Dlaczego niezbędna jest ocena ryzyka zawodowego?
Co to jest ryzyko Nauczymy, podpowiemy...
zawodowe?
Przeprowadzanie oceny ryzyka pozwoli kontrolo-
Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wy- wać warunki pracy w Twoim przedsiębiorstwie. Do-
stąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wy- tyczy to szczególnie niedużych firm, w których nie
konywaną pracą, które mogą powodować straty, zatrudnia się wyspecjalizowanych służb bhp.
a w szczególności wystąpienie u pracowników nie- Małe firmy są ad resatem ogólnoeuropejskiej
korzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagro- kampanii na rzecz upowszechniania oceny ryzyka
żeń zawodowych w miejscu pracy lub sposobu zawodowego. Dla Ciebie oznacza to możliwość ko-
wykonywania pracy. rzystania z nowych, przyjaznych materiałów na te-
Ocena ryzyka zawodowego to ważny mecha- mat oceny ryzyka przygotowanych przez Państwo-
nizm służący bezpieczeństwu. Co to znaczy, że do- wą Inspekcję Pracy, Cen tralny Instytut Ochrony
konano oceny ryzyka zawodowego? Pracy  Państwowy Instytut Badawczy i Europejską
Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy. Mate-
rozpoznano zagrożenia występujące na sta-
riały te są opublikowane na stronie in ternetowej
nowiskach pracy,
Państwowej Inspekcji Pracy
Warunki pracy 
przygotowano ocenę jakie mogą być konse-
kwencje związanych z nimi niebezpiecznych to bardzo ważne...
www.pip.gov.pl
zdarzeń dla bezpieczeństwa i zdrowia pra -
Ponadto w każdym okręgowym inspektoracie
Ocena ryzyka zawodowego to nie wymysł biuro-
cowników,
pracy czekają na Ciebie z pomocą inspektorzy
kratów i nie tylko formalny wymóg egzekwowany
oceniono prawdopodobieństwo wystąpienia
pracy-eksperci w zakresie oceny ryzyka.
podczas kontroli. Jej celowość i niezwykłą przydat-
tych zdarzeń.
ność po twierdzają dłu goletnie do świadczenia
Ocena ryzyka zawodowego to także określenie
państw członkowskich Unii Europejskiej, w których
i realizacja działań mających na celu przeciwdziała-
obowiązuje już od blisko 20 lat. Prak tyka tych
nie zagrożeniom.
państw dowiodła istnienia bezpośredniego związ-
ku między wynikami oceny ryzyka, a panującymi
Ocena ryzyka
w przedsiębiorstwach warunkami pracy. Potwier-
jest niezbędna
dziła tak że, że za angażowanie pra codawców
do stworzenia w firmie w ocenę ryzyka prowadzi do powstania w przed-
siębiorstwie sprawnie działającego systemu bez-
bezpiecznych warunków pracy.
pieczeństwa.
Wystarczy pięć kroków
Zapisz wyniki Twojej oceny uwzględniając
Ocenę ryzyka, wbrew obiegowym opiniom, można przeprowadzić w prosty spo-
m.in. informacje o: rodzajach stanowisk pra-
sób. Określenie zagrożeń i ocena związanego z nimi ryzyka powinny opierać
5cy, stosowanych na nich maszynach i na-
się na zasadach zdrowego rozsądku. Możesz zrobić to sam. Mogą w tym po-
rzędziach, zadaniach wykonywanych przez pra -
móc kompetentni pracownicy lub ekspert spoza firmy.
cowników, występujących na stanowiskach pracy
czynnikach niebezpiecznych i zagrożeniach, osza-
Zbierz informacje przydatne do prze- ręcznym przenoszeniem ciężarów, czynnikami
cowanym dla każdego z nich poziomie ryzyka, pla-
prowadzenia oceny. Jakie są w Twojej fir- biologicznymi, pracą w niewygodnej pozycji itd.
nowanych działaniach zapobiegawczych i harmo-
1mie stanowiska pracy? Jakie wykorzystuje
nogramie ich realizacji. Uzyskanymi informacjami
się maszyny, narzędzia (poznaj ich instrukcje ob- Oszacuj ryzyko, na przykład korzystając
podziel się z zainteresowanymi pracownikami.
sługi i dane techniczne)? Jakie ma teriały? Jakie z prostej metody oceny ryzyka wg Polskiej
Jeśli w Twojej firmie zmieniły się warunki pracy (np.
czynności wykonują Twoi pracownicy? Jakie czyn- 3Normy PN-N-18002. Korzystaj z podanej ta-
pojawiły się nowe maszyny lub technologie)  nale-
niki niebezpieczne, szkodliwe lub uciążliwe wystę- belki oddzielnie dla różnych zagrożeń, dla których
ży powtórzyć całą procedurę na tych stanowiskach
pują na stanowiskach pracy? Jakie stosowane są można ją zastosować. W zależności od tego jak du-
pracy, których to dotyczy.
na nich środki ochrony zbiorowej i indywidualnej? że jest prawdopodobieństwo wystąpienia wypad-
Jakie są wyniki pomiarów czynników szkodliwych, ków i chorób (jako skutków tego zagrożenia  lewa
jesli były przeprowadzane? Co wynika z dotychcza- kolumna) i jak poważne są następstwa (urazy, cho-
Podstawa prawna
sowej dokumentacji do tyczącej wypadków przy roby  górny poziomy wiersz) tego zagrożenia 
pracy, jeżeli do takich doszło? ryzyko może być MAA
E, ŚREDNIE (oba uznawane
KODEKS PRACY
Konieczne jest również poznanie opinii i uwag Two- są za dopuszczalne) lub DUŻE (uznawane za nie-
Dział dziesiąty. Rozdział VI
ich pracowników na temat stanowisk pracy, na któ- dopuszczalne i wymagające Twoich niezwłocznych
Profilaktyczna ochrona zdrowia
rych pracują. Któż zna je lepiej? działań). W warunkach takiego ryzyka pracownicy
Art. 226(173)
pracować nie mogą! Zastanów się, czy dotychczas
Pracodawca:
Określ dla każ dego sta nowiska podejmowane dzia łania ograniczające ryzyko są
1) ocenia i dokumentuje ryzyko zawodo-
pracy, jakie występują na nim za- wystarczające.
we zwią zane z wy konywaną pra cą
2grożenia. Czy na konkretnym stanowisku
oraz stosuje niezbędne środki profi-
pracy mamy do czynienia z np: nierównymi lub Określ działania zapobiegawcze za-
laktyczne zmniejszające ryzyko,
śliskimi powierzchniami, ruchomymi częściami czynając od tych zagrożeń, których ryzyko
2) informuje pracowników o ryzyku za -
maszyn, ostrymi krawędziami, gorącymi lub zim- 4wystąpienia jest największe. Postępuj zgod-
wodowym, które wiąże się z wykony-
nymi powierzchniami, pracą na wysokości, sub- nie z zasadą, że możliwość całkowitego usunięcia
waną pracą oraz o zasadach ochrony
stancjami chemicznymi, ha łasem, nieprawidło- zagrożenia ma priorytet, a zastosowanie środków
przed zagrożeniami.
wym oświe tleniem, drganiami mechanicznymi, ochrony indywidualnej jest ostatecznością.
Jak poważne mogą być następstwa (urazy, choroby) zagrożeń?
Możliwe skutki występujących zagrożeń są

Prawdopodobieństwo
MAA
E ŚREDNIE DUŻE
wystąpienia wypadków
gdy urazy i choroby nie powodują długo- gdy urazy i choroby powodują niewiel- gdy ura zy i cho powodują cięż kie
roby
(urazów) i chorób jako
trwałych dolegliwości i absencji w pra - kie, ale trwa jące dłużej do legliwości i stałe dolegliwości lub śmierć (np. oparze-
skutków zagrożeń
cy (np. bóle głowy, niewielkie stłuczenia i absencję w pracy (np. zranienia, opa- nia III stopnia i II na dużej powierzchni ciała,
na stanowisku pracy i zranienia, podrażnienie oczu, niewiel- rzenia II stopnia na małej powierzchni amputacje, skomplikowane złamania, cho-
kie zatrucia itp.). ciała, nieskomplikowane złamania, roby nowotworowe, zespół wibracyjny, trwa-
jest
alergie skórne, zapalenia ścięgien itp.). łe uszkodzenia ciała, słuchu, astma itp.).

W takiej sytuacji ryzyko jest W takiej sytuacji ryzyko jest W takiej sytuacji ryzyko jest
MAA
E
MAA
E MAA
E ŚREDNIE
gdy wypadki (urazy) i choroby
i i ale
w ogóle nie powinny wystąpić
DOPUSZCZALNE DOPUSZCZALNE DOPUSZCZALNE
w ciągu całego okresu aktyw-
ności zawodowej pracownika.
Staraj się nie dopuścić do wzrostu pozio- Staraj się nie dopuścić do wzro stu Dobry czas na działania zaradcze. Staraj się
mu ryzyka. poziomu ryzyka. obniżyć ryzyko.
W takiej sytuacji ryzyko jest W takiej sytuacji ryzyko jest W takiej sytuacji ryzyko jest
ŚREDNIE
MAA
E ŚREDNIE DUŻE
gdy wypadki (urazy) i choroby
i ale i
mogą wystąpić, ale nie czę -
DOPUSZCZALNE DOPUSZCZALNE NIEDOPUSZCZALNE
ściej niż kilkakrotnie w ciągu
okresu aktywności zawodowej
Staraj się nie dopuścić do wzrostu pozio- Dobry czas na dzia łania zaradcze. Przerwać pracę! Bezwzględnie konieczne
pracownika.
mu ryzyka. Staraj się obniżyć ryzyko. natychmiastowe działania zaradcze!
W takiej sytuacji ryzyko jest W takiej sytuacji ryzyko jest
DUŻE W takiej sytuacji ryzyko jest
DUŻE DUŻE
gdy wypadki (urazy) i choroby ŚREDNIE
i i
mogą wystąpić wielokrotnie ale
NIEDOPUSZCZALNE NIEDOPUSZCZALNE
w ciągu okresu aktywności za- DOPUSZCZALNE
wodowej pracownika.
Dobry czas na działania zaradcze. Sta- Przerwać pracę! Bezwzględnie ko- Przerwać pracę! Bezwzględnie konieczne
nieczne natychmiastowe działania za- natychmiastowe działania zaradcze!
raj się obniżyć ryzyko.
radcze!
OKR
GOWE INSPEKTORATY PRACY
Zachęcamy
15-483 Białystok ul. Fabryczna 2
do odwiedzenia naszej strony
tel. [phone]
w internecie
85-012 Bydgoszcz, pl. Piastowski 4a
tel. [phone]
www.pip.gov.pl
80-264 Gdańsk-Wrzeszcz, ul. R. Dmowskiego 12
w małych przedsiębiorstwach
tel. [phone]
Zakładka  Ocena ryzyka zawo-
40-017 Katowice, ul. Graniczna 29
dowego .
tel. [phone]
Tam wła śnie uzy skasz do stęp
25-314 Kielce, al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 4
tel. [phone]
do nowych, łatwych do wykorzy-
31-011 Kraków, pl. Szczepański 5
stania materiałów, w tym prak-
tel. [phone]
tycznych przykładów.
20-011 Lublin, al. J. Piłsudskiego 13
tel. [phone]
90-441 A
ódz
, al. T. Kościuszki 123
tel. [phone]
10-512 Olsztyn, ul. M. Kopernika 29
tel. [phone]
45-706 Opole, pl. J. Piłsudskiego 11a
tel. [phone]
61-807 Poznań, ul. Św. Marcin 46/50
tel. [phone]
35-234 Rzeszów, ul. Generała St. Maczka 4
tel. [phone]
71-663 Szczecin, ul. Pszczelna 7
tel. [phone]
00-973 Warszawa, ul. W. Lindleya 16
tel. [phone]
51-621 Wrocław, ul. Zielonego Dębu 22
tel. [phone]
65-722 Zielona Góra, ul. Dekoracyjna 8
tel. [phone]
Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy im.
prof. Jana Rosnera
51-622 Wrocław, ul. M. Kopernika 5
tel. [phone]
Copyright
Główny Inspektorat Pracy 2008
�
ryzyka zawodowego?
niezbędna jest ocena
Dlaczego