Testy 61
6
Testy sprawdzajÄ…ce (wersja a i b)
Przedstawione poniŻej standardy wymagał egzaminacyjnych obejmują Testy sprawdzające przygoto-
swym zakresem przedmioty matematyczno-przyrodnicze. Stanowią one wano wed"ug standardów
podstaw´ do przeprowadzenia egzaminu gimnazjalnego. Zamieszczone wymagaÅ‚ zalecanych
w niniejszym rozdziale testy zosta"y opracowane z uwzgl´dnieniem tych przez Ministerstwo Edukacji
standardów. Testy opracowa"a Monika Zaleska. i Nauki
Uczeł:
Standard I
1. wskazuje prawid"owoĘci w procesach oraz w funk-
Umiej´tne stosowanie terminów, poj´ç i procedur
cjonowaniu uk"adów i systemów:
z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodni-
" wyodr´bnia dane zjawisko z kontekstu,
czych, niezb´dnych w praktyce Å»yciowej i dalszym
" okreĘla warunki jego wyst´powania,
kszta"ceniu.
" opisuje jego przebieg w czasie i przestrzeni,
" wykorzystuje zasady i prawa do objaĘniania
Uczeł:
zjawisk;
1. stosuje terminy i poj´cia matematyczno-przyrodnicze:
" czyta ze zrozumieniem, na przyk"ad w podr´czni- 2. pos"uguje si´ j´zykiem symboli i wyraÅ»eÅ‚ algebra-
kach lub w prasie, teksty, w których wyst´pujÄ… icznych;
terminy i poj´cia matematyczno-przyrodnicze,
3. pos"uguje si´ funkcjami;
" wybiera odpowiednie terminy i poj´cia do opisu
4. stosuje zintegrowanÄ… wiedz´ w celu objaĘnienia
zjawisk, w"aĘciwoĘci, zachował, obiektów i orga-
zjawisk przyrodniczych:
nizmów,
" "Ä…czy zdarzenia w ciÄ…gi przemian,
" stosuje terminy dotyczące racjonalnego uŻytko-
" wskazuje wspó"czesne zagroŻenia dla zdrowia
wania Ęrodowiska;
cz"owieka i Ęrodowiska przyrodniczego,
2. wykonuje obliczenia w róŻnych sytuacjach prak-
" analizuje przyczyny i skutki oraz proponuje
tycznych:
sposoby przeciwdzia"ania wspó"czesnym zagroŻe-
" stosuje w"asnoĘci dzia"ał,
niom cywilizacyjnym,
" operuje procentami,
" potrafi umiejscowiç sytuacje dotyczÄ…ce Ęrodowi-
" pos"uguje si´ przybliÅ»eniami,
ska przyrodniczego w szerszym kontekĘcie
" pos"uguje si´ jednostkami miar;
spo"ecznym.
3. pos"uguje si´ w"asnoĘciami figur.
Standard IV
Standard II
Stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiej´tnoĘci
do rozwiązywania problemów.
Wyszukiwanie i stosowanie informacji.
Uczeł:
Uczeł:
1. stosuje techniki twórczego rozwiązywania proble-
1. odczytuje informacje przedstawione w formie:
mów:
" tekstu,
" formu"uje i sprawdza hipotezy,
" mapy,
" kojarzy róŻnorodne fakty, obserwacje i wyniki
" tabeli,
doĘwiadczeł oraz wyciąga wnioski;
" wykresu,
" rysunku, 2. analizuje sytuacj´ problemowÄ…:
" schematu, " dostrzega i formu"uje problem,
" fotografii; " okreĘla wartoĘci dane i szukane (okreĘla cel);
2. operuje informacjÄ…: 3. tworzy modele sytuacji problemowej:
" selekcjonuje, " wyróŻnia istotne wielkoĘci i cechy sytuacji
" porównuje, problemowej,
" analizuje, " zapisuje je w terminach nauk matematyczno-
" przetwarza, -przyrodniczych;
" interpretuje,
4. tworzy i realizuje plan rozwiÄ…zania:
" prezentuje w czytelny sposób,
" rozwiązuje równania i nierównoĘci stanowiące
" wykorzystuje w praktyce.
model problemu,
" uk"ada i wykonuje procedury osiÄ…gania celu;
Standard III
5. opracowuje wyniki:
Wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zaleŻ- " ocenia,
noĘci, w szczególnoĘci przyczynowo-skutkowych, " interpretuje,
funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych. " przedstawia.
grupa a
Biologia nauka o Życiu
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Test, który masz przed sobÄ…, sk"ada si´ z 11 zadaÅ‚. Przy kaÅ»dym imi´ i nazwisko
poleceniu podano liczb´ punktów moÅ»liwÄ… do uzyskania za poprawnÄ…
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
odpowiedÄ™. Za rozwiÄ…zanie ca"ego testu moÅ»esz uzyskaç maksymalnie
klasa
23 punkty.
1 Zadanie (0 1 p.)
Podane elementy wypisz zgodnie z kolejnoĘciÄ… wyst´powania poziomów organizacji Å»ycia.
uk"ad pokarmowy, organizm, tkanka nab"onkowa, Żo"ądek, komórka nab"onka
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 Zadanie (0 1 p.)
Bartek jest naukowcem, który ca"e dnie sp´dza w laboratorium, prowadzÄ…c obserwacje
mikroskopowe. Bada budow´ komórki oraz sposób jej funkcjonowania. Podaj nazw´
dziedziny biologii, którÄ… zajmuje si´ Bartek.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 Zadanie (0 1 p.)
Zaznacz prawid"owÄ… definicj´ komórki.
A. Stanowi podstawowy element budulcowy organizmów jednokomórkowych.
B. Jest najwi´kszÄ… jednostkÄ… budulcowÄ… wszystkich organizmów.
C. Jest najmniejszą jednostką budującą kaŻdy organizm, zdolną do samodzielnego Życia.
D. To martwa struktura budujÄ…ca wszystkie organizmy.
4 Zadanie (0 5 p.)
Uzupe"nij tabel´.
Organellum komórkowe Funkcja
pe"ni waÅ»nÄ… rol´ w procesie fotosyntezy
Ęciana komórkowa
zawiera materia" genetyczny, który odpowiada
za prawid"owe funkcjonowanie komórki
wodniczka
pe"niÄ… waÅ»nÄ… rol´ w procesie powstawania bia"ek
5 Zadanie (0 1 p.)
Na podstawie opisu rozpoznaj rodzaj komórki.
Komórk´ t´ od zewnÄ…trz otacza Ęciana komórkowa, którÄ… cz´sto pokrywa otoczka Ęluzowa
zabezpieczajÄ…ca komórk´ przed wyschni´ciem. Materia" genetyczny wyst´puje u niej w formie
zwini´tych nici i nazywany jest substancjÄ… jÄ…drowÄ…. Komórka ta moÅ»e poruszaç si´ przy
pomocy rz´sek.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 Zadanie (0 4 p.)
Rozpoznaj i podpisz rodzaje komórek przedstawionych na ilustracjach
oraz podaj 2 cechy róŻniące te komórki.
jÄ…dro
Ęciana
komórkowe
chloroplast
komórkowa
wodniczka
jÄ…dro
komórkowe
wodniczka Ęciana
komórkowa
A. B.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 Zadanie (0 1 p.)
Zaznacz prawid"owe zakołczenie zdania.
W komórce zwierz´cej nie wyst´pujÄ…
A. Ęciana komórkowa i chloroplasty.
B. b"ona komórkowa i jądro komórkowe.
C. mitochondria i chloroplasty.
D. cytoplazma i rybosomy.
8 Zadanie (0 2 p.)
Podaj nazw´ przedstawionego na ilustracji
organellum komórkowego i okreĘl jego funkcj´.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9 Zadanie (0 1 p.)
SpoĘród podanych niÅ»ej cech wybierz i zaznacz t´, która dotyczy komórek grzybów.
A. ObecnoĘç chitynowej Ęciany komórkowej.
B. Brak jądra komórkowego.
C. Wyst´powanie materia"u genetycznego w postaci substancji jÄ…drowej.
D. ObecnoĘç u niektórych gatunków chloroplastów.
10 Zadanie (0 3 p.)
PodkreĘl rodzaje komórek, które zawierają jądro komórkowe.
zwierz´ca, roĘlinna, bakterii, grzyba
11 Zadanie (0 3 p.)
Uzupe"nij zdania, korzystając z podanych wyrazów.
rzÄ…d, rodzina, gatunek
Podobne do siebie grupuje si´ w rodzaje. Spokrewnione rodzaje
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"Ä…czy si´ w , te z kolei tworzÄ… .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
grupa b
Biologia nauka o Życiu
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Test, który masz przed sobÄ…, sk"ada si´ z 11 zadaÅ‚. Przy kaÅ»dym imi´ i nazwisko
poleceniu podano liczb´ punktów moÅ»liwÄ… do uzyskania za poprawnÄ…
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
odpowiedÄ™. Za rozwiÄ…zanie ca"ego testu moÅ»esz uzyskaç maksymalnie
klasa
23 punkty.
1 Zadanie (0 1 p.)
Podane elementy wypisz zgodnie z kolejnoĘciÄ… wyst´powania poziomów organizacji Å»ycia.
tkanka mi´Ä˜niowa, organizm, serce, uk"ad krwionoĘny, komórka mi´Ä˜niowa
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 Zadanie (0 1 p.)
Ewa jest naukowcem, którego pasjonują problemy i mechanizmy związane z przekazywaniem
cech i powstawaniem nowych gatunków. W swoim laboratorium prowadzi badania nad
stworzeniem nowej odmiany pomidora. Podaj nazw´ dziedziny biologii, którÄ… zajmuje si´ Ewa.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 Zadanie (0 1 p.)
Zaznacz prawid"owÄ… definicj´ komórki.
A. Jest martwą strukturą budującą kaŻdy organizm.
B. To najmniejsza jednostka budująca kaŻdy organizm, zdolna do samodzielnego Życia.
C. To struktura budująca tylko cia"a zwierząt wielokomórkowych.
D. Jest najwi´kszÄ… jednostkÄ… budujÄ…cÄ… organizmy, niezdolnÄ… do samodzielnego Å»ycia.
4 Zadanie (0 5 p.)
Uzupe"nij tabel´.
Organellum komórkowe Funkcja
gromadzi sole, wod´ oraz niepotrzebne substancje
pe"niÄ… waÅ»nÄ… rol´ w procesie powstawania bia"ek
mitochondrium
aparat Golgiego
zawiera materia" genetyczny, który odpowiada
za prawid"owe funkcjonowanie komórki
5 Zadanie (0 1 p.)
Na podstawie opisu rozpoznaj rodzaj komórki.
Komórk´ t´ od zewnÄ…trz otacza Ęciana komórkowa zbudowana z chityny. Jej wn´trze wype"nia
cytoplazma, w której wyst´puje wiele wodniczek. MoÅ»e ona zawieraç jedno lub kilka
jąder komórkowych. Nie zawiera chloroplastów.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 Zadanie (0 4 p.)
Rozpoznaj i podpisz rodzaje komórek przedstawionych na ilustracjach
oraz podaj 2 cechy róŻniące te komórki.
b"ona
jądro komórkowa
substancja
komórkowe
jÄ…drowa
Ęciana
komórkowa
otoczka mitochondrium
Ęluzowa
A. B.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 Zadanie (0 1 p.)
Zaznacz prawid"owe zakołczenie zdania.
W komórce zwierz´cej nie wyst´pujÄ…
A. rybosomy i mitochondria.
B. wodniczki i aparat Golgiego.
C. chloroplasty i Ęciana komórkowa.
D. Ęciana komórkowa i cytoplazma.
8 Zadanie (0 2 p.)
Podaj nazw´ przedstawionego na ilustracji
organellum komórkowego i okreĘl jego funkcj´.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9 Zadanie (0 1 p.)
SpoĘród podanych niÅ»ej cech wybierz i zaznacz t´, która dotyczy komórki roĘlinnej.
A. Wyst´powanie materia"u genetycznego w postaci substancji jÄ…drowej.
B. Wyst´powanie Ęciany komórkowej zbudowanej z celulozy.
C. Brak chloroplastów.
D. Wyst´powanie wielu jÄ…der komórkowych.
10 Zadanie (0 3 p.)
PodkreĘl rodzaje komórek, które zawierajÄ… Ęcian´ komórkowÄ….
zwierz´ca, roĘlinna, bakterii, grzyba
11 Zadanie (0 3 p.)
Uzupe"nij zdania, korzystając z podanych wyrazów.
królestwo, typ, rząd
WykazujÄ…ce pokrewieÅ‚stwo zwierzÄ…t grupuje si´ w gromady. Gromady "Ä…czÄ… si´
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
w , a te z kolei tworzÄ… najwyÅ»szÄ… jednostk´ systematycznÄ…, czyli .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
grupa a
JednoĘç i róŻnorodnoĘç
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
organizmów imi´ i nazwisko
Test, który masz przed sobÄ…, sk"ada si´ z 11 zadaÅ‚. Przy kaÅ»dym
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
poleceniu podano liczb´ punktów moÅ»liwÄ… do uzyskania za poprawnÄ…
klasa
odpowiedÄ™. Za rozwiÄ…zanie ca"ego testu moÅ»esz uzyskaç maksymalnie
20 punktów.
1 Zadanie (0 2 p.)
WyjaĘnij, na czym polega samoÅ»ywnoĘç. Podaj przyk"ad organizmu odÅ»ywiajÄ…cego si´ w taki sposób.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 Zadanie (0 1 p.)
Wpisz nazw´ procesu, dzi´ki któremu organizm uzyskuje energi´ niezb´dnÄ… do Å»ycia.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 Zadanie (0 2 p.)
Podaj dwa sposoby wykorzystania przez roĘlin´ glukozy wytwarzanej w procesie fotosyntezy.
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 Zadanie (0 4 p.)
Uzupe"nij tabel´, wpisujÄ…c przyk"ad organizmu oraz sposób zdobywania przez niego pokarmu.
Organizm cudzoŻywny
Przyk"ad organizmu Sposób zdobywania pokarmu
drapieŻnik
saprobiont
5 Zadanie (0 3 p.)
Uzupe"nij tabel´, wpisujÄ…c znak + w odpowiednich rubrykach, w zaleÅ»noĘci
od tego czy dana cecha dotyczy oddychania tlenowego czy beztlenowego.
Oddychanie Oddychanie
Lp. Charakterystyka
tlenowe beztlenowe
1. W procesie tym zuŻywane są glukoza i tlen.
2. W procesie tym uwalniana jest niewielka iloĘç energii.
W procesie tym powstaje związek (np. alkohol etylowy), w którym
3.
nadal zgromadzona jest cz´Ä˜ç energii.
6 Zadanie (0 1 p.)
Wpisz nazw´ procesu, który jest Ä™ród"em energii dla mi´Ä˜nia w czasie zbyt intensywnego
wysi"ku fizycznego.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 Zadanie (0 1 p.)
Napisz, dlaczego w sypialni nie powinniĘmy ustawiaç zbyt wielu roĘlin doniczkowych.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 Zadanie (0 1 p.)
Na schemacie przedstawiono zaleÅ»noĘç mi´dzy fotosyntezÄ… a oddychaniem u roĘlin.
dwutlenek dwutlenek
woda woda
w´gla w´gla
energia energia
fotosynteza oddychanie
zwiÄ…zki zwiÄ…zki
tlen
tlen
organiczne organiczne
WyjaĘnij, na czym polega zaleÅ»noĘç mi´dzy zwiÄ…zkami powstajÄ…cymi w procesie
fotosyntezy (produktami fotosyntezy) a oddychaniem u roĘlin.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9 Zadanie (0 3 p.)
Wpisz nazw´ opisanego poniÅ»ej sposobu rozmnaÅ»ania i wypisz jego dwie charakterystyczne cechy.
Na ciele organizmu macierzystego tworzy si´ uwypuklenie, które stopniowo rozwija si´
w nowego osobnika. Gdy ten oddzieli si´ od organizmu rodzicielskiego, rozpoczyna
samodzielne Życie. JeŻeli jednak powstające w ten sposób osobniki pozostają po"ączone
z organizmem macierzystym, wówczas tworzÄ… koloni´.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10 Zadanie (0 1 p.)
Zaznacz zdanie opisujÄ…ce samozap"odnienie.
A. Po"ączenie plemnika z komórką jajową pochodzącą od tego samego osobnika.
B. Po"Ä…czenie gamet poza organizmem samicy.
C. Rozwój zarodka z niezap"odnionego jaja.
D. Po"ączenie plemnika z komórką jajową pochodzącą od róŻnych osobników.
11 Zadanie (0 1 p.)
Uczniowie przeprowadzili obserwacj´ cyklu rozwojowego mszyc.
Wyniki obserwacji wyglÄ…da"y nast´pujÄ…co:
1) wiosna, lato warunki pogodowe wzgl´dnie sta"e mszyce rozmnaÅ»ajÄ… si´ bezp"ciowo.
2) jesieÅ‚ warunki pogodowe zmienne mszyce rozmnaÅ»ajÄ… si´ p"ciowo.
WyjaĘnij, dlaczego w zmieniajÄ…cych si´ warunkach mszyce rozmnaÅ»ajÄ… si´ p"ciowo,
a nie bezp"ciowo.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
grupa b
JednoĘç i róŻnorodnoĘç
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
organizmów imi´ i nazwisko
Test, który masz przed sobÄ…, sk"ada si´ z 11 zadaÅ‚. Przy kaÅ»dym
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
poleceniu podano liczb´ punktów moÅ»liwÄ… do uzyskania za poprawnÄ…
klasa
odpowiedÄ™. Za rozwiÄ…zanie ca"ego testu moÅ»esz uzyskaç maksymalnie
20 punktów.
1 Zadanie (0 2 p.)
WyjaĘnij, na czym polega cudzoÅ»ywnoĘç. Podaj przyk"ad organizmu odÅ»ywiajÄ…cego si´ w ten sposób.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 Zadanie (0 1 p.)
Napisz, jaki jest cel oddychania wewnątrzkomórkowego.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 Zadanie (0 2 p.)
Podaj dwa sposoby wykorzystania przez zwierz´ta energii uwolnionej z poÅ»ywienia
w procesie oddychania.
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 Zadanie (0 4 p.)
Uzupe"nij tabel´, wpisujÄ…c przyk"ad organizmu oraz sposób zdobywania przez niego pokarmu.
Organizm cudzoŻywny
Przyk"ad organizmu Sposób zdobywania pokarmu
pasoŻyt
roĘlinoŻerca
5 Zadanie (0 3 p.)
Uzupe"nij tabel´, wpisujÄ…c znak + w odpowiednich rubrykach, w zaleÅ»noĘci
od tego czy dana cecha dotyczy oddychania tlenowego czy beztlenowego.
Oddychanie Oddychanie
Lp. Charakterystyka
tlenowe beztlenowe
1. Glukoza ulega ca"kowitemu rozk"adowi.
W procesie tym powstaje związek (np. kwas mlekowy), w którym
2.
nadal zgromadzona jest cz´Ä˜ç energii.
3. Uwalniana jest duÅ»a iloĘç energii.
6 Zadanie (0 1 p.)
Zapisz, czym mogÄ… byç spowodowane ból i sztywnoĘç mi´Ä˜ni po zbyt intensywnym wysi"ku fizycznym.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 Zadanie (0 1 p.)
WyjaĘnij, dlaczego w pokoju dziennym powinniĘmy ustawiaç roĘliny doniczkowe.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 Zadanie (0 1 p.)
Na schemacie przedstawiono zaleÅ»noĘç mi´dzy fotosyntezÄ… a oddychaniem u roĘlin.
dwutlenek dwutlenek
woda woda
w´gla w´gla
energia energia
fotosynteza oddychanie
zwiÄ…zki zwiÄ…zki
tlen
tlen
organiczne organiczne
WyjaĘnij, na czym polega zaleÅ»noĘç mi´dzy zwiÄ…zkami powstajÄ…cymi w procesie oddychania
(produktami oddychania) a fotosyntezą u roĘlin.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9 Zadanie (0 3 p.)
Wpisz nazw´ opisanego poniÅ»ej sposobu rozmnaÅ»ania i wypisz jego dwie charakterystyczne cechy.
Organizm macierzysty wytwarza zarodnie, w których rozwijajÄ… si´ specjalne komórki.
Po dojrzeniu komórki te wypadają. JeŻeli natrafią na odpowiednie warunki, kie"kują
i rozwijajÄ… si´ w organizmy potomne. Zarodniki produkowane sÄ… w ogromnych iloĘciach,
aby zwi´kszyç szans´ na to, Å»e choç cz´Ä˜ç z nich znajdzie dogodne warunki rozwoju.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10 Zadanie (0 1 p.)
Zaznacz zdanie opisujące zap"odnienie krzyŻowe.
A. Wytwarzanie specjalnych komórek zwanych zarodnikami.
B. Po"Ä…czenie si´ gamet wytwarzanych przez tego samego osobnika.
C. Po"Ä…czenie si´ gamet wytwarzanych przez róŻne osobniki.
D. Powstawanie osobnika identycznego z organizmem macierzystym.
11 Zadanie (0 1 p.)
Uczniowie przeprowadzili obserwacj´ cyklu rozwojowego mszyc.
Wyniki obserwacji wyglÄ…da"y nast´pujÄ…co:
1) wiosna, lato warunki pogodowe wzgl´dnie sta"e mszyce rozmnaÅ»ajÄ… si´ bezp"ciowo.
2) jesieÅ‚ warunki pogodowe zmienne mszyce rozmnaÅ»ajÄ… si´ p"ciowo.
WyjaĘnij, dlaczego w sta"ych warunkach mszyce rozmnaÅ»ajÄ… si´ bezp"ciowo, a nie p"ciowo.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
grupa a
Bakterie i wirusy.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Organizmy beztkankowe imi´ i nazwisko
Test, który masz przed sobÄ…, sk"ada si´ z 11 zadaÅ‚. Przy kaÅ»dym
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
poleceniu podano liczb´ punktów moÅ»liwÄ… do uzyskania za poprawnÄ…
klasa
odpowiedÄ™. Za rozwiÄ…zanie ca"ego testu moÅ»esz uzyskaç maksymalnie
27 punktów.
1 Zadanie (0 4 p.)
Obok zdaÅ‚ opisujÄ…cych bakterie wpisz liter´ B, a obok opisujÄ…cych wirusy liter´ W.
Oddychają tlenowo i beztlenowo w zaleŻnoĘci od Ęrodowiska Życia.
. . . . . . . . . . . . . . .
Poza komórką gospodarza nie wykazują oznak Życia.
. . . . . . . . . . . . . . .
Wprowadzają swój materia" genetyczny do komórki gospodarza.
. . . . . . . . . . . . . . .
PotrafiÄ… czerpaç energi´ z utleniania zwiÄ…zków nieorganicznych.
. . . . . . . . . . . . . . .
2 Zadanie (0 2 p.)
Nauczyciel biologii us"ysza" rozmow´ dwojga uczniów Ani i GrzeĘka na temat znaczenia
bakterii. Ania uwaÅ»a, Å»e wszystkie bakterie naleÅ»a"oby zniszczyç, gdyÅ» sÄ… bardzo
niebezpieczne i nie przynoszą ludziom Żadnych korzyĘci. Grzesiek twierdzi, Że są
one sprzymierzeÅ‚cami ludzi, a Ęwiat bez bakterii nie móg"by istnieç.
Podaj dwa argumenty, którymi popar"byĘ poglądy Ani.
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 Zadanie (0 3 p.)
PodkreĘl nazwy chorób wywo"ywanych przez bakterie.
choroba wrzodowa, grzybica, grypa, AIDS, gruęlica, angina
4 Zadanie (0 7 p.)
Uzupe"nij poniÅ»szÄ… tabel´, uÅ»ywajÄ…c podanych okreĘleÅ‚.
zarodziec malaryczny; posiada Ęcian´ komórkowÄ… w postaci pancerzyka z"oÅ»onego
z wieczka i denka; pantofelek; pierwotniaki; porusza si´ za pomocÄ… nibynóŻek,
które s"uŻą równieŻ do zdobywania pokarmu; glony
Grupa protistów
Przedstawiciel protistów Charakterystyka przedstawiciela protistów
jest organizmem cudzoŻywnym,
porusza si´ za pomocÄ… rz´sek
okrzemka
rozmnaÅ»a si´ we krwi cz"owieka, pozbawiony
pierwotniaki
jest organelli ruchu, przenoszÄ… go komary
ameba
5 Zadanie (0 1 p.)
Podczas ciep"ego lata w zbiorniku wodnym masowo pojawi"y si´ glony, a po paru dniach
zacz´"y ginÄ…ç ryby. Zaznacz najbardziej prawdopodobnÄ… przyczyn´ Ęmierci tych ryb.
A. PodwyŻszenie ŻyznoĘci zbiornika wodnego.
B. Zmniejszenie iloĘci tlenu w wodzie.
C. Pojawienie si´ innych organizmów.
D. Zbyt wysoka temperatura wody.
rz´ski
6
Zadanie (0 2 p.)
X
Wpisz nazw´ elementu budowy pantofelka
oznaczonego na schemacie symbolem X. jÄ…dro
OkreĘl jego funkcj´. duÅ»e
jÄ…dro
ma"e
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
wodniczka
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
t´tniÄ…ca
7
Zadanie (0 1 p.)
Zaznacz grup´ organizmów, której dotyczÄ… podane zdania.
Protisty te są saprobiontami. Ich komórki posiadają wiele jąder komórkowych
i nie wytwarzają Ęciany komórkowej.
A. Pierwotniaki.
B. Glony.
C. Âluzowce.
D. Grzyby.
8
Zadanie (0 2 p.)
Ilustracja przedstawia jeden ze sposobów rozmnaŻania
bezp"ciowego grzybów. Podaj jego nazw´ oraz przyk"ad
grzyba, który rozmnaÅ»a si´ w ten sposób.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
Zadanie (0 2 p.)
Opisz znaczenie grzybów w gospodarce cz"owieka.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
Zadanie (0 2 p.)
Sk"adnikami porostu sÄ… glon i grzyb. ÚyjÄ…c w symbiozie,
A
dostarczajÄ… sobie wzajemnie sk"adników niezb´dnych
do Å»ycia. Podaj nazw´ sk"adnika porostu oznaczonego
na ilustracji literÄ… A. Napisz, jakÄ… korzyĘç osiÄ…ga
dzi´ki niemu drugi sk"adnik porostu.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11
Zadanie (0 1 p.)
B´dÄ…c na wycieczce w lesie, zauwaÅ»y"eĘ, Å»e wyst´puje tam bardzo duÅ»o porostów,
szczególnie form listkowatych i krzaczkowatych. Napisz krótko, jaki wniosek o stanie
powietrza moÅ»na wysnuç na podstawie tych informacji.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
grupa b
Bakterie i wirusy.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Organizmy beztkankowe imi´ i nazwisko
Test, który masz przed sobÄ…, sk"ada si´ z 11 zadaÅ‚. Przy kaÅ»dym
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
poleceniu podano liczb´ punktów moÅ»liwÄ… do uzyskania za poprawnÄ…
klasa
odpowiedÄ™. Za rozwiÄ…zanie ca"ego testu moÅ»esz uzyskaç maksymalnie
27 punktów.
1 Zadanie (0 4 p.)
Obok zdaÅ‚ opisujÄ…cych bakterie wpisz liter´ B, a obok opisujÄ…cych wirusy liter´ W.
Nie zaliczamy ich do organizmów Żywych.
. . . . . . . . . . . . . . .
NamnaÅ»ajÄ… si´ jedynie w komórkach gospodarza.
. . . . . . . . . . . . . . .
W niesprzyjających warunkach Ęrodowiska tworzą przetrwalniki.
. . . . . . . . . . . . . . .
Niektóre z nich sÄ… samoÅ»ywne, jednak wi´kszoĘç jest cudzoÅ»ywna.
. . . . . . . . . . . . . . .
2 Zadanie (0 2 p.)
Nauczyciel biologii us"ysza" rozmow´ dwojga uczniów Ani i GrzeĘka na temat znaczenia
bakterii. Ania uwaÅ»a, Å»e wszystkie bakterie naleÅ»a"oby zniszczyç, gdyÅ» sÄ… bardzo niebezpieczne
i nie przynoszą ludziom Żadnych korzyĘci. Grzesiek twierdzi, Że są one sprzymierzełcami ludzi,
a Ęwiat bez bakterii nie móg"by istnieç.
Podaj dwa argumenty, którymi popar"byĘ poglądy GrzeĘka.
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 Zadanie (0 3 p.)
PodkreĘl nazwy chorób wywo"ywanych przez wirusy.
choroba wrzodowa, AIDS, Żó"taczka, malaria, gruęlica, odra
4 Zadanie (0 7 p.)
Uzupe"nij poniÅ»szÄ… tabel´, uÅ»ywajÄ…c podanych okreĘleÅ‚.
ameba; glony; jest organizmem cudzoÅ»ywnym, porusza si´ za pomocÄ… rz´sek;
euglena; posiada b"on´ "Ä…czÄ…cÄ… wiç z komórkÄ…, która u"atwia poruszanie si´
we krwi Żywiciela; pierwotniaki
Grupa protistów
Przedstawiciel protistów Charakterystyka przedstawiciela protistów
pierwotniaki
Ęwidrowiec gambijski
jest organizmem cudzoŻywnym, zdobywa pokarm
i porusza si´ za pomocÄ… nibynóŻek
pantofelek
w zaleÅ»noĘci od warunków Ęrodowiska moÅ»e byç
organizmem samo- lub cudzoŻywnym
5 Zadanie (0 1 p.)
Podczas ciep"ego lata w zbiorniku wodnym masowo pojawi"y si´ glony, a po paru dniach
zacz´"y ginÄ…ç ryby. Zaznacz najbardziej prawdopodobnÄ… przyczyn´ Ęmierci ryb.
A. Zbyt wysoka temperatura wody.
B. Pojawienie si´ duÅ»ej liczby drapieÅ»ników.
C. Pojawienie si´ innych organizmów.
D. Zmniejszenie iloĘci tlenu w wodzie.
rz´ski
6 Zadanie (0 2 p.)
wodniczka
Wpisz nazw´ elementu budowy pantofelka
pokarmowa
oznaczonego na schemacie symbolem Y.
OkreĘl jego funkcj´. jÄ…dro
jÄ…dro
duŻe
ma"e
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Y
7 Zadanie (0 1 p.)
Zaznacz grup´ organizmów, której dotyczy poniÅ»szy opis.
Protisty te są organizmami jednokomórkowymi posiadającymi
zdolnoĘç ruchu. SÄ… one cudzoÅ»ywne.
A. Pierwotniaki.
B. Glony.
C. Âluzowce.
D. Grzyby.
8 Zadanie (0 2 p.)
Ilustracja przedstawia jeden ze sposobów
rozmnaŻania bezp"ciowego grzybów.
Podaj jego nazw´ oraz przyk"ad
grzyba, który rozmnaÅ»a si´ w ten sposób.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9 Zadanie (0 2 p.)
Opisz znaczenie grzybów w przyrodzie.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10 Zadanie (0 2 p.)
Sk"adnikami plechy porostu sÄ… glon i grzyb. ÚyjÄ…c w symbiozie,
dostarczajÄ… sobie wzajemnie sk"adników niezb´dnych do Å»ycia.
Podaj nazw´ sk"adnika porostu oznaczonego na ilustracji literÄ… A.
A
Napisz, jakÄ… korzyĘç osiÄ…ga dzi´ki niemu drugi sk"adnik porostu.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11 Zadanie (0 1 p.)
B´dÄ…c na wycieczce w lesie, zauwaÅ»y"eĘ, Å»e porosty wyst´pujÄ… tam bardzo rzadko,
a te, które si´ pojawiajÄ…, majÄ… plech´ skorupiastÄ…. Napisz krótko, jaki wniosek o stanie
powietrza moÅ»na wysnuç na podstawie tych informacji.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
grupa a
Âwiat roĘlin
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
imi´ i nazwisko
Test, który masz przed sobÄ…, sk"ada si´ z 11 zadaÅ‚. Przy kaÅ»dym
poleceniu podano liczb´ punktów moÅ»liwÄ… do uzyskania za poprawnÄ…
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
odpowiedÄ™. Za rozwiÄ…zanie ca"ego testu moÅ»esz uzyskaç maksymalnie
klasa
24 punkty.
1 Zadanie (0 3 p.)
Obok zdaÅ‚ zawierajÄ…cych prawdziwe informacje dotyczÄ…ce zielenic wpisz liter´ P,
a obok zawierajÄ…cych fa"szywe informacje liter´ F.
Zielenice są organizmami zarówno jedno-, jak i wielokomórkowymi.
. . . . . . . . . . . . .
Organami zielenic są: korzeł, "odyga i liĘcie.
. . . . . . . . . . . . .
Zielony kolor nadaje zielenicom barwnik asymilacyjny zawarty w chloroplastach.
. . . . . . . . . . . . .
2 Zadanie (0 3 p.)
Uzupe"nij tabel´.
Nazwa tkanki
Charakterystyczne cechy Rola tkanki
komórki wyd"uŻone zawierające duŻo
mi´kisz asymilacyjny
chloroplastów
chroni przed urazami i szkodliwymi
korek
czynnikami Ęrodowiska
komórki Żywe, u"oŻone jedne nad drugimi, ich
transport substancji odŻywczych
Ęciany poprzeczne zawierają liczne otworki
3 Zadanie (0 2 p.)
Wpisz nazw´ strefy korzenia oznaczonej
na ilustracji literÄ… A i podaj jej rol´.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 Zadanie (0 1 p.)
WyjaĘnij mechanizm przemieszczania si´ czÄ…steczek wody z gleby do w"oĘników.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 Zadanie (0 2 p.)
Wypisz dwie cechy budowy zewn´trznej liĘcia, ĘwiadczÄ…ce
o jego przystosowaniu do przeprowadzania procesu fotosyntezy.
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 Zadanie (0 2 p.)
Wpisz nazw´ systemu korzeniowego przedstawionego
na ilustracji i opisz, czym on si´ charakteryzuje.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 Zadanie (0 2 p.)
Podaj funkcje wymienionych korzeni.
a) korzenie spichrzowe
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) korzenie powietrzne
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 Zadanie (0 1 p.)
Dwóch dzia"kowców, Pan X i Pan Y, hoduje te same odmiany pomidorów,
zapewniajÄ…c im jednakowe warunki rozwoju. U pana X pomidory
sÄ… bardzo wysokie, z jednym p´dem g"ównym, pozbawionym odga"´zieÅ‚
bocznych. U Pana Y pomidory sÄ… niskie, za to silnie rozkrzewione.
WyjaĘnij, dlaczego pomidory dzia"kowca X nie rozwin´"y p´dów bocznych.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9 Zadanie (0 1 p.)
W dwóch doniczkach A i B uczniowie posadzili po jednej sadzonce fasoli.
Doniczk´ A ustawiono blisko Ęwiat"a, na parapecie okiennym, doniczk´ B
w miejscu oddalonym od okna. Po pewnym czasie p´d roĘliny z doniczki B
zaczÄ…" zwracaç si´ w kierunku Ęwiat"a. P´d roĘliny A rosnÄ…cej na parapecie
pozosta" bez zmian. Napisz, na jakie pytanie chcieli odpowiedzieç uczniowie,
przeprowadzając takie doĘwiadczenie.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10 Zadanie (0 6 p.)
Na ilustracjach przedstawiono pokolenia charakterystyczne
dla cykli rozwojowych mchu i paproci. We w"aĘciwe miejsca
wpisz litery odpowiadajÄ…ce gametofitowi mchu i paproci.
Wymieł po dwie cechy charakterystyczne dla kaŻdego z nich.
gametofit mchu
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
gametofit paproci
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. B. C.
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11 Zadanie (0 1 p.)
Podaj nazw´ sposobu zapylania, do którego przystosowany jest opisany poniÅ»ej kwiat.
Kwiat ten wytwarza bardzo duŻo lekkiego, sypkiego py"ku.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
grupa b
Âwiat roĘlin
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
imi´ i nazwisko
Test, który masz przed sobÄ…, sk"ada si´ z 11 zadaÅ‚. Przy kaÅ»dym
poleceniu podano liczb´ punktów moÅ»liwÄ… do uzyskania za poprawnÄ…
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
odpowiedÄ™. Za rozwiÄ…zanie ca"ego testu moÅ»esz uzyskaç maksymalnie
klasa
24 punkty.
1 Zadanie (0 3 p.)
Obok zdaÅ‚ zawierajÄ…cych prawdziwe informacje dotyczÄ…ce zielenic wpisz liter´ P,
a obok zawierajÄ…cych fa"szywe informacje liter´ F.
CechÄ… wspólnÄ… wszystkich zielenic jest obecnoĘç chloroplastów.
. . . . . . . . . . . . .
Wiele z nich wykazuje zdolnoĘç poruszania si´.
. . . . . . . . . . . . .
Zielenice są organizmami wy"ącznie jednokomórkowymi.
. . . . . . . . . . . . .
2 Zadanie (0 3 p.)
Uzupe"nij tabel´.
Nazwa tkanki
Charakterystyczne cechy Rola tkanki
gromadzi wod´ i substancje
mi´kisz spichrzowy
odŻywcze
komórki cienkoĘcienne, przezroczyste, przylega- chroni przed urazami i szkodliwymi
jące do siebie, niektóre tworzą aparaty szparkowe czynnikami Ęrodowiska
martwe komórki, których Ęciany poprzeczne
drewno
zanikajÄ…, tworzÄ… d"ugie przewody
3 Zadanie (0 2 p.)
Wpisz nazw´ strefy korzenia oznaczonej
na ilustracji literÄ… A i podaj jej rol´.
A
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 Zadanie (0 1 p.)
WyjaĘnij przyczyn´ przemieszczania si´ czÄ…steczek wody z gleby do korzenia.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 Zadanie (0 2 p.)
Wypisz dwie cechy budowy wewn´trznej liĘcia, ĘwiadczÄ…ce
o jego przystosowaniach do przeprowadzania procesu fotosyntezy.
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 Zadanie (0 2 p.)
Wpisz nazw´ systemu korzeniowego przedstawionego
na ilustracji i scharakteryzuj jego budow´.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 Zadanie (0 2 p.)
Podaj funkcje wymienionych korzeni.
a) korzenie czepne
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) korzenie oddechowe
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 Zadanie (0 1 p.)
Dwóch dzia"kowców, Pan X i Pan Y, hoduje te same odmiany pomidorów,
zapewniajÄ…c im jednakowe warunki rozwoju. U pana X pomidory
sÄ… bardzo wysokie, z jednym p´dem g"ównym, pozbawionym odga"´zieÅ‚
bocznych. U Pana Y pomidory sÄ… niskie, za to silnie rozkrzewione.
WyjaĘnij, co spowodowa"o, Å»e pomidory dzia"kowca Y rozkrzewi"y si´.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9 Zadanie (0 1 p.)
W dwóch doniczkach A i B umieszczono po jednej sadzonce fasoli.
Doniczk´ A ustawiono blisko Ęwiat"a, na parapecie okiennym, doniczk´ B
w miejscu oddalonym od okna. Po pewnym czasie p´d roĘliny z doniczki B
zaczÄ…" zwracaç si´ w kierunku Ęwiat"a. P´d roĘliny A rosnÄ…cej na parapecie
pozosta" bez zmian. Wyciągnij wniosek z przedstawionego doĘwiadczenia.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10 Zadanie (0 6 p.)
Na ilustracjach przedstawiono pokolenia charakterystyczne
dla cykli rozwojowych mchu i paproci. We w"aĘciwe miejsca
wpisz litery odpowiadajÄ…ce sporofitowi mchu i paproci.
Wypisz po dwie cechy charakterystyczne dla kaŻdego z nich.
gametofit paproci
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
sporofit paproci
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
" A. B. C.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11 Zadanie (0 1 p.)
Podaj nazw´ sposobu zapylania, do którego przystosowany jest opisany poniÅ»ej kwiat.
Kwiat ten wytwarza barwny okwiat oraz niewiele, doĘç ci´Å»kiego, lepkiego py"ku.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
grupa a
Âwiat bezkr´gowców
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
imi´ i nazwisko
Test, który masz przed sobÄ…, sk"ada si´ z 10 zadaÅ‚. Przy kaÅ»dym
poleceniu podano liczb´ punktów moÅ»liwÄ… do uzyskania za poprawnÄ…
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
odpowiedÄ™. Za rozwiÄ…zanie ca"ego testu moÅ»esz uzyskaç maksymalnie
klasa
21 punktów.
1 Zadanie (0 3 p.)
Po"Ä…cz rodzaje tkanek zwierz´cych z ich opisem.
" Jej komórki otoczone są specjalną os"onką,
zapewniajÄ…cÄ… szybki przep"yw informacji.
tkanka chrz´stna "
" Sk"ada si´ z duÅ»ej iloĘci elastycznej substancji
tkanka nerwowa "
mi´dzykomórkowej, dzi´ki której jest odporna na rozciÄ…ganie.
tkanka mi´Ä˜niowa g"adka "
" Jej komórki są wype"nione duŻymi kroplami t"uszczu.
" Sk"ada si´ z pod"uÅ»nych komórek, kurczÄ…cych si´
niezaleŻnie od naszej woli.
2 Zadanie (0 3 p.)
Wpisz nazw´ przedstawionej na ilustracji formy parzyde"kowców.
Podaj jej dwie charakterystyczne cechy.
forma:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
charakterystyczne cechy:
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 Zadanie (0 1 p.)
Przeczytaj uwaÅ»nie poniÅ»szy tekst i wpisz nazw´ organizmów, które zosta"y w nim opisane.
ÚyjÄ… w oceanach, morzach i jeziorach. Najcz´Ä˜ciej tworzÄ… kolonie, w których trudno
odróŻniç pojedyncze osobniki. MajÄ… kszta"t worka, rurki, kielicha lub bry"y.
Ich cia"o sk"ada si´ z wielu komórek luÄ™no u"oÅ»onych w galaretowatej substancji.
Wi´kszoĘç z nich wytwarza szkielet wewn´trzny, który ludzie
wykorzystujÄ… do mycia lub polerowania.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 Zadanie (0 2 p.)
Wymieł dwie cechy p"aziłców, które u"atwiają im prowadzenie pasoŻytniczego trybu Życia.
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 Zadanie (0 3 p.)
SpoĘród wymienionych poniŻej cech wybierz i zaznacz trzy, które dotyczą pierĘcienic.
A. Ich cia"o zbudowane jest z segmentów.
B. NarzÄ…d oddechowy stanowiÄ… tchawki.
C. Krew krÄ…Å»y w systemie zamkni´tych naczyÅ‚ krwionoĘnych.
D. W budowie zewn´trznej moÅ»na wyróŻniç g"ow´, tu"ów i odw"ok.
E. Posiadają trzy pary odnóŻy krocznych.
F. ObecnoĘç siode"ka, które bierze udzia" w rozmnaÅ»aniu.
6 Zadanie (0 1 p.)
WyjaĘnij, jakie korzyĘci daje nicieniom uk"ad pokarmowy otwarty z dwóch stron.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 Zadanie (0 1 p.)
Uczniowie na kó"ku biologicznym wykonali doĘwiadczenie. Do dwóch jednakowej
wielkoĘci pojemników A i B wsypali ziemi´. W pojemniku B umieĘcili kilkanaĘcie
dÅ»dÅ»ownic, a nast´pnie do obu pojemników wysadzili po dwie sadzonki fasoli.
Pojemniki ustawili na parapecie okiennym i regularnie podlewali. Przez kolejne
dni prowadzili obserwacje rosnącej fasoli. OkreĘl, w którym pojemniku fasola
uros"a wi´ksza i napisz dlaczego.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 Zadanie (0 2 p.)
WymieÅ‚ dwie róŻnice wyst´pujÄ…ce w budowie Ęlimaków i g"owonogów.
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9 Zadanie (0 4 p.)
Uzupe"nij tabel´, wpisujÄ…c nazw´ grupy stawonogów, do której naleÅ»y
przedstawiony na ilustracji organizm oraz jej charakterystyczne cechy.
Charakterystyczne cechy
Grupa stawonogów: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
cz´Ä˜ci cia"a
liczba odnóŻy krocznych
narzÄ…d oddechowy
10 Zadanie (0 1 p.)
Na ilustracji przedstawiono rozwój owada
D
z przeobraÅ»eniem zupe"nym. Podaj nazw´
stadium rozwojowego oznaczonego literÄ… C.
A
C
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B
grupa b
Âwiat bezkr´gowców
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
imi´ i nazwisko
Test, który masz przed sobÄ…, sk"ada si´ z 10 zadaÅ‚. Przy kaÅ»dym
poleceniu podano liczb´ punktów moÅ»liwÄ… do uzyskania za poprawnÄ…
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
odpowiedÄ™. Za rozwiÄ…zanie ca"ego testu moÅ»esz uzyskaç maksymalnie
klasa
21 punktów.
1 Zadanie (0 3 p.)
Po"Ä…cz rodzaje tkanek zwierz´cych z ich opisem.
" Budują ją komórki, które ĘciĘle do siebie przylegają.
" Jej komórki posiadają dwa rodzaje wypustek:
tkanka nab"onkowa "
pojedynczą, d"ugą oraz liczne, krótkie.
tkanka nerwowa "
" Sk"ada si´ z duÅ»ej iloĘci elastycznej substancji mi´dzy-
tkanka mi´Ä˜niowa poprzecznie "
komórkowej, dzi´ki której jest odporna na rozciÄ…ganie.
prąŻkowana serca
" Jej w"ókna u"oÅ»one sÄ… przestrzennie, tworzÄ…c g´stÄ…
sieç i kurczÄ… si´ niezaleÅ»nie od naszej woli.
2 Zadanie (0 3 p.)
Wpisz nazw´ przedstawionej na ilustracji formy parzyde"kowców.
Podaj jej dwie charakterystyczne cechy.
forma:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
charakterystyczne cechy:
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 Zadanie (0 1 p.)
Przeczytaj uwaÅ»nie poniÅ»szy tekst i wpisz nazw´ organizmów, które zosta"y w nim opisane.
Zwierz´ta te wyst´pujÄ… wy"Ä…cznie w formie polipa. ÚyjÄ… w morzach, w miejscach ciep"ych
i dobrze naĘwietlonych. Wyst´pujÄ… pojedynczo lub tworzÄ… ogromne kolonie, które stanowiÄ…
Ęrodowisko Życia dla innych organizmów. Polują na niewielkie skorupiaki, larwy owadów,
a nawet drobne ryby. Wytwarzają trwa"y szkielet zbudowany ze związków wapnia, który
ludzie wykorzystują do wyrobu biŻuterii.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 Zadanie (0 2 p.)
Wymieł dwa przystosowania nicieni do pasoŻytniczego trybu Życia.
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 Zadanie (0 3 p.)
SpoĘród wymienionych niŻej cech, wybierz i zaznacz trzy, które dotyczą pierĘcienic.
A. Funkcj´ serca pe"ni naczynie grzbietowe.
B. Wiele z nich oddycha ca"Ä… powierzchniÄ… cia"a.
C. Ostatni segment to siode"ko.
D. Pod worem pow"okowo-mi´Ä˜niowym znajduje si´ chrz´stny szkielet wewn´trzny.
E. Cia"o sk"ada si´ z wielu podobnych do siebie pierĘcieni.
F. Posiadają otwarty uk"ad krwionoĘny.
6 Zadanie (0 1 p.)
WyjaĘnij, jakie korzyĘci daje p"aziłcom wytwarzanie ogromnej iloĘci jaj.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 Zadanie (0 1 p.)
Uczniowie na kó"ku biologicznym wykonali doĘwiadczenie. Do dwóch jednakowej
wielkoĘci pojemników A i B nasypali ziemi. W jednym z pojemników umieĘcili
kilkanaĘcie dÅ»dÅ»ownic, a nast´pnie do obu pojemników wysadzili po dwie sadzonki
fasoli. Pojemniki ustawili na parapecie okiennym i regularnie podlewali. Przez
kolejne dni prowadzili obserwacje rosnÄ…cej fasoli. W pojemniku B fasola by"a
wyÅ»sza i mia"a wi´ksze liĘcie niÅ» fasola w pojemniku A. OkreĘl, w którym
pojemniku znajdowa"y si´ dÅ»dÅ»ownice i uzasadnij odpowiedÄ™.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 Zadanie (0 2 p.)
WymieÅ‚ dwie róŻnice wyst´pujÄ…ce w budowie Ęlimaków i ma"Å»y.
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9 Zadanie (0 4 p.)
Uzupe"nij tabel´, wpisujÄ…c nazw´ grupy stawonogów, do której naleÅ»y
przedstawiony na ilustracji organizm oraz jej charakterystyczne cechy.
Charakterystyczne cechy
Grupa stawonogów: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
cz´Ä˜ci cia"a
liczba odnóŻy krocznych
narzÄ…d oddechowy
10 Zadanie (0 1 p.)
Na ilustracji przedstawiono rozwój owada
z przeobraÅ»eniem zupe"nym. Podaj nazw´
D
stadium rozwojowego oznaczonego literÄ… B.
A
C
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B
grupa a
Âwiat kr´gowców
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
imi´ i nazwisko
Test, który masz przed sobÄ…, sk"ada si´ z 9 zadaÅ‚. Przy kaÅ»dym
poleceniu podano liczb´ punktów moÅ»liwÄ… do uzyskania za poprawnÄ…
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
odpowiedÄ™. Za rozwiÄ…zanie ca"ego testu moÅ»esz uzyskaç maksymalnie
klasa
18 punktów.
1 Zadanie (0 3 p.)
Obrysuj schemat przedstawiajÄ…cy u"oÅ»enie narzÄ…dów w ciele bezkr´gowca.
Wpisz nazwy uk"adów oznaczonych cyframi 1 i 2.
A. B.
2
1
2
Uk"ad
pokarmowy
Uk"ad
pokarmowy
1 2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 Zadanie (0 2 p.)
Podaj nazw´ narzÄ…du ryby wskazanego
na ilustracji i podkreĘl podpunkt opisujący
jego rol´.
A. Stanowi g"ówne Ä™ród"o nap´du.
B. UmoŻliwia p"ywanie na okreĘlonej
g"´bokoĘci.
C. UmoŻliwia rejestrowanie ruchów wody.
D. Bierze udzia" w pompowaniu wody przez
jamy skrzelowe.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 Zadanie (0 1 p.)
Od póęnej jesieni do wiosny w naszej strefie klimatycznej nie spotyka si´
p"azów. WyjaĘnij, jaki ma to związek z ich zmiennocieplnoĘcią.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 Zadanie (0 1 p.)
Uczniowie przez kilka dni obserwowali zachowanie 2 jaszczurek zwinek. Terrarium
osobnika A znajdowa"o si´ w pomieszczeniu, w którym temperatura powietrza wynosi"a 15°C,
osobnika B w pomieszczeniu, w którym temperatura powietrza wynosi"a 22°C. Oba osobniki
karmione by"y tym samym poŻywieniem i o tych samych porach, oba by"y zdrowe, a jednak
aktywnoĘç jednego z nich by"a znacznie mniejsza. Napisz, który z nich by" mniej aktywny
i uzasadnij swojÄ… odpowiedÄ™.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 Zadanie (0 1 p.)
Scharakteryzuj budow´ skóry gadów i wyjaĘnij, jakÄ… pe"ni rol´ w przystosowaniu
tych zwierząt do Życia w Ęrodowisku lądowym.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 Zadanie (0 4 p.)
Podaj nazwy elementów budowy jaja A
oznaczonych literami A i B oraz napisz,
jakÄ… pe"niÄ… rol´ w rozwoju zarodkowym ptaka.
A
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 Zadanie (0 2 p.)
Do ogrodu zoologicznego przywieziono nowe ptaki o bardzo charakterystycznych
dziobach. Pracownicy nie znali tych gatunków, wi´c nie wiedzieli, czym je nakarmiç.
Przygotowali róŻne rodzaje poŻywienia. PomóŻ pracownikom ogrodu w doborze
w"aĘciwego pokarmu, "ącząc go z odpowiednimi dziobami.
surowe mi´so
owady Żyjące w glebie
nasiona szyszek
A. B.
8 Zadanie (0 2 p.)
Napisz, jakim rodzajem pokarmu (roĘlinnym czy
zwierz´cym) Å»ywi si´ zwierz´, którego uz´bienie
przedstawiono na ilustracji. Podaj cech´ tego
uz´bienia b´dÄ…cÄ… przystosowaniem do pobierania
okreĘlonego pokarmu.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9 Zadanie (0 2 p.)
Na ilustracjach przedstawiono narzÄ…dy wymiany gazowej róŻnych kr´gowców.
a) Obrysuj narzÄ…dy oddechowe karpia.
b) Scharakteryzuj obrysowane narządy wymiany gazowej. Omów je pod kątem
przystosowania do warunków Życia karpia.
A. B. C. D.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
grupa b
Âwiat kr´gowców
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
imi´ i nazwisko
Test, który masz przed sobÄ…, sk"ada si´ z 9 zadaÅ‚. Przy kaÅ»dym
poleceniu podano liczb´ punktów moÅ»liwÄ… do uzyskania za poprawnÄ…
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
odpowiedÄ™. Za rozwiÄ…zanie ca"ego testu moÅ»esz uzyskaç maksymalnie
klasa
18 punktów.
1
Zadanie (0 3 p.)
Obrysuj schemat przedstawiajÄ…cy u"oÅ»enie narzÄ…dów w ciele kr´gowca.
Wpisz nazwy uk"adów oznaczonych cyframi 1 i 2.
A. B.
1
2
Uk"ad
pokarmowy
Uk"ad
1
pokarmowy
1 2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
Zadanie (0 2 p.)
Podaj nazw´ elementu budowy cia"a ryby
wskazanego na ilustracji i podkreĘl
podpunkt opisujÄ…cy jego rol´.
A. Stanowi g"ówne Ä™ród"o nap´du.
B. UmoŻliwia p"ywanie na okreĘlonej
g"´bokoĘci.
C. UmoŻliwia rejestrowanie ruchów wody.
D. Bierze udzia" w pompowaniu wody
przez jamy skrzelowe.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
Zadanie (0 1 p.)
W s"oneczny, letni dzieÅ‚ moÅ»esz spotkaç gady wygrzewajÄ…ce si´ na s"oÅ‚cu.
WyjaĘnij, jaki ma to związek z ich zmiennocieplnoĘcią.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
Zadanie (0 1 p.)
Uczniowie przez kilka dni obserwowali zachowanie 2 ropuch zielonych. Terrarium
jednego osobnika znajdowa"o si´ w pomieszczeniu, w którym temperatura powietrza
wynosi"a 15°C, drugiego w pomieszczeniu, w którym temperatura powietrza wynosi"a 22°C.
Oba osobniki karmione by"y tym samym poŻywieniem i o tych samych porach, oba by"y
zdrowe, a jednak aktywnoĘç osobnika A by"a znacznie mniejsza. Napisz, w którym terrarium
znajdowa" si´ osobnik A i uzasadnij swojÄ… odpowiedÄ™.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
Zadanie (0 1 p.)
Scharakteryzuj budow´ skóry p"azów i wyjaĘnij, jakÄ… pe"ni rol´ w przystosowaniu
tych zwierząt do Życia w Ęrodowisku lądowym.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
Zadanie (0 4 p.)
Podaj nazwy elementów budowy jaja oznaczonych
B
literami A i B oraz napisz, jakÄ… pe"niÄ… rol´ w rozwoju
zarodkowym ptaka.
A
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A
7
Zadanie (0 2 p.)
Do ogrodu zoologicznego przywieziono nowe ptaki, o bardzo charakterystycznych
dziobach. Pracownicy nie znali tych gatunków, wi´c nie wiedzieli, czym je nakarmiç.
Przygotowali róŻne rodzaje poŻywienia. PomóŻ pracownikom ogrodu w doborze
w"aĘciwego pokarmu, "ącząc go z odpowiednimi dziobami.
surowe mi´so
nasiona szyszek
roĘliny wydobywane spod wody
A. B.
8
Zadanie (0 2 p.)
Napisz, jakim rodzajem pokarmu (roĘlinnym czy
zwierz´cym) Å»ywi si´ zwierz´, którego uz´bienie
przedstawiono na ilustracji. Podaj cech´ tego
uz´bienia b´dÄ…cÄ… przystosowaniem do pobierania
okreĘlonego pokarmu.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
Zadanie (0 2 p.)
Na ilustracjach przedstawiono narzÄ…dy wymiany gazowej róŻnych kr´gowców.
a) Obrysuj narzÄ…dy oddechowe go"´bia.
b) Scharakteryzuj obrysowane narządy wymiany gazowej. Omów je pod kątem
przystosowania do warunków Å»ycia go"´bia.
A. B. C. D.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Klucz odpowiedzi a b
Biologia nauka o Życiu
Oczekiwana odpowiedÄ™
Nr Standard
Kryterium punktowania
zad. wymagał
wersja a wersja b
1. II 2 komórka nab"onka, tkanka komórka mi´Ä˜niowa, tkanka za wpisanie wyrazów w prawid"owej
nab"onkowa, Å»o"Ä…dek, uk"ad mi´Ä˜niowa, serce, uk"ad kolejnoĘci 1 p.
pokarmowy, organizm krwionoĘny, organizm
2. I 1 cytologia genetyka za podanie prawid"owej odpowiedzi 1 p.
3. I 1 C B za wybranie prawid"owej odpowiedzi 1 p.
4. II 2 wiersz 1: chloroplast; wiersz 2: wiersz 1: wodniczka; wiersz 2: za prawid"owe wype"nienie kaŻdej
zabezpiecza komórk´ rybosomy; wiersz 3: bierze rubryki 1 p.; razem 5 p.
przed niekorzystnym wp"y- udzia" w procesie uwalniania
wem Ęrodowiska; wiersz 3: energii; wiersz 4: przechowuje
jądro komórkowe; wiersz 4: i modyfikuje bia"ka; wiersz 5:
magazynuje wod´, sole mine- jÄ…dro komórkowe
ralne oraz niepotrzebne sub-
stancje; wiersz 5: rybosomy
5. II 2 komórka bakteryjna komórka grzyba za prawid"owe ustalenie rodzaju
komórki 1 p.
6. II 2 A. komórka grzyba; A. komórka bakterii; za kaÅ»dÄ… prawid"owo podpisanÄ… komórk´
B. komórka roĘlinna B. komórka zwierz´ca 1 p.; za prawid"owe podanie kaÅ»dej
np. obecnoĘç chloroplastów np. obecnoĘç Ęciany komór- róŻnicy 1 p.; razem 4 p.
w komórce roĘlinnej / brak kowej w komórce bakterii /
chloroplastów w komórce brak Ęciany komórkowej
grzyba w komórce zwierz´cej
np. obecnoĘç kilku jÄ…der np. wyst´powanie jÄ…dra
komórkowych w komórce komórkowego w komórce
grzyba / obecnoĘç jednego zwierz´cej / brak jÄ…dra
jądra komórkowego komórkowego w komórce
w komórce roĘlinnej bakterii
7. I 1 A C za wybranie prawid"owej odpowiedzi 1 p.
8. II 1 mitochondrium, chloroplast, za prawid"owe nazwanie organellum 1 p.,
I 1 wytwarza energi´ niezb´dnÄ… jest miejscem zachodzenia za prawid"owe okreĘlenie jego funkcji
do Życia komórki procesu fotosyntezy 1 p.; razem 2 p.
9. II 2 A B za wybranie prawid"owej odpowiedzi 1 p.
10. II 2 zwierz´ca, roĘlinna, grzyba roĘlinna, bakterii, grzyba za prawid"owe podkreĘlenie kaÅ»dej
z komórek 1 p.; razem 3 p.
11. I 1 gatunki, rodziny, rzÄ…d rz´dy, typy, królestwo za prawid"owe wstawienie kaÅ»dego
z wyrazów po 1 p.; razem 3 p.
Proponowane kryteria oceniania
Przedzia" Ocena
0 30% niedostateczna
31 50% dopuszczajÄ…ca
51 70% dostateczna
71 80% dobra
81 95% bardzo dobra
96 100% celujÄ…ca
Klucz odpowiedzi a b
JednoĘç i róŻnorodnoĘç organizmów
Oczekiwana odpowiedÄ™
Nr Standard
Kryterium punktowania
zad. wymagał
wersja a wersja b
1. I 1 samoÅ»ywnoĘç polega na wytwa- cudzoÅ»ywnoĘç polega na pobie- za prawid"owe wyjaĘnienie 1 p.,
II 2 rzaniu przez organizmy zwiÄ…z- raniu z otoczenia gotowych za prawid"owe podanie przyk"adu 1 p.;
ków organicznych związków organicznych razem 2 p.
(pokarmu) z wody i dwutlenku (pokarmu); np. zwierz´ta,
w´gla; np. roĘliny, sinice, grzyby
niektóre bakterie
2. II 2 oddychanie uwalnianie z poŻywienia energii za prawid"ową odpowiedę 1 p.
niezb´dnej do Å»ycia
3. II 2 np. Ä™ród"o energii, materia" np. poruszanie si´, zdobywanie za prawid"owe podanie kaÅ»dego
zapasowy, materia" budulcowy poÅ»ywienia, rozmnaÅ»anie si´, ze sposobów po 1 p.; razem 2 p.
wzrost, transport substancji
mi´dzy komórkami
4. II 2 wiersz 1: np. wilk; wiersz 1: np. pch"a; za prawid"owe uzupe"nienie kaŻdej
chwyta i zabija ofiar´ pobiera gotowe sk"adniki rubryki w tabeli po 1 p.; razem 4 p.
(pokarm mi´sny); pokarmowe z cia"a Å»ywiciela;
wiersz 2: np. grzyby; rozk"adajÄ… wiersz 2: np. krowa;
martwÄ… materi´ organicznÄ… pobiera pokarm roĘlinny
5. II 2 tlenowe: wiersz 1 tlenowe: wiersz 1, 3 za kaŻde prawid"owe zaznaczenie cechy
beztlenowe: wiersz 2, 3 beztlenowe: wiersz 2 po 1 p.; razem 3 p.
6. III 1 oddychanie beztlenowe / nagromadzeniem kwasu za prawid"owe wskazanie procesu 1 p.
fermentacja mlekowego
7. III 4 pobierają w nocy tlen produkują w dzieł tlen nie- za prawid"owe wyjaĘnienie 1 p.
do oddychania zb´dny nam do oddychania
8. II 2 Związki powstające w procesie Związki powstające w procesie za prawid"owe wyjaĘnienie 1 p.
fotosyntezy sÄ… wykorzystywane oddychania sÄ… wykorzystywane
podczas oddychania. w procesie fotosyntezy.
9. I 1 pączkowanie; rozmnaŻanie przez zarodniki; za prawid"owe nazwanie formy
II 2 nowy osobnik powstaje z uwy- organizm potomny powstaje rozmnaŻania 1 p., za prawid"owe
puklenia organizmu macierzy- z zarodnika wytworzonego wypisanie kaŻdej z cech po 1 p.;
stego; nowy osobnik moÅ»e byç przez organizm macierzysty; razem 3 p.
po"Ä…czony z organizmem duÅ»a iloĘç zarodników
macierzystym lub od"Ä…czyç si´,
tworzÄ…c koloni´
10. I 1 A C za prawid"owe wybranie odpowiedzi 1 p.
11. IV 1 Wymiana materia"u genetycz- Nie zachodzi wówczas potrzeba za prawid"owe wyjaĘnienie 1 p.
nego, która nast´puje wymiany materia"u genetycznego,
przy rozmnaÅ»aniu p"ciowym, która zwi´ksza szans´ na prze-
zwi´ksza szans´ na przeÅ»ycie Å»ycie potomstwa w zmieniajÄ…-
potomstwa w zmieniajÄ…cych cych si´ warunkach Ęrodowiska.
si´ warunkach Ęrodowiska. RozmnaÅ»anie bezp"ciowe jest
"atwiejsze niÅ» p"ciowe.
Klucz odpowiedzi a b
Bakterie i wirusy. Organizmy beztkankowe
Oczekiwana odpowiedÄ™
Nr Standard
Kryterium punktowania
zad. wymagał
wersja a wersja b
1. I 1 wpisuje kolejno: B, W, W, B wpisuje kolejno: W, W, B, B za kaŻdą prawid"ową odpowiedę
po 1 p.; razem 4 p.
2. III 4 np. wywo"ują choroby; np. są wykorzystywane w prze- za prawid"owe podanie kaŻdego
powodujÄ… psucie si´ (gnicie) myĘle spoÅ»ywczym; pomagajÄ… z argumentów po 1 p.; razem 2 p.
produktów spoÅ»ywczych roĘlinoÅ»ercom trawiç pokarm;
wytwarzajÄ… witaminy
3. II 2 choroba wrzodowa, gruęlica, AIDS, Żó"taczka, odra za kaŻde prawid"owe podkreĘlenie
angina po 1 p.; razem 3 p.
4. I 1 wiersz 1: pantofelek; pierwot- wiersz 1: posiada b"on´ "Ä…czÄ…cÄ… za prawid"owe uzupe"nienie kaÅ»dej
niaki; wiersz 2: glony; jego wiç z komórkÄ…, która u"atwia komórki tabeli po 1 p.; razem 7 p.
Ęciana komórkowa ma postaç poruszanie si´ we krwi Å»ywiciela;
pancerzyka z"oŻonego z wiecz- wiersz 2: pierwotniaki; ameba;
ka i denka; wiersz 3: zarodziec wiersz 3: pierwotniaki; jest
malaryczny; wiersz 4: glony; organizmem cudzoŻywnym;
porusza si´ ruchem pe"zako- porusza si´ za pomocÄ… rz´sek;
watym, przelewajÄ…c zawartoĘç wiersz 4: glony; euglena
komórki
5. III 1 B D za zaznaczenie prawid"owej odpowiedzi
1 p.
II 1 wodniczka pokarmowa trawi wodniczka t´tniÄ…ca usuwa za prawid"owe podanie nazwy 1 p.,
6.
II 2 zdobyty pokarm nadmiar wody i szkodliwe za prawid"owe okreĘlenie funkcji 1 p.;
produkty przemiany materii razem 2 p.
7. II 2 C A za zaznaczenie prawid"owej odpowiedzi
1 p.
8. II 1 pączkowanie; np. droŻdŻe rozmnaŻanie przez zarodniki; za prawid"owe nazwanie sposobu roz-
II 2 np. kropidlak mnaŻania 1 p., za prawid"owe podanie
przyk"adu 1 p.; razem 2 p.
9. II 2 np. stanowiÄ… pokarm, wyko- np. rozk"adajÄ… szczÄ…tki organi- za prawid"owÄ… odpowiedÄ™ 2 p.
rzystywane sÄ… do wyrobu zmów, uÅ»yÄ™niajÄ… gleb´ i stanowiÄ…
ciast, produkcji serów, pokarm dla innych organizmów
sÄ… stosowane w medycynie
10. II 1 glon; grzyb otrzymuje od glonu grzyb; glon otrzymuje od grzyba za prawid"owe nazwanie organizmu
II 2 pokarm wod´ z solami mineralnymi 1 p., za prawid"owe podanie korzyĘci
1 p.; razem 2 p.
11. III 4 w okolicy jest czyste powie- w okolicy powietrze jest za prawid"owÄ… odpowiedÄ™ 1 p.
trze / brak zanieczyszczeł zanieczyszczone
powietrza
Klucz odpowiedzi a b
Âwiat roĘlin
Oczekiwana odpowiedÄ™
Nr Standard
Kryterium punktowania
zad. wymagał
wersja a wersja b
1. I 1 wpisuje kolejno: P, F, P wpisuje kolejno: P, P, F za prawid"owe zaznaczenie kaŻdego
z trzech zdał po 1 p.; razem 3 p.
2. II 2 wiersz 1: zachodzi w nim foto- wiersz 1: komórki cienkoĘcienne za prawid"owe uzupe"nienie kaŻdego
synteza; wiersz 2: komórki z duŻymi wodniczkami; wiersz wiersza w tabeli po 1 p.; razem 3 p.
martwe, wype"nione powie- 2: skórka; wiersz 3: transportu-
trzem, ĘciĘle przylegajÄ…ce je wod´ i sole mineralne
do siebie; wiersz 3: "yko
strefa w"oĘnikowa; pobieranie strefa korzeni bocznych; utrzy- za podanie prawid"owej nazwy 1 p.,
II 1
3. wody i soli mineralnych; miej- mywanie roĘliny w pod"oŻu za prawid"owe podanie roli 1 p.;
II 2
sce specjalizacji komórek razem 2 p.
4. III 1 czÄ…steczki wody przemiesz- wi´ksze st´Å»enie roztworu za prawid"owe wyjaĘnienie 1 p.
czajÄ… si´ z gleby do w"oĘników w glebie niÅ» w komórkach
na zasadzie osmozy (z roztwo- w"oĘników powoduje prze-
ru o niÅ»szym st´Å»eniu do roz- mieszczanie si´ czÄ…steczek
tworu o st´Å»eniu wyÅ»szym) wody z gleby do w"oĘników
na zasadzie osmozy
5. II 2 np. duÅ»a powierzchnia blaszki np. obecnoĘç mi´kiszu asymila- za prawid"owe wypisanie kaÅ»dej z cech
liĘciowej, komórki skórki cyjnego, przestrzenie mi´dzy- po 1 p.; razem 2 p.
przezroczyste, obecnoĘç komórkowe w mi´kiszu
aparatów szparkowych gąbczastym
6. II 1 system wiÄ…zkowy; wiÄ…zka jed- system palowy; pojedynczy za prawid"owe nazwanie systemu 1 p.,
II 2 nakowych cienkich korzeni korzeÅ‚ g"ówny, od którego za prawid"owÄ… charakterystyk´ 1 p.;
przybyszowych odchodzÄ… korzenie boczne razem 2 p.
a) magazynowanie substancji a) przymocowanie roĘliny za prawid"owe podanie kaŻdej z funkcji
7. II 2
pokarmowych; do pod"oŻa; po 1 p.; razem 2 p.
b) poch"anianie wody z powie- b) dostarczanie powietrza
trza w postaci pary wodnej do systemu korzeniowego
lub deszczu roĘlin Żyjących na terenach
podmok"ych
8. III 4 Pan X nie usuną" pąka wierz- Pan Y usuną" pąk wierzcho"ko- za prawid"owe wyjaĘnienie 1 p.
cho"kowego, który wytwarza wy, co pobudzi"o pąki boczne
substancje hamujące rozwój do wytwarzania bocznych
p´dów bocznych. odga"´zieÅ‚.
9. IV 1 jak / czy Ęwiat"o wp"ywa Ęwiat"o wp"ywa na kierunek za prawid"owe sformu"owanie pytania /
IV 2 na kierunek wzrostu p´du? wzrostu p´du / p´d roĘnie wniosku 1 p.
w kierunku Ęwiat"a
10. II 1 B; np. postaç ulistnionej "odyÅ»- A; np. kszta"t sercowatej za prawid"owe odszukanie gametofitów
II 2 ki, przymocowanej do pod"oŻa blaszki, zielony, przyczepiony po 1 p., za prawid"owe podanie kaŻdej
chwytnikami, wytwarza organy do pod"oŻa chwytnikami, cechy 1 p.; razem 6 p.
p"ciowe, samoŻywny; krótkotrwa"y
A; np. kszta"t sercowatej C; np. trwa"a roĘlina, "odyga
blaszki, zielony, przyczepiony w postaci k"ącza, duŻe blaszki
do pod"oŻa chwytnikami, liĘciowe, na spodzie liĘci
krótkotrwa"y zarodnie
11. I 1 wiatropylnoĘç owadopylnoĘç za prawid"owe nazwanie 1 p.
Klucz odpowiedzi a b
Âwiat bezkr´gowców
Oczekiwana odpowiedÄ™
Nr Standard
Kryterium punktowania
zad. wymagał
wersja a wersja b
1. I 1 tkanka chrz´stna Sk"ada si´ tkanka nab"onkowa BudujÄ… jÄ… za prawid"owe dobranie kaÅ»dej pary
z duŻej iloĘci elastycznej sub- komórki, które ĘciĘle do siebie po 1 p.; razem 3 p.
stancji mi´dzykomórkowej, przylegajÄ….
dzi´ki której jest odporna tkanka nerwowa Jej komórki
na rozciÄ…ganie. posiadajÄ… dwa rodzaje wypu-
tkanka nerwowa Jej komórki stek: pojedynczą, d"ugą oraz
otoczone są specjalną os"onką, liczne, krótkie.
zapewniajÄ…cÄ… szybki przep"yw tkanka mi´Ä˜niowa poprzecznie
informacji. prąŻkowana serca Jej w"ókna
tkanka mi´Ä˜niowa g"adka u"oÅ»one sÄ… przestrzennie, two-
Sk"ada si´ z pod"uÅ»nych komó- rzÄ… g´stÄ… sieç i kurczÄ… si´ nieza-
rek, kurczÄ…cych si´ niezaleÅ»nie leÅ»nie od naszej woli.
od naszej woli.
2. I 1 meduza; np. kszta"t parasola, polip; np. kszta"t worka, do pod- za prawid"owe okreĘlenie formy 1 p.,
II 1 otwór g´bowy po spodniej "oÅ»a przymocowany stopÄ…, za prawid"owe podanie kaÅ»dej cechy
stronie cia"a otwór g´bowy na szczycie cia"a po 1 p.; razem 3 p.
3. II 1 gąbki koralowce za prawid"owe nazwanie organizmów 1 p.
4. II 2 sp"aszczenie cia"a, obecnoĘç pokrycie cia"a grubym oskór- za kaÅ»dÄ… prawid"owÄ… cech´ po 1 p.;
narządów czepnych, brak uk"a- kiem, brak uk"adów krwiono- razem 2 p.
dów: krwionoĘnego, oddecho- Ęnego i oddechowego
wego (oddychanie beztleno- (oddychanie beztlenowe), duŻa
we), pokarmowego (wch"aniajÄ… produkcja jaj
strawiony pokarm ca"Ä…
powierzchniÄ… cia"a), obojnac-
two, silny rozwój uk"adu
rozrodczego
5. I 1 A, C, F A, B, E za prawid"owe wybranie kaŻdej z cech
po 1 p.; razem 3 p.
6. III 1 umoÅ»liwia bardzo sprawne zwi´ksza szans´ choç cz´Ä˜ci jaj za prawid"owe wyjaĘnienie 1 p.
przetwarzanie pokarmu na dostanie si´ do cia"a odpo-
umoŻliwia pobieranie kolej- wiedniego Żywiciela
nych porcji pokarmu, mimo Że
resztki pokarmowe z poprzed-
nich porcji nie zosta"y jeszcze
usuni´te
7. IV 1 Fasola uros"a wi´ksza DÅ»dÅ»ownice znajdowa"y si´ za udzielenie prawid"owej odpowiedzi
w pojemniku B. DŻdŻownice w pojemniku B. UŻyęnia"y gle- 1 p.
uÅ»yÄ™ni"y gleb´, ulepszajÄ…c tym b´, dzi´ki czemu fasola mia"a
samym warunki rozwoju lepsze warunki rozwoju i uros"a
roĘlin. wi´ksza.
8. II 2 np. u Ęlimaków wyst´puje np. u Ęlimaków wyst´puje noga, za prawid"owe podanie kaÅ»dej z cech
noga, a u g"owonogów ramiona; a u ma"Ży nie; muszla Ęlima- po 1 p.; razem 2 p.
u Ęlimaków muszla jest spiral- ków jest jednocz´Ä˜ciowa,
nie zwini´ta i wyst´puje a u ma"Å»y sk"ada si´ z dwóch
na zewnÄ…trz cia"a, a u g"owo- cz´Ä˜ci
nogów muszla ma postaç
p"ytki zag"´bionej w ciele
9. II 1 paj´czaki; owady; za prawid"owe uzupe"nienie kaÅ»dego
II 2 g"owotu"ów, odw"ok; g"owa, tu"ów, odw"ok; wiersza tabeli po 1 p.; razem 4 p.
4 pary / 8; 3 pary / 6;
p"ucotchawki tchawki
10. II 1 larwa poczwarka za prawid"owe podanie nazwy 1 p.
Klucz odpowiedzi a b
Âwiat kr´gowców
Oczekiwana odpowiedÄ™
Nr Standard
Kryterium punktowania
zad. wymagał
wersja a wersja b
1. II 1 A; 1 szkieletowy, B; 1 nerwowy, za prawid"owy wybór schematu 1 p.,
I 1 2 krwionoĘny 2 szkieletowy za prawid"owe nazwanie kaŻdego
z uk"adów po 1 p.; razem 3 p.
2. I 1 linia boczna; C pokrywy skrzelowe; D za prawid"owe nazwanie narzÄ…du 1 p.,
II 1 za prawid"owe podkreĘlenie roli 1 p.;
razem 2 p.
3. III 1 Temperatura ich cia"a jest uza- Temperatura ich cia"a zaleŻy za prawid"owe wyjaĘnienie 1 p.
leÅ»niona od temperatury oto- od temperatury otoczenia, wi´c
czenia. ZimÄ… zapadajÄ… w stan wygrzewajÄ… si´ na s"oÅ‚cu, aby jÄ…
hibernacji (obniÅ»ajÄ… temperatur´ podwyÅ»szyç. Dzi´ki temu wzra-
cia"a, oddychajÄ… wolniej, nie sta tempo przemiany materii
odÅ»ywiajÄ… si´, Å»yjÄ… kosztem i mogÄ… byç bardziej aktywne,
zgromadzonego t"uszczu), np. szybciej si´ poruszajÄ…
gdyÅ» temperatura jest za niska,
aby mog"y byç aktywne
4. IV 1 Mniej aktywny by" osobnik A; Osobnik A znajdowa" si´ w ter- za prawid"owy wniosek 1 p.
aktywnoĘç gadów zaleÅ»y rarium, w którym by"o 15°C.
od temperatury ich cia"a, AktywnoĘç gadów zaleÅ»y
a temperatura ich cia"a zaleŻy od temperatury ich cia"a,
od temperatury otoczenia. a temperatura ich cia"a zaleŻy
W niŻszej temperaturze gady od temperatury otoczenia.
są mniej aktywne. W niŻszej temperaturze gady są
mniej aktywne.
III 1 gruba, pokryta suchym, pokryta Ęluzem zabezpieczają- za prawid"owe wyjaĘnienie 1 p.
5.
stwardnia"ym naskórkiem, cym przed wysychaniem;
zapobiega parowaniu wody dobrze ukrwiona i zaopatrzona
i chroni organizm przed w liczne pory, co pozwala
wyschni´ciem na pobieranie tlenu i wody ze
Ęrodowiska; komórki barwniko-
we umoÅ»liwiajÄ… maskowanie si´
6. II 1 A skr´tki bia"kowe, utrzymujÄ… A bia"ko, zapewnia zarodkowi za prawid"owe nazwanie kaÅ»dego
II 2 zarodek we w"aĘciwym Ęrodowisko wodne; z elementów jaja po 1 p.,
po"oÅ»eniu; B skorupka, zapewnia ochron´ za prawid"owe podanie kaÅ»dej z ról
B Żó"tko, dostarcza zarodkowi przed urazami i chroni po 1 p.; razem 4 p.
substancji odÅ»ywczych przed wyschni´ciem
7. II 1 A owady Żyjące w glebie; A roĘliny wydobywane spod za prawid"owe dobranie dzioba do kaŻ-
B surowe mi´so wody; B nasiona szyszek dego z pokarmów po 1 p.; razem 2 p.
8. II 1 pokarm zwierz´cy; silnie roz- pokarm roĘlinny; brak k"ów, sie- za prawid"owe okreĘlenie pokarmu
II 2 wini´te k"y, z´by trzonowe kaczy górnych, duÅ»e i szerokie 1 p.; za prawid"owe wypisanie cechy
o ostrych kraw´dziach z´by przedtrzonowe i trzonowe 1 p.; razem 2 p.
9. II 1 a) A a) C za prawid"owe obrysowanie narządów
II 2 b) narzÄ…dy wymiany gazowej b) p"uca p´cherzykowate po"Ä…- 1 p., za prawid"owe scharakteryzowa-
III 1 w jamie skrzelowej, skrzela czone z workami powietrzny- nie 1 p.; razem 2 p.
op"ukiwane wodÄ… (silnie una- mi, zapewniajÄ…cymi sta"y
czynione blaszki skrzelowe, dop"yw ĘwieŻego powietrza
dzi´ki czemu "atwo pobierajÄ… do p"uc, powierzchnia wymiany
tlen z wody) gazowej ukryta wewnÄ…trz cia"a,
aby nie wysch"a.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
spisać genetyka biologia klasa 2 loBiologia klasa 1 3 poziom rozszerzony Matura 2016 Vademecum Operon Praca Zbiorowawięcej podobnych podstron