Projekt rozporządzenia RM w sprawie stawek opłat eksploatacyjnych


 







PROJEKT

Rozporządzenie Rady
Ministrów  z dnia  ...  2001 r.
w sprawie stawek opłat
eksploatacyjnych 

Na podstawie art. 84 ust. 4
ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i
górnicze     (Dz. U. Nr 27, poz. 96, z 1996 r. Nr 106,
poz. 496, z 1997 r. Nr 88, poz. 554, Nr 111, poz. 726  i Nr 133, poz.
885, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 109, poz. 1157 i Nr 120,
poz. 1268, z 2001 r. Nr 110, poz. 1190 oraz Nr 115, poz. 1229) zarządza
się, co następuje:
ż 1. Ustala się stawki opłat
eksploatacyjnych dla poszczególnych rodzajów kopalin, określone w
załączniku do rozporządzenia.
ż 2.  Rozporządzenie
wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2002 r..   
 
Załącznik do rozporządzenia  Rady Ministrów 
z dnia ... 2001 r.
(poz.
...) 





L.p.

Rodzaj
kopaliny

Jednostka 
miary
(j.m.)

Stawka opłaty
eksploatacyjnej (zł./j.m.)


1

2

3

4


1
Alabastry

t

2,53


2
Amfibolity

t

0,82


3
Anhydryty

t

3,01


4
Baryty

t

4,57


5
Bazalty

t

0,96


6
Chalcedonity

t

0,51


7
Diabazy

t

0,61


8
Dolomity

t

0,69


9
Gabra

t

0,82


10
Gaz ziemny wysokometanowy

tys.m3

4,58


11
Gaz ziemny pozostały

tys.m3

3,81


12
Gipsy

t

1,27


13
Gliny ogniotrwałe i ceramiczne

t

2,82


14
Gnejsy

t

0,71


15
Granity

t

0,87


16
Hornfelsy

t

0,71


17
Kamienie ozdobne i półszlachetne

kg

8,12


18
Kreda jeziorna

t

0,11


19
Kreda pisząca

t

0,56


20
Kwarc

t

1,53


21
Kwarcyty

t

0,76


22
Łupki

t

1,02


23
Magnezyty

t

4,03


24
Margle

t

0,33


25
Marmury

t

3,04


26
Melafiry

t

0,88


27
Opoki

t

0,51


28
Piaski i żwiry

t

0,46


29
Piaskowce

t

0,61


30
Porfiry

t

0,61


31
Ropa naftowa

t

25,00


32
Rudy cynkowo-ołowiowe

t

0,90


33
Rudy miedzi

t

2,38


34
Rudy złota

g Au (w
rudzie)

0,31


35
Serpentynity

t

0,61


36
Siarka rodzima

t

1,20


37
Sjenity

t

0,71


38
Skały diatomitowe

t

5,08


39
Solanki

m3

2,03


40
Sól kamienna 

t
NaCl

1,25


41
Surowce bentonitowe

t

1,53


42
Surowce ilaste pozostałe

t

1,03


43
Surowce kaolinowe

t

2,53


44
Surowce skaleniowe

t

2,03


45
Szarogłazy 

t

0,71


46
Torfy

m3

0,61


47
Torfy lecznicze (borowiny)

m3

2,03


48
Trawertyny

t

0,51


49
Tufy

t

0,61


50
Wapienie

t

0,60


51
Węgiel brunatny

t

1,31


52
Węgiel kamienny

t

1,80


53
Wody lecznicze

m3

2,07


54
Wody termalne

m3

0,00


55
Zieleńce

t

0,71


56
Ziemia krzemionkowa

t

5,08


57
Zlepieńce

t

3,04


58
Inne kopaliny

t

3,04 
   

Uzasadnienie 
Projekt rozporządzenia stanowi wykonanie
delegacji zawartej w art. 84 ust. 4 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo
geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96, z 1996 r. Nr 106, poz. 496,
z 1997 r. Nr 88, poz. 554, Nr 111, poz. 726 i Nr 133, poz. 885, z 1998 r.
Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268, z 2001
r. Nr 110, poz. 1190 oraz Nr 115, poz. 1229). Na skutek nowelizacji ustawy
zmianie ulegnie system ustalania opłat eksploatacyjnych. Dotychczasowe
stawki procentowe od ceny sprzedaży kopaliny zastąpią stawki
kwotowe.
Zgodnie z wytyczną zawartą w delegacji,
Rada Ministrów została zobowiązana do określenia w drodze rozporządzenia,
stawek kwotowych opłat eksploatacyjnych dla poszczególnych rodzajów
kopalin, wyrażonych w złotych za jednostkę wydobycia (g, kg, t,
m3, tys.
m3).
Przy opracowywaniu projektu
rozporządzenia kierowano się zasadą, zawartą w wytycznej do delegacji
ustawowej, aby wysokości stawek opłat nie były niższe od dolnych oraz nie
były wyższe od górnych granic stawek opłat eksploatacyjnych, określonych w
załączniku do ustawy.
Propozycje stawek kwotowych dla kopalin
energetycznych: gazu ziemnego wysokometanowego, gazu ziemnego pozostałego,
a także węgla brunatnego, określono na podstawie analizy wymierzonych
opłat eksploatacyjnych w okresie od III kw. 2000 r. do II kw. 2001 r.,
przyjmując średnią stawkę z tego okresu. Pierwszym krokiem do wyliczenia
stawek kwotowych dla powyższych kopalin było określenie ilości wydobytej
kopaliny (W) u wszystkich przedsiębiorców w okresie analizowanych czterech
kwartałów, w skali całego kraju. Następnie obliczono ogólną sumę
wymierzonych opłat eksploatacyjnych (O) dla danych kopalin, wynikającą z
ceny ich sprzedaży. Wartość tę (O) podzielono przez uzyskaną wcześniej
ilość wydobycia (W) i obliczono średnią stawkę kwotową (SI).
Następnie obliczono wysokość udzielonych przez organ koncesyjny obniżek w
opłacie eksploatacyjnej (ob), które odjęto od sumy wymierzonych opłat
eksploatacyjnych (O). W ten sposób obliczono wysokość opłat
eksploatacyjnych, po uwzględnieniu udzielonych obniżek (O'). Średnia
stawka kwotowa po uwzględnieniu udzielonych obniżek (SII), była
wynikiem podzielenia wysokości opłat eksploatacyjnych po obniżkach (O')
przez ilość wydobytej kopaliny (W). Dla każdej kopaliny otrzymano zatem
dwie wartości stawek kwotowych, z których pierwsza (SI)
wynikała ze średniej ceny sprzedaży, natomiast druga (SII) ze
średniej ceny sprzedaży, pomniejszonej o udzielone obniżki w opłacie. Z
nich wyliczono średnią arytmetyczną, której wartość odpowiada jednolitej
stawce kwotowej (S), zawartej w kolumnie 4 rozporządzenia. Przyjęcie
powyższej formuły pozwoli zachować wpływy z tytułu opłat eksploatacyjnych
na stabilnym poziomie oraz umożliwi rozłożenie ciężarów związanych ze
zniesieniem obniżek opłat eksploatacyjnych proporcjonalnie pomiędzy
przedsiębiorców i gminy.
Dla rud miedzi, stawka opłaty
eksploatacyjnej została obliczona według powyższej formuły, jednakże w
wyniku uzgodnień z Ministrem Skarbu Państwa jej wysokość pomniejszono o
0,1 zł./t.
Stawki opłaty eksploatacyjnej dla ropy
naftowej, rud cynku i ołowiu, siarki rodzimej, a także węgla kamiennego z
uwagi na przeprowadzane programy restrukturyzacyjne zostały ustalone nieco
poniżej stawki wynikającej ze średniej ceny sprzedaży kopalin w okresie od
III kw. 2000 r. do II kw. 2001 r., pomniejszonej o średnie obniżki w
opłacie eksploatacyjnej. Przyjęcie wyższych stawek mogłoby doprowadzić do
znacznego wzrostu cen za wymienione rodzaje kopalin, co w efekcie
musiałyby oznaczać zarówno problemy poszczególnych przedsiębiorstw z
odzyskaniem rentowności, jak i wyższe ceny dużej części krajowych
produktów. 
Dla pozostałych kopalin przyjęto stawki
odpowiadające średniej arytmetycznej wyliczonej ze stawek górnej i dolnej
określonych w załączniku do ustawy. 
Projektowane stawki kwotowe opłat
eksploatacyjnych zostały ustalone na takim poziomie, aby oprócz
zapewnienia założonych wpływów dla beneficjantów (gmin oraz Narodowego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej), zarazem nie doprowadziły
do znacznego pogorszenia sytuacji finansowej przedsiębiorców
eksploatujących poszczególne rodzaje kopalin. Przy ustalaniu stawek,
powyższy problem został rozpatrzony i dostosowany do realnych możliwości
krajowego rynku wydobywczego. 
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie
stawek opłat eksploatacyjnych spowoduje minimalny o 0,5% wzrost opłat
eksploatacyjnych (z obecnych 430,7 mln.zł. do 433,1 mln. zł.), który
obciąży przedsiębiorców eksploatujących kopaliny, z czego
odpowiednio:

dla kopalin skalnych:
wzrost opłat eksploatacyjnych o 57%
(ostatni rok - 34,8 mln. zł., wg propozycji - 54,8 mln.
zł.),
dla gazu ziemnego wysokometanowego,
gazu ziemnego pozostałego, ropy naftowej: spadek opłat eksploatacyjnych o 16% (ostatni
rok - 44,3 mln. zł., wg propozycji - 37,4 mln. zł.),
dla rud cynku i ołowiu:
spadek opłat eksploatacyjnych o 14%
(ostatni rok - 4,9 mln. zł., wg propozycji - 4,2 mln.
zł.),
dla rud miedzi:
wzrost opłat eksploatacyjnych o 10%
(ostatni rok - 59,5 mln. zł., wg propozycji - 65,5 mln.
zł.),
dla siarki rodzimej:
spadek opłat eksploatacyjnych o 28%
(ostatni rok - 2,1 mln. zł., wg propozycji - 1,5 mln.
zł.),
dla węgla brunatnego:
wzrost opłat eksploatacyjnych o 29%
(ostatni rok - 60,5 mln. zł., wg propozycji - 78,1 mln.
zł.),
dla węgla kamiennego:
spadek opłat eksploatacyjnych o 16%
(ostatni rok - 218,6 mln. zł., wg propozycji - 184,6 mln.
zł.),
dla soli kamiennej:
wzrost opłat eksploatacyjnych o 18%
(ostatni rok - 5,5 mln. zł., wg propozycji - 6,5 mln.
zł.),
dla solanek, torfów leczniczych, wód
leczniczych: wzrost
opłat eksploatacyjnych o 4% (ostatni rok - 0,51 mln. zł., wg propozycji
- 0,53 mln. zł.).
W ramach uzgodnień projekt
rozporządzenia został wysłany do zaopiniowania, między innymi do: KSGW
NSZZ "Solidarność", PZZ "Kadra", OPZZ, Konfederacji Pracodawców Polskich,
Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej, Stowarzyszenia Gmin Górniczych,
Związku Miast Polskich, Związku Gmin Zagłębia Miedziowego, Związku
Pracodawców Górnictwa i Przetwórstwa Surowców Mineralnych, Związku
Pracodawców Górnictwa Kamiennego, Polskiej Konfederacji Pracodawców
Prywatnych, zapewniając możliwość szerokiej konsultacji społecznej. Tekst
projektu rozporządzenia był ponadto dostępny na stronie internetowej
Ministerstwa Środowiska. 
Przedmiot rozporządzenia według wstępnej
oceny nie jest objęty regulacjami prawnymi Unii
Europejskiej.
Akt wykonawczy powinien wejść w życie z
dniem wejścia w życie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o zmianie ustawy -
Prawo geologiczne i górnicze tj. 1 stycznia 2002 r.. Ze uwagi na to, że
opłaty eksploatacyjne są uiszczane kwartalnie konieczne jest aby
rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie stawek opłat eksploatacyjnych
obowiązywało cały kwartał.
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie
stawek opłat eksploatacyjnych spowoduje skutki finansowe dla podmiotów
sektora finansów publicznych: dla gmin górniczych oraz dla Narodowego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Szacunkowa zmiana
powyższych skutków (wzrost opłat o 0,5%) została przedstawiona
poniżej.
Dochody gmin górniczych, na rzecz
których organ koncesyjny w ciągu ostatniego roku wymierzył opłatę
eksploatacyjną w kwocie 258,4 mln. zł., zwiększą się według proponowanych
stawek opłaty do kwoty 259,9 mln. zł., zaś dochody Narodowego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zwiększą się z obecnych 172,3 mln.
zł. do kwoty 173,2 mln. zł.. Jednak w praktyce, przedsiębiorcy zalegają z
dużymi zaległościami z tytułu opłat eksploatacyjnych, co skutkuje
mniejszymi wpływami niż wymierzone opłaty. Dla przykładu w ostatnim roku,
wpływy do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
wyniosły około 120 mln. zł. co stanowiło niecałe 70% całości wymierzonych
opłat, z czego przedsiębiorstwa eksploatujące węgiel kamienny uiściły
zaledwie 20 mln. zł., czyli 23% wymierzonych temu sektorowi opłat
eksploatacyjnych. W przypadku gmin górniczych powyższe wskaźniki są nieco
wyższe.       
Projekt rozporządzenia
opracował: 
Andrzej Ulida 
tel: [phone]