Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
ZARZ
DZANIE
CZASEM PROJEKTU
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
[e-mail]
Politechnika Wrocławska, 2005/2006
1
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
FINANSOWE KONSEKWENCJE
OPÓy
NIENIA PROJEKTU
" Opóz
nienie w uzyskaniu zamierzonych
korzyści
"  Tylko odłożenie w czasie zysku czy
STRATA ZYSKU I UDZIAA
ÓW W
RYNKU ? (Time-To-Market)
3
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
1
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
FINANSOWE KONSEKWENCJE
OPÓy
NIENIA PROJEKTU
" Konsekwencje opóz
nienia projektu są często istotnie
większe od przekroczenia budżetu (drobne
oszczędności np. przy wyborze dostawców mogą
istotnie opóz
nić projekt i w konsekwencji znacząco
obniżyć jego opłacalność)
" Celem projektu jest
ODNIESIENIE KORZYŚCI a nie uzyskanie
oszczędności przy jego realizacji (podnosić
WARTOŚĆ projektu a nie tylko obniżać KOSZTY !).
4
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
LOSOWOŚĆ - NIEODA

CZNY
ATRYBUT PROJEKTU
" Ponieważ nie jesteśmy w stanie przewidzieć
przyszłości, projekty zawierają duży stopień
losowości
" Większość problemów jest bezpośrednim
lub pośrednim skutkiem losowości
" Dobre zarządzanie projektami sprowadza
się do umiejętności radzenia sobie z
losowością
5
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
2
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
DOBRE RADY
Wszystkie problemy są do rozwiązania 
pod warunkiem, że masz na to czas.
Zapewnij sobie więc wystarczająco duży zapas
czasu  na wszelki wypadek .
Jeśli nie zrobisz tego Ty,
zrobi to nowy menadżer projektu,
który zajmie Twoje miejsce.
6
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
DOBRE RADY
Czasu nie da się stworzyć ani przechować 
można go co najwyżej ukryć
albo
negocjować nowy termin zakończenia.
7
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
3
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
DOBRE RADY
To ludzie,
a nie komputery,
planują i realizują projekty.
Jeśli nie uwzględnimy czynnika ludzkiego,
możemy uzyskać efekty
przeciwne do zamierzonych.
.
8
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Zarządzanie czasem projektu
Obejmuje procesy umożliwiające zakończenie projektu w założonych
ramach czasowych:
1. Definicja zadań  identyfikacja specyficznych zadań, które muszą
być wykonane dla uzyskania określonych produktów projektu.
2. Ustalanie kolejności zadań  identyfikacja i dokumentacja
interaktywnych zależności.
3. Szacowanie czasu trwania zadań  przyjęcie założeń co do liczby
jednostek czasowych niezbędnych do wykonania poszczególnych
zadań.
4. Harmonogramowanie - analiza kolejności zadań, czasu trwania zadań
i zapotrzebowania na zasoby, w celu opracowania harmonogramu
projektu.
5. Kontrola harmonogramu  kontrola i sposoby wprowadzania zmian
do harmonogramu.
9
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
4
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Metody i narzędzia planowania działań
Struktura podziału prac WBS
Projekt
Wykres Gantta
PP Działania
Diagram sieciowy
Planowanie obciążenia zasobów
Dostępne zasoby
10
Wstępne oszacowanie dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
budżetu - zstępujące
Definiowanie
zakresu Co ?
Kto i czym ?
Definiowanie
Planowanie WBS
zadań
zasobów
W jakiej
Jak długo ?
OBS kolejności ?
Przydzielanie Szacowanie Ustalanie
zasobów czasu zadań kolejności
Za ile ?
RAM
Co, kto i czym,
jak długo, kiedy ?
Szacowanie Budowa
kosztów harmonogramu
Kiedy ?
Za ile ? CAP
Szacowanie budżetu
Budżetowanie Budowa planu
- wstępujące
kosztów projektu
13
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
5
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
TECHNIKI GRAFICZNE
W METODACH SIECIOWYCH
" model 1 ADM (Arrow Diagraming Method)
Model zdarzeniowy (ZDARZENIA jako
WIERZCHOA
KI, ZADANIA jako A
UKI)
 konieczność stosowania zadań pozornych (zerowych)
" model 2 PDM (Precedence Diagraming Method)
Model przyczynowo-skutkowy (ZADANIA jako
WIERZCHOA
KI, ZALEŻNOŚCI jako A
UKI)
15
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
TECHNIKI GRAFICZNE
W METODACH SIECIOWYCH
Zadanie Poprzedniki
A -
B -
C A,B
D B
model 1
model 2
A C
1 3 5 A C
0
B
D
2 4 6 B D
16
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
6
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Wierzchołek diagramu sieciowego
Najwcześniejsze Całkowity zapas Najwcześniejsze
rozpoczęcie czasu (Zc) zakończenie
(NWR) (NWZ)
Nr zadania Nazwa zadania
Czas trwania
zadania
Najpóz
niejsze Najpóz
niejsze
rozpoczęcie Swobodny zapas czasu zakończenie
(NPR) (Zs) (NPZ)
17
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Wierzchołek diagramu sieciowego
wersja uproszczona
Najwcześniejsze ID zadania / Nazwa
rozpoczęcie (NWR) zadania
(NWZ)
Najpóz
niejsze
rozpoczęcie Czas trwania zadania
18
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
7
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
ZALEŻNOŚCI POMI
DZY
ZADANIAMI
" Zakończenie  Rozpoczęcie (ZR)
" Rozpoczęcie  Rozpoczęcie (RR)
" Zakończenie  Zakończenie (ZZ)
" Rozpoczęcie  Zakończenie (RZ)
19
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Zakończenie - Zakończenie (ZZ)
" zadanie następujące może zakończyć się dopiero
po zakończeniu zadania poprzedzającego
Roboty budowlane
Kompletacja i dostawa wyposażenia
22
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
8
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
MODYFIKACJA ZALEŻNOŚCI
POMI
DZY ZADANIAMI
" Dodatkowe zależności wynikają z
 opóz
nienia (Lag Time) (+)
 wyprzedzenia (Lead Time) (-)
następujących po sobie zadań
(Lead Time = - Lag Time)
" Opóz
nienie / Wyprzedzenie może być zadane
 Jako wartość bezwzględna w jednostkach czasu pracy
albo czasu ciągłego (kalendarzowego)
 Jako % czasu poprzednika
23
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
ODST
P I WYPRZEDZENIE
WZGL
DNE
" zadanie następujące może rozpocząć się na 20% czasu przed
zakończeniem zadania poprzedzającego ZR-20%
ZR-20%
zadanie następujące może rozpocząć się po 80% czasu od
rozpoczęcia zadania poprzedzającego RR+80%
RR+80%
24
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
9
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
ODST
P I WYPRZEDZENIE
BEZWZGL
DNE
" zadanie następujące może rozpocząć się na 1 dzień roboczy
przed zakończeniem zadania poprzedzającego ZR-1d
ZR-1d
zadanie następujące może rozpocząć się po upływie 4
dni roboczych od rozpoczęcia zadania
poprzedzającego RR+4d
RR+4d
25
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
POPRAWNOŚĆ MODELU
planowane terminy
" zadanie poprzedzające jest realizowane przez 2d
nowe oszacowanie pozostałego czasu 5d
ZR-1d
ZR-1d
RR+4d
RR+4d
26
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
10
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
Wstępne oszacowanie dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
budżetu - zstępujące
Definiowanie
zakresu Co ?
Kto i czym ?
Definiowanie
Planowanie WBS
zadań
zasobów
W jakiej
Jak długo ?
OBS kolejności ?
Przydzielanie Szacowanie Ustalanie
zasobów czasu zadań kolejności
Za ile ?
RAM
Co, kto i czym,
jak długo, kiedy ?
Szacowanie Budowa
kosztów harmonogramu
Kiedy ?
Za ile ? CAP
Szacowanie budżetu
Budżetowanie Budowa planu
- wstępujące
kosztów projektu
27
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
CZAS POTRZEBNY NA
WYKONANIE ZADANIA
Moda
Mediana (50%)
 Realna ocena (80%)
Czas
Margines bezpieczeństwa
28
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
11
Prawdopodobieństwo
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
SZACOWANIE
CZASU ZADANIA
" Własne bezpieczeństwo  konieczność
tłumaczenia się z opóz
nienia
" Brak pozytywnych bodz
ców by skończyć
przed terminem
" Margines bezpieczeństwa tym większy im
większa losowość i wymagany poziom
pr-stwa sukcesu (mniejszy akceptowany
poziom ryzyka niedotrzymania terminu)
29
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Studium przypadku 1
" Problem dotyczy wprowadzenia do produkcji nowego wyrobu, którego
projekt techniczny jest już gotowy.
Należy opracować technologię montażu, plan montażu (rysunki
wykonawcze), zamówić i dostarczyć niezbędne narzędzia oraz
wykonać montaż prototypu.
Technolog na zapoznanie się z projektem technicznym i opracowanie
technologii montażu potrzebuje dwóch dni. Z analizy projektu wynika
konieczność zakupu dodatkowych narzędzi. Zakupem narzędzi
zajmuje się Logistyk i Handlowiec. Dział handlowy potrzebuje jeden
dzień na złożenie zamówienia na narzędzia. Czas realizacji
zamówienia wynosi dziewięć dni. Na wykonanie rysunków
montażowych Kreślarz potrzebuje siedem dni. Warsztat potrzebuje
osiem dni na wykonanie montażu prototypowego.
" Należy znalez
ć całkowity czas realizacji projektu za pomocą
diagramu sieciowego i wykresu Gantta oraz przeanalizować
stopień obciążenia poszczególnych zasobów.
30
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
12
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Lista zadań 1
ID Zadanie Czas [dni] Poprzedniki Zasoby
A Projekt technologiczny 2 Technolog
B Plan montażu 7 A Kreślarz
C Realizacja montażu 8 B Warsztat
D Zamówienie narzędzi 1 A Handlowiec
E Dostawa narzędzi 9 D Logistyk
31
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Diagram sieciowy 1
C
B
7 8
A
0 2
0
D E
9
1
32
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
13
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
METODY
" SCHEMATY LINIOWE (wykres Gantta)
1992 1993 1994 1995 1996 1997
ID Name
1 DOKUMENTACJA
2 Koncepcja
3 Uzgodnienie 1
4 Założenia projektowe
5 Projekt wstępny
6 Uzgodnienie 2
7 Projekt techn.-technolog.
8 Uzgodnienie 3
9 Dokumentacja geolog.-geodez
10 PW budowlany Plan generalny
11 Projektowanie organizacji robo
12 Projekt wstępny objęcia pomp
13 PTR 1-ej kolejnoS
ci
14 PTR 2-ej kolejnoS
ci
15 DOSTAWA URZĄDZEŃ
16 Uzgodnienia techn.-handlowe
17 Produkcja urządzeń i dostawy
18 Dostawa urządzeń 1-szej kolejn
19 Dostawa urządzeń 2-szej kolejn
34
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
METODY SIECIOWE
" Modele przyczynowo-skutkowe - w funkcji czasu
 CPM Critical Path Method
 PERT Program Evaluation Review Technique
1 15 20 27 35
23 24 25 26
9 10 11 22 28 31 32 33 34
12 13 14 29 30 38
21
17 18 19
4 5
16
2
7
3 6
8
36 37
35
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
14
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
METODA ŚCIEŻKI KRYTYCZNEJ
" Założenia
 zdeterminowana struktura sieci zadań
 sieć bez pętli
 dostępność niezbędnych zasobów
 zdeterminowane czasy realizacji zadań
" Wyznacza
 czas realizacji projektu
 najwcześniejsze czasy rozpoczęcia i zakończenia
zadań (Early Start=NWR, Early Finish=NWZ)
 najpóz
niejsze czasy rozpoczęcia i zakończenia
zadań (Late Start=NPR, Late Finish=NPZ)
 zapas całkowity (Zc), Zapas swobodny (Zs)
 zadania krytyczne
 zadania podkrytyczne
36
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
METODA PERT
" Założenia
 czasy realizacji zadań opisane zmienną losową o
znanym rozkładzie pr-stwa
 oszacowanie czasu realizacji zadania w oparciu o :
" pesymistyczne oszacowanie
" optymistyczne oszacowanie
" najbardziej prawdopodobne
 pozostałe założenia, jak w metodzie ścieżki krytycznej
" Wyznacza
 średni czas realizacji projektu
 pr-stwo zrealizowania projektu w danym czasie
 harmonogramy średni, pesymistyczny, optymistyczny,
najbardziej prawdopodobny
37
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
15
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
TERMIN REALIZACJI ZADANIA
" Zadanie może mieć wiele poprzedników o różnych
rodzajach zależności
" Termin realizacji zadania wynika ze spełnienia
zależności z wszystkimi poprzednikami (oraz
ograniczenia zadania)
" Co najmniej jedna z zależności wyznacza wprost
termin realizacji zadania, pozostałe są spełnione
ale nie wyznaczają wprost terminu
Roboty budowlane
ZR
ZR
Kompletacja i dostawa wyposażenia
Roboty montażowe
38
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Najwcześniejsze terminy rozpoczęcia
NWR( j ) = max {NWR( i ) + d( i ) + z ( i ) }
NWR(i)
i NWR(j)
j
ZR + z(i)
d(i)
d(j)
Obliczenia  w przód
39
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
16
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Najpóz
niejsze terminy rozpoczęcia
NPR( i ) = min {NPR( j ) - d( i ) - z ( i ) }
i j
ZR+ z(i)
d(i) d(j)
NPR( i )
NPR( j )
Obliczenia  wstecz
40
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Zapasy czasu zadań
Zapas całkowity
Zc(i) = NPR(i) - NWR(i)
8.1 Zadania C,D ( gałąz
 C-D): Zc = 5 dni
Zapas swobodny
Zs(i) = Min { NWR(j) } - NWZ (i)
8.1 Zadanie C: Zs = 0 dni
Zadanie D: Zs = 5 dni
41
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
17
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Diagram sieciowy 1
9 C
2 B
2 7 9 8
0 0 A
17
0 0 0 2
0
17
2 D 3 E
9
7 1
8
42
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
OGRANICZENIA LOKALIZUJ
CE
W CZASIE (Constraints)
" Jak najwcześniej (As Soon As Possible)
" Jak najpóz
niej (As Late As Possible)
" Rozpocznij nie wcześniej niż (Start No Earlier Then)
" Rozpocznij nie póz
niej niż (Start No Later Then)
" Zakończ nie wcześniej niż (Finish No Earlier Then)
" Zakończ nie póz
niej niż (Finish No Later Then)
" Musi rozpocząć się (Must Start On)
" Musi zakończyć się (Must Finish On)
44
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
18
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
KATEGORIE OGRANICZEC

" ograniczenia elastyczne (JNW, JNP)
Możemy zmieniać termin rozpoczęcia lub
zakończenia zadania
" ograniczenia umiarkowane
(RNWN, RNPN, ZNWN, ZNPN)
Mamy ograniczoną swobodę zmieniania terminów
rozpoczęcia lub zakończenia zadania
" ograniczenie sztywne (MRS, MZS)
Planujemy zadanie w określonym terminie
45
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
KATEGORIE OGRANICZEC

" Stosuj ograniczenia zadań tylko wtedy, gdy to jest
konieczne, ponieważ ograniczają one elastyczność
planowania
" Edycja daty rozpoczęcia zadania jest interpretowana jako
nałożenie ograniczenia RNWN
" Edycja daty zakończenia zadania jest interpretowana jako
nałożenie ograniczenia ZNWN
" Jeżeli wystąpi sprzeczność pomiędzy terminem
wynikającym z zależności i terminem wynikającym z
nałożonego ograniczenia, zostaniesz o tym uprzedzony
" O sprzecznościach w harmonogramie świadczą
ujemne zapasy czasu
46
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
19
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
OGRANICZENIE: Jak najpóz
niej
(bez wpływu na czas realizacji projektu)
Roboty budowlane
Roboty montażowe
Kompletacja i dostawa wyposażenia (JNW)
Roboty budowlane
Kompletacja i dostawa wyposażenia (JNP)
Roboty montażowe
47
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Kalendarz projektu
Godziny pracy Godziny pracy Godziny pracy
8:00 16:00 8:00 16:00 8:00 16:00
Dzień roboczy 1 Dzień roboczy 2 Dzień roboczy 3
Terminy tożsame Terminy tożsame
49
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
20
Dni wolne
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
TERMIN OSTATECZNY
(deadline)
" Zamiast nakładać na zadanie ograniczenie sztywne
Musi Zakończyć Się (MZS)
 W harmonogramie termin zadania będzie zgodny z tym sztywnym
ograniczeniem, nawet wtedy, gdy zadanie mogłoby, zgodnie z
zależnościami, zostać zakończone wcześniej (występuje bufor czasu
do daty ograniczającej)
 Planując zgodnie z ograniczeniem MZS zwiększasz ryzyko
przekroczenia terminu (nie planujesz z marginesem bezpieczeństwa)
" Planuj zadanie Jak Najwcześniej (JNW) i zdefiniuj
Termin ostateczny zakończenia zadania
" Microsoft Project ostrzeże Cię, jeśli planowany
termin zakończenia zadania przekroczy termin
ostateczny
50
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
PLAN
SZTYWNY - ELASTYCZNY
Projekt Musi Zakończyć Się (MZS)
Zapas zadań a,b,d
Projekt planowany Jak Najwcześniej (JNW),
zdefiniowany Termin ostateczny
Bufor projektu
Alert biznesowy
51
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
21
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
Wstępne oszacowanie dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
budżetu - zstępujące
Definiowanie
zakresu Co ?
Kto i czym ?
Definiowanie
Planowanie WBS
zadań
zasobów
W jakiej
Jak długo ?
OBS kolejności ?
Przydzielanie Szacowanie Ustalanie
zasobów czasu zadań kolejności
Za ile ?
RAM
Co, kto i czym,
jak długo, kiedy ?
Szacowanie Budowa
kosztów harmonogramu
Kiedy ?
Za ile ? CAP
Szacowanie budżetu
Budżetowanie Budowa planu
- wstępujące
kosztów projektu
52
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
PLANOWANIE ZASOBÓW
" Zasoby: własne, współdzielone
" Typ zasobu (Praca, Materiały)
" Dostępność zasobu (maksymalna liczba jednostek
do dyspozycji - ograniczenie bilansowe)
" Kalendarz zasobu (dni i godziny pracy)
" Przynależność do struktury organizacyjnej
" Klasyfikacja zasobów (kody konspektu)
" Stawki, Indeksacja, Naliczanie kosztu
53
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
22
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
Wstępne oszacowanie dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
budżetu - zstępujące
Definiowanie
zakresu Co ?
Kto i czym ?
Definiowanie
Planowanie WBS
zadań
zasobów
W jakiej
Jak długo ?
OBS kolejności ?
Przydzielanie Szacowanie Ustalanie
zasobów czasu zadań kolejności
Za ile ?
RAM
Co, kto i czym,
jak długo, kiedy ?
Szacowanie Budowa
kosztów harmonogramu
Kiedy ?
Za ile ? CAP
Szacowanie budżetu
Budżetowanie Budowa planu
- wstępujące
kosztów projektu
54
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
PRZYDZIELANIE ZASOBÓW
" Przydzielanie zasobów
" Tryb harmonogramowania
" Rozkład pracy, tabela stawek w zadaniu
" Opóz
nienie przydziału, praca w nadgodzinach
" Analiza obciążenia zasobów
" Bilansowanie zasobów przeciążonych
" Koszty przydziału, zadania, projektu
" Budżet projektu, budżety zasobów
55
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
23
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Macierz odpowiedzialności (RAM)
Struktura Podziału Prac
Poziom 1
RADAR
Poziom 2
ANTENA NADAJNIK KABINA
ODBIORNIK OPERATORA
ZA

CZE TALERZ y
RÓDA
O LAMPA
Poziom 3
OBROTOWE SYGNAA
U
ELEMENT 1 ELEMENT 2 ELEMENT 3
Poziom 4
" Plan kont kosztowych
projektu (CAP)
Struktura
 Zakres pracy
organizacyjna
 Harmonogram
BP Biuro
Projektowe
 Metoda pomiaru
wykonania
DP Dział
 Budżet
Produkcji
Pakiet prac
 Menedżer
PP
kosztów
DK Dział
 Ryzyko
J
Kontroli
jakości
56
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Studium przypadku 2
" Projekt dotyczy wykonania urządzenia, które przedsiębiorstwo chce
wystawić na najbliższych targach. Szef marketingu chce mieć pewność, że
urządzenie będzie gotowe w ciągu 5 miesięcy. Za opracowanie założeń
projektowych odpowiedzialny jest Innowator wraz z Dyrektorem
Technicznym. Z uwagi na ciągłą, zaplanowaną już nieobecność dyrektora,
założenia będą gotowe dopiero po 1 miesiącu. Koncepcję mechaniczną i
elektroniczną będą opracowywały niezależnie dwa zespoły pod kierunkiem
Innowatora. Zakłada się, że opracowanie koncepcji mechanicznej będzie
trwało 1 miesiąc, a elektronicznej 0.5 miesiąca. Wykonanie części
mechanicznej szacuje się na 1.5 miesiąca, a części elektronicznej na 1
miesiąc. Na integrację obu podzespołów, uruchomienie urządzenia i testy
przewidziano 1 miesiąc.
57
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
24
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Studium przypadku 2
" Należy założyć, że Innowator reprezentuje zasoby potrzebne do
wykonania założeń oraz opracowania koncepcji mechanicznej i
elektronicznej, a odpowiednio Mechanik zespół realizujący część
mechaniczną, natomiast Elektronik, część elektroniczną.
Do integracji, uruchomienia i testów urządzenia potrzebni są
Innowator, Mechanik i Elektronik w pełnym wymiarze czasu.
Dyrektor poświęca na pracę nad założeniami projektowymi 10%
swojego czasu.
" Należy znalez
ć całkowity czas realizacji projektu za pomocą diagramu
sieciowego i wykresu Gantta oraz przeanalizować stopień obciążenia
poszczególnych zasobów.
58
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Studium przypadku 2
ID Zadanie Czas [tyg] Poprzedniki Zasoby
A Opracowanie założeń 4 Innowator,
projektowych
Dyrektor [0,1]
B Koncepcja części 4 A Innowator
mechanicznej
C Koncepcja części 2 A Innowator
elektronicznej
D Realizacja części 6 B Mechanik
mechanicznej
E Realizacja części 4 C Elektronik
elektronicznej
F Integracja, testy, 4 D, E Innowator,
uruchomienie Mechanik,
Elektronik
59
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
25
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Diagram sieciowy 2
D
B
4 6
A
F
0 4 0
4
C E
4
2
60
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Diagram sieciowy 2
8 D
4 B
4 4 8 6
0 0 A
14 F 18
0 0 0 4 0
4 18
14
4 C 6 E
4
8 2
10
61
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
26
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
RÓWNANIE PRACY
praca = czas trwania x jednostki
" Typ zadania: stała liczba jednostek
(bez zmiany pozostaje: jednostki)
Edytujesz: czas trwania
Przeliczane: praca
Edytujesz: jednostki
Przeliczane : czas trwania
Edytujesz: praca
Przeliczane : czas trwania
63
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
TRYBY HARMONOGRAMOWANIA
Pole edytowane przez
użytkownika
Czas
Typ zadania Jednostki Praca
trwania
czas czas
Stałe jednostki praca
trwania trwania
czas czas
Stała praca jednostki
trwania trwania
Stały czas
praca praca jednostki
trwania
Typ wybrany przez Pole przeliczane
użytkownika
64
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
27
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
HARMONOGRAMOWANIE
wg NAKA
ADU PRACY
" Zakres zadania wyrażony całkowitą pracą do wykonania w
zadaniu jest stały
 Przydzielenie zasobu do zadania powoduje zmniejszenie pracy
zasobów już przydzielonych do zadania (zasób został przydzielony do
pomocy w wykonaniu ustalonego wcześniej zakresu pracy)
 Usunięcie zasobu z pracy w zadaniu powoduje przydzielenie jego
pracy zasobom pozostałym w zadaniu
" Założenia modelu wg. Nakładu pracy:
Wszystkie zasoby w zadaniu mają takie same umiejętności i
kompetencje i pracują z taką samą wydajnością
 Przykład niespełnienia założeń modelu: Zadanie  Roboty ziemne
Koparka  8 h (maszynogodzin)
Robotnik  8 h (roboczogodzin)
65
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
HARMONOGRAMOWANIE
NIE wg NAKA
ADU PRACY
" Zakres zadania wyrażony całkowitą pracą do
wykonania w zadaniu nie jest stały
 Przydzielenie dodatkowego zasobu do zadania powoduje
zwiększenie zakresu pracy w zadaniu (zasób został
przydzielony do zadania z dodatkowym, własnym zakresem
pracy a nie do pomocy w wykonaniu ustalonego wcześniej
zakresu pracy)
 Usunięcie zasobu z pracy w zadaniu zmniejsza zakres
zadania o pracę przydzieloną temu zasobowi
" Założenia modelu NIE wg. Nakładu pracy:
Wszystkie zasoby w zadaniu mają indywidualne
zakresy pracy, umiejętności, kompetencje i wydajność
66
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
28
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
ZMIANA TRYBU
HARMONOGRAMOWANIA
" Zmiana typu zadania ma wpływ na zasoby już
przydzielone do zadania.
" Zmiana opcji wg. nakładu pracy dotyczy tylko
sytuacji, w której dodajesz lub usuwasz zasoby
" Jeśli w danym zadaniu pracują zasoby o różnych
umiejętnościach albo o takich samych, ale o
różnej wydajności pracy  wyłącz opcję wg.
nakładu pracy
67
Informacje: PROJEKT Ustawienia:
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Data Rozpoczęcia, Opcje obliczania
Data bieżąca, Podział zadania w toku
Data stanu Autołączenie, Autobilansowanie
Harmonogramowanie od/do Honorowanie ograniczeń
Priorytet Aktualizacja zadania aktualizuje zasób
KALEDARZE:
ZADANIA: Projektu
ZASOBY:
Zależności Zasobów
Typ
Poziom konspektu Zadań
Jednostki
Ograniczenia
Dostępność
Termin ostateczny
Priorytet
PRZYDZIAA
Y:
Typ zadania
Rozkład pracy
Wg. nakładu pracy
Rzecz. rozpoczęcie
Rzecz. Rozpoczęcie
Rzecz. praca
%Wykonania
Opóz
nienie
68
Dane okresowe
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
29
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
METODY SIECIOWE
Z BILANSOWANIEM ZASOBÓW
" ESOGRAMY
 Sumowanie w czasie środków produkcji
zaangażowanych w zadaniach dla dwóch
wersji harmonogramu
" wg. najwcześniejszych i wg najpóz
niejszych
czasów rozpoczęcia zadań
 dwa ciągi przyrostu zużycia zasobów w czasie
 bilansowanie zaangażowanych i dostępnych
zasobów
69
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Harmonogram przed bilansowaniem
Terminy najwcześniejsze, najpóz
niejsze, Zapasy czasu, Opóz
nienie
70
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
30
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Harmonogram przed bilansowaniem
Analiza obciążenia zasobów
71
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Harmonogram po bilansowaniu
72
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
31
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
INNE METODY
" Metody optymalnego przydziału zasobów (RAMPS
Resource Allocation and Multi-Project Scheduling)
" STOCHASTYCZNE METODY SIECIOWE
(dla przedsięwzięć o niezdeterminowanej strukturze)
CDM (Conditional Diagraming Method), GERT
" METODY SYMULACYJNE
" SYSTEMY ZARZ
DZANIA PRODUKCJ

MRP II Manufacturing Resource Planning
ERP Enterprize Resource Planning
73
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Przegląd harmonogramu
" Weryfikacja poprawności struktury logicznej projektu
(diagram sieciowy, zależności)
" Weryfikacja trybu harmonogramowania zadań
" Identyfikacja zadań krytycznych
" Analiza zapasów czasu, identyfikacja konfliktów (ujemne
zapasy czasu)
" Bilansowanie zasobów przeciążonych
 w ramach dostępnych zapasów czasu
 akceptacja przedłużenia czasu przedsięwzięcia
" Planowanie projektu od zadanej daty rozpoczęcia ( Wprzód )
albo z dyrektywnym terminem zakończenia ( Wstecz )
74
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
32
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Kierunki planowania
Nakłady
Zasoby
Planowanie obciążenia
Harmonogramowanie
Czas Czas
Koszty
Płatności
Planowanie kosztów
Planowanie
przepływów
gotówkowych
Czas Czas
75
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Problemy planowania
Projekty ograniczone czasem
Planowanie projektu tak, aby dotrzymać
dyrektywnego terminu zakończenia przy jak
najmniejszej puli zaangażowanych zasobów i
możliwie równomiernym ich obciążeniu
Projekty ograniczone zasobami
Planowanie projektu korzystając wyłącznie z danej puli
zasobów (bilansowanie zasobów) i z zachowaniem w
Dostępne zasoby
miarę możliwości oryginalnych zależności pomiędzy
zadaniami.
Konsekwencją ograniczonej puli zasobów jest
konieczność bilansowania zasobów
przeciążonych, co może wydłużyć czas projektu,
jeżeli przeciążone zasoby były przydzielone do zadań
krytycznych, i/lub ograniczyć całkowite zapasy
czasu na ścieżkach niekrytycznych.
76
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
33
Termin ostateczny
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Jak skrócić czas projektu ?
" Usunięcie zadań ze ścieżki krytycznej
(zmiana zakresu projektu)
" Skracanie czasu zadań na ścieżce krytycznej
( 5 )
" Zmiana zależności w projekcie
(wyprzedzenie)
" Zmiana przydziału zasobów, rozkładu pracy
" Zwiększenie ilości dostępnych zasobów
80
" Zwiększenie czasu pracy
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Kontrola realizacji projektu
" Harmonogram bazowy (planned, baseline)
" Harmonogram bieżący (scheduled, current)
" Rzeczywisty stan realizacji (actual)
" Monitorowanie realizacji projektu
(czas, pracochłonność, koszty)
 zadania wykonane,
 zaawansowanie zadań w toku
 pozostały zakres pracy
81
" Identyfikacja odchyleń od planu bazowego
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
34
Badania Operacyjne  Zarządzanie czasem projektu
dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski
Prawa autorskie zastrzeżone
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
KONTROLA TERMINÓW, ZAKRESÓW
I KOSZTÓW WYKONANYCH PRAC
82
dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski
Analiza trendu punktów kontrolnych
Terminy raportów
1-01 1-02 1-03 1-04 1-05 1-06 1-07 1-08 1-09 1-10
1-10
M3
1-07
M2
1-04
M1
M1: opóz
niony
M2: przyspieszony
M3: na czas
1-01
84
Politechnika Wrocławska, 2004/2005
35
Terminy punktów kontrolnych