MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Grażyna Jakubczyk
Elżbieta Magdzicka
Wspieranie osoby niepełnosprawnej w załatwianiu spraw
urzędowych 346[02].Z2.05
poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
dr Iwona Kłóska
mgr Aurelia Włoch
Opracowanie redakcyjne:
inż. Danuta Szczepaniak
Konsultacja:
mgr Hanna Całuń
poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 346[02].Z2.05
 Wspieranie osoby niepełnosprawnej w załatwianiu spraw urzędowych , zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu asystent osoby niepełnosprawnej.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 4
3. Cele kształcenia 4
4. Przykładowe scenariusze zajęć 6
5. Ćwiczenia 10
5.1. Prawo w systemie polityki społecznej. Kompetencje zawodowe
asystenta osoby niepełnosprawnej w stosowaniu przepisów
prawnych 10
5.1.1. Ćwiczenia 10
5.2. Korespondencja urzędowa. Układy pism urzędowych 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Reprezentowanie osoby niepełnosprawnej w instytucjach
użyteczności publicznej. Rola specjalistów z różnych dziedzin prawa 16
5.3.1. Ćwiczenia 16
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 18
7. Literatura 30
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie asystent osoby niepełnosprawnej.
W poradniku zamieszczono:
wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać, aby bez
problemów mógł korzystać z poradnika,
cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas pracy z poradnikiem,
przykładowe scenariusze zajęć,
ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,
literaturę.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego, metoda przypadków.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- stosować umiejętności komunikacji interpersonalnej,
- rozpoznawać potrzeby i problemy osoby niepełnosprawnej,
- rozwiązywać problemy osób niepełnosprawnych,
- prowadzić profilaktykę i promocję zdrowia,
- stosować przepisy prawa w działalności socjalnej,
- wspierać osoby niepełnosprawne w korzystaniu z kompleksowej rehabilitacji,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- użytkować komputer,
- współpracować w grupie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 pomóc osobie niepełnosprawnej rozwiązać problemy z zastosowaniem przepisów prawa,
 zastosować przepisy prawa do ochrony interesów osoby niepełnosprawnej,
 sporządzić na życzenie osoby niepełnosprawnej korespondencję w sprawach pomocy
społecznej,
 sporządzić na życzenie osoby niepełnosprawnej pisma w sprawach urzędowych
(w konsultacji ze specjalistami z dziedziny prawa),
 wystąpić w roli rzecznika osoby niepełnosprawnej w instytucjach publicznych i urzędach.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Modułowy program nauczania: Asystent osoby niepełnosprawnej 346[02].
Moduł: Człowiek niepełnosprawny w rodzinie i środowisku
346[02].Z2
Jednostka modułowa: Wspieranie osoby niepełnosprawnej w załatwianiu spraw
urzędowych 346[02]Z2.05
Temat: Poszukiwanie miejsca pracy dla podopiecznego, opracowanie dokumentów.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności posługiwania się prawem i redagowania pism
urzędowych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- zidentyfikować zagadnienia rynku pracy dla niepełnosprawnych,
- wskazać oferty pracy,
- przygotować wraz z niepełnosprawnym określone dokumenty,
- sformułować, zgodnie z zasadami, list motywacyjny,
- zredagować, wspólnie z podopiecznym, życiorys zawodowy,
- posłużyć się językiem specjalistycznym podczas prezentacji.
Metody nauczania uczenia się:
- metoda SWOT,
- dyskusja,
- wykład.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca w grupach 3-4 osobowych.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia,
- Kodeks Pracy,
- Ustawa o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych,
- ogłoszenia prasowe  oferty pracy,
- papier,
- mazaki,
- wzór analizy SWOT,
- stanowisko komputerowe z drukarką.
Zadanie dla ucznia:
Opracuj prezentację osoby niepełnosprawnej, która ma zachęcić pracodawcę do jej
zatrudnienia, a następnie napisz list motywacyjny dla tej osoby.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjne, sprawdzenie listy obecności i pracy domowej.
2. Podanie tematu i wyjaśnienie celu zajęć.
3. Wprowadzenie do zajęć:
- nauczyciel przeprowadza wykład na temat problemów z zatrudnieniem osób
niepełnosprawnych,
- uczniowie analizują odpowiedni fragment materiału nauczania z poradnika dla
ucznia.
4. Wykonanie zadania:
- nauczyciel dzieli uczniów na 3-4 osobowe grupy,
- uczniowie analizują art. 15 Europejskiej Karty Społecznej,
- ustalają jakie środki służą zatrudnieniu osoby niepełnosprawnej,
- uczniowie opracowują prezentację osoby niepełnosprawnej metodą SWOT,
- prezentują wyniki pracy na forum grupy,
- uczniowie piszą (wykorzystując komputer) list motywacyjny w imieniu osoby
niepełnosprawnej,
- nauczyciel zwraca uwagę na zasady i formę pisania listu motywacyjnego,
- uczniowie przygotowany list motywacyjny drukują.
Zakończenie zajęć:
1. Liderzy każdej z grup prezentują opracowane dokumenty na forum klasy.
2. Nauczyciel dokonuje oceny aktywności uczniów, umiejętności stosowania dokumentów
prawnych zarówno podczas wykonywania ćwiczenia jak i podczas dyskusji
podsumowującej.
Praca domowa
Przeanalizuj, jakie dodatkowe dokumenty będą potrzebne dla pracodawcy. Określ typ
stosunku prawnego, jaki powstanie z chwilą zatrudnienia osoby niepełnosprawnej przez
pracodawcę.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Modułowy program nauczania: Asystent osoby niepełnosprawnej 346[02]
Moduł: Człowiek niepełnosprawny w rodzinie i środowisku
346[02].Z2.
Jednostka modułowa: Wspieranie osoby niepełnosprawnej w załatwianiu spraw
urzędowych 346[02]Z2.05
Temat: Wypełniamy wnioski w sprawach potrzeb osób niepełnosprawnych, pisma
urzędowe.
Cel ogólny: Kształcenie umiejętności posługiwania się przepisami Ustawy o zatrudnianiu
i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Kodeksem Cywilnym.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- rozróżnić rodzaje wniosków dotyczących spraw osób niepełnosprawnych,
- zidentyfikować kryteria prawne zamieszczone we wniosku,
- posłużyć się przepisami ustawy o zatrudnianiu i rehabilitacji osoby niepełnosprawnej,
- sformułować sądy i opinie,
- wypełnić wnioski w określonej sprawie.
Metody nauczania uczenia się:
- miniwykład,
- dyskusja wielokrotna,
- ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- zespołowa,
- indywidualna.
Czas: 1 godzina dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia,
- Kodeks Cywilny,
- Kodeks Postępowania Cywilnego,
- wzory pism urzędowych,
- kartki, pisaki.
Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel przeprowadza wykład wprowadzający w zagadnienie czynności prawnych
i przesłanek ich ważności dla załatwiania spraw osób niepełnosprawnych lub poleca
uczniom zapoznać się z odpowiednią partią materiału w poradniku dla ucznia.
2. Uczniowie zapoznają się z treścią ćwiczenia z rozdziału 4.2.3. zamieszczonego
w poradniku dla ucznia.
3. Nauczyciel rozdaje uczniom druki wniosków.
4. Uczniowie, po uważnym przeczytaniu tekstu, indywidualnie wypełniają wniosek zgodnie
z instrukcją.
5. Nauczyciel, w miarę potrzeb uczniów, udziela dodatkowych informacji.
6. Uczniowie wypełniają formularze, korzystając z dokumentów prawnych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
7. Wybrani uczniowie prezentują wyniki pracy na forum klasy.
8. Następnie nauczyciel łączy uczniów w trzyosobowe zespoły. Każdy zespół otrzymuje
inny rodzaj wniosku.
9. Uczniowie dokonują wspólnej analizy opracowanych dokumentów, sprawdzają zgodność
z prawem w określonej dziedzinie szukając podpowiedzi w różnych z
ródłach informacji.
Nauczyciel służy pomocą udzielając wyjaśnień, jeżeli uczniowie potrzebują.
10. Liderzy grup prezentują wyniki pracy na forum klasy.
Zakończenie zajęć:
1. Podsumowanie ćwiczeń należy przeprowadzić w formie dyskusji frontalnej. Istotne jest
zwrócenie uwagi na konieczność przestrzegania określonych warunków przy
dokonywaniu czynności prawnych a także na niezbędną umiejętność czytania ze
zrozumieniem pouczeń, instrukcji, załączników.
2. Nauczyciel dokonuje oceny aktywności uczniów zarówno podczas wykonywania
ćwiczenia jak i podczas dyskusji podsumowującej.
Praca domowa
Wypełnij wniosek o wydanie legitymacji osobie niepełnosprawnej. Zapisz, jaki rodzaj
dokumentów był Ci potrzebny.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
5. ĆWICZENIA
5.1. Prawo w systemie polityki społecznej. Kompetencje
zawodowe asystenta osoby niepełnosprawnej w stosowaniu
przepisów prawnych
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Opracuj prezentację osoby niepełnosprawnej, która ma zachęcić pracodawcę do jej
zatrudnienia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią art. 15 Europejskiej Karty Społecznej,
2) ustalić, jakie środki służą zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
3) opracować prezentację osoby niepełnosprawnej metodą SWOT,
4) zaprezentować grupie wyniki swojej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- metoda SWOT,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- tekst (wybrane fragmenty) Europejskiej Karty Społecznej,
- wzór analizy SWOT:
a) Co wynika z silnych stron: to twój atut i podstawa.
b) Co wynika ze słabych stron: pracuj nad nimi.
c) Co wynika z szans: znajdz
wszystkie możliwe i wykorzystaj.
d) Co wynika z zagrożeń: eliminuj i unikaj.
Silne strony: Słabe strony:
- w czym jesteśmy lepsi od konkurencji? - co robimy gorzej niż konkurencja?
- co nas pozytywnie wyróżnia? - co wymaga poprawy?
- co posiadamy, czego inni nie mają? - w czym nie jesteśmy dobrzy?
- przewagi techniczne i technologiczne? - czy konkurencja wykorzystuje nasze
słabości?
- czy cały czas myślimy o rozwoju,
postępie, innowacji? - czy konkurencja działa na osłabienie
naszej pozycji?
- co udaje nam się unikać, czego inni nie
robią? - czy nadążamy za postępem, czy w ogóle
o nim myślimy i jest dla nas ważny?
- czy posiadamy unikalne zdolności,
zasoby, umiejętności? - czego nie potrafimy unikać?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Szanse: Zagrożenia:
- szanse w najbliższym otoczeniu? - zagrożenia w najbliższym otoczeniu?
- szanse ekonomiczne w skali makro i czy - skala makro?
w ogóle mają jakiś wpływ?
- zmiany technologiczne?
- tendencje, trendy?
- czynnik ludzki?
- zmiany technologiczne?
- pozycja finansowa: kredyty?
- czynnik ludzki?
- pozycja finansowa: przepływy pieniężne.
- papier formatu A4,
- pisaki,
- mazaki,
- poradnik dla ucznia.
- Kodeks Cywilny,
- Kodeks Postępowania Administracyjnego,
- flamastry,
- poradnik dla ucznia,
Ćwiczenie 2
Wyszukaj w prasie oferty pracy dla osób niepełnosprawnych. Posegreguj według
określonych stanowisk i oczekiwań pracodawców. Określ, jakie powinieneś podjąć działania,
aby Twój podopieczny otrzymał zatrudnienie. Dokonaj analizy stosunku prawnego łączącego
osobę niepełnosprawną z pracodawcą.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z Rozdziałem 4 i 5 Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób
niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r.,
2) określić kompetencje prawne asystenta osoby niepełnosprawnej,
3) wyszukać oferty pracy w lokalnej prasie,
4) określić na podstawie jakiego aktu prawnego powstał stosunek pracy,
5) określić podmioty tego stosunku,
6) zaprezentować wyniki na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru formatu A4,
- flamastry,
- tekst Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych,
- Kodeks Pracy,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Ćwiczenie 3
Na podstawie Ustawy z dn. 14 czerwca 1960 r. KPA (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r., nr
98, poz.1071) i Rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 8 stycznia 2002 r. w sprawie
przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków (Dz. U. z 2002 r., nr 5, poz. 46) określ, jakie
są procedury przyjmowania i rejestrowania skarg i wniosków w Domu Pomocy Społecznej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze wskazanymi przepisami prawnymi,
2) określić procedury przyjmowania i rejestrowania skarg w DPS,
3) zapisać i zaprezentować grupie wynik swojej pracy,
4) zanotować wnioski.
Zalecane metody nauczania uczenia:
- ćwiczenie,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- Ustawa z dn. 14 czerwca 1960 r. KPA (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r., nr 98,
poz. 1071),
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 8 stycznia 2002 r. w sprawie przyjmowania
i rozpatrywania skarg i wniosków (Dz. U. z 2002 r., nr 5, poz. 46),
- Kodeks Postępowania Administracyjnego,
- arkusze papieru formatu A4,
- flamastry,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.2. Korespondencja urzędowa. Układy pism urzędowych
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Korzystając z dostępnych wzorów i wskazówek przygotuj swój życiorys zawodowy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia a uczniowie przeczytać odpowiedni fragment rozdziału
Materiał nauczania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zasady pisania życiorysu zawodowego,
2) przeanalizować dostępne wzory i wskazówki pisania życiorysu zawodowego,
3) określić swoje dane osobowe,
4) podać wykształcenie,
5) wymienić ukończone kursy i szkolenia,
6) podać przebieg pracy zawodowej,
7) wskazać zainteresowania i hobby,
8) wydrukować i zaprezentować przygotowany życiorys.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru formatu A4,
- stanowisko komputerowe z drukarką,
- wzór życiorysu zawodowego,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Przygotuj list motywacyjny, wykorzystaj informacje zawarte w zamieszczonym
przykładzie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, a uczniowie przeczytać odpowiedni fragment rozdziału
Materiał nauczania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
- zapoznać się z fragmentem materiału nauczania dotyczącym pisania listu
motywacyjnego,
- przeanalizować przykład listu motywacyjnego,
 opracować szkic listu,
 zaprezentować szkic listu na forum grupy,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
 po uwzględnieniu uwag grupy wydrukować list motywacyjny.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- metoda tekstu przewodniego,
- samodzielne ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
- kartki formatu A4,
- stanowisko komputerowe z drukarką,
- wzór listu motywacyjnego:
Zduńska Wola, 24 stycznia 2007
Tomasz Lisiewski
98  111 Zduńska Wola
ul. Świerkowa 12
tel. [phone]
Pan Dyrektor Jan Kowalski
Polskie Książki Telefoniczne
90  924 A
ódz

Al. Kościuszki 1
Szanowny Panie!
Z dużym zainteresowaniem przeczytałem w  Gazecie Wyborczej z dnia 20.01.2007 r.
Ogłoszenie o pracy w charakterze ankietera. Sądzę, że moje doświadczenie i umiejętności
mogą być przydatne w wykonywaniu pracy na tym stanowisku.
W okresie nauki szkolnej podejmowałem wiele działań, dzięki którym zdobyłem
umiejętności i doświadczenie przydatne w oferowanej przez Pana pracy. Uczestniczyłem w
charakterze ankietera w prowadzonych przez szkołę badaniach losów absolwentów. Do moich
zadań należało skontaktowanie się z absolwentami naszej szkoły i przeprowadzenie z nimi
wywiadu. Brałem również udział w komputerowym opracowaniu wyników badań, gdzie
mogłem wykorzystać zdobyte podczas nauki umiejętności z zakresu statystyki. Swoje
zdolności organizatorskie miałem okazję doskonalić podczas organizowanych w szkole  Dni
Otwartych , podczas których kierowałem grupą kolegów odpowiedzialnych za prezentację
pracowni komputerowej. Dwuletnia praca w sklepiku szkolnym pozwoliła mi na
kształtowanie takich cech, jak dokładność, komunikatywność, odpowiedzialność. Zostały one
dostrzeżone przez moich kolegów, którzy w grupie III powierzyli mi obowiązki skarbnika.
Jestem osobą aktywną i otwartą na nowe doświadczenia, konsekwentną w działaniu,
Podejmowane dorywczo prace w niepełnym wymiarze godzin i w okresie wakacji pozwoliły
mi na sprawdzenie się w pracy zawodowej.
Mam nadzieję, że praca wykonywana dla Pańskiej firmy pozwoli mi powiększyć moje
doświadczenia zawodowe, a zaangażowanie w pracę przyczyni się do dobrego wykonywania
powierzonych mi obowiązków. Podczas bezpośredniego spotkania chciałbym zaprezentować
się jako kandydat do pracy na stanowisku ankietera. Pozwolę sobie zadzwonić w tej sprawie
1.02.2007 r.
Z poważaniem
Tomasz Lisiewski
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Ćwiczenie 3
Posługując się przepisami ustawy o rehabilitacji i zatrudnieniu osób niepełnosprawnych
przedstaw w formie pisemnej rozwiązanie niżej opisanej sytuacji.
Opis sytuacji:
Pani Kowalska jest osobą bardzo chorą, nie może samodzielnie się poruszać. Najlepszym
dla niej wyjściem byłby wózek inwalidzki, ale brak środków finansowych uniemożliwia jego
zakup na wolnym rynku. Nigdy dotąd nie chorowała. Stan jej zdrowia jest wynikiem
przebytego rok temu udaru mózgu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z opisem sytuacji,
2) ustalić sposób postępowania w opisanej sytuacji,
3) określić, jakie warunki muszą być spełnione, aby pani Kowalska wystąpiła o orzeczenie
stopnia niepełnosprawności,
4) ustalić, jakie czynności formalno-prawne powinny być podjęte i do jakiego organu się
zwrócić, aby uzyskać orzeczenie o stopniu niepełnosprawności,
5) ustalić, jakie uprawnienia przysługują osobom niepełnosprawnym,
6) wypełnić wniosek o przyznanie wózka inwalidzkiego,
7) zaprezentować wynik swojej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia:
- dyskusja frontalna,
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
- ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
- flamastry,
- kartki formatu A4,
- komputer z dostępem do Internetu,
- wzór wniosku.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.3. Reprezentowanie osoby niepełnosprawnej w instytucjach
użyteczności publicznej. Rola specjalistów z różnych
dziedzin prawa
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj analizy sytuacji społecznej pani Janiny i w formie pisemnej określ procedury
postępowania prowadzące do ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.
Opis sytuacji:
Pani Janina (lat 48) jest osobą niepełnosprawną o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Z uwagi na dysfunkcję ruchową nie może samodzielnie się poruszać. Tymczasem
dowiedziała się w mediach, że może otrzymać świadczenie pielęgnacyjne.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić swoje kompetencje do reprezentowania osoby niepełnosprawnej,
2) przeanalizować ustawę o pomocy społecznej,
3) określić procedury prowadzące do ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego,
4) zapoznać się z wzorem wniosku i wypełnić go.
Zalecane metody nauczania uczenia:
- analiza przypadku,
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru formatu A4,
- wzór wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Wypełnij wniosek o dofinansowanie w ramach likwidacji barier w komunikowaniu dla
swojego podopiecznego, który jest osobą niepełnosprawną o umiarkowanym stopniu
niepełnosprawności.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) uruchomić komputer i wejść na stronę www.spes.org.pl,
2) przeczytać informacje o programie" Komputer dla Homera"
3) zapoznać się z wzorem wniosku o dofinansowanie,
4) wypełnić wniosek i wydrukować go,
5) zaprezentować wyniki na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- dyskusja,
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru formatu A4,
- stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu i drukarką,
- wzór wniosku o dofinansowanie w ramach likwidacji barier w komunikowaniu się,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Określ w formie pisemnej, u jakich specjalistów i w którym urzędzie użyteczności
publicznej znajdziesz poradę prawną dla pana Jana, który jest osobą niewidomą i wymaga
doraz
nej opieki w codziennych czynnościach a także sprzętu rehabilitacyjnego do
samodzielnego poruszania się.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien :
1) scharakteryzować świadczenie z zakresu ubezpieczenia społecznego, zaopatrzenia
społecznego i pomocy społecznej,
2) dokonać analizy sytuacji pana Jana,
3) określić obszary specjalistycznej pomocy,
4) wskazać konkretne rozwiązania problemów podopiecznego,
5) wskazać tok postępowania dla określonej sytuacji
6) zapisać wnioski i przypiąć na tablicy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- analiza przypadku,
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
- kartki formatu A4,
- flamastry,
- tablica,
- magnesy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wspieranie osoby
niepełnosprawnej w załatwianiu spraw urzędowych
Test składa się z 20 zadań, z których:
zadania 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19 są z poziomu podstawowego,
zadania 1, 2, 8, 9, 18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3.b ,4. a, 5. a, 6. d 7. c, 8. a, 9. b, 10. d, 11. c,
12. d, 13. b, 14. c, 15. d, 16. c, 17. b, 18. a, 19. d, 20. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Zidentyfikować elementy prawa w zakresie pomocy
D PP c
podopiecznemu
2 Zidentyfikować systemy prawa rodzinnego D PP c
3 Zanalizować akty prawne pod kątem aktualnych
A P b
potrzeb osób niepełnosprawnych
4 Zidentyfikować formy świadczenia pomocy
A P a
podopiecznemu i jego rodzinie
5 Rozpoznać zapotrzebowanie na wsparcie prawne
B P a
u podopiecznego
6 Dobrać formy pomocy do rozpoznanych
C P d
u podopiecznego potrzeb prawnych, urzędowych
7 Określić terminy w załatwianiu spraw urzędowych A P c
8 Zanalizować i zawierać kontrakty socjalne D PP a
9 Zastosować procedury odwoławcze w załatwianiu
D PP b
spraw podopiecznego
10 Dobrać formy wspierania osób niepełnosprawnych
C P d
w załatwianiu spraw urzędowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
11 Rozpoznać rodzaje dokumentów w zależności od
D P c
rodzaju prowadzonej sprawy
12 Zastosować międzynarodowe akty prawne
D P d
w załatwianiu spraw urzędowych podopiecznego
13 Posłużyć się elementami wiedzy prawnej
D P b
reprezentując podopiecznego
14 Wspierać osoby niepełnosprawne w realizacji
B P c
określonych zadań
15 Prowadzić w imieniu osób niepełnosprawnych
D P d
korespondencję urzędową
16 Sformułować, zgodnie z wymogami, pisma
B P c
urzędowe
17 Zastosować zasady tworzenia dokumentów. D P b
18 Reprezentować w urzędach osoby niepełnosprawne
D PP a
w pozyskaniu pomocy i świadczeń socjalnych
19 Ocenić skuteczność podjętych działań prawnych
C P d
zawartych w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym
20 Zainicjować nieprofesjonalne formy wsparcia
prawno-społecznego z wykorzystaniem prawa C PP b
międzynarodowego
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Przy ustalaniu zakresu uprawnień i obowiązków opiekuna prawnego należy się posłużyć
a) ustawą o pomocy społecznej.
b) Kodeksem Cywilnym.
c) Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym.
d) Kodeksem postępowania administracyjnego.
2. Prawo do nazwiska uregulowane jest w przepisach prawa
a) cywilnego.
b) administracyjnego.
c) rodzinnego i opiekuńczego.
d) konstytucyjnego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
3. Opiekę prawną powołuje się dla osoby dorosłej w sytuacji
a) choroby psychicznej.
b) całkowitego ubezwłasnowolnienia.
c) długotrwałej choroby.
d) niezaradności osób starszych i samotnych.
4. Zasady organizowania przez gminę usług opiekuńczych dla osób samotnych
i niepełnosprawnych uregulowane są w ustawie o
a) pomocy społecznej.
b) rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych.
c) ochronie zdrowia psychicznego.
d) świadczeniach rodzinnych.
5. Zgodnie z art. 107. ustawy o pomocy społecznej, pracownik organu pomocy społecznej
(pracownik socjalny) powinien przeprowadzić w celu ustalenia sytuacji osobistej,
rodzinnej, dochodowej i majątkowej osoby ubiegającej się o świadczenia pieniężne
a) wywiad środowiskowy.
b) rozliczenie podatkowe.
c) spotkanie z rodziną.
d) spotkanie z sąsiadami.
6. Tryb właściwy dla udzielenia pomocy społecznej to
a) zgłoszenie wniosku o udzielenie pomocy.
b) sporządzenie wywiadu środowiskowego.
c) opracowanie planu pomocy.
d) złożenie wniosku, sporządzenie wywiadu środowiskowego planu pomocy, wydanie
decyzji, realizacja świadczeń.
7. Wywiad środowiskowy należy przeprowadzić, licząc od daty wszczęcia postępowania,
w ciągu
a) trzech dni,
b) czternastu dni,
c) czternastu (lub dwóch w sprawach pilnych) dni,
d) siedmiu dni.
8. Kontrakt socjalny to
a) pisemna umowa zawarta z osobą ubiegającą się o pomoc, obowiązki i uprawnienia
stron.
b) zobowiązanie do zapłaty.
c) uprawnienia stron.
d) zakres obowiązków.
9. Odwołanie od decyzji MOPS- u kieruje się do
a) MOPS-u.
b) Samorządowego Kolegium Odwoławczego.
c) właściwego ministra.
d) Centrum Pomocy Rodzinie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
10. Nieodpłatną specjalistyczną pomoc prawną w sprawie osób niepełnosprawnych
znajdziesz w
a) Internecie na stronie e-urzędy.
b) Biurze Spraw Obywatelskich.
c) Urzędzie Miasta.
d) MOPS, e-urzędy, Centrum Pomocy Rodzinie, inne, np. organizacje studenckie.
11. Dokumenty jakie należy przygotować do wywiadu środowiskowego to
a) orzeczenie o niepełnosprawności.
b) legitymacja osoby niepełnosprawnej.
c) dane personalne, zaświadczenia o stanie zdrowia, opis sytuacji rodzinnej
i zaświadczenie o stanie materialnym.
d) Curriculum Vitae.
12. Poradnictwo specjalistyczne prawne przysługuje
a) wszystkim.
b) osobom ubezwłasnowolnionym bez względu na dochód.
c) tylko tym, którzy mogą za usługę zapłacić.
d) osobom i rodzinom, które mają trudności w rozwiązywaniu problemów życiowych
bez względu na posiadany dochód.
13. Prawo, które przysługuje asystentowi osoby niepełnosprawnej lub pracownikowi
w załatwianiu spraw w urzędach to
a) prawo karne.
b) prawo pierwszeństwa.
c) etyki zawodowej.
d) cywilne.
14. Prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej przysługuje osobie
a) osobie samotnej po 75 roku życia.
b) wymagającej całodobowej opieki, bardzo chorej.
c) wymagającej całodobowej opieki, chorej lub niepełnosprawnej, niemogącej
samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu.
d) chorej psychicznie.
15. Korespondencja urzędowa powinna zawierać
a) trzy strony.
b) 1 stronę.
c) 4 strony.
d) tyle, ile wymaga sytuacja.
16. Pismo urzędowe ma formę
a) listu motywacyjnego.
b) listu nieformalnego.
c) listu formalnego.
d) artykułu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
17. Curriculum Vitae to inaczej
a) list motywacyjny.
b) życiorys zawodowy.
c) życiorys.
d) podanie o pracę.
18. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje
a) niepełnosprawnemu dziecku, osobie niepełnosprawnej powyżej 16 roku życia,
osobie powyżej 75 roku życia, obywatelom polskim, cudzoziemcom o określonym
statusie prawnym.
b) osobie przebywającej w domu pomocy społecznej.
c) osobie uprawnionej do emerytury.
d) niepełnosprawnym przebywającym w zakładach leczniczo-rehabilitacyjnych.
19. W myśl art. 177 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego z dn. 25 lut 1964 r. opieka nad
ubezwłasnowolnionym całkowicie ustaje z mocy prawa w razie
a) uchylenia ubezwłasnowolnienia.
b) zmiany ubezwłasnowolnienia.
c) przejęcia opieki przez inna osobę.
d) uchylenia ubezwłasnowolnienia, lub zmiany ubezwłasnowolnienia z całkowitego na
częściowe.
20. Zasady ochrony danych osobowych osoby niepełnosprawnej określa
a) Ustawa o pomocy społecznej.
b) Ustawa o ochronie danych osobowych.
c) Ustawa a o rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych.
d) Europejska Karta Społeczna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...............................................................................
Wspieranie osoby niepełnosprawnej w załatwianiu spraw urzędowych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr pytania Odpowiedz
Punkty
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
TEST 2
Test  próba pracy do jednostki modułowej  Wspieranie osoby
niepełnosprawnej w załatwianiu spraw urzędowych
Test jest przewidziany jako próba pracy.
Zadanie: Przygotuj dokumenty niezbędne do ubiegania się o zatrudnienie, zgodnie
z obowiązującą ustawą o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych.
Potrzebne informacje dobierz z zestawu załączników, a te, których brakuje uzupełnij.
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłowo wykonaną czynność uczeń otrzymuje 1 punkt. Za z
le wykonaną
czynność lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za wykonanie prawidłowo czynności 1, 2, 4,
- dostateczny  za wykonanie prawidłowo czynności 1, 2, 4, 5,
- dobry  za prawidłowe wykonanie czynności nr 1, 2, 3, 4 oraz 5 lub 6,
- bardzo dobry  za wykonanie wszystkich czynności.
Kryteria oceny
Klucz punktowania
Obszar Sprawdzana Kryterium wykonania czynności Punktacja
wymagań czynność 0 1
Organizacja 1 Uczeń zapoznaje się Zapoznał się z dokumentacją 0 lub 1
stanowiska z dokumentacją zadania
pracy zadania
Wykonywanie 2 Uczeń segreguje Z zestawu posegregował załączniki 0 lub 1
zadania z załączniki zgodnie z zasadami przygotowania
zachowaniem potrzebne do dokumentacji urzędowej.
zasad wykonania Z zestawu załączników ułożył 0 lub 1
przygotowania ćwiczenia w kolejności świadectwa szkolne,
niezbędnych świadectwa o dodatkowych
dokumentów
kwalifikacjach oraz świadectwa
urzędowych. pracy.
Wypisał dokumenty zgodnie z 0 lub 1
procedurami przygotowawczymi.
Prezentowanie 3 Uczeń redaguje, Zredagował pisma według polskich po 1 za
dokument
i ocena w imieniu norm korespondencji.
wykonanego podopiecznego, list
ćwiczenia motywacyjny i
życiorys zawodowy
(cv)
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
i
Numer
czynnośc
4 Uczeń sprawdza Sprawdził z dokumentacją 0 lub 1
z dokumentacją prawidłowość wykonanego
prawidłowość zadania.
wykonanego
zadania.
5 Uczeń Przygotował prezentację 0 lub 1
przygotowuje
prezentację
6 Uczeń prezentuje Ocenił jakość swojej pracy, 0 lub 1
i ocenia wykonane wskazał ewentualne
ćwiczenie nieprawidłowości
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów ze sposobem testowania:  próba pracy oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę ocenienia wykonywanych czynności, jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób wykonania zadania typu  próba pracy ,
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom Instrukcje do wykonania zadania wraz z dokumentacją, podaj czas
przeznaczony na wykonanie zadania.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia wykonania ćwiczenia.
10. Wpisz do karty obserwacji wyniki przeprowadzonego testowania.
11. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te czynności, które
sprawiły uczniom największe trudności.
12. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
13. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z dokumentacją zadania.
3. Test  próba pracy oceniany jest według punktacji określającej zarówno czynności
wykonywane podczas testowania, jak i ich prawidłowość.
4. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
5. Po dokonanym doborze załączników  napisz list motywacyjny i życiorys zawodowy.
6. Oceń poprawność wykonanego zadania.
7. Zaprezentuj efekty swojej pracy, wskaż trudności lub niedociągnięcia.
8. Na rozwiązanie testu masz 20 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja z dokumentacją zadania,
- stanowisko komputerowe z drukarką,
- papier formatu A4,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
- zestaw załączników dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych
podopiecznego oraz zaświadczenie lekarskie o zdolności do pracy i orzeczenie o stopniu
niepełnosprawności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
KARTA OBSERWACJI
Imię i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Wymagania dotyczące przygotowania dokumentów
Przygotuj dokumenty niezbędne do ubiegania się o zatrudnienie, zgodnie z obowiązującą
ustawą o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Potrzebne
informacje dobierz z zestawu załączników, a te, których brakuje uzupełnij.
CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKosoby
niepełnosprawnejANIA
Organizacja Czynność 1.:Zapoznawanie się z dokumentacją zadania 1
stanowiska Kryterium wykonania:  jeżeli uczeń zapoznał się
pracy z dokumentacją zadania
Kryterium wykonania:  jeżeli uczeń zorganizował
stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii
Wykonywanie Czynność 2.:Segregowanie załączników potrzebnych do 1
zadania z wykonania zadania
zachowaniem
Kryterium wykonania:  jeżeli uczeń posegregował
zasad załączniki zgodnie z zasadami przygotowania dokumentacji 1
przygotowania
kwalifikacyjnej i zawodowej.
urzędowej
Kryterium wykonania:  jeżeli uczeń z zestawu załączników
dokumentacji.
ułożył w kolejności dokumenty niezbędne do zatrudnienia na 1
określonym stanowisku.
Kryterium wykonania:  jeżeli uczeń uzupełnił brakujące
1
informacje o oczekiwania pracodawcy.
Czynność 3.: napisanie listu motywacyjnego i życiorysu 1
zawodowego.
Kryterium wykonania:  jeżeli uczeń wykonał zadanie
zgodnie z polskimi normami korespondencji.
Czynność4.: sprawdza z dokumentacją prawidłowość 1
wykonanego zadania.
Kryterium wykonania:  jeżeli uczeń sprawdził
z dokumentacją prawidłowość wykonanego zadania
i ewentualnie skorygował błędy
Czynność 5.: przygotowuje prezentację 1
Kryterium wykonania:  jeżeli uczeń przygotował
prezentację
Prezentowanie Czynność 6.: Prezentacja i ocena wykonanego zadania po 1
i ocena punkcie
wykonanego za
zadania dokument
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
OBSZAR
WYMAGAC

LICZBA
PUNKTÓW
 Kryterium wykonania: - jeżeli uczeń ocenił jakość swojej
pracy, wskazał ewentualne nieprawidłowości
Uzyskana A
ączna liczba punktów
ilość punktów
Uzyskana ocena szkolna
i ocena
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
7. LITERATURA
1. Anioł W.: Międzynarodowa polityka społeczna. Wyd. UW, Warszawa 1989
2. Breczko A., Zamróz A., Oliwniak S.: Wstęp do nauk prawnych. Temida 2, Białystok
1999
3. Błędowski P.: Pomoc społeczna i opieka nad osobami starszymi. BPS, Warszawa 1996
4. Gromek K.: Prawo rodzinne. C.H. Beck , 2006
5. Gronowska B., Jasudowicz T., Mik C.: Prawa człowieka. Dokumenty międzynarodowe.
Comer, Toruń 1993
6. Grzewka M.: Tajniki korespondencji, poradnik, Zespół Szkół Ekonomicznych, Piła 2003
7. Ignatowicz J., Nazar M.: Prawo rodzinne. LexisNexis. 2005
8. Kuziak M.: Jak pisać?, Wydanie 2, Wydawnictwo  Park , Bielsko-Biała 2003
9. Kodeks cywilny. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Wolters Kluwer Oficyna, Kraków 2007
(stan prawny 21.04.2007)
10. Kodeks postępowania administracyjnego i inne akty prawne. Wolters Kluwer Oficyna,
Kraków 2007
11. Lewandowski I.: Elementy prawa. PWN, Warszawa 1999
12. A
ętowski J.: Prawo administracyjne dla każdego. Ecostar, Warszawa 1995
13. Michalska A.: Europejska Konwencja Praw Człowieka. Podstawowe dokumenty.
Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 1996
14. Rozporządzenie MPS w sprawie przeprowadzania wywiadu środowiskowego
15. Ryba J.: Praktyczne zasady sporządzania korespondencji i innych prac biurowych na
maszynie do pisania i na komputerze. Wydawnictwo ODDK, Gdańsk 2000
16. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. (Dz. U. Nr 111,
poz.535 z póz
n.zm.)
17. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. (Dz. U. Nr 64, poz.593
z póz
n. zm.)
18. Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu
osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 ze zm.)
19. Wiśniewska M.: Technika biurowa. Wydanie 6, Wydawnictwo  eMPi2 , Poznań 1997
20. Witek E.: Technika biurowa. Wydawnictwo  eMPi2 , Poznań 2004
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30