Motto “Medalionów" “Ludzie ludziom zgotowali ten los" w oparciu o zagadnienia
etyczne i moralne literatury zwiÄ…zanej z latami wojny i okupacji.


II wojna światowa spowodowała głębokie zmiany polityczne, ale także i
zasadnicze zmiany duchowe i psychiczne ludzi żyjących w czasach hitleryzmu.
Powstał nowy sposób myślenia o człowieku, ukształtowały się nowe wartości
moralne i etyczne. Literatura w bardzo realistyczny sposób ukazywała nam
wydarzenia, jakie miały miejsce w okupowanym kraju. Wiele poetów i pisarzy
poruszało problemy mówiące o okrucieństwie i bestialstwie Niemców. W sposób
niewyszukany, dosadny ukazali nam oblicze czasów, w których terror górował nad
miłością, nienawiść na poszanowaniem drugiego człowieka. Literatura owa
przedstawia nam wstrząsający obraz wydarzeń, w których rzeczą najbardziej
powszechną były mordy i bestialstwo faszyzmu.
Powieścią wprowadzającą czytelnika w wydarzenia wtedy rozgrywane w Polsce są
“Medaliony" NaÅ‚kowskiej. Pisarka nie zagÅ‚Ä™bia siÄ™ w psychikÄ™ czÅ‚owieka. W
swoich opowiadaniach nie wzrusza siÄ™ nad losem ludzi. Jej proste, suche,
dosadne słowa przedstawiają nam całą prawdę o wojnie. Człowiek zdaniem
Nałkowskiej, po przekroczeniu pewnej granicy nie potrafi odróżniać dobra od
zła, stał się otępiały. Nie wzruszała go niedola innych ludzi, myślał tylko o
sobie, jak przeżyć, jak przetrzymać straszliwą mękę. Śmierć drugiego człowieka
nie wywierała na nim żadnego wrażenia (Profesor Spanner). Ludzie w obozach nie
bronili się, nie próbowali się buntować. Całkowicie poddali się losowi. Dzieci,
małe nie potrafiące bronić się istotki, przyzwyczajały się do istniejącej
sytuacji. W ich życie, a nawet w zabawę wkradł się gwałt i przemoc (zabawa w
palenie żydów). Najstraszniejsze jest to, że człowiek w obozie koncentracyjnym
traktowany był gorzej od zwierzęcia
traktowany był jak rzecz. Próbowano
wyciągnąć z niego jak najwięcej korzyści: musiał ciężko pracować aż do utraty
wszystkich sił, później został spalony w krematorium. Po śmierci robiono z jego
włosów prześcieradła, wyrywano złote zęby, z tłuszczu produkowano mydło, a
skórą oprawiano książki itp.
Pisarzem, który także podejmuje problematykę wojenną jest Borowski. W swoich
opowiadaniach, podobnie jak Nałkowska, przedstawia gwałt i okrucieństwo
Niemców. W jego książce nie ma głównego bohatera, ukazany jest w niej terror
wobec ludzi. Obóz, jak się dowiadujemy, był ośrodkiem najbardziej sprawnie
funkcjonującym, jeśli chodzi o masowość mordów na ludziach. Pisarz oskarża
więźniów obozów koncentracyjnych, że nie przeciwstawili się krzywdzie, nic nie
robili w tym celu, bardzo łatwo poddali się. Mówi on, że ludzie którzy przeżyli
obóz, nie mogÄ… mieć “czystych niewinnych serc", ponieważ tam wyzbyli siÄ™ swoich
idei, wartości moralnych i uznali nowe tj. gwałt, przemoc i nienawiść do
drugiego człowieka. Człowiek, któremu udało się przeżyć te ciężkie lata, musiał
na nowo uczyć się nowych wartości moralnych. Wiele młodych ludzi (wiersz
Różewicza “Ocalony") nie widziaÅ‚o żadnego sensu istnienia. Mimo swojego mÅ‚odego
wieku okazali się ludźmi starymi psychicznie, którzy niestety nie potrafili
znaleźć swojego miejsca w życiu. Zaledwie dorastający ludzie, zamiast bawić
się, cieszyć się z życia, musieli dokonać wyboru między śmiercią a życiem.
Wojna, front to śmierć. Młodzi żołnierze pozostawali oddani sami sobie w walce,
musieli liczyć tylko na własne siły. Wojna była wielką tragedią dla milionów
ludzi.
Na podstawie tych utworów możemy stwierdzić, że los ludzi w czasie II wojny
światowej był bardzo okrutny i bezlitosny. Wielu ludzi zginęło niepotrzebnie.
Najtragiczniejsze jest to że to właśnie człowiek zabijał człowieka, że to
“ludzie
ludziom zgotowali ten los".