�żŚledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
Rosikon press
PROF. HANS BENDER
PROF. ODOARDO LINOLI
DR NAZZARENO GABRIELU

NIEWYTŁUMACZALNE ZJAWISKA PRZYRODNICZE', cudowne uzdrowienia i stygmatycy. Czyli przypadki pozostające poza jakimkolwiek wyjaśnieniem w sensie stricte naukowym. Mimo upływu wielu lat wciąż wprawiają w osłupienie nie tylko zwykłych ludzi[ ale także wybitnych biologów czy lekarzy Górny i Rosikoń ponownie zabierają nas w fascynującą podróż odkrywającą różne oblicza Stwórcy Krzysztof Z i e m iec T VP
KARDYNAŁ JOSEPH RATZINGER STWIERDZIŁ KIEDYŚ, że �śObjawienie kończy się wraz z Chrystusem" lecz zaraz dodał:
�śOczywiście nie możemy zabronić Bogu, by w naszych czasach przemawiał poprzez prostych ludzi i przez nadzwyczajne znaki, demaskując niedostateczność dominujących kultur naznaczonych racjonalizmem i pozytywizmem”. Książka Górnego i Rosi konia przybliża nam te �śnadzwyczajne znaki", które zostały uznane również przez wolnych od uprzedzeń naukowców. Włodzimierz Rędzioch �śInside Vatican”
BÓG NA TYLE SIĘ OBJ A W!A, abyśmy mogli Go rozpoznać, i na tyle się ukrywa, aby wiara pozostawała wolną decyzją. Książka Grzegorza Górnego i Janusza Rosikonia pomaga nam odkrywać tę prawdę. Ks. Stefan Moszoro-Dąbrowski, Prałat u ra Personalna Opus Dei
GDY PĘDZIŁEM SAMOCHODEM DO SOKÓŁKI, w głośnikach radiowych usłyszałem �śKrew Boga" Kultu. Zbieg okoliczności? Czy to możliwe, by Bóg pozostawił swe serce na Podlasiu? Gdy przepychałem się przez tłum w metrze pod bazyliką Guadalupe, zastanawiałem się: czy to możliwe, by od chwili objawienia się Maryijakiś obraz rzucił na kolana aż osiem milionów Indian? Czy to możliwe, by Marta Robin, która przez so la t nie spała i nie przyjmowała pokarmów, co tydzień zstępowała do piekieł? Autorzy książki odpowiadają: to możliwe. I wykładają na stół bardzo solidne argumenty zamykające usta niedowiarkom. Ich książka jest rodzajem mapy. W swej mistycznej grze w chowanego Bóg pozostawia nam znaki i woła:Szukajcie! Marcin Jakimowicz �śGość Niedzielny”
TO UCZUCIE ZNA WIELU OGRODNIKÓW: gdy wrzucamy nasionko do ziemi, a później widzimy, jak wyrasta z niego wielkie drzewo, które wie, kiedy wydać owoce, kiedy przebarwić liście ijak zaleczyć ranę po cięciu sekatora, czujemy; że mimogenialnych wynalazków człowieka są one wciąż nędznym osiągnięciem w obliczu geniuszu Stwórcy. I o tym właśnie jest ta książka. Bo choć jej tytuł brzmi �śDowody Tajemnicy”, to autorom chodzi nie tyle o udowodnienie cudów w logice nauki (to byłoby przyjęciem reguł tego świata), ale o pokazanie, że nauka - ta �śoficjalna”- wszystkiego nie wyjaśnia i nigdy wyjaśniać nie będzie. I to jest prawdziwa racjonalność: uznanie? że istnieje rzeczywistość nadprzyrodzona. Jacek Karnowski �śSieci”
W ROKU WIARY POWSTAŁA KSIĄŻKA PEŁNA TAJEMNIC, będąca zapisem wielkiej badawczej wyprawy. Ekipa śledcza Górny-Rosikoń powróciła z kolejnej sensacyjnej podróży. Po głośnym śledztwie w sprawie relikwii Chrystusowych teraz przeprowadzili dochodzenie dotyczące zjawisk nadprzyrodzonych. Reporter i fotograf zjechali świat, docierając do miejsc, w których nauka spotyka się z Tajemnicą. Książka wprowadza w przestrzeń, której genialny umysł człowieka nie jest jeszcze wstanie ogarnąć. Lidia Dudkiewicz �śNiedziela”
OD DWUDZIESTU LAT, od momentu założenia �śFrondy”, Grzegorz Górny nie przestaje wytrącać z samozadowolenia ludzi ufających we wszechmoc Rozumu. Tym razem stworzył szokującą książkę, niosącą nieprzyjemną wiadomość, że Tajemnica istnieje.
Andrzej Horubała �śDo Rzeczy”
PROLOG
Na początku XX wieku niemiecki socjolog Max Weber ogłosił, że wraz z postępem wiedzy i rozwojem technologii musi nastąpić nieuchronny proces �śodczarowywania” świata. Człowiek wydrze przyrodzie jej tajemnice. Natura stanie się dla niego całkowicie przejrzysta i pozbawiona zagadek.
W tym samym mniej więcej czasie najwięksi ówcześni fizycy dokonali odkryć na poziomie atomów i kwantów, które zmieniły zupełnie ich obraz świata, jak powiedział Werner Heisenberg: �śWspółczesne interpretacje zjawisk mikroświata niewiele mają wspólnego z prawdziwie materiali-sryczną filozofią. Można właściwie powiedzieć, że fizyka atomowa sprowadziła naukę z drogi materializmu, którą kroczyła ona w XIX stuleciu”.
Doszło do tego, że astrofizycy, kosmologowie i badacze cząstek elementarnych, żeby oddać naturę obserwowanych przez siebie zjawisk, sięgają po sformułowania przypominające wręcz język mistyki. Dystans między nauką a reiigią zmniejszył się także dlatego, że współcześni badacze każą nam wierzyć w zjawiska o wiele bardziej nieprawdopodobne, niż domagały się dogmaty chrześcijańskie. W co jest bowiem łatwiej uwierzyć: że dziewica może urodzić syna, czy że cały rozciągający się na miliardy lat świednych wszechświat wraz ze wszystkimi istnieniami zamknięty był niegdyś w jednym, mniejszym niż główka szpilki, punkcie?
jak powiedział laureat Nagrody Nobla z fizyki Charles Hard Townes: �ślm więcej wiemy o kosmosie i ewolucyjnej biologii, tym bardziej wydają się one niewytłumaczalne bez jakiegoś aspektu inteligentnego projektu. W moim przypadku jest to natchnieniem dla wiary”. Amerykański fizyk nie jest osamotniony w swych odczuciach. Niedawne badania wykazały, że na wydziałach nauk ścisłych i przyrodniczych uniwersytetów w USA jest znacznie więcej wierzących wykładowców niż na wydziałach humanistycznych. Empirycy obcują bowiem w większym stopniu z faktami, a humaniści z teoriami.
Niektóre z obserwowanych fenomenów wymykają się zupełnie wszelkim narzędziom badawczym, jakimi dysponuje dziś nauka. Dzięki temu wiele umysłów ścisłych, chcąc pozostać w zgodzie z faktami oraz logicznym myśleniem, otwiera się na wymiar nadprzyrodzoności. Okazuje się, że miał rację Max Planck, gdy pisał: �śReligia i nauki przyrodnicze nie znajdują się w stosunku do siebie w opozycji, jak to niektórzy myślą, czy obawiają się tego, lecz prowadzą różnymi drogami do tego samego celu, a celem tym jest Bóg”.
Niniejsza książka to wędrówka po miejscach, w których odnotowano zjawiska zwane nadprzyrodzonymi. Są one niby prześwity do innej rzeczywistości. To także spotkania z naukowcami, którzy prowadzili swoje śledztwo w sprawie owych zadziwiających fenomenów. Wiele miesięcy poświęciliśmy, by dotrzeć do tych badaczy, porozmawiać z nimi, poznać wyniki ich pracy. Zapraszamy Państwa w naszą podróż...
SPIS TREŚCI
inSTYTUT PEŁEI1 TfiJEHlllIC
TAM, GDZIE NAUKA DOCIERA DO SWYCH GRANIC:
W Innsbrucku odwiedzamy ośrodek badawczy zajmujący się zgłębianiem wiedzy o zjawiskach niewytłumaczalnych dla współczesnej nauki.
A miĘSIED SERCR UJ PERR1AAERTAEJ RGORII

A SKRZEP KRUil SKRUPULRTRIE PRZESTRZEGAJĄCY TERRlinOW
CIENKA CZERWONA LINIA:
W Neapolu obserwujemy hemogloblinę, która zachowuje się, jakby obdarzona była inteligencją.

112 KOBIETA, KTÓAA ZR1IEAILA BIEG OZIEJÓUJ
Podziwiamy obraz, który powstał dzięki technice nieznanej ludzkości,a doprowadził do błyskawicznej chrystianizacji Ameryki Łacińskiej.

t
176 mODLITUIR ŁRR1IRCR PRPLUfl RRTURY
DOWODYNAŚWIĘTYCH OBCOWANIE:
W Rzymie odwiedzamy instytucję, gdzie zebrano dokumentację lekarską tysięcy uzdrowień z chorób, wobec których dzisiejsza medycyna pozostaje bezradna
PROLOG
8-9 MAPA FENOMENÓW 367 PODZIĘKOWANIA
Krzyż
Południa
Korona
Północna
210 niGDY niE GOJĄCE SIĘ RflflY
ŻYCIE ZE ST YG MATAMI: Rozmawiamy z naukowcamii, którzy osobiście badali stygmaty współcześnie żyjących mistyków.
268 ŻYCIE BEZ JEDZERIRI BEZ PICIR
BOSKA INEDIA: Poznajemy wyniki badań przeprowadzonych na osobach, które latami żywiły się jedynie konsekrowanym opłatkiem.
3B6 ZUIŁOKIRIE PODLEBHJRCE ROZKŁADOWI
POZA ENTROPIĄ: Spotykamy specjalistów, którzy uczestniczyli w ekshumacjach i prowadzili badania nienaruszonych ciał.
Alatri 80
Alba de Tormes 331-341 Amaseno 106-107 Ars 332 Asyż 240-246 Balazar 270-281 Bois d'Haine 249-251 Bolonia 314-315 Bolsena 72-73 Bra 114-121 Brockton 194 Buenos Aires 77-83 Calanda 136-153 Callao 204-209 Cap 203
Cascia 64-65,324-330
Chateauneuf-de-Galaure
291-305
Chylice 252 Częstochowa 170-175 Damaszek 260-267 Daroca 66-71 Dulmen 247 Forli 358
Guadalupe 122-135 Innsbruck 12-21 Kaufbeuren 196-201 Konnersreuth 253-261,284-292 Kraków 186 Lanciano 49-59 Lourdes 154-169 Lucca 361 Lódź-Łagiewniki 345 Madryt 102-106,111,353 Medjugorje 21-23 Montefiascone 329 Neapol 86-101 Nevers 35^359 Olivenza 202-204 Orvieto 74-79 Ożarów 193 Paray-le-Monial 247-249 Paravati 212-223 Paryż 350,364 Praga 308-323 Ravello 108-110 Rosenheim 24-26 Rzym 178-209,338, 346,349>359�ś365 San Giovanni Rotondo 224-238,364-365 Saragossa 136-153 Siena 60-63 Sokółka 34-49 Szolnok 239 Warszawa 342-348
MAPA
FENOMENÓW
Dulmen
Bois-d'Haine
Praga
Konnersreulh
Innsbruck
Kaufbeuren
Paray-le-Monial
Bra
? de-Galaure
Mapa nie uwzględnia miejsc ujętych w osobnych ramkach tekstowych. Pełny zestaw indeksu po lewej stronie mapy.
Tflm, GDZIE AAUKA DOCIERA DO SWYCH GRAAIC
I I LOL yIUI
pełen tajemnic
ROZDZIAŁ 1
Instytut pełen taj emnic
Jeden z najbardziej niezwykłych ośrodków naukowych na świecie znajduje się w lnnsbrucku.
Wygląd kompleksu sakralnego, położonego
przy śródmiejskiej Maximilianstrasse 8, Austria
nie wskazuje, by pod tym numerem mogła kryć
się niecodzienna instytucja badawcza. Od strony
ulicy widać jedynie zbudowany w secesyjnym
stylu kościół z przylegającym do niego kolegium
ojców redemptorystów. A jednak po przejściu przez
bramę, na małym placu na tyłach świątyni, oczom
naszym ukazuje się niski funkcjonalny budynek,
w którym swoje królestwo ma twórca nowej
dziedziny nauki - ks. profesor Andreas Resch.
Tu mieści się Instytut Granicznych Obszarów Nauki (lnstitut fiir Grenzgebiete der Wissenschaft).
KS, PROF. ANDREAS RESCH, twórca nowej dziedziny nauki - paranor-mologii. Przez ponad 30 lat był wykładowcą Akademii Alfonsjańskiej Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego oraz Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie.
14
4*
MAXIMILIAN-STRASSE 8
wlnnsbrucku.
Ulica, przy której mieści się kompleks budynków zgromadzenia redemptorystów, a w nim Instytut Granicznych Obszarów Nauki.
W 1969 roku ks. Resch powołany został do Akademii Alfonsjańskiej Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego w Rzymie. Prowadzić miał tam wykłady z dwóch dziedzin: psychologii klinicznej oraz wprowadzenia do nauki o fenomenach paranormalnych. Ten 35-letni wówczas redemptorysta z Południowego Tyrolu został pierwszym naukowcem w Kościele katolickim oficjalnie wyznaczonym do pracy akademickiej o zjawiskach nadprzyrodzonych. Wcześniej przez osiem lat pracował jako psycholog kliniczny i psychoterapeuta. Podczas swej praktyki zaobserwował istnienie wielu realnych fenomenów, wobec których współczesna nauka pozostaje bezradna. Duża część naukowców unika zajmowania się nimi, gdyż wymykają się poznaniu przy użyciu dostępnych im narzędzi badawczych. On jednak postanowił podjąć to wyzwanie. Nie mógł pogodzić się z faktem, że naukowcy są wstanie zaakceptować tylko to, co sami potrafią wytłumaczyć, jeśli pojawiają się sprawy, których nie da się wyjaśnić na poziomie naukowym, to przestają one dla nich po prostu istnieć. ?

KRÓLESTWO
ANDREASA
RESCHA.
Siedziba Instytutu Granicznych Obszarów Nauki. Mieści się w nim największe na świecie archiwum zawierające dokumentację na temat zjawisk n i e wy tłu m acza I nyc h w świetle
współczesnej nauki.

WIZJONERZY
zMedjugorje podczas badań specjalistycznych. Kamerę trzyma neurofizjolog Marco Margnelli. Z prawej strony
u dołu doktor Giorgio Gagliardi.
? Dlatego też ks. Resch stworzył nową gałąź wiedzy, czyli paranormologię - naukę o zjawiskach paranormalnych. Specjaliści z tej dziedziny zajmują się badaniem fenomenów występujących w naturze, ale omijanych szerokim lukiem przez świat akademicki: proroczych snów, wizji, zjaw, telepatii, telekinezy, materializacji, lewitacji, ekstaz, bilokacji, stygmatyzacji, jasnowidzenia, opętań czy niewytłumaczalnych uzdrowień. Prowadzą też naukowe studia nad światopoglądami ukształtowanymi w kontekście tego typu zjawisk. Badają więc naturę astrologii, alchemii, spirytyzmu, satanizmu, ufologii czy New Age.
Paranormologia stosuje rygorystyczne zasady metodologiczne, charakterystyczne dla wszystkich nauk ścisłych, takie jak powtarzalność eksperymentu, logiczna dedukcja czy badanie statystycznych wartości średnich. Pewną trudność stwarza niekiedy fakt, że mamy do czynienia ze zjawiskami spontanicznymi, które nie są powtarzalne. Podstawą
DOWODY TAJEMNICY
wszelkich badań musi być jednak dokładne i wszechstronne opisanie danego fenomenu, a dopiero potem wysuwanie hipotez. Paranormologia jest nauką interdyscyplinarną, korzystającą ze zdobyczy wielu innych dziedzin wiedzy: biologii, genetyki, fizyki, chemii, medycyny, ale także psychologii, historii, etnografii czy biblistyki.
Sfera paranormologii, zdaniem ks. Andreasa Rescha, to �świelowarstwowy obszar graniczny - nie tylko między poszczególnymi naukami, lecz także między dowodem naukowym ażyciowym doświadczeniem, między przyczynowością a spontanicznością, między tym atamtym światem”.
Ksiądz Resch podzieli! paranormologię, według kryterium fenomenów, na cztery sfery pogranicza: parafizyczną, parabiologiczną, parapsychologiczną i parapneumatologiczną. Wynika to zfaktu, że - jego zdaniem - wczłowieku iwkosmosie działają cztery podstawowe siły: Physis - czyli natura materialna, Bios - żyjący organizm, Psyche - sfera psychiczna, oraz Pneuma - czyli dusza izwiązana znią ludzka zdolność tworzenia pojęć ogólnych.
Do obszaru parafizyki ks. Resch zaliczył te fenomeny graniczne, w których na pierwszy plan wysuwa się aspekt fizyczny. Należą do nich choćby bilokacja, lewitacja, amulety, r iżdżkarstwo, wahadlarstwo, pismo automatyczne czy telekineza, czyli przesuwanie lub zniekształcanie na odległość materialnych przedmiotów. Podczas jednego z międzynarodowych kongresów w Paryżu ks. Resch wraz z wieloma innymi osobami byl świadkiem, jak pewien mężczyzna bez dotykania zginał gruby metalowy pręt. Nie była to zbiorowa sugestia, gdyż ulec jej musiałyby także urządzenia rejestrujące to wydarzenie.
Do sfery parabiologii należą zjawiska związane z organizmem ludzkim, zwłaszcza zaś ze zdrowiem, np. stygmatyzacje, akupunktura, diagnostyka na odległość lub na podstawie zdjęć czy też niewytłumaczalne z medycznego punktu widzenia uzdrowienia. Ksiądz Resch wydal trzy tomy dokumentacji lekarskich tego typu przypadków.
Do dziedziny parapsychologii tyrolski badacz zaliczył głównie fenomeny związane ze sferą psychiki, takie jak np. telepatia, czyli komunikacja pozazmyslowa, kardiognoza, czyli zdolność poznawania cudzych stanów wewnętrznych, jasnowidzenie, prorocze sny trafnie przewidujące przyszłość, hipnoza, ekstaza, mediumizm czy glosolalia.
Ostatni dział - parapneumatologia - koncentruje się na zjawiskach duchowych związanych z mistycyzmem, objawieniami, proroctwami, rytuałami czy modlitwą, a także na kwestiach dotyczących życia pozagrobowego, takich jak choćby doznania wczasie śmierci klinicznej.
BADANIA WZROKU
wizjonerów zMedjugorje podczas objawień. Ich rozszerzone źrenice, mimo skierowanego w nie światła, świadczą, że znajdują się oni w stanie ekstazy.
ANDREASRE5CH
to nie tylko naukowiec, lecz także kapłan. Twierdzi, że nie ma sprzeczności między wiarą a rozumem.
Sam godzi wsobie dwie pasje: religijną i naukową.
Podział na powyższe cztery działy nie jest jednak wcale taki oczywisty nawet dla twórcy tej nauki. Andreas Resch przywołuje następujący przykład. Swego czasu, gdy przyjmował pacjentów wgabinecie psychoterapeutycznym, zgłosiła się do niego kobieta, której nie byli wstanie pomóc lekarze. Bez żadnego powodu miała tak silne napady agresji, że musiano ją siłą związywać. Po zapoznaniu się zjej przypadkiem, ks. Resch powiedział: �śZ psychologicznego punktu widzenia jesteś zdrowa, nie mogę ci pomóc jako terapeuta, mogę ci pomóc tylko jako ksiądz”. Kobieta zgodziła się, aon pomodlił się wintencji jej uzdrowienia. Gdy to robił, poczuł w piersiach tak mocny ucisk, że omal nie krzyknął. Po modlitwie ból zniknął. Wkrótce potem zadzwonił do Rescha lekarz prowadzący tę pacjentkę i oświadczył: �śStał się cud, ona wyzdrowiała”. Kobieta odwiedziła redemptorystę po dziesięciu latach i potwierdziła, że od tamtego momentu odzyskała zdrowie. Do dziś ma on problem, do którego z działów paranormologii zaliczyć cudowne uzdrowienie za sprawą modlitwy, jako działanie siły duchowej powinno ono należeć do parapneumatologii, jednak z powodu swoich przejawów biologicznych można przyporządkować je parabiologii.
W1980 roku ks. Resch założył wInnsbrucku Instytut Granicznych Obszarów Nauki, będący światowym centrum badania zjawisk paranormalnych. Są w nim gromadzone, katalogowane i studiowane wszelkie ślady i poszlaki tego, co wymyka się dostępnej nam
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
wiedzy. To największe na świecie archiwum zawierające dokumentację na temat faktów niepojętych dla współczesnej nauki.
Instytut organizuje też międzynarodowe kongresy �śImago Mundi”, na które przyjeżdżają z wykładami naukowcy z różnych krajów. Ich wystąpienia publikowane są potem w specjalnych �śAktach”, które zamawia wiele bibliotek uniwersyteckich na całym świecie. Ośrodek w Innsbrucku wydaje również dwa czasopisma specjalistyczne: �śEthica” i �śGrenzgebiete der Wissenschaft” (Graniczne Obszary Nauki). Na łamach tego ostatniego grono badaczy z wielu krajów ogłasza aktualne wyniki swoich analiz, doświadczeń i ekspertyz.
Sam ks. Resch jest autorem wielu książek, świadczących orozległości jego zainteresowań. Wystarczy przytoczyć tylko niektóre tytuły: Uzdrowienie paranormalne; Mistyka;
Odmienne stany świadomości. Sen, trans, ekstaza; Depresja. Formy, przyczyny, terapia; Psychika i duch. Uczucia, myśli, mądrość czy Leksykon paranormologii. Wśród jego prac są też dzieła poświęcone współczesnym mistykom chrześcijańskim, takim jak Myrna austriacki Nazzour z Damaszku czy chorwaccy wizjonerzy zMedjugorje. redemptorysta
jest autorem wielu
Ta ostatnia sprawa angażuje dziś miliony ludzi na całym świecie. Kościół katolicki, który książek z wielką ostrożnością podchodzi do wszelkich objawień prywatnych, nadal bada fenomen na temat ziawlsk
. . . , . , , paranormalnych.
Medjugorje. Pomocne w wydaniu końcowego orzeczenia przez Stolicę Apostolską mogą być
IVAN DRAGIĆEVIĆ,
jeden z widzących z Medjugorje.
Dziś mieszka w Stanach Zjednoczonych razem z żoną i trójką dzieci.
22
specjalistyczne badania lekarskie, psychologiczne i socjologiczne przeprowadzone na miejscu zdarzeń. Do tej pory przeprowadzono trzy takie projekty. Po raz pierwszy wizjonerzy zostali przebadani w 1984 roku przez profesora Henri Joyeux i jego zespól z Montpellier. Drugie badanie było dziełem włoskiej ekipy profesora Luigiego Frigerio w 1985 roku. Najbardziej wszechstronnie podeszli jednak do problemu profesor Andreas Resch i doktor Giorgio Gagliardi w 1998 roku. Obiektem ich badań stała się szóstka wizjonerów: Marija Pavlovic-Lunetti, Ivan Dragicevic, Vicka IvankoviC-Mijatovic, Mirjana Dragicevic-Soldo, Ivanka Ivanković-Elez oraz Jakov Colo, jednym zelementów projektu było podłączenie ciał wizjonerów do specjalnej aparatury medycznej i rejestrowanie pracy organizmu oraz jego poszczególnych części podczas doznawanych objawień.
Dzięki temu - w zestawieniu z przeprowadzonymi psychotestami diagnostycznymi -naukowcy wykluczyli hipotezę celowego oszustwa lub symulacji. Na podstawie badań psychologicznych i neurofizjologicznych udało im się natomiast eksperymentalnie dowieść, że widzący nie podlegali działaniu hipnozy, lecz znajdowali się w �śzmodyfikowanym stanie
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
fr
OBJAWIENIA W MEDJUGORJE
zaczęły się 24 czerwca 1981 r. i trwają do dnia dzisiejszego.
MARIJA PAVLOVIC LUNETTI,jedna z widzących z Medjugorje, mieszka dziś we Włoszech z mężem i czwórką dzieci.
świadomości ocharakterze ekstatycznym”. Jaka była przyczyna owego niezwykłego stanu, tego instrumenty pomiarowe nie potrafiły stwierdzić.
W tym momencie przed naukowcami otwiera się możliwość dwóch różnych interpretacji: albo mamy do czynienia z objawieniem nadprzyrodzonym, czyli rzeczywistą ingerencją bytów duchowych w świat materialny, albo też zmodyfikowany stan świadomości wizjonerów jest wytworem ich psychiki. Trzeba przyznać, że psychiatria zna takie przypadki - zawsze jednak dotyczy to pojedynczych osób. W Medjugorje trudność polega na tym, że winnym stanie świadomości znajduje się jednocześnie sześcioro ludzi iwszyscy -niezależnie od siebie - �świdzą” i�śslyszą” to samo. Tego dylematu współczesne nauki psychologiczne nie są już wstanie wyjaśnić.
Podobne rozterki towarzyszą uczonym nie tylko przy badaniu fenomenów związanych z doświadczeniami mistycznymi, takimi jak objawienia maryjne, lecz także w przypadku ingerencji określanych potocznie mianem demonicznych. Niektóre znich zostały solidnie udokumentowane i opisane przez specjalistów.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych

FRAGMENT
POMIESZCZENIA
w Rosenheim, w którym dochodziło do manifestacji Poltergeista.
PROF. HANS BENDER był
wykładowcą parapsychologii na uniwersytecie we Fryburgu.
Sam Andreas Resch miał możliwość przebadania głośnego przypadku ducha zwanego Poltergeist z Rosenheim. Termin Poltergeist oznacza w literaturze przedmiotu �śducha-psotnika”, wprowadzającego zamęt w otoczeniu. Taki właśnie fenomen pojawił się wiatach 1967-1968 w jednej z kancelarii prawnych w Rosenheim koło Monachium. Manifestował się m.in. poprzez niewytłumaczalne przesuwanie przedmiotów, które nagle podrywały się wgórę, by już wpowietrzu zmienić lot 0I8O stopni.
Poltergeist z Rosenheim jest jednym z przypadków najlepiej udokumentowanych whistorii, poświadczonym przez policję, sądownictwo, atakże przez techników inaukow-ców. Łącznie zebrano na jego temat relacje około czterdziestu osób. Wśród nich znalazły się zeznania dwóch policjantów, którzy opowiadali, jak w powietrze uniosła się kasa pancerna o wadze ponad trzystu kilogramów. Nakręcono nawet film pokazujący samoczynne przemieszczanie się szaf, telefonów i innych biurowych przedmiotów.
Ksiądz Resch ściągnął na miejsce ekipę badaczy na czele z profesorem Hansem Benderem z uniwersytetu we Fryburgu. Towarzyszyło mu dwóch naukowców z Instytutu Fizyki Plazmowej Maxa Plancka w Monachium, którzy przywieźli ze sobą specjalistyczną aparaturę pomiarową. Gdy Poltergeist ujawniał swą obecność, wówczas urządzenia rejestrowały duże i niewyjaśnione przepływy energii oraz zakłócenia w dostawie energii elektrycznej. W tym samym czasie inne instrumenty, zamontowane przez miejscową pocztę, wykryły nieprawdopodobnie dużą liczbę połączeń telefonicznych na numer zegarynki, kierowanych właśnie z kancelarii prawnej. Odkrycie to zaszokowało inżynierów na poczcie. W tamtych czasach telefony miały bowiem tarczę do wykręcania numerów i uzyskanie połączenia z zegarynką trwało kilkanaście sekund, tymczasem aparat prawnika dokonywał takich operacji aż kilkadziesiąt wciągu minuty.
Naukowcy po kolei systematycznie eliminowali wszystkie możliwe przyczyny anomalii, które wykrył i zarejestrował ich sprzęt. W ten sposób wykluczyli wszelkie normalne mechanizmy, które mogłyby być przyczyną owych zjawisk, takie jak zmiany napięcia w sieci lub używanie różnych urządzeń w sąsiednich budynkach. W końcowym
NIEMIECCY BADACZE z Instytutu Fizyki Plazmowej Maxa Plancka w Monachium przywieźli specjalistyczną aparaturę pomiarową, by zarejestrować obecność Poltergeista w Rosenheim.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
PROF. HANS BENDER
w niemieckim świecie naukowym nazywany był �śłowcą Poltergeistów”
sprawozdaniu fizycy napisali, że zakłócenia �śmożna było mierzyć, ale nie można ich było racjonalnie wytłumaczyć”. Stwierdzili też, że �śzjawiska, chociaż złożone i nieregularne, wydają się kierowane przez siły inteligentne, dążące do wymykania się badaniom”.
Ksiądz Resch zauważył, że wszystkie te dziwne zdarzenia następowały wówczas, gdy w pomieszczeniach była obecna jedna z pracownic kancelarii, 19-letnia Annemarie Schneider. �śGdy tam kiedyś byłem i rozmawiałem z nią - wspomina - nagle stanęła jak wryta, przycisnęła ręce do głowy, wytrzeszczyła oczy iwtym momencie w pokoju obok ze wszystkich szaf wyleciały szuflady, jakby je ktoś wystrzelił. Pamiętam, że szefowa sekretarek stała obok szafy, wciśnięta wkąt pokoju, inie była wstanie nic powiedzieć”.
Poltergeist nękał kancelarię prawną przez wiele miesięcy, jego działanie ustało, gdy panna Schneider zmieniła miejsce pracy. Przez jakiś czas fenomen ten towarzyszył jej także w nowym biurze, np. gdy przechodziła korytarzem, zaczynały kołysać się żyrandole iprzesuwać obrazy, jednak zczasem dziwne zjawiska zanikły.
W Rosenheim naukowcy zaobserwowali więc pewien realny fenomen, nie byli jednak zgodni, jak go wytłumaczyć. Część z nich była zwolennikami teorii parapsychologicznej, która mówiła, że mamy do czynienia zpsychokinezą, czyli psychologicznym polem napięcia wywołującym owe dziwne zjawiska. Hipoteza ta ma jednak zasadniczą słabość, mianowicie próbuje udowodnić jedną niewiadomą przez drugą niewiadomą. Nikomu nie udało się bowiem dowieść istnienia psychologicznego pola napięcia będącego źródłem takich właśnie fizycznych perturbacji.
Druga grupa badaczy skłaniała się z kolei ku teorii spirytystycznej, zgodnie z którą w Rosenheim działał realny byt duchowy obdarzony inteligencją. Ta hipoteza równoznaczna była zuznaniem, iż nauki przyrodnicze mają ograniczony zakres poznania inigdy nie będą wstanie wyjaśnić natury pewnych fenomenów. Tym sposobem wkraczamy jednak wsferę duchową, owym obszarem rzeczywistości zajmują się zaś nauki teologiczne.
Ksiądz Resch zauważa, że naukowcy, którzy nie dopuszczają w ogóle możliwości istnienia świata nadprzyrodzonego, są bardziej dogmatyczni i zamknięci na rzeczywistość od tych, którzy zgóry tego nie wykluczają. Keith Gilbert Chesterton mówił, że tacy ludzie są doktrynerami, których wyznawana ideologia zmusza do odrzucenia nawet możliwości dyskusji o zaistniałych faktach.
Być może pewną praktyczną odpowiedź na pytanie o źródło zjawisk takich, jak Poltergeist przynosi działalność egzorcystów, jeden z nich, ukraiński mnich greckokatolicki, ojciec Julian Woronowski, wczasach komunistycznych był działającym potajemnie kapłanem �śKościoła katakumbowego”. W1972 roku został konspiracyjnie mianowany przez biskupa egzorcystą. Przez niemal czterdzieści lat swej posługi wielokrotnie był wzywany do interwencji w sprawie rozmaitych przypadków duchów-psotników,
POLTERGEIST Z ROSENHEIM
jest najlepiej udokumentowanym w historii przykładem działalności ducha-psotnika.
które niekiedy potrafiły terroryzować całą wieś. We wszystkich przypadkach kres ich działalności kładł egzorcyzm. Autor niniejszej książki odwiedził trzy miejscowości na Podolu, w których zebrał kilkanaście relacji potwierdzających fizyczne nękanie tamtejszych mieszkańców przez nieznane siły oraz uwolnienie ich z opresji przez odprawiony ntuał egzorcystyczny.
DOWODY TAJEMNICY
ODKRYCIE KODU DNA było wielkim przełomem nie tylko w biologii, lecz także w antropologii. Zmieniło nasze rozumienie samych siebiejako istot ludzkich.
dr
PT/
r ^

-
i
Kf .-
Na podstawie swego doświadczenia ks. Resch doszedł do przekonania, że oświeceniowy i pozytywistyczny paradygmat wiedzy jest zbyt ograniczony i niewystarczający do zrozumienia otaczającego nas świata. �śDziś mamy taką sytuację, że próbuje się człowieka wyjaśnić tylko poprzez fizjologię i neurologię. Dlatego nie istnieje dusza - to jest przestarzałe słowo - mamy wyjaśnić wszystko przez neurony. Ale sprawa wygląda tak, że człowiek ma 38 miliardów komórek i2,5 biliona połączeń informacyjnych. Nigdy nie będziemy wstanie dogłębnie tej kombinacji zrozumieć. Odpowiedź musi wskazywać, kto koordynuje tę całą sieć, np. jeśli powstaje we mnie jakaś myśl”.
Do niedawna naukowcy twierdzili, że taką funkcję koordynacyjną pełni kora mózgowa człowieka. Problem polega jednak na tym, że mózg też jest częścią tego samego systemu. Poza tym znane są przypadki dzieci zwodogłowiem, które urodziły się bez kory mózgowej. Opisał je szwedzki neurolog Bjorn Merker. Zapis EEG wykazywał u tych dzieci brak funkcji mózgu, a więc nie powinny być
one zdolne do wykonywania jakichkolwiek świadomych czynności. Tymczasem reagowały na swoje imię, potrafiły się bawić, uwielbiały przeglądać się w lustrze, miały nawet swoje ulubione utwory muzyczne itd. Obserwacje te doprowadziły Merkera do wniosku, że �śdzieci urodzone bez kory mózgowej są świadome”. Także inne badania dowiodły, że to nie mózg jest centralnym integratorem ludzkiego ciała.
Tylko w humanistyce wyjątek potwierdza regułę. W naukach ścisłych wyjątek ją obala. Jeśli więc nie mózg, to jaki organ sprawuje kontrolę nad organizmem, integruje go wcałość i pełni funkcje antyentropiczne, czyli zapobiega przeistoczeniu się ciała w bezładny zbiór narządów i tkanek, nieożywiany żadną siłą integrującą? To także jedno z pytań, na które próbują znaleźć odpowiedź współcześni naukowcy. Niektórzy z nich odwołują się więc do koncepcji niematerialnej części organizmu - czyli duszy.
Biologowie odkryli, że nie ma ani jednej stałej cząsteczki, która byłaby obecna wludz-kim ciele od narodzin do śmierci. Wszystkie komórki naszego organizmu stale się bowiem odnawiają i wymieniają na nowe. Ten zaprogramowany genetycznie proces powoduje, że
i r ą
cale ciało ze wszystkimi swoimi komórkami ulega wymianie mniej więcej co siedem lat. Rodzi się więc pytanie: jaki składnik decyduje o integralności i ciągłości trwania organizmu, skoro nie ma wnim ani jednej stałej komórki? Naukowcy odpowiadają, że decydujący jest element niematerialny, czyli informacja genetyczna, a więc zapisany w naszych komórkach kod DNA.
Tak powstaje kolejne pytanie nurtujące badaczy: kto jest autorem owego złożonego programu, który daje życie wszystkim organizmom? To także jeden z problemów, który przewija się stale w publikacjach Instytutu Granicznych Obszarów Nauki, jak powstał wszechświat? Czy z materii nieożywionej mogło powstać życie? Czy nierozumna siła mogła dać początek wysoce złożonym strukturom, które wykazują się rozumną budową?
Temat budowy wszechświata poruszał w swych książkach jeden z najbliższych przez lata współpracowników ks. Andreasa Rescha - prof. Burkhard Heim (1925-2001), należący do grona najwybitniejszych XX-wiecznych fizyków teoretycznych i znany jako twórca jednolitej teorii pola, zwanego też polem Heima. Opracowana przez niego teoria próbuje połączyć w jedną
LUDZKI MÓZG
nadal stanowi zagadkę dla naukowców. Podkreślają oni, że jesteśmy dopiero na początku drogi, by odkryć złożoność mechanizmów jego działania.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
SYMULACJA
KOMPUTEROWA
przedstawiająca neurony i połączenia synaptyczne.
całość wszystkie znane oddziaływania fizyczne. Jej nowością jest założenie, iż czas oraz przestrzeń są skwantowane. W1980 roku według teorii Heima zaprogramowano specjalny komputer, który do dziś jest najdokładniejszym urządzeniem do obliczania mas cząstek elementarnych.
Heim sytuuje się wdługim szeregu XX-wiecznych naukowców - fizyków, kosmologów i astronomów - którzy obalili mechanistyczną wizję świata odziedziczoną po Kartezjuszu
iNewtonie. Dowiedli oni, że nasz wszechświat - awięc materia ienergia, czas i przestrzeń
ARNO PENZIAS.
Laureat Nagrody Nobla z fizyki w 1987 r. za odkrycie kosmicznego mikrofalowego promieniowania reliktowego.
- mają swój początek. Tak więc mylili się ci przedstawiciele oświecenia oraz ich uczniowie, którzy wierzyli w materialistyczny obraz świata i utrzymywali, że kosmos jest nieskończenie stary, materia zaś wieczna.
Na początku XX wieku niektórzy naukowcy (m.in. Albert Einstein, Artur Eddington czy Walter Ernst) przerazili się nawet własnych odkryć. Stwierdzenie, że wszechświat ma jednak swój początek, było dla nich trudne do zaakceptowania nie tyle z naukowego, ile z filozoficznego oraz ideowego punktu widzenia. Zgodnie bowiem z niepodwa-
żalną w nauce zasadą przyczynowo-skutkową, każdy skutek musi mieć swoją przyczynę.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
4fc
w
Amerykański chemik Henry F. Schaefer ujął to wprostym zdaniu: �śJeśli wszechświat ma początek, to Bóg istnieje”. Nawet Albert Einstein, choć bardzo niechętnie, musiał uznać .obecność wyższej rozumnej potęgi” poprzedzającej powstanie wszechświata.
Do podobnych wniosków skłania wielu naukowców teoria Wielkiego Wybuchu, którą po raz pierwszy przedstawił wl946 roku amerykański fizyk George Gamow. Potwierdziły obserwacje mikrofalowego promieniowania tła, dokonane w 1966 roku przez Arno
PROF. BURKHARD HEIM, niemiecki fizyk, twórca jednolitej teorii pola, zwanego polem Heima, bliski współpracownik ks.Andreasa Rescha.
mziasa i Roberta Wilsona. W końcu zaś pomiary szumu po Wielkim Wybuchu przepro-v adzone w 1992 roku przez satelitę COBE sprawiły, iż teoria Big Bangu została niemal jed-xnyślnie zaakceptowana przez kosmologów na całym świecie. W 2006 roku za jej udo-udnienie George Smoot i John Mather otrzymali Nagrodę Nobla.
Według teorii Wielkiego Wybuchu, wszechświat na początku swego istnienia mieścił w punkcie mniejszym niż główka szpilki, acała jego materia ienergia, wszystkie cztery ymiary czasoprzestrzeni były ściśnięte do stanu nieskończonego niemal zagęszczenia. Cały wszechświat pojawił się zatem w jednym mikroskopijnym punkcie.
Nic więc dziwnego, że wspomniany Arno Penzias, laureat Nagrody Nobla w roku '987, podsumowując wyniki badań związanych z Wielkim Wybuchem, powiedział: Nasze najlepsze dane są dokładnie tym, czego bym się spodziewał, gdybym miał tylko Pięcioksiąg Mojżesza, Psalmy i Biblię jako całość”.
Teoria czasoprzestrzeni zakłada, że czas musiał pojawić się razem z przestrzenią. W związku ztym przyczyna wszechświata, która jest wobec niego zewnętrzna, musi znaj-
WIELCY
NAUKOWCY XX W.: brytyjski astrofizyk Fred Hoyle, amerykański chemik Henry F. Schaefer i australijski fizyk JohnCarew Eccles.
BIG BANG.
Teoria Wielkiego Wybuchu mówi, że wszechświat powstał z niczego wjednym punkcie, mniejszym niż główka szpilki.
dować się zarówno poza czasem, jak i poza przestrzenią. Naukowcy zwracają uwagę, że tylko trzy religie monoteistyczne (a więc judaizm, chrześcijaństwo i islam) głoszą Boga, który nie jest tożsamy z wszechświatem ani nie zawiera się wewnątrz wszechświata. Dlatego też brazylijski fizyk i astronom Marcelo Gleiser wysunął wniosek, że jeśli teoria Wielkiego Wybuchu jest prawdziwa, to - poza wspomnianymi monoteizmami - kosmologie większości religii na świecie (które mają ponad dwa miliardy wyznawców) są fałszywe.
Po Wielkim Wybuchu, do którego doszło około 14 miliardów lat temu, nastąpił gwałtowny rozwój wszechświata poprzez jego rozszerzanie się. Rozwój ten mógł następować na dwa sposoby: albo był chaotyczny i nieuporządkowany, albo odbywał się zgodnie zjakimiś regułami i zasadami, jeżeli przyjmiemy drugi scenariusz, to znaczy, że musi istnieć jakaś wyższa inteligencja, obdarzona na dodatek siłą sprawczą, która ów rozwój zaplanowała.
Istnienie w naturze celowości i porządku wydaje się zaprzeczać tezie, iż rozwój ten jest dziełem przypadku. Czy wwyniku przypadkowych oddziaływań sił wnaturze mogło powstać życie, a zwłaszcza tak skomplikowane organizmy jak Homo sapiens? jak odpowiadają na to naukowcy?
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
4*
fr
DOWODY TAJEMNICY
Brytyjski astrofizyk Fred Hoyle, twórca terminu �śBig Bang”, napisał, że prawdopodobieństwo pojawienia się przez przypadek życia we wszechświecie �śjest równe prawdopodobieństwu otrzymywania zawsze dwunastu punktów 50 tysięcy razy z rzędu, przy rzucaniu na stół dwóch kostek”.
Australijski neurofizjolog john Carew Eccles, laureat Nagrody Nobla zl963 roku, sięgną! po następujące porównanie: �śPrzypuśćmy, że istnieje ogromny magazyn części aero-nautycznych iwszystkie one znajdują się w odpowiednich skrzynkach lub na pólkach, jest to olbrzymia budowla, załóżmy, o boku długości tysiąca kilometrów. Nadchodzi cyklon, który przez sto tysięcy lat powoduje poruszanie się i zderzanie tych części ze sobą. Kiedy reszcie się uspokaja, tam, gdzie byl magazyn, stoi szereg czteromotorowców, już z obracającymi się Śmiglami... Otóż według nauki prawdopodobieństwo, że przypadek stworzył życie, jest mniej więcej równe prawdopodobieństwu tego przykładu. Na dodatek zokolicz-nością obciążającą: no, bo skąd pochodzą materiały wmagazynie?”.
Do ciekawych konkluzji doszedł amerykański fizyk i noblista z 1988 roku, Leon Max Lederman, który pisał, że przed Wielkim Wybuchem �śna Samym Początku była pustka - zadziwiająca forma próżni - nicość niezawierająca żadnej przestrzeni, żadnego czasu, żadnej materii, żadnego światła, żadnego dźwięku”. Tym samym potwierdził on katolicki d')gmat o stworzeniu świata z niczego (creario ex nihilo). Zarazem Lederman zauważył, że w tej pustce �śjednak prawa natury były na swoim miejscu i ta dziwna próżnia posiadała potencjał". Istniał juz więc plan rozwoju, inteligentny projekt przyszłości świata. Amerykański badacz ogłosił w tym momencie kres możliwości poznawczych nauki i stwierdził: �śTylko Bóg wie, co stało się na Samym Początku”.
Ksiądz Andreas Resch, który wielokrotnie stykał się na międzynarodowych kongresach z wybitnymi osobistościami świata nauki, mówi, że nie spotkał ani jednego poważnego uczonego, który miałby odwagę podtrzymywać teorię człowieka i wszechświata ? 'partą na przypadkowości. Mikrobiologia wykazała, że tworzenie się komórek, molekuł czy protein nie jest wytłumaczalne bez struktury planowania. Dlatego nie sposób wyjaśnić fenomenu życia tylko za pomocą fizyki ichemii, bez odwołania się do pewnej inteligencji skrytej za widzialną stroną świata.
Ksiądz profesor Andreas Resch nie jest wyjątkiem. Podobnie jak on wielu naukowców na świecie zetknęło się z konkretnymi zjawiskami, wobec których nauki przyrodnicze są bezradne. Co ciekawe, większość owych fenomenów pojawiła się w kontekście religijnym. Dla wielu ludzi wydarzenia te stały się czytelnymi znakami, że istnieje szczelina odsłania-ijca przed nami istnienie rzeczywistości nadprzyrodzonej.
Spróbujmy podążyć ich śladem...
Mięsień serca w permanentnej agonii
ROZDZIAŁ
Mięsień serca w permanentnej agonii
To było najbardziej nietypowe badanie, jakiego profesor Maria E. Sobaniec-Łotowska podjęła się w swoim życiu.
7 stycznia 2009 roku zjawiła się na plebanii kościoła św. Antoniego w Sokółce, poproszona oficjalnie przez arcybiskupa białostockiego Edwarda Ozorowskiego.
W obecności m.in. kanclerza kurii ks. Andrzeja Kakareko udała się do kaplicy znajdującej się na plebanii, gdzie otworzono tabernakulum. Wyjęto z niego biały korporał, z którego pani profesor komisyjnie pobrała materiał do badań naukowych. Jak wspominała: był on �śkruchy, barwy brunatnej i ściśle połączony z zachowanym fragmentem Hostii Przenajświętszej. W chwili pobierania próbki nie było wiadomo, jaki to jest materiał”.
RELIKWIARZ CUDU EUCHARYSTYCZNEGO
w Sokółce jest wystawiony do publicznej adoracji w miejscowym kościele św. Antoniego.
KAPLICA MATKI BOŻEJ RÓŻAŃCOWEJ w sokolskim kościele gromadzi rzesze pielgrzymów, pragnących zobaczyć cud eucharystyczny.
Oceny histopatologicznej iultrastrukturalnej pobranego materiału dokonali niezależnie od siebie izzachowaniem wszelkich zasad sztuki profesor Maria Sobaniec-Łotowska oraz profesor Stanisław Sulkowski. Oboje pracują na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku, ale winnych strukturach: ona w Zakładzie Patomorfologu Lekarskiej, aon wZakladzie Patomorfologii Ogólnej. Cieszyli się przy tym uznaniem wświecie akademickim jako specjaliści od diagnostyki histopatologicznej.
Profesor Sobaniec-Łotowska nie poinformowała profesora Sulkowskiego, czym jest i skąd pochodzi pobrana próbka. Poprosiła tylko, by wykonał niezależnie od niej własną ekspertyzę naukową, a następnie oboje porównają wyniki. Rezultaty badań wprawiły naukowców w oszołomienie - to, co odkryli, kłóciło się bowiem z całą wiedzą zgromadzoną do tej pory przez nauki medyczne.
DUBOWSKA
ze zgromadzenia eucharystek otwiera drzwi sejfu w zakrystii, gdzie dokonała zaskakującego odkrycia.
SIOSTRA JULIA
:ztuo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
KOŚCIOŁ SW. ANTONIEGO PADEWSKI EGO W SOKÓŁCE.
M ejscowa parafia erygowana została w 1592 r.
oec ny b u dy n e k świąty n i pochodzi z 1848 r.
115
Prezent od Boga. Rozmodlona Sokćud w cud [ZDJĘCIA, WIDEO]
>więtego
Agnlłwfc* DomartowsKB
> �Vydar2mo > ftcrfika > Pap,cl oęłctt ojS r 5ocó<*�ś
CUD w SOKÓŁCE: Hostia UZDR& umierającego 55-letniego Jacka De
tr043012 �14« i AMkMM 29 01 200 00�
id w Sokółce to oszustwo?
l^awisJco mogło zostać wywołano

- K«ytt�9 pra0Co stanowiło jednak obiekt dociekań pary uczonych? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, musimy cofnąć się do 12 października 2008 roku. Tej niedzieli podczas Mszy w kościele św. Antoniego w Sokółce wikariusz parafii ks. Jacek Ingielewicz, rozdając komunię wiernym, niechcący upuścił jedną z Hostii na posadzkę. Zgodnie z przepisami liturgicznymi upuszczony opłatek nie może zostać ponownie użyty ani wyrzucony. Należy go umieścić w naczyniu z wodą, w którym po kilku dniach powinien się rozpuścić. Tak też się stało. Po mszy komunikant zamknięty został w sejfie znajdującym się wzakrystii.
Tydzień później, 19 października, siostra Julia Dubowska, zakrystianka ze zgromadzenia eucharystek, otworzyła sejf i zobaczyła, że zanurzony w wodzie opłatek nie rozpuścił się. To nie wszystko: zakonnica zauważyła na nim czerwoną plamę sprawiającą �ó rażenie krwistej substancji, wokół której woda nie uległa zabarwieniu. Zawiadomiony o wszystkim proboszcz parafii, ks. Stanisław Gniedziejko, polecił, by zamknąć sejf na kilka kolejnych dni i poczekać, co się stanie.
Po dziesięciu dniach, 29 października, kapłan ze zdumieniem stwierdził, że komunikant nadal się nie rozpuścił. Przeniesiono więc naczynie zHostią zzakrystii do kaplicy na plebanii i umieszczono w tabernakulum. Nazajutrz na polecenie arcybiskupa Edwarda Ozorowskiego wyjęto opłatek z naczynia z wodą i położono na korporale, czyli małym białym obrusie używanym podczas Eucharystii.
CUD
EUCHARYSTYCZNY
w Sokółce od kilku lat jest stale powracającym tematem w polskich mediach.
POBIERANIE
PRÓBKI
DO BADAŃ
dokonane
przez prof. Marię
Sobaniec-Łotowską.
BIAŁY KORPORAŁ
z wyhaftowanym czerwonym krzyżykiem, a na nim tkanka mięśnia sercowego.
NA NASTĘPNYCH STRONACH: zbliżenie tego, co odkryte zostało w Sokółce.
41
4*
1
, it
t 1
% %
% %
li
[Ait
[�ó A *
�ó * > - * * * * * ,
' v. V *
' * *v _ <|k i A,, A a n
j V 1 A �ó ll «
ll * �Ś
t %
* �ż
* n �ż if
% %. % �ż L
i t i �ż t V
* i *
% 1 lyB. Lp L
t fl t f A 1 II
% gj^LA �"ó: JR i
# K w * A A ||
1 L M hi*. �ó B L
1 A ** L. L
IJL % H' || ,te # )|: ||
�óHi L %k 1 �"ó L L L
i * j L> H A % 1 , * %
« tr Ł m % %" L iL 1
1 'Lt | * * % A A ll
* & tTjh|i % ' * 1�Ś *�ó Wk L.

L
ll'
# L L
L L
� L %
L L
L? i�
<
% 90'
w
, jAl: |jjp
* L
%
* �ó %
�ó �ó

* * � i
m H. #, L
m %
^ w i 1
ii * «
tk 1 � � . *
\«l i 1 k ^ �ó
% * * L * * �ó
L L

«| i I
I 1 L
�óV
ft
�ó %
flAUKOUJCY Z BIAŁEGOSTOKU
PROFESOROWIE Maria ElżbietaSobaniec-Łotowska i Stanisław Sulkowski od ponad trzydziestu lat zajmują się diagnostyką histopatologiczną i ultrastrukturalną.
Ich dorobek, mierzony liczbą publikacji w specjalistycznych czasopismach medycznych, znany jest nie tylko w Polsce, lecz także na świecie. Oboje mają na swoim koncie po kilkaset prac naukowych zamieszczanych w renomowanych pismach o zasięgu międzynarodowym. Są też recenzentami wielu specjalistycznych czasopism zagranicznych. W światowej literaturze medycznej oboje cytowani są ponad tysiąc razy. Byli też wielokrotnie nagradzani za osiągnięcia naukowe, m.in. nagrodą ministra zdrowia. Wspólnie podpisali �śApel 100 naukowców do polskich parlamentarzystów w sprawie procedury in vitro i naprotechnologii”
Profesor Sobaniec-Łotowska jako patomorfolog uczestniczyła w zamknięciu procesu beatyfikacyjnego bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Została też powołana na biegłego poczas procesu beatyfikacyjnego bł. ks. Michała Sopocki, gdy dokonywano rekognicji ciała zmarłego kapłana. Z tego powodu była znana arcybiskupowi Ozorowskiemu, który zwrócił się do niej z prośbą o wyjaśnienie fenomenu z Sokółki.
Badania Hostii z Sokółki zostały przez parę naukowców z Białegostoku dokładnie opisane i sfotografowane,

DOKUMENTACJA
FENOMENU
z Sokółki, przesłana do Watykanu za pośrednictwem Nuncjatury Apostolskiej w Warszawie.
P/rTpe rafy pefatMlOt *
t oj - *.f oj . ioes* *li
a dokumentacja- przesłana do Watykanu przez Nuncjaturę Ap ostolską w Warszawie.
Jak opowiada profesor Sobaniec-Łotowska:
�śPobrany z korporału fragment materiału badaliśmy histologicznie, to jestzużyciem mikroskopu optycznego, czyli świetlnego, i ultrastrukturalnie, to jestzużyciem mikroskopu elektronowego transmisyjnego.
I, co jest niebywale interesujące, obserwowaliśmy zjawisko wzajemnego przenikania się struktury komunikantu z włóknami mięśnia serca. Tkanka, która pojawiła się na H ostii, była z nią w sposób bardzo ścisły, nierozerwalny złączona, co jest ważnym dowodem, że nie mogło tu być jakiejkolwiek ludzkiej ingerencji.
Stwierdziliśmy, że cytoplazma fragmentów włókien mięśniowych, wtopionych w podłoże mogące odpowiadać strukturze Hostii, w barwieniu hematoksyliną Mayera i eozyną barwiła się na różowo, ogniskowo dość intensywnie. Natomiast jądra komórkowe, położone głównie centralnie - co pragnę podkreślić wtym miejscu - na granatowo. Otóż
centralne położenie jąder komórkowych wskazuje, że jest to mięsień serca ludzkiego.
W badanym fragmencie tkankowym obserwowaliśmy cechy wyraźnej nasilonej segmentacji włókien, to jest uszkodzenie komórek w miejscu wstawek (czyli struktur charakterystycznych dla mięśnia sercowego), i fragmentacji -to sąuszkodzenia włókien poza wstawkami; również na przebiegu pojedynczych włókien znajdowaliśmy obrazy mogące odpowiadać węzłom skurczu. Takie zmiany powstają jedynie we włóknach niemartwicznych i odzwierciedlają szybkie skurcze mięśnia serca w okresie przedśmiertnym, to jest agonalnym”.
Naukowcy podkreślające mimo małej ilości pobranego do badań materiału, można było wyraźnie zaobserwować wiele charakterystycznych pod względem morfologicznym wykładników wskazujących, iż mamy do czynienia z tkanką mięśnia sercowego. Widoczne były m.in. zarysy wstawek i pęczki miofibryli.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
niedzielne msze ? Arcybiskup postanowi! zbadać sprawę naukowo, dlatego zwróci! się zprośbą oeksper-zawszegrornadzą616 ^ znanei w Białymstoku anatomopatolog, profesor Sobaniec-Łotowskiej. Zarówno
tłumy wiernych. ona, jak iprofesor Sulkowski, niezależnie od siebie, doszli do tych samych wniosków. Ich ustalenia potwierdziły istnienie kilku faktów, które pozostają niewytłumaczalne znauko-wego punktu widzenia.
Pierwsze zodkryć dotyczyło faktu, że włożony do wody opłatek nie uległ rozpuszczeniu. To zawieszenie praw chemii, choć samo wsobie zdumiewające, było jednak najmniej szokującym odkryciem. Bardziej niezwykłe okazało się kolejne ustalenie. Rozpoznano mianowicie, że tkanka na komunikancie to fragment mięśnia sercowego, który wsposób strukturalny nierozerwalnie złączony jest zoplatkiem. Naukowcy podkreślają, że tego typu przenikanie się ciała ichleba jest zjawiskiem, którego nigdy dotąd nie obserwowano wprzyrodzie. Nauka nie tylko nie zna tego typu przypadków, ale także wyklucza ich zaistnienie.
i
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych DOWODY TAJEMNICY
Ten nieporównywalny z niczym fenomen byl tak niezwykły, że dwoje patomorfologów bało się, by nie paść ofiarą jakiegoś błędu. Dlatego badana Hostia była obserwowana wielokrotnie, zarówno przy użyciu mikroskopów świetlnych, jak mikroskopu elektronowego transmisyjnego, by wykluczyć możliwość pomyłki. Za każdym razem jednak rezultat był identyczny.
To wszakże nie koniec odkryć. Tkanka ludzka, która przebywała tak długo wwodzie
1 później na korporale, powinna ulec procesowi autolizy, czyli obumierania. Tymczasem naukowcy stwierdzili, że wykazuje ona cechy charakterystyczne dla mięśnia sercowego wstanie agonalnym. Zaobserwowane przez nich procesy segmentacji ifragmentacji mogą
zachodzić jedynie we włóknach niemartwiczych, a więc w organizmie, który znajduje się w okresie przedśmiertnym. Tego typu stan agonalny jest krótki i liczony zazwyczaj w minutach, a jednak w przypadku mięśnia sercowego z Hostii utrzymywał się on permanentnie. Współczesna nauka nie jest wstanie wyjaśnić tego fenomenu.
Kiedy media doniosły o wynikach badań białostockich naukowców, w niektórych gazetach pojawiła się sugestia, że czerwone zabarwienie komunikantu mogła spowodowała bakteria zwana pałeczką krwawą (Serratia ma Profesor
Maria Sobaniec-Lotowska zdecydowanie odrzuca takie teorie, gdyż w Sokółce nie doszło jedynie do zabarwienia Hostii na czerwono, lecz do pojawienia się fragmentu tkanki, tymczasem żadna znana nauce bakteria nie jest w stanie wytworzyć tkanki mięśnia sercowego.
Ekspertyzy białostockich patomorfologów miały wpływ na decyzję arcybiskupa Edwarda Ozorowskiego, by wystawić Cząstkę Ciała Pańskiego do publicznej adoracji.
2 października 2011 roku wSokółce odbyła się uroczystość, która przyciągnęła kilkadziesiąt tysięcy wiernych z Polski i zagranicy. W kaplicy Matki Bożej Różańcowej w kościele św. Antoniego wystawiona została do czci publicznej cudownie przemieniona Hostia, umieszczona wspecjalnym relikwiarzu zwanym kustodią. Została ona wniesiona do świątyni podczas uroczystej procesji. Centralnym punktem wydarzenia była Eucharystia, którą celebrował arcybiskup Edward Ozorowski wraz z trzema biskupami i 56 kapłanami. Media odnotowały obecność wSokółce profesora Wenancjusza Domagały - prezesa Polskiego Towarzystwa Patologów.
ABP EDWARD OZOROWSKI, metropolita białostocki, zlecił wykonanie badań naukowych fenomenu z Sokółki.
47
To, co w języku nauki nazywa się zjawiskiem niewytłumaczalnym, w języku wiary określane bywa mianem cudu. W tym kontekście fenomen z Sokółki sytuuje się w długim ciągu zdarzeń, zwanych cudami eucharystycznymi. Dla osób wierzących są to znaki, które potwierdzają prawdziwość ich wiary, jak stwierdzono w oficjalnym komunikacie kurii białostockiej: �śWydarzenie z Sokółki nie sprzeciwia się wierze Kościoła, a raczej ją potwierdza. Kościół wyznaje, że po słowach konsekracji, mocą Ducha Świętego, chleb przemienia się wCiało Chrystusa, a wino w (ego Krew”.
Do tej pory Kościół katolicki uznał autentyczność 132 cudów eucharystycznych, podczas których doszło do zawieszenia obowiązujących powszechnie praw przyrody. Najstarszy fenomen na tej liście to cud w Lanciano. Trzeba przyznać, że wydarzenie to nie ma żadnej wiarygodnej dokumentacji historycznej. Pierwsza wzmianka onim pochodzi zXIV wieku iopowiada ocudzie, do którego miało dojść w VIII wieku, a więc sześć stuleci wcześniej. To mniej więcej tak, jakby jakiś współczesny historyk po raz pierwszy opisał coś, co wydarzyło się wczasach Mikołaja Kopernika...
2 PAŹDZIERNIKA 2011 r. do Sokółki przybyło
kilkadziesiąt tysięcy pielgrzymów.
Od tej pory relikwiarz eucharystyczny z Cząstką Ciała Pańskiego jest wystawiony do publicznej adoracji.

KOŚCIÓŁ W LANCIANO
przez wieki zmieniał swych gospodarzy. Opiekowali się nim kolejno: bazylianie, benedyktyni i franciszkanie.
Historia nie przekazała nam ani imienia bohatera tej opowieści, ani nawet dokładnej daty zdarzenia. Wiadomo tylko, że doszło do tego na początku VIII stulecia wLanciano, małym włoskim miasteczku położonym w górach Abruzji. Napis wyryty na kamiennej tablicy znajdującej się w tamtejszej świątyni franciszkanów informuje lakonicznie: �śOkoło Roku Pańskiego 700 w tym kościele, wówczas pod wezwaniem św. Longina, pewien kapłan, mnich zzakonu św. Bazylego, zwątpił, czy Święta Hostia jest naprawdę Ciałem Naszego Pana, a wino Jego Krwią. Odprawiał Mszę i gdy wyrzekł słowa konsekracji Hostii, zobaczył, jak przemienia się ona w Ciało, a wino w Krew. Pokazano to zgromadzonym, a potem całemu ludowi. Ciało zachowało się wcałości, a Krew podzieliła się na 5 nierównych części i tak dziś to widać w kaplicy ufundowanej przez Giovanniego Francesco Valsecca wRoku Pańskim 1636”.
Stwierdzenie, że bohater całego zamieszania był bazylianinem, a więc mnichem obrządku wschodniego, pozwoliło historykom wysunąć hipotezę, że do wydarzenia mogło dojść między rokiem 725 a750. W tamtych bowiem latach w Abruzji chronili się, uciekając przed prześladowaniami ikonoklastów w Bizancjum, zakonnicy wierni ortodoksji. Poza tym nie dało się ustalić żadnych konkretnych faktów.
Wiadomo, że w czasach średniowiecznych Lanciano stało się ważnym ośrodkiem kultu eucharystycznego. Dbali oto gospodarze miejsca: najpierw bazylianie, potem benedyktyni, wreszcie zaś franciszkanie. Zakonnicy sporządzili specjalny relikwiarz, w którym umieścili cudowną Hostię i Krew. Z biegiem czasu zmieniały one swój wygląd. Krew uległa koagulacji i przybrała formę pięciu stwardniałych grudek. Ciało z kolei wskutek utraty wody zaczęło wysychać i kurczyć się. Aby temu zapobiec, mnisi umieścili je na
drewnianej tabliczce i przybili do niej gwoździkami. Proces wysychania i kurczenia ciała postępował jednak nadal - tym razem nie ku środkowi, lecz w kierunku gwoździków. W rezultacie doszło do rozerwania tkanki w taki sposób, że relikwia przybrała formę koła zdużym ubytkiem wcentrum.
Obiekty eucharystycznego kultu wLanciano poddawane były kościelnym badaniom czterokrotnie: wiatach 1574,1637,1770 i 1886. Nauka w tamtych czasach nie była jednak wstanie stwierdzić, czy miano rzeczywiście do czynienia z ludzkim ciałem i krwią. Sytuacja zmieniła się dopiero wXX wieku na skutek rozwoju nauk medycznych ipostępu technologicznego.
Inicjatywa badań fenomenu zLanciano wyszła od franciszkanów. W tym celu skontaktowali się oni z profesorem Odoardo Linolim, wybitnym specjalistą od anatomii,
Lindano
WŁOCHY
CZĄSTKA
LUDZKIEGO SERCA
umieszczona we wnętrzu monstrancjowego relikwiarza.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAIEMN1CY
4�
ZDJĘCIA MIKROSKOPOWE z badań cudu eucharystycznego w Lanciano. Pierwsze przedstawia obraz histologiczny próbki, barwionej eozyną, na którym widać włókna podłużne ułożone wiązkowo jak w powierzchniowych warstwach serca. Drugie pokazuje przestrzeń śródmiąższową mięśnia prążkowanego; komórki mięśnia sercowego widoczne są obok komórek tłuszczowych.
chromatografii cienkowarstwowej na obecność hemoglobiny potwierdziło, że Krew Cudu [ ucharystycznego z Lanciano jest rzeczywiście krwią. Ciało pochodzi z tkanki mięśniowej, należącej do mięśnia sercowego (śródsierdzie), na co wskazują syncytia (wieloją-drowe komórki) włókien kurczliwych. Wykryto obecność naczyń tętniczych i żylnych oraz podwójną gałązkę nerwu błędnego. Ponadto odnaleziono fragmenty wsierdzia zcha-rakierystyczną, pofałdowaną powierzchnią, jak w normalnie unaczynionym mięśniu sercowym (śródsierdziu). Test strącania warstwowego Uhlenhutha potwierdził, że Ciało i Krew pochodzą od gatunku ludzkiego. Test na określenie grupy krwi metodą absorpcji płynu elucyjnego potwierdził, że Krew i Ciało posiadają tę samą grupę (AB). W płynie elucyjnym Krwi znaleziono frakcję białek bardzo zbliżoną do zawartości w normalnej świeżej krwi, znieznacznymi tylko odstępstwami spowodowanymi wiekiem próbki...”.
To, co odkrył profesor Linoli, zaprzeczało więc prawom fizyki, chemii i biologii. W relikwiarzu w Lanciano przechowywana była prawdziwa ludzka krew i ludzkie ciało. Mimo upływu lat zachowały one swój niezmieniony kształt fizykochemiczny i nie uległy rozkładowi, choć - jak wykazała ekspertyza - nigdy nie były poddawane konserwacji ani działaniu jakichkolwiek środków chemicznych.
PIĘĆ GRUDEK LUDZKIEJ KRWI, która zakrzepła, przechowywanych jest w relikwiarzu w kościele w Lanciano.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
PISMO PROF.
RUGGERO
BERTELLIEGO
z uniwersytetu w Sienie potwierdzające ważność analiz naukowych dokonanych przez prof.Odoardo Linoliego.

Profesora Linoliego i jego współpracowników z laboratorium w Arezzo poruszył fakt, że Ciało i Krew wykazywały wszelkie właściwości odpowiadające próbkom pobranym od osoby żyjącej. Frakcjonowanie protein w skrzepach było normalne i zachowywało procentową proporcję odpowiadającą świeżej krwi. Diagram odpowiadał natomiast krwi pobranej zdała ludzkiego wdniu wykonywania badania.
Zdumiony uzyskanymi wynikami, profesor Linoli powtarzał swe testy około pięciuset razy, ale zawsze uzyskiwał ten sam wynik. Dla pewności zaprosił jednak do badań innego wybitnego specjalistę od anatomopatologu - profesora Ruggero Bertelliego, szefa katedry anatomii prawidłowej na uniwersytecie w Sienie. We wszystkich punktach potwierdził on ekspertyzę profesora Linoliego.
Końcowy wniosek brzmiał następująco: �śWyniki badań medycznych są niepodważalne. Dziś nowoczesny sprzęt i rozległa wiedza medyczna w dziedzinie anatomii i histo-logii dają nam pewność co do ustalonych danych wgranicach niebudzących już wątpliwości. Technika na pewno jeszcze będzie się zmieniać, ale osiągnięte wyniki już nie”.
Rezultaty badań stanowiły tak wielki szok dla współczesnej mentalności, że zaczęto podważać ich wiarygodność. Franciszkanie zLanciano zwrócili się więc zprośbą o wydanie opinii do Organizacji Narodów Zjednoczonych i Światowej Organizacji Zdrowia. W 1976 roku komisja powołana przez WHO oraz komisja sanitarna ONZ w Genewie potwierdziły wszystkie ustalenia włoskich profesorów.
KOŚCIÓŁ W LANCIANO.
Główna brama do świątyń i została wykonana w 1975 r. W podziemiach znajduje się kaplica, gdzie przed wiekami miał się dokonać cud eucharystyczny.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
W
DOWODY TAJEMNICY

-Tl - I�" IN4
W1981 roku - w dziesiątą rocznicę swych badań - Odoardo Linoli postanowił wykonać ekspertyzę innej próbki pobranej z Relikwii Cudu Eucharystycznego, która do tej pory nie była przez niego analizowana. Rezultat okazał się identyczny jak w 1971 roku.
Dla polskiego franciszkanina, o. Zbigniewa Deryło, który przez kilka lat przebywał wLanciano, naukowe odkrycia stanowią jedynie ilustrację teologicznego faktu realnego przeistoczenia chleba i wina w Ciało i Krew Chrystusa, które dokonuje się podczas każdej Eucharystii, jego zdaniem fenomen z Abruzji, który pozostaje niepojęty z naukowego punktu widzenia, jest całkowicie zrozumiały wświetle prawdy chrześcijańskiej. Samego zakonnika najbardziej porusza fakt, że naukowcy stwierdzili tożsamość Hostii z ludzkim sercem. To tylko utwierdza go w przekonaniu, że ofiara jezusa stanowi prawdziwy dar serca - jest najdoskonalszym przejawem miłości, która poświęca nawet własne życie.
Fenomen z Lanciano nie byl jedynym niewytłumaczalnym zjawiskiem związanym z Eucharystią, które zaobserwowano we Włoszech. Wspomniany już profesor Ruggero Bertelli z Sieny miał możliwość odwiedzania w swoim mieście kościoła św. Franciszka, gdzie przechowywana jest monstrancja zawierająca 223 Hostie, otaczane przez wiernych niezwykłym kultem.
Historia związanego z nimi nabożeństwa sięga 14 sierpnia 1730 roku, kiedy to z sieneńskiego kościoła nieznani sprawcy skradli puszkę, w której było 351 konsekrowanych komunikantów. Kilka dni później opłatki znalazły się w puszce przeznaczonej na ofiary.
RAPORT O CUDZIE EUCHARYSTYCZNYM
z Lanciano, sygnowany przez biuro sekretarza generalnego Światowej Organizacji Zdrowia.
KOŚCIÓŁ ŚW. FRANCISZKA
w Lanciano został przebudowany gruntownie w latach
1730-1745-
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
BAZYLIKA ŚW. FRANCISZKA
w Sienie pełna jest cennych dzieł sztuki chrześcijańskiej.
Miejscowi franciszkanie postanowili wystawić je na widok publiczny, czekając, aż Hostie ulegną rozkładowi. Od tamtego czasu minęło ponad 280 lat, a nic takiego nie nastąpiło. Mało tego: chleb eucharystyczny zachowuje taką świeżość izapach, jakby został właśnie upieczony.
Zjawisko to zaprzecza całej znanej nam wiedzy z dziedziny chemii. Wielokrotnie przeprowadzane doświadczenia wskazują, że mąka przaśna Hostii już po sześciu miesiącach ulega poważnym zmianom, po dwóch latach zamienia się w miazgę, a później w pył. Przekonał się o tym arcybiskup Sieny Tiberio Borghese: w 1789 roku kazał zapieczętować w pudełku kilkanaście niekonsekrowanych opłatków, aby po jakimś czasie porównać ich stan z komunikantami, które nie uległy rozkładowi. Kiedy dziesięć lat później otwarto pojemnik, niekonsekrowany chleb był całkowicie zeschnięty izniekształcony, awl850 roku pozostał po nim jedynie proszek koloru ciemnożółtego. Konsekrowane Hostie nadal zaś zachowały swój naturalny kształt i świeżość, czas nie spowodował nawet ich pożółknięcia. Z owych 351 komunikantów do dziś przechowywane są 223, gdyż reszta została spożyta.
Cud w Sienie fascynował kolejnych papieży. Jeden z nich, św. Pius X, zlecił w 1914 roku zbadanie tego fenomenu grupie naukowców z Pizy i Sieny. Na ich czele stał znany chemik profesor Siro Grimaldi. W swoim raporcie napisał, że liczące 184 lata Hostie były �śjasne igładkie, zwyraźnymi obramowaniami, niewystrzępione ani naruszone wkształ-cie. Bez śladu czerwieni, pajęczaków, pleśni czy jakichkolwiek pasożytów zwierzęcych bądź roślinnych, spotykanych wmące zpszenicy, zktórej zostały sporządzone. Bez najmniejszej dostrzegalnej zmiany wdelikatnych Hostiach zprzaśnego ciasta, które znatury swej bezspornie podlegałyby całkowitemu zepsuciu. Mąka ze zboża jest najlepszym podłożem hodowli mikroorganizmów, pasożytów zwierzęcych i roślinnych, fermentacji kwasu mlekowego i procesów gnilnych”.
Analiza chleba wykazała, że zawiera on skrobię i kwasy w proporcjach normalnych dla świeżego pieczywa. W podsumowaniu swych badań profesor Grimaldi mógł więc napisać: �śHostie ze Sieny są zachowane wdoskonalym stanie, wbrew wszelkim prawom fizyki oraz chemii ipomimo niesprzyjających warunków, w jakich je odnaleziono. Jest to zjawisko całkowicie anormalne: odwrócone zostały prawa natury. Szkło puszki, wktórej są przechowywane, stało się siedliskiem pleśni, natomiast bardzo łatwo psująca się mąka okazała się odporniejsza od kryształu”.
Do identycznych wniosków jak profesor Grimaldi doszedł włoski fizyk Enrico Medi, który w 1922 roku przeprowadził kolejne badanie Hostii ze Sieny. Podobnie jak jego poprzednik musiał uznać bezradność nauk ścisłych wobec niezwykłego fenomenu. Napisał bowiem, że mamy do czynienia z�ścudem wścisłym tego słowa znaczeniu”, czyli �śinterwencją Przyczyny, która nie jest przedmiotem badań nauki”.
Ten przypadek, rzucający wyzwanie prawom natury, nie jest wcale trudny do uznania przez katolików czy prawosławnych, którzy widzą w nim znak pewnej transformacji materii. Dla nich nauka ireligia nie stoją ze sobą w sprzeczności, lecz odnoszą się do innych porządków poznania. Tam więc, gdzie nauki ścisłe uznają swoją bezsilność, pojawia się miejsce dla interpretacji teologicznej.
Takiej interpretacji dokonał Paweł VI, który podczas Kongresu Eucharystycznego w Pizie w roku 1965 przywołał przypadek cudu w Sienie. Papież mówił wówczas: �śTak jest. Powtarzamy: potrafimy wypowiedzieć tajemnicę. Ależ tak: Chrystus jest realnie obecny w sakramencie Eucharystii. Mówimy to również dlatego, żeby rozproszyć niepewności, których źródłem są obecne próby zwodniczych interpretacji tradycyjnej iwiarygodnej nauki Kościoła. Chrystus żywy iukryty wznaku sakramentalnym jest rzeczywiście obecny. Nie są to czcze słowa, nie jest to przesadna sugestia czy czyjaś mityczna fantazja, fest to prawda nie mniej realna, chociaż umieszczona na innej płaszczyźnie niż to, co my wszyscy, ukształtowani przez kulturę współczesną, odkrywamy i stwierdzamy w odniesieniu do rzeczy nas otaczających, które, gdy zostają poznane, zapewniają poczucie prawd pewnych, pozytywnych: prawd naukowych”.
WNĘTRZE BAZYLIKI
franciszkanów w Sienie. Kamień węgielny pod jej budowę położono w 1326 r.
NIENARUSZONE
HOSTIE
przechowywane są w bocznej kaplicy bazyliki św. Franciszka wSienie.
Chrześcijaństwo od początku swego istnienia głosiło naukę o rzeczywistej obecności Chrystusa w Eucharystii. Powoływało się przy tym na tradycję pochodzącą bezpośrednio od apostołów iopisaną w Ewangeliach. Jej korzenie sięgają Ostatniej Wieczerzy, gdy �śJezus wziął chleb i odmówiwszy błogosławieństwo, połamał i dał uczniom, mówiąc: «Bierzcie ijedzcie, to jest Ciało moje*. Następnie wziął kielich iodmówiwszy dziękczynienie, dał im, mówiąc:«Pijcie z niego wszyscy, bo to jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów*” (Mt 26,26-28).
W najstarszym zachowanym do dziś opisie Eucharystii, pochodzącym z Ił wieku po Chrystusie, św. Justyn Męczennik pisał: �śNie używamy bowiem tego pokarmu jak zwykłego chleba albo zwykłego napoju. Nie, jak za sprawą słowa Bożego wcielony nasz Zbawiciel Jezus Chrystus przybrał iciało, ikrew dla naszego zbawienia, tak samo pokarm, co się stał Eucharystią przez modlitwę Jego własnego Słowa, odżywia przez przemienienie krew iciało nasze. Ten pokarm jest, taką mamy naukę, ciałem i krwią tego właśnie wcielonego Jezusa”.
Przez wieki podstawowa prawda wiary na temat Eucharystii przyjmowana była wświecie chrześcijańskim jak niekwestionowana oczywistość. Nie istniała więc konieczność ogłaszania jej w formie dogmatycznej. Dopiero herezja katarów, którzy podważyli rzeczywistą obecność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, spowodowała, iż Kościół katolicki uznał za stosowne ogłosić dogmat o transsubstancjacji, czyli przeistoczeniu, jakie dokonuje się podczas Eucharystii. Stało się to w roku 1215 podczas Soboru Laterańskiego IV.
W tym samym stuleciu w Kościele ustanowiono uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej, zwaną potocznie świętem Bożego Ciała. Po raz pierwszy było ono obchodzone w 1246 roku w diecezji Lićge w dzisiejszej Belgii. Tamtejszy biskup Robert z Thourotte zdecydował się na ten krok pod wpływem objawień augustiańskiej ?


RELIKWIARZ CUDU EUCHARYSTYCZNEGO
w Sienie, zawierający 223 nienaruszone Hostie z XVIII stulecia.
63
KARTKA Z BREWIARZA
MIASTO CASCIA wUmbrii słynie głównie jako miejsce urodzin znanej stygmatyczki - św. Rity. W tamtejszym kościele pod wezwaniem owej świętej, oprócz ciała mistyczki, znajd uje się także relikwia cudu eucharystycznego. Została ona podarowana miejscowej parafii w XIV wieku przez bł. Szymona Fidatiego, augustiańskiego mnicha pochodzącego właśnie z Cascii.
Samo wydarzenie, uznane przez Kościół za cudowne, nastąpiło jednak gdzie indziej. W1330 roku w Sienie pewien ksiądz wezwany został do ciężko chorego wieśniaka mieszkającego pod miastem, by udzielić mu komunii. Zamiast umieścić konsekrowany komunikant w specjalnym naczyniu, zwanym cyborium, kapłan wsunął niedbale opłatek między dwie kartki brewiarza. Gdy doszedł na miejsce i otworzył modlitewnik, z przerażeniem zobaczył, że wokół Hostii utworzyła się
plama krwi. Skruszony ksiądz, wyrzucając sobie niegodne potraktowanie Najświętszego Sakramentu, powrócił do Sieny, gdzie udał się do klasztoru św. Augustyna. Żył tam wówczas o. Szymon Fidati, bardzo pobożny mnich, do którego zwracano się o poradę duchową w najtrudniejszych sprawach. Kapłan wyznał mu swą winę i otrzymał przebaczenie.
Podczas spotkania bł. Szymon poprosił duchownego o brewiarz z plamami krwi. Otrzymał go i przez następne lata często modlił się przed tą księgą, traktując ją jak relikwię. Gdy czuł, że zbliża się śmierć, wyrwał z modlitewnika dwie zakrwawione kartki. Jedną podarował klasztorowi augustianów w Perugii, ale zaginęła ona bezpowrotnie podczas prześladowań Kościoła w 1866 roku. Druga ze stronic brewiarza trafiła do Cascii, gdzie można oglądać ją do dziś.
WŁOCH
BAZYLIKA SW. RITY wCascii. W dolnej kaplicy znajduje się tabernakulum cudu eucharystycznego z 1330 c oraz relikwie bł. Szymona Fidatiego.
66
DOKTORZY KOŚCIOŁA adorują Najświętszy Sakrament. Płótno flamandzkiezXVIl w.
zakonnicy, św. Julianny zCornillon. Osiemnaście lat później, w 1264 roku, Urban IV bullą Transiturus de hoc mundo ustanowił tę uroczystość dla całego Kościoła katolic-
kiego. Wielki wpływ na papieską decyzję miały dwa niezwykle wydarzenia, uznane przez władze kościelne za cuda eucharystyczne. Do pierwszego z nich doszło w 1239
roku w Hiszpanii, do drugiego zaś w 1263 roku we Włoszech.
W XIII wieku Półwysep Iberyjski stanowił arenę ciągłych zmagań między rycer-
stwem chrześcijańskim a wojskami muzułmańskimi. W 1233 roku król Aragonii
msza św.
GRZEGORZA WIELKIEGO. Obraz pochodzący z Niemiec z XV w.
Jakub 1 Zdobywca rozpoczął ofensywę, która pięć lat później przyniosła zdobycie Walencji. Władca Maurów Zaen nie zamierzał jednak kapitulować i wkrótce, wzmocniony posiłkami z Afryki, postanowił odbić miasto z rąk katolików. Do starcia między dwoma armiami - aragońską i saraceńską - doszło 23 lutego 1239 roku pod zamkiem
Chio niedaleko Luchente.
SZESC
PLAM
KRWI,
które pojawiły się na korporale zamiast
komunikantów.
ma


i słn.*
I Uroca

/-------------*?"""« 's
. - t’ '^}\*^Wn^EaSmBSSVm^,Tl r ; r
mulicy. Następnie puszczono ją wolno, obserwując, dokąd się skieruje. Celowo wybrano zwierzę pochodzące zterenów muzułmańskich, by nie znało ścieżek na terytorium chrześcijańskim. Mulica - według średniowiecznych przekazów - przebyła przez dwanaście dni odległość niemal 400 kilometrów, by 7 marca 1239 roku dojść do Daroki i wyczerpana paść przed ówczesnym kościołem św. Marka.
Od tamtego czasu relikwia cudu eucharystycznego, który dokonał się pod Luchente,
przechowywana jest w Daroce. Do dziś można ją oglądać w tamtejszym kościele pod
PŁASKORZEŹBA MULICY, która przyniosła relikwię do Daroki.
wezwaniem Najświętszej Maryi Panny. Wkrótce do miasta zaczęły przybywać tak wielkie rzesze pielgrzymów, że konieczne stało się rozbudowanie świątyni. W 1261 roku rzemieślnicy z Daroki udali się do Rzymu, by zdać relację z niezwykłego wydarzenia Urbanowi IV. Papież uznał to za znak dany mu przez Opatrzność.
Dwa lata po tej wizycie doszło do kolejnego głośnego cudu eucharystycznego. Został on odczytany przez Urbana IV jako ostateczne potwierdzenie woli Bożej, by ustanowić w Kościele nowe święto - uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej, jeden z opisów tego wydarzenia pozostawił nam architekt Ippolito Scalza. Otóż w roku 1263 pewien niemiecki kapłan, ks. Piotr z Pragi, wyruszył z pielgrzymką do Rzymu. Po
CARTA DE CHIVA, czyli najstarszy pergamin dokumentujący cud w Daroce.
CZERWONE
PLAMY
w kształcie Hostii są jednym z najczęściej spotykanych motywów na zabytkach i dziełach sztuki w Daroce.
GOTYCKA KAPLICA KRÓLEWSKA, gdzie znajduje się relikwia cudu eucharystycznego, pochodzi z XV w. i zwana jest też kaplicą Świętych Korporałów.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
drodze, wumbryjskim mieście Bolsena, przy grobie św. Krystyny, odprawił mszę świętą.
W momencie konsekracji zwątpił jednak w realną obecność Chrystusa w Eucharystii. Wówczas z Hostii zaczęły spływać krople krwi, kapiąc na ręce kapłana. Przerażony celebrans próbował zawinąć konsekrowany komunikant w korporał, ale nadal ciekła z niego krew. Świadkami wydarzenia byli liczni wierni, którzy nie kryjąc zdumienia, skupili się wokół ołtarza.
W tym czasie w sąsiednim mieście Orvieto przebywał papież Urban IV ze swoim dworem. Tak się złożyło, że znaleźli się tam również dwaj zakonnicy uznawani za największe autorytety intelektualne XIII wieku - dominikanin Tomasz z Akwinu ifrancisz-kanin Bonawentura zBagnoregio. Obaj zostaną później ogłoszeni nie tylko świętymi, lecz także Doktorami Kościoła.
Ksiądz Piotr z Pragi nie dokończył odprawiania mszy i natychmiast udał się z Bolseny do Orvieto, by opowiedzieć o niezwykłym wydarzeniu papieżowi. Urban IV wysłuchał relacji kapłana, a następnie zlecił przeprowadzenie dochodzenia w tej sprawie biskupowi ?
,T'«Tvr'T1^r'>
KOŚCIÓŁ ŚW. KRYSTYNY W BOLSENIE, gdzie w 1263 r. wydarzył się cud eucharystyczny.
FRAGMENT MARMUROWEGO OŁTARZA, na który spływała krew podczas Eucharystii odprawianej przez ks. Piotra z Pragi.
u;v
SU
73
KAPLICA CUDU EUCHARYSTYCZNEGO
w kościele św. Krystyny. Na górze: obraz Francesco Trevisaniego, ukazujący cud wBolsenie. Nadoleitrzy relikwiarze z kawałkami marmurowego ołtarza, na które upadły krople krwi podczas niezwykłego wydarzeniawi263r.
MIEJSCECUDU
EUCHARYSTYCZNEGO,
gdzie ks. Piotr z Pragi odprawiał Mszę.
t
Bolsena
�>
WŁOCHY
in ins
OSTATNIA
WIECZERZA.
Ustanowienie sakramentu Eucharystii. Fresk w katedrze w Orvieto.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych

PANORAMA ORVIETO. Nad
miastem góruje charakterystyczna fasada gotyckiej katedry.
Giacomo Maltradze. Towarzyszyli mu Tomasz z Akwinu i Bonawentura z Bagnoregio. Ich śledztwo potwierdziło, że niemiecki duchowny mówi! prawdę. Papież, gdy się otym dowiedział, nakazał uroczyste przeniesienie korporału ze śladami krwi z Bolseny do Orvieto. Procesyjnemu pochodowi, na czele którego kroczył miejscowy biskup trzymający relikwię, towarzyszył tłum wiernych. Na moście nad potokiem Chiaro wyszedł mu naprzeciw Urban IV, który przejął korporał izaniósł go do katedry. Wydarzenie to uznaje się za początek odprawiania procesji Bożego Ciała. Niedługo potem, 11 sierpnia 1264 roku, papież oficjalnie ustanowił święto Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej. Oficjum liturgiczne na tę uroczystość sporządził sam Tomasz z Akwinu.
Po to, by godnie przechowywać cudowny korporał, postanowiono wznieść w Orvieto nową katedrę. Kamień węgielny pod jej budowę położono w roku 1290. Tak powstała świątynia uznawana powszechnie za arcydzieło światowej architektury gotyckiej. Przechowywana w niej relikwia do dziś otaczana jest żywym kultem i nadal przyciąga pielgrzymów z całego świata. Do tej pory odwiedziło ją aż czterdziestu papieży. Niektórzy z nich osobiście prowadzili procesję Bożego Ciała ulicami umbryjskiego miasta, jak np. Jan Paweł II w 1990 roku.
Korporały ze śladami krwi, przechowywane w Daroce i Orvieto, nie stały się wczasach nowożytnych przedmiotem ekspertyz medycznych. Wielu sceptyków uważa ich fenomen za owoc mistyfikacji, złudzenia czy myślenia magicznego. Brak badań naukowych nie przesądza jednak o prawdziwości bądź fałszywości danego zjawiska. Do roku

KATEDRA W ORVIETO,
zaprojektowana jako skarbiec dla relikwii cudu eucharystycznego, budowana była przez trzy wieki.
1971 przecież - dopóki profesor Linoli nie przeprowadził swych analiz - opowieść o niezwykłej przemianie w Lanciano traktowana była bardziej jak naiwna średniowieczna legenda niż rzeczywiste wydarzenie historyczne.
Doktorzy Kościoła podkreślają, że cuda są to znaki, które unaoczniają prawdy teo-
logiczne. W przypadku cudów eucharystycznych szczególnemu uwypukleniu ma ulec prawda o rzeczywistej obecności Chrystusa w tym sakramencie. W sukurs teologom przychodzą dziś uczeni ze swoimi zaawansowanymi technologicznie metodami badawczymi. Uznają bowiem bezradność nauk przyrodniczych i otwierają się na możliwość Tajemnicy.
Tak było nie tylko w przypadku fenomenu z Sokółki, lecz także podobnego wydarzenia z Buenos Aires. Ksiądz Alejandro Pezet z kościoła Santa Maria w stolicy Argentyny opowiadał o tym następująco: �śByło to 18 sierpnia 1996 roku. Celebrowałem mszę świętą ogodzinie siódmej wieczorem. Kiedy zakończyłem rozdawanie komunii zgromadzonym, podeszła do mnie pewna kobieta i powiedziała, że widziała Hostię porzuconą w kościele, a dokładnie na świeczniku, na podstawie krzyża w prawej nawie świątyni. Oddałem szafarzowi cyborium, które niosłem, i podążyłem za kobietą w miejsce, gdzie miała znajdować się porzucona Hostia. Leżała na świeczniku, niezbyt często używanym
ISTOTA EUCHARYSTII, czyli przemiana chleba i wina w realne ciało i krew Jezusa, była częstym motywem średniowiecznego malarstwa.
77
iJ
i dlatego bardzo zakurzonym. Wziąłem Hostię i zaniosłem do ołtarza w celu spożycia.



JEDEN z najstarszych fenomenów uznanych przez Kościół katolicki za cud eucharystyczny znajduje się we włoskim miasteczku Alatri. W tamtejszej katedrze św. Pawła przechowywany jest relikwiarz Hostii zamienionej wdało. Wspomina o nim wswej bulli Fraternitas tuae z 13 marca 1228 roku papież Grzegorz IX.
Oto fragment tego dokumentu:�śGrzegorz, biskup, sługa sług Bożych, do czcigodnego brata biskupa Alatri pozdrowienie i apostolskie błogosławieństwo. Najdroższy bracie, otrzymaliśmy Twój list, w którym informujesz nas, że pewna dziewczyna, idąc za złą radą pewnej kobiety rzucającej czary, po przyjęciu od kapłana Najświętszego Ciała Chrystusa przetrzymała je w ustach i w sprzyjającym momencie ukryła wszmatce,
gdzie po trzech dniach odnalazła to samo Ciało, które otrzymała w formie chleba, lecz przemienione w Ciało, co aż do tej pory każdy może stwierdzić na własne oczy”.
W dalszej części bulli Grzegorz IX odpowiada na pytanie biskupa Giovanniego z Alatri, jakie kary kościelne powinien nałożyć na obie kobiety winne świętokradztwa.
Papież uznaje, iż należy przebaczyć sprawczyniom, gdyż przyznały się do winy i żałowały grzechu.
Relikwię cudu można oglądać dziś w kaplicy Hostii Ucieleśnionej w katedrze św. Pawła. Umieszczona została między dwoma kłębuszkami bawełny w szklanej rurce wewnątrz relikwiarza wformie monstrancji. Nigdy nie poddano jej badaniom naukowym.
OFIARO ŚWIĘTOKRADZTWA
ŚWIĘTOKRADCZA KOMUNIA, która dała początek cudowi eucharystycznemu w Alatri.
KATEDRA W ALATRI,
gdzie
przechowywana jest relikwia �śHostii Ucieleśnionej".
RELIKWIARZ
CUDU
EUCHARYSTYCZNEGO
w katedrze św. Pawła w Alatri.
Alatri WŁOCH"
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
4�
DOWODY TAJEMNICY
Spostrzegłem jednak, że była mocno zabrudzona, więc poprosiłem Emmę Fernandez, szafarkę Eucharystii, aby włożyła Hostię do naczynia z wodą, a całość umieściła w tabernakulum. Natychmiast to uczyniła. Bardzo przejąłem się tym, że Hostia została porzucona i ktoś dopuścił się przez to aktu profanacji”.
Kilka dni później, 26 sierpnia, ks. Pezet przyszedł do kaplicy Najświętszego Sakramentu, żeby się pomodlić. Wziął ze sobą egzemplarz �śOsservatore Romano”, w którym opublikowany byl list Jana Pawła II do biskupów w Liege. Papież wspominał 750-lecie ustanowienia święta Bożego Ciała, które swój początek miało właśnie w tym belgijskim mieście.
W kaplicy odnalazła go Emma Fernandez, jej zdumiony wyraz twarzy zaintrygował księdza. Poinformowała go, że wtabernakulum zobaczyła coś bardzo dziwnego. Kapłan podążył za nią. Gdy zajrzał do środka, przeszedł go dreszcz. Hostia wtabernakulum była czerwona. Znajdująca się na niej substancja wyglądała jak krew. Krwawa plama przez kolejny tydzień stałe powiększała się. Dokumentują to fotografie wykonane najpierw 26 września, a następnie 6 października 1996 roku.
Trzy lata później metropolita Buenos Aires, kardynał forge Mario Bergoglio, zlecił wykonanie badań naukowych niezwykłej Hostii. Zwrócił się w tej sprawie do argentyńskiego doktora Ricardo Castanona. Ten z kolei powiadomił o wszystkim dwóch Australijczyków kręcących zdjęcia do filmu dokumentalnego: reportera Mike'a Willesee
Baenos
Aires
ARGENTYNA
KARD. JORGE MARIO BERGOGLIO
(obecnie papież Franciszek) polecił zbadać naukowo cud eucharystyczny z Buenos Aires.
KS. ALEJANDRO PEZET z Argentyny -świadek cudu eucharystycznego w Buenos Aires.
POBRANIE PRÓBKI
do badań 5 października 1999 r. przez dra Ricardo Castanona.
HOSTIA W SZKLANYM NACZYNIU w Buenos Aires
6wrześniai996r.
i prawnika Rona Tesoriero. 5 października 1999 roku byli oni w Buenos Aires świadkami, jak zkomunikantu pobrana została komisyjnie próbka do dalszych badań. Zarejestrowali ten moment na taśmie filmowej.
Pobrany material trafił później do amerykańskiego laboratorium w Rockland Count}' w stanie Nowy Jork. Argentyńczycy celowo nie poinformowali Amerykanów, skąd pochodzi próbka przesłana do analizy. Ekspertyzę przeprowadził doświadczony kardiolog i patolog, doktor Frederic Zugibe. Świadkami jego badań byli Willesee i Tesoriero, którzy przywieźli mu materiał badawczy, tłumacząc, że wynik jest potrzebny do realizowanego przez nich projektu telewizyjnego.
Tesoriero wspominał reakcję Zugibe: �śNa początku chciał się dowiedzieć, co wiemy na temat oryginalnego materiału, ale nie wygadaliśmy się. Stał się przez to nawet trochę rozdrażniony, ale w końcu Mike przekonał go, że byłoby lepiej i dla niego, i dla nas, żeby przeprowadził swe badanie bez wstępnego wywiadu”.
Doktor Zugibe zgodził się i wykonał ekspertyzę. Jej wynik wstrząsnął obu Australijczykami: �śMateriał ma pochodzenie ludzkie, jest to ciało, a konkretnie część mięśnia sercowego odpowiedzialnego za skurcze serca. I jest to ciało żywe. Mogę coś

jeszcze dodać: wokół tkanki jest bardzo wiele białych ciałek. Można to wytłumaczyć dwiema przyczynami. Pierwsza: to serce żyło, gdyż normalnie białe ciałka obumierają poza żywym organizmem; potrzebują go one, żeby je ożywiał. Ich obecność wskazuje, że serce żyło wchwili pobierania wycinka. (...) Co więcej, te białe ciała wniknęły wtkankę, co wskazuje na fakt, że to serce cierpiało, np. jak ktoś, kto został dotkliwie pobity woko-licach klatki piersiowej”.
Redaktor Willesee zapytał wtedy doktora Zugibe, jak długo białe ciałka mogą zachować żywotność w ludzkiej tkance, którą pobrano wcześniej z organizmu i umieszczono w wodzie. W odpowiedzi usłyszał, że po kilku minutach musiałyby one przestać istnieć. Wówczas dziennikarz poinformował lekarza, że badana właśnie próbka była najpierw przez miesiąc przechowywana w naczyniu ze zwykłą wodą, a potem przez trzy lata w pojemniku z wodą destylowaną. Zaskoczony doktor stwierdził, że nie sposób racjonalnie wytłumaczyć tego faktu. Gdy wyjawiono mu w końcu, że badany materiał pochodzi /konsekrowanej Hostii, kardiochirurg oświadczył tylko, że to, co zobaczył, �śpozostanie dla nauki nierozwiązalną tajemnicą, która całkowicie przerasta jej kompetencje”.
ZDJĘCIE
MIKROSKOPIJNE
próbki z Buenos Aires, zidentyfikowanej jako fragment mięśnia sercowego.
DR FREDERIC ZUGIBE bada pod
mikroskopem materiał dostarczony mu z Argentyny.
AMERYKAŃSKI
KARDIOLOG
pokazuje, z którego miejscawsercu pochodzi badana przez niego próbka.
CIEflKH CZERlilOnfl LiniH
ROZDZIAŁ 3
Skrzep krwi skrupulatnie przestrzegający terminów
Żaden z profesorów, którzy badali ampułkę z czerwoną cieczą, nie znalazł naukowego wyjaśnienia jej dziwnego zachowania. W 1987 roku metropolitą Neapolu został dotychczasowy arcybiskup Matery, 57-letni Michele Giordano. Jedną z pierwszych decyzji nowego metropolity było zlecenie badań naukowych dotyczących najważniejszych relikwii związanych z patronem miasta - św. Januarym.
W tym celu hierarcha zwrócił się do zespołu naukowców, na czele którego stanął jeden z najwybitniejszych lekarzy włoskich, profesor Pierluigi Baima Bołlone.
POPIERSIE ŚW. JANUAREGO, odziane w szaty biskupie, w katedrze w Neapolu.
PAMIĄTKOWY
MEDAL
wybity na cześć cudu krwi św.Januarego.
88
fr
UROCZYSTOŚCI 19 WRZEŚNIA
gromadzą co roku wneapolitańskiej katedrze tłumy wiernych.
Obecni są też przedstawiciele lokalnych władz kościelnych i samorządowych.
Święty January urodził się około roku 275. Był biskupem Benewentu we włoskiej Kampanii. Choć wikonografii przedstawiany jest często jako starzec zdługą brodą, wrze-czywistości zmarł dość młodo, bo wwieku 35 lat.
W 303 roku cesarz Dioklecjan rozpoczął prześladowanie chrześcijan. Aresztowano wówczas jednego z najbliższych współpracowników Januarego - diakona Sozjusza. Biskup zaprotestował oficjalnie przeciw temu i wspólnie z dwoma innymi diakonami -Festusem i Dezyderiuszem - odwiedzili Sozjusza w więzieniu. W rezultacie cała trójka została aresztowana przez cesarskiego namiestnika Drakoncjusza. Mieli do wyboru: karę śmierci lub złożenie ofiary rzymskim bogom. Wszyscy odmówili złożenia hołdu pogańskim idolom, za co zostali skazani na śmierć - mieli być rozszarpani przez niedźwiedzie w amfiteatrze. Przeciw tak okrutnemu sposobowi uśmiercenia chrześcijan zaprotestowali jednak trzej obywatele rzymscy: Prokul, Eutyches iAkucjusz. Ich wstawiennictwo wywołało wściekłość Drakoncjusza, który wydał wyrok także na trójkę protestujących. Ponieważ posiadali oni obywatelstwo Rzymu, nie mogli zginąć na arenie, lecz musieli zostać ścięci na rynku miasta. Przy okazji namiestnik postanowił, że Januaremu i jego towarzyszom również zamieni rodzaj kary na ścięcie mieczem. W efekcie siedmiu męczenników poniosło śmierć tego samego dnia -19 września 305 roku - podczas publicznych egzekucji w trzech różnych miastach: Benewencie, Misenum i Pozzuoli. Wszyscy oni czczeni są jako święci w Kościele katolickim i prawosławnym.
PIELGRZYMI STARAJĄ SIĘ UWIECZNIĆ
cud krwi św. Januarego za pomocą kamer, aparatów fotograficznych i telefonów komórkowych.
Neapol
nw*
WŁOCHY
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
KARD.
CRESCENZIO
SEPE,
metropolita Neapolu, prezentuje wiernym ampułkęzkrwią św. Januarego. Widać wyraźnie, że ciecz znajduje się wstanie płynnym.
KATEDRA ŚW. JANUAREGO w Neapolu zbudowana została w stylu gotyckim w XIII w.
RELIKWIARZ krwi św. Januarego, która upłynnia się co roku T9 września.
Według starego podania chrześcijańskiego, jedna z kobiet obecnych przy ścięciu św. januarego nabrała do dwóch flakoników jego krew. Naczynia te do dziś przechowywane są w katedrze w Neapolu, w XVII-wiecznej kaplicy zbudowanej jako wotum dziękczynne za uratowanie miasta od dżumy w 1526 roku. Znajduje się tam misternie wykonany relikwiarz, a w nim dwie ampułki pochodzące z IV wieku. Większa z nich wokoło dwóch trzecich wypełniona jest krwią, w mniejszej natomiast zakrzepłego płynu mieści się niewiele.
Od wieków 19 września każdego roku, w dniu męczeństwa św. Januarego, katedrę w Neapolu wypełniają szczelnie tłumy. Powtarza się wówczas ten sam rytuał. Podczas porannej mszy kardynał idzie w procesji do kaplicy, bierze stamtąd relikwiarz z krwią męczennika, a następnie zanosi go przed główny ołtarz świątyni. Zaczyna się nabożeństwo, podczas którego dochodzi do niezwykłego zjawiska: zakrzepła krew zmienia swój stan skupienia istaje się płynna. Rozpuszczając się, zwiększa także znacznie swą objętość oraz zmienia zabarwienie z ciemnoczerwonego na jaskrawoczerwone. Czas przechodzenia ze stanu stałego w ciekły bywa rozmaity w różnych latach. Zdarza się, że upłynnienie następuje wjednym momencie, innym razem trwa to kilka minut, niekiedy zaś nawet parę godzin. Podobnie dzieje się z procesem odwrotnym, czyli krzepnięciem.
Bezpośrednimi świadkami zdarzenia są przedstawiciele władz miejskich, którzy w prezbiterium obserwują całe zjawisko. Oni też pierwsi potwierdzają fakt zaistnienia zadziwiającego fenomenu. Potem kardynał bierze relikwiarz i kroczy z nim wzdłuż głównej nawy świątyni, pokazując z bliska zgromadzonym ampułkę z czerwoną cieczą. ?
AMPUŁKA Z KRWIĄ ŚW. JANUAREGO.
W lutym 2010 r. prof. Giuseppe Geraci z Wydziału Biologii Molekularne! Uniwersytetu Fryderyka II w Neapolu po czterech latach badań stwierdził obecność krwi ludzkiej w ampułce św. Januarego. Wyniki zostały potwierdzone przez prof. Guido Trombettiego, byłego przewodniczącego Konferencji Rektorów Uniwersytetów Włoskich (CRUI).
MIESZKAŃCY
NEAPOLU
traktują fakt upłynnienia się krwi
św. Januarego jako znak
pomyślności d!a ich miasta.
Niektórzy mogą wówczas dostrzec, że na powierzchni płynu pojawiają się pęcherzyki, a więc krew wtajemniczy sposób wchodzi jakby wstań �śwrzenia”. Tłumy neapolitań-czyków klaszczą w dłonie i krzyczą z radości: �śViva San Gennaro!”. Mieszkańcy wierzą bowiem, że rozpuszczenie zawartości flakonika jest znakiem pomyślności dla Neapolu, jeśli krew się nie upłynni, wówczas - jak uważają - na miasto może spaść nieszczęście.
Najstarszą zachowaną relację o cudzie św. Januarego podaje kronika z roku 1389. Przez wieki fenomen ten był opisywany przez licznych historyków, podróżników, pisarzy i teologów. W ostatnich dziesięcioleciach został wielokrotnie udokumentowany przez fotografów i filmowców, którzy uczestniczyli w uroczystościach 19 września.
Wbrew obiegowym opiniom, władze kościelne zachowują wielką wstrzemięźliwość w wydawaniu osądów na temat autentyczności tego typu niezwykłych wydarzeń. Powody takiej postawy są łatwe do zrozumienia. Po pierwsze: istnieje stale ryzyko pomyłki lub oszustwa, Kościół zaś nie chce narażać siebie i wiernych na ewentualność błędu czy choćby niepewności. Po drugie: poprzez skupienie się na nadzwyczajnych fenomenach uwaga ludzi może zostać skierowana na wątki sensacyjne /pominięciem lub zmarginalizowaniem wymiaru religijnego.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY

ŚW. JANUARY
został ścięty mieczem 19 września 305 r za czasów cesarza Dioklecjana.
NAJSTARSZA
CHRZCIELNICA
naświecie,jaka zachowała się do naszych czasów, znajduje się w katedrze św. Januarego w Neapolu.
Samo słowo �ścud” pochodzi od łacińskiego które z kolei wywodzi się od
mirorioznacza dosłownie �śdziwić się czemuś”. Święty Tomasz zAkwinu wXIII wieku podał następującą definicję tego pojęcia: �śCud wsensie właściwym jest tym, co przekracza siły całej natury” ( Miraculumproprie dicitur illiquid fil (olus
naturae). Każde jego rozpoznanie dokonuje się na dwóch płaszczyznach: naukowej i religijnej. Nie da się stwierdzić cudowności jakiegoś fenomenu, jeżeli wcześniej nie zostanie on poddany gruntownym i wszechstronnym badaniom empirycznym.
W przypadku krwi św. Januarego ekspertyza taka przeprowadzona została po raz pierwszy 25 września 1902 roku przez neapolitańskich uczonych, profesora Raffaele lanuario i doktora Gennaro Sperindeo. Niestety, nie mogli oni otworzyć ampułek, które były zapieczętowane mastyksem, czyli aromatyczną żywicą naturalną pozyskiwaną z drzewa pistacjowego. Świeży mastyks jest miękki i plastyczny, ale z upływem czasu twardnieje jak kamień, jedynym sposobem na dostanie się do środka fiolki pozostawało rozbicie szkła. Kardynał Neapolu nie chciał się jednak zgodzić na zniszczenie relikwii. Naukowcy dokonali więc badań niewymagających otwierania pojemników, przede wszystkim pomiarów spektroskopowych. Poprzez analizę widma powstającego ?
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
NA POPRZEDNICH STRONACH:
Fasada katedry św. Januarego w Neapolu.
ANTYCZNE OSSUARIUM z napisem informującym, że w środku znajdują się kości
św. Januarego.
w wyniku oddziaływania różnego rodzaju promieniowali na materię udało się im określić rodzaj cieczy w obu pojemnikach. Była to hemoglobina, czyli czerwoni barwnik krwi.
Kolejna analiza była dziełem wdoskiego fizjologa i histologa, profesora Gastone Lambertiniego, który w 1964 roku na taśmie filmowej utrwalił zachowanie się cieczy w ampułce podczas upłynniania. Przeanalizował to zjawisko na powiększeniach, a następnie porównał z zachowaniem ludzkiej krwi. W rezultacie doszedł do wniosku, że substancja w fiolce ma identyczne właściwości i zachowuje się tak samo, jak tętnicza krew żyjącego człowieka. W swym raporcie Lambertini napisał: �śPrawo zachowania energii, zasady, które rządzą żelowaniem i rozpuszczaniem koloidów, teorie starzenia się koloidów organicznych, eksperymenty biologiczne dotyczące krzepnięcia plazmy: wszystko to potwierdza, że substancja czczona od wielu wieków rzuca wyzwanie każdemu prawu przyrody i każdemu tłumaczeniu, które nie odwołuje się do tego, co nadprzyrodzone. Krew św. Januarego to jest skrzep, który żyje i który oddycha”.
Z rezultatami tych badań zapoznał się profesor Pierluigi Baima Bollone, zanim sam przystąpił do pracy. Kardynał Giordano poprosił go, by zajął się także innymi relikwiami związanymi ze św. Januarym. W Neapolu przechowywano bowiem kamień, na którym - według ustnej tradycji - miał zostać ścięty biskup Benewentu. Ekspertyzy wykazały jednak, że nie jest to autentyk, kamień okazał się wistocie starochrześcijańskim ołtarzem. Drugim obiektem badań były ludzkie kości przechowywane w antycznym ossuarium z inskrypcją zawierającą imię ianuarius. Udało się znich skompletować dużą część szkieletu należącego do młodego mężczyzny, którego budowa odpowiadała temu, co wiemy ośw. Januarym zpozostawionych opisów. Z dużym prawdopodobieństwem były to więc szczątki męczennika, choć stuprocentowej pewności co do tego nie ma. Potem przyszła kolej na badanie krwi.
Na początku zespół profesora Baima Bollone stwierdził, że ampułki, w których przechowywana jest relikwia, są bardzo cennymi precjozami iodpowiadają wyglądem ozdobnym flakonom wytwarzanym na terytorium Germanii w IV wieku. Użycie tak drogiego
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
naczynia świadczyło o tym, że chciano w nim umieścić coś niezwykle wartościowego. Naukowcom w 1988 roku - podobnie jak ich poprzednikom wl902 - nie udało się jednak otworzyć ampułek. Można było podjąć próbę wywiercenia laserem małego otworu, ale profesor Bairna Bollone nie chciał wziąć na siebie odpowiedzialności związanej z ryzykiem zniszczenia relikwii. Zaniepokoiły go bowiem kolory tęczy, jakie zaobserwował na wewnętrznych ściankach flakonu. Nie wykluczał, że zrobienie dziury mogłoby doprowadzić do eksplozji.
25 września 1988 roku dwaj członkowie zespołu badawczego - profesorowie Felice D’Onofrio z uniwersytetu w Neapolu iprofesor Mario Cannas zuniwersytetu w Turynie - dokonali ekspertyzy spektroskopowej obiektu. Użyli do tego najnowocześniejszej aparatury optycznej. Badania te - jak podkreśla Pierluigi Bairna Bollone - ze stuprocentową pewnością stwierdziły obecność w ampułkach hemoglobiny. Profesor nie wyklucza, że we flakonikach może znajdować się krew wymieszana z jakimiś innymi substancjami, na to jednak nie ma dowodów.
Żaden znany nauce rodzaj krwi nie przechodzi nagle ze stanu stałego wciekły. Żaden nie jest wstanie z zakrzepłej bryły przeobrazić się wplynną substancję, zmieniając zarazem barwę, lepkość oraz objętość. Nie istnieje hipoteza naukowa, która mogłaby to wyjaśnić. Nie można wytłumaczyć owego fenomenu panującą temperaturą, do skroplenia bowiem dochodziło zarówno wtedy, gdy w katedrze notowano 30 stopni Celsjusza, jak
CUD KRWI ŚW. JANUAREGO powtarzał się nawet w czasach napoleońskich, gdy Królestwem Neapolu rządziła rodzina Bonapartych, zaś Francuzi nie ukrywali swego sceptycyzmu wobec cudu.
PROFESOR OD CRŁURU TURYÓSKIEGO
PRZECHYLONA POZIOMO AMPUŁKAz krwią św. Januarego.
Na pierwszym rysunku ukazana jest zakrzepła krew w swym naturalnym stanie, na drugim zaś upłynniona w dniu 19 września.
PROFESOR Pierluigi Baima Bollone urodził się w Turynie w roku 1937. Przez wiele lat był dyrektorem Instytutu Medycyny Sądowej na uniwersytecie w Turynie. Zasłynąłjako autorytet o międzynarodowej sławie w dziedzinie kryminologii.
Jest ekspertem instytucji ubezpieczeniowych i specjalistą od badania mikrośladów.
Dzięki jego metodom udało się odnaleźć dowody wielu przestępstw, co pozwoliło na zidentyfikowanie sprawców licznych zbrodni. To właśnie ekspertyzy profesora Baima Bollone pomogły wykryć autorów zamachu na włoskiego premiera Aldo Moro,
Lekarz z Turynu jest także jednym z najwybitniejszych na świecie znawców Całunu Turyńskiego. Przez długie lata stał na czele Międzynarodowego Centrum Syndonologii, które skupia osobistości nauki z całego świata, zajmujące się badaniem owego fenomenu. W 2010 roku Baima Bollone opublikował swoją ostatnią książkę na ten temat: Całun. Historia i nauka, stanowiącą podsumowanie jego wieloletnich badań. Profesor stwierdza tam, że stosując metody naukowe związane z medycyną sądową, archeologią i egzegezą biblijną, musimy dojść do wniosku, iż relikwia turyńska
EKSPERTYZA
SPEKTROSKOPOWA
krwi św. Januarego, dokonana 28 września 1988 c w Neapolu.
PROF. PIERLUIGI BAIMA BOLLONE,
który w 1988 r. przeprowadził badania krwi św. Januarego.
jest autentycznym płótnem pogrzebowym Jezusa z Nazaretu.
też wówczas, kiedy było zaledwie 5 stopni. Wyjaśnieniem nie mogą być też zmiany położenia, jakim podlega ampułka, ponieważ zjawisko to występowało wróżnych warunkach: i w momencie otwierania ozdobnego relikwiarza, gdy flakon spoczywał nieruchomo, i w chwili trzymania ampułki przez kardynała, gdy nią potrząsano. Badacze stanowczo odrzucają też tezę o napięciu psychicznym tłumu jako przyczynie zjawiska, gdyż nie da się obronić tej teorii na gruncie nauk psychologicznych.
Naukowcy nie wykluczają hipotezy, że źródłem fenomenu św. [anuarego jest wymieszanie krwi z jakimiś innymi substancjami, które mają podobne właściwości. Rodzą się jednak dwa zasadnicze pytania. Po pierwsze: w jaki sposób owe substancje miałyby się znaleźć w ampułkach? Badania z 1988 roku wykazały, że flakoniki pochodzą z IV wieku, a zostały tak szczelnie zamknięte, że nie ma możliwości innego ich otwarcia, jak tylko przez rozbicie. I po drugie: jakie konkretnie mogłyby to być substancje? Niektórzy naukowcy utrzymują, że może chodzić o płyn tiksotropowy, który staje się mniej lepki, gdy się go zamiesza, a zastyga podczas spoczynku. Przykładem takiej cieczy może być zawiesina wodorotlenku żelaza. Teoria ta ma jednak słabe punkty. Płyny tiksotropowe zachowują bowiem swoje właściwości maksymalnie przez dwa lata, podczas gdy krew św. Januarego - nieprzerwanie od wielu wieków. Ponadto zmienia ona stan skupienia tylko w ściśle określonym dniu.
Profesor Baima Bollone opowiada, że był świadkiem, jak otworzono relikwiarz z krwią św. Januarego przed Janem Pawłem II, który przybył akurat do Neapolu i pragnął pomodlić się przed szczątkami męczennika. Wizyta papieska nie przypadała jednak na dzień, wktórym dokonuje się niezwykłe przeobrażenie. Wszyscy obecni w kaplicy oczekiwali, że w obecności głowy Kościoła dokona się cud, lecz nic takiego nie nastąpiło. Kardynał Alfons Stickler - jak wspomina turyński naukowiec - był z tego powodu niezwykle zdenerwowany.
Warto dodać, że wszystkie próby laboratoryjnego odtworzenia cudu św. Januarego zakończyły się fiaskiem. Można było osiągnąć zbliżony efekt z różnymi substancjami jednorazowo (maksimum na przestrzeni dwóch lat), lecz nie wciągu dłuższego czasu, na dodatek z kalendarzową regularnością, niezależnie od panujących wokół warunków fizycznych.
Sam profesor Baima Bollone, pytany o podsumowanie swych badań, odpowiada następująco: �śCzy w ampułce jest krew? Bez wątpienia. Czy coś oprócz krwi? Tego nie mogę wykluczyć. Dlaczego flakonik zachowuje się tak, anie inaczej? Tego, jako naukowiec, nie potrafię wyjaśnić”.
Kościół otacza czcią krew św. Januarego, podobnie jak relikwie innych chrześcijańskich męczenników, ale nie uzna! oficjalnie fenomenu zNeapolu za cud. Przez cale stulecia wiele osobistości świata katolickiego było przekonanych o nadprzyrodzonym charakterze owego, zjawiska, m.in. św. Alfons Maria Liguori, bł. John Henry Newman czy bl. Jan XXIII.
WIDMO
EMISYJNE
cieczyobecnej
wneapolitańskiej
ampułce
tożsame jest
zwidmem
emisyjnym
hemoglobiny.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
KLASZTOR WCIELENIA W MADRYCIE
stanowił skarbiec dla wszystkich relikwii będących własnością hiszpańskiej pary królewskiej.
Kościół zdecydował się jednak nie angażować swego autorytetu w orzekanie cudu, jeśli istnieje choć cień niepewności, czy nie mamy do czynienia zfenomenem naturalnym.
Przypadek krwi św. januarego nie jest jedynym tego typu zjawiskiem w świecie chrześcijańskim. Podobna historia dotyczy innego męczennika uśmierconego również za rządów Dioklecjana. Chodzi mianowicie ośw. Pantaleona - lekarza na dworze cesarza Maksymiana. Odmówił on wyparcia się wiary, za co został uwięziony, poddany torturom iostatecznie ścięty. Egzekucja odbyła się 27 lipca 305 roku wNikomedii, ówczesnej stolicy Bitynii w Azji Mniejszej. W Acta sanctorum bollandystów, czyli wyjątkowo skrupulatnych badaczy żywotów świętych, znajduje się wzmianka, iż duża ampula z krwią

męczennika przechowywana była w 1057 roku w Konstantynopolu, mieście położonym w pobliżu Nikomedii.
/PAN IA
W jaki sposób ów flakon pojawił się na Półwyspie Apenińskim, nie wiadomo. Wiadomo jedynie, że od XVI wieku w katedrze w Ravello (Kampania) przechowy-
wana jest okrągła szklana bańka, w której - jak mówi tradycja - znajduje się krew św. Pantaleona. Podlega ona takim samym procesom, jak krew św. januarego wNeapolu, czyli upłynnia się raz wroku, wdniu śmierci męczennika - 27 lipca. Najstarsze potwierdzone świadectwo na temat cudu św. Pantaleona, spisane przez biskupa Paolo Fusco, pochodzi z 1577 roku.
Ponieważ ampula była spora, a wiele okolicznych miast ubiegało się oposiadanie podobnej relikwii, miejscowi biskupi zaczęli obdarowywać inne świątynie małymi porcjami krwi.
RELIKWIARZ KRWI ŚW. PANTALEONA
przechowywany w klasztorze Wcielenia w Madrycie.
RELIKWIARZ KRWI ŚW. PANTALEONA
w Madrycie,
Na zbliżeniu widać, że krew znajduje się wstanie płynnym
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
KS. JOAQUIN MARTIN ABAD,
opiekun relikwii św. Pantaleona w Madrycie, od wielu lat co roku27lipca obserwuje zjawisko upłynniania się krwi męczennika.
ŚW. PANTALEON,
rzeźba w klasztorze Wcielenia w Madrycie.
W ten sposób trafiła ona m.in. do Valle de Lucania, Lanciano, Bari, Neapolu, Amalfi, Limbadi, Caiazzo, anawet do Wenecji ido Rzymu. W1607 roku władze kościelne, zaniepokojone zbytnim rozproszeniem relikwii męczennika, wydały zakaz dalszego pobierania krwi z Ravello. W tym czasie z taką właśnie prośbą zwrócił się do miejscowego biskupa książę Benewentu oraz wicekról Walencji iNeapolu - juan Alonso Pimentel de Herrera. Spotkał się jednak zodmową. Niezrażony Hiszpan udał się bezpośrednio do Watykanu, do Pawia II, który spełnił jego życzenie. Papież wydal w tym celu specjalne brewe, które antydatował na 6 grudnia 1606 roku. Tak więc część krwi św. Pantaleona trafiła do Madrytu.
W1661 roku wRavello ampulę umieszczono wnowym ozdobnym relikwiarzu. Ustawiono go za żelaznymi kratami na ołtarzu wkaplicy znajdującej się wprawej nawie katedry. Od 1696 roku zaczęto zaś corocznie 27 lipca organizować uroczystości kościelne ku czci św. Pantaleona. W tym czasie wierni mieli okazję oglądać z bliska zjawisko upłynniania się krwi wewnątrz szklanej bańki. W roku 1759 kanonik katedry ks. Lorenzo Risi nieostrożnie nachylił płomień świecy w stronę flakonu, który w rezultacie pękł w górnej części. Od tej pory naczynie jest szczególnie chronione przed jakimikolwiek gwałtownymi wstrząsami.
W 2007 roku włoski kardiochirurg Salvatore Ulisse Di Palma napisał pracę na temat relikwii św. Pantaleona z Ravello. Stwierdził, że zjawisko upłynnienia krwi stoi w sprzeczności z wszystkimi prawami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi. Z medycznego punktu widzenia nie da się bowiem utrzymać płynności ludzkiej krwi poza organizmem człowieka. Następuje wówczas proces krzepnięcia, gnicia i wysychania, nie ma natomiast możliwości powrotu do stanu płynnego.
Fenomen z Ravello jest niemal nieznany na świecie, nawet wśród katolików. Prawdopodobnie wynika to z faktu, że Ravello jest małym, liczącym zaledwie 2500 mieszkańców miasteczkiem. Znacznie większą sławą cieszy się wszakże przypadek krwi św. Pantaleona w Madrycie, mimo że stanowi ona niewielką część relikwii z Ravello. Stolica Hiszpanii ma jednak zupełnie inną moc przyciągania.
Jak pamiętamy, niezwykły dar - dzięki antydatowanemu dokumentowi papieża Pawia II - trafił na Półwysep Iberyjski w początkach XVII wieku. 21 marca 1611 roku do zakonu augu-stianek w Madrycie wstąpiła jedyna córka wicekróla Neapolu, Juana de Zunigi. Przyjęła imię siostry Aldony od Najświętszego Sakramentu. Było to wielkie wydarzenie wstolicy Hiszpanii. Dziewica nałożyła habit iwelon wobecności króla i całego dworu, ceremonii zaślubin przewodniczył zaś arcybiskup Toledo, kardynał Bemardo de Rojas y Sandoval. Wkrótce potem rodzice młodej zakonnicy postanowili przekazać cenny dar konwentowi, w którym złożyła śluby ich córka. Owym prezentem okazał się relikwiarz zkrwią św. Pantaleona, pochodzącą z Ravello.
W 1616 roku augustianki przeniosły się do nowego budynku - klasztoru Wcielenia położonego w pobliżu Pałacu Królewskiego w Madrycie, jedną z sal wewnątrz budynku
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
przeznaczono specjalnie na wielki relikwiarz do przechowywania wszystkich relikwii będących własnością pary królewskiej. Trafiły tam szczątki wielu świętych, m.in. Karola Boromeusza, Elżbiety Węgierskiej czy Tomasza de Villanueva. Wśród nich znalazła się także krew św. Pantaleona, zamknięta wnialym relikwiarzu wkształcie piramidki.
Również w Madrycie powtarzało się zjawisko upłynniania krwi, podobnie jak w Ravello. Pierwsze pisemne świadectwo na ten temat, autorstwa Luisa Mimoza, pochodzi z roku 1645. W kolejnym stuleciu arcybiskup Miguel Herrera Esqueva postanowił zbadać ów fenomen. W tym celu wl724 roku powołał specjalną komisję, na czele której stanął sędzia Alvaro de Mendoza. 20 stycznia 1730 roku, po kilku latach obserwacji, trzynastoosobowe gremium podpisało wspólny dokument. Członkowie komisji oświadczyli, że widzieli, jak co roku 27 lipca krew upłynnia się, podczas gdy w inne dni pozostaje wstanie stałym. Stwierdzili, że nie znają żadnej innej przyczyny, jakiej można by to przypisać, niż wola Najwyższego.
Od wielu lat zjawisko co roku wygląda bardzo podobnie, już pod koniec maja zakrzepła krew w relikwiarzu powoli zaczyna zmieniać stan skupienia, kolor i przejrzystość. Trwa to przez cały czerwiec i większość lipca. Widać wyraźnie, jak z każdym dniem zmienia się konsystencja substancji. Apogeum następuje zawsze 27 lipca - wówczas dochodzi do pełnego upłynnienia, a na ściankach ampułki pojawiają się nawet kropelki, tak jakby krew wśrodku bulgotała.
Zjawisko to jest obserwowane przez tłumy pielgrzymów i turystów. Wieczorem 26 lipca relikwia jest bowiem zabierana z sali relikwiarzowej w klasztorze iumieszczana na głównym ołtarzu w kościele Wcielenia. W 2012 roku oglądało ją ponad 10 tysięcy osób. Od 1993 roku fenomen jest filmowany także przez kamery, które przekazują bezpośredni obraz na dwóch telebimach ustawionych wewnątrz świątyni.
W następnych dniach następuje proces odwrotny, czyli powolnego krzepnięcia krwi. Może on trwać od kilku dni do trzech miesięcy. Od wielu lat zjawisko to znajduje się pod kontrolą hiszpańskich lekarzy, którzy są w stałym kontakcie ze swoimi włoskimi kolegami z Ravello. Najbardziej zdumiewa ich fakt, że upłynnienie następuje w tym samym czasie w obu miejscach. Podobnie dzieje się też w większości innych miejscowości, gdzie przechowywana jest krew św. Pantaleona.
Ampułka w Madrycie nigdy nie została do tej pory otwarta, by poddać jej zawartość ekspertyzie chemicznej, hematologicznej oraz immunologicznej. Hiszpański lekarz doktor [avier Aboin Massieu, który przez wiele lat obserwował jej zachowanie, stwierdził, że ciecz w naczyniu najbardziej przypomina świeżo pobraną krew ludzką. W świetle dostępnej nam wiedzy nie ma naukowego wytłumaczenia zarejestrowanego zjawiska. Być może do krwi domieszana jest inna substancja, która wywołuje taki efekt, dlaczego jednak - pyta hiszpański hematolog - zmienia ona swój stan z precyzyjną regularnością tylko w określony dzień roku? I co to mogłaby być za substancja? Na to pytanie naukowcy nie znajdują odpowiedzi.
NA POPRZEDNIEJ STRONIE: boczna kaplica w katedrze w Ravello, gdzie znajduje się relikwiarz krwi św. Pantaleona.
FLAKON Z KRWIĄ
św. Pantaleona, przechowywany w Ravello.
Ravello
WŁOCHY
Kobieta, która zmieniła bieg dziejów
ROZDZIAŁ 4
Kobieta, która zmieniła bieą dziejów
DRZEWO ZAPRZECZAJĄCE PRAWOM NATURY
Był to jedyny niewytłumaczalny przypadek w karierze naukowej profesora Franco Montacchiniego. lako naturalista odwoływał się on zawsze do zasad obecnych w naturze. Tym razem jednak zjawisko, z którym się zetknął, było sprzeczne z prawami przyrody.
Przez wiele lat profesor Montacchini pracował jako dyrektor Ogrodu Botanicznego w Turynie. Pewnego grudniowego dnia ze zdumieniem zauważył, że zakwitła jedna zgałązek na drzewku tarniny, na które do tej pory nie zwracał uwagi. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że panowała ostra zima, a całe drzewko było ogołocone zliści. Botanik podszedł bliżej, by przyjrzeć się zjawisku. Roślina nazywała się po łacinie prunus spinosa,czyli śliwa tarnina, zwana niekiedy popularnie tarką, jest to gatunek
POSĄG MARYI w Bra, postawiony wmiejscu3gdzie w 1336 r. doszło do cudownego ocalenia Egidii Mathis.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
4�
[
DWIE RZEŹBY: Matki Bożej oraz Egidii Mathis, postawione w miejscu, w którym doszło do napadu najemników na bezbronną kobietę.
dziecka szybko rozeszła się po okolicy. Jeszcze tego samego dnia mieszkańcy Bra udali się na miejsce zdarzenia, gdzie ich oczom ukazał się niezwykły widok. Kaplica otoczona była krzewami tarniny, które mimo chłodnej zimy pokryły się białymi kwitnącymi kwiatami.
Od tej pory - od roku 1336 - zjawisko to powtarza się w Bra co roku. Zawsze w grudniu rozpoczyna się proces kwitnienia, które trwa od dziesięciu dni do trzech tygodni. Jego apogeum przypada na rocznicę pamiętnego wydarzenia, a więc 29 grudnia. Zjawisko to już w XVIII wieku zainteresowało pracowników Ogrodu Botanicznego w Turynie oraz naukowców z wydziału rolniczego na tamtejszym uniwersytecie. Zbadali oni fenomen tarniny w Bra, ale nie potrafili wyjaśnić przyczyn niezwykłego zachowania krzewu. W1817 roku Roberto Lorenzo, chemik i agronom z Alba, stwierdził, że jest to fenomen niewytłumaczalny naukowo. W1882 roku inny naukowiec, Giuseppe Lanvini, orzekł, że mamy do czynienia ze �śzjawiskiem wykraczającym poza prawa fizyki i biologii". Do takich samych wniosków doszedł w 1928 roku znany piemoncki botanik, autor wielu książek, Alfredo Maria Mazzei, arok później profesor chemii Serafino Dezani zuniwersytetu wTurynie.
W latach siedemdziesiątych XX wieku roślina stała się ponownie obiektem badań grupy włoskich chemików, fizyków i botaników. Tym razem dysponowali oni jednak znacznie lepszą aparaturą pomiarową niż ich poprzednicy w minionych stuleciach. Badania porównawcze wykazały, że �ścudowna tarnina” nie różni się niczym od pozostałych krzewów tego gatunku rosnących winnych miejscach. Wszystkie one kwitną na wiosnę: albo w marcu (tam, gdzie klimat jest łagodny), albo w kwietniu (gdy warunki pogodowe są surowsze). Dotyczy to także drzewek rosnących w nieodległych nawet rejonach Bra. Tylko na tarninie wokół dawnej kapliczki kwitnienie występuje dwa razy w roku. Tę właściwość zachowują również pędy przeszczepione w inne miejsca. Na przykład jedną zgalązek otrzymał kardynał Alfred Ildefons Schuster, który wszczepił ją wdrzewko wswoim ogrodzie biskupim wMediolanie.
Ekspertyzy chemików i fizyków potwierdziły, że gleba, na której rośnie krzew, nie różni się składem ani właściwościami od ziemi, gdzie takich anomalii nie zaobserwowano. Nie odkryto też żadnych podziemnych źródeł termalnych czy prądów elektromagnetycznych, które mogłyby wytłumaczyć to dziwne zimowe kwitnienie. Biologowie wykluczyli również możliwość wytworzenia się jakiegoś sprzyjającego mikroklimatu, gdyż miejsce to jest słabo nasłonecznione. W ramach eksperymentu wokół dawnej kapliczki zasadzono także inne krzewy, by przekonać się, czy i one zakwitną dwa razy w roku, ale wynik był negatywny. Włoski botanik Augusto Beguinot, który badał ów fenomen, powiedział, że jako naukowiec nie ma prawa użyć słowa �ścud”, ale musi stwierdzić, że w przypadku tej rośliny z rodziny różowatych żadne ze znanych praw natury nie jest w stanie wyjaśnić fenomenu jej podwójnego kwitnienia.
MARYJA RATUJE EGIDIĘ MATHIS.
Obraz w kościele wBra,
przedstawiający
wydarzenie
z 29 grudnia 1336 r.
SANKTUARIUM W BRA. Maryja jest w tym miejscu czczona jako Matka Boża Kwietna.
Także profesor Franco Montacchini, który włączył się w prace włoskich naukowców, musiał w 1974 roku przyznać to samo. Jak mówi: �śNauki botaniczne nie znają drugiego tego typu przypadku na świecie. Zdarza się niekiedy, że zpowodu anomalii pogodowych czy klimatycznych jakaś roślina tego gatunku może zakwitnąć dwa razy w roku. Są to jednak sytuacje incydentalne. Tymczasem tutaj mamy do czynienia z powtarzającą się od wieków regularnością. Tarnina z Bra kwitnie zawsze drugi raz wroku 29 grudnia, ito niezależnie od panującej temperatury, nasłonecznienia, opadów czy wilgoci”.
Kroniki miejskie wspominają, że ta regularność zaburzona została tylko trzykrotnie. Pod koniec roku 1877 nie doszło do kwitnienia. Był to czas, gdy wstanie krytycznym znajdował się Pius IX - papież, który wroku 1854 ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny. 7 lutego 1878 roku najwyższy dostojnik Kościoła katolickiego zmarł, a 20 lutego kardynałowie zebrani na konklawe wybrali jako jego następcę arcybiskupa Perugii Gioacchino Pecciego, który przyjął imię Leona XIII. Tego właśnie dnia krzewy - z niemal dwumiesięcznym opóźnieniem - pokryły się kwieciem. Poza tym tarnina nie zakwitła w ogóle dwa razy - podczas zim poprzedzających pierwszą idrugą wojnę światową (1913/14 U938/39).
*

To, co dla naukowców do dziś pozostaje zagadką, dla wieśniaków z Piemontu od początku byk) oczywiste. Dlatego już od XIV wieku pobożność ludowa otoczyła miejsce objawienia nie -zwykłym kultem. Obecnie w Bra istnieją aż dwa sanktuaria maryjne - jedno z 1626, drugie z 1933 roku. Do �śMatki Bożej Kwietnej” pielgrzymują z różnych zakątków Włoch zwłaszcza bezdzietne małżeństwa, prosząc o modlitwę do Boga w intencji narodzin potomstwa. Liczne wota wbocznej kaplicy sanktuarium świadczą otym, że modły zostały wysłuchane.
Świątynia wBra to jedno z tysięcy sanktuariów maryjnych rozsianych po całym święcie (w samej tylko Polsce znajduje się ich ponad sześćset). Fenomen związany z tym miejscem należy do wielu niezliczonych zjawisk łączonych z postacią Maryi, które wymykają się poznaniu naukowemu. Na zebranie wszystkich tego typu niewyjaśnionych przypadków, w który ch pojawia się osoba Matki Bożej, trzeba by łoby całej biblioteki, a nie jednej książki. Spróbujmy jednak przyjrzeć się kilku takim wydarzeniom.
NAWET ZIMA STULECIA nie powstrzymała procesu kwitnięcia tarniny w Bra.
OBRAZ OKRYTY
W SZEŚC10M1L1METR0WEJ
ŹRENICY
MATKA BOŻA Z GUADALUPE. Cudowny obraz z 1531 r. Najważniejszy obiekt kultu maryjnego na kontynencie amerykańskim.
Ten dzień Jose Carlos Salinas Chavez zapamiętał na zawsze. 29 maja 1951 roku wywoływał zdjęcia w swej ciemni. Nagle po plecach przeszły mu dreszcze. Poczuł się podobnie jak włoski fotograf Secondo Pia, który kilkadziesiąt lat wcześniej - Ź8 maja 1898 roku - w swej pracowni w Turynie z rosnącym zdumieniem obserwował, jak na płycie coraz wyraźniej wyłania się zarys postaci mężczyzny widoczny na Całunie Turyńskim.
OBRAZ UKRYTY W ŹRENICY Matki Bożej z Guadalupe widoczny jest tylko na bardzo dużym powiększeniu.
Z podobnym zdziwieniem Salinas Chavez spoglądał w kuwetę wypełnioną płynem utrwalaczowym. Na moczącym się tam papierze fotograficznym powoli zaczął pojawiać się dziwny obraz. Oficjalny fotograf bazyliki w Guadalupe nie wierzył własnym oczom. Wykonał ostatnio serię powiększeń twarzy Maryi z cudownego obrazu, jedno ze zdjęć przedstawiało źrenicę oka Matki Bożej. Teraz we wnętrzu owej źrenicy Meksykanin dostrzegł jakby zarys kilku postaci. Wyjął więc szybko fotografię zcieczy, przymocował
MASOWE NAWRÓCENIA INDIAN za sprawą obrazu Matki Bożej z Guadalupe.
W ciągu siedmiu lat chrzest przyjęło 8 milionów czerwonoskórych mieszkańców Ameryki Łacińskiej.
MEKSYK
Guadelupe

za pomocą klipsów na sznurze, żeby szybciej wyschła, a następnie sięgnął po lupę. Gdy zbliżył szkło powiększające do fotografii, wyraźnie zobaczył obraz grupy osób. O swym odkryciu natychmiast powiadomił władze kościelne.
Obraz Matki Bożej z Guadalupe ma wymiary 195 na 105 centymetrów. Wysokość postaci Maryi od stóp do głowy mierzy 143 centymetry, a średnica jej źrenic wynosi zaledwie 6 milimetrów. Nic więc dziwnego, że przez ponad czterysta lat nikt nie zdołał dostrzec innego obrazu, ukrytego w oczach Madonny. Podobnie jak w przypadku Całunu Turyńskiego, odkrycie stało możliwe dzięki postępowi technologicznemu i rozwojowi nauki.
W ciągu następnych dwudziestu lat płótno z Guadalupe przebadało grono wybitnych meksykańskich okulistów ioptyków. W1956 roku dwaj z nich, Rafael Torija-Lavoignet i Javier Toroella Bueno, przeprowadzili drobiazgowe badania źrenicy Maryi na obrazie za pomocą oftalmoskopu, czyli wziernika do badania wnętrza oka.
�śW kątach obu oczu można zobaczyć ludzkie popiersia - relacjonował później Torija--Lavoignet. - Rodzaj zniekształcenia i miejsce tego optycznego obrazu są identyczne z tym, jakie wytwarza normalne oko. Gdy światło oftalmoskopu zostaje skierowane na źrenicę oka ludzkiego, pojawia się w nim refleks świetlny. Śledząc ten refleks i odpowiednio zmieniając soczewki oftalmoskopu, można zobaczyć obraz na dnie oka. jeśli skierujemy światło oftalmoskopu na źrenicę oka w obrazie Najświętszej Maryi Panny, ukaże się nam ten sam refleks świetlny. Na skutek tego refleksu źrenica rozjaśnia się
STARY GMACH BAZYLIKI, gdzie obraz Matki Bożej z Guadalupe wi$iałdoi974r.
?

125
ir
WIELE ELEMENTÓW OBRAZU Matki Bożej z Guadalupe było zrozumiałych w symbolice azteckiej i czytelnych dla Indian: i) niewiasta nie jest boginką, bo nie zakrywa twarzy maską, azarazem jest potężniejsza od słońca (czyli boga słońca i wojny), gdyż zasłania je sobą; 2) ma złożone ręce, a więc oddaje cześć komuś większemu od siebie; 3) jest przepasana szarfą, która w kulturze azteckiej była oznaką dziewictwa; 4) na swoim łonie nosi kwiat quincunce - symbol absolutnej boskości i transcendencji.
DOWODY TAJEMNICY
4�
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
SANKTUARIUM MARYJNE w Guadalupe odwiedzane jest rocznie przez ok. 12 min pielgrzymów.
Po lewej stronie widoczny jest gmach starej, a po prawej - nowej bazyliki.
? rozproszonym blaskiem, dając wrażenie wklęsłej rzeźby. (...) Taki refleks jest niemożliwy do osiągnięcia na płaskiej powierzchni”.
Torija - Lavoignet za pomocą oftalmoskopu przebadał wiele oczu na różnych obrazach, malowanych rozmaitymi technikami, a także ich fotograficznych kopiach, ale nigdzie nie zaobserwował podobnego refleksu. Okazało się, że oczy Maryi na obrazie z Guadalupe posiadają wszystkie cechy, jakie posiada żywe oko ludzkie. Nie ma tego natomiast na żadnym obrazie Madonny Rafaela, Murilla czy van Dycka.
Odkrycie dokonane przez meksykańskich okulistów stało się możliwe dzięki badaniom niemieckiego fizyka Hermanna von Helmholtza, który wl853 roku opracował teorię akomodacji oka. Powstaje pytanie: wjaki sposób jakikolwiek twórca mógł zastosować to prawo na szesnastowiecznym obrazie?
Rewelacje te potwierdzili wnastępnych latach kolejni okuliści, Guillermo Silva Rivera, Ismael Ugalde Nieto oraz Eduardo Turati Alvarez, którzy orzekli, że obraz kilku postaci widoczny w źrenicy Maryi nie mógł powstać na skutek użycia żadnej ze znanych technik malarskich. Stwierdzili natomiast, że w największym stopniu przypomina on odbicie obrazu analogiczne do tego, jakie rejestruje żywe oko. Dzięki firmie Kodak, która udostępniła uczonym do tych badań najdoskonalszą aparaturę fotograficzną, doszli oni do wniosku, że wizerunek w źrenicach jest jakby �śprzylepiony” czy �śwydrukowany” na płótnie.
Przy okazji okuliści wyjaśnili, skąd biorą się różnice odbicia zakodowanego wprawym i w lewym oku Maryi. Otóż są one wynikiem naturalnej dla ludzkiego oka krzywizny rogówki. Asymetryczność tych samych postaci wobu źrenicach jest więc zgodna zzasa-dami optycznymi, wypracowanymi jeszcze wXIX stuleciu przez Purkyne i Sansona �" i można to doskonale sprawdzić na przykładzie żywego oka.
W 1963 roku obraz ukryty w oczach Maryi przebadało amerykańskie małżeństwo Charles i Isabelle Wahling. On był okulistą, ona optykiem. Ponieważ rogówka ludzka działa jak zwierciadło wypukłe, zastosowali więc prawo odbicia w zwierciadłach wypukłych idokonali dokładnej rekonstrukcji sceny, która utrwaliła się w źrenicach Madonny.
znmncH eomeowY
UJ GUflDRLUPE
MEKSYK na początku XX wieku był krajem bardzo niespokojnym. W1910 roku wybuchła tam rewolucja, wymierzona początkowo przeciwko oligarchicznym rządom Porfirio Dfaza, która trwała przez następne dziesięć lat. Elita rewolucyjna wywodziła się głównie z kręgów wolnomularskich i otwarcie manifestowała swój antyklerykalizm. Pod jej wpływem rewolucja nabierała coraz bardziej antykatolickiego charakteru. Wyrazem tego stała się uchwalona w lutym 1917 roku konstytucja, która była nie tylko jawnie antychrześcijańska, ale gwałciła wolność sumienia i wyznania.
W tym czasie mnożyły się też ataki na katolickie miejsca kultu. Do jednego z nich doszło w świątyni wGuadalupe. 14 listopada 1921 roku robotnik Luciano Perez Carpio położył pod cudownym wizerunkiem Matki Bożej wielki bukiet kwiatów. W bukiecie ukryto bombę, która eksplodowała,gdy zamachowiec wyszedł z kościoła. Potężny wybuch dokonał olbrzymich zniszczeń w odległości kilkunastu metrów, m.in. zniszczył metalowe świeczniki i wygiął ciężki krucyfiks stojący na ołtarzu. Sam obraz, mimo że znajdował się tuż obok bomby, pozostał jednak nienaruszony. Wybuch nie zarysował nawet szyby, za którą znajdowała się tilma, choć nie było to szkło kuloodporne. Szyba pancerna zamontowana została w tym miejscu dopiero w 1993 roku.
MATKA BOŻA uzdrawiaJuana Bernardino-wuja św. Juana Diego -i2grudniai53i r.
130
Wahlingowie nie dysponowali jednak takimi możliwościami, jakie przyniosła dopiero technologia cyfrowa. Dzięki jej zastosowaniu w 1979 roku peruwiański inżynier fosę Astę Tónsmann mógł powiększyć oczy Matki Bożej aż 2500 razy iodkryć dalsze sceny utrwalone w źrenicach Maryi. W odbiciach tych zachowane zostały wszystkie zasady optyki, tak jak w przypadku żywego ludzkiego oka. Na powiększeniu widać wyraźnie nie tylko dwanaście osób, lecz również wiele szczegółów, takich jak np. rzemyki sandałów siedzącego wkucki Indianina (ich szerokość na obrazie wynosi 120 mikronów) czy też jego ozdobny kolczyk (na obrazie grubości zaledwie 10 mikronów).
jak mówi Bruno Fabbiani, profesor optyki z Politechniki w Turynie, obraz Matki Bożej zGuadalupe jest jedynym na świecie przypadkiem utrwalenia się podobnego odbicia. Na pytanie, w jaki sposób do tego doszło, nauka nie jest w stanie odpowiedzieć. Uczeni potrafią natomiast dokładnie określić tożsamość postaci zarejestrowanych w oczach Madonny. Łysy starzec z białą brodą to pochodzący z Kraju Basków pierwszy biskup Meksyku - Juan de Zumarraga, stojący obok niego miody mężczyzna to tłumacz juan Gonzales, a Indianin z kapturem na głowie to juan Diego, noszący przed chrztem azteckie imię Cuauhtlatóhuac.
Tego wszystkiego nie mogli wiedzieć okuliści, lecz historycy, którzy korzystali z szesna-stowiecznych kronik: Nican Mopohua azteckiego franciszkanina Antonio Valeriano oraz Huey TlaiJiahuizohzin wspomnianego już juana Gonzalesa, tłumacza biskupa Zumarragi.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
Najważniejszą postacią utrwaloną na obrazie jest Aztek Cuauhtiatóhuac, urodzony w 1474 roku w wiosce Cuauhtitlan, 20 kilometrów od miasta Meksyk. Kiedy miał trzynaście lat, w azteckiej stolicy Tenochtitlan z okazji inauguracji wielkiej świątyni Huey Teocalli uśmiercono tysiące ludzi. Kult Azteków byl bardzo krwawy. Często prowadzili oni wojny tylko po to, by zdobyć jeńców składanych potem w ofierze bogom. Podczas największej ceremonii zabito wciągu jednego dnia 20 tysięcy osób.
Gdy Cuauhtiatóhuac skończył 45 lat, hiszpańscy konkwistadorzy na czele zHernanem Cortezem dotarli do Tenochtitlan. Rozpoczął się podbój państwa Azteków. Sześć lat później do Meksyku przybyli pierwsi franciszkanie. Pod ich wpływem Cuauhtiatóhuac ochrzcił się iprzyjął imię juan Diego. Pod tym imieniem jest dzisiaj czczony jako święty wKościele katolickim. [an Paweł II beatyfikował go w 1990, kanonizował zaś w2002 roku.
Do wydarzenia, które zadecydowało o jego przyszłym wyniesieniu na ołtarze, doszło 9 grudnia 1531 roku. Indianin szedł wówczas do kościoła św. Jakuba w Tlatelolco. Gdy przechodził obok wzgórza Tepeyac, usłyszał dochodzący ze szczytu śpiew. Wdrapał się na górę i na ruinach azteckiej świątyni bogini Tonakasinatl zobaczył młodą kobietę wsza-tach, od których bił niezwykły blask. Kobieta powiedziała mu: �śWiedz, mój mały ukochany synu, że ja jestem zawsze Doskonała Dziewica, Najświętsza Maryja, Matka prawdziwego ijedynego Boga, który jest Dawcą iPanem życia, Stwórcą człowieka, wKtórym istnieją wszystkie rzeczy. On jest Panem nieba iPanem ziemi”. Następnie Maryja poprosiła Indianina, by udał się do biskupa Meksyku i przekazał, że pragnie ona, by wzniesiono dla niej świątynię u podnóża góry. Madonna zapewniła, że będzie w tym miejscu okazywać pomoc proszącym.
Biskup nie dał jednak wiary słowom Azteka. Następnego dnia Maryja znów ukazała się Juanowi Diego, poprosiła go o to samo i znowu bezskutecznie. Tym razem biskup zażądał dowodu na prawdziwość relacji Indianina. Kiedy Madonna po raz trzeci pojawiła się przed [uanem Diego, poleciła mu zebrać kwiaty ze szczytu wzgórza. Chociaż był grudzień i panował mróz, Aztek znalazł we wskazanym miejscu wyrastające ze śniegu kwiaty, w tym kastylijskie róże. Bojąc się, że mogą one zamarznąć, owinął je w swój indiański płaszcz (tiJma) i pobiegł do pałacu biskupa. Kiedy na miejscu rozwinął okrycie, Zumarraga iwszyscy obecni w sali w osłupieniu spojrzeli na tkaninę, anastępnie padli na kolana. Po kwiatach nie było śladu, na płaszczu natomiast widniał obraz Matki Bożej.
Już następnego dnia, 13 grudnia 1531 roku, odzienie z wizerunkiem Maryi zostało podczas uroczystej procesji przeniesione do katedry w Meksyku. Niedługo potem we wskazanym podczas objawienia miejscu powstało sanktuarium maryjne, gdzie nad ołtarzem wisi do dziś obraz Matki Bożej z Guadalupe, będący tak naprawdę płaszczem indiańskiego wieśniaka.
św. JUAN
DlEGOna
obrazach
przedstawiany
jest z dłońmi,
od których bije
blask.
DOWODY TAJEMNICY Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
Od lat obraz stanowi wyzwanie dla ludzi nauki - i to nie tylko z powodu odbicia utrwalonego w źrenicach. Konserwatorzy sztuki ze zdumieniem stwierdzają, że na płótnie nie ma żadnych poważnych braków, chociaż materiał, zktórego wykonana jest tilma, czyli włókno agawy, jest bardzo nietrwały i niszczy się po kilkudziesięciu latach. Do dziś nie zachow ał się zresztą żaden tego typu płaszcz zXVl wieku. Tymczasem odzienie juana Diego nie wykazuje oznak starości. Dzieje się tak, mimo że przez ponad sto lat płaszcz wisiał rozpięty bez szkła zabezpieczającego go przed dymem ze świec i kadzideł oraz przed wpływami atmosferycznymi. Nie pozostawiło to na nim jednak śladów, jakby tego było mało, podczas polerowania ram obraz został przypadkowo oblany kwasem, ale tilma nie uległa zniszczeniu.
Badania wykazały też, że do tkaniny tej nie przylega kurz i odpycha ona insekty. Poza tym mimo upływu czasu wizerunek nie przyblakł, lecz nadal zachował intensywne kolory, chociaż tkanina nigdy nie została zagruntowana. Wszyscy badający ten fenomen doszli do identycznego wniosku: szesnastowieczny płaszcz Azteka nie poddaje się prawom fizyki.
Wielce znamienny jest fakt, że choć obraz był badany przez wielu konserwatorów sztuki, nikt nie byl wstanie wydać rozstrzygającej opinii, jaką techniką został on namalowany. Stwierdzono tylko, że nie jest możliwe jej określenie. W1936 roku włókna materiału pobrane zobrazu wysłano w celu dokonania analizy do Richarda Kuhna, laureata Nagrody Nobla iszefa katedry chemii na uniwersytecie wHeidelbergu. Nie zdołał on rozpoznać na nich żadnego zistniejących typów pigmentu mineralnego, roślinnego czy organicznego. Nie znalazł też śladu jakiegokolwiek barwnika syntetycznego. W swej ekspertyzie stwierdził, że włókna nie zostały w żaden sposób pomalowane, ale po prostu są kolorowe.
W 1979 roku naukowcy z uniwersytetu na Florydzie, Philip S. Callahan i Jody B. Smith, przeprowadzili badania obrazu promieniami podczerwieni. Udowodniły one, że na płótnie nie ma śladów podmalówki ani jakichkolwiek środków używanych prze/ ówczesnych malarzy. Do dziś pozostaje zagadką, w jaki sposób i czym namalowano obraz Madonny z Guadalupe.
Poza tym okazało się, że powierzchnia wizerunku ma budowę, która przypomina błonę fotograficzną - jej zewnętrzna część jest delikatna jak jedwab, wewnętrzna zaś surowa jak każde płótno utkane z włókien kaktusowych. Naukowcy mieli wrażenie, jakby na szesnastowiecznym przedmiocie odkryli technikę polaroidu.
Dziś świątynia Matki Bożej w Guadalupe jest najczęściej odwiedzanym sanktuarium maryjnym na świecie. Oblicza się, że co roku przybywa do niej około 12 milionów pielgrzymów. Tamtejsze księgi kościelne odnotowują wiele przypadków uzdrowień znieule-czalnych chorób, jakie wciągu kilku wieków dokonały się w tym miejscu.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych

DOWODY TAJEMNICY
Zdaniem historyków Kościoła, największym cudem jest jednak błyskawiczna ewangelizacja Ameryki Łacińskiej, jaka dokonała się w XVI wieku za sprawą wizerunku z Guadalupe. W ciągu kilku lat - od 1532 do 1538 roku - aż osiem milionów Indian przyjęło chrzest. Decydujące znaczenie miało orędzie maryjne przekazane za pośrednictwem juana Diego.
Wizerunek widniejący na płaszczu był bowiem całkowicie zrozumiały dla rdzennej ludności Meksyku i stanowił dla niej czytelne przesłanie piktograficzne. Badania prowadzone od 1945 roku przez amerykańską antropolog Helene Behrens potwierdziły, że symbole zawarte w obrazie z Guadalupe są tożsame ze starożytnym zapisem azteckim moxtli.Na przykład poły płaszcza Maryi związane są czarnym sznurem, z którego zwisa kokarda, trochę zaś wyżej na wysokości łona znajduje się kwiat z czterema płatkami. Otóż tego typu kokarda była wśród Azteków noszona przez kobiety w ciąży, a kwiat na łonie to quincunce - symbol absolutnej boskości i transcendencji. Kwiat ów składał się z pięciu elementów - czterech żywiołów oraz centrum, w którym się one spotykają.
msza św. w nowej bazylice Matki Bożej wGuadalupe.
SAMOISTNA RE IM PLANTAC] A NOGI
Ta historia do dziś wprawia w osłupienie lekarzy, którzy gruntownie studiują ów niewytłumaczalny przypadek.
Bohaterem tej opowieści jest Miguel Juan Pellicer, aragoński wieśniak, urodzony Z5 marca 1617 roku w miasteczku Calanda. Pojawił się na świecie jako drugie z ośmiorga dzieci w ubogiej chłopskiej rodzinie.
NIESZCZĘŚLIWY WYPADEK, jakiemu uległ Miguel Juan Pellicer w lipcu i637r.
REKONSTRUKCJA
POKOJU
wCalandzie, w którym mieszkał kaleki wieśniak.
jego rodzice, jak zanotowały kroniki, byli �śprostymi i biednymi robotnikami, dobrymi chrześcijanami, bojącymi się Boga, mającymi nabożeństwo do [ego Najświętszej Matki, o dobrych i godnych pochwały zwyczajach”.
Na początku 1637 roku młody Miguel juan opuścił dom. Nie chciał być ciężarem dla starzejących się rodziców, więc wyruszył wświat wposzukiwaniu pracy. Trafił wokolice Castellón de la Piana, gdzie zatrudnił się jako sezonowy robotnik rolny u swojego wuja Jaime Blasco. Pewnego dnia, pod koniec lipca 1637 roku, uległ poważnemu wypadkowi. Prowadził wówczas do zagrody wóz wypełniony ziarnem i ciągnięty przez dwa muły. Sam siedział na grzbiecie jednego ze zwierząt, gdy nagle spadł na ziemię. Jego prawa noga dostała się pod koło wozu, które połamało mu kość piszczelową.
Wuj Jaime zawiózł poszkodowanego najpierw do Castellón, a następnie do oddalonej o 70 kilometrów Walencji. Z zachowanej do dziś dokumentacji lekarskiej wiadomo, że Miguel Juan zjawił się wSzpitalu Królewskim (Hospital Real) wponiedziałek 3 sierpnia 1637 roku. Był �śodziany wpodarte ubranie koloru szarego”, jak zapisał Pedro Torrosellas,
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY


urzędnik dokonujący rejestracji. Przebywał tam do 8 sierpnia, jednak lekarze nie byli wstanie mu pomóc.
Chory postanowi! więc wrócić do Aragonii. Z jednej strony tęsknił za rodzinnymi stronami, zdrugiej zaś liczył na to, że znajdzie ratunek w Saragossie. W mieście tym znajdował się bowiem jeden z najsłynniejszych w całej Hiszpanii ośrodków medycznych (Real y General Hospital de Nuestra Seńora de Gracia). Decyzja była karkołomna, oznaczała bowiem konieczność przebycia ponad trzystu kilometrów, w tym pokonania łańcucha górskiego, bez pieniędzy i środka transportu, za to ze złamaną nogą. Dwudziestolatek uznał jednak, że nie ma nic do stracenia. Droga zWalencji do Saragossy zajęła mu ponad pięćdziesiąt dni.
Miguel juan Pellicer przybył do stolicy Aragonii na początku października. Podpierał się kulami i kuśtykał na drewnianej nodze, na której opierał prawe kolano. Złamaną część miał przywiązaną do uda paskiem. Podczas wędrówki celowo ominął rodzinną Calandę, gdyż wstydził się pokazać w domu w takim stanie. W Saragossie udał się najpierw' do sanktuarium Matki Bożej Pilar, gdzie się wyspowiadał i przyjął komunię. Dopiero potem zjawił się w szpitalu. Z powodu wysokiej gorączki, która go trawiła, początkowo położony został na oddziale dla gorączkujących. Później przeniesiono go na oddział chirurgii.
Konsylium lekarskie, które zbadało Miguela Juana, składało się z największych sław medycznych ówczesnej Aragonii. Przewodniczącym był profesor juan de Estanga, ordynator oddziału i wykładowca na uniwersytecie w Saragossie, a towarzyszyli mu dwaj znani chirurdzy: Diego Millaruelo i Miguel Beltran, jednogłośnie orzekli oni, że jedynym
�ón $ Z PA N1A
MATKA BOŻA PILAR w Saragossie znajduje się w samym centrum kultu maryjnego w Hiszpanii.
AMPUTACJA NOGI
Miguela Juana Pellicerawszpitalu w Saragossie.

DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
4ft
4�
MIGUEL JUAN PELLICER jako kaleki żebrak wSaragossie.
sposobem uratowania życia pacjentowi jest amputacja nogi. Kończynę opisali jako �śbardzo spuchniętą i ogarniętą gangreną”, [ej kolor byt wręcz czarny.
W połowie października 1637 roku juan de Estanga i Diego Millaruelo obcięli choremu prawą nogę �ścztery palce pod kolanem”. Podczas zabiegu użyli piły, skalpela i rozgrzanego żelaza, którym dokonali kauteryzacji. Pacjent musiał zostać wcześniej przywiązany do łóżka, gdyż w tamtych czasach nie znano środków znieczulających. By ulżyć choremu, podawano mu zazwyczaj alkohol. Według relacji świadków, Miguel [uan wył zbólu i wzywał pomocy Matki Bożej z Pilar.
Odciętą nogę podniósł z podłogi młody praktykant )uan Lorenzo Garcia, który asystował podczas operacji. Najpierw zaniósł ją do kaplicy, anastępnie pochował na szpitalnym cmentarzu, [ak zeznał później, zakopał ją pozycji horyzontalnej �śwdziurze głębokiej na długość dłoni”. Odciętą kończynę widziało przedtem wiele osób, w tym lekarze, pielęgniarki i kapelan placówki ks. Pascual del Cacho.
Miguel [uan Pellicer został wypisany ze szpitala dopiero wiosną 1638 roku, wyposażony w drewnianą protezę i kulę. jako niepełnosprawny nie mógł znaleźć pracy, został więc żebrakiem. W tamtym czasie kapituła kanoników wsanktuarium Pilar wystawiała proszącym o jałmużnę specjalną licencję, co pozwalało się poruszać na terenie kompleksu świątynnego. Młody inwalida stal się zatem �śetatowym żebrakiem” ( de plantilla).
Przez następne dwa lata Miguel juan niemal codziennie siadywał przed wejściem do kościoła z wyciągniętą dłonią. Zgodnie zobowiązującym zwyczajem, pokazywał odkrytą
i
DACHY CALANDY, rodzinnej
miejscowości Miguela Juana Pellicera.
140
ranę, by każdy mógł zobaczyć amputowaną kończynę, (ego młody wiek oraz widoczne kalectwo przyciągały uwagę wchodzących. Nic dziwnego, że wkrótce stal się postacią dobrze rozpoznawalną wśród 25-tysięcznej ludności miasta.
Żebrak zCalandy nie tracił jednak nadziei na uzdrowienie iodrośnięcie nogi. Każdego dnia otrzymywał od pracowników sanktuarium trochę oliwy pochodzącej z lamp, które paliły się w kaplicy Matki Bożej. Następnie namaszczał tą oliwą kikut amputowanej nogi. Był ztego powodu upominany przez profesora Juana de Estanga, który od czasu do czasu przychodził sprawdzić stan zdrowia swego pacjenta. Chirurg przestrzegał młodzieńca, że w ten sposób rana na nodze może się nie zagoić, ale chłopak zuporem smarował ją olejem.
Na początku marca 1640 roku z pielgrzymką do sanktuarium w Saragossie przybyli dwaj kapłani zCalandy: ks. [usepe Herrero iks. (aime Villanueva. W niepełnosprawnym
REKONSTRUKCJA
PROTEZY
wieśniaka zCalandy w miejscowym muzeum.
141
SRflKTURRIUm UJ SRRRGOSSIE
BAZYLIKA KATEDRALNA Nuestra Senora del Pilar (Matki Bożej na Kolumnie) w Saragossie to największa świątynia barokowa w Hiszpanii. Znajduje się w niej kolumna (pilar), na której -zgodnie ze starochrześcijańskimi podaniami -2 stycznia 40 roku miała św Jakubowi objawić się Maryja. Według tej opowieści, apostoł udał się z misją ewangelizacyjną na Półwysep Iberyjski, gdzie trafił do miasta Caesar Augusta (dzisiejsza Saragossa). Zniechęcony brakiem widocznych rezultatów (pozyskałjedynie ośmiu uczniów), chciał wracać do Jerozolimy, ale wówczas ukazała mu się Matka Boża stojąca na kolumnie, która powiedziała:
�śSynu, to miejsce jest przeznaczone do oddawania Mi czci. Dzięki tobie na moją pamiątkę ma tu być wzniesiony kościół. Troszcz się o tę kolumnę, na której mnie widzisz, ponieważ mój Syn, a twój Mistrz, nakazał aniołom, aby przynieśli ją z nieba. Przy tej kolumnie postawisz ołtarz. W tym miejscu, przez moją modlitwę i wstawiennictwo, moc Najwyższego dokonywać będzie niezwykłych znaków i cudów,szczególnie dla tych, którzy będą Mnie wzywać w swoich potrzebach. Kolumnata będzie stać tutaj aż do skończenia świata”.
Niepowtarzalność owego objawienia miała polegać na tym, że Maryja żyła wówczas w Ziemi Świętej w domu św. Jana Apostoła. Dziś w centrum sanktuarium wznosi się jaspisowa kolumna o wysokości 177 centymetrów i 24 centymetrach średnicy. Stoi na niej 38-centymetrowa figurka Matki Bożej z Dzieciątkiem, wykonana z czarnego drewna i pochodząca z XVI wieku. Madonna del Pilar jest patronką Świata Hiszpańskiego (Hispanidad), a jej święto (12 października) stanowi święto narodowe Hiszpanii.
SARAGOSSA DLA HISZPANÓW odgrywa ze swym maryjnym kultem podobną rolę jak Częstochowa w Polsce.
Saragossa
HISZPANIA
WLa \9rqen ?rcfti tut/^la tniftna pi acia2s ariożebraku proszącym o jałmużnę pod wejściem do kościoła niespodziewanie rozpoznali swego krajana. Zaczęli go namawiać, by powrócił do rodzinnego domu, w którym nie był od niemal trzech lat. Miguel juan wzbraniał się jednak. Pytał: �śJak mogę wrócić do swoich ja, który wyjechałem wbrew ich woli, piękny izdrowy, ateraz mam o jedną nogę mniej?”.
W końcu kapłanom udało się go przekonać i młodzieniec udał się do domu. W ciągu tygodnia pokonał odległość 118 kilometrów, dzielącą Saragossę od Calandy, korzystając w drodze z pomocy ludzi przejeżdżających wozami lub mułami. Rodzice przyjęli go bardzo serdecznie, dlatego też młody inwalida, który skończył właśnie 23 lata, postanowił pozostać z nimi na stałe.
REIMPLANTACJA NOGI Miguela Juana Pellicera wywołała szok wśród mieszkańców Calandy.
RODZICE KALEKIEGO CHŁOPCA byli pierwszymi świadkami jego uzdrowienia.
Ponieważ nie był wstanie pomagać wpracach rolnych, anie chciał stanowić dla najbliższych ciężaru, zdecydował, że nadal będzie prosić o datki. W ówczesnej Hiszpanii gminy wystawiały żebrakom oficjalne pozwolenia na jałmużnę, które zawierały opis przyczyn niezdolności do pracy zarobkowej. Taki właśnie dokument, poświadczający nieodwracalne inwalidztwo, uzyskał Miguel Juan od władz gminnych Belmonte de Mezquin. Był to swoisty certyfikat uczciwości gwarantujący, iż żebrak nie jest oszustem, ale prawdziwym kaleką. Zaopatrzony w ten akt Miguel Juan objeżdżał na osiołku wioski regionu, prosząc o jałmużnę.
29 marca 1640 roku nie wyruszył w drogę, lecz cały dzień pomagał rodzicom w polu. Wieczorem, bardziej obolały niż zwykle, chciał się położyć w swoim łóżku, ale okazało się, że z nakazu rządowego miał się zatrzymać u nich na noc żołnierz armii królewskiej. Hiszpania znajdowała się wówczas wstanie wojny z Francją i dwie kompanie kawalerii postanowiono skierować w stronę niespokojnej Katalonii. Jeden zplutonów zatrzymał się na nocleg w Calandzie. Miejscowy notariusz Lazaro Macario Gómez ulokował pewnego
146
4�
NA POPRZEDNICH STRONACH:
fajerwerki w Saragossie można oglądać co roku 12 października w uroczystość Matki Bożej Pilar.
W Hiszpanii jest to święto narodowe i dzień wolny od pracy.
KAPLICA W KOŚCIELE
wCalandzie, wzniesiona w miejscu, gdzie znajdowała się sypialnia Pellicerów, w której doszło do cudownego uzdrowienia.
/ WEIL VfcJl 0RTV5.ERAT COND\ VOEMY\ \
/ AD ARAM B MARIAE MIRGINIS DE LUEMHRA \
'0VAM.SVmW SEMPER AWORE.ET 5TMD10 ESI FROSEtmAMV EXSPECTANS BEATAM 5PLM ET ADVENT W NI GLORIAE MAGNI DEV ET SALVATORiS..NOSTRI.IESV CHIttST\ AtNTONhfS .MARSA DE CASCAJARES ET AZARA TITVLO SAUCTO AVGVSTINO
SAMCUŁASmAHAŁ ECCLPRESBTTER CARmUAUS
zżolnierzy w domu Pellicerów. W rezultacie Miguel Juan musiał odstąpić swoje łóżko na noc młodemu kawalerzyście, asam po kolacji położył się spać wsypialni rodziców, obok ich małżeńskiego loża, na posianiu rozłożonym na podłodze. Swoją kołdrę oddał żołnierzowi, przykrył się więc przykrótkim płaszczem ojca. Była godzina dziesiąta wieczorem.
Przed jedenastą do ciemnego pokoju weszła matka Miguela Juana - Maria Blasco Pellicer - zlampą oliwną wręku. Od razu poczuła, jak sama zezna później, �śprzyjemną woń i zapach, których nigdy wcześniej nie doświadczyła”. Gdy zbliżyła światło do posłania, zauważyła, że spod płaszcza, którym leżał przykryty jej syn, wystają dwie nogi. W pierwszej chwili pomyślała, że zaszła pomyłka iwsypialni zamiast Miguela juana leży żołnierz. Poszła więc po męża, by wyjaśnił tę sytuację. Stan Miguel Pellicer Mayo wszedł do sypialni i zdjął ze śpiącego płaszcz. Wówczas rodzice ze zdumieniem odkryli, że obie nogi należą do ich dziecka.
Matka iojciec zaczęli budzić syna, lecz ten spał mocno, ich krzyki obudziły natomiast domowników, którzy zbiegli się izaskoczeni obserwowali niezwykłe zjawisko. W końcu z wielkim trudem Miguel juan się ocknął. Gdy tylko zorientował się, że ma obie nogi, skierował do ojca prośbę, by �śpodał mu rękę i wybaczył wszystko, czym dotychczas mógł go obrazić”. Pytany, w jaki sposób doszło do uzdrowienia odciętej kończyny, powtarzał, że nie ma pojęcia, ponieważ spał wtym czasie. Opowiadał tylko, że śniło mu się, iż jest w kaplicy Matki Bożej z Piiar w Saragossie i namaszcza sobie kikut olejem z lampki. Wyznał też, że przed snem, jak co wieczór, prosił Maryję o uzdrowienie.
O świcie 30 marca o cudownym wydarzeniu wiedziała już cała miejscowość. W domu Pellicerów zjawiło się mnóstwo ludzi, w tym burmistrz Calandy Miguel Escobedo, jego zastępca Martin Galindo, miejscowy notariusz Lazaro Macario Gómez oraz sędzia Marcin Coreliano, który sporządzi na ten temat raport dla władz w Saragossie, przesiany potem na dwór w Madrycie. Przybyło też dwóch miejscowych chirurgów -Juan de Rivera ijusepe Nebot - którzy jako lekarze zbadali nogę. Ze zdumieniem stwierdzili, że nie znajdują żadnego medycznego wytłumaczenia faktu, który zaobserwowali.
OBRAZ CUDU Z CALANDY,
namalowany jeszcze zażycia Miguela Juana Pellicera, wisi dziś w bazylice katedralnej w Saragossie.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
FIGURA MARYI
nad wejściem do kościoła w Calandzie.
FERETRON
z obrazem cudu z Cal an dy.

Kończynę widzieli też żołnierze kawalerii, którzy tego samego dnia wyruszyli w kierunku Katalonii, roznosząc wieść ocudzie po całej Hiszpanii.
Pod ich wpływem już 2 kwietnia - a więc siedemdziesiąt godzin po niezwykłym wydarzeniu - w Calandzie zjawił się notariusz królewski z Mazaleón, doktor Miguel Andreu. Ten urzędnik państwowy, po przeprowadzeniu dochodzenia i przesłuchaniu pod przysięgą świadków, sporządził oficjalny dokument, w którym autorytetem władzy świeckiej potwierdził prawdziwość cudu. Spisany przez niego akt notarialny do dziś przechowywany jest na honorowym miejscu w siedzibie burmistrza Saragossy.
Niemal natychmiast po niezwykłym uzdrowieniu Miguel juan Pellicer ze zdziwieniem rozpoznał, że prawa noga, która pojawiła mu się podczas snu, jest tą samą kończyną, która została ucięta dwa i pół roku wcześniej, a następnie pochowana na cmentarzu w Saragossie. Widocznych było na niej kilka blizn, które przed amputacją młodzieniec miał na prawej nodze. Chodziło o ślady po złamaniu kości piszczelowej przez koło wozu, po wycięciu w dzieciństwie wielkiego czyraka, po zadrapaniu przez kolczasty krzak i po pogryzieniu przez psa. Tak więc kończyna nie tyle odrosła, ile została �śprzymocowana na nowo”. Gdy wiadomość ocudzie dotarła do stolicy Aragonii, postanowiono sprawdzić, czy obcięta noga rzeczywiście znajduje się na szpitalnym cmentarzu w Saragossie. Okazało się wówczas, że dół, w którym leżała, był pusty.
Miguel juan nie od razu odzyskał pełną sprawność w prawej kończynie. Na początku lekko kulał i miał trudności z poruszaniem palcami stopy, ale z każdym dniem następowała poprawa. Po miesiącu noga była już całkiem zdrowa, tak więc młodzieniec mógł wyruszyć razem z rodziną do sanktuarium Matki Bożej z Pilar, by podziękować za cudowne uzdrowienie.
Przybycie niedawnego kaleki do Saragossy wywołało poruszenie wśród mieszkańców miasta. Profesor juan de Estanga, chirurg, który dokonał amputacji, zbadał nogę Miguela juana i stwierdził, że nie jest w stanie naukowo wytłumaczyć tego fenomenu. 8 maja 1640 roku rajcowie zebrani na posiedzeniu rady miejskiej Saragossy ustalili jednogłośnie, że należy przeprowadzić proces kościelny wcelu wyjaśnienia, co tak naprawdę wydarzyło się wCalandzie. Zwrócili się wtej sprawie do arcybiskupa Pedro de Apaolaza, który powołał specjalną dziewięcioosobową komisję złożoną z teologów i prawników. Żeby uniknąć stronniczości, w jej obradach nie uczestniczył nikt z kapituły kanoników sanktuarium Matki Bożej z Pilar. Rada miejska wyznaczyła z kolei na proces trzech swoich przedstawicieli: prokuratora generalnego Aragonii oraz dwóch profesorów prawa z miejscowego uniwersytetu.
Proces rozpoczął się 5 czerwca. Najpierw przesłuchano 24 osoby, czyli �śświadków próby”, którzy znali osobiście chorego, w tym pięciu lekarzy i pielęgniarzy, pięciu
yć/Mfin C&?
\wwum

Milk kt'/Wf’ Jgfó: >
'Mite- M o 0% Qyuij
mąnlt 0mwLcui*
->zmiA
krewnych i sąsiadów, czterech przedstawicieli władz lokalnych, czterech księży oraz sześciu postronnych świadków. Później wezwano dziewięciu �śświadków zaufania”, którzy mieli potwierdzić i zagwarantować wiarygodność poprzednich świadków. Łącznie w aktach procesowych pojawiły się personalia 102 osób zaangażowanych w wyjaśnienie całej sprawy. Na tej podstawie zrekonstruowano drobiazgowo historię życia Miguela juana Pellicera od wypadku w lipcu 1637 do uzdrowienia w marcu 1640 roku. W rezultacie cud zCalandy okazał się jednym najlepiej udokumentowanych wydarzeń historycznych wXVll-wiecznej Hiszpanii.
27 kwietnia 1641 roku, po trzynastu miesiącach pracy komisji, zapadł w końcu wyrok w procesie kościelnym. Ostateczną sentencję podpisał arcybiskup Saragossy Pedro de Apaolaza: �śWziąwszy zatem pod uwagę te i inne rzeczy, za radą niżej wymienionych znamienitych doktorów zarówno świętej teologii, jak iprawa kościelnego potwierdzamy, ogłaszamy i proklamujemy, że Miguelowi juanowi Pellicerowi urodzonemu wCalandzie, którego dotyczy! niniejszy proces, została cudownie zwrócona prawa noga, wcześniej amputowana; i że nie było to coś zdziałanego przez naturę, ale rzecz zadziwiająca icudowna; oraz że trzeba to przyjąć iuznać za cud, ponieważ zaistniały wszystkie warunki wymagane przez prawo, aby w rozważanym tutaj przypadku można było mówić o prawdziwym cudzie. Mówiąc to, wpisujemy go ponadto na listę cudów i za taki uznajemy, proklamujemy i potwierdzamy autorytetem”.
PROTOKÓŁ PROCESU KOŚCIELNEGO
w sprawie cudu zCalandy, sporządzony 27 kwietnia 1641 r. poi3-miesięcznym dochodzeniu.
149
ir

DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
KOŚCIÓŁ MATKI BOŻEJ Z PILAR
wCalandzie, zbudowany w miejscu, gdzie niegdyś znajdowało się domostwo Pellicerów.
W październiku 1641 roku Miguel Juan Pellicer, ubogi wieśniak z Calandy, został wezwany na audiencję przed oblicze króla Filipa IV - jednego z najpotężniejszych władców ówczesnego świata. Monarcha wysłuchał relacji młodzieńca o jego uzdrowieniu. Następnie zapytał pierwszego notariusza Aragonii oraz najwyższego archidiakona kapituły katedralnej wSaragossie, czy władze świeckie ikościelne potwierdzają prawdziwość cudu. Gdy usłyszał odpowiedź pozytywną, podszedł do Miguela fuana, ukląkł przed nim i ucałował bliznę na prawej nodze.
Rok później o niezwykłym wydarzeniu dowiedział się niemiecki lekarz, doktor Peter Neurath zTrewiru, przebywający akurat w Madrycie. Wiadomość wydała mu się tak nieprawdopodobna, że postanowił wyruszyć do Aragonii, by osobiście przekonać się o wiarygodności tych doniesień. Na miejscu spotkał się irozmawiał z wieloma bezpośrednimi świadkami wydarzenia, wtym zMiguelem (uanem Pellicerem ifuanem de Estanga.
KRÓL HISZPANII FILIP IV
oddaje cześć cudownie uzdrowionej nodze wieśniaka z Aragonii.
PROTEZA I POLECZKI
NAJSŁYNNIEJSZYM człowiekiem pochodzącym z Calandy był hiszpański reżyser Luis Bunuel. W jednym z jego filmów (chodzi o Tristanę z Catherine Deneuve) pojawia się motyw cudu z 1640 roku. Sam twórca w wywiadzie prasowym ujawnił,że zdrewnianej protezy nogi Miguela Juana Pellicera wykonane zostały pałeczki dogrania na bębnach, tzw. palillos, które później stały się własnością rodziny Bunuelów. W Calandzie bowiem, podobnie jak w całej Dolnej Aragonii, istnieje zwyczaj zbiorowego grania na bębnach, dniami i nocami, w okresie Wielkiego Tygodnia. Co roku 29 marca mieszkańcy miasta organizują na pamiątkę cudu uroczystą procesję, podczas której ciągnięty jest wózzfigurą Miguela Juana. Luis Bunuel był niezwykle dumny z faktu, że przed wojną taki wóz zbudował osobiście jego ojciec.
BĘBNIARZE Z CALANDY
ze swoimi instrumentami.

ŚWIĘTO MATKI BOŻEJ PILAR
wSaragossie gromadzi tłumy mieszkańców nie tylko Aragonii, ale całej Hiszpanii.
Rezultatem jego dochodzenia stała się publikacja z roku 1642, w której stwierdził, że w Calandzie mieliśmy do czynienia z autentycznym cudem.
Współczesny historyk hiszpański Leandro Aina Naval, który przestudiował wszystko, co przez ostatnie wieki napisano oGran Milagro, stwierdził, że nikomu do tej pory wsposób wiarygodny nie udało się podważyć tezy oprawdziwości cudu. jedyna logiczna teoria, która mogłaby wytłumaczyć owo zjawisko bez odwoływania się do interwencji nadprzyrodzonej, to istnienie brata bliźniaka Miguela Juana. Nie potwierdzają tego jednak zachowane do dziś rejestry urodzeń w Calandzie. Poza tym w tak małej mieścinie wszyscy znali się dobrze, więc fakt istnienia bliźniaka nie mógłby umknąć niczyjej uwadze.
Sam Miguel juan Pellicer w następnych latach pracował jako czyli osoba
posługująca przy zapalaniu świec wsanktuarium Matki Bożej zPilar. Jak odkrył niedawno ks. Tomas Domingo Perez, główny bohater cudu zCalandy zmarł w Saragossie w roku 1654 i został pogrzebany na szpitalnym cmentarzu - tym samym, gdzie niegdyś pochowana była jego prawa noga. Niestety, w lutym 1808 roku podczas szturmu miasta przez wojska napoleońskie cały kompleks szpitalny został doszczętnie zniszczony. Do dziś nie wiadomo więc, gdzie znajduje się grób Miguela Juana. Według najbardziej prawdopodobnej hipotezy, obecnie na tym miejscu wznosi się budynek Banco de Espańa.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
W 1998 roku wioski pisarz i publicysta Vittorio Messori napisał książkę na temat wydarzeń wCalandzie. Po jej publikacji do autora zgłosił się profesor Landino Cugola, traumatolog imikrochirurgzuniwersytetu w Weronie. Lekarz poprosił Messoriego oudo-stępnienie mu fotograficznych odbitek wszystkich akt procesu wSaragossie, zawierających przesłuchania 24 świadków. Podczas analizowania ich zeznań zwrócił uwagę na szczegóły dotyczące stanu nogi Miguela juana po cudownym uzdrowieniu, jako specjalista od przyszywania odciętych kończyn mógł porównać te wiadomości ze znaną sobie wiedzą medyczną.
Przeprowadzona analiza doprowadziła go do następującego wniosku: �śTo, co ci mężczyźni i kobiety zobaczyli i opisali, nie jest niczym innym, jak zgodną z wszystkimi zasadami reimplantacją prawej kończyny dolnej. W tym, co zeznali - i co zostało zebrane i poświadczone przez notariuszy - zawiera się dokładnie to, co stwierdzamy my, specjaliści. Ale stwierdzamy to dzisiaj, ponad trzy i pół wieku później, jest absolutnie nie do pomyślenia, aby Aragończycy z XVII wieku mogli wymyślić sobie (ito ztaką precyzją!) sytuację kliniczną iewolucję pooperacyjną, która dla nich była całkowicie niewyobrażalna, jedynym obiektywnie możliwym wyjaśnieniem jest to, że opisują coś, co naprawdę widzieli. Ale właśnie to wyjaśnienie, choć racjonalne, otwiera bramę dla tajemnicy!”.
Profesor Cugola stwierdził, iż opis nogi świeżo uzdrowionego Miguela juana odpowiada dokładnie kondycji kończyn osób, które właśnie przeszły operację reimplantacji. Na początku mają oni bowiem nerwy i palce u stóp skurczone i niemal bezwładne. Nie czują też normalnego ciepła w nodze, która ma kolor sinofio-letowy i jest nieco cieńsza oraz krótsza, a także sztywniejsza i zimniejsza od drugiej kończyny. Dopiero z upływem czasu, wraz z krążeniem krwi, organ staje się coraz sprawniejszy.
Po przestudiowaniu akt procesowych mikrochirurg nie ma wątpliwości: �śWszystko odpowiada temu, co stwierdzamy dziś. Nie zapominajmy, że wczasach cudu zCalandy ludzie nie mieli najmniejszego pojęcia o tym, czym może być tego rodzaju operacja chirurgiczna. Pierwsze próby - zresztą nieudane - podejmowano wiatach sześćdziesiątych XX wieku. Dlatego (niezależnie od wielu innych racji, które zostały w książce przedłożone) wydaje mi się oczywiste, że nie można podejrzewać, by ci świadkowie mogli wymyślić sytuację całkowicie im nieznaną. Co więcej, zupełnie nie do wyobrażenia”.
Z podobnymi historiami - nie do wyobrażenia - już od końca XIX wieku zaczną stykać się lekarze w położonej niecałe 400 kilometrów od Calandy pirenejskiej miejscowości Lourdes. Powstanie tam nawet specjalna instytucja medyczna badająca tego rodzaju przypadki.
ZNACZEK
POCZTOWY
wydany
w 1940 r. z okazji 300 rocznicy cudu z Calandy.
DZWON NA WIEŻY
kościelnej
wCalandzie.
LEKARZE POZA GRANICAMI MEDYCYNY
FRANCJA
Lourdes.
i
NAD LOURDES
góruje warowny zamek.Zjegomurów rozciąga się widok na miasto, sanktuarium i Pireneje.
W Lourdes doktor Alexis Carrel, który dziewięć lat później otrzyma Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny, przekonał się, że cuda naprawdę istnieją.
W 1903 roku 30-letni Carrel był już wielką sławą chirurgiczną w Lyonie. Nie tylko przeprowadzał najbardziej skomplikowane operacje, lecz także stale doskonalił swą technikę szwu, pobierając nawet lekcje haftu, aż w końcu jego ściegi stały się niemal niewidoczne. Z czasem wynajdzie nowe metody i techniki chirurgii naczyniowej, a nawet skonstruuje pierwsze sztuczne serce.
CHORZY
PIELGRZYMI
dotykają skały w grocie Massabielle.
Francuski lekarz byl zdeklarowanym ateistą, odrzucającym możliwość istnienia cudów. Zetknął się jednak zpracami doktora Gustawa Boissarie, odpowiedzialnego za prowadzenie Biura Medycznego w Lourdes. W tym małym miasteczku u podnóża Pirenejów znajdowało się sanktuarium maryjne, do którego przybywali chorzy zcałej Europy. Wielu zowych pielgrzymów w niewytłumaczalny sposób odzyskiwało zdrowie, doktor Boissarie zaś utrzymywał, iż posiada dokumentację medyczną, która potwierdza te fakty.
Sam Carrel był przekonany, że uzdrowienia w Lourdes są wynikiem autosugestii lub następują z przyczyn, które już wkrótce wiedza medyczna będzie wstanie wyjaśnić. Uważał zresztą, że nauka może odpowiedzieć na wszystkie pytania i wątpliwości człowieka. Doniesienia o cudach, jakie dzieją się w malej pirenejskiej miejscowości, traktował jako wyzwanie dla rozumu. W prowadzonych przez siebie notatkach pisał: �śjeśli wLourdes zachodzą jakieś zjawiska nadprzyrodzone, jak to nam podają pobożne kroniki, to cóż łatwiejszego, niż zbadać je bezstronnie i bez uprzedzeń, podobnie jak by się badało chorego w szpitalu lub dokonywało doświadczeń laboratoryjnych”.

%
^ . V ... T^1**-*: f* f �ón <*j*m*r**?***�Ź
'*-* //://.eV// /Htn*.
’Jt - fjhMJmmp
\ił
GROTA
MASSABIELLE
w Lourdes
naXIX-wiecznej
rycinie.
26 maja 1903 roku doktor Alexis Carrel razem z trzystu pielgrzymami wyruszył pociągiem z Lyonu do Lourdes. Przed odjazdem zbadał najbardziej chorych towarzyszy podróży, wtym 21-letnią Marie Bailey, która znajdowała się wostatnim stadium gruźlicy otrzewnej. Lekarze i rodzina sprzeciwiali się jej wyjazdowi w obawie, że dziewczyna nie przeżyje podróży. W końcu potraktowano to jako jej ostatnie życzenie przed śmiercią. W drodze nie mogła usiąść, pluła krwią, często wymiotowała, a jej brzuch był mocno spuchnięty. Lekarz dawał młodej pątniczce zastrzyki z morfiny, by uśmierzyć ból. Kobieta nieustannie powtarzała jednak, że jedzie do Lourdes po uzdrowienie.
Gdy pielgrzymi dotarli na miejsce, stan Marie Bailey się pogorszył. Miała wysoką gorączkę, nie mogła mówić, oddychała z dużym wysiłkiem, serce jej bilo z trudem, miała szybkie i nierówne tętno, a na brzuchu utworzył się olbrzymi obrzęk wypełniony wodą. Doktor Carrel, który zbadał chorą, postawił diagnozę: właśnie rozpoczęła się agonia. Był stanowczo przeciwny zanoszeniu jej do Groty Objawień. Uległ jednak w końcu namowom opiekunki towarzyszącej Marie. W drodze powiedział: �śGdyby ta dziewczyna
ALEXIS CARREL,
laureat Nagrody Nobla, trafił na okładkę tygodnika �śTime”.
WIDOK LOURDES
z zaznaczonymi czterema młynami.
wyzdrowiała, byłby to prawdziwy cud. Uwierzyłbym wtedy we wszystko i zostałbym mnichem”.
W grocie nie zanurzono nawet chorej w źródlanej wodzie, lecz położono ją na ziemi i jedynie pokropiono. Gdy rozpoczęło się nabożeństwo, Carrel stanął obok leżącej kobiety, spodziewając się, że w każdej chwili może być świadkiem jej zgonu. Zamiast tego zaczął jednak obserwować dziwne zmiany: zdała Marie znikały sine plamy, twarz nabierała rumieńców, oddech uspokajał się, opuchlizna nikła woczach. W końcu dziewczyna podniosła się o własnych siłach, jeszcze tego samego dnia doktor poddał Marie szczegółowemu badaniu. Była okazem zdrowia. Po chorobie nie zostało ani śladu.
Ten majowy poranek odmienił na zawsze życie Alexisa Carrela, który uznał, że cuda nie są wytworami fantazji czy autosugestii, lecz realnymi faktami, których sprawcą jest Bóg. Zarejestrowany przez siebie przypadek lekarz zgłosił natychmiast do Biura Medycznego w Lourdes. Na liście oficjalnie uznanych przez Kościół cudów nie ma jednak nazwiska Marie Bailey.

CO ROKU 6 MILIONÓW
pielgrzymów, w tym wielu chorych, przybywa do Lourdes.
To najczęściej odwiedzane sanktuarium maryjne w Europie.
W1906 ROKU Joris Karl Huysmans, jeden z najwybitniejszych ówczesnych pisarzy francuskich, opublikował książkę Tłumy w Lourdes. Pisarz byłzniesmaczony estetycznym kiczem panującym w pirenejskiej miejscowości, nie podobała mu się bazylika an i wystrój groty, drażniła ludowa pobożność, zbyt hałaśliwa i bezmyślna, gorszył się sposobem szybkiego odprawiania mszy przez kapłanów, denerwowali go mieszkańcy, wśród których zanikały dobre obyczaje, a panowałażądza zysku. �śZłoto rozbudziło chciwość, sprowadziło wyuzdanie”,zauważył, pisząc,że Lourdes �śwczoraj zrodzone rozwinęło się w niezdrowym środowisku naszego czasu i wydaje z siebie cuchnącą stęchliznę przemysłu, który je przygniata”.
Huysmans przerażony był warunkami sanitarnymi panującymi w Lourdes. Pisał, że woda włazienkach,gdzie kąpią chorych, �śprzemieniła się w ohydną ciecz, w rodzaj szarych pomyj, a czerwone bańki i białawe piany unoszą się na powierzchni o cynowym połysku, w którą nieustannie zanurzają chorych”.
�śNigdy nie drwiono sobie podobnie z higieny i z medycyny”, wyrwała mu się gorzka uwaga.
�śA jednak-zauważył- nikt się tu nie zaraża,
W szpitalu miejskim w Lourdes pisarz zetknął się z doświadczeniem - według niego -wręcz piekielnym. Jeszcze nigdy wżyciu nie widział tyle cierpienia nagromadzonego w jednym miejscu. Zarazem jednak-jak pisał-odkrył tam przedsmak nieba. �śW tym miejscu - stwierdził - ludzki egoizm zamienia się w miłosierdzie. I jest to wystarczające, żeby nazwać Lourdes miejscem cudów. Tu Ewangeliazamieniasięwcoś konkretnego i praktycznego”.
Pisarz opisał wiele niewytłumaczalnych uzdrowień z nieuleczalnych chorób, do jakich doszło w Lourdes. Największe wrażenie zrobiły na nim jednak cuda moralne, choć nie są one odnotowane w żadnych statystykach. Chodzi o wielu chorych, którzy nie odzyskali zdrowia, ale pogodzili się ze swym stanem, a nawet odnaleźli w nim wewnętrzny spokój, mogąc ofiarować doznawane cierpienia w intencji innych osób.
a choroba, jeżeli nawet nie jest uleczona, nie wzmaga się: i ten przywilej rozciąga się także na szpital, gdzie prawie nigdy nie umierają obłożnie chorzy, wyniszczeni przecież trudami podróży i przybywający na miejsce już niedalecy śmierci”.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych

DOWODY TAJEMNICY
Oblicza się, że od roku 1858 do 2011 wLourdes zanotowano ponad 7000 przypadków uzdrowień niewytłumaczalnych z naukowego punktu widzenia. Jednak tylko 68 z nich zostało przez władze kościelne zaaprobowane jako cuda. Żeby to nastąpiło, uzdrowienie powinno spełniać dwa warunki. Po pierwsze - musi być medycznie niewytłumaczalne, a rozwój choroby ma zostać trwale zahamowany. Stwierdzeniem tego faktu zajmują się lekarze z Biura Medycznego i Międzynarodowego Komitetu Medycznego wLourdes. Po drugie - zdarzenie musi doprowadzić uzdrowionego oraz świadków cudu do przekonania, że miało ono znaczenie duchowe ibyło wynikiem interwencji nadprzyrodzonej. Dopiero wtedy Kościół może oficjalnie uznać Boga za bezpośredniego sprawcę uzdrowienia, afakt ogłosić jako cudowny.
Międzynarodowa sława Lourdes wiąże się z objawieniami, jakich doświadczyła w tej miejscowości w roku 1858 uboga czternastoletnia wieśniaczka - Bernadetta Soubirous.
NAPIS POD FIGURĄ
MARYI: �śJestem
Niepokalane
Poczęcie”
ADORACJA
NAJŚWIĘTSZEGO
SAKRAMENTU
w grocie
Massabielle
wLourdes.
Od 11 lutego do 16 lipca w grocie Massabielle ukazywała jej się Matka Boża, która przekazywała dziewczynie orędzia będące wezwaniem do nawrócenia i pokuty. Podczas jednego z widzeń Maryja oświadczyła �śJestem Niepokalanym Poczęciem”, Bernadetta zaś zapamiętała to określenie, chociaż nie wiedziała nawet, co ono oznacza.
27 lutego 1858 roku doszło do pierwszego uzdrowienia w Lourdes. Podczas dziewiątego objawienia dziewczyna, kierując się wskazaniami Matki Bożej, odkryła w grocie źródło. Usłyszała wówczas: �śPijcie ze źródła iobmywajcie się wnim”. Tak właśnie od ponad pół wieku czynią chorzy z całego świata. Pierwszym, który doświadczył tego na sobie, był miejscowy kamieniarz Louis Bouriette, który od dwudziestu lat nie widział na prawe oko, wybite podczas wypadku wpracy. Gdy modlił się przed grotą Massabielle i przemył oko wodą ze źródła, odzyskał wzrok. Doktor Pierre Dozous, który od lat leczył robotnika, uznał to wydarzenie za cudowne.
Z czasem do Lourdes zaczęło przyjeżdżać tak wielu chorych, że konieczne stało się wybudowanie domów opieki, szpitali, hospicjów i hoteli. W pobliżu Groty Objawień powstał kompleks basenów wypełnianych źródlaną wodą, w których co roku zanurzają się setki tysięcy pielgrzymów z całego świata.
W 1884 roku powołano do życia Biuro Medyczne w Lourdes, którego pierwszym dyrektorem został profesor medycyny Georges Fernand Dunot de Saint-Maclou.
FORTECA W LOURDES przez niemal tysiąc lat pozostała niezdobyta przez żadne wojska.
PROCESJA Z CHORYMI
na wózkach inwalidzkich nad rzeką Gave de Pau przed bazyliką w Lourdes.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
4�
KOLEJKA
PIELGRZYMÓW
do ujęcia wody źródlanej zMassabielle i do basenów leczniczych.
Powstanie tej lekarskiej organizacji było odpowiedzią na zarzuty liberalnej i antyklery-kalnej prasy francuskiej, która oskarżała Kościół o hochsztaplerstwo. Od początku istnienia do dziś w pracach Biura mogą brać udział i uczestniczyć w badaniach chorych wszyscy lekarze, niezależnie od narodowości czy wyznania. W 1925 roku utworzyli oni nawet Międzynarodowe Stowarzyszenie Medyczne z Lourdes, w ramach którego dzielą się swoim doświadczeniem.
Drugi dyrektor Biura Medycznego doktor Gustave Boissarie, kierujący nim wiatach 1892-1917, bardzo zaostrzył kryteria potwierdzające autentyczność uzdrowień w Lourdes. Od tej pory każdy chory, który chce zgłosić, że został cudownie uleczony, musi poddać się dwóm badaniom ankietowym. Pierwsza ankieta - medyczna - przeprowadzana jest przez lekarza, który bada pacjenta, konsultuje się zlekarzem prowadzącym chorego oraz gromadzi wszystkie istniejące dokumenty medyczne na jego temat. Kolejne czynności odłożone zostają na następne lata. Co roku przeprowadza się badania porównawcze uzdrowionego, sprawdzając, czy poprawa jego zdrowia ma charak-
ter trwały. Dopiero po dłuższym czasie zebrana dokumentacja może być przedstawiona Międzynarodowemu Komitetowi Medycznemu, złożonemu zdwudziestu wybitnych specjalistów, który dokonuje końcowej ekspertyzy przypadku.
W 2009 roku szefem Biura Medycznego w Lourdes został pierwszy w historii lekarz pochodzący spoza Francji, fest nim doktor Alessandro de Franciscis - wioski pediatra z Neapolu, który specjalizował się w epidemiologii na uniwersytecie Flarvarda w USA. W wywiadzie dla dziennika �śII Giornale” powiedział: �śMyślę, że jestem najbardziej komicznym lekarzem na kuli ziemskiej. Ludzie przychodzą do mnie nie dlatego, że czują się źle, ale żeby mi powiedzieć, że wyzdrowieli. W Biurze rozmawiamy o medycynie, anie owierze czy filozofii. Każdy lekarz, nawet jeśli jest ateistą, może zapoznać się zkartą
choroby i wyrazić swoją opinię odnośnie danego przypadku. Orzeczenia wydawane są zaś jak najbardziej kolektywnie. Postępuję tak jak doktor House: wysłuchuję różnych diagnoz i wyciągam wnioski”.
Jego poprzednik, doktor Patrick Theillier, stojący na czele Biura wiatach 1998-2008, opowiadał, że byl świadkiem wielu cudów, które nigdy nie stały się przedmiotem oficjalnego dochodzenia: �śOstatecznie te uzdrowienia, które zostały uznane za cudowne, są tylko próbkami, wzorami, prototypami wszystkich innych nieuznanych”. Spróbujmy przyjrzeć się jednak kilku takim �śprototypowym” przypadkom.
Ósme miejsce na liście uznanych przez Kościół cudów zajmuje historia Pietera de Ruddera, belgijskiego drwala z jabbeke we Flandrii, któremu 16 lutego 1867 roku spadające drzewo zmiażdżyło lewą nogę. Nastąpiło całkowite złamanie kości piszczelowej i strzałkowej, które nie zrosło się przez kolejnych osiem lat. Wyrwa między rozłączonymi kośćmi wynosiła aż sześć centymetrów. Dla mężczyzny był to okres wielkich cierpień, gdyż przez ten czas rana stale ropiała. Lekarze, by zapobiec tym mękom, wielokrotnie proponowali Rudderowi amputowanie kończyny, on jednak zdecydowanie to odrzucał.
Drwal, który słyszał o cudownych uzdrowieniach w Lourdes, chciał wybrać się w Pireneje, ale nie miał na to środków. W tym czasie jednak w jego rodzinnej Flandrii, wOostakker pod Gandawą, wybudowano kopię groty Massabielle, by oddawać tam cześć Matce Bożej Niepokalanej. Chory postanowił więc udać się tam i modlić o cud. 5 kwietnia 1875 roku odwiedził hrabinę du Bus, żonę swego pracodawcy, prosząc ją o pieniądze ?
CUDOWNE ŹRÓDŁO bijące w grocie Massabielle.
NA NASTĘPNYCH STRONACH:
nocne procesje światła-znak rozpoznawczy Lourdes.
163
PIETER DE RUDDER
i jego nogi. Nazdjęciach widoczna jest różnica między prawą i lewą kończyną oraz wyraźny ślad po zrośnięciu podwójnego złamania.
na podróż. Tego samego dnia zanotowała ona wswym dzienniczku: �śDe Rudder odwiną! bandaże nasiąknięte ropą i krwią, czuć było nieznośny fetor. Oba końce złamanych kości wyraźnie wystawały zrań”.
7 kwietnia 1875 roku poruszający się o kulach inwalida dotarł w towarzystwie żony do Oostakker. Stanął przed figurą Najświętszej Maryi Panny, po czym poprosił o wybaczenie swoich grzechów iozdrowie dla siebie. Później wydarzenia potoczyły się błyskawicznie, jak świadczy najstarsza zachowana relacja: �śNatychmiast poczuł wswoim ciele coś, co nazwał «rodzajem rewolucji*. Nie zdając sobie jeszcze sprawy ztego, co się wydarzyło, rzucił kule, zaczął biec i upadł na kolana (rzecz dla niego niemożliwa już od ośmiu lat) przed obrazem Niepokalanej. Dopiero słysząc krzyki żony, uświadomił sobie, że został wjednej chwili icałkowicie uzdrowiony”.
Potwierdziły to późniejsze badania lekarskie. Pierwsze orzeczenie, sporządzone zaledwie parę godzin po wizycie w Oostakker, brzmiało następująco: �śNoga i stopa, bardzo spuchnięte, przyjęły nagle normalne rozmiary, zwężając się tak, iż płótno ibandaże same się zsunęły. Dwie rany zgorzelinowe wygoiły się. A przede wszystkim kości piszczelowa istrzałkowa połączyły się, mimo odległości, jaka je dzieliła. Spoina wydaje się całkowita, tak iż obie nogi na nowo mają tę samą długość”.
W ciągu kilku chwil pojawiło się więc nagle sześć centymetrów struktury kostnej, dzięki czemu dokonało się idealne zrośnięcie złamanej kończyny. Nastąpiła samoistna rekonstrukcja kości, nerwów, mięśni i skóry. Dla kolejnych lekarzy badających
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
belgijskiego drwala (doktorzy Le Bee, Affenaer, Van Hoestenbergke, RoyeriDescharaps) było to zjawisko zaprzeczające prawom natury icałej dostępnej im wiedzy medycznej.
Pieter de Rudder zmari 23 lata później - 22 marca 1898 roku - wwieku 76 lat. Rok po śmierci dokonano jego ekshumacji, by zbadać kości obydwu nóg. Dopiero wyniki tej sekcji zwłok spowodowały, iż Kościół zdecydował się uznać uzdrowienie Belga za cud. Doktor Georges Bertrin, który wnikliwie przestudiował całą dokumentację medyczną na ten temat, stwierdził: �śZrobione podczas autopsji zdjęcia kości nóg pokazują jasno, że lewa noga jest tak samo długa jak prawa. A jednocześnie na lewej nodze pozostał wyraźny ślad podwójnego złamania. Tak jakby Niewidzialny Chirurg chciał pozostawić ślad swojej operacji”. Ślad ten można oglądać do dziś, ponieważ wBiurze Medycznym wLourdes eksponowane są odlewy z brązu obu nóg Pietera de Ruddera.
MODLITWA I PROŚBA
0 uzdrowienie towarzyszą pielgrzymom przybywającym do Lourdes
1 dotykającym ściany groty Massabielle.
DOWODY TAJEMNICY pp Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
Po swej śmierci drwal z Flandrii stal się bohaterem jeszcze jednego wydarzenia. W styczniu 1919 roku Stowarzyszenie Lekarzy w Mediolanie zorganizowało publiczną debatę na temat tego, czy w Lourdes dochodzi do rzeczywistych, niewytłumaczalnych naukowo uzdrowień. Część świata medycznego nie potrafiła bowiem pogodzić się z taką możliwością, ich adwersarzem podczas dyskusji został o. Agostino Gemelli - znany włoski lekarz, który po nawróceniu na katolicyzm został mnichem franciszkańskim. Przypadkiem, który roztrząsano podczas owego publicznego pojedynku, byl właśnie casus Pietera de Ruddera. Okazało się, że nikt nie jest wstanie, pozostając na gruncie nauk medycznych, wyjaśnić przyczyn jego nagłego uzdrowienia.
Głośnym echem w Europie odbiła się też historia dwóch kobiet - Marie Lebranchu i Marie

Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych

DOWODY TAJEMNICY
Lemarchand - które razem przybyły do Lourdes w Pielgrzymce Narodowej z Paryża i zostały uzdrowione w odstępie jednego dnia: 20 i 21 sierpnia 1892 roku. Obie cierpiały też na tę samą chorobę - znajdowały się w ostatnim stadium gruźlicy płuc. Ich przypadek został nagłośniony przez znanego pisarza francuskiego Emila Zolę, który odwiedził sanktuarium, gdyż zbierał materiały do swej nowej książki Lourdes.
W odróżnieniu od wspomnianego już Alexisa Carrela, który przybył do pirenejskiej miejscowości, by poszukiwać prawdy, Zola przyjechał zgotowym założeniem, by zdemaskować �świelkie oszustwo, którego wLourdes dopuszcza się katolicki kler". Choć pisarz był świadkiem uzdrowienia obu kobiet, to jednak w swej książce napisał, że zmarły one na gruźlicę wkrótce po pielgrzymce, przy czym jedna z nich (Marie Lebranchu) miała skonać w pociągu w drodze powrotnej z Lourdes do Paryża. W rzeczywistości przeżyła ona w doskonałym stanie zdrowia aż 28 lat izmarła dopiero w 1920 roku. Druga zkobiet, Marie Lemarchand, po swym cudownym uzdrowieniu wyszła za mąż i urodziła ośmioro dzieci.
Inny znamienny przykład - numer 63 na liście cudów wLourdes - dotyczy Vittorio Michelego, włoskiego myśliwego z okolic Trydentu. W 1962 roku ten 22-letni młodzieniec trafił do szpitala w Weronie, gdyż uskarżał się na straszliwe bóle w biodrze. Diagnoza, którą usłyszał, brzmiała jak wyrok śmierci: nowotwór złośliwy. Okazało się, że rak zniszczył mu niemal całkowicie kość biodrową.
1 czerwca 1963 roku Micheli pojechał z pielgrzymką do Lourdes. Tam wykąpał się w źródlanej wodzie zgroty Massabielle, ale nie odczul żadnej poprawy. Po powrocie do Włoch udał się do szpitala wojskowego, by zrobić zdjęcia rentgenowskie chorego biodra. Na początku lekarze byli przekonani, że doszło do pomyłki i zamiany zdjęć, gdyż na kliszach nie było śladów raka. Kolejne badania potwierdziły odbudowę tkanki kostnej. Fakt ten uznano za cudowny dopiero 26 maja 1976 roku - po trzynastu latach obserwacji.
Ostatnie uznane przez Kościół cudowne uzdrowienie w Lourdes - figurujące pod numerem 68 - zostało ogłoszone 27 marca 2011 roku przez biskupa diecezji Angers Emmanuela Delmasa, który sam jest z wykształcenia lekarzem. Przypadek dotyczy Francuza Serge’aFrangois, uzdrowionego 12 kwietnia 2002 roku z paraliżu lewej nogi.
Lourdes jest miejscem wyjątkowym, gdyż to jedyne sanktuarium katolickie na święcie, przy którym działa wyspecjalizowane Biuro Medyczne badające przypadki niewytłumaczalnych powrotów do zdrowia. W innych ważnych centrach pielgrzymkowych nie istnieją tego typu komisje lekarskie, choć i tam nie brakuje zgłoszeń o cudownych uzdrowieniach. Jednym ztakich miejsc jest Jasna Góra, gdzie ojcowie paulini zebrali informacje o 1400 tego typu przypadkach.
VITTORIO MICHELI został wyleczony wLourdes w niewytłumaczalny dla medycyny sposób w 1963 r.
O. AGOSTINO GEMELLI, lekarz a zarazem franciszkanin, zwyciężył
w 1919 r. w naukowej debacie na temat autentyczności uzdrowień w Lourdes.
ZDJĘCIE
RENTGENOWSKIE
przedstawiające
biodro Vittorio
Michelego,
na którym
niemaśladu
nowotworu
złośliwego.
STWARDNIENIE ROZSIANE ZNIKA W JEDNE] CHWILI
Gdyby nie paulin o. Melchior Królik, dokumentacja dotycząca nadzwyczajnego uzdrowienia z 1979 roku zostałaby przejęta przez Służbę Bezpieczeństwa.
Dzięki przezornemu opiekunowi jasnogórskiego archiwum udało się zdobyć �śOpis choroby Janiny Lach z Lodzi na podstawie kart informacyjnych”.
To jeden z najlepiej udokumentowanych w Polsce zbiorów akt medycznych poświadczających uzdrowienie, dla którego lekarze nie znajdują wytłumaczenia.
KARTA
INFORMACYJNA
leczenia szpitalnego Janiny Lach z rozpoznaniem choroby.
Łóói . , �ś�śi. ii? 5 f ] [
1604/75 11« /
N FORMACYJNA [h
V.
aiilrts ___

ebro-ej:inali® iĄ.sątzi .... x 1.
frl wo a w /-/.
L . li-j.tt/S.OOO Im- . iw
X -5, L~ 2-5, po iii om
-zu .hea. ztaiaiu w ątro-
chlorltdvY.-lQd m&q/X,
*ćb.a..^h.om2u. ......

Bohaterka tego wydarzenia [anina Lach urodziła sif w 1950 roku. Wychowywały ją babcie, które od dziecka wpoiły jej miłość do Matki Bożej. W wieku 19 lat dziewczyna wyszła za mąż, ale dwa tygodnie po ślubie doznała pierwszego ataku choroby -padła bez przytomności i straciła władzę w rękach oraz nogach. Z łódzkiego szpitala im. Babińskiego wyszła o kulach. Długa wędrówka po gabinetach lekarskich przynosiła kolejne diagnozy: organiczne uszkodzenia mózgu i rdzenia kręgowego oraz niedowład kończyn.
14 czerwca 1976 roku 26-letnia kobieta otrzymała orzeczenie o inwalidztwie I grupy z prawem do opieki przez drugą osobę. Cierpiała w tym czasie na bezwład obu nóg, na prawej kończynie nosiła dwuszynowy aparat ortopedyczny i poruszała się o kulach. Na ponad 60 stronach dokumentacji medycznej lekarze stwierdzali nieuleczalną chorobę -stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex). Diagnoza była bezlitosna: kalectwo jest nie tylko trwałe, lecz także postępujące. Chorej groził całkowity paraliż iślepota. Na dodatek opuścił ją mąż, zostawiając samą z dwójką dzieci. Nie widząc dla siebie żadnej nadziei, kobieta zaczęła modlić się do Maryi. Dla dzieci prosiła o opiekę, dla siebie - o śmierć.
POLSKA
Częstochowa
OBRAZ MATKI BOŻEJ
na Jasnej Górze przyciąga każdego roku ok. 3-4 milionów pielgrzymów z całego świata.
171
ir
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
JANINA LACH zachorowała ciężko jeszcze jako młoda kobieta.
KULE
INWALIDZKIE
pozostawione przez Janinę Lach po cudownym uzdrowieniu na Jasnej Górze.
27 stycznia 1979 roku miała dziwny sen. Przyśniło jej się, że znajduje się w wielkim kościele. Choć nigdy nie była na jasnej Górze, wiedziała, źe to kościół w Częstochowie. W kaplicy zobaczyła Matkę Bożą, która powiedziała do niej: �śA ty przybądź do mnie na Jasną Górę. Tu otrzymasz łaski”. Potem usłyszała grzmoty, ujrzała błyskawice, aprzed jej oczami pojawił się obraz Matki Bożej Częstochowskiej. Janina obudziła się. Była godzina czwarta nad ranem.
Skoro nastał świt, kobieta poszła do kościoła, gdzie wyspowiadała się iprzyjęta komunię. Potem zabrała swoją siedmioletnią córkę Ewę i pociągiem pojechały z i.odzi do Częstochowy. Na miejscu miała wrażenie, jakby już była wtym mieście. Prowadzące do klasztoru aleje i wnętrze świątyni wyglądały dokładnie tak samo, jak w jej śnie.
Zaczęła się msza. Oddajmy głos Janinie Lach: �śStanęłam wKaplicy Cudownego Obrazu, nie wiedząc, co ze mną będzie. A to tak szybko się stało. Zajaśniało, zabłyszczało przed Cudownym Obrazem... Matka Najświętsza jakby żywa wObrazie przyzywała mnie do siebie: «Chodź do mnie, chodź do mnie, jeszcze...®. I odziwo, stanęłam na własnych nogach, których przez pięć lat nie czułam, na których nie stałam. Nie można tego określić słowami wdzięczności, to jest wewnętrzna, duchowa wdzięczność”. Była godzina 12.10.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
Świadkami zdarzenia było wielu pielgrzymów, wśród nich Wanda Kilnar zGłuchotaz, która zeznała: �śZauważyłam młodą kobietę wchodzącą o kulach - wydawało mi się, że wlokła nogami z trudem. Zrobiło mi się jej żal, współczułam jej bardzo, tym bardziej że obok niej szła (...) mała dziewczynka (...). Wtedy też serdecznie pomodliłam się do Matki Bożej za nią. (...) Byłam świadkiem upuszczenia kul przez tę panią”.
�śNagle upadły jej kule, najpierw jedna, a za moment druga, nie robiąc szczególnego hałasu” - relacjonowała siostra Janina Rafaela Marek ze Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny. Gdyby nie ta właśnie zakonnica, to najprawdopodobniej kobieta wróciłaby do domu, nie informując nawet paulinów z Jasnej Góry o całym wydarzeniu. Siostra zaprowadziła Janinę do zakrystii i powiadomiła o wszystkim byłego przeora o. Jerzego Tomzińskiego, który przed chwilą był celebransem podczas mszy.
Po powrocie z Częstochowy, już bez kul i aparatu ortopedycznego, Janina Lach udała się na badania kontrolne. Potwierdziły one powrót do pełnego zdrowia i odzyskanie całkowitej sprawności nóg. �śMój lekarz mi nie wierzył - wspomina kobieta. - Myślał, że mam siostrę bliźniaczkę. Nie chciał wierzyć w cud”.
MATKA Z CÓRKĄ.
Ewa była świadkiem uzdrowieniaJaniny Lach wjasnogórskiej kaplicy.
UZDROWIONA KOBIETA wielokrotnie brała potem udział w pielgrzymkach do Częstochowy.
JANINA LACH
jako pątniczka
natrasie
Warszawskiej
Pielgrzymki
Pieszej.



wT.
ZAPIS W KRONICE JASNOGÓRSKIEJ, potwierdzający drugie
niewytłumaczalne
uzdrowienie
kobiety
w częstochowskim sanktuarium w 2005r-
1
Uzdrowienie było jednak kompletne, co potwierdzili neurolodzy ze Szpitala Bielańskiego w Warszawie, którzy 2 marca 1979 roku wydali orzeczenie na temat stanu jej zdrowia.
Opiekun jasnogórskiego archiwum 0. Melchior Królik postanowił zgromadzić dokumentację medyczną chorej. Fotokopie dokumentów jej leczenia szpitalnego zdobył w ostatniej chwili, gdyż wkrótce potem komunistyczna Służba Bezpieczeństwa nakazała utajnienie całej kartoteki [aniny Lach. W następnych miesiącach SB robiła wszystko, by zapobiec rozpowszechnianiu informacji na temat jasnogórskiego cudu. Kobieta była nachodzona przez funkcjonariuszy bezpieki, którzy straszyli ją aresztem, nakazywali milczenie, a za współpracę obiecywali pobyt w milicyjnym sanatorium. Uzdrowiona zawsze im jednak odmawiała. Rozgłaszali więc plotki, że wcale nie była chora, tylko udawała.
Esbecy wzywali również na przesłuchania ks. Alfreda Mikołajewskiego, proboszcza parafii św. Józefa w Lodzi, do której należała kobieta. Namawiano go do �śzłożenia oświadczenia, że cała ta historia uzdrowienia jest sfałszowana, że nie była janina Lach faktycznie kaleką, tylko symulowała chorobę”. Kapłan jednak znał dobrze swą parafiankę i stanowczo odmówił poświadczania nieprawdy.
UKnoMKil125
'"ra.*) KOMISJA LEKARSKA DO SPRAW INWALIDZTWA i zatrudnienia
U rJnM
wmc
Nr
w
w
DRZE�ŹZi4l_
ra i
/W
Dnia
li/s ,
E
tsamcstnó..........w ;
�ó '�
........na posiedzeniu w dniu
Wojewódzka *) Komisja Lekarska do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia w oparciu o obowiązującę/przepisy

POSTANAWIA:
brak jest podstaw prawnych do zaltczyiia �ópbyvyri.t^aj^i) "tło jednej z grup inwalidów.

y waie.a(Kę) za inwalidę i zaliczyć do ...*.. grupy inwalidów z ogólnego stanu zdrowia
Obywatela'kę) do ................... gnipy inwalidów w związku z wypadkiem przy pracy �" wypadkiem
do pracy lub z pracy �" "wypadkiem w szczególnych okolicznościach �" wypadkiem w zatrudnieniu^�" -ci*rn w służbie wojskowej �" chorobą zawodową*).
inwalidztwo pozostaje �" nie pozostaje *}*$ ze służbą w ...... * "
inwalidztwo istnieje od ... ......... /ni . i w czasie zatrudnienia uległo �" me u\e/o*)M
u pogorszeniu. ^ , 6/9 �Ź Ć J L-
jest trwale ~L czasowe*). Termin badania kontrolnego .....~...*.... 5
u. przeciwwskazania do zatrudnienia ' jr
określić.
~ rzeczeme KI Z
W kolejnych latach kobieta wielokrotnie uczestniczyła w Warszawskiej Pielgrzymce Pieszej. W ciągu dziewięciu dni pokonywała wówczas na własnych nogach trasę odlugo-ści niemal 250 kilometrów z Warszawy do Częstochowy. W 2001 roku, po 27 latach rozłąki, wrócił do niej skruszony mąż. janina przebaczyła mu i małżonkowie znów zamieszkali razem.
]ej perypetie zdrowotne nie skończyły się jednak. W marcu 2005 roku miaia wypadek samochodowy. Auto zostało zmiażdżone, a ona sama doznała ciężkiego urazu głowy i straciła wzrok. Diagnoza okulistów była jednoznaczna: przerwanie nerwu wzrokowego. Kobieta otrzymała nawet legitymację osoby niewidomej. Do końca życia miała nic nie widzieć.
15 lipca 2005 roku janina Lach przyjechała do Częstochowy. Za rękę prowadziła ją córka Ewa - ta sama, zktórą 26 lat wcześniej po raz pierwszy przybyła do jasnogórskiego sanktuarium. Tak jak wówczas, tak i teraz przyszły modlić się przed obliczem Matki Bożej. �śUklękłam, powiał wiaterek i zobaczyłam Cudowny Obraz”, wspomina janina Lach. W jednym momencie, po kilku miesiącach ślepoty, w niewytłumaczalny dla medycyny sposób, odzyskała wzrok.
ORZECZENIE O INWALIDZTWIE
Janiny Lach wystawione w czerwcu 1978 r.

TTfr^f!
J&aTLLti&i AtvtOLo. JaciMa-tu cftO l' d ' PnSĆ Jo oińtitż S&fo $** rum Q^aJdxnt C cwFBuhYtA ftomiiu cbvM\^st
�śh a //� /nr)i A, d/Jb mJL %A~. %53 MuhOC tiM
14 {fiLAW ^riTTULTH nj fjpnLdJhiW
U-L7n
«wul4 ep-e a

7ŁJLJ
^Epi JPW
in S�«p!
DOWODY Ofl ŚWIĘTYCH 08C0WR0IE
MODLITWA ŁAMIĄCA PRAWA NATURY
ROZDZIAŁ 5
Rzym
Modlitwa łamiąca prawa natury
Najbardziej niezwykłą komisję lekarską na świecie otacza aura tajemniczości. Być może dlatego, że zajmuje się ona cudami. Przynależność do tego grona oznacza zawodowy prestiż i nobilitację, choć jej członkowie wolą pozostać anonimowi. Łącznie jest ich około osiemdziesięciu.
Są to zazwyczaj profesorowie medycyny, dziekani wydziałów uniwersyteckich i ordynatorzy szpitali. Reprezentują różne specjalności: chirurgię, okulistykę, hematologię, epidemiologię, toksykologię, kardiologię, onkologię, immunologię i inne.
W większości są Włochami.
PLAC PIUSA XIIW RZYMIE. W kamienicy oznaczonej numerem 10 znajduje się siedziba watykańskiej kongregacji, którą amerykański dziennikarz Kenneth L. Woodward nazwał �śfabryką świętych”.
PAPIEŻ SYKSTUS V powołał w 1588 r. Kongregację Obrzędów, która zajmowała się m.in. procesami kanonizacyjnymi.
PAPIEŻ URBAN VIII
ustalił w 1625 r. procedury beatyfikacji i kanonizacji.
Kilka razy w miesiącu siedmiu z nich zjawia się na placu Piusa XII w Rzymie, wchodzą do bramy oznaczonej numerem 10 iwjeżdżają windą na trzecie piętro. W sali konferencyjnej na końcu korytarza zbierają się na wspólne posiedzenia. Ich personalia pozostają ukryte przed opinią publiczną. Znane jest tylko nazwisko przewodniczącego owego gremium. Obecnie to profesor Patrizio Polisca z rzymskiego uniwersytetu Tor Vergata - osobisty lekarz Benedykta XVI.
Tworzą oni Komisję Lekarską (Consulta Medica) działającą przy Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Początki tej watykańskiej dykasterii sięgają roku 1588, gdy papież Sykstus V powołał Kongregację Obrzędów, zajmującą się m.in. przeprowadzaniem procesów beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych, dzięki którym Kościół wynosił na ołtarze nowych błogosławionych i świętych. W 1969 roku Paweł VI postanowił podzielić Kongregację Spraw Kanonizacyjnych na dwie odrębne instytucje. W ten sposób
181
%W
powstały Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów oraz Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych.
Zgodnie z tradycją apostolską i nauką katolicką, Kościół składa się z trzech części. Ci, którzy przebywają na ziemi, tworzą Kościół pielgrzymujący; ci wczyśócu - Kościół pokutujący, ci zaś w niebie - Kościół triumfujący. Osoby przynależące do tych grup mogą się za siebie nawzajem modlić i wstawiać za sobą w prośbach skierowanych do Boga. Największą moc mają modły świętych, czyli tych, którzy po śmierci znaleźli się w Królestwie Niebieskim, ponieważ przebywają najbliżej Boga. jest to prawda wiary chrześcijańskiej, nazywana obcowaniem świętych ( sanctorum) i obecna
w Credo - najstarszym apostolskim wyznaniu wiary.
Świętym nie oddawano czci. Adoracja i uwielbienie należały się samemu tylko
PAPIEŻ
BENEDYKTXIV stworzył obowiązujący do dziś system kanonizacji.
PAPIEŻ PAWEŁ VI
powołał
wi969r.odrębną
Kongregację
Spraw
Kanonizacyjnych.
Bogu. Do nich się nie modlono, lecz proszono ich o wstawiennictwo i modlitwy do
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
PISMA JANA KAZIMIERZA, króla Polski, do papieża w sprawie kanonizacji Stanisława Kostki, trafiały do Kongregacji Obrzędów.
Najwyższego. Dlatego też wróżnych litaniach do świętych powtarza! się zwrot �śmódl się za nami”, anie �śzmiłuj się nad nami”.
Na przestrzeni wieków Kościół wypracował określone sposoby rozeznawania, które osoby rzeczywiście znajdują się wśród zbawionych wniebie imogą nas szczególnie wspierać swoimi modlitwami. W roku 1234 Grzegorz IX wydal zbiór dekretów papieskich zwany Dekretaliami, w których określał procedury prowadzenia procesów kanonizacyjnych. Ustalił zasadę, że warunkiem koniecznym wyniesienia na ołtarze jest udowodnienie cnót chrześcijańskich w stopniu heroicznym oraz stwierdzenie autentycznego cudu. Ani same cnoty, ani same cuda nie wystarczały do ogłoszenia kogoś świętym. Potrzebne było i jedno, i drugie.
Z czasem procedur}1 kanonizacyjne przybrały formę procesu sądowego. Życiorys kandydata na ołtarze stał się przedmiotem drobiazgowego dochodzenia prowadzonego najczęściej przez ludzi, którzy nie znali go osobiście. Także cuda były poddawane skrupulatnym badaniom. Główną rolę w owych procesach zaczęli odgrywać prawnicy, zwłaszcza zaś przedstawiciele prawa kanonicznego.
W 1740 roku jeden z najwybitniejszych kanonistów w dziejach Kościoła, kardynał Prospera Lambertini, został papieżem i przyjął imię Benedykta XIV. Napisane przez niego pięciotomowe dzieło O beatyfikacji slug Bożych i kanonizacji błogosławionych (De servorum Dei beatificatione et beatorum canonizarione) stało się podstawą orzekania świętości, która obowiązuje w Kościele katolickim do dnia dzisiejszego.
Benedykt XIV, nazywany przez Monteskiusza �śpapieżem uczonych”, był jednym z największych intelektualistów na tronie Piotrowym. Zasłynął m.in. dzięki temu, że wykreślił z indeksu dzieł zakazanych prace Kopernika i Galileusza. On też ustalił siedem kryteriów zdrowego rozsądku odnoszących się do stwierdzania cudów, szczególnie w przypadku uzdrowień. Po pierwsze: musiało chodzić o chorobę poważnie rokującą. Po drugie: diagnoza musiała być pewna. Po trzecie: miała to być choroba organiczna. Po czwarte: żadna terapia nie mogła uzasadnić wyzdrowienia. Po piąte: wyzdrowienie musiało nastąpić wsposób natychmiastowy, nieoczekiwany i niespodziewany. Po szóste: musiało być całkowite. Po siódme: uzdrowienie powinno być trwałe.
Benedykt XIV ustalił, że po to, aby ogłosić kandydata na ołtarze błogosławionym, wymagane są dwa cuda za jego wstawiennictwem, aby natomiast dokonać oficjalnego uznania jego świętości, potrzebne są jeszcze dwa kolejne cuda.
W1917 roku procedury' kanonizacyjne włączone zostały do Kodeksu prawa kanonicznego. Dwa lata później angielski duchowny ks. Canon Macken tak charakteryzował sposób orzekania świętości przez Stolicę Apostolską: �śW procesie kanonizacyjnym wszystko jest zredukowane do nauk ścisłych. Procedur) prawne narodów cywilizowanych są
o
* u u m.
?> 'fix..-
C*)K/!rtU.PA
? ^v>
c
-.6' ,^. ^
1 ffnvmj ijjt '2
S&au>jjl,. tu/l
} a j ?aL^cx . ?.> * U ftltynuć $DuvX. 4 &W^j
. V A’TnaLvl
Z f%UĆĄ
cum s.irf 1U.ceiIc Jit daj .13/4 eA @rd ctunuh>ras%>mnu t .'J.łt /
. ?*' P �ó <* **T iSA.T. ,.. ."-> ^ ^ «*<' «...«..�ś Srf-W/Ł.r’ c
*- ^mnf ttujJ % hćUcijuj
ŚP)LiL^a.ti4 ov / aflui ^Eb wjl tul iltSO (fiu. hóc T&ó&fuuum &0.171 flCansf �óe9zfdnSt/* �Ś
// ^ ^ / '>* �śr ,
JO * /7 (/ ^ t /� ,__-
^ jhLTUJUU CĄ^KI^IjU OLpAVllU ĆUAW CxMjC(/}t^2tCiLTll/óaVt
ąSJL

tydbuM cant d-frrfxn. AjćĆljfjLti Tlc7łu n^TruLó oAcóT^ffchtimu j ĄpntcUfu-w ^^zufjattam C^y-Cm. nam iu, cam Có&iń % '(JLtttcAł.
fan ii1 nrca jhmunłL^ (]ilam hic on J Krn % ^a^i/uAtt j$r
’70 cutzl/i)>CJ c* W-CTcfah^rtttj ĄctółifLJ
facoct Jii*; fawun O^tTCuw^ e/i-c a &uvuLy(.* fcjfóu ~$rb cum fort a(jch tyr^unA
W' o e+' r fi O _ _ _ ^
'nv <4*ifu UjLTiójłMinjL'
4f7n>Ą
eA^f&irordJ-nJt/W- ^
C9u
/yijMuavu Knu Tl^
A Tnibi ^iuv (J3)cjyv}J,

'Le/nowm firroudu
ól/miJL^^,
y&ro
>,
Cjnc
nttlsi
i
w dużej mierze oparte na ustalonych metodach Kościoła. Ale nigdzie indziej nie znajdziemy tego samego surowego porządku i ścisłej dyscypliny, które praktykuje się w tych badaniach. Na każdym etapie przestrzega się największej troski i dokładności i patrząc na tę sprawę z czysto ludzkiego punktu widzenia, trzeba przyznać, że jeśli istnieje jakakolwiek instytucja, jakakolwiek znana metoda dochodzenia będąca wstanie dotrzeć do
PRZESYŁKI
POCZTOWE
trafiające do
Kongregacji
z całego świata
zawierają
szczegółowe
dossier na temat kandydatów na ołtarze.
ARCHIWA
KONGREGACJI
kryją
dokumentację procesów beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych z kilku ostatnich stuleci.
pełnego poznania prawdy, to spokojna, przemyślana procedura Kościoła jest wybitnie uprawniona do tego wyróżnienia. Nadrzędnym celem całego dochodzenia jest uniknięcie możliwości błędu lub oszustwa i dopilnowanie, by prawda zaświeciła w całym swym blasku ichwale”.
22 października 1948 roku, za pontyfikatu Piusa XII, powołana została do życia wspomniana już Komisja Lekarska (Consults Medica), do której zaproszono najwybitniejszych przedstawicieli nauk medycznych we Włoszech, (ej zadaniem stało się wydawanie oficjalnych orzeczeń w sprawie konkretnych przypadków uzdrowień związanych z procesami beatyfikacyjnymi lub kanonizacyjnymi.
W1983 roku fan Paweł II zreformował Kodeks prawa kanonicznego iuprościl procedury procesów kanonizacyjnych. Od tej pory do uznania kogoś błogosławionym wymagany jest tylko jeden cud, ado ogłoszenia świętym potrzebny jest kolejny.
PIERLUSZR HinDUSKR ŚUJIĘTH
THOMAS ABRAHAM przyszedł na świat i października 1936 roku w rodzinie chrześcijańskiej w Indiach. Urodziłsię z dwiema stopami końsko-szpotawymi (equ/novarusadductussup/natus), czyli wrodzoną wadą kończyn, polegającą na utrwalonym zgięciu podeszwowym stóp. Chłopiec był badany przez wielu lekarzy, którzy orzekli, że nie ma najmniejszych szans na wyleczenie tej choroby bez operacji.
27 stycznia 1947 rodzina Thomasa Abrahama zorganizowała pielgrzymkę do grobu siostry Alfonsy od Niepokalanego Poczęcia. Ta hinduska klaryska była wierną Syromalabarskiego Kościoła katolickiego i zmarła w opinii świętości 28 lipca 1946 roku w wieku 36 lat. Rodzice chorego chłopca przybyli nad mogiłę zmarłej pół roku wcześniej zakonnicy, by prosić ją o wstawiennictwo i pomoc w uzdrowieniu syna. Niespodziewana interwencja nastąpiła wkrótce -w nocy z 29 na 30 stycznia 1947 roku deformacja samoistnie minęła, a nogi stały się całkowicie zdrowe.
Consulta Medica orzekła,że uzdrowienie, które nastąpiło bez podejmowania jakiejkolwiek terapii, było nagłe, całkowite, trwałe i niewytłumaczalne naukowo. Przypadek ten posłużył jako cud, dzięki któremu Jan Paweł II mógł8 lutego 1986 roku beatyfikować klaryskę. Aktu kanonizacji dokonał natomiast 12 października 2008 roku Benedykt XVI. Siostra Alfonsa stała się pierwszą hinduską świętą w dziejach Kościoła. Do jej grobu pielgrzymują do dziś, modląc się o wstawiennictwo, nie tylko wyznawcy chrześcijaństwa, lecz także islamu i hinduizmu.
AfTlERYKRnKR UZDROUJIOHR UJ KRRKQLUIE
14 MAJA 1992 roku lekarze obecni na posiedzeniu Consulta Medica przy Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych jednogłośnie uznali, że uleczenie Amerykanki Maureen Digan jest niewytłumaczalne w świetle wiedzy medycznej. Orzeczenie to umożliwiło beatyfikację siostry Faustyny Kowalskiej. O tym, jak doszło do tego wydarzenia, opowiada sama zainteresowana:
�śW wieku 15 lat nabawiłam się choroby zwanej lymphedema.
Między piętnastym a dwudziestym rokiem życia przeszłam 50 operacji i zabiegów.
Przez 1 o lat powracałam w kółko do szpitala. Hospitalizacje trwały od jednego tygodnia do 12 miesięcy. Mając lat 19, przeszłam operację kręgosłupa i przez dwa lata cierpiałam na paraliż od bioder w dół. Kiedy miałam 20 lat, przeprowadzono pierwszą amputację. Choroba w resztce nogi stała się jednak tak poważna, że musiano amputować minogę aż do biodra.
Bob, mój mąż, człowiek wielkiej wiary i modlitwy, czuł, że powinien przywieźć rodzinę, mnie i chorego syna, do Polski. Przybył na Eden Hill wStockbridgeiodbył rozmowę z ojcem Serafimem Michalenko, pytając, czy nie mógłby nam towarzyszyć w podróży do Polski. Ksiądz Serafim, który zajmował się sprawami siostry Faustyny w USA, otrzymał zezwolenie od swych przełożonych, i tak wybraliśmy się w trudną podróż do Krakowa.
28 marca 1981 roku przystąpiłam w Krakowie do spowiedzi. Była to chyba pierwsza dobra spowiedź od wielu, wielu lat. Poczułam się wówczas bliżej Pana Jezusa i siostry Faustyny, ale chybajeszcze niezupełnie do końca. Tego wieczoru, 28 marca, modliliśmysię przy grobie siostry Faustyny szczegół nie o uzdrowienie. Wciąż pozostając w nastroju niedowierzania, powiedziałam
do siostry Faustyny: «W porządku, siostro Faustyno, zrób coś z tym�.
I oto ból ustąpił, a opuchlizna zeszła. Pomyślałam, że to objaw rozstroju nerwowego, ponieważ nie wierzyłam w cuda. Wypchałam swój but serwetką, byniktniezauważył, że nie mam opuchlizny.
Równocześnie przestałam brać lekarstwa. Od tej chwili moja choroba ustąpiła całkowicie. Odwiedziłam czterech różnych lekarzy, którzy powiedzieli mi, że jest to choroba nieuleczalna, nigdy nie ulega remisji i nie działają na nią żadne leki”.
DOWODY TAJEMNICY
POMIESZCZENIA BIUROWE
Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie. Tu dociera pełna dokumentacja z procesów na szczeblu lokalnym, przeprowadzanych w diecezjach, do których należeli kandydaci na ołtarze.
Orzeczenie cudu medycznego odbywa się wkilku etapach. Po pierwsze, już na poziomie lokalnym sporządza się dokument zwany positio super niimculo. Zawiera on całą historię medyczną pacjenta, łącznie ze wszystkimi zapisami na temat choroby poczynionymi przez lekarzy i pielęgniarki, a także z wynikami badań, takimi jak np. zdjęcia rentgenowskie czy preparaty zbiopsji. Konieczne są też pisemne relacje świadków: personelu szpitalnego, postronnych obserwatorów, rodziny chorego czy wkońcu (jeżeli żyje) samego pacjenta.
Drugi etap obejmuje przesłanie tych materiałów do Watykanu i zbadanie danego przypadku przez dwóch członków Consulta Me Niezależnie od siebie studiują oni historię choroby i jej ustąpienia, a następnie każdy pisze oddzielnie swój raport końcowy, w którym stawia ostateczną tezę: albo uzdrowienie da się wyjaśnić naturalnymi przyczynami, albo mamy do czynienia z faktem, który pozostaje niewytłumaczalny z punktu widzenia wszystkich znanych wskazań współczesnej medycyny, jeżeli obaj lekarze stwierdzą, że możliwe jest ustalenie powodów ustąpienia choroby, wniosek o uznanie


GŁÓWNE
ARCHIWUM
Kongregacji Spraw
Kanonizacyjnych
zawiera tysiące
drobiazgowo
u d o ku mentowanych
historii dotyczących
cudów za
wstawiennictwem
świętych
i błogosławionych Kościoła katolickiego.


K I
wid

DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
4�
K5. BOGUSŁAW TUREK,
podsekretarz Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, pokazuje archiwalia procesów sprzed stuleci.
cudu zostaje odrzucony, jeśli natomiast obaj nie znajdą żadnego medycznego wytłumaczenia, wtedy sprawa kierowana jest do kolejnej instancji.
Czasami zdarzają się sytuacje, gdy orzeczenia lekarzy różnią się diametralnie: jedno jest pozytywne, a drugie negatywne. Wówczas powoływany jest trzeci ekspert z grona komisji, i to jego opinia staje się rozstrzygająca. Niekiedy trudności z wydaniem końcowego werdyktu okazują się jednak zbyt duże i konieczne są dodatkowe konsultacje, np. przywiezienie osoby uzdrowionej do Rzymu na bezpośrednie badanie. Tak było podczas procesu beatyfikacyjnego franciszkanina o. Junipera Serry. W jego przypadku narady lekarzy w tej instancji trwały ponad pół roku. W końcu uznali, iż uzdrowienie za jego wstawiennictwem wykraczało poza porządek natury. Na ogół jednak w tej fazie postępowania ponad połowa rozpatrywanych przypadków zostaje odrzucona.
Tak dochodzi do etapu trzeciego, czyli posiedzeń Consults Media. Ciało to działa jak medyczna komisja rewizyjna. W jej zebraniach udział bierze siedmiu lekarzy, którzy po zapoznaniu się z pełną dokumentacją na temat konkretnego przypadku uczestniczą w głosowaniu nad charakterem uzdrowienia. Do wyboru mają tylko dwie odpowiedzi: �śnaturalne” lub �śniewytłumaczalne”. Po to, by Kościół uznał zjawisko za nadprzyrodzone, lekarze muszą opowiedzieć się za tą drugą opcją stosunkiem głosów 7:0, 6:1 lub
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY

5:2. Jeżeli będzie 4:3 na korzyść niewytłumaczalności uzdrowienia, wówczas Kościół nie uzna cudu, gdyż zbyt mała przewaga zwolenników nad przeciwnikami nie gwarantuje pewności orzeczenia. Jak mówi ks. Bogusław Turek, podsekretarz Kongregacji Spraw
Kanonizacyjnych, wtej fazie niemal połowa przypadków zostaje przez lekarzy odrzucona.
Kiedy Consults Medica ustali, że uzdrowienie nie jest wytłumaczalne naukowo, wówczas następuje etap czwarty. Sprawa trafia do komisji teologicznej, która musi się wypowiedzieć, czy ustąpienie choroby nastąpiło za wstawiennictwem właśnie tego, anie innego kandydata na ołtarze, jeśli bowiem chory wzywał pomocy wielu różnych świętych, błogosławionych isług Bożych, to nie ma pewności, któremu znich przypisać wstawiennictwo uBoga. O tym jednak wypowiadają się już teologowie, anie lekarze.
Zdecydowana większość członków Consults Medica woli pozostać anonimowa dla szerokiej publiczności. Dlaczego tak się dzieje? Zdaniem ks. Bogusława Turka, jest kilka powodów takiego stanu rzeczy. Po pierwsze: wszyscy konsultorzy składają przysięgę na wierność tajemnicy papieskiej, która nie pozwala informować o przebiegu toczących się procesów wsprawie cudów. Po drugie: chcą być wolni wswoich ocenach. Publikowanie nazwisk lekarzy i wiązanie ich z konkretnymi sprawami kanonizacyjnymi zwiększyłoby możliwość presji z zewnątrz, choćby poprzez doniesienia medialne. Po trzecie: jako ?
SALA OBRAD, gdzie odbywają się posiedzenia Consulta Medica.
Tu podejmowane są decyzje o uznaniu konkretnych przypadków uzdrowień za niewytłumaczalne z medycznego punktu widzenia.
DOWODY TAJEMNICY
4*
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
PRACOWNICY
KONGREGACJI
zobowiązani są do zachowania tajemnicy na temat toczących się procesów.
i

19<2
4*

ŚmiERTELnR PUŁAPKA
PODCZAS WAKACJI w 1996 roku 14-letni Daniel Gajewski z Koszalina przebywał w domu sióstr urszulanek w Ożarowie. 2 sierpnia postanowił pomóc zakonnicom skosić trawę. Niestety, kosiarka była podłączona do gniazdka w kaplicy za pomocą dwóch przedłużaczy, z których jeden - wbrew normom bezpieczeństwa - zakończony był bolcami z obu stron. Gdy chłopiec rozłączał przedłużacze, został porażony prądem. �śUczułem potworny ból w całym ciele - wspominał. - Moje dłonie zacisnęły się na kablach i nie potrafiłem ich rozewrzeć. Upadłem na ziemię, nie mogłem oddychać. Nie mogłem krzyczeć, wołać o pomoc, miałem uczucie,jakby wodazalewała mi usta i płuca. Dusiłem się. Wiedziałem,że umieram. Wiedziałem też, że siostry pracują daleko w ogrodzie i nie mogę liczyć na ich pomoc. Czułem,że ogarnia mnie ciemność...”.
W ostatnim przebłysku świadomości Daniel zobaczył drobną zakonnicę, która wybiegła z domu, chwyciła go za nogi i mocno szarpnęła. Chłopak stracił przytomność. Gdy ją odzyskał, okazało się, że jest odłączony od prądu. Wkrótce potem trafił na oddział chirurgii dziecięcej szpitala w Dziekanowie Leśnym, gdzie lekarze stwierdzili �śpoparzenia trzeciego stopnia palca drugiego prawej ręki i drugiego
stopnia palca trzeciego prawej ręki oraz uszkodzenie ścięgna zginacza palca drugiego prawej ręki”. Tkań ki miał zwęglone aż do kości.
Rzeczoznawcy, którzy poproszeni zostali
0 techniczną ocenę wydarzenia, potwierdzili nieprawidłowe połączenie przedłużaczy. Ich zdaniem stwarzało to bezpośrednie zagrożenie życia przez porażenie prądem o napięciu 220 V. Specjalista od elektromagnetyki poświadczył, że łuk elektryczny, jaki powstaje w takiej sytuacji, zabija człowieka w 0,14 sekundy, tymczasem nastolatek był podłączony do prądu o wiele dłużej. Poza tym każdy, kto dotknąłby wówczas chłopca, sam musiałby zostać porażony i zginąć na miejscu.
Dochodzeń ie wykazało równ ież, że żad na z sióstr obecnych na terenie domu nie wiedziała nic o wypadku Daniela, nie mogła więc udzielić mu pomocy. Sam chłopiec był przekonany, że swe ocalenie zawdzięcza interwencji bł. Urszuli Ledóchowskiej. Jego przypadek trafił do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych
1 został uznany przez specjalnie powołaną komisję techniczną za niewytłumaczalny naukowo. Dzięki temu możliwa stała się kanonizacja założycielki zgromadzenia urszulanek. Dokonał jej Jan Paweł II
w 2003 roku.

ŻYDOWSKI LEKARZ ZEZAAJE UJ SPRRUJIE ŻYDOWSKIEJ ZHKOnniCY
KSIĄDZ EMMANUEL MCCARTHY, kapłan katolicki obrządku melchickiego, oraz jego żona Mary M. Buman byli rodzicami dwanaściorga dzieci. W marcu 1987 roku po raz pierwszy od dwudziestu lat opuścili swój dom w Brockton w stanie Massachusetts, by udać się z tygodniową pielgrzymką do Rzymu. Po ich wyjeździe w domu zapanowała epidemia grypy. Dzieci leczyły się, przyjmując tyle no 1.19 marca najmłodsza córka, licząca dwa i pół roku Teresa Benedykta, nie pilnowana przez ni kogo, zażyła zbyt dużą dawkę lekarstwa i nieprzytomna, w stanie ciężkiego zatrucia, trafiła do szpitala Cardinal Cushing Hospital w Brockton. Tam stwierdzono u niej szesnastokrotnie wyższą od dopuszczalnej obecność we krwi acetaminophenu Jej wątroba była pięciokrotnie powiększona. Dziewczynkę przewieziono natychmiast karetką do Massachusetts General Hospital w Bostonie, gdzie poddano ją intensywnej terapii. Lekarze orzekli, że tylko przeszczep wątroby będzie w stanie uratować życie dziecka.
4 marca 1987 roku stan zdrowia małej Teresy Benedykty niespodziewanie zaczął się poprawiać.
5 kwietnia, już całkowicie zdrowa, wróciła do domu. Badania przeprowadzone pięć lat później, w 1992 roku, nie wykazały nawet śladu po przebytym zatruciu. Okazało się, że w czasie, gdy dziewczynka przebywała w szpitalu, zarówno jej rodzina, jak i bliscy modlili się do Boga o uzdrowienie za wstawiennictwem służebnicy Bożej Edyty Stein, noszącej wzakonie imię Teresy Benedykty od Krzyża. To właśnie na jej cześć państwo McCarthy nadali imię swojej córce.
Przypadek uzdrowionej dziewczynki stał się przedmiotem badań członków Consulta Medica w Watykanie podczas procesu kanonizacyjnego zamordowanej w Auschwitz karmelitanki. Ponieważ lekarze nie byli zgodni w swych ocenach, konieczne stało się zaproszenie do Rzymu i zorganizowanie spotkania z ordynatorem szpitala w Bostonie, doktorem Ronaldem E. Kleinmanem. Byłon Żydem i nigdy wcześniej nie słyszało Edycie Stein. Potwierdził jednak, że uzdrowienie dziecka było nadzwyczajne i niewytłumaczalne medycznie.
W rezultacie Jan Paweł II mógł w 1998 roku ogłosić siostrę Teresę Benedyktę od Krzyża świętą Kościoła katolickiego.


publicystą Kennethem L. Woodwardem. Podczas jednej z rozmów powiedział mu o swej pracy dla Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych: �śGdybym sam nie przeprowadza! tych konsultacji, nigdy bym nie uwierzył w to, co czytałem. Nie zdaje sobie pan sprawy, jak fantastyczne, jak niewiarygodne idobrze udokumentowane są te przypadki. Są one bardziej niewiarygodne niż historyczne romanse. Fantastyka naukowa w porównaniu z tym to pestka”.
Każda ogłoszona przez papieża kanonizacja lub beatyfikacja oznacza, iż wcześniej wyspecjalizowane grono lekarzy uznało fakt jakiegoś uzdrowienia za niewytłumaczalny z medycznego punktu widzenia. Ksiądz profesor Andreas Resch z Instytutu Granicznych Obszarów Nauki w Innsbrucku opublikował w dwóch tomach końcowe orzeczenia Consultu Medica dotyczące wyłącznie cudownych uzdrowień za wstawiennictwem osób kanonizowanych i beatyfikowanych przez jana Pawła 11 wiatach 1983-1995. Dokumentacja ponad dwustu tego typu przypadków zajęła niemal 1500 stron.
Niemal 99 procent wszystkich uznanych cudów to uzdrowienia medyczne. Do niezwykle rzadkich przypadków należą fenomeny z innych dziedzin. One również poddawane są niezwykle skrupulatnym badaniom. Przykładem może być zdarzenie, które rozpatrywano jako ewentualny cud podczas procesu kanonizacyjnego bawarskiej franciszkanki i mistyczki, siostry Marii Crescentii Hóss. Została ona
AMERYKAŃSKIE BOMBOWCE dostały 12 kwietnia 1945 r. rozkaz zbombardowania miasteczka Kaufbeuren w Bawarii.
NIEMCY Berlin
ICaufbeuren
ŚW. MARIA CRESCENTIA HOSS, mniszka, która urodziła się i zmarła w Kaufbeuren.
ŚW. MARIA CRESCENTIA HOSS jest patronką Kaufbeuren.
Jej imieniem nazywane są różne instytucje, np. apteka.
BAWARSKA
MNISZKA
na starej rycinie zatrybutami charakteryzującymi jej charyzmaty.
beatyfikowana w roku 1900 przez Leona XIII, kilkadziesiąt zaś lat później rozpoczęły się starania o uznanie cudu, dzięki któremu zakonnica mogłaby zostać ogłoszona świętą.
Postulator procesu kanonizacyjnego przedstawił jako nadprzyrodzone następujące wydarzenie: pod koniec II wojny światowej, 12 kwietnia 1945 roku, Amerykanie postanowili zbombardować Kaufbeuren - miasteczko, w którym urodziła się i zmarła Maria Crescenda Hoss. Dzień był bezchmurny, cel doskonale widoczny. Gdy pojawiły się alianckie bombowce, leciały tak nisko, że mieszkańcy widzieli bomby w otwartych lukach. A jednak żadna z nich nie spadla na miasto. Samoloty pokrążyly nad okolicą
iwkońcu odleciały. Z odtajnionych wl983 roku archiwów amerykańskich wynikało, że
piloci nie byli wstanie dostrzec celu, więc zawrócili. Dla mieszkańców Kaufbeuren byl
to oczywisty znak wstawiennictwa franciszkańskiej zakonnicy, gdyż wcześniej wielu
modliło się przed jej grobowcem o ocalenie miasta.
SARKOFAG
MARII
CRESCENTII.
W czasie II wojny światowej znajdował się w ołtarzu kaplicy zakonnej sióstr franciszkanek.
Potrzebne było jednak orzeczenie ekspertów. Odwołano się więc do opinii niemieckich rzeczoznawców z sił lotniczych oraz z sekcji historycznej ministerstwa obrony. Przesłuchano ostatnich żyjących lotników amerykańskich. Przeprowadzono badania, by stwierdzić możliwość złudzenia optycznego lub wystąpienia niecodziennych zjawisk meteorologicznych. W rezultacie w 1988 roku specjaliści wydali orzeczenie, iż cale zjawisko można wyjaśnić, odwołując się jedynie do przyczyn naturalnych. Ocalenie miasta od zniszczenia nie zostało zatem uznane za cud.
DOWODY TAJEMNICY
4�
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
ZNACZEK POCZTY PERUWIAŃSKIEJ
wydanywi975r. z okazji kanonizacji św.JuanaMaciasa.
HISZPANIA Ol i venza
TABLICA
PAMIĄTKOWA,
przedstawiająca cud rozmnożenia ryżu na budynku wOlivenzy, gdzie doszło do zdarzenia.
Opinia ekspertów lotniczych odwlekła jedynie proces kanonizacji siostry Marii Crescentii. Z czasem bowiem udało się udowodnić cud za jej wstawiennictwem - tym razem było to uzdrowienie z choroby - i 25 listopada 2001 roku Jan Paweł II ogłosił bawarską zakonnicę świętą.
Jednym z najbardziej spektakularnych cudów niemedycznych, uznanych przez Kongregację Spraw Kanonizacyjnych, było z pewnością zdarzenie, do którego doszło w Hiszpanii, w andaluzyjskim miasteczku Olivenza. Działała tam charytatywna organizacja katolicka Ognisko Nazaret, która zapewniała wyżywienie ubogim dzieciom wmiej-scowym sierocińcu. 25 stycznia 1949 roku jedzenia dla sierot jednak zabrakło. Kucharka Leandra Rebollo Vazquez znalazła jedynie trzy filiżanki surowego ryżu (około 750 gramów) oraz tyle samo mięsa z przyprawami. Do nakarmienia było natomiast 59 dzieci.
Kobieta westchnęła do bł. Juana Maciasa, dla którego żywiła wielki szacunek: �śBłogosławiony, ubodzy nie mają co jeść”. Człowiek, którego przyzywała w myślach, był dominikańskim misjonarzem, który zmarł w stolicy Peru - Limie - w 1645 roku. Za życia słynął ztego, że chodził po mieście zogromnym koszem izbierał chleb dla biednych. Niemal dwa stulecia później, w 1837 roku, zakonnik został beatyfikowany przez Grzegorza XVI.
Kobieta postawiła na włączonej kuchence gazowej garnek, do którego wlała 10 litrów wody, anastępnie wrzuciła trochę ryżu i mięsa (łącznie półtora kilograma). Dodała olej, liście laurowe, kilka cebul, po czym wyszła zkuchni. Gdy wróciła po kwadransie, zobaczyła, że ryż pęcznieje i przelewa się z garnka. Zawołała więc matkę proboszcza i wspólnie przełożyły pęczniejącą zawartość do drugiego garnka. Wkrótce jednak trzeba było szukać kolejnego naczynia, gdyż gotujący się ryż stale przelewał się z garnka. Czynność tę musiano powtarzać wielokrotnie. Łącznie trwało to cztery godziny - od trzynastej do siedemnastej. Świadkami zdarzenia były dziesiątki osób, gdyż wiadomość o cudownym garnku, zktórego nie przestaje wydobywać się gotowane jedzenie, szybko rozeszła się po okolicy. Leandra Rebollo obliczyła, że wydała 154 obfite posiłki, mimo że użyła zaledwie 750 gramów ryżu ityle samo mięsa. Potrawa była delikatnie przyrządzona iwszyst-kim bardzo smakowała. Choć gotowała się godzinami, ostatnia porcja była równie świeża jak pierwsza.
Miejscowy proboszcz ks. Luis Zambrano, który jako jeden z pierwszych przybiegł na miejsce zdarzenia, wspominał: �śPoziom ryżu w pierwszym garnku nie obniżał się, pomimo ciągłego wyjmowania zawartości”. Potwierdziła to obecna na miejscu dyrektorka Ogniska Nazaret, która opowiadała: �śMimo że co chwila wyjmowano ryż zgarnka do miseczek, w środku cały czas pozostawało dużo ryżu. Widziałam, jak pojawiały się nowe ziarna, przy przekładaniu wydawały się białe itwarde”.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
�ó �ó
To samo mówiło 22 świadków, którzy w 1960 roku składali zeznania podczas procesu kanonizacyjnego. Ponieważ część ziaren ryżu zachowała się, poddano je ekspertyzom w laboratoriach w Badajoz iw Walencji. Badania wykazały, że są to zwykle ziarnka ryżu, bez jakichś szczególnych właściwości. Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych powołała na rzeczoznawców w tej sprawie profesora Giovanniego Petrociniego, dyrektora Instytutu Chemii w Perugii, oraz profesora Angelo Bianchiego, dyrektora uniwersyteckiego Instytutu Hodowli Zbóż w Rzymie. Stwierdzili oni, że z początkowych 750 gramów ryżu można uzyskać potrawę o maksymalnej objętości 2,5 litra. Poza tym gotujący
NA POPRZEDNICH STRONACH:
Kaufbeuren (dziś liczące ok. 42 tys. mieszkańców) w czasie wojny pozostało niezauważone przez pilotów amerykańskich bombowców.
DZIECKO ODZYSKUJE UJZROK
W1946 ROKU w rodzinie państwa Rodier w kanadyjskim -ieście Hull przyszedł na świat syn Roland. Gdy miał półtora -oku, 28 czerwca 1947 roku, uległ poważnemu wypadkowi.
.Vózek z dzieckiem stoczył się tak nieszczęśliwie, że chłopiec .vypadł z niego głową w dół z wysokości pierwszego piętra na �ó amieniste podłoże. W szpitalu lekarze ledwo uratowali mu życie,
ale okazało się, że strać ił wzrok. Diagnoza była jednoznaczna: całkowita i trwała ślepota obu oczu, spowodowana uciskiem na skrzyżowanie nerwów wzrokowych na skutek złamania kości czaszki.
Tylko cud mógłby przywrócić wzrok chłopcu. 17 sierpnia 1947 roku Eugenia Rodier wrazz niewidomym synem Rolandem udała się więc z pielgrzymką do sanktuarium Matki Bożej w Cap, by modlić się o jego uzdrowienie. Na miejscu spotkała oblata o. Josepha Francoeura, który poradził jej, by prosiła o wstawiennictwo Eugeniusza de Mazenoda - założyciela Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. Zakonnik wyjął nawet jego relikwie i dotknął nimi oczu dziecka. Potem dał kobiecie obrazekz wizerunkiem sługi Bożego Eugeniusza i polecił, by kładła go na oczy syna, gdy ten śpi. Na drugiej stronie obrazka wydrukowana była modlitwa za wstawiennictwem założyciela oblatów. Kapłan przykazał matce, by się modliła tym i właśnie słowami. Kobieta posłuchała. Następnego dnia Roland odzyskał wzrok.
Doktor, który leczył chłopca, oświadczył: �śPo zapoznaniu się z wszelkimi raportami, po własnych obserwacjach, wynikach badań, diagnozie i rokowaniach, nie jestem wstanie - uciekając się do wiedzy medycznej - wytłumaczyć natychmiastowego i całkowitego uleczenia wzroku chłopca zwykłym procesem fizjologicznym. Ponad nauką istnieje jeszcze coś większego, co doprowadziło do tej przemiany".
Zdanie to podtrzymała Komisja Medyczna Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Na tej podstawie uzdrowienie Rolanda Rodiera uznane zostało za cud. Otworzyło to drogę do beatyfikacji Eugeniusza de Mazenoda, której dokonał w 1975 roku papież Paweł VI.
Kolumbia
Ekwador
'C
No logran ubicar cuerpos tres marinos del �śPacocha
PERU
Brazylia
Callao
Pese a la intensa busqueda que por mar, afre k* realiza. hasta ayer no habfan sido ubicados pos del teniente segundo Luis Roca Sara, del u |. lercera Rlgoberto Gonzślez PisfU y del oficial dt i z Sl JlIla-rxmera Juan Or6 Rosas, desaparecidos ilesdc i flkpasado despućs del hundimiento del sutm ***7Pacocha’.
de la Marina seflalaron que efectivos dc de Marina se unieron a las patrullas ternr� �ó
el Callao y Chanc*
Por esta razon. estćn en ei :nten fondo de! mar.
Se in formo, por otr« parte. qu~ la Mann de continua realizando las investiigaciones del trńgic dente, mientras una comisión de tćcnicos en soIvj marino estudia el reflotamiento del 'Pacocha* en li
A <%***%«*
lOPAo/la
MAPA WYBRZEŻA PACYFIKU
z zaznaczonym miejscem zatonięcia okrętu �śPacocha”
się przez cztery godziny ryż powinien rozgotować się na papkę, tymczasem nic takiego nie nastąpiło. Ostatecznie biegli uznaii, że nie da się w racjonalny sposób wyjaśnić zjawiska zOlivenzy. W rezultacie w 1974 roku władze kościelne orzekły cud, a 28 września 1975 roku juan Macias został kanonizowany.
Inny uznany przez Kościół cud niezwiązany z medycyną dotyczył peruwiańskiego okrętu podwodnego �śPacocha”. Była to stara, licząca ponad czterdzieści lat jednostka, peruwiański która w II wojnie światowej walczyła pod amerykańską banderą jako �śUSS Atule”. Comercio” na ^6 sierpnia 1988 roku, gdy okręt zbliżał się w półzanurzeniu do Callao, największego
bieżąco informował portu Peru na wybrzeżu Oceanu Spokojnego, ogodzinie 18.40 został przypadkowo sta-o katastrofie morskiej. ran0Wany przez japoński statek rybacki �śKyowa Maru”.
Łódź podwodna, uderzona przez trawler w tylną część kadłuba na wysokości prze-
OKRĘT PODWODNY �śPACOCHA” został zakupiony przez marynarkę wojenną Peru od Amerykanów.
działu torpedowego, poszła na dno w ciągu czterech minut. Podczas zderzenia śmierć na miejscu poniosło sześciu peruwiańskich marynarzy. Kolejną ofiarą był dowódca jednostki, kapitan Daniel Nieva Rodriguez, który przed zatonięciem jednostki zdołał od zewnątrz zamknąć jeden z otwartych włazów, ten prowadzący na mostek. Uratował tym samym okręt przed całkowitym zalaniem wodą, ale sam utonął.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
Z pokładu zdążyło ewakuować się 22 marynarzy. Pozostali - łącznie 23 osoby - osiedli w kadłubie okrętu na dnie oceanu. Ich sytuacja była dramatyczna, gdyż do środka wdzierała się woda, ubywało tlenu, a powietrze we wraku zatruwały gazy wydzielane przez baterie akumulatorów.
Wtedy doszło do wydarzenia, które - jak stwierdzili eksperci badający ten przypadek - zaprzeczało prawom natur)'. Po śmierci kapitana dowodzenie okrętem przejął porucznik Roger Luis Cotrina Alvarado, z pochodzenia Chorwat. Z domu wyniósł on wielką cześć dla chorwackiej zakonnicy Marii Petkovic, założycielki Zgromadzenia Córek Miłosierdzia. Zaczął w myślach przyzywać jej pomocy, [ak sam wspomina, poczuł wówczas w sobie �śsilę fizyczną i duchową potrzebną do działania dla ocalenia siebie i wszystkich towarzyszy”.
Do wnętrza okrętu wdzierała się woda przez niedomknięty właz. Żeby uratować załogę, należało go zamknąć. Wymagało to podniesienia klapy i przekręcenia pokrętła uruchamiającego zablokowane rygle. Wszystko należało zrobić bardzo szybko, pokonując wlewające się strumienie i nacisk wody oceanicznej na właz. Porucznik Cotrina zdołał to jednak uczynić. Dzięki temu ocalił życie swoje i pozostałych marynarzy.
Przypadek ten trafił do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w trakcie procesu beatyfikacyjnego siostry Marii Petkovic. Watykańska dykasteria tym razem zamiast komisji
NA POPRZEDNICH STRONACH:
wydobycie okrętu
�śPacocha”zdna
oceanu.
BŁ. MARIA PETKOVIC
to pierwsza w dziejach Chorwatka wyniesiona na ołtarze.
PORUCZNIK COTRINA zamyka właz na tonącym okręcie, ratując życie peruwiańskim marynarzom.
? medycznej powołała do zbadania sprawy komisję techniczną, skupiającą wybitnych inżynierów włoskich. W raporcie końcowym Consults Medica możemy przeczytać: �śOkręt znajdował się wtedy na głębokości między 12 a 20 metrów (...). Na tych głębokościach parcie wody na pokrywę wynosi 3890 kg na głębokości 12 metrów i 6485 kg na głębokości 20 metrów. W takich warunkach jedna osoba nie mogłaby podnieść pokrywy, przekręcić pokrętła, by cofnąć rygle, izamknąć pokrywę. Ten manewr, wykonany przez porucznika Cotrinę w bardzo krótkim czasie, jest racjonalnie, naukowo i technicznie niewytłumaczalny”.
Jak stwierdził inżynier Fabio Barberini, jeden z ekspertów powołanych przez Kongregację, pojedynczy człowiek nie jest w stanie podnieść włazu, pokonując parcie wody wynoszące od czterech do sześciu ton. W grudniu 2002 roku, nie mając innego wyjścia, Stolica Apostolska zatwierdziła cud za wstawiennictwem siostry Marii od Jezusa Ukrzyżowanego. 6 czerwca 2003 roku została ona pierwszą błogosławioną kobietą w dziejach Kościoła chorwackiego. Aktu beatyfikacji dokonał Jan Paweł II w Dubrowniku.
Tego rodzaju przypadków - wykraczających poza prawa natury - rozpatrywanych w Watykanie są setki, a nawet tysiące. Podsekretarz Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
4*
DOWODY TAJEMNICY
ks. Bogusław Turek śmieje się, że on sam zetknął się już z tyloma cudami, iż traktuje je niemal jako coś normalnego. W1990 roku znany amerykański dziennikarz Kenneth L. Woodward opublikował 500-stronicową książkę Fabryka świętych, poświęconą właśnie tej Kongregacji. Po zapoznaniu się z bogatą dokumentacją naukową w watykańskich archiwach mógł napisać: �śStwierdzenie, że cuda się nie zdarzają, nie jest bardziej racjonalne ani nie polega mniej na wierze niż stwierdzenie, że cuda istnieją i faktycznie występują”.
OKRĘT PODWODNY �śPACOCHA” zakończył swój żywot staranowany przezjapoński kuter rybacki.
^09
4*
ZYCIE ZE STYGmRTflmi
Nigdy
me gojące się rany
ROZDZIAŁ 6
WŁOCHY
Paravati
RANY NA NOGACH Natuzzy Evolo pojawiały się zawsze w okresie Wielkiego Postu.
Nigdy
nie gojące się rany
W marcu 2008 roku profesor chirurgii Gianni Barrone przeprowadził najbardziej zdumiewające badanie w swoim życiu. Wyjechał z Neapolu do Paravati, by na prośbę ks. Michele Cordiano wydać opinię medyczną w sprawie ran na nogach 84-letniej Natuzzy Evolo. Lekarz wiele o niej słyszał, gdyż cieszyła się sławą katolickiej mistyczki. Spotkał ją tylko raz. Było to w grudniu 1987 roku. Rozmawiali wtedy niezobowiązująco. Teraz jechał do niej, by osobiście przeprowadzić obserwację stygmatów.
Profesor Barrone woli mówić o ranach, a nie o stygmatach, ponieważ - jako chirurg - chciałby pozostać na gruncie nauk medycznych. Nie ukrywa, że zdumiało go kilka elementów, jakich nigdy nie widział podczas swojej wieloletniej kariery medycznej. Po pierwsze: rany na stopach kobiety były idealnie symetryczne. Po drugie: obie nogi były spuchnięte aż do kolan i znajdowały się wstanie zapalnym. Po trzecie: rany zachowywały się nietypowo. Krew powinna albo z nich wypływać, albo krzepnąć. Tymczasem rany nie broczyły krwią, ale nie chciały się też goić. Cały czas utrzymywały świeżość i intensywny czerwony kolor, nie ropiały inie gniły. Lekarz stwierdził, że jest to zjawisko, które zaprzecza prawom zachowania się ludzkiego organizmu.

STYGMATY NA RĘKACH
Natuzzy Evolo zaczynały zabliźniać się, aż do zniknięcia be2 śladu, po świętach Wielkanocy.
Profesor Barrone nie był pierwszym przedstawicielem nauk medycznych, którego wprawiła w osłupienie mistyczka z południowych Włoch. Zanim przejdziemy do omówienia ich badań, prześledźmy pokrótce życiorys Natuzzy Evolo.
Urodziła się wmiejscowości Paravari w Kalabrii wl924 roku. Wychowywała ją samotnie matka, gdyż ojciec wyjechał do Argentyny za chlebem i wszelki słuch po nim zaginął. Rodzina była tak biedna, że Natuzza nigdy nie została posłana do szkoły. Do końca życia nie nauczyła się pisać ani czytać, już w wieku 14 lat musiała rozpocząć pracę jako gosposia u bogatych państwa. W1944 roku poślubiła niejakiego Pasquale Nicolace, z którym będzie miała pięcioro dzieci.
Już jako dziecko doświadczała niezwykłych stanów mistycznych. Nie ukończyła jeszcze sześciu lat, gdy po raz pierwszy przeżyła objawienie Jezusa i Maryi. Później do końca życia miała wielokrotne wizje świętych, aniołów i dusz czyśćcowych. Kiedy była
NATUZZA
EVOLO
wraz z mężem PasqualeNicolace i pięciorgiem dzieci mieszkała w Paravati na południu Włoch.
KOflTAKT Z HfllOŁflmi
N ATUZZA EVOLO, kiedy pytano ją, skąd czerpie swoje niezwykłe zdolności dawania rad i odpowiedzi na najtrudniejsze pytania, od powiadała, że wynika to z jej kontaktu z aniołami. Twierdziła,że widzi anioła stróża każdej osoby, która do niej przychodzi, i umie się z nim kontaktować.
Profesor Valerio Marinelli, biograf mistyczki, który przez długie lata badał jej działalność, napisał: �śWiele razy, obserwując osobiście Natuzzę, zauważyłem, że gdy zadaje się jej pytanie, odczekuje chwilę ze wzrokiem utkwionym nie w osobie, z którą rozmawia, lecz obok. Stwierdziłem również, że potrafi natychmiast dawać odpowiedzi natrudne i skomplikowane pytania ludzi, których nie zna. Aby tak szybko oceniać problemy i znajdować rozwiązanie, należałoby być obdarzonym wybitną inteligencją, mieć wielką wiedzę i zdolność syntezy-cechy, których Natuzza nie ma. Dlatego można to uznać za dowód, że mistyczka rzeczywiście jest obdarzona zdolnościami prowadzenia dialogu z aniołami”.
Natuzza twierdziła, że każdy z nas ma swojego anioła stróża. W przypadku osób konsekrowanych, kapłanów i zakonnic stoją one po prawej stronie danej osoby, w przypadku zaś osób świeckich - po lewej. Wielu księży przyjeżdżało do Paravati w cywilnym ubraniu, ale Natuzza zawsze potrafiła ich rozpoznać-jak mówiła: po usytuowaniu anioła. Dzięki owym bytom duchowym była też w stanie rozumieć inne języki i porozumiewać sięz cudzoziemcami.
Ksiądz Jarosław Cielecki, założyciel i szef Vatican Service News, odwiedził stygmatyczkę raz, niedługo przed jej śmiercią. Jak wspomina, posiadała ona wiedzę o rzeczach, o których nie miała prawa wiedzieć - że gdy jechał do niej, to w pociągu między Rzymem a Neapolem modliłsię w intencji swej zmarłej niedawno matki, że byłciężko chory na wątrobę, że tego samego dnia wieczorem w Polsce umrze ojciec jego przyjaciela, o którego zdrowie chciał ją zapytać. Kiedy kapłan spytał Natuzzę, czy on sam wyzdrowieje, Natuzza spojrzała w bok po jego prawej stronie i odpowiedziała: �śTwój anioł stróż kazał mi pokazać tobie taki gest”. I położyła palec na ustach wgeście oznaczającym milczenie.
nastolatką, wokresie Wielkiego Postu pojawiły się uniej stygmaty. Szczególnie wyraźne i bolesne pozostawały wWielki Piątek. Wówczas - jak wynika zrelacji świadków irapor-tów badaczy - dziewczyna przez dwie godziny w cierpieniu przeżywała w swoim ciele Mękę Chrystusa.
W 1938 roku po raz pierwszy ujawniła się u niej zdolność tzw. oświecenia diagnostycznego, czyli precyzyjnego rozeznawania u innych choroby, przewidywania wyniku mającej się odbyć operacji czy wskazania stosownego lekarstwa. Choć była analfabetką, zjeżdżali do niej z całego świata ludzie, by prosić o pomoc, radę lub modlitwę. Dziennie potrafiła przyjąć nawet około stu chętnych. Choć nie uczyła się nigdy żadnych języków obcych, była wstanie bez tłumacza porozumiewać się zcudzoziemcami. Biografowie mistyczki oceniają, że przez ponad sześćdziesiąt lat spotkała się z niemal milionem osób.
W ciągu tego czasu zmieniało się nastawienie władz kościelnych do Natuzzy Evolo. Na początku było zdystansowane i sceptyczne. Wiązało się to z tym, że biskup Paolo Albera, ordynariusz diecezji Mileto, pozostawał pod wpływem franciszkanina o. Agostino Gemellego. Ten ostatni, lekarz ipsycholog, rektor Uniwersytetu Katolickiego wMediolanie, był bardzo krytycznie nastawiony do Natuzzy, choć nigdy się znią osobiście nie zetknął. Gemelli uznał, że zachowanie dziewczyny jest wynikiem histerii, biskup zaś zasugerował jej leczenie w szpitalu psychiatrycznym. Trafiła tam na dwa miesiące, jednak lekarze nie stwierdzili żadnych objawów choroby psychicznej.
PROF. GIANNI BARRONE,
ordynator oddziału chirurgii w szpitalu w Neapolu, osobiście badał stygmaty Natuzzy Evolo.

DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
4*
STYGMATY KORONY CIERNIOWEJ
nagłowie Natuzzy Evolo sprawiały jej ogromny ból.
Z czasem coraz więcej duchownych, także hierarchów katolickich, zaczęło przekonywać się do Natuzzy Evolo i jej niezwykłych darów. Gdy zmarła 1 listopada 2009 roku w wieku 85 lat, miejscowy biskup Luigi Renzo powiedział, że nie ma wątpliwości, iż mistyczka znajduje się teraz w niebie. Dwa dni później na jej pogrzeb przybyło kilkadziesiąt tysięcy osób, a mszę żałobną odprawiło sześciu biskupów i ponad stu kapłanów. Biskup Giovanni Ercole wyzna, że traktował zmarłą jak swą duchową matkę, która pomogła mu odkryć najgłębszy wymiar jego misji kapłańskiej.
Natuzza Evolo była jedną z najbardziej znanych współczesnych stygmatyczek. Przez niemal sześćdziesiąt lat jej życia powtarzało się to samo zjawisko: w trakcie każdego Wielkiego Postu pokazywały się na jej ciele stygmaty, które - im bliżej było do świąt -tym bardziej stawały się widoczne. Włoski chirurg, doktor Rocco Mole, na podstawie
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych ^ DOWODY TAIEMNICY
bezpośredniej obserwacji ran mistyczki opracował oddzielne studium, opatrzone licznymi fotografiami. Pisał w nim: �śZ nadejściem Wielkanocy stygmaty nabierają innego charakteru. Tworzą się strupy, krosty, łuski, które stopniowo oddzielają się od tkanki skórnej. Kilka miesięcy później nie ma nawet śladu blizn”. Gojenie się ran zaczynało się więc zawsze w Niedzielę Wielkanocną.
Doktor Mole zwrócił uwagę na kilka elementów niewytłumaczalnych z medycznego punktu widzenia. Po pierwsze: rany całymi dniami pozostają otwarte, a mimo to nie ma oznak zapalenia, obrzęku, infekcji grzybicznej czy ropienia. Po drugie: żadna
interwencja lekarska ani środki farmakologiczne nie są w stanie uleczyć owych ran. Po trzecie: gdy w końcu po Wielkanocy zaczynają się goić, to wkrótce potem nie pozostaje po nich najmniejszy ślad, choć powinna być widoczna blizna.
Przypadek Natuzzy Evolo stal się głośny we Włoszech i był szeroko komentowany wśrodowiskach akademickich. Wywołał dyskusję, podczas której dało się zaobserwować pewną prawidłowość: autentyczność styg-matów najgłośniej podważali ci, którzy nigdy nie obserwowali ani nie badali ran kalabryj-skiej mistyczki. Charakterystyczna dla tego stanowiska może być opinia Armanda De Vincentiisa; wysunął on tezę o �śsamoistnie wywołanych okaleczeniach” i �ślicznych schorzeniach dermatologicznych, wśród których wiele podobnych jest do stygmatów”. Z drugiej strony głos zabierali lekarze, którzy mieli możliwość osobistego zetknięcia się zmistyczką lub pobranymi od niej próbkami medycznymi. Byli wśród nich m.in.: profesor medycyny sądowej Francesco Aragona, chirurg Umberto Corapi, kardiolog Andrea Mussari, nefrolog Isolina Mantelli czy doktor Mario Cortese. Ich opinie mówiły z kolei o autentyczności zjawiska.
Wszyscy natomiast byli zgodni, że nie da się wyjaśnić fenomenu stygmatów, pozostając jedynie na gruncie medycznym. Wówczas bowiem możemy mówić tylko - jak zauważył profesor Gianni Barrone - o zachowujących się nietypowo ranach. Tymczasem doktor Rocco Mole, który badał szczegółowo rany mistyczki między 1985 al988 rokiem, stwierdził, że �śanatomiczne uszkodzenia tkanek i ich nietypowe cechy anatomiczno-
PROF. GIANNI BARRONE
w rozmowie z Grzegorzem Górnym na oddziale chirurgii szpitala w Neapolu.

patologiczne” swym �śumiejscowieniem odpowiadają członkom” jezusa Chrystusa podczas ukrzyżowania.
Doktor Mario Cortese, który kilkakrotnie spędził okres wielkopostny w towarzystwie Natuzzy Evolo, zauważył, że �śstygmaty na rękach pojawiały się u niej na nadgarstkach, a nie na dłoniach, gdzie były zwyczajowo przedstawiane ślady gwoździ na malowidłach Chrystusa Ukrzyżowanego, zanim współczesne badania nie ustaliły, że skazańcom przebijano nadgarstki, by mogli utrzymać ciężar własnego ciała”.
Doktor Andrea Mussari badał z kolei plecy mistyczki, na których w Wielkim Tygodniu pojawiały się rany jakby po biczowaniu. �śMożna było wręcz policzyć ślady zostawione przez uderzenia biczem”, wspominał doktor Cortese, który towarzyszył Mussariemu. Obaj wykluczyli możliwość samookaleczenia się mistyczki.
Stygmaty stają się więc zrozumiale jedynie wkontekście religijnym. Stanowią niezwykle rzadkie doświadczenie mistyczne, będące widzialnym znakiem szczególnego, bardzo osobistego związku zBogiem. Ta intymna więź zjezusem wyraża się wprzyjmowaniu na swoim ciele jego ran oraz związanych znimi cierpień.
MAŁŻONKOWIE Z PARAVATI: Pasquale Nicolace i Natuzza Evolo.
STYGMATY NA NOGACH
powodowały olbrzymi ból i utrudniały chodzenie.

I mm

: a
ŁŁŁ
4*
99
DOM ŚW. FRANCISZKA ZPAOLI w Paravati to placówka opiekuńczo-medyczna, której budowę zainicjowała Natuzza Evolo.
Natuzza Evolo w każdy Wielki Piątek przeżywała męki podobne do tych, jakie były udziałem Chrystusa podczas drogi krzyżowej. Świadkami tych ekstaz pasyjnych wielokrotnie byli lekarze. Doktor Cortese, który obserwował to po raz pierwszy w 1970 roku, wspominał: �śSkarżyła się przede wszystkim na trudności w oddychaniu, szczególnie podczas wydechu, dokładnie tak jak Chrystus na krzyżu iwszyscy skazani na ukrzyżowanie. Gdy cierpiała, nie mogłem jej zadać żadnego pytania”.
Przez niemal trzydzieści lat bezpośrednim świadkiem mistycznych cierpień Natuzzy była doktor nefrologii Isolina Mantelli: �śPrawie niemożliwe jest opisanie tego, co można było ujrzeć w tej kobiecie podczas Wielkiego Piątku.
To było jak obserwowanie, mówię to jako lekarz, osoby, która umiera z powodu zamartwicy, z ewidentnymi i narastającymi trudnościami w oddychaniu i przeszywającymi bólami obejmującymi całe ciało, ponieważ wielokrotnie łapała się za ręce i barki. Kto na nią patrzył, odczuwał głębokie współczucie dla jej stanu, nawet jeśli dobrze wiedział, że wczesnym popołudniem wszystko się zakończy, o tej godzinie, w której umarł Chrystus”.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
4*
Jak stwierdził doktor Cortese, �śzarówno zpunktu widzenia historycznego, jak iteolo-gieznego, doświadczenia Natuzzy okazywały się całkowicie zbieżne zprzeżyciami samego Jezusa podczas Męki”.
Wśród osób żyjących największym autorytetem dla mistyczki z Kalabrii pozostawał Francesco Forgione, kapucyński mnich znany światu bardziej jako Ojciec Pio. Natuzza Evolo utrzymywała z nim kontakt i często organizowała pielgrzymki do San Giovanni Rotondo, gdzie mieszkał ten najsłynniejszy bez wątpienia stygmatyk XX wieku. W jaki sposób na jego ciele pojawiły się rany analogiczne do tych, które miał podczas swego ukrzyżowania Jezus Chrystus?
Ojciec Pio urodził się w 1887 roku w chłopskiej rodzinie w miejscowości Pietrelcina. Jako pięcioletni chłopiec podjął decyzję, by cale swoje życie poświęcić Bogu. Słowa dotrzymał i w roku 1903 wstąpił do Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów. Gdy miał 23 lata, pojawiły się uniego stygmaty. Tak opisywał to zdarzenie wliście do swego prowincjała o. Benedetto Nardellego: �śOstatniej nocy stało się coś, czego nie potrafię ani wyjaśnić, ani zrozumieć. W połowie mych dłoni pojawiły się czerwone znaki wielkości grosza.
NATUZZA EVOLO odbiera nagrodę włoskich dziennikarzy w 2008 r.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY

Towarzyszył mi przy tym ostry ból wśrodku tych znaków. Ból był bardziej odczuwalny wśrodku lewej dłoni. Byl tak wielki, że jeszcze go czuję. Pod stopami również czuję ból”.
W 1915 roku w innym liście - do swego przyjaciela o. Augustyna z San Marco -Ojciec Pio pisał, że już podczas nowicjatu otrzymał stygmaty, lecz byl tak przerażony tym zjawiskiem, iż blaga! Boga, by mu je zabrał. Wyznawał, że chce cierpieć zmiłości do jezusa, lecz bez widzialnych znaków. Prosił o zabranie ran, które uważał za wyjątkowo upokarzające dla siebie. Stygmaty więc zniknęły. Nie na długo jednak.
Gdy w lipcu 1918 roku papież Benedykt XV zaapelował do wszystkich chrześcijan, by modlili się o zakończenie wojny światowej, którą nazwał �śsamobójstwem Europy”, poruszony do głębi tym wezwaniem Ojciec Pio złożył śluby, iż składa siebie samego Bogu wofierze wintencji zaprzestania walk. Było to 27 lipca. Odpowiedzią stało się mistyczne doświadczenie, które przeżył niedługo potem. W liście do swego prowincjała opisywał to następująco:
�śWieczorem 5 sierpnia spowiadałem właśnie naszych chłopców, kiedy w pewnym momencie przepełniła mnie straszliwa trwoga na widok niebiańskiej postaci, która ukazała się oczom mojej duszy. Trzymała wręce jakiś rodzaj broni, podobnej do bardzo długiej żelaznej włóczni z zaostrzonym grotem, z którego zdawał się wydobywać płomień. Obserwowanie tego wszystkiego i wspomnianej postaci, ciskającej w moją duszę wspomnianą włócznią z całą gwałtownością, było czymś niezwykłym. Z trudem jęknąłem. Czułem, że umieram. Powiedziałem chłopcu przystępującemu do spowiedzi, żeby się oddalił, ponieważ źle się czuję i nie mam siły, by dalej spowiadać. Ta męka trwała nieprzerwanie aż do ranka 7 sierpnia. Nie potrafię opowiedzieć ci, co przecierpiałem podczas tego smutnego okresu. Widziałem, że nawet moje wnętrzności zostały rozdarte iroz-ciągnięte przez tę broń, a wszystko zostało spustoszone mieczem i ogniem. Od tego dnia byłem śmiertelnie ugodzony. W głębi mej duszy czuję ranę, która jest zawsze otwarta iktóra sprawia, że ustawicznie cierpię”.
Doświadczenie, które przeżył Ojciec Pio, znane jest mistyce chrześcijańskiej. Kilka wieków wcześniej tak opisywał je św. jan od Krzyża: �śDusza rozpalona miłością Boga jest wewnętrznie przekłuwana przez serafina, który przebija ją rozgrzanym do czerwoności prętem. To pozostawia rany na duszy powodujące, że cierpi ona z nadmiaru miłości Bożej”. Nie było to jednak tylko cierpienie duchowe, lecz także fizyczne. W wyniku wspomnianego doświadczenia na boku Ojca Pio pojawiła się bowiem rana.
Kolejny etap stygmatyzacji nastąpił 20 września 1918 roku. Tego dnia Ojciec Pio modlił się w kościelnym chórze w kościele Matki Bożej Łaskawej, gdy nagle ukazała mu się niespodziewana wizja. Tak opisał ją w liście do o. Benedetto Nardellego, datowanym 22 października tego roku: �śZobaczyłem przed sobą tajemniczą osobę, podobną do tej,
STYGMATY U OJCA pio pojawiły się, gdy zakonnik miał 32 lata- w lipcu 1918 r.
OJCIEC PIO to
najbardziej
rozpoznawalny
naświecie
święty Kościoła
katolickiego
w XX stuleciu.
DZWONY KOŚCIELNE na nowo wybudowanej bazylice kapucynów w San Giovanni Rotondo.
którą vvidziaffn wieczorem 5 sierpnia! Jedyną różnicą było to, że z jej dłoni, nóg i boku kapała krew. Ten widok przeraził mnie i poczułem, ze la chwila jest nie do opisani,i. Myślałem, ze umrę, jeżeli Pan nie zainterweniuje i nie wzmocni moiego serca, które było bliskie pęknięcia. Wizja zniknęła i zdałem sobie sprawę z tego, że moje ręce, nogi i bok ociekały krwią. Wyobraź, sobie agonię, jaką przeszedłem i przechodzi praktycznie codziennie. Serce nieustannie krwawi, zwłaszcza od czwartkowego wieczoru do soboty. Drogi ojcze, umieram z bólu, z powodu ran i z wynikającego z tego wstydu, który czuję do głębi duszy. Boję się, że wykrwawię się na śmierć, jeżeli Pan nie wysłucha mojego szczerego błagania i nie uwolni mnie z tego stanu. Czy Jezus, który jest dobry, udzieli mi tej laski? Czy On przynajmniej uwolni mnie od wstydu spowodowanego przez te zewnętrzne znaki? Będę wznosił swe modlitwy i nie przestanę Go błagać, póki w Swym miłosierdziu nie zabierze - nie ran ani cierpienia, co jest niemożliwe, ponieważ chcę być zjednoczony z bólem - lecz tych zewnętrznych znaków, które przyczyniają mi tak w ielkiego wstydu i powodują upokorzenie nie do zniesienia".
Tego dnia na ciele Ojca Pio pojawiło się pięć widocznych stygmatów, które odpowiadały pięciu ranont Chrystusa na krzyżu. Tym razem jednak utrzymywały się one do końca życia zakonnika, choć potrafiły zmieniać swą wielkość i kształt. Sam kapucyn
DOW


ni. dy nie zachowują się u ten sam sposob; czasami kict| wydaje się, jakb\ miały zniknąć, ale nie znikają,
tcpne poi wieku u\gmaty Ojca Pio mogły oglądać setki, a może nawet tysiące ludzi. Sam zakonnik wstydził się ich jednak i stara! się je skrywać przed wzrokiem mnyt h. Dłonie najczęściej owijał bandażami lub wciąga! rękawiczki. Pozwalał na fotografowanie swych ran niechętnie, zazwyczaj wtedy, gdy nakazywali mu to przełożeni, powołując się prze. tym na zakonny ślub posłuszeństwa.
Ojciec Pio pragnął cierpieć w ukryciu, jednak informacji o niezwykłych ranach nie dało się utrzymać w tajemnicy. Tym bardziej że był on pierwszym w dziejach kapłanem katolickim noszącym stygmaty. Wkrótce do klasztoru w San Giovanni Rotondo zaczęli masowo napływać pielgrzymi. Wielu znich odmieniło swoje życie po spotkaniu zkapu-cynskim mnichem, zwłaszcza że - podobnie jak wielcy mistycy chrześcijańscy - posiadał on także inne duchowe dary. Wśród nich wymienia się m.in. dar leczenia chorych, proroctwa, czytania w ludzkich sercach czy mówienia w nieznanych mu językach.
Dość szybko stygmaty Ojca Pio stały się przedmiotem zainteresowania władz kościelnych. O ich zbadanie proszono kolejnych lekarzy, jako pierwszy przyjrzał się im
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
O. AGOSTINO GEMELLI, franciszkanin i lekarz, stoi obok papieża Piusa XI.
PROF. AMICO BIGNAMI,
patolog z Rzymu, który badał stygmaty Ojca Pio.
miejscowy doktor Angelo Maria Merla. Należał on do partii socjalistycznej, a w latach 1915-1919 pełnił nawet funkcję burmistrza San Giovanni Rotondo. Poza tym byl lekarzem domowym konwentu kapucynów. Nie potrafił jednak precyzyjnie określić natury ran na ciele zakonnika.
W maju 1919 roku stygmaty zostały dokładnie zbadane przez doktora Luigiego Romanellego, który sporządził na ich temat medyczny raport. Napisał w nim m.in.: �śWedług mojej metody oceniania nie można zaklasyfikować tych ran jako zwykłe i powszechne, mające swe podłoże albo w chorobach zakaźnych, albo urazowych. Dla tych pierwszych charakterystyczne jest ropienie, które zjednej strony przeszkadza wgojeniu, z drugiej jednak zawsze jest wynikiem działania jakiegoś zlokalizowanego mikroorganizmu. Tego akurat w opisywanych ranach absolutnie brakuje. (...) Wniosek jest taki, iż mają one zupełnie odmienny proces gojenia się niż inne rany. fest zatem wykluczone, aby etiologia ran Ojca Pio miała źródło naturalne. Czynnik, który wywołał takie rany, powinien być bez wątpienia poszukiwany wśród zjawisk nadprzyrodzonych. Fakt ten jest fenomenem, którego nie sposób wytłumaczyć jedynie za pomocą wiedzy ludzkiej”.
Kolejnym lekarzem, który badał Ojca Pio, byl w lipcu 1919 roku profesor Amico Bignami, patolog z Rzymu. Powtórzył tezę, że rany na ciele zakonnika są nietypowe. Postawił jednak hipotezę, że mogą być one �śmanifestacją jakiegoś stanu chorobowego”, który dodatkowo utrzymywany jest sztucznie przez użycie środka chemicznego, a konkretnie jodyny.
Rzeczywiście, Ojciec Pio używał jodyny, która jest substancją ułatwiającą gojenie się ran. Profesor Bignami stwierdził wszakże, że przestarzała jodyna - oczym wie niewiele osób - może mieć działanie odwrotne i powodować podrażnienie ran. Po tej diagnozie Ojciec Pio dostał od przełożonych zakaz używania jakiejkolwiek jodyny. Dostosował się do tego, mimo to stygmaty nie znikły.
Następnym lekarzem, który zjawił się w październiku 1919 roku w San Giovanni Rotondo, by zbadać rany kapucyna, był doktor Giorgio Festa. Wykluczył on możliwość samookaleczenia lub podrażnienia ran przez samego zakonnika. Stwierdził też, że nie da się na gruncie nauk medycznych wytłumaczyć natury tego zjawiska.
Kolejne badanie w lipcu 1920 roku przeprowadzili już wspólnie doktorzy Festa i Romanelli. Zauważyli, że rany na stopach i dłoniach kapucyna są umiejscowione symetrycznie. Zaobserwowali też, że powierzchowna rana na boku wydziela nieproporcjonalnie dużo krwi tętniczej. Ich konkluzje przychylały się do uznania nadprzyrodzonego charakteru zjawiska.
W tym samym czasie pojawiły się oskarżenia, że Ojciec Pio jest mistyfikato-rem. Zarzucano mu mianowicie, że wciera w rany kwas karbolowy, powodując ich
BAZYLIKA MATKI BOŻEJ ŁASKAWEJ
w San Giovanni Rotondo, wybudowana w 1959 r., by pomieścić tłumy pielgrzymów.
podrażnienie. Późniejsze dochodzenie Świętego Oficjum uwolniło zakonnika od tych zarzutów. Wykazało, że używał on fenolu do dezynfekowania strzykawek, którymi robiono w klasztorze zastrzyki nowicjuszom w czasie epidemii grypy hiszpańskiej. Najmocniejsze oskarżenie przyszło jednak z innej strony. Podobnie jak w przypadku Natuzzy Evolo, sformułował je franciszkanin o. Agostino Gemelli - jeden znajwiększych autorytetów medycznych wświecie katolickim.
W dużej mierze wynikało ono z założenia przyjętego przez Gemellego, że jedynym prawdziwym stygmatykiem w historii był św. Franciszek z Asyżu. W przypadku innych osób - jego zdaniem - rany nie miały charakteru nadprzyrodzonego. �śStygmaty nie są niczym innym, jak tylko zjawiskiem psytacyzmu - pisał Gemelli. - Oznacza to, że chory prowokuje u siebie takie rany przy zastosowaniu środków chemicznych, co jednak jest trudne do zbadania i udowodnienia. Dowód ten wynika z faktu, że rany te są wprawdzie wyżłobione, bardziej lub mniej głębokie, ale nie wykraczają poza podskórną tkankę łączną. Dowodzi tego również fakt okresowości występowania tych objawów, wtym sensie, że wniektórych okresach rany pogłębiają się idają więcej krwi. Wiele domniemanych przypadków stygmatyzacji nie jest niczym innym, jak tylko zwyczajnym przypadkiem histerii, wktórej psytacyzm objawia się przez imitację ran Jezusa”.
KONFESJONAŁ, w którym spowiadał Ojciec Pio, znajduje się w starym kościele z XVI Iw.
2Ć9

Z CAŁEGO ŚWIATA przybywały rzesze ludzi, by móc porozmawiać z Ojcem Pio, poprosić go o radę, wyspowiadać się u niego lub przynajmniej uczestniczyć w celebrowanej przez niego Mszy św.
CELA OJCA
PlOwdomu
zakonnym
kapucynów
w San Giovanni
Rotondo.
? Gemelli zetknął się z Ojcem Pio jedynie raz - 18 kwietnia 1920 roku. Nie badał go, nie widział nawet jego ran, rozmawiał z nim tylko przez kilka minut w zakrystii kościoła w San Giovanni Rotondo. Mimo to napisał w swym raporcie: �śopinia wydana przez moich kolegów lekarzy o Ojcu Pio nie jest niczym więcej jak złudzeniem i nie może rozstrzygać tak ważnej kwestii”.
Doktorzy Festa i Romanelli, którzy wielokrotnie wnikliwie badali stygmaty zakonnika, nie mogli się pogodzić ztakim postawieniem sprawy ipolemizowali zo. Gemellim. Różnica między nimi polegała na tym, że chcąc przeprowadzić swoje ekspertyzy, obaj medycy zwrócili się o pozwolenie do przełożonych mistyka. Ojciec Pio znany był bowiem zniechęci do jakichkolwiek badań swych stygmatów. Godził się na nie tylko - wramach posłuszeństwa zakonnego - na wyraźne polecenie swych zwierzchników. Gdy o. Gemelli zjawił się wSan Giovanni Rotondo bez uprzedzenia ibez stosownego zezwolenia, kapucyn odmówił poddania się badaniu. Według relacji świadków, franciszkański lekarz opuścił wówczas klasztor niezwykle wzburzony.
Agostino Gemelli cieszył się w Watykanie znacznie większym autorytetem niż lekarze, którzy badali Ojca Pio. Wkrótce potem przesiał do Świętego Oficjum raport o kapucyńskim mistyku, który na wiele lat określi! stosunek wielu środowisk kościelnych do zakonnika zPietrelciny. W piśmie tym utrzymywał, że �śOjciec Pio prezentuje znane nam cechy niedorozwoju umysłowego w dość znacznym stopniu, z będącym tego konsekwencją ograniczeniem zakresu świadomości. (...) nie zdradza duszy rozkochanej w Bogu. Jest dobrym zakonnikiem, spokojnym, cichym, łagodnym, lecz bardziej z powodu niedorozwoju umysłowego niż za sprawą posiadanych cnót. To biedny człowiek, który powtarza kilka stereotypowych zdań o charakterze religijnym. (...) jakim
cudem byłoby możliwe, aby darowi tak nadzwyczajnemu jak stygmaty towarzyszyło tak straszliwe ubóstwo duchowe?”.

OJCIEC PIO
w rękawiczkach zasłaniających stygmaty na dłoniach.
L33

Z34
STARA BAZYLIKA, w której Ojciec Pio odprawiał Mszę św.
KOLEJKA WIERNYCH
do sarkofagu Ojca Pio
w nowym kościele.
OJCIEC PIO
na chórze kościoła wSan Giovanni Rotondo,gdzie wlipcui9i9r. otrzymał stygmaty.
Choć nie widział nawet na oczy stygmatów kapucyna, o. Gemelli napisał, iż �śzbadania ran Ojca Pio wynika uzasadnione podejrzenie, że stoimy wobec znanego nam icha-rakterystycznego w swym przebiegu przypadku samookaleczenia”. W konkluzji zaprezentowanej Świętemu Oficjum stwierdził: �śjestem przekonany, że Ojciec Pio bezwiednie i poprzez oddziaływanie sugestii wytworzył rany stymulujące stygmaty św. Franciszka. Utrzymuję, że Ojciec Pio jest psychopatą, chociaż w tej chwili nie mogę wypowiadać się na temat pochodzenia i natury tej psychopatii”.
Doktor Festa, który nie zgodził się z tą opinią, wysłał do Świętego Oficjum własne pismo. Bronił w nim tezy o autentyczności stygmatów Ojca Pio. Wskazywał również na logiczne sprzeczności w raporcie Gemellego. jak można bowiem twierdzić, że rany powstały �śbezwiednie i poprzez oddziaływanie sugestii”, a jednocześnie utrzymywać, iż zostały wywołane na skutek samookaleczenia �śza pośrednictwem substancji kaustycznych”? Głos doktora Festy nie zdołał jednak przekonać tych, dla których większym autorytetem pozostawał założyciel Uniwersytetu Katolickiego w Mediolanie.
HTHK nn OJCH PIO
W 2007 ROKU włoski historyk Sergio Luzzatto opublikował książkę Ojciec Pio.
Cuda i polityka XX wieku. Oskarżył w niej kapucyna z San Giovanni Rotondo o sztuczne wywoływanie stygmatów za pomocą kwasu karbolowego i weratryny. Autor nie ukrywał nieprzychylnego nastawienia do zakonnika, nazywając go �śmistykiem z kliniki psychiatrycznej”, �śmałym chemikiem”, �śświętym donosicieli”, �śpseudochrystusem” czy �śbożyszczem ze stygmatami”.
Sprowokowani tą publikacją dwaj znani watykaniści, Saverio Gaeta i AndreaTornielli, postanowili przeprowadzić dziennikarskie śledztwo w tej sprawie. Dotarli do wszystkich zachowanych dokumentów na temat stygmatów kapucyna, w tym do raportów medycznych sporządzonych przez lekarzy osobiście badających rany mistyka. Rezultatem ich pracy była wydana w 2008 roku książka Ojciec Pio. Święty czy oszust?. Autorzy wykazali, iż Luzzatto nie tylko nie przedstawił przekonywających dowodów na poparcie swej tezy, ale także dokonał manipulacji: pominął fakty, które nie zgadzały się z jego tezą, z innych zaś wyciągnął nieuprawnione wnioski. Jak stwierdzili na końcu Gaeta i Tornielli: �śżadna z obiekcji nie oparła się próbie faktów”.
ANDREA TORNIELLI, jeden z najsłynniejszych współczesnych watykan i stów.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY

W sprawie zakonnika z San Giovanni Rotondo toczyły się różne kościelne dochodzenia. Doszło nawet do tego, że Ojcu Pio zabroniono publicznego wykonywania posługi kapłańskiej, słuchania spowiedzi i odprawiania Mszy świętej. Dopiero w 1933 roku nastawienie władz kościelnych do jego osoby zaczęło zmieniać się na lepsze. Wówczas to Pius XI nakazał zdjąć zOjca Pio zakaz publicznego odprawiania Eucharystii. Papież miał wtedy powiedzieć: �śNie byłem źle nastawiony do Ojca Pio, byłem jedynie źle poinformowany”.
Z czasem we włoskim środowisku lekarskim rozpowszechniło się przekonanie, którego wyrazem może być opinia profesora Pietro Vallego, wykładowcy medycyny sądowej na uniwersytecie w Parmie, jego zdaniem stygmaty Ojca Pio �śsą autentyczne i niewyja-śnialne w świetle aktualnej wiedzy medycznej”. Niemożliwy do wytłumaczenia metodami współczesnej nauki okazał się też fakt całkowitego zniknięcia ran po śmierci Ojca Pio. Proces ich zanikania zaczął się już w ostatnich miesiącach życia zakonnika. Fakt, że nie pozostał po nich żaden, najmniejszy nawet ślad, wprawił naukowców w osłupienie. Profesor Paolo Maria Marianeschi zauważył, że �śgłębokie rany skórne zawsze goją się poprzez zabliźnienie”, tymczasem w przypadku kapucyńskiego mistyka nie było żadnych blizn. Lekarz nazwał to zjawisko �śprawdziwym absurdem fizjopatologicznym”. Doktor Festa stwierdził zkolei, że �śstygmaty Ojca Pio wydają się zachowywać całkowicie niezależnie od życia organizmu, wktórym się pojawiły”.
Naukowcy wykluczyli też, aby rany tego typu mogły powstać pod wpływem autosugestii, autohipnozy, histerii lub stresu. Sam Ojciec Pio, pytany, czy nie wywołuje swych
KAPUCYNI MODLĄCY SIĘ przy ciele Ojca Pio. w San Giovanni Rotondo.
STYGMATY OJCA PIO nie goiły się nigdy
i powodowały stały ból.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
MOZAIKA
w nowym kościele św. Ojca Pio w San Giovanni Rotondo.

i
stygmatów poprzez silę woli, odpowiadał: �śWyjdźcie na pole i bardzo uważnie przypatrzcie się bykowi. Skupcie się na nim z całej swej mocy. Zróbcie to i zobaczcie, czy rogi wyrosną wam na głowie!”, jego ironiczną uwagę potwierdziła profesor psychologii Isabella De Martini: �śNie ma możliwości, by psychika zdolna była wytworzyć zjawisko fizyczne o takiej wadze, a zatem stygmaty są zjawiskiem, którego nauka nie potrafi wytłumaczyć”.
Podobnym fiaskiem zakończyła się próba szukania przyczyn tego fenomenu w zaburzeniach dermatologicznych. Badania wykazały, że nie jest on związany z żadną autoim-munologiczną chorobą skóry. Profesor chirurgii Paolo Maria Marianeschi, który dokonał historycznej rekonstrukcji owego zjawiska, zauważył poza tym, że gdyby syndrom stygmatyczny był objawem jakiejś choroby skórnej, to musiałby być znany ludzkości już przed XIII wiekiem (czyli przed św. Franciszkiem z Asyżu) oraz występować poza środowiskiem katolików. Tymczasem przypadków takich nie odnotowano.
Do podobnych wniosków dochodzili naukowcy badający rany innych stygmatyków w historii. Chronologicznie pierwszym tego typu fenomenem w dziejach była wspominana już stygmatyzacja św. Franciszka z Asyżu. Doszło do niej między 15 a 29 września 1224 roku na górze La Verna. W ciągu następnych stuleci scena ta stanie się stale powracającym motywem europejskiego malarstwa. Będą malować ją m.in. Giotto di Bondone, jan van Eyck czy Peter Paul Rubens.
�"
DOM ULGI W CIERPIENIU
w San Giovanni Rotondo -dzido Ojca Pio.
Szolnok
WĘGIERSKO STYGIDRTYCZKR
ERZSEBET GALGÓCZY urodziła się w 1905, a zmarła w 1962 roku. Byłamistyczką, która zostawiła po sobie niezwykły pamiętnik, stanowiący świadectwo głębokiego życia duchowego. Opisuje w nim scenę, w której obdarzona została stygmatami. W noc Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny miała sen, w którym Matka Boża zabrała ją do nieba. Tam zobaczyła Dzieciątko Jezus, któremu podarowała róże. Dzieciątko przyjęło kwiaty, ułożyło z nich bukiet i oddało jej z powrotem. Erzsebet odebrała kwiaty, lecz w tym momencie u kłuł ją w rękę kolec róży. Ból był tak wielki, że kobieta obudziła się ze snu.
W swym dzienniczku zapisała: �śKiedy spojrzałam na ręce, omal nie zemdlałam z przerażenia i trwogi, bo na grzbietach i od spodu obu moich rąk zobaczyłam pokryte świeżą krwią, ognistoczerwone,żywe rany wielkości ówczesnych 50-groszówek. Gdy próbowałam zgiąć dłonie, pokazywała się krew i czułam ostry, żywy i pulsujący ból, jakby pal ił je żar”.
Od tej pory kobieta nosiła na swoich rękach stygmaty. Innym razem miała wizję,
w której Maryja zabrała ją do Betlejem. Tam zobaczyła Jezusa jako małego noworodka, który cierpiał straszliwie i szlochał boleśnie, gdyż miał na głowie koronę cierniową. Wówczas Erzsebet powiedziała,że chce przyjąć na siebie to narzędzie tortur, byle ulżyć Chrystusowi.
I znów swe przeżycia opisała w dzienniczku:�śKiedy ocknęłam się i rozejrzałam po moim pokoju, już prawie świtało. Moje serce wciąż jeszcze skakało z radości, dopiero wwiercający się do mózgu ból przywrócił mi świadomość rzeczywistości. Ledwo mogłam ruszać głową i widziałam, że pod uszka jest cała we krwi. Głowa mnie strasznie bolała, nie mogłam znieść nawet najlżejszego muśnięcia, bo czułam wtedy, jakby w kość czołową wbijano mi gwóźdź. Gdy próbowałam dotknąć czoła, na czubkach palców pozostawała krew. Modląc się, czekałam poranka. Mamusia, kiedy weszła do pokoju, o mało nie zemdlała”.
W ten sposób węgierska mistyczka otrzymała stygmaty korony cierniowej.
STYGMATYZACJA ŚW. FRANCISZKA. Fresk w bazylice św. Klary w Asyżu.
FRANCISZEK NA KONIU.
Rzeźba przed bazyliką w Asyżu.
Warto opisać to doświadczenie, dlatego że w pewnym sensie stało się ono paradyg-matyczne dla wszystkich późniejszych stygmatyzacji. Pojawienie się ran Chrystusowych na ciele mistyka niemal zawsze związane było z objawieniami i wizjami, które stawały się jego udziałem. Święty Bonawentura tak opisuje to, co na górze La Verna przeżył św. Franciszek:
�śUniesiony serafickim żarem swych pragnień ku Bogu i poruszony subtelnym, pełnym miłości współcierpieniem, został przemieniony w tego, który z nadmiaru miłości do nas chciał być ukrzyżowany. Ujrzał, jak schodzi do niego z nieba serafin o sześciu lśniących ognistych skrzydłach. Ten serafin sfrunął wpobliże świętego bardzo szybkim lotem, awtedy między jego skrzydłami ukazała się postać ukrzyżowanego mężczyzny z rozłożonymi rękoma istopami, przytwierdzonymi do krzyża.
Kiedy Franciszek to ujrzał, był nadzwyczaj zaskoczony; jego duszę wypełniła radość, zmieszana z żałobą i bólem. Obecność Jezusa Chrystusa, który ukazał mu się w tak cudowny i tak bliski sposób pod postacią serafina, stała się dla niego źródłem niebywałej rozkoszy. Lecz bolesny widok Ukrzyżowania przeszył jego duszę niczym miecz. Był do głębi zdumiony tym, że obraz Męki Pańskiej objawił się pod postacią serafina,
BAZYLIKA ŚW.
FRANCISZKA
w Asyżu. W środku
znajduje się m.in. grobowiec założyciela zakonu
franciszkanów.


DOWODY TAJEMNICY

Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
gdyż dobrze wiedział, że nie zgadza się to z jego nieśmiertelnością - nie potrafił jednak pojąć tego zjawiska. Aż Bóg pouczył go wewnętrznie jak przyjaciela, iż ukazuje się jego oczom, by dać mu poznać, iż powinien dostąpić doskonałego podobieństwa z Chrystusem Ukrzyżowanym nie poprzez mękę ciała, lecz przez rozpalenie duszy.
Ustępująca wizja pozostawiła wsercu Franciszka seraficki żar iodcisnęła na jego ciele obraz ran, niczym ogień, który wyciska ślad pieczęci na miękkim, topniejącym wosku. Natychmiast bowiem na jego dłoniach istopach dały się widzieć ślady po gwoździach, ito w kształcie, w jakim widział je w wizji ukrzyżowanego Syna Bożego, jego dłonie i stopy zostały pośrodku przebite gwoźdźmi; na powierzchni dłoni i stóp widać było ich okrągłe i czarne główki, podczas gdy z drugiej strony widoczne były ich ostrza, dość długie i zagięte, wystające ponad ciało, z którego wychodziły. Również na prawym boku miał on czerwoną ranę, jakby został przekłuty włócznią, iczęsto wypływała z niej krew, która przesiąkała przez jego ubranie i wszystko, co miał na biodrach”.
?
Ł4Ł
4�

TUNIKA, BREWIARZ I SZNUR, które niegdyś należały
do św. Franciszka.
DZIEDZINIEC
KLASZTORU
franciszkanów w Asyżu.
KRUCYFIKS Z KOŚCIOŁA ŚW. DAMIANA,
z którego Jezus miał przemawiać do św. Franciszka. Obecnie krzyż wisi w bazylice św. Klary w Asyżu.

rm* '13
NA
POPRZEDNICH
STRONACH:
bazylika św. Franciszka w Asyżu.
MODLITWA
ŚW.
FRANCISZKA
przed
krucyfiksem.
Tyle św. Bonawentura. Stygmaty św. Franciszka widziało wielu świadków. Opowiadali oni, że gwoździe wranach nie były żelaznymi przedmiotami, lecz tworami cielesnymi, przypominającymi kształtem i kolorem narzędzia Męki. Założyciel franciszkanów - podobnie jak osiem wieków później Ojciec Pio - będzie ukrywał te ślady przed ludźmi, zasłaniając dłonie
i stopy.
POŃCZOCHA
św. Franciszka z Asyżu
Zjawisko to, zupełnie nowe w Kościele, wywoływało wiele kontrowersji. Nic więc dziwnego, że ówcześni papieże poczuli się w obowiązku publicznie zabrać glos na ten temat. Najpierw Grzegorz IX, a następnie Aleksander IV uznali autentyczność pięciu
stygmatów Franciszka z Asyżu.
Oblicza się, że w kolejnych stuleciach w Kościele katolickim pojawiło się kilkuset stygma-

Diilmen
N IEM C%
tyków. Wśród nich m.in. takie postaci, jak św. Klara zMontefalco, św. Katarzyna ze Sieny, św. Franciszka Rzymianka, św. Rita z Cascii, św. Małgorzata Węgierska, św. Katarzyna z Genui, św. Teresa zAvila, św. Jan od Krzyża, bl. Anna Katarzyna Emmerich czy św. Gemma Galgani. W niektórych przypadkach znaki na ich ciele różniły się między sobą. Większość miała rany w kształcie okręgu, ale np. u Katarzyny ze Stommeln układały się one w formę krzyża. Tylko niewielu nosiło ślady po koronie cierniowej, jak np. Mechtylda ze Stans czy Erzsebet Galgóczy. Część miała stygmaty wewnętrzne, niewidzialne dla oka, np. bł. Dorota z Mątowów czy św. Faustyna Kowalska. Wjednym przypadku - bł. Osanny zMantui - stygmaty pojawiły się na ciele mistyczki dopiero po jej śmierci.

śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych

DOWODY TAJEMNICY
Zdarzały się też mistyfikacje z pseudostygmatami. Najbardziej znanym przykładem fałszywej mistyczki była hiszpańska franciszkanka Magdalena zKordoby. Na początku XVI wieku trzykrotnie sprawowała godność przeoryszy klasztoru. Przez 38 lat z premedytacją oszukiwała hiszpańskich kardynałów, teologów, inkwizytorów i magnatów. Dopiero przed śmiercią przyznała się do zwodzenia innych.
Szczególnym przypadkiem w dziejach mistyki była św. Małgorzata Maria Alacoque, która podczas doznawanych wizji otrzymała od Chrystusa polecenie, by rozpowszechnić na świecie nabożeństwo ku czci Najświętszego Serca Pana Jezusa. Urodziła się wl647 roku wmiejscowo-ści Lauthecour we Francji. Gdy miała zaledwie cztery lata, złożyła ślub dozgonnej czystości. Dwadzieścia lat później wstąpiła do zakonu wizytek wParay-le-Monial. W tamtejszym klasztorze doświadczyła niezwykłych objawień, które opisała wswej autobiografii. Wiązały się one z otrzymaniem stygmatów, niewidocznych dla oka, ale silnie odczuwalnych.
Pierwszą z tych wizji miała 27 grudnia 1673 roku. Zakonnica przyszła adorować Najświętszy Sakrament, gdy nagle ujrzała Jezusa, który wskazał jej na swoje serce i powiedział: �śMoje Boskie Serce płonie tak silną miłością ku ludziom, że nie może dłużej utrzymać gorejących płomieni, zamkniętych wmoim ciele. Ono pragnie je rozlać za twoim pośrednictwem i pragnie wzbogacić ludzi swoimi skarbami”. Po tych słowach Chrystus wziął jej serce
NIEMIECKA
STYGMATYCZKA
bł. Anna Katarzyna
Emmerich
i jej dom wDulmen.
ŚW. MAŁGORZATA MARIA ALACOQUE
na obrazie
i symbolicznie umieścił we własnym sercu. Potem wyjął je ioddał gorejące Małgorzacie. Od tego momentu zakonnica czuła w swoim wnętrzu ranę przebitego serca.
Podczas innego zobjawień wizytka ujrzała jezusa �śjaśniejącego chwałą, ze stygmatami pięciu ran, błyszczącymi jak słońce (...). Z jego świętej postaci biły promienie, azpiersi płomienie jakby z ogniska gorejącego. Pan Jezus rozwarł swoją pierś i ukazał swe miłujące inajbardziej uwielbienia godne Serce, które było źródłem tych promieni”. Chrystus powiedział do niej: �śOto Serce, które tak bardzo umiłowało ludzi, a wzamian za to otrzymuje wzgardę izapomnienie. Ty przynajmniej staraj się mi zadośćuczynić, o ile to będzie wtwojej mocy, za ich niewdzięczność”.
Od tej pory św. Małgorzata Maria Alacoque przeżywała w swoim ciele trwogę konania i cierpienie ukrzyżowania - najpierw raz w miesiącu, a potem co tydzień: w nocy zczwartku na piątek. Świadkowie wspominali, że czuła ból, jakby nakładano jej na głowę koronę cierniową, biczowano czy przybijano gwoździami do krzyża. Zakonnica zmarła w 1690 roku w wieku 43 lat.
Na przykładzie św. Małgorzaty Marii Alacoque lepiej można zrozumieć naturę styg-
wkościele matów. Najdoskonalszą relacją między osobami jest miłość, której symbolem pozostaje
w Paray-le-Monial, serce. Najwyższym wyrazem bezinteresownej miłości Boga do człowieka stało się odda-gdzie znajduje się
także szklana nie przez Jezusa swego życia w intencji zbawienia i wiecznej szczęśliwości wszystkich
trimnaz jej ciałem. ludZi. Nie ma intymniejszej relacji z Bogiem niż wówczas, gdy zaprasza On niektóre
osoby, by współuczestniczyły w akcie stanowiącym największy przejaw Jego miłości. Być
!
Alacoque miała objawienia Najświętszego SercaJezusa.
249

Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych DOWODY TAJEMNICY
Paray
-le-Monlal
FRANCJA
W PARAY-
może ten miłosny charakter stygmatów wyjaśnia, dlaczego wśród osób obdarowanych nimi do tej pory było osiem razy więcej kobiet niż mężczyzn.
Stygmaty oznaczają udział w cierpieniach ukrzyżowanego Chrystusa niczym cząstka jego Mistycznego Ciała. Wybitny teolog o. Augustin Poulain pisał, że nieodłącznym ich elementem musi być cierpienie: �śGdyby cierpienia były nieobecne, rany byłyby pustym symbolem, przedstawieniem teatralnym, sprzyjałyby dumie". Znany lekarz francuski, doktor Antoine Imbert-Gourbeyre, który wXIX wieku zebrał dokumentację obejmującą 321 tego typu przypadków, pisał: �śŻycie stygmatyków jest długą serią zmartwień, które wynikają ze świętej choroby stygmatów imają koniec jedynie przy śmierci”. Częstym motywem pojawiającym się w ich misji jest dobrowolne przyjmowanie na siebie cierpienia. Ofiarowane wintencji innych ludzi nabiera ono charakteru wstawienniczego.
Takie pojmowanie stygmatów zrozumiałe było dla ludzi w minionych stuleciach. Wraz z postępującą sekularyzacją narastało jednak wokół tego -zjawiska coraz więcej nieporozumień. Rosła także niewiara w autentyczność fenomenów nadprzyrodzonych. W związku z tym pojawiła się presja, by każdy taki przypadek zbadać dokładnie z perspektywy naukowej.
Najbardziej charakterystycznym przykładem takiego podejścia do stygmatyzacji stał się w XIX wieku casus Louise Lateau, urodzonej wBois d'Haine w Belgii w roku 1850. Gdy miała 17 lat, pojawiły się u niej stygmaty, które obficie krwawiły w każdy piątek. W te dni dziewczyna wchodziła wstań ekstazy, wktórym przeżywała Mękę Chrystusa.
KOŚCIÓŁ
LE-MONIAL, w którym św. Małgorzata Maria
DOM RODZINNY Louise Lateau wBoisd'Haine w Belgii.
Dość szybko Louise Lateau znalazła się w centrum zainteresowania ówczesnych naukowców. Została przebadana przez setki lekarzy, przeprowadzono na niej dziesiątki eksperymentów, zorganizowano szereg kongresów lekarskich omawiających jej przypadek, a na uniwersytecie w Louvain wydano sześć tomów medycznej dokumentacji na jej temat.
Najdłuższe zbadań rozpoczęło się 8 września 1868 roku itrwało piętnaście miesięcy. W tym czasie nie dopuszczano do stygmatyczki niemal nikogo oprócz lekarzy. Zdarzało się, że wpiątki, gdy przeżywała swe ekstazy pasyjne, gromadziło się wokół niej kilkunastu doktorów. Aby upewnić się, iż dziewczyna sama nie wywołuje stygmatów, naciągnięto jej na ręce skórzane rękawice, które mocno zasznurowano i opieczętowano. Także nogi umieszczono w opieczętowanych skórzanych butach. Kiedy w piątek w obecności ośmiu
PUBLIKACJA
NAUKOWA
poświęcona stygmatom Louise Lateau, wydana wi87or. w Louvain.
świadków złamano pieczęcie izdjęto osłony, okazało się, iż rany otworzyły się samoistnie. Nie powstały więc w wyniku samookaleczenia.
Ponieważ zdaniem niektórych naukowców, eksperyment okazał się niewystarcza-
jący, postanowiono go powtórzyć, wzbogacając o dodatkowy element. Ręce mistyczki
nie tylko ubrano w skórzane rękawice, lecz także włożono do szklanej rury o średnicy 14 centymetrów, której końce zapieczętowano. Ale wynik był taki sam jak poprzednio.
Lekarze przeprowadzili też inny eksperyment. Postanowili sprawdzić, czy stygmaty Louise Lateau różnią się od innych ran na jej ciele. Obok oryginalnych stygmatów sporządzili więc ich �śkopie” - najpierw nacięli nożem skórę na ciele dziewczyny, a następnie polali ranę amoniakiem. W ten sposób utworzyły się pęcherze, których napęczniały naskórek później zniszczyli. Rezultat był taki, że wizualnie stygmaty i ich �śduplikaty” niczym się od siebie nie różniły. Pozostawało tylko czekać iobserwować. W piątek stygmaty otworzyły się ico godzinę wypływała znich krew. Z �śpodróbek” nie popłynęła ani jedna kropla krwi, wyciekała tylko woda. Poza tym wokół sztucznych ran wytworzyły się obwódki wstanie zapalnym, stygmaty natomiast nie wykazywały żadnych oznak zapalenia. Osiem dni później na �śkopiach” utworzyły się strupy, podczas gdy �śoryginały” pozostały nadal otwartymi ranami.
Po długich badaniach Belgijska Królewska Akademia Nauk opublikowała raport, wktórym stwierdzono: �śStygmaty iekstazy są faktem. O oszustwie nie może być mowy. Nie jest możliwe wyjaśnienie na podstawie metod naukowych”. Louise Lateau zmarła w 1883 roku, wwieku 33 lat, wopinii świętości.
LOUISE LATEAU była jedną z najbardziej znanych stygmaty czek naświecie w XIX stuleciu.
BELGIA
STYGmflTYDZKfl Ul SOUIIECKim ŁAGRZE
WANDA BONISZEWSKA urodzi+asię w 1907 roku pod Nowogródkiem. W wieku 18 lat wstąpiła w Wilnie do bezhabitowego Zgromadzenia Sióstr od Aniołów. Prowadziła głębokie życie duchowe i doświadczała licznych objawień. W1934 roku obdarzona została stygmatami - nie tylko pięcioma ranami ukrzyżowania, lecz także koroną cierniową, krwawymi łzami, sińcami, śladami biczowania i otarciami ramion. Ukazywały się one głównie w czwartki po południu i w piątki, przede wszystkim w Wielkim Poście, a zwłaszcza w Wielkim Tygodniu. Jedna z sióstr tak wspominała jej ekstazy pasyjne: �śWidziałam, jak w czasie przeżyć z rąk i nóg krew żywo tryskała. Widziałam, jak płynęła z oczu i często z głowy. Otwierała się też rana umiejscowiona na prawym boku kobiety, a jej brzuch pokrywały liczne szramy, jak po ubiczowaniu”.
W1950 roku zakonnica wraz z innymi siostrami skazana została przez władze sowieckie na karę 10 lat łagrów. W obozie była wielokrotnie bita przez strażników, którzy chcieli, by przyznała się do oszustwa. Była też badana przez personel medyczny, dla którego stygmaty i krwawe łzy stanowiły nie lada wyzwanie. Lekarze byli jednak wobec jej fenomenu bezradni.
W1956 roku Wanda Boniszewska wypuszczona została na wolność i wyjechała ze Związku Sowieckiego do PRL Dwa lata później skierowano ją do szpitala psychiatrycznego i oskarżono o szarlatanerię. W latach siedemdziesiątych XX wieku jej rany przestały się odnawiać, ale ból nie minął. Ofiarowała swe cierpienia zwłaszcza w intencji kapłanów. Od 1998 roku mieszkała w domu swego zgromadzenia w Chylicach pod Warszawą, gdzie zmarła w 2003 roku w wieku 96 lat.
W XX stuleciu z kolei najbardziej znaną stygmatyczką była Teresa Neumann - córka ubogiego krawca i wieśniaczki, urodzona w 1898 roku we wsi Konnersreuth w Górnej Bawarii. W wieku 20 lat, gdy biegła na pomoc sąsiadom, których gospodarstwo stanęło w płomieniach, uległa poważnemu wypadkowi - złamała kręgosłup i straciła władzę wnogach. Niedługo potem, na skutek gwałtownego upadku, przestała w ogóle widzieć.
Sparaliżowana iociemniała dziewczyna całymi dniami modliła się ouzdrowienie, prosząc o wstawiennictwo zmarłą francuską karmelitankę, Teresę z Lisieux, która wówczas nie była jeszcze wyniesiona na ołtarze. 29 kwietnia 1923 roku - w dniu, w którym Pius XI beatyfikował w Rzymie �śmałą Tereskę” - wKonnersreuth jej niemiecka imienniczka nagle odzyskała wzrok. To spowodowało, że bawarska wieśniaczka jeszcze mocniej prosiła błogosławioną o pomoc. Dwa lata później, 17 maja 1925 roku, gdy Pius XI ogłosił karmelitankę z Lisieux świętą, paraliż nóg Teresy Neumann nagle ustąpił.
TERESA NEUMANN,
stygmatyczka z Konnersreuth, karmiąca ptaki z ręki.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
4�
RELIKWIARZE,
które Teresa Neumann miała w swym pokoju, a wśród nich m.in. relikwie Krzyża, św.TeresyzAvila, św. Franciszka Ksawerego i św. Teresy z Lisieux.
Rok później, w czasie Wielkiego Postu, otrzymała stygmaty. Na jej rękach, nogach i boku pojawiły się rany odpowiadające śladom Męki jezusa. Od tej pory przez 36 lat, aż do śmierci, w każdy piątek, łącznie 725 razy, przeżywała w swoim ciele cierpienia Chrystusa. Świadkami tych ekstaz pasyjnych było bardzo wiele osób. jej pokój na piętrze rodzinnego domu w każdy Wielki Piątek zamieniał się w miejsce modlitw. Przewijało się przez niego wówczas około pięciu tysięcy ludzi. Wpuszczani byli do środka wgrupach po sześć osób. Przez chwilę modlili się, obserwując leżącą na łóżku Teresę, która �śkonała” w straszliwych cierpieniach, po czym wychodzili, by ustąpić miejsca następnej szóstce. Krwawiły nie tylko jej rany. Z bólu płakała, ale nie zwykłymi łzami, lecz krwią.
Podczas tych ekstaz kobieta głośno powtarzała dialogi, które słyszała. Sprowadzeni specjaliści od języków starożytnych, którzy czuwali przy jej łóżku, byli zdumieni, gdyż rozpoznawali zdania wypowiadane po aramejsku, grecku i łacinie, mimo że mistyczka nie znała tych języków.
Na świadkach, którzy obserwowali jej mękę, robiło to wstrząsające wrażenie. Jeden znich, Johannes Maria Hócht, wspominał: �śPo ostatnim, okropnym zdaniu «1 dokonało się...� jej ciało przeszył nagły wstrząs. Niczym martwa opadła na poduszki. Umierając mistyczną śmiercią, oddała swe ostatnie tchnienie Chrystusowi... Ten, kto by widział to wszystko i nie byłby poruszony do głębi duszy, ten nie byłby w istocie prawdziwym człowiekiem”.
FOTOGRAFIA
RODZINNA
Neumannów wKonnersreuth. Teresa siedzi w środku za stołem między swymi rodzicami.
TERESA NEUMANN pisała bardzo dużo listów, mimo bólu dłoni spowodowanego stygmatami.
NIEMCY
Konnensreuth
Około godziny piętnastej w Wielki Piątek skrajnie wycieńczona Teresa opadała na posłanie i zapadała w głęboki sen, z którego budziła się w niedzielę rano, już radosna i rześka.
Z jej doświadczeniem pasyjnym - jak wspominają biografowie Teresy Neumann - kontrastował charakter mistyczki, która była osobą wesołą, lubiącą żarty i zabawy, a nawet czyniącą sobie wyrzuty, że nie jest dość poważna. Starała się prowadzić normalne
TŁUM LUDZI przed domem Neumannów wKonnersreuth pragnie ujrzeć w Wielki Piątek ekstazę pasyjną Teresy.
OŁTARZYK W POKOJU Teresy Neumann oraz piec i umywalka w tym samym pomieszczeniu.
życie, pracując w polu i ogrodzie czy opiekując się zwierzętami. Jak wielu stygmatyków, posiadała także inne dary duchowe, np. dar uzdrawiania, proroctwa, czytania w ludzkich
sercach lub wyczuwania obecności osób konsekrowanych i poświęconych przedmiotów.

To sprawiało, że do Konnersreuth przyjeżdżali z całego świata chętni, by prosić ją o radę lub modlitwę. Zmarła wl962 roku. Obecnie trwa jej proces beatyfikacyjny.
Teresa Neumann badana była przez wiele komisji medycznych, które uznawały autentyczność jej stygmatów, a zarazem nie były wstanie naukowo wyjaśnić ich
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY

IZBA PAMIĘCI
Teresy Neumann, urządzona w jej domu wKonnersreuth..
pochodzenia. Za jej życia trwa! jednak gorący spór o jej rany. Kobiecie zarzucano histerię lub oszustwo, a najczęściej czynili to ludzie, którzy jej nie badali i nawet nie widzieli na oczy, jak np. doktor Joseph Deutsch zLippstadt. Powoływał się on na profesora Paula Martiniego z Bonn, który obserwował Teresę Neumann przez szesnaście godzin wKonnersreuth i orzekł, jakoby spontaniczny początek krwawień stygmatów nigdy nie został potwierdzony. Tymczasem świadkami samoczynnego otwierania się ran mistyczki w piątki było wielu ludzi, w tym także lekarze, jak np. doktor Georg Ewald z Erlangen czy doktor Otto Seidl zWaldsassen. Jeden z nich - Rudolf W. Hynek z Pragi, który sam byl lekarzem wojskowym i styka! się na froncie z tysiącami różnych obrażeń ciał - napisał, iż �śnie miał nigdy możliwości skonstatowania - choćby tylko w przybliżeniu - istnienia w naturze podobnych ran jak stygmaty Teresy Neumann, które uważa za absolutnie prawdziwe i nadprzyrodzone”.
PROF. FRANZ XAVER WUTZ, niemiecki teolog, bliski znajomy Teresy Neumann i autor prac na jej temat.

W WIELKI PIĄTEK
Teresa Neumann nie tylko krwawiła z ran, lecz roniła także krwawe łzy
ŚLADY KRWI
na białym płótnie, które mistyczka zostawiała po przeżyciu w swym ciele Męki Pańskiej.
>
260 KARTKA Z KALENDARZA,
której Teresa Neu-
mann nie zdążyła już ze rwać przed śmiercią.

? Spośród żyjących współcześnie stygmatyków najlepiej udokumentowanym przypadkiem jest historia Mymy Nazzour, urodzonej wroku 1964 roku wSyrii, gdzie zdecydowaną większość mieszkańców stanowią muzułmanie. Ona jednak przyszła na świat wrodzinie chrześcijańskiej. Jej matka była katoliczką obrządku greckiego, ojciec zaś katolikiem obrządku mel-chickiego. W1982 roku wyszła za mąż za 30-letniego Nicolausa, który zkolei byl wyznania prawosławnego. Wkrótce po ślubie doszło do wydarzenia, które odmieniło jej życie.
23 listopada 1982 roku 18-letnia Myrna modliła się z dwiema koleżankami (jedną prawosławną, drugą muzułmanką) nad łóżkiem chorej siostry swego męża, Layli, która uskarżała się na dokuczliwy ból pleców. W pewnym momencie dziewczęta zauważyły, że dłonie Mymy zaczynają błyszczeć i pokrywają się olejem. Młoda małżonka położyła ręce na głowie swej szwagierki, aból natychmiast minął. Trzy dni później wpodobny sposób Myrna uzdrowiła swą matkę cierpiącą od kilku miesięcy na dolegliwości kręgosłupa.
27 listopada w domu Myrny w dzielnicy Sufanieh w Damaszku doszło do kolejnego
niezwykłego zdarzenia. Z małego obrazka wielkości pocztówki, będącego reprodukcją
ikony Matki Bożej Kazańskiej, jął wydzielać się olej, który spływał na alabastrową podstawkę. W ciągu godziny zapełni! cztery talerze. Tego samego dnia olej zaczął też ponownie spływać z rąk Mymy, która usłyszała wewnętrzny głos, by otworzyć drzwi swego mieszkania wszystkim potrzebującym uzdrowienia.
Od tamtej pory dom państwa Nazzour stał się swoistym sanktuarium, które zaczęli odwiedzać ludzie szukający pomocy, nie tylko katolicy i prawosławni, lecz także muzułmanie i ateiści. Okazało się, że wypływająca oliwa ma właściwości uzdrawiające. Niektórzy chorzy, namaszczani nią, odzyskiwali zdrowie. Jednymi zpierwszych były dwie osoby uzdrowione z paraliżu: Sami Hanna iGhalya Armouche. W następnych latach zanotowano przypadki całkowitego ustąpienia m.in. nowotworów, ślepoty, paraliżu i innych chorób. Niekiedy towarzyszyły im gwałtowne nawrócenia, jak np. doktora Jamila Margi, który był ateistą i odwiedził Nazzourów, by zdemaskować ich oszustwo. Będąc świadkiem niewytłumaczalnego medycznie uzdrowienia, został chrześcijaninem.
POKÓJ TERESY NEUMANN,
w którym zmarła ona 18 września 1962 r.
?
DOWODY TAJEMNICY Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
SYRIA
Damaszek
MYRNA
NAZZOUR
w Damaszku w 1982 c, gdy miała 18 lat.
Już 28 listopada do mieszkania Nazzourów wkroczyli funkcjonariusze syryjskich służb bezpieczeństwa, powiadomieni o próbie publicznego oszustwa. Towarzyszył im lekarz Saliba Abdel Ahad, który kazał Myrnie dokładnie umyć ręce, a potem osobiście osuszył je ręcznikiem. Mimo to - ku osłupieniu medyka i obcerów bezpieki - olej na dłoniach dziewczyny pojawił się ponownie. Jeden z funkcjonariuszy dokładnie przebadał ścianę, na której wisiał obrazek Matki Bożej Kazańskiej. Potem wyjął reprodukcję zplastikowej ramki iszkła. Przeżył jednak szok, gdy nagle obrazek zaczął wydzielać olej. Natychmiast odłożył go na miejsce i jął się modlić. Nie wykrywszy żadnych symptomów oszustwa, niespodziewani goście opuścili dom.
Od 15 grudnia 1982 roku Myrna zaczęła doświadczać objawień Matki Bożej, apóźniej także Chrystusa. Wchodziła wówczas wstań ekstazy i traciła kontakt z otoczeniem. 26 października 1983 roku podczas takiej trwającej trzy minuty ekstazy po raz pierwszy na jej dłoniach pojawiły się ślady gwoździ, które tego samego dnia jednak znikły.
25 listopada 1983 roku w domu Nazzourów przebywało wielu duchownych różnych wyznań. Około godziny siedemnastej nagle na stopach, dłoniach i boku Myrny pojawiły się stygmaty. Obecny w pomieszczeniu syryjski lazarysta ks. Joseph Malouli wezwał natychmiast doktora Josepha Narallaha, dyrektora Szpitala Francuskiego w Damaszku.
>1
i ty?'-
^ �
4fc
«�
DOWODY TAIEMNICY
Obejrzał on rany, po czym kazał sprowadzić do dziewczyny kolejnych doktorów: pediatrę jamila Margi, kardiologa Georgesa Mounayera, okulistę Eliasa Faraha, dermatologa jeana Siage i biologa Josepha Massamiri. Dokonali oni skrupulatnych oględzin ran na ciele Myrny, apo sześciu godzinach - około 23.00 - byli świadkami, jak rany nagle się zasklepiły i znikły, nie pozostawiając blizn. Dla wszystkich lekarzy, wśród których znajdowali się także muzułmanie i ateiści, było to zjawisko całkowicie niewytłumaczalne z naukowego punktu widzenia.
Od tamtego czasu mistyczka doświadczyła kilkudziesięciu objawień, podczas których otrzymywała orędzia od [ezusa iMaryi. Towarzyszyło im pojawianie się oleju na rękach Uwarzy kobiety. Naznaczenie stygmatami przeżywała znacznie rzadziej, bo tylko pięciokrotnie - podczas Wielkiego Tygodnia w 1984,1987,1990, 2001 i 2004 roku. W trakcie jednego z objawień usłyszała, dlaczego właśnie w tych, a nie innych latach doznaje stygmatyzacji.
Otóż Chrystus powiedział jej, że wielkim źródłem cierpienia dla Niego jest rozłam wewnątrz chrześcijaństwa (�śKościół jest Królestwem Niebieskim na ziemi. Kto go podzielił, zgrzeszył, i kto ucieszył się z jego podziału, także zgrzeszył”). Najbardziej widocznym skutkiem owego gorszącego podziału pozostaje fakt obchodzenia świąt Wielkanocy w dwóch różnych terminach. Zachód obchodzi je według kalendarza gregoriańskiego, a Wschód zgodnie z rachubą juliańską. W orędziach skierowanych do Myrny Nazzour pojawia się wezwanie do jedności chrześcijan, którego przejawem powinno być ujednolicenie daty świąt paschalnych. Dlatego mistyczka doświadczała stygmatyzacji tylko w tych latach, w których następowała zbieżność daty Wielkanocy uwszystkich chrześcijan. Cierpienia, jakie wówczas przeżywała, miały unaocznić wyznawcom Chrystusa, jak mocno ranią Go oni swymi podziałami.
Podczas wszystkich pięciu stygmatyzacji Myrna Nazzour znajdowała się pod kontrolą lekarzy, którzy mieli okazję osobiście obserwować to niecodzienne zjawisko. W 1987 roku oprócz dwóch lekarzy, Louisa Kawy i George'a Mesmara, rany mistyczki badało małżeństwo francuskich biologów: Jean-Claude i Genevićve Antakly. W 1990 roku nakręcono film dokumentujący przebieg stygmatyzacji. W 2001 roku szczegółowych oględzin ran dokonali chirurg Antoine Mansour (jeden z lekarzy Ronalda Reagana) oraz specjalista od chirurgii plastycznej doktor Khalid Georges Yazigi.
IKONA
MATKI BOŻEJ, z której spływa olej. Zdjęcie wykonane 27 listopada 1982 r. w domu Nazzourów w Damaszku.
^63
TRZECIA
STYGMATYZACJA
Myrny Nazzour 16 kwietnia 1987 r. obserwowana była przez czworo lekarzy.
Najbardziej kompleksowe badanie odbyło się jednak w 2004 roku. Ponieważ wiadomo było, że tej właśnie wiosny chrześcijanie Wschodu iZachodu obchodzić będą święta paschalne tego samego dnia, należało się spodziewać, że u Myrny Nazzour pojawią się stygmaty. Do Damaszku przyjechał więc specjalistyczny zespół lekarski ze Skandynawii z najnowocześniejszą aparaturą pomiarowo-medyczną. W skład grupy wchodziło trzech doktorów z Norwegii (Knut Kvernebo, Cato Mork i Oivind Ekeberg) oraz dwóch ze Szwecji (Erik Haggblad i Goran Salerud). Obecne było także grono wybitnych lekarzy zcałego świata: Antoine Mansour zUSA, Riad Hanna zNiemiec, Philippe Loron, Michel Dagonneau iBasile Kouchakji zFrancji oraz Ramia Kabbabeh iRania Naffoudj zSyrii.
Wszystkie badania, przeprowadzane na przestrzeni tych lat, wykazały, że mamy do czynienia ze zjawiskiem, wobec którego lekarze pozostają bezradni inie są wstanie wyjaśnić jego natury. Dochodzi bowiem do samoistnego pojawienia się stygmatów, anastęp-nie do ich zniknięcia bez pozostawiania jakichkolwiek śladów, W 2004 roku, używając najnowocześniejszego sprzętu, medycy wykluczyli, by rany mogły powstać w sposób naturalny, np. przez hipoksję (niedobór tlenu w tkankach) czy erytromelalgię (rozszerzenie drobnych naczyń tętniczych).
Naukowcy potwierdzili też, że ciało Myrny Nazzour wydziela samoczynnie oleistą substancję. Była ona poddawana wielokrotnym ekspertyzom wlaboratoriach Damaszku, Rzymu czy Paryża. Za każdym razem wynik był taki sam: zidentyfikowana substancja to
DOWODY TAIEMNItY
czysty olej zoliwek bez żadnych domieszek i zanieczyszczeń. Dla naukowców zjawisko to także pozostaje zagadką, gdyż organizm ludzki nie może produkować oleju, płynu w stu procentach pochodzenia roślinnego.
Dwukrotnie - 25 i 26 listopada 1987 roku - świadkiem wydzielania oleju przez Myrnę Nazzour byl francuski teolog, ks. Rene Laurentin, najwybitniejszy na święcie specjalista od objawień maryjnych. Przypomniał on, że olej zajmuje ważne miejsce wsymbolice chrześcijańskiej i jest używany wpraktyce sakramentalnej Kościoła, jawi się niczym pieczęć Ducha Świętego podczas sakramentów chrztu, bierzmowania, kapłaństwa i namaszczania chorych. Przez chrześcijan Wschodu traktowany jest jako znak Bożego błogosławieństwa i uzdrowienia.
Rene Laurentin jest przekonany o autentyczności objawień, stygmatów i innych fenomenów nadprzyrodzonych Myrny Nazzour. Podobnie uważa były nuncjusz apostolski w Syrii, biskup Luigi Accogli, dla którego dowodem na prawdziwość owych zjawisk jest świadectwo życia małżeństwa Nazzourów: �śPrzed cudownymi wydarzeniami Myrna nie należała do szczególnie gorliwych wyznawczyń Chrystusa. Przynależność do Kościoła traktowała wdużej mierze jako tradycję, do kościoła uczęszczała jedynie w niedzielę, modliła się z przyzwyczajenia. W momencie pierwszych objawień wielu sformułowań, przekazanych jej przez Maryję, po prostu nie rozumiała. Z kolei jej mąż był jeszcze bardziej letnim chrześcijaninem i sprawy wiary niewiele go obchodziły. Odkąd
KS. PROF. ANDREAS RESCH, Myrna Nazzour i prof. Adel TheodorKhoury w 2007 r. w Damaszku.
DRKNUT KVERNEBO
bada puls Myrny Nazzour podczas stygmatyzacji 8 kwietnia 2004 r.
ZfiPflDH KRWI
DOKTORZY Luigi Romanelli i Giorgio Festa, którzy w lipcu 1920 roku wspólnie badali Ojca Pio, odkryli jeszcze jedną niezwykłą właściwość organizmu zakonnika. Otóż jego stygmaty wydzielały słodką woń, a krew, nawet zakrzepła, zachowywała przyjemny zapach. Doktor Festa opisywał, że zabrał ze sobą do zbadania w rzymskim laboratorium kawałek materiału splamionego krwią kapucyńskiego stygmatyka. Wydobywał się z niego miły aromat (jakby mieszanina perfum i kadzidła), który wypełnił całe pomieszczenie laboratoryjne.
Było to zadziwiające, gdyż natu rai ny zapach ludzkiej krwi nie należy do przyjemnych, a w przypadku rozkładającej się krwi jest wręcz odstręczający.
Co ciekawe, to samo zjawisko zaobserwował w 1976 roku doktor Mario Cortese, któryż Instytutu Medycyny Sądowej w Mesynie wziął probówkę z zakrzepłą krwią Natuzzy Evolo. Gdy po dłuższym czasie otworzył ją w obecności innego lekarza - doktora Elio Manelli - i jego szwagra Saverio Madonny okazało się, że wydziela ona intensywny zapach róż i jaśminu.


? ^


jednak doświadczyli niezwykłych wydarzeń, oboje całkowicie zmienili swe życie. Stali się ludźmi głębokiej modlitwy isłużby bliźniemu. Niemal całkowicie wyrzekli się prywatności, otwierając swój dom dla wszystkich szukających pomocy u Matki Bożej”.
Znamienna jest relacja jednej z kobiet, która przybyła do Nazzourów, by pomodlić się przed ikoną Maryi. W korytarzu natknęła się na Myrnę, która na kolanach szorowała podłogę. Zaskoczona zawołała: �śCo ja widzę! Ręce, przez które wypływa olej Najświętszej Dziewicy, zanurzają się w brudnej wodzie?”. Na to mistyczka, trzymając ścierkę w dłoni, odpowiedziała: �śA czy pani uważa, że Maryja miała służącą?”.
Świadkowie podkreślają, że Myma - podobnie jak inni stygmatycy - odznacza się prostotą, skromnością i pokorą. Podczas jednej zmodlitw mówiła: �śLecz dlaczego wybrałeś mnie, tak słabą, skoro tysiące ludzi bardziej zasługują na tę łaskę?”. Być może pewną odpowiedzią są słowa, jakie usłyszała od Chrystusa podczas jednej ze swych ekstaz 26 listopada 198S roku: �śja zmilości zostałem za ciebie ukrzyżowany ichcę, abyś niosła swój krzyż dla Mnie, z własnej woli, z miłością i cierpliwością, ioczekiwała Mojego nadejścia. Tego, kto uczestniczy wmoich cierpieniach, uczynię uczestnikiem mej chwały. Nie ma zbawienia dla duszy jak tylko poprzez krzyż”.
Skoro nie da się zrozumieć stygmatów w perspektywie naukowej, warto spojrzeć na nie z religijnego punktu widzenia. Według teologów katolickich, te nietypowe rany uświadamiają nam prawdę o konieczności odkrycia krzyża w swoim życiu. Chrystus mówił bowiem: �śJeśli kto chce pójść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie krzyż swój iniech Mnie naśladuje!”. Chodzi więc oodkrycie i przyjęcie w swoim życiu własnego krzyża. Dla każdego może on przybrać różny kształt egzystencjalnego doświadczenia. Tylko dla nielicznych osób wdziejach chrześcijaństwa przybrał tak realną i dosłowną formę jak w przypadku stygmatyków.
MYRNANAZZOUR wiele razy wpadała w ekstazę, jej dłonie wydzielały olej, a ona sama doświadczała stygmatyzacji. Każdy z tych przypadków był obserwowany i dokumentowany przez naukowców.

BOSKR inEDIR
Życie bez jedzenia i bez picia
ROZDZIAŁ 7
Zycie
bez jedzenia i bez picia
To było trudne do przyjęcia, ale profesor Enrico Gomes di Araujo musiał uwierzyć temu, co widział na własne oczy.
10 czerwca 1943 roku do szpitala w Porto trafiła 39-letnia Alexandria Maria da Costa. Przyjęto ją na specjalistyczną obserwację, by przekonać się, czy jest prawdą twierdzenie, jakoby kobieta obywała się zupełnie bez jedzenia i picia, i żyła tylko Eucharystią. Tak utrzymywali niektórzy księża i katolicy świeccy, traktujący ubogą Portugalkę z chłopskiej rodziny jak mistyczkę.
Badanie odbyto się na wyraźne żądanie arcybiskupa Bragi, który zwrócił się wtej sprawie do osobistego lekarza Alexandriny - doktora Manuela Augusto Diasa de Azevedo. alexandrina Ten zkolei poprosił o pomoc swoich kolegów po fachu, których uważał za wybitnych spe-cjalistów: profesora Carlosa Alberto di Limę i doktora Enrico Gomesa di Araujo. z najbardziej
13 maja 1943 roku medycy przybyli do Balazar, gdzie mieszkała kobieta, by ją obejrzeć. zn^ch P°5taci jednomyślnie uznali, że jakiekolwiek badanie wdomu, bez ciągłego nadzoru lekarskiego, nie portugalskim będzie miało żadnej wartości. Uznali, że pacjentka musi zostać hospitalizowana. Obaj byli w xx w-przekonani, że kobieta jest niepostrzeżenie dokarmiana przez domowników.
DOWODY TAJEMNICY

Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
Doktor Enrico Gomes di Araujo, członek Królewskiej Akademii Medycznej
RODZINA ALEXANDRINY na schodach jej domu w Balazar.
wMadrycie, specjalista od zaburzeń psychicznych, nie miał wątpliwości, że szybko poradzi sobie zproblemem. Zadanie ułatwiał mu fakt, że Alexandria od kilkunastu lat pozostawała sparaliżowana. Była więc łatwym obiektem do nieustannej obserwacji. W szpitalu zamknięto ją wizolatce inie zostawiano samej ani przez chwilę. Lekarze ipielęgniarki byli pewni, że zmęczona głodem i pragnieniem kobieta, gdy nie będzie miała możliwości
podjadać, poprosi w końcu o łyk wody lub kęs chleba.
Przez miesiąc nic takiego się jednak nie zdarzyło. Alexandria miała dobry humor, na nic nie narzekała i nie zdradzała żadnych objawów niedożywienia lub odwodnienia, jedyny posiłek, jaki przez ten czas spożywała, to Eucharystia, którą przyjęła kilka razy. Często powtarzała personelowi, że ten mały opłatek chleba jest jedynym źródłem jej życia. Doktor Araujo spędził długie godziny przy łóżku sparaliżowanej kobiety, przekonując ją, że to złudzenie, jego pewność malała jednak zdnia na dzień. Wszystko wskazywało na to, że kobieta rzeczywiście może żyć bez jedzenia i picia.

Ł1Ł
ir
MATKA
MARIA-ANA
i siostra
Deolinda
mieszkały
wspólnie
zAlexandriną,
opiekując
się chorą
mistyczką.
DR MANUEL AUGUSTO Dl AS
DE AZ EVEDO
często odwiedzał sparaliżowaną kobietę wjejdomu.

DOM W BALAZAR
na przedmieściach Porto, w którym mieszkała bł. Alexandria.
MARIA ELISA FERIA, kustosz Domu Bł.Alexandriny, pokazuje wpisy w księdze gości, którzy odwiedzali to miejsce.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
Zszokowany doktor Araujo opowiedział o wszystkim innemu lekarzowi. Zamiast ze
POKÓJ
ALEXANDRINY,
w którym przykuta do łóżka mistyczka spędziła wiele lat życia, przyjmując tysiące gości.
zrozumieniem spotkał się jednak z ciężkim zarzutem. Został bowiem oskarżony przez kolegę po fachu o udział w oszustwie i fałszowanie badań. Pomówiony lekarz w odpowiedzi zaproponował, by w takim razie oskarżyciel sam kontynuował jego obserwacje. Ten przystał na to chętnie i osobiście przejął nadzór nad badaniami. Wymienił nawet wszystkie pielęgniarki na takie, którym ufał, a na ich czele postawił swoją rodzoną siostrę. Izolatka została dokładnie przeszukana, czy nie ma w niej schowków na jedzenie, ale niczego nie znaleziono. Obserwacja trwała kolejnych dziesięć dni i w pełni potwierdziła to, co zaobserwował wcześniej doktor Araujo ico sam nazwał �śnaukowo niewytłumaczalnym”.
Rezultatem przeprowadzonych badań stało się następujące orzeczenie lekarskie wydane 26 lipca 1943 roku: �śMy, niżej podpisani, doktor Carlos Alberto di Lima, profesor wydziału medycznego z Porto, i Manuel Augusto Dias de Azevedo, doktor
medycyny wyżej wymienionego wydziału, zaświadczamy, iż zbadaliśmy Alexandrine Marif da Costa, lat 39, urodzoną i zamieszkałą w parafii Balazar, powiat Povoa de Varzim. Stwierdzamy, iż ma ona zapalenie lub też nacisk w rdzeniu kręgowym, co jest przyczyną paraliżu. Zaświadczamy poza tym, iż przebywała ona w okresie od 10 czerwca do 20 lipca br. w szpitalu Refugio da Paralisia Infantil in Foz do Douro pod opieką doktora Gomesa de Araujo i pod nadzorem innej sumiennej osoby, którzy dzień i noc próbowali dojść prawdy. Stwierdzono przy tym, iż jej powstrzymywanie sie od stałego i płynnego pożywienia podczas pobytu w szpitalu było absolutne. Waga, temperatura ciała, oddech, ciśnienie krwi, puls, krew i jej jasność umysłu były jak najbardziej w normie, niezmienne i niezmącone. W ciągu czterdziestu dni postu nie było stolca ani też najmniejszych ilości wydalanej wody.
Do niniejszego orzeczenia załączono wynik badania krwi, jaką pobrano po trzech tygodniach od umieszczenia chorej wszpitalu. Wynika zniego, iż wsprawie powstrzymywania się od przyjmowania pokarmów stałych i płynnych nauka nie jest wstanie w sposób naturalny wyjaśnić wyników tego badania. Tym samym, nawet posługując się znajomością psychologii i biochemii, nie da się wyjaśnić faktu pozostawania przy życiu przez chorą wobec absolutnego powstrzymywania się od przyjmowania pokarmów w czasie czterdziestodniowego pobytu. Należy przy tym podkreślić, iż chora w tym czasie odpowiadała na wiele pytań, prowadziła liczne rozmowy i była w jak najlepszej formie oraz
I
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY W BALAZAR, w którym Alexandria, gdy była jeszcze zdrowa, uczyła katechezy i śpiewała w chórze.
zachowywała jasność umysłu. W sprawie zjawisk, jakie zaobserwowano w piątki około godziny piętnastej, jesteśmy zdania, iż należą one do świata mistyki, który władny jest się na ten temat się wypowiadać. Dajemy wyraz prawdzie poprzez sporządzenie ipodpi-sanie niniejszego oświadczenia”.
Zanim dowiemy się, co mieli na myśli profesor Carlos Alberto di Lima oraz doktor Manuel Augusto Dias de Azevedo, gdy pisali o zaobserwowanych przez siebie zjawiskach
ze świata mistyki - przyjrzyjmy się pokrótce życiorysowi Alexandriny Marii da Costa.
Urodziła się w 1904 roku we wsi Balazar niedaleko Porto w biednej chłopskiej rodzinie. Chodziła do szkoły zaledwie jedenaście miesięcy. Musiała przerwać naukę, bo jej owdowiała matka po śmierci męża nie była w stanie samotnie utrzymać dwóch córek. Gdy miała dziewięć lat, musiała więc pójść do pracy do zamożnego farmera mieszkają-
KS. MARIANO
PINHO,
portugalski
jezuita, kierownik
duchowy
bt. Alexandriny.
cego w sąsiedztwie. Trzy lata później rolnik próbował ją zgwałcić. Dwunastolatka zdołała
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
Bakzdr
PORTU GALI A
mu się wyrwać i uciec do domu. Nie wróciła już do pracodawcy, lecz podobnie jak jej siostra została szwaczką.
Niedoszły gwałciciel nie dał jednak o sobie zapomnieć. Po dwóch latach zaatakował znowu. Tym razem, wspólnie z dwoma mężczyznami, wdarł się do mieszkania Alexandriny. Dziewczyna wraz z siostrą i koleżanką zabarykadowały się w pokoju na piętrze. Napastnicy wyważyli drzwi. Ratując się, czternastolatka wyskoczyła przez okno. Uderzyła oziemię ipoczuła potworny ból wplecach. Ten upadek sprawił, że już wkrótce dziewczyna została sparaliżowana i przykuta do łóżka do końca życia.
Od najmłodszych lat Alexandria była bardzo pobożną osobą. Dlatego szczerze wierzyła, że zostanie przez Boga uzdrowiona. Cierpienie nadało jej wierze dodatkowy wymiar. W1931 roku zaczęła doświadczać objawień Chrystusa. Dwa lata później pogodziła się ze swą chorobą, by ofiarować doznawane cierpienia w intencji nawrócenia grzeszników. 3 października 1938 roku, wobecności kilku osób, po raz pierwszy doznała przeżywania w swym ciele Męki jezusa.
W trakcie ekstazy pasyjnej jej paraliż ustąpił. Alexandria odtworzyła wówczas wszystkie gesty Chrystusa: klęczenie w Ogrójcu, poddanie się oprawcom, znoszenie biczowania, niesienie krzyża i upadanie pod nim, a w końcu ukrzyżowanie. Od tamtej pory - w niewyjaśniony sposób przezwyciężając paraliż - w każdy piątek przeżywała to samo.
Podczas wizji Jezusa powtarzało się identyczne przynaglenie, które pojawiło się także w objawieniach fatimskich - żeby papież poświęcił świat Niepokalanemu Sercu Maryń. Kiedy Pius XII uczynił to 31 października 1942 roku (zresztą w języku portugalskim), ekstazy pasyjne Alexandriny zmieniły swój charakter. Od tej pory mistyczka przeżywała je wewnętrznie, bez gestykulacji, w stanie całkowitego paraliżu. O tym właśnie pisali lekarze z Porto, gdy wyznawali swą niekompetencję w ocenie tego zjawiska.
Ich bezradność wywoływał także stan chorej, który rozpoczął się od objawienia, jakie Alexandria miała wWielki Piątek 1942 roku. jak wspominała, objawił się jej wówczas Jezus, który powiedział: �śNigdy już nie będziesz jadła na ziemi. Twoim pożywieniem będzie teraz moje Ciało; twoją krwią będzie moja boska Krew; twoje życie będzie moim życiem. Otrzymasz je ode mnie, gdy zjednoczę moje serce ztwoim sercem. Nie lękaj się”.
Od tej pory funkcje trawienne organizmu Alexandriny ustały zupełnie. Nie mogła niczego przełknąć, gdyż miała odruchy wymiotne. Przestała jeść i pić. Sama mówiła, że nie odczuwa głodu, gdyż czuje się nasycona. Jedyny jej pokarm stanowiła Eucharystia. Komentując ten przypadek, doktor Ruy Joao Marques z wydziału medycyny uniwersytetu w Recife stwierdził, że niedostarczanie przez czternaście lat jakichkolwiek składników odżywczych do organizmu powinno zakończyć się śmiercią, tymczasem Alexandria
Factos passados em BALAZAR
(Povoa de Varzim)
No patio da residincla da Aiexandrina reunem-se curiosos e especialmsnta pessoas qua acraditam am poderes sobranaturais da Aiexandrina. ______________________
nie tylko nie miała problemu z utrzymaniem normalnej wagi, temperatury, oddechu czy ciśnienia krwi, lecz także była przy zdrowych zmysłach, prowadziła intensywne życie intelektualne i utrzymywała żywe związki uczuciowe. Jego zdaniem w żaden sposób nie da się tego wyjaśnić, odwołując się tylko do praw natury czy wiedzy naukowej.
Pod koniec życia Aiexandrina była - obok siostry Lucji, wizjonerki z Fatimy - najbardziej znaną postacią świata katolickiego w Portugalii. Wiele osób przyjeżdżało do niej z daleka, prosząc o rozeznanie duchowe lub modlitwę wstawienniczą. Tylko w 1953 roku jej skromny wiejski dom odwiedziło ponad piętnaście tysięcy ludzi. Aiexandrina zostawiła po sobie około 3650 stron pism, które dyktowała ks. Humberto Pasquale, swojemu kierownikowi duchowemu. Opisywała w nich m.in. swoje objawienia, jak choćby wizję wymiany serc z Jezusem, podobną do tej, jakiej w XVII wieku doświadczyła św. Małgorzata Maria Alacoque. Różnica polegała na tym, że w jej widzeniu akt ten dokonał się poprzez mistyczną transfuzję krwi. Aiexandrina Maria da Costa zmarła w 1955 roku w wieku 51 lat. W roku 2004 Jan Paweł II wyniósł ją na ołtarze jako błogosławioną Kościoła katolickiego.
ŚMIERĆ
ALEXANDRINY
w 1955 r. została odnotowana przez całą portugalską prasę.
L79
4A
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
4*
W
LOSSERVATORE ROMANC
GIORNALE QUOTID1ANO
POLITICO RELIGIOSO
UNICUIQUE SUUM
DOMENICA 25 APRILE 2004
IL SOLENNE RITO IN
AUGUSTO CZARTORYSKI (1858 1893)
LAURA
MONTOYA
(1874-1949)
GIOVANNI PAOLO II *\ ^ proclama sei nuovi beati
ALEXANDRINA MARIA DA COSTA (1904-1955)
MARIA GUADALUPE GARCIA ZAVALA (1878-1963)
TO
NEMES1A EUSEBIA^^
Mistyczka z Balazar nie była jedyną osobą w dziejach chrześcijaństwa, która odżywiała się samą tylko Eucharystią. Najstarszym przypadkiem tego typu, odnotowanym w kościelnych kronikach, jest historia francuskiej wieśniaczki bl. Alpaidy z Cudot, która zmarła w 1211 roku. Inny znany przykład to historia XIV-wiecznej mistyczki św. Katarzyny ze Sieny. W XV stuleciu głośno było z kolei o szwajcarskim pustelniku, św. Mikołaju zFliie, który przez ostatnie dwadzieścia lat swego życia miał się powstrzymywać od jakichkolwiek pokarmów. Poza tym żywoty świętych wspominają o odżywianiu się wyłącznie Eucharystią m.in. przez św. Lidwinę z Schiedam, św. Józefa zKupertynu, bl. Angelę zFoligno czy bl. Kolumbę zRieti. Wszystkie te historie zdarzyły się jednak przed wiekami, łatwo więc można je złożyć na karb wybujałej średniowiecznej wyobraźni religijnej. Sprawa zaczyna wyglądać wszakże inaczej, gdy zjawisko inedii - bo tak fachowo nazywa się stan permanentnego niejedzenia - pojawia się wczasach nowożytnych i może zostać zbadane przez lekarzy, na dodatek niewierzących.
Pierwszym tego typu fenomenem był w XIX wieku casus Marii Furtner z Bawarii, która nie jadła nic przez czterdzieści lat. W1836 roku poddano ją obserwacji w szpitalu
WYSTRÓJ KOŚCIOŁA w Balazar przypomina o pasyjnej duchowości Alexandriny.
RELIKWIE
BL.ALEXANDRINY
w kościele w Balazar.
�śL'OSSERVATORE ROMANO”z tekstem o beatyfikacji sześciu nowych błogosławionych, wtym Alexandriny Marii da Costa.
ŚW. KATARZYNA ZE SIENY miała największy w pływ na decyzję papieża Grzegorza XI, by w 1376 r. opuścić Awinion i powrócić do Rzymu. Tak skończył się trwający 68 lat okres �śniewoli awiniońskiej” papiestwa.
SUUIĘTR IflEDYCZKfl
JEDNĄ z najwybitniejszych kobiet wdziejachchrześcijaństwabyłaXIV-wieczna dominikańska tercjarka, św. Katarzyna ze Sieny, ogłoszona Doktorem Kościoła i patronką Europy. Biografię mistyczki napisał naoczny świadek jej życia- bł. Rajmund z Kapui. Tak wspominałondoświadczeniaz jedzeniem sieneńskiej dominikanki: �śGdy zmuszona była spożyć pokarm, odczuwała mękę, jako że nie mogła utrzymać pokarmu w żołądku i jej cierpienia były po prostu nie do opisania.
(...) Jej żołądek nie był zdolny trawić i zwracał wszystko; potem ciało jej pęczniało. Nie zjadała nawet ziół, jedynie przeżuwała i piła sok. By ostudzić gardło, brała łyk wody, lecz codziennie wracały wymioty, i to tak bolesne, że trzeba było spieszyć jej z pomocą”.
Podobnie opisywał stan mistyczki ojciec Barducci: �śPrzyjmowanie pokarmu służące podtrzymaniu życia stało się dla niej wielką udręką, tak że tylko z wielką trudnością można było skłonić ją do jedzenia. A jeśli coś wzięła do ust, to właściwie tego nie połykała, a potem wypluwała. Nie mogła przyjąć nawet kropli wody. Budziło się w niej gwałtowne pragnienie i taka gorączka w gardle, że zdawała się zionąć ogniem. Mimo to wyglądała na zdrową, była jak zwykle energiczna i rześka”
W końcu Katarzyna zaprzestała jeść, a Rajmundowi powiedziała: �śBóg nasyca mnie w Świętej Eucharystii tak, że nie mogę pragnąć żadnego pokarmu cielesnego”. Mistyczka zmarła w 1380 roku w Rzymie w wieku lat 33.
w Monachium, gdzie przez 22 dni piła tylko wodę. W 1866 roku w Ottawie z kolei lekarze zbadali kanadyjską zakonnicę, siostrę Nadzieję od jezusa, która nie przyjmowała pokarmów przez dwa lata. Najlepiej udokumentowany został jednak przypadek wspomnianej już w poprzednim rozdziale belgijskiej stygma-tyczki Louise Lateau, przeanalizowany drobiazgowo przez naukowców z całej Europy w drugiej połowie XIX wieku. Pokazuje on, że inedia nie występuje jako odosobniony stan mistyczny, lecz towarzyszy innym nadnaturalnym darom, takim jak objawienia, stygmaty, kardiognoza (czytanie wludzkich sercach) czy hierognoza (rozpoznawanie osób konsekrowanych lub poświęconych przedmiotów).
BŁ. KOLUMBA ZRIETI,
dominikanka, która nie odczuwała głodu i karmiła się tylko Najświętszym Sakramentem.
ŚW. JÓZEF Z KUPERTYNU,
zwany także �ślatającym zakonnikiem”, słynął przede wszystkim z daru lewitacji.
BŁ. ALPAIDA Z CU DOT była pierwszą osobą, o której kroniki wspominały, że żywiła się tylko Eucharystią.
)
ŚW. LIDWINA Z SCHIEDAM
wwieku lat 14 przewróciła się na lodzie. Ten wypadek spowodował jej paraliż. Tak zaczął się wżyciu Holenderki okres cierpień, który stał się dla niej zarazem okresem doznań mistycznych.
BŁ. ANGELA Z FOLIGNO
to druga
(po bł.Alpaidzie
zCudot)
odnotowana
w historycznych
zapisach osoba
żyjąca
bez jedzenia.
Louise Lateau otrzymała stygmaty wmaju 1868 roku, atrzy lata później, 30 maja 1871, przestała wogóle jeść. Każdy pokarm powodował silne bóle. Pod wpływem matki ispowied-nika zmuszała się do jedzenia i picia, ale natychmiast wymiotowała. Doktor Warlamont poddał laboratoryjnej ekspertyzie mleko, które wypiła, a potem zwróciła. Nie stwierdził wnim najmniejszego nawet śladu soków żołądkowych. Oznacza to, że zanikły uniej wszelkie procesy trawienne, jak i wydalnicze. Jedynym pokarmem, który tolerował jej organizm, była Eucharystia. Kiedy dawano jej jednak do spożycia niekonsekrowany opłatek, nie mówiąc jej otym, od razu miała odruchy wymiotne. Przez dwanaście lat, aż do śmierci, nic nie piła ani nie jadła.
Przebadane przez lekarzy zostały także trzy inne XX-wieczne przypadki inedii: oprócz Alexandriny Marii da Costa z Portugalii - także Teresy Neumann z Niemiec iMarty Robin zFrancji. O mistyczce zBawarii wspominaliśmy wpoprzednim rozdziale, omawiając kwestię jej stygmatów. Lekarzy jednak w równym stopniu elektryzowało zjawisko nieprzyjmowania przez nią pokarmów. Dlatego też dość szybko, bo wtym samym roku, w którym przestała jeść, została - na prośbę biskupa Ratyzbony - przebadana
medycznie. Hierarcha postanowi! ocenić autentyczność zjawisk mistycznych, których doświadczała Teresa, dlatego zwrócił się do dwóch lekarzy: ateisty - doktora Georga Ewalda zErlangen, ikatolika - doktora Otto Seidla z Waldsassen.
Badania odbyły się między 14 a 28 lipca 1927 roku. Doktor Ewald z niemiecką precyzją przygotował program obserwacji. Warto się znim zapoznać, by ocenić profesjonalizm lekarza, który przystąpił do pracy z przekonaniem, iż �śnauka nie zna cudów ani przerw wciągu związków przyczynowych”. Oto jego zalecenia: �ś1. Cztery pielęgniarki, w parach po dwie, przez całą dobę, zmieniając się co dwanaście godzin, sporządzają dokładne notatki ztego, co jest istotne dla sprawy; 2. Teresa nie pozostaje sama nawet przez chwilę, zarówno wdzień, jak i w nocy. Nie chodzi do toalety, jej odchody zbierane są do specjalnego pojemnika; 3. Pielęgniarki myją Teresę zwilżonym ręcznikiem. Nie używają gąbki; 4. Woda stosowana do mycia zębów jest dokładnie wymierzona przed użyciem i po wypluciu; 5. Należy też zmierzyć kilka kropli, które używa do popicia Eucharystii; 6. Wszystkie odchody - mocz, kal i wymioty - muszą zostać zachowane, zmierzone i zważone oraz natychmiast wysłane do analizy; 7. Należy ciągle mierzyć wagę ciała, temperaturę ipuls”.
ŚW. MIKOŁAJ Z FLUE,
pustelnik, który powstrzymywał się od jedzenia przez ostatnich dwadzieścia lat życia. Nazywany przez Szwajcarów Ojcem Ojczyzny.
OBRAZ DO MEDYTACJI
Bożych atrybutów zaprojektowany przez Mikołaja z Flue.
285
Łoi
KOSCIOŁ
W KONNERSREUTH,
do którego uczęszczała Teresa Neumann.
Szczególnie lubiła przesiadywać w konfesjonale za głównym ołtarzem.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
CHRZCIELNICA
WKONNERSREUTH,
przy której została ochrzczona Teresa Neumann.
Wyniki badań zszokowały lekarzy. Teresa Neumann w trakcie 15-dniowej obserwacji w szpitalu spożyła łącznie 0,33 grama konsekrowanej Hostii. Przyjmowała dziennie zaledwie jedną ósmą opłatka, ponieważ nie była wstanie przełknąć większego kawałka. Każdy komunikant nasycony był minimalną ilością wody. W ciągu dnia dostarczała więc organizmowi 22 miligramy chleba i 3 gramy wody. Mimo to zarówno pierwszego, jak iostatniego dnia badań waga jej ciała wynosiła tyle samo - 55 kilogramów.
Nie oznacza to, że w trakcie obserwacji nie dochodziło do nagłych skoków wagi ciała. W czasie dwutygodniowych badań wypadły bowiem dwa piątki, podczas których Teresa (oczym wspominaliśmy w poprzednim rozdziale) przeżywała w swoim ciele Mękę Chrystusa. Po pierwszej ztych ekstaz pasyjnych jej waga spadła do 51 kilogramów, po drugiej zaś do 52,5. W obu przypadkach jednak samoczynnie, bez przyjmowania jakiegokolwiek pożywienia, doszło do ponownego wzrostu masy ciała - do pierwotnej wagi 55 kilogramów.
Zachowanie organizmu Teresy Neumann zaprzeczało prawom przyrody. Ludzkie ciało składa się bowiem w czterech piątych zwody. Dzienne zapotrzebowanie człowieka na płyny wynosi średnio około 2,5 litra. Przyjmując tak minimalne porcje cieczy, jak robiła to niemiecka stygmatyczka, jej ciało powinno zamienić się w wysuszoną mumię. Tymczasem organizm nie wykazywał żadnych oznak odwodnienia.
Doktor Ewald nic dotrzyma! warunków umowy z biskupem Ratyzbony Zamiast przekazać raport zbadali najpierw do kurii, opublikował go wmonachijskim czasopiśmie
MISTYCZKA Z BAWARII prowadziła bogatą korespondencję z wieloma ludźmi w całych Niemczech.
rl
//, .,..r ~rt? ,/yt /i
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
4*
medycznym. Przyznał w nim, że Teresa rzeczywiście może żyć i funkcjonować normalnie bez jedzenia i picia. Opatrzył jednak wyniki badań swą własną interpretacją. Uznał mianowicie, że inedia istygmaty bawarskiej katoliczki są wynikiem wyjątkowo złożonej nerwicy. Odmienne zdanie wyraził natomiast doktor Seidl, który uważał, że Teresa pozostaje zdrowa psychicznie, obserwowanych zaś zjawisk nie jest wstanie wywołać żadna nerwica. Dlatego też w swej konkluzji napisał: �śFenomenu z Konnersreuth nie da się wyjaśnić na podstawie wiedzy medycznej”.
Do podobnych wniosków doszedł też inny niemiecki lekarz, doktor Otto Buchinger, który po zapoznaniu się z całością dokumentacji na temat badań z 1927 roku, stwierdził: �śOddaję honor naszej nauce i jej metodom, ale tutaj działa coś, co przeciwstawia się racjonalnym wyjaśnieniom. Według mnie wygląda na to, że w tym wypadku musimy ewidentnie porzucić solidne podłoże naszej nauki iwejść do krainy parapsychologii, tajemnicy i magii...”.
O autentyczności inedii oraz stygmatów Teresy Neumann przekonani byli także inni niemieccy lekarze, np. profesor Anton Seitz, profesor Franz Xaver Mayr czy doktor Hans H. Fróhlich. Podobną opinię wyrażali również przedstawiciele nauk medycznych z Polski, których sprawą bawarskiej mistyczki zainteresował lwowski arcybiskup katolicki obrządku ormiańskiego Józef Teodorowicz. Wielokrotnie jeździł on do Konnersreuth i napisał na temat Teresy Neumann 500-stronicową pracę, opisując jej fenomen w świetle teologii mistycznej i nauk psychologicznych.
GRÓBTERESY
NEUMANN
na cmentarzu w Konnersreuth.
WOTA
DZIĘKCZYNNE dla Teresy Neumann za pomoc modlitewną, ufundowane przez osoby, które doświadczyły z jej strony duchowego wsparcia.
Pod wpływem hierarchy szczegółowe badania podjął zwłaszcza doktor Piotr Radło ze Lwowa, asystent słynnego profesora Rudolfa Weigla, wynalazcy szczepionki przeciw tyfusowi plamistemu. W 1938 roku, we współpracy z profesorem Stefanem Dąbrowskim z uniwersytetu w Poznaniu oraz z ormiańskokatolickim kapłanem ks. Adamem Bogdanowiczem, wydał w Karlsruhe ponad 300-stronicową książkę Oszustwo czy prawda? (Trug oder Wahrheit?). Doktor Radło udowadniał w niej, że feno-
meny, jakich doświadcza stygmatyczka z Konnersreuth, nie są wynikiem mistyfikacji, histerii czy nerwicy, lecz realnymi zjawiskami, dla których współczesna medycyna nie znajduje wytłumaczenia.
Warto wspomnieć, że inedia Teresy Neumann była nieco inna niż Alexandriny da Costa. Bawarska mistyczka, która często wykonywała ciężkie prace w gospodarstwie, nierzadko odczuwała głód i czuła się wycieńczona, a wówczas jedynym sposobem osiągnięcia sytości pozostawała dla niej Eucharystia. Świadkowie opisywali, że po przyjęciu komunii jej organizm natychmiast się regenerował.
W 1927 roku w Konnersreuth zjawił się znany niemiecki dziennikarz, redaktor naczelny �śMimchner Neueste Nachrichten”, Fritz Gerlich. Gdy usłyszał oinedii istyg-matach Teresy Neumann, nie miał wątpliwości, że chodzi o oszustwo. Wyruszył więc na spotkanie z bawarską wieśniaczką, by zdemaskować rozpowszechniane przez nią


PROF. FRANZ XAVER MAYR jako lekarz bronił publicznie autentyczności stygmatów oraz i ned i i Teresy Neumann.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
zabobony. Długie rozmowy zmistyczką i wieloma świadkami przekonały go jednak, że się mylił. Kolejne dwa lata poświęcił na pisanie dwutomowego dzieła Teresa
Neumann zKonnersreuth. W pracy tej bronił tezy o prawdziwości mistycznych doznań tytułowej bohaterki. Sam pod jej wpływem porzucił zresztą kalwinizm i przeszedł do Kościoła katolickiego. Warto dodać, że Gerlich był wielkim przeciwnikiem komunizmu i nazizmu, które ostro krytykował w redagowanych przez siebie pismach. Po dojściu do władzy Adolfa Hitlera został aresztowany, uwięziony w obozie w Dachau, a w 1934 roku zamordowany.
Kiedy w 1939 roku w hitlerowskich Niemczech wprowadzono kartki żywnościowe, odmówiono ich wydania tylko jednemu obywatelowi. Biurokracja Trzeciej Rzeszy uznała, że skoro Teresa Neumann nie je i nie pije, to nie potrzebuje racji żywnościowych. Zarazem jednak wydano jej podwójny przydział mydła, gdyż - jak stwierdzono -z powodu cotygodniowego krwawienia stygmatów musiała częściej prać bieliznę.
Teresa, podobnie jak cała jej rodzina, była wrogo nastawiona do narodowego socjalizmu. Przez cały okres rządów nazistowskich nie podlegała jednak żadnym represjom, choć znajdowała się pod ścisłym nadzorem policyjnym. Podobno był to osobisty rozkaz Hitlera, który panicznie bał się mistyczki z Górnej Bawarii. Dopiero pod koniec wojny, 20 kwietnia 1945 roku, esesmani próbowali zgładzić stygmatyczkę. Najpierw szukali jej w domu, a gdy nie znaleźli, wówczas oddział pancerny SS rozpoczął ostrzał artyleryjski Konnersreuth. Z militarnego punktu widzenia była to decyzja absurdalna, bo w wiosce nie było ani jednego wrogiego żołnierza, tylko niemieccy cywile. Pociski zniszczyły lub uszkodziły czterdzieści pięć budynków, w tym dom Neumannów. Teresa ledwo uszła zżyciem. Zmarła w 1962 roku w wieku 64 lat. Łącznie przeżyła bez jedzenia 36 lat.
Najdłużej trwającym przypadkiem inedii jest jednak fenomen Marty Robin zFrancji, która obywała się bez pokarmów i napojów niemal 52 lata. Urodziła się jako szóste iostat-nie dziecko w rodzinie małorolnych chłopów wwiosce Chateauneuf-de-Galaure. Od najmłodszych lat była bardzo chorowita, zwłaszcza po przebyciu duru brzusznego spowodowanego wypiciem wody zzakażonej studni. Od tego czasu cierpiała na bóle głowy, traciła co jakiś czas przytomność, zapadała wśpiączkę, miała ataki paraliżu. Lekarze nie potrafili określić jej choroby. Podejrzewali epilepsję, guza mózgu, zapalenie opon mózgowych lub gościec przewlekły postępujący. W świetle ostatnich badań najbardziej prawdopodobna teza mówi, że dziewczyna cierpiała na nagminne zapalenie mózgu.
Choroba postępowała stopniowo. 25 marca 1928 roku Marta straciła władzę wnogach. 2 lutego 1929 roku paraliż dotknął jej ręce. We wrześniu 1939 roku przestała widzieć. Tymczasem pojawiły się inne dziwne symptomy: w 1928 roku przestała spać i jeść. Lekarze w każdej chwili spodziewali się jej śmierci, gdyż organizm pozbawiony snu
TERESA NEUMANN przyjmuje Eucharystię z rąk kapłana.

jjbsetzimg Hlndenburgs durch Volksabstlmmung
RED, FRITZ GERLICH
i redagowane przez niego pismo
�śDer ge rade Weg”.

292
4*
WW
TERESA NEUMANN
tuż po zakończeniu II wojny światowej w zniszczonym Konnersreuth.
Obok niej żołnierz amerykańskich wojsk okupacyjnych.
BAWARSKA
MISTYCZKA
nie bała się ciężkiej
fizycznej pracy.
Pomagała m.in.
odbudowywać
rodzinną
miejscowość
ze zniszczeń
wojennych.
i pożywienia szybko ginie. Marta jednak, ku zdziwieniu wszystkich, żyła nadal. Wtedy jeszcze pila, ale niewiele i z problemami. W raporcie medycznym z tamtego okresu czytamy, że �śwypija ona trzy do czterech razy na dzień kilka kropli kawy, za każdym razem nie więcej niż pojemność naparstka. Zatrzymuje płyn przez chwilę wustach, ale nie może go przełknąć. W końcu przyjmuje go, nie podejmując - jak twierdzi - wysiłku przełykania”. Wkrótce potem przestała nawet pić. Straciła odruchową zdolność przełykania, za którą odpowiada układ nerwowy. Zamarły także wszelkie funkcje przyswajania przez nią pokarmów. Od tej pory, przykuta do łóżka, przez ponad pół wieku nie będzie nic jadła, piła ani spała. Jedynym jej pokarmem stanie się Eucharystia.
W październiku 1930 roku na ciele Marty Robin pojawiły się stygmaty. Poprzedziła je wizja Chrystusa Ukrzyżowanego. Jezus zapytał ją: �śMarto, czy chcesz być taka jak Ja?”. Kiedy odpowiedziała twierdząco, została naznaczona przez Niego ranami na dłoniach, stopach, sercu i głowie. Od tej pory co tydzień przeżywać będzie w swoim ciele Mękę Pańską. Cierpienia zaczynały w czwartek wieczorem od przeżywania głębokiej trwogi, poprzez piątek, w którym następowała kulminacja boleści zakończona utratą świadomości, i trwały aż do niedzielnego poranka, gdy mistyczka odzyskiwała przytomność.
Wszystkie cierpienia, których doświadczała, Marta Robin łączyła z cierpieniami Chrystusa na Krzyżu i ofiarowywała w intencji innych ludzi. Mówiła, że czyni to z miłości. Choć każdego dnia odczuwała ogromny ból, powtarzała, że nie zamieniłaby swojego życia z nikim. Czuła się szczęśliwa.
Przez wszystkie lata choroby Martę Robin badało kilkunastu okolicznych internistów. Potwierdzili oni fakt, że pacjentka nic nie je, a na jej ciele występują nietypowe rany. Miejscowy biskup Camille Pic postanowił jednak zasięgnąć opinii specjalistów. Wiosną 1942 roku poprosił więc dwóch znanych lekarzy z Lyonu, by zbadali przypadek stygmatów oraz inedii Marty Robin. Wybór hierarchy padł na doktorów - chirurga
-
MARTA ROBIN
nazwana została
przez kard.Danielou
najwybitniejszą
osobowością
współczesnego
świata.
FRANCJA
Chateauneuf-cJp Aalaure
293
4�
Andre Ricarda oraz Jeana Dechaume'a, szefa kliniki neuropsychiatrii. Kompletne badanie kliniczne sparaliżowanej kobiety odbyło się 14 kwietnia w miejscu jej zamieszkania.
W swym raporcie lekarze napisali: �śPotwierdzamy prawdziwość krwawych styg-matów, zwykluczeniem wszelkiego udawania ioszustwa, oraz stygmatów niepowodują-cych wyraźnych ran, które ten iów uznałby za przejaw zaburzeń naczyniowo-ruchowych o podłożu psychicznym. Wolimy raczej przyznać, że przy obecnym stanie naszej wiedzy nie rozumiemy ich przyczyny ani subtelnych mechanizmów, jakie nimi rządzą. Jeśli o nas chodzi, uważamy je za zjawiska nadnaturalne”.
Doktorzy stwierdzili także, że �śpacjentka nie zdradza objawów wyraźnego wychudzenia ani wyniszczenia”, mimo że nie spożywa żadnych pokarmów ani napojów. Zauważyli, że �śwydzielanie śliny prawie nie istnieje”. Kiedy przyjmuje hostię, to nie połyka jej, gdyż straciła zdolność przełykania. Położony na język komunikant sam wchłania się do organizmu. Lekarze uznali, że kobieta jest zdrowa psychicznie, wykluczyli zaburzenia umysłowe, emocjonalne i charakterologiczne.
KRUCYFIKS
stojący w pokoju Marty Robin, tuż przy jej łóżku.
MARTA ROBIN
śpi po przeżyciu w swoim ciele Męki Pańskiej.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych

WIDOKZOKNA
domu Marty Robin. Mistyczkanie mogła go jednak podziwiać z powodu choroby oczu.
Kolejne badanie Marty Robin miał przeprowadzić paryski neuropsychiatra doktor Alain Assailly w 1949 roku. Przybył do Chateauneuf-de-Galaure i zaczął przekonywać kobietę, że powinna znaleźć się w szpitalu pod nadzorem ekipy fachowych lekarzy i wykwalifikowanych pielęgniarek, którzy dokonają specjalistycznych pomiarów jej organizmu.
W odpowiedzi usłyszał: �śPanie doktorze, jedyna reguła, jaką się kieruję, to posłuszeństwo. Niech tylko mój duchowy kierownik, biskup albo oczywiście Ojciec Święty każą mi pójść do szpitala, a natychmiast powiem «tak� i będzie mnie pan mógł zabrać, gdzie będzie chciał. Ale czy naprawdę sądzi pan, że problem tkwi tam, gdzie go pan szuka? Przekonać wątpiących zwykłym badaniem lekarskim? Nie! Pogubią się w naukowych wyjaśnieniach mniej lub bardziej wiarygodnych, w hipotezach, które najpewniej trudno będzie zweryfikować. A przy tym, czyż nie oddalą się od najważniejszego, wktórym chodzi o poznanie i zrozumienie nieskończonej dobroci Boga?”.
Ponowna rozmowa z Martą Robin przekonała doktora Assailly, że kobieta ma rację. Wspominał o tym następująco: �śWtedy to dokonała się we mnie gruntowna przemiana
NA POPRZEDNICH STRONACH: pokój Marty Robin, w którym spędziła, unieruchomiona w łóżku, ponad pół wieku.
CHATEAUNEUF-
DE-GALAURE,
miejscowość, w której powstała wspólnota Ogniska Miłości.
KS. BERNARD MICHOŃ Stoi dziś na czele Ognisk Miłości.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
postawy wobec zmysłowych przejawów rzeczywistości nadprzyrodzonej. Mówiła mi
0 odkupieniu takimi słowami, że czułem się zanurzony w miłość odkupieńczą. Nie czyniła najmniejszej aluzji do siebie, ale czuło się, że rzeczywiście przeżywała to, co opowiadała. Od tej chwili jakież znaczenie mogły mieć dla mnie badania nad ewentualnymi mechanizmami pojawiania się stygmatów albo biologiczne podłoże jej pozostawania bez pokarmu - wobec treści, jakie niosły ze sobą te cierpienia?”.
jak podsumował biograf mistyczki, ks. Raymond Peyret: �śani badanie kliniczne, ani aparat rentgenowski, ani nawet tomograf komputerowy nie potrafią wykryć misterium miłości”. To tak, jakby obliczenie i usystematyzowanie wszystkich metafor, przenośni
1 epitetów mogło dać nam pojęcie o sensie utworu literackiego. Inny biograf stygma-tyczki, jean Jacques Antier, zauważył z kolei, że to, co dla człowieka nauki jest szokującą anomalią, stanowiącą irytujący problem, dla mistyka pozostaje kwestią całkowicie drugorzędną. Mistyk nie koncentruje się na swoich nadprzyrodzonych darach, gdyż w całości zaprzątnięty jest osobą Dawcy.
Gdyby zastosować wobec Marty Robin kryteria �śjakości życia” proponowane przez wpływowego dziś etyka, profesora Petera Singera zuniwersytetu Princeton, to okazałoby się, że są one bliskie zeru. Chora kobieta pozbawiona była bowiem niemal wszystkich
KS. GEORGES FINET, kierownik duchowy Marty Robin i współzałożyciel Ognisk Miłości.
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
JOSEPH ROBIN,
ojciec Marty, był rolnikiem posiadającym 10-hektarowe gospodarstwo.
4�
przyjemności, jakimi cieszyć się może człowiek. Nie czerpała radości ani z jedzenia, ani z picia, ani ze snu, ani z pracy, ani z pięknych widoków, ani z możliwości poruszania się. Mało tego: każdy jej dzień oznaczał dokuczliwe cierpienie fizyczne. Z perspektywy współczesnej mentalności była idealnym kandydatem do eutanazji, gdyż istnienie w takim stanie nie ma sensu.
A jednak nie tylko czuła się szczęśliwa, ale potrafiła też dawać pociechę, budzić nadzieję iwskazywać sens życia wielu przybyszom, którzy odwiedzali ją wChateauneuf-de-Galaure. Oblicza się, że leżąc unieruchomiona w swym pokoiku, przyjęła przez wszystkie lata ponad sto tysięcy gości. Przyjeżdżali do niej z całego świata, by prosić o wyrwanie z rozpaczy, rozeznanie drogi życiowej czy pomoc w rozwiązaniu trudnych sytuacji. Przyjmowała ich przez cztery dni w tygodniu - od poniedziałku do czwartkowego popołudnia - ponieważ już od czwartku wieczór do niedzieli przeżywała Mękę
KS. BERNARD PEYROUS
jest autorem tzw. Positio, będącego podstawą procesu beatyfikacyjnego Marty Robin.
302
AMELIA
CELESTYNA ROBIN, matka Marty, zmarła w 1940 r. w wieku 76 lat.
DOM
RODZINNY
państwa Robin. W środku zachowało się do dziś wiele pamiątek po domownikach.
SPUŚCIZNA DUCHOWA Marty Robin obejmuje także jej pisma mistyczne, które dyktowała swym współpracown i kom.
Pańską. Posiadała dary jasnowidzenia, proroctwa, dobrej rady iczytania wludzkich sercach. Znała najbardziej intymne sekrety ludzi, których widziała pierwszy raz na oczy. Wiele osób odmieniło swe życie po rozmowie z nią. Swoim poznaniem rzeczywistości nadprzyrodzonej zawstydzała największych ówczesnych teologów. Ojciec Garrigou-Lagrange przed śmiercią wyznał, że ta skromna francuska wieśniaczka wie o Bogu znacznie więcej niż on. Kardynał Danielou stwierdził natomiast, że jest ona najbardziej wybitną osobowością współczesnego świata, wybitniejszą niż Jan XXIII czy generał de Gaulle.
Jedną z osób, która odwiedzała Martę Robin, był francuski filozof, lekarz i poeta Paul-Louis Couchoud, zdeklarowany ateista, negujący wswych książkach historyczne istnienie Jezusa. Przybył do Chateauneuf-de-Galaure z ciekawości, gdyż interesował go problem �śszaleństwa mistycznego”. Po rozmowach ze stygmatyczką wyznał:
�śTa skromna wieśniaczka to kobieta wyższego rzędu, co też uderzyło mnie już pod-
czas naszego pierwszego spotkania, a jeszcze bardziej w trakcie następnej wizyty. Choroba nauczyła ją koncentracji... Marta nie sypia, myśli więc bez ustanku. Jest mózgiem - może jednym z najlepiej wyćwiczonych mózgów na naszej planecie. Jest samym mózgiem, ale jest to mózg rozważny. Kiedy mówię «rozważny�, to znaczy, że on medytuje, i rozumiem to słowo w sensie najbardziej dosłownym. Większość z nas
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
mówi osobie, że rozważa lub myśli albo się modli, lecz ich myśl jest ulotną mrzonką. Ich modlitwa nie jest medytacją: to zaledwie pomruk. Marta idzie w głąb”. Kiedy Couchoud powiedział Marcie Robin: �śjest pani samym mózgiem”, ona odrzekła mu: �śNie sądzi pan, że jestem również isercem?”.
Po kilku wizytach w Chateauneuf-de-Galaure ateista całkowicie odrzucił możliwość oszustwa ze strony sparaliżowanej kobiety. Przyjął do wiadomości fakt inedii, lecz jako lekarzowi nie dawało mu spokoju pochodzenie owego fenomenu. Za pomocą sugestii albo siły woli nie da się bowiem wytworzyć materii. Tymczasem Marta Robin co tydzień, przeżywając swoje ekstazy pasyjne, traciła sporo krwi; jej organizm nie uzupełniał tych braków przez
pokarm inapoje, a jednak nie wykrwawiała się. Nie dostarczała swemu ciału niezbędnych do życia składników, takich jak węgiel, sód, potas, wapno, żelazo czy magnez, amitno to żyła.
Paul-Louis Couchoud nie znalazł zadowalającej odpowiedzi na te pytania, lecz pod wpływem Marty Robin zmienił swój światopogląd. �śNa kwadrans przed śmiercią - jak wspominał jego przyjaciel, filozof fean Guitton - niespodziewanie przyjął księdza. Umarł wwierze, oczym miałem okazję powiedzieć na jego pogrzebie”.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
Marta Robin pozostawiła po sobie olbrzymie dzieło. Ta sparaliżowana i niewidoma kobieta, która przez kilkadziesiąt lat nie opuszczała swego pokoju, nie tylko zainicjowała budowę trzech szkół wChateauneuf, lecz założyła także Ogniska Miłości - katolickie wspólnoty, które działają dziś w kilkudziesięciu krajach świata. Ich charyzmatem jest życie w duchu pierwszych chrześcijan. Obecnie w Watykanie trwa proces beatyfikacyjny Marty Robin.
Gdy pytano ją, jak to się dzieje, że żyje bez pożywienia, odpowiadała: �śTo nieprawda, że żyję niczym, żyję Jezusem”. Jeżeli zjawiska nadprzyrodzone, czyli cuda, są znakami, które mają wpisany w siebie pewien komunikat, to inedia mistyków odżywiających się
GROBOWIEC
RODZINY
ROBIN
na cmentarzu
wSaint-
Bonnet,
gdzie wśród
bliskich
spoczywa
Marta.
MSZA ŚW. sprawowana w kościele Ognisk Miłości wChateauneuf-de-Galaure.
jedynie Eucharystią również może być odczytywana w ten sposób. Zdaniem wielu teologów chrześcijańskich jest ona wskazaniem, że w niepozornym małym opłatku, który po konsekracji przeistacza się w Ciało Chrystusa, ukryte jest prawdziwe źródło życia -także życia wiecznego, zgodnie ze słowami [ezusa, że �śkto spożywa ten Chleb, będzie żył na wieki”.
305
/
ROZDZIAŁ 8
Zwłoki
nie podlegające rozkładowi
Profesor Emanuel Vlcek był przekonany, że w jego pracy nic go już nie zaskoczy. Gdy dostał zlecenie od praskich karmelitanek, nie przypuszczał, że uzyska wyniki badań, które wprawią go w osłupienie.
Emanuel Vlcek był jedną z najbardziej znanych postaci świata akademickiego Pragi. Poczynając od 1955 roku, ten lekarz i antropolog, profesor Uniwersytetu Karola, przez prawie pół wieku zbadał szczątki kilkudziesięciu czeskich bohaterów narodowych, w tym niemal wszystkich monarchów z dynastii Przemyślidów, Luksemburgów, Jagiellonów i Habsburgów.
OSTRA MILADA OD ZBAWICIELA
Świata nad dokumentacją
MATKA ELEKTA w pozycji siedzącej znajduje się od niemal trzech i półwieku.
MATKA ELEKTA, choć pochodziła z Półwyspu Apenińskiego, bardziej znana jest w Czechach i Austrii niż we Włoszech.
Na podstawie swych medycznych i antropologicznych prac naukowiec mógł ustalić cechy fizyczne badanych przez siebie postaci, ich stan zdrowia czy rodzaj przebytych chorób. Czescy historycy podkreślają, że zawdzięczają mu wiele nieznanych informacji, które nie znalazły się wstarych kronikach.
W 2002 roku do profesora Vlcka zwróciła się siostra Maria Milada od Zbawiciela Świata, młoda karmelitanka, która została właśnie wybrana przeoryszą praskiego klasztoru na Hradczanach. Zakonnica była konwertytką. Pochodziła z rodziny ateistycznej zamieszkałej w Sudetach, a chrzest przyjęła podczas studiów medycznych w stolicy. Później wstąpiła do klauzurowego zakonu karmelitanek, by po paru latach zostać przełożoną praskiego klasztoru z przylegającym doń kościołem św. Benedykta.
W zakrystii tej świątyni znajdowała się niezwykła relikwia. Na ozdobnym krześle wewnątrz oszklonej gabloty siedziała w zakonnych szatach Matka Elekta - założycielka praskiego karmelu, zmarła w 1663 roku. Jej ciało, mimo upływu ponad trzech wieków, nie uległo rozkładowi. Siostra Milada, która sama z wykształcenia jest lekarzem, postanowiła zbadać ten fenomen. Dlatego zwróciła się do profesora VICka.
Naukowiec, zanim przystąpił do badań, zapoznał się z życiorysem XVlI-wiecznej zakonnicy. Była ona Włoszką. Właściwie nazywała się Katarzyna Tramazzoli. Przyszła na świat wl605 roku. Po wstąpieniu do zakonu karmelitanek bosych przybrała imię Matki Elekty. Wysiana przez swoje przełożone na północ Europy, zakładała kolejne klasztory: w Wiedniu, Grazu i Pradze. Dala się poznać jako sprawna organizatorka i surowa ?

SKÓRA MATKI ELEKTY uległa ściemnieniUjgdy zakonnice obmyły jej zwłoki odwarem z kwiatów róży i rozmarynu gotowanych w winie.
DO DZIŚ ZACHOWAŁO SIĘ
jedenaście listów do Matki Elekty pisanych przez jej spowiedników. Jeden z nich zwracałsię do niej słowami: �śTwoja dusza jest czysta jak biała kartka papieru”.
(h*y***n Set' nm Ifi- ft* ^ u
�Ś - �ó a W? , .
*>*�ó
1^7/ M. ^ *
�ólA*, «-� ^
-hm.! ****?�ó
h i c«m> . «
(�r n*v~r* f*m i'*** -
^t, jW-r*.,
7JŁUC JA+A Jrrr-W-^
Ł#**Ci «*«* �-9)t 4*N% A*tr- ? n <«
VM^� -4*««� *# %nM�
;�ó«- y* -vc«n v '**
*�ó1 ^
IW ĆV*-r^vrlK/v*?
4f, L***«. ** *c-�i f*
y.-« C4< .< hmm-a-
}iVY****V*.
*) .-W.
flTMUfK UidwJ* ifi**** y***
J * . fi- 1�"
PHTROnKH ARTYSTÓW
MATKA ELEKTA z Pragi nie jest jedyną zakonnicą, która po swej śmierci zasiadła natronie. Podobny los spotkał klaryskę św. Katarzynę z Bolonii - mistyczkę, poetkę, malarkę i kom pozytorkę, zmarłą 2 marca 1463 roku w wieku lat 50. Kościół ogłosi ją później patronką artystów.
Katarzyna została pochowana bezpośrednio w ziemi, bezżadnej trumny. Ponieważ jednakz miejsca jej pochówku wydobywał się przyjemny zapach, osiemnaście dni później bolońskie klaryski wykopały ciało. Okazało się, że nie uległo ono rozkładowi, chociaż przebywało w wilgotnej ziemi. Wydzielało też miłą woń. Przeniesiono je więc do klasztoru. Ponieważ w domu zakonnym było dużo wąskich korytarzy i krętych schodów, aby ułatwić transport ciała, postanowiono posadzić je na krześle wewnątrz specjalnie skonstruowanej skrzyni. Tak też-w pozycji siedzącej -świątobliwa zakonnica ukazywana była wiernym.
Od 1688 roku niepochowane ciało św. Katarzyny spoczywa na drewnianym tronie w kaplicy przy kościele Bożego Ciała w Bolonii. Jej twarz, nogi i ręce zachowały normalny wygląd, jednak mocno sczerniały. Zdaniem bolońskich konserwatorów, wynika to faktu, że przez stulecia były narażone nadym wydobywający się z licznych lamp oliwnych i świec wotywnych palących się w bezpośrednim sąsiedztwie niechronionej niczym relikwii.

ERNST
ADALBERTVON HARRACH, pierwszy prymas Czech, arcybiskup Pragi w latach 1623-1667, bardzo cenił Matkę Elektę.
ANTONIO
CASSINIS
DEBUGELLA,
chirurg, który w 1666 r. badał zwłoki Matki Elekty.
przełożona, lecz zarazem jako mniszka pokorna ipelna dobroci. Ostatnie siedem lat życia spędziła w stolicy Czech, gdzie wiele chorowała. Zmarła 11 stycznia 1663 roku. Z relacji innych sióstr wynika, że w sierpniu, niemal pól roku wcześniej, dokładnie przepowiedziała dzień swojej śmierci.
Matka Elekta pochowana została na cmentarzu przy praskim klasztorze św. józefa, gdzie mieścił się wówczas żeński karmel. Ponieważ trumna była zbyt mała, ciało zmarłej przeoryszy ledwo się w niej mieściło. W rezultacie nie domykało się wieko i powstała szczelina, przez którą do zakopanej trumny dostała się potem woda.
Trzy lata później -14 stycznia 1666 roku - ciało Matki Elekty zostało odkopane. Jak wytłumaczyć tę decyzję? Otóż przez ten czas zmarła pojawiała się w snach zakonnic, jednej z sióstr miała wówczas oznajmić, że jej ciało nie uległo rozkładowi. Karmelitanki postanowiły to sprawdzić, uzyskały zezwolenie prowincjała i otworzyły grób. Jak same wspominały, zgrobowca wydobywała się �śdziwna woń przypominająca zapach fiołków”.
Przebieg ekshumacji zaskoczył wszystkich. Cmentarz znajdował się na podmokłym gruncie, toteż trumna była zbutwiała, ubranie spleśniałe, a zwłoki zakonnicy zanurzone w błotnistej mazi. W takich warunkach powinny były ulec szybkiemu rozkładowi. Gdy
�ó / T. +
?

Xr, ' fa Ą ćJ/f ssr&rt jsf>< y*. //^
'/ L f J^/rsli/tz 2*irJ* yzr*r\xL' -L+ ty/zz . rtt ^
�ófcZ tTt /XJ&rJ’ fć&f&J&iTZ-Z, "\ ' Z-,...
- .. -1-. -,, r/> ^
’ " } , > r fYtzJićs*/ * //V V
.* tYJz/t< L-?s9z*tsVzAzcS^ ryz firs*
’/;*. W .E Z%SXJizYzt<. �ó
Xtfit/ZSS SSSYS7? Ć 7 Z*/ ^7 tS&SMtćS .'?
V : ?«/�<*>*
/i ss /z !�ó* *Tt^ZVZ Z 7~t&0/V+
*c~Z SL VLS* 'S*//S,Ss'S7Zrc~7 'SZz/s'fA’ r^y^+Tz/^se .?]?-.'{' 7^
Łztzzt S-hm u sZ/ZsstfL, t'Ji&zsz* 'fa ^yy ?ććł&SeJ&i? fij z &>.
z&?^zzs^t7Z+z/frz/z/.
f . ?' * ^
?^. -Art.. *>
ćzzzr/z^/* r ^ /« Ćyezyr y?7
e**�Źzs ,.ff rj/^rźj*jL
ęszdaL,^-}/. tr yr-^zzb t^wj: I
jednak w jednym z pomieszczeń klasztornych z ciała usunięto bioto i pleśń, wówczas oczom zebranych ukazała się Matka Elekta jak żywa. fej skóra - co opisywali świadkowie - była �śmiękka i elastyczna jak uosoby dopiero co zmarłej”. Wszyscy obecni uznali to za cud.
Ciało zmarłej przeoryszy przeniesiono na strych, gdzie postanowiono oczyścić je z błota i wysuszyć. Siostry obmyły wówczas zwłoki odwarem z kwiatów róży i rozmarynu gotowanych w winie. Zabieg ten wywołał jednak reakcję, której karmelitanki nie przewidywały - przemyta taką substancją skóra martwej zakonnicy nie rozjaśniła się, lecz uległa ściemnieniu. Do dziś jej cera zachowała więc brunatny kolor, mimo że siostry próbowały zmyć go octem.
Przez kolejne cztery lata ciało Matki Elekty - ułożone w pozycji poziomej, tak jak spoczywało w trumnie - przechowywane było na klasztornym strychu. W tym okresie trwał proces odwadniania zwłok. Według zakonnych dokumentów, uszły z nich stopniowo 23 litry wody.
Tymczasem wieść onierozłożonym ciele karmelitańskiej przeoryszy dotarła na dwór w Wiedniu, do cesarza Leopolda I, który znał osobiście Matkę Elektę. Monarcha polecił
PROTOKÓŁ
KOMISJI
MEDYCZNEJ
z 12 sierpnia 1677 r. Sześciu lekarzy uznało zachowanie nienaruszonych zwłok Matki Elekty zacud.
317
4fr

DOWODY TAJEMNICY
4*
w
więc wysiać do Pragi w celu zbadania sprawy komisję, na czele której stanął wybitny lekarz, profesor medycyny z Uniwersytetu Karola w Pradze - Nicolaus Franchimont z Frankenfeldu. Towarzyszył mu znany chirurg Antonio Cassinis de Bugella. 14 października 1666 roku komisja przybyła do klasztoru, przesłuchała świadków, zbadała stan zwłok i stwierdziła, iż rzeczywiście są one nietknięte przez rozkład.
W 1672 roku ówczesny arcybiskup Pragi Matouś Ferdinand Sobek z Bilenberka nakazał, by wysuszone już ciało zmarłej przeoryszy zostało należycie ubrane i wystawione na widok publiczny. Przełożona karmelu, matka Eufrazja, przypomniała sobie wówczas wizję jednej z zakonnic, zakrystianki, siostry Katarzyny, zgodnie z którą Matka Elekta powinna siedzieć na krześle. Sporządzono więc drewniany tron, na którym miała spocząć przeorysza. Okazało się jednak, że jest problem z usadowieniem zmarłej w pozycji siedzącej, ponieważ na skutek stężenia pośmiertnego (rigor mortis) mięśnie nieboszczki zesztywniały w takim ułożeniu, w jakim umieszczono ją w trumnie.
Wówczas stała się rzecz niezwykła: matka Eufrazja, powołując się na zakonny ślub posłuszeństwa, nakazała Matce Elekcie dać posadzić się na krześle. Gdy siostry podeszły do zmarłej i wzięły ją pod ramiona, okazało się, że jej kończyny stały się elastyczne. Ciało przeoryszy usadowiono więc na tronie. Co ciekawe, efekt giętkości rąk i nóg zachowany został do dnia dzisiejszego. Co dwa lata praskie karmelitanki przebierają Matkę Elektę wczyste ubranie i zawsze robią to bez trudu, gdyż mogą swobodnie poruszać kończynami zmarłej.
Kolejne komisyjne badania zwłok odbyły się w 1668, 1670, 1672 i 1677 roku. Szczególne znaczenie miała ostatnia z tych ekspertyz, przeprowadzona 12 sierpnia 1677 roku przez sześcioosobowy zespół lekarzy na czele ze wspomnianym już Nicolausem Franchimontem z Frankenfeldu. Pozostał po niej urzędowy protokół, podpisany przez wszystkich medyków, którzy stwierdzili: �świdzieliśmy na własne oczy, jak również rękami dotykając, jak najdokładniej żeśmy przebadali ciało czcigodnej matki Marii Elekty od jezusa (...) na krześle posadzonej iżeśmy znaleźli je nie-
HMli
naruszone, mające skórę zupełnie nienaruszoną, koloru brunatnego lub kasztanowego i wszystkie członki giętkie i wydające jakąś ciecz o jaśminowym zapachu”.
Komisja jednogłośnie orzekła, że brak rozkładu zwłok należy uznać za zjawisko nadprzyrodzone, tym bardziej że �śniewypatroszone” ciało przez lata przebywało w niekorzystnych warunkach, sprzyjających procesowi gnicia. Innymi słowy, lekarze uznali, że mają do czynienia zcudem.
Arcybiskup Matouś Ferdinand Sobek z Bilenberka kazał nie tylko posadzić Matkę Elektę na drewnianym tronie, lecz także umieścić ją w oszklonej skrzyni. W tej formie jej ciało przebywało w karmelitańskim klasztorze św. Józefa na Małej Stranie w Pradze przez ponad sto lat. W roku 1782 cesarz Józef II wydał dekret o kasacie wszystkich męskich i żeńskich zgromadzeń zakonnych niezajmujących się szkolnictwem, pielęgnowaniem chorych i nauką. W rezultacie zlikwidowano ponad 700 klasztorów, rozpędzając 38 tysięcy zakonnic i zakonników. Taki los spotkał również praskie karmelitanki, które zostały zmuszone do osiedlenia się wmiasteczku Pohled. Siostry zabrały ze sobą na wygnanie ciało Matki Elekty, które transportowały na specjalnych noszach.
Sytuacja w cesarstwie zmieniła się nieco po śmierci Józefa II w 1790 roku. Dwa lata później, po dekadzie nieobecności, zakonnice mogły powrócić do stolicy Czech. Otrzymały jednak inną lokalizację - klasztor po barnabitach wraz z kościołem św. Benedykta na Hradczanskem namćsti.
PRASKIE
KARMELITANKI
co dwa lata przebierają Matkę Elektę w czyste ubranie.
CZŁONKOWIE
KOMISJI
BADAWCZEJ
mającej na celu
sporządzenie
raportu
o stanie zwłok
XVII-wiecznej
karmelitanki
w 2003 r.
ORYGINALNA
SZATA
Matki Elekty nałożona na manekin.
319
MIKROSKOPOWE
ZDJĘCIE
skóry Matki Elekty.
się to już dobę po zgonie, zimą około tygodnia później. Plama powoli ciemnieje i rośnie, obejmując brzuch, a potem cale ciało. Dochodzi do spojówki, gdzie przygotowuje rozkład oka. Na naskórku pojawiają się nabrzmiałe pęcherzyki z widocznym wysiękiem, które pękają i obnażają skórę właściwą. Brzuch zaczyna się rozdzierać, chrząstki kostne
łamać, aoddzielone tkanki ciała ukazują kostną podporę. Mózg przekształca się wgala-
fvi i i
4fr
fr
rekonstrukcja retowatą, szarawą masę. Płuca pękają w bruzdach kręgowych i zamieniają się w miękką Elekty na podstawie brązowawą papkę zanurzoną w czerwonawej cieczy przesączynowej. Gąbczasta i sczer-
pomiarów czaszki.. niała wątroba pokryta jest gnilnymi pęcherzami. Wydrążone trzewia mają ścianki czerwonawe, awniektórych częściach zgniłozielone. Serce wygląda jak sflaczały, wyschnięty balon. Procesowi rozkładu towarzyszy nieznośny fetor.
Następnie do działania przystępuje flora trawienna, płucna oraz układu płciowego. Najbardziej aktywne są bakterie i enzymy. Potem dołącza się flora próchnicza stała, głów-
nie agresywne odmiany sporowców, oraz flora epizodyczna, przede wszystkim grzyby cellu-
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
/JćOL?
V Praze dne 12.9 2003
To stvrzuji ć!enovć tLto odbome komise svymi podpisy:
Prof. MUDr. et RNDr. h. c. Emanuel Vlćek, antropolog a vedouci komise
Prof. MUDr. Radomir Ćihśk, profesor normślru anatomie
Prof. MUDr. Ctibor Pov^Sil, profesor patologickś anatomie
P. Prof. ThDr. Jan Matejka, kanovnlk u sv. Vita a profesor teologicke fakulty ? i
PODPISY NAUKOWCÓW pod protokołem potwierdzającym stan
nienaruszalności ciała Matki Elekty po 349 latach.
PROF. EMANUEL VLCEK, lekarz i antropolog, szef zespołu badawczego.
P. ThDr. et JCDr. Jifi Svoboda, kanovnik a soudni vik&f interdieęćzniho soudu
v Praze /tj/�"
P. ThLic. Yojtóch od sv. Hedvilcy (Pavel Kohut), OCD, ćlen karmelitónskćho fśdu
lotyczne. Później dochodzą muchówki, nicienie iwije. Rozkładają ciało jako owady dojrzałe łub jako larwy - te ostatnie potrafią spożyć dziennie 35 gramów protein. Najwcześniej pojawiają się muchy plujki, zielone trupnice iszare ściernice, które składają wzwłokach swoje jaja. Potem przychodzą chrząszcze, larwy motyli i omacnice, następnie zaś inne odmiany muchówek, roztocza, mrzyki i drożdże. Tak zwane prochy lub szczątki, które zostają po zmarłym, to nic innego jak produkt trawienia zwłok przez owady i mikroorganizmy.
Po upływie trzech do sześciu lat od śmierci znieboszczyka pozostaje już tylko szkielet, który ulega procesowi mineralizacji. W sprzyjających warunkach glebowych lub przy poddaniu ciała konserwacji proces ten może zostać opóźniony lub częściowo zahamowany. Ostatecznie jednak, jak pisze francuski antropolog Louis Vincent Thomas, �ściała zmarłych, wszystkie bez wyjątku, znikają na koniec wśmierci szczątków”.
Czy rzeczywiście jednak �śwszystkie bez wyjątku”? Nauka zna przykłady ciał, które mimo długiego upływu czasu zachowały się do dnia dzisiejszego. Można podzielić je na trzy grupy. Pierwszą znich stanowią zwłoki celowo zakonserwowane, jak choćby mumie egipskich faraonów, chińskich mandarynów lub komunistycznych przywódców, np. Włodzimierza Lenina, Ho Chi Minha, Mao Zedonga czy Kim Ir Sena.
Druga kategoria to ciała przypadkowo zachowane, jak np. wspomniany już Ótzi,. którego zwłoki odnalezione zostały przez parę niemieckich turystów w 1991 roku - po
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
BAZYLIKA ŚW. RITY W CASCII. Żyjąca wśredniowieczu augustiankajest patronką miasta.
Na jej rzeźby, podobizny i portrety można natknąć się na każdym kroku.
niemal 5300 latach przebywania w lodzie. Okazuje się bowiem, że w temperaturach poniżej zera stopni Celsjusza bakterie wewnątrz ludzkiego organizmu zamarzają, awokól komórek tworzą się kryształki lodu, które zatrzymują proces rozkładu ciała. Dzięki temu po wielu latach udało się odnaleźć nienaruszone zwłoki niektórych polarników, jak johna Torringtona iWilliama Braine’a, bądź himalaistów, jak choćby George’aMallory’ego.
Do trzeciej grupy należą natomiast ciała nieulegające rozkładowi, które stanowią dla naukowców największą zagadkę. Związane są one głównie z osobami religijnymi, które prowadziły głębokie życie duchowe izmarły wopinii świętości. Często do odkrycia stanu ich zwłok dochodziło podczas tak zwanej rekognicji, czyli urzędowego potwierdzenia autentyczności ciała. Czynność ta wymagana jest podczas procesów beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych w Kościele katolickim. Badania dokonuje wówczas oficjalna komisja złożona z przedstawicieli władz kościelnych, lekarzy oraz świadków.
jednym z tego rodzaju przypadków jest św. Rita, a właściwie Margerita Lotti, włoska zakonnica żyjąca wiatach 1381-1457. Zanim przyjęła habit augustianek, 18 lat przeżyła w małżeństwie. Po śmierci męża i dwóch synów zdecydowała się wstąpić do klasztoru w rodzinnej Cascii. Gdy zmarła w wieku 76 lat, jej ciało zaczęło wydawać przyjemny zapach. To spowodowało, że siostry zdecydowały się nie chować zwłok w grobie, lecz wystawić je na widok publiczny. W rezultacie św. Rita nigdy nie została pogrzebana. Położono ją w drewnianej trumnie we wnętrzu kościoła, do którego całymi latami przybywały tłumy pielgrzymów, zadziwionych widokiem nierozłożonego ciała mniszki

b THt ci 'Nbl. A \L SUO I
p . UlM'H I l*bX At. SUO PROS'
_________________________________
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
4*
CASCIA
WUMBRII.
Widok miasta.
? i wydobywającym się zniego aromatem. Ten fenomen spowodował narodziny spontanicznego ludowego kultu, jakim zaczęto otaczać zakonnicę na całym Półwyspie Apenińskim.
W 1627 roku papież Urban VIII ogłosi! bullę Domini, w której ustalał nowe
procedury procesów beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych. Powołał też komisję, która miała zbadać przypadek Rity zCascii. W rezultacie do umbryjskiego miasteczka przybyła z Rzymu komisja złożona z lekarzy i prawników pod przewodnictwem Pietro Colangelego. Członkowie owego gremium ze zdumieniem stwierdzili, że ciało zmarłej zakonnicy - mimo upływu 170 lat - znajduje się wtakim stanie jak wdniu śmierci. Potwierdzili ten fakt notarialnie, podobnie jak zjawisko wydzielania przez zwłoki przyjemnego aromatu. 22 maja 1628 roku Urban VIII dokonał aktu beatyfikacji Rity, ogłaszając ją błogosławioną.
W maju 1682 roku - awięc 235 lat po śmierci zakonnicy - wCascii zjawiła się kolejna komisja, wskład której wchodzili urzędnicy, prawnicy, lekarze iteologowie. Zbadali oni ciało mniszki, które nadal pozostawało niepochowane. W protokole ze swych badań napisali, iż było ono �śnienaruszone, o białej karnacji, nieuległe rozkładowi, z oczami otwartymi, dłońmi podobnie białymi (...) Rozpoznano także suknie iwelony, które miała na głowie, a nosiła za życia. Błogosławione ciało zostało w nie ubrane po śmierci i włożone do tej samej skrzyni, gdzie się obecnie znajduje (...) Nie było balsamowane ani otwierane, ale włożone do skrzyni, gdzie się znajduje w zupełnej całości”.
328
IW
KULT ŚW. RITY jest na Półwyspie Apenińskim niezwykle żywy.DoCascii przybywają z całych Włoch liczni pielgrzymi, a obrazki z jej podobizną są bardzo popularne.
ZRtOŻYDIELKR SZKÓŁ
URODZONA w 1672 roku Łucja Fi lippi ni zasłynęła jako założycielka Zgromadzenia Pobożnych Nauczycielek Filipinek (Maestre Pie Filippini). Zakon fundował szkoły dla kobiet, w których starano się przekazać wychowanicom formację katolicką. W1707 roku sam papież Klemens XI wezwałŁucję, by przyjechała do Rzymu i otworzyła tam szkołę.
Zakonnica zmarła 25 marca 1732 roku w Montefiascone i pochowana została w tamtejszej katedrze św. Małgorzaty Antiocheńskiej, gdzie spoczywa do dziś. Ekshumowano ją 194 lata później w związku z przygotowywaną beatyfikacją. Okazało się wówczas, że jej ciało było całkowicie nienaruszone. Jak opowiadali świadkowie, �śwyglądała jak osoba, która dopiero co zmarła”. Jej kości nie uległy rozłączeniu, a skóra była miękka i elastyczna. Kardynał Carlo Salotti, który chciał osobiście pobrać od zmarłej ząb na relikwię, musiał zrezygnować. Choć mocno się wysilał, nie mógł go wyrwać. Miał wtedy wykrzyknąć: �śOna nie chce mi go dać!”
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
4�
14 stycznia 1703 roku potężne trzęsienie ziemi nawiedziło Umbrię. Cascia została niemal doszczętnie zniszczona. Jak pisał wioski historyk Marco Franceschini: �śpo całodziennych opadach deszczu i gwałtownych wiatrach, trzy kwadranse po pierwszej w nocy, gdy z nieba padał obfity grad zmieszany z ulewnym deszczem, nastąpiło tak silne trzęsienie ziemi, że zrównało z ziemią Cascię”. W kataklizmie zginęło kilkaset osób, awszystkie budynki wmieście zostały poważnie uszkodzone. Ucierpiał także kościół i klasztor. Zakonnice zmuszone były przenieść zwłoki Rity do drewnianego baraku w ogrodzie, gdzie przez trzy lata przebywały w kurzu i wilgoci. Wówczas rozpoczął się proces rozkładu, który dotknął jednak tylko niektóre części ciała, inne zaś - takie jak twarz, stopy idłonie - pozostały nienaruszone do dziś.
W 1745 roku doszło do kolejnego badania zwłok zakonnicy. Okazją stało się przeniesienie ciała do bogato zdobionej trumny, która była darem hiszpańskiej pary królewskiej. Bezskutecznie oczekiwali oni potomka i dopiero po modlitwie do Rity narodził im się dziedzic tronu. Z wdzięczności ufundowali więc błogosławionej barokową trumnę.
Następne badania przeprowadzono w 1892 i 1972 roku. Potwierdziły one częściową naturalną mumifikację ciała bez użycia żadnych środków konserwujących. W roku 1900 papież Leon XIII kanonizował Ritę ioglosił ją świętą. W1946 roku wybudowano wCascii kościół pod jej wezwaniem (dziewięć lat później podniesiony do rangi bazyliki), gdzie
KOŚCIÓŁ
W ROCCAPORENA, rodzinnej miejscowości św. Rity.
DOM RODZINNY
ŚW. Rity
wRoccaporena nieopodal Cascii.
330
4*
IW
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
spoczęła wewnątrz szklanego relikwiarza. Do dziś można tam oglądać jej lekko przyciemnione ciało.
W odmienny sposób potraktowana została po śmierci inna wybitna mistyczka chrześcijańska izakonnica katolicka - św. Teresa z Avila. Żyła wiatach 1515-1582 wHiszpanii i była reformatorką zakonu karmelitanek. Zasłynęła jako mistrzyni życia duchowego, autorka pism mistycznych oraz założycielka 33 klasztorów: 18 żeńskich i 15 męskich. Została nie tylko beatyfikowana i kanonizowana, lecz także ogłoszona Doktorem Kościoła.
Matka Teresa od jezusa zmarła 4 października 1582 roku w klasztorze w Alba de Tormes. Pochowano ją jeszcze tego samego dnia. jak wspominała jej towarzyszka, siostra Anna od św. Bartłomieja: �śzwalono na nią tyle kamieni, cegieł i kredy, że trumna nie wytrzymała tego ciężaru i cały gruz wpadł do środka”. Ponieważ jednak w kolejnych miesiącach zgrobu wydobywała się przyjemna woń, prowincjał karmelitów, o. Hieronim Gracian, zarządził ekshumację.
Opis tego wydarzenia pozostawił nam Francisco de Ribera: �śTrumnę otwarto 4 lipca 1583 roku, dziewięć miesięcy po pochówku. Wieko trumny było zmiażdżone, na wpół zbutwiałe i pełne pleśni, bardzo ostry był odór wilgoci. (...) Odzież również rozpadała się na kawałki. (...) Święte ciało przykrywała ziemia, która dostała się do trumny, więc również ono było całkiem mokre, natomiast absolutnie świeże izupełnie takie, jak gdyby pochowano je zaledwie dzień wcześniej. (...) Ciało prawie całkowicie rozebrano, gdyż
KANONIZACJA ŚW. TERESY Z AVILA
dokonana przez papieża Grzegorza XV w 1622 r.


mmm

PflTROfl
PROBOSZCZÓLLI
4SIERPNIA1859 roku zmarł proboszcz z Ars - ks. Jan Maria Vianney. Pochowany został w podwójnej trumnie w krypcie swojego kościoła. Gdy po 45 latach, 17 czerwca 1904 roku, ekshumowano jego ciało, okazało się, że jest ono niemal nienaruszone. Było wyschnięte i sczerniałe; jedynie twarz, która nadal pozostawała jednak doskonale rozpoznawalna, dotknęły pierwsze procesy pośmiertnego rozkładu. Wykonano wówczas jej woskowy odlew. Dziś św. Jan Maria Vianney spoczywa w szklanym relikwiarzu na ołtarzu bazyliki zbudowanej przy dawnym kościele parafialnym w Ars. Jego twarz pokryto woskową maską na podstawie odlewu z 1904 roku.


-

m
m
ŚW. TERESA Z AVI LA podczas pracy nad swymi pismami mistycznymi. Unosząca się nad nią gołębica symbolizuje natchnienie Ducha Świętego.
było pogrzebane w habicie, zmyto z niego ziemię. Wówczas po całym domu rozlała się cudowna, przenikliwa woń, utrzymująca się przez kilka dni. (...) Odziano ją w nowy habit, zawinięto w prześcieradło iwłożono ponownie do tej samej trumny. Przedtem jednak prowincjał odjął jej lewą rękę”.
Rozpowszechnioną praktyką wświecie katolickim było wówczas pobieranie relikwii zciał osób świętych. Zabiegały oto liczne kościoły, gdyż przyciągały one wielu pielgrzymów. Chociaż Teresa z Avila nie była jeszcze wówczas beatyfikowana, to jednak zmarła w opinii świętości i panowało powszechne przekonanie, iż wyniesienie jej na ołtarze jest tylko kwestią czasu. Prowincjał karmelitów o. Hieronim Gracian odciął więc lewą dłoń zakonnicy i zawiózł ją do klasztoru św. Józefa w Avila.
Wkrótce potem władze owego monasteru upomniały się o ciało mistyczki, twierdząc, że zmarła powinna spocząć w miejscu swych narodzin. Kapituła przychyliła się do tej prośby i w listopadzie 1585 roku zwłoki Teresy przewieziono do Avila. Uczyniono to w tajemnicy nie tylko przed mieszkańcami Alba de Tormes, ale także przed tamtejszymi zakonnicami. Obawiano się bowiem, że miejscowa ludność mogłaby uniemożliwić te przenosiny. Siostrom z Alba zostawiono na pocieszenie lewe ramię stygmatyczki, które odcięto w trakcie ekshumacji.
Już w Avila ciało zostało zbadane przez komisję, w skład której weszło dwóch lekarzy: Diego z Yepes i Julian z Avila. Orzekli oni, że nie da się wytłumaczyć naturalnymi
Alba de Tormes HISZPAN IA
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
4*
W
KLASZTOR
KARMELITANEK
w Alba de
przyczynami nadzwyczajnej kondycji zwłok zmarłej karmelitanki. Choć od jej śmierci minęły ponad trzy lata, aciało nie było balsamowane, to nadal zachowało świeży wygląd
Tormes
i wydzielało przyjemny zapach. Pochowano je w klasztorze św. Józefa.
-miejsce pochówku św. Teresy z Avila.
Trzy lata później doszło jednak do kolejnej ekshumacji. Niezadowolony zdecyzji kar-melitańskiej kapituły książę Alba de Tormes odwołał się bowiem do Stolicy Apostolskiej. Papież uznał jego argumenty i nakazał oddanie ciała zakonnicy. Rozstrzygająca okazała
334
LEWE RAMIĘ
św. Teresy odcięte od jej ciała podczas ekshumacji w 1591 r. znajduje się dziś w relikwiarzu w Alba de Tormes.
się ostatnia wola Teresy, która pragnęła po śmierci spocząć w Alba de Tormes.
W 1588 roku odbyło się więc następne badanie ciała mistyczki. Świadkiem tego wydarzenia był Francisco de Ribera - ten sam, który pięć lat wcześniej uczestniczył wpierwszej ekshumacji Teresy. Oto fragment jego relacji: �śCiało jest wyprostowane, choć lekko pochylone do przodu, jak ułudzi starszych. Można sprawić, by stało pionowo, jeśli podeprze się je ręką między łopatkami. W takiej pozycji podtrzymywane jest ciało, gdy ubiera się je i rozbiera, jak gdyby było żywe. Ma ono barwę daktyli, twarz jest ciemniejsza, ponieważ welon, całkiem pokryty pyłem, przylepił się do niej, aponadto ztwarzą częściej obchodzono się niewłaściwie niż z inny mi częściami ciała. Pomimo to jest ona nietknięta i nawet nos nie został uszkodzony. Na głowie, jak wchwili śmierci, znajdują się wszystkie włosy. Oczy, straciwszy swoją wilgoć życiową, wyschły, jednak powieki są doskonale zachowane. Znamiona na twa -
rzy zachowały małe włoski. Usta są szczelnie zamknięte i nie można ich otworzyć. Figura ma kształt osoby korpulentnej, szczególnie w ramionach”.
aa ozy z
ŚW. TERESA zapisała słowa, jakie skierował do niej Jezus. Znalazły się one na obrazie w Alba deTormes:F/7/a iam tota mea es, et ego totus tuus (Córko teraz jesteś cała moja, ajajestemcały twój).
SERCE ŚW. TERESY Z AVI LA
w relikwiarzu w Alba de Tormes. Organ pobrano podczas ekshumacji w 1591 r.
Zarówno w trakcie tej, jak i następnych ekshumacji, znów odcinano od ciała zakonnicy kolejne organy jako relikwie. Trafiły one później do różnych świątyń w Europie, np. prawa stopa św. Teresy znajduje się do dziś w kościele Santa Maria della Scala w Rzymie. Najbardziej burzliwe były jednak dzieje lewej dłoni zakonnicy - tej samej, którą odciął w!583 roku prowincjał 0. Hieronim Gracian. Z Avila trafiła ona w!599 roku do Portugalii: najpierw do karmelitańskiego klasztoru św. Alberta w Lizbonie, anastępnie do nowego klasztoru wOlivais. W kraju tym znajdowała się do roku 1910, kiedy to wybuchła rewolucja, która obaliła portugalską monarchię. Wówczas karmelitanki przeniosły się do Hiszpanii, a wraz z nimi dłoń świętej. W 1924 roku umieszczono ją w klasztorze w Ronda. Została jednak stamtąd skradziona przez republikanów po wybuchu wojny domowej w Hiszpanii. Wydarzyło się to 29 sierpnia 1936 roku.
Siostry obawiały się, że relikwia przepadnie bezpowrotnie - podobnie jak policzek św. Teresy, który zaginął podczas wojny w Madrycie. Stało się jednak inaczej. Gdy w lutym 1937 roku wojska narodowe zdobyły Malagę, w kwaterze republikanów znaleziono walizkę należącą do pułkownika Jose Villalba Rubio. W środku znajdowała się skradziona dłoń świętej. Relikwia przewieziona została do Burgos, gdzie stacjonował wówczas dowódca sił narodowych - generał Francisco Franco. Odnalezienie dłoni wielkiej ?
PISMA ŚW. TERESY
to arcydzieła chrześcijańskiej literatury mistycznej.
EKSTAZA ŚW. TERESY. W rzymskim kościele Santa Maria della Vittoria znajduje się arcydzieło Giovanniego Lorenzo Berniniego -rzeźba przedstawiająca scenę transwerberacji, czyli duchowego zranienia serca św. Teresy z Avila. W1872 r. lekarze z uniwersytetu w Salamance, badając serce hiszpańskiej mistyczki, odkryli na nim ślad przekłucia ostrym przedmiotem.
DOWODY TAJEMNICY

LEWA DŁOŃ
św. Teresy z Avila przez38 lat towarzyszyła wszędzie generałowi Franco.
mistyczki potraktował jako znak dla siebie, że poprowadzi go ona do zwycięskiej wałki z wrogami Kościoła. Rzeczywiście, wojna zakończyła się triumfem Franco. Od tej pory generał niemal nie rozstawał się z ręką świętej. Zajmowała reprezentacyjne miejsce w jego gabinecie i zabierał ją ze sobą nie tylko we wszystkie oficjalne podróże po Hiszpanii, lecz także na wakacje do San Sebastian lub Pazo de Meiras. Gdy umierał 20 listopada 1975 roku w madryckim szpitalu, przyciskał do piersi dłoń św. Teresy z Avila. Dziś relikwia ta znajduje się w klasztorze w Ronda niedaleko Malagi.
Wróćmy jednak do dziejów ciała mistyczki. Pozbawiane kolejnych organów pobieranych na relikwie, nadal nie ulegało rozkładowi. Stwierdzano to podczas kolejnych ekshumacji, których łącznie było dziesięć. W1760 roku ciało dalej zachowywało giętkość i sprężystość. W1914 roku nadal pozostawało nienaruszone i wydzielało miły zapach. Obecnie św. Teresa z Avila pochowana jest w srebrnej trumnie nad głównym ołtarzem kościoła sióstr karmelitanek w Alba de Tormes. W tej samej świątyni można oglądać także jej lewe ramię oraz serce, które wycięto ze zwłok w 1591 roku.
W swej autobiografii św. Teresa opisała mistyczne doznanie, którego doświadczyła, zwane transwerberacją, czyli duchowe zranienie serca: �śTak się podobało Panu, że anioł mi się zjawił w postaci wiadomej. Nie był wysokiego wzrostu, mały raczej, a bardzo piękny; z twarzy jego niebieskim zapałem płonącej znać było, że należy do najwyższego rzędu aniołów, całkiem jakby w ogień przemienionych. (...) Ujrzałam w ręku tego anioła długą włócznię złotą, a grot jej żelazny u samego końca był jakby z ognia. Tą włócznią, zdało mi się, kilkoma nawrotami serce mi przebijał, zagłębiając ją aż do wnętrzności.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
Za każdym wyciągnięciem włóczni miałam to uczucie, jakby wraz z nią wnętrzności mi wyciągał; tak mnie pozostawił całą gorejącą wielkim zapałem miłości Bożej. Tak wielki był ból tego przebicia, że wyrwał mi z piersi one jęki, o których wyżej wspomniałam, ale taką zarazem przewyższającą wszelki wyraz słodycz sprawia mi to niewypowiedziane męczeństwo, że najmniejszego nie czuję wsobie pragnienia, by ono się skończyło, i w niczym innym dusza moja nie znajduje zadowolenia, jeno w Bogu samym”.
W 1872 roku lekarze z uniwersytetu w Salamance przebadali serce karmelitanki wyjęte w 1591 roku. jednogłośnie stwierdzili, że nie da się naukowo wytłumaczyć, dlaczego organ ten zachował się przez tak długi czas w dobrym stanie, skoro nie był konserwowany. Nie potrafili wyjaśnić tego działaniem żadnego naturalnego czy sztucznego czynnika. Zarazem odkryli na sercu ślad przekłucia ostrym przedmiotem, które ich zdaniem mogło nastąpić za życia mistyczki.
jeszcze bardziej dramatyczne losy spotkały ciało św. Andrzeja Boboli - wybitnego XVII-wiecznego kaznodziei i misjonarza. Żaden z polskich świętych nie umierał w tak straszliwy sposób, jak właśnie on. jego śmierć nastąpiła 16 maja 1657 roku z rąk Kozaków. Oprawcy przed pozbawieniem życia dali mu szansę na uratowanie się. Warunkiem było porzucenie katolicyzmu i przyjęcie prawosławia. Lecz 66-letni jezuita odmówił, czym przyspieszył swój zgon.
Kozacy schwytali zakonnika pod Janowem Podlaskim. Najpierw rozebrali go do naga, przywiązali do płotu i długo katowali, na skutek czego stracił kilka zębów. Później
KAPLICA
KLASZTORNA
wAlbadeTormes, gdzie znajduje się trumna z ciałem św. Teresy.
Na ścianach namalowano obrazy ze scenami zżycia mistyczki.
ŚW. ANDRZEJ BOBOLA
zzakonu jezuitów zasłynął jako gorliwy misjonarz i kaznodzieja.
POJMANIE ŚW. ANDRZEJA
przez Kozaków pod Janowem Podlaskim.
uwiązali go między dwoma końmi i powlekli bezwładnego po ziemi na janowski rynek. Tam dowódca Kozaków ciął szablą ks. Andrzeja w głowę. Ten zasłoni! się jednak ręką, tracąc trzy palce. Oprawcy zaciągnęli go potem do miejskiej rzeźni i tam poddali kolejnym torturom: wykluli mu oko, obcięli palec, zdzierali nożami skórę, przypiekając rany ogniem, wbijali drzazgi pod paznokcie, obcięli uszy, nos, wargi, a język wyrwali przez otwór zrobiony w karku. Wreszcie powiesili go pod sufitem głową na dół. Po kilku godzinach katuszy, dobity cięciem szabli wszyję, Andrzej Bobola zakończył swój ziemski żywot. �śŻaden horror męki pierwszych męczenników ani cierpień ofiar dzikich Indian nie dorównał męczarniom, jakim poddano jego żywe ciało”, podsumował po latach amerykański jezuita, ks. Martin Harney.
jeszcze tego samego dnia Kozacy musieli wycofać się z Janowa Podlaskiego, gdyż do miasteczka zbliżały się polskie oddziały. Dwa dni później zmasakrowane ciało jezuity zabrali jego współbracia z zakonu i wywieźli do Pińska. Tam zostało włożone do drewnianej trumny i pochowane w zbiorowym grobie w krypcie miejscowego kościoła św. Stanisława.
Przez następne lata o Andrzeju Boboli zapomnieli niemal wszyscy. Tak było aż do 16 kwietnia 1702 roku. Niemal 45 lat po swej śmierci męczennik ukazał się w wizji rektorowi kolegium jezuickiego w Pińsku, ks. Marcinowi Godebskiemu. Obiecał mu, że
uchroni klasztor od zniszczeń podczas trwającej wówczas wojny, ale należy przedtem odnaleźć jego zwłoki i umieścić je osobno. Poruszony widzeniem rektor nakazał zidentyfikowanie pogrzebanego ciała. Po trzech dniach poszukiwań w klasztornych podziemiach natknięto się w końcu na trumnę z tabliczką w języku łacińskim: Pater Andreas Bobola Societatis fesu a Cosacis occicus (Ojciec Andrzej Bobola zTowarzystwa Jezusowego zabity przez Kozaków).
Gdy otworzono wieko, świadkowie zobaczyli niezwykły widok: ciało zmarłego wyglądało jak w dniu pogrzebu. Choć przebywało przez pół wieku w wilgotnej ziemi, było giętkie i nie wydzielało przykrego zapachu. Na ranach widniała świeżo zakrzepła krew, która nie utraciła jeszcze czerwonego koloru. Zwłoki męczennika starannie oczyszczono iwłożono do nowej trumny.
Wieść o cudownie zachowanym ciele rozeszła się lotem błyskawicy po ziemiach Rzeczypospolitej. Do Pińska przybywali pielgrzymi z całego kraju, by modlić się przy grobie męczennika. Wkrótce też rozpoczął się proces beatyfikacyjny zamordowanego jezuity, jednym z warunków przeprowadzenia beatyfikacji była rekognicja, czyli identyfikacja ciała zmarłego. Dokonali jej 26 maja 1730 roku dwaj lekarze rzeczoznawcy z Uniwersytetu Rzymskiego - Alessandro Pascoli i Raimondo Tarozzi. W raporcie ze swych badań stwierdzili, że zmasakrowane zwłoki Andrzeja Boboli zachowały się nienaruszone, chociaż nie zostały poddane żadnym zabiegom konserwującym. Były elastyczne
NIEROZŁOŻONE CIAŁO św. Andrzeja Boboli w szklanej trumnie w kościele jezuitów w Warszawie.
RELIKWIARZ ŚW. ANDRZEJA BOBOLI, który znajdował się na pokładzie Tu-154 podczas katastrofy wSmoleńsku 10 kwietnia 2010 r.


DOWODY TAJEMNICY
Śledztu/o w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
4*
XVI-WIECZNA
CEGŁA
z fundamentów domu Bobolów wStrachocinie, w którym urodził się św. Andrzej.
KANONIZACJA ŚW. ANDRZEJA BOBOLi dokonana w Rzymie 17 kwietnia 1938 r. przez Piusa XI.
SZKLANA TRUMNA,
w której ciało św. Andrzeja Boboli wróciło do Polski w 1938 r.
i miały miękką skórę. Medycy zwrócili uwagę na to, że ciało kaznodziei zostało pochowane w tym samym czasie, co zwłoki innych zakonników. Wszystkie uległy rozkładowi - z wyjątkiem zwłok Boboli.
Ciało męczennika przebywało w Pińsku do 1808 roku, kiedy to przeniesione zostało do kościoła wPołocku, gdzie z kolei przechowywano je do 1922 roku. Tymczasem zwłoki kilkakrotnie poddawano badaniom. W 1826 roku ich ekspertyzę przeprowadził profesor Marco Cingelo Marcangeli, wykładowca medycyny na Uniwersytecie Rzymskim, który uznał, że nie da się naukowo wyjaśnić, dlaczego ciało ks. Andrzeja Boboli nie uległo rozkładowi. Kolejne badania nastąpiły w 1851,1857,1896 i 1917 roku. Za każdym razem stwierdzano nienaruszony stan zwłok. W tym czasie na dawnych ziemiach Rzeczypospolitej rozwijał się kult sługi Bożego. Jeszcze bardziej wzmocniła go decyzja Piusa IX, który w 1853 roku beatyfikował polskiego jezuitę.
W roku 1917 do władzy w Rosji doszli bolszewicy. Komuniści walczyli z religią, a kult relikwii świętych uważali za odrażający zabobon. Nic więc dziwnego, że obiektem ich ataku stało się ciało katolickiego męczennika. 23 czerwca 1922 roku Sowieci wyjęli z trumny bł. Andrzeja Bobolę, rozebrali go z szat, a następnie rzucili nim z całej siły oposadzkę kościoła. Liczyli na to, że zwłoki się rozpadną, ajednak pozostały nienaruszone. Bolszewicy pozostawili po tej wizycie raport, w którym stwierdzali, że �śtrup zawdzięcza swoje dobre zachowanie właściwościom ziemi, wktórej się znajdował”.
Miesiąc później, 20 lipca 1922 roku, komuniści ponownie wtargnęli do pojezuickiego kościoła wPołocku. Tym razem zabrali ciało męczennika ze sobą, wywieźli je do Moskwy
SACRUM CORPUS S. ANDREAE BORO E SOCI ET ATK IESU
etoGostnwiofiY
Z hflGIELUniK
1 a. ITU ,
�ó t
aISCRJPTDM
Pracibus annuantaa a Revarando Putrs Aabroilo Sanna, lagl-tiao Postulatora In Caaia Baatlficatlonit van. Satvi Dal Rapłiał-lli CHYLIŃSKI OFHConv. , {lobii porractii, praeaaotlua vigor* allgiaua pro recognition* axjvisriua tpilui van. Sani Dali
Bxcellantlialaua ae Kev.mn Q.nua Adaaua Up*, aplicopua titular** Regiancnsaa, ln Delegaton aplicopalea,
Rav.au> D.nua Iranaeua Pgkalakl, ln luatltia* Froaotoraa, Rav.aua D.nua Thaddaaua H*b*r,'ia llotaxlua actuarial,
Ill.aoa D.noi Antonlvta Blicharski, lanuarlua jtacraarek at in.ua D.naa Harlan Janowska, ln Parltos aadlcoa,
Sev.aoa Patria Haurltlua Sulej at Robartua Fortgang OPHOonv., ln ad tutora a.
Idcirco aandaaua aosdaa par infrascrlptua noatrua Cancalla-
rlua da huluaaodl deputation* aonarl ac luatltlaa Proaotorea cltari, ut coaparaat dla 5 marts la Ianuaril 1991 bora 19 Łodilaa Łagiewniki.
f Curlaa C
Curias Caaaallarlaa
W POLSCE najbardziej znanym przykładem nienaruszonych zwłok osoby wyniesionej przez Kościół na ołtarze jest - oprócz św. Andrzeja Boboli - bł. Rafał Chyliński. Ten ascetyczny franciszkanin zmarł 2 grudnia 1741 rokuwŁagiewnikach pod Łodzią. Pochowano go dwa dni później w krypcie pod posadzką miejscowego kościoła.
Chociaż ciało zakonnika nigdy nie było balsamowane, mumifikowane czy konserwowanego jednak nie uległo rozkładowi. Potwierdzały to kolejne komisje, które dokonywały ekshumacji i badania zwłok -w latach 1761,1772,1906 i 1949. Do ostatniej rekognicji, związanej z procesem beatyfikacyjnym polskiego franciszkanina, doszło 5 stycznia 1991 roku.
episcopus r.onzENSts
ŁOOZIAU
««/�1
nantiasim* Domina
Aaquuw «xl�tlm*vi aonuer* preclbu* Poatulato-rl* pro *xuvlarum recognition* Dal Famuli Rafa#11* Chylidaki.
Orania ad noraaa Dacratorum Congregationla pro Cauala Sanctorum paracta aunt, utl patablt tx Instru-mento alllgato.
Intarln Bm.fctae Veatras, atc
Emlnentisslno Domino Angelo Card. Pallet Praefaeto Cong rag at ion* a to <�ó**�?
Protokół badania podpisała trójka doktorów medycyny: Antoni Blichowski, Maria Janowska i Januariusz Kaczmarek. W dokumencie stwierdzili m.in.: �śOdkryte części ciała - twarz i dłonie -w mumifikacji suchej. Skóra głowy pozbawiona włosów. Twarzowa część głowy całkowicie pokryta skórą z zachowanymi brwiami oraz zarostem nad wargą górną i na brodzie. Zachowane małżowiny uszne. Szpara wargowa uchylona. Uzębienie przednie pełne. Ubytki uzębienia bocznego po stronie lewej. Dłonie złożone, pokryte skórą z zachowaniem paznokci. Ciało okryte czarnym habitem opasane paskiem zakonnym w stanie nienaruszonym”
9 czerwca 1991 roku w Warszawie Jan Paweł II dokonał beatyfikacji o. Rafała Chylińskiego. Ciało błogosławionego spoczywa dziś pod ołtarzem w kaplicy Krzyża Świętego we franciszkańskim kościele św. Antoniego wŁodzi-Łagiewnikach.
PRTROflKR mUZYKÓUJ
KRONIKI KOŚCIELNE wspominająłącznie o ponad dwustu przypadkach ciał świętych, błogosławionych lub sług Bożych, które nie uległy rozkładowi. Najstarszym znanym tego typu przypadkiem jest św. Cecylia, zamordowana w III wieku w Rzymie podczas prześladowań chrześcijan. Jej nienaruszone ciało odnaleziono w 822 roku w rzymskich katakumbach św. Kaliksta i na polecenie papieża Paschalisa I przeniesiono do bazyliki na Zatybrzu, wybudowanej w IVstuleciu na miejscu domu męczennicy. Tam pochowano ją w marmurowym sarkofagu.
Minęło777 lat. W październiku 1599 roku kardynał Sfondrato zarządził przebudowę bazyliki. Podczas prac w podziemiach kościoła odkryto dwa marmurowe sarkofagi. W jednym znajdowały się szczątki świętych męczenników-Waleriana,Tyburcjusza i Maksyma, w drugim zaś nienaruszone ciało św. Cecylii. Ułożone
było ono w tej samej pozycji, w jakiej-zgodnie z najstarszymi przekazami - czternaście wieków wcześniej zmarła rzymska dziewica. Leżało na prawym boku, odziane w suknię i przykryte jedwabnym welonem. Na szyi widać było śmiertelną ranę.
Przez miesiąc - do dnia św. Cecylii, czyli 22 listopada 1599 roku - ciało wystawione było na widok publiczny. Obejrzały je wówczas tłumy pielgrzymów, którzy każdegodniaszczelnie wypełniali bazylikę. Następnie męczennica została ponownie złożona do grobu.
Stało się to podczas uroczystej mszy, którą celebrował osobiście papież Klemens VIII w obecności 42 kardynałów i całego korpusu dyplomatycznego.
Przed ponownym pochówkiem szwajcarsko-włoski artysta Stefano Maderno wykonał rzeźbę zmarłej w takiej samej pozie, w jakiej odnaleziono jej ciało. Statuę można dziś oglądać w bazylice św. Cecylii na Zatybrzu.

Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
i umieścili jako eksponat na Wystawie Higienicznej Ludowego Komisariatu Zdrowia. Był to czas, gdy relikwie prawosławnych i katolickich świętych wystawiano jako rekwizyty w muzeach ateizmu, by uczynić z nich pośmiewisko dla publiczności.
Katolicy upominali się o zwrot ciała Andrzeja Boboli, lecz komuniści nie chcieli o tym słyszeć. Sytuacja się zmieniła, gdy do akcji wkroczyła Stolica Apostolska. W 1922 roku Watykan powołał do życia Papieską Misję Ratowniczą, która zorganizowała międzynarodową pomoc dla ofiar głodu na Powołżu. W odpowiedzi Kreml postanowił wykonać gest wdzięczności wobec papiestwa. Szef sowieckiej dyplomacji Gieorgij Cziczerin, po naradzie z Leninem, zdecydował, by zwrócić Kościołowi relikwie bl. Andrzeja Boboli. W Moskwie zjawili się więc dwaj amerykańscy jezuici, ks. Edmund Walsh iks. Leonard Gallagher, którzy mieli zadbać o transport relikwii. Strona sowiecka postawiła jednak warunek: ciało musi zostać zawiezione prosto do Rzymu, a po drodze nie może przejeżdżać przez Polskę.
3 października 1923 roku relikwiarz ze zwłokami Andrzeja Boboli zapakowano do drewnianej skrzyni, którą załadowano do zaplombowanego wagonu i weskorcie czerwonoarmistów wysłano pociągiem do Odessy. Tam cenny ładunek przeniesiono na pokład sowieckiego statku �śCziczerin”, odpływającego do Konstantynopola. W tureckim porcie skrzynię przeładowano na włoski frachtowiec �śCarnaro”, który przetransportował ją do Brindisi. Stamtąd relikwie męczennika drogą kolejową dotarły do Rzymu. Stało się to 1 listopada 1923 roku.
już miesiąc później Pius XI powołał specjalną komisję, która miała zbadać tożsamość przywiezionego ciała. Wysłuchała ona m.in. jezuitę ks. Jana Rostworowskiego, który w 1917 roku w Połocku nie tylko widział zwłoki błogosławionego, lecz także czyścił je
- r enowac i t r ani' i y i pr z * >tYr ai i i en\
1 t LaJ 1
LIST ŚW. ANDRZEJA BOBOLI do
wojewody witebskiego z 1639 r.

DOKUMENTACJA prób profanacji relikwii św. Andrzeja



ium m-mjś a Mini
348
KOŚCIÓŁ ŚW. ANDRZEJA BOBOLI
przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, gdzie znajduje się dziś nierozłożone ciało jezuickiego męczennika.
watą przed włożeniem do nowej trumny. On też rozpoznał przywiezioną do Włoch relikwię jako ciało Andrzeja Boboli. Komisja, by zidentyfikować tożsamość zwłok, przeprowadziła jeszcze jeden eksperyment. Z jezuickiego kościoła II Gesu w Rzymie dostarczono część lewego ramienia polskiego męczennika, które w 1857 roku arcybiskup mohylewski Wacław Żyliński podarował papieżowi Piusowi IX. Okazało się, że odcięty fragment nie uległ rozkładowi i doskonale pasował do reszty ramienia.
17 kwietnia 1938 roku Andrzej Bobola został kanonizowany przez Piusa XI. Niemal dwa miesiące później - 8 czerwca - jego ciało wyruszyło w kolejną podróż, tym razem do Warszawy, gdzie spoczęło w kaplicy domu jezuitów przy ul. Rakowieckiej.
Nie zaznało tam jednak spokoju. Rok później wybuchła II wojna światowa. 26 września 1939 roku jedna z niemieckich bomb trafiła w kaplicę i uszkodziła trumnę z relikwiami. Ciało świętego przeniesiono więc do innej jezuickiej świątyni - kościoła Matki Bożej Łaskawej na Starym Mieście, gdzie pozostawało do lata 1944 roku. Gdy wybuchło powstanie warszawskie, Niemcy poważnie uszkodzili świątynię jezuitów. Ponownie więc przeniesiono relikwię winne miejsce. Tym razem wybór padł na dominikański kościół św. jacka przy ul. Freta.
Dopiero kiedy zakończyły się działania wojenne w stolicy, relikwiarz męczennika mógł powrócić na ul. Rakowiecką. Stało się to 7 lutego 1945 roku. Ciało męczennika znajduje się tam do dziś. Od roku 1989 przechowywane jest w kryształowej trumnie w nowo zbudowanym sanktuarium św. Andrzeja Boboli. Przez przezroczyste wieko pielgrzymi oglądać mogą twarz jezuity, na której nadal widać ślady jego męki.
ZRtOŻYCIEL PHLLOTYflÓllJ
CZĘŚĆ CIAŁ osób świętych uległa samoczynnej konserwacji, którą lekarze określają jako �śmumifikację częściową”. Przykładem takiego zjawiska może być założyciel zgromadzenia pallotynów, ks. Wincenty Pallotti, który zmarł 22 stycznia 1850 roku. Został pochowany bez żadnego balsamowania aż w trzech trumnach (dwóch drewnianych i jednej z ocynkowanej blachy) w grobowcu pod posadzką rzymskiego kościoła San Salvatore in Onda. Obok ciała umieszczono pergaminowy dokument w ołowianym naczyniu. Zabezpieczenia te były konieczne, ponieważ Tyber w tym miejscu często występował z brzegów i zalewał posadzkę kościoła.
22 marca 1906 roku, a więc 56 lat później, doszło do pierwszej ekshumacji kapłana. Okazało się, że
na skutek okresowych wylewów Tybru ubranie zmarłego było zbutwiałe, mosiężny krucyfiks na jego piersi zaśniedział, a z pergaminu w ołowianym naczyniu nie dało się odczytać ani słowa. Tym czasem ciało kapłana było niemal nietknięte, a nawet lekko zasuszone. Część organów uległa jednak nieznacznemu rozkładowi, np. nos, palce lewej dłoni i obie stopy. Zwłoki księdza pochowano ponownie, tym razem w dwóch, bardziej szczelnych,cynkowanych trumnach.
Kolejna ekshumacja odbyła się 2grudnia 1949 roku, kilka tygodni przed beatyfikacją ks. Pallottiego. Lekarze stwierdzili, że ciało w większości pozostało nienaruszone, zwłaszcza cały kościec, chrząstki, żyły i mięśnie, w niektórych natomiast miejscach doszło do rozdarcia skóry i kilku ubytków, odsłaniających
tkankę kostną. Zdaniem profesora Lorenzo Sympy, podczas pierwszej ekshumacji w 1906 roku zwłoki znajdowały się wfazie naturalnej mumifikacji, jednak otwarcie trumny i dostęp świeżego powietrza spowodowały, że proces ten został powstrzymany. Dlatego nastąpiła jedynie �śczęściowa mumifikacja”.
Dziś ciało św. Wincentego Pallottiego można oglądać w rzymskim kościele pallotynów,gdzie umieszczone jest w ozdobnej szklanej trumnie. Na twarz nałożona została srebrna maska wykonana według odlewu oryginalnej maski pośmiertnej.
W podobny sposób, korzystając z wcześniejszego odlewu,zakryto dłonie kapłana.
KOŚCIÓŁ
FRANCISZKA
KSAWEREGO
w Paryżu.
W środku znajduje się ciało św. Magdaleny Zofii Barat.
ciflLO nn wYGiwmu
MAGDALENA Zofia Barat zasłynęła jako założycielka Zgromadzenia Sióstr od Najświętszego Serca Jezusa (Sacre-Coeur). Działalność zakonu zapoczątkowała w 1800 roku, by wynagradzać Bogu za grzechy rewolucji francuskiej. Zmarła 25 maja 1865 roku w macierzystym domu zakonnym w Paryżu. Tam też została pochowana. Ekshumowano ją po 28 latach, 2 października 1893 roku. Choć trumna się niemal rozpadła, a ubranie spleśniało, �śodkryto ciało absolutnie kompletne, o rysach całkiem rozpoznawalnych”.
W1901 władze III Republiki Francuskiej wprowadziły antykatolickie prawo, na podstawie którego państwo skonfiskowało aż 46 klasztorów należących do sióstr Sacre-Coeur. W1904 roku zakonnice z Paryża postanowiły opuścić kraj i wyjechać do Belgii. Zabrały ze sobą sarkofag założycielki. Przez ponad sto lat ciało św. Magdaleny Zofii Barat przebywało na wygnaniu, gdzie wielokrotnie zmieniało miejsce pobytu, głównie w Brukseli i okolicach. Do Francji wróciło dopiero 19 czerwca 2009 roku, by spocząć w paryskim kościele św. Franciszka Ksawerego.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
Odmienne wrażenie sprawia natomiast widok innej katolickiej świętej - Bernadetty Soubirous, która wygląda, jakby przed chwilą zasnęła. Ta skromna francuska wieśniaczka zasłynęła jako wizjonerka, której w 1858 roku w Lourdes objawiła się Matka Boża. Dziewczynka miała wówczas 14 lat. W 1866 roku Bernadetta wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Szkolnych de Notre Dame wNevers nad Loarą. Zakonnice te opiekowały się chorymi, ubogimi oraz młodzieżą. Wkrótce potem młoda nowicjuszka zachorowała na gruźlicę kości. Przez następne lata choroba wyniszczała jej organizm - aż do śmierci, która nastąpiła 16 kwietnia 1879 roku.
Przez trzy kolejne dni po zgonie ciało zakonnicy wystawione było na widok publiczny w kaplicy klasztornej. Obejrzały je tłumy pielgrzymów, którzy przyjeżdżali pociągami zcalej Francji, by oddać hold zmarłej wizjonerce. 19 kwietnia zwłoki Bernadetty zamknięto wdębowej trumnie, anastępnie włożono do do drugiej, zocynkowanej blachy, ipochowano w klasztornym ogrodzie. Wkrótce jej grób stal się celem licznych pielgrzymek.
Trzydzieści lat później, wzwiązku ztrwającym wówczas procesem beatyfikacyjnym, doszło do ekshumacji ciała zakonnicy. Odbyła się ona 22 września 1909 roku wNevers. Uczestniczyli w niej m.in. dwaj lekarze sądowi - [ourdan i David. Z wydarzenia tego zachowało się do dziś oficjalne sprawozdanie.
w DOMU ZAKONNYM Zgromadzenia Sióstr Szkolnych de Notre Dame w Nevers. Bernadetta wśród
rówieśniczek.
ŚW. BERNADETTA SOUBIROUS na tle fotografii swych rodziców.
Gdy stolarze otworzyli trumnę, oczom zebranych ukazało się idealnie zachowane ciało Bernadetty Soubirous. Jej habit był mokry izmurszały, aróżaniec owijający dłonie -mocno zardzewiały. Skóra zmarłej pozostała jednak nienaruszona iprzylegała do mięśni. Obecni dostrzegli pod skórą zarys żył. Paznokcie urąk inóg znajdowały się wdoskonałym stanie. Wizjonerka wyglądała na pogrążoną wspokojnym śnie.
Do badania przystąpili dwaj lekarze. Po zdjęciu habitu i kornetu okazało się, że całe ciało Bernadetty nie uległo rozkładowi, było elastyczne iintegralne wkażdej swojej części,
DOM RODZINNY
Bernadetty w Lourdes.
W środku można zwiedzać jej pokój i oglądać wiele pamiątek, m.in. zdjęcie brata świętej -Piotra Soubirous.
choć nie poddano go żadnym zabiegom balsamującym. Medycy nie byli wstanie wyjaśnić tego faktu, tym bardziej że zakonnica za życia cierpiała na wiele chorób, a jej zwłoki przebywały w miejscu przesyconym wilgocią, co sprzyjało procesom gnilnym.
Po zakończeniu badań siostry umyły ciało Bernadetty i wystawiły je na kilka godzin na powietrze, co spowodowało, niestety, lekkie poczernienie skóry. Następnie zakonnice ułożyły je wnowej, podwójnej trumnie, którą zakopano wtym samym grobie. Została ona wyjęta dziesięć lat później, 3 kwietnia 1919 roku, na zakończenie procesu beatyfikacyjnego, w obecności m.in. biskupa Nevers, komisarza policji, reprezentantów rady miej-
skiej i członków trybunału diecezjalnego. Medycznej ekspertyzy zwłok dokonali dwaj
francuscy lekarze: Talon i Comte. Każdy z nich napisał później oddzielnie swój raport,

przenoszone w różne miejsca i umieszczane w kolejnym grobie. Do ostatnich przenosin - do madryckiej katedry-doszło w 1769 roku. Gdy obchodzono dwusetną rocznicę tego wydarzenia, w maju 1969 roku, ciało świętego przez dziesięć dni wystawiono na widok publiczny. Tłumy Hiszpanów mogły wówczas zaobserwować, że choć ściemniało i zesztywniało, zachowało się jednak w bardzo dobrym stanie.
Frere jeSt-BernadeTte.
L>ecóli ł2 Fevrier 1931
.
PflTROn ROLfllKOW
W KATEDRZE madryckiej znajduje się ozdobny średniowieczny relikwiarz, w którym przechowywane jest
ciało św. Izydora Rolnika. Zmarł on 15 maja 1172 roku. Od tamtej pory jego dobrze zachowane ciało było aż sześciokrotnie
rc

PISMO
BERNADETTY,
w którym opowiada ona o swoim spotkaniu z Maryją w grocie Massabielle w Lourdes wi858r.


4
rJ/y? ss/ y/f "
v
) >
JA JESTEM NIEPOKALANE POCZĘCIE. Słowa usłyszane przez Bernadettę od Maryi i zapisane własnoręcznie przez francuską wizjonerkę.
354
bez konsultacji z drugim. Obaj potwierdzili jednak to, co dziesięć lat wcześniej zaobserwowali doktorzy Jourdan i David.
W raporcie doktora Comte’amożna przeczytać, że �śprzy otwarciu grobu ciało wydawało się absolutnie nietknięte, bez zapachu (...), w kilku miejscach pokryte pleśniami i dość znaczną warstwą soli, która wydaje się solą wapienną. Szkielet zachował się wcało-ści, acialo mogło być przeniesione na stół bez trudu. Skóra zanikła wkilku miejscach, ale pozostała w większej części nienaruszona”. Obecność pleśni isoli lekarz uznał za skutek umycia zwłok przez siostry po ekshumacji w 1909 roku. Doktor Talon z kolei napisał wswoim raporcie, że obiekt był �śstosunkowo dobrze zachowany, uległ jedynie procesowi przemiany zwanej mumifikacją”.
Przebieg procesu beatyfikacyjnego wymusił trzecią ekshumację Bernadetty Soubirous, do której doszło 18 kwietnia 1925 roku, a więc 46 lat po śmierci mistyczki. Celem operacji było m.in. pobranie niektórych organów jako relikwii. Także tym razem ciało okazało się nienaruszone. W swym raporcie doktor Comte napisał: �śCiało
UBIÓR
BERNADETTY
przechowywany w muzeum w Nevers.
Wl DOK Z OKNA INFIRMERII Świętego Krzyża w klasztorze w Nevers. W tym właśnie pomieszczeniu święta zmarła 16 kwietnia 1879 r.
Czcigodnej było nietknięte, w ogóle nie uległo procesom gnicia i rozkładu, które są czymś
normalnym po tak długim przebywaniu wgrobie wykopanym wziemi”. Autopsja wyka-
zała także doskonały stan organów wewnętrznych.
Doktora Comte’a wyjątkowo zdziwił stan wątroby, która ze wszystkich części organizmu najbardziej podatna jest na rozkład. Lekarz tak opisywał wykonywane przez siebie
czynności: �śodłączyłem z prawego boku jako relikwie piąte i szóste żebro i zauważyłem w klatce piersiowej twardą masę. Była to wątroba przykrywająca przeponę. Wziąłem też jako relikwie część przepony i wątroby i mogłem stwierdzić, że organy te zachowały się w bardzo dobrym stanie. Podniosłem także dwie kości kolanowe pokryte skórą i materią wapienną. W końcu pobrałem dwa fragmenty mięśni z prawego i lewego uda. Były one także wbardzo dobrym stanie iwydawało się, że nie uległy żadnemu rozkładowi”.
Ponieważ odkrycia dokonane podczas ekshumacji wywołały niedowierzanie wświecie naukowym, doktor Comte w 1928 roku opublikował na łamach �śBulletin de [’Association medicale de N. D. de Lourdes” artykuł skierowany do swych kolegów po fachu. Pisał
DOWODY TAJEMNICY
KAPLICA
KLASZTORNA
sióstr w Nevers, gdzie znajduje się szklany relikwiarz z ciałem św. Bernadetty.
TWARZ I DŁONIE
Bernadetty Soubirous okrywają lekkie maski woskowe.
tam m.in.: �śTym, co mnie wyjątkowo uderzyło podczas badań, to doskonale zachowany szkielet, wszystkie wiązania, skóra, a także elastyczność i jędrność muskulów. Przede wszystkim zaś zadziwił mnie stan wątroby po 46 latach od śmierci. Ten organ, tak przecież kruchy i delikatny, powinien bardzo szybko ulec rozpadowi albo zwapnieniu i stać się twardy. Tymczasem przecinając go (aby pobrać relikwie), odkryłem, że posiada konsystencję elastyczną, normalną. Natychmiast pokazałem to asystentom, mówiąc im, że ten fakt nie wydaje się być w porządku naturalnym”.
Podczas badań w kwietniu 1925 roku zrobiono też dokładny odcisk dłoni i twarzy zmarłej. Na tej podstawie paryski rzeźbiarz wykonał z wosku odlew ręki oraz maskę oblicza, które dokładnie oddawało rysy twarzy mistyczki. Uczyniono to głównie z powodów estetycznych: ze sczerniałymi oraz zapadającymi się policzkami i nosem wizjonerka coraz mniej przypominała siebie z zachowanych fotografii. Gdy w sierpniu 1925 roku ciało Bernadetty umieszczono w szklanym sarkofagu w kaplicy klasztornej sióstr w Nevers, wówczas na jej twarz i ręce nałożono lekkie maski woskowe.
PATROfl CHORYCH nR RRKR
PEREGRYN LAZIOSI był mnichem z zakonu serwitów. Pomagał wielu potrzebującym, dzięki czemu otrzymał przydomek Anioła Dobrej Rady. W wieku lat 60 zachorował na raka prawej nogi. Lekarze zalecili amputację kończyny. Noc poprzedzającą operację zakonnik spędził na modlitwach, a nad ranem okazało się, że noga jest zdrowa. Następne dwadzieścia lat Peregryn poświęcił pomocy chorym. Zmarłi maja 1345 roku w dniu swoich 80 urodzin w rodzinnym Forli. Tam też został pochowany.
W1639 roku ciało zmarłego postanowiono przenieść w bardziej okazałe miejsce - do klasztornej kaplicy. Wówczas okazało się, że nie uległo ono rozkładowi. Ostatnie badanie zwłok świętego przeprowadzono 16 kwietnia 1958 roku. Skóra co prawda sczerniała, a niektóre kości zostały odkryte, jednak duże fragmenty ciała nadal pokrywała dobrze zachowana tkanka mięśniowa.
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
4*
DOWODY TAJEMNICY
Z podobnych przyczyn wykonano maskę ]ana XXIII. Papież ten zmarł 3 czerwca 1963 roku. Pochowany został w podziemiach Bazyliki św. Piotra w Rzymie, zwanych Grotami Watykańskimi. 3 września 2000 roku Jan Paweł II ogłosił Jana XXIII błogosławionym. Cztery miesiące później, 16 stycznia 2001 roku, nastąpiła ekshumacja zmarłego papieża wcelu kanonicznej identyfikacji zwłok. W tym przypadku doszło więc do odwrócenia przyjętej kolejności zdarzeń, gdyż zazwyczaj to rekognicja poprzedza beatyfikację, a nie na odwrót.
Okazało się wówczas, że wydobyte z trumny zwłoki nie uległy rozkładowi. Wynikało to jednak głównie zfaktu, że od czasów Leona XIII kolejnym papieżom wstrzykiwano po śmierci formalinę. Od jana XXIII nie pobrano żadnych części na relikwie, a po badaniu zabalsamowano. Na oblicze błogosławionego zdecydowano się nałożyć woskową maskę, ponieważ jego policzki, pozbawione wody i tłuszczu, zapadły się. Wychudzona twarz zmarłego w niczym nie przypominała więc znanego wszystkim szerokiego i okrągłego oblicza �śpapieża uśmiechu”. Dlatego odlew jego głowy sporządzono na podstawie fotografii wykonanych w trakcie pontyfikatu.
W komisji badającej ciało jana XXIII znajdował się doktor Nazzareno Gabrielli - biochemik od czterdziestu lat zajmujący się konserwacją dziel sztuki w Muzeach Watykańskich. W 1975 roku otrzymał on propozycję przebadania, a następnie zabal-
OBRAZ
ŚW.
BERNADETTY
i liczne wota
dziękczynne
wyrażające
wdzięczność
wiernych.
FOTEL
BERNADETTY,
w którym przesiadywała często pod koniec życia, gdy była już bardzo chora.


KAPLICA
KLASZTORNA
wNevers.
W jej wnętrzu znajduje się nierozłożone ciało św. Bernadetty.
359
WW
samowania ciała św. Ubalda zGubbio. Od tamtego czasu stał się najbardziej cenionym watykańskim specjalistą od zabezpieczania zwłok świętych ibłogosławionych. W następnych latach uczestniczył w kilkudziesięciu ekshumacjach. Balsamował lub konserwował ciała takich postaci, jak m.in. św. Alojzy Orione (1981), św. Kamil de Lellis (1984), kardynał Josyf Slipyj (1986), św. Klara z Asyżu (1986), św. Urszula Ledóchowska (1989), św. [an od Krzyża (1992), bl. [an XXIII (2001), św. Ojciec Pio (2008) czy bl. Pier Giorgio Frassati (2008). Jest jednym zniewielu ludzi na świecie, którzy mieli bezpośredni kontakt fizyczny z tak wieloma świętymi.
W niektórych przypadkach, jak choćby św. Klary z Asyżu, doktor Gabrieli! dokonał

360
DR NAZZARENO GABRIELU brał udział wekshumacji i balsamowaniu ciała bł. Jana XXIII.
ZDJĘCIE
RENTGENOWSKIE
nóg św. Ubalda zGubbio, zmarłego wn6or.
konserwacji jedynie części organów. Następnie zostały one włożone do wnętrza manekina zakonnicy, wykonanego zwosku ikalafonii. Taka figura służyła jako relikwiarz imitujący zarazem postać świętej. Dziś można ją zobaczyć wszklanym sarkofagu w bazylice św. Klary w Asyżu. Warto wspomnieć, że tradycja wytwarzania tego typu figur woskowych na Półwyspie Apenińskim sięga XVII wieku.
Podczas licznych ekshumacji doktor Gabrielli zetknął się także z przypadkami zwłok, które nie uległy rozkładowi. Mówi, że ze wszystkich ciał, które oglądał, w najlepszym stanie zachowany był bl. Alfred Ildefons Schuster - kardynał Mediolanu, który zmarł w 1954 roku, beatyfikowany zaś został w roku 1996. Z kolei zwłoki św. Ojca Pio uległy częściowej konserwacji, choć przebywały wwilgotnym środowisku - wewnątrz trumny znajdowała się skroplona woda, akrzyż włożony do środka całkowicie zardzewiał. Mimo

BADANIE CIAŁA
św. Ubalda zGubbiowi975r. rozpoczęło pracę drGabriellego nad zwłokami wielkich ludzi Kościoła.
DR GABRIELU
dysponuje dziś ekipą doświadczonych pracowników i nowoczesnym sprzętem.
PRTROflKfl SŁUŻBY DOmOUJEJ
ZYTA Z LUKKI pochodziłaz biednej, lecz pobożnej rodziny.
Jej siostra została zakonnicą, a brat pustelnikiem. Ona sama jako dwunastolatka poszła na służbę do rodziny bogatych tkaczy Fatinellich. Była tam źle traktowana, ale z cierpliwością znosiła upokorzenia. Z czasem zjednała sobie przychylność domowników i powierzono jej zarządzanie całym gospodarstwem. W domu Fatinellich przepracowała 42 lata, codziennie uczestnicząc we Mszy, często poszcząc i pomagając ubogim oraz potrzebującym. Zmarła 27 kwietnia 1272 roku w opinii świętości.
Pochowana została w miejscowym kościele św. Frediana. Podczas trzech kolejnych ekshumacji - w latach 1446,1581 i 1652 - stwierdzono nienaruszony stan ciała Zyty. Dziś jej ciało można oglądać we wspomnianej świątyni w szklanym relikwiarzu wystawionym na widok publiczny.
DR NAZZARENO GABRIELU to
najbardziej ceniony naświecie specjalista od zabezpieczania zwłok świętych i błogosławionych.
362
IW
to większość ciała, w tym głowa, zachowała się w idealnym stanie, inne organy natomiast dotknął proces rozkładu, np. dłonie, które odłączyły się od przedramion.
Nazzareno Gabrielli jest ostrożny wswoich wypowiedziach, fako pracownik Muzeów Watykańskich nie chce, aby jego opinia była utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Stolicy Apostolskiej. Choć w wielu przypadkach naukowcy nie byli wstanie odpowiedzieć, dlaczego niektórym ciałom oszczędzony został proces rozkładu, on sam daleki jest od wskazywania przyczyn nadprzyrodzonych. Zawsze stara się szukać naturalnej genezy. Uważa, że powodem samoistnej konserwacji może być unikatowy mikroklimat zawierający jakiś element, na który badacze nie zwracają niekiedy uwagi. Samoczynnej mumifikacji sprzyjają stała temperatura, niska wilgotność i dobra wentylacja. W takich warunkach zwłoki mogą ulec najpierw wysuszeniu, a następnie mineralizacji. Niektóre ciała podlegają też procesowi saponifikacji, podczas której następuje przemiana tkanki tłuszczowej wtak zwany tłuszczowosk. To proces przejściowy poprzedzający rozkład.
Opinia doktora Gabriellego koresponduje ze zdaniem papieża Benedykta XIV, który w XVIII wieku - jeszcze jako kardynał Prospero Lambertini - napisał pracę dotyczącą procedur, jakie powinny być zachowane podczas beatyfikacji i kanonizacji (De s ervorumDei bearificatiu et Jeden
zrozdziałów (De cadaverum incomiptione) poświęcił problemowi nierozkladających się ciał. Uważał, że Kościół powinien zachowywać daleko posuniętą ostrożność wocenie tego rodzaju fenomenów i uznawaniu ich za cud. Omawiając przypadki zwłok, które nie rozłożyły się, lecz szybko zmumifikowały, papież odmawia uznania ich cudowności, przypisując to zjawisko czynnikom sztucznym lub naturalnym. Podobnie ocenia ciała, które zostały co prawda odkryte wstanie nienaruszonym, lecz później uległy rozkładowi. Za nadzwyczajne przypadki gotów jest uznać tylko te organizmy, które wiele lat po śmierci zachowują taką giętkość, świeżość i kolor jak za życia, mimo że nigdy nie były balsamowane lub konserwowane. Nawet wtedy jednak nie jest skłonny dopatrywać się w tym cudu, jeśli nie zostanie dowiedziona heroiczność cnót danej osoby.
DOWODY TAJEMNICY
DR GABRIELU w rozmowie z Grzegorzem Górnym i redaktorem �śInside Vatican” Włodzimierzem Rędziochem.
ZRŁOŻYCIELKR DOROTADEK
PAULA FRASSINETTI miała czterech braci. Wszyscy został i księżmi. Ona sama założyła natomiast Zgromadzenie Sióstr św. Doroty, zwane potocznie zakonem dorotanek. Paula zmarła 11 czerwca 1882 roku i pochowana została wgrobowcu naCampoVeranowRzymie.
Po rozpoczęciu procesu beatyfikacyjnego w 1906 roku ciało zmarłej zostało ekshumowane. Stwierdzono wówczas jego samoistną konserwację. Dziś można je oglądać w trumnie relikwiarzowej ze szkła i srebra znajdującej się w kaplicy zakonnej domu macierzystego w Rzymie. Ciało co prawda pociemniało i jest lekko zasuszone, ale nadal pozostaje w nienaruszonym stanie.
ŚWIĘTA
OD CUDOWREGO mEDRLIKR
KATARZYNA LABOURE została ekshumowana 21 marca 1933 roku -57 lat po swej śmierci. Obecni byli przy tym członkowie specjalnej komisji, w tym trzech lekarzy: Didier, Lesourd i Auboux. Jeden z nich, doktor Robert Didier, napisał w swym raporcie:
�śPo otwarciu trumny znaleźliśmy szarawą masę pyłu drzewnego, który przybrał kształt ciała; na wierzchu widniały ślady mułu, lecz nie było oznak gnicia, czuło się jedynie kwaśną woń. Po ostrożnym usunięciu ręką pyłu można było dostrzec prześcieradło, w które owinięte było ciało; było ono nietknięte, nieznacznie zawilgocone i łatwo dało się odwinąć. Uwolnione następnie z wszystkich krępujących je rzeczy, ciało wydawało się doskonale zachowane w ubraniu, miało normalny kolor i strukturę. Kornet pozostał na głowie, co razem z ciężarem prześcieradła i pyłu spowodowało spłaszczenie nosa. Ręce i twarz miały różowawy kolor z lekkim odcieniem brązu, lecz były nienaruszone. Dwa palce lewej ręki trochę sczerniały, ale szybko spostrzegliśmy, że tego ciemnego odcienia nie spowodowało obumarcie tkanek, lecz farba habitu, który wyblakł, zabarwiając rękę po stronie szczeliny wołowianej trumnie”.
Doktor Didier pobrał także część organów na relikwie.
Zanim to uczynił, do konał dokładnych oględzin zwłok: �śBadając ciało, zauważyliśmy doskonałą miękkość rąk i nóg. Te członki tylko nieznacznie uległy zmumifikowaniu. Skóra była wszędzie nietknięta i wyglądała jak pergamin. Mięśnie dobrze się zachowały. Można byłoby je wyodrębnić podczas studium anatomii”.
Później doktor Didier wyciął serce, kilka żeber, obojczyk, rzepki kolanowe i obie ręce. Amputowane kończyny zastąpiono woskowymi. Żeby zapewnić dalsze zachowanie zwłok, wstrzyknięto roztwór aldehyd u mrówkowego, gliceryny i kwasu karbolowego. Na twarz nałożono zaś maskę z wosku sporządzoną na podstawie fotografii wykonanej, gdy Katarzyna miała 26 lat. Dziś ciało świętej oglądać można w kryształowym relikwiarzu w kaplicy Matki Bożej od Cudownego Medalika przy rue du Bac w Paryżu.
Fakt zachowania ciała bez oznak rozkładu nie może być dostatecznym argumentem na rzecz beatyfikacji lub kanonizacji określonej postaci. Nigdy nie jest brany pod uwagę jako cud wymagany do wyniesienia na ołtarze przez Kongregację Spraw Kanonizacyjnych. Kościół katolicki nie uznaje w ogóle tego rodzaju zjawisk za cudowne (w odróżnieniu od Kościoła prawosławnego, gdzie taki fakt ma znaczenie przy ogłaszaniu świętości). Każdy może jednak wswoim sumieniu widzieć wtym pewien znak. Znaki zaś - jak uczą mistrzowie życia wewnętrznego - nie podlegają rozeznawaniu duchowemu. Można je przyjąć lub odrzucić. Zmusić do ich uznania nie da się nikogo, jak pisał bowiem Pascal: �śDość jest światła dla tych, którzy pragną widzieć, a dość ciemności dla tych, którzy trwają w przeciwnym usposobieniu”.
DR NAZZARENO GABRIELU brał udział w ekshumacji i konserwacji ciała św. Ojca Pio w San Giovanni Rotondo.
365
DOWODY TAJEMNICY
Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych

Śledztwo w sprawie zjawisk nadprzyrodzonych
DOWODY TAJEMNICY
ŹRODŁR ILUSTRACJI
Archiwum ZgromadzeniaSióstrśw. Doroty:s.363; Archiwum Ojców Paulinów na Jasnej Górze: s. 113,170-174; Archiwum Foyer de Charite, okładka tył.s. 7,295,299-304; Archiwum Kongregacji Sióstr Miłosierdzia: okładka,s. 306,356; Archiwum Kurii Metropolitalnej w Białymstoku, s 40,44,45,48;Archiwum Klasztoru FranciszkanówwLanciano okładka, s. 52,53,57;Archiwum Muzeum Katedralnego w Ravellos. 109,110; Archiwum Kurii Generalnej Księży Pallotynów w Rzymie s. 349; Archiwum Sióstr Karmelitanek Bosych s. 316,317,318,319,320,321,322,323; Archiwum Sióstr Urszulanek w Warszawie s, 193; Archiwum Stowarzyszenia Serca Maryi, Schronienia Dusz w Paravati s. 210,213,214,215,218,222; Archiwum Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w Krakowie s. 186; Archiwum Zgromadzenia Sióstr od Aniołów w Chylicach s. 252; Archiwum Kurii Generalnej Misjonarzy Oblatów wRzymies. 203; Archiwum Sanktuarium Matki Bożej Kwietnej w Bras. 8,116,117,121; Vaci Egyhazmegyei Konyvtar s. 238; Szeretetlang Mozgalom s. 238; Wellcome Library, London. Wellcome Images s. 228,1c) Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne POLWEN:S,7,112,113,122,123,124,126,127,129,130,131,216; © Fotol ia. com:© Guido Vrola s.11,30, ©adimass. 28, ©Andrea Danti okładka, s. 29, ©ded s. 32,© CLIPAREA.com s. 34, ©emillius s. 50, ©Chefs. 226;
© Voce di Padre Pio/San Giovanni Rotondo: s,:3, 9,224,225,229-231,233, 237; © The Granger Collection, New York s. 7,176,197; © Flash Press Med ia s. 235; © BEW s. 81,176,197,235; © East News s. 232; © Forum s. 210-211,232; SlPA/East News s. 232; AP/East News s. 168,228; bio site s. 11,28,29,30,32 Wikipedia: s 24,26 (prof. Hans Bender),30 (prof. Arno Penzias),3i (prof. Burkhard Heim,Fred Hoyle, Henry F. Schaefer, John Carew Eccles),i8.s (Tomas Abraham), 227 (Amico Bignami), 247 (Katarzyna Emmerich, dom Katarzyny Emmerich), 250 (Luisa Latteau), 283-284 (Kolumba z Rieti, Józef z Kupertynu, AlpaidazCudot, Lidwinaz Schiedam, Angelaz Foligno), 290 (FranzXaverMayr); dzięki uprzejmości Juana Ulloa (Peru): okładka, s. 3,6, 8,177,204,205,206-207,209;
©Pierluigi BaimaBollones.100,101; © Adam Białouss.44; Adriano Capua s. 106,107;© Bohdan Dutko s. 235; Nazzareno Gabriełli s.360-361,364-365; ©Grzegorz Gałązka s. 194,208;© Jarosław Kłaput s. 125,128,134, ks. Joaquin Martin Abad s. 84,103,104-105, © Marie-Theres Neumann okładka,s. 9,210, 253-260,287,290-292;© Włodzimierz Rędziochs. 73,216,223;© Andreas Resch okładka, s. 6,9,10,18- 20,22,23,166,168,169,185,201,220,221,236,237,260,261, 262,263,264,265,266,267; © Ron Tesoriero: s 8,82,83.
PODZIĘKOLURRIR
Wydawcy i autorzy pragną złożyć podziękowania za pomoc przy realizacji następującym osobom oraz instytucjom:
Marek Adamski, ks. Waldemar Borzyszkowski SJ, Luigi Buonocore, ks. Italo Cardarilli, Manuel Casado Neiva, Ester Casorrśn Berges, o. Paweł Cebula OFMConv., ks. Jarosław Cielecki, Margarida Costa, ks. Manuel Almor Dean, o. Zbigniew Deryło OFMConv., br. Tomasz Duszyc OFMCap., ks. Bohdan Dutko MS, Maria Elisa Feriąs. Maria Jose Fordera Beruell AP, Grzegorz Gałązka, Mirella Garda, ks. Stanisław Gniedziejko, Soph le Guex, ks. Ignacio Sebastian Ruiz Flernandez, Paolo Jorio, ks. Bogdan Kadłuczka MS, ks. Andrzej Kakareko, Angelika Korszyńska-Górny, o. Melchior Królik OSPPE.s. MałgorzataKrupeckaSJK, ks. Witold Kuman MS, ks. Jan Kupka SAC, Bogusław Kwiatkowski, o. Benedikt LitmayrOMI.Chantal Malartre, s. Maria Milada od Zbawiciela Świata OCD.ks.SilvanoMarisa MS, ks. Joaquin Martin Abad, o. Maciej Michalski OMI.ks. Bernard Michoń,
Manuel Morillo, Agnieszka i Marcin Mścichowscy, Jolanta i Jacek Mycielscy, Marie-Theres Neumann, ksJose Navarro Rodriguez, ks. Jan O’Dogherty, Jose Luis Orella Martinez, ks. Łukasz Pawłowski SDB, ks. Jacek Pawłowski MS, ks. Bernard Peyrous, Elisa Pezzana, Giorgio Pogliano,ks. Henryk Przeździecki MS, ks. Andreas Resch CSsR, Włodzimierz Rędzioch.ks. Pablo Roda, Roberto CesaroSanf i lippo, ks. Łukasz Skawiński, Paweł Skibiński, ks. Robert Skrzypczak, ks. Sławomir Sosnowski, Hanna Suchocka, Lucie Szymanowska, ks. Tadeusz Śmiech, Juan Ulloa, Ron Tesoriero, Sławomir Wawer, Katarzyna Wcisło, Paweł Wilk, ks. Paweł Witkowski, Piotr Wojcieszek. Monika Wójcik, ks. Andrzej Zagórski MS, ks. Filip Zdrodowski.
Museodel Tesorodi San Gennaro w Neapolu, Stowarzyszeń e Niepokalanego Serca Maryi Schronienia Duszw Paravati, Zgromac-v- e Sióstr św. Doroty w Rzymie, Redakcja �śGłos Ojca Pio” w Krakowie