Umowa komisu











Umowa komisu

 

Definicja
komisu

W umowie komisu
przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się, w zakresie działalności
swego przedsiębiorstwa, do kupna lub sprzedaży w imieniu własnym rzeczy
ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta). Komitent jest natomiast
zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia pieniężnego
tzw. prowizji. Jest to więc
umowa odpłatna i wzajemna
np. sprzedaż samochodu za pośrednictwem komisu.

 

Obowiązki
komisanta

Jeżeli komisant
uzyska od osoby trzeciej prawa lub korzyści majątkowe
jest zobowiązany do ich
przeniesienia na komitenta. Komisant jest zobowiązany do wydania komitentowi
wszystkiego, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, a przede wszystkim
do przelania na niego wierzytelności, które nabył na jego rachunek.

 

GP radzi

Komisant nie ponosi odpowiedzialności za
ukryte wady fizyczne lub prawne rzeczy, ale pod warunkiem, że przed zawarciem
umowy podał to do wiadomości kupującego. Takie zwolnienie z odpowiedzialności
nie dotyczy jednak takich wad rzeczy, o których komisant wiedział lub z łatwością
mógł się dowiedzieć. Dlatego osoba przyjmująca rzecz w komis powinna
dokładnie ją obejrzeć
przede wszystkim sprawdzić, czy nie ma ewidentnych wad.

 

Sprzedaż
konsumencka

Jeżeli komisant
zawiera umowę sprzedaży z osobą fizyczną, która nabywa rzecz w celu
niezwiązanym z działalnością gospodarcza lub zawodową, wówczas, jeśli jest
to rzecz ruchoma
stosuje się przepisy o sprzedaży konsumenckiej. Tak
więc, przykładowo, sprzedawca powinien ustosunkować się do złożonej reklamacji
w ciągu 14 dni. Jeśli tego nie zrobi, przyjmuje się, że uznał reklamację za
uzasadnioną.

 

Dodatkowe
korzyści

Może zdarzyć
się, że komisant zawrze umowę na warunkach korzystniejszych od oznaczonych
przez komitenta (np. sprzeda rzecz drożej)
uzyskana korzyść należy się
wówczas komitentowi. Gdyby jednak rzecz sprzedana została przez komisanta po
cenie niższej, niż życzył sobie komitent, jest on zobowiązany do zapłacenia
komitentowi różnicy.

 

Prowizja

Komisant otrzyma
prowizję tylko wówczas, gdy transakcja dojdzie do skutku (podobnie jak przy
umowie agencyjnej). Roszczenie o zapłatę prowizji nabywa on z chwilą, gdy
komitent otrzymał rzecz albo cenę.

 

Pułapki

Komisant może
jednak żądać prowizji, gdy umowa nie została wykonana z przyczyn
komitenta. Jeżeli komisant, działając bez upoważnienia komitenta, udzielił
osobie trzeciej kredytu lub zaliczki, działa na własne niebezpieczeństwo.

 

Gdy rzecz
może się zepsuć

W sytuacji, gdy
wzięta w komis rzecz jest narażona na zepsucie, a nie można czekać na
zarządzenie komitenta, komisant jest uprawniony do jej sprzedania z zachowaniem
należytej staranności. Jeśli wymaga tego interes komitenta, istnieje nawet
ustawowy obowiązek sprzedaży takiej rzeczy
w obu przypadkach należy
niezwłocznie powiadomić komitenta.

 

Prawo
zastawu

Dla zabezpieczenia należności
wynikających ze zleceń komisowych (w tym roszczeń o prowizję i roszczeń o
zwrot wydatków i zaliczek udzielonych komitentowi) komisantowi przysługuje
ustawowe prawo zastawu na rzeczach stanowiących przedmiot komisu. Komisant może
jednak wziąć rzeczy w zastaw tylko wówczas, gdy rzeczy znajdują się u niego
lub u osoby, która posiada je w jego imieniu albo gdy może
rozporządzać rzeczami za pomocą dokumentów. Komisant ma pierwszeństwo
zaspokojenia swoich wierzytelności przed wierzycielami komitenta.

 

Jak przygotować umowę

 

Krok 1

Należy dokładnie oznaczyć strony umowy. Oprócz danych adresowych, warto podać
telefony kontaktowe
komitentowi będzie łatwiej dowiadywać się, czy rzecz
została już sprzedana, komisant natomiast będzie miał możliwość szybkiego
powiadomienia o ewentualnej sprzedaży rzeczy.

 

Krok 2

Warto szczegółowo opisać rzecz oddawaną w komis, szczególnie jeśli jest to
rzecz używana. Pozwoli to uniknąć nieporozumień, czy dana wada (np. plama na
sukience ślubnej) istniała wcześniej czy powstała u komisanta (np. podczas
mierzenia sukienki przez klientkę).

 

Krok 3

Konieczne jest dokładne uregulowanie kwestii ceny i prowizji. Można
wskazać ściśle określoną cenę, za którą rzecz zostanie sprzedana
np. sukienka
ma być sprzedana za 800 zł. Warto jednak zapisać w umowie, że rzecz zostanie
sprzedana za "nie mniej niż...."
mamy wówczas zagwarantowaną minimalną cenę,
którą uzyskamy, a niewykluczone, że komisantowi uda się sprzedać rzecz drożej.

Zawsze należy
wpisać w umowie wysokość prowizji dla komisanta
jest ona zwykle określana
jako procent od uzyskanej ceny sprzedaży. Nie należy opierać się wyłącznie na
ustnych ustaleniach.

 

Formalności

Przy komisowej
sprzedaży niektórych rzeczy niezbędne jest niekiedy udzielenie komisantowi
dodatkowych informacji związanych z jej powstaniem lub używaniem. Przykładowo,
należy przedłożyć ekspertyzę potwierdzającą, że sprzedawany obraz jest
rzeczywiście dziełem znanego malarza, a nie falsyfikatem. Warto okazać
komisantowi oryginał takiego dokumentu, jednak, do czasu sprzedania rzeczy,
pozostawić mu kopię. Gdy znajdzie się klient, wtedy można mu przekazać
oryginały dokumentów
np. stosowną ekspertyzę malarską. Wcześniej wszelkie
oryginały lepiej zachować dla siebie.

 

Podstawa
prawna:


art. 765
773 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.

Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)


Ewa Usowicz