Niepełnosprawność intelektualna
Niepełnosprawność intelektualna-
definicja
Niepełnosprawność intelektualna to znaczące obniżenie ogólnego
poziomu funkcjonowania intelektualnego, któremu towarzyszą
deficyty w dziedzinie zachowań adaptacyjnych, i które występuje
w okresie rozwojowym
Wyróżnia się dwa główne aspekty
niepełnosprawności intelektualnej
poziom zdolności poznawczych (w zależności od norm
kulturowych i oczekiwań wobec badanych osób badacze
decydują, jaki przyjąć współczynnik inteligencji bądz
poziom
wieku umysłowego w różnicowaniu upośledzenia i normy),
poziom kompetencji społecznej (ogromny wpływ czynników
społecznych i kulturowych powoduje, że w różnych kręgach
stosowane są różne formy i skale do oceny dojrzałości
społecznej).
Według Amerykańskiego Towarzystwa ds. niepełnosprawności intelektualnej-
NI obejmuje  znacząco niższe niż przeciętne funkcjonowanie intelektualne ,
które ujawnia się przed 18 rokiem życia. Obejmuje ponadto ograniczenia w
przynajmniej dwóch z następujących obszarów  porozumiewanie się,
samoobsługa, życie w domu, umiejętności społeczne, kierowanie sobą,
zdrowie i bezpieczeństwo, umiejętności funkcjonowania w szkole, odpoczynek
i praca. Stowarzyszenie sugeruje by posługiwać się terminem
niepełnosprawność intelektualna, a nie jak dotychczas upośledzenie umysłowe
Demencja-otępienie - to wtórne obniżenie sprawności intelektualnej np. na
skutek chorób, urazów.
Charakterystyka NI
powstaje w okresie rozwojowym (do 18 rż),
ma różnorodną etiologię.
odnosi się nie tylko do niższego ogólnego poziomu funkcjonowania
intelektualnego, lecz obejmuje również całą osobowość, ogranicza zdolność
przystosowania społecznego,
może występować bez towarzyszących innych zaburzeń psychicznych lub
somatycznych lub mogą mu towarzyszyć zaburzenia psychiczne i fizykalne; im
głębsze upośledzenie tym większe ryzyko zaburzeń neurologicznych i
somatycznych,
nie jest chorobą ani stanem chorobowym
upośledzenie umysłowe jest stanem, który dzięki różnym zabiegom można
poprawić, ale nie można wyeliminować.
Klasyfikacje NI w oparciu o Skalę Inteligencji
Wechslera
rozwój przeciętny II 85-110
rozwój niższy niż przeciętny II 70-84
upośledzenie umysłowe lekkie II 55-69
upośledzenie umysłowe umiarkowane II 40-54
upośledzenie umysłowe znaczne II 25-39
upośledzenie umysłowe głębokie II 0-24
Etiologia NI
Przyczyny somatyczne, organiczne (choroby, infekcje, anomalie
chromosomowe)
Przyczyny kulturowo-rodzinne (u około 2/3 upośledzonych osób
nie stwierdza się żadnej choroby czy uszkodzenia mózgu). Ogólne
zdolności intelektualne w pewnym stopniu przekazywane są
genetycznie - współczynnik korelacji pomiędzy ilorazem
inteligencji rodziców i dzieci jest bliski 0,5. Ogromną rolę w
rozwoju inteligencji odgrywa środowisko -95% rodziców dzieci z
lekkim upośledzeniem umysłowym pochodzi z warstw
społecznych o najniższym wykształceniu i najniższym statusie.
80% lekkiego upośledzenia umysłowego zaliczyć można do tzw.
upośledzenia rodzinno-kulturowego.
Czynniki powodujące NI
Lekka NI rzadko bywa spowodowana jednym znanym czynnikiem
etiologicznym, na ogół mamy do czynienia z uwarunkowaniami
wieloczynnikowymi, rzadko również spotykamy się z objawami
neurologicznymi, wskazującymi na organiczne uszkodzenie układu
nerwowego.
W bardziej nasilonych postaciach NI zazwyczaj występuje jeden
czynnik o znacznej wadze patogennej (np. wada genetyczna),
częściej obserwuje się zaburzenia neurologiczne i psychiatryczne.