Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie
Polski rynek kapitałowy
systemie obrotu i prowadzenia systemu za-
Głównymi instytucjami polskiego rynku kapi-
bezpieczania płynności rozliczeń. W struktu-
tałowego są Giełda Papierów Wartościowych
rach samego KDPW pozostajÄ… funkcje z za-
w Warszawie, która organizuje giełdowy obrót
kresu rozrachunku transakcji oraz centralnego
instrumentami finansowymi, Krajowy Depo-
depozytu papierów wartościowych. Wprowa-
zyt Papierów Wartościowych, który dokonuje
dzając tę zmianę Krajowy Depozyt wypełnia
rozliczeń transakcji, realizuje zobowiązania
międzynarodowe standardy oraz znacząco
emitentów wobec właścicieli papierów war-
podnosi konkurencyjność polskiego rynku
tościowych i przechowuje instrumenty finan-
kapitałowego.
sowe oraz biura maklerskie, które pośredniczą
w zawieraniu transakcji. Nadzór nad rynkiem
Do zalet związanych z powołaniem przez
sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego.
KDPW izby rozliczeniowej typu CCP należą
m.in.:
Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych
îð ograniczenie ryzyka kontrpartnerów po-
(KDPW) powstał w 1991 r. jako integralna
przez gwarantowanie transakcji przyjętych
część Giełdy Papierów Wartościowych w
Warszawie. Od 7 listopada 1994 r. stał się nie- do rozliczenia przez KDPW_CCP,
zależnÄ… instytucjÄ… dziaÅ‚ajÄ…cÄ… w formie spółki îð zwiÄ™kszenie efektywnoÅ›ci zarzÄ…dzania ry-
akcyjnej. KDPW jest centralnÄ… instytucjÄ… od- zykiem,
powiedzialnÄ… za prowadzenie i nadzorowanie
îð zwiÄ™kszenie katalogu podmiotów upraw-
systemu depozytowego w zakresie obrotu
nionych do pełnienia roli uczestników roz-
instrumentami finansowymi w Polsce. Obrót
liczajÄ…cych (w tym o podmioty zagraniczne,
ten jest wzorowany na światowych wzorcach,
które do tej pory nie miały takiej możliwo-
w tym na zasadzie całkowitej dematerializacji
ści),
papierów wartościowych. KDPW realizuje tak-
îð poprawa postrzegania infrastruktury pol-
że szereg usług dla emitentów tj.: pośredni-
skiego rynku kapitałowego przez polskie i
czenie w wypłacie dywidendy dla akcjonariu-
zagraniczne instytucje finansowe,
szy, asymilację, zamianę, konwersję i podział
îð możliwość rozwijania funkcjonalnoÅ›ci do-
akcji, realizacjÄ™ prawa poboru.
tyczących procesu rozliczeń i rozrachunku
Istotną rolą Krajowego Depozytu jest również
wg międzynarodowych standardów,
tworzenie połączeń operacyjnych (tzw. lin-
îð podjÄ™cie współpracy z zagranicznymi CCP
ków), dzięki którym możliwy jest rozrachunek
oraz Centralnymi Depozytami.
transakcji zagranicznych spółek notowanych
na GPW w formule dual-listing. W poczÄ…tku
KDPW_CCP rozlicza transakcje na Głównym
2012 r. Krajowy Depozyt utrzymuje 17 połą-
Rynku GPW, rynku NewConnect, Catalyst,
czeń operacyjnych z zagranicznymi instytucja-
BondSpot, a także Rynku Energii GPW. Wraz
mi depozytowymi. Dzięki utworzonym linkom
z rozpoczęciem działalności operacyjnej na-
możliwe jest notowanie zagranicznych spółek
stąpiło także wdrożenie nowego systemu
na GPW z takich krajów, jak: Austria, Bułga-
gwarantowania rozliczeń.
ria, Czechy, Estonia, Francja, Kanada, Litwa,
Niemcy, Słowacja, Szwecja, USA, Węgry, Regulowany rynek pozagiełdowy, na któ-
Wielka Brytania, WÅ‚ochy. rym zawiera siÄ™ przede wszystkim transakcje
W lipcu 2011 r. nastąpiło przekazanie przez hurtowe, zorganizowany jest przez spółkę
Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych BondSpot. Spółka prowadzi działalność w
spółce KDPW_CCP zadań dotyczących pro- obszarze hurtowego obrotu obligacjami i bo-
wadzenia rozliczeń transakcji zawieranych na nami skarbowymi w ramach rynku Treasury
rynku regulowanym oraz w alternatywnym BondSpot Poland oraz obligacjami komunal-
7
Rocznik Giełdowy 2012
nymi, korporacyjnymi i listami zastawnymi w
Regulacje prawne
ramach regulowanego rynku pozagiełdowego
i ASO będących częścią Catalyst. Zasady funkcjonowania rynku kapitałowego
w Polsce regulują następujące ustawy:
Nadzór nad rynkiem kapitałowym sprawuje
îð o ofercie publicznej i warunkach wpro-
Komisja Nadzoru Finansowego (KNF). Wśród
wadzania instrumentów finansowych do
nadzorowanych przez KNF instytucji sÄ… m.in.:
zorganizowanego systemu obrotu oraz
GPW, KDPW, firmy inwestycyjne, firmy ubez- o spółkach publicznych;
pieczeniowe, towarzystwa funduszy inwe-
îð o obrocie instrumentami finansowymi;
stycyjnych, maklerzy, doradcy inwestycyjni
îð o nadzorze nad rynkiem kapitaÅ‚owym
i emitenci instrumentów finansowych noto-
wanych na GPW. Nadzór nad rynkiem kapi-
tałowym ma zapewnić powszechny dostęp Ustawy odnoszą się do trzech głównych
do rzetelnych informacji na rynku papierów aspektów funkcjonowania rynku kapitałowe-
wartościowych oraz przestrzeganie zasad go: rynku pierwotnego, wtórnego oraz nad-
uczciwego obrotu i konkurencji przez podmio- zoru nad rynkiem. Regulacje ustawowe sÄ…
ty działające na rynku. KNF współdziała z or- zgodne ze standardami obowiązującymi na
ganami administracji rzÄ…dowej, Narodowym jednolitym europejskim rynku finansowym
Bankiem Polskim oraz instytucjami i uczestni- wynikajÄ…cymi z dyrektyw Rady i Parlamen-
kami rynku kapitałowego. Zadaniem Komisji tu Europejskiego oraz rozporządzeń Komisji
jest także przygotowywanie projektów aktów Europejskiej.
prawnych związanych z funkcjonowaniem Inne aspekty działania rynku regulują ustawy
rynku kapitałowego oraz upowszechnianie między innymi o funduszach inwestycyjnych
wiedzy o nim. (z 27 maja 2004 r. z póz
niejszymi zmianami)
oraz o obligacjach (z 29 czerwca 1995 r. z
póz
niejszymi zmianami).
Uczestnicy rynku kapitałowego
Uczestnicy rynku kapitałowego
KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO
Krajowy Depozyt Giełda
Papierów Papierów
Wartościowych Wartościowych
Bank
Rozliczeniowy
(NBP)
Domy
Inwestorzy
Emitenci
maklerskie
Instytucjonalni
Inwestorzy
BondSpot SA
Indywidualni
8