Szkolenie  środowiskowe  współpraca NGO z mediami
JAK WSPÓA
PRACOWAĆ
Z MEDIAMI
w ramach projektu Stowarzyszenia Rozwoju Społecznego w Rzeszowie Trzeci
sektor na fali  program wsparcia podkarpackich organizacji pozarządowych
w zakresie promocji i budowy wizerunku w społecznościach lokalnych
Prowadzący:
Witold Czudec
2008
S T O W A R Z Y S Z E N I E R O Z W O J U S P O A
E C Z N E G O
Zawartość
Informacje wstępne..................................................................................................................... 3
Jakich informacji szukają dziennikarze? ................................................................................ 3
Jak pracują dziennikarze? ....................................................................................................... 3
Kontaktując się z dziennikarzami& ....................................................................................... 3
Jak pisać dla telewizji? ............................................................................................................... 3
Redakcje telewizyjne .................................................................................................................. 4
Redakcja informacji................................................................................................................ 5
Redakcja publicystyki............................................................................................................. 6
Jak zainteresować telewizję? ...................................................................................................... 6
Struktura redakcji w radiu .......................................................................................................... 6
Jaka powinna być informacja dla reportera radiowego? ........................................................ 7
Wywiad z reporterem ............................................................................................................. 7
Informacje dla mediów ............................................................................................................... 7
Zaproszenie............................................................................................................................. 7
Komunikat (informacja) prasowa ........................................................................................... 8
Materiały na konferencję prasową........................................................................................ 10
Informacje wstępne
Jakich informacji szukają dziennikarze?
Dla dziennikarza największą wartość mają informacje:
" aktualnych  media oczekują  newsów
" zwięzłych i konkretnych
" wa\
nych dla społeczności
" dotyczących konkretnych grup
" neutralnych  fakty a nie oceny
" przedstawiających  \
ywych ludzi
" dotyczących konfliktów i realnych problemów
" intrygujących, ciekawych, niezwykłych
" przemawiających  obrazami
Jak pracują dziennikarze?
Dziennikarz wykonuje swoją pracę:
" pod presją czasu
" pod presją redaktora naczelnego
" często ma zlecenie na konkretny temat
" pod presją działu reklamy
" zgodnie z profilem gazety
" jest zmuszony do dokonywania wyborów tematów
" zazwyczaj specjalizuje się w jednej tematyce
Kontaktując się z dziennikarzami&
" & w rozmowie telefonicznej przedstaw się i swoją organizację
" poproś o mo\
liwość spotkania
" zaproś na organizowane przez siebie wydarzenie
" postaraj się nawiązać kontakt osobisty z dziennikarzami tak, aby łączyło was poczucie
działania we  wspólnej sprawie
Jak pisać dla telewizji?
Przekaz telewizyjny jest przekazem gorącym, to obraz, dz
więki i słowa oddziałujące
jednocześnie na świadomość widza.
Telewizja to medium, które działa przede wszystkim na zmysł wzroku. Widz oczami odbiera
80% komunikatu, który zawiera przekaz telewizyjny. Dlatego przekaz telewizyjny musi być
klarowny i jasny. I znacznie krótszy od radiowego czy prasowego.
Telewizja to zło\
ona struktura organizacyjna mediów elektronicznych. To zespół
dziennikarzy, operatorów, dz
więkowców, monta\
ystów, kierowników produkcji i wielu
innych osób, które zajmują się przygotowaniem programu telewizyjnego.
Dla łatwiejszego funkcjonowania, firmy telewizyjne dokonują podziału zespołów na redakcje.
Najpopularniejsze i najwa\
niejsze redakcje to informacja i publicystyka.
Dziennikarstwo telewizyjne to styl kolokwialny. To pisanie dla ucha i oka. Dziennikarze
telewizyjnie stale myślą, jak nie zmarnować słów, dlatego pracują głównie nad
skondensowaniem przekazu.
Pisząc dla telewizji wyrzucaj przymiotniki i przysłówki, opieraj się na rzeczownikach i
czasownikach. Unikaj strony biernej. Pisz jasno i klarownie  widz nie będzie miał drugiej
szansy, \
eby zrozumieć o co Ci chodzi. Dlatego temat musi być wyraz
nie określony zanim
dziennikarz przystąpi do pracy. Im więcej tematów, tym gorszy będzie program. Widz pogubi
się w gąszczu wątków.
Główne zasady pisania dla telewizji to KULMINACJA, PRZYCZYNA i SKUTEK.
KULMINACJA  to jasny przekaz, główny fakt.
np. Stowarzyszenie  Pro Lingua rozpoczyna cykl bezpłatnych kursów językowych dla osób
bez pracy.
PRZYCZYNA  to fakt, który określa dlaczego doszło do kulminacji.
Np. Rozpoczęcie kursów jest mo\
liwe dzięki wsparciu funduszów strukturalnych UE.
SKUTEK  to wiadomość, która decyduje o tym, dlaczego informujemy o danym fakcie.
Np. Dzięki tym kursom ponad 500 bezrobotnych z powiatu mieleckiego będzie miało szansę
na 200 godzin kursu angielskiego, niemieckiego bądz
francuskiego.
Redakcje telewizyjne
Redakcja informacji to zazwyczaj największa redakcja w poszczególnych stacjach. Pracuje w
nich od kilku do kilkudziesięciu dziennikarzy, którzy przygotowują programy informacyjne,
np.  Fakty ,  Wiadomości ,  Aktualności .
SZEF odpowiada za całość pracy  koordynuje wydarzenia, zleca tematy, czuwa nad
poprawnością i wiarygodnością informacji.
WYDAWCA odpowiada za poszczególne programy danego dnia. To on decyduje, które
wydarzenia są wa\
niejsze dla widza. To wydawca ustala hierarchię poszczególnych
informacji.
Prezenter czyta informacje. Zazwyczaj tak\
e sam pisze teksty swoich zapowiedzi, co nie
znaczy, \
e to on jest autorem poszczególnych informacji.
Autorem informacji w telewizji jest DZIENNIKARZ.
Redakcja informacji
Jeśli zale\
y Ci na dotarciu z informacją do jak najszerszego grona odbiorców, spróbuj znalez
ć
dziennikarza, który w danej redakcji informacyjnej zajmuje się problematyką, np. organizacji
pozarządowych
W czasie wstępnej rozmowy z dziennikarzem nie obawiaj się mówić o informacjach na
których Ci zale\
y. Ale raczej nie sugeruj, co powinno się znalez
ć w informacji, a co nie.
Dziennikarze nie lubią być traktowani jak narzędzie marketingowe, nawet jeśli informacja
miała by promować szlachetną działalność organizacji pozarządowej.
Programy informacyjne nie mogą PROMOWAĆ, bo nie temu słu\
ą. Program informacyjny
INFORMUJE widzów, więc przed kontaktem z redakcją programów informacyjnych
zastanów się, co i komu chcesz powiedzieć.
Dziennikarze samodzielnie selekcjonują informacje wa\
na dla odbiorców, choć nie zawsze
zgadza się to z Twoją wizją danego problemu czy wydarzenia. Pamiętaj, \
e dziennikarz
powinien być rzecznikiem tych, co oglądają, a nie tych, co zapraszają.
Pamiętaj! Informacje w telewizyjnych programach informacyjnych są krótkie! Przeciętnie
trwają od półtorej do dwóch minut. Biorąc pod uwagę wypowiedzi rozmówców, a czasem
krótki komentarz dziennikarza na koniec, w informacji telewizyjnej mieści się nie więcej ni\

kilka, kilkanaście zdań.
W kontakcie z dziennikarzami programów informacyjnych wa\
na jest wstępna selekcja
komunikatu.
Zanim zadzwonisz do redakcji, zanim skontaktujesz się z dziennikarzem, zrób krótki plan
rozmowy. Zapisze trzy najwa\
niejsze zdania, które chcesz przekazać odbiorcom i zaakcentuj
je w czasie rozmowy.
Nie zapominaj, \
e redakcja informacyjna to redakcja  newsów . Jej pracownicy szukają
informacji, które wydarzyły się dzisiaj, przed godziną, teraz. Takie informacje zawsze
wypierają tak zwany przekaz  uniwersalny , to jest informacje które mo\
na pokazać w
dowolnym momencie.
Nie licz na to, \
e impreza którą intensywnie przygotowujesz od długiego czasu zainteresuje
wszystkich i zawsze. Spotkanie, seminarium, wykład znanej postaci mogą być wydarzeniami
znaczącymi dla wąskiego grona odbiorców. Dlatego nie zdziw się, jeśli na Twoje zaproszenie
wysłane faksem, czy emailem nikt nie odpowiada. Nie zdziw się jeśli na pytanie czy ktoś
przyjdzie na imprezę przez Ciebie zorganizowaną przedstawiciel redakcji odpowiada
wymijająco. Mo\
e brakuje mu asertywności i nie mówi Ci w Prost, \
e redakcji to nie
interesuje. Zawsze wtedy pomyśl o najwa\
niejszym komunikacie i spróbuj od początku. Albo
zmień komunikat. Zaakcentuj inny aspekt sprawy.
Pamiętaj! Z wywiadu, który przeprowadza z Tobą dziennikarz informacyjny zostanie w
programie 10-15 sekund. Na pytania nale\
y więc odpowiadać krótko, starannie dbając o
komunikat na którym nam zale\
y.
Po obejrzeniu informacji w telewizji mo\
esz poczuć rozczarowanie. Dziennikarz ni zawsze
wszystko dobrze zrozumiał. Materiał był za krótki i z wypowiedzią , której się nie
spodziewaliśmy. Nie padły wa\
ne informacje. Zanim chwycisz za słuchawkę i zadzwonisz z
pretensjami  pomyśl. Warto tłumaczyć, ale nie warto obra\
ać. Dziennikarz te\
ma prawo do
błędu.
Redakcja publicystyki
W redakcji pracują reporta\
yści i publicyści. Z dziennikarzami tej redakcji mo\
na rozmawiać
o przygotowaniu dłu\
szych form telewizyjnych  felietonu, reporta\
u, wywiadu czy debaty.
FELIETON, REPORTAś  dziennikarz sam czuwa nad przebiegiem realizacji i
najwa\
niejszy jest dla niego autorski pomysł. Negocjacje z autorami takich programów są
najbardziej owocne, gdy wiemy, kto mo\
e być bohaterem felietonu bądz
reporta\
u. Na
przykład:
- niepełnosprawny, który zmaga się z bezdusznością sąsiadów i urzędników,
- lider lokalny, który wokół siebie skupił grono pasjonatów.
Takie przykłady mogą zainspirować twórców felietonów i reporta\
y, bo zazwyczaj uciekają
oni od opowiadania o poszczególnych organizacjach czy realizowanych przez nie
programach.
WYWIAD  trwa od 10 do 15 minut, choć bywają krótsze i dłu\
sze. Warto szukać kontaktu z
dobrymi dziennikarzami, którzy przeprowadzają wywiady i proponować im ciekawe tematy.
Warto pamiętać, \
e większą szansę na zaproszenie do mediów elektronicznych mają osoby,
które dobrze w nich wypadają. Czyli inteligentne, otwarte, kreatywne, elokwentne, dowcipne,
mądre.
Jak zainteresować telewizję?
1. Zanim przystąpisz do prezentowania projektu, spróbuj skondensować do 3 zdań, o co
w nim chodzi. To dobra zasada dramaturgiczne, która sprawdza się w negocjacjach.
2. Myśl w kategoriach potrzeb odbiorcy projektu, ale pamiętaj o potrzebach antenowych
telewizji. Nie wszystko, co realizujesz mo\
e być interesujące właśnie dla telewizji.
3. Znajdz
najwa\
niejszy walor Twojego projektu. Napisz go w jednym zdaniu.
4. Wszelkie informacje dotyczące projektu spróbuj powiązać właśnie z tym walorem.
5. Pamiętaj o bud\
ecie  to mo\
e być bardzo wa\
ny punkt rozmowy.
6. Streszczaj się w prezentacji. Powinno Ci wystarczyć 20 minut.
7. Unikaj skomplikowanych schematów, \
argonu środowiskowego i zawodowego.
Struktura redakcji w radiu
Przedstawiciele organizacji pozarządowych będą mieli do czynienia z dziennikarzami
pracującymi na co dzień w następujących redakcjach:
- redakcji dzienników
- redakcji magazynów
- redakcji publicystycznej
Jaka powinna być informacja dla reportera radiowego?
Informacja jest interesująca dla słuchacza jeśli mówi o wydarzeniu:
" nowym (dotyczy wydarzenia, o którym odbiorca jeszcze nie słyszał lub uaktualnia
jego wiedzę)
" interesującym (bezpośrednio odnosi się do danej społeczności lub ma dla niej istotne
znaczenie)
" prawdziwym (relacja jest zgodna z rzeczywistością)
Wywiad z reporterem
Zanim udzielimy wywiadu w rozmowie z redaktorem zorientujmy się:
" o czym będzie wywiad, czyli jakie informacje go interesują i co chce od nas usłysz
" czy wywiad będzie nagrany, czy będzie na \
ywo?
" jak długi ma być wywiad? Od tego zale\
y długość odpowiedzi na pytanie  tak aby
uniknąć póz
niejszego monta\
u
" Jaki jest kontekst, czyli w jakim programie pojawi się nasza wypowiedz? Czy będzie
zderzona z innymi wypowiedziami w programie publicystycznym, czy mo\
e znajdzie
się w programie informacyjnym?
" Kiedy (jakiego dnia, o której godzinie i w jakim paśmie) program ten będzie
wyemitowany.
Informacje dla mediów
Zaproszenie
1. Zaproszenie pisemne dla mediów jest wa\
ne, ale nie najwa\
niejsze. Niektórzy
wychodzą z zało\
enia, \
e uroczysty charakter zaproszenia, na przykład drogi papier,
kolorowy wydruk, przyciąga telewizję. Nie jest to prawdziwe przekonanie.
2. Nazwiska oficjeli i notabli zaproszonych na konferencję, sympozjum bądz
bankiet
mogą przyciągnąć ekipę telewizyjną, ale nie muszą. Zwłaszcza, jeśli ktoś epatuje
dziennikarza nazwiskami polityków, urzędników lub duchownych.
3. Dobrym rozwiązaniem jest dobrze napisany e-mail. Konkretny, rzeczowy, ale
zawierający szczegóły wa\
ne dla telewizji.
4. Informacja dla telewizji powinna zawierać podstawowe informacje dotyczące
projektu. Kto go realizuje i dla kogo. Jakie są podstawowe cele i grupy docelowe.
gdzie odbędzie się dana impreza i o której godzinie.
5. Nie warto pisać zbyt długich informacji! Dziennikarza rzadko mają czas, aby je
dokładnie przeczytać.
6. Nie zapomnij podać kontaktów! Numery telefonów koordynatorów, organizatorów są
bardzo wa\
ne!
7. Odsyłaj na stronę internetową po szczegółowe informacje!
8. Staraj się osobiście zapraszać na imprezę dziennikarza, o którym wiesz, \
e interesuje
się problematyką, którą się zajmujesz.
9. W zaproszeniu podkreślaj aktualność wydarzenia oraz jego znaczenie dla odbiorów.
Ale rób to za pomocą konkretów, a nie ogólników!
10. Postaraj się zaprosić konkretnego dziennikarza.
11. Wyślij zaproszenie odpowiednio wcześniej.
Wzór zaproszenia:
Stowarzyszenie  Pro Lingua zaprasza redakcję Aktualności na happening  Po prostu
mów! 27. grudnia 2008 roku w Rzeszowie. 30 wolontariuszy stowarzyszenia przez 3
godziny będzie uczyć mieszkańców stolicy Podkarpacia języków obcych. To unikatowa
akcja, część programu edukacyjnego finansowanego przez Unię Europejską. Zachęcamy
Państwa redakcję do popularyzowania tego projektu wśród mieszkańców regionu.
Osoba odpowiedzialną za kontakt z mediami w stowarzyszeniu jest Jan Kowalski
Tel& & & & , email& & & & &
Komunikat (informacja) prasowa
Informacja prasowa jest jednym z podstawowych narzędzi komunikacji z dziennikarzem.
Komunikat prasowy składa się z 3 głównych części. Są to:
1. Tytuł  stanowi zapowiedz tego, o czym będzie informacja. Ma przyciągnąć uwagę i
być atrakcyjny. Często to właśnie tytuł decyduje o tym, czy dziennikarz zapozna się z
dalszą częścią informacji i czy uzna ją za interesującą.
2. Lead (lidu)  stanowi streszczenie całego komunikatu i powinien odpowiadać na
pytania: kto? co? kiedy? dlaczego? z jakim skutkiem?. Po przeczytaniu lidu odbiorca
powinien być zorientowany i mieć ogólną wiedzę na opisywany temat.
3. Rozwinięcia  zawiera rozbudowane informacje przekazane wcześniej w lidzie.
Najwa\
niejsze treści umieszcza się na początku, dalej natomiast pisze się o rzeczach
mniej istotnych (tzw. zasada  odwróconej piramidy )
Przygotowując komunikat pamiętaj:
" redaktor potrzebuje ogólnego streszczenia bez zbędnych szczegółów, ale na tyle
interesującego by skłonić go do dalszego działania
" na górze strony powinien znajdować się nagłówek informujący czego dotyczy tekst
" tekst powinien wyjaśniać dlaczego warto się zainteresować danym wydarzeniem i
jasno przedstawić czego dotyczy. Dwukrotnie sprawdzić imiona, nazwiska, daty,
statystyki, etc.
" na zakończenie nale\
y podać nazwisko osoby z którą nale\
y się kontaktować, nazwę
instytucji, telefony (tak\
e komórkowy). Nale\
y tak\
e poinformować czy nasz
komunikat skierowaliśmy tak\
e do innych mediów
Informacja powinna mieć formę drukowaną, na papierze firmowym, z loko instytucji,
podwójną interlinię i szerokie marginesy (powoduje to większą przejrzystość komunikatu
oraz redaktor ma mo\
liwość zrobienia na nim odręcznych notatek). Tekst powinien zmieścić
się na jednej stronie A4, zaś kolorowy papier bardziej rzuca się w oczy, ale nie ma
decydującego wpływu, czy redaktor zajmie się sprawą.
Ćwiczenie:
informacje do notatki prasowej:
" Pogotowie Opiekuńcze w Rzeszowie funkcjonuje 30 lat
" do placówki trafiają dzieci z całego województwa podkarpackiego, które są w wieku
od 3 do 18 lat, najczęściej są to dzieci z rodzin patologicznych, w których rodzice nie
spełniają swojej roli
" przed 2005 r. trafiali te\
do PO nieletni, którzy mieli problemy z prawem
" w pogotowiu dzieci mogą przebywać maksymalnie przez pół roku, zdarza się, \
e
mieszkają rok, a nawet dwa
" czas pobytu zale\
y od tego, kiedy zapadnie decyzja sądu rodzinnego, który orzeka o
przyszłości wychowanków pogotowia
" w czasie pobytu w pogotowiu dzieci uczą się w zespole szkół, który działa przy
placówce, jeśli jest potrzeba, mają te\
indywidualne terapie
" w ciągu 30-lat funkcjonowania pogotowia, przebywało w nim ponad 1670 osób
niepełnoletnich, które czekały na decyzję sądu rodzinnego, ponad 1250 osób
przewinęło się przez oddział rotacyjny, na którym mo\
na przebywać do jednego
tygodnia
" z Pogotowia Opiekuńczego dzieci często wracają do domów rodzinnych, dzieci
trafiają te\
m.in. do domów dziecka, rodzin zastępczych czy ośrodków
wychowawczych.
cytaty:
" Naszym zadaniem jest nie tylko opieka nad dziećmi, które tu trafiają, ale te\
taka
praca z ich rodzinami, \
eby dzieci mogły wrócić do domów  mówi Jan Kowalski,
dyrektor Pogotowia Opiekuńczego w Rzeszowie
" Wielu z naszych podopiecznych ma za sobą traumatyczne prze\
ycia. W czasie pobytu
dziecka w pogotowiu, naszym zadaniem jest te\
diagnoza jego sytuacji rodzinnej. A
tak\
e taka praca z rodziną dziecka, \
eby mogło ono wrócić do domu - mówi Jan
Kowalski, dyrektor Pogotowia Opiekuńczego w Rzeszowie
Na podstawie ww. informacji proszę przygotować notatkę prasową.
Materiały na konferencję prasową
1. Dziennikarz lubi konkrety  fakty, problemy do rozwiązania, ciekawe historie.
2. Dziennikarz telewizyjny nie lubi statystyki.
3. Materiały informacyjne nie mogą być zbyt obszerne. Grubsza broszura ze zdjęciami,
wykresami, wydana na dobrym papierze mo\
e być atrakcyjna dla urzędników, ale
redaktorze podejdą do niej sceptycznie.
4. Pisz o ludziach i dla ludzi.
5. Unikaj długich, ogólnych podręcznikowych definicji. Zrezygnuj z \
argonu znanego
tylko poszczególnym środowiskom.
6. Pisz językiem prostym, jasnym i klarownym.
7. Ka\
da informacja dla mediów ma swoją specyfikę. Nie ma szablonów, do którego
mo\
na by dopasować poszczególne projekty.