H
H










D




D











D




D











D D D

D











D


D


D D D

D











D


D


Do czego to służy? cie T2 spowoduje również rozładowanie skano czasy ok. 10 i 4 s. Przy zamkniętych
Układ służy do sterowania lampką oświetlają- kondensatora C3 przez diodę D3. Po za- drzwiach tranzystor T4 zwiera kondensator
cą wnętrze samochodu. Punktem wyjściowym mknięciu drzwi kondensator C2 zacznie być C5. Otwarcie drzwi powoduje zatkanie T4
do  rozważań był opóz
niacz opisany ładowany przez rezystor R1 i napięcie na i napięcie na C5 zacznie powoli narastać
w  EdW 5/99. Został on rozbudowany, co nim zacznie narastać. W tym czasie wyjście dzięki R6. Po pewnym czasie zależnym od
poprawiło jego walory użytkowe. Q układu U1 dalej jest w stanie wysokim pojemności C5 napięcie wzrośnie na tyle,
W większości pojazdów lampka zaświeca i lampka cały czas świeci. Po pewnym czasie aby wysterować T3. Spowoduje to podanie
się po otwarciu drzwi i gaśnie od razu po ich  zależnym od wartości R1 i pojemności C2 na wejście RESET układuU1 stanu niskiego
zamknięciu, co czasem jest zjawiskiem niepo-  napięcie na C2 przekroczy 2/3 napięcia za- i wyłączenie wyjścia Q  układ U1 zachowa
żądanym. Dobrze by było, aby lampka po za- silania i wyjście Q zmieni swój stan na niski. się tak, jakby drzwi zostały zamknięte. D4
mknięciu drzwi jeszcze przez chwilę się świe- Tranzystor T2 przestanie być sterowany i D5 pełnią funkcję diody Zenera  napięcie
ciła. Opisany układ spełnia to zadanie. Po za- przez układ U1. Będzie on jednak dalej na C5 musi wzrosnąć na tyle, aby pokonać
mknięciu drzwi lampka świeci przez chwilę, otwarty dzięki T1. Od tego momentu napię-
po czym przechodzi do fazy płynnego wyga- cie na kondensatorze C3 będzie narastać Rys. 2 Schemat montażowy
szania. Czas świecenia lampki i czas wygasza- z prędkością zależną od jego pojemności
nia można dobrać według własnego uznania. i wartości rezystora R3, a żarówka będzie
Przekręcenie kluczyka w stacyjce spowoduje, powoli gasnąć. Wejście IGN służy do tego,
że faza świecenia zostanie skrócona i układ od aby pominąć fazę świecenia się lampki. Po-
razu przejdzie do fazy wygaszania. Również danie napięcia na to wejście spowoduje bar-
zamknięcie drzwi przy pracującym silniku dzo szybkie naładowanie C2 poprzez
spowoduje, że lampka od razu przejdzie do względnie małą wartość rezystora R5 (małą
fazy wygaszania. Takie zachowanie układu względem R1) . Dzięki temu układ przejdzie
jest bardzo pożądane kiedy np. musimy kogoś od razu do fazy płynnego wygaszania. War-
wysadzić i samemu dalej kontynuować jazdę. tości R1 i C2 wpływają na czas świecenia
Zaświecona lampka może wtedy przeszka- lampki, natomiast R3 i C3 na czas gaśnięcia.
dzać. Z tego powodu faza wygaszania nie Przy podanych wartościach elementów uzy-
może być zbyt długa  według mnie
2-4 sekundy to czas optymalny. Jeżeli drzwi Rys. 1 Schemat ideowy
zostaną otwarte na dłuższy czas,
lampka również ulegnie wygaszeniu
 docenią to osoby, które pozosta-
wiają auto otwarte np. w garażu.
Jak to działa?
Schemat układu przedstawiony jest
na rysunku 1. Otwarcie drzwi spo-
woduje rozładowanie kondensato-
ra C2 poprzez diodę D1.Układ U1
zmieni stan wyjścia Q na wysoki,
co spowoduje otwarcie tranzystora
T2.W obwodzie żarówki popłynie
prąd i lampka się zaświeci. Otwar-
EI ekt roni ka dI a Wszyst ki ch

spadek napięcia na tych diodach. Przy warto-
ściach elementów jak na schemacie, czas, Wykaz elementów
po którym lampka się wygasi przy otwartych U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .NE555
drzwiach, wynosi ok. 90s. Można ten czas D1-D3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148
wydłużyć zwiększając pojemność C5 i/lub D4,D5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LED zieIona/niebieska
dodajÄ…c jeszcze jednÄ…- dwie diody LED T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC556B
szeregowo z D4 i D5. T2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BD243C
T3,T4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC547B
Montaż i uruchomienie R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470k&! (*)
Układ montujemy na płytce drukowanej R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .270-330&!/1W
przedstawionej na rysunku 2. Jedna zworka R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33k&! (*)
jest nietypowa - wykonujemy jÄ… po wlutowa- R4,R5,R8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
niu U1 poprzez połączenie nóżek 2 i 6. Sposób Rys. 3 R6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1M&!
podłączenia układu przedstawiony jest na R7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22k&!
rysunku 3. Ja wykonaÅ‚em go w formie przej- może ona zależeć od parametrów tranzystora C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10µF/16V
Å›ciówki miÄ™dzy moduÅ‚em lampki a wiÄ…zkÄ… 3 (np. 560&! już byÅ‚o za dużo). BÄ™dzie siÄ™ nato- C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22µF/16V (*)
przewodów, które pierwotnie byÅ‚y podÅ‚Ä…czone miast nagrzewaÅ‚ R2. Silne nagrzewanie T2 C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10µF/16V (*)
do owego modułu. Wejście IGN podłączamy wystąpi w momencie płynnego wygaszania C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10nF  22nF
do miejsca, w którym pojawia siÄ™ napiÄ™cie po żarówki. W fazie spoczynkowej gdy drzwi sÄ… C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220µF/16V (*)
włączeniu zapłonu. Podczas gdy drzwi są zamknięte i lampka nie świeci, układ pobiera (*) - patrz uwagi w tekS
cie
otwarte i żarówka świeci, tranzystor T2 nie z akumulatora prąd na poziomie ok. 10mA.
powinien się silnie nagrzewać. Jeśli taki przy-
Komplet podzespołów z płytką
padek będzie miał miejsce, to wtedy należy
jest dostępny w sieci handlowej AVT
zmniejszyć wartość rezystora R2. Przy warto- Wiesław Szlęk
jako kit szkolny AVT-2733.
ści 330&! nie było żadnych problemów, ale [e-mail]
EI ekt roni ka dI a Wszyst ki ch