SUBSTANCJE DODATKOWE DO ŻYWNOŚCI
Opis opracowanych i uzgodnionych
projektów rozporządzeń
Obecnie zostały opracowane i uzgodnione projekty rozporządzeń:
1. W ZAKRESIE WARUNKÓW STOSOWANIA I POZIOMÓW UŻYCIA
DODATKÓW ZAWIERAJ
CYCH GLIN.
Ze względu na siedmiokrotne obniżenie tolerowanego tygodniowego pobrania glinu
konieczne stało się podjęcie działań mających na celu obniżenie zawartości glinu w żywności.
W przypadku substancji dodatkowych zawierających glin Komisja Europejska przyjęła
następujące podejście:
" Dopuszczenie do żywności laków glinowych tylko niektórych (19) barwników  od 1
sierpnia 2014 r.
" Dopuszczenie laków glinowych barwników tylko do produktów, w których będzie
podany limit glinu z laków glinowych barwników
" Wycofanie niektórych substancji dodatkowych będących związkami glinu, np.
krzemianów glinowo-sodowych, glinowo-potasowych, siarczanu glinu, kwaśnego
fosforanu glinowo-sodowego  od 1 lutego 2014 r.
Dodatkowo od 1 lutego 2013 r. producenci laków glinowych będą zobowiązani do
przekazywania odbiorcom, czyli producentom środków spożywczych, informacji o
zawartości glinu w oferowanym laku glinowym. W ten sposób producenci środków
spożywczych będą mogli się dostosować do wymagań dotyczących zawartości glinu w
końcowym produkcie.
1
2. W ZAKRESIE NOWYCH DODATKÓW LUB ROZSZERZENIA
ZASTOSOWANIA DOPUSZCZONYCH DODATKÓW.
Będzie opracowanych wiele projektów rozporządzeń; każda zmiana znajdzie się w
odrębnym rozporządzeniu.
" Dopuszczenie niektórych substancji dodatkowych do napojów alkoholowych
zdefiniowanych w polskiej ustawie winiarskiej.
Krajowa Rada Winiarstwa i Miodosytnictwa wystąpiła z wnioskiem do Komisji
Europejskiej o dopuszczenie niektórych substancji dodatkowych do napojów winiarskich,
które dotychczas nie są uwzględnione w przepisach unijnych. Są to napoje produkowane w
Polsce zgodnie z ustawą z 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich,
obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. nr 120, poz. 690): wino owocowe
wzmocnione, nalewka na winie owocowym, aromatyzowane nalewki na winie owocowym,
napoje winne owocowe lub miodowe, aromatyzowane napoje winne owocowe lub miodowe,
wino z soku winogronowego, aromatyzowane wino z soku winogronowego, nalewka na winie
z soku winogronowego, aromatyzowana nalewka na winie z soku winogronowego.
Wymienione napoje będą uwzględnione w załączniku nr II do rozporządzenia (WE) nr
1333/2008 w kategorii 14.2.4 ,,Wino owocowe, made wine i produkty podobne oraz w
kategorii 14.2.8 ,,Inne napoje alkoholowe łącznie z mieszaninami napojów alkoholowych z
napojami bezalkoholowymi oraz łącznie z napojami spirytusowymi o zawartości alkoholu
mniej niż 15% alkoholu . W przewodniku po kategoriach środków spożywczych będzie jasno
opisane, jakie napoje wchodzą w skład poszczególnych kategorii. Dodatkowo, zgodnie z
wnioskiem Krajowej Rady Winiarstwa i Miodosytnictwa, planuje się dopuszczenie substancji
słodzących do wina owocowego niskoalkoholowego oraz aromatyzowanego wina
niskoalkoholowego.
" Difosforany, trifosforany, polifosforany, E 450-452
Proponuje się dodatek ww. związków fosforu do ryb solonych o zawartości soli e"18%,
wyprodukowanych z ryb świeżych lub mrożonych, w dawce do 5000 mg/kg (wyrażonej jako
P 2 O 5 ). Stosowanie fosforanów do ryb solonych jest uzasadnione technologicznie, gdyż jako
substancje przeciwutleniające zapobiegają procesom oksydacyjnym wywołanym przez jony
metali (pozwalają zachować właściwy kolor i smak ryb). Dodane związki fosforu są w
2
większości usuwane z produktu końcowego podczas namaczania ryb, ponadto związki te nie
maja wpływu na zawartość wody w końcowym produkcie.
" Estry glicerolu i żywicy roślinnej, E 445
Celem dodatku E 445 do wodnych roztworów barwiących jest poprawa jakości nadruku
tekstu, rysunku na twardych powierzchniach wyrobów cukierniczych. Projekt rozporządzenia
Komisji Europejskiej zmieniający załącznik nr II do rozporządzenia (WE) nr 1333/2008
przewiduje stosowanie estrów glicerolu i żywicy roślinnej E 445 do preparatów używanych
do nadruku na powierzchni wyrobów cukierniczych przeznaczonych na specjalne okazje
(śluby, urodziny, komunie itp.) oraz wyrobów promocyjnych, w dawce do 320 mg/kg.
" Kwas benzoesowy i jego sole, E 210-213
Proponuje się dodatek kwasu benzoesowego i jego soli do wina bezalkoholowego w
dawce do 200 mg/kg. Zgodnie z obowiązującymi obecnie z przepisami do wina
bezalkoholowego może być stosowany wyłącznie kwas sorbowy E 200 i jego sole: potasowa i
wapniowa. Substancje te razem z zabiegiem pasteryzacji są stosowane w celu uniknięcia
powtórnej fermentacji wina w butelkach. Obróbka cieplna wpływa jednak niekorzystnie na
smak i aromat wina. Zastosowanie kwasu benzoesowego i jego soli E 210-213 do wina
bezalkoholowego umożliwi rezygnację z pasteryzacji.
" Polisorbaty, E 432-436
Stosowanie polisorbatów do mleczka kokosowego pozwala na zachowanie dobrych
właściwości organoleptycznych produktu podczas transportu i przechowywania, zwłaszcza w
niskiej temperaturze. Zgodnie z projektem rozporządzenia Komisji europejskiej
zmieniającego załącznik nr II do rozporządzenia (WE) nr 1333/3008 możliwe będzie
stosowanie emulgatorów: E 432-436 do mleczka kokosowego w dawce 500 mg/kg.
" Substancje glazurujące na powierzchnię jaj
Przygotowany projekt rozporządzenia komisji Europejskiej przewiduje rozszerzenie
stosowania substancji glazurujących: talku E 553b, wosku carnauba E 903 i szelaku E 904 
na powierzchnię gotowanych jaj (substancje E 553b i E 903 tylko na powierzchnię jaj
barwionych). Dodatek dwóch pozostałych substancji: talku E 553b i wosku carnauba E 903,
wzmacnia efekt dekoracyjny jaj przez nadanie połysku zabarwionej skorupce jaja.
3
" Olej mineralny o wysokiej lepkości E 905a  nowa substancja dodatkowa
W marcu 2009 r. EFSA wydał opinię dotyczącą bezpieczeństwa oleju mineralnego o
wysokiej lepkości, ustalając ADI dla tej substancji na poziomie 12 mg/kg masy ciała/dzień. W
związku z brakiem zastrzeżeń dotyczących bezpieczeństwa, grupa robocza Komisji
Europejskiej ds. substancji dodatkowych zaakceptowała stosowanie nowej substancji
dodatkowej  oleju mineralnego o wysokiej j lepkości E 905a. Zgodnie z projektem
rozporządzenia Komisji zmieniającego załącznik nr II do rozporządzenia (WE) nr 1333/2008,
możliwe będzie stosowanie E 905a jako substancji glazurującej w dawce do 200 mg/kg
wyłącznie na powierzchnię wyrobów kakaowych i czekoladowych, innych wyrobów
cukierniczych, gumy do żucia, dekoracji, powłok i nadzień (wyroby objęte kategoriami 05.1,
05.2, 05.3, 05.4).
Rozporządzenia Komisji Europejskiej,
wprowadzające wyżej omawiane zmiany, będą stosowane od daty wejścia w życie,
czyli dwudziestego dnia po ich opublikowaniu.
Opracowano przez:
mgr inż. Alina Maciąg
HŻŻ i PU WSSE w Poznaniu
Na podstawie artykułu: ,,Substancje dodatkowe do żywności. Jak się poruszać w labiryncie nowych przepisów
mgr inż. J. Gajda - Wyrębek, mgr inż. A. Świtka, mgr J. Jarecka, mgr inż. K. Kuz
ma  Narodowy Instytut
Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny, Zakład Badania Żywności i Przedmiotów Użytku;
,,PRZEMYSA
SPOŻYWCZY maj 2012, tom 66, str. 2-6.
4