Spółka cywilna w obrocie gospodarczym

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com.
Spółka cywilna
w obrocie gospodarczym
Książkę dedykujemy Rodzicom
Spółka cywilna
w obrocie gospodarczym
Marcin Podleś
Lidia Siwik
Warszawa 2009
Poszczególne części napisali:
Marcin Podleś: rozdział 1, 2, 3, 6, 7, 9 oraz wzory umów
Lidia Siwik: rozdział 4, 5, 8, 10
Wydawca:
Grzegorz Jarecki
Redaktor prowadzący:
Joanna Cybulska
Opracowanie redakcyjne:
Joanna Fitt
Skład, łamanie:
Andrzej Gudowski
� Copyright by
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2009
ISBN: 978-83-7601-784-6
Wydane przez:
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.
Redakcja Książek
01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a
tel. (022) 535 80 00
31-156 Kraków, ul. Zacisze 7
tel. (012) 630 46 00
e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl
www.wolterskluwer.pl
Księgarnia internetowa www.profinfo.pl
SpiS treści
Wykaz skrótów.
.............................................................................................................................9
Periodyki....................................................................................................................................9
Inne...........................................................................................................................................10
Słowo wstępne............................................................................................................................11
Rozdział pierwszy
Wprowadzenie............................................................................................................................13
1..Zastosowanie.i.znaczenie.spółki.cywilnej.w.obrocie.gospodarczym........................13
2..Charakter.prawny.spółki.cywilnej..................................................................................17
3..Spółka.cywilna.a.spółka.cicha..........................................................................................19
4..Spółka.cywilna.a.konsorcjum.
..........................................................................................21
5..Spółka.cywilna.a.handlowe.spółki.osobowe.................................................................21
Rozdział drugi
Powstanie spółki cywilnej.
.......................................................................................................24
1..Wspólnicy.spółki.cywilnej.
................................................................................................24
1.1..Osoby.wspólników....................................................................................................................24
1.2..Wspólnicy.jako.przedsiębiorcy................................................................................................26
1.3..Reprezentacja.wspólników.przy.zawieraniu.umowy.spółki.
.............................................27
2..Umowa.spółki.....................................................................................................................29
2.1..Forma.umowy.spółki.................................................................................................................29
2.2..Treść.umowy.spółki.cywilnej...................................................................................................30
2.2.1..Wybrane.elementy.treści.umowy.spółki......................................................................30
2.2.2..Nieważne.i.prawnie.wątpliwe.uregulowania.umowy.spółki..................................35
2.3..Zmiany.umowy.spółki..............................................................................................................37
3..Oznaczenie.spółki..............................................................................................................39
4..Wkłady.do.majątku.spółki................................................................................................43
4.1..Rodzaje.wkładów.
......................................................................................................................43
4.2..Określenie.wartości.wkładów.
.................................................................................................48
4.3..Wady.przedmiotu.wkładu........................................................................................................48
4.4..Wkład.do.spółki.wnoszony.przez.osobę.pozostającą.w.związku.małżeńskim...............50
4.5..Podatek.od.czynności.cywilnoprawnych.a.wniesienie.wkładu.do.spółki.......................54
5..Wpis.wspólników.do.ewidencji.działalności.gospodarczej.oraz.uzyskanie..
numeru.REGON.i.NIP.przez.spółkę.
..............................................................................54
6..Rachunek.bankowy.spółki.cywilnej.
...............................................................................57
5
Rozdział trzeci
Majątek spółki cywilnej...........................................................................................................59
1..Informacje.ogólne..............................................................................................................59
2..Składniki.majątku.spółki...................................................................................................60
3..Nieruchomość.jako.składnik.majątku.spółki.
................................................................63
4..Możliwości.rozporządzania.przez.wspólników.składnikami.majątku.spółki.........65
5..Udział.wspólnika.
...............................................................................................................66
6..Potrącenia.z.majątku.spółki..............................................................................................67
7..Konsekwencje.majątkowe.udziału.współmałżonków.w.spółce.cywilnej................69
Rozdział czwarty
Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki cywilnej.
.........................................................72
1..Wprowadzenie...................................................................................................................72
2..Prowadzenie.spraw.spółki................................................................................................73
2.1..Pojęcie.prowadzenia.spraw.spółki..........................................................................................73
2.2..Umowne.zasady.prowadzenia.spraw.spółki........................................................................74
2.3..Ustawowe.zasady.prowadzenia.spraw..................................................................................75
3..Reprezentacja.spółki..........................................................................................................78
3.1..Wstęp............................................................................................................................................78
3.2..Charakter.prawny.uprawnienia.do.reprezentacji.spółki....................................................78
3.3..Umowne.zasady.reprezentacji................................................................................................80
3.4..Ustawowe.zasady.reprezentacji..............................................................................................86
3.5..Skutki.przekroczenia.zakresu.umocowania..........................................................................89
3.6..Wygaśnięcie.umocowania.do.reprezentacji.
..........................................................................89
Rozdział piąty
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki.........................................................................91
1..Regulacja.ustawowa..........................................................................................................91
2..Istota.odpowiedzialności.za.zobowiązania.spółki.cywilnej........................................92
3..Zakres.przedmiotowy.odpowiedzialności.....................................................................94
3.1..Pojęcie.zobowiązania.spółki.cywilnej.....................................................................................94
3.2..yródła.i.rodzaje.zobowiązań....................................................................................................95
3.3..Czas.powstania.zobowiązania.................................................................................................98
3.4..Odpowiedzialność.za.zobowiązania.wynikające.z.umowy.spółki.
...................................99
4..Zakres.podmiotowy.odpowiedzialności......................................................................100
4.1..Odpowiedzialność.byłego.wspólnika.
..................................................................................101
4.2..Odpowiedzialność.wspólnika.przystępującego.do.spółki.
...............................................105
4.3..Odpowiedzialność.małżonka.wspólnika.............................................................................107
4.4..Odpowiedzialność.w.związku.z.przejęciem.lub.zbyciem.przedsiębiorstwa..
spółki.cywilnej..
........................................................................................................................108
5..Przesłanki.odpowiedzialności........................................................................................109
6..Charakter.odpowiedzialności........................................................................................109
6.1..Odpowiedzialność.majątkiem.osobistym.wspólników.....................................................109
6.2..Odpowiedzialność.majątkiem.wspólnym...........................................................................112
7..Treść.odpowiedzialności.................................................................................................114
8..Zarzuty.przysługujące.wspólnikom.
.............................................................................116
6
9..Roszczenia.regresowe.wspólników.
..............................................................................118
10..Odpowiedzialność.na.gruncie.prawa.upadłościowego............................................120
Rozdział szósty
Stosunki między wspólnikami a spółką.............................................................................122
1..Informacje.ogólne............................................................................................................122
2..Obowiązki.wspólników..................................................................................................122
3..Udział.wspólników.w.zyskach.i.inne.prawa.majątkowe.wspólników...................126
3.1..Prawo.do.udziału.w.zysku.....................................................................................................126
3.2..Obowiązki.podatkowo-ewidencyjne.związane.z.zyskiem...............................................128
3.3..Prawo.do.zwrotu.wydatków.
.................................................................................................130
3.4..Inne.prawa.majątkowe.
...........................................................................................................132
4..Prawa.korporacyjne.wspólników..................................................................................132
5..Relacje.umowne.między.wspólnikami.a.spółką.........................................................134
5.1..Informacje.ogólne..Problem.reprezentacji...........................................................................134
5.2..Przenoszenie.własności.rzeczy.pomiędzy.majątkami.osobistymi.wspólników..
a.majątkiem.spółki...................................................................................................................135
5.3..Wykonywanie.przez.wspólnika.czynności.na.rzecz.spółki..............................................136
5.4..Inne.relacje.umowne.między.wspólnikami.a.spółką.........................................................138
6..Działalność.gospodarcza.w.ramach.spółki.a.działalność.gospodarcza..
wspólnika..........................................................................................................................139
7..Relacje.pomiędzy.wspólnikami.w.świetle.przepisów.o.ubezpieczeniach..
majątkowych.
....................................................................................................................141
Rozdział siódmy
Zmiany w składzie osobowym spółki.................................................................................143
1..Dopuszczalność.zmian.w.składzie.osobowym.wspólników....................................143
2..Przystąpienie.nowego.wspólnika.do.spółki................................................................145
2.1..Podstawa.przystąpienia.do.spółki.nowego.wspólnika.i..jego.skutki..
prawnorzeczowe.
.....................................................................................................................145
2.2..Wymagania.formalne.przystąpienia.wspólnika.do.spółki................................................146
2.3..Szczególne.przypadki.przystąpienia.nowego.wspólnika.do.spółki.
...............................148
2.4..Skutki.przystąpienia.nowego.wspólnika.do.spółki.w.zakresie.stosunków..
umownych.z.osobami.trzecimi.
.............................................................................................150
3..Wystąpienie.wspólnika.ze.spółki...................................................................................151
3.1..Podstawa.wystąpienia.wspólnika.ze.spółki.
........................................................................151
3.2..Skutki.prawnorzeczowe.wystąpienia.wspólnika.ze.spółki.i.rozliczenie........................154
3.3..Wymagania.formalne.wystąpienia.wspólnika.ze.spółki...................................................156
3.4..Skutki.wystąpienia.wspólnika.ze.spółki.a.stosunki.zobowiązaniowe..
z.osobami.trzecimi...................................................................................................................159
4..Wykluczenie.wspólnika.ze.spółki.
.................................................................................160
5..Obowiązki.zgłoszeń.w.związku.ze.zmianą.w.składzie.osobowym..
wspólników.spółki.cywilnej...........................................................................................160
6..Problem.wykładni.umowy.spółki.w.kontekście.zmian.osobowych........................162
7
Rozdział ósmy
Rozwiązanie i likwidacja spółki cywilnej..........................................................................163
1..Zagadnienia.ogólne.........................................................................................................163
2..Przyczyny.rozwiązania.spółki.
.......................................................................................164
2.1..Katalog.przyczyn.rozwiązania.
..............................................................................................164
2.2..Poszczególne.przyczyny.rozwiązania..................................................................................164
2.3..Kontynuacja.spółki.cywilnej.pomimo.zaistnienia.podstaw.rozwiązania.
......................168
3..Skutki.rozwiązania.spółki.cywilnej...............................................................................169
4..Stosunki.majątkowe.między.wspólnikami.po.rozwiązaniu.spółki.cywilnej.........170
4.1..Majątek.po.rozwiązaniu.
.........................................................................................................170
4.2..Udział.wspólnika.w.majątku.po.rozwiązaniu.spółki.........................................................172
4.3..Likwidacja.majątku.przedsiębiorstwa..................................................................................173
4.4..Fazy.likwidacji..........................................................................................................................175
5..Publicznoprawne.skutki.rozwiązania.spółki...............................................................179
Rozdział dziewiąty
Spółka cywilna w określonych sytuacjach w obrocie.....................................................180
1..Spółka.cywilna.jako.pracodawca...................................................................................180
1.1..Informacje.ogólne....................................................................................................................180
1.2..Spółka.cywilna.jako.strona.umowy.o.pracę........................................................................181
1.3..Rozwiązanie.spółki.cywilnej.a.stosunki.pracy....................................................................182
2..Spółka.cywilna.w.obrocie.wekslowym.........................................................................183
Rozdział dziesiąty
Spółka cywilna aspekty procesowe..................................................................................186
1..Zdolność.sądowa.i.procesowa.......................................................................................186
2..Postępowanie.z.powództwa.wierzyciela.spółki.cywilnej.
.........................................186
3..Postępowanie.egzekucyjne.na.podstawie.tytułu.egzekucyjnego..
wydanego.przeciwko.wspólnikom...............................................................................188
4..Postępowanie.z.powództwa.wspólnika.przeciwko.dłużnikom.spółki..
cywilnej..............................................................................................................................190
5..Postępowania.w.sprawach.ze.stosunku.spółki...........................................................190
6..Postępowanie.w.przedmiocie.rozwiązania.spółki......................................................191
7..Postępowanie.w.przedmiocie.zniesienia.współwłasności.majątku.........................192
Załącznik....................................................................................................................................195
Spis ważniejszych zródeł prawa...........................................................................................233
Wybrane orzeczenia.................................................................................................................235
Bibliografia................................................................................................................................237
Indeks rzeczowy.......................................................................................................................247
WYKAZ SKRÓTÓW
Akty prawne
k.c.. . ustawa.z.dnia.23.kwietnia.1964.r.. .Kodeks.cywilny.(Dz..U..Nr.16,.poz..93.
z.pózn..zm.)
k.h.. . rozporządzenie.Prezydenta.Rzeczypospolitej.z.dnia.27.czerwca.1934.r..
.
.Kodeks.handlowy.(Dz..U..Nr.57,.poz..502.z.pózn..zm.)
k.p.. . ustawa.z.dnia.26.czerwca.1974.r.. .Kodeks.pracy.(tekst.jedn.:.Dz..U..z.1998.r..
Nr.21,.poz..94.z.pózn..zm.)
k.p.c.. . ustawa.z.dnia.17.listopada.1964.r.. .Kodeks.postępowania.cywilnego.(Dz..U..
Nr.43,.poz..296.z.pózn..zm.)
k.r.o.. . ustawa.z.dnia.25.lutego.1964.r.. .Kodeks.rodzinny.i.opiekuńczy.(Dz..U..
Nr.9,.poz..59.z.pózn..zm.)
k.s.h.. . ustawa.z.dnia.15.września.2000.r.. .Kodeks.spółek.handlowych.(Dz..U..
Nr.94,.poz..1037.z.pózn..zm.)
k.z.. . rozporządzenie.Prezydenta.Rzeczypospolitej.z.dnia.27.pazdziernika.1933.r..
.Kodeks.zobowiązań.(Dz..U..Nr.82,.poz..598.z.pózn..zm.).
o.p.. . ustawa.z.dnia.29.sierpnia.1997.r.. .Ordynacja.podatkowa.(tekst.jedn.:.Dz..U..
z.2005.r..Nr.8,.poz..60.z.pózn..zm.)
p.u.n.. . ustawa.z.dnia.28.lutego.2003.r.. .Prawo.upadłościowe.i.naprawcze.(Dz..U..
Nr.60,.poz..535.z.pózn..zm.)
u.k.w.h.. . ustawa.z.dnia.6.lipca.1982.r..o.księgach.wieczystych.i.hipotece.(tekst.jedn.:.
Dz..U..z.2001.r..Nr.124,.poz..1361.z.pózn..zm.).
u.p.d.o.f.. . ustawa.z.dnia.26.lipca.1991.r..o.podatku.dochodowym.od.osób.fizycznych.
(tekst.jedn.:.Dz..U..z.2000.r..Nr.14,.poz..176.z.pózn..zm.)
u.s.d.g.. . ustawa.z.dnia.2.lipca.2004.r..o.swobodzie.działalności.gospodarczej.(tekst.
jedn.:.Dz..U..z.2007.r..Nr.155,.poz..1095.z.pózn..zm.)
u.s.u.s.. . ustawa.z.dnia.13.pazdziernika.1998.r..o.systemie.ubezpieczeń.społecznych.
(tekst.jedn.:.Dz..U..z.2007.r..Nr.11,.poz..74.z.pózn..zm.)
Periodyki
Biul..SN. . Biuletyn.Sądu.Najwyższego
Dz..U.. . Dziennik.Ustaw
EP. . Edukacja.Prawnicza
9
Gd..St..Praw.. . Gdańskie.Studia.Prawnicze
M..Praw.. . Monitor.Prawniczy
NP. . Nowe.Prawo
ONSA. . Orzecznictwo.Naczelnego.Sądu.Administracyjnego
OSA. . Orzecznictwo.Sądów.Apelacyjnych
OSAW. . Orzecznictwo.Apelacji.Wrocławskiej
OSN . Orzecznictwo.Sądu.Najwyższego
OSNAPiUS. . Orzecznictwo.Sądu.Najwyższego..Izba.Administracyjna,.Pracy.i.Ubez-
pieczeń.Społecznych
OSNC. . Orzecznictwo.Sądu.Najwyższego..Izba.Cywilna
OSNCP. . Orzecznictwo.Sądu.Najwyższego..Izba.Cywilna,.Pracy.i.Ubezpieczeń.
Społecznch
OSNP. . Orzecznictwo.Sądu.Najwyższego..Izba.Pracy,.Ubezpieczeń.Społecznych.
i.Spraw.Publicznych
OSP. . Orzecznictwo.Sądów.Polskich
OSPiKA. . Orzecznictwo.Sądów.Polskich.i.Komisji.Arbitrażowych
Pal.. . Palestra
PiP. . Państwo.i.Prawo
PiZS. . Praca.i.Zabezpieczenie.Społeczne
PPH. . Przegląd.Prawa.Handlowego
Pr..Spółek. . Prawo.Spółek
PS. . Przegląd.Sądowy
PUG. . Przegląd.Ustawodawstwa.Gospodarczego
Rej.. . Rejent
RP. . Radca.Prawny
RPEiS. . Ruch.Prawniczy,.Ekonomiczny.i.Socjologiczny
Rzeczposp.. . Rzeczpospolita
St..Praw.. . Studia.Prawnicze
Wok.. . Wokanda
Zb..Orz.. . Zbiór.Orzeczeń
Inne
KRS. . Krajowy.Rejestr.Sądowy
NIP . numer.identyfikacji.podatkowej
NSA. . Naczelny.Sąd.Administracyjny
REGON. . Rejestr.Gospodarki.Narodowej.(Krajowy.Rejestr.Urzędowy.Podmiotów.
Gospodarki.Narodowej)
SA. . Sąd.Apelacyjny
SN. . Sąd.Najwyższy
sp..z.o.o.. . spółka.z.ograniczoną.odpowiedzialnością
WSA. . wojewódzki.sąd.administracyjny
Słowo wStępne
Książka.Spółka cywilna w obrocie gospodarczym.jest.adresowana.zarówno.do.osób,.
które.mają.do.czynienia.w.praktyce.ze.spółkami.cywilnymi,.jak.i.do.teoretyków.prawa..
Może.być.ona.przydatna.także.dla.wszystkich.osób.chcących.pogłębić.swoją.wiedzę.
z.zakresu.spółki.cywilnej,.w.tym.również.dla.studentów..Opracowanie.to.jest.pomyślane.
jako.kompleksowe.przedstawienie.spółki.cywilnej.w.obszarze.działalności.gospodarczej,.
od.strony.licznych.problemów.praktycznych.związanych.z.funkcjonowaniem.tej.spółki..
Jego.teoretycznoprawnym.dopełnieniem.jest.monografia.Charakter prawny spółki cywilnej
na tle prawa polskiego i niemieckiego,.Warszawa.2008,.autorstwa.Marcina.Podlesia.
Książka,.oprócz.zwięzłego.omówienia.materii.ogólnej.związanej.z.miejscem.spółki.
cywilnej.w.systemie.prawa,.prezentuje.przede.wszystkim.zagadnienia.szczegółowe;.
opisuje.powstanie.spółki,.jej.majątek,.prowadzenie.spraw.i.reprezentację.spółki,.odpo-
wiedzialność.wspólników,.stosunki.między.wspólnikami.a.spółką,.zmiany.w.składzie.
osobowym.spółki.oraz.rozwiązanie.i.likwidację.spółki..W.opracowaniu.zostały.także.
zaprezentowane.problemy.występowania.spółki.cywilnej.w.stosunkach.pracowniczych.
oraz.w.obrocie.wekslowym,.a.także.w.postępowaniach.sądowych.przed.sądami.cywil-
nymi..Główny.tekst.książki.jest.przeplatany.przykładami,.które.mają.służyć.lepszej.ilu-
stracji.opisywanych.zagadnień..Dodatkowo.na.końcu.zamieszczono.zbiór.przykładowych.
dokumentów.związanych.ze.spółką.cywilną,.między.innymi.obszerną.umowę.spółki..
Celem.autorów.było.zebranie.i.usystematyzowanie.w.jednym.miejscu.problematy-
ki.spółki.cywilnej.występującej.w.obrocie.gospodarczym,.przede.wszystkim.w.świetle.
utrwalonych.poglądów.doktryny.oraz.orzecznictwa,.aby.oddać.jej.najbardziej.ugrunto-
wany,.a.zarazem.aktualny.obraz..Spółki.cywilnej.nie.można.już.bowiem.scharakteryzo-
wać.wyłącznie.na.podstawie.przepisów.kodeksu.cywilnego.o.spółce,.ponieważ.potrzeby.
obrotu.gospodarczego.oraz.regulacja.publicznoprawna.zmieniły.jej.pierwotny,.historycz-
ny.kształt..Część.twierdzeń.zawartych.w.książce.stanowi.jednak.wyłącznie.wyraz.poglą-
dów.autorów,.opartych.na.wcześniejszych.badaniach.tej.spółki,.obserwacjach.praktyki.
obrotu.oraz.konsultacjach.z.osobami.z.kręgu.nauki,.środowiska.radców.prawnych,.ad-
wokatów,.sędziów,.księgowych.oraz.korpusu.urzędniczego.
Autorzy.pragną.wyrazić.swoją.wdzięczność.wszystkim,.którzy.przyczynili.się.do.
powstania.tej.książki..
Marcin.Podleś
Lidia.Siwik
Wrocław, 9 lipca 2009 r.
11
Rozdział pierwszy
wprowadzenie
1. zastosowanie i znaczenie spółki cywilnej
w obrocie gospodarczym
Spółka.cywilna.w.obrocie.gospodarczym.w.Polsce.odgrywa.istotną.rolę.. znaczenie spółki
Przede.wszystkim.stanowi.ona.rozpowszechnioną.formę.wspólnego.prowa- cywilnej
dzenia.działalności.gospodarczej.(przedsiębiorstwa)..Według.danych.staty-
stycznych.na.dzień.31.grudnia.2007.r..w.Polsce.istniało.aż..280.890.spółek.cy-
wilnych.wykorzystywanych.do.prowadzenia.działalności.gospodarczej1..Dane.
wskazują.też,.że.spółek.cywilnych.było.więcej.niż.wszystkich.innych.spółek.
razem.wziętych..Tradycyjnym.przeznaczeniem.spółki.cywilnej.w.obrocie.
gospodarczym.było.jednak.realizowanie.jednej.transakcji,.projektu.lub.inwe-
stycji.bądz.działalności.gospodarczej.w.niewielkim.rozmiarze..Spółka.cywilna.
pełniła.rolę.swoistej.fazy.przejściowej.do.form.prawnych.przewidzianych.
typowo.dla.prowadzenia.działalności.gospodarczej,.w.szczególności.do.hand-
lowych.spółek.osobowych.(spółki.jawnej.oraz.komandytowej)2..Założenie.
takie.znajduje.swoje.odzwierciedlenie.w.odformalizowanej.strukturze.spółki.
cywilnej.i.łatwości.jej.zakładania..Jednakże.wraz.z.historycznym.rozwojem.
spółki.cywilnej.w.okresie.powojennym.sukcesywnie.zajmowała.ona.miejsce.
uprzednio.zarezerwowane.dla.spółki.jawnej.oraz.spółki.komandytowej,.a.stan.
ten.utrzymuje.się.do.dziś.
Przedmiot.działalności.spółek.cywilnych.jest.bardzo.zróżnicowany. przedmiot
i.obejmuje.większość.branż.polskiej.gospodarki..Ten.rodzaj.spółki.jest.wyko- działalności
rzystywany.zarówno.do.prowadzenia.działalności.produkcyjnej,.jak.i.usłu-
gowej,.w.tym.przez.adwokatów,.radców.prawnych.i.notariuszy3..Spółka.cy-
1
.Główny.Urząd.Statystyczny,.Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2008, Warszawa.2008,.
s..724.
2
.Zob..szerzej.M..Podleś,.Charakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego,.War-
szawa.2008,.s..112.i.n.
3
.Spółka.cywilna.bywa.w.ustawach.szczególnych,.adresowanych.do.określonych.grup.zawodo-
wych,.wymieniana.jako.jedna.z.kilku.dopuszczalnych.form.wykonywania.działalności. .tak.przykła-
dowo.art..8.ust..1.ustawy.z.dnia.6.lipca.1982.r..o.radcach.prawnych.(tekst.jedn.:.Dz..U..z.2002.r..Nr.123,.
.
poz..1059.z.pózn..zm.),.art..4a.ust..1.ustawy. .Prawo.o.adwokaturze.(tekst.jedn.:.Dz..U..z.2002.r..Nr.123,.
poz..1058.z.pózn..zm.),.art..50a.ustawy.z.dnia.5.grudnia.1996.r..o.zawodach.lekarza.i.lekarza.dentysty.
(tekst.jedn.:.Dz..U..z.2008.r..Nr.136,.poz..857.z.pózn..zm.)..Wynika.to.z.tradycyjnie.(historycznie).ujmo-
13
wilna.może.bowiem.służyć.do.prowadzenia.każdego.rodzaju.działalności.
z.wyjątkiem.przypadków,.w.których.ustawa.wymaga.wyraznie.formy.szcze-
gólnej4..Spółka.cywilna.stanowi.szeroką.formułę.wspólnego.realizowania.przez.
kilka.osób.określonego.przez.nie.celu.przez.oznaczone.działania. .zaplano-
wane.i.skoordynowane..Dodatkowo,.z.dniem.8.stycznia.2009.r..usunięto.wy-
rażoną.w.art..26.ustawy.z.dnia.15.września.2000.r.. .Kodeks.spółek.handlowych.
(Dz..U..Nr.94,.poz..1037.z.pózn..zm.).granicę.prowadzenia.działalności.gospo-
darczej.w.formie.spółki.cywilnej,.opartą.na.kryterium.wysokości.przychodów.
osiąganych.w.ramach.tej.spółki5..Usunięcie.obowiązku.przekształcenia.stano-
wi.rezygnację.z.realizowanego.w.ostatnich.latach.pożądanego.działania.
w.kierunku.wyznaczania.spółce.cywilnej.miejsca.na.tle.innych.form.prowa-
dzenia.działalności.gospodarczej.i.zapobiegania.swoistemu.nadużywaniu.tej.
formy.prawnej6..W.ramach.spółki.cywilnej.może.być.prowadzona.także.dzia-
łalność.niemająca.charakteru.działalności.gospodarczej7.
spółka cywilna Spółka.cywilna,.nawet.jeśli.służy.do.prowadzenia.działalności.gospo-
a pojęcie darczej,.nie.jest.uznawana.za.przedsiębiorcę.w.świetle.przepisów.ustawy.
przedsiębiorcy o.swobodzie.działalności.gospodarczej.To.wspólników.takiej.spółki.uznaje.się.
formalnie.za.przedsiębiorców8..W.praktyce.są.to.przede.wszystkim.przedsię-
biorcy.jednoosobowi. .osoby.fizyczne,.podlegające.wpisowi.do.ewidencji.
działalności.gospodarczej..Spółka.nie.jest.też.przedsiębiorcą.na.gruncie.prze-
pisów.ustawy.z.dnia.23.kwietnia.1964.r.. .Kodeks.cywilny.(Dz..U..Nr.16,.poz..93.
z.pózn..zm.). .zgodnie.z.jej.art..431..Nie.jest.ona.bowiem.ani.osobą.fizyczną,.
ani.osobą.prawną,.ani.jednostką.organizacyjną.wyposażoną.w.zdolność.praw-
ną..Natomiast.przymiot.przedsiębiorców.może.przypadać.wspólnikom.
charakter Przepisy.kodeksu.cywilnego.o.spółce.mają.w.przeważającej.mierze.
przepisów charakter.dyspozytywny,.co.oznacza,.że.strony.takiej.umowy.(wspólnicy).
o spółce cywilnej mogą.modyfikować.model.przyjęty.przez.ustawodawcę..Granicą.takich.mo-
dyfikacji.są.jednak.bezwzględnie.obowiązujące.przepisy,.wyznaczające.ramy.
dla.swobody.umów.(art..3531.k.c.),.w.tym.uznawane.za.bezwzględnie.obowią-
wanego.modelu.wolnego.zawodu,.opartego.na.osobistym.wykonywaniu.działalności,.współgrające-.
go.z.konstrukcją.spółki.cywilnej.jako.stosunku.obligacyjnego.wspólników,.opartego.na.zasadach.samo-
organizacji.
4
.Wyjątków.takich.nie.jest.zaś.wiele,.gdyż.z.gwarantowanej.Konstytucją.swobody.działalności.
gospodarczej.(art..22.ustawy.z.dnia.2.kwietnia.1997.r.. .Konstytucja.Rzeczypospolitej.Polskiej,.Dz..U..
Nr.78,.poz..483.z.pózn..zm.).wynika.także.swoboda.w.zakresie.wyboru.formy.prowadzenia.działalności.
gospodarczej,.a.jej.ograniczenia.dopuszczalne.są.tylko.ze.względu.na.ważny.interes.publiczny.
5
.Ustawa.z.dnia.23.pazdziernika.2008.r..o.zmianie.ustawy. .Kodeks.spółek.handlowych.(Dz..U..
Nr.217,.poz..1381)..
6
.W.uzasadnieniu.do.rządowego.projektu.ustawy.nowelizującej.kodeks.spółek.handlowych.(druk.
sejmowy.nr.524).lakonicznie.wskazano,.że. obowiązek.przekształcenia.formy.prawnej.powoduje.dla.
przedsiębiorców.liczne.komplikacje.i.dodatkowe.koszty ,.a.także.skrytykowano.obowiązujące.przesłan-
ki.obligatoryjnego.przekształcenia.
7
.Tak.również.J..Gudowski.(w:).G..Bieniek,.H..Ciepła,.S..Dmowski,.J..Gudowski,.K..Kołakowski,.
M..Sychowicz,.T..Wiśniewski,.C..Żuławska,.Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania,.
.
t..II,.Warszawa.2007,.s..679..Samo.założenie.spółki.cywilnej.nie.oznacza.jeszcze.automatycznie,.że.jej.
wspólnicy.prowadzą.działalność.gospodarczą. .czynności.podejmowane.w.ramach.spółki.podlegają.
ocenie.w.świetle.art..2.ustawy.z.dnia.2.lipca.2004.r..o.swobodzie.działalności.gospodarczej.(tekst.jedn.:.
Dz..U..z.2007.r..Nr.155,.poz..1095.z.pózn..zm.).
8
.Zgodnie.z.art..4.ust..2.u.s.d.g.. za.przedsiębiorców.uznaje.się.także.wspólników.spółki.cywilnej.
w.zakresie.wykonywanej.przez.nich.działalności.gospodarczej .
14
zujące.same.przepisy.o.spółce:.art..860.ż.2,.art..863,.864,.867.ż.1.zdanie.czwar-
te,.art..869.ż.2,.art..870.i.874.k.c.9
W.obecnym.stanie.prawnym.pewne.wątpliwości.budzi.określenie.zakre- zakres spółki
su.spółki.cywilnej. .udzielenie.odpowiedzi.na.pytanie,.jakie.stosunki.prawne. cywilnej
spółka.ta.obejmuje..Zgodnie.z.poglądem.wyrażonym.w.orzecznictwie.Sądu.
Najwyższego.właściwość.(natura).spółki.cywilnej.jest.tak.ukształtowana,.że.
nie.dopuszcza.prowadzenia.w.spółce.wyodrębnionych.rodzajów.działalności.
na.rachunek.i.odpowiedzialność.każdego.ze.wspólników.z.osobna10..Tego.
rodzaju.stosunek.prawny.nie.byłby.więc.traktowany.jako.spółka..
Jedynie.pomocniczo.po.konstrukcję.spółki.próbuje.się.sięgać.w.sporach.
pomiędzy.małżonkami,.z.których.jeden.prowadził.działalność.gospodarczą.
na.bazie.swojego.majątku.odrębnego,.a.korzystał.z.pomocy.drugiego,.lub.
w.sytuacjach.gdy.małżonkowie.lub.konkubenci.czynili.wspólnie.nakłady.na.
rzecz.(w.szczególności.nieruchomość).należącą.wyłącznie.do.jednego.z.nich..
Do.prób.tych.należy.jednak.podchodzić.z.rezerwą.i.oceniać.pod.kątem.wy-
stępowania.cech.spółki.cywilnej..Nie.jest.bowiem.konieczne.kreowanie.nie-
jako.na.siłę.stosunku.spółki.w.sytuacji,.gdy.dla.odpowiedniego.zastosowania.
określonego.przepisu.o.spółce.wystarcza.ukazanie.podobieństwa.w.danym.
zakresie.między.powstałym.stosunkiem.prawnym.a.stosunkiem.spółki.cywil-
nej11..Dla.zilustrowania.problemu.warto.przywołać.tutaj.orzeczenie,.w.którym.
Sąd.Najwyższy.uznał,.że.prowadzenie.przez.konkubentów.faktycznie.wspól-
nie.działalności.gospodarczej.zarejestrowanej.na.jedno.z.nich.uzasadnia.za-
stosowanie.przy.ustalaniu.udziału.każdego.z.nich.w.wypracowanym.docho-
dzie.analogii.do.podziału.zysków.w.spółce.cywilnej12.
Wątpliwości.wywołuje.również.kwalifikacja.umów.zawieranych.pomię-
dzy.kilkoma.osobami.wyłącznie.w.celu.zaoszczędzenia.wydatków. .jak.
w.przypadku.wspólnego.wzięcia.przez.dwóch.jednoosobowych.przedsiębior-
ców.w.leasing.samochodu.osobowego..Należy.konsekwentnie.uznać,.że.
kwalifikacja.tego.rodzaju.umowy,.regulującej.relacje.między.korzystającymi.
(leasingobiorcami),.uzależniona.jest.w.każdym.przypadku.od.istnienia.wspól-
nego.celu.gospodarczego.i.planowanego.sposobu.jego.realizacji..Jeśli.cel.ten.
ma.być.realizowany.wspólnie,.przy.wykorzystaniu.struktury.organizacyjnej.
spółki,.to.istnieją.poważne.podstawy.do.kwalifikowania.takiej.relacji.jako.
umowy.spółki.cywilnej13..Może.się.to.przejawiać.w.szczególności.we.wzajem-
nym.upoważnieniu.wspólników.do.występowania.w.swoim.imieniu.wzglę-
9
.W.literaturze.występują.pewne.rozbieżności.przy.wyliczaniu.bezwzględnie.obowiązujących.
przepisów..Zob..przykładowo:.J..Gudowski.(w:).G..Bieniek,.H..Ciepła,.S..Dmowski,.J..Gudowski,.K..Ko-
łakowski,.M..Sychowicz,.T..Wiśniewski,.C..Żuławska,.Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobo�
wiązania,.t..II,.Warszawa.2006,.s..681.oraz.A..Herbet.(w:).A..Szajkowski.(red.),.System prawa prywatnego,.
.
t..XVI,.Prawo spółek osobowych,.Warszawa.2008,.s..477..Z.kolei.SN.w.orzeczeniu.z.dnia.5.listopada.1998.r.,.
I.CKN.879/97,.Lex.nr.277833.za.bezwzględnie.obowiązujące.uznał.jedynie.art..863,.864,.874.oraz. w.znacz-
nej.części .art..869.k.c.
10
.Tak.orzeczenie.SN.z.dnia.9.listopada.2006.r.,.IV.CSK.216/06,.niepubl.
11
.Na.temat.prawnej.kwalifikacji.umów.nienazwanych.i.możliwości.stosowania.do.nich.przepi-
sów.dotyczących.umów.prawnie.stypizowanych. .zob..S..Włodyka,.Prawo umów,.Warszawa.2001,.s..35.i.n.
12
.Tak.orzeczenie.SN.z.dnia.22.czerwca.2007.r.,.V.CSK.114/07,.niepubl.
13
.Podobnie.A..Herbet.(w:).A..Szajkowski.(red.),.System& ,.s..550.
15
dem.osób.trzecich.oraz.uregulowaniu.sposobu.podziału.wynikających.stąd.
zysków.i.pokrywania.strat..Opierając.się.na.przykładzie.leasingowanego.sa-
mochodu,.należy.więc.konsekwentnie.stwierdzić,.że.jeśli.każdy.z.przedsię-
biorców.ma.korzystać.z.tego.samochodu.odrębnie,.wyłącznie.na.potrzeby.
własnej.działalności,.według.uzgodnionego.grafiku,.to.nie.dochodzi.między.
nimi.do.zawiązania.stosunku.spółki.cywilnej..
spółki Trwa.dyskusja,.czy.istnieje.podstawa.do.uznawania.za.spółki.cywilne.
wewnętrzne tzw..spółek.wewnętrznych.(nazywanych.też. wewnętrznymi.spółkami.cywil-
nymi ),.nienastawionych.na.wspólne.występowanie.względem.osób.trzecich.
i.nieprowadzących.do.stworzenia.wspólnego.majątku.przyporządkowanego.
wspólnemu.celowi. .spółek.ograniczonych.do.współdziałania.w.stosunkach.
wewnętrznych.między.samymi.wspólnikami14..Wydaje.się,.że.tego.rodzaju.
porozumienie.nie.jest.spółką.cywilną..Po.pierwsze,.na.gruncie.polskiej.regu-
lacji.wspólność.do.niepodzielnej.ręki.jest.jednym.z.elementów.konstytutyw-
nych.spółki.cywilnej15..Nie.oznacza.to,.że.koniecznie.w.każdej.spółce.cywilnej.
musi.być.majątek,.lecz.że.spółka.ta.jest.zorientowana.na.wykształcanie.mająt-
ku.opartego.na.wspólności.łącznej,.nawet.jeśli.w.danym.momencie. .chociaż-
by.jako.spółka.bezwkładowa. .takiego.majątku.nie.wytworzyła..Po.drugie,.
zgodnie.z.przepisami.kodeksu.cywilnego.tworzącymi.spółkę.jest.ona.ukształ-
towana.jako.struktura.służąca.wspólnemu.nabywaniu.przez.wspólników.praw.
i.zaciąganiu.zobowiązań..Świadczy.o.tym.chociażby.stosowana.terminologia:.
reprezentacja.spółki ,. prowadzenie.spraw.spółki ,. odpowiedzialność.za.
zobowiązania.spółki ..Stosunki.z.osobami.trzecimi.na.gruncie.polskiej.regu-
lacji.wspólnicy.nawiązują.zatem.z.zasady.za.pomocą.ram.organizacyjnych.
spółki..Po.trzecie,.uznawany.za.bezwzględnie.obowiązujący.przepis.art..864.
k.c..przewiduje.solidarną.odpowiedzialność.wspólników.za.zobowiązania.
spółki,.co.potwierdza.mechanizm.działania.wspólników.spółki.cywilnej.
względem.osób.trzecich.właśnie.w.ramach.organizacyjnych.spółki.
wyłączenie Ponieważ.do.zawarcia.umowy.spółki.może.dojść.również.w.sposób.
umowy spółki dorozumiany.(konkludentny),.w.praktyce.spotyka.się.klauzule.stosowane.
z.ostrożności.przez.strony,.aby.nie.doszło.do.zakwalifikowania.ich.współpra-
cy.jako.stosunku.spółki..W.umowach.dotyczących.określonego.przedsięwzię-
cia.realizowanego.przez.dwóch.lub.więcej.uczestników,.np..związanych.
z.prowadzeniem.badań.nad.określonym.produktem.lub.dotyczących.wspólnej.
strategii.marketingowej,.można.zaobserwować.na.przykład.następującą.klau-
zulę:. żadne.z.postanowień.niniejszej.umowy.nie.ma.w.zamierzeniu.stron.
prowadzić.do.powstania.stosunku.spółki ..Postanowienia.tego.rodzaju.należy.
oceniać.jako.przejaw.woli.stron.ukształtowania.relacji.między.nimi.inaczej.niż.
w.formie.spółki.cywilnej..Trzeba.jednak.podkreślić,.że.jeśli.działania.stron.mają.
materialne.jednoznaczne.cechy.stosunku.spółki.cywilnej,.to.niezależnie.od.
14
.Przeciwko.istnieniu.spółek.wewnętrznych.wypowiadają.się.m.in.:.K..Pietrzykowski.(red.),.Ko�
deks cywilny. Komentarz,.t..II,.Warszawa.2005,.s..728;.B..Czech.(w:).H..Ciepła,.B..Czech,.S..Dąbrowski,.
.
T..Domińczyk,.H..Pietrzkowski,.Z..Strus,.M..Sychowicz,.A..Wypiórkiewicz,.Kodeks cywilny,.t..II,.Warsza-
wa.2005,.s..643;.M..Podleś,.Charakter& ,.s..189.i.n.
15
.Tak.również.m.in..W..Pyzioł.(w:).W..Pyzioł,.A..Szumański,.I..Weiss,.Prawo spółek,.Bydgoszcz.1998,.
s..69.
16
ich.woli.będą.w.ten.sposób.kwalifikowane..Strony.nie.mają.bowiem.autonomii.
w.zakresie.decydowania.o.prawnej.kwalifikacji.konkretnego.stosunku.umow-
nego,.ponieważ.o.tym.decyduje.organ.stosujący.prawo.na.podstawie.zobiek-
tywizowanych.kryteriów16..Można.by.było.również.w.takiej.sytuacji.rozważać.
zastosowanie.przepisów.o.czynnościach.prawnych.dla.pozoru,.nakazujących.
oceniać.ważność.złożonych.oświadczeń.woli.według.właściwości.ukrytej.
czynności.prawnej. .w.tym.wypadku.umowy.spółki.cywilnej.(art..83.ż.1.zda-
nie.drugie.k.c.)..
2. charakter prawny spółki cywilnej
Spółka.cywilna.formalnie.przynależy.do.klasycznych.stosunków.obliga- formalna
cyjnych,.co.stawia.ją.w.jednym.rzędzie.z.takimi.umowami,.jak.umowa.sprze- klasyfikacja
daży,.umowa.najmu.czy.umowa.zlecenia,.chociaż.oczywiście,.o.czym.niżej,. spółki cywilnej
istotnie.się.od.nich.różni..W.Polsce.obowiązuje.normatywna.definicja.osoby.
prawnej,.wyrażona.w.art..33.k.c.,.stanowiąca,.że.osobami.prawnymi.są.tylko.
te.jednostki.organizacyjne,.którym.przepis.przyznaje.osobowość.prawną17..
W.odniesieniu.do.spółki.cywilnej.brak.zaś.przepisu.nadającego.jej.osobowość.
prawną..Spółka.cywilna.nie.jest.także.zaliczana.do.kategorii.tzw..osób.usta-
wowych,.tj..jednostek.organizacyjnych.wyposażonych.w.zdolność.prawną,.
a.bez.osobowości.prawnej18..Przynależność.do.kategorii.osób.ustawowych,.
podobnie.jak.do.osób.prawnych,.jest.bowiem.warunkowana.występowaniem.
przepisu.nadającego,.w.tym.wypadku,.zdolność.prawną,.a.przepisu.takiego.
w.stosunku.do.spółki.cywilnej.nie.wydano..
Spółka.cywilna.nie.jest.więc.osobą.ustawową.ani.tym.bardziej.osobą. spółka cywilna
prawną..W.orzecznictwie.Sądu.Najwyższego.podkreśla.się,.że.nie.może.ona. jako spółka
być.uznana.za.odrębny.od.wspólników.podmiot.prawa,.który.miałby.własną. osobowa
zdolność.prawną.i.własną.zdolność.sądową19..Należy.jednak.uznać.przyna-
leżność.spółki.cywilnej.do.kategorii.spółek.osobowych,.ponieważ.stanowiła.
16
.Tak.m.in..Z..Radwański.(w:).Z..Radwański.(red.),.System prawa prywatnego,.t..II,.Prawo cywilne
część ogólna,.Warszawa.2008,.s..44.
17
.Przykładowo,.spółka.akcyjna.jest.osobą.prawną,.ponieważ.zgodnie.z.art..12.k.s.h..z.chwilą.wpi-
su.do.Krajowego.Rejestru.Sądowego.uzyskuje.ona.osobowość.prawną.
18
.Polski.ustawodawca.usankcjonował.istnienie. .obok.osób.fizycznych.i.osób.prawnych. .tej.no-
wej.kategorii.podmiotów.nowelizacją.z.dnia.14.lutego.2003.r..(ustawa.o.zmianie.ustawy. .Kodeks.cywil-
ny.oraz.niektórych.innych.ustaw,.Dz..U..Nr.49,.poz..408);.zob..więcej.J..Frąckowiak,.Instytucje prawa hand�
lowego w kodeksie cywilnym,.Rej..2003,.nr.6,.s..28..Przywołaną.nowelizację.można.wręcz.traktować.jako.
kolejny.przejaw.woli.ustawodawcy.zaprzeczenia.podmiotowości.spółki.cywilnej,.w.szczególności.przez.
podkreślenie.tego,.że.również.pojęcie.zdolności.prawnej,.obok.cechy. osobowości.prawnej ,.ma.cha-
rakter.normatywny,.a.zatem.musi.wynikać.z.przepisu.prawa..W.uzasadnieniu.ustawy.o.zmianie.kodek-
su.cywilnego.wskazano.zaś.wprost,.że.zakresem.pojęcia.jednostek.organizacyjnych.niebędących.oso-
bami.prawnymi,.a.posiadających.zdolność.prawną.nie.są.objęte.spółki.cywilne.(druk.nr.666,.s..20);.por..
także.Z..Radwański,.Podmioty prawa cywilnego w świetle zmian kodeksu cywilnego przeprowadzonych ustawą
z dnia 14 lutego 2003 r.,.PS.2003,.nr.7 8,.s..7.
19
.Tak.m.in..orzeczenia.SN.z.dnia.7.listopada.2003.r.,.I.CK.191/03,.niepubl.,.oraz.z.dnia.24.listopa-
da.2005.r.,.III.CK.207/05,.LEX.371793..Warto.także.przywołać.orzeczenie.SN.z.dnia.28.pazdziernika.2003.r.,.
I.CK.201/02,.LEX.nr.151608,.w.którym.uznano,.że. istota.spółki.cywilnej.wyczerpuje.się.w.wielostronnym.
stosunku.zobowiązaniowym.łączącym.wspólników .
17
ona.tradycyjnie.figurę.wyjściową.dla.innych.spółek.osobowych.oraz.służy.do.
realizacji.wspólnego.celu..Spółka.cywilna.wyposażona.jest.w.elementy.kon-
strukcyjne.rekompensujące.jej.brak.podmiotowości. .strukturę.organizacyjną,.
odrębny.majątek.oparty.na.wspólności.do.niepodzielnej.ręki,.i.cechuje.się.
możliwością.identyfikacji..
spółka cywilna Cechy.spółki.cywilnej,.różniące.ją.od.klasycznych.stosunków.zobowią-
jako jednostka zaniowych,.wykluczają.możliwość.traktowania.spółki.cywilnej.wyłącznie.jak.
organizacyjna umowy.czy.też.jak.wynikającego.z.niej.stosunku.zobowiązaniowego20..Spółka.
cywilna,.za.pomocą.swojej.struktury.organizacyjnej,.nabywa.prawa.do.przy-
porządkowanego.jej.majątku.wspólnego.i.dąży.do.realizacji.wspólnego.celu..
Z.treści.przepisów.kodeksu.cywilnego.o.spółce.wynika.czytelnie.uprawnienie.
wspólników.do.reprezentacji.całej.zbiorowości.wspólników.w.spółce,.a.nie.
każdego.z.nich.z.osobna21..O.odrębności.spółki.cywilnej.świadczy.również.to,.
że.są.podstawy.do.wyróżniania.zobowiązań.odnoszących.się.do.spółki.(do.
majątku.spółki),.ze.względu.między.innymi.na.możność.spełnienia.świadcze-
nia.niepieniężnego.niejednokrotnie.tylko.w.ramach.struktury.organizacyjnej.
spółki22..Kategorię. zobowiązań.spółki .wyróżnia.także.sam.ustawodawca,.
normując.skutki.majątkowe.następujące.po.rozwiązaniu.spółki.(art..875.ż.2.
k.c.).oraz.na.potrzeby.regulacji.przekształceń.z.udziałem.spółki.cywilnej.(art..26.
ż.5.k.s.h.)..Spółka.cywilna.podlega.specyficznemu.procesowi.likwidacji,.co.
prawda.służącemu.właściwie.nie.likwidacji.samej.spółki,.lecz.pozostałego.po.
niej.majątku,.ale.przy.odwołaniu.się.do.fikcji.dalszego.istnienia.spółki..Z.wy-
mienionych.względów.miejsce.spółki.cywilnej.w.systemie.prawa.wydaje.się.
wyznaczać.znajdująca.oparcie.w.art..331.k.c..kategoria.jednostek.organizacyj-
nych.niewyposażonych.ani.w.osobowość.prawną,.ani.w.zdolność.prawną23..
Spółka.cywilna.winna.być.zatem.ujmowana.jako.zbiorowość.wspólników.
w.spółce,.złączona.węzłem.wspólności.do.niepodzielnej.ręki24..Zbiorowości.
20
.Por..także.A..Kidyba,.Dwie drogi spółki cywilnej,.M..Praw..2001,.nr.20,.s..1018;.M..Litwińska,.Spół�
ka cywilna w świetle nowych regulacji prawnych,.PPH.2001,.nr.7,.s..13;.T..Mróz.(w:).Prawo spółek,.S..Narusze-
wicz.(red.),.Białystok.1999,.s..12..Co.więcej,.całe.konstrukcje.i.ustalone.pojęcia.prawa.zobowiązań.tracą.
swoją.użyteczność.w.odniesieniu.do.umów.kreujących.różnego.rodzaju.związki.osób.(a.zatem.również.
i.spółkę.cywilną),.czego.ilustracją.mogą.być.zawarte.w.części.ogólnej.księgi.trzeciej. Zobowiązania .
przepisy.o.wykonaniu.i.skutkach.niewykonania.zobowiązań.z.umów.wzajemnych.(tak.S..Grzybowski,.
Spółka prawa cywilnego a konstrukcja umowy jako zródła zobowiązań,.RPEiS.1968,.nr.3,.s..76 82).
21
.Uprawnienia.wspólnika.do.reprezentacji.nie.można.utożsamiać.z.uzyskaniem.przez.niego.od.
każdego.z.poszczególnych.wspólników.upoważnienia.do.dokonywania.w.jego.imieniu.czynności.praw-
nych..Przedmiot.świadczenia.z.takiej.czynności.nie.ma.bowiem.wejść.w.skład.majątków.odrębnych.
wybranych.wspólników.ani.stać.się.współwłasnością.wszystkich.wspólników.w.częściach.ułamkowych,.
lecz.ma.zasilić.majątek.wspólny.w.ramach.stosunku.spółki.
22
.Przykładowo,.gdy.spółka.(wspólnicy).ma.obowiązek.przeniesienia.własności.rzeczy.na.osobę.
trzecią,.to.obowiązek.ten.może.być.wykonany.jedynie.w.ramach.struktury.organizacyjnej.spółki,.a.nie.
przez.jednego.wspólnika,.wbrew.woli.pozostałych.wspólników..Rzecz.ta.należy.bowiem.do.majątku.
wspólnego.wspólników,.stanowiąc.współwłasność.łączną.wszystkich.wspólników..W.innym.przykła-
dzie,.gdy.spółka.(wspólnicy).ma.obowiązek.wykonania.określonej.usługi,.przy.której.konieczne.jest.
wykorzystywanie.specjalistycznych.urządzeń.należących.do.majątku.spółki,.poszczególny.wspólnik.
najczęściej.nie.byłby.w.stanie.tego.dokonać.przy.wykorzystaniu.własnych.środków.
23
.Tak.J..Frąckowiak,.Jednostka organizacyjna jako substrat osoby prawnej i ustawowej.(w:).W..Popiołek,.
L..Ogiegło,.M..Szpunar.(red.),.Księga Pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana,.Kraków.2005,.s..907.
24
.Taka.klasyfikacja.spółki.cywilnej.ma.jednak.również.przeciwników.w.literaturze. .zob..m.in..
A..Herbet.(w:).A..Szajkowski.(red.),.System& ,.s..566.
18
tej.mogą.być.przyporządkowywane.zarówno.prawa,.jak.i.obowiązki,.niesta-
nowiące.ani.praw,.ani.obowiązków.poszczególnych.wspólników.wchodzących.
w.skład.spółki25..Należy.przy.tym.podkreślić,.że.zbiorowość.wspólników.za-
chowuje.swoją.odrębność.także.na.płaszczyznie.stosunków.wewnątrz.spółki,.
gdzie.ucieleśniana.jest.jednak.już.nie.przez.odrębną.strukturę.organizacyjną,.
lecz.przez.majątek.odrębny.od.majątków.poszczególnych.wspólników..Orga-
ny.i.osoby.stosujące.prawo.powinny.zaś.konsekwentnie.uwzględniać.ten.
skomplikowany.charakter.prawny.spółki.cywilnej.
Status.prawny.spółki.cywilnej.na.płaszczyznie.prawa.publicznego.nie. spółka cywilna
jest.jednolity..W.świetle.art..4.ust..2.u.s.d.g..wspólnicy. .osoby.fizyczne,.są. na tle prawa
uznawani.za.odrębnych.przedsiębiorców,.a.każdy.z.nich.podlega.obowiązko- publicznego
wi.odrębnego.zgłoszenia.prowadzonej.działalności.gospodarczej.do.ewiden-
cji.tej.działalności..Jednakże.w.wielu.istotnych.obszarach.działalności.gospo-
darczej.spółka.cywilna.jest.ujmowana.podmiotowo. .ma.ona.własny.numer.
identyfikacji.podatkowej.(NIP).oraz.numer.statystyczny.(REGON),.jest.podat-
nikiem.w.zakresie.podatku.od.towarów.i.usług.czy.podatku.od.środków.
transportowych,.a.także.posiada.przymiot.pracodawcy.
W.ostatecznym.rozrachunku.należy.uznać,.że.spółka.cywilna.ze.wzglę-
du.na.jej.charakter.prawny.w.świetle.przepisów.kodeksu.cywilnego.nie.jest.
podmiotem,.chociaż.ma.materialne.cechy.rekompensujące.jej.ten.brak.pod-
miotowości,.co.objawia.się.szczególnie.w.jej.relacjach.z.osobami.trzecimi.oraz.
stosunkach.majątkowych..Jak.podmiot.(adresat.normy.prawnej).spółka.cywil-
na.traktowana.jest.zaś.wyjątkowo. .tylko.gdy.(jak.chociażby.w.przypadku.
numeru.REGON).istnieje.przepis.szczególny.nakazujący.na.potrzeby.danej.
regulacji.w.taki.sposób.ją.traktować.
3. Spółka cywilna a spółka cicha
Samo.pojęcie. spółka.cicha .nie.występuje.już.w.obowiązujących.prze- historia regulacji
pisach..Przepisy.prawa.regulujące.spółkę.cichą.zostały.bowiem.uchylone.przed. spółki cichej
kilkudziesięciu.laty. .przestały.obowiązywać.z.dniem.wejścia.w.życie.kodek-
su.cywilnego,.gdy.ustawą. .Przepisy.wprowadzające.kodeks.cywilny.uchylo-
no.rozporządzenie.Prezydenta.Rzeczypospolitej.z.dnia.27.czerwca.1934.r.. .Ko-
deks.handlowy.(Dz..U..Nr.57,.poz..502.z.pózn..zm.)26..Mechanizm.spółki.cichej.
polegał.zaś.na.tym,.że.tzw..wspólnik.cichy.uczestniczył.przez.wniesiony.wkład.
(najczęściej.gotówkowy).w.zyskach.z.działalności.gospodarczej.prowadzonej.
przez.inną.osobę.(tzw..kupca).na.jej.własny.rachunek27..Wspólnik.cichy.nie.
odpowiadał.jednak.za.zobowiązania.kupca.z.prowadzonej.działalności.wobec.
25
.Por..także.J..Frąckowiak,.Jednostka& ,.s..906..J..Frąckowiak,.opisując.elementy.konstrukcyjne.
jednostki.organizacyjnej ,.wskazuje,.iż.prawa.i.obowiązki.mogą.być.danej.jednostce.przypisywane.de-
finitywnie.bądz.pośrednio. .jako.prawa.i.obowiązki.należące.wspólnie.do.osób.wchodzących.w.skład.
danej.jednostki.
26
.Tak.art..VI.ż.1.ustawy.z.dnia.23.kwietnia.1964.r.. .Przepisy.wprowadzające.Kodeks.cywilny.
.
(Dz..U..Nr.16,.poz..94.z.pózn..zm.)..
27
.Tak.dawny.art..682.oraz.683.k.h.
19
wierzycieli.(osób.trzecich)28,.a.ryzykował.jedynie.nieosiągnięciem.zysku.oraz.
utratą.wniesionego.wkładu.w.wyniku.zaistniałej.straty29..Wspólnik.cichy.nie.
miał.też.w.typowym.przypadku.wpływu.na.decyzje.podejmowane.w.ramach.
przedsiębiorstwa,.chyba.że.prawo.takie.sobie.zastrzegł..
podstawa Pomimo.uchylenia.kodeksu.handlowego.tworzenie.spółek.cichych.nadal.
prawna spółki jest.możliwe,.zgodnie.z.zasadą.swobody.umów.(art..3531.k.c.),.pozwalającą.na.
cichej kreowanie.stosunków.o.kształcie.spółek,.odpowiadających.dawnej.regulacji.
o.spółce.cichej30..Stosowanie.w.praktyce.umowy.spółki.cichej.może.być.
w.danej.sytuacji.przydatnym.rozwiązaniem31..Potrzebne.może.bowiem.okazać.
się.prawne.uregulowanie.finansowego.uczestnictwa.jednej.lub.kilku.osób.
w.działalności.gospodarczej.innej.osoby.(przedsiębiorcy).w.zamian.za.udział.
w.zyskach.z.jej.przedsiębiorstwa..Nie.zawsze.bowiem.odpowiednim.narzę-
dziem.jest.umowa.pożyczki.z.obowiązkiem.zwrotu.w.określonym.czasie.lub.
po.wypowiedzeniu.umowy.równowartości.pożyczonych.pieniędzy.lub.od-
powiedników.pożyczonych.rzeczy32..W.odróżnieniu.od.wspólnika.cichego,.
pożyczkodawca.nie.ponosi.bowiem.ryzyka.działalności.prowadzonej.przez.
pożyczkobiorcę. .niezależnie.od.sytuacji.finansowej.pożyczkobiorcy.ma.bo-
wiem.roszczenie.o.wydanie.przedmiotu.pożyczki33..Natomiast.wspólnik.cichy.
ma.szansę.w.dłuższym.okresie.czasu.czerpać.korzyści.z.działalności.gospo-
darczej.prowadzonej.przez.pożyczkobiorcę,.a.jeśli.zagwarantował.sobie.takie.
prawo,.również.mieć.wpływ.na.określone.decyzje.wewnątrz.przedsiębiorstwa.
pożyczkobiorcy..W.ramach.spółki.cichej.nie.dochodzi.też.do.powstania.wspól-
nego.majątku,.opartego.na.zasadach.wspólności.do.niepodzielnej.ręki.
spółka cicha Spółka.cicha.bywa.często.łączona.czy.wręcz.utożsamiana.ze.spółką.cy-
a spółka cywilna wilną,.co.nie.jest.uzasadnione.w.świetle.obowiązujących.przepisów.kodeksu.
cywilnego.o.spółce..Nie.stanowi.ona.też.żadnego.podtypu.spółki.cywilnej34..
Spółka.cicha.różni.się.bowiem.istotnie.od.spółki.cywilnej,.w.której.zasadą.jest.
realizacja.wspólnego.celu,.udział.wszystkich.wspólników.w.prowadzeniu.
spraw.i.reprezentacji.spółki,.występowanie.ich.w.obrocie.w.imieniu.wszystkich.
wspólników.w.spółce.(a.nie.tylko.jednego.z.nich),.wykształcenie.odrębnego.
pod.względem.prawnym.majątku,.opartego.na.zasadach.wspólności.łącznej,.
oraz.solidarna.i.nieograniczona.odpowiedzialność.wszystkich.wspólników.za.
zobowiązania.spółki35..Do.stosunku.prawnego.wynikającego.z.umowy.spółki.
cichej. .jako.umowy.nienazwanej. .można.stosować.odpowiednio.jedynie.
28
.Tak.dawny.art..682.ż.2.k.h..
29
.Tak.dawny.art..684.k.h..
30
.Tak.przykładowo.orzeczenie.SN.z.dnia.24.pazdziernika.2003.r.,.III.CZP.67/03,.OSNC.2004,.nr.12,.
poz..199;.S..Grzybowski.(red.),.System prawa cywilnego,.t..III,.cz..2,.Prawo zobowiązań. Część szczegółowa,.
Warszawa Kraków Gdańsk Aódz.1976,.s..887;.S..Włodyka.(w:).S..Włodyka.(red.),.Prawo spółek,.Kraków.
1996,.s..72 73.
31
.Zob..szerzej.A..Koronkiewicz,.Spółka cicha na tle prawa i doktryny,.PPH.2007,.nr.5,.s..39.i.n.
32
.Zob..art..720 724.k.c.
33
.Pożyczkodawca.oczywiście.musi.liczyć.się.z.ogólnym.ryzykiem.niewypłacalności.(upadłości).
pożyczkobiorcy.
34
.Odmiennie.jednak.A..Herbet.(w:).A..Szajkowski.(red.),.System& ,.s..615.
35
.Przedstawiciele.nauki.uznający.występowanie.tzw..wewnętrznych.spółek.cywilnych.są.skłon-
ni.traktować.spółkę.cichą.jako.przykład.wewnętrznej.spółki.cywilnej..Nie.jest.to.jednak.zdanie.domi-
nujące..Przeciwnie,.pojawiają.się.wręcz.głosy,.aby.nie.używać.już.określenia. spółka.cicha .z.powodu.
20
wybrane.przepisy.kodeksu.cywilnego.o.spółce..Z.istoty.rzeczy.nie.będą.to.
jednak.przepisy.o.prowadzeniu.spraw.spółki,.reprezentacji,.majątku.spółki.
ani.odpowiedzialności.wspólników.za.zobowiązania.spółki..Do.stron.umowy.
ustanawiającej.stosunek.prawny.odpowiadający.istotnym.właściwościom.
spółki.cichej.nie.ma.też.zastosowania. .zgodnie.z.orzeczeniem.Sądu.Najwyż-
szego. .przepis.art..875.ż.1 3.k.c.,.określający.zasady.rozliczeń.między.wspól-
nikami.spółki.cywilnej36.
4. Spółka cywilna a konsorcjum
Konsorcjum.jest.narzędziem.kooperacji.pomiędzy.samodzielnymi.przed- konsorcjum
siębiorcami.na.potrzeby.określonych,.często.jednorazowych,.zamierzeń.gospo-
darczych,.gdzie.obowiązuje.zasada.wspólnego.czerpania.korzyści.i.wspólnego.
ponoszenia.ryzyka37..Konsorcjum.tworzone.jest.zwykle.ze.względu.na.rozmiar.
lub.rodzaj.przedsięwzięcia. .przekraczający.możliwości.jednego.przedsiębiorcy,.
albo.chęć.ograniczenia.ryzyka. .rozłożenia.go.na.kilka.podmiotów38..
Konsorcjum.nie.jest.odmianą.spółki.cywilnej,.lecz.rodzajem.umowy. konsorcjum
nienazwanej,.i.jedynie.odpowiednio.można.stosować.do.niego.przepisy.ko- a spółka cywilna
deksu.cywilnego.o.spółce39..W.ramach.konsorcjum.nie.dochodzi.bowiem.do.
wykształcania.majątku.do.niepodzielnej.ręki..Co.za.tym.idzie,.nie.ma.też.
zwykle.tak.silnej.jak.w.spółce.cywilnej.więzi.organizacyjnej.między.uczestni-
kami.konsorcjum..Odrzuca.się.również.osobistą.odpowiedzialność.uczestników.
konsorcjum.za.zobowiązania.innych.uczestników.konsorcjum..Należy.jednak.
zastrzec,.że.w.konkretnym.przypadku.stosunek.określony.mianem.konsorcjum.
może.być. .niezależnie.od.użytej.nazwy. .w.rzeczywistości.spółką.cywilną,.
jeśli.zostanie.ukształtowany.na.wzór.tej.spółki.
5. Spółka cywilna a handlowe spółki osobowe
Spółka.cywilna.tradycyjnie.zaliczana.była.do.spółek.osobowych,.a.zatem.
do.grupy.spółek.opartych.na.elementach.osobowych,.gdzie.w.odróżnieniu.od.
skojarzeń,.jakie.ono.rodzi..Osoba.nieobeznana.z.prawem.może.bowiem.bezpodstawnie.przypuszczać,.
że.pod.nazwą.tą.kryje.się.podmiot.prawa.
36
.Tak.orzeczenie.SN.z.dnia.24.pazdziernika.2003.r.,.III.CZP.67/03.
37
.S..Włodyka.(w:).S..Włodyka.(red.),.Prawo umów& ,.s..560 561.
38
.Tak.A..Herbet.(w:).A..Szajkowski.(red.),.System& ,.s..604..Przykładem.konsorcjum,.nazwanego.
wprost.w.ustawie.jest.konsorcjum.bankowe,.tworzone.przez.banki.dla.wspólnego.udzielenia.kredytu.
bankowego.(art..73.ustawy.z.dnia.29.sierpnia.1997.r.. .Prawo.bankowe.(tekst.jedn.:.Dz..U..z.2002.r..Nr.72,.
poz..665.z.pózn..zm.).
39
.Za.umowę.nienazwaną.konsorcjum.uznaje.m.in..L..Stecki,.Konsorcjum,.Toruń.1997,.s..35..Godzi.
się.jednak.wzmiankować,.iż.część.przedstawicieli.doktryny.uznaje.konsorcjum.za.spółkę.cywilną,.w.tym.
za.spółkę.wewnętrzną. .por..S..Włodyka,.Strategiczne umowy przedsiębiorców,.Warszawa.2000,.s..259;.
.
S..Włodyka,.Spór o pojęcie kooperacji gospodarczej i umowy kooperacyjnej,.PIP.1986,.z..3,.s..43 45..Odróżnia-
nie.konsorcjum.od.spółki.cywilnej.postulują.zaś.m.in..A..Wiśniewski,.Prawo o spółkach. Podręcznik prak�
tyczny,.t..I,.Wiadomości ogólne. Spółki osobowe,.Warszawa.1990,.s..98;.J..Jędryszczyk,.W..Serda,.A..Szumański,.
Wzory pism w zakresie prawa spółek,.Kraków.1996,.s..33.
21
spółka cywilna spółek.kapitałowych.(spółki.z.ograniczoną.odpowiedzialnością,.a.przede.
na gruncie wszystkim.spółki.akcyjnej).regułą.jest.istnienie.uprawnień.w.zakresie.prowa-
kodeksu spółek dzenia.spraw.spółki.i.reprezentacji.spółki.przysługujących.wspólnikom.(za-
handlowych sada.samoorganizacji),.występowanie.osobistych.praw.wspólników.oraz.
uwzględnianie.w.procesie.decyzyjnym.w.równym.stopniu.woli.każdego.ze.
wspólników..W.treści.kodeksu.spółek.handlowych.spółka.cywilna.nie.jest.
jednak.obecnie.wymieniana.pośród.spółek.osobowych..Zgodnie.bowiem.z.art..4.
ż.1.pkt..1.k.s.h..spółką.osobową.jest.spółka.jawna,.komandytowa,.partnerska.
oraz.komandytowo-akcyjna,.a.spółki.te.należą.równocześnie.w.świetle.art..1.
ż.1.k.s.h..do.kategorii.spółek.handlowych..Dlatego.też.nazywa.się.je.łącznie.
handlowymi.spółkami.osobowymi ..Natomiast.spółka.cywilna,.jako.regulo-
wana.poza.kodeksem.spółek.handlowych,.nie.ma.waloru.spółki.handlowej..
spółka cywilna Spółkę.cywilną.od.handlowych.spółek.osobowych.odróżnia.szereg.cech..
a handlowe W.pierwszym.rzędzie.handlowe.spółki.osobowe.są.wyposażone.w.zdolność.
spółki osobowe prawną. .mogą.we.własnym.imieniu.nabywać.prawa.i.zaciągać.zobowiązania.
i.są.odrębnym.od.wspólników.podmiotem.praw.i.obowiązków40..Ponadto,.
w.odróżnieniu.od.spółki.cywilnej,.handlowe.spółki.osobowe.mogą.być.wy-
korzystywane.jedynie.do.prowadzenia.przedsiębiorstwa,.co.jest.co.do.zasady.
równoznaczne.z.ich.przeznaczaniem.do.prowadzenia.działalności.gospodar-
czej..Powstanie.handlowych.spółek.osobowych.jest.uzależnione.od.wpisu.do.
rejestru.przedsiębiorców,.co.formalizuje.cały.proces.ich.tworzenia41..Wprowa-
dzenie.konstytutywnego.wpisu.gwarantuje,.że.nie.dojdzie.do.stanu.niepew-
ności,.czy.mamy.do.czynienia.z.cywilną.czy.też.z.handlową.spółka.osobową,.
w.szczególności.spółką.jawną..Spółka.cywilna.nie.będzie.bowiem.handlową.
spółką.osobową. .niezależnie.do.rozmiaru.prowadzonej.działalności. .dopó-
ki.nie.zostanie.zarejestrowana.w.Krajowym.Rejestrze.Sądowym..Z.drugiej.
strony,.gdy.już.dojdzie.do.rejestracji.spółki.jako.handlowej.spółki.osobowej.
w.rejestrze.przedsiębiorców,.to.nie.przestanie.nią.być.aż.do.momentu.wykre-
ślenia.
Mimo.istotnych.różnic.pomiędzy.spółką.cywilną.a.handlowymi.spółka-
mi.osobowymi.należy.uznać.przynależność.spółki.cywilnej.do.kategorii.spółek.
osobowych,.ponieważ.stanowiła.ona.konstrukcyjnie.postać.wyjściową.dla.
innych.spółek.osobowych,.co.uwidacznia.się.w.szczególności.na.płaszczyznie.
realizacji.wspólnego.celu..Niewymienienie.spółki.cywilnej.w.kategorii.spółek.
osobowych.w.kodeksie.spółek.handlowych.wynikać.zaś.może.z.przyjętych.
zasad.techniki.legislacyjnej..Zgodnie.bowiem.z.treścią.art..1.k.s.h..przedmiotem.
regulacji.kodeksu.spółek.handlowych.są.jedynie.spółki.handlowe,.które.na-
stępnie.w.treści.art..4.k.s.h..zostały.podzielone.na.spółki.osobowe.i.kapitałowe..
Spółka.cywilna.cechuje.się.ponadto.elementami.konstrukcyjnymi.rekompen-
sującymi.jej.brak.podmiotowości. .strukturą.organizacyjną,.odrębnym.mająt-
kiem.i.możliwością.jej.identyfikacji.
Twórcy.kodeksu.spółek.handlowych.wyraznie.chcieli.uatrakcyjnić.spół-
kę.jawną,.tak.aby.osoby.prowadzące.działalność.w.formie.spółki.cywilnej.
40
.W.odniesieniu.do.spółki.jawnej.zob..art..8.ż.1.w.zw..z.art..4.ż.1.pkt.1.k.s.h.
41
.W.odniesieniu.do.spółki.jawnej.zob..art..251.ż.1.k.s.h.
22
miały.motywację.do.zmiany.formy.prowadzonej.działalności42..Droga.do.
spółki.jawnej.stoi.otworem.dla.wszystkich.zamierzających.wspólnie.z.innymi.
osobami.prowadzić.działalność.gospodarczą,.ponieważ.możliwość.zawarcia.
takiej.spółki.nie.zależy.już.od.rodzaju.czy.rozmiaru.przedsiębiorstwa..Złago-
dzono.też.reżim.odpowiedzialności.wspólników.za.zobowiązania.spółki.przez.
uzależnienie.dopuszczalności.prowadzenia.przez.wierzycieli.spółki.egzekucji.
z.majątku.wspólnika.od.bezskuteczności.egzekucji.przeciwko.spółce43..W.efek-
cie,.dopóki.nie.zostanie.wykazana.bezskuteczność.egzekucji.z.majątku.spółki.
jawnej,.nie.można.prowadzić.egzekucji.z.majątków.osobistych.wspólników44..
Korzystnie,.w.porównaniu.z.sytuacją.przy.spółkach.kapitałowych,.przedstawia.
się.wysokość.opłat.z.tytułu.rejestracji.spółki.jawnej45.i.wymaganie.jedynie.
formy.pisemnej.zwykłej.do.zawarcia.tej.spółki.(art..23.k.s.h.),.co.pozwala.
uniknąć.konieczności.skorzystania.z.usług.notariusza46..Ponadto.spółka.part-
nerska. .wprowadzona.do.kodeksu.spółek.handlowych.dla.wymienionych.
w.ustawie.przedstawicieli.wskazanych.wolnych.zawodów47. .może.stanowić.
dalszą.alternatywę.dla.spółki.cywilnej,.jako.forma.prawna.przewidziana.dla.
osób.chcących.wspólnie.wykonywać.dany.zawód..Pomimo.tych.zamierzeń.
liczba.spółek.cywilnych.nadal.prawie.dziesięciokrotnie.przekracza.liczbę.
spółek.jawnych.
42
.Por..S..Sołtysiński,.Założenia projektu ustawy prawo spółek handlowych dotyczące spółek osobowych.
(w:).Księga Pamiątkowa dla uczczenia pracy naukowej Profesora Kazimierza Kruczalaka,.Gd..St..Praw..1999,.nr.5,.
s..388..S..Sołtysiński.uznał.to.wręcz.za.jeden.z.głównych.celów.reformy.prawa.spółek.handlowych.w.sy-
tuacji.odgrywania.przez.handlowe.spółki.osobowe.zaskakująco.małej.roli.w.gospodarce.polskiej..Auto-
rzy.projektu.kodeksu.spółek.handlowych.przyjęli.w.związku.z.tym,.iż.nowa.kodyfikacja.nie.powinna.
obejmować.spółki.cywilnej,.gdyż.nie.jest.ona. najbardziej.odpowiednią.formą.prawną.dla.tworzenia.
trwałych.organizacji.gospodarczych.o.większych.rozmiarach .
43
.Por..uzasadnienie.projektu.ustawy. .Prawo.spółek.handlowych,.opracowanego.przez.Komisję.
Kodyfikacyjną.Prawa.Cywilnego,.Pr..Spółek.1999,.nr.5,.s..42.
44
.Od.dnia.5.lutego.2005.r..w.art..7781.ustawy.z.dnia.17.listopada.1964.r.. .Kodeks.postępowania.
cywilnego.(Dz..U..Nr.43,.poz..296.z.pózn..zm.).wprowadzono.jednak.zmianę,.w.wyniku.której.sąd.na-
daje.klauzulę.wykonalności.przeciwko.wspólnikowi.ponoszącemu.odpowiedzialność.bez.ograniczenia.
całym.swoim.majątkiem.za.zobowiązania.spółki.jawnej,.partnerskiej,.komandytowej.lub.komandyto-
wo-akcyjnej.nie.tylko,.jeżeli.egzekucja.przeciwko.spółce.okaże.się.bezskuteczna,.ale.również.wtedy,.gdy.
jest.oczywiste,.że.egzekucja.ta.będzie.bezskuteczna.
45
.Opłata.od.wniosku.o.rejestrację.spółki.jawnej.wynosi.750.zł,.a.kwota.400.zł.pobierana.jest.każ-
dorazowo.przy.dokonywaniu.zmian.objętych.wpisem.do.KRS.(art..52.ust..2.oraz.art..55.ustawy.z.dnia.
28.lipca.2005.r..o.kosztach.sądowych.w.sprawach.cywilnych,.Dz..U..Nr.167,.poz..1398.z.pózn..zm.)..Do-
datkowo.konieczne.jest.uiszczenie.na.rachunek.sądu.opłaty.w.wysokości.500.zł.za.ogłoszenie.pierwsze-
go.wpisu.i.250.zł.za.ogłoszenie.kolejnych.wpisów.(dokonywanych.w.KRS).w.Monitorze.Sądowym.i.Go-
spodarczym.(ż.8.ust..1.pkt.1.rozporządzenia.Ministra.Sprawiedliwości.z.dnia.15.kwietnia.1996.r..w.spra-
wie.organizacji,.sposobu.wydawania.i.rozpowszechniania.oraz.podstawy.ustalania.ceny.numerów.
Monitora.Sądowego.i.Gospodarczego.i.wysokości.opłat.za.zamieszczenie.w.nim.ogłoszenia.lub.obwiesz-
czenia,.Dz..U..Nr.45,.poz..204.z.pózn..zm.).
46
.Nie.dotyczy.to.naturalnie.sytuacji,.gdy.ze.względu.na.przedmiot.wkładu.wnoszonego.do.spół-
ki.na.podstawie.umowy.spółki.wymagane.jest.zachowanie.formy.szczególnej,.jak.przykładowo.w.przy-
padku.wnoszenia.nieruchomości.
47
.Zob..art..87.ż.1.w.zw..art..88.k.s.h.
23
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
infor umowy w obrocie gospodarczym zawieranie i zabezpieczanie
Ustawa o terminach płatności w obrocie gospodarczym
Umowa zalozycielska spolki cywilnej Aktualne umowy gospodarcze e15

więcej podobnych podstron