Kontrola a nadzór


Nadzór = kontrola + możliwosc ingerencji
I.
Najogólniej przez kontrole rozumiemy:
a) badanie zgodnosci stanu zaszłego, istniejacego lub planowanego ze stanem postulowanym
robi sie to za pomoca okreslonych przez prawo mierników oceny poprawnosci działania kontrolowanego (kryteria kontroli), pozwalajacych na zbudowanie modelu, z którym porównuje sie istniejacy stan. Sa to kryteria:
- legalnosci
zgodnosci z prawem
- celowosci
- rzetelnosci
- gospodarnosci
- uwzglednienia interesu społecznego
- uwzglednienia interesu indywidualnego
- zgodnosci z polityka rzadu
- inne; szczegółowe
Prawo nie podaje znaczenia pozostałych kryteriów. Jednak wszystkie one podporzadkowane sa kryterium legalnosci, gdyż musza byc zgodne z prawem.
Każdy rodzaj kontroli opiera sie na kryteriach tylko z nim zwiazanych.
b) ustalenie zasiegu i przyczyn rozbieżnosci miedzy stanem zaistniałym a postulowanym
jest to tresc działań kontrolnych; przedmiotem badań jest zarówno ostateczny efekt działania jak i całosc przedsiewziec podjetych by osiagnac zamierzony efekt.
c) przekazanie wyników tego ustalenia, a czasem i wynikajacych stad dyspozycji zarówno podmiotowi kontrolowanemu, jak i podmiotowi organizacyjnie zwierzchniemu
jest to element konstytutywny kontroli, bez niego kontrola nie spełnia swoich funkcji.
W momencie, gdy organ kontrolujacy nie wpływa bezposrednio na działalnosc organu kontrolowanego, mamy do czynienia z tzw. "kontrola czysta".
Akty normatywne regulujace poszczególne rodzaje kontroli, reguluja też jej zasieg rzeczowy i podmiotowy. Kontrola obejmuje zazwyczaj wszystkie podmioty prawne poddane kontroli.
II.
Nadzór to taki zespół realizowanych kompetencji, których wpływ na działalnosc organów podporzadkowanych jest bardziej intensywny i bezposredni, a które maja na celu usuniecie nieprawidłowosci i zapobieganie im na przyszłosc. Należa tu działania majace poprawic lub usunac skutki działań nieprawidłowych oraz akty prewencyjne nadajace kierunek działalnosci. Sa to takie akty prawne jak: polecenia służbowe, uchylenia lub zmiana decyzji, wytyczne, akty realizujace odpowiedzialnosc służbowa pracownika lub członków organów kolegialnych.
Prosciej: nadzór to badanie działalnosci danego podmiotu administrujacego (kontrola) połaczone z możliwoscia pomocy, wpływu a także modyfikacji tej działalnosci, dokonywane przez organ zwierzchni funkcjonalnie lub organizacyjnie, w celu zapewnienia zgodnosci tej działalnosci z prawem, a w okreslonych przypadkach zgodnosci z pewnymi wartosciami szczegółowymi, także okreslonymi w prawie.
Zabiegi i działania jakie organ nadzorujacy podejmuje by rozeznac sie w działaniach jednostki niższego szczebli nazywamy kontrola.
Rodzaje nadzoru:
a) nadzór nad adm. rzadowa
oznacza zakres zadaniowy i kompetencyjny w poszczególnych sektorach, quasi-sektorach i wszelkiego rodzaju oddziaływania w stosunku do wszystkich podmiotów organizacyjnie podległych
b) nadzór policyjny
zwiazany z policja administracyjna o charakterze skarbowym, celnym itp. Ten typ nadzoru oznacza, że możliwosc wymuszenia pewnego zachowania zgodnie z prawem odnosi sie do podmiotów, które nie sa organizacyjnie podległe organowi nadzorujacemu
c) nadzór nad samorzadem terytorialnym
w samorzadzie wyeliminowane jest kierownictwom i hierarchiczne podporzadkowanie. Mamy tu do czynienia z nadzorem weryfikacyjnym podejmowanym przez organ nie zwierzchni, gdyż takiego nie ma. Nadzorowi jest tu poddana działalnosc samorzadu, a nie jego organy. Jest to działalnosc zwiazana z realizacja demokracji bezposredniej.



Wyszukiwarka