Ostre i przewlekłe zaburzenia
organiczne
Anna Justyna Piotrowska
Anna Justyna Piotrowska
Tadeusz Piotrowski
Tadeusz Piotrowski
Ostre zaburzenia organiczne

Zaburzenia świadomości
Zaburzenia świadomości

Halucynozy
Halucynozy

Zespół amnestyczny
Zespół amnestyczny

ŚWIADOMOŚĆ ( wg. T. Bilikiewicza)
ŚWIADOMOŚĆ ( wg. T. Bilikiewicza)
­
zdolność do odbierania,
zdolność do odbierania,
rejestrowania i zintegrowanego
rejestrowania i zintegrowanego
przetwarzania informacji
przetwarzania informacji
­
a także do celowego reagowania na
a także do celowego reagowania na
bodz
ce
bodz
ce
PRZYTOMNOŚĆ- stan gotowości
PRZYTOMNOŚĆ- stan gotowości
układu nerwowego do reagowania na
układu nerwowego do reagowania na
bodz
ce
bodz
ce
Cechy zaburzeń świadomości:

niejasność spostrzegania i pojmowania
niejasność spostrzegania i pojmowania

spadek reakcji na bodz
ce zewnętrzne
spadek reakcji na bodz
ce zewnętrzne

utrudniony kontakt z otoczeniem
utrudniony kontakt z otoczeniem

zmniejszona zdolność przypominania
zmniejszona zdolność przypominania
i zapamiętywania
i zapamiętywania
Składniki zaburzeń
świadomości:

JAKOÅšCIOWE:
JAKOÅšCIOWE:
­
przymglenie -niejasne spostrzeganie
przymglenie -niejasne spostrzeganie
i pojmowanie otoczenia, i własnych przeżyć
i pojmowanie otoczenia, i własnych przeżyć
­
zamącenie jak wyżej + zniekształcenie
zamącenie jak wyżej + zniekształcenie
i zafałszowanie spostrzegania
i zafałszowanie spostrzegania
­
zawężenie -ograniczenie przeżyć psychicznych
zawężenie -ograniczenie przeżyć psychicznych
do małego wycinka rzeczywistości
do małego wycinka rzeczywistości
Składniki zaburzeń świadomości:

ILOÅšCIOWE:
ILOÅšCIOWE:
­
senność patologiczna (somnolentia) czynniki
senność patologiczna (somnolentia) czynniki
toksyczne, zakaz
ne, choroby org., urazy czaszki
toksyczne, zakaz
ne, choroby org., urazy czaszki
­
półśpiączka (sopor) - zachowana reakcja na
półśpiączka (sopor) - zachowana reakcja na
silne bodz
ce bólowe, z zachowaniem
silne bodz
ce bólowe, z zachowaniem
odruchów obronnych
odruchów obronnych
­
śpiączka (coma)- zniesienie reaktywności -
śpiączka (coma)- zniesienie reaktywności -
cukrzyca, hipoglikemia, niewydolność
cukrzyca, hipoglikemia, niewydolność
wÄ…troby, zewnÄ…trzpochodne czynniki
wÄ…troby, zewnÄ…trzpochodne czynniki
toksyczne, uraz, udar
toksyczne, uraz, udar
Zespoły zaburzeń świadomości:

przymglenie proste
przymglenie proste

zespół majaczeniowy
zespół majaczeniowy

zespół splątaniowy
zespół splątaniowy

zespół zamroczeniowy
zespół zamroczeniowy

stan oniryczny
stan oniryczny
Przymglenie proste:

niejasność spostrzegania i pojmowania
niejasność spostrzegania i pojmowania
otoczenia oraz własnych przeżyć
otoczenia oraz własnych przeżyć

spowolnienie psychoruchowe
spowolnienie psychoruchowe

nastrój zwykle obojętny
nastrój zwykle obojętny

utrudnienie kontaktu z otoczeniem
utrudnienie kontaktu z otoczeniem

osłabiona reakcja na bodz
ce
osłabiona reakcja na bodz
ce
zewnętrzne
zewnętrzne

zaburzona orientacja, zwłaszcza
zaburzona orientacja, zwłaszcza
w czasie
w czasie
Rodzaje zespołów zamroczeniowych
(pomrocznych):

zamroczenie proste
zamroczenie proste

zamroczenie złożone
zamroczenie złożone
Zespół pomroczny prosty
(obnubilatio):

brak kontaktu z otoczeniem
brak kontaktu z otoczeniem

podniecenie ruchowe (często z agresją,
podniecenie ruchowe (często z agresją,
ucieczka)
ucieczka)

zaburzenia emocji (gniew, lęk, rzadko
zaburzenia emocji (gniew, lęk, rzadko
euforia)
euforia)

nagły początek i koniec
nagły początek i koniec

zaburzenia trwające krótko - godz.
zaburzenia trwające krótko - godz.

niepamięć całkowita lub wyspy pamięciowe
niepamięć całkowita lub wyspy pamięciowe
(napady
(napady
padaczkowe, urazy OUN, zaburzenia dysocjacyjne)
padaczkowe, urazy OUN, zaburzenia dysocjacyjne)
Zamroczenie złożone (wytwórcze):

płytsze zaburzenia świadomości, lepszy
płytsze zaburzenia świadomości, lepszy
kontakt
kontakt

iluzje, omamy, urojenia
iluzje, omamy, urojenia

zaburzenia psychosensoryczne
zaburzenia psychosensoryczne

pamięć przeżyć zwykle zachowana
pamięć przeżyć zwykle zachowana
Zespół majaczeniowy:

objawy przymglenia świadomości
objawy przymglenia świadomości

zaburzenia aktywności ruchowej - niepokój
zaburzenia aktywności ruchowej - niepokój
psychoruchowy
psychoruchowy

zaburzenia emocji (lęk, dysforia, euforia)
zaburzenia emocji (lęk, dysforia, euforia)

zaburzenia spostrzegania - złożone doznania
zaburzenia spostrzegania - złożone doznania
omamowe i złudzenia
omamowe i złudzenia

urojenia zwiÄ…zane z omamami,
urojenia zwiÄ…zane z omamami,

narastanie objawów wieczorem i w nocy
narastanie objawów wieczorem i w nocy

częściowa niepamięć po ustąpieniu zespołu
częściowa niepamięć po ustąpieniu zespołu
Przyczyny majaczenia:
"
ch. zakaz
ne (dur brzuszny, zapalenie
ch. zakaz
ne (dur brzuszny, zapalenie
płuc, malaria, i in. z wysoką gorączką)
płuc, malaria, i in. z wysoką gorączką)
"
intoksykacja (pochodne atropiny, leki p/
intoksykacja (pochodne atropiny, leki p/
depresyjne trójpierścieniowe)
depresyjne trójpierścieniowe)
"
zab. elektolitowe, odwodnienie
zab. elektolitowe, odwodnienie
"
stany pooperacyjne
stany pooperacyjne
"
encefalopatia mocznicowa
encefalopatia mocznicowa
"
podostre bakteryjne zapalenie
podostre bakteryjne zapalenie
wsierdzia
wsierdzia
"
z. abstynencyjny: w przebiegu
z. abstynencyjny: w przebiegu
uzależnienia od alkoholu, w
uzależnienia od alkoholu, w
przewlekłym nadużywaniu leków
przewlekłym nadużywaniu leków
" Mnemonic for differential diagnosis of delirium - AEIOU M&M
TIPS
" A - alcohol (including withdrawal)
" E - epilepsy (especially post-ictal)
" I - infection
" O - oxygen (hypoxia)
" U - uremia
" M - myocardial infarction
" & - anesthesia
" M - metabolic
" T - trauma/fracture
" I - insulin
" P - polypharmacy
" S - stroke
Majaczenie alkoholowe:
"
pojawia się po upływie ok. 2-4
pojawia się po upływie ok. 2-4
dób po przerwaniu intensywnego
dób po przerwaniu intensywnego
ciÄ…gu picia
ciÄ…gu picia

zachowana orientacja autopsychiczna
zachowana orientacja autopsychiczna

niepokój ruchowy
niepokój ruchowy

zaburzenia spostrzegania (złudzenia, halucynacje gł.
zaburzenia spostrzegania (złudzenia, halucynacje gł.
wzrokowe, proste słuchowe)
wzrokowe, proste słuchowe)

urojenia inkoherentne
urojenia inkoherentne

zaburzenia syntezy sensorycznej (mikropsje i makropsje,
zaburzenia syntezy sensorycznej (mikropsje i makropsje,
 walące się ściany )
 walące się ściany )

zaburzenia emocjonalne (lęk, euforia, dysforia)
zaburzenia emocjonalne (lęk, euforia, dysforia)

objawy wegetatywne (silne, grubofaliste drżenie rąk, języka,
objawy wegetatywne (silne, grubofaliste drżenie rąk, języka,
tachykardia, zlewne poty)
tachykardia, zlewne poty)

czasami napady drgawkowe typu grand mal
czasami napady drgawkowe typu grand mal
Zespół splątaniowy
(amentywny):

najgłębsze zaburzenia świadomości
najgłębsze zaburzenia świadomości

brak kontaktu z otoczeniem, dezorientacja
brak kontaktu z otoczeniem, dezorientacja

zab. toku myślenia
zab. toku myślenia

niepokój ruchowy osiąga rozmiar
niepokój ruchowy osiąga rozmiar
bezładnego miotania się (jaktacje)
bezładnego miotania się (jaktacje)

możliwe nieprecyzyjne omamy i urojenia
możliwe nieprecyzyjne omamy i urojenia

całkowita niepamięć po ustąpieniu
całkowita niepamięć po ustąpieniu

zespół narasta powoli i ustępuje powoli
zespół narasta powoli i ustępuje powoli

niekorzystny czynnik rokowniczy
niekorzystny czynnik rokowniczy
wyniszczajÄ…ce ch. somatyczne, ch.
wyniszczajÄ…ce ch. somatyczne, ch.
zakaz
ne, intoksykacyjne
zakaz
ne, intoksykacyjne
Ostra halucynoza

Omamy gł. słuchowe o treściach
Omamy gł. słuchowe o treściach
prowokujących lęk i zagrożenie (omamy
prowokujących lęk i zagrożenie (omamy
komentujÄ…ce, groz
by pozbawienia życia)
komentujÄ…ce, groz
by pozbawienia życia)

urojenia treściowo związane z omamami
urojenia treściowo związane z omamami

zaburzenia świadomości +/-
zaburzenia świadomości +/-

jeżeli objawy trwajÄ… dÅ‚użej niż 7 dni Ò! postać
jeżeli objawy trwajÄ… dÅ‚użej niż 7 dni Ò! postać
przewlekła
przewlekła
LEK z wyboru Haloperidol
LEK z wyboru Haloperidol
Epidemiologia zaburzeń
świadomości

10% pacjentów przyjmowanych do szpitali
10% pacjentów przyjmowanych do szpitali
ogólnych
ogólnych

20-30% pacjentów hospitalizowanych
20-30% pacjentów hospitalizowanych

Większość prac dotyczy majaczenia
Większość prac dotyczy majaczenia

Brak danych odnośnie występowania
Brak danych odnośnie występowania
przymglenia
przymglenia

Brak danych odnośnie występowania
Brak danych odnośnie występowania
zaburzeń świadomości w warunkach
zaburzeń świadomości w warunkach
ambulatoryjnych
ambulatoryjnych

Zgony w szpitalu: 22-76%
Zgony w szpitalu: 22-76%

Zgony do 6 miesięcy po wypisie: ok. 25%
Zgony do 6 miesięcy po wypisie: ok. 25%
Leczenie zaburzeń
świadomości

Prowadzenie leczenia we właściwym
Prowadzenie leczenia we właściwym
miejscu
miejscu

Właściwa diagnostyka
Właściwa diagnostyka

Leczenie przyczynowe i objawowe
Leczenie przyczynowe i objawowe

Poinformowanie rodziny o przyczynach,
Poinformowanie rodziny o przyczynach,
mechanizmie i czynnikach ryzyka
mechanizmie i czynnikach ryzyka
zaburzeń świadomości
zaburzeń świadomości
Leczenie objawowe

Haloperidol 0,25-0,5mg co 4-6 godz.
Haloperidol 0,25-0,5mg co 4-6 godz.

W opanowaniu niepokoju i agresji Haloperidol
W opanowaniu niepokoju i agresji Haloperidol
2,5-5mg w iniekcji i.m. jednorazowo
2,5-5mg w iniekcji i.m. jednorazowo

Bezpieczny, ale:
Bezpieczny, ale:
uð
Obj.pozapiramidowe
Obj.pozapiramidowe
uð
Dyskinezy
Dyskinezy
uð
Złośliwy zespół neuroleptyczny
Złośliwy zespół neuroleptyczny
uð
Konieczność kontroli EKG przy większych
Konieczność kontroli EKG przy większych
dawkach i przedłużającej się kuracji; QT
dawkach i przedłużającej się kuracji; QT
powyżej 450ms jest wskazaniem do
powyżej 450ms jest wskazaniem do
zmniejszenia dawki
zmniejszenia dawki
Leczenie objawowe c.d.

Pochodne fenotiazynowe nie sÄ… wskazane
Pochodne fenotiazynowe nie sÄ… wskazane
(mogą nasilać zaburzenia świadomości):
(mogą nasilać zaburzenia świadomości):
uð
Działanie antycholinergiczne
Działanie antycholinergiczne
uð
ą-adrenolityczne: spadki ciśnienia
ą-adrenolityczne: spadki ciśnienia
uð
Nadmierna sedacja
Nadmierna sedacja
Dobre doświadczenia z risperidonem,
Dobre doświadczenia z risperidonem,
quetiapinÄ… i alimemazynÄ…
quetiapinÄ… i alimemazynÄ…
Obraz psychopatologiczny
przewlekłych zaburzeń
organicznych

Organiczne zaburzenia osobowości
Organiczne zaburzenia osobowości

Organiczne zaburzenia urojeniowe,
Organiczne zaburzenia urojeniowe,
afektywne, lękowe
afektywne, lękowe

Zespoły otępienne
Zespoły otępienne

Zespół amnestyczny
Zespół amnestyczny
OT
PIENIE
OT
PIENIE

Zespół objawów spowodowanych chorobą mózgu
Zespół objawów spowodowanych chorobą mózgu
zwykle o charakterze przewlekłym, w którym
zwykle o charakterze przewlekłym, w którym
zaburzone sÄ… funkcje poznawcze.
zaburzone sÄ… funkcje poznawcze.

Otępienie objawia się obniżeniem sprawności
Otępienie objawia się obniżeniem sprawności
intelektualnych i upośledzeniem funkcjonowania
intelektualnych i upośledzeniem funkcjonowania
w życiu codziennym i społecznym.
w życiu codziennym i społecznym.

Otępienie nie musi obejmować wszystkich funkcji
Otępienie nie musi obejmować wszystkich funkcji
poznawczych. Kryterium rozpoznania jest
poznawczych. Kryterium rozpoznania jest
zaburzenie co najmniej 2 funkcji poznawczych,
zaburzenie co najmniej 2 funkcji poznawczych,
z których jedną jest pamięć.
z których jedną jest pamięć.
OT
PIENIE (ICD-10)
Osłabienie pamięci

A
agodne (zakłócenie codziennych czynności,
ale nie uniemożliwiające samodzielnego
życia; trudności w uczeniu się nowego
materiału;  gdzie ja to położyłem )

Umiarkowane (zachowane jest to co
najbardziej wyuczone i przyswojone,  co to za
ulica? ,  jak on się nazywa? ,  co robiłem? )

Ciężkie (niezdolność do zachowania nowych
informacji, fragmenty wcześniejszych,
nierozpoznawanie bliskich)
OT
PIENIE (ICD-10)
Pogorszenie myślenia, sądzenia i planowania

A
agodne (zakłócenie codziennych czynności,
ale nie uniemożliwiające samodzielnego
życia; złożone zadania nie są możliwe)

Umiarkowane (proste zadania w obrębie
domu; niemożność samodzielnego
funkcjonowania)

Ciężkie (brak zrozumiałego myślenia)
OT
PIENIE (ICD-10)
Inne objawy

Zachowana świadomość (brak
przymglenia lub majaczenia)

Zaburzenia emocji i zachowania
(chwiejność emocjonalna, drażliwość,
apatia, prymitywizacja zachowań)

Utrzymywanie się objawów powyżej 6
miesięcy
Ocena zaawansowania otępienia
The Global Deterioration Scale (GDS)
Objawy
Zaawansowanie
Utrata zdolności językowych,
Stopień 7  bardzo cięzkie
zdolności chodzenia, śmierć
Wymaga stałej opieki
Stopień 6 - ciężkie
Utrata samodzielności, pamięta swoje imie,
Stopień 5 - znaczne
depresja, zaburzenia zwieraczy
Chory nie może obyć się bez drugiej osoby,
Stopień 4  średnio nasilone
pobudzony, nie pamięta adresu
Stopień 3 - umiarkowane Brak zdolności do pracy i złożonych czynności
Stopień 2 - niewielkie Wyraz
ne zauważalne narastanie deficytów funkcji poznawczych -
Stopień 1 - pogranicze
Subiektywne zaburzenia pamięci
Stopień 0- brak zaburzeń norma
Lata
0 5 10 15 20
Reisberg et al, 1982
PRZYCZYNY OT
PIENIA
5%
38%
29%
13%
9%
4%
Dychotomiczny podział otępień
OT
PIENIE PIERWOTNE OTEPIENIE WTÓRNE
OT
PIENIE PIERWOTNE OTEPIENIE WTÓRNE

Otępienie naczyniopochodne
Otępienie naczyniopochodne
Choroba Alzheimera
Choroba Alzheimera

Otępienie w przebiegu niedotlenienia
Otępienie w przebiegu niedotlenienia

Chroba rozsianych ciał
Chroba rozsianych ciał
mózgu
mózgu
Lewy ego
Lewy ego

Otępienie urazowe
Otępienie urazowe

Otępienie czołowo-
Otępienie czołowo-

Otępienie toksyczne (leki, alkohol,
Otępienie toksyczne (leki, alkohol,
skroniowe
skroniowe
trucizny)
trucizny)


Otępienie w przebiegu zaburzeń
Otępienie w przebiegu zaburzeń
Chroba Huntingtona
Chroba Huntingtona
niedoborowych (niedobór wit. B12,
niedoborowych (niedobór wit. B12,

Choroba Parkinsona
Choroba Parkinsona
encefalopatia Wernickiego,niedobór
encefalopatia Wernickiego,niedobór

tiaminy,niedobór kwasu foliowego)
Chroba Wilsona tiaminy,niedobór kwasu foliowego)
Chroba Wilsona

Zaburzenia metaboliczne
Zaburzenia metaboliczne

Postępujące porażenie
Postępujące porażenie
(niedoczynność i nadczynność
(niedoczynność i nadczynność
nadjÄ…drowe (zesp.
nadjÄ…drowe (zesp.
tarczycy, hiperkalcemia)
tarczycy, hiperkalcemia)
Steele a-Richardsona-
Steele a-Richardsona-

Guzy OUN i krwiaki
Guzy OUN i krwiaki
Olszewskiego)
Olszewskiego)

Neuroinfekcje
Neuroinfekcje

Zanik oliwkowo-
Zanik oliwkowo-

Inne (wodogłowie normotensyjne,
Inne (wodogłowie normotensyjne,
mostowo- móżdżkowy
mostowo- móżdżkowy
stwardnienie rozsiane, stwardnienie
stwardnienie rozsiane, stwardnienie
boczne zanikowe, choroby
boczne zanikowe, choroby
autoimmunologiczne)
autoimmunologiczne
)
DIAGNOSTYKA PODSTAWOWA

Powtórzenie nazw 3 przedmiotów
Powtórzenie nazw 3 przedmiotów
bezpośrednio i po 3 minutach
bezpośrednio i po 3 minutach

Dni tygodnia od ostatniego do pierwszego
Dni tygodnia od ostatniego do pierwszego

Test rysowania zegara
Test rysowania zegara

Krótka Ocena Stanu Psychicznego (MMSE)
Krótka Ocena Stanu Psychicznego (MMSE)
KRÓTKA OCENA STANU PSYCHICZNEGO
Mini-Mental State Examination(MMSE)

Orientacja w czasie i miejscu
Orientacja w czasie i miejscu

Zapamiętywanie (trzy słowa)
Zapamiętywanie (trzy słowa)

Uwaga i liczenie (100  7)
Uwaga i liczenie (100  7)

Przypominanie
Przypominanie

Funkcje językowe (nazywanie, powtarzanie,
Funkcje językowe (nazywanie, powtarzanie,
wykonywanie poleceń, pisanie)
wykonywanie poleceń, pisanie)

Praksja konstrukcyjna (przerysowanie
Praksja konstrukcyjna (przerysowanie
rysunku)
rysunku)

Wynik poniżej 24 pkt. sugeruje otępienie,
Wynik poniżej 24 pkt. sugeruje otępienie,
poniżej 27 pkt  szczegółowe badanie
poniżej 27 pkt  szczegółowe badanie
kliniczne
kliniczne
TEST RYSOWANIA ZEGARA
Poziom I

Niewielkiego stopnia trudności w
Niewielkiego stopnia trudności w
rozmieszczaniu godzin
rozmieszczaniu godzin

Oznaczanie godzin na zewnątrz koła
Oznaczanie godzin na zewnątrz koła

Godziny do góry nogami
Godziny do góry nogami

Rysowanie  szprych w celu zachowania
Rysowanie  szprych w celu zachowania
orientacji
orientacji
Poziom II-V:

postępujące zaburzenia wzrokowo-
postępujące zaburzenia wzrokowo-
przestrzenne
przestrzenne
OT
PIENIE TYPU
ALZHEIMEROWSKIEGO

Początek niezauważalny, przebieg
Początek niezauważalny, przebieg
postępujący
postępujący

Upośledzenie pamięci świeżej
Upośledzenie pamięci świeżej

Nieporadność, trudności z doborem
Nieporadność, trudności z doborem
słów
słów

Niepokój, agresja, nierozpoznawanie
Niepokój, agresja, nierozpoznawanie
bliskich osób
bliskich osób
OT
PIENIE Z CIAA
AMI LEWY EGO

Zaburzenia zmienne
Zaburzenia zmienne

Okresowo zaburzenia świadomości
Okresowo zaburzenia świadomości

Omamy wzrokowe i słuchowe
Omamy wzrokowe i słuchowe

Urojenia
Urojenia

Częste upadki chorego
Częste upadki chorego

Objawy pozapiramidowe i /lub nadwrażliwość
Objawy pozapiramidowe i /lub nadwrażliwość
na neuroleptyki
na neuroleptyki

Szybki postęp choroby
Szybki postęp choroby
OT
PIENIE CZOA
OWO-SKRONIOWE

Podstępny początek i powolny przebieg
Podstępny początek i powolny przebieg

Utrata dbałości o wygląd
Utrata dbałości o wygląd

Zachowania seksualne
Zachowania seksualne

Grubiaństwo
Grubiaństwo

Nadmierna aktywność oralna (palenie,
Nadmierna aktywność oralna (palenie,
picie, jedzenie)
picie, jedzenie)

Stany depresyjne, lęk, labilność emocji
Stany depresyjne, lęk, labilność emocji
OT
PIENIE NACZYNIOPOCHODNE

Obecność chorób układu krążenia
Obecność chorób układu krążenia

Zaburzenia pojawiajÄ… siÄ™ nagle (zwykle
Zaburzenia pojawiajÄ… siÄ™ nagle (zwykle
po udarze mózgu)
po udarze mózgu)

Skokowe pogorszenia
Skokowe pogorszenia

Objawy ogniskowe
Objawy ogniskowe

W otępieniu podkorowym stany
W otępieniu podkorowym stany
apatyczno-abuliczne
apatyczno-abuliczne
Organiczny zespół amnestyczny

Gł. zaburzenia pamięci świeżej i dawnej
Gł. zaburzenia pamięci świeżej i dawnej

zachowane natychmiastowe przypominanie
zachowane natychmiastowe przypominanie

amnezja wsteczna
amnezja wsteczna

zaburzenia orientacji w czasie
zaburzenia orientacji w czasie

konfabulacje
konfabulacje

obj. neurologiczne (ataksja, oczoplÄ…s, obj. rozsiane =
obj. neurologiczne (ataksja, oczoplÄ…s, obj. rozsiane =
encefalopatia Wernickego)
encefalopatia Wernickego)

zapalenie wielonerwowe
zapalenie wielonerwowe

apatia lub euforia
apatia lub euforia
LECZENIE: Tiamina + Nootropil
LECZENIE: Tiamina + Nootropil

JEŻELI OSTRY, TO WST
P DO ZABURZEC

JEŻELI OSTRY, TO WST
P DO ZABURZEC

ÅšWIADOMOÅšCI LUB OGNISKOWE USZKODZENIE
ÅšWIADOMOÅšCI LUB OGNISKOWE USZKODZENIE
OUN
OUN
ZABURZENIA I PROBLEMY
WSPÓA
ISTNIEJ
CE

Depresja
Depresja

 Psychozy starcze
 Psychozy starcze

Stany majaczeniowe
Stany majaczeniowe

Choroby somatyczne
Choroby somatyczne

Polipragmazja
Polipragmazja

Interakcje lekowe
Interakcje lekowe

Samotność
Samotność
PRÓBY TERAPEUTYCZNE

Inhibitory acetylocholinesterazy (ACEI)
Inhibitory acetylocholinesterazy (ACEI)
donepezil (Aricept)  5-10 mg/d
donepezil (Aricept)  5-10 mg/d
riwastigmina (Exelon)  6-12 mg/d
riwastigmina (Exelon)  6-12 mg/d
Galantamina -16-24mg/d
Galantamina -16-24mg/d

MEMANTYNA- antagonista NMDA  5-20 mg/d
MEMANTYNA- antagonista NMDA  5-20 mg/d

Piracetam (Memotropil, Nootropil)
Piracetam (Memotropil, Nootropil)

Pirytynol (Enerbol)  300-600 mg/d
Pirytynol (Enerbol)  300-600 mg/d

Cinnarizina (Cinnarizinum)  75-225 mg/d
Cinnarizina (Cinnarizinum)  75-225 mg/d

Nicergolina (Adavin, Nilogrin)  30-60 mg/d
Nicergolina (Adavin, Nilogrin)  30-60 mg/d

Preparaty Gingko biloba
Preparaty Gingko biloba
DONEPEZIL

Selektywne odwracalne hamowanie
Selektywne odwracalne hamowanie
acetylocholinesterazy
acetylocholinesterazy

Okres półtrwania 70 h
Okres półtrwania 70 h

Silne działanie ośrodkowe, słabe obwodowe
Silne działanie ośrodkowe, słabe obwodowe

Otępienie łagodne i umiarkowane
Otępienie łagodne i umiarkowane

PoczÄ…tkowo 5 mg/d jednorazowo, po 4
PoczÄ…tkowo 5 mg/d jednorazowo, po 4
tygodniach dawkę można zwiększyć do 10
tygodniach dawkę można zwiększyć do 10
mg/d
mg/d

Objawy uboczne: nudności, wymioty,
Objawy uboczne: nudności, wymioty,
biegunka, zaparcia, zawroty głowy
biegunka, zaparcia, zawroty głowy
RIWASTYGMINA

Selektywny pseudonieodwracalny inhibitor
Selektywny pseudonieodwracalny inhibitor
acetylocholinesterazy
acetylocholinesterazy

Krótki okres półtrwania 1 h
Krótki okres półtrwania 1 h

Metabolizm bez udziału cytochromu P 450
Metabolizm bez udziału cytochromu P 450
(brak interakcji)
(brak interakcji)

Otępienie łagodne i umiarkowane
Otępienie łagodne i umiarkowane

Dawkę należy zwiększać powoli - 3 mg co 2
Dawkę należy zwiększać powoli - 3 mg co 2
tygodnie
tygodnie

Objawy uboczne: nudności, wymioty, brak
Objawy uboczne: nudności, wymioty, brak
apetytu, zawroty głowy, osłabienie
apetytu, zawroty głowy, osłabienie
Piracetam
Piracetam
cykliczna pochodna kwasu ł-aminomasłowego (GABA)

Przywraca płynność błon komórkowych
Przywraca płynność błon komórkowych

Zwiększa gęstość receptorów
Zwiększa gęstość receptorów

Zwiększa metabolizm i wychwyt zwrotny neuroprzekaz
ników
Zwiększa metabolizm i wychwyt zwrotny neuroprzekaz
ników

Nasila neurotransmisję, zwłaszcza cholinergiczną i
Nasila neurotransmisję, zwłaszcza cholinergiczną i
glutaminergicznÄ…
glutaminergicznÄ…

Poprawia metabolizm komórki nerwowej
Poprawia metabolizm komórki nerwowej

Zmniejsza produkcję wolnych rodników
Zmniejsza produkcję wolnych rodników

Poprawia mikrokrążenie mózgowe
Poprawia mikrokrążenie mózgowe

Przeciwwskazania: pobudzenie, depresja z niepokojem,
Przeciwwskazania: pobudzenie, depresja z niepokojem,
bezsenność
bezsenność

Badania wykazują skuteczność przy stosowaniu dawek 4 8g
Badania wykazują skuteczność przy stosowaniu dawek 4 8g
OPIEKA NAD CHORYM

Edukacja rodziny
Edukacja rodziny

Opieka domowa
Opieka domowa

Grupy wsparcia dla chorych i rodzin
Grupy wsparcia dla chorych i rodzin

Domy pobytu dziennego
Domy pobytu dziennego

Domy pomocy społecznej
Domy pomocy społecznej
Epidemiologia depresji w
wieku podeszłym

najczęstsze zaburzenie psychiczne po
najczęstsze zaburzenie psychiczne po
60 r.ż. to depresja
60 r.ż. to depresja
Różnicowanie majaczenia i otępienia
Majaczenie Otępienie
Przebieg Gwałtowny Przewlekły
Początek Nagły Powolny
Czas trwania Dni, tygodnie MiesiÄ…ce, lata
Nasilenie objawów Zmienne Powoli postępujące
Zaburzenia O zmiennym nasileniu Nie występują
świadomości
Orientacja Upośledzona przynajmniej Początkowo prawidłowa
okresowo
Stan emocjonalny Lęk, drażliwość Chwiejność emocjonalna,
zazwyczaj bez lęku
Myślenie Zaburzone Zubożone
Zaburzenia Znaczne upośledzenie Zubożenie pamięci
pamięci pamięci krótkotrwałej zarówno długotrwałej jak i
krótkotrwałej
Zaburzenia Często omamy Mniej częste, nocne epizody
spostrzegania majaczenia
Napęd ruchowy Zmienny Prawidłowy, obniżony
Uwaga i czujność Wybitnie zaburzone Mnie zaburzone
Rokowanie Majaczenie jest odwracalne Otępienie w większości
przypadków jest
nieodwracalne
Różnicowanie otępienia i depresji
Otępienie Depresja
PoczÄ…tek Nieuchwytny Dni lub tygodnie
Przebieg Powolny, pogorszenia w Szybki, nawet w ciÄ…gu
nocy jednego dnia
Wywiad Choroby innych układów lub Choroby afektywne
stosowanie leków
Krytycyzm Obniżony Zachowany, chory
przejmuje siÄ™ swoim stanem
lub pozorny
Objawy Częste Nieobecne
neurologiczne
Badanie Wybitnie upośledzone Apatia, zmienne odpowiedzi,
stanu procesy poznawcze, nasilone obniżenie nastroju, lęk,
psychicznego zaburzenia pamięci, negatywna ocena
odpowiedzi przybliżone, rzeczywistości
konfabulacje, perseweracje,
uwypuklanie błahych
osiągnięć, spłaszczenie
afektu, labilność
emocjonalna
Zachowanie Zaburzone proporcjonalnie Zaburzone niewspółmiernie
do zaburzeń poznawczych do zaburzeń poznawczych
Współpraca Pacjent współpracuje, ale Brak współpracy, gdy
łatwo się zniechęca wymaga to wysiłku
Wynik TK Nieprawidłowy Prawidłowy