ZaÅ‚Ä…cznik do UchwaÅ‚y Nr /2011 www.roboyama.webd.pl ZarzÄ…du Spółki pod firmÄ… ,,PKP Intercity Spółka Akcyjna z dnia sierpnia 2011r. ,, PKP Intercity S.A. Bw-62 (Mw-62) Instrukcja o ogrzewaniu, wentylacji i klimatyzacji wagonów pasażerskich oraz elektrycznych zespołów trakcyjnych Warszawa 2011 Niniejsza instrukcja obowiÄ…zuje w jednostkach organizacyjnych ,,PKP Intercity S.A. UchwaÅ‚a ZarzÄ…du ,,PKP Intercity S.A 2 Zmiany i uzupeÅ‚nienia Zmiana ZmianÄ™ (uzupeÅ‚nienie) wprowadzono Data i czytelny podpis (uzupeÅ‚nienie Nr Dotyczy ż ust. pracownika wnoszÄ…cego obowiÄ…zuje UchwaÅ‚Ä… ZarzÄ…du zmianÄ™ (uzupeÅ‚nienie) od dnia) rok poz. ,,PKP Intercity S.A. nr 1 2 3 4 5 6 7 3 Spis treÅ›ci ROZDZIAA I POSTANOWIENIA OGÓLNE ...................................................................................... 6 ż 1. Cel i zakres instrukcji .................................................................................................................... 6 ż 2. Ogólne zadania jednostek wykonawczych ............................................................................... 6 ż 3. Okres ogrzewania ......................................................................................................................... 8 ż 4. Rodzaje ogrzewania wagonów i zródÅ‚a zasilania .................................................................... 9 ż 5. Systemy ogrzewania stosowane w wagonach pasażerskich............................................... 11 ż 6. Zestawienie skÅ‚adu pociÄ…gu ...................................................................................................... 12 ROZDZIAA II OGRZEWANIE, WENTYLACJA I KLIMATYZACJA POCIGÓW PASAÅ»ERSKICH NA POSTOJU I W RUCHU ............................................................................... 14 ż 7. Warunki techniczne podgrzewania, wentylacji i klimatyzacji skÅ‚adów pociÄ…gów na postoju .................................................................................................................................................. 14 ż 8. AÄ…czenie i rozÅ‚Ä…czanie sprzÄ™gów elektrycznego zasilania WN pomiÄ™dzy pojazdami kolejowymi lub wagonu z torowym punktem zasilania w energiÄ™ elektrycznÄ… .......................... 16 ż 9. Podgrzewanie elektryczne, wentylacja i klimatyzacja skÅ‚adu pociÄ…gu na postoju ............ 19 ż 10. Podgrzewanie wagonów z indywidualnym ogrzewaniem i ich przygotowanie do drogi 23 ż 11. Ogrzewanie elektryczne, wentylacja i klimatyzacja wagonów w czasie jazdy pociÄ…gu . 25 ż 12. ObsÅ‚uga ogrzewania nawiewnego, wentylacji i klimatyzacji w wagonach ...................... 26 ż 13. Utrzymanie wagonowych sprzÄ™gów ogrzewania elektrycznego ....................................... 29 ROZDZIAA III OGRZEWANIE ELEKTRYCZNYCH ZESPOAÓW TRAKCYJNYCH NA POSTOJU I W RUCHU ..................................................................................................................... 30 ż 14. Warunki techniczne podgrzewania pociÄ…gów zÅ‚ożonych z elektrycznych zespołów trakcyjnych na postoju ....................................................................................................................... 30 ż 15. Podgrzewanie elektrycznych zespołów trakcyjnych............................................................ 31 ż 16. Ogrzewanie i klimatyzacja elektrycznych zespołów trakcyjnych w czasie jazdy ............ 32 ROZDZIAA IV OBOWIZKI ZAKAADÓW ,,PKP INTERCITY S.A. W ZAKRESIE OGRZEWANIA POCIGÓW PASAÅ»ERSKICH ............................................................................ 33 ż 17. Zadania ZakÅ‚adów ,,PKP Intercity S.A. ............................................................................... 33 ż 18. ObowiÄ…zki drużyny konduktorskiej w zakresie obsÅ‚ugi urzÄ…dzeÅ„ elektrycznego ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji pociÄ…gów.............................................................................. 34 4 ż 19. ObowiÄ…zki drużyny trakcyjnej w zakresie przygotowania pojazdu trakcyjnego do obsÅ‚ugi urzÄ…dzeÅ„ elektrycznego ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji pociÄ…gów ................................. 36 ż 20. ObowiÄ…zki ZakÅ‚adów ,,PKP Intercity S.A. w zakresie użytkowania taboru pasażerskiego ..................................................................................................................................... 37 ż 21. ObowiÄ…zki rewidentów taboru w zakresie przygotowania pojazdów kolejowych pod wzglÄ™dem ogrzewania ....................................................................................................................... 39 ż 22. ObowiÄ…zki elektromontera taboru kolejowego ..................................................................... 40 ROZDZIAA V ZASADY BEZPIECZECSTWA PRACY PRZY OBSAUDZE, UTRZYMANIU I KONSERWACJI URZDZEC OGRZEWCZYCH, WENTYLACJI I KLIMATYZACJI WAGONÓW PASAÅ»ERSKICH, ELEKTRYCZNYCH ZESPOAÓW TRAKCYJNYCH ORAZ URZDZEC DO ZASILANIA ICH WYSOKIM NAPICIEM ......................................................... 43 ż 23. BezpieczeÅ„stwo pracy przy elektrycznym zasilaniu wagonów i elektrycznych zespołów trakcyjnych wysokim napiÄ™ciem ....................................................................................................... 43 ż 24. BezpieczeÅ„stwo pracy przy ogrzewaniu olejowym i wodnym wagonów ........................ 51 ROZDZIAA VI PIERWSZA POMOC W PRZYPADKACH PORAÅ»ENIA PRDEM ELEKTRYCZNYM............................................................................................................................... 52 ż 25. Zasady ogólne ........................................................................................................................... 52 ż 26. Uwalnianie porażonego spod dziaÅ‚ania prÄ…du elektrycznego o napiÄ™ciu do 1000 V ..... 53 ż 27. Uwalnianie porażonego spod dziaÅ‚ania prÄ…du elektrycznego o napiÄ™ciu powyżej 1000 V ............................................................................................................................................................... 54 ż 28. Ocena stanu poszkodowanego i pierwsza pomoc w przypadku porażenia prÄ…dem elektrycznym........................................................................................................................................ 55 ż 29. PostÄ™powanie ratownicze w nagÅ‚ym zatrzymaniu krążenia ............................................... 57 ROZDZIAA VII PIERWSZA POMOC W INNYCH WYPADKACH ............................................... 65 ż 30. Zranienia .................................................................................................................................... 65 ż 31. ZÅ‚amania i zwichniÄ™cia ............................................................................................................. 66 ż 32. Oparzenia termiczne ................................................................................................................ 67 ż 33. Oparzenia chemiczne .............................................................................................................. 68 ż 34. Odmrożenia ............................................................................................................................... 69 ż 35. Omdlenia .................................................................................................................................... 69 ż 36. Postanowienia koÅ„cowe .......................................................................................................... 70 5 ROZDZIAA I POSTANOWIENIA OGÓLNE ż 1. Cel i zakres instrukcji 1. Instrukcja okreÅ›la postÄ™powanie pracowników zatrudnionych przy utrzymaniu, naprawie i obsÅ‚udze urzÄ…dzeÅ„ i instalacji ogrzewczych, nawiewnych i klimatyzacyjnych w wagonów pasażerskich i elektrycznych zespoÅ‚ach trakcyjnych eksploatowanych przez ,,PKP Intercity S.A. 2. Ze wzglÄ™du na konstrukcjÄ™ elektrycznych zespołów trakcyjnych, niektóre specyficzne postanowienia dotyczÄ…ce eksploatacji tylko tego taboru sÄ… ujÄ™te w Rozdziale III. 3. Ilekroć w Instrukcji jest mowa o wysokim napiÄ™ciu (WN)1, należy przez to rozumieć przyjÄ™te w taborze pasażerskim ,,PKP Intercity S.A. okreÅ›lenia wielkoÅ›ci znamionowych napięć do zasilania obwodów ogrzewczych. ż 2. Ogólne zadania jednostek wykonawczych 1. Należyte i sprawne przygotowanie urzÄ…dzeÅ„ ogrzewczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych wagonów pasażerskich 1 Zgodnie z obowiÄ…zujÄ…cÄ… normÄ… PN IEC 60038 (marzec 1999) nie istnieje podziaÅ‚ napięć na: niskie, Å›rednie, wysokie. OpierajÄ…c siÄ™ na zapisach Karty UIC 550 i wystÄ™pujÄ…cym tam pojÄ™ciem ,,wysokiego napiÄ™cia , do którego Karta zalicza także 1000 V w caÅ‚oÅ›ci instrukcji Bw-62 (Mw-62) przyjÄ™to za wspomnianÄ… KartÄ… zwyczajowo stosowany podziaÅ‚ na: niskie napiÄ™cie i wysokie napiÄ™cie, zdajÄ…c sobie sprawÄ™, że chodzi tu wyÅ‚Ä…cznie, zgodnie z PN IEC 60038, o napiÄ™cie prÄ…du staÅ‚ego lub przemiennego o wartoÅ›ciach znamionowych 1000 V, 1500 V lub 3000 V. 6 oraz elektrycznych zespołów trakcyjnych, zestawionych w pociÄ…gach pasażerskich. 2. Przeprowadzanie zgodnie z obowiÄ…zujÄ…cymi procesami technologicznymi oraz obowiÄ…zujÄ…cymi instrukcjami i dokumentacjami techniczno ruchowymi producentów pojazdów kolejowych, napraw urzÄ…dzeÅ„ ogrzewczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w pociÄ…gach rozpoczynajÄ…cych i koÅ„czÄ…cych bieg oraz usuwanie usterek. 3. Dokonywanie oglÄ™dzin technicznych urzÄ…dzeÅ„ ogrzewczych, nawiewnych i klimatyzacyjnych w czasie planowych przeglÄ…dów. 4. Zapewnienie ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji wagonów i elektrycznych zespołów trakcyjnych zestawionych w skÅ‚adach pociÄ…gów, przed ich odjazdem ze stacji poczÄ…tkowych i w czasie jazdy. 5. Zapewnienie wagonom pasażerskim wyposażonym w przetwornice statyczne WN dostÄ™pu do zródÅ‚a zasilania w ciÄ…gu caÅ‚ego roku. 6. Sprawne i należyte utrzymanie zródÅ‚a ogrzewania w pojazdach trakcyjnych przeznaczonych do prowadzenia pociÄ…gów pasażerskich. 7. Zapewnienie ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji pociÄ…gów na postoju i w czasie podstawiania ich na tory stacyjne przy peronach tam, gdzie jest to niezbÄ™dne). 8. Współpraca drużyn trakcyjnych z rewidentami taboru i drużynami konduktorskimi w celu zapewnienia należytego zasilania wagonowych urzÄ…dzeÅ„ ogrzewczych, wentylacji i klimatyzacji w pociÄ…gach pasażerskich. 9. Formowanie skÅ‚adów pociÄ…gów zgodnie z harmonogramem obrzÄ…dzania na stacji postojowej. 7 10. Zapewnienie odpowiedniego czasu postoju pociÄ…gów na stacjach poczÄ…tkowych i zwrotnych dla należytego przygotowania ich do drogi. 11. Współpraca drużyn konduktorskich w zakresie przekazywania informacji rewidentom taboru lub elektromonterom o zaistniaÅ‚ych usterkach w ogrzewaniu, wentylacji lub klimatyzacji w wagonach i elektrycznych zespoÅ‚ach trakcyjnych podczas jazdy i po przybyciu ich do stacji macierzystej lub zwrotnej. ż 3. Okres ogrzewania 1. Okres gotowoÅ›ci ogrzewania wagonów pasażerskich i elektrycznych zespołów trakcyjnych na sieci kolejowej w ruchu krajowym i miÄ™dzynarodowym trwa przez caÅ‚y rok. Przy temperaturze zewnÄ™trznej poniżej +12ºC obsÅ‚uga pociÄ…gu ma obowiÄ…zek wÅ‚Ä…czenia ogrzewania. W takich przypadkach decyzjÄ™ o wÅ‚Ä…czeniu ogrzewania w pociÄ…gu podejmuje kierownik pociÄ…gu. TemperaturÄ™ ewidencjonuje i podaje kierownikom pociÄ…gów dyspozytor drużyn konduktorskich. Kierownik pociÄ…gu wspólnie z drużynÄ… trakcyjnÄ… zobowiÄ…zany jest do racjonalnego gospodarowania energiÄ… na trasie przebiegu pociÄ…gu. 2. UrzÄ…dzenia ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji wagonów i elektrycznych zespołów trakcyjnych w pociÄ…gach komunikacji krajowej i miÄ™dzynarodowej muszÄ… być sprawne przez caÅ‚y rok. 3. PociÄ…gi zestawione z wagonów wyposażonych w przetwornice statyczne WN należy Å‚Ä…czyć ze sobÄ… oraz 8 pojazdem trakcyjnym sprzÄ™gami ogrzewania elektrycznego w ciÄ…gu caÅ‚ego roku. 4. Wagony pasażerskie z ogrzewaniem nawiewnym, zestawione w skÅ‚adzie pociÄ…gu powinny mieć czynnÄ… wentylacjÄ™ oraz zaÅ‚Ä…czony wyÅ‚Ä…cznik sterowania ogrzewaniem w szafie sterowniczej. 5. Wagony pasażerskie wyposażone w przetwornice statyczne WN i klimatyzacjÄ™ podczas jazdy i na grupach postojowych obowiÄ…zkowo muszÄ… mieć zapewniony dostÄ™p do zródÅ‚a zasilania w ciÄ…gu caÅ‚ego roku. ż 4. Rodzaje ogrzewania wagonów i zródÅ‚a zasilania 1. Wagony pasażerskie mogÄ… posiadać nastÄ™pujÄ…ce rodzaje ogrzewania: 1) parowe; 2) elektryczne konwekcyjne (piecykowe); 3) elektryczne nawiewne (z centralnÄ… nagrzewnicÄ… elektrycznÄ… lub nagrzewnicÄ… elektrycznÄ… wraz z grzejnikami elektrycznymi dodatkowymi); 4) klimatyzacjÄ™; 5) wodne: a) na paliwo staÅ‚e, b) nagrzewnica elektryczna, 6) nawiewne z agregatami olejowymi. 2. yródÅ‚em pary przy ogrzewaniu parowym jest pojazd trakcyjny, lub sieć ogrzewcza z kotÅ‚owniÄ… (jeżeli istnieje). Para ze zródÅ‚a doprowadzana jest do wnÄ™trza wagonu izolowanymi rurami zabudowanymi wzdÅ‚uż jego konstrukcji w podwoziu. 9 Przy czoÅ‚ownicach wagonu przewody ogrzewania parowego zakoÅ„czone sÄ… kurkami koÅ„cowymi, do których podÅ‚Ä…cza siÄ™ sprzÄ™gi ogrzewcze. Wagony wyposażone sÄ… w kurki koÅ„cowe przystosowane do Å‚Ä…czenia miÄ™dzy sobÄ… sprzÄ™gami gumowymi Pintsch`a lub kurki koÅ„cowe przystosowane do półsprzÄ™gów metalowych Friedmana. Od przewodu głównego ogrzewania parowego w wagonie, odprowadzane sÄ… odgaÅ‚Ä™zienia prowadzÄ…ce do wewnÄ™trznego urzÄ…dzenia ogrzewczego. 3. Zasilanie energiÄ… elektrycznÄ…, doprowadzonÄ… do gniazda WN zabudowanego na czoÅ‚ownicy wagonu, może odbywać siÄ™ z pojazdu trakcyjnego lub rozdzielni WN przystosowanej do podgrzewania skÅ‚adów pociÄ…gów. Odbiornikami wewnÄ™trznymi wagonu sÄ… urzÄ…dzenia elektryczne w postaci ogrzewaczy konwekcyjnych, centralnych nagrzewnic elektrycznych powietrza lub wody, przetwornic statycznych i urzÄ…dzeÅ„ klimatyzacyjnych. RolÄ™ przewodu powrotnego, zamykajÄ…cego obwód elektryczny WN speÅ‚niajÄ… przewody powrotne (uziemienia robocze), konstrukcje metalowe wagonów oraz szyny kolejowe. 4. Wagony z indywidualnym ogrzewaniem wodnym wyposażone sÄ… w ukÅ‚ad centralnego ogrzewania wypeÅ‚niony wodÄ… lub innym pÅ‚ynem, który jest noÅ›nikiem energii cieplnej. 5. Niektóre wagony (pocztowe, restauracyjne, socjalne, salonowe) mogÄ… być wyposażone w ogrzewanie nawiewne, w którym podgrzewanie powietrza poprzez wymienniki realizowane jest przez agregat spalajÄ…cy olej opaÅ‚owy. 6. Wagony posiadajÄ…ce aparaturÄ™ do schÅ‚adzania powietrza, zwanÄ… klimatyzatorem, wyposażone sÄ… w przetwornicÄ™ statycznÄ… WN dużej mocy, z której energia elektryczna, po 10 odpowiednim przetworzeniu, zasila agregat sprężajÄ…cy czynnik chÅ‚odniczy. Powietrze zewnÄ™trzne, po ochÅ‚odzeniu w parowniku, wtÅ‚aczane jest do jego wnÄ™trza kanaÅ‚ami zabudowanymi w dolnej części pudÅ‚a (nad podÅ‚ogÄ…) pod oknami. W okresie spadków temperatury zewnÄ™trznej te same kanaÅ‚y sÅ‚użą do wtÅ‚aczania powietrza ogrzanego. ż 5. Systemy ogrzewania stosowane w wagonach pasażerskich Eksploatacja obejmuje wagony pasażerskie z nastÄ™pujÄ…cymi systemami ogrzewania: 1. Ogrzewanie elektryczne WN konwekcyjne: 1) jednonapiÄ™ciowe 3000 V D.C. (prÄ…d staÅ‚y) dla ruchu wewnÄ™trznego; 2) wielonapiÄ™ciowe 1000 V A.C. (prÄ…d przemienny) 16 T! Hz, 1500 V D.C. , 1500 V A.C. 50 Hz, 3000 V D.C. (wagony przystosowane do komunikacji miÄ™dzynarodowej). 2. Ogrzewanie elektryczne WN nawiewne: 1) jednonapiÄ™ciowe 3000 V D.C. (dla ruchu wewnÄ™trznego); 2) wielonapiÄ™ciowe 1000 V A.C. (prÄ…d przemienny) 16 T! Hz, 1500 V D.C. , 1500 V A.C. 50 Hz, 3000 V D.C. (wagony przystosowane do komunikacji miÄ™dzynarodowej), 3000 V A.C. 50 Hz (wagony przystosowane do komunikacji z kolejami wschodnimi). 3. Klimatyzacja. 1) jednonapiÄ™ciowe 3000 V D.C. (dla ruchu wewnÄ™trznego); 11 2) wielonapiÄ™ciowe 1000 V A.C. (prÄ…d przemienny) 16 T! Hz, 1500 V D.C. , 1500 V A.C. 50 Hz, 3000 V D.C. (wagony przystosowane do komunikacji miÄ™dzynarodowej), 3000 V A.C. 50 Hz (wagony przystosowane do komunikacji z kolejami wschodnimi). 4. Centralne ogrzewanie wodne stosowane w wagonach salonowych, sypialnych, sÅ‚użbowych i niektórych specjalnych. 5. Ogrzewanie nawiewne z agregatu ogrzewczego olejowego. ż 6. Zestawienie skÅ‚adu pociÄ…gu 1. Do pociÄ…gu pasażerskiego mogÄ… być wÅ‚Ä…czone tylko takie wagony oraz elektryczne zespoÅ‚y trakcyjne, które posiadajÄ… sprawne urzÄ…dzenia ogrzewcze, wentylacyjne lub klimatyzacyjne, speÅ‚niajÄ…ce wymogi dla danego rodzaju pociÄ…gu na caÅ‚ej trasie jego przebiegu (wg wÅ‚aÅ›ciwego planu zestawienia pociÄ…gów pasażerskich do wewnÄ™trznego rozkÅ‚adu jazdy). 2. Do pociÄ…gu pasażerskiego może być wÅ‚Ä…czony pojazd kolejowy z niesprawnym ogrzewaniem, jeżeli jest on niedostÄ™pny dla podróżnych i jest kierowany do naprawy lub jednostki macierzystej z zastrzeżeniem zapisu ust. 4. 3. Każdy wagon pasażerski oraz elektryczny zespół trakcyjny przed wÅ‚Ä…czeniem do pociÄ…gu powinien być przygotowany przez uprawnionych pracowników w sposób zapewniajÄ…cy bezawaryjnÄ… pracÄ™ urzÄ…dzeÅ„ elektrycznych na trasie przebiegu pociÄ…gu. 4. Do skÅ‚adu pociÄ…gu mogÄ… być wÅ‚Ä…czone wagony nie posiadajÄ…ce instalacji elektrycznego ogrzewania, wentylacji 12 lub klimatyzacji, lecz w tym przypadku powinny one być wyposażone w sprzÄ™gi WN do poÅ‚Ä…czeÅ„ miÄ™dzy wagonami oraz przelotowy przewód główny ogrzewania elektrycznego. Wagony nie posiadajÄ…ce sprzÄ™gów ogrzewania elektrycznego oraz przelotowego przewodu głównego ogrzewania elektrycznego mogÄ… zostać wÅ‚Ä…czone do pociÄ…gu ogrzewanego elektrycznie tylko na jego koÅ„cu (pod warunkiem, że pociÄ…g nie zmienia kierunku jazdy). 5. Wagony przewidziane do kursowania w komunikacji miÄ™dzynarodowej na ostojnicy wagonu muszÄ… posiadać napisy wg umowy RIC oraz muszÄ… posiadać urzÄ…dzenia elektrycznego ogrzewania lub klimatyzacji zgodnie z Europejskim Planem Dostawy Wagonów. 6. Ustawienie czoÅ‚a skÅ‚adu pociÄ…gu na torach postojowych powinno uwzglÄ™dniać jego Å‚atwość podÅ‚Ä…czenia do torowego punktu ogrzewania elektrycznego WN. 13 ROZDZIAA II OGRZEWANIE, WENTYLACJA I KLIMATYZACJA POCIGÓW PASAÅ»ERSKICH NA POSTOJU I W RUCHU ż 7. Warunki techniczne podgrzewania, wentylacji i klimatyzacji skÅ‚adów pociÄ…gów na postoju 1. Podgrzewanie skÅ‚adu pociÄ…gu na stacji postojowej należy rozpocząć z takim wyprzedzeniem, aby w chwili podstawienia go na tory stacyjne przy peronach temperatura wewnÄ…trz wagonu wynosiÅ‚a minimum +14ºC. O czasie rozpoczÄ™cia podgrzewania skÅ‚adu pociÄ…gu decyduje rewident taboru w oparciu o harmonogram podgrzewania skÅ‚adów pociÄ…gów. Na stacjach, gdzie nie ma posterunku rewizji technicznej wagonów, decyzjÄ™ podejmuje kierownik pociÄ…gu. 2. Wagony pasażerskie oraz elektryczne zespoÅ‚y trakcyjne w których zimÄ… zbiorniki wodne pozostajÄ… napeÅ‚nione, powinny mieć zapewnione podgrzewanie ciÄ…gÅ‚e (lub przerywane) w takim stopniu, aby temperatura wewnÄ…trz wagonu utrzymywaÅ‚a siÄ™ stale powyżej 0ºC. Dotyczy to również taboru wyposażonego w zamkniÄ™ty system toalet, w celu niedopuszczenia do zamarzniÄ™cia instalacji wodno-sanitarnej. 3. W wagonach z klimatyzacjÄ…, warunkiem szybkiego osiÄ…gniÄ™cia żądanej temperatury w ich wnÄ™trzu jest zamkniÄ™cie wszystkich drzwi i okien. 14 4. W zależnoÅ›ci od stanu wyposażenia stacji lub torów postojowych, podgrzewanie skÅ‚adów pociÄ…gów może odbywać siÄ™: 1) z torowych punktów ogrzewania elektrycznego, zasilanych z rozdzielni WN, przystosowanych do podgrzewania skÅ‚adów pociÄ…gów; 2) z pojazdu trakcyjnego stanowiÄ…cego zródÅ‚o ogrzewania (zasilania WN). 5. Harmonogram podgrzewania skÅ‚adów pociÄ…gów w okresie grzewczym, dla każdej stacji postojowej lub torów odstawczych, powinien zostać opracowany przed każdÄ… zmianÄ… rozkÅ‚adu jazdy przez ,,PKP Intercity S.A. (użytkownika wagonu) i uzgodniony z zainteresowanymi ZakÅ‚adami i innymi podmiotami biorÄ…cymi udziaÅ‚ w technicznym przygotowaniu skÅ‚adu pociÄ…gu do drogi. 6. W harmonogramie powinien być wskazany rodzaj i zródÅ‚o zasilania ogrzewania poszczególnych skÅ‚adów pociÄ…gów. 7. Harmonogram lub wyciÄ…g z harmonogramu powinien być umieszczony na widocznym miejscu posterunku: rewidentów, elektromonterów, manewrowych, w rozdzielniach do elektrycznego podgrzewania skÅ‚adów pociÄ…gów oraz na stanowiskach pracy biorÄ…cych udziaÅ‚ w przygotowaniu, obrzÄ…dzaniu i zestawianiu skÅ‚adów pociÄ…gów. 8. Harmonogram powinien uwzglÄ™dniać skÅ‚ady pociÄ…gów zestawione z wagonów, które muszÄ… być zasilane energiÄ… elektrycznÄ… WN przez caÅ‚y rok. 9. Dopuszcza siÄ™ awaryjne podstawienie skÅ‚adu pociÄ…gu o temperaturze wewnÄ…trz wagonów poniżej +14ºC, jeżeli zostanie stwierdzona sprawność dziaÅ‚ania urzÄ…dzeÅ„ ogrzewczych (skÅ‚ad pociÄ…gu zostanie dogrzany podczas jazdy). 15 ż 8. AÄ…czenie i rozÅ‚Ä…czanie sprzÄ™gów elektrycznego zasilania WN pomiÄ™dzy pojazdami kolejowymi lub wagonu z torowym punktem zasilania w energiÄ™ elektrycznÄ… 1. Pojazd trakcyjny wyznaczony do prowadzenia pociÄ…gu pasażerskiego powinien mieć sprawne urzÄ…dzenia do ogrzewania pociÄ…gu. 2. Po dojezdzie pojazdu trakcyjnego do skÅ‚adu pociÄ…gu wyznaczony pracownik Å‚Ä…czy sprzÄ™g Å›rubowy i przewody powietrzne. 3. W celu zasilenia przewodu ogrzewania elektrycznego skÅ‚adu pociÄ…gu napiÄ™ciem WN z lokomotywy, rewident taboru zobowiÄ…zany jest do upewnienia siÄ™, że skÅ‚ad pociÄ…gu nie jest zasilany napiÄ™ciem WN z innego zródÅ‚a zasilania (rozÅ‚Ä…czone przewody zasilania z urzÄ…dzenia stacjonarnego lub z innej lokomotywy), po czym wypeÅ‚nia druk Mw-563 ,,Polecenie wÅ‚Ä…czenia prÄ…du w celu elektrycznego ogrzewania wagonów (ZaÅ‚Ä…cznik Nr 1), którego wrÄ™cza maszyniÅ›cie. NastÄ™pnie pojazd trakcyjny ze skÅ‚adem pociÄ…gu Å‚Ä…czy sprzÄ™giem ogrzewania elektrycznego w obsadzie dwuosobowej drużyna trakcyjna, a w przypadku drużyny jednoosobowej maszynista w obecnoÅ›ci drugiego pracownika (rewident taboru lub kierownik pociÄ…gu). 4. Na stacjach, gdzie nie ma posterunku rewizji technicznej wagonów Å‚Ä…czenie sprzÄ™gu elektrycznego ogrzewania pomiÄ™dzy pojazdem trakcyjnym a skÅ‚adem pociÄ…gu a także zaÅ‚Ä…czenie WN odbywa siÄ™ na polecenie kierownika pociÄ…gu, który zobowiÄ…zany jest odnotować godzinÄ™ 16 wydania polecenia w ,,Karcie pracy drużyny trakcyjnej i pojazdów Mt-514. 5. Do Å‚Ä…czenia maszynista lub pomocnik maszynisty używa sprzÄ™gu ogrzewania elektrycznego z wagonu. W przypadku uszkodzenia sprzÄ™gu z wagonu dopuszcza siÄ™ podÅ‚Ä…czenie poprzez sprzÄ™g z pojazdu trakcyjnego. 6. Maszynista lub pomocnik maszynisty przed przystÄ…pieniem do i w trakcie Å‚Ä…czenia sprzÄ™gów ogrzewania elektrycznego miÄ™dzy lokomotywÄ… a skÅ‚adem pociÄ…gu powinni zachować warunki bezpieczeÅ„stwa okreÅ›lone w instrukcji Bbph-1. 7. AÄ…czenia i rozÅ‚Ä…czania sprzÄ™gów ogrzewania elektrycznego pomiÄ™dzy wagonami dokonuje uprawniony pracownik (elektromonter, rewident taboru do tych czynnoÅ›ci przeszkolony i upoważniony), a gdzie nie ma posterunku rewizji technicznej, maszynista (pomocnik maszynisty). 8. Przed przystÄ…pieniem do Å‚Ä…czenia lub rozÅ‚Ä…czania sprzÄ™gu ogrzewania elektrycznego pomiÄ™dzy wagonami należy upewnić siÄ™, czy zostaÅ‚ rozÅ‚Ä…czony sprzÄ™g ogrzewania elektrycznego pomiÄ™dzy wagonem a pojazdem trakcyjnym lub urzÄ…dzeniem stacjonarnym oraz czy zostaÅ‚y opuszczone pantografy lokomotywy elektrycznej, a w przypadku lokomotywy spalinowej z prÄ…dnicÄ… do ogrzewania wagonów czy zostaÅ‚ wyÅ‚Ä…czony silnik. 9. AÄ…czenie wtyczki sprzÄ™gu ogrzewania elektrycznego wagonu z lokomotywÄ… lub pomiÄ™dzy wagonami należy dokonać stojÄ…c na zewnÄ…trz zderzaków w nastÄ™pujÄ…cy sposób: 1) dzwigniÄ™ zaciskowÄ… gniazda sprzÄ™gu po przekrÄ™ceniu kluczem w lewo o kÄ…t 90º podnieść do góry w celu odblokowania rygla (dla gniazd typu ASG) lub po odblokowaniu kluczem rygla zamka podnieść pokrywkÄ™ zasÅ‚aniajÄ…cÄ… wlot do gniazda (dla gniazd typu 88.1000 w zestawie ZW1); 17 2) wyjąć wtyczkÄ™ z osÅ‚ony wtyczki (gniazda Å›lepego) po uprzednim odryglowaniu kluczem zamka i zdecydowanym ruchem wprowadzić do gniazda sprzÄ™gu. WtyczkÄ™ należy wcisnąć na gÅ‚Ä™bokość, aby odchylona klapa swym zabezpieczeniem oparÅ‚a siÄ™ o część Å›rodkowÄ… rÄ™kojeÅ›ci wtyczki; 3) przy gniazdach typu ASG zabezpieczenie wtyczki przed wypadniÄ™ciem z gniazda wykonać przez opuszczenie pokrywki zabezpieczajÄ…cej gniazda sprzÄ™gu i przekrÄ™cenia kluczem w prawo o kÄ…t 90º (jeżeli gniazdo posiada tzw. ryglowanie). 10. WkÅ‚adanie i wyjmowanie wtyczek do i z gniazd sprzÄ™gu WN należy wykonywać wyÅ‚Ä…cznie rÄ™cznie. Zabrania siÄ™ wykonywania tych czynnoÅ›ci przy pomocy mÅ‚otka, Å‚omów i innych narzÄ™dzi jak również rozÅ‚Ä…czania sprzÄ™gów WN przez szarpanie wagonami przy rozpiÄ™tych sprzÄ™gach Å›rubowych. 11. Po zakoÅ„czeniu Å‚Ä…czenia sprzÄ™gów należy z pojazdu trakcyjnego wÅ‚Ä…czyć zasilanie urzÄ…dzeÅ„ WN w skÅ‚adzie pociÄ…gu z zachowaniem warunku okreÅ›lonego w ust.3. 12. Przed przystÄ…pieniem do rozÅ‚Ä…czania sprzÄ™gu ogrzewania elektrycznego pomiÄ™dzy lokomotywÄ… a wagonem, maszynista lub pomocnik maszynisty powinien zachować warunki bezpieczeÅ„stwa okreÅ›lone w instrukcji Bbph-1. Po stwierdzeniu, że wymienione czynnoÅ›ci zostaÅ‚y wykonane można dokonać rozÅ‚Ä…czenia sprzÄ™gu wg nastÄ™pujÄ…cej kolejnoÅ›ci: 1) po wÅ‚ożeniu klucza do gniazda sprzÄ™gu i przekrÄ™ceniu w lewo o kÄ…t 90º, należy unieść pokrywkÄ™ zabezpieczajÄ…cÄ… gniazda w celu umożliwienia wyciÄ…gniÄ™cia wtyczki z gniazda; 18 2) wtyczkÄ™ po wyciÄ…gniÄ™ciu z gniazda sprzÄ™gu zawiesić w osÅ‚onie wtyczki (gniezdzie Å›lepym) umieszczonej na Å›cianie czoÅ‚owej wagonu; 3) pokrywkÄ™ gniazda sprzÄ™gu opuÅ›cić, zaryglować dzwigniÄ™ lub pokrywkÄ™ i zabezpieczyć kluczem przed samoczynnym otwarciem; 4) zabezpieczyć wtyczkÄ™ sprzÄ™gu przed wypadniÄ™ciem z osÅ‚ony wtyczki (gniazda Å›lepego) przez odpowiednie ustawienie kluczem blokady mechanicznej w zamku; 5) zabrać klucze do sprzÄ™gów i przechować w wyznaczonym miejscu na lokomotywie. 13. Po dokonaniu czynnoÅ›ci rozÅ‚Ä…czenia sprzÄ™gu ogrzewania elektrycznego należy rozÅ‚Ä…czać pozostaÅ‚e sprzÄ™gi w nastÄ™pujÄ…cej kolejnoÅ›ci: sprzÄ™g zdalnego sterowania (UIC), powietrzny sprzÄ™g zasilajÄ…cy, sprzÄ™g hamulcowy a nastÄ™pnie sprzÄ™g Å›rubowy lub samoczynny. 14. AÄ…czenie i rozÅ‚Ä…czenie sprzÄ™gów ogrzewania elektrycznego pomiÄ™dzy skÅ‚adem pociÄ…gu a torowym punktem zasilania wykonuje upoważniony i uprawniony elektromonter. ż 9. Podgrzewanie elektryczne, wentylacja i klimatyzacja skÅ‚adu pociÄ…gu na postoju 1. Przed podÅ‚Ä…czeniem zródÅ‚a energii WN dla zasilania skÅ‚adu pociÄ…gu elektromonter powinien: 1) sprawdzić stan urzÄ…dzeÅ„ ogrzewania elektrycznego, wentylacji i klimatyzacji w poszczególnych wagonach skÅ‚adu pociÄ…gu; 2) sprawdzić stan gniazd sprzÄ™gowych WN. Gniazda, które nie bÄ™dÄ… braÅ‚y udziaÅ‚u w zasilaniu energiÄ… WN dokÅ‚adnie 19 zamknąć i zaryglować, sprzÄ™gi podwiesić w osÅ‚onach wtyczek (gniazdach Å›lepych); 3) przed wÅ‚Ä…czeniem zasilania do ogrzewania, wentylacji lub klimatyzacji sprawdzić stan uszynieÅ„ roboczych, ochronnych i rezystorów obejść prÄ…dowych. Wszystkie linki ochronne przy pudÅ‚ach i wózkach poszczególnych wagonów muszÄ… być dokÅ‚adnie wlutowane lub zaprasowane do koÅ„cówek i dokrÄ™cone; 4) ustawić w poÅ‚ożenie ,,1 dzwigniÄ™ odÅ‚Ä…cznika głównego ogrzewania elektrycznego pod wagonem; 5) na tablicy rozdzielczej każdego wagonu ustawić wyÅ‚Ä…czniki samoczynne zwiÄ…zane z ogrzewaniem, wentylacjÄ… i klimatyzacjÄ… (sprawdzić opisy nad wyÅ‚Ä…cznikami) w pozycje ,,zaÅ‚Ä…czone ; 6) w celu zapobieżenia nadmiernemu wychÅ‚odzeniu wagonu, zamrożenia instalacji wodnych i fekaliów w przypadku zamkniÄ™tych systemów WC należy: a) w wagonach z ogrzewaniem konwekcyjnym ustawić na tablicy sterowniczej wyÅ‚Ä…cznik sterowania ogrzewaniem w pozycji: ź - dla podgrzewania wagonu podczas dÅ‚uższych postojów na torach odstawczych, 1/1 dla podgrzewania wagonu do temperatury ustawionej indywidualnie w poszczególnych przedziaÅ‚ach, b) w wagonach z klimatyzacjÄ… wÅ‚Ä…czyć na tablicy sterowniczej ukÅ‚ad ogrzewania i klimatyzacji odpowiednim wyÅ‚Ä…cznikiem lub przyciskiem (uruchomienie ukÅ‚adu nastÄ™puje automatycznie po wzbudzeniu przetwornicy statycznej). 2. Po zestawieniu skÅ‚adu pociÄ…gu na stacji poczÄ…tkowej i po dokonaniu czynnoÅ›ci wymienionych w ust.1 elektromonter 20 taboru dokonuje, tylko w stanie beznapiÄ™ciowym, poÅ‚Ä…czenia sprzÄ™gów WN. AÄ…czenia sprzÄ™gów WN dokonuje siÄ™ tylko z jednej strony tj. pojedynczo miÄ™dzy każdym z wagonów. 3. O gotowoÅ›ci skÅ‚adu pociÄ…gu do podgrzewania elektrycznego, elektromonter zgÅ‚asza rewidentowi taboru odpowiadajÄ…cemu za przygotowanie skÅ‚adu pociÄ…gu. 4. Rewident taboru przed wydaniem polecenia na druku Mw-563 (zaÅ‚Ä…cznik Nr 1) na wÅ‚Ä…czenie zasilania elektromonterowi obsÅ‚ugujÄ…cemu rozdzielniÄ™ WN lub maszyniÅ›cie pojazdu trakcyjnego obowiÄ…zany jest upewnić siÄ™, czy tor jest zamkniÄ™ty a skÅ‚ad pociÄ…gu jest przygotowany do zaÅ‚Ä…czenia WN. 5. PodÅ‚Ä…czenie sprzÄ™gu ogrzewania i wÅ‚Ä…czenie napiÄ™cia w celu zasilania skÅ‚adu pociÄ…gu na torach postojowych należy wykonać na pisemne polecenie rewidenta taboru (druk serii Mw-563 ZaÅ‚Ä…cznik Nr 1), dorÄ™czone dyżurnemu elektromonterowi obsÅ‚ugujÄ…cemu rozdzielniÄ™ do elektrycznego zasilania wagonów lub maszyniÅ›cie pojazdu trakcyjnego. KopiÄ™ wystawionego polecenia na druku Mw-563 rewident taboru pozostawia w bloczku, który powinien być przechowywany przez okres jednego roku na posterunku rewizji technicznej wagonów. 6. Po zaÅ‚Ä…czeniu zasilania elektrycznego WN instalacji wagonowej, elektromonter przygotowujÄ…cy skÅ‚ad pociÄ…gu do podgrzewania, wentylacji lub klimatyzacji kolejno wÅ‚Ä…cza i sprawdza dziaÅ‚anie urzÄ…dzeÅ„ w poszczególnych wagonach i przedziaÅ‚ach. 7. Podczas ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji wagonów na torach postojowych, elektromonter kontroluje stan dziaÅ‚ania tych urzÄ…dzeÅ„ oraz zwraca także uwagÄ™ na prawidÅ‚owÄ… pracÄ™ przetwornic statycznych WN/NN (niskiego napiÄ™cia). 21 8. Nie należy dopuszczać do wydÅ‚użania czasu podgrzewania wagonów, gdyż pociÄ…ga to nieuzasadnione zużycie energii elektrycznej. 9. Przed rozpoczÄ™ciem podgrzewania lub klimatyzowania należy zamknąć wszystkie drzwi, okna i wywietrzniki w ogrzewanym wagonie. 10. W przypadku stwierdzenia nieprawidÅ‚owoÅ›ci w dziaÅ‚aniu urzÄ…dzeÅ„ ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji lub przetwornic statycznych, elektromonter powiadamia obsÅ‚ugÄ™ rozdzielni WN lub maszynistÄ™ pojazdu trakcyjnego o koniecznoÅ›ci wyÅ‚Ä…czenia zasilania WN oraz rozÅ‚Ä…czenia sprzÄ™gu ogrzewania pomiÄ™dzy zródÅ‚em zasilania a wagonami. 11. Każde żądanie wyÅ‚Ä…czenia zasilania WN musi być udokumentowane wpisem i podpisem dokonanym przez żądajÄ…cego na drugiej stronie druku Mw-563 o treÅ›ci: ,,wyÅ‚Ä…czono WN z powodu naprawy wagonu Nr .. lub przyczyn technicznych . Powyższe nie obowiÄ…zuje w przypadku zagrożenia pożarowego lub porażenia prÄ…dem elektrycznym. 12. Każde ponowne podÅ‚Ä…czenie sprzÄ™gu oraz wÅ‚Ä…czenie napiÄ™cia do uprzednio zasilanego skÅ‚adu pociÄ…gu wymaga wystawienia nowego druku Mw-563. 13. Zasilanie WN skÅ‚adów pociÄ…gów lub pojedynczych wagonów należy odnotować w dzienniku pracy rozdzielni WN. 14. W przypadku zawieszenia siÄ™ pracy przetwornicy statycznej WN w którymkolwiek z wagonów zestawionych w skÅ‚adzie pociÄ…gu, dopuszcza siÄ™ na polecenie kierownika pociÄ…gu wyÅ‚Ä…czenie zasilania przewodu ogrzewania elektrycznego skÅ‚adu pociÄ…gu wyÅ‚Ä…cznikiem ogrzewania w kabinie maszynisty oraz ponowne jego zaÅ‚Ä…czenie na polecenie kierownika pociÄ…gu. Powód wydania polecenia zaÅ‚Ä…czenia 22 zasilania przewodu ogrzewania elektrycznego skÅ‚adu pociÄ…gu powinien zostać odnotowany w ,,Karcie pracy drużyny trakcyjnej i pojazdów Mt-514. ż 10. Podgrzewanie wagonów z indywidualnym ogrzewaniem i ich przygotowanie do drogi 1. Przed napeÅ‚nieniem instalacji grzewczej wagonu wodÄ… lub innym noÅ›nikiem energii cieplnej (przy kotle grzewczym powinna znajdować siÄ™ informacja dotyczÄ…ca rodzaju czynnika grzewczego, jakim napeÅ‚niany jest ukÅ‚ad w wagonie, jeÅ›li jest on inny niż woda), należy zamknąć kurki spustowe. Po napeÅ‚nieniu instalacji, na krótki okres (ok. 3-5 min.) uruchomić pompy obiegowe w celu odpowietrzenia ukÅ‚adu grzewczego. Po odpowietrzeniu należy sprawdzić poziom wody w szkle wodowskazowym lub ciÅ›nienie na manometrze i w miarÄ™ potrzeby dopeÅ‚nić. Rozpalić w piecu i za pomocÄ… odpowiedniego ustawienia drzwiczek popielnika regulować dopÅ‚yw powietrza w taki sposób, żeby temperatura wody wypÅ‚ywajÄ…cej nie przekraczaÅ‚a 95ºC. 2. Podczas czynnego ogrzewania, zarówno na postoju, jak i w czasie jazdy pociÄ…gu, ubytki wody w ukÅ‚adzie centralnego ogrzewania należy stale uzupeÅ‚niać ze zbiornika wody użytkowej, aby uniknąć przepalenia pieca. Ponadto w takim przypadku należy ogieÅ„ natychmiast ugasić. 3. Jeżeli w okresie zimowym przy temperaturze poniżej 0ºC odczepiany wagon od skÅ‚adu ma być wkrótce znów użyty, 23 należy w piecu podtrzymywać ogieÅ„, a w rurach krążenie ciepÅ‚ej wody. Z wagonu nie używanego do dalszej eksploatacji w okresie zimowym przy temperaturze poniżej 0ºC należy usunąć ogieÅ„ z pieca i wypuÅ›cić wodÄ™ ze wszystkich zbiorników, rur i grzejników, a z pompki rÄ™cznej poprzez kilkukrotne jej uruchomienie przez kurki odwadniajÄ…ce, jeżeli ciecz w rurach instalacji ogrzewczej nie ma dodanego czynnika zapobiegajÄ…cego zamarzaniu. Obiegi wagonów należy planować tak, aby maksymalnie ograniczyć konieczność opróżniania i ponownego napeÅ‚niania cieczÄ… grzewczÄ… instalacji w wagonach. 4. Pracownik odpowiedzialny za obsÅ‚ugÄ™ wagonu z ogrzewaniem wodnym obowiÄ…zany jest: 1) zabezpieczyć dostateczny zapas opaÅ‚u i wody; 2) obsÅ‚ugiwać urzÄ…dzenia przydzielonego wagonu wedÅ‚ug instrukcji producenta ukÅ‚adu grzewczego; 3) sprawdzać poziom wody w zbiorniku wyrównawczym (w szkle wodowskazu); 4) przy niskich temperaturach zewnÄ™trznych, w celu przyspieszenia obiegu grzanej wody, wyÅ‚Ä…czyć cyklicznie pompÄ™ cyrkulacyjnÄ… wymuszajÄ…cÄ… obieg wody; 5) w wagonach z elektrycznymi wymiennikami ciepÅ‚a (np. FAGA) przy wÅ‚Ä…czonym grzaniu nadzorować pracÄ™ pompy zapewniajÄ…cej cyrkulacjÄ™ wody. 24 ż 11. Ogrzewanie elektryczne, wentylacja i klimatyzacja wagonów w czasie jazdy pociÄ…gu 1. Drużyna konduktorska powinna znać ogólnÄ… budowÄ™ wagonów pod wzglÄ™dem ich wyposażenia i zasad dziaÅ‚ania urzÄ…dzeÅ„ elektrycznych. 2. Ustawić odpowiedniÄ… pozycjÄ™ Å‚Ä…czników (pokrÄ™teÅ‚ lub przycisków) w wagonowej szafie sterowniczej. 3. Drużyna konduktorska przez caÅ‚y czas biegu pociÄ…gu powinna czuwać nad sprawnym dziaÅ‚aniem ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji wagonów. 4. Wagon, który na skutek powstaÅ‚ych uszkodzeÅ„ w urzÄ…dzeniach elektrycznych może zagrażać bezpieczeÅ„stwu ruchu, powinien być na najbliżej stacji wyÅ‚Ä…czony ze skÅ‚adu pociÄ…gu. W takim przypadku decyzjÄ™ o wyÅ‚Ä…czeniu uszkodzonego wagonu podejmuje kierownik pociÄ…gu, a jeÅ›li na stacji znajduje siÄ™ posterunek rewizji technicznej wagonów, rewident taboru. 5. W przypadku wyÅ‚Ä…czenia wagon ze skÅ‚adu pociÄ…gu powinien on zostać zabezpieczony przed zbiegniÄ™ciem, zbiorniki wodne WC odwodnione, wyÅ‚Ä…czniki samoczynne w szafie sterowniczej w pozycji ,,wyÅ‚Ä…czone i wszystkie drzwi wejÅ›ciowe zamkniÄ™te i zabezpieczone zamkiem typu ,,kwadrat . 25 ż 12. ObsÅ‚uga ogrzewania nawiewnego, wentylacji i klimatyzacji w wagonach Przy zaÅ‚Ä…czonym poprzez sprzÄ™g elektryczny WN wysokim napiÄ™ciu zasilajÄ…cym, zmiana poÅ‚ożenia Å‚Ä…cznika przechyÅ‚owego lub przycisku w tablicy sterowniczej w pozycjÄ™ ,,zaÅ‚Ä…czone powoduje automatyczne uruchomienie programu ogrzewania lub klimatyzacji. WydajnoÅ›ciÄ… systemu ogrzewania lub klimatyzacji steruje centralny regulator ogrzewania lub komputer pokÅ‚adowy, zależnie od typu wagonu i temperatury zewnÄ™trznej i wewnÄ™trznej w wagonie. 1. W wagonach ,,PKP Intercity S.A. stosuje siÄ™ dwa systemy elektrycznego ogrzewania nawiewnego: 1) ogrzewanie nawiewne jednokanaÅ‚owe; 2) ogrzewanie nawiewne dwukanaÅ‚owe. 2. Poza sezonem wystÄ™powania niskich temperatur, zamiast ogrzewania powinien być w wagonach wÅ‚Ä…czony nawiew powietrza zewnÄ™trznego (Å›wieżego). 3. ObsÅ‚uga ogrzewania nawiewnego jednokanaÅ‚owego sprowadza siÄ™ tylko do wÅ‚Ä…czenia w tablicy sterowniczej wagonu, odpowiedniego Å‚Ä…cznika sterujÄ…cego. Funkcjonowanie ogrzewania nawiewnego jednokanaÅ‚owego: 1) ciepÅ‚ym powietrzem ogrzewane sÄ… wszystkie przedziaÅ‚y dla podróżnych, toalety i przedsionki wejÅ›ciowe; 2) instalacja ogrzewcza jest tak wykonana, aby przy 50% zajÄ™toÅ›ci miejsc i temperaturze zewnÄ™trznej -20ºC osiÄ…gnąć temperatury: - w przedziaÅ‚ach dla podróżnych 20ºC+2 - toalety 12ºC+2 - przedsionki wejÅ›ciowe 8ºC+2 26 Kiedy temperatura doprowadzonego powietrza osiÄ…gnie żądanÄ… wartość, wówczas ogrzewanie (sekcje nagrzewnicy) zostaje wyÅ‚Ä…czone, natomiast silnik wentylatora pracuje nadal. Po ochÅ‚odzeniu powietrza w przedziale, regulator temperatury ponownie wÅ‚Ä…cza ogrzewanie (sekcje nagrzewnicy). Procesem cyklicznego zaÅ‚Ä…czania i wyÅ‚Ä…czania styczników ogrzewania steruje centralny procesor. 4. Wentylacja. Obwód sterowania jest zawsze w stanie czuwania, jeÅ›li wentylacja i ogrzewanie sÄ… wÅ‚Ä…czone, poprzez Å‚Ä…cznik przechylny lub przycisk, który znajduje siÄ™ w tablicy sterowniczej. Uruchomienie silnika wentylatora nastÄ™puje automatycznie, wraz z zaÅ‚Ä…czeniem WN, lub nabrania odpowiedniej prÄ™dkoÅ›ci przez jadÄ…cy pociÄ…g i zaÅ‚Ä…czenie Å‚adowania baterii z prÄ…dnicy, gdy napiÄ™cie na zaciskach prÄ…dnicy bÄ™dzie wyższe niż baterii. 5. ObsÅ‚uga ogrzewania nawiewnego dwukanaÅ‚owego jest identyczna jak jednokanaÅ‚owego. Zasada dziaÅ‚ania systemu ogrzewania dwukanaÅ‚owego: 1) istotna różnica tego ukÅ‚adu ogrzewania polega na tym, że do przedziałów pasażerskich powietrze jest doprowadzane dwoma kanaÅ‚ami: a) kanaÅ‚em ciepÅ‚ego powietrza, którym doprowadzane jest powietrze ogrzewane w centralnej nagrzewnicy elektrycznej, b) kanaÅ‚em zimnego powietrza, którym doprowadzane jest powietrze obiegowe (wewnÄ™trzne) lub zimne (zewnÄ™trzne), c) w każdym przedziale pasażerskim zamontowane sÄ… przepustnice przedziaÅ‚owe, których celem jest zamykanie 27 lub otwieranie wylotu z kanaÅ‚u powietrza zimnego. Klapa przepustnicy przedziaÅ‚owej uruchamiana jest elektromagnesem sterowanym termostatem (w wagonach produkcji krajowej) lub w sposób mechaniczny, poprzez nastawnicÄ™ znajdujÄ…cÄ… siÄ™ pod oknem przedziaÅ‚u (wagony produkcji niemieckiej typu YB, XB, Z2); 2) po wÅ‚Ä…czeniu przeÅ‚Ä…cznika w tablicy sterowniczej, uaktywniony zostaje program automatycznego regulowania temperatury. W wagonach z ogrzewaniem dwukanaÅ‚owym regulacja temperatury w kanale ciepÅ‚ego powietrza odbywa siÄ™ za pomocÄ… centralnego regulatora ogrzewania. Wysokość temperatury w przedziale zależna jest od nastawy przedziaÅ‚owego regulatora temperatury. 3) W wagonach typu XB, YB i Z2 (produkcji niemieckiej) indywidualna regulacja temperatury w przedziaÅ‚ach odbywa siÄ™ za pomocÄ… nastawników uruchamianych rÄ™cznie. 6. DziaÅ‚anie urzÄ…dzeÅ„ wentylacji. WÅ‚Ä…czenie wentylatora nastÄ™puje tak, jak przy ogrzewaniu wagonu. DziaÅ‚anie przepustnic powietrza bÄ™dzie takie, jak w ukÅ‚adzie ogrzewania wagonu. W wagonach produkcji krajowej, wentylacja wystÄ™puje tylko w przypadku, gdy temperatura zewnÄ™trzna jest wyższa od +20ºC. Jeżeli temperatura zewnÄ™trzna jest niższa od +20ºC a wyższa od +10ºC, wówczas uruchomienie wentylacji nastÄ™puje, gdy przynajmniej osiem przedziałów osiÄ…gnie temperaturÄ™ nastawy termostatów (regulator temperatury). 7. DziaÅ‚anie urzÄ…dzeÅ„ klimatyzacji. Uruchomienie ukÅ‚adu klimatyzacji nastÄ™puje automatycznie, po zaÅ‚Ä…czeniu WN i przetwornicy statycznej, poprzez wÅ‚Ä…czenie Å‚Ä…cznika w tablicy sterowniczej. 28 Warunkiem osiÄ…gniÄ™cia szybkiego efektu klimatyzacji jest zamkniÄ™cie okien i drzwi przedziaÅ‚owych i wejÅ›ciowych wagonu. Temperatura w przedziaÅ‚ach zależna jest od ustawienia pokrÄ™teÅ‚ regulatorów temperatury. Przy ustawieniu pokrÄ™tÅ‚a regulatora w poÅ‚ożenie ,,minimalne uzyskujemy najniższÄ… temperaturÄ™, natomiast przy ustawieniu pokrÄ™tÅ‚a w poÅ‚ożenie ,,maksymalne uzyskujemy podwyższenie temperatury poprzez zaÅ‚Ä…czenie dodatkowych grzejników, zabudowanych pod oknami przedziałów. ż 13. Utrzymanie wagonowych sprzÄ™gów ogrzewania elektrycznego Utrzymanie wagonowych sprzÄ™gów ogrzewania powinno odbywać siÄ™ zgodnie z DokumentacjÄ… Techniczno RuchowÄ…, DokumentacjÄ… Systemu Utrzymania wagonu, oraz obowiÄ…zujÄ…cymi instrukcjami. 29 ROZDZIAA III OGRZEWANIE ELEKTRYCZNYCH ZESPOAÓW TRAKCYJNYCH NA POSTOJU I W RUCHU ż 14. Warunki techniczne podgrzewania pociÄ…gów zÅ‚ożonych z elektrycznych zespołów trakcyjnych na postoju 1. Podgrzewanie pociÄ…gu zÅ‚ożonego z elektrycznych zespołów trakcyjnych na stacji postojowej, należy rozpocząć z takim wyprzedzeniem, aby w chwili podstawienia go na tory stacyjne przy peronach, temperatura wewnÄ…trz wagonów wynosiÅ‚a minimum +14ºC. 2. Harmonogram podgrzewania poszczególnych pociÄ…gów, zÅ‚ożonych z elektrycznych zespołów trakcyjnych w okresie obniżonej temperatury, dla poszczególnych stacji postojowych i torów odstawczych, powinien być opracowany przed każdÄ… zmianÄ… rozkÅ‚adu jazdy, przez ,,PKP Intercity S.A. (użytkownika ezt) i uzgodniony z zainteresowanymi ZakÅ‚adami i innymi podmiotami, biorÄ…cymi udziaÅ‚ w technicznym przygotowaniu pociÄ…gów do drogi. 3. Dopuszcza siÄ™ awaryjne podstawianie na tory stacyjne przy peronach pociÄ…gu, zÅ‚ożonego z elektrycznych zespołów trakcyjnych, w którego wagonach temperatura jest niższa od +14ºC, jeżeli sprawność urzÄ…dzeÅ„ ogrzewczych zapewni jego dogrzanie do wymaganej temperatury w czasie jazdy. 30 4. Podczas wykonywania wÅ‚aÅ›ciwej dla danego pociÄ…gu próby hamulca, lub oglÄ™dzin technicznych, zabrania siÄ™ wchodzenia pod wagony elektrycznych zespołów trakcyjnych i dotykania przewodów powrotnych ogrzewania. ż 15. Podgrzewanie elektrycznych zespołów trakcyjnych 1. Ogrzewanie pociÄ…gu, zÅ‚ożonego z elektrycznych zespołów trakcyjnych, należy rozpocząć po jego przyjÄ™ciu i uruchomieniu przez drużynÄ™ trakcyjnÄ… (zgodnie z DTR) oraz po zamkniÄ™ciu wszystkich otwartych drzwi, okien i wywietrzników. 2. Ogrzewanie pociÄ…gu wÅ‚Ä…cza zasadniczo drużyna trakcyjna, która bÄ™dzie go obsÅ‚ugiwaÅ‚a, zgodnie z harmonogramem pracy drużyn trakcyjnych. NastÄ™pnie pracownik drużyny trakcyjnej dokonuje sprawdzenia prawidÅ‚owoÅ›ci dziaÅ‚ania ogrzewania lub klimatyzacji w pociÄ…gu. 3. Czynność sprawdzenia, czy ogrzewanie dziaÅ‚a prawidÅ‚owo należy powtórzyć po upÅ‚ywie okoÅ‚o poÅ‚owy czasu przeznaczonego na ogrzewanie. 4. W przypadku stwierdzenia nieprawidÅ‚owoÅ›ci w ogrzewaniu pociÄ…gu, należy powiadomić dyspozytora trakcji, który podejmuje decyzjÄ™ o koniecznoÅ›ci dokonania naprawy obwodu ogrzewania, bÄ…dz wymiany elektrycznego zespoÅ‚u trakcyjnego na sprawny. Rodzaj uszkodzenia maszynista wpisuje do książki pokÅ‚adowej pojazdu z napÄ™dem. 31 ż 16. Ogrzewanie i klimatyzacja elektrycznych zespołów trakcyjnych w czasie jazdy 1. Obwody ogrzewania i klimatyzacji powinny być zaÅ‚Ä…czone przez caÅ‚y czas podczas prowadzenia pociÄ…gu. 2. Maszynista, zaÅ‚Ä…czajÄ…c obwody ogrzewania lub klimatyzacji, dokonuje zaprogramowania odpowiedniej temperatury w przedziaÅ‚ach pasażerskich ezt. Zasadnym jest, aby w okresie zimowym temperatura komfortu wynosiÅ‚a +21ºC, natomiast dla okresu letniego należy przyjmować temperaturÄ™ komfortu w granicach +22÷23ºC, a w dni gorÄ…ce (przy temperaturze zewnÄ™trznej wiÄ™kszej od 25ºC) lub upalne, jeszcze wyższÄ…, tj. do +26ºC. 3. Na żądanie kierownika pociÄ…gu, maszynista zobowiÄ…zany jest dokonać korekty nastawienia temperatury w przedziaÅ‚ach pasażerskich. 32 ROZDZIAA IV OBOWIZKI ZAKAADÓW ,,PKP INTERCITY S.A. W ZAKRESIE OGRZEWANIA POCIGÓW PASAÅ»ERSKICH ż 17. Zadania ZakÅ‚adów ,,PKP Intercity S.A. ZakÅ‚ady ,,PKP Intercity S.A. powinny: 1. Zapewnić, aby pracownicy obsÅ‚ugujÄ…cy ogrzewanie, klimatyzacjÄ™ oraz przetwornice statyczne WN/NN byli corocznie przeszkoleni z ww. zakresu czynnoÅ›ci; 2. Polecać kontrolerom i instruktorom, aby podczas kontroli zwracali szczególnÄ… uwagÄ™ na stan ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji pojazdów kolejowych, oraz na wÅ‚aÅ›ciwÄ… obsÅ‚ugÄ™ tych urzÄ…dzeÅ„ przez drużyny pociÄ…gowe. 3. W oparciu o obowiÄ…zujÄ…cy rozkÅ‚ad jazdy, opracować i uzgodnić z zainteresowanymi jednostkami harmonogramy podgrzewania i klimatyzacji pojazdów kolejowych na torach postojowych. 4. Zapewnić podstawienie pod torowe stanowiska ogrzewcze lub stanowiska zasilania WN pojazdów kolejowych, zgodnie z regulaminem stacyjnym oraz harmonogramem podgrzewania, klimatyzacji i obrzÄ…dzania pojazdów kolejowych na torach postojowych i odjazdowych. 5. Pojazdy trakcyjne do podgrzewania skÅ‚adów pociÄ…gów lub pojedynczych wagonów na torach postojowych, należy dostarczać zgodnie z ustalonym harmonogramem. 33 6. Pojazdy trakcyjne, wyznaczone do obsÅ‚ugi pociÄ…gów pasażerskich muszÄ… posiadać sprawne obwody zasilania energiÄ… elektrycznÄ… WN. ż 18. ObowiÄ…zki drużyny konduktorskiej w zakresie obsÅ‚ugi urzÄ…dzeÅ„ elektrycznego ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji pociÄ…gów 1. Drużyna konduktorska powinna znać kursujÄ…ce pojazdy kolejowe pod wzglÄ™dem ich wyposażenia w urzÄ…dzenia do ogrzewania elektrycznego. 2. Drużyna konduktorska, przyjmujÄ…c pociÄ…g na stacji poczÄ…tkowej ma obowiÄ…zek: 1) sprawdzić zgodność wypeÅ‚nionego wykazu Mw-576 lub Mt-576 ze stanem faktycznym przygotowywanego pociÄ…gu do drogi; 2) żądać od rewidenta taboru lub elektromontera natychmiastowego usuniÄ™cia stwierdzonych niedociÄ…gnięć w zakresie dziaÅ‚ania ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji taboru; 3) odnotować w Raporcie z jazdy (jeżeli w danym pociÄ…gu jest prowadzony) oraz w wykazie Mw-576 lub Mt-576 oraz w książce pokÅ‚adowej pojazdu stwierdzone w czasie jazdy usterki ogrzewania lub klimatyzacji, wzglÄ™dnie pracy przetwornicy statycznej WN. 3. Wszelkie zjawiska mogÄ…ce spowodować pożar w pociÄ…gu powinny być natychmiast zbadane przez drużynÄ™ 34 konduktorskÄ… i w zależnoÅ›ci od zaistniaÅ‚ej sytuacji powinny być natychmiast podjÄ™te Å›rodki zaradcze. 4. W przypadku powstania pożaru w pociÄ…gu postÄ™pować zgodnie z InstrukcjÄ… o prowadzeniu ruchu pociÄ…gów Ir-1. 5. Jeżeli na stacji poczÄ…tkowej, bÄ…dz koÅ„cowej biegu pociÄ…gu nie ma posterunku rewizji technicznej wagonów a drużyna trakcyjna jest jednoosobowa, kierownik pociÄ…gu zobowiÄ…zany jest do asekuracji maszynisty podczas Å‚Ä…czenia lub rozÅ‚Ä…czania przez niego sprzÄ™gów ogrzewania elektrycznego pomiÄ™dzy pojazdem trakcyjnym a skÅ‚adem pociÄ…gu. 6. W wagonach z ogrzewaniem nawiewnym, po wyÅ‚Ä…czeniu WN drużyna konduktorska zwraca uwagÄ™, czy nastÄ™puje wychÅ‚adzanie nagrzewnicy przez wentylator w ciÄ…gu 3-5 minut. Jeżeli po tym czasie wentylator nadal pracuje, to należy przypuszczać, że nastÄ…piÅ‚a usterka w sterowaniu ukÅ‚adu, która może doprowadzić do caÅ‚kowitego rozÅ‚adowania baterii akumulatorów. Wentylator wówczas należy jak najszybciej wyÅ‚Ä…czyć za pomocÄ… wyÅ‚Ä…cznika w szafie sterowniczej. 7. Drużyna konduktorska jest zobowiÄ…zana do oszczÄ™dnej gospodarki energiÄ… elektrycznÄ…. 8. W pociÄ…gach zÅ‚ożonych z wagonów pasażerskich, które zakoÅ„czyÅ‚y bieg, drużyna konduktorska zobowiÄ…zana jest wyÅ‚Ä…czyć oÅ›wietlenie pociÄ…gu. 9. W razie stwierdzenia zagrożenia bezpieczeÅ„stwa podróżnych lub ruchu kolejowego drużyna konduktorska powinna dążyć wszelkimi dostÄ™pnymi Å›rodkami do ich niezwÅ‚ocznego usuniÄ™cia. Inne nieprawidÅ‚owoÅ›ci w dziaÅ‚aniu urzÄ…dzeÅ„ ogrzewania (przegrzewanie, 35 niedogrzanie) drużyna konduktorska zgÅ‚asza maszyniÅ›cie (w przypadku ezt) i odnotowuje w wykazie Mw-576 lub Mt-576 oraz dokonuje wpisu do książki pokÅ‚adowej (wagonu pasażerskiego). Ponadto, na najbliższej stacji postoju pociÄ…gu z posterunkiem rewizji technicznej wagonów zgÅ‚asza nieprawidÅ‚owoÅ›ci rewidentowi taboru. 10. Drużyna konduktorska jest zobowiÄ…zana przed zdaniem na stacji koÅ„cowej skÅ‚adu pociÄ…gu zÅ‚ożonego z wagonów pasażerskich pozamykać wszystkie drzwi i okna w caÅ‚ym skÅ‚adzie pociÄ…gu. ż 19. ObowiÄ…zki drużyny trakcyjnej w zakresie przygotowania pojazdu trakcyjnego do obsÅ‚ugi urzÄ…dzeÅ„ elektrycznego ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji pociÄ…gów 1. Drużyna trakcyjna podczas przyjÄ™cia lokomotywy w ZakÅ‚adzie powinna: 1) sprawdzić, czy na wyposażeniu znajduje siÄ™ klucz do zamków sprzÄ™gów ogrzewania elektrycznego (klucze nie mogÄ… być pozostawione w zamku sprzÄ™gu); 2) sprawdzić prawidÅ‚owość zamkniÄ™cia i zabezpieczenia wtyczek przewodów oraz gniazd WN; 3) dokonać sprawdzenia dziaÅ‚ania obwodu WN do zasilania sprzÄ™gów ogrzewania pociÄ…gu poprzez zaÅ‚Ä…czenie stycznika ogrzewania. 36 2. Drużyna trakcyjna odpowiada za prawidÅ‚owe poÅ‚Ä…czenie sprzÄ™gów ogrzewania elektrycznego pomiÄ™dzy lokomotywÄ… a skÅ‚adem pociÄ…gu. 3. W przypadku elektrycznych zespołów trakcyjnych maszynista odpowiedzialny jest za nastawienie temperatur zgodnie z ż16 niniejszej instrukcji. 4. Podczas postoju pociÄ…gu powyżej 5 minut, przy zaÅ‚Ä…czonym ogrzewaniu należy podnieść wszystkie odbieraki prÄ…du. 5. W pociÄ…gach pasażerskich maszynista zapewnia z pojazdu trakcyjnego zasilanie obwodu ogrzewania elektrycznego pociÄ…gu od/do stacji postojowej. 6. Drużyna trakcyjna, w przypadku stwierdzonych usterek w obwodzie zasilania sprzÄ™gów ogrzewania pociÄ…gu na pojezdzie trakcyjnym, powiadamia o usterce pracowników warsztatowych i odnotowuje jÄ… w książce pokÅ‚adowej pojazdu kolejowego z napÄ™dem. ż 20. ObowiÄ…zki ZakÅ‚adów ,,PKP Intercity S.A. w zakresie użytkowania taboru pasażerskiego 1. ZakÅ‚ady ,,PKP Intercity S.A. corocznie powinny: 1) przeszkolić pracowników, którzy obsÅ‚ugujÄ… utrzymujÄ… i konserwujÄ… instalacje ogrzewania pojazdów kolejowych. Szkoleniu podlegajÄ…: a) elektromonterzy, rewidenci taboru oraz pracownicy zwiÄ…zani z obsÅ‚ugÄ… urzÄ…dzeÅ„ ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, oraz zasilania w energiÄ™, 37 b) pracownicy drużyn konduktorskich oraz rewidenci taboru w zakresie obsÅ‚ugi urzÄ…dzeÅ„ ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji wagonów pasażerskich, c) pracownicy drużyn trakcyjnych w zakresie obsÅ‚ugi zasilania obwodów ogrzewania elektrycznego skÅ‚adu pociÄ…gu; 2) ustalić w porozumieniu z innymi ZakÅ‚adami harmonogram i sposób podgrzewania skÅ‚adów pociÄ…gów macierzystych i obcych; 3) przeprowadzić przeglÄ…d techniczny i próby urzÄ…dzeÅ„ ogrzewczych, wentylacji i klimatyzacji w macierzystych skÅ‚adach pociÄ…gów, usunąć stwierdzone usterki, oraz wykonać niezbÄ™dne naprawy fakt ten należy udokumentować wpisem do książki dokonanych przeglÄ…dów; 4) przynajmniej raz w roku dokonać gruntownego przeglÄ…du urzÄ…dzeÅ„ stacjonarnego zasilania elektrycznego oraz stanowisk do prób ogrzewania wagonów, zgodnie z Instrukcjami EBH-1c (PKP Et-3) oraz EBH-1a (Et-4). 5) Zaopatrzyć posterunki rewidenckie i elektromonterskie w niezbÄ™dne materiaÅ‚y, narzÄ™dzia i części zamienne do naprawy i utrzymania bieżącego urzÄ…dzeÅ„ ogrzewczych, wentylacji i klimatyzacji pojazdów kolejowych. 2. W celu zapewnienia prawidÅ‚owego utrzymania i naprawy urzÄ…dzeÅ„ elektrycznego ogrzewania, wentylacji lub klimatyzacji pojazdów kolejowych oraz obsÅ‚ugi podstacji i rozdzielni 3kV, użytkownik powinien dopuszczać do pracy elektromonterów z aktualnymi uprawnieniami 38 elektroenergetycznymi (Å›wiadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji powyżej 1kV). 3. UrzÄ…dzenia wszystkich systemów ogrzewania, powinny być poddawane przeglÄ…dowi, zgodnie z dokumentacjÄ… systemu utrzymania. 4. Nowe urzÄ…dzenia ogrzewania elektrycznego, po ich zamontowaniu w pojezdzie kolejowym, powinny być poddawane pomiarom rezystancji izolacji instalacji WN, wzglÄ™dem masy pojazdu kolejowego. Do pomiary należy stosować induktor 2500 V. Mierzona rezystancja izolacji nie powinna być mniejsza niż 3M&!. ż 21. ObowiÄ…zki rewidentów taboru w zakresie przygotowania pojazdów kolejowych pod wzglÄ™dem ogrzewania 1. Rewidenci taboru majÄ… obowiÄ…zek: 1) sprawdzać zapisy drużyny konduktorskiej w wykazach Mw-576 lub Mt-576, oraz książce pokÅ‚adowej i natychmiast poczynić odpowiednie kroki, celem usuniÄ™cia odnotowanych usterek; 2) sprawdzić czy temperatura w wagonach, przed odjazdem pociÄ…gu nie jest niższa, bÄ…dz wyższa od wymaganej (patrz ż7 niniejszej instrukcji); 3) przygotować pociÄ…g do odjazdu, wg wskazaÅ„ ż6 i ż7; 4) po przybyciu pociÄ…gu z drogi postÄ…pić wg wskazaÅ„ ż6 ust.5 i ż7 ust. 1÷2 niniejszej instrukcji; 39 5) sprawdzić dziaÅ‚anie urzÄ…dzeÅ„ ogrzewczych w wagonach i usuwać niezwÅ‚ocznie (w miarÄ™ możliwoÅ›ci) stwierdzone usterki; 6) asekurować maszynistÄ™, podczas Å‚Ä…czenia lub rozÅ‚Ä…czania przez niego sprzÄ™gów ogrzewania elektrycznego pomiÄ™dzy pojazdem trakcyjnym a skÅ‚adem pociÄ…gu. 7) wypeÅ‚nić wykaz o stanie taboru (druk Mw-576 lub Mt-576) i dorÄ™czyć go kierownikowi pociÄ…gu, na czas umożliwiajÄ…cy sprawdzenie zgodnoÅ›ci wykazu ze stanem faktycznym. ż 22. ObowiÄ…zki elektromontera taboru kolejowego 1. Po przybyciu pociÄ…gu na stacjÄ™ koÅ„cowÄ… elektromonter taboru kolejowego zobowiÄ…zany jest przeprowadzić próbÄ™ ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, wykonujÄ…c nastÄ™pujÄ…ce czynnoÅ›ci: 1) zapoznać siÄ™ z uwagami drużyny konduktorskiej, zapisanymi w wykazie Mw-576 lub Mt-576 i zapisami w książkach pokÅ‚adowych pojazdów kolejowych; 2) sprawdzić, przed próbÄ… grzania stan zamocowania i zamkniÄ™cia skrzyÅ„ aparatowych, oraz stan uszynieÅ„ roboczych; 3) sprawdzić stan poÅ‚Ä…czeÅ„ sprzÄ™gów miÄ™dzywagonowych (UIC) i WN; 40 4) ustawić regulatory przedziaÅ‚owe w poÅ‚ożenie maksymalnego ogrzewania, przeÅ‚Ä…czniki główne ogrzewania elektrycznego w tablicy sterowniczej należy ustawić w pozycji ,,1 , a wszystkie Å‚Ä…czniki obwodów sterowania ogrzewaniem i klimatyzacjÄ… w pozycjÄ™ ,,zaÅ‚Ä…czone , nastawniki termostatów elektronicznych ustawić w pozycjÄ™ maksymalnej temperatury. Dotyczy to również ustawienia nastawnej przepustnicy przedziaÅ‚owej w wagonach produkcji niemieckiej typu YB, XB, Z2; 5) wÅ‚Ä…czenie napiÄ™cia w celu dokonania próby ogrzewania może nastÄ…pić tylko po otrzymaniu zgÅ‚oszenia od rewidenta taboru na druku Mw-563; 6) dokonać próby dziaÅ‚ania urzÄ…dzeÅ„ elektrycznego ogrzewania, wentylacji lub klimatyzacji, oraz sprawdzić w taborze z ogrzewaniem konwekcyjnym stan nagrzewania siÄ™ wszystkich ogrzewaczy elektrycznych. PróbÄ™ ogrzewania wagonów wykonać z torowego punktu zasilania ogrzewania, bÄ…dz lokomotywy elektrycznej lub spalinowej, przystosowanej do zasilania elektrycznego ogrzewania pociÄ…gów, a elektryczne zespoÅ‚y trakcyjne z sieci trakcyjnej; 7) po dokonaniu próby ogrzewania i wyÅ‚Ä…czeniu WN, usunąć wszystkie zauważone usterki, o ile czas ich usuwania nie przekracza planowego postoju pociÄ…gu. W przypadku braku możliwoÅ›ci usuniÄ™cia usterek, które wystÄ…piÅ‚y w wagonie pasażerskim, bÄ…dz elektrycznym zespole trakcyjnym, fakt ten należy zgÅ‚osić rewidentowi taboru w celu wyÅ‚Ä…czenia go ze skÅ‚adu pociÄ…gu do naprawy; 41 8) dbać, aby pojazdy kolejowe pod wzglÄ™dem ogrzewania byÅ‚y sformowane wg wymagaÅ„ postanowieÅ„ niniejszej instrukcji i planu zestawienia pociÄ…gów do rozkÅ‚adu jazdy. 2. CzynnoÅ›ci zwiÄ…zane z przygotowaniem pojazdów kolejowych do wÅ‚Ä…czenia napiÄ™cia, powinny być Å›ciÅ›le okreÅ›lone w Regulaminie technicznym, ze szczególnym uwzglÄ™dnieniem wymaganych warunków bezpieczeÅ„stwa. Zakres czynnoÅ›ci przygotowawczych jest nastÄ™pujÄ…cy: 1) oczyÅ›cić ze Å›niegu, lodu, smaru i pÅ‚ynów sprzÄ™gi zasilania elektrycznego, oraz napÄ™dy odÅ‚Ä…cznika ogrzewania i pokrywy skrzyÅ„ aparatowych WN; 2) poÅ‚Ä…czyć wagony miÄ™dzy sobÄ… sprzÄ™gami zasilania (ogrzewania) elektrycznego WN i zaryglować gniazda robocze ASG lub 88.1000 w zestawie ZW1, oraz zaryglować osÅ‚onÄ™ wtyczki ASO; 3) wykonać czynnoÅ›ci, o których mowa w ust.1 ptk.4; 4) osygnalizować czoÅ‚o i koniec skÅ‚adu pociÄ…gu tablicami o treÅ›ci: ,,UWAGA! WYSOKIE NAPICIE! ZASILANIE PRZEWODU ELEKTRYCZNEGO OGRZEWANIA (ZaÅ‚Ä…cznik Nr2); 5) zgÅ‚osić rewidentowi taboru gotowość pojazdów kolejowych do elektrycznego zasilania ogrzewania; 6) w przypadku skÅ‚adów pociÄ…gów, zÅ‚ożonych z wagonów, rewident taboru zgÅ‚asza tor do zamkniÄ™cia i sygnalizowania tarczÄ… zatrzymania (sygnaÅ‚ D-1 ,,Stój ) pracownikowi posterunku nastawczego, zgodnie z Regulaminem Technicznym. 42 ROZDZIAA V ZASADY BEZPIECZECSTWA PRACY PRZY OBSAUDZE, UTRZYMANIU I KONSERWACJI URZDZEC OGRZEWCZYCH, WENTYLACJI I KLIMATYZACJI WAGONÓW PASAÅ»ERSKICH, ELEKTRYCZNYCH ZESPOAÓW TRAKCYJNYCH ORAZ URZDZEC DO ZASILANIA ICH WYSOKIM NAPICIEM ż 23. BezpieczeÅ„stwo pracy przy elektrycznym zasilaniu wagonów i elektrycznych zespołów trakcyjnych wysokim napiÄ™ciem 1. Rozdzielnie torowe, punkty grzania, sprzÄ™t ochronny i Å›rodki ochrony indywidualnej powinny być utrzymane i używane zgodnie z przeznaczeniem na zasadach okreÅ›lonych w odrÄ™bnych przepisach. 2. BezpieczeÅ„stwo pracy, przy utrzymaniu i obsÅ‚udze taborowych urzÄ…dzeÅ„ elektrycznych zasilanych WN powinno być traktowane ze szczególnÄ… uwagÄ…. 3. Pracownicy wyznaczeni do prac zwiÄ…zanych z obsÅ‚ugÄ…, utrzymaniem i naprawÄ… instalacji ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji taboru powinni być przeszkoleni z zakresu budowy i dziaÅ‚ania poszczególnych rodzajów ogrzewania i klimatyzacji stosowanych w taborze. Posiadać wymagane obowiÄ…zujÄ…cymi przepisami kwalifikacje, oraz znać sygnaÅ‚y alarmowe i manewrowe. 43 4. Pracownicy, którzy nie pracujÄ… bezpoÅ›rednio przy elektrycznych urzÄ…dzeniach WN taboru, a jedynie wykonujÄ… prace zwiÄ…zane z obsÅ‚ugÄ…, utrzymaniem, naprawÄ… i obrzÄ…dzaniem taboru, powinni być pouczeni o skutkach i niebezpieczeÅ„stwie porażenia prÄ…dem elektrycznym, oraz w jakich okolicznoÅ›ciach niebezpieczeÅ„stwo to może wystÄ™pować. Pouczenia takie powinny odbywać siÄ™ w ramach odpraw przedzmianowych i rejestrowane w dokumentacji posterunku lub punktu napraw. 5. Nie wolno wykonywać żadnych napraw elektrycznego ogrzewania, wentylacji lub klimatyzacji w taborze w sposób tymczasowy i niezgodny z DTR. 6. Każde podejmowanie prac zwiÄ…zanych z naprawÄ… lub utrzymaniem elektrycznych instalacji WN w pojazdach kolejowych oraz urzÄ…dzeniach stacjonarnych do elektrycznego zasilania prÄ…dem WN taboru na torach postojowych, powinno być prowadzone przez elektromonterów z uwzglÄ™dnieniem Å›rodków zapewniajÄ…cych bezpieczeÅ„stwo pracy. 7. Przed przystÄ…pieniem do prac okreÅ›lonych w ż9 pracownik kierujÄ…cy zespoÅ‚em elektromonterów ma obowiÄ…zek: 1) ustalić zakres i kolejność prac w Å›ciÅ›le okreÅ›lonym miejscu w taborze, rozdzielni lub na torach postojowych; 2) dokonać podziaÅ‚u prac pomiÄ™dzy elektromonterów, zgodnie z posiadanymi przez nich kwalifikacjami i uprawnieniami elektroenergetycznymi; 3) zapewnić wÅ‚aÅ›ciwy stan narzÄ™dzi, urzÄ…dzeÅ„, dbać o sprawność Å›rodków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem i zabezpieczyć 44 miejsce pracy przed najechaniem lokomotywÄ… lub wagonami. 8. Dla każdej rozdzielni WN do zasilania skÅ‚adów pociÄ…gów na torach postojowych lub stanowisk do prób i badaÅ„ instalacji i urzÄ…dzeÅ„ elektrycznych w wagonach, oprócz aktualnego schematu elektrycznego, powinna być również opracowana instrukcja obsÅ‚ugi, uwzglÄ™dniajÄ…ca warunki lokalne pracy rozdzielni, stanowisk i zwiÄ…zane z tym warunki BHP. 9. Instrukcja obsÅ‚ugi rozdzielni powinna być czytelna i zabezpieczona przed zniszczeniem, a zawarta w niej zwiÄ™zÅ‚a treść powinna być dobrze znana osobom bezpoÅ›rednio obsÅ‚ugujÄ…cym rozdzielniÄ™ elektrycznego zasilania WN wagonów lub stanowisk do prób wagonowych instalacji elektrycznych i za pisemnym potwierdzeniem przyjÄ™ta do wiadomoÅ›ci. 10. Wykonywanie jakichkolwiek prac w otwartej skrzyni jest dozwolone tylko beznapiÄ™ciowo, przy rozÅ‚Ä…czonych sprzÄ™gach WN, a w przypadku elektrycznych zespołów trakcyjnych przy opuszczonych odbierakach prÄ…du (pantografach). Przy pracach przy otwartej skrzyni z przetwornicÄ… statycznÄ…, należy pamiÄ™tać, że napiÄ™cie na zaciskach kondensatorów przetwornicy może utrzymać swojÄ… wysokÄ… wartość przez kilkadziesiÄ…t sekund po jej wyÅ‚Ä…czeniu. Jeżeli krawÄ™dz peronowa to uniemożliwia, zabrania siÄ™ otwierania skrzyni aparatowej WN w taborze stojÄ…cym na torze stacyjnym przy peronie. 11. AÄ…czenie i rozÅ‚Ä…czanie sprzÄ™gów ogrzewczych (miÄ™dzy wagonami i pojazdem trakcyjnym lub innym zródÅ‚em 45 zasilania) należy dokonywać wyÅ‚Ä…cznie w stanie beznapiÄ™ciowym, to znaczy przy: - opuszczonych pantografach lub wyÅ‚Ä…czonym silniku lokomotywy spalinowej i uszynionym obwodzie WN, - otwartym obwodzie WN podstacji lub rozdzielni do elektrycznego zasilania wagonów. CzynnoÅ›ci te należy wykonywać stojÄ…c na zewnÄ…trz zderzaków. 12. UrzÄ…dzenia elektrycznego ogrzewania wagonów, po dokonanym sprzÄ™gniÄ™ciu z pojazdem trakcyjnym, torowym punktem zasilania lub innym zródÅ‚em zasilania, mogÄ… znajdować siÄ™ pod napiÄ™ciem i wszelkie manipulowanie przy sprzÄ™gach, kablach elektrycznych, skrzyniach aparatowych WN, nagrzewnicy, przetwornicy WN/NN, przewodach sieci roboczej i ochronnej oraz innych urzÄ…dzeniach elektrycznych WN jest bezwzglÄ™dnie zabronione. 13. Podczas zasilania WN, dopuszcza siÄ™ wykonywanie próby hamulca i oglÄ™dzin technicznych pojazdów kolejowych, bez wchodzenia pod ich podwozie. 14. Zabrania siÄ™ napeÅ‚niania zbiorników wodÄ… oraz mycia zewnÄ™trznego pojazdów kolejowych, z chwilÄ…, gdy skÅ‚ad pociÄ…gu zostanie poÅ‚Ä…czony sprzÄ™giem elektrycznego zasilania WN z lokomotywÄ… lub torowym punktem zasilania napiÄ™ciem WN. 15. Na czas podgrzewania elektrycznego wagonów na torach postojowych z torowego punktu zasilania 3000 V należy tor zamknąć oraz z obydwu stron ustawić tarczÄ™ zatrzymania (sygnaÅ‚ D1 ,,Stój ) oraz tablicÄ™ ostrzegawczÄ… z napisem: 46 ,,UWAGA! WYSOKIE NAPICIE! ZASILANIE PRZEWODU ELEKTRYCZNEGO OGRZEWANIA (ZaÅ‚Ä…cznik Nr2). Tablica powinna umożliwiać ustawienie na czole wagonu podniesionym mostku przejÅ›ciowym. 16. Jeżeli dojazd do podgrzewanych wagonów jest możliwy tylko z jednej strony, tarczÄ™ zatrzymania (sygnaÅ‚ D1 ,,Stój) należy ustawić tylko z tej strony, z której jest możliwy dojazd, natomiast tablice ostrzegawcze należy umieszczać zawsze po obu koÅ„cach podgrzewanej grupie pojazdów kolejowych. Szczegółowe zasady bezpieczeÅ„stwa, uwzglÄ™dniajÄ…ce warunki miejscowe powinny być zawarte w Regulaminie Technicznym. 17. Każdy torowy punkt zasilania wagonów napiÄ™ciem 3000 V na postoju powinien posiadać wskaznik W25 (zgodnie z instrukcjÄ… Ie-1 (E-1). 18. Wskaznik ten powinien być oÅ›wietlany podczas podgrzewania wagonów i sygnalizować wÅ‚Ä…czenie wysokiego napiÄ™cia. W razie nie wyÅ›wietlenia siÄ™ wskaznika W 25 należy natychmiast zgÅ‚osić usterkÄ™ odpowiedzialnym za utrzymanie urzÄ…dzeÅ„ zasilania. Niesprawny wskaznik W 25 należy oznaczyć z obydwu stron ukoÅ›nymi krzyżami, które bÄ™dÄ… oznaczać jego unieważnienie. 19. TarczÄ™ zatrzymania (sygnaÅ‚ D1 ,,Stój ) i tablice ostrzegawcze powinien ustawiać i usuwać tylko wyznaczony Regulaminem Technicznym pracownik, który wykonuje prace przy taborze, wymagajÄ…ce zachowania Å›rodków bezpieczeÅ„stwa. 47 20. W Regulaminie technicznym powinny być ujÄ™te numery torów postojowych, na których dokonuje siÄ™ elektrycznego zasilania i podgrzewania wagonów, oraz sposób zabezpieczenia wagonów i pracowników dokonujÄ…cych przy nich niezbÄ™dnych napraw, przeglÄ…dów technicznych i obrzÄ…dzania. 21. Wszelkie prace zwiÄ…zane z przeglÄ…dami, naprawÄ… i obrzÄ…dzaniem pojazdów kolejowych na torach postojowych powinny być ustalone przez użytkownika taboru pomiÄ™dzy zainteresowanymi ZakÅ‚adami i podane w harmonogramie obróbki technicznej pociÄ…gów z okreÅ›leniem niezbÄ™dnego czasu dla ich wykonania. 22. W celu pouczenia i ostrzeżenia pracowników o grożącym niebezpieczeÅ„stwie porażenia prÄ…dem elektrycznym w przypadku niedozwolonego manipulowania przy urzÄ…dzeniach WN, bÄ™dÄ…cych pod napiÄ™ciem, dostÄ™pne urzÄ…dzenia i aparaty WN powinny posiadać na swoich obudowach odpowiednie informacje i znaki ostrzegawcze, które powinny być zastosowane przy: 1) sprzÄ™gach elektrycznego zasilania wysokim napiÄ™ciem pojazdów kolejowych; 2) skrzyniach aparatowych WN, skrzyniach przetwornic WN/NN, skrzyniach nagrzewnicy WN; 3) torowych punktach zasilania 3000 V; 4) tablicach rozdzielczych WN, podstacjach i urzÄ…dzeniach do elektrycznego zasilania WN wagonów. 23. W pomieszczeniach podstacji i rozdzielni WN (staÅ‚ych i ruchomych) do elektrycznego zasilania WN wagonów, 48 oraz stanowiskach podgrzewania ezt powinny znajdować siÄ™: 1) wykaz osób uprawnionych do obsÅ‚ugi danej rozdzielni; 2) wykaz osób uprawnionych do wejÅ›cia do danej rozdzielni; 3) instrukcja obsÅ‚ugi i schematy zasilania rozdzielni WN (dotyczy podstacji i rozdzielni do podgrzewania wagonów); 4) regulamin współpracy z dyspozytorem zasilania elektroenergetycznego; 5) aktualne instrukcje wykonania kolejnoÅ›ci operacji Å‚Ä…czeniowych i rozÅ‚Ä…czeniowych, przy zasilaniu ogrzewania lub klimatyzacji pojazdów kolejowych na torach postojowych; 6) harmonogram podgrzewania pojazdów kolejowych; 7) ogólne zasady niesienia pierwszej pomocy w przypadku porażenia prÄ…dem elektrycznym; 8) sprzÄ™t ochronny izolacyjny jak: rÄ™kawice i buty dielektryczne, kleszcze izolacyjne, drążki izolacyjne, wskazniki napiÄ™cia, chodniki dielektryczne; 9) telefon z wykazem telefonów alarmowych, dziennik pracy rozdzielni i niezbÄ™dne narzÄ™dzia pracy; 10) inne wyposażenie jak: biurko, szafa, regaÅ‚y, krzesÅ‚a, gaÅ›nice itp. 24. SprzÄ™t ochronny izolacyjny powinien być okresowo badany, zgodnie z obowiÄ…zujÄ…cymi przepisami, przechowywany w suchym miejscu i zabezpieczony przed uszkodzeniem. 49 SprzÄ™t niesprawny lub z przekroczonym terminem badaÅ„ należy wycofać z użytkowania. 25. DostÄ™p do urzÄ…dzeÅ„ w podstacjach i rozdzielniach do elektrycznego zasilania oraz na stanowiskach do prób ogrzewania wagonów i prób napiÄ™ciowych, powinien być zabezpieczony sprawnie dziaÅ‚ajÄ…cÄ… blokadÄ… mechanicznÄ… i elektrycznÄ…. 26. Budynki lub pomieszczenia, w których sÄ… zainstalowane aparaty i urzÄ…dzenia, sÅ‚użące do elektrycznego zasilania pojazdów kolejowych na torach postojowych, powinny na drzwiach wejÅ›ciowych posiadać estetycznie wykonane tablice z napisem ,,Rozdzielnia wysokiego napiÄ™cia do elektrycznego zasilania wagonów. Osobom postronnym wstÄ™p wzbroniony . 27. Odpowiedzialność za zachowanie wÅ‚aÅ›ciwych Å›rodków BHP przy utrzymaniu, naprawie i obsÅ‚udze instalacji elektrycznego zasilania pojazdów kolejowych oraz podstacji i rozdzielni WN do zasilania wagonów ponoszÄ…: 1) bezpoÅ›redni przeÅ‚ożony pracownika; 2) bezpoÅ›redni wykonawcy prac. 50 ż 24. BezpieczeÅ„stwo pracy przy ogrzewaniu olejowym i wodnym wagonów W przypadku wagonów wyposażonych w ogrzewanie olejowe i wodne, należy postÄ™pować zgodnie z zaleceniami producenta kotÅ‚a. Do rozpalania ognia, w przypadku paliwa staÅ‚ego nie używać benzyn, etyliny, rozpuszczalników, rozcieÅ„czalników itp. Åšciany pomieszczeÅ„, oraz podÅ‚ogi i sufity, w których zainstalowane sÄ… piece, muszÄ… być obite materiaÅ‚em niepalnym, np. blachÄ… stalowÄ…. Kominy odprowadzajÄ…ce spaliny muszÄ… mieÅ›cić siÄ™ w skrajni taboru. Nie mogÄ… stykać siÄ™ bezpoÅ›rednio z sufitem (dachem wagonu) i w zwiÄ…zku z tym musi je oddzielać tzw. izolator termiczny w postaci piasecznicy. Okresowo należy czyÅ›cić kominy, celem zapobieżenia iskrzeniu. Czyszczenie kominów należy dokonywać w czasie postoju, na torze niezelektryfikowanym, z zachowaniem warunków pracy na wysokoÅ›ci. 51 ROZDZIAA VI PIERWSZA POMOC W PRZYPADKACH PORAÅ»ENIA PRDEM ELEKTRYCZNYM ż 25. Zasady ogólne 1. PrzystÄ™pujÄ…c do ratowania porażonego prÄ…dem elektrycznym, należy pamiÄ™tać o wÅ‚asnym bezpieczeÅ„stwie. 1) Do udzielenia pierwszej pomocy poszkodowanemu, należy przystÄ…pić w możliwie najkrótszym czasie od chwili porażenia prÄ…dem, bez wzglÄ™du na stan poszkodowanego i czynnoÅ›ci ratownicze prowadzić do czasu przybycia pogotowia ratunkowego. 2. RównoczeÅ›nie z udzieleniem pierwszej pomocy poszkodowanemu należy wezwać Pogotowie Ratunkowe. 3. CzynnoÅ›ci ratunkowe należy wykonywać w warunkach bezpiecznych, tzn. gdy nie ma bezpoÅ›redniego zagrożenia dla ratownika. 4. W czasie ratowania należy dziaÅ‚ać: 1) SZYBKO nie tracić czasu na przyglÄ…danie siÄ™ porażonemu, poszukiwaniu osób mogÄ…cych pomóc i inne zbÄ™dne czynnoÅ›ci; 2) SPRAWNIE wykonywać tylko czynnoÅ›ci zamierzone, celowe, zwiÄ…zane z ratowaniem poszkodowanego, 3) SPOKOJNIE nie wpadać w panikÄ™, 52 4) Jeżeli poza udzielajÄ…cym pomocy nie ma przy poszkodowanym innej osoby, to nie należy ,,odstÄ™pować poszkodowanego. 5. W przypadku podejrzenia zÅ‚amania krÄ™gosÅ‚upa (np. przy upadku z wysokoÅ›ci) należy uÅ‚ożyć poszkodowanego na twardym podÅ‚ożu, unikajÄ…c zmian pozycji. 6. Jeżeli u poszkodowanego wystÄ™puje obfite krwawienie (żylne lub tÄ™tnicze) udzielenie pierwszej pomocy należy rozpocząć od zatamowania krwotoku. 7. Nie wolno pozostawiać poszkodowanego w warunkach obniżajÄ…cych temperaturÄ™ jego ciaÅ‚a, np. na mrozie. W przypadku przeciwwskazaÅ„ w transportowaniu, poszkodowanego należy zabezpieczyć przed wychÅ‚odzeniem. 8. Nie wolno wlewać do ust poszkodowanego żadnych pÅ‚ynów. ż 26. Uwalnianie porażonego spod dziaÅ‚ania prÄ…du elektrycznego o napiÄ™ciu do 1000 V 1. Osoba ratujÄ…ca musi szybko dokonać wyboru metody uwolnienia porażonego, w zależnoÅ›ci od warunków, w jakich nastÄ…piÅ‚o porażenie, majÄ…c na uwadze potrzebÄ™ natychmiastowego uwolnienia porażonego i wÅ‚asne bezpieczeÅ„stwo. 2. Dopuszcza siÄ™ nastÄ™pujÄ…ce metody uwalniania poszkodowanego: 53 1) przez wyÅ‚Ä…czenie napiÄ™cia, jednym z nastÄ™pujÄ…cych sposobów: a) przez otwarcie wÅ‚aÅ›ciwych Å‚Ä…czników od strony zasilania (wyÅ‚Ä…cznik danego urzÄ…dzenia lub obwodu, wyÅ‚Ä…cznik samoczynny baterii akumulatorów pojazdu itp.), b) przez usuniÄ™cie wkÅ‚adek topikowych bezpieczników z obwodów zasilajÄ…cych, c) przez przeciÄ™cie przewodów od strony zasilania za pomocÄ… narzÄ™dzi z izolowanÄ… rÄ™kojeÅ›ciÄ…, d) w miarÄ™ możliwoÅ›ci należy naÅ‚ożyć rÄ™kawice i buty dielektryczne; 2) przez odciÄ…gniÄ™cie porażonego od urzÄ…dzenia bÄ™dÄ…cego pod napiÄ™ciem, za pomocÄ… dostÄ™pnych Å›rodków (sucha odzież, rÄ™kawice itp.), w tym przypadku ratujÄ…cy musi tak postÄ™pować, by nie dopuÅ›cić do pojawienia siÄ™ napiÄ™cia krokowego; 3) przez odizolowanie porażonego uniemożliwiajÄ…ce przepÅ‚yw prÄ…du przez jego ciaÅ‚o. ż 27. Uwalnianie porażonego spod dziaÅ‚ania prÄ…du elektrycznego o napiÄ™ciu powyżej 1000 V 1. Uwalnianie poszkodowanego należy wykonać poprzez wyÅ‚Ä…czenie napiÄ™ci wÅ‚aÅ›ciwego obwodu elektrycznego (przy uwalnianiu należy posÅ‚ugiwać siÄ™ drążkiem izolacyjnym, butami i rÄ™kawicami dielektrycznymi). 54 2. Jeżeli porażenie nastÄ…piÅ‚o wskutek dotkniÄ™cia elementu pojazdu trakcyjnego, należy opuÅ›cić odbieraki prÄ…du i rozÅ‚adować kondensatory odgromowe. ż 28. Ocena stanu poszkodowanego i pierwsza pomoc w przypadku porażenia prÄ…dem elektrycznym Sposób udzielenia pierwszej pomocy zależy od stanu, w jakim znajduje siÄ™ poszkodowany. 1. W przypadku, gdy poszkodowany jest przytomny i brak jest innych obrażeÅ„ ciaÅ‚a, należy rozluznić jego ubranie i bezzwÅ‚ocznie przekazać poszkodowanego pod opiekÄ™ lekarza; poszkodowany do chwili badania lekarskiego powinien pozostawać w pozycji leżącej. Nieprzestrzeganie powyższej zasady, może być przyczynÄ… groznych zaburzeÅ„ fizjologicznych organizmu w pózniejszym okresie. 2. W przypadku, gdy poszkodowany jest nieprzytomny, oddycha, krążenie krwi jest zachowane i brak innych obrażeÅ„, należy w celu przywrócenia przytomnoÅ›ci: 1) rozluznić jego ubranie; 2) potrzÄ…sać delikatnie za ramiona; 3) stosować zimne okÅ‚ady na skronie i kark. 3. Gdy ww. zabiegi nie dajÄ… pozytywnego skutku, poszkodowanego należy pozostawić w pozycji dotychczasowej, lub uÅ‚ożyć w pozycji bocznej bezpiecznej i do czasu przybycia pogotowia ratunkowego obserwować czy nie traci oddechu. 55 4. W przypadku, gdy poszkodowany jest nieprzytomny, nie oddycha i jest zachowane krążenie krwi, należy dokonać bezpoÅ›redniego osÅ‚uchania w okolicy sercowej klatki piersiowej, oraz zbadać puls na tÄ™tnicy szyjnej lub promieniowej. Porażonego należy poÅ‚ożyć na wznak, porozpinać uciskajÄ…ce części garderoby i przystÄ…pić do wykonywania sztucznego oddychania. 5. W przypadku, gdy poszkodowany jest nieprzytomny, nie oddycha a krążenie krwi jest zatrzymane, należy porażonego poÅ‚ożyć na wznak, porozpinać uciskajÄ…ce części garderoby i przystÄ…pić do wykonywania sztucznego oddychania i poÅ›redniego masażu serca. 56 ż 29. PostÄ™powanie ratownicze w nagÅ‚ym zatrzymaniu krążenia2 PODSTAWOWE ZABIEGI RESUSCYTACYJNE U DOROSAYCH Zadaniem osoby udzielajÄ…cej pierwszej pomocy jest utrzymanie przy życiu poszkodowanego i nie dopuszczenie do powstania dalszych powikÅ‚aÅ„, do chwili przybycia lekarza, bÄ…dz pogotowia ratunkowego. 2 yródÅ‚o: Polska Rada Resuscytacji 57 1. Upewnic siÄ™, czy poszkodowany i wszyscy Å›wiadkowie zdarzenia sÄ… bezpieczni. 2. Sprawdzić reakcjÄ™ poszkodowanego: delikatnie potrzÄ…snąć za ramiona i gÅ‚oÅ›no zapytać: Czy wszystko w porzÄ…dku? 3. Jeżeli poszkodowany reaguje: 1) zostawić poszkodowanego w pozycji, w której go zastano, o ile nie zagraża mu żadne niebezpieczeÅ„stwo; 2) dowiedzieć siÄ™ jak najwiÄ™cej o stanie poszkodowanego i wezwać pomoc, jeÅ›li bÄ™dzie potrzebna i regularnie oceniać jego stan. 4. Jeżeli poszkodowany nie reaguje: 1) gÅ‚oÅ›no zawoÅ‚ać o pomoc; 2) odwrócić poszkodowanego na plecy, a nastÄ™pnie udrożnić jego drogi oddechowe, wykonujÄ…c odgiÄ™cie gÅ‚owy i uniesienie żuchwy. 58 a) umieÅ›cić jednÄ… rÄ™kÄ™ na czole poszkodowanego i delikatnie odgiąć jego gÅ‚owÄ™ do tyÅ‚u, pozostawiajÄ…c wolny kciuk i palec wskazujÄ…cy tak, aby zatknąć nimi nos, jeżeli potrzebne bÄ™dÄ… oddechy ratunkowe, b) opuszki palców drugiej rÄ™ki umieÅ›cić na żuchwie poszkodowanego, a nastÄ™pnie unieść jÄ… w celu udrożnienia dróg oddechowych. 5. UtrzymujÄ…c drożność dróg oddechowych wzrokiem, sÅ‚uchem i dotykiem poszukać prawidÅ‚owego oddechu. 1) ocenić wzrokiem ruchy klatki piersiowej; 2) nasÅ‚uchiwać przy ustach poszkodowanego szmerów oddechowych; 3) starać siÄ™ wyczuć ruch powietrza na swoim policzku. W pierwszych minutach, po zatrzymaniu krążenia poszkodowany może sÅ‚abo oddychać, lub wykonywać gÅ‚oÅ›ne, pojedyncze westchniÄ™cia. Nie należy ich mylić z prawidÅ‚owym oddechem. Na ocenÄ™ wzrokiem, sÅ‚uchem i dotykiem przeznaczyć nie wiÄ™cej niż 10 sekund. Jeżeli istniejÄ… jakiekolwiek wÄ…tpliwoÅ›ci czy oddech jest prawidÅ‚owy, dziaÅ‚ać tak, jakby byÅ‚ nieprawidÅ‚owy. 6. Jeżeli oddech poszkodowanego jest prawidÅ‚owy: 1) uÅ‚ożyć poszkodowanego w pozycji bezpiecznej; 2) wysÅ‚ać kogoÅ› lub samemu udać siÄ™ po pomoc (wezwać pogotowie ratunkowe); 3) regularnie oceniać oddech. 7. Jeżeli oddech poszkodowanego jest nieprawidÅ‚owy: 59 WysÅ‚ać kogoÅ› po pomoc, a jeżeli jest siÄ™ samemu, zostawić poszkodowanego i wezwać pogotowie, wrócić i rozpocząć uciskanie klatki piersiowej, zgodnie z poniższym opisem: 1) uklÄ™knąć obok poszkodowanego, 2) uÅ‚ożyć nadgarstek jednej rÄ™ki na Å›rodku klatki piersiowej poszkodowanego, 3) uÅ‚ożyć nadgarstek drugiej rÄ™ki na już poÅ‚ożonym, Ułóż nadgarstek jednej rÄ™ki na Nadgarstek drugiej rÄ™ki ułóż na Å›rodku klatki piersiowej już poÅ‚ożonym 4) spleść palce obu dÅ‚oni i upewnić siÄ™, że nie bÄ™dzie wywieranego nacisku na żebra poszkodowanego; nie uciskać nadbrzusza, ani dolnego koÅ„ca mostka, 5) pochylić siÄ™ nad poszkodowanym, wyprostowane ramiona ustawić prostopadle do mostka i uciskać na gÅ‚Ä™bokoÅ›ci 4-5 cm, 6) po każdym uciÅ›niÄ™ciu zwolnić nacisk na klatkÄ™ piersiowÄ…, nie odrywajÄ…c dÅ‚oni od mostka. Powtarzać uciÅ›niÄ™cia z czÄ™stotliwoÅ›ciÄ… 100/min (nieco mniej niż 2 uciÅ›niÄ™cia/ s), 7) okres uciskania i zwalniania nacisku (relaksacji) mostka, powinien być taki sam. 8. PoÅ‚Ä…czyć uciskanie klatki piersiowej z oddechami ratowniczymi: 1) po wykonaniu 30 uciÅ›nięć klatki piersiowej udrożnić drogi oddechowe, odginajÄ…c gÅ‚owÄ™ i unoszÄ…c żuchwÄ™; 2) zacisnąć skrzydeÅ‚ko nosa, używajÄ…c palca wskazujÄ…cego i kciuka rÄ™ki umieszczonej na czole poszkodowanego; 60 3) pozostawić usta delikatnie otwarte, jednoczeÅ›nie utrzymujÄ…c uniesienie żuchwy; 4) wziąć normalny wdech i objąć szczelnie usta poszkodowanego swoimi ustami, upewniajÄ…c siÄ™, że nie ma przecieku powietrza; 5) wdmuchnąć powoli powietrze do ust poszkodowanego, przez okoÅ‚o 1 sekundÄ™ (tak jak przy normalnym oddychaniu), obserwujÄ…c jednoczeÅ›nie czy klatka piersiowa siÄ™ unosi; taki oddech ratowniczy jest efektywny, 6) utrzymujÄ…c odgiÄ™cie gÅ‚owy i uniesienie żuchwy, odsunąć swoje usta od ust poszkodowanego i obserwować, czy podczas wydechu opada jego klatka piersiowa, 7) jeszcze raz nabrać powietrze i wdmuchnąć do ust poszkodowanego, dążąc do wykonania dwóch skutecznych oddechów ratowniczych; nastÄ™pnie ponownie uÅ‚ożyć rÄ™ce w prawidÅ‚owej pozycji na mostku i wykonać kolejnych 30 uciÅ›nięć klatki piersiowej; 8) kontynuować uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w stosunku 30:2; 9) przerwać swoje dziaÅ‚anie w celu sprawdzenia stanu poszkodowanego tylko wtedy, gdy zacznie on prawidÅ‚owo oddychać; w innym przypadku nie przerywać resuscytacji. Jeżeli wykonany pierwszy oddech ratowniczy nie powoduje uniesienia siÄ™ klatki piersiowej, jak przy normalnym oddychaniu, wykonać nastÄ™pujÄ…ce czynnoÅ›ci: a) sprawdzić jamÄ™ ustnÄ… poszkodowanego i usunąć widoczne ciaÅ‚a obce, b) sprawdzić, czy odgiÄ™cie gÅ‚owy i uniesienie żuchwy jest poprawnie wykonane, c) wykonać nie wiÄ™cej niż 2 próby wentylacji za każdym razem, przed podjÄ™ciem ponownego uciskania klatki piersiowej. Jeżeli na miejscu zdarzenia jest wiÄ™cej niż jeden ratownik, ratownicy powinni siÄ™ zmieniać podczas prowadzenia reanimacji co 1-2 minuty, aby zapobiec zmÄ™czeniu. Należy zminimalizować przerwy w resuscytacji podczas zmian. 61 9. Reanimacje ograniczonÄ… wyÅ‚Ä…cznie do uciÅ›nięć klatki piersiowej można prowadzić w nastÄ™pujÄ…cych sytuacjach: 1) jeżeli ratujÄ…cy nie jest w stanie lub nie chce wykonywać oddechów ratowniczych, należy zastosować uciÅ›niÄ™cia klatki piersiowej; 2) jeżeli stosuje siÄ™ wyÅ‚Ä…cznie uciÅ›niÄ™cia klatki piersiowej, wykonuje siÄ™ je bez przerwy, z czÄ™stotliwoÅ›ciÄ… 100 uciÅ›nięć/ min; 3) przerwanie dziaÅ‚ania w celu sprawdzenia stanu poszkodowanego, tylko wtedy, jeżeli zacznie on prawidÅ‚owo oddychać; w innym przypadku nie należy przerywać resuscytacji. 10. ResuscytacjÄ™ należy kontynuować do czasu gdy: 1) przybÄ™dÄ… wykwalifikowane sÅ‚użby medyczne i przejmÄ… dziaÅ‚ania; 2) poszkodowany zacznie prawidÅ‚owo oddychać; 3) ratujÄ…cy ulegnie wyczerpaniu. POZYCJA BOCZNA Istnieje kilka wariantów pozycji bezpiecznej, każdy z nich ma swoje zalety. Å»adna z pozycji nie jest idealna dla wszystkich poszkodowanych. Pozycja powinna być stabilna, jak najbliższa uÅ‚ożeniu na boku z odgiÄ™ciem gÅ‚owy i brakiem ucisku na klatkÄ™ piersiowÄ…, by nie utrudniać oddechu. Zaleca siÄ™ nastÄ™pujÄ…cÄ… sekwencjÄ™ postÄ™powania w celu uÅ‚ożenia poszkodowanego w pozycji bezpiecznej: 1. Zdjąć okulary poszkodowanego. 2. UklÄ™knąć przy poszkodowanym i upewnić siÄ™, że obydwie nogi sÄ… wyprostowane. 3. RÄ™kÄ™ poszkodowanego bliższÄ… ratujÄ…cemu uÅ‚ożyć pod kÄ…tem prostym w stosunku do ciaÅ‚a, a nastÄ™pnie zgiąć jÄ… w Å‚okciu pod kÄ…tem prostym tak, aby dÅ‚oÅ„ rÄ™ki byÅ‚a skierowana do góry. 62 4. DalszÄ… rÄ™kÄ™ poszkodowanego przeÅ‚ożyć w poprzek klatki piersiowej i przytrzymać stronÄ… grzbietowÄ…, przy bliższym ratujÄ…cemu policzku. 5. DrugÄ… rÄ™kÄ™ ratujÄ…cy chwyta za dalszÄ… koÅ„czynÄ™ dolnÄ… tuż powyżej kolana i podciÄ…ga jÄ… ku górze, nie odrywajÄ…c stopy od podÅ‚oża. 63 6. PrzytrzymujÄ…c dÅ‚oÅ„ dociÅ›niÄ™tÄ… do policzka, pociÄ…gnąć za dalszÄ… koÅ„czynÄ™ dolnÄ… tak, by ratowany obróciÅ‚ siÄ™ na bok w kierunku ratujÄ…cego. 7. UÅ‚ożyć koÅ„czynÄ™, za którÄ… przetaczano poszkodowanego w ten sposób, aby zarówno staw kolanowy jak i biodrowy byÅ‚y zgiÄ™te pod kÄ…tem prostym. 8. Odgiąć gÅ‚owÄ™ ratowanego ku tyÅ‚owi, by upewnić siÄ™, że drogi oddechowe sÄ… drożne. 9. Gdy jest to konieczne, uÅ‚ożyć rÄ™kÄ™ ratowanego pod policzkiem tak, aby utrzymać gÅ‚owÄ™ w odgiÄ™ciu. 10. Regularnie sprawdzać oddech. 64 ROZDZIAA VII PIERWSZA POMOC W INNYCH WYPADKACH ż 30. Zranienia 1. Przy opatrywaniu ran poszkodowanego należy pamiÄ™tać o wczeÅ›niejszym wÅ‚ożeniu gumowych rÄ™kawiczek, w celu zabezpieczenia siÄ™ przed kontaktem z pÅ‚ynami ustrojowymi. 2. W przypadku niewielkich zranieÅ„ należy przyÅ‚ożyć sterylnÄ… gazÄ™ i zabandażować ranÄ™. 3. Przy krwawieniu z tÄ™tnic na gÅ‚owie, należy zaÅ‚ożyć jaÅ‚owy opatrunek zÅ‚ożony z kilku warstw gazy jaÅ‚owej, rolki zwiniÄ™tego bandaża (dodatkowo można jeszcze ucisnąć na okolice rany palcami poprzez opatrunek). 4. Przy krwotokach z tÄ™tnic na koÅ„czynach należy ucisnąć palcem na tÄ™tnicÄ™ przyciskajÄ…c jÄ… do koÅ›ci a nastÄ™pnie zaÅ‚ożyć opatrunek. Opaski uciskowej do tamowania krwotoków używa siÄ™ w wyjÄ…tkowych przypadkach, z podaniem czasu zaÅ‚ożenia zacisku. OpaskÄ™ można zaÅ‚ożyć tylko w poÅ‚owie dÅ‚ugoÅ›ci uda lub ramienia, nie może być to sznurek, guma itp. przedmioty, aby nie wpijaÅ‚y siÄ™ w ciaÅ‚o i nie powodowaÅ‚y uszkodzenia tkanek. 5. W przypadku krwawienia z nosa należy poÅ‚ożyć zimny okÅ‚ad na kark, przycisnąć skrzydeÅ‚ko nosa po stronie krwawienia do przegrody nosa, posadzić poszkodowanego, aby krew swobodnie wypÅ‚ywaÅ‚a na zewnÄ…trz (jeÅ›li poszkodowany jest nieprzytomny poÅ‚ożyć go w pozycji ustalonej bocznej). 65 6. Przy krwawieniu z przewodu pokarmowego należy poÅ‚ożyć na brzuch poszkodowanego worek z lodem. Nie należy: 1) penetrować i kontrolować rany palcem; 2) stosować maÅ›ci, zasypek, aerozoli, ani Å›rodków odkażajÄ…cych z barwnikami, jak jodyna czy gencjana; 3) przepÅ‚ukiwać rany; 4) wyjmować ciaÅ‚a obcego tkwiÄ…cego gÅ‚Ä™boko w ranie. Uwaga: W razie bardzo silnego krwawienia nie dajÄ…cego siÄ™ zatamować można zaÅ‚ożyć opaskÄ™ uciskowÄ… powyżej rany jest to jednak postÄ™powanie ostateczne stosowane tylko w razie wystÄ…pienia krwawienia zagrażajÄ…cego życiu. BezwzglÄ™dnie należy zaznaczyć godzinÄ™ zaÅ‚ożenia opaski, pilnie wezwać lekarza. ż 31. ZÅ‚amania i zwichniÄ™cia 1. W przypadku wystÄ…pienia zÅ‚amaÅ„ należy postÄ™pować nastÄ™pujÄ…co: 1) w razie zÅ‚amania otwartego (odÅ‚amy kostne widoczne w obrÄ™bie rany) należy zaÅ‚ożyć jaÅ‚owy opatrunek z miernym uciskiem. Nie wolno dotykać odÅ‚amów kostnych, bowiem Å‚atwo ulegajÄ… zakażeniu, nastawiać koÅ›ci; czynnoÅ›ci zostanÄ… wykonane przez lekarza; 2) przy unieruchamianiu koÅ„czyny należy pamiÄ™tać o zasadzie unieruchamiamy zÅ‚amanie w obrÄ™bie 66 dwóch sÄ…siadujÄ…cych ze zÅ‚amaniem stawów; 3) podczas transportowania poszkodowanego należy mieć na uwadze nastÄ™pujÄ…ce zasady: a) przy zÅ‚amaniu koÅ„czyn górnych, żeber, podudzia chorego można przewozić lub przenosić w pozycji siedzÄ…cej, b) przy zÅ‚amaniu uda, miednicy, krÄ™gosÅ‚upa przewozimy chorego tylko w pozycji leżącej, c) przy zÅ‚amaniu krÄ™gosÅ‚upa należy pamiÄ™tać, by poszkodowany uÅ‚ożony byÅ‚ na twardym podÅ‚ożu. 2. W przypadku wystÄ…pienia zwichniÄ™cia należy unieruchomić staw, wykonać zimny okÅ‚ad w obrÄ™bie stawu . Zapewnić udzielenie pomocy lekarskiej. 1) objawy podczas zwichniÄ™cia: ostry ból w obrÄ™bie stawu, znieksztaÅ‚cenie stawu, ograniczenie lub caÅ‚kowite zniesienie ruchu w stawie; 2) poszkodowanego ze zwichniÄ™ciem stawów kolanowych, biodrowych, czy stawu skokowego należy transportować w pozycji leżącej. ż 32. Oparzenia termiczne 1. W przypadku wystÄ…pienia poparzeÅ„ należy postÄ™pować nastÄ™pujÄ…co: 1) delikatnie zdjąć ubranie z miejsca oparzenia, najlepiej rozcinajÄ…c je nożyczkami; 67 2) ochÅ‚odzić oparzonÄ… powierzchniÄ™ zanurzeniem w zimnej wodzie lub podstawiajÄ…c pod strumieÅ„ zimnej wody na ok. 5 10 minut. W razie oparzeÅ„ substancjami żrÄ…cymi należy spÅ‚ukiwać powierzchnie aż do upewnienia siÄ™, że ich resztki zostaÅ‚y caÅ‚kowicie spÅ‚ukane. 2. Zabezpieczyć oparzone powierzchnie przed zanieczyszczeniem lub wnikniÄ™ciem bakterii przez naÅ‚ożenie jaÅ‚owego opatrunku. 3. Przy oparzeniach obejmujÄ…cych wiÄ™kszÄ… powierzchniÄ™ ciaÅ‚a ze wzglÄ™du na mogÄ…cy nastÄ…pić wstrzÄ…s oparzeniowy, poszkodowanego należy przekazać jak najszybciej pod opiekÄ™ lekarza. Należy obserwować stan ogólny poszkodowanego oraz czynnoÅ›ci życiowe. W razie potrzeby podjąć akcjÄ™ reanimacyjnÄ…. ż 33. Oparzenia chemiczne 1. Miejsca oparzone chemicznie należy zmywać strumieniem wody przez kilka a nawet kilkanaÅ›cie minut, usuwajÄ…c substancjÄ™ chemicznÄ…. 2. Po zakoÅ„czeniu spÅ‚ukiwania na oparzonÄ… powierzchniÄ™ należy naÅ‚ożyć suchy, jaÅ‚owy opatrunek i poddać poszkodowanego kontroli lekarskiej. 68 ż 34. Odmrożenia 1. Osoby z odmrożeniami należy przenieść do ciepÅ‚ego pomieszczenia rozluznić obcisÅ‚Ä… odzież, podawać ciepÅ‚e napoje, zaopatrzyć w jaÅ‚owy opatrunek. 2. Nie należy ogrzewać gÅ‚Ä™bokich odmrożeÅ„, nacierać Å›niegiem, masować podawać alkoholu. 3. Poszkodowanego należy zawiezć do lekarza. ż 35. Omdlenia Omdlenie to krótkotrwaÅ‚a utrata przytomnoÅ›ci zazwyczaj poprzedzona wrażeniem zawrotu gÅ‚owy lub oszoÅ‚omienia. Może mu towarzyszyć bladość skóry, nagÅ‚e odczucie zimna lub wystÄ…pienie zimnego potu na caÅ‚ym ciele. Omdlenie jest zwykle skutkiem nagÅ‚ego spadku ciÅ›nienia krwi, niedotlenieniem mózgu np. wskutek szoku emocjonalnego lub obniżeniem poziomu cukru we krwi. Udzielenie pomocy: 1) osobie leżącej unieść nogi do góry; 2) zapewnić dopÅ‚yw Å›wieżego powietrza; 3) rozpiąć części ubrania utrudniajÄ…ce oddychanie i krążenie krwi; 4) czuwać nad stanem poszkodowanego. 69 ż 36. Postanowienia koÅ„cowe Postanowienia zawarte w rozdziale VII dotyczÄ… pomocy przedlekarskiej. Jeżeli nie wezwano pogotowia lub lekarza, to poszkodowanego należy odtransportować do placówki sÅ‚użby zdrowia. ObowiÄ…zek przetransportowania poszkodowanego w pracy, spoczywa na pracodawcy. 70 ZaÅ‚Ä…cznik Nr 1 Mw-563 Polecenie wÅ‚Ä…czenia prÄ…du w celu elektrycznego ogrzewania wagonów 71 ZaÅ‚Ä…cznik Nr 2 Tablica: ,,UWAGA! Wysokie napiÄ™cie! Zasilanie przewodu elektrycznego ogrzewania Tablica wykonana z PCV o wymiarach 600 x 400 mm o gruboÅ›ci 3÷4 mm. Wzmocniona ramkÄ… z blachy ocynkowanej 1 mm, nitowanÄ… lub przykrÄ™canÄ… na Å›ruby z nakrÄ™tkÄ… M 5. Centralne zawiesie z blachy ocynkowanej o gruboÅ›ci 1,5 ÷ 2mm o szerokoÅ›ci 30 ÷ 50mm przykrÄ™cane lub nitowane do ramki, do zawieszenia tablicy na podniesionym mostku miÄ™dzywagonowym. TÅ‚o tablicy w kolorze żółtym. Napis: ,,UWAGA! WYSOKIE NAPICIE! - w kolorze czerwonym. Napis: ,,ZASILANIE PRZEWODU ELEKTRYCZNEGO OGRZEWANIA -w kolorze czarnym. W lewym górnym rogu naklejka z bÅ‚yskawicÄ…. 72 Niniejsza instrukcja zostaÅ‚a dostosowana do potrzeb ,,PKP Intercity S.A. po zawarciu umowy z Przewozy Regionalne Spółka z o.o. : nr BWT- 02/27/2009 na udzielenie prawa do korzystania z zasobów wiedzy Przewozy Regionalne Spółka z o.o. z dnia 06.04.2010r. Niniejsza instrukcja korzysta z ochrony okreÅ›lonej stosownymi przepisami prawa, w tym przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn. Dz. U. z 2006r. Nr 90, poz. 631 z pózn. zm.). Zabrania siÄ™ jej udostÄ™pniania osobom trzecim jak również kopiowania lub wprowadzania zmian. 73