Strona
1
Seria regulacji prawnych Międzynarodowej Rady Pielęgniarek
Zakres kompetencji pielęgniarki specjalistki
wg Międzynarodowej Rady Pielęgniarek
ICN Framework of Competencies for the Nurse Specialist
Międzynarodowa Rada Pielęgniarek
International Council of Nurses
Strona
2
Międzynarodowa Rada Pielęgniarek 2009
Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie 2009
Redakcja naukowa:
mgr Elżbieta Mielczarek-Pankiewicz, A
ódz

mgr Dorota Kilańska Uniwersytet Medyczny w A
odzi
dr Bożena Gorzkowicz Pomorska Akademia Medyczna
dr Beata Dobrowolska Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Wszystkie prawa zastrzeżone, łącznie z tłumaczeniem na inne języki.
Żadna część tej publikacji nie może być powielana drukiem, kserograficznie ani w żadnej inny sposób
przechowywana w systemach informacyjnych, przekazywana w jakiejkolwiek formie, ani sprzedawana
bez pisemnej zgody Międzynarodowej Rady Pielęgniarek. Fragmenty (nie dłuższe niż 300 słów) mogą
być powielane bez zgody, pod warunkiem wskazania z
ródła.
Copyright © 2009 by ICN  MiÄ™dzynarodowa Rada PielÄ™gniarek, 3, place Jean-Marteau, 1201
Geneva, Switzerland
All rights, including translation into other languages, reserved.
No part of this publication may be reproduced in print, by photostatic means or in any other
manner, or stored in a retrieval system, or transmitted in any form without the express written
permission of the International Council of Nurses. Short excerpts (under 300 words) may be
reproduced without authorisation, on condition that the source is indicated.
ISBN: 978 - 92- 95065 - 55 -0
Strona
3
SPIS TREÅšCI
5
O Autorce / Podziękowania / Wprowadzenie
1. Zakres kompetencji pielęgniarki specjalistki według 10
Międzynarodowej Rady Pielęgniarek
2. Rozliczalność (rozliczanie się)/Odpowiedzialność 11
3. Praktyka w aspekcie etycznym 12
4. Praktyka w aspekcie prawnym 13
5. Zasady świadczenia opieki 14
6. Promocja zdrowia 16
7. Ocena 17
8. Planowanie 18
9. Wprowadzanie 19
10. Ewaluacja 19
11. Komunikacja terapeutyczna. Relacje interpersonalne 21
12. Przywództwo i zarządzanie 22
13. Zapewnienie bezpiecznego środowiska 24
14. Interdyscyplinarna opieka zdrowotna 25
15. Delegowanie zadań i nadzór 26
16. Doskonalenie profesji 27
17. Podnoszenie jakości 28
18. Kształcenie ustawiczne 28
19. Załącznik 1.: Kryteria wyznaczania specjalności pielęgniarskich 29
20. Załącznik 2.: Porównanie Zakresu kompetencji według 30
Międzynarodowej Rady Pielęgniarek z wybranymi zakresami dla
pielęgniarek specjalistek
21. Wykaz cytowanego piśmiennictwa 35
Strona
4
O AUTORCE
Fadwa Affara, MA, MSc, RGN, RNT
Jako wykształcona pielęgniarka i położna, Fadwa Affara pracowała w obu dziedzinach w Wielkiej
Brytanii i za granicą. Po uzyskaniu tytułu magistra (MSc) pielęgniarstwa ze specjalnością w zakresie
edukacji, przepracowała 12 lat w sektorze kształcenia pielęgniarek, najpierw w Szkocji, a potem w
Bahrainie, gdzie nadzorowała reformę kształcenia pielęgniarek. W 1987 roku dołączyła do
Międzynarodowej Rady Pielęgniarek, najpierw jako dyrektor projektu międzynarodowych regulacji w
pielęgniarstwie, a potem jako jeden z konsultantów Rady do spraw pielęgniarstwa i polityki zdrowotnej.
Zakres jej odpowiedzialności, w ramach działalności w Radzie, obejmował zdrowie kobiet, dzieci,
ksztaÅ‚cenie, regulacje prawne zawodu, MiÄ™dzynarodowÄ… KlasyfikacjÄ™ Praktyki PielÄ™gniarskiej (ICNP®)
oraz Międzynarodową Sieć Praktykujących Pielęgniarek/Pielęgniarek Zaawansowanej Praktyki (ANP).
Obecnie, po odejściu z pracy w Międzynarodowej Radzie Pielęgniarek, świadczy usługi konsultacyjne
na rzecz tej instytucji, WHO i innych organizacji, szczególnie w dziedzinie przepisów zawodowych.
PODZI
KOWANIA
Międzynarodowa Rada Pielęgniarek pragnie podziękować Europejskiemu Stowarzyszeniu Pacjentów z
Chorobą Parkinsona, które zapewniło finansowanie oraz ułatwiło dostęp do specjalistycznej wiedzy i
komentarzy w trakcie pracy nad niniejszym dokumentem.
Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie dziękuje Pani dr Barbarze Kot-Doniec, Dyrektor Centrum
Kształcenia Podyplomowego, za sfinansowanie tłumaczenia publikacji.
PrzewodniczÄ…ca ZG PTP
Dorota Kilańska
Strona
5
WPROWADZENIE
Termin  specjalista został po raz pierwszy zastosowany w pielęgniarstwie na początku dwudziestego
wieku, kiedy pojawiło się więcej kursów podyplomowych w poszczególnych dziedzinach praktyki
pielęgniarskiej.1 Obecnie na świecie występuje wiele specjalności i podspecjalności pielęgniarskich.
Doświadczenie Międzynarodowej Rady Pielęgniarek (ICN) wskazuje na to, że choć rozwój
specjalizacji w ciągu ostatnich dwudziestu lat nie słabnie, trudno mówić o ujednoliceniu specjalności
pielęgniarskich w kwestii tytułowania, zakresu praktyki, wykształcenia, standardów praktyki oraz ścieżek
kariery zawodowej2,3,4,5,6,7,8 tej kategorii personelu pielęgniarskiego, który Castledine zdefiniował jako
osoby  ... które skoncentrowały swoją wiedzę i umiejętności na określeniu indywidualnych potrzeb
poszczególnych grup pacjentów. 9
Międzynarodowa Rada Pielęgniarek po raz pierwszy zainteresowała się głębiej kwestią rozwoju
specjalności pielęgniarskich w roku 1987, kiedy jej Komitet ds. Świadczeń Zawodowych (Professional
Services Committee) stworzył dokument Specjalizacja w Pielęgniarstwie.10 Zauważając rosnący chaos
w tej dziedzinie, ICN stwierdziła, że praktyka specjalistyczna  ... sugeruje poziom wiedzy i
umiejętności w szczególnym aspekcie pielęgniarstwa, który jest wyższy od osiąganego w trakcie
podstawowego kształcenia pielęgniarskiego. 11 Rada zaproponowała, by przygotowanie
specjalistyczne dotyczyło głównych dziedzin pielęgniarstwa: zachowawczego/chirurgicznego,
położniczego/noworodkowego, zdrowia psychicznego/psychiatrycznego, pediatrycznego,
geriatrycznego i zdrowia publicznego/środowiskowego.
W roku 1986 Międzynarodowa Rada Pielęgniarek wydała Raport dotyczący przepisów prawnych w
Pielęgniarstwie (Report on the Regulation of Nursing): Raport o Stanie Obecnym, Stanowisko na
Przyszłość, w którym zdefiniowano pielęgniarkę specjalistkę jako pielęgniarkę o  ... zaawansowanym
wykształceniu i wiedzy specjalistycznej w jakiejś dziedzinie pielęgniarstwa, opartej na kompetencji i
autorytecie pielęgniarki w praktyce ogólnej na wszystkich stanowiskach i w dziedzinach
pielęgniarstwa. 12
Inne normy, proponowane w tym raporcie, to:
1. Szkolenie dla potrzeb pielęgniarskiej praktyki specjalistycznej ma się odbywać według formalnie
uznanego programu, stworzonego w oparciu o wymagania dotyczące kwalifikacji pielęgniarki
dyplomowanej/licencjonowanej i ma dostarczać wiedzę i doświadczenie zapewniające
kompetencje specjalistyczne.
2. Przygotowanie i formalne kompetencje mają być zgodne z zakresem podyplomowego kształcenia
i praktyki specjalistów innych profesji.13
W roku 1992, w oparciu o doświadczenie uzyskane z Projektu Międzynarodowych Przepisów ICN,
zajęto się ponownie tematem specjalizacji pielęgniarskiej. Przy tej okazji ICN zasugerowała kryteria
określania specjalności (patrz Załącznik 1) oraz wiele standardów do zastosowania w szkoleniu
specjalizacyjnym, praktyce i przepisach.14
Kryteria określania specjalności zostały przyjęte przez Europejską Sieć Organizacji Pielęgniarek i
Europejską i Federację Stowarzyszeń Pielęgniarek EFN (wcześniej Stałą Komisję do spraw
Pielęgniarek w Unii Europejskiej - PCN) w Zaleceniach dla Europejskiego Programu Ramowego
Kształcenia Pielęgniarek Specjalistek (Recommendations for a European Framework for Specialist
Nursing Education).15
W celu uporządkowania i ujednolicenia rozwoju praktyki specjalistycznej w Australii, Krajowy Zespół
Zadaniowy do spraw Pielęgniarstwa i Edukacji w Australii zaproponował w 2006 roku krajowy ramowy
program specjalizacji, który obejmował kryteria uznawania specjalności, zgodne z zaproponowanymi
przez Międzynarodową Radę Pielęgniarek.16
Strona
6
Definicje
Kompetencje: Termin odnosi się do skutecznego zastosowania łączenia wiedzy, umiejętności i oceny
działań podejmowanych przez jednostkę w codziennej praktyce lub wykonywaniu zawodu. Jest
ogólnie przyjęte, że w wypadku wykonywania funkcji pielęgniarki, zgodnie z normami wymaganymi w
zawodzie, termin kompetencje odzwierciedla jej:
·ð WiedzÄ™, zrozumienie i ocenÄ™
·ð Zakres umiejÄ™tnoÅ›ci poznawczych, technicznych lub psychomotorycznych i interpersonalnych,
oraz
·ð Zespół cech i postaw osobowych.17
Pielęgniarka ogólna: Zakres przygotowania i praktyki zapewnia pielęgniarce praktyki ogólnej
umiejętności i upoważnia do kompetentnej praktyki w zakresie opieki zdrowotnej podstawowej,
drugiego i trzeciego stopnia*, na wszystkich stanowiskach i w dziedzinach pielęgniarstwa.
W niektórych krajach pielęgniarka rozpoczynająca praktykę po zdobyciu wstępnego wykształcenia
w dziedzinie pielęgniarstwa wymaganego w danym kraju, jest nazywana pielęgniarką dyplomowaną
(Registered Nurse - RN); w innych - pielęgniarką licencjonowaną, dyplomowaną lub wykwalifikowaną.
W niniejszym dokumencie te określenia są używane zamiennie.18
Pielęgniarka dyplomowana: Pielęgniarka dyplomowana to taka, która: (a) ukończyła program
kształcenia zatwierdzony przez komisję/radę do spraw pielęgniarstwa; (b) zdała egzamin ustanowiony
przez komisję radę do spraw pielęgniarstwa (o ile ma zastosowanie) i (c) nadal spełnia standardy
komisji do spraw pielęgniarstwa.19
Terminy licencjonowana, dyplomowana lub wykwalifikowana są używane w podobnym znaczeniu.
W niniejszym dokumencie ta kategoria personelu pielęgniarskiego jest określana jako pielęgniarka
dyplomowana.
Pielęgniarka specjalistka: Pielęgniarka specjalista, to pielęgniarka przygotowana na wyższym
poziomie niż pielęgniarka ogólna i jest uprawniona do wykonywania praktyki jako specjalista o
zaawansowanej wiedzy w konkretnej dziedzinie pielęgniarstwa. Praktyka specjalistyczna obejmuje
role: kliniczne, dydaktyczne, administracyjne, badawcze i konsultacyjne.20
Pielęgniarstwo: Pielęgniarstwo obejmuje samodzielną i zespołową opiekę nad jednostką/grupą w
różnym wieku, z różnych rodzin, grup i społeczności, chorymi i zdrowymi i w różnych środowiskach.
Pielęgniarstwo uwzględnia też promocję zdrowia, zapobieganie chorobom i opiekę nad chorymi,
niepełnosprawnymi i umierającymi. Adwokatura oraz promocja bezpiecznego środowiska (pracy i
pacjenta), badań, edukacji i uczestnictwo w kształtowaniu polityki zdrowotnej oraz zarządzaniu
systemem opieki zdrowotnej to równie kluczowe role pielęgniarki.21
Zakres praktyki: Zakres ról, funkcji, odpowiedzialności i czynności, do wykonywania których
dyplomowana/licencjonowania pielęgniarka jest przygotowana w procesie edukacji22, kompetentna i
upoważniona do ich realizacji. Termin ten określa rozliczalność (rozliczanie się) i granice praktyki.
*Trzeci stopień odnosi się do opieki specjalistycznej świadczonej przez specjalistów pracujących w placówkach
dysponujących personelem i urządzeniami do badań specjalistycznych, leczenia i zapewnienia usług
wspomagających. W tej definicji termin oznacza opiekę nad chorymi na choroby chroniczne, przewlekłe.
Strona
7
Cel niniejszego dokumentu
Międzynarodowa Rada Pielęgniarek opiera wykształcenie pielęgniarki specjalistki na podstawie
wykształcenia i kompetencji pielęgniarki ogólnej. Dziedziny pielęgniarstwa, określone w uaktualnionym
Programie Ramowym i Kompetencjach Pielęgniarki Ogólnej ICN, są wykorzystane w procesie
formułowania podstawowych kompetencji pielęgniarki specjalistki (Rysunek 1.).
Określone kompetencje będą dotyczyły pielęgniarek dyplomowanych realizujących specjalistyczne
role kliniczne. Niekoniecznie będą one obejmowały podstawowe kompetencje pielęgniarek
dyplomowanych, wymagane w takich szczególnych obszarach, jak kształcenie, administracja,
badania, podnoszenie jakości, rozwój zawodowy czy informatyka.23
Założenia
1. Warunkiem wstępnym rozpoczęcia praktyki specjalistycznej jest osiągnięcie wymaganego
wykształcenia i rejestracji/licencji pielęgniarki ogólnej.
2. Specjalizacja pozostaje częścią pielęgniarstwa i wspiera cele ogólne, funkcje i zasady etyczne
pielęgniarstwa.
3. Praktyka specjalistyczna jest tak złożona i zaawansowana, że wykracza poza zakres ogólnej
praktyki pielęgniarskiej. Obejmuje ona pielęgniarstwo zaawansowanej praktyki i/lub umiejętności
kliniczne, doradztwo, badania, kształcenie i administrowanie w granicach specjalności.
4. Wiedza specjalistyczna jest zdobywana poprzez profesjonalnie zatwierdzony program kształcenia,
który prowadzi do zdobycia uznanych kwalifikacji.
Zakres kompetencji według Międzynarodowej Rady Pielęgniarek
Zakres kompetencji według Międzynarodowej Rady Pielęgniarek został stworzony dla określenia
kompetencji oczekiwanych od pielęgniarki ogólnej w momencie rozpoczęcia praktyki zawodowej
(pielęgniarka dyplomowana) w roku 200324 i ICN z sukcesem stosowała go do określania
podstawowych kompetencji rozwijającej się specjalności pielęgniarki rodzinnej.25 Podobną pracę
wykonano w odniesieniu do roli pielęgniarki zaawansowanej praktyki."
Termin był używany w różny sposób w wielu krajach. Na przykład, organy nadzorujące praktykę w
zainteresowanych krajach używały go do określania jednolitych kompetencji pielęgniarek
dyplomowanych w Azji Południowo-Wschodniej i na Zachodnim Pacyfiku.26 Innym zastosowaniem
było wykorzystanie go jako podstawy do stworzenia spisu kompetencji pielęgniarek dyplomowanych w
Chińskiej Republice Ludowej.27 W Szpitalu Specjalistycznym i Ośrodku Badawczym Króla Faisala w
Arabii Saudyjskiej Zakres wg ICN stanowi podstawę do oceny praktyki klinicznej absolwentów
rozpoczynających staż.28 Ostatnio, Zakres kompetencji został zaktualizowany do obecnego stanu
ewoluującej praktyki pielęgniarki dyplomowanej i stanowi integralną część pracy ICN na temat
Ciągłości i Kompetencji w Opiece Pielęgniarskiej (Nursing Care Continuum and Competencies 2008).
Zakres określa kompetencje trojako (zob. Rysunek 1.):
1. Praktyka w aspekcie zawodowym, etycznym i prawnym
2. Zapewnienie opieki i zarzÄ…dzanie niÄ…
3. Rozwój zawodowy, osobisty i jakościowy
"
określonej przez Międzynarodową Radę Pielęgniarek w roku 2002 jako ... pielęgniarka dyplomowaną, która
zdobyła dogłębną wiedzę, umiejętności podejmowania złożonych decyzji i kompetencje kliniczne do
zaawansowanej praktyki, której charakterystyka jest kształtowana przez sytuację i/lub kraj, w którym pielęgniarka
ma prawo wykonywania zawodu. Jako wyjściowy zalecany jest stopień magisterski.
Strona
8
Rysunek 1: Zaktualizowany Zakres kompetencji według
Zakres kompetencji według
Międzynarodowej Rady Pielęgniarek
Międzynarodowej Rady
Pielęgniarek (ICN)
Praktyka w aspekcie zawodowym,
etycznym, prawnym
Praktyka w
Odpowiedzialność
aspekcie etycznym
/Rozliczalność
Zapewnienie
Praktyka w
i zarzÄ…dzanie opiekÄ…
aspekcie prawnym
Zasady świadczenia opieki
PROMOCJA ZDROWIA
OCENA
WPROWADZANIE
PLANOWANIE
KOMUNIKACJA TERAPEUTYCZNA
EWALUACJA
Rozwój zawodowy,
RELACJE INTERPERSONALNE
osobisty i podnoszenie
jakości
Przywództwo i zarządzanie
Interdyscyplinarna Delegowanie
opieka zdrowotna i nadzorowanie zadań
Zapewnienie bezpiecznego Doskonalenie
Podnoszenie Kształcenie
środowiska
profesji
jakości ustawiczne
Strona
9
ZAKRES KOMPETENCJI PIEL
GNIARKI SPECJALISTKI WEDA
UG MI
DZYNARODOWEJ RADY
PIEL
GNIAREK
Kompetencje i wiedza, określone w Zakresie, dla pielęgniarki specjalistki pochodzą z analizy definicji,
funkcji, kompetencji, opisów pracy, programów kształcenia i szkolenia lub krajowych kompetencji,
wymaganych do uzyskania certyfikatu pielęgniarki specjalistki.
Zgodnie ze stanowiskiem ICN, uprawnienie do praktyki w charakterze pielęgniarki dyplomowanej
stanowi zasadnicze wymaganie w praktyce specjalistycznej; kompetencje pielęgniarki ogólnej według
ICN są fundamentem praktyki specjalistycznej. W pewnych wypadkach, kompetencje będą wspólne dla
obu kategorii, szczególnie w kwestiach związanych z praktyką w aspekcie etycznym,
odpowiedzialnością, promocją zdrowia, organizacją opieki, wyznaczaniem i nadzorowaniem zadań oraz
kształceniem ustawicznym.
Różne zespoły specjalistyczne zajmowały się kwestią tworzenia zakresów kompetencji.29,30,31,32,33,34,35
Dobry przykład zakresu dziedzin określonych dla praktyki specjalistycznej jest zilustrowany w Projekcie,
który miał określić standardy kompetencji dla pielęgniarek w leczeniu chorób piersi i związane z tym
wymagania w zakresie wykształcenia.36 Określono następujące dziedziny:
Wiedza
Koordynacja opieki Zapewnienie wsparcia
specjalistyczna
ZarzÄ…dzanie przypadkami emocjonalnego/psychologicznego
Ciągłość opieki Komunikacja terapeutyczna
Przywództwo
Praktyka oparta na
faktach/dowodach
Organizacja/zarządzanie opieką Zapewnienie kształcenia Myślenie krytyczne i
Praca zespołowa Dostarczanie informacji analiza
Identyfikacja i
rozwiÄ…zywanie problemu
Porównanie Zakresu (opracowanego przez ICN) z wybranymi zakresami specjalistycznych kompetencji
pielęgniarskich w chorobach piersi, stwardnieniu rozsianym, chorobie Parkinsona, raku, opiece nad
osobami starszymi, sugeruje znaczne podobieństwo w kompetencji, choć terminologia i poziom
szczegółowości mogą się różnić (zob. Załącznik 2.: Porównanie zakresu kompetencji według ICN z
wybranymi specjalistycznymi zakresami kompetencji w pielęgniarstwie).
Przy wykorzystaniu Zakresu (kompetencji) należy pamiętać o następujących kwestiach:
1. Zakres zajmuje siÄ™ dziedzinami znajdujÄ…cymi siÄ™ na Rysunku 1.
2. Specjalistyczne kompetencje, wiedza i umiejętności pielęgniarek opierają się na określonych w
Zakresie kompetencjach pielęgniarek dyplomowanych według ICN
3. Treści sugerowane w kolumnie dotyczącej umiejętności/wiedzy nie są przypisane wyłącznie
części, w której została umieszczona. Treść tę należy traktować jako zintegrowaną całość
wymaganą w osiąganiu kompetencji umożliwiających skuteczne wypełnianie danej roli.
Strona
10
Zakres Kompetencji Pielęgniarki Specjalistki według Międzynarodowej Rady Pielęgniarek
Rozliczalność
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Akceptuje rozliczalność za profesjonalną Rozlicza się ze wzrastającej odpowiedzialności
samoocenę, działania i wyniki systematycznej za profesjonalną samoocenę, działania i wyniki " Specjalistyczny zakres praktyki
opieki zgodnie ze wzrastającymi systematycznej opieki zgodnie z poszerzonymi " Kodeksy zawodowe innych profesjonalistów
kompetencjami/odpowiedzialnością za zakres kompetencjami/odpowiedzialnością za zakres zaangażowanych w wielodyscyplinarną pracę
praktyki oraz z obowiązującymi aktami praktyki oraz z obowiązującymi aktami zespołową
prawnymi i innymi przepisami prawnymi i innymi przepisami " Koncepcje współdzielonych kompetencji,
odpowiedzialności/rozliczalności
" Profesjonalny nadzór nad praktyką  prawne i
Rozpoznaje ograniczenia zakresu praktyki i Rozpoznaje ograniczenia zakresu praktyki i
instytucjonalne/zakładowe - regulacje
własnych kompetencji własnych kompetencji
Poszukuje pomocy u odpowiednich osób Konsultuje się lub zwraca do odpowiednich osób
trzecich, napotykajÄ…c sytuacje przekraczajÄ…ce w sytuacjach przekraczajÄ…cych jej wiedzÄ™,
jej wiedzÄ™, kompetencje lub zakres praktyki kompetencje lub zakres praktyki
Rozpoznaje i szanuje różne poziomy Rozpoznaje i szanuje różne poziomy
odpowiedzialności wśród dostępnego odpowiedzialności wśród dostępnego
personelu personelu
Uczestniczy w działaniach związanych z Uczestniczy w działaniach związanych z
poprawą dostępu do zakresu usług niezbędnych poprawą dostępu do zakresu usług
dla skutecznej opieki zdrowotnej niezbędnych dla skutecznej opieki
specjalistycznej
Strona
11
Praktyka w aspekcie etycznym
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Praktykuje w sposób zgodny z kodeksem Praktykuje w sposób zgodny z kodeksem % Współczesne kwestie etyczne charakterystyczne dla
Etyki dla Pielęgniarek ICN, prawnie Etyki dla Pielęgniarek ICN, prawnie praktyki specjalistycznej w codziennych i wyjątkowych
obowiÄ…zujÄ…cym przepisami zawodowym i w obowiÄ…zujÄ…cym przepisami zawodowym i w sytuacjach
miejscu pracy miejscu pracy % Podejście do etycznego podejmowania decyzji poprzez
analizę i proponowanie rozwiązań
Angażuje się w etycznie skuteczne Angażuje się w etycznie skuteczne
% Strategie wspierania klienta/pacjenta, usług
podejmowanie decyzji w odniesieniu do podejmowanie decyzji w odniesieniu do
specjalistycznych, polityki i środków wsparcia na
własnego zakresu odpowiedzialności własnego zakresu praktyki zawodowej lub w
poziomach strategicznych (np. braki w usługach, kwestie
zawodowej lub w wypadkach, gdy kwestie wypadkach, gdy kwestie etyczne mają wpływ
zasobów, kształcenie pracowników ochrony zdrowia,
etyczne mają wpływ na szerzej rozumiany na szerzej rozumiany zespół terapeutyczny
bariery prawne
zespół terapeutyczny
% Instrumenty praw człowieka i prawa do zdrowia,
Realizuje rolę rzecznika praw człowieka oraz Realizuje rolę rzecznika praw człowieka oraz
dostępne w kontekście opieki i ich zastosowania
klienta/pacjenta i przeciwdziała pogwałceniom klienta/pacjenta i przeciwdziała pogwałceniom
w praktyce specjalistki
ich praw zgodnie z prawodawstwem i ich praw zgodnie z prawodawstwem i
% Poufność i prywatność swoista dla obszaru praktyki
kodeksem Etyki dla Pielęgniarek ICN kodeksem Etyki dla Pielęgniarek ICN
% Koncepcje społeczeństwa, zwyczajów, wierzeń i
Zachowuje tajemnicę zawodową i Zachowuje poufność i bezpieczeństwo wartości, swoiste dla obszaru praktyki specjalistycznej i
bezpieczeństwo informacji w formie pisemnej, informacji w formie pisemnej, ustnej i ich wpływ na opiekę zdrowotną
ustnej i elektronicznej, uzyskanych w ramach elektronicznej, uzyskanych w ramach % Znajomość praktyk i wierzeń w grupach
obowiązków zawodowych obowiązków zawodowych etnicznych/religijnych, istotnych dla obszaru praktyki
specjalistycznej: komunikacja, odżywianie, higiena
Szanuje prawo klienta do prywatności i Szanuje prawo klienta do prywatności
osobista, kontakt fizyczny, rodzina, aspekty religijne,
szacunku i szacunku
zachowania zdrowotne
Szanuje prawo klienta do informacji, wyboru Szanuje prawo klienta do informacji, wyboru
% Adaptowanie praktyki do wymagań wierzeń i praktyk
i samookreślenia w kwestii opieki i samookreślenia w kwestii opieki
etnicznych/religijnych
pielęgniarskiej i zdrowotnej pielęgniarskiej i zdrowotnej
% Strategie radzenia sobie ze szkodliwymi praktykami
Przeciwdziała zachowaniom i praktykom w Przeciwdziała zachowaniom i praktykom w
medycyny alternatywnej
opiece zdrowotnej, które mogłyby narazić opiece zdrowotnej, które mogłyby narazić
% Zagadnienia bezpieczeństwa (praktyki i środowiska
bezpieczeństwo, prywatność lub godność bezpieczeństwo, prywatność klienta lub jego
pracy) charakterystyczne dla obszaru praktyki
klienta godność
specjalistycznej
Wykazuje profesjonalnÄ… konsekwencjÄ™,
uczciwość i etyczne zachowanie w odpowiedzi
na strategie marketingowe przemysłu
farmaceutycznego i reklamę innych produktów
Strona
12
Praktyka w aspekcie prawnym
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Praktykuje zgodnie z przepisami prawa
Praktykuje zgodnie z przepisami prawa
zawodowego, cywilnego oraz innymi,
zawodowego, cywilnego oraz innymi
% Przepisy prawne odnoszÄ…ce siÄ™ do obszaru praktyki
włącznie z istotnymi dla praktyki
przepisami
specjalistycznej włącznie z prawami specjalnymi i
specjalistycznej
kwestiami dostępu do usług
% Przepisy zawodowe zwiÄ…zane z obszarem praktyki
Praktykuje zgodnie z polityką legislacyjną i Praktykuje zgodnie z polityką legislacyjną i specjalistycznej, włącznie z zasadami uzyskiwania i
lokalną oraz wskazówkami proceduralnymi lokalną oraz wskazówkami proceduralnymi utrzymywania rejestracji/licencji
% Kodeksy/zasady/przepisy szczególnie związane
obszarem praktyki specjalistycznej
Rozpoznaje i reaguje na Å‚amanie prawa Rozpoznaje i reaguje na Å‚amanie prawa
zwiÄ…zanego z rolÄ… i/lub przepisami zawodowymi zwiÄ…zanego z rolÄ… i/lub przepisami zawodowymi
Strona
13
Zasady świadczenia opieki
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Wykorzystuje wiedzę z dziedziny Wykorzystuje wiedzę z dziedziny % Znajomość dostępnych zasobów krajowych i
pielęgniarstwa, zdrowia i innych dyscyplin w pielęgniarstwa, zdrowia i innych dyscyplin w lokalnych (np. informacji, grup wsparcia, usług),
połączeniu z najlepszymi dostępnymi danymi połączeniu z najlepszymi dostępnymi danymi związanych z obszarem praktyki specjalistycznej
praktyki opartej na faktach/dobrą praktyką praktyki opartej na faktach/dobrą praktyką % Wsparcie teoretyczne praktyki pielęgniarskiej w
pielęgniarską, tłumaczącymi decyzję i działania pielęgniarską, tłumaczącymi decyzję i działania specjalności klinicznej
pielęgniarki pielęgniarki % Zarządzanie przypadkami:
- Elementy zarzÄ…dzania przypadkami
Wykorzystuje współczesną wiedzę z różnych Wykorzystuje współczesną wiedzę z różnych
- Modele zarzÄ…dzania przypadkami
z
ródeł i najlepsze możliwe dowody/fakty z
ródeł i obszaru praktyki specjalistycznej oraz
- Rola w zarzÄ…dzaniu przypadkami
wspierające decyzje i praktykę zawodową najlepsze możliwe dowody/fakty wspierające
% Umiejętności:
decyzje i praktykÄ™ zawodowÄ…
-ð ZarzÄ…dzanie przypadkami
Przejawia umiejętności krytycznego myślenia Przejawia umiejętności krytycznego myślenia
i kompleksowe podejÅ›cie do rozwiÄ…zywania i kompleksowe podejÅ›cie do rozwiÄ…zywania -ð Zasady planowania na wypadek katastrof
problemów oraz podejmowania decyzji w problemów oraz podejmowania decyzji w -ð Specjalne wymagania pacjentów w zakresie
pielęgniarstwie w szerokim zakresie sytuacji pielęgniarstwie oraz w świadczeniu opieki praktyki specjalistycznej w sytuacjach katastrof
zawodowych i świadczenia opieki specjalistycznej
-ð Strategie, które zapewniajÄ…, że czynnoÅ›ci
Świadczy opiekę zgodnie z normami, polityką, Świadczy opiekę zgodnie z normami, polityką, przygotowawcze na wypadek katastrof spełniają
protokołami postępowania i procedurami o protokołami postępowania i procedurami o potrzeby z zakresu specjalności
charakterze zawodowym i organizacyjnym charakterze zawodowym i organizacyjnym,
odnoszącymi się do pracy pielęgniarki
specjalistki
Rozpoznaje wynikające z różnic Rozpoznaje wynikające z różnic
kulturowych potrzeby i odpowiednio kulturowych potrzeby i odpowiednio
dostosowuje metody pracy dostosowuje metody pracy
Uwzględnia w świadczeniu opieki tradycyjne Uwzględnia w świadczeniu opieki tradycyjne
metody leczenia cenione przez klientów, o ile metody leczenia cenione przez klientów, o ile
udowodniono, że są pożyteczne lub udowodniono, że są pożyteczne lub
nieszkodliwe nieszkodliwe
Wykorzystuje umiejętności rzecznika Wykorzystuje umiejętności rzecznika
klientów/pacjentów niezdolnych do klientów/pacjentów niezdolnych do
reprezentowania siebie lub wyrażania reprezentowania siebie lub wyrażania własnego
własnego zdania zdania w odniesieniu do wymagań opieki
specjalistycznej
Strona
14
Zasady świadczenia opieki (cd.)
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Jest z
ródłem informacji i wiedzy w zakresie
Jest z
ródłem informacji i wiedzy dla
specjalistycznego obszaru praktyki dla
klientów/pacjentów pragnących poprawić swój
klientów/pacjentów pragnących poprawić swój
styl życia, zapobiegać chorobom/urazom i
styl życia, zapobiegać chorobom/urazom i
radzić sobie ze zmianami w sytuacjach
radzić sobie ze zmianami w sytuacjach
zdrowia, niepełnosprawności i śmierci
zdrowia, niepełnosprawności i śmierci
Udziela wskazówek/instrukcji w rozwijaniu i/lub Udziela wskazówek/instrukcji w rozwijaniu i/lub
zachowaniu zdolności do samodzielnego życia zachowaniu zdolności do samodzielnego życia
Rozpoznaje możliwości promowania, Rozpoznaje możliwości promowania,
zapobiegania chorobom i utrzymania zapobiegania chorobom i utrzymania zdrowego
zdrowego stylu życia i udziela stosownych stylu życia i udziela stosownych
wskazówek/informacji jednostkom, rodzinom i wskazówek/informacji jednostkom, rodzinom i
społecznościom społecznościom
Wybiera strategie nauczania/uczenia siÄ™ Wybiera strategie nauczania/uczenia siÄ™
odpowiednie do potrzeb i cech osoby lub odpowiednie do potrzeb i cech osoby lub
grupy grupy
Ocenia wyniki kształcenia i odpowiednio Ocenia wyniki kształcenia i odpowiednio
modyfikuje tematy i treści kształcenia modyfikuje tematy i treści kształcenia
Jest na bieżąco z postępami i
Wykazuje świadomość istotnych osiągnięć i
potencjalnym zastosowaniem
potencjalnego zastosowania współczesnych
współczesnych technik
technik komunikacji i technologii medycznych w
komunikacji/technologii medycznych w
opiece zdrowotnej
opiece zdrowotnej
Strona
15
Promocja zdrowia
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Dba o własne zdrowie i sprawność Dba własne zdrowie i sprawność % Wpływ krajowej i lokalnej polityki zdrowotnej i społecznej
fizycznÄ… w pracy fizycznÄ… w pracy na zakres praktyki specjalistycznej
% Agencje rządowe i pozarządowe zaangażowane w usługi
Współpracuje z pielęgniarkami, innymi
zwiÄ…zane z zakresem praktyki specjalistycznej
Współpracuje z pielęgniarkami, innymi profesjonalistami, społecznościami i grupami
% Krajowe i lokalne strategie promocji zdrowia i prewencji
profesjonalistami i grupami społecznymi w zainteresowanymi działaniami zmierzającymi
w ramach zakresu praktyki specjalistycznej
działaniach zmierzających do zmniejszenia do zmniejszenia zachorowalności i
% Znajomość narzędzi do promocji zdrowia i zapobiegania
zachorowalności i promowania zdrowego stylu promowania zdrowego stylu życia i zdrowego
chorobom, odpowiednich do zastosowania wobec
życia i zdrowego środowiska środowiska w kwestiach istotnych w praktyce
jednostek, grup i społeczności, włącznie z badaniami
specjalistycznej
przesiewowymi, doradztwem i obserwacjÄ… istniejÄ…cych
zmian chorobowych, swoistych dla zakresu praktyki
specjalistycznej
% W odpowiednim czasie udziela pacjentom/klientom,
rodzinie i innym osobom informacji i dostarcza wiedzy
o chorobie, leczeniu, skutkach i sposobach radzenia
sobie z sytuacją przez cały czas świadczenia opieki
% Zmiany związane z chorobą, które mogą prowadzić do
ograniczeń sensorycznych, percepcyjnych i
poznawczych oraz zmian w pamięci, wpływających na
W praktyce prezentuje punkt widzenia W praktyce prezentuje punkt widzenia
rozumienie i uczenie siÄ™
uwzględniający różnorodne mierniki uwzględniający różnorodne mierniki
% Umiejętności:
zdrowia zdrowia
-ð OkreÅ›lenie i interpretacja polityki zdrowotnej i
społecznej odnoszącej się do zakresu praktyki
specjalistycznej
-ð WpÅ‚yw na decyzje polityczne
-ð Praca z osobami odpowiedzialnymi za politykÄ™
-ð Praca z grupami pacjentów grupami
wsparcia/grupami specjalistów w związku z
zakresem praktyki specjalistycznej
-ð Tworzenie koalicji/grup wsparcia na rzecz zdrowia
-ð Planowanie i wprowadzanie programów
Strona
16
zapobiegania chorobom i promocji zdrowia
(ukierunkowane na jednostkę i społeczność) w
odniesieniu do zagadnień związanych z zakresem
praktyki specjalistycznej
-ð UmiejÄ™tnoÅ›ci komunikacji sprzyjajÄ…cej wymianie
informacji i pozytywnych relacji
międzyludzkich/współpracy przy sprawowaniu
opieki
-ð Wykorzystanie technologii informacyjnych i sieci
komunikacyjnych w przekazywaniu informacji
(telepielęgniarstwo)
-ð Ocena programów edukacyjnych
-ð WÅ‚Ä…czanie i wykorzystywanie informacji i różnych
zasobów w celu doskonalenia i wprowadzania
programów edukacyjnych dla pacjentów i
społeczności.
Strona
17
Ocena
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Gromadzi dokładne obiektywne i subiektywne % Epidemiologia, fizjologia, zaawansowana patofizjologia
dane poprzez pielęgniarską systematyczną i psychosocjologia w aspektach związanych z zakresem
ocenÄ™ zdrowia w zakresie praktyki praktyki zawodowej
Gromadzi dokładne obiektywne i subiektywne
specjalistycznej, zlecanie badań i procedur % Znajomość technik, narzędzi, wytycznych, badań
dane poprzez pielęgniarską systematyczną
diagnostycznych, w ramach czynności laboratoryjnych i sposobów uzyskiwania pełnych
ocenÄ™ zdrowia
dozwolonych w zakresie praktyki informacji o stanie zdrowia pacjenta/klienta, koniecznych
specjalistycznej i zgodnie z obowiÄ…zujÄ…cym do postawienia diagnozy:
prawem - Zaawansowane umiejętności oceny klinicznej,
odpowiednio do dziedziny
Organizuje, syntetyzuje, analizuje i interpretuje Organizuje, syntetyzuje, analizuje i
dane z różnych z
ródeł w celu postawienia interpretuje dane z różnych z
ródeÅ‚ w celu -ð Wywiad z klientem/pacjentem i zapis historii choroby
diagnozy pielęgniarskiej dla określenia planu postawienia diagnozy pielęgniarskiej dla
-ð Badanie fizykalne
opieki określenia planu opieki
- Status i funkcjonowanie psychospołeczne
-ð Użycie standardowych narzÄ™dzi do oceny
żð Proces diagnostyczny - rozumowanie (kliniczne) i
Wyodrębnia i ewidencjonuje wyniki, dokładnie i Wyodrębnia i ewidencjonuje wyniki, dokładnie i
ocena kliniczna oraz podejmowanie decyzji (integracja
na bieżąco, zgodnie ze standardami na bieżąco, zgodnie ze standardami
i interpretacja danych z różnych z
ródeł, włącznie z
zawodowymi i politykÄ… organizacyjnÄ… instytucji zawodowymi i politykÄ… organizacyjnÄ… instytucji
interpretacją wyników odpowiednich badań
laboratoryjnych i diagnostycznych).
Strona
18
Planowanie
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Ustala pełny plan opieki z uwzględnieniem Ustala pełny plan opieki z uwzględnieniem
jej rezultatów, w oparciu o: diagnozę jej rezultatów, w oparciu o: diagnozę
pielęgniarską, spostrzeżenia oraz dane w o pielęgniarską, spostrzeżenia oraz dane w o
stanie zdrowia, informacje od innych członków stanie zdrowia, informacje od innych członków
zespołu i standardy praktyki pielęgniarskiej zespołu i standardy praktyki pielęgniarskiej
żð Sposób leczenia, zarzÄ…dzanie kliniczne (wÅ‚Ä…cznie
Przejawia/wykorzystuje() umiejętności
Stosuje umiejętności krytycznego myślenia i
z objawami i powikłaniami) i świadczenie opieki
krytycznego myślenia i rozumowania
rozumowania klinicznego, poparte znajomością
odpowiadajÄ…ce zakresowi praktyki specjalistycznej
klinicznego, poparte znajomością
zakresu praktyki specjalistycznej i innych
żð Znajomość farmakologii z uwzglÄ™dnieniem zakresu
pielęgniarstwa i innych dyscyplin, w planowaniu
dyscyplin, w planowaniu opieki
praktyki specjalistycznej
opieki
żð Procedury/ProtokoÅ‚y zlecania leków i leczenia stosowne
Określa priorytety w opiece, we współpracy z Określa priorytety w opiece, we współpracy z
do zakresu praktyki specjalistycznej
innymi zaangażowanymi osobami i klientami innymi zaangażowanymi osobami i klientami
żð Znajomość usÅ‚ug i zasobów spoÅ‚ecznoÅ›ci w ramach
Angażuje (w miarę możliwości) Angażuje (w miarę możliwości)
i w okresie świadczenia opieki, stosowna do zakresu
klientów/pacjentów do planowania opieki, klientów/pacjentów do planowania opieki,
praktyki specjalistycznej
upewniwszy się, że uzyskali oni dokładne, upewniwszy się, że uzyskali oni dokładne,
żð Bazy danych i z
ródła oparte na
zrozumiałe informacje, na podstawie których zrozumiałe informacje, na podstawie których
dowodach/faktach/dobrej praktyki, stosowne do zakresu
mogą wyrazić zgodę na opiekę mogą wyrazić zgodę na opiekę
specjalizacji
Staje siÄ™ rzecznikiem, kiedy klienci/pacjenci, Staje siÄ™ rzecznikiem, kiedy klienci/pacjenci,
żð Modele praktyki pielÄ™gniarskiej
rodziny lub sprawujÄ…cy opiekÄ™ proszÄ… o rodziny lub sprawujÄ…cy opiekÄ™ proszÄ… o
żð Planowanie opieki w caÅ‚ym okresie leczenia
wsparcie lub mają ograniczone możliwości wsparcie lub mają ograniczone możliwości
żð UmiejÄ™tnoÅ›ci:
podejmowania decyzji, świadomego udzielania podejmowania decyzji, świadomego udzielania
Wielodyscyplinarne planowanie opieki (leczenie, kontrola
zgody lub kiedy barierę stanowi język zgody lub kiedy barierę stanowi język
objawów, przewidywanie, zapobieganie i eliminowanie
Dokonuje regularnego przeglÄ…du i weryfikacji Dokonuje regularnego przeglÄ…du i weryfikacji
powikłań, kontrola stylu życia, koordynacja opieki).
planu opieki, w miarę możliwości przy planu opieki, w miarę możliwości przy
współpracy z innymi członkami zespołu współpracy z innymi członkami zespołu
terapeutycznego/socjalnego i klientów terapeutycznego/socjalnego i klientów
Prowadzi bieżący, dokładny plan opieki i Prowadzi bieżący, dokładny plan opieki i
zwiÄ…zane z nim zapisy zwiÄ…zane z nim zapisy
Strona
19
Wprowadzanie
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Wprowadza różne procedury, terapie i Wprowadza różne procedury, terapie i
sposoby działań, które mieszczą się w sposoby działań, które mieszczą się w
zakresie praktyki pielęgniarki dyplomowanej i zakresie praktyki pielęgniarki dyplomowanej i
sÄ… zgodne ze standardami i dobrÄ… praktykÄ… sÄ… zgodne ze standardami i dobrÄ… praktykÄ…
pielęgniarską pielęgniarską
% Umiejętności:
Dokumentuje działania i reakcje klienta w Dokumentuje działania i reakcje klienta w
-ð zaawansowane umiejÄ™tnoÅ›ci w zakresie
sposób dokładny i na bieżąco sposób dokładny i na bieżąco
pielęgniarstwa klinicznego, związane z zakresem
Odpowiednio i na czas reaguje na Odpowiednio i na czas reaguje na
praktyki specjalistycznej
niespodziewane i nagle zmieniajÄ…ce siÄ™ niespodziewane i nagle zmieniajÄ…ce siÄ™
-ð kierowanie w sytuacjach awaryjnych, typowych dla
sytuacje sytuacje
zakresu praktyki specjalistycznej
Reaguje natychmiast i we właściwy sposób na Reaguje natychmiast i we właściwy sposób na
sytuacje nagłe i sytuacje katastrof, włącznie z sytuacje nagłe i sytuacje katastrof, obejmując
zastosowaniem, w razie potrzeby, procedur rolÄ™ lidera- w selekcji rannych ( triage ) i
podtrzymania życia i innych procedur koordynacji opieki nad klientami wymagającymi
ratunkowych/procedur na wypadek katastrof opieki specjalistycznej
Ewaluacja
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki specjalistki
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Monitoruje i dokumentuje postępy w kierunku Monitoruje i dokumentuje postępy w kierunku
spodziewanych wyników w sposób dokładny i spodziewanych wyników w sposób dokładny i
pełny pełny
W konsultacji z klientami, rodzinami i/lub W konsultacji z klientami, rodzinami i/lub
% Narzędzia do monitorowania i oceny, swoiste dla
opiekunami oraz członkami zespołu opieki opiekunami oraz członkami zespołu opieki
zakresu praktyki specjalistycznej
zdrowotnej ocenia postępy w kierunku zdrowotnej ocenia postępy w kierunku
planowanych wyników planowanych wyników
Wykorzystuje wyniki oceny do modyfikacji Wykorzystuje wyniki oceny do modyfikacji planu
planu opieki opieki
Strona
20
Komunikacja terapeutyczna. Relacje interpersonalne
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki specjalistki
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Inicjuje, rozwija i ewentualnie nie Inicjuje, rozwija i rozwija i ewentualnie nie % Zmiany związane z chorobą, które mogą prowadzić
podtrzymuje relacji terapeutycznych podtrzymuje relacji terapeutycznych do ograniczeń sensorycznych, percepcyjnych i
wykorzystując odpowiednią komunikację i wykorzystując odpowiednią komunikację i poznawczych oraz zmian w pamięci, wpływających
umiejętności interpersonalne umiejętności interpersonalne na komunikację
% Dynamika konfliktu i procesów negocjacyjnych, jak te
Utrzymuje relacje interpersonalne z Utrzymuje relacje interpersonalne z
procesy się manifestują i jak osiągać rozwiązania
poszanowaniem granicy pomiędzy klientami poszanowaniem granicy pomiędzy klientami a
obustronnie możliwe do zaakceptowania
a sobÄ… sobÄ…
% Technologia informacyjna w opiece zdrowotnej
Słucha innych nie okazując uprzedzeń, Słucha innych nie okazując uprzedzeń, szanuje
% Umiejętności:
szanuje punkt widzenia innych i zachęca do punkt widzenia innych i zachęca do wyrażania
-ð podtrzymywania komunikacji podczas
wyrażania różnych opinii i punktów widzenia różnych opinii i punktów widzenia
przekazywania informacji potencjalnie
W ramach ponoszonej odpowiedzialności W ramach odpowiedzialności zawodowej
denerwujÄ…cych lub wstydliwych z empatiÄ… i
zawodowej komunikuje siÄ™, w formie ustnej, komunikuje siÄ™, w formie ustnej, pisemnej,
odpowiedzialnością
pisemnej, elektronicznej, w sposób jasny, elektronicznej, w sposób jasny, przejrzysty,
-ð negocjacji i rozwiÄ…zywania konfliktów
przejrzysty, logiczny i dokładny, budzący logiczny i dokładny, budzący zaufanie co do
zaufanie co do opieki opieki -ð Kompetencje informatyczne wymagane do procesu
opieki, dostępu do informacji i wsparcia
Rozmawia w sposób kulturalny i wyrażający Rozmawia w sposób kulturalny i wyrażający
przedsięwzięć badawczych.
szacunek wobec klientów, rodziny i/lub szacunek wobec klientów, rodziny i/lub
opiekunów z różnych środowisk kulturowych opiekunów z różnych środowisk kulturowych
Ułatwia dostęp do informacji lub umożliwia Ułatwia dostęp do informacji lub umożliwia
kontakt z odpowiedniÄ… osobÄ… kontakt z odpowiedniÄ… osobÄ…
Przekazuje i dzieli siÄ™ odpowiednimi Przekazuje i dzieli siÄ™ odpowiednimi
informacjami, włącznie z poglądami klientów, informacjami, włącznie z poglądami klientów,
rodzin i/lub opiekunów z innymi członkami rodzin i/lub opiekunów z innymi członkami
zespołu ochrony zdrowia, zaangażowanymi zespołu ochrony zdrowia, zaangażowanymi
w świadczenie usług w świadczenie usług
Strona
21
Przywództwo i zarządzanie
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej
Kompetencje pielęgniarki specjalistki wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Wspiera i współtworzy, w granicach swoich Wspiera i współtworzy, w granicach % Wiedza:
możliwości, przyjazne środowisko pracy swoich możliwości, przyjazne środowisko
-ð Modele organizacji i przywództwa, w tym charakterystyka
pracy
skutecznych stylów przewodzenia, rozwoj umiejętności
Dostosowuje styl przewodzenia i negocjacji do Dostosowuje styl przewodzenia i negocjacji przywódczych i planowanie przekazywania przywództwa
różnych sytuacji do sytuacji swoistych dla zakresu praktyki (innym)
specjalistycznej
-ð Zmiana stylów kierowania
RozwiÄ…zuje konflikty nie dokonujÄ…c osÄ…du, RozwiÄ…zuje konflikty nie dokonujÄ…c osÄ…du, -ð Koncepcje zarzÄ…dzania i ich wpÅ‚yw na kierowanie
skutecznie korzystając z umiejętności skutecznie korzystając z umiejętności
-ð Koncepcje zwiÄ…zane z wizjÄ…, strategiÄ…, celami i zadaniami
komunikacji i istniejących mechanizmów ich komunikacji i istniejących mechanizmów ich
-ð Åšwiadomość oddziaÅ‚ywania przyjaznych Å›rodowisk pracy,
rozwiÄ…zywania rozwiÄ…zywania
ich charakterystyki i wpływu na świadczenie usług,
Wspomaga przywództwo zespołu poprzez Przewodzi w sposób budzący szacunek
rekrutacjÄ™ i pozostawanie w zawodzie
podkreślanie zadań, tak aby promować i zaufanie ze strony innych
-ð Znajomość procesów rozwoju polityki lokalnej, jej
szacunek i zaufanie w zespole
wdrażania i weryfikacji
Wykazuje zdolność do wyrażania własnych Jako przywódca zespołu, pozostający na
% Umiejętności:
oczekiwań i udziału w kierowaniu oraz bieżąco z aktualnym opisem stanowiska
-ð Identyfikacja problemu, tworzenie rozwiÄ…zaÅ„ z
wspieraniu członków zespołu pracy, przejrzyście określa wkład i
zastosowaniem takich narzędzi, jak: analiza SWOT,
oczekiwania wobec członków zespołu
analiza partnerów społecznych/interesariuszy i
Umie organizować pracę i Umie organizować pracę,
niedyrektywne indagowanie
skutecznie/efektywnie gospodaruje skutecznie/efektywnie zarzÄ…dza czasem i
-ð Budowanie zespoÅ‚u
czasem zasobami ludzkimi w celu optymalizacji
-ð ZarzÄ…dzanie czasem i rozmieszczenie zasobów
wyników
-ð ZarzÄ…dzanie skargami i ich rozwiÄ…zywanie;
-ð Polityka wdrażania koncepcji w praktyce specjalistycznej
(np. sporządzanie protokołów /wytycznych, charakterystyk
pracy)
-ð Planowanie i dbanie o indywidualny rozwój
poszczególnych członków zespołu włącznie z ich
ocenianiem
-ð UdziaÅ‚ w pracach różnorodnych komisji
-ð Identyfikacja i informowanie o potrzebnych/wymaganych
zasobach
-ð Monitorowanie i ocena usÅ‚ug
Strona
22
Przywództwo i zarządzanie (cd.)
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Współuczestniczy w przeglądzie i modyfikacji
aktualnie obowiÄ…zujÄ…cej polityki i procedur
Współuczestniczy w przeglądzie i modyfikacji
organizacyjnych oraz praktyki i przewodzi
aktualnej polityki i procedur organizacyjnych
rozwojem i wdrażaniem polityki i procedur
oraz praktyki
organizacyjnych charakterystycznych dla
praktyki specjalistycznej
Współuczestniczy w rozwijaniu i wdrażaniu
Współuczestniczy w kształceniu i rozwoju
specjalistycznego kształcenia i rozwoju
zawodowym studentów i kolegów w miejscu
zawodowego studentów i kolegów w miejscu
pracy
pracy
Zapewnia informacje zwrotne, sugeruje zmiany i Wykorzystuje proces zmian do wpływania na
radzi sobie skutecznie z wpływem zmian na wprowadzanie innowacji i dostosowanie do
własną praktykę lub organizację praktyki specjalistycznej i organizacji usług
Strona
23
Zapewnienie bezpiecznego środowiska
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Wykorzystuje odpowiednie narzędzia oceny do
Wykorzystuje odpowiednie narzędzia oceny do
rozpoznawania rzeczywistych i potencjalnych
rozpoznawania rzeczywistych i potencjalnych
zagrożeń bezpieczeństwa i zabezpieczenia
zagrożeń bezpieczeństwa i melduje o
oraz melduje o problemach odpowiednim
problemach odpowiednim władzom
władzom
Podejmuje w porę/na czas działania,
Podejmuje w porę działania, wykorzystując
wykorzystując strategie poprawy jakości kontroli
strategie poprawy jakości kontroli ryzyka,
ryzyka/zarzÄ…dzania ryzykiem, celem
celem kształtowania i utrzymania zdrowego i % Wiedza:
kształtowania i utrzymania zdrowego i
bezpiecznego Å›rodowiska opieki, zgodnie z -ð Specjalne zagrożenia bezpieczeÅ„stwa
bezpiecznego środowiska opieki zgodnie z
krajowym prawodawstwem, polityką, klientów/pacjentów związane z ich swoistymi
krajowym prawodawstwem, politykÄ…,
wymaganiami oraz procedurami problemami zdrowotnymi w zakresie specjalności
wymaganiami oraz procedurami
-ð Oparte na faktach/Poparte badaniami
Zapewnia bezpieczne i właściwe Zapewnia bezpieczne i właściwe
protokoły/wytyczne/procesy opieki mające na celu
przechowywanie, wydawanie i przechowywanie, wydawanie i rejestracjÄ™
redukcję zdarzeń niepożądanych
dokumentowanie substancji leczniczych substancji terapeutycznych
-ð Koncepcje, elementy i metodologie zaangażowane
Zgodnie z zaleceniami osoby upoważnionej do
w ocenÄ™ i kontrolÄ™ ryzyka
przepisywania/ordynowania leków
Podaje i dokumentuje podawane leki, ocenia wybiera/zapisuje/podaje leki, z uwzględnieniem
% Umiejętności:
efekty uboczne i wydziela dawki zgodnie z dokładnego dawkowania, dróg i częstotliwości
-ð Ocena ryzyka i wdrażanie Å›rodków kontroli
receptami wydanymi przez upoważnioną osobę podawania leku, w oparciu o dokładną
ryzyka/zarzÄ…dzania ryzykiem
znajomość efektu farmakologicznego, stanu
pacjenta i równoległych metod terapii
Przestrzega procedur zapobiegania infekcjom Przestrzega procedur zapobiegania infekcjom i
i sprzeciwia siÄ™ wykroczeniom w praktyce sprzeciwia siÄ™ wykroczeniom w praktyce innych
innych osób osób
Zna zakres odpowiedzialności i procedury Określa i planuje swoiste przedsięwzięcia z
postępowania na wypadek ogłoszenia zakresu opieki specjalistycznej konieczne dla
katastrofy pacjentów/klientów na wypadek katastrofy
Strona
24
Interdyscyplinarna opieka zdrowotna
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Rozumie i ceni rolę, wiedzę i umiejętności Rozumie i ceni rolę, wiedzę i umiejętności
członków zespołu ochrony zdrowia w członków zespołu ochrony zdrowia w odniesieniu
odniesieniu do własnej odpowiedzialności do własnej odpowiedzialności
Współpracuje z innymi profesjonalistami w
Współpracuje z innymi profesjonalistami w
sprawowaniu opieki zdrowotnej w kierunku
sprawowaniu opieki zdrowotnej w kierunku
doskonalenia pielęgniarstwa i innych usług
doskonalenia pielęgniarstwa i innych usług
zdrowotnych oferowanych w zakresie % Partnerstwo i współpraca:
zdrowotnych dostępnych klientom
praktyki specjalistycznej -ð Zasady, definicje elementów udanego partnerstwa
Wykorzystuje znajomość skutecznych działań Wykorzystuje znajomość skutecznych praktyk i współpracy
interdyscyplinarnych praktyk i także interdyscyplinarnych i ograniczonych do jednej -ð Modele praktyki obejmujÄ…ce modele partnerstwa
ograniczonych do jednej profesji profesji i współpracy
Prezentuje poglądy klientów, rodzin i/lub
% Umiejętności:
Prezentuje i wspiera poglądy klientów, rodzin opiekunów podczas podejmowania decyzji
i/lub opiekunów podczas podejmowania decyzji przez zespół interdyscyplinarny i pomaga w -ð Inicjowanie i odpowiedzialność za kierowanie klientów
przez zespół interdyscyplinarny negocjowaniu obustronnie akceptowanych do innych podmiotów
decyzji
Kieruje/umożliwia klientom/pacjentom dostęp do
Kieruje/umożliwia klientom/pacjentom dostęp najlepszego, osiągalnego świadczenia
do najlepszego, osiągalnego świadczenia zdrowotnego i przyjmuje skierowanych
zdrowotnego klientów/pacjentów do niej przez innych
pracowników ochrony zdrowia
Strona
25
Delegowanie zadań i nadzór
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Wyznacza czynności innym, zgodnie z ich Wyznacza czynności innym, zgodnie z ich
możliwościami, przygotowaniem, biegłością i możliwościami, przygotowaniem, biegłością
prawnym zakresem praktyki i prawnym zakresem praktyki
Przyjmuje do wykonania wyznaczone Przyjmuje do wykonania wyznaczone
czynności, zgodnie z własnym poziomem czynności, zgodnie z własnym poziomem
biegłości i prawnym zakresem praktyki biegłości i prawnym zakresem praktyki
Monitoruje i wykorzystuje wiele strategii
Monitoruje i wykorzystuje wiele strategii
wspomagajÄ…cych i nakazujÄ…cych oraz
% Umiejętności:
wspomagajÄ…cych i nakazujÄ…cych podczas
wynikających z (pełnienia) roli mentora,
nadzoru i/lub monitorowania -ð Definiowanie roli
podczas nadzoru i/lub monitorowania
wyznaczonych czynności
-ð Doradcze
wyznaczonych czynności
Ponosi odpowiedzialność za wyznaczanie Ponosi& Odpowiada za wyznaczanie innym
innym zakresu opieki i rozliczanie ich z jej i rozlicza ich z części wykonanych zadań w
realizacji ramach opieki
Współuczestniczy w tworzeniu polityki i
Współuczestniczy w tworzeniu polityki i
standardów, związanych z wyznaczaniem
standardów, związanych z
obowiązków klinicznych, typowych dla
wyznaczaniem obowiązków klinicznych
zakresu praktyki specjalistycznej
Strona
26
Doskonalenie profesji
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki do wymaganych w pracy pielęgniarki
dyplomowanej
Promuje upowszechnianie, wykorzystanie,
Promuje upowszechnianie, wykorzystanie, monitorowanie i aktualizacjÄ™ specjalistycznych
% Jak kreuje siÄ™ politykÄ™  proces, reforma,
monitorowanie i aktualizację standardów standardów zawodowych i wytycznych dobrej
środowisko,
zawodowych i wytycznych dobrej praktyki praktyki oraz uczestniczy w tworzeniu i adaptacji
twórcy polityki
standardów w praktyce
% Strategie wpływania na twórców polityki krajowej
Promuje pracę pielęgniarki specjalistki jako istotną
Promuje i podtrzymuje pozytywny wizerunek
i lokalnej
część świadczeń zdrowotnych /usług ochrony
pielęgniarstwa
% Budowanie sieci kontaktów profesjonalistów
zdrowia
% Badania naukowe:
Działa jako skuteczny wzór do naśladowania
Działa jako skuteczny wzór do naśladowania dla
-ð Wykorzystanie badaÅ„ do poprawy praktyki i
dla studentów i współpracowników/członków
studentów i współpracowników/członków zespołu
rozwijania polityki, np. poprzez czytanie i
zespołu
interpretacjÄ™ prac badawczych
Działa jako z
ródło praktycznych specjalistycznych
-ð FormuÅ‚owanie problemów badawczych;
Działa jako z
ródło informacji dla studentów, informacji dla studentów, innych członków zespołu
-ð Proces badawczy
innych członków zespołu i społeczeństwa terapeutycznego, organizatorów opieki zdrowotnej
oraz spoÅ‚eczeÅ„stwa/osób z zewnÄ…trz -ð Aspekty etyczne badaÅ„/Zagadnienia etyczne
zwiÄ…zane z badaniami
Współuczestniczy w rozwoju wiedzy i praktyki
specjalistycznej pielÄ™gniarstwa klinicznego poprzez -ð Finansowanie badaÅ„.
identyfikację i przeprowadzanie badań w % Umiejętności
Docenia wkład badań naukowych w rozwój
potrzebnych dziedzinach -ð FormuÅ‚owanie problematyki badaÅ„
pielęgniarstwa i korzysta z ich wyników
Wspiera i uczestniczy w dziaÅ‚aniach zmierzajÄ…cych -ð PrzeglÄ…d piÅ›miennictwa
umożliwiających poprawę standardów opieki
do uznania społecznego, prawnego oraz ze strony
-ð Krytyczna ocena badaÅ„ w odniesieniu do praktyki
pracodawcy dla kwalifikacji specjalistycznych, tytułu
klinicznej
i zwiÄ…zanego z nimi zakresu praktyki
-ð Upowszechnianie wyników badaÅ„ - prezentacje
Obserwuje środowisko zawodowe i śledzi Obserwuje środowisko zawodowe i śledzi
publiczne, sporzÄ…dzanie raportu, publikowanie;
piśmiennictwo pielęgniarskie w celu specjalistyczne piśmiennictwo pielęgniarskie w
-ð Wspieranie badaÅ„ (np. rozwijanie i dostarczanie
określenia pojawiających się trendów i celu określenia pojawiających się trendów i
informacji/argumentów - wpływanie na opinie ludzi
problemów problemów
poprzez nieformalne kontakty - lobbing, notatki,
Angażuje się, za pośrednictwem organizacji
streszczenia, anonsy, oświadczenia dla prasy,
Angażuje się, za pośrednictwem organizacji
zawodowej, w kwestie polityki zdrowotnej i opieki
wywiady dla mediów).
zawodowej, w kwestie polityki zdrowotnej i
społecznej oraz dostępności do istotnych usług z
opieki społecznej oraz dostępności do usług
zakresu praktyki specjalistycznej
Strona
27
Podnoszenie jakości
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
Wykorzystuje i współuczestniczy w badaniach
% Systematyczne przeglÄ…dy i procesy kontroli klinicznej
Przestrzega wytycznych dobrej praktyki, opartej celem stworzenia bazy danych (praktyka oparta
(audyt kliniczny)
na faktach naukowych, w trakcie dostarczania na faktach/dowodach naukowych) służących
% Dobra praktyka - ustalanie wzorców, zasad i narzędzi
świadczeń pielęgniarskich bezpiecznej, skutecznej i wydajnej praktyce w
oraz współudział w realizacji dobrej praktyki
danej specjalności
pielęgniarskiej
Systematycznie przeglÄ…da specjalistyczne
% Umiejętności:
Uczestniczy w procedurach piśmiennictwo w celu poprawy sytuacji
-ð Przeprowadzanie kontroli klinicznej (audytu
podnoszenie i zapewnienia jakości klienta/pacjenta i wyników leczenia w zakresie
klinicznego)
praktyki specjalistycznej.
Kształcenie ustawiczne
Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do
Kompetencje pielęgniarki dyplomowanej Kompetencje pielęgniarki specjalistki
wymaganych w pracy pielęgniarki dyplomowanej
ZobowiÄ…zuje siÄ™ do regularnej oceny swojej ZobowiÄ…zuje siÄ™ do regularnej oceny swojej
praktyki poprzez refleksję, krytyczne myślenie i praktyki poprzez refleksję, krytyczne myślenie i
ewaluacjÄ™ oraz poszukiwanie opinii innych ewaluacjÄ™ oraz poszukiwanie opinii innych
-ð Procesy/aktualizacja samooceny i opinii innych
-ð Zawodowe portfolio  co, jakie sÄ… możliwoÅ›ci
Ponosi odpowiedzialność za kształcenie Ponosi odpowiedzialność za kształcenie
wykorzystania
ustawiczne - uczenie się przez całe życie , ustawiczne - uczenie się przez całe życie,
-ð Dokonywanie oceny kwalifikacji  awansowanie -
własny rozwój zawodowy i zachowanie własny rozwój zawodowy i zachowanie
metody, narzędzia/instrumenty
kompetencji kompetencji
Korzysta z możliwości uczenia się z innymi Uczestniczy w mono- i wielodyscyplinarnym
sprawujÄ…cymi opiekÄ™ zdrowotnÄ… nauczaniu/uczeniu siÄ™
Strona
28
Załącznik 1
Kryteria wyznaczania specjalności pielęgniarskich
1. Specjalizacja jest częścią pielęgniarstwa i wspiera jego ogólne cele, funkcje i zasady
etyczne.
2. Praktyka specjalistyczna jest tak złożona i zaawansowana, że wykracza poza zakres
ogólnej praktyki pielęgniarskiej.
3. Istnieje zarówno zapotrzebowanie, jak i potrzeba istnienia usług specjalistycznych.
4. Przedmiotem zainteresowania specjalności jest zdefiniowana populacja wykazująca
powtarzające się problemy i zjawiska związane z dyscypliną i praktyką pielęgniarską.
5. Praktyka specjalistyczna opiera się na podstawach wiedzy pielęgniarskiej i jest stale
rozwijana i udoskonalana poprzez badania. IstniejÄ… mechanizmy wspierania,
weryfikacji i upowszechniania badań.
6. Specjalizacja ustanowiła standardy kształcenia i praktyki, zgodne z normami
obowiązującymi w profesji i wprowadzane przez uznane organizacje pielęgniarskie.
7. Specjalizacja jest związana także z obowiązkiem licencji/rejestracji wymaganym od
pielęgniarki ogólnej.
8. Wiedza specjalistyczna jest zdobywana poprzez profesjonalnie zatwierdzony program
kształcenia, który prowadzi do zdobycia uznanych kwalifikacji. Program jest
administrowany przez pielęgniarkę.
9. Specjalizacja jest związana z procesem uwierzytelnienia, określonym przez profesję
lub w zgodnym z krajowÄ… praktykÄ… w stosunku do innych profesji. IstniejÄ… dostateczne
zasoby ludzkie i finansowe dla wsparcia tego procesu.
10. Osoby praktykujÄ…ce sÄ… zrzeszone/reprezentowane w ramach zawodowej organizacji
lub (oddziału) krajowego towarzystwa pielęgniarskiego.
Powyższe kryteria zostały opracowane w roku 1992, na podstawie kilku z
ródeł, takich
jak: ICN 1987 opracowanie Specialization in Nursing; lista Stylesa w On Specialization:
Towards a New Empowerment; kryteria Kanadyjskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek do
programu certyfikacji oraz informacje zwrotne uzyskane od uczestników Warsztatów na
temat Przepisów w Pielęgniarstwie, prowadzonych przez Międzynarodową Radę
Pielęgniarek.
Strona
29
Załącznik 2. Porównanie Zakresu Kompetencji według Międzynarodowej Rady Pielęgniarek z wybranymi zakresami kompetencji pielęgniarek
specjalistek
Kompetencje
pielęgniarek
Kompetencje
Kompetencje pielęgniarek specjalistek specjalistek Kompetencje
Zakres Kompetencji pielęgniarek
stosowane przez grupy specjalistyczne RCN zajmujących pielęgniarek
według Międzynarodowej specjalistek w
np. stwardnienie rozsiane, choroba siÄ™ chorymi na raka, zajmujÄ…cych siÄ™
Rady Pielęgniarek zakresie
Parkinsona2 używających NHS osobami starszymi4
chorób piersi1
KSF
(6 poziom) 3
6)
Kompetencje w
Stwardnienie rozsiane Choroba Parkinsona
aspekcie kulturowym
i duchowym
Odpowiedzialność za:
Aspekt etyczny Równość, (Świadczenie opieki nad
Zawodowe
- zakres praktyki
zróżnicowanie pacjentem z
etyczne,
- usługi
Odpowiedzialność i prawa poszanowaniem jego
prawne
- dokumentowanie
Wspieranie postaw kulturowych i
aspekty
- praktykÄ™ opartÄ… na
Aspekt prawny równości i duchowych oraz
Odpowiedzialność
praktyki
faktach/dowodach
docenianie udostępnienie zasobów
naukowych
różnorodności opieki zdrowotnej
- uzyskiwanie
pacjentom z różnych
świadomej zgody
kultur)
pacjenta.
Strona
30
Kompetencje
pielęgniarek
Kompetencje
Kompetencje pielęgniarek specjalistek specjalistek Kompetencje
Zakres Kompetencji pielęgniarek
stosowane przez grupy specjalistyczne RCN zajmujących pielęgniarek
według Międzynarodowej specjalistek w
np. stwardnienie rozsiane, choroba siÄ™ chorymi na raka, zajmujÄ…cych siÄ™
Rady Pielęgniarek zakresie
Parkinsona2 używających NHS osobami starszymi4
chorób piersi1
KSF
(6 poziom) 3
6)
Opieka wspierajÄ…ca
Identyfikowanie
Kliniczne zarzÄ…dzanie w
licznych fizycznych,
przypadku stwardnienia Komunikacja
psychologicznych,
rozsianego (SM) Rozwijanie
socjalnych,
ZarzÄ…dzanie w 4 fazach SM i utrzymywanie
Promocja zdrowia,
seksualnych
Wiedza o SM ZarzÄ…dzanie komunikacji z ludz
mi
prognozowanie/przewidyw
i duchowych potrzeb Przyczyny, teorie przypadkami w sprawach trudnych
anie/planowanie działań
Promocja zdrowia klasyfikacji, patologia, klinicznymi i / lub w trudnych
klientów z chorobą
prozdrowotnych,
leczenie/zarzÄ…dzanie sytuacjach
nowotworowÄ… piersi w
zapobieganie chorobom i
Ocena Osobiste planowanie zarzÄ…dzanie przez
Zapewnienie czasie opieki oraz
leczenie
i organizacja
cztery stany choroby Zdrowie
opieki i wprowadzanie w
(Synteza teoretycznej,
Planowanie ZarzÄ…dzanie czasem, (SM)
bezpieczeństwo i
zarządzanie sposób elastyczny i
naukowej i współczesnej
organizacja pracy, ocena
zabezpieczenie
odpowiedzialny
Realizowanie Ocena klinicznej wiedzy dla
wyników, wpływ poznawczy
opartych na faktach
(świadczenie opieki) oceny i wyboru
Monitorowanie
ZarzÄ…dzanie
terapii wspierajÄ…cych,
postępowania w zdrowiu
i utrzymywanie
objawami
we współpracy w
i w chorobie)
zdrowia oraz
zespołem
bezpieczeństwa
interdyscyplinarnym,
własnego i innych
dla uzyskania
najlepszych wyników
zdrowotnych pacjentów
z rakiem piersi
1 National Breast Cancer Centre (2005). Specialist Breast Nurse Competency Standards and Associated Educational Requirements, Australia. Available from
www.nbcc.org.au/bestpractice/documents/SBN60ppFuIIReport.pdf
2
UK Multiple Sclerosis Specialist Nurse Association Multiple Sclerosis Trust & Royal College of Nursing (2003), Competencies for MS Specialist Nurses. Multiple Sclerosis
Trust. Available from www.mstrust.org.uk/downloads/competencies-brochure.pdfand Royal College of Nursing & Parkinson`s Disease Society (2005). Competencies: an
integrated career and competency framework for nurses working in Parkinson`s disease management.
3
Knowles G (2006). Advanced practice - cancer nurse specialist sustainability framework. (Unpublished).
4
Hartford Geriatric Nursing Initiative (2004). Nurse Practitioner and Clinical Nurse Specialist Competencies for Older Adult Care, American Association of Colleges of
Nursing and the John A. Hartford Foundation. Available from www,aacn.nche.edu/Education/pdf/APNCompetencies.pdf
Strona
31
Kompetencje pielęgniarek
Zakres Kompetencji Kompetencje pielęgniarek specjalistek Kompetencje
Kompetencje pielęgniarek specjalistek zajmujących
według stosowane przez grupy specjalistyczne RCN, np. pielęgniarek
specjalistek w zakresie chorób się chorymi na raka,
Międzynarodowej Rady u chorych na stwardnienie rozsiane, z chorobą zajmujących się
piersi używających NHS (POZ)
Pielęgniarek Parkinsona osobami starszymi
KSF (poziom 6)
Współpraca w opiece zdrowotnej Choroba
Stwardnienie rozsiane
Planowanie, wdrażanie i ocena Parkinsona
wyników poprzez sprawdzenie, czy Ocena i planowanie opieki
klient i dostawcy usług współpracują Planowanie, realizowanie i
skutecznie jako zespół, i czy osoby ocena opieki ukierunkowanej
zaangażowane w opiekę nad na złożone problemy
klientem ustanowiły pewne i zdrowotne i dobrostan
wzajemnie zależne relacje w celu jednostki ukierunkowanie na
zaspokojenia potrzeb klienta Relacje z ludz
mi cierpiÄ…cymi zdrowie i potrzeby utrzymania
ZarzÄ…dzanie
Ocena Opieka skoordynowana na stwardnienie rozsiane i ich dobrostanu
leczeniem
Ułatwienie skoordynowanego rodzinami Uświadomienia ludziom
Komunikacja podejścia do planowania opieki, Zaufanie zarządzanie konieczności zachowania ich
Ocena i radzenie
terapeutyczna i wdrażania i oceny postępów samoopieką, wsparcie, rozwój i potencjału związanego ze
sobie
związki poprzez zapewnienie, że pełny korzystanie usług zdrowiem i dobrostanem Relacja pomiędzy
z/eliminowanie
interpersonalne zakres niezbędnych usług
Świadczenie opieki w celu pielęgniarką praktyki
powikłaniami
zdrowotnych i wspomagających jest Praca z różnymi środowiskami zaspokojenia potrzeb a pacjentem
Chirurgia:
Bezpieczne świadczony w sposób punktualny, zdrowotnymi i społecznymi Planowanie, realizowanie
Rozwój praktyki
środowisko elastyczny i skuteczny w Integracja i rozwój usług, opieki i ocena wyników opieki Osobiste, kolegialne i
specjalistów w
odpowiedzi na potrzeby klienta podstawowej skierowanej na zaspokajanie oparte na współpracy
czynnościach
Wyznaczanie zadań Dostarczanie informacji i złożonych potrzeb podejście, które
zabiegowych
i nadzór kształcenie Nauczanie i dzielenie się zdrowotnych i utrzymanie zwiększa skuteczność
Zapewnienie klientom pełnych, wiedzą poczucia dobrostanu opieki nad pacjentem
Zapewnienie
Organizacja opieki specjalistycznych i Rozwój programów jednostki
wsparcia i
Ocena i planowanie
zindywidualizowanych informacji o edukacyjnych, nauczanie,
doradztwa
Opieka zdrowotna patofizjologii raka piersi i jego wykorzystanie narzędzi do
leczenia Ocena i
osobom z
interdyscyplinarna skutkach, sposobach leczenia, oceny postępów, mentorstwo, doskonalenie metod kontroli
chorobÄ…
opiece wspomagającej i strategiach uczenie osób ze stwardnieniem funkcjonowania
Parkinsona i ich
zarządzania samoopieką, z rozsianym, współpraca z fizjologicznego i/lub
opiekunom
wykorzystaniem opartych na przemysłem psychicznego
faktach naukowych strategii Gromadzenie danych i
kształcenia, zgodnych z analiza Gromadzenie, analiza
indywidualnymi warunkami i zgłaszanie ograniczonego
klinicznymi, preferencjami, zakresu danych i informacji
informacjami i potrzebami
samoopieki.
Åš
wiadczenie opieki i zarz
Ä…
dzanie
Strona
32
Kompetencje
pielęgniarek
specjalistek
Zakres Kompetencji Kompetencje pielęgniarek Kompetencje pielęgniarek specjalistek stosowane Kompetencje
zajmujÄ…cych
według Międzynarodowej specjalistek w zakresie przez grupy specjalistyczne RCN np. u chorych na pielęgniarek zajmujących
siÄ™ chorymi na raka,
Rady Pielęgniarek chorób piersi stwardnienie rozsiane i z chorobą Parkinsona się osobami starszymi
używających NHS KSF
(6 poziom)
6)
Choroba
Stwardnienie rozsiane
Parkinsona
Kierowanie
i negocjowanie
systemów opieki
zdrowotnej
Osiąganie lepszych wyników
zdrowotnych dla pacjentów,
społeczności i systemów
poprzez nadzór i
Uczenie się i rozwój
zarządzanie świadczeniem
Umożliwienie ludziom
usług klinicznych w ramach
uczenia siÄ™ i rozwoju
zintegrowanego systemu
zwoju
Åšwiadczenie
opieki zdrowotnej
Relacje Skierowanie do
opieki i
Działania i leczenie
z profesjonalistami zespołu
zarzÄ…dzanie Nauczanie  coaching
Partnerstwo, wpływ interdyscyplinar Planowanie, realizacja
i przywództwo, budowanie nego i ocena wyników
Umiejętności interpretacji i
działania i/lub leczenia
sieci profesjonalistów
indywidualizacji terapii
poprzez działania
wspierajÄ…ce, modeling i
wychowywanie (tutoring)
nauczanie - coaching wobec
pacjentów, rodzin, personelu
pielęgniarskiego i/lub innych
pracowników ochrony
zdrowia lub systemu opieki
Strona
33
Kompetencje
pielęgniarek
Kompetencje Kompetencje pielęgniarek specjalistek Kompetencje
Zakres Kompetencji specjalistek
pielęgniarek stosowane przez grupy specjalistyczne pielęgniarek
według Międzynarodowej Rady zajmujących
specjalistek w zakresie RCN np. chorych na stwardnienie rozsiane zajmujÄ…cych siÄ™
Pielęgniarek się chorymi na raka,
chorób piersi i z chorobą Parkinsona osobami starszymi
używających NHS KSF
(poziom 6)
Stwardnienie
Rola zawodowa
Choroba Parkinsona
rozsiane
Rozwój osobisty i Rozwój profesji
innych i doskonalenie opieki
Rozwój osobisty bezpośredniej oraz
i współudział w rozwoju zarządzania.
innych Wdrażanie
krytycznego myślenia
Rozwój usług i budowanie
Współudział w rozwoju interdyscyplinarnych
Przywództwo kliniczne Badania i kontrola z
Doskonalenie usług zespołów, opartych na
wykorzystaniem
Działanie w kierunku
zawodowe współpracy, w celu
badań
postępów i
Rozwój Jakość zapewnienia
Wykorzystanie i
udoskonalenia opieki
Kształcenie
zawodowy Podnoszenie Współudział w optymalnej opieki nad
prowadzenie badań,
nad chorymi na raka i rozwój
jakości próby na pacjentach, podnoszeniu jakości pacjentem
zawodowy/osobisty
piersi poprzez wiele
kontrola
działań z zakresu
Kształcenie Rozwój i innowacje Monitorowanie
Badania i kontrola
przywództwa klinicznego
Rozwój zawodowy
ustawiczne Testowanie i zapewnienie
Odpowiedzialność
i działań zawodowych
i osobisty
i dokonywanie oceny jakości praktyki w
Praktyka połączona z
nowych modeli, metod opiece zdrowotnej
myśleniem krytycznym,
postępowania, Zapewnienie jakości
rozwojem wiedzy
produktów i sprzętu opieki poprzez
konsultacje,
Wydajność i zdolność współpracę,
Utrzymanie wydajności i kształcenie
zdolności ustawiczne,
certyfikacjÄ™ i ocenÄ™.
Strona
34
WYKAZ CYTOWANEGO PIÅšMIENNICTWA
1 Keelling A & W Bigbee JL (2005). The history of advanced practice nursing in the United Stafe. In
Hamric AB, Spross JA, Hanson CM (Eds.), Advanced Practice Nursing. An Integrative Approach
(3rd edition), pp 3-43, St. Louis: Elsevier Saunders.
2 Castledine G (2003). Generalist and Specialist Nurses - Complementary or Conflicting Roles? In
New Nursing Roles: Deciding the Future for Scotland. Role Development Consensus Conference,
17-18 November 2003, Edinburgh.
3 Canadian Nurses Association (2006). Report of 2005 Dialogue on Advanced Nursing Practice,
Ottawa. Available from http://www.cna-
aiic.calCNA/documents/pdf/publications/Report_2005_ANP_Dialogue_e.pdf
4 Commission on Nursing (1998). Report of The Commission on Nursing: A Blueprint for the Future.
Dublin, Government of lreland. Available from
www.dohc.ie/pubIications/report_of the_comission_on_nursing.html
5 European Commission (2000). Study of Specialist Nurses in Europe.MARKT/D/8O31/2000 Brussels,
1 August 2000. Available from
www.ec.europa.eu/internal_market/qualifications/nurses/nurses-study-2000_en.htm
6 Heath, Patricia (2002). Our Duty of Care: final report, National Review of Nursing Education,
Department of Education, Science and Training, Department of Health and Ageing, Commonwelath
Government of Australia . Available from
www.dest.gov.au/sectors/higher_education/publications_resources/profiles/archives/duty_of_care_
final_report.htm
7 Styles MM (1989). On Specialization in Nursing: Towards a New Empowerment, Kansas City,
American Nurses Foundation.
8 The National Nursing and Education Taskforce (2006). A National Specialisation Framework for
Nursing and Midwifery: Bringing Order to Areas of Speciality Practice in Australia. Melbourne, p6-7.
Availble from www.nnnet.gov.au/downIoads/recsp_spec_framework.pdf
9 Castledine G (2003). Op. Cit. p32.
10 International Council of Nurses (1987). Specialization in Nursing: A Discussion Paper.
Unpublished.
11 International Council of Nurses (1987). Ibid.
12 International Council of Nurses (1986). Report on the Regulation of Nursing. A Report on the
Present, A Position for the Future, Geneva. lCN, p46.
13 International Council of Nurses (1986). lbid. p49.
14 Affara FA & Styles MM (1992). Nursing Regulation Guidebook: From Principle to Power.
lnternational Council of Nurses. Geneva, p75-77.
15 European Network of Nurses Organizations & the Standing Committee of Nurses of the EU (2000).
Recommendations for a European Framework for Specialist Nursing Education. Adopted on
November 2, 2000 in Paris, France. Available from
vvvvw.esgena.org/downloads/pdfs/general/enno_framework.pdf#search='recommendations%20for
%20a%20European%20framework%20for%20specialist%2O Nurse`
16 National Nursing and Education Taskforce (2006). Op. Cit. p11.
17 lnternational Council of Nurses (2005). Regulation Terminology. Geneva, lCN. Available from
www.icn.ch/regterms. htm
18 lnternational Council of Nurses (1986). Op. Cit. p48.
19 lnternational Council of Nurses (2005). Op. Cit. p21.
20 Affara FA & Styles MM (1992). Op.Cit. p78.
21 International Council of Nurses (2005). Op. Cit. p27.
22 International Council of Nurses (2005). Op. Cit. p33.
23 American Nurses Association (2004). Nursing: Scope & Standards of Practice. Silver Spring,
Maryland.
24 Alexander MF & Runciman pJ (2003). ICN Framework of Competencies for the Generalist Nurse.
lnternational Council of Nurses, Geneva.
25 Affara FA (2003). ICN Framework and Core Competencies for the Family Nurse, International
Council of Nurses, Geneva.
26 Australian Nursing and Midwifery Council (2004-2005). 13th Annual Report: 2004-2005.
27 Lui M, Kunaiktikul W, Tonmukayakul O, Eriksen L (2006). Development of Competency Inventory
for Registered Nurses in the People's Republic of China: Scale Developmenf. Int. J. Nurs. Stud.: 4,
2006.
28 King Faisal Specialist Hospital & Research Centre, Nursing Saudization Department (2004).
Clinical Practice Assessment Portfolio. Available from
www. kfshrc.edu.sa/saudization/files/Clinical%20Practice%20Assessement%20Portfolio.doc
29 National Breast Cancer Centre (2005). Specialist Breast Nurse Competency Standards and
Strona
35
Associated Educational Requirements, Australia. Available from
www.nbcc.org.au/bestpractice/documents/SBN60ppFuIIReport.pdf
30 UK Multiple Sclerosis Specialist Nurse Association Multiple Sclerosis Trust & Royal College of
Nursing (2003), Competencies for MS Specialist Nurses,. Available from
http://www.mstrust.org.uk/downloads/competencies-brochure.pdf
31 Knowles G (2006). Advanced practice -cancer nurse specialist sustainability framework. Draft.
(Unpublished).
32 Canadian Nurses Association. Obtaining CNA Certification. Available from www.cna-
aiic.ca/CNA/nursing/certification/specialties/default-e.aspx
33 Hartford Geriatric Nursing lnitiative, Nurse Practitioner and Clinical Nurse Specialist Competencies
for Older Adult Care, Washington, American Association of Colleges of Nursing.
34 Royal College of Nursing (2005). Competencies: an integrated career and competency framework
for ophthalmic nursing. London.
35 Australian Confederation of Paediatric and Child Health Nurse (2006). Competencies for the
Specialist Paediatric and Child Health Nurse, 2nd Edition, Australia.
36 National Breast Cancer Centre (2005). Op. Cit. p51
Strona
36