HI-FI HI-FI HI-FI - Zespoły głośnikowe do 10 000 zł HI-FI HI-FI No ładnie... Argon przyspiesza bicie serc nawet w zepsutych hi-endowych Heco ARGON REFERENCE kręgach... - to pierwsze zdanie firmowego panegiryku na jego temat. Widać, że wynajęci przez Heco mistrzowie pióra mają humor i wyczucie tematu albo przyłączają się do krytyki hi-endowego establishmentu, jaka dotknęła i niedawne wydania Audio. I jedno, i drugie, ponieważ Heco raczej może pozazdrościć hi-endowej renomy innym, w tym i niemieckim producentom, więc pewnie trochę przebijają przez te ironiczne słowa kompleksy i zawiść. właszcza że Heco nie jest wcale małym producentem - ba, jednym z największych, i jak na tak duże Z Z Z znaczenie, jakie ma na swoim Z Z rynku, poziom konstrukcji prestiżowych jest wyjątkowo zaniedbany. Nawet jego sojusznicza marka z grupy Recotona - Magnat - wyskoczyła rok temu z piekiel- ną maszyną Vintage 990 kosztującą 40 000 euro. A tutaj Heco będzie nam przyspieszał bicie serca hi-endem za 9000 złotych. Głodne kawałki. Hi-End dla ubogich. Chyba ktoś ma kłopoty z krążeniem albo rzeczywiście popsuł mu się gust, jeżeli na widok Argona serce bije mu mocniej... Co z tego, że kosztuje 9000 zł, a wygląda na więcej. To już nie jest konstrukcja dwudrożna, nie dwuipół- drożna, nawet nie trójdrożna... Cztero- drożna! W dodatku z aktywną sekcją nis- kotonową! Być może konstruktorzy Heco naprawdę nie wiedzieliby, jak zaprojek- tować coś jeszcze lepszego - tak na zdrowy rozum, to po co komu coś więk- szego niż taki Argon Reference? Takie racjonalne myślenie zamyka sprawę i perspektywy posiadania w ofercie cze- goś naprawdę hi-endowego, ale hi-end to nie tylko rozwiązania racjonalne, ale i odrobina szaleństwa, i dużo poczucia ekskluzywności. Tego właśnie brakuje największemu Argonowi, mimo że jest duży, ma cztery głośniki, wzmacniacz, i w ogóle jest o czym pisać. Ten pomysł z dodatkowymi panelami bocznymi z łu- kami... w porządku, ale nic nowego. Dobrym przykładem na brak tego ostat- niego szlifu są choćby kolce - tak, są, ale jakie... zwyczajne, cienkie, czarne, a przecież do tak dużej kolumny, mającej być wizytówką oferty, aż proszą się chro- mowane, soczyste stożki, takie jak w El- taxie Camarque. To dobre porównanie - hi-end Eltaxa też nie jest prawdziwym hi- endem, jest kolumną technicznie znacz- nie skromniejszą, ale widać w niej więcej starań o nadanie produktowi poloru. Hi- endem może być nawet mały podstaw- kowiec, ale dopieszczony do najmniej- szej śrubki. Heco może się zna na ko- lumnach, ale nie zna się na hi-endzie. Przyznanie, że Argon Reference wyglą- da na więcej niż 9000 zł, wcale nie ozna- cza, że wygląda na hi-end. Widzicie, Pa- nowie, jak to jest nadepnąć na odcisk zepsutemu hi-endowcowi... Komu teraz sprzedacie swoje Reference? Komu te- raz serce bije szybciej? 8/2003 30 Dzięki temu, że w firmie Heco nie wie- Skrzynka Argona Reference jest oka- któremu należą się pewne możliwości dzą, co to hi-end, zrobili kolumnę pozba- zała, ale zbudowana bez wielkiego kom- regulacyjne. wioną artyzmu, ale bardzo technicznie binowania wewnątrz. Jedyne wzmoc- Wzmacniacz jest nie byle jaki - dys- zaawansowaną i prezentującą - na oko nienia to dwie płyty - krótka pozioma ponuje mocą 150W RMS i pracuje w kla- - doskonałą relację jakości do ceny. Nie i dłuższa pionowa - konieczne zresztą sie D, i głośnik do niego podłączony to wydawali (marnowali?) zbyt wielu pienię- dla utworzenia komory głośnika nisko- również nie ułomek - ma średnicę 25 cm, dzy na stronę estetyczną - nie jestem średniotonowego. Faktem jest też, że blaszany kosz, ale magnesisko o średni- nawet pewien, czy boki są oklejone na- ścianki boczne mają podwójną grubość cy 16 cm! Gotowy jest do pracy przy turalnym fornirem, czy winylem, co było- dzięki dodaniu paneli bocznych, co dużych amplitudach - to rasowy subnis- by dla hi-endu obrazą, boczne i tylną usprawiedliwia nieobecność kolejnych kotonowiec. Bardzo duża komora sub- ściankę wykończono popularną czarną, wzmocnień wewnętrznych, jakich można woofera (ok. 75% całej objętości kon- matową okleiną, front na czarno polakie- by się spodziewać w tak dużej obudo- strukcji) pracuje jako bass-reflex, otwór o rowano - ale inwestowali w dającą wyniki wie. Front (grubości 2 cm) i oklejone średnicy 7 cm, z tunelem 16-cm, znajdu- akustyczne dobrą technikę. panele boczne wykonano z MDF-u, po- je się z tyłu, nieco poniżej połowy wyso- Pomysł kolumny z aktywną sekcją zostałe elementy z płyty wiórowej. kości kolumny. niskotonową nie jest nowy, konstrukcje Wzmacniacz nie pokazuje zbyt wielu Komplet trzech głośników na przed- tego typu pojawiają się od czasu do cza- regulacji, ale jak już wyjaśniliśmy - nie niej ściance można by nazwać zesta- su w ofertach różnych producentów, któ- musi. Widzimy pokrętło górnej częstotli- wem średnio-wysokotonowym, ale jego rzy próbują, raczej z miernym skutkiem, wości granicznej i poziomu - nie ma zakres przetwarzania daleko wykracza - przebić się do świadomości klientów przełącznika fazy, co w pełni zrozumiałe, i to w obydwie strony (przynajmniej w z tą całkiem sensowną koncepcją. Ta- bowiem relacje fazowe między sekcjami teorii) - poza zwyczajowo tak określane kie układy nie zdobywają popularności są ustalone, a w każdym razie przewidy- pasmo. Średniotonowy działa przecież nie tylko dlatego, że z naturalnych przy- walne - ich wzajemna pozycja fizycznie już od okolic 100Hz (łączy się od dołu z czyn nie mogą być tanie, ale też dlatego, nie ulega przecież zmianiom. Jeżeli wraz subwooferem, a nie typowym głośnikiem że audiofile kupujący drogi sprzęt chcą ze zmianą częstotliwości podziału rela- niskotonowym, który pracowałby do kil- mieć urządzenia w czystych, tradycyj- cje te ulegają zmianom, to odpowiednia kuset Hz), a trzecim przetwornikiem wi- nych formach, a nie jakieś, ich zdaniem, korekcja powinna być przez układ wpro- docznym z przodu jest superwysokoto- kompromisowe kombinacje. Kolumna to wadzana automatycznie, a nie pozosta- nowy (magnetostatyczny z neodymo- kolumna, a subwoofer to subwoofer. A wiana do eksperymentów na ucho użyt- wym układem magnetycznym, stąd pro- pomysł połączenia jednego z drugim jest kownika. Ale i dwie wymienione regula- ducent ochrzcił go mianem Neostatu ) - w gruncie rzeczy nie od rzeczy. Jedyny cje nie zawsze są aktywne... Dlaczego? który ma być zdolny przetwarzać aż do funkcjonalny mankament jest taki, że ko- Mamy dwie możliwości sterowania sek- 70kHz. Jednak wyniki pomiarów stawiają lumna ze zintegrowanym subwooferem cji niskotonowej Argonów. Na panelu pytanie, czy w ogóle jest on podłączo- jest duża, i pomysł małe satelity - sub- wzmacniacza, podobnie jak w wielu sub- ny... Na to pytanie nie odważę się odpo- woofer gdziekolwiek szlag trafił. I bar- wooferach aktywnych, znajdują się wej- wiedzieć. Na szczęście sam głośnik wy- dzo dobrze zresztą. Z jednej strony in- ścia wysokopoziomowe (zaciski głośni- sokotonowy prezentuje się dobrze, jest tegracja subwoofera z zespołem głośni- kowe) i niskopoziomowe (RCA). Jeżeli to 28-mm kopułka z delikatnego jedwa- kowym będzie teraz znacznie lepsza, Argony podłączymy do wzmacniacza ze- biu. Nisko-średniotonowy ma średnicę 18 bowiem fizyczne ustawienie sekcji sub- wnętrznego tylko przewodami głośniko- cm, membranę z polipropylenu wzmac- niskotonowej blisko całej reszty na pew- wymi, uruchmimy tą drogą wszystkie nianego włóknem węglowym i aluminio- no nie zaszkodzi, producent lepiej para- głośniki, ale regulacje nie będą działały wy korektor fazy. Te dwa głośniki są ek- matrycznie dopasuje obydwie sekcje, niż (mimo że wzmacniacz wewnętrzny bę- ranowane magnetycznie i powtarzają się gdy dobieramy je jako niezależne urzą- dzie napędzał głośnik subniskotonowy), w trzech pozostałych konstrukcjach serii dzenia, zakres ustawień subwoofera mo- tak jakby producent uznał, że fabryczne Argon, w układach dwudrożnych lub trój- że więc zostać zawężony do takiego, jaki dostrojenie systemu jako zintegrowane- drożnych - wtedy pojawiają się 18-cm będzie w tej sytuacji naprawdę potrzeb- go zespołu głośnikowego jest optymalne głośniki niskotonowe, ale już zupełnie in- ny. Z drugiej strony w stosunku do nor- i nie powinno być przez użytkownika na- ne, z membranami z włókna szklanego. malnej kolumny biernej otrzymujemy ruszane. Jeżeli poprowadzimy oprócz W Reference odwrócono układ głośników właśnie możliwość pewnych regulacji, a przewodu głośnikowego interkonekt do tej sekcji, z powodu dość oczywistego - wzmacniacz zewnętrzny będzie odciążo- wejścia RCA, to wzmacniacz subwoo- przy kolumnie 120-cm, głośnik wysoko- ny, ponieważ zasilać będzie tylko sekcję fera automatycznie wybierze tę drogę tonowy nie powinien znajdować się tak średnio-wysokotonową - prąd do subnis- zasilania głośnika subniskotonowego, wysoko, aczkolwiek w konstrukcji Argon kotonowej daje przecież zainstalowany zarazem aktywując wspomniane regula- 70, mającej taką samą wysokość, zdecy- wzmacniacz subwooferowy. cje - co logiczne, bowiem ta droga służy dowano się jednak na takie (klasyczne) Ostatecznie, gdyby za takie rozwią- do podłączenia wyjścia LFE wzmacnia- ustawienie, z powodów nieznanych. zania kazali płacić nam powiedzmy cza wielokanałowego, czyli potraktowa- umownie dwa razy tyle - ale przecież nia wzmacniacza i głośnika subnis- Argon Reference, jeżeli uwzględnimy, że kotonowego jako autonomicz- aktywne sekcje subwooferowe znajdują nego subwoofera, się w obydwu kolumnach, czyli tak jak byśmy z parą zespołów głośnikowych dostawali nie jeden, a dwa aktywne sub- woooofery - kosztuje śmiesznie mało! A jednak nie jestem pewny, czy bę- dzie sprzedawał się wagonami. Za to, co napisali... Głośnik subniskotonowy zaświadcza, że producent nie tylko zrealizował ambitny układ półak- tywny, ale i użył nie byle jakich środków. Kupując Argony, kupujemy parę kolumn, w których zawarto w sumie dwa dobrej klasy subwoofery aktywne. 8/2003 31 31 Laboratorium rys. 1. Charakterystyka modułu impedancji. rys. 2a. Charakterystyki zródeł w zakresie niskich rys. 2b. Charakterystyki zródeł w zakresie niskich częstotliwości - sekcja subwoofera (pomiar w polu bliskim). częstotliwości - współpraca subwoofera z głośnikiem średniotonowym (pomiar w polu bliskim). rys. 3a Charakterystyki w zakresie średnio-wysokotonowym, rys. 3b. Charakterystyki w zakresie średnio-wysokotonowym, rys. 3c. Charakterystyki w zakresie średnio-wysokotonowym, pomiary w płaszczyznie poziomej na osi głównej i pod kątem pomiary w płaszczyznie pionowej, na wysokościach 80, 90 wpływ maskownicy (pomiar mls, z odległości 1,5m). 15O i 30O (pomiar mls, z odległości 1,5m). i 100cm (pomiar mls, z odległości 1,5m). Wzrost charakterystyki impedancji w za- 95 kresie niskich tonów (rys. 1) wiąże się z ak- 90 tywną naturą sekcji niskotonowej; widzimy w zasadzie tylko sekcję średnio-wysokotono- 85 wą, w której głośnik średniotonowy jest filtro- wany od dołu . Impedancja wejściowa wzmac- 80 niacza sekcji niskotonowej jest bardzo wyso- ka i praktycznie nie wpływa na przebieg. Im- 75 pedancja znamionowa części średnio-wyso- 70 65 60 55 10 100 1000 10000 Czę stotliwość w Hz rys. 4. Charakterystyka przetwarzania w całym pasmie akustycznym, złożona z pomiarów w polu bliskim i mls. kotonowej musi być uznana jako 4&!, ale nie pomiarów w polu bliskim, układy z głośni- będzie to obciążenie wyciskające ostatnie kiem niskotonowym na bocznej ściance, bar- poty ze wzmacniacza, właśnie ze względu dzo odsuniętym od średniotonowego, kryją na nikłe zapotrzebowanie na prąd w zakresie w sobie niespodzianki. niskich tonów. Szybkie zmiany modułu wska- Zakres średnio-wysokotonowy w więk- zują na zastosowanie filtrów wyższego rzędu. szej części (między 30Hz a 15kHz) udaje się Bass-reflex dostrojony do 35Hz (rys. 2a) zmieścić nawet w polu +/- 2dB (rys.3a). Ba- pracuje bardzo efektywnie, dzięki czemu danie w płaszczyznie pionowej pokazuje, że charakterystyka wypadkowa ma spadek -6dB przemieszczając się z wysokości 80 do 100 przy 30Hz - jeszcze niżej zawędrowały RLS cm, zwiększamy poziom w okolicach 5kHz i Elac, ale Heco z pewnością zaoferuje więk- (rys. 3b), ponieważ zbliżamy się w ten spo- sze możliwości natężeniowe. Połączenie z sób do osi głównej samego głośnika średnio- głośnikiem średniotonowym (rys. 2b) ma tonowego. Nie widać żadnego śladu częstot- miejsce przy około 100Hz, ale nie zachodzi liwości podziału między głośnikiem wysoko- bezproblemowo, charakterystyka wypadko- tonowym a superwysokotonowym - co przy wa nie wszędzie leży powyżej cząstkowych, badaniu pod różnymi kątami jest wręcz nie- nie najlepsza korelacja fazowa ma miejsce w możliwe - a już wcześniej można było za- zakresie 100-200Hz, co powoduje osłabienie uważyć, że charakterystyka nie wykazuje się poziomu, na szczęście niewielkie. Mogą tutaj równym dojściem do 20kHz, wygląda dość jednak mieć miejsce również błędy pomiaru, charakterystycznie dla kopułki 28-mm. Czy tzn. charakterystyka wypadkowa w miejscu głośnik superwysokotonowy w ogóle jest ak- odsłuchowym może być inna niż wyliczona z tywny?! Może to i dobrze, jeżeli nie... Mas- kownica (rys. 3c) nie wprowadza dużych nierównomierności. Argon Reference to konstrukcja Rys. 4 przypomina o wątpliwościach do- półaktywna - sekcję subniskotono- tyczących pełnej integracji sekcji subwoofera z pozostałym zakresem, ale wraz z tym wi- wą napędza własny wzmacniacz. doczek jest ładny, nisko sięgający bas towa- Różne możliwe sposoby podłączenia rzyszy dość równej charakterystyce powyżej 300Hz. pozwalają traktować kolumny jako Efektywność to 87dB. Po tak wyniosłej pełnozakresowe do systemów konstrukcji oczekiwaliśmy trochę więcej. stereo lub jako zespoły głośnikowe Impedancja znamionowa [&!]4 zintegrowane z subwooferami Efektywność (2,83V/1m) [dB] 87 aktywnymi sterowanymi * Moc znamionowa* 200 * [W] * * sygnałami LFE w systemach Wymiary (WxSxG)[cm] 120x24x42 wielokanałowych. * wg danych producenta * * * * 8/2003 32 32 HI-FI HI-FI HI-FI HI-FI - Zespoły głośnikowe do 10 000 zł HI-FI Ci ś nienie w dB Pozostałych dziewięć kolumn nie uwagę i niejednego ostatecznie tego testu może się ze sobą przekona. Mamy bowiem wreszcie zmagać różnymi audfiofilskimi dzwięk w dużej skali, potężny bez przy- atutami, ale potencjał Heco pozostaje musu i ostatecznego wysiłku przetwor- poza ich zasięgiem. Czterodrożna kon- ników. Nie zabrakło i bardzo dobrej strukcja z aktywnym basem i parą wy- stereofonii. Scena nie jest głęboka, ale sokotonowych może budzić niechęć szeroka i przede wszystkim klarownie tradycjonalistów, a jej pochodzenie sytuuje pozorne zródła dzwięku. Dzięki jeszcze dodatkowy sceptycyzm, jed- temu poczucie realności staje się jesz- nak konstruktorzy nie spaprali roboty, cze bliższe, muzycy pojawiają się na i środki, jakie mieli do dyspozycji, wy- linii głośników w naturalnych wielkoś- korzystali bardzo umiejętnie. Wśród po- ciach, aby wydobyć ze swoich instru- zostałych konstrucji dobrą dynamiką mentów naturalne natężenia dzwięku. i siłą basu może pochwalić się kilka ko- Nie nadąża za tym staranność w odda- lumn, mając przewagę nad paroma sła- niu barwy - tutaj prymat zachowuje kil- beuszami, ale z kolei referencyjne He- ku konkurentów, wokale z Heco nie są co zostawiają tych najlepszych zawod- tak ładne i plastyczne, a przede wszys- ników daleko w tyle. Nie pod każdym tkim brak im ciepła, w niektórych przy- względem, na szczęście, ale energia padkach wpadają w szklano-metalicz- niskich tonów wcale nie wyczerpuje ich ny połysk. Wreszcie było się do czego zalet. Argony grają bardzo, bardzo przyczepić, no bo jak to, w takim towa- efektownie, bas jest potężny, owszem, rzystwie jakiś krzyżak miałby okazać miękki, mający doskonałe własności się ideałem? Na pewno nie jest idea- sprężynujące , zróżnicowany. Miękki łem, ale Heco w pełni zasługują na wy- i zróżnicowany? Tak właśnie, jakoś się różnienie jako kolumny w tej klasie ce- to udało, choć i dla mnie nie jest to bas nowej wyjątkowe pod wieloma wzglę- idealny - jednak wolę twardsze uderze- dami. nia. Faktycznie słabsze są kontury Andrzej Kisiel i kopnięcie wyższego basu rozmaza- Komentarze i pytania: ne. Taki bas jednak, podawany bez za- e-mail: akisiel@audio.com.pl hamowań, mógłby stać się problemem, zdominowałby i zasłonił pozostałe za- kresy. Hamulców wcale nie włączono, ARGON REFERENCE za to dodatkowo rozpędzono zakres Cena (za parę) [zł] 9000,- średnio-wysokotonowy. Udało się stwo- Dystrybutor: ELCO-EXIM rzyć właściwą kontrę dla ciężaru baso- wych nut w postaci bardzo analityczne- WYKONANIE i KOMPONENTY: Na pewno brak hi- endowego wyrafinowania, ale zasoby samej go, ale i wielobarwnego, swobodnego promieniowania górnych rejestrów. Moż- techniki dystansują konkurencję. To przcież para kolumn z parą aktywnych subwooferów na uznać, że w tamtym sektorze cha- - i to całkiem niezłych - w komplecie. rakterystyka tonalna jest rozjaśniona, co szkodzi obiektywnej neutralności... OCENA: bardzo dobra Nie mamy do czynienia z charakterys- LABORATORIUM: Lekko osłabiony przełom tyką brutalnie wykonturowaną. Zresztą niskich i średnich tonów na skutek niepełnej duża dawka wysokich tonów tłumaczy integracji fazowej między sekcją subwoofera a się bardzo ładną ich rozdzielczością. pozostałą częścią konstrukcji, w zakresie W dodatku głośnik superwysokotono- średnio-wysokotonowym dobra liniowość, ale nowy nie wprowadza słyszalnych kło- działanie głośnika superwysokotonowego nie potów z integracją tego zakresu. Spój- daje się zaobserwować. Nisko sięgający bas. ność wysokich jest bardzo dobra, ich OCENA: dobra+ przejście w stronę średnich również. O ile wysokie tony są wyrazne, detalicz- BRZMIENIE: Z nieosiągalną dla innych kolumn ne, a przy tym trochę słodkie, to średni- tego testu swobodą dynamiczną. Potężny, ale ca czasami staje się ostra, czego nie i naturalny bas, bogate, przejrzyste, rozjaśnio- można nie zauważyć. Mimo to jest w ne odtwarzanie wyższych zakresów, z odrobi- tym brzmieniu nawet kultura i harmo- ną efekciarstwa, które tylko czasami ujawnia nia, a przede wszystkim bardzo dużo wyrazne odstępstwa od wierności oryginałowi. witalności, która z pewnością przyciąg- OCENA: bardzo dobra OCENA KOCCOWA: BARDZO DOBRA Ekranowanie wszystkich prze- tworników to coraz częstsza cecha nowoczesnych kolumn, nawet gdy ich konstrukcja nie ma nic wspólnego z głośnikami centralny- mi, i prawdopodo- bieństwo ich ustawienia przy telewizorze jest niewielkie. 8/2003 8/2003 33