Książka faktów nauczyciela
Instrukcja do ćwiczeń
dla nauczyciela
NAUCZYCIELU
1. Pogoda, klimat i zmiany klimatyczne
1a) Pogoda
SporzÄ…dz
listę wszystkich słów, które kojarzą Ci się z pogodą.
Celem tego ćwiczenia jest poszerzenie słownictwa dotyczącego opisu pogody.
Oczekiwane słownictwo to: słońce (słoneczna pogoda), deszcz, burza, mgła,
huragan, itp.
Sugestia: Niech uczniowie najpierw indywidualnie zapiszą słowa, a następnie
w trakcie dyskusji klasowej każdy wymienia słowa, które udało mu się zapisać.
Zapisz wyrazy na tablicy i upewnij się, że wszyscy uczniowie uzupełnili listę.
Możesz przedyskutować znaczenie pewnych słów.
To ćwiczenie jest wstępem do ćwiczenia 2.
1b) Klimat
Użyj słów opisujących pogodę, żeby opisać klimat w którym mieszkasz.
Znajdz
słowa, które najlepiej opisują każdy sezon:
Celem tego zadania jest zrozumienie przez uczniów różnicy pomiędzy pogodą
a klimatem i rozpoznanie, w jakim klimacie żyjemy. To także dobre ćwiczenie
uzmysławiające różnice między porami roku naszego klimatu.
Sugestia: W tym zadaniu uczniowie mogą pracować w parach lub w grupach.
2
1c) W co siÄ™ ubierasz kiedy jest:
Celem tego zadania jest uświadomienie uczniom, że wysokość temperatury
może być różna i jaki ma wpływ na ich życie. Dla człowieka znacząca jest
zmiana temperatury o 10 stopni Celsjusza, ale dla roślin i zwierząt wielkie
znaczenie ma zmiana nawet o 1 stopień.
Sugestia: Niech uczniowie porozmawiają o tym, jak ich codzienna aktywność
zmienia się w zależności od temperatury. Jeżeli mieszkasz w kraju, w którym
występują mrozy, jedna z odpowiedzi może brzmieć: narty w zimie, pływanie
latem.
1d) Co to jest zmiana klimatu?
Żeby odpowiedzieć na to pytanie należy odnieść się do części poświęconej
zmianie klimatu w książeczce faktów ucznia. Następnie niech uczniowie opiszą
własnymi słowami jak rozumieją zmianę klimatu.
3
1e) Mieszanka słów
Niech uczniowie odnajdą zagubione wyrazy. Poniżej znajduje się rozwiązanie.
Niektóre z nich mogą okazać się nowe, ale pojawią się póz
niej w materiałach.
Sugestia: Możesz przeprowadzić to zadanie jako konkurs  kto rozwiąże
zadanie jako pierwszy.
R C L A Z O Åš H U B R O W E R
E T L Q R P R Z Y R O D A S O
C K S E X N O G W R W P G W W
Y L A
B N S D T 
T O A A I D
K H O D W E O K R O W D K T S
L V C
S R Q W O Åš L E Y L S T
I K C K O H I S F V M Q I C J
N L E J C G S L I E W A S W K
G J C L A
F K D R N K O M Q J
S G X A T M O S F E R A A X O
I M R M A
D L A C R P L X I M
R N J U U K Q P O G O D A S N
E H K U P C Y K L I N G A P I
K B S R U K L I M A T B I N S
W 
G I E L K L F H B V S I T
ATMOSFERA ENERGIA UPCYKLING
ROWER ÅšRODOWISKO SA
OC
CE
W
GIEL PRZYRODA POGODA
KLIMAT RECYKLING ODPADY
4
1f) Obserwacje pogody
Celem tego projektu jest uświadomienie uczniom zmian pogody i zapoznanie
ich ze stosowaną terminologią. Nauczą się posługiwania termometrem
i urządzeniami do mierzenia objętości. Uczniowie powinni zastanowić się jak
pogoda wpływa na ich ubiór i rodzaj aktywności.
Opis projektu:
Obserwowanie pogody przez cały tydzień.
Czas trwania: 5 dni. Jeżeli uczniowie będą chcieli nadal opisywać pogodę
w ich wolnym czasie, przewidziano w tym celu kolumny na sobotÄ™ i niedzielÄ™.
Oto, co będzie potrzebne:
«& Termometr
«& SÅ‚oik z milimetrowÄ… podziaÅ‚kÄ… do zbierania wody lub Å›niegu
«& DÅ‚ugopis
«& Kartka z ćwiczeniami ze strony 7
5
1f) Obserwacje pogody
Sposób wykonania zadania:
Zanim zaczniesz, ważne jest, żeby wybrać stałą porę dnia zbierania danych.
Sugerujemy, żeby była to pierwsza czynność każdego dnia projektu, ale można
wybrać także inną porę dnia.
«& Jeżeli nie posiadasz na staÅ‚e zamontowanego na zewnÄ…trz termometru,
użyj przenośnego i pozostaw go na zewnątrz na 10 minut. Odczytaj
temperaturÄ™ i zapisz wynik.
«& Sprawdz
czy w słoiku znajduje się woda deszczowa lub śnieg. Zapisz
wynik i opróżnij pojemnik.
«& Zachęć uczniów do opisania pogody. Niech popatrzÄ… w niebo, wyczujÄ…
wiatr i opiszą wszystko, co widzą, słyszą i czują.
«& Po powrocie do klasy zanotowanie obserwacji w formularzu.
6
Wiatr; silny/słaby Zachmurzenie? Czy widzisz Burza lub
Temperatura, Deszcz lub nieg z jakiego
T Tak/nie, opisz niebo? W jakim inne gwałtowne
stopnie Celsjusza w milimetrach
sto kierunku? wygl d chmur jest kolorze? zjawiska Twoje uwagi
Poniedziałek
Poniedziałek
Wtorek
roda
Czwartek
Pi tek
Sobota
Niedziela
7
1g) Sprawdzenie ilości odpadów
Każdy Europejczyk średnio wyrzuca 520 kg śmieci rocznie. Jest to także
problem dla klimatu, ponieważ składowanie odpadów powoduje emisję gazów
cieplarnianych. Stąd, ważne jest, żeby generować jak najmniej odpadów jak
to tylko możliwe. Inną istotną sprawą jest segregowanie odpadów, tak by
można było poddać recyklingowi wszystko, co się do tego procesu nadaje.
Plastik, butelki, papier i odpady, które łatwo mogą być przetworzone i użyte raz
jeszcze. To wielka szansa dla środowiska.
Projekt ma na celu uświadomienie uczniom problemów dotyczących odpadów.
Pozwoli im na sprawdzenie ilości śmieci generowanych w ciągu tygodnia w ich
gospodarstwach domowych i zastanowienie siÄ™ dlaczego tak siÄ™ dzieje i co
można zmienić.
Obliczenia mogą stanowić dla uczniów wyzwanie, stąd formularz musi być
dokładnie objaśniony. Alternatywnie możesz zlecić uczniom zapisanie wagi
w domu i uzupełnienie reszty w klasie przy Twojej pomocy. Żeby uprościć
zadanie zasugerowaliśmy nie odejmowanie wagi wiadra. Jeżeli wszyscy
uczniowie będą używali wiader plastikowych, średnio o 2 kg wzrośnie waga
ostateczna, którą należy odjąć na koniec, żeby uzyskać wagę właściwą.
Opis projektu:
Sprawdz
, ile odpadów rodzina każdego ucznia generuje każdego dnia.
Zadaniem uczniów jest codzienne ważenie odpadów.
8
1g) Sprawdzenie ilości odpadów
Oto, co potrzebujesz:
«& waga Å‚azienkowa
«& wiadro plastikowe
«& odpady z caÅ‚ego dnia
Jeżeli uczniowie nie mają wagi, mogą ją pożyczyć od kolegów.
Czas trwania: 5 dni
Sposób wykonania zadania:
Zbieraj śmieci do worków, które umieścisz w wiadrze. Opisz zgromadzone
śmieci używając do tego celu formularza poniżej.
«& Umieść torbÄ™ z odpadami w wiaderku, zważ i wpisz wynik w kolumnie
 waga odpadów .
«& Powtarzaj tÄ™ czynność każdego dnia.
«& Po zapisaniu w piÄ…tek ostatniego wyniku podlicz dane, żeby uzyskać
tygodniową ilość odpadów.
«& Zapisz ilu mieszkaÅ„ców liczy gospodarstwo domowe.
«& Podziel ilość (wagÄ™) odpadów przez ilość domowników, żeby uzyskać
średnią ilość odpadów na 1 osobę.
«& PoproÅ› uczniów o porównanie ich wyników z wynikami kolegów
i koleżanek.
9
1g) Sprawdzenie ilości odpadów
Wypełnij formularz
Waga odpadów
Poniedziałek +
8 kg
4 kg
Wtorek +
Åšroda + 5 kg
Czwartek +
4 kg
PiÄ…tek +
3 kg
Ilość kg razem =
24 kg
Liczba domowników
4 osoby
÷
Waga odpadów
podzielona przez ilość
6 kg śmieci na
domowników
=
osobÄ™
10
2. Co powoduje zmiany klimatu i globalne
ocieplenie?
Poniższe zadanie ma pomóc uczniom w zrozumieniu tematu. Pożądane będzie
omówienie każdego zadania przed lub w trakcie jego wykonywania, jeżeli
zawierać będą nieznane słownictwo.
2a) Opisz własnymi słowami co to jest CO2.
Oczekuje się, że uczniowie wspomną, że dwutlenek węgla to gaz cieplarniany.
Jeszcze lepiej, jeżeli dodadzą, że pochodzi ze spalania paliw kopalnych.
2b) Dlaczego za dużo CO2 stanowi problem?
Oczekuje się, że uczniowie powiedzą o atmosferze i efekcie cieplarnianym.
11
2c) Które zdanie jest prawdziwe?
Poniżej znajduje się kilka zdań o klimacie i jego zmianach. W kolumnie po
lewej stronie zaznacz  X , jeżeli uważasz, że zdanie jest fałszywe lub  V jeżeli
uważasz, że jest prawdziwe.
Ludzie są głównym powodem zmian klimatu
Globalne ocieplenie występuje, ponieważ słońce jest zbyt jasne
Atmosfera to coś, co możesz zjeść na obiad
CO2 jest gazem cieplarnianym
Zanieczyszczenie jest jak witaminy, korzystne dla ludzi
Drzewa  zjadają CO2 , żeby rosnąć
Ludzie potrzebujÄ… energii
EnergiÄ™ otrzymujemy z paliw kopalnych
Paliwa kopalne sÄ… jedynym z
ródłem energii
12
2d) Brakujące słowa
Użyj poniższych słów aby wypełnić brakujące miejsca w zdaniach.
yj p y y yp
p y yp
ATMOSFERA
1: jest warstwą gazów otaczających
1: jest w
w
planetÄ™.
planetÄ™.
EFEKTU CIEPLARNIANEGO
2: Obawiamy siÄ™ ,
y
y siÄ™ ,
ponieważ spowoduje wzrost temperatury na ziemi.
nieważ spowoduje wzros temperatury na ziemi.
s
s
s
spowoduje wzrost
s
KLIMATU
3: Zmiana moż
m ż
miana może mieć dramatyczny wpływ
na życie na planecie.
ż
życie na planecie.
4: Ropa naftowa, węgiel i gaz są także nazywane
4: Ropa naftowa, węgiel i gaz są także na
az
PALIWAMI KOPALNYMI
.
.
CO2 .
5: Znany mi gaz cieplarniany to
5 ny
5: Znany mi gaz cieplarnian to .
6: Bardziej przyjazne środowisku jest podróżowanie
6: Bardziej przyjazne owisku jest podróżo
ne wisk owanie
ROWEREM niż podróżowanie .
niż podróżowanie .
óżowanie
wa
w
w
SAMOCHODEM
RECYKLINGOWAĆ
7: Powinniśmy próbować
7 óbow
7: Powinniśmy próbow
ować
jak najwięcej odpadów.
j k najwięcej ad
jak na ęcej odpad
ad
dów.
8: mają pozytywny wpływ na środowisko,
8: DRZEWA majÄ…
Ä…
ponieważ potrzebują CO2 do wzrostu.
ponieważ potrzebuj
uj
13
2e) Połącz słowa
To zadanie pozwoli uczniom na lepsze zrozumienie słownictwa.
Globalne ocieplenie Energi
e
e i
eplenie Energia słoneczna
Gaz cieplarniany Wychw
r w
r w
rniany Wychwytywanie CO2
w
w
w
Ropa naftowa Recyk
af yk
af yk
aftowa Recykling
yk
Plastik
P wo
P wo
P wo
P Paliwo kopalne
Plastik Paliwo
Zanieczyszczenie W s
c s
c s
c s
c i Wzrost temperatury
czenie Wzros
s
Recykling
cykling
y
y
y
y
CO2
CO2
Słońce ow
S o
Słońce Ponowne użycie
SÅ‚ Ponow
Drzewa Zmiana klimatu
D Zmian
Drzewa Z i n
Słońce > Energia słoneczna
Ropa naftowa > Paliwo kopalne
Drzewa >
Wychwytywanie CO2
Plastik > Recykling
Gaz cieplarniany >
CO
2
Globalne ocieplenie > Wzrost temperatury
Zanieczyszczenie > Zmiana klimatu
Recykling > Ponowne użycie
14
2f) Sprawdz
swój własny ślad węglowy.
To ćwiczenie pomoże uczniom zrozumieć, które z ich działań generuje emisję
gazu cieplarnianego. Jest to wiedza, która pomoże w zorientowaniu się jak
możemy zapobiegać zmianie klimatu. Kiedy uczniowie zakończą wpisywanie
danych możesz poprosić ich o omówienie i wymianę zapisów.
Ponieważ ogólnie zużywamy dużo energii do podgrzewania wody, w tym
ćwiczeniu skupimy się na oszczędzaniu wody. Zaleca się wyjaśnienie
powyższego uczniom, żeby zrozumieli dlaczego ważne jest oszczędzanie
wody, szczególnie ciepłej.
Sugestia: Możesz wywołać dyskusję w klasie na temat śladu węglowego,
w tym dlaczego wszystkie wymienione działania generują emisję gazów
cieplarnianych.
Jakich urządzeń elektrycznych używasz w domu i przez ile
godzin w ciÄ…gu dnia?
Urządzenie Ilość godzin Razem Razem w ciągu
dziennie w tygodniu roku
Telewizor
Komputer
Mikrofalówka
Konsola do
gier
Sprzęt Audio 2 godziny 14 godzin 728 godzin
Uczniowie mogą dodawać do tabelki inne pozycje.
15
Jakich środków transportu używasz?
Środek Ilość kilometrów Ilość kilometrów rocznie
transportu tygodniowo
Rower
Samochód
PociÄ…g
Autobus
Samolot
Taksówka
16
2f) Sprawdz
swój własny ślad węglowy.
Ile minut tygodniowo zabiera Ci gorÄ…cy prysznic?
ygodniowo zabiera Ci gorÄ…
od orÄ…cy
Prysznic biorÄ™ przez minut.
Ä™
Ä™ przez minut.
Ile razy w tygodniu kÄ…piesz siÄ™ w wannie?
tygodniu kÄ…piesz siÄ™ w wann
y
yg nn
W wannie kapiÄ™ siÄ™ razy.
p
piÄ™ siÄ™ razy.
Jeżeli masz wannę, czy wiesz ile litrów wody potrzeba do jej
sz wannę, czy wiesz ile litró
z ów
zapełnienia?
apełnienia?
ienia?
a
a?
a
Potrzeba litrów wody.
otrzeba w
ot litrów w
Dlaczego ważne jest oszczędzanie wody?
D aczego ważne jest oszczędzan wod
Dla nie dy?
W jaki sposób oszczędzanie wody jest związane ze  śladem węglowym ?
W jaki ób d i d jest i śladem l ?
Wj ki sposób oszczędzanie wody j t związane ze  śladem węglowym ?
W jaki sposób oszczędzanie wody jest związane ze  śl d węglowym ?
Doprowadzenie wody do domu i podgrzewanie jej wymaga
elektryczności pochodzącej z zanieczyszczających
środowisko elektrowni.
W jaki sposób możesz oszczędzać wodę?
W j p Ä™ Ä™
W jaki sposób możesz oszczędzać wodę?
W jak sposób możesz oszczędzać wodę?
ja
jaki
Krótko trwający prysznic, używanie małej ilości wody do
prania, itp.
17
2g) Pomiar efektu cieplarnianego
To efekt cieplarniany zmienia nasz klimat i powoduje wzrost temperatury na
naszej planecie. Poniższy eksperyment pozwoli uczniom zobaczyć w jaki
sposób zachodzi ten proces. Słupek rtęci w termometrze w środku słoika
będzie rósł szybciej i wyżej niż w termometrze umieszczonym na zewnątrz. To
taki sam efekt jak w słoneczny dzień wewnątrz samochodu.
Opis zadania:
Przed rozpoczęciem zadania nauczyciel powinien zapytać uczniów o ich
oczekiwania. Mogą zapisać je poniżej. Po zakończeniu eksperymentu
wynik powinien być poddany dyskusji. Upewnij się, że uczniowie rozumieją
dlaczego temperatura jest wyższa wewnątrz słoika i że taki sam proces
zachodzi w atmosferze regulujÄ…cej temperaturÄ™ na Ziemi.
Oto, co potrzebujesz:
«& Szklany sÅ‚oik z pokrywkÄ…, mieszczÄ…cy termometr
«& Dwa termometry
«& Dwa kawaÅ‚ki grubego, czarnego papieru, trochÄ™ wiÄ™ksze niż termometry
«& SÅ‚oneczny dzieÅ„
«& Kartka papieru, ołówek i formularz na stronie 20 do zapisania pomiarów
«& Zegarek
18
Sposób wykonania:
«& Sprawdz
termometry. Sprawdz
, czy obydwa wskazujÄ… tÄ™ samÄ…
temperaturę. Umieść oba w zacienionym miejscu na kilka minut.
Następnie odczytaj temperaturę. Powinny wskazywać dokładnie to samo.
«& Zmierz efekt cieplarniany. Szklany sÅ‚oik jest jak maÅ‚a szklarnia. Promienie
słoneczne mogą przedostać się do środka, ale nie mogą się z niego
wydostać.
Moja hipoteza zakłada, że temperatura będzie wyższa:
w środku słoika
na zewnątrz słoika
19
2g) Pomiar efektu cieplarnianego
Zastosuj poniższy formularz zapisując temperaturę z obu termometrów co
dwie minuty.
Czas Temperatura w słoiku Temperatura poza
(stopnie Celsjusza) słoikiem (stopnie
Celsjusza)
minuta 0
2 minuty
4 minuty
6 minut
8 minut
10 minut
Czy Twoja była pra
Czy T hipoteza była prawidł
Czy Twoja hipoteza była prawidłowa? (TAK/NIE)
20
3. Jakie sÄ… efekty zmiany klimatu
i dlaczego sÄ… one niebezpieczne?
Poniższe ćwiczenia pomogą uczniom zastanowić się nad zmianą klimatu,
a także pogłębić znajomość słownictwa i zrozumienie terminologii. Ćwiczenia
różnią się co do poziomu trudności, dlatego, uczniowie mogą potrzebować
pomocy w niektórych zadaniach. Mogą też korzystać z książeczek faktów
ucznia.
3a) Podaj 3 przykłady konsekwencji dalszego wzrostu
temperatury.
Oczekuje się, że uczniowie wymienią topnienie lodów polarnych, podnoszenie
się poziomu morza, gwałtowne zjawiska pogodowe czy zagrożenia dla roślin
i zwierzÄ…t.
Ä…
1.
2.
3.
21
3b) Mieszanka liter
Poniżej kilka słów, w których pomieszano litery. Pomóż Panu Green uporząd-
kować litery, żeby otrzymać słowa i następnie zapisz poniżej znaczenie
każdego z otrzymanych słów. To zadanie może się okazać za trudne dla
młodszych uczniów. Na kolejnej stronie znajduje się uproszczona wersja
ćwiczenia.
ZAGY RNEICELPAINA =
To znaczy:
CILENGYRC =
To znaczy:
RNEIAGE WAPLI CHKOLAPYN =
To znaczy:
TSMAROFAE =
To znaczy:
TARURATEMPE =
To znaczy:
CZNIAESCZZNEEIZY =
To znaczy:
LTAKMI =
To znaczy:
OGPOAD =
To znaczy:
22
3b) Mieszanka liter
Litery Odpowiedz
Opis
ZAGY RNEICELPAINA Naturalnie występujące
GAZY
w przyrodzie oraz
CIEPLARNIANE
produkowane przez
człowieka gazy, które
wychwytujÄ… promieniowanie
podczerwone odbijane
z powierzchni ziemi,
i zatrzymują ciepło na ziemi
CILENGYRK Przetwarzanie zużytych
RECYCLING
materiałów w nowe produkty
RNEIAGE Paliwa ze skamielin (węgiel,
ENERGIA PALIW
WAPLI CHKOLAPYN naturalny gaz, ropa naftowa)
KOPALNYCH
stanowiÄ…ce podstawowe
surowce współczesnej
energetyki. Złoża materiałów
organicznych, poddawane
przez miliony lat wpływom
gorąca i ciśnienia,
ostatecznie tworzÄ… naturalne
z
ródło ciepła i energii
TSMAROFAE Warstwa gazów otaczających
ATMOSFERA
planetÄ™ utrzymywana przez
przyciÄ…ganie ziemskie
TARURATEMPE Stopień gorąca lub zimna
TEMPERATURA
ciała lub środowiska
CZNIAESCZZNEEIZY Wprowadzenie szkodliwych
ZANIECZY-
substancji do powietrza,
SZCZENIE
ziemi lub wody
LTAKMI Åšredni stan pogody w danym
KLIMAT
miejscu przez dłuższy okres
czasu
OGPOAD Zmienne warunki meteoro-
POGODA
logiczne w danym miejscu
i czasie
23
3c) Krzyżówka
Wzrost temperatury na Ziemi
G L O B A L N E O C I E P L E N I E
1
Gaz cieplarniany
D W U T L E N E K W 
G L A
7
WychwytujÄ… CO2
D R Z E W A
3
Warstwa gazów otaczających Ziemię
A T M O S F E R A
2
Sposób traktowania odpadów
R E C Y K L I N G
5 4
Stały typ pogody
K L I M A T
Kupowanie mniejszej ilości rzeczy redukuje nasz ?
Åš L A D W 
G L O W Y
8
Towarzyszy błyskawicy
G R Z M O T
6
RozwiÄ…zanie w pokolorowanych polach
P R Z Y R O D A
1 2 3 4 5 6 7 8
24
3d) Kółko i krzyżyk
Ta zabawa sprawdza zrozumienie przez uczniów wyzwań związanych ze
zmianÄ… klimatu.
Jest to gra dla dwóch osób. Jedna z nich gra
O, druga X. Zadanie polega na uzyskaniu
trzech O lub X w rzędzie pionowym, poziomym
lub na skos.
W tej grze zadanie jest identyczne, ale
żeby zaznaczyć wybrany symbol (O lub
X) uczniowie muszą najpierw prawidłowo
odpowiedzieć na pytanie. Jeżeli jeden z nich
poda błędną odpowiedz
, do głosu przechodzi
drugi. Uczniowie wybierają pytania, na które chcą odpowiadać.
Jeżeli uczniowie nie znają tej gry, mogą spróbować najpierw na pustych
polach  9 kwadratów na kartce papieru.
25
3d) Kółko i krzyżyk
Jakich ekstremalnych Dlaczego drewno Jakie sÄ… konse-
zjawisk pogodowych jako z
ródło energii kwencje topnienia
możemy doświadczyć jest lepsze niż ropa lodowców?
w przypadku naftowa, gaz
dalszego wzrostu i węgiel?
temperatury?
Jak nazywa siÄ™
Jak inaczej nazywa Co to jest ślad
to  coÅ› co
się ropę naftową, gaz węglowy?
otacza planetÄ™
i węgiel?
i pomaga regulować
temperaturÄ™ na
Ziemi?
Wymień konse- Kupowanie Dlaczego gazy
kwencje zmian mniejszych ilości cieplarniane są
klimatu. rzeczy jest przyjazne niebezpieczne?
środowisku,
ponieważ?
Odpowiedzi na następnej stronie:
26
3d) Kółko i krzyżyk
Odpowiedzi:
1. Jakich ekstremalnych zjawisk pogodowych możemy doświadczyć
w przypadku dalszego wzrostu temperatury?
Odpowiedz
: Burze, huragany, powodzie i susze staną się częstsze i
groz
niejsze.
2. Jak inaczej nazywa się ropę naftową, gaz i węgiel?
Odpowiedz
: Paliwami kopalnymi.
3. Wymień konsekwencje zmian klimatu.
Odpowiedz
: Jest ich wiele, niektóre z nich to: Wzrost temperatury, topnienie
powłok lodowych, wzrost poziomu morza, wyginięcie pewnych gatunków
zwierząt i roślin, ekstremalna pogoda.
4. Dlaczego drewno jako z
ródło energii jest lepsze niż ropa naftowa, gaz
i węgiel?
Odpowiedz
: Jest odnawialne.
5. Jak nazywa się to  coś co otacza planetę i pomaga regulować
temperaturÄ™ na Ziemi?
Odpowiedz
: Atmosfera.
6. Kupowanie mniejszych ilości rzeczy jest przyjazne środowisku,
ponieważ?
Odpowiedz
: Mniej odpadów jest generowanych oraz mniejsza jest emisja
CO2 związana z produkcją przedmiotów.
7. Jakie są konsekwencje topnienia lodowców?
Odpowiedz
: Wzrasta poziom mórz, co wpłynie na życie milionów ludzi
żyjących w pobliżu morza.
8. Co to jest ślad węglowy?
Odpowiedz
: Wskazuje na poziom emisji CO2 wytwarzanej przez jednostkÄ™.
9. Dlaczego gazy cieplarnianie sÄ… niebezpieczne?
Odpowiedz
: PozostajÄ… w atmosferze i powodujÄ… wzrost temperatury na ziemi.
27
3e) Upcykling
Upcykling jest procesem przetwarzania materiałów odpadowych lub zbędnych
w nowe materiały lub produkty o lepszej jakości lub wyższej wartości dla
środowiska. W ten sposób przedłużamy przydatność starym przedmiotom
zamiast produkować nowe.
Zadanie:
Budowa zamku z odpadów. To zadanie ma na celu pokazanie uczniom, że
nie wszystkie odpady należy wyrzucać i że zużyte rzeczy mogą być ponownie
zastosowane w kreatywny sposób.
Grupy 4-5 osobowe na 1 zamek.
Oto, co potrzebujesz:
«& Czyste odpady z gospodarstwa domowego jak np. karton po mleku, rolki
po ręcznikach czy papierze toaletowym
«& Zaprojektuj zamek. Przedyskutuj z kolegami i koleżankami i zrób szkic.
«& Posegreguj odpady na materiaÅ‚y budowlane (pudeÅ‚ka mogÄ… być cegÅ‚ami,
płaskie odpady materiałem na dach, itp.)
«& Nożyczki
«& Klej
«& KawaÅ‚ek kartonu
Sposób wykonania:
Użyj kartonu jako podstawy, a sztywnego papieru czy tektury do zbudowania
ścian. Jeżeli chcesz możesz wycinać kształty. Użyj kleju do przymocowania
innych ścian czy dachu. Czy uda Ci się zbudować wieżyczki, zrobić okna
i drzwi?
Użyj wyobraz
ni!
28
4. Kiedy potrzebujesz energii?
Celem poniższych zadań jest uświadomienie uczniom ich własnych potrzeb
związanych ze zużyciem energii, ponieważ ten temat nie dotyczy wyłącznie
dorosłych. Ważne jest, żeby zrozumieli, że codzienne działania związane
ze zużyciem wody, przygotowaniem tostów, użyciem suszarki do włosów
wymagają konsumpcji energii. Ponieważ zużycie energii oznacza emisję
CO2 muszą się nauczyć, że oszczędzanie energii jest przyjazne środowisku.
Poniższe pytania stanowią podstawę do klasowej dyskusji.
4a) Która z czynności wykonywanych przez Ciebie rano
wymaga energii?
4b) Czy w szkole zużywasz energię? Na co?
4c) A kiedy wracasz ze szkoły?
4d) Jakie posiadasz produkty, do produkcji których niezbędna
była energia?
4e) Czy są zabawki, do wytworzenia których nie użyto energii
elektrycznej? Przedyskutuj z kolegami i koleżankami.
29
4f) Oszczędzanie energii elektrycznej
Do sprawdzenia w Twoim domu:
Jakiego rodzaju żarówek używasz?
Czy urządzenia takie jak lodówka czy pralka są oznaczone naklejkami ekolo-
gicznymi lub energooszczędnościowymi?
Czy są sposoby na oszczędzanie wody?
Co robisz opuszczając pokój? Czy wyłączasz oświetlenie?
Kiedy kończysz oglądanie telewizji, czy telewizor przełączasz na czuwanie czy
zupełnie go wyłączasz? Jaka jest różnica?
30
5. Warsztaty i prezentacja projektu
Plakat klimatyczny
Stworzenie plakatu to zarówno zabawa, jak i edukacja. Kolorowe i pouczające
plakaty mogą także stanowić ciekawą dekorację Twojej klasy. To zadanie
pozwala uczniom na refleksjÄ™ i podsumowanie tygodnia ich pracy.
Sugestia: podziel klasÄ™ na grupy 4-5 osobowe i rozdaj grupom pytania.
Niech uczniowie w pierwszej kolejności sporządzą notatki zanim rozpoczną
ozdabianie plakatu rysunkami i zdjęciami. Jeżeli chcą wykorzystać zdjęcia
możesz przypomnieć im wcześniej w trakcie tygodnia o przyniesieniu gazet i
magazynów.
Kiedy plakaty będą gotowe uczniowie mogą zawiesić je na ścianie. Jeżeli
chcesz:
«& PoproÅ› każdÄ… grupÄ™ o zaprezentowanie zawartoÅ›ci plakatu.
«& Pozwól uczniom na stworzenie w klasie wystawy plakatów, by obejrzeli
nawzajem swoje prace.
«& ZaproÅ› rodziców na wystawÄ™ i poproÅ› autorów plakatów o ich
prezentacjÄ™.
Oto, co potrzebujesz:
«& Duży kawaÅ‚ek kartonu
«& Papier do pisania
«& Gazety, czasopisma, magazyny, itp., z których możesz wycinać obrazki
«& Papier i kredki lub kolorowe pisaki do rysowania
«& Nożyczki do papieru
«& Klej
«& Książeczka faktów ucznia
31
Sposób wykonania:
Najlepszym sposobem wykonania plakatu jest zrobienie wszystkich napisów
i rysunków na oddzielnym kawałku papieru. Następnie możesz wyciąć papier
w dowolnych kształtach i nakleić na plakat.
Upewnij się, że Twój plakat, w górnej jego części, zawiera duże napisy
i wyraz
nie widoczne pytania. Następnie napisz odpowiedzi na pytania
na oddzielnych kartkach. Zajrzyj do swojej książeczki faktów ucznia, tam
znajdziesz na nie odpowiedzi. W celu zilustrowania informacji możesz
poszukać fotografi i w czasopismach lub wykonać własne rysunki. Następnym
etapem może być ozdobienie plakatu innymi rysunkami, naklejkami, itp.
32
Notatki:
Notatki:
33
Notatki:
Notatki:
34
Notatki:
Notatki:
35
Wersja 1.0: 1szy Wrzesień 2010.
Copyright © tekstu i grafiki: Foundation For Enviromental Education (FEE), Learning About Forests (LEAF).
Copyright ©  Mr Green Panasonic Corporation. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Wydrukowano na papierze uzyskanym w 100% z surowców wtórnych.