ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Program wykładu:
1. Rodzaje pojazdów drogowych
2. Wymagania prawne dot. pojazdów
3. Podstawowe układy w pojazdach
P
P
4. Cechy charakterystyczne pojazdów
5. Opory ruchu pojazdów
6. Bezpieczeństwo w pojazdach
7. Niekonwencjonalne z
ródła napędu
dr in\
. Andrzej Wołyński tel. [phone]
1 3
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Wg Kodeksu drogowego:
POJAZDY
DROGOWE Pojazd samochodowy - pojazd silnikowy,
którego konstrukcja umo\
liwia jazdę z
prędkością przekraczającą 25 km/godz
(określenie to nie obejmuje ciągników
rolniczych)
2 4
1
C
E
H
T
N
I
I
L
K
O
A
P
P
A
O
K
Z
S
N
C

A
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Podział pojazdów samochodowych:
Funkcje u\
ytkowe
pojazdów samochodowych:
1. Samochód osobowy - pojazd samochodowy
" przewóz ludzi,
przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu
" przewóz towarów,
nie więcej ni\
9 osób łącznie z kierowcą
" przewóz sprzętu i wyposa\
enia
słu\
ącego ró\
nym formom ludzkiej
działalności
Podział pojazdów drogowych
5 7
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Podział pojazdów samochodowych: Podział pojazdów samochodowych:
2. Autobus - to pojazd samochodowy
" samochody osobowe
przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu
" autobusy
więcej ni\
9 osób łącznie z kierowcą (w tym
" samochody cię\
arowe
autobus przegubowy - czyli autobus
połączony za pomocą przegubu z przyczepą
" motocykle
w sposób umo\
liwiający bezpośrednie
przechodzenie z autobusu do przyczepy)
Podział pojazdów drogowych Podział pojazdów drogowych
6 8
2
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Podział pojazdów samochodowych:
Podział pojazdów samochodowych:
3. Samochód cię\
arowy - to pojazd samocho-
Pojazd pojedyńczy
dowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu
dwuosiowy
ładunków (określenie to obejmuje równie\
sa-
mochody cię\
arowo-osobowe, czyli pojazdy,
Pojazd członowy
których masa całkowita nie przekracza 3500 kg
wieloosiowy
i są przystosowane do przewo\
enia ładunku
i 4�9 osób łącznie z kierowcą)
Podział pojazdów drogowych Podział pojazdów drogowych
9 11
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Podział samochodów osobowych:
Podział pojazdów samochodowych:
(wg umownej wielkości)
1. mini (segment A) - samochodziki miejskie, zazwyczaj
4. Motocykl - pojazd samochodowy
dwu lub czteroosobowe do poruszania się po mieście
jednośladowy lub wielośladowy - z bocznym
lub na niewielkich dystansach. Ich zalety to niskie
wózkiem (równie\
trzykołowe pojazdy
zu\
ycie paliwa oraz wymiary ułatwiające parkowanie.
samochodowe o masie własnej do 400 kg)
Przykłady: Citroen C1, Fiat Seicento, Smart Fortwo
Podział pojazdów drogowych Podział pojazdów drogowych
10 12
3
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Podział samochodów osobowych: Podział samochodów osobowych:
(wg umownej wielkości) (wg umownej wielkości)
2. małe (segment B) - samochody miejskie cztero i pię- 4. klasa średnia (segment D) - samochody rodzinne
cioosobowe do poruszania się po mieście i na nie- zapewniające odpowiedni komfort i przestrzeń
długich trasach. Zalety jak segment A plus mo\
liwość wszystkim pasa\
erom przede wszystkim na dłu\
szych
dystansach
przewozu baga\
u (zwłaszcza wersje kombi).
Przykłady: Alfa Romeo 159, Audi A4, BMW 3, Citroen
Przykłady: Chewrolet Aveo, Fiat Punto, Ford Fiesta,
C5, Honda Accord, Mercedes C, Skoda Octavia, Opel
Opel Corsa, Peugeot 207, Toyota Yaris, Volkswagen
Vectra, Peugeot 407, Renault Laguna, Toyota
Polo, Skoda Fabia, Citroen C3
Avensis, Volkswagen Passat
Podział pojazdów drogowych Podział pojazdów drogowych
13 15
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Podział samochodów osobowych: Podział samochodów osobowych:
(wg umownej wielkości) (wg umownej wielkości)
3. kompaktowe (klasa ni\
sza-średnia lub segment C) 5. klasa wy\
sza-średnia (segment E) - samochody
- uniwersalne samochody i do miasta i w trasę. Mogą zapewniające bardzo wysoki komfort i sporą
słu\
yć jako pierwszy lub drugi samochód w rodzinie. przestrzeń na baga\

Szeroka gama silników o pojemnościach od 1,2l do
Przykłady: Alfa Romeo 166, Audi A6, BMW 5, Ford
3,2l pozwala na optymalne dopasowanie do potrzeb
Mondeo, Jaguar S, Lexus GS, Mercedes E, Skoda
Przykłady: Chewrolet Lacetti, Fiat Stilo, Ford Focus, Superb, Peugeot 607, Renault VelSatis, Toyota
Opel Astra, Peugeot 307, Toyota Corolla, Volkswagen Camry, Nissan Maxima
Golf, Skoda Octavia Tour
Podział pojazdów drogowych Podział pojazdów drogowych
14 16
4
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Podział samochodów osobowych: Podział samochodów osobowych:
(wg umownej wielkości) (wg umownej wielkości)
6. klasa wy\
sza (segment F lub S) - w Europie są to 8. kabriolety (segment H) - samochody z dachem
tylko auta luksusowe zapewniające jeszcze więcej składanym lub typu hardtop, budowane zarówno od
przestrzeni, wygody, bezpieczeństwa i luksusu ni\
podstaw jak i na bazie modeli z segmentów C do E
klasa wy\
sza-średnia
Przykłady: Audi A8, BMW 7, Jaguar XJ, Lexus LS,
Mercedes S, Maybach 62, Rolls-Royce Phantom,
Bentley, Volkswagen Phaeton
Podział pojazdów drogowych Podział pojazdów drogowych
17 19
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Podział samochodów osobowych: Podział samochodów osobowych:
(wg umownej wielkości) (wg umownej wielkości)
7. klasa sportowa (segment G) - samochody sportowe 9. Klasa samochodów terenowych (segment I) -
luksusowe i tańsze, budowane zarówno od podstaw samochody przystosowane do poruszania się w
jak i na bazie modeli z segmentów C do E trudnym terenie, wyposa\
one zazwyczaj w napęd na
wiele osi, cechujące się du\
ym prześwitem i wysokim
Przykłady: Audi TT, Porsche 911 Carrera, BMW M2,
nadwoziem. Budowane od podstaw i jako wersje
Ford Puma, Opel Tigra, Lamborgini, Ferrari
uterenowione na bazie modeli z segmentów C do E
Podział pojazdów drogowych Podział pojazdów drogowych
18 20
5
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Podział samochodów osobowych: Podział autobusów dalekobie\
nych:
(wg umownej wielkości) (wg ilości miejsc siedzących)
10. Vany (segment K) - samochody cechujące się du\
ą
" mikrobusy - 10�20 miejsc,
przestrzenią we wnętrzu, 5 do 7 miejscami dla pasa-
\
erów, mo\
liwością ró\
nej aran\
acji wnętrza. Jedno-
" autobusy średnie - 21�40 miejsc,
bryłowe nadwozie, du\
y baga\
nik. Znaczna wysokość
" autobusy du\
e - 41�60 miejsc,
umo\
liwia przewóz pasa\
erów w tzw. pozycji wagono-
" autokary - powy\
ej 60 miejsc
wej. Budowane od podstaw jako vany oraz na bazie
modeli z segmentów C do E
Podział pojazdów drogowych Podział pojazdów drogowych
21 23
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
KLASYFIKACJA AUTOBUSÓW MIEJSKICH
Podział autobusów:
MASA POJEMNOŚĆ POJEMNOŚĆ
KOMPOZYCJA DA
UGOŚĆ SZEROKOŚĆ
LP KATEGORIA CAA
K. SILNIKA NOMINALNA
POKA
ADY CZA
ONY OSIE [m] [m] [t] [dm3] [PAS.] [%]
(wg przeznaczenia)
1 MICRO 1 1 2 1.8 � 2.0 d" 3.5 d" 2.5 10/20 15
5+0.6
2 MINI 1 1 2/3 2.0 � 2.4 4 � 5.8 33
6+0.6 <" 2.5 <" 30
-0.2
3 MINI MAX. 1 1 2 2.2 � 2.4 7 � 8.6 2.5 � 4 50
<" 45
7, 5+ 0.5
- 0.7
" autobusy miejskie,
+1
4 MIDI 1 1 2 2.2 � 2.5 4.8 � 6.9 66
<" 65
9+0.5 12
-0.6 -1.5
2.5 14 -1.5 <" 75
4.8 � 6.9 75
5 MIDI MAX 1 1 2 10, 5-0.3
" autobusy dalekobie\
ne:
2.5 -1
6 MAXI 1 1 2 12 -0.3 18 <" 100
6.9 � 12 100
+0.4
 do komunikacji międzymiastowej
7 MEGA 1 1 3 15 2.5 24 10 140
<" 140
+1.5
2.5 6.9 � 12 160
8 MEGA MAX. 1 2 3 18 -0.2 28 <" 160
 turystyczne
-2
+0.6
9 SUPER MEGA 1 3 4 2.5 34 10 200
d" 200
24
+1
2.5 6.9 100
10 MAXI DD 2 1 2 12 -0.3 18 <" 100
-1
11 MEGA DD 2 1 3 12 2.5 26 10 140
<" 140
12 GIGA 2 1 4 15 2.5 32 10 180
<" 180
Podział pojazdów drogowych Podział pojazdów drogowych
22 24
6
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Podstawowe wymagania prawne dotyczące
Podział samochodów cię\
arowych:
pojazdów samochodowych
(wg ładowności)
Pojazd uczestniczący w ruchu musi być tak zbudo-
" dostawcze - do 0,75 tony
wany, urządzony i utrzymywany, aby korzystanie
" półdostawcze - 0,75�1,5 tony z niego:
" małe - 1,5�2,5 tony
" nie zagra\
ało bezpieczeństwu osób nim jadą-
" średnie - 2,5�5 ton
cych oraz innych uczestników ruchu drogowego,
nie naruszało porządku ruchu na drodze oraz
" du\
e - 5�12 ton
nie nara\
ało kogokolwiek na szkody
" pociągi drogowe - powy\
ej 12 ton
Podział pojazdów drogowych Wymagania prawne
25 27
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Podstawowe wymagania prawne dotyczące
Podział samochodów cię\
arowych:
pojazdów samochodowych
(wg typu nadwozia)
Pojazd uczestniczący w ruchu musi być tak zbudo-
" ciągnik siodłowy - przystosowany do
wany, urządzony i utrzymywany, aby korzystanie
ciągnięcia naczepy, naczepy i przyczepy lub
z niego:
wielu naczep połączonych ze sobą
" nie zakłócało spokoju publicznego przez nad-
" cię\
arowy skrzyniowy / wywrotka
mierny hałas, przekraczający poziom określony
" cię\
arowy z nadwoziem typu furgon
w przepisach szczegółowych;
" cię\
arowy do zabudowy (chłodnie, cysterny)
" cię\
arowy specjalny (do nadwozi wymiennych
i urządzeń przewoz
nych)
Podział pojazdów drogowych Wymagania prawne
26 28
7
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Podstawowe wymagania prawne dotyczące Podstawowe wymagania prawne dotyczące
pojazdów samochodowych pojazdów samochodowych
Pojazd uczestniczący w ruchu musi być tak zbudo- Pojazd uczestniczący w ruchu musi być tak zbudo-
wany, urządzony i utrzymywany, aby korzystanie wany, urządzony i utrzymywany, aby korzystanie
z niego: z niego:
" nie powodowało nadmiernego wydzielania " nie powodowało nadmiernych zakłóceń
szkodliwych substancji w stopniu przekra- radioelektrycznych.
czającym wartości określone w przepisach
szczegółowych;
" nie powodowało niszczenia drogi;
Wymagania prawne Wymagania prawne
29 31
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych
Podstawowe wymagania prawne dotyczące
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych
pojazdów samochodowych
pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposa\
enia
Pojazd uczestniczący w ruchu musi być tak zbudo-
12 m
wany, urządzony i utrzymywany, aby korzystanie
z niego:
" zapewniało dostateczne pole widzenia kierowcy
oraz łatwe, wygodne i pewne posługiwanie się
urządzeniami do kierowania, hamowania, syg-
nalizacji i oświetlenia drogi przy równoczesnym
jej obserwowaniu;
Pojazd pojedyńczy (z wyjątkiem autobusu)
oraz przyczepa
Wymagania prawne Wymagania prawne
30 32
8
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych
pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposa\
enia pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposa\
enia
L
18,0 m
18,75 m
Autobus dwuosiowy  L = 13,5 m
Autobus przegubowy
Autobus o liczbie osi > 2  L = 15 m
Wymagania prawne Wymagania prawne
33 35
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych
pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposa\
enia pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposa\
enia
16,5 m
18,75 m
18,35 m
12 m
Zespół pojazd silnikowy  przyczepa
Pojazd członowy
Wymagania prawne Wymagania prawne
34 36
9
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych
Dopuszczalne masy całkowite pojazdów
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych
pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposa\
enia
2,5 m (2,6 m chłodnie i izotermy)
4,0 m
24 t
M = 25 t
Pojazd pojedyńczy trójosiowy
Dopuszczalna wysokość i szerokość pojazdu
Wymagania prawne Wymagania prawne
37 39
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Dopuszczalne masy całkowite pojazdów Dopuszczalne masy całkowite pojazdów
M = 32 t
Pojazd pojedyńczy czteroosiowy z dwoma osiami
kierowanymi
16 t
M = 18 t
Pojazd pojedyńczy dwuosiowy
Wymagania prawne Wymagania prawne
38 40
10
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Dopuszczalne masy całkowite pojazdów Dopuszczalne masy całkowite pojazdów
42 t
M =
28 t
M = 28 t
2 osiowy ciągnik z 3 osiową naczepą: M = 40 t
3 osiowy ciągnik z 2 osiową naczepą: M = 40 t
Autobus przegubowy
3 osiowy ciągnik z 3 osiową naczepą: M = 44 t
Wymagania prawne Wymagania prawne
41 43
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe Pojazdy drogowe
Dopuszczalne masy całkowite pojazdów
Dopuszczalne naciski na osie pojazdów
" dla osi pojedyńczej nienapędzanej  10 ton
" dla osi pojedyńczej napędzanej  11,5 tony
32 t
M = 36 t
(oś pojedyńcza - oddalona od osi sąsiedniej o więcej
ni\
1,8 m)
Dwuosiowy ciągnik siodłowy z dwuosiową naczepą
Wymagania prawne Wymagania prawne
42 44
11
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe
Dopuszczalne naciski na osie pojazdów
nacisk w zespole 2 osi przy odległości
od sąsiedniej osi:
" do 1 metra  11,5 tony
" 1,0 � 1,3 metra  16 ton
" 1,3 � 1,8 metra  18 ton
Wymagania prawne
45
ŚRODKI TRANSPORTU DALEKIEGO
Pojazdy drogowe
I to by było
na tyle&
46
12