NAUKA W ZAPRZóGU
WY�WIETLACZE CIEK�OKRYSTALICZNE Z AKTYWNŃ MATRYCŃ
�
Samuel Musa subpiksele. Tranzystor umieszczony na Żania ekranu. Jasny obraz o czystych
dyrektor wykonawczy skrzyŻowaniu aktywnej kolumny i wier- barwach na najnowoczeĘniejszych p"a-
Center for Display Technology sza w"ącza elektrod� subpiksela, wytwa- skich wyĘwietlaczach najlepiej demon-
and Manufacturing
rzając pole elektryczne sterujące orien- struje zadziwiające w"aĘciwoĘci ciek"ych
w University of Michigan
tacją cząsteczek ciek"ych kryszta"ów. kryszta"ów.
T"umaczy"
W nowoczesnych wyĘwietlaczach pro-
Rafa" BoŻek
yĘwietlacze ciek"okrystaliczne ces powtarza si� cyklicznie dla kaŻdego
z aktywną matrycą są standar- z 1280 wierszy; okres wynosi 16 33 ms.
Wdowym wyposaŻeniem prawie RozdzielczoĘ� wyĘwietlaczy krysta-
wszystkich nowoczesnych komputerów licznych moŻna poprawi�, zwi�kszając
O�WIETLENIE
przenoĘnych. O zastosowaniu cieczy or- g�stoĘ� pikseli i cz�stotliwoĘ� odĘwie- FLUORESCENCYJNE
ganicznych zwanych ciek"ymi kryszta"a-
mi w charakterze maleł
kich prze"ącz-
a
ników w"ączających i wy"ączających ele-
LINIA ADRESOWA
menty obrazu (piksele) decydują dwie
KOLUMNY
w"aĘciwoĘci. Po pierwsze, kryszta"y są
przezroczyste, cho� mogą zmienia� pola-
ryzacj� przechodzącego przez nie Ęwia-
t"a. Po drugie, uporządkowanie ich czą-
steczek, a tym samym w"aĘciwoĘci pola-
ryzacyjne kryszta"ów, moŻna zmienia� za
pomocą pola elektrycznego.
PIONOWY FILTR
W wyĘwietlaczach kolorowych ciek"e POLARYZACYJNY
kryszta"y wype"niają przestrzeł
po-
LINIA ADRESOWA
mi�dzy dwiema szklanymi p"ytkami,
WIERSZA
pokrytymi od zewnątrz filtrami pola-
ryzacyjnymi (a). Przepuszczają one tyl-
b
ko Ęwiat"o o ĘciĘle okreĘlonej polaryza-
cji. Pomi�dzy p"ytkami znajdują si�
takŻe warstwy cienkowarstwowych i
przezroczystych elektrod oraz filtrów
barwnych, które wyznaczają bardzo
ma"e fragmenty obrazu zwane sub-
pikselami. Grupa trzech subpikseli
o barwie czerwonej, zielonej i niebie- CIEK�E
KRYSZTA�Y
skiej tworzy pojedynczy, kolorowy ele-
ment obrazu, czyli piksel. Barwa, którą
on przepuszcza, zaleŻy od stanu two-
�wiat"o
rzących go subpikseli.
spolaryzowane
Łród"em Ęwiat"a jest umieszczony
pionowo
ELEKRODA
z ty"u oĘwietlacz fluorescencyjny. W PIKSEL
SUBPIKSELA
WY�ŃCZONY
przypadku wy"ączonych pikseli Ęwiat"o
przechodzi przez tylny polaryzator, war-
TRANZYSTOR
stw� ciek"ych kryszta"ów (b) i filtry barw-
c
ne, ale jest poch"aniane przez filtr pola-
ryzacyjny umieszczony z przodu. Taki
piksel widzimy jako ciemny. JeŻeli
piksel zostanie w"ączony, cząsteczki
ciek"ych kryszta"ów zmienią swoją
orientacj�, skr�cając p"aszczyzn� po-
laryzacji Ęwiat"a, dzi�ki czemu filtr
polaryzacyjny je przepuĘci (c).
Aktywna matryca daje moŻliwoĘ� "a-
twego i precyzyjnego elektronicznego
adresowania (w"ączania) poszczególnych
�wiat"o
pikseli. Aby na ekranie pojawi" si� ob- o polaryzacji
zmienionej przez
raz, do jednego z wierszy matrycy nale-
P�YTKA SZKLANA
ciek"e kryszta"y
Ży przy"oŻy� napi�cie. JednoczeĘnie pro-
gram wykonywany przez komputer
WARSTWA
PIKSEL
wybiera kolumny zawierające aktywne
CIEK�YCH KRYSZTA�ÓW
W�ŃCZONY
FILTRY
88 �WIAT NAUKI Styczeł
1998
BARWNE
P�YTKA
POZIOMY FILTR
PRZEDNIA
POLARYZACYJNY
IAN WORPOLE