciÄ…gi narciarskie

 

Rozdział 2

Szczegółowy
zakres działania Urzędu Dozoru Technicznego

 

ż 2.

1. UrzÄ…d Dozoru
Technicznego, zwany dalej “UrzÄ™dem", jest centralny organem administracji
państwowej realizującym zadania związane z wykonywaniem dozoru technicznego w
zakresie ustalonym w ustawie z dnia 19 listopada 1987 r. o dozorze technicznym
(Dz. U. Nr 36, poz. 202), zwanej dalej “ustawÄ…", i aktach wykonawczych do niej.

2. Do zakresu
działania Urzędu w dziedzinie nadzoru i kontroli nad stosowaniem oraz
przestrzeganiem przepisów o >> dozorze technicznym << i norm, a
także zasad z zakresu bezpieczeństwa techniki, należy w szczególności:

1)
opracowywanie i wydawanie warunków technicznych dozoru technicznego,

2) badanie
problematyki zagrożeń stwarzanych przez urządzenia techniczne oraz inicjowanie
zmian w normach i przepisach o dozorze technicznym w celu zapewnienia
bezpiecznej pracy urządzeń technicznych,

3) określanie
kryteriów ustalania form dozoru technicznego,

4) ustalanie
programów szkolenia pracowników jednostek gospodarki uspołecznionej,
upoważnionych do wykonywania określonych czynności dozoru technicznego,

5) określanie kierunków szkolenia projektantów, wytwórców
urządzeń oraz osób obsługujących, naprawiających i konserwujących urządzenia z
zakresie bezpiecznej pracy urządzeń technicznych,

6) prowadzenie
działalności popularyzatorskiej w zakresie bezpiecznej pracy urządzeń
technicznych oraz organizowanie konsultacji w tej dziedzinie,

7)
opracowywanie projektów norm określających zasady i warunki bezpiecznej pracy
urządzeń technicznych.

3. Do zakresu
działania Urzędu w dziedzinie nadzoru nad organizowaniem i wykonywaniem dozoru
technicznego należy w szczególności:

1)
kontrolowanie wykonywania dozoru technicznego przez podległe inspektoraty
dozoru technicznego, w tym prawidłowości ustalania form wykonywania dozoru
technicznego nad urzÄ…dzeniami technicznymi,

2)
koordynowanie działalności w zakresie uzgadniania wymagań technicznych dozoru
technicznego dla importowanych urządzeń technicznych oraz materiałów i
elementów stosowanych do budowy i naprawy urządzeń technicznych lub nabycia za
granicÄ… licencji na ich produkcjÄ™,

3) inicjowanie
przedsięwzięć mających na celu zapewnienie organizacyjno-technicznych i
ekonomicznych warunków wykonywania dozoru technicznego,

4) szkolenie
pracowników dozoru technicznego,

5) występowanie
z wnioskami o zmianę wysokości opłat za czynności organów dozoru technicznego.

 

ż 3. Do zakresu
działania Urzędu, oprócz działań wymienionych w hż 2, należy współpraca z
Polskim Komitetem Normalizacji, Miar i Jakości w dziedzinie działalności
normalizacyjnej, dotyczącej zagadnień bezpiecznej pracy urządzeń technicznych,
a w szczególności:

1) udział w
pracach zwiÄ…zanych z programowaniem i planowaniem prac normalizacyjnych,

2) wnioskowanie
i opiniowanie projektów norm związanych z bezpieczną pracą urządzeń technicznych,

3)
uczestniczenie w pracach normalizacyjnych, wynikających z międzynarodowej
współpracy normalizacyjnej

 

Rozdział 3

Szczegółowy
zakres działania inspektoratów dozoru technicznego

 

ż 4. Do zakresu
działania >> inspektoratów dozoru technicznego << należy w szczególności:

1) uzgadnianie
dokumentacji urządzeń technicznych w zakresie zgodności z przepisami o dozorze
technicznym i warunkami dozoru technicznego,

2)
przeprowadzanie kontroli określonych materiałów i elementów przeznaczonych do
budowy i naprawy urządzeń technicznych,

3)
przeprowadzanie badań technicznych urządzeń przed wydaniem decyzji zezwalającej
na eksploatacjÄ™ lub dopuszczajÄ…cej do obrotu,

4)
przeprowadzenie ewidencji urządzeń technicznych,

5) ustalenie
formy wykonywania dozoru technicznego,

6) prowadzenie
postępowania w sprawach:

a) uprawnień do wytwarzania materiałów i elementów
stosowanych do budowy i naprawy urządzeń technicznych,

b) uprawnień do
wytwarzania urządzeń technicznych,

c) uprawnień do
dokonywania napraw urządzeń technicznych,

d) zezwalania
na eksploatację urządzeń technicznych,

e)
wstrzymywania eksploatacji urządzeń technicznych, wycofywania urządzeń z obrotu
i wstrzymywania ich wytwarzania,

f) dopuszczania
urządzeń technicznych do obrotu,

g) zawieszenia
lub cofania uprawnień do wytwarzania materiałów, elementów lub urządzeń
technicznych w wypadkach określonych w art. 8 ust. 4u stawy,

h) wyrażania
zgody na dokonywanie przeróbek urządzeń technicznych,

7) wydawanie
upoważnień pracownikom jednostek gospodarki uspołecznionej do wykonywania
określonych czynności z zakresu dozoru technicznego,

8) wykonywanie
badań i kontroli stanu urządzeń technicznych,

9) sprawdzanie
kwalifikacji osób wytwarzających, obsługujących, konserwujących i
naprawiających urządzenia techniczne, potwierdzane wydaniem zaświadczeń
uprawniających, wymaganych odrębnymi przepisami.

10) wykonywanie
kontroli nad przestrzeganiem przepisów dozoru technicznego oraz norm i zasad z
zakresu bezpiecznej pracy urządzeń technicznych.

  

ż 5. Do zakresu
działania inspektoratów dozoru technicznego należy ponadto:

1) prowadzenie
działalności mającej na celu podnoszenie kwalifikacji pracowników
inspektoratów,

2) uzgadnianie
programów szkolenia osób projektujących, wytwarzających, obsługujących i
konserwujÄ…cych urzÄ…dzenia techniczne

 

Rozdział 4

Specjalistyczne
organy dozoru technicznego

 

ż 6.
Specjalistycznymi organami dozoru technicznego sÄ…:

1) organy
kolejowego dozoru technicznego i organy dozoru technicznego żeglugi morskiej,
podporzÄ…dkowane Ministrowi Transportu i Gospodarki Morskiej,

2) organy
wojskowego dozoru technicznego podlegajÄ…ce Ministrowi Obrony Narodowej.

  

ż 7.
Specjalistycznemu dozorowi technicznemu organów kolejowego dozoru technicznego
podlegajÄ… urzÄ…dzenia techniczne:

1)
zainstalowane na obszarze kolejowym, w kolejowych pojazdach szynowych oraz na
bocznicach kolejowych,

2) osobowe i
towarowe koleje linowe oraz wyciÄ…gi narciarskie,

3) zbiorniki, w
tym cysterny, w ruchu kolejowym, drogowym i żegludze śródlądowej,

4) inne
urzÄ…dzenia techniczne eksploatowane przez przedsiÄ™biorstwo paÅ„stwowe “Polskie
Koleje Państwowe" oraz inne przedsiębiorstwa podporządkowane Ministrowi
Transportu i Gospodarki Morskiej.

  

ż 8.

1.
Specjalistycznemu dozorowi technicznemu organów dozoru technicznego żeglugi
morskiej podlegają następujące urządzenia techniczne na statkach morskich,
pontonach, w dokach i w portach morskich:

1) urzÄ…dzenia
ciśnieniowe,

2)
bezciśnieniowe zbiorniki (cysterny),

3) dźwignice.

2.
Specjalistycznemu dozorowi technicznemu żeglugi morskiej podlegają ponadto:

1) urzÄ…dzenia
techniczne w ciągach technologicznych portowych baz przeładunkowych, których
miejscem pracy jest teren administrowany przez urzędy morskie,

2) urzÄ…dzenia
techniczne, stanowiące wyposażenie innych stanowisk zlokalizowanych na terenie
przeznaczonym do prac przeładunkowych i innych czynności wchodzących w zakres
obsługi żeglugi morskiej.

  

ż 9.
Specjalistycznemu dozorowi technicznemu organów wojskowego dozoru technicznego
podlegają urządzenia techniczne zainstalowane lub użytkowane na terenie
wojskowych obiektów zamkniętych w jednostkach organizacyjnych podporządkowanych
Ministrowi Obrony Narodowej oraz w jednostkach wojskowych podporzÄ…dkowanych
Ministrowi Spraw Wewnętrznych.

  

ż 10.
(skreślony)

 

Rozdział 5

Szczegółowy
tryb wykonywania czynności dozoru technicznego

 

ż 11. Czynności
dozoru technicznego wykonuje się w jednostkach gospodarki uspołecznionej i nie
uspołecznionej projektujących urządzenia techniczne, wytwarzających urządzenia
techniczne, a także materiały i elementy do ich budowy i naprawy oraz
eksploatujÄ…cych i naprawiajÄ…cych urzÄ…dzenia techniczne, zwanych dalej
“jednostkami".

  

ż 12. Czynności
dozoru technicznego wykonuje pracownik organu dozoru technicznego, zwany dalej
“inspektorem".

  

ż 13. Czynności
dozoru technicznego, określone w art. 31 ust. 1 ustawy, mogą również wykonywać
upoważnieni pracownicy jednostek gospodarki uspołecznionej.

  

ż 14. Inspektor
nie podlega rewizji osobistej przewidzianej w wewnętrznych regulaminach
jednostki, w której wykonuje czynności dozoru technicznego.

  

ż 15. Czynności
dozoru technicznego wykonuje siÄ™ w dniach i godzinach pracy obowiÄ…zujÄ…cych w
jednostce, a w razie potrzeby również w dniach wolnych od pracy i poza
godzinami pracy, po uzgodnieniu z kierownikiem jednostki.

  

ż 16. Inspektor
jest uprawniony do:

1) wstępu za
okazaniem upoważnienia i legitymacji służbowej, bez potrzeby uzyskiwania
przepustki, do pomieszczeń i obiektów, w których znajdują się urządzenia
techniczne,

2) poruszania
się w tych pomieszczeniach i obiektach chyba że przepisy szczególne stanowią
inaczej,

3) dostępu do
urządzeń technicznych,

4) żądania od
kierownika jednostki niezbędnych informacji i przedstawiania koniecznych
dokumentów oraz materiałów,

5)
przeprowadzenia w uzgodnionych terminach badań, prób i pomiarów oraz innych
czynności potrzebnych do ustalenia stanu urządzenia technicznego, prawidłowość
jego eksploatacji lub naprawy, a także prawidłowości wykonania określonych
materiałów i elementów stosowanych do budowy i naprawy urządzenia technicznego,

6) wydawania
zaleceń pokontrolnych.

  

ż 17. Czynności
dozoru technicznego inspektor wykonuje w obecności kierownika jednostki lub
osoby upoważnionej.

  

ż 18. Inspektor
jest obowiązany do przestrzegania przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy
obowiÄ…zujÄ…cych w jednostce kontrolowanej.

  

ż 19. Kierownik
jednostki, w której są wykonywane czynności dozoru technicznego, w celu
sprawnego ich przeprowadzenia jest obowiązany zapewnić bezpieczne warunki pracy
przez umożliwienie bezpiecznego dostępu do badanego urządzenia technicznego, w
szczególności spowodowanie wstrzymania w bezpośrednim otoczeniu badanego
urządzenia prac budowlanych, montażowych, remontowych i innych, mogących
zagrażać bezpieczeństwu inspektora.

  

ż 20. Inspektor
ma prawo odmówić wykonania czynności dozoru technicznego w razie stwierdzenia
niewłaściwych warunków do ich przeprowadzenia, a w szczególności:

1)
niedostatecznego stanu przygotowania urzÄ…dzenia technicznego do badania,

2)
niewłaściwego oświetlenia lub występowania oparów utrudniających widoczność,

3)
przekroczenia dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia
w środowisku pracy lub dopuszczalnej granicy niskich i wysokich temperatur.

  

ż 21.

1. Z wykonania
czynności dozoru technicznego inspektor sporządza protokół.

2. Protokół
podpisują inspektor, kierownik jednostki lub jego zastępca albo osoba
upoważniona.

3. Jeden
egzemplarz protokołu pozostawia się za pokwitowaniem w jednostce.

4. Zbiór
protokołów dotyczących danego urządzenia technicznego tworzy księgę rewizyjną
urzÄ…dzenia technicznego, przechowywanÄ… w jednostce.

  

ż 22. Do pracowników jednostek gospodarki uspołecznionej,
o których mowa w ż 13, stosuje się odpowiednie przepisy ż 16 pkt 3 - 5 oraz ż
17, 19 i 20.

  

ż 23.

1. Z czynności
dozoru technicznego upoważniony pracownik dokonuje wpisu do księgi rewizyjnej
urządzenia, w której podaje datę wykonania czynności i treść poczynionych
ustaleń.

2. W razie
konieczności wydania decyzji z zakresu dozoru technicznego, pracownik, o którym
mowa w ust. 1, niezwłocznie powiadamia właściwy organ dozoru technicznego.

  

ż 24.

1. Czynnościami
dozoru technicznego są objęte również >> urządzenia techniczne <<
eksploatowane przez osoby fizyczne.

2. Przepisy ż
12 i 14 - 21, dotyczÄ…ce jednostek, stosuje siÄ™ odpowiednio podczas wykonywania
czynności dozoru technicznego, o których mowa w ust. 1

 

Rozdział 6

Przepisy końcowe

 

ż 25. Traci moc
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 lutego 1981 r. w sprawie dozoru
technicznego (Dz. U. Nr 8, poz. 34).

  

ż 26.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.