R. Mazur i wsp. "Podstawy neurologii klinicznej" F. Kokot "Ostre stany zagrożenia życia" A. Prusiński "Neurologia praktyczna" H. Weiner "Neurologia" W. Jakimowicz "Neurologia kliniczna" R. Mazur i wsp. "Stan zagrożenia życia w chorobach ukł. nerwowego" E. Wanat Słupska "Stany zagrożenia życia w neurologii" Kl. Neurologii AMB
EPIDEMIOLOGIA:
ETIOLOGIA:
najczęściej u chorych na padaczkę w wyniku :
przerwania i nieregularnego podawania leków (60%) zmiany w metaboliżmie leków w wyniku : interakcji lekowej wystąpienia infekcji wypicia alkoholu odstawienia alkoholu (dzień po wypiciu) zmiany leku p/padaczkowego
są to powtarzające się napady padaczkowe bez odzyskiwania przytomności między napadami, lub napad padaczkowy trwający > 30 minut
najczęściej stany padaczkowe napadów toniczno klonicznych (status grand
mal) i napadów częściowych (status Jacksoni) rzadziej stany padaczkowe niedrgawkowe : napadów nieświadomości (status petit mal) napadów częściowych złożonych (status psychomotoricus) praktycznie każdy rodzaj padaczki może dać stan padaczkowy w przypadku grand mal występują powtarzające się napady między którymi chory nie odzyskuje przytomności
ROZPOZNANIE:
wywiad od rodziny, lub znajomych :
czy pacjent choruje na padaczkę czy zaprzestał zażywania leków czy przebył zakażenie
dokładne badanie po napadzie :
obejrzeć chorego pod kątem ewentualnych obrażeń RR, temperatura, HR, objawy oponowe upewnić się że nie ma niedowładu
badania dodatkowe :
chory na padaczkę, który szybko odpowiedział na leczenie i powrócił do stanu prawidłowego w ciągu 1 2 h : morfologia badanie ogólne moczu (może być białko) stężenie kreatyniny, Na, K, Ca gazomertia stęzenie leków p/padaczkowych we krwi gdy podejrzewamy infekcję badanie bakteriologiczne i RTG kl. piersiowej
chory dotychczas zdrowy : pilne CT głowy + tjw.
gdy nie ma szybkiej reakcji na zastosowaną terapię : tjw. + CT głowy nakłucie lędźwiowe (gdy nie ma p/wsk.) EKG echo serca EEG badania toksykologiczne (teofilina, izoniazyd, CO, cyjanki, strychnina)
RÓŻNICOWANIE:
uwzględnić występowanie odwracalnych przyczyn zab. przytomności :
hipoglikemia przebiegająca z drgawkami hipoksja : określić SaO2 w czasie wydłużających się drgawek SaO2 zwykle spada nadciśnienie złośliwe i przełom nadciśnieniowy : RR > 220/130 mmHg rzucawka : brać pod uwagę u każdej kobiety w wieku rozrodczym ocenić czy chora jest w ciąży
napady gromadne :
jeśli pomiędzy powtarzającymi się napadami toniczno klonicznymi chory odzyskuje prztomność postępowanie tj. przy stanie padaczkowym
LECZENIE:
każdy chory ze stanem padaczkowym musi być hospitalizowany
leczenie napadu grand mal :
sprawdzić drożność dróg oddechowych
w razie potrzeby jeśli pacjent oddycha podać tlen przez maskę przywrócić jeśli nie oodycha wentylacja za pomocą worka samorozprężalnego
sprawdzić tętno
brak zabezpieczyć przed urazazmi resuscytacja
wprowadzić wenflon do żyły w miarę możliwości w miejscu nie narażonym na ruchy zgięciowe często towarzyszące drgawkom
tiamina i glukoza (jeśli nie były podawane) diagnostyka tlen
jeśli drgawki się utrzymują
i.v. 20 mg diazepam, lub 1 2 mg klonazepam, lub 5 mg midazolam
jeśli drgawki nadal się utrzymują (ok. 20% przypadków)
ze względu na wspóistniejący obrzęk mózgu
leczenie II rzutu i.v. 250 ml 20% mannitolu
w razie potrzeby kontynuować kwas walproinowy i.v. 15 mg/kg leczenie p/obrzękowe w powolnym wstrzyknięciu (con. 3 min) następnie wlew 1 2 mg/kg/h lub fenytoina i.v.15 18 mg/kg w 0,9% NaCl w powolnym wlewie kroplowym (50 mg/min) lub diazepam 100 mg w 500ml 5% glukozy z prędkością 40 mg/h
gdy dalej się utrzymuje
zwiotczenie i śpiączka barbituranowa w OIOM np. fenobarbital, tiopental
zawodność diazepamu występuje gdy przyczyna związana jest z : świeżym ogniskiem zawałowym mózgu krwotokiem mózgowym zapaleniem mózgu rozległym stłuczeniem mózgu z objawami zespołu wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego ciężkim schorzeniem narządów wewnętrznych
gdy na miejscu zdarzenia nie można uzyskać dostępu do żyły : diazepam p.r. 10 mg/2,5 ml (np. Relsed) midazolam i.m. u chorego leczonego fenytoiną : monitorować HR, RR, oddech, EKG początek podawania powinien być szybki, aby doprowadzić do ustąpienia napadów następnie doprowadzamy do takiej dawki dobowej, aby zapewnić stężenie terapeutyczne we krwi (zwykle trwa to kilka dni)
leczenie stanu napadów częściowych prostych i złożonych :
tj. napady grand mal,ale pod kontrolą EEG
leczenie stanu napadów nieświadomości :
diazepam i.v. u dzieci do 1 mg/kg w razie potrzeby można powtarzać następnie etosuksymid, lub kwas walproinowy p.o.
leczenie wspomagające :
przeciwdziałanie zaburzeniom oodechowym leczenie p/obrzękowe : mannitol steroidy furosemid wyrównanie zaburzeń RKZ i gosp. elektrolitowej obniżenie temperatury w przypadku hipertermii
POWIKŁANIA:
stan padaczkowy napadów toniczno klonicznych w ok. 10 - 20% przypadków kończy się zgonem