Konstelacje

1 Cefeusz Cepheus Cep Konstelacja przedstawiająca króla Etiopii, który był mężem Kasjopei i ojcem Andromedy.
2 Kasjopeja Cassiopeia Cas Konstelacja przedstawia Kasjopeję, piękną i zarozumiałą królową Etiopii, żonę króla Cefeusza i matkę Andromedy. Jego główne gwiazdy układają się w łatwy do odszukania kształt litery W. W roku 1572 w tym gwiazdozbiorze wybuchła supernowa, obserwowana przez Tycho de Brahe.
3 Mała Niedźwiedzica Ursa Minor UMi Konstelacja okołobiegunowa, do której należy Gwiazda Polarna. Przedstawia syna zamienionej w Wielką Niedźwiedzicę córki Zeusa i Mnemosyne - Kalliope
4 Smok Draco Dra Konstelacja przedstawiająca smoka Argos, pilnującego hesperyjskich jabłek. Jabłka te miał za zadanie zdobyć Herakles wykonując jedną z 12 prac.
5 Wielka Niedźwiedzica Ursa Major UMa Łatwa do zidentyfikowania konstelacja przedstawia zamienioną w Wielką Niedźwiedzicę córkę Zeusa i Mnemosyne - Kalliope. We "Władcy Pierścieni" przyjmuje nazwę Valakirka - "Sierp Valarów"
6 Żyrafa Camelopardalis Cam Konstelacja opisana przez Jakoba Bartscha w roku 1614.
7 Bliźnięta Gemini Gem Konstelacja przedstawia przedstawia parę bliźniąt trzymających się za ręce, Kastora i Polluksa. W mitologii nic nie mogło być proste, więc bliźniacy mieli jedną matkę - Ledę - ale dwóch ojców: ojcem Kastora był król Sparty Tyndareusz, Polluksa ? sam Zeus. Bliźniacy należeli do załogi statku Argonautów. Jest to jeden z dwunastu gwiazdozbiorów zodiaku. Słońce przebywa na tle tego gwiazdozbioru od 22 maja do 21 czerwca. W pobliżu Kastora znajduje się radiant jednego z aktywniejszych rojów meteorów - Geminid. Jego największa aktywność przypada na 14 grudnia i generuje wówczas do 60 meteorów na godzinę.
8 Byk Taurus Tau Konstelacja ta przedstawia Zeusa w postaci byka, który wedle porwał fenicką księżniczkę Europę. Jest to jeden z dwunastu gwiazdozbiorów zodiaku. Słońce przebywa na tle tego gwiazdozbioru od 21 kwietnia do 21 maja. W konstelacji tej znajdują się dwie dobrze widoczne otwarte gromady - Hiady i Plejady.
9 Cyrkiel Circinus Cir Niewielka konstelacja opisana w roku 1751 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
10 Gołąb Columba Col Konstelacja przedstawiająca gołębicę z Arki Noego. Opisana w roku 1603 przez Johanna Bayera.
11 Jednorożec Monoceros Mon Konstelacja przedstawiająca - jak nazwa wskazuje - jednorożca. Jest to słabo widoczna konstelacja nieba południowego, która na naszym niebie widoczna jest w miesiacach zimowych.
12 Malarz Pictor Pic Konstelacja nieba południowego opisana w roku 1751 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
13 Mały Pies Canis Minor CMi Konstelacja nieba południowego, w której znajduje się jedna z najbliższych gwiazd - Procjon - odległa o zaledwie(?) 11,36 lat świetlnych.
14 Orion Orion Ori Charakterystyczna konstelacja nieba południowego, dobrze widoczna w Polsce w miesiącach zimowych. Znajduje się tu wiele ciekawych obiektów - począwszy od jasnych gwiazd - błękitnego Rigela i czerwonego olbrzyma Betelgeusy, po łatwe do obserwacji mgławice Oriona M42 i M43, i ciemną mgławicę dla zaawansowanych - Koński Łeb (IC 434).
15 Pompa Antlia Ant Konstelacja nieba południowego opisana w roku 1751 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
16 Rak Cancer Cnc Słaba konstelacja zodiakalna przedstawiająca wielkiego raka, który na rozkaz bogini Hery zaatakował Heraklesa. W obrębie gwiazdozbioru Raka znajduje się jedna z najjaśniejszych gromad otwartych na niebie - Żłóbek (M44). Słońce przebywa na tle tego gwiazdozbioru od 22 czerwca do 22 lipca.
17 Rufa Puppis Pup Konstelacja nieba południowego opisana przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
18 Ryś Lynx Lyn Słabo widoczna konstelacja nieba opisana przez Jana Heweliusza w 1690 roku.
19 Wielki Pies Canis Major CMa Konstelacja nieba południowego, widoczny zimą, w której znajduje się najjaśniejsza gwiazda na niebie - Syriusz - -1.44M.
20 Woźnica Auriga Aur Konstelacja nieba przedstawiająca (w zależności od źródeł) bądź to Neptuna wynurzającego się z oceanu w swym rydwanie, bądź to Erychtoniusza - czwartego króla Aten, któremu przypisywany jest wynalazek rydwanu. W konstelacji znajdują się trzy otwarte gromady gwiazd - M36, M37 i M38.
21 Lutnia Lyra Lyr Konstelacja nieba przedstawiająca lutnię Orfeusza. W konstelacji tej znajdują się dwa obiekty z katalogu Messiera - pozostałość po supernowej mgłąwica planetarna M57i gromada kulista M56; druga najjaśniejsza gwiazda nieba północnego Vega, oraz popularny cel testów rozdzielczości teleskopów - eta Lyr
22 Zając Lepus Lep Słabo widoczna konstelacja nieba południowego, towarzysząca myśliwemu - Orionowi.
23 Centaur Centaurus Cen Konstelacja przedstawia najmądrzejszego z Centaurów - Chirona, syna Nefele i Iksjona. Chejron był nauczycielem i wychowawcą wielu greckich herosów, m.in.: Asklepiosa, Jazona, Heraklesa, Achillesa i Eneasza. Mieszkał na górze Pelion, skąd został wypędzony do Malei. Został raniony przypadkowo zatrutą strzałą przez Heraklesa, podczas wykonywania czwartej z wyznaczonych mu prac. Zmęczony długim życiem Chejron wybrał śmierć. Nie mogąc umrzeć, przeniósł dar nieśmiertelności na Prometeusza a sam udał się w gwiazdy. W konstelacji tej znajduje się najbliższa Ziemi gwiazda - Proxima Centauri - odległa o 4,28 lat świetlnych.
24 Hydra Hydra Hyd Konstelacja przedstawia mitycznego potwora - Hydrę Lernejską - którą z pomocą Iolasa pokonał w drugiej ze swych prac Herakles. Zatrute jej krwią strzały stanowił broń na którą nie było antidotum.
25 Kruk Corvus Crv Dobrze widoczna wiosną konstelacja nieba południowego.
26 Kompas Lepus Lep Słabo widoczna konstelacja nieba południowego opisana w roku 1751 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
27 Korona Północna Corona Borealis CrB Dobrze widoczna konstelacja nieba północnego, opisana przez Ptolemeusza.
28 Lew Leo Leo Dobrze widoczna konstelacja nieba północnego przedstawiająca mitycznego lwa, którego musiał pokonać Herakles wypełniając pierwszą z dwunastu prac. W jej obrębie znajduje się wiele ciekawych obiektów z katalogu Messiera, w tym galaktyki spiralne M65, M66, M95 i M96 oraz galaktyka eliptyczna M105. Ciekawostkę stanowi czerwony karzeł GJ 436 (Gliese-Jahreiss 436) o jesności +11M, odległy o ok. 30 lat świetlnych od Ziemi. Gwiazdę tę obiega w niewielkiej odległości planeta o masie zbliżonej do Neptuna.
29 Mały Lew Corona Borealis CrB Słabo widoczna konstelacja nieba północnego, opisana przez Jana Heweliusza w 1690 roku.
30 Panna Virgo Vir Konstelacja zodiakalna przedstawiająca grecką boginię sprawiedliwości Dike trzymającą w ręku kłos. Dike odeszła od ludzi gdy zakończył się srebrny wiek. Słońce przebywa na tle tego gwiazdozbioru od 23 sierpnia - 23 wrzesnia.
31 Psy Gończe Canes Venatici CVn Konstelacja nieba północnego przedstawiająca charty atakujące niedźwiedzicę. Opisana przez Jana Heweliusza w 1690 roku.
32 Puchar Crater Crt Słabo widoczna konstelacja nieba południowego przedstawiająca puchar, z którego bogowie pili ambrozję.
33 Sekstant Sextans Sex Słabo widoczna konstelacja nieba południowego opisana przez Jana Heweliusza w 1690.
34 Skorpion Scorpius Sco Konstelacja zodiakalna przedstawiająca skorpiona, który zabił Oriona. Słońce przebywa na tle tego gwiazdozbioru od 24 października - 22 listopada.
35 Waga Libra Lib Słabo widoczna konstelacja zodiakalna nieba południowego, długo stanowiła fragment konstelacji Skorpiona. Jako niezależna została wyodrębniona dopiero w czasach rzymskich. Słońce przebywa na tle tego gwiazdozbioru od 23 września - 23 października.
36 Warkocz Bereniki Coma Berenices Com Konstelacja przedstawiająca Berenikę, królową Egiptu i żonę Ptolemeusza, która przyrzekła złożyć swoje długie włosy w ofierze jeśli jej mąż powróci zwycięsko z wojennej wyprawy do Azji. Wydzielona w XVIII wieku przez Tycho de Brahe.
37 Węgielnica Norma Nor Konstelacja nieba południowego opisana w roku 1751 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
38 Wilk Lupus Lup Konstelacja opisana przez Ptolemeusza. Według jednej interpretacji jest przedstawia wilka, w którego Zues przemieniła Likaona, jako karę za podanie ludzkiego mięsa podczas przyjęcia bogów.
39 Wolarz Bootes Boo Dobrze widoczna konstelacja nieba północnego. Przedstawia syna Jowisza i Callisto, stworzonego podczas orki. Znajdujemy do niej odnośniki w Odysei Homera. Często określana była mianem kierującego niedźwiedziami ze wglęgu na bliskość Wielkiej Niedźwiedzicy i Małej Niedźwiedzicy. W mitologii greckiej widziano tu także wilka Likaona, w żydowskiej - ujadającego psa.
40 Żagiel Vela Vel Konstelacja nieba południowego opisana w roku 1753 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
41 Delfin Delphinus Del Niewielka konstelacja nieba pólnocnego, przedstawiająca delfina, który uratował życie poety Ariona, gdy ten wyskoczył za burtę statku gdy marynarze zagrozili jego życiu. Delfin zaniósł Ariona na plażę wyprzedzając statek. Marynarzy zaś, gdy dopłynęli do brzegu, pojmano i stracono.
42 Herkules Herculis Her Znacząca konstelacja nieba pólnocnego, której od najdawniejszych czasów przypisywano formę ludzką. Babilończycy uważali, że przedstawia Gilgamesza - półboga, który pokonał siły chaosu na początku stworzenia. Fenicjanie widzieli w nim Melkarta, boga oceanu. W okresie klasycznym przyjął miano Herkulesa, herosa legend greckich. W jego obszarze znajdują się dwie piękne gromady kuliste z katalogu Messiera: M13 - widoczna gołym okiem, jako nieostra gwiazda. Teleskop o średnicy 100 mm zaczyna rozdzielać co jaśniejsze gwiazdy, jednak ich całkowitą liczbę szacuje się na 100 000. Gromada ta jest oddalona od nas o 21 000 lat świetlnych. Trochę dalej (25 000 lat świetlnych) znajduje się druga gromada z katalogu Messiera - M92.
43 Indianin Indus Ind Słabo widoczna konstelacja nieba południowego po raz pierwszy opisana w Uranometrii Johanna Bayera w roku 1603.
44 Jaszczurka Lacerta Lac Słabo widoczna konstelacja nieba północnego po raz pierwszy opisana przez Jana Heweliusza w 1690 roku.
45 Korona Południowa Corona Australis CrA Dobrze widoczna konstelacja nieba południowego, opisana przez Ptolemeusza.
46 Koziorożec Capricornus Cap Konstelacja zodiakalna nieba południowego przedstawiająca Pana (bożka pod postacią pół-kozła i pół-ryby), gdy wraz z innymi bogami uciekał przed potworem Tyfonem do Egiptu. Wszyscy uciekinierzy przemienili się wtedy w zwierzęta. Słońce przebywa na tle tego gwiazdozbioru od 22 grudnia - 20 stycznia.
47 Lis Vulpecula Vul Słabo widoczna konstelacja nieba północnego po raz pierwszy opisana przez Jana Heweliusza w 1690 roku. W gwiazdozbiorze tym odnajdziemy ciekawą mgławicę planetarną z katalogu Messiera - M27.
48 Luneta Telescopium Tel Słabo widoczna konstelacja nieba południowego opisana w roku 1752 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
49 Łabędź Cygnus Cyg Łatwo rozpoznawalna konstelacja nieba północnego, przedstawiająca Zeusa zalecającego się pod postacią łabędzia do spartańskiej królowej Ledy. Z ich związku narodziła się m.in. Helena Trojańska
50 Mikroskop Microscopium Mic Słabo widoczna konstelacja nieba południowego opisana w roku 1751 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
51 Ołtarz Ara Ara Słabo widoczna konstelacja nieba południowego przedstawiająca ołtarz Centaura. To na tym ołtarzu Zeus zapalił kadzidło świętując zwycięstwo bogów nad Tytanami.
52 Orzeł Aquila Aql Dobrze widoczna konstelacja nieba północnego przedstawiająca orła, który przeniósł Ganimedesa, syna króla Troi do nieba, by ten służył bogom.
53 Ryba Południowa Piscis Austrinus PsA Słabo widoczna konstelacja nieba południowego.
54 Strzała Sagitta Sge Nieduża konstelacja nieba północnego, według jednej z wersji przedstawiająca strzałę Kupida, tę którą ranił on Apolla powodując że bóg zakochał się w nimfie Dafne. Według innej - to strzała, którą Herkules zabił orła Zeusa. Opisana już przez Ptolemeusza. W gwiazdozbiorze tym znajduje się gromada kulista M71.
55 Strzelec Sagittarius Sgr Konstelacja zodiakalna nieba północnego przedstawiająca łucznika - w mitologii mezopotamskiej i Sumeryjskiej boga wojny. W greckiej - centaura Chirona z łukiem i strzałą wycelowaną w Skorpiona. Słońce przebywa na tle tego gwiazdozbioru od 23 listopada - 22 grudnia.
56 Tarcza Sobieskiego Scutum Sct Nieduża konstelacja nieba południowego, leżąca w pobliżu równika niebieskiego. Opisana przez Jana Heweliusza w roku 1690 przedstawia tarczę polskiego króla Jana III Sobieskiego. Jest to jedyna konstelacja, powiązana z rzeczywistą postacią z historii nowożytnej.
57 Głowa Węża Serpens Caput Ser1 Konstelacja w okolicach równika niebieskiego, opisana przez Ptolemeusza, później po wydzieleniu konstelacji Wężownika została podzielona na dwie części.
58 Ogon Węża Serpens Cauda Ser2 Konstelacja w okolicach równika niebieskiego, opisana przez Ptolemeusza, później po wydzieleniu konstelacji Wężownika została podzielona na dwie części.
59 Wężownik Ophiuchus Oph Dobrze widoczna konstelacja w okolicach równika niebieskiego, opisana przez Ptolemeusza. Przedstawia Asklepiosa, dzierżącego węża (który stał się osobnym, dwuczęściowym, gwiazdozbiorem.
60 Wodnik Aquarius Aqr Dobrze widoczna konstelacja zodiakalna nieba południowego znana już babilończykom. Słońce przebywa na tle tego gwiazdozbioru od 21 stycznia - 20 lutego.
61 Żuraw Grus Gru Słabo widoczna konstelacja nieba południowego opisana w 1595 roku przez Pietra Dirksza Keysera i Fredericka de Houtmana.
62 Źrebię Equuleus Equ Słabo widoczna, najmniejsza konstelacja nieba północnego.
63 Andromeda Andromeda And Dobrze widoczna konstelacja nieba północnego przedstawiająca etiopską królową, Andromedę, córkę Cefeusza i Kasjopei. Jej matka chełpiła się tym, że jest piękniejsza od nimf morskich - nereid. Posejdon postanowił ukarać jej pychę i zesłał na jej kraj morskiego potwora. Aby go przebłagać wyrocznia zażądała wydania na ofiarę Andromedy. Została ona przykuta do skały i pozostawiona na pożarcie. W ostatniej chwili została uratowana przez Perseusza, który pojął ją za żonę. Na jego obszarze znajduje się najdalszy obiekt widoczny gołym okiem - galaktyka Andromedy M31, oddalona o 2,4 mln lat świetlnych. Tuż obok niej znajdują się małe galaktyka eliptyczna M32 i M110.
64 Baran Aries Ari Dobrze widoczna konstelacja zodiakalna nieba północnego przedstawia barana, który uwolnił Firuksa i Helle, dzieci króla Tesali od okrutnej macochy. Po złożeniu barana w ofierze, jego runo przemieniło się w złoto. To właśnie po to runo wyruszyli argonauci pod wodzą Jazona. Słońce przebywa na tle tego gwiazdozbioru od 21 marca - 20 kwietnia.
65 Erydan Eridanus Eri Konstelacja nieba równikowego znana starożytnym. Przedstawia Erydan - mityczną rzeką, w której utonął Faeton, porażony gromem przez Zeusa za to, że skierował rydwan Heliosa zbyt blisko ziemi, co poskutkowało drastycznymi zmianami w klimacie.
66 Feniks Phoenix Phe Słabo widoczna konstelacja nieba południowego niewidoczna z Polski, przedstawiająca mitycznego ptaka odradzającego się z popiołów. Opisana w dziele Uranometria Johanna Bayera w roku 1603.
67 Pegaz Pegasus Peg Dobrze widoczna konstelacja nieba północnego przedstawiająca mitycznego uskrzydlonego konia. Opisana przez Ptolemeusza.
68 Perseusz Perseus Per Dobrze widoczna konstelacja nieba północnego, przedstawiająca mitycznego herosa greckiego Perseusza, syna Danae i Zeusa, pogromcy Meduzy i męża Andromedy. Konstelacja ta została opisana przez Ptolemeusza.
69 Piec Fornax For Słabo widoczna konstelacja nieba południowego opisana w roku 1751 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
70 Ryby Pisces Psc Duża konstelacja zodiakalna nieba północnego, w której aktualnie znajduje się węzeł Barana - czyli wstępujący punkt przecięcia ekliptyki i równika niebieskiego. Słońce przebywa na tle tego gwiazdozbioru od 21 lutego - 20 marca.
71 Rzeźbiarz Sculptor Scu Słabo widoczna konstelacja nieba południowego opisana w roku 1751 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
72 Trójkąt Triangulum Tri Mała konstelacja nieba północnego opisana już przez Ptolemeusza.
73 Wieloryb Cetus Cet Duża widoczna konstelacja nieba północnego przedstawiająca morskiego potwora, który miał pożreć Andromedę, który jednak zamiast tego został przez Perseusza zamieniony w kamień.
74 Zegar Horologium Hor Słabo widoczna konstelacja nieba południowego opisana w roku 1751 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
75 Góra Stołowa Mensa Men Konstelacja nieba południowego opisana w roku 1751 przez Nicolasa Louisa de Lacaille. Wielki Obłok Magellana jest widoczny na granicy tej konstelacji i konstelacji Złotej Ryby.
76 Kameleon Chamaeleon Cha Słabo widoczna konstelacja nieba południowego opisana po raz pierwszy w atlasie Uranometria Johanna Bayera w roku 1603.
77 Kil Carina Car Konstelacja nieba południowego opisana w roku 1751 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
78 Krzyż Południa Crux Cru Najmniejsza konstelacja nieba (widoczna na niebie południowym) o charakterystycznym kształcie i jasnych gwiazdach.
79 Ryba Latająca Volans Vol Mała konstelacja nieba południowego opisana po raz pierwszy w atlasie Uranometria Johanna Bayera w roku 1603.
80 Mucha Chamaeleon Cha Mało widoczna konstelacja nieba południowego opisana przez Jakuba Bartscha w 1624 roku.
81 Oktant Octans Oct Konstelacja nieba południowego przedstawiająca instrument nawigacyjny. Opisana w roku 1751 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
82 Paw Pavo Pav Konstelacja nieba południowego opisana po raz pierwszy w atlasie Uranometria Johanna Bayera w roku 1603.
83 Rajski Ptak Apus Aps Konstelacja nieba południowego opisana po raz pierwszy w atlasie Uranometria Johanna Bayera w roku 1603.
84 Rylec Caelum Cae Niewielka konstelacja nieba południowego opisana w roku 1751 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
85 Sieć Reticulum Ret Mała konstelacja nieba południowego opisana w roku 1752 przez Nicolasa Louisa de Lacaille.
86 Trójkąt Południowy Triangulum Australe TrA Wyraźna konstelacja nieba południowego opisana po raz pierwszy w atlasie Uranometria Johanna Bayera w roku 1603.
87 Tukan Tucana Tuc Konstelacja nieba południowego, w którego obszarze jest widoczny Mały Obłok Magellana. Opisana po raz pierwszy w atlasie Uranometria Johanna Bayera w roku 1603.
88 Wąż Wodny Hydrus Hyi Niewielka konstelacja nieba południowego opisana po raz pierwszy w atlasie Uranometria Johanna Bayera w roku 1603.
89 Złota Ryba Dorado Dor Konstelacja nieba południowego opisana po raz pierwszy w atlasie Uranometria Johanna Bayera w roku 1603. Większa część Wielkiego Obłoku Magellana mieści się w obrębie tego właśnie gwiazdozbioru.