Problemy edukacji w kontekście polityki oświatowej III RP


Odmienne stanowiska partii politycznych względem edukacji następują w sprawach:
miejsca szkolnictwa niepublicznego w państwie
sposobu zarządzania systemem oświatowym (etatystyczny czy centralistyczny)
zakresu reform i innowacji edukacyjnych
finansowego zabezpieczenia kosztów kształcenia i wychowania
wysokości płac i zakresu autonomii pedagogicznej nauczycieli
istoty i zakresu wychowania społeczno
moralnego oraz religijnego w edukacji
publicznej
roli szkoły w kształceniu i wychowaniu dzieci i młodzieży
roli samorządów w reformowaniu oświaty
roli i wpływu związków zawodowych na oświatę
temporalnego i strukturalnego wymiaru kształcenia publicznego
programu kształcenia ogólnego i zawodowego
systemu egzekwowania i zapewniania jakości kształcenia
konieczności ekonomicznej, problemów gospodarczych kraju, międzynarodowych
polaryzacji politycznych i globalnych zmian w ekonomii, które powinny być
rozwiązywane z udziałem edukacj
kwestii równości i nierówności różnego rodzaju
sposobu motywowania uczniów do uczenia się


Strategie reformowania szkolnictwa ze względu na inicjatora zmian:
strategia "top-down"
polega na wdrażaniu w oświacie zmian jedynie przez władz
resortowe; "strategia epidemii sterowanej", w wyniku której wszyscy związania z
edukacją muszą dać się "zainfekować" postulowaną przez władze zwierzchnią
zmianę
strategia "basis-upward"
czyli oddolnie i powszechnie generowana przez
nauczycieli, rodziców czy ruchy społeczne skala zmian w szkolnictwie, które
przenikają "od dołu ku górze", a więc obejmują na wszystkich poziomach
przekształcenia ilościowe i/lub jakościowe, w tym także dotyczące władz
zwierzchnich
strategia "Bi-polarna"
strategia "sandwicza" polega na równoczesnym wdrażaniu
tej polega na równoczesnym wdrażaniu tej samej zmiany odgórnie i oddolnie; z
jednej strony najwyższe władze stwarzają podstawy dla nowatorstwa
pedagogicznego, a z drugiej ruch innowacyjny promieniuje na inne szkoły,
nauczycieli czy nadzór pedagogiczny
strategia "keil"
sprowadza się do animowania reform oświatowych przez
środowiska pedagogiczne na szczeblu regionalnym, np. przez metodyków, doradców
lub doświadczonych nauczycieli skupionych w instytucjach doradztwa czy
doskonalenia pedagogicznego
strategia "multiple-nucleus" - "strategia zdecentralizowanych innowacji",
"rozproszonych wysepek"
dotyczy zmian płynących od pojedynczych,
rozproszonych i często osamotnionych nowatorów szkół czy klas innowacyjnych,
którzy tworzą swoiste wyspy oporu edukacyjnego





4 typy reform:
naprawcze
wiążą się z demontażem systemu oświatowego, zachęcają społeczeństwo
do tworzenia szkół niepaństwowych, preferują odejście władzy państwowej od
centralistycznego formułowania kierunków polityki oświatowej, planów i
programów nauczania; wiążą się także z przyzwoleniem nauczycielom
nowatorom
na oddolne wprowadzanie do szkół i klas innowacji oraz eksperymentów
pedagogicznych
modernizacyjne
dotyczą permanentnej aktualizacji treści nauczania,
podręczników szkolnych, wyposażenia szkół w pomoce dydaktyczne, rozwoju
nowoczesnych metod oddziaływania pedagogicznego czy kształcenia nauczycieli;
strukturalne
wiążą się z całą strukturą systemu oświaty, szczególnie z:
systemem finansowania, ze zmianą statusu nauczycieli, z mechanizmami
sprawowania władzy, ze zmianą czasu rozpoczynania, trwania, zakończenia
obowiązku nauki, ze zmianą typów szkół, z relacjami między typami i poziomami
kształcenia, certyfikatami itp.
systemowe
dotyczą rzeczywistej zmiany paradygmatu, która przenika do
"wewnętrznej logiki" systemu oświatowego; jest to typ reform głębokich,
prowadzących do zmian instytucjonalnych, organizacyjnych, zmian relacji między
systemem oświatowym a systemem społecznym, radykalnej zmiany kontroli jakości i
efektywności kształcenia