I. Jurgielewiczowa
 Ten obcy
Problem: Od czego są przyjaciele?
ZADANIA
Rozmowa
Czym się różni przyjaciel od kolegi? Co by było, gdyby ludzie nie
mieli przyjaciół?
Można polecić uczniom sporządzenie notatki z rozmowy lub prze-
kształcić pytanie na polecenie do zadania pisemnego ( Wypisz&  ,
 Wymień&  ,  Wyjaśnij&  itd.).
Rozmowa
a) Dlaczego ludzie wolą przyjaciół do obcych?
b) Co oznacza słowo  obcy ?
c) Po co ludzie wymyślili  obcych  kosmitów? Dlaczego filmy,
książki itp. o kosmitach są popularne? Jakie emocje budzą w lu-
dziach kosmici?
Można polecić uczniom sporządzenie notatki z rozmowy lub prze-
kształcić pytania na polecenia do zadań pisemnych ( Wypisz&  ,
 Wymień&  ,  Wyjaśnij&  itd.).
ustne lub Dokończcie zdanie: Przyjacielem nie może być ten,
pisemne kto&
ustne lub Wymieńcie jak najwięcej określeń bliskoznacznych do
pisemne wyrazu  przyjacielski .
ustne Burza mózgów: jak zdobyć przyjaciela?
i pisemne
Rozmowa
Jak się czuje nowy uczeń w klasie? Jak się zachowują wobec niego
nowi koledzy i nowe koleżanki z klasy  jak powinni się zachowy-
wać, aby nie czuł się obcy?
Można polecić uczniom sporządzenie notatki z rozmowy lub prze-
kształcić pytania na polecenia do zadań pisemnych ( Wypisz&  ,
 Wymień&  ,  Wyjaśnij&  itd.).
59
PRACY
FORMY
zbiorowa
Rozmowa
Przyjaciele nie zawsze żyją w zgodzie  co robić, by unikać nieporo-
zumień między przyjaciółmi?
Można polecić uczniom sporządzenie notatki z rozmowy lub prze-
kształcić pytanie na polecenie do zadania pisemnego ( Wypisz&  ,
 Wymień&  ,  Wyjaśnij&  itd.).
ustne a) Lista Praw i Obowiązków Przyjaciela. Sformułujcie
i pisemne zasady, jakich powinien przestrzegać przyjaciel.
Użyjcie czasowników typu: powinien, nie powi-
nien, może, nie może, wolno, nie wolno itp.
b) Rozmowa
Podajcie przykłady zachowań Uli, Zenka, Pestki,
Mariana i Julka świadczących o tym, że bohatero-
wie przestrzegali sformułowanych zasad oraz takie,
które wskazują na to, że bohaterowie nie przestrze-
gali sformułowanych zasad.
c) Rozmowa
Dlaczego bohaterowie powieści I. Jurgielewiczowej nie
zawsze postępowali wobec siebie  po przyjacielsku ?
Rozmowa
a) Dlaczego Ula, Pestka, Marian i Julek chcieli zaprzyjaz
nić się
z Zenkiem, chociaż chłopiec dawał im do zrozumienia, że ni-
kogo nie potrzebuje?
b) Jak się czuje obcy? Jak czuł się Zenek, zanim zaprzyjaz
nił się
z czwórką dzieci? Dlaczego Zenek próbował przekonać Ulę
i pozostałych, że nikt mu nie jest potrzebny i świetnie daje so-
bie radę sam? Kiedy Zenek przestał być  obcy dla Uli, Pestki,
Mariana i Julka?
c) Co by było, gdyby Zenek nie spotkał czwórki dzieci?
Można polecić uczniom sporządzenie notatki z rozmowy lub prze-
kształcić pytania na polecenia do zadań pisemnych ( Wypisz&  ,
 Wymień&  ,  Wyjaśnij&  itd.).
ustne lub Obcy to&
pisemne Przyjaciel to&
a) Wypisz jak najwięcej cech obcego i cech
przyjaciela.
b) Połącz w pary cechy przeciwstawne.
Na przykład: obcy to ktoś nieznany  przyjaciel to ktoś,
kogo się bardzo dobrze zna.
60
zbiorowa
jednostkowa
(indywidualna)
pisemne Wyobraz
sobie, że w księgarniach ukazała się właśnie
nieznana dotąd książka I. Jurgielewiczowej pod tytu-
łem  Ten kosmita . Napisz w kilku zdaniach, o czym
 według ciebie  może opowiadać powieść opatrzona
tym tytułem.
pisemne Co ma wspólnego Zenek Wójcik z kosmitą? Wypisz jak
najwięcej podobieństw i cech wspólnych.
Na przykład: to obcy.
pisemne Co ma wspólnego Zenek Wójcik z psem Dunajem?
Wypisz jak najwięcej podobieństw i cech wspólnych.
Na przykład: początkowo nie ufał ludziom.
pisemne W 8-10 zdaniach opisz relacje łączące:
wersja 1.  Ulę i Zenka,
wersja 2.  Pestkę i Zenka,
wersja 3.  Julka i Zenka,
wersja 4.  Mariana i Zenka,
wersja 5.  Ulę i Pestkę,
wersja 6.  Mariana i Julka,
wersja 7.  Mariana i Ulę.
pisemne Ułóż tekst reklamowy, w którym zareklamujesz Ulę 
jako przyjaciółkę idealną.
ustne lub W kilku zdaniach odpowiedz na pytanie: dlaczego
pisemne Pestka i Ula czasem nie zgadzały się ze sobą?
61
jednostkowa (indywidualna)
pisemne Elektroniczny Przyjaciel.
i plastycz- Wyobraz
cie sobie, że ludziom udało się stworzyć ro-
ne bota idealnie naśladującego zachowanie człowie-
ka. Wynalazcy postanowili, że sprzedawać go będą
w sklepach jako Elektronicznego Przyjaciela. Wy zo-
staliście wybrani na szefów kampanii reklamującej
Elektronicznego Przyjaciela. W grupach opracujcie pla-
kat reklamowy prezentujący zalety robota. Postarajcie
się wczuć w potrzeby przyszłych kupujących. Jakie po-
winien mieć właściwości idealny przyjaciel? Czego wy
oczekujecie od swoich przyjaciół? Te cechy powinien
posiadać Elektroniczny Przyjaciel  opiszcie je na pla-
kacie. Niech w waszej prezentacji znajdzie się zdanie
 Elektroniczny Przyjaciel nigdy&  , które dokończycie
na kilka różnych sposobów, biorąc pod uwagę, jakich
błędów nigdy nie popełni robot, a które mogłyby się
przydarzyć przyjacielowi  z krwi i kości .
pisemne W grupach opracujcie TEST NA  PRZYJACIELSKOŚĆ ,
który sprawdzi, czy rozwiązująca go osoba nadaje się
na przyjaciela. Test powinien składać się z co najmniej
10 pytań i trzech możliwych odpowiedzi do każde-
go pytania, z których tylko jedna będzie prawidłowa.
Zdecydujcie, jaki wynik testu  ile prawidłowych od-
powiedzi  będzie świadczył o tym, że rozwiązujący
test nadaje się na przyjaciela.
Przykładowe pytanie: Twój przyjaciel zgubił pieniądze,
które wspólnie zebraliście, aby kupić bilety do kina. Co
zrobisz?
1. Już nigdy więcej się do niego nie odezwiesz.
2. Wybaczysz mu i zamiast do kina pójdziecie do cie-
bie na telewizję.
3. Zgłosisz sprawę w najbliższym komisariacie
policji.
Prawidłowa odpowiedz
: 2.
62
grupowa
pisemne Zakładamy tajną bandę.
Wyobraz
cie sobie, że jako grupa dobrych przyjaciół
postanowiliście założyć tajną bandę. Opracujcie regu-
lamin waszej bandy, w którym opiszecie:
" prawa i obowiązki członków bandy,
" zadania waszej bandy,
" co należy zrobić, żeby wstąpić do waszej bandy.
pisemne Zgromadz
cie jak najwięcej dowodów na to, że przyja-
ciółmi byli:
grupa 1.  Ula i Zenek,
grupa 2.  Pestka i Zenek,
grupa 3.  Julek i Zenek,
grupa 4.  Marian i Zenek,
grupa 5.  Ula i Pestka,
grupa 6.  Marian i Julek,
grupa 7.  Marian i Ula.
wypowiedZI pisemnE
Forma wypowiedzi: opowiadanie.
Temat opowiadania:  Jak poznałem swojego najlepszego przyjaciela& 
(lub:  Jak poznałam swoją najlepszą przyjaciółkę&  itd.)
Forma wypowiedzi: opis.
Polecenie: opisz swojego najlepszego przyjaciela (najlepszą przyjaciółkę).
Forma wypowiedzi: opowiadanie.
Temat 1.:  Na moim podwórku pojawił się obcy.
Może być  obcy  nieznajomy lub  obcy  kosmita .
Temat 2.:  Nowy w klasie.
Forma wypowiedzi: list.
Polecenie: napisz list do Pestki, w którym wyjaśnisz jej, w jaki sposób nie
powinna zachowywać się wobec Uli  i dlaczego.
Forma wypowiedzi: opowiadanie.
Polecenie: zanim Zenek znalazł się na wyspie w pobliżu wsi Olszyny, prze-
był długą drogę. Opowiedz o przygodzie Zenka  wymyślonej przez ciebie,
nieopisanej w powieści  Ten obcy  którą chłopiec przeżył w czasie podró-
ży po Polsce. Zastosuj narrację trzecioosobową.
63
grupowa