ALEKSANDER FREDRO
Aleksander Fredro urodził się 20 czerwca 1793 roku w Surochowie koło Przemyśla w
zamożnym domu szlacheckim. Wykształcenie zdobywał w domu pod okiem guwernerów. W
1809 roku walczył w armii Księstwa Warszawskiego, biorąc czynny udział w kampanii
napoleońskiej w 1812 roku. Za zasługi wojenne otrzymał krzyż Virtuti Militari i Krzyż Legii
Honorowej. W latach 1813-1814 był oficerem ordynansowym w sztabie cesarskim, ale w
roku 1815 podał się do dymisji i zaczął zarządzanie rodowym majątkiem w Beńkowej Wiszni
pod Lwowem. Nie uczestniczył w powstaniu listopadowym, ale brał czynny udział w życiu
politycznym, bo po roku 1831 był posłem w galicyjskim Sejmie Stanowym, a jego ostre
wystąpienia przeciw Austrii w okresie Wiosny Ludów stały się powodem do oskarżenia go o
zdradę stanu i tylko interwencja namiestnika Galicji hr. Gołuchowskiego sprawiła, że
śledztwo przeciwko pisarzowi umorzono. Fredro jest autorem wielu wspaniałych komedii,
m.in. Pan Geldhab, Mąż i żona, Śluby panieńskie, Dożywocie, Pan Jowialski, Zemsta, Damy i
huzary, Gwałtu, co się dzieje, Trzy po trzy, Intryga, Cudzoziemszczyzna, Odludki i poeta.
Napisał też wodewil: Nowy Don Kiszot, czyli szaleństwo, operetkę: Nocleg w Apeninach, do
której muzykę napisał sam Stanisław Moniuszko. Autorstwa Fredry są też jednoaktowe farsy:
Zrzędność i pokora oraz Nikt mnie nie zna.
DO NAJCZ
ŚCIEJ GRYWANYCH KOMEDII NALEŻ
:
Śluby panieńskie: komedia intrygi, która oprócz wspaniałego komizmu słowa, sytuacji i
postaci, stanowi polemikę z romantycznym modelem miłości;
Zemsta: spór pomiędzy Rejentem Milczkiem a Cześnikiem Raptusiewiczem o mur graniczący
ich posiadłości;
Mąż i żona: tematem jest zdrada i zakłamanie oraz swoboda obyczajów, gdzie prawdziwi
winni (Elwira, Wacław, Alfred) wychodzą z opresji  cało , a ukarana zostaje służąca Justysia,
która co prawda romansowała i z Alfredem, i z Wacławem, ale tylko ona ponosi karę, bo ma
iść do klasztoru;
Damy i huzary: komedia napisana prozą, gdzie mamy całą galerię postaci  wojskowych (m.
in. Rotmistrz, Major, Porucznik), które powodują, ze świetnie widz się bawi, obserwując
próby  podbojów miłosnych i zaloty do obecnych tam pań;
Pan Geldhab: tytułowy bohater  przebiegły dusigrosz, dorobiwszy się (podobno w sposób
niezbyt uczciwy) majątku, jako wzbogacony mieszczanin pragnie dostać się do warstw
wyższych i awansować w hierarchii społecznej, dlatego planuje wydać córkę za bankruta, ale
za to z herbem i tytułem (za księcia Radosława);
Dożywocie: akcja komedii toczy się w wiejskiej karczmie, w której jednocześnie zatrzymali
się lichwiarz (A
atka) i lubujący się w życiu ponad stan Leon Birbancki. Lichwiarz spłatał mu
figla i wykupił jego dochody (dożywocie), przy czym chce nimi handlować dalej, odstąpić je
innemu lichwiarzowi; wszystko jednak kończy się dobrze, a Leon nie tylko odzyskał swoje
 dożywocie , ale zdobył też względy Rózi;
Pan Jowialski: tytułowy bohater to nieco zdziecinniały starszy pan, który jednak chce się
bawić i zmusza do tej zabawy wszystkich. Perypetie zgotował wszystkim biorącym udział w
zabawie Ludomir, który podjął wyzwanie i świetnie się bawił, udając tajemniczego księcia i
1
starając się jednocześnie zdobyć serce i rękę Heleny, siostrzenicy Szambelana; Jowialski to
śmieszny typ wymyślający naprędce aforyzmy i przysłowia; jest próżny i pusty, tak jak
miejscowość, w której mieszka (Pustakówka);
Gwałtu, co się dzieje: niespotykany w literaturze zamysł, kiedy w społeczności władzę
sprawują kobiety. Mężczyz
ni zaś, poprzebierani w damskie fatałaszki, wykonują typowo
kobiece zajęcia. Wprawdzie planują jakiś bunt, przewrót, bo chcą przywrócić dawny
porządek, ale zdominowani prze niewiasty, boją się organizacji buntu, a przy tym okazało się,
jak są nieporadni i niezorganizowani.
Aleksander Fredro zmarł 15 lipca 1876 roku we Lwowie.
Krystyna Beńko
LITERATURA:
1. Aleksander Fredro Na scenie życia i teatru, Marian Ursel 
http://selkar.pl/aff/dolfijn/aleksander_fredro_na_scenie_zycia_i_teatru_ursel_marian_
p_154245.html
2. Bajki, Aleksander Fredro 
http://selkar.pl/aff/dolfijn/bajki_aleksander_fredro_p_116930.html
3. Małpa w kąpieli, Aleksander Fredro 
http://selkar.pl/aff/dolfijn/malpa_w_kapieli_fredro_aleksander_p_177043.html
4. Najpiękniejsze wiersze dla dzieci, Aleksander Fredro 
http://selkar.pl/aff/dolfijn/najpiekniejsze_wiersze_dla_dzieci_aleksander_fredro_p_15
5067.html
5. Paweł i Gaweł, Aleksander Fredro 
http://selkar.pl/aff/dolfijn/pawel_i_gawel_fredro_aleksander_p_177044.html
6. Śluby panieńskie, Aleksander Fredro 
http://selkar.pl/aff/dolfijn/sluby_panienskie_aleksander_fredro_p_147042.html
7. Śluby panieńskie + CD MP3, Aleksander Fredro 
http://selkar.pl/aff/dolfijn/sluby_panienskie_cd_mp3_aleksander_fredro_p_146778.ht
ml
8. Zemsta, Fredro Aleksander 
http://selkar.pl/aff/dolfijn/zemsta_fredro_aleksander_p_82091.html
9. Zemsta + CD MP3, Aleksander Fredro 
http://selkar.pl/aff/dolfijn/zemsta_cd_mp3_aleksander_fredro_p_146780.html
2