Forum Czytelników
Forum Czytelników
F
o
r
u
m
C
z
y
t
e
l
n
i
k
ó
w
Forum Czytelników
F
o
r
u
m
C
z
y
t
e
l
n
i
k
ó
w
Licznik telefoniczny
L
i
c
z
n
i
k
t
e
l
e
f
o
n
i
c
z
n
y
Licznik telefoniczny
L
i
c
z
n
i
k
t
e
l
e
f
o
n
i
c
z
n
y
z wyświetlaczem LED
z
w
y
Å›
w
i
e
t
l
a
c
z
e
m
L
E
D
z wyświetlaczem LED
z
w
y
Å›
w
i
e
t
l
a
c
z
e
m
L
E
D
Miesięczne opłaty za telefon niejednokrotnie strukcji miało wpływ zastosowanie układu logu skróconym układów logicznych CMOS
stanowią spory procent budżetu domowego. scalonego CD4033 jako IC2. Posiada on serii 4000 z EdW11,12/97 oraz 1-3/98). In-
Po otrzymaniu rachunku telefonicznego wie- w swej strukturze zarówno licznik dziesiętny, nymi słowy, częstotliwość wewnętrznego ge-
lu się dziwi, skąd się biorą tak wysokie kwo- jak i dekoder wyświetlacza siedmiosegmen- neratora IC1 jest dzielona przez tę liczbę.
ty. A przecież wystarczy kontrolować i skra- towego. Można więc do wyjścia układu bez- Standardowo konstruktorzy wykorzystują
cać potok słów, jakie wypowiadamy do słu- pośrednio podłączyć wyświetlacz DP1, a na najwyższy stopień podziału (65536) poprzez
chawki. Ma to szczególne znaczenie, gdy wejście T (wyprowadzenie 1 IC2) podawać podpięcie wejść A,B do  plusa zasilania.
rozmowa jest przeprowadzana na nasz koszt. przebieg prostokątny z uniwersalnego timera W tej konstrukcji okazało się konieczne
Celem ułatwienia samokontroli warto wy- IC1 (pracującego tu jako generator astabilny, (aby nie rozbudowywać układu) bezpośre-
konać nieskomplikowany układ timera. czyli oscylator). dnie wykorzystanie przebiegu z generatora
Koszt użytych podzespołów nie przekracza Wejście Mode IC1 (nóżka 10) podłączone IC1. Jest on podawany z wyprowadzenia 2
miesięcznego abonamentu telefonicznego za zostało do  plusa zasilania. To powoduje, że IC1 na tranzystor T3. W ten sposób wyświe-
zwykły telefon domowy. IC1 pracuje jak generator astabilny. Podłą- tlacz nie świeci w sposób ciągły lecz przery-
czenie wejść programujących A i B, jak na wany. To powoduje zmniejszenie poboru prą-
Opis układu schemacie, programuje wewnętrzny licznik du z 9-woltowej baterii zasilającej do kilku
Schemat licznika telefonicznego przedstawia IC1 na najniższy stopień podziału - 256 (spo-
rysunek 1. Na znaczne uproszczenie kon- soby programowania zamieszczono w  Kata- Rys. 1 Schemat ideowy
Elektronika dla Wszystkich
54
Forum Czytelników
miliamperów, a wskazania wyświetlacza są krótkim dz
więkiem każdorazową zmianę
bardziej widoczne. wskazań wyświetlacza, co przypomina roz- Wykaz elementów
Można próbować jeszcze bardziej zmniej- mawiającemu o upływie czasu. Kondensator
Rezystory
szyć pobór prądu przez układ, przyłączając C2 zapewnia poprawność działania generato-
R1,R2,R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&!
R
1
,
R
2
,
R
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
k
&!
równolegle do R3 rezystor i diodę. Otrzyma- ra Q1 i wydłuża dz
więk.
*R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .430k&!
*
R
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
3
0
k
&!
libyśmy wtedy generator niesymetryczny, co
R4,R6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
R
4
,
R
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
k
&!
dałoby dalsze zmniejszenie zużycia energii Montaż i uruchomienie
*
R
7
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
8
2
0
&!
z baterii. Wadą takiego rozwiązania będzie Układ można zmontować na płytce drukowa- *R7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .820 &!
jednak znaczne zmniejszenie jasności wy- nej pokazanej na rysunku 2. Mieści się ona Kondensatory
Å›wietlacza. O ile przy  Å›wieżej baterii byÅ‚o- w obudowie KM-26 posiadajÄ…cej także miej- C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1µF
C
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
µ
F
by to jeszcze do zaakceptowania, o tyle bate- sce na bateriÄ™ zasilajÄ…cÄ… 9V.
C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/10V
C
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
µ
F
/
1
0
V
ria częściowo wyładowana bardzo utrudniła- Montaż zaczynamy od wlutowania wszy-
*C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .330nF
*
C
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3
3
0
n
F
by odczytanie wskazań wyświetlacza. stkich zwór w płytkę. Następnie lutujemy
Półprzewodniki
Generator IC1 kasuje siÄ™ automatycznie rezystory, kondensatory, diodÄ™, tranzystory,
T1-T3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC548
T
1
T
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
B
C
5
4
8
przy włączeniu zasilania. IC2 podobnie (tym podstawki pod układy scalone i wyświe-
IC1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4541
I
C
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
5
4
1
samym skasowany zostaje wyświetlacz tlacz. Ten ostatni można włożyć w odpowie-
IC2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4033
I
C
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
0
3
3
DP1), ale wymaga on dwóch elementów ze- dnio rozciętą precyzyjną podstawkę pod
D1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4001
D
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
N
4
0
0
1
wnętrznych - kondensatora C4 oraz rezystora układ scalony. Pozwoli to w każdej chwili
DP1 dowolny pojedynczy, wspólna katoda,np.SC52-
D
P
1
d
o
w
o
l
n
y
p
o
j
e
d
y
n
c
z
y
,
w
s
p
ó
l
n
a
k
a
t
o
d
a
,
n
p
.
S
C
5
2
R5. Razem tworzą prosty obwód różniczku- zmienić wyświetlacz na inny, np. o innym
jący, zerujący licznik IC2. kolorze świecenia. Na koniec lutujemy ge- 11HWA
1
1
H
W
A
Wartości elementów R3,C3 i pomocniczego nerator Q1. Układy scalone wkładamy
Pozostałe
rezystora R4 powodują, że kolejna cyfra wy- w podstawki.
Q1 . .dowolny mały generator piezo 6V, np.HCM1206
Q
1
.
.
d
o
w
o
l
n
y
m
a
Å‚
y
g
e
n
e
r
a
t
o
r
p
i
e
z
o
6
V
,
n
p
.
H
C
M
1
2
0
6
świetlacza DP1 jest włączana co minutę. Tuż Wyświetlacz DP1 powinien znajdować
S1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .dowolny mały wyłącznik
S
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
d
o
w
o
l
n
y
m
a
Å‚
y
w
y
Å‚
Ä…
c
z
n
i
k
po podaniu zasilania na wyświetlaczu widnieje się poniżej górnej części obudowy. Dzięki te-
Bateria 6F22 9V
B
a
t
e
r
i
a
6
F
2
2
9
V
 0 . Kto chce, aby wyświetlacz pokazywał nie mu jego wskazania będą widoczne nawet
ZÅ‚Ä…cze 9V(tzw. kijanka)
Z
Å‚
Ä…
c
z
e
9
V
(
t
z
w
.
k
i
j
a
n
k
a
)
minuty, a impulsy naliczane co jakiś czasu - przy silnym bocznym oświetleniu zewnętrz-
Obudowa KM-26
O
b
u
d
o
w
a
K
M
2
6
może dobrać inną wartość R3. Najlepsza w tym nym. Oczywiście nad wyświetlaczem trzeba
przypadku będzie metoda  prób i błędów - ze wykonać prostokątny otwór w obudowie.
stoperem w ręku, gdyż dla różnych egzempla- Jeśli wszystkie
R E K L A M A · R E K L A M A · R E K L A M A
rzy IC1 i tych samych elementów zewnętrz- elementy były
nych otrzymuje się odmienne częstotliwości sprawne i zostały
przebiegu wyjściowego. Dokładne odmierza- prawidłowo wluto-
nie i sygnalizowanie danego odstępu czasu nie wane w płytkę,
jest konieczne. Można skrócić naliczanie im- układ powinien dzia-
pulsu, np. o pięć...dziesięć sekund. Pozwoli to łać od razu po podłą-
skończyć rozmowę przed zaliczeniem następ- czeniu baterii.
nej jednostki taryfikacyjnej. Zamiast rezystora StosujÄ…c przedsta-
R3 można zastosować kilka oporników podłą- wiony układ, telefo-
czanych za pomocą przełącznika. Dzięki temu niczny gaduła zapew-
czasomierz będzie bardziej uniwersalny. Być ne zrozumie potrzebę
może znajdzie zastosowanie także w kuchni do ograniczenia czasu
odmierzania czasu gotowania mleka czy jajek. trwania rozmowy.
Elementy C1,C2,R1,R2,T1,T2 współpra-
cujÄ… z generatorem piezo Q1. Sygnalizuje on Dariusz Knull
Rys. 2 PÅ‚ytka drukowana
Elektronika dla Wszystkich
55