książka LOGISTYKA ZAOPATRZENIA


LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Logistyka przedsiębiorstwa - podział fazowy
Logistyka przedsiębiorstwa
Logistyka
Logistyka zaopatrzenia Logistyka dystrybucji
D O
marketingowa
O D
S B
Logistyka towarowa
Logistyka materiałowa
T I
A O
W R
Logistyka zaopatrzenia Logistyka produkcji Logistyka dystrybucji
C C
Y Y
ZAOPATRZENIE PRODUKCJA DYSTRYBUCJA
Surowce, elementy Produkcja w toku Wyroby gotowe
Materiały pomocnicze Roboty w toku Części zamienne
Logistyka utylizacji i powtórnego zagospodarowania (recyklingu)
LOGISTYKA PRZEDSIBIORSTWA
Funkcjonalny podział systemów logistycznych według faz przepływu towarów
" Faza pierwsza: od dostawcy na rynku pozyskania do magazynu
wejściowego
 Surowce, części i zespoły z zakupu, wyroby handlowe, materiały pomocnicze i
eksploatacyjne, dostarczane części zamienne
 Logistyka zaopatrzenia  system logistyczny zajmujący się pierwszą fazą
przepływu towarów
" Faza druga: od magazynu wejściowego do magazynu zbytu
 Surowce, części z zakupu, półfabrykaty, wyroby gotowe, części zamienne
 Logistyka produkcji  system logistyczny zajmujący się drugą fazą przepływu
" Faza trzecia: od magazynu zbytu, poprzez regionalne magazyny
wysyłkowe do klientów na rynku zbytu
 Wyroby gotowe, części zamienne, wyroby handlowe
 Logistyka dystrybucji  system logistyczny zajmujący się trzecią fazą przepływu
" Faza czwarta: przepływ odwrotny
 Pozostałości: surowce wtórne  materiały wartościowe, towary uszkodzone,
zwroty, opakowania zwrotne, urządzenia z wymiany w wyrobach inwestycyjnych i
u\ytkowych, u\ywane pojemniki i opakowania, odpady
 Logistyka powtórnego zagospodarowania  system logistyczny zajmujący się
czwartą fazą przepływu pozostałości
LOGISTYKA PRZEDSIBIORSTWA
" Przedsiębiorstwo przemysłowe:
Logistyka zaopatrzenia, logistyka produkcji, logistyka dystrybucji,
logistyka powtórnego zagospodarowania, logistyka części
zamiennych: zakupy w powiązaniu z utrzymaniem ruchu, serwis
po stronie dystrybucji
Logistyka zaopatrzenia i produkcji: Logistyka materiałowa
Logistyka zaopatrzenia, logistyka dystrybucji: Logistyka marketingowa
" Przedsiębiorstwo handlowe:
Logistyka zaopatrzenia i logistyka dystrybucji. Przepływ towarów
handlowych i materiałów eksploatacyjnych
" Przedsiębiorstwo usługowe:
Logistyka zaopatrzenia. Przepływ towarów składa się z
materiałów eksploatacyjnych
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Zaopatrzenie  proces pozyskiwania dóbr i usług dla przedsiębiorstwa,
działania zakupu towarów i usług dla przedsiębiorstwa.
Zaopatrzenie obejmuje wszystkie działania, które są niezbędne do nabycia
dóbr i usług zgodnych z wymaganiami u\ytkownika
Logistyka zaopatrzenia  system zarządzania przepływem materiałów od
dostawców do obszaru produkcji za właściwą cenę, we właściwej ilości,
we właściwym czasie, jakości i miejscu
Znaczenie zaopatrzenia:
 Jakość - Jakość materiałów i usług wchodzących do systemu wpływa na
jakość wychodzących z niego wyrobów gotowych a tym samym na
zadowolenie klienta i przychód firmy
 Koszty - Koszty na wejściu do systemu stanowią du\ą część kosztów
całkowitych w wielu gałęziach przemysłu
 Strategiczne znaczenie  Kwalifikowanie nowych dostawców, kupowanie
ró\nych rodzajów materiałów i monitorowanie ich wykonawstwa.
Kształtowaniu powiązań między uczestnikami łańcucha dostaw
Wskazniki finansowe zarządzania
zaopatrzeniem
" 60% - udział kosztów materiałów w kosztach
produkcji
" Wartość sprzedanych towarów (WST) - koszt nabycia
sprzedanych towarów
zysk
" Rentowność sprzeda\y = --------------------
sprzeda\
zysk
" Zwrot z aktywów (ROA) = --------------------------
aktywa ogółem
Zaopatrzenie jako funkcja poprawy
zyskowności przedsiębiorstwa
Efekt dzwigni zysku
Koszty materiałów stanowią przeciętnie 61% kosztów łącznych
produkcji (na podstawie analizy kosztów produkcji 100 firm
angielskich)
" Efekt dzwigni zysku  zmniejszenie kosztów zaopatrzenia o
jednego dolara pozwala zwiększyć zysk brutto równie\ o jednego
dolara
" Zwiększenie sprzeda\y o jednego dolara zwiększa zysk brutto tylko
o dolara pomno\onego przez rentowność sprzeda\y
" Ka\dy dolar zaoszczędzony w procesie zaopatrzenia oznacza
zmniejszenie wartości zapasów towarów, a co za tym idzie wartości
aktywów o jednego dolara  osiągnięcie wy\szego ROA przy tej
samej wielkości przychodów ze sprzeda\y
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Proces zaopatrzenia
Działania procesu zaopatrzenia będące pod kontrolą zaopatrzeniowców
1. Określenie lub powtórna ocena potrzeb
2. Zdefiniowanie i ocena wymagań u\ytkownika
3. Decyzja produkować czy kupować (Make or Buy decisions)
4. Określenie typu zakupu
5. Przeprowadzenie analizy rynku
6. Rozpoznanie wszystkich mo\liwych dostawców
7. Wstępna selekcja mo\liwych zródeł zaopatrzenia
8. Ocena pozostałych dostawców
9. Wybór konkretnego dostawcy
10. Przyjęcie dostawy produktu lub usługi
11. Ocena wykonania dostawy
Efektywność wykonania tych działań zale\y od zaopatrzeniowców
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Zarządzanie procesem zakupu
Etapy
" Określenie typu zakupu
 ponowienie zakupu  tylko czynności 4, 9,10,11
 zakup po raz pierwszy - proces obejmuje wszystkie czynności
" Określenie niezbędnego poziomu nakładów
 nakład czasu: im zakup wa\niejszy i bardziej zło\ony tym więcej czasu trzeba
zu\yć
 nakład informacji - informacje wewnętrzne (wymagania u\ytkownika i skutki dla
firmy) i zewnętrzne (informacje dotyczące materiałów)
" Realizacja procesu zakupu - zebranie danych o czasie realizacji zakupu
" Ocena efektywności procesu zakupu
 czy potrzeby odbiorcy zostały zaspokojone?
 czy poniesione nakłady były niezbędne?
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Zasady logistycznego zarządzania zaopatrzeniem
1. Przyczyniać się do osiągania konkurencyjnej pozycji
przedsiębiorstwa w zakresie ceny, jakości, elastyczności i
terminowości
2. Rozwijać relacje z dostawcami zorientowane na poprawę
pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa
3. Stałe poszukiwanie alternatywnych zródeł zaopatrzenia i
staranne negocjowanie kontraktów z dostawcami aby
poprawić efektywność
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Jakość dostawy
Czynniki determinujące  właściwą jakość
" Cena  konkurencyjne ceny nie mogą wpływać na obni\enie jakości
" Specyfikacja dostawy  musi być właściwie opisana i zrozumiała
" Trwałość materiału  zgodna z potrzebami  (wyrób, który będzie przestarzały po 2 latach
nie musi posiadać materiałów dłu\szej trwałości
" Niezawodność  powinna być wyraznie opisana i dotrzymana
Jakość dostaw jest determinowana przez równowagę elementów technicznych,
wydajności, bezpieczeństwa, niezawodności z ceną i dostępnością
Poszukuje się optymalnej jakości, a nie najwy\szej jakości
Zaopatrzenie oddziaływuje na jakość poprzez:
" Precyzyjne określenie cech jakościowych materiałów w zawieranych kontraktach
" Śledzenie kosztów i oferowanie akceptowalnych alternatyw i substytutów
" Śledzenie rezultatów
" Poszukiwanie dostawców oferujących optymalną jakość
" Realizację programów zabezpieczenia jakości razem ze stałymi dostawcami
Zaopatrzenie w systemie JIT
Działanie zaopatrzenia System JIT System konwencjonalny
Pełna odpowiedzialność
1. Wielkość partii " Małe partie " Du\e partie
" Częste dostawy " Mała częstotliwość dostaw
2. Wybór dostawcy " Jeden dostawca zlokalizowany blisko " Wielu dostawców
" Długookresowa umowa " Krótkookresowe kontrakty
3. Ocena dostawców " Jakość, zero braków " Cena
" Niezawodność " Jakość, np. 2% braków
" Cena " niezawodność
Częściowa odpowiedzial.
1. Odbiór jakościowy " Kontrola ilościowa i jakościowa " Przeliczanie dostaw
dostaw redukowana i eliminowana
" Kontrola jakości
2. Terminowanie dostaw " Harmonogramowanie dostaw " Dostawy pod kątem
minimalizacji kosztów
" Harmonogram ustala odbiorca
" Harmonogram dostawcy
3. Specyfikacja " Luzna specyfikacja materiałowa " Ustalona specyfikacja mat.
materiałowa
" Odbiorca zainteresowany efektywnością " Brak swobody zmiany
przedmiotu dostawy
" Dostawca powinien być innowacyjny
Zaopatrzenie w systemie JIT
Problemy wdra\ania systemu JIT
" Brak partnerskich relacji z dostawcami (brak zrozumienia i chęci
współpracy
" Słabe powiązania informacyjne
" Niska jakość materiałów
" Nieefektywny transport
" Brak współpracy ze strony zarządu  własnego i dostawcy
Oczekiwania dostawców i oferta przedsiębiorstwa
" Długoterminowa współpraca
" Zadowalający zwrot nakładów
" Odpowiednie wyprzedzenia planistyczne  dostawcy powiązani z
ka\dym szczeblem planowania. Konieczność koordynacji dostaw i
dokładnego planowania potrzeb w czasie
" Dokładne prognozowanie potrzeb
" Poprawne specyfikacje
" Szybkie terminy płatności
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Zarządzanie procesem zakupu
Cel: inwestowanie tylko takich nakładów czasu i informacji, które są niezbędne
do zaspokojenia potrzeb u\ytkownika (odbiorcy)
Przyczyny nieefektywności procesu zakupu: niewystarczające nakłady,
niewykonanie właściwych czynności, błędy wykonania czynności
W przypadku nieefektywności procesu zakupu: określenie przyczyn, podjecie
działań korygujących zapewniających efektywność zakupów w przyszłości
Kluczowy czynnik osiągnięcia skuteczności i efektywności zakupu:
rozwój współpracy między daną firmą a dostawcą (sprzedawcą)
Współczesny, globalny rynek wymaga, w celu zdobycia i utrzymania przewagi
konkurencyjnej, wypracowania silnych związków z dostawcami
Dostawcy powinni być traktowani jak partnerzy a nawet jak udziałowcy firm.
Dostawcy traktowanemu jak partner, ufa się i uwzględnia się jego opinie
między innymi przy projektowaniu produktu
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Znaczenie współpracy z dostawcami/sprzedawcami
" Zaopatrzenie ma znaczenie strategiczne gdy\ odgrywa podstawową rolę
w kształtowaniu powiązań miedzy uczestnikami łańcucha dostaw
" Budowanie przewagi konkurencyjnej jest uwarunkowane efektywnością
zaopatrzenia i relacjami z dostawcami
" Przewaga mo\e opierać się na
 Niskich kosztach (Strategia niskich kosztów)
 Zró\nicowaniu (Strategia wyró\niania)
 Obsłudze wybranej niszy rynkowej (Strategia koncentracji na niszy rynkowej)
" Strategia zarządzania zaopatrzeniem powinna być dopasowana do
strategii konkurowania. Powinna ona być zorientowana na taką przewagę
konkurencyjną, jaką firma próbuje zdobyć na danym rynku
" Proces usatysfakcjonowania klienta zaczyna się od zaopatrzenia
" Zapewnienie jakości wymaga właściwej jakości materiałów i składników
nabywanych. Produkt finalny jest na tyle dobry, na ile dobre były składniki
wykorzystane w procesie jego produkcji.
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Kryteria wyboru dostawcy
" Jakość. Zaopatrzenie wybiera dostawcę/ów według:
 jego zdolności do spełnienia wymagań u\ytkownika w stosunku do danego
produktu (parametry techniczne, właściwości chemiczne lub fizyczne, projekt, oraz
okres u\ytkowania, łatwość naprawy, aspekty konserwacji, łatwość i niezawodność
u\ytkowania)
 jego zdolności do wzięcia odpowiedzialności za jakość
" Niezawodność. Terminowość, regularność i akuratność dostaw. Właściwa ilość,
właściwy czas i właściwe miejsce. Zaopatrzenie wybiera dostawcę/ów według:
 jego zdolności do terminowych, regularnych i akuratnych dostaw
 udzielania gwarancji na zakupione produkty i stosowanej procedury reklamacyjnej
 jego zdolności do wzięcia odpowiedzialności za terminowość i akuratność dostaw
" Potencjał. Zdolności produkcyjne, umiejętności techniczne, zarządcze,
organizacyjne, sterowanie produkcją. Zaopatrzenie wybiera dostawcę/ów według:
 Jego fizycznych mo\liwości dostarczenia materiałów u\ytkownikowi
 Jego zdolności do systematycznej obsługi w długim okresie czasu, co pozwoli
nabywcy na drastyczne zredukowanie zapasów i kosztów ich utrzymania.
Problemy z pracownikami i strajki mogą przesądzać o rezygnacji z usług dostawcy
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Kryteria wyboru dostawcy
" Kondycja finansowa. Zaopatrzenie wybiera dostawcę/ów według:
 Sytuacji finansowej, która powinna być stabilna, aby zapewnić regularną, długoterminową
obsługę
Ogłoszenie upadłości dostawcy mo\e spowodować wstrzymanie produkcji u nabywcy. Dotyczy to
tak\e dostawcy usług transportowych. Upadek usługodawcy staje się problemem i zródłem
zakłóceń w działalności łańcucha dostaw
" Cechy niekwantyfikowalne. Zaopatrzenie wybiera dostawcę/ów według:
 Pozytywnej postawy dostawcy, wra\enia jakie wywarł na kupującym
 Wizerunku wykreowanym na rynku
 Materiałów instrukta\owych (np. sprzęt techniczny, komputery)
 Opakowania materiałów (np. szkło)
 Mo\liwości świadczenia przez dostawców usług naprawczych
" Lokalizacja dostawcy. Koszty transportu. Dostawcy lokalni mają mo\liwość
realizacji pilnych zamówień, dotrzymywania ustalonych lub krótszych terminów dostaw i
ściślejszej współpracy. Zaopatrzenie wybierze dostawcę zlokalizowanego w większej
odległości, ze względu na ni\sze ceny, większy potencjał umiejętności, wy\szą jakość
" Cena oraz gotowość i zdolność do jej obni\ania poprzez redukcję
kosztów u dostawcy.
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
yródła informacji o cenie
1. Rynki towarowe. Zbo\e, ropa, cukier, drewno, węgiel, miedz. Ceny
wyznaczają prawa poda\y i popytu
 Wzrost cen - ograniczenie poda\y lub wzrost popytu
 Spadek cen - wzrost poda\y lub spadek popytu
2. Katalogi z cenami. Katalog zawiera opis dostępnych pozycji wraz z cenami.
Nabywcy mogą otrzymać rabat od ceny katalogowej np. 10% - zakupy < 5000zł/m,
30% - zakupy > 40000 zł/m
3. Oferta cenowa dostawcy.
 Zapytania o cenę (informacje o wymaganiach odbiorcy i sposobie prezentacji
ofert)
 Dostawcy określają koszt produkcji, uwzględniając ilość zamawianą, czas
trwania współpracy i inne czynniki mogące mieć wpływ na zysk dostawcy
 Zaopatrzeniowiec porównuje oferty i specyfikacje dostawców
4. Negocjacje
 Zastosowanie - gdy inne metody nie mają zastosowania
 Nabywca zainteresowany aliansem strategicznym lub długookresową
współpracą
 Proces negocjacyjny dotyczy przede wszystkim ceny i jakości; mo\e dotyczyć
usług transportowych
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Koszty zakupu
" Koszty podstawowe na wejściu - cena produktu lub materiału ustalona w
wyniku przetargów, negocjacji lub zapytań o cenę. Z perspektywy łańcucha dostaw,
jest to jeden z czynników, który firma musi wziąć uwagę w procesie zakupu tak\e
inne czynniki
" Koszty transakcyjne  koszty pozyskania i przekazywania informacji o
potrzebach oraz realizacji przepływu materiałów przy zakupie dóbr. Proces obejmuje:
określenie niezbędnych zapasów czy zapotrzebowania, zgłoszenie dostawcy
zapotrzebowania, przygotowanie i przekazanie zamówienia dostawcy, potwierdzenie
zamówienia przez dostawcę, opracowanie dokumentów wysyłkowych i otrzymanie
informacji o przyjęciu zapasów do magazynu. Koszty t. zmniejsza zastosowanie EDI,
zbiorcze dostawy ramowe (jedna faktura i składanie zamówień bezpośrednio przez
u\ytkownika). Koszty transakcyjne wchodzą w skład kosztów ogólno zakładowych.
Dla firmy kupującej cenni są ci dostawcy i przewoznicy, którzy ograniczają czynności
transakcyjne
" Koszty współpracy z dostawcą - koszty tworzenia i utrzymywania powiązań z
dostawcą. Koszty podró\y, szkolenia dostawcy, ustalenia powiązań planistycznych i
operacyjnych (dział zakupu  dział przyjmujący zamówienia), koszty powiązań
między działami transportu, badań i rozwoju produktów i innych działów obu firm.
Koszty przeprowadzenia procesu oceny i nadawania dostawcom certyfikatów jakości.
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Koszty zakupu (c.d.)
" Koszty dostawy wraz z wyładunkiem  koszty transportu. Mo\liwe
opcje:
 Przewoznik dostawcy
 Przewoznik wynajęty przez dostawcę
 Przewoznik nabywcy
 Przewoznik wynajęty przez nabywcę
Warunki sprzeda\y ustalają, która firma jest właścicielem dóbr w trakcie
transportu. Ró\ne formuły warunków transportu  ró\ne opcje zapłaty za
przewóz oraz ró\ny rozkład odpowiedzialności i spłaty roszczeń z tytułu strat i
szkód i w efekcie ró\ne koszty. Powinna zostać wybrana ta opcja, która jest
najlepsza dla danego zadania i umo\liwia pozyskanie dóbr po najni\szym
koszcie całkowitym, czyli taka która zapewnia największe korzyści całemu
łańcuchowi dostaw.
" Koszty związane z jakością  jakość, to zgodność cech towarów z
wymaganymi cechami; koszty zgodności, niezgodności, oceny jakości i
koszty podczas ostatecznego zastosowania produktu. Extra wymagania
odnośnie produktu, dodatkowe koszty, ale wy\sza jakość z ich spełnienia
pozwala obni\yć koszt całkowity ponoszony przez łańcuch dostaw
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Koszty zakupu (c.d.)
" Koszty operacyjne/logistyczne
1. Koszty przyjęcia i przygotowania do u\ytku (między dostarczeniem
do firmy materiałów a przygotowaniem do wykorzystania w produkcji).
Koszty rozpakowania, kontroli, liczenia, sortowania, usuwania i wywo\enia
opakowań (taśmy klejącej, opasek, folii, palet) oraz przemieszczania
materiałów do miejsca wykorzystania. Stosuje się bezpośrednie dostawy
materiałów na linię produkcyjną. Ustalanie kolejności przewozu i
załadowania z przewoznikami ogranicza czynności związane z odbiorem.
2. Koszty zapasów zale\ne od wielkości partii dostawy. Koszty przestrzeni
magazynowej, niezbędnych manipulacji i oraz związane z ceną jednostkową
danego dobra
3. Koszty wytworzenia, na które mają wpływ cechy dostawy.
Dostawa materiału od dwóch ró\nych dostawców mo\e pociągać ró\ne
koszty wytworzenia.
4. Koszty logistyczne  koszty transportu, manipulacji, składowania,
uszkodzenia związane z wielkością dobra, wagą, objętością i kształtem.
Zakupione towary i materiały opakowaniowe bezpośrednio wpływają na
koszty procesów następujących po zaopatrzeniu
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
" Aby usatysfakcjonować klienta ostatecznego firma powinna uwzględnić
w całym koszcie zakupu, koszty i czynniki kosztotwórcze tworzące
wartość. Koszty i inne czynniki narastają począwszy od surowców,
przez produkcję, dystrybucję, marketing, wybór u\ytkowania produktu,
do ostatecznego klienta. Uwzględnienie tych kosztów umo\liwia
określenie całkowitego kosztu zakupu i wartości całkowitej
" Wszystkie firmy łańcucha dostaw powiększają koszty i wartość
produktu. Wartość jest powiększana przez zmniejszenie całkowitego
zakupu kosztu lub przez zwiększenie funkcjonalności produktu.
" Proces zaopatrzenia ka\dego ogniwa łańcucha dostaw wpływa na
koszty całkowite pozyskania produktu
Poziom strategiczny
Poziom taktyczny
Poziom operacyjny
Najni\szy koszt Najwy\sza wartość
Najni\sza Najni\szy Najni\szy koszt
całkowity firmy w całkowita oferowana
cena podst. koszt dostawy całkowity firmy
łańcuchu dostaw klientowi ostatecz. w ł.d.
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Zaopatrzenie + Gospodarka materiałowa = Zarządzanie
przepływem materiałów
" Zaopatrzenie
" Magazynowanie
" Transport zaopatrzeniowy
" Odbiór materiałów
" Kontrola jakości
" Gromadzenie i usuwanie odpadów
Gospodarka materiałowa
Magazynowanie
" Przechowywanie materiałów wejściowych do momentu
wykorzystania przez firmę
" Cechy wyró\niające: wymagane obiekty, wartość składowanych
pozycji, trwałość materiałów
 Niektóre surowce mogą być składowane w otwartych
pomieszczeniach
 Wartość materiałów wejściowych zwykle ni\sza od wartości
wyrobów gotowych
 Mniejsza podatność na uszkodzenia i stratę ze względu na ni\szą
wartość
" Przykładowe obiekty magazynowe: magazyn przyjęć, magazyn
zaopatrzeniowy, magazyn materiałów hutniczych, magazyn
materiałów wejściowych, magazyn surowców
Gospodarka materiałowa
Transport
" Transport zaopatrzeniowy  dostawca materiałów  magazyn przyjęć w
zakładzie nabywcy
" Decyzje zarządzania transportem: wybór środka transportu, wybór trasy
dojazdu, stawki przewozowe, załatwianie reklamacji, wybór usług
oferowanych przez przewozników, analizy kosztów, analizy przepisów
prawnych
" Dostawca obcią\ony przez nabywcę organizacją transportu: analiza
efektywności decyzji dostawcy w zakresie transportu
" Wybór środka transportu - surowce podstawowe (piasek, węgiel, koks,
ruda, złom) - transport kolejowy lub wodny
" Przesyłki przyspieszone lub pilne  popyt na surowce bardziej stabilny i
przewidywalny ni\ w przypadku wyrobów gotowych dzieki ekonomizacji
produkcji poprzez długie serie produkcyjne: pilne przesyłki w przypadku
trzymania uszkodzonych surowców. Systemy JIT pracują przy
minimalnych zapasach i rygorystycznych harmonogramach  w razie
problemów przyspieszanie przesyłki przez zaopatrzenie
Gospodarka materiałowa
Odbiór materiałów
" Odbiór  fizyczne przejęcie od przewoznika zakupionego materiału
" Sprawdzanie przesyłki  czy dobra są zgodne z zamówieniem.
Porównanie materiałów w zamówieniu i specyfikacji zawartości opakowań
dostawcy z materiałami faktycznie otrzymanymi. Rozbie\ności  dział
przyjęć zawiadamia dział zakupów, u\ytkowników materiałów i
księgowość
" Sprawdzenie, czy materiały nie są uszkodzone. Reklamacje z tytułu
szkód  łatwiejsze, gdy odnotowanie na konosamencie faktu, \e
przesyłka dotarła do nabywcy w stanie uszkodzonym  winę za
uszkodzenie ponosi przewoznik  przepisy prawne stanowią, \e cię\ar
udowodnienia, \e przewoznik nie uszkodził ładunku spoczywa na nim; nie
odnotowanie uszkodzenia na konosamencie  aby uzyskać
odszkodowanie, nabywca musi udowodnić, \e przesyłka w momencie
dostawy była uszkodzona. Dział transportu zaopatrzeniowego i dział
odbioru dostaw koordynują działania związane z reklamacjami
Gospodarka materiałowa
Kontrola jakości
" Kontrola jakości  umo\liwia sprawdzenie czy otrzymane towary są
zgodne ze zło\onym zamówieniem. Określenie jakości towarów z
uwzględnieniem rozmiarów, szczegółów konstrukcyjnych, właściwości
chemicznych, fizycznych, niezawodności, łatwości konserwacji i
u\ytkowania, marki, gatunku i normy bran\owej. Czy towar spełnia
normy jakościowe uwzględnione w umowie zakupu przez nabywcę i
sprzedawcę
" Znaczenie jakości - jakość materiałów nabywanych przez producenta
wpływa bezpośrednio na jakość wytwarzanych przez niego wyrobów
gotowych i na ich sprzeda\ (problemy rynkowe). Producent, który
stosuje w produkcji materiały gorszej jakości mo\e być pociągnięty do
odpowiedzialności prawnej za sprzeda\ produktów niebezpiecznych
lub zawodnych (problemy prawne).
" Statystyczna kontrola jakości  u nabywcy - aby sprawdzać tylko
niektóre kupowane produkty ( sprawdzenie partii, statystyczna ocena
wyników, decyzja o przyjęciu lub odrzuceniu dostawy)  u dostawcy 
aby dostarczać 100% dobrych towarów
Zastosowanie ABC w zarządzaniu
" Kierownictwo przedsiębiorstwa musi zidentyfikować małe ilości
stanowiące du\ą wartość
Cel: Koncentracja na grupie wyrobów, pozycji rodzajowych, przyczyn,
klientów czy dostawców z klasy A. Do klasy A nale\ą, elementy,
które decydują o 80 % wartości całej badanej zbiorowości)
Obszary zastosowań klasyfikacji ABC:
" gospodarka materiałowa
 koncentracja na pozycjach rodzajowych klasy A i dostawcach klasy A
" zarządzanie produkcją
 zbadać rodzaje kosztów, miejsca ich powstawania i nośniki kosztów
 20% składników kosztów decyduje o 80% kosztów ogółem
" zarządzanie zapasami
" sprzeda\
 analiza grup produktów, obszarów sprzeda\y, grup klientów
" zarządzanie jakością
" logistyka
Klasyfikacja dostawców
1. Ustalić sumę rocznych obrotów z poszczególnymi dostawcami
2. Uporządkować dostawców w kolejności malejącej wysokości obrotów
3. Ustalić obrót poszczególnych dostawców w % obrotów łącznych
4. Ustalić narastająco obrót procentowy dostawców
5. Wyznaczyć klasy grupy ABC
Klasa Udział % w Udział % w liczbie
obrotach dostawców
A 75% 5%
B 20% 20%
C 5% 75%
Rezultat:
Rozpoznanie dostawców, którym warto poświęcać najwięcej uwagi
Koncentracja na dostawcach A aby zredukować koszty zakupów
Klasyfikacja dostawców
Udział
wartościowy
w %
A
75%
B
C
20%
20%
5%
75%
Udział
ilościowy
w %
Klasyfikacja nabywanych pozycji
rodzajowych
Klasyfikacja pozycji rodzajowych nabywanych:
udział pozycji A B C (75%, 20%, 5%) w wartości zakupów
Zalecane postępowanie dla pozycji klasy A
1. Dokładna analiza cen
2. Szczegółowa analizy struktury kosztów
3. Poszerzone analizy rynku
4. Rozpatrywanie większej liczby ofert
5. Twarde negocjacje cenowe
6. Szczegółowe przygotowanie zamówień
7. Dokładne dyspozycje realizacji zamówień
8. Szczegółowa i regularna kontrola stanu zapasów
9. Dokładna ewidencja zapasów (transakcje wejścia wyjścia)
10. Szczegółowe wyznaczanie zapasów bezpieczeństwa
11. Mniejsze wielkości dostaw
12. Preferowane zastosowanie analizy wartości
Klasyfikacja nabywanych pozycji
rodzajowych
Klasyfikacja pozycji rodzajowych nabywanych:
udział pozycji A B C (75%, 20%, 5%) w wartości zakupów
Zalecane postępowanie dla pozycji klasy C
1. Uproszczona procedura przygotowania zamówień
2. Zamówienia zbiorcze, okresowe
3. Uproszczone wskazniki dla składania zamówień
4. Zamówienia telefoniczne
5. Rozliczenia miesięczne
6. Uproszczona ewidencja magazynowa
7. Odpis z konta zapotrzebowania miesięcznego
8. Zamawianie du\ych ilości
9. Uproszczona kontrola zapasów
10. Du\e zapasy bezpieczeństwa
Zarządzanie pozycjami rodzajowymi klasy B zale\y od specyficznych
warunków w przedsiębiorstwie i sytuacji kadrowej działu zakupów
Zarządzanie zakupami pozycji
rodzajowych klasy A
Dla pozycji rodzajowych klasy A nale\y prowadzić analizę ofert
Analiza ofert:
" Określić przedmiot zakupu (jaka pozycja rodzajowa: część, zespół, wyrób)
" Określić typ (typ wyrobu  np. typ silnika)
" Określić numer rysunku
" Rodzaj materiału
Oferty dostaw ściągać od 3  5 dostawców
Ceny obliczać według jednakowej podstawy
Uwzględniać pozostałe kryteria wyboru oferty:
 Jakość
 Niezawodność dostaw
 Serwis
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Systemy zarządzania zapasami nabywanymi
" Systemy oparte na zasadzie uzupełniania zapasu
 Brak powiązania wielkości i terminu zakupu z zapotrzebowaniem
 Zapas sygnalizacyjny  punkt ponawiania zamówienia (PPZ)
" Systemy oparte na zasadzie obliczania planowanych
potrzeb (MRP)
 Pozycje nabywane wykazuję popyt zale\ny
 Integracja Głównego planu produkcji (MPS) z planowaniem zleceń
produkcyjnych i zakupów oraz harmonogramowaniem produkcji i
dostaw
" Systemy oparte na zasadzie zaspakajania bie\ących
potrzeb odbiorcy (JIT)
 Pozycje nabywane są dostarczane na sygnał o zapotrzebowaniu
bezpośredniego odbiorcy
 Pozycje nabywane są dostarczane w ilościach równych bie\ącemu
zapotrzebowaniu
 Integracja i synchronizacja łańcucha dostaw dla płynnych dostaw i
produkcji
Logistyczne kryteria wyboru dostawców
Niezawodność dostaw
Niezawodność dostaw
(terminowość)
(terminowość)
Cena materiałów Jakość materiałów
Cena materiałów Jakość materiałów
zaopatrzeniowych zaopatrzeniowych
zaopatrzeniowych zaopatrzeniowych
KRYTERIA
KRYTERIA
WYBORU
WYBORU
DOSTAWCÓW
DOSTAWCÓW
Lokalizacja dostawcy Procedury zgłaszania
Lokalizacja dostawcy Procedury zgłaszania
w przestrzeni dystrybucyjnej i realizacji zamówień
w przestrzeni dystrybucyjnej i realizacji zamówień
Elastyczność dostaw
Elastyczność dostaw
Ocena dostawców
Procedurę zaopiniowania dostawców stosuje się
do oceny:
 nowych dostawców
 dostawców, z którymi zawarto umowy warunkowe
 dostawców zainteresowanych zwiększeniem ilości
dostaw
 dostawców wybranych wcześniej, dla których nale\y
skompletować (w celu porównania) ocenę według
zasad procedury  Ocena dostawców
Ocena dostawców
Procedura oceny dostawców
1. Sporządzenie wykazu dostawców, którzy mają podlegać zaopiniowaniu
(nazwy i adresy dostawców, rodzaje materiałów zamawianych i ich ilości
oraz harmonogramy wizyt - audytów u dostawców)
2. Określenie klas materiałów zamawianych u dostawcy
3. Ocena stanu techniczno-organizacyjnego dostawcy
Zdolności techniczne dostawcy do zapewnienia jakości i niezawodności oraz
zdolności organizacyjne w aspekcie niezawodnej realizacji dostaw
Ocena dostawców
Procedura oceny dostawców (c.d.)
4. Wypełnianie formularzy ocenowych (np. 30 pytań)
Są to uprzednio przygotowane druki, których wypełnienie daje mo\liwość ocenienia
dostawców, na podstawie wyników punktowych:
- wynik 7-10 punktów ocena pozytywna;
- wynik 4-6 punktów ocena warunkowa (ZW);
- wynik do 3 punktów ocena negatywna (NZ), dostawca nie spełnia wymagań
5. Wykaz niezgodności
Rozbie\ność pomiędzy wymaganiami klienta a stanem faktycznym są określane mianem
niezgodności i są rejestrowane w  Zestawienie stwierdzonych nieprawidłowości . Jeśli w
trakcie oceny wystąpią nieprawidłowości, dostawca określa termin ich usunięcia
6. Wynik wizyty (audytu)
Rezultat uzyskany na podstawie odpowiedzi na 30 pytań (maksymalnie 300 punktów)
Po zakończonej wizycie nale\y sporządzić sprawozdanie, na podstawie którego
kierownik Działu Logistyki Materiałowej (Działu Zaopatrzenia) zawiera umowę z
dostawcą lub przedłu\a umowy zawarte wcześniej
Metody wyboru i oceny dostawców
" Metoda punktowa
" Metoda graficzna  wykres radarowy
" Metoda punktowo-graficzna
Ka\da ćwiartka wykresu radarowego przedstawia jedno
z czterech głównych kryteriów (jakość materiału, cena,
terminowość dostaw, usługi dodatkowe).
Kryteria są rozwinięte o konkretne parametry, którym
przypisano punkty.
Przyjmując skalę pięciopunktowa: 1 punkt - ocena zła, 2
punkty  dostateczna, 3  wystarczająca (neutralna), 4 
dobra, 5  bardzo dobra.
(Przytoczona skala zastosowana w ocenie dostawców A i B
zamieszczonej w tabeli)
Wybór dostawcy - metoda punktowa
Metoda punktowa
" ustalenie podstawowych kryteriów wyboru, wraz z adekwatnie dobranymi
cechami (nie zawsze mierzalnymi)
" ustalenie rangi cech
" ustalenie skali punktowej
" wprowadzenie potencjalnych wag, w przypadku konieczności nadania
większego znaczenie którejś cesze
" zsumowanie łącznej liczby punktów uzyskanych przez poszczególnych
dostawców
" dokonanie wyboru dostawcy, w czym mo\e okazać się pomocna
interpretacja graficzna
" Punktacja cech w odniesieniu do poziomu jakości (tabela):
- 5 - najwy\sza jakość
- 4 - gdy jakość nieznacznie przewy\sza wymagania minimalne
- 3 - gdy jakość odpowiada wymaganiom minimalnym
- 2 - gdy jakość znajduje się poni\ej jakości minimalnej;
- 1 - gdy jakość nie odpowiada wymaganiom minimalnym.
" Punktacja w odniesieniu do poziomu ceny:
5 - dostawca oferujący cenę ni\szą o więcej ni\ 5% od poziomu przeciętnego
4 - w przedziale do 5% poni\ej ceny przeciętnej itd.
1 - cena na poziomie wy\szym ni\ 5% powy\ej ceny przeciętnej.
Wybór dostawcy - metoda punktowa
L p . K r y te riu m o c e n y C e c h a D o s ta w c a A D o s ta w c a B
1 .1 P o z io m ja k o ś c i 4 3
J a k o ś ć
1 1 .2 T rw a ło ś ć 3 3
m a te ria łu
1 .3 C z y s to ś ć 5 4
2 .1 P o z io m w s to s u n k u d o
2 4
k o n k u re n c ji
2 C e n a 4 3
2 .2 W a ru n k i p ła tn o ś c i
4 2
2 .3 E la s ty c z n o ś ć
3 .1 D łu g o ś ć te rm in ó w
4 4
3 .2 S o lid n o ś ć w
5 4
T e r m in o w o ś ć
3 d o trz y m y w a n iu te rm in ó w
d o s ta w
3 .3 Z a c h o w a n ie w ie lk o ś c i
4 3
d o s ta w
4 .1 W ła s n y tra n s p o rt 2 4
U s łu g i
4
d o d a tk o w e
4 .2 U trz y m y w a n ie z a p a s ó w 3 4
5 O g ó łe m 4 0 3 8
Wybór dostawcy  metoda graficzna
Dostawca A
Ocena punktowa 40
Niskie oceny w nie ważnych kryteriach
Jakość materiałów Cena
2 3 4 5
Usługi dodatkowe Terminowość dostaw
Wybór dostawcy  metoda graficzna
Dostawca B
Ocena punktowa 38
Niskie oceny w ważnych kryteriach
Jakość materiałów Cena
2 3 4 5
Usługi dodatkowe Terminowość dostaw


Wyszukiwarka