Wzmacniacz
mocy
2111
z układem
TDA1516Q
Do czego to służy?
Na łamach EdW pojawiło się już kilka
opisów prostych wzmacniaczy mocy.
Kontynuujemy tÄ™ seriÄ™, bowiem dziÅ›
praktycznie wszystkie wzmacniacze
o mocy do kilkudziesięciu watów budu-
je się w oparciu o układy scalone. Na-
prawdę nie warto bawić się w realizację
wzmacniacza z elementów dyskret-
nych, gdy za kilka złotych można dostać
kostkÄ™ o bardzo dobrych parametrach,
ny także do budowy wzmacniacza ste- a nóżkę 11 można użyć do sterowania,
posiadajÄ…cÄ… wszelkie zabezpieczenia
reo (2x11W na 2x2W lub 2x6W na przy czym wzmacniacz cały czas może
m.in: termiczne i zwarciowe. W po-
2x4W), ale wtedy konieczne są dwa do- być pod napięciem.
przednim numerze EdW zaprezentowa-
datkowe kondensatory na wyjściach (2 W wersji mostkowej, według rysunku
liśmy wzmacniacz stereo zbudowany
x 1000µF) i kondensator filtrujÄ…cy miÄ™- 1, można przy zasilaniu 14,4V uzyskać
z kostkÄ… TDA1554Q. Nie zawsze jed-
dzy nóżkÄ… 12 a masÄ… (100µF). moc wyjÅ›ciowÄ… 22W na obciążeniu 4W.
nak potrzebne są dwa kanały. Do wszel-
Jak zwykle we wzmacniaczach samo- Oczywiście kostka może pracować przy
kiego sprzętu mono, szczególnie zasila-
chodowych, układ jest wyposażony obciążeniu o dowolnie większej oporno-
nego z akumulatora czy baterii, znako-
w wejście sterujące pracą kostki (n. ści.
mitym rozwiązaniem będzie użycie taniej
11). Gdy na nóżce 11 napięcie wynosi Wzmocnienie układu wynosi 20 - do
i popularnej kostki TDA1516Q.
0...2V, kostka jest całkowicie wyłączona, pełnego wysterowania potrzebny jest
Kostka nadaje siÄ™ do  podrasowania
i pomimo, że pozostaje pod napięciem, więc sygnał o znacznej amplitudzie.
starszego sprzętu monofonicznego,
wcale nie pobiera prądu. W modelu do Gdyby potrzebny był układ o większym
o ile tylko dostępne napięcie zasilania
nóżki tej dołączono obwód opóz
niający wzmocnieniu (równym 200), wystarczy
zawiera siÄ™ w granicach 6...18V.
R1C2. Dzięki temu przy włączeniu na- zastosować kostkę TDA1518Q, która
Z prezentowanego wzmacniacza ucie-
pięcia zasilania układ jest wyciszony do ma identyczną budowę i układ połą-
szy się nie tylko niedosłysząca babcia,
czasu naładowania kondensatora, co czeń, a większe wzmocnienie.
której radio lub telewizor zaczną grać
zapobiega przykrym stukom przy włą- Jedyną drobną wadą kostki (podob-
bardzo głośno. Moc rzędu 20W przy za-
czaniu zasilania. Oczywiście przy stoso- nie jak wszystkich bez wyjątku wzmac-
stosowaniu sprawnych głośników (np.
waniu wzmacniacza w syrenie alarmo- niaczy samochodowych) jest znaczny
tubowych) wystarczy do nagłośnienia
wej elementy te nie są potrzebne, prąd spoczynkowy rzędu 30...45mA.
wielkiej sali, czy dużego placu.
W niniejszym numerze EdW, zgod-
nie z życzeniem Czytelników, dużo
uwagi poświęcono układom alarmowym.
Prezentowany wzmacniacz idealnie na-
daje się do sterowania głośnikiem tubo-
wym o mocy 10W i rezystancji 8W, ta-
kie zwykle stosowane sÄ… w popular-
nych syrenkach. Przy zastosowaniu spe-
cjalizowanej kostki generatora alarmu
(np. UM3561) lub zaprogramowanego
we własnym zakresie układu pamięcio-
wego ISD, można stworzyć oryginalną,
wręcz niepowtarzalną syrenę alarmową.
Jak to działa?
Układ aplikacyjny kostki TDA1516Q
(a także bliżniaczej kostki TDA1518Q,
różniącej się tylko wzmocnieniem)
przedstawiono na rysunku 1. W zasa-
dzie układ scalony zawiera dwa nieza-
Rys. 1. Schemat aplikacyjny układu TDA1516Q.
leżne wzmacniacze i może być używa-
45
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 7/96
WYKAZ ELEMENTÓW
Rezystory
R1: 33kW
Kondensatory
C1: 220nF
C2: 100µF/16V
C3: 2200µF/25V (lub 2x1000µF/
25V)
C4: 100nF, ceramiczny
Półprzewodniki
Rys. 2. Schemat montażowy.
w tym termiczne, które nie dopuszczą latora. Jeśli jednak miałby być zasilany
Montaż i uruchomienie
do uszkodzenia, gdyby radiator okazał z baterii, pojemność kondensatora C3
Pomocą w montażu układu będzie
się za mały. być może trzeba będzie zwiększyć, żeby
rysunek 2. Do tak prostego układu nie
Jak zwykle przy montażu wzmacnia- zabezpieczyć przed samowzbudzeniem
potrzeba płytki drukowanej - w ogrom-
cza mocy, należy zwrócić uwagę na na niskich częstotliwościach przy częś-
nej większości przypadków warto zasto-
przebieg połączenia masy do z
ródła za- ciowo wyczerpanych bateriach, gdy ich
sować montaż przestrzenny.
silania i do ewentualnego przedwzmac- rezystancja wewnętrzna wzrośnie.
Do budowy modelu użyto niewielkie-
niacza. Połączenie to powinno być moż- Układ zmontowany ze sprawnych ele-
go radiatora z blachy aluminiowej.
liwie krótkie i wykonane grubym prze- mentów nie wymaga uruchomiania i od
Prawdopodobnie okaże się on za mały
wodem. W modelu w roli C3 zastoso- razu pracuje poprawnie.
dla uzyskania pełnej mocy 24W przy
wano dwa kondensatory o pojemności
Piotr Górecki
pracy ciągłej, bowiem wtedy moc strat
po 1000µF. JeÅ›li ukÅ‚ad zasilany byÅ‚by
wynosi około 15W. Jednak do urządzeń,
z zasilacza posiadającego duże kon-
gdzie rzadko będzie wykorzystywana
densatory filtrujÄ…ce, kondensatora C3
Komplet podzespołów z płytką
cała moc wzmacniacza, taki radiator
nie trzeba stosować. Podobnie nie jest
jest dostępny w sieci handlowej
z powodzeniem wystarczy. Oczywiście
on potrzebny, jeśli wzmacniacz zasilany
AVT jako "kit szkolny" AVT-2111.
kostka ma wbudowane zabezpieczenia, byłby z blisko umieszczonego akumu-
Rys. 4. Przetwornica odwracająca. Rys. 5. Zwiększanie stopnia powielenia.
Cd. ze str. 44
Przy praktycznym stosowaniu opisy-
wanego modułu należy zwrócić uwagę
na zakłócenia impulsowe, jakie mogą
przedostawać się z przetwornicy do in-
nych części urządzenia. Aby je zminima-
lizować, w niektórych układach trzeba
będzie oprócz kondensatorów C9 i C10
Rys. 6. Zwiększanie liczby stopni.
zastosować dławik o indukcyjności od
kilkudziesięciu do kilkuset mikrohenrów,
włączony szeregowo w obwód szyny układ z rysunku 4. Z uwagi na równo- nicy według rysunku 6. Należy jednak
zasilającej +5V. ległe połączenie bramek, może on do- pamiętać, że zmniejsza się wtedy wy-
starczyć prądu znacznie większego niż dajność prądowa.
Uwagi końcowe
podana wcześniej przetwornica napięć
Piotr Górecki
Układ pokazany na rysunku 1 jest symetrycznych. Podobnie układ potraja-
przetwornicą dostarczającą napięć sy- cza napięcia z rysunku 5.
Komplet podzespołów z płytką
metrycznych. W wielu wypadkach po- Tak samo, jeśli potrzebne byłoby na-
jest dostępny w sieci handlowej
trzebne jest tylko wytworzenie napięcia pięcie dodatnie wyższe niż 12...14V,
AVT jako "kit szkolny" AVT-2110.
ujemnego. Wtedy można wykorzystać można zwiększyć liczbę stopni przetwor-
46 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 7/96